Skip to main content

Full text of "Svenskt diplomatarium"

See other formats


This  is  a  digital  copy  of  a  book  that  was  preserved  for  generations  on  library  shelves  before  it  was  carefully  scanned  by  Google  as  part  of  a  project 
to  make  the  world's  books  discoverable  online. 

It  has  survived  long  enough  for  the  Copyright  to  expire  and  the  book  to  enter  the  public  domain.  A  public  domain  book  is  one  that  was  never  subject 
to  Copyright  or  whose  legal  Copyright  term  has  expired.  Whether  a  book  is  in  the  public  domain  may  vary  country  to  country.  Public  domain  books 
are  our  gateways  to  the  past,  representing  a  wealth  of  history,  culture  and  knowledge  that 's  often  difficult  to  discover. 

Marks,  notations  and  other  marginalia  present  in  the  original  volume  will  appear  in  this  file  -  a  reminder  of  this  book's  long  journey  from  the 
publisher  to  a  library  and  finally  to  you. 

Usage  guidelines 

Google  is  proud  to  partner  with  libraries  to  digitize  public  domain  materials  and  make  them  widely  accessible.  Public  domain  books  belong  to  the 
public  and  we  are  merely  their  custodians.  Nevertheless,  this  work  is  expensive,  so  in  order  to  keep  providing  this  resource,  we  have  taken  Steps  to 
prevent  abuse  by  commercial  parties,  including  placing  technical  restrictions  on  automated  querying. 

We  also  ask  that  you: 

+  Make  non-commercial  use  of  the  file s  We  designed  Google  Book  Search  for  use  by  individuals,  and  we  request  that  you  use  these  files  for 
personal,  non-commercial  purposes. 

+  Refrain  from  automated  querying  Do  not  send  automated  queries  of  any  sort  to  Google's  System:  If  you  are  conducting  research  on  machine 
translation,  optical  character  recognition  or  other  areas  where  access  to  a  large  amount  of  text  is  helpful,  please  contact  us.  We  encourage  the 
use  of  public  domain  materials  for  these  purposes  and  may  be  able  to  help. 

+  Maintain  attribution  The  Google  "watermark"  you  see  on  each  file  is  essential  for  informing  people  about  this  project  and  helping  them  find 
additional  materials  through  Google  Book  Search.  Please  do  not  remove  it. 

+  Keep  it  legal  Whatever  your  use,  remember  that  you  are  responsible  for  ensuring  that  what  you  are  doing  is  legal.  Do  not  assume  that  just 
because  we  believe  a  book  is  in  the  public  domain  for  users  in  the  United  States,  that  the  work  is  also  in  the  public  domain  for  users  in  other 
countries.  Whether  a  book  is  still  in  Copyright  varies  from  country  to  country,  and  we  can't  off  er  guidance  on  whether  any  specific  use  of 
any  specific  book  is  allowed.  Please  do  not  assume  that  a  book's  appearance  in  Google  Book  Search  means  it  can  be  used  in  any  manner 
any  where  in  the  world.  Copyright  infringement  liability  can  be  quite  severe. 

About  Google  Book  Search 

Google's  mission  is  to  organize  the  world's  Information  and  to  make  it  universally  accessible  and  useful.  Google  Book  Search  helps  readers 
discover  the  world's  books  white  helping  authors  and  publishers  reach  new  audiences.  You  can  search  through  the  füll  text  of  this  book  on  the  web 


at|http  :  //books  .  google  .  com/ 


r 


I 


DBPLOMATARIUM  SUECANUM 


COLLEGIT  ET  EDIDlT 


JOH.  GUST.  LILJEGREJS. 


^loLvBb 


i 


HOLMIJS, 

SXCVDBBAMT    P.    A.    KOBSTEDT    je    HUI, 

MDCCCXXXVII. 


► 


r 


N 


•      f  #  '  • 


.  <•.*  •► 


SVENSKT 


DIPLOMATARIUM, 


ÜTGIFVET 


AF 


JOB.  GVST.  LILJEGREN. 


Aren  128Qh>1299.    N:o  903^1800. 


STOCKHOLM,    18S4. 
Tryckt  ho§   P.   A.   Nokstbdt   te    Sönbr, 
Kongl.  Boktryckare. 


\ 


Ä;N1IÄLAN. 

Ehoru  ^[miickraode  och  uppmunliaii« 
de  omdöi  ^  utgifvaren  fttt  emottaga,  si 
yäl  enskildt,  sotn  offeutliged,  öfver  för<- 
sta  Bandet  af  Svenskt  JDiploEDalariuin , 
skulle  ban  likväl  otvifvelakligt  fuoiiU  aig 
Dödsakad,  att  inställa  eller  tili  eii  oviss 
framtid  uppdijaUi  foilafidhingen  af  delta 
drjga  och  mödosamma  arbete»  om  kostna» 
den  för  deUaonnia  akolät  beatrkbs  endäst 
genom  egna  medeh  M^n  sedan  Kungl. 
Maj:t  allerufidigst  behagat  aasli  eii  be*- 
stämd  samnia,  alt  lyflas  för  hvarja  ut- 
kommande  Del  af  ett  vtast  arkiali  och 
Rikels  au  försaaBlade  Stäpder  tili 
Kougl.  Maj:t8  nftdfga  disposition  euhftUigt 
anordnat  ett  Ai^Ugi  anslag,  alt  tili  näsla 
Riksdag  uigft  tiil  inlöaande  af  ett  visst 
aotaf  exemplar,  aant.  derjeDaie  Högvör* 
diga  Prestestftudet,  aif  nii  .ibr  Sreriges 
bsfder,  förklaral  sig  viUigt»  att  lata  noii 
undersUxlja  delta  yerk,  ser  utgifvaren  sig 
i  8(änd,  att,  ander  förklarande  af.sin  un- 
derdäniga  och  förbindliga  tackaamket»  med 
slörre  fart  kunna  fwtaStta  faerörda  arbete» 
hraraf  nu  3:dra  Bandets  i:sta  Del  leni- 
nas  i  allmänhetens  händer,  under  (brhopp- 
oing,  alt  en  sAdan  del  mft  kunna  irligen 
frio  Irycket  ulgifvas. 

I  en  satnling  af  Sveriges  gamla  skrifl- 
liga  urkunder  väntar  häftlcferahapati  mmJ^ 
skäl,  att  träffa  de  äldsta,  hell  och  hallet 
ioheiDska,  de  med  Runor  lecknade^hvar- 
af  ?Srt  fädernesland  bland  alla  länder  i 
verlden  äger  det  forsta  och  hufvudsak- 
ligaste  förrftdet.  Dessa  hafva  likväl  blif- 
?it  intagna  i  ett  Tillagg»  pä  det  man 
mi  ega  lillfiille,  att  af  delta  och  andra 
tillfigg,  som  framdeles  komma  att  med- 
delas,  bilda  eil  särskildt  band,  p&detde 
^entliga,  daterade  documenterna  m&  kun- 
na för  den,  som  sä  ftstundar,  bindas  i 
en  fortgäende    följd.     Att  i  detU  tillägg 


PRiBMONBNDA. 

Quamquam  honorificentissima  de  pri* 
mo  edito  Diploraatarü  Suecani  Volumine 
«t  publice  et  priratioi  facta  sunt  judicia, 
-editori  tarnen,  continoalio  m^gni  hujus  et 
laboriosi  operis  aut  abrumpenda  aut  sal- 
tem  lempori  futuro,  eidemque  ipcerto,  re- 
servanda  hiaud  dubie  fuerat,  aiauosolius 
fiunitu  inchoatum  perficere  ooactus  fuisset. 
Jam  verocbm  Sacrae  Regias  Majestati 
oertam  pro  edita  qua  vis  parte,  cerlum 
plagttlarüm  numerum  conlitteBte,  sum- 
.mam  accipiendam  conatituere  placnerit, 
et  conscripti  OrdineaRegni  ad  cei- 
.tum  exemplarium  numerum  coeniendum 
decretaro  pecuniam  Sacras  Regiae  Maj:ti 
«dementissime.  diapensandam  inlra  pro- 
ximaque  fiegni  Comitia  solveildam  sub- 
missiua  demandaverint,  atque  insuper 
maxime  venerandAia  Clerus  Comitialis, 
jnstissimo  annalium  patriae  studio  duclup, 
opus  susceptum  pro  virili  parte  adjutu- 
mm ,  se  ingenue  poUioilua  sit;  editor,  sub- 
missas  et  maximaa  agens  gratias,  se  posse 
in  hocce  opere,  cujus  jam  I:ma  Pars  Yo- 
luminis  Ilrdi  in  publicum  emillitur,  majo- 
ri cum  successu  edendo  perseverare  pu- 
tat,  sperans,  fore,  ut  singulae  partes  an- 
nis  singulis  e  prelo  prodeant. 

In  suppelleclili  monumentorum  Sue- 
-Tia?*4ileria^  «andalorum  jure  sperat  inve- 
sligator,  se  anliquissima  quoque,  et  pror- 
sus  domestica ,  monumenta  scilicet  Runica, 
quibüs  patria  nostra  pras  ceteris  orbis  ter- 
rarum  regionibus  inprimis  abundat,  esse 
inventurum«  Hac  tamen  .separalim  ad- 
junguntur,  ut  ex  hoc  aliisque  ejusmodi 
accessionibus,  quc  olim  afferentur,  pecu- 
liare  Volumen  facere  liceat,  quo,sicui  libue- 
rit,  documenla  proprie  sie  dicta  coutinu^ 
Serie  facilius  compingantur.  In  hocce  addi- 
tamentum  illa  etiam  congregata  esse  monu- 
menta hucpertinentia,  quae  extra  Sueciam 


Llifvit  ir^sgxi^fäty^  de  utom  Srerige  be- 
fintliga,  hidiörandc  urkunder,  som  kom- 
mit  tili  utgifvdrens  ktinskapr,  torde  s& 
mjcket  snavare  viniMi  bifall,  som  deasa 
ii'ro  ßirre  oob,  Ulan  att  betydligt  öka ar- 
hei^is  vidd>  gifva  tillßille»  att  fulIstSn^ 
digt  öfv^skfldtf'  deona-  i  sitt  slag  egna 
liiteratur. 

Sflsom  tiUägg  kommai'  Ukaledes«  att 
litgifvas  fttakilliga  faandlingar  ooh  samti- 
da  anteekningBr;  fi'äninedeUiden,  hvilka, 
cburn  ioke'i  form  af  diplomer  odi  säU 
lan  daterade,  likväl  äro  tilirörlitliga  kaU 
lor  för  vär'  äldre-  Historia  och  Geografi, 
t.  ex:  UppbördsläAgder  öfver  den  st  kal- 
liade  Markegälden  (vid  Aren  1 3 1 2  odi  1 3 1 6), 
Taxor  af  olika  slag,  Förteokningar  öfver 
kyrko-^  och-  kloster-gods,  •  InTentarier, 
Eder  ooh  slndra*  Formulärer,.  o.  mi  d. 
—  Hvad  upplysningar,-  som  för  öfrigt 
kunna  tili  detta  2:dra«  Band,  anses  behöf- 
liga,  ^ok,  jemte  titelblad-  derüil  samt 
Register  öfver  bftda  Banden*  och.  deras* 
tillSgg,  fttfölja  d«n  Del,  som  pi  detsam- 
ma  kommer  alt  ntgöra  slutet.* 


exslant  et  ad  notitiaip  ediloiis  perve- 
nerunt,  eo  forsitan  potius  placuerit, 
qaod  hsBe  pauciora  sint , .  adeoque  magni- 
tudine  voluminis  non  multu*  'aucta,.to- 
tius  tarnen  hujus ;  Literaturae ,  in  suo  ge- 
nere  singularis,  oculis  subjiciendoe.  occa- 
sionem-  praebeant. 

Diversa  itidem  adjungentur  aevi  medii 
-acta  et  annotata  coa?va,.qusß,  licet  forma 
diplomatmn  non  sint  induta,  tempore  rarius 
indicato,  multa  tamen  comperta,  antiqui- 
crem  patriae  nostra^  Hiatoriajn  et  Geogra- 
phiam^illustrantia,  satis.  certo  in  medium 
afierunt  Ejiismodi  sunt  e.  gr.  Gomputus 
exacti'  tribati,.  qnod  Markagfild  voca- 
bani  (quaedam  ab  aiitiis  MCCGXII  et 
MCGGXVI  exstant),.  diirärsi  generis  Taxa- 
tiones,^  Gatalogi  praediorlim  eodesiacam  et 
monasteriorum  ,>  Inveataria,  Juramenia 
aliaeque  Formular  et.  plura  generis  ejusdem, 
Geiernm  quae  ad  ILdum  hoc  Volumen 
lUustrandum  necessaria  videntur,,  eadem, 
unacttm  titulo  et  indice  utriiisque  Yolu- 
minis  etr  accessionum,  parti,.  quae  finem 
ir.do   Yoluminl  imponet,   subjungentur. 


*'       :^^=- 


f^  \  <;0 


« 


90  3.  ia86.  Warnhem- 

Bislop  Bbtnolts  i  Skara  bref  pft  40  dagars  aflat  for  dem,  som  pi  vissahogtider  besokte  Pr€- 
dikaremuDkaroas  klosterkyrka  i  SigtuDa. 

'  A.  3»  C..9. 

Brynülfüs  miseratione  diuina  Scarensis  ecclesie  episcopus,  Dilectis  sibi 
in  christo  filiis.  Priori.  &  frätribus  ordinis  predicatorum  in  conuentu  Sik» 
toniensi,  salutem  in  domino  ihesu  christo,  J^^icet  is  de  cuius  munere  venit^ 
ut  sibi  a  suis  fidelibus  digne  &  laudabiliter  seruiatur,  de  habundancia  pie- 
tatis  sue,  que  merita  supplicum  excedit  &  uota,  bene  seruientibus  multo 
maiora  retribuat  quam  valeant  promereri,  Nichilominus  tarnen  cupientes  po- 
pulum  domino  reddere  acceptabilem,  christi  fideles  ad  complacendum  ei,  quasi 
quibusdam  premiis  illectiuis,  indulgeneiis  videlicet  &  remissionibus  inuita* 
miis,  Vt  exinde  reddantur  diuine  graeie  apeiores,  Vt  igitur  ecclesia  vestra 
congruis  frequentetur  honoribus,  Omnibus  vere  contritis  &  confessis,  qui 
eandem  ecciesiam  in  die  parasceues  ob  reuerenciam  saluatoris  nostri  cruci- 
fixi ,  &  in  vtroque  festo  sanete  crucis ,  &  in  singulis  festiuitatibus  beate  ma- 
rie  semper  virginis,  &  beate  marie  magdalene  atque  Katerine^  &  yndeeim 
milium  virginum,  &  in  soHempnitatibus  beatorum  confessorum  Augustini 
episcopi  &  Dominici,  ac  beati  Petri  martiri3,  Necnon  &  in  secunda  die  na« 
tiuitatis  domini,  Pasehe  &  Pentechostes,  ac  per  earundem  festiuitatum  seil 
sollempnitatum  octauas  cum  reuerencia  &  honore  visitarint.  De  omnipo« 
tentis  dei  misericordia  &  gloriose  semper  virginis  matris  eius  marie  auctori- 
täte  confisi,  Quadraginta  dies  deiniunctis  sibi  penitenciis,  annis  singulis  re* 
laxamus*     Datum  Wet^nem  Anno  domini  M'CC'LXXXVI*. 

Sigillet  pigot  skadadt 

904*  1286.  Wexiö^ 

Biskop  AssBxs  i  Wexio  likaljdande  Aflatsbref  for  samma  klosterkyrka. 

A«  3.  e.  10* 

AcERüS  miseracione  diuina  vexionensis  ecclesie  episcopus,  Dilectis  sibi 
in  christo  filiis,  Priori  &  frätribus  ordinis  predicatorum  in  conuentu  Sikto*> 
niensi  &c.  lika  med  föregäende  N:o  ooS  tili  Datum  Vexio  Anno  domini 
M^CC'LXXXVr. 

Srigilklbortfibllet 
S».  Dipiom.  n.  I 


a        — 


go5.  I286. 

Lagmannen  Nüa  Sioaidssons  afsLrift  af  Lagaum  Fol&bs  i  Pf  jdala  uttagna  Testamente, 

■  J  I  i     •     •  .  •'  ' 

VniTersis  presentes  litteras  inspecturis.  N.  sigritha  sun.  legifer  w»- 
rendie.  in  dömino  sahitem.  Tenore  presentis  nouerint  uniuersi  me  testamentum 
dominj  .F.  quondam  legiferi  de  monasterio  nouewallis  tulisse.  &  in  manus 
dominj  .M.  illustris  sueorum  gothorumque  regis  commendasse  cuius  testa- 
menti  series  talis  fuit  Se  föregdende  N:o  y^2.  Jn  cuius  rei  testimonium 
sigillum  meum  presenti  transscripto  appendi  ad  eüidenciam  premissorum. 
Anno  dominj  M\CC\LXXX\Vl\ 

Sigillet  med  dess  remsa  bortfallet 


906.  1286  d.  2.  Jan.  Upsala. 

IJtvalde  Ärle-Biskopen  Magnus  Bossons  bekräftelse  pä  Fru  Ragithilds  Testamente  tili  Predikare- 
Munkame  i  Sigtuna. 

A.  3.  c.  ti  *). 

Uniuersis  presentes  litteras  inspecturis,  Magnus  dei  gracia  electus  epi- 
scopus  vpsalensis,  salutem  in  domino  sempiternam.  Constituta  in  no^tra  pre- 
sentia  nobilis  domina  Ragnildis  ^rlendi  filia ,  sua  nobis  assercione  declarauit 
quod  lacum  quendam  dictum  Musamyr  iuxta  siktoniam  situm,  cum  terra, 
aquis,  graminibus,  lignis,  &  ceteris  que  loci  illius  esse  dinoscuntur,  fratri- 
büs  predicatoribus  siktonensibus  contulit  pleno  iure  possidendura,  cum  li- 
bero  decursu  aque  de  lacu  memorato  ad  spacium  trium  brachiorum  que 
wlgariter  famn  denominantur,  in  latitudinem,  tarn  per  agros  quam  per  plana 
camporum,  &  hoc  usque  ad  ipsorum  molendinum,  nequisin  posterum  ipso- 
rum  commodum  &  utilitatem  per  modum  aliquem  valeat  impedire,  sicut 
etiam  manifeste  patet  in  instrumento^  super  dicta  donacione  confecto ,  &  si- 
giilis  domini  niei  regis  sweor um  illustris^  &  ipsius.  domine  Ragnildis,  qüod 
diligenter  inspeximus,  roborato,  Nos  igitur  dictam  donacionem  seruis  dei 
tam  rite  factam,  auctoritate  dei  qua  fungimur,  confirmaraus.  Jn  cuius  rei 
confirmacionem  sigillum  capituli  nostri  duximus  presentibus  apponendum. 
Datum  vpsalie  anno  dominL     M**.CG*.LXXX*VP.     Quarto  nonis  Januarij. 

Af  Sigillet  ett  litet  stjcke  qvar. 


*}  Finnes  äfven  i  atne  vidimationer  af  &r  13169' {enito  ESregäende  N:o  695  och  756. 


go^-  a)  ÖfVersättniDg  (jpä  papper).  -^^li 

A«  3..C.  i:  3. 

Allom  them  som  thetta  brefF  sie  helsom  wi  Magnus  medh  gntlz  iradh 
electus  j  vpsala  Äwerdeliga  j  gudj  J  warom  näwara  war  stadh/erligh  frü, 
Ragnildis  erlends  dotther,  vndheruisande  oss  afF  synne  sannindh,  thet  hon 
hade  giffwet  predika  br^dhrom  j  Sictuna  eth  kär,  kallat  musamyr  liggian- 
des  widh  sictuna,  medh  jordhinne,  wathn,  gras,  oc  skogh,  oc  alla  tiie 
stykke  som  ther  tilleghat  haffwe,  at  egha  medh  fullom  räth,  medh  frith 
wathnlop  äff  for:da  kär  tryggia  näwastha  breeth,  ther  kallas  wara  fampn, 
6aa  wel  gynom  aakra  som  gynom  slätha  marken,  jn  thil  theras  qwerh, 
Ok  inghen  epterkommende  skal  bi  0dherna  ganghn  eller  nytta  haffwa  maeth 
at  hyndra  J  noghra  handa  maattho,  som  oppenbarligha  hewisas ,  medhbrefF- 
wit  som  ther  vppa  gifFwit  är  hwilket  wi  granligha  skoddhom  ac  ranzsaka- 
dhom  Ok  medh  myns  ärlighx  herris  konungx  incighle  oc  hennis  eghit  är 
stadhfesth  ffor  then  skyl ,  wi  medh  then  gudz  macth  wi  haffwom,  forrda  gaff- 
Wo  gyffna  gudz  tyänarom  j  Sictuna  gillom  wi  ok  stadhfestom,  Thil  thes 
gaffwos  stadhfestilse ,  lathum  wi  waarth  capitels  incighle  hengiae  for  thetta 
breff,  Giffwet  j  vpsala  Anno  Domini  M^CC^'LXXXVP,  ^:o  nonas  januarij. 


907.  i286d.    14   Febr.  Thorkilstorp. 

Biskop  Bos  i  Linköping  stadßlste]se  pä  den  af  Biskoparae  Lias  och  Heniuc   fiied   Broby  Pi«- 
benda  eller  S:t  Nicolai  GanoDlcat  forenade  Biskepstionden  af  Hägerstad. 

B.  3:  i38. 

Vniuersis  presentes  litteras  jnspecturis  Bo  .  .  diuina  miseracione  epi- 
scopus  lyncopensis.  salutem  in  domino  Cum  longeue  consuetudinis  vsus  & 
racionis  ordo  postulat  quod  racionabiliter  actum  est  litterarum  testimonio  ad 
posterorum  transfundi  memoriam  vt  calumpniancium  morsibus  ereptum  &  mu- 
nimentis  fulcitum  debitis  per  temporum  curricula  stabile  perseueret,  Tenore 
presencium  protestamur  euidenter  quod  nos  decimam  nostram  de  parrochia 
haßgherstadh  prius  a  venerabilibus  patribus  dominis  .L.  &  .H,  predecessori- 
bus  nostris  canonie  quam  felicis  recordacionis  dominus  benedietus  quondam 
episcopus  lyncopensis  jbidem  fundauerat  anexam  memorate  canonie  anne« 
ctimus,  factum  eorundem  predecessorum  nostrura,  tam  pium  &  racionabile 
auetoritate  presencium  confirmantes  Jn  cuius  rei  testimonium  plenius  sigilli 
nostri  patrocinio  presentes  fecimus  roborari.  Datum  Thorkilsthorp,  Anno 
dominj  M^CC'LXXXVI  XVI  kalendas  marcij. 


908.  ia86  d   10  Mars.  Risanäs. 

Olofs  af  Bisanäs  Testameote  tili  Husbj  kyrka  af  eo  hemmansdel  i  fijsanSs  öfraby  samt  andel 
i  Nedre  byens  skog;  och  ett  par  oxar  tili  KyrLoherden;  sä  ocL  dessutom  ffettedelen  af  roda  pcn- 
oiiigar  ocb  anoaD  formögenbet. 

A.  7.  a.  u  ao. 

Jn  nomine  patris  &  filij  &  Spiritus  sancti  amen  testamentum  suum  non  bene 
(disponit  qui  terrenis  tantum  testatur  heredibus  &  non  facit  christum  libere  cor 
lieredem,  sciant  ergo  presentes  ac  posteri  quod  ego  olauus  de  ryssenes  infirmus 
corpore  sanus  tarnen  mente  &  memoria  testamentum  meum  ordino  in  hunc 
modum^  Jn  primis  heredem  constituo  sacrosanctam  ecciesiam  husby  in  .VIII. 
parte  attungi  rysaenes  in  superjorj  uilla  que  dicitur  yfraby  totaliter  sine  omni 
diminucione  &  in  illa  parte  situe  quam  habuj  de  halstano  que  dicitur  aferd 
inferioris  uille.  Jtem  domino  beroni  rectori  ecclesie  memorate  personaliter 
pro  anima  mea  lego  duos  boues.  Jnsuper  &  sextam  partem  omnium  bo- 
norum meorum  mobilium  tam  in  prompta  pecunia  quam  in  omnibus  alijs 
rebus  &  domibus  uniuersis.  siquis  autem  heredum  meorum  hoc  testamen- 
tum meum  attemptauerit  infirmare  in  die  districti  iudieij  dampnatus  a  do- 
mino cum  impijs  recipiat  porcionem.  Jn  cujus  rej  testimonium  quia  sigiiium 
proprium  non  habuj  dominum  .b.  rectorem  ecclesie  sepediete  nee  non  & 
dementem  de  thegnaby  i*ogauj  quod  presentem  paginam  sigillis  suisrobora* 
rent.  Actum  rysaenes  in  stupa  mea  presentibus  domino  .b.  rectore  ecclesie 
supradicte  &  demente  thegnaby.  karulo  halstanj  filio  &  gemone  rysseties 
&  dilecta  vxore  mea  estridi  nee  non  &  duabus  sororibus  meis  testibus  ad 
hoc  uoeatis  &  rogatis.  Anno  domini  M'.CC*.LXXX*VI*  Dominica  .1*.  qua- 
dragesime  hora  vesperarum. 

Bägge  Sigilleo  bortfallne. 


909.  1286  d.    i5  Mars.  Paris- 

Officiel  Vidimatioa  af  salubrefvet  pä  en  gäx'd  i  Paris  tili  Dom-Prosten  Akdkbas  i  Upsala. 

A.  3.  a.  3:  6. 

Vniuersis  presentes  litteras  inspeeturis  -  -  Officialis  Curie  parisiensis  sa- 
lutem  in  domino  Noueritis  nos  anno  dominj  M'CC*  oetogesimo  quinto  die  ve- 
neris  post  dominicam  qua  cantatur  Reminiscere  litteras  inferius  annotatas 
vidisse  in  hec  verba  Matheüs  &c.  Se  föregdende  N:o  808. 

'    Transscriptum  autem  huiusmödi    litterarum    fecimus    sub  sigillo  Curie 
parisiensis  sigillari  saluo  jure  omnibus  Datum  anno  &  die  predictis. 

SigUlet  skadadt; 


—        5        — 
9 10.  1286  d.   a3   Apr.  Lagunzberg* 

Caml  EsniDssoss  Testamente  af  gftrdar,  peoDiogar  och  lösoren  tili  Kloster,  Hoqntaler  ochKyr« 
lor,  samt  tili  KoDimg  Magvvs  och  ätskilliga  enskildte  personer. 

A»  4*  &•  ^*  to. 

Jn  nomine  patris  £c  filii  &  spiritus  sancti  amen,  Mundane  felicitatis 
fallacem  prosperitatem  cuius  blandiciis  quis  leditur  dum  lenitur,  humaneque 
condicionis  continuum  defectum  mortis  ineuitabilis  aculeo  concludi  sollicita 
mentis  indagine  ego  Karolus  estride  fiiius  considerans,  ac  propterea  salubri- 
ter  anime  mee  prouidere,  &  heredum  paci  meorum  consulere  desiderans, 
meum  in  hunc  modum  condo  &  ordino  testamentum.  Jn  primis  confero 
monasterio  dominarum  in  Sko,  vbi  corporis  mei  eligo  sepulturam,  curiam 
meam  in  Hamarby  cum  omnibus  mobilibus  &  immobilibus.  Jtem  ad  re- 
dempcionem  crucis  mee  in  terram  sanctam,  assigno.  XL.  marchas  puri  ar- 
genti.  Jtem  ad  redempcionem  crucis  in  Rigam,  assigno  centum  marchas  de» 
nariorum.  Domino  meo  regi  do  vnum  vasculum  cum  balsamo  &  {luas  ba- 
listas.  JtemKaroIo  &  Benedicto  fratris  mei  filiis,  do  curiam  meam  in  0ster- 
r0rh  cum  prediis  &  domibus  &  tot  pecoribus  &  iumentis  que  sufficere  ali- 
qualiter  possint  ad  curie  sustentacionem ,  &  victualibus  pro  familia  necessa- 
riis,  de  reltquis  ibidem  contentis  debitamea  soluantur,  addo  insuper  pueris 
predictis  .K.  &  «B.  molendinum  in  tranbyggse  cum  terra  sua.  Jtem  domine 
Estridi  nepti  mee  speciaiiter  confero  &  h«redibus  eius,  molendina  mea  in 
Humbla.  •  .  •  Jtem  domicelle  Elene  do  .VlI.  solidos  cum  dimidio  auri  cum 
.XX.  lapidibus  gemmariis.  Domicelle  Jngeburgi  vnam  fibulam  aureäm.  Amba* 
bos  autem  simul  do  .LX.  marchas  denariorum,  &  vnam  petiam  panni  ganda- 
uensis.  Monachis  in  Werhem  do  terram  totara  quam  possideo  in  Wic|>ene8 
exceptis  prediis  que  possideo  in  Norem.  Monachis  in  alrastrum  do  quartam 
partem  rnius  attungi  in  Esljzfsum.  Monachis  de  Juluttum,  IIII:or.  marchas 
den.  Monachis  de  noua  valle.  Illlror  Marchas  den«  Monachis  in  Gothlandia. 
mitor  marchas  den.  Jtem  monasterio  dominarum  in  Gudhem ,  confero  vnam 
marcham  auri  cum  centum  gemmis  pro  uno  cah'ce  faciendo.  Dominabus  in 
Wretum.  Illlror.  marchas  den.  Dominabus  in  Askaby*  Illlror  marchas  den.  Do- 
mioabus  in  Riseberg ,  Illlror.  marchas  den.  Dominabus  in  Fodh0.  Illlror. 
marchas  den.  Dominabus  in  Godlandia  .Illlron  marchas  den.  Fratribus  predica* 
toribus  Skeningie,  do  quartam  partem  vnius  attungi  in  hugstathum.  Sororibus 
apud  sanctum  Märtinum  Skeningie,  vnam  quartam  partem  vnius  attungi  in 
brakastum.  Fratribus  predicatoribus  Skarensibus,  Illlror.  marchas  den.  Fratribus 
Lydosensibus,  Illlror.  marchas  den.  Fratribus  Kalmarnensibus.  Illlror  marchas 
den.  Fratribus  eiusdem  ordinjs  Wisby,  Illlror.  marchas  den.  Fratribus  Fin- 
landensibus.  Illlror.  marchas  den.  Fratribus  strengenensibus.  Illlror.  maixhas 


'—        6        — 

den.  Fratrib.us  in  Westraarus.  Illtor.  marchas  den.  FratriBus  Siktonie  decem 
marchas  den.  &  vnum  baldekinum  cum  ymaginibus  beate  virginis.  Fratribus 
ininoribus  Stokholm.  X«  Marchas  den.  &  vnum  baldekinum.  Fratribus  Eni- 
copie.  X.  Marchas  den.  Fratribus  ^straarus.  IIILor.  marchas  den.  Fratribus 
eiusdem  ordinis  skarensibus.  Illlior.  Marchas  den.  Fratribus  Junekopie.  IIILor. 
Marchas  den.  Fratribus  sutherk^opie.  Illlror.  marchas  den.  Fratribus  in  Wis- 
by  eiusdem  ordinis.  IIII:or.  marchas  den.  Fratribus  Nykopie.  Illlror.  marchas 
den.  Fratribus  in  Arbugse.  IIILor.  Marchas  den.  Hospitalariis  in  Eskistunum 
.X.  marchas  den.  Jtem  cuilibet  hospitali  in  regno  .III.  marchas  den.  Jtem  ec- 
clesie\in  Asum  do  terram  trium  cribrorum  Westgoticorum  ibidem  in  quali- 
bet  gerda  tam  ad  usum  sacerdotis  quam  ecclesie  seminandam.  Jtem  ecciesie 
Lundby,  terram  quam  habeo  in  Betieem,  cum  .IIILor.  marchis  den.  Jtem 
ecclesie  in  Rosl0sum  do  vnam  oram  terre  in  superiori  Asby,  in  utraque 
gerda,  tam  ecclesie  quam  sacerdoti.  Jtem  ecclesie  &  sacerdoti  in  Herestath, 
vnam  oram  terre  in  Thungastum.  Jtem  duobus  cognatis  meis  Dagh  &  Ale- 
xandro  do  terram  trium  orarum  in  Beth,  &  omnem  terram  quam  habui  de 
Paulo  in  Helghestenum  vna  cum  domibus,  &  cuilibet  eorum  insuper  specia- 
liter,  .XX.  marchas  den.  Jtem  Anberno  puero  meo  do  dextrarium  meum  co- 
loris  varii,  cum  omnibus  suis  attinentiis,  &  insuper  .XX.  marchas  den.  Jtem 
Laurencio  brun,  .XX.  marchas  den.  Jtem  Thyrgillo  puero  meo  .XX.  mar- 
chas den.  Jtem  Nicholao  mann,  .XX.  marchas  den.  Jtem  Haquino  tubbaeson 
siue  euasero  siue  non,  remitto  denarios  quos  mihi  tenetur.  Dominum  autem 
meum  regem  Magnum  omni  quo  possum  rogo  affectu,  ut  intuitu  seruicij  mei 
si  vmquam  sibi  in  aliquo  acceptum  fuit,  hanc  mee  vltime  uoluntatis  ordina- 
cionem,  per  executores  quos  constituo  faciat  per  omnia  obseruari,  nee  he- 
redes  meos  perraittat  bona  possessionum  aliquo  modo  iure  possessorio  sub- 
morare  antequam  supradicta  vota  mea  &  donaciones,  necnon  &  debita  mea 
integraliter  fuerint  persoluta.  Executores  autem  huius  vltime  mee  voluntatis 
vna  cum  domino  meo  rege  constituo  venerabilem  patrem  &  dominum  meum. 
Magnum  archiepiscopum  vpsalensem,  Dominum  Karolum  G^thstaphson.  & 
dominum  Jsraelem,  quibus  omnium  bonorum  meorum  ordinacionem  plenarie 
committo  quousque  predicta  omnia  secundum  modum  pretaxatum  fuerint  adim- 
pleta,  Jpsi  etiam  de  septenario,  tricenario,  &  aliis  exequiis  que  wlgariter 
Ervi  dicuntur,  intromittant.  Jn  cuius  rei  testimonium  vna  cum  sigillo  meo 
proprio,  sigilla  domini  mei  regis ,  domini  archiepiscopi,  domini  .K  «G^tstaph- 
son,  domini  Jsraelis,  preseiitis  huius  mei  testamenti  executorum,  duxi 
presentibus  apponenda.  Actum  &  Datum  in  Lagunzberg,  Anno  domini. 
M^.CCM-iXXXVr.  Presentibus  predicto  domino  Jsraele.  Fratre  Johanne 
priore  siktoniensi.  Laurencio  brun.    Thyrgillo.  &  aliis  pluribus  pueris  meis, 


Ja  die  sancti  Georgij   Martiris.  Jtem  lego  ecclesie  GolIf>um  &  sacerdoti^aus 
tres  Marchas  den.  inter  eos  equaliter  diuidendas. 

Slgillen  N:o  i,  2y  4  bortrallne,  remsorne  qvar.  N:o  3  saknas;  N:o  5,  ett  stjcke  qYar«  i 


911.  d.   2   Maj    1286. 

Korssfararen  Ntls  TTbbxssons  Testamente  tili  fttsLilliga  kloster,  kyrkor  och  prester  «f  penningar^ 
lamt  af  Nysatra  och  Skamme  tili  3  sina  systersöner. 

A.  4*  <^'  3^  II- 

Jn  nomine  patris  &  filij  &  Spiritus  sancti  amen,  Ego  Nicholaus  vbba- 
SOQ  iter    crucesignatus    ad    terram    sanctam  arripiens,   memor  quam  varij 
sunt  humane  fragilitatis  euentus,    &  terminus  mortis    omnibus  est  incertus, 
de  bonis  mihi  a  deo  concessis    in  meorum    remissionem    peccatorum    meum 
testamentum  ordino  in  hunc  modum.  Fratribus  predieatoribussictunensibus, 
confero  .XX.  Marchas  den.  que  solui  debent  de  seby.     Fratribus  minoribus 
0straaros,  Enicopie,  &stokholmis  .IX.  marchas  den.  inter  illa  claustra  equa- 
liter diuidendas.     Sanctimonialibus  m  Sko  .V.  Marchas  den.    ex  quibus  tres 
Marche,  cum  .IX.  suprapositis,  solui  debent  de  Skaemmv.    Ecciesie  mee  pa- 
rochiali  gran  .IUI.  Marchas  den.    &    dimidiam    sacerdoti    ibidem    .XII.  oras 
den.  EceJesie  nysaeter  .1.  Marcham   den.  sacerdoti  ibidem  .1.  Marcham  Eccie- 
sie giristum  .1.  Marcham  den.  &  sacerdoti  ibidem  vnam.   que  solui    debent, 
&  due  marche  denariorum  claustro  sko,  de  nysaeter.    Jtem  omnia  mancipia 
mihi  attinentia  vbicumque  fuerint,    dimitto  libertati.     Jnsuper  inter.  heredes 
meos  si  me  redire  non  contingat,   bona  mea  taliter  ordinauj.    Nysaeter  .XL 
oras  terra  cum  mobilibus  &  immobilibus  do .  Ragnwaldo    filio    sororis    mee , 
exceptis  mancipijs.  Beroni  alterius  sororis  mee  filio  .XI.  oras  terre  cum  ino- 
bilibus  &  immobilibus  in  Skaemmv,  exceptis  mancipijs.     Gregorio  tercie  so- 
roris mee  filio  JLYI.  solidos  tcrre  in  Skaemmv.  &  ipsum   eximo  a  raei  solii- 
cione  testamenti.  Testes  huius  mee  donacionis  &  ordinacionis,  presentes  fue- 
runt,   dilecta  vxor  mea  Juliana,  patersuus  hagbardus,  aerlingus,  Laurencius 
de  0rdesund,  dominus  .W.  sacerdös  de  gran,  soror  mea  Margareta.  Ragnfri- 
dis  fiKa  sororis  mee,'  Nidholaus  maritus  suus,  Ragnwaldus  &  bero  filij  soro- 
rum  mearum,  fratres;  predicatohss  de  Sictuna  bo  &  bero.  Exequtores  autem 
iBtorum  oinnium«  constittio  vinerabilem  patrem,  dominum  meum    .M.  archi- 
^iscopum  vpsalensem,  &  dominum  Jb.  fratrem  suum,  quorum  sigilla  hecnoh 
tioimentias  fratrum 'jiredicatdrum  sictühensium ,  in  rei  facte  enidericiam  preseii- 
tibüs-«iiiil  tfpp^iii^äl^  ActttiH  a^xiö  do4lihi  .M•.GC•iLXXXVI^  Sfejitö  Nonas  Maij. 
SigUlet  N:o  1  tili  det  masta  bortfallet,  N:o  a  och  3  nftgot  skadade. 


-.        8        — 

913.  ia86  d.   i4  Maj. 

Maaoabsta  Johavsdottebs  Testaments«  och  Gäfyobref  pä  gärden  Noror  i  Wermeland,  tili  Ny- 

dala  kloster. 

A.  3.  z.  i:  a6. 

Jn  nomine  patris  &  filii  &  Spiritus  sancti  Amen«  Ego  Margareta  Je- 
hannis  dicti  wermskae  quondam  filia  in  extremis  laborans  sareinamque 
delictorum  meorum  uehementer  agnoscens  in  eorundem  minoracionem  remis* 
sionemque  peccatorum  condo  testamentum  meum  in  hune  modum  videlicet 
Vt  ecciesie  &  fratribus  monasterij  Noueuallis  domino  deo  seruientibus  aput  qüos 
locum  eligo  sepulture  predium  meum  dictum  nor0r  cum  omnibus  suis  atti- 
nenciis,  videlicet  agris.  pratis.  Siluis  &  piscacionibus.  quod  in  terra  Werma« 
landhe  situm  est  cum  consensu  &  voluntate  predilecte  matris  mee,  que  mihi 
heres  est  specialis  &  singularis  consenciente  eciam  dilecto  coniuge  suo  vi- 
trico  meo  Domino  ^ringi^elo  inperpetuum  confero  possidendum.  Ne  igitur 
predictis  fratribus  uel  eorum  successoribus  super  donacione  predicta  ah'qiia 
possit  in  posterum  calumpnia  suboriri  presentem  litteram  impressione  sigilli 
memorati  vitrici  mei  domini  iBringisili  quia  sigillum  proprium  non  habui 
nee  dilecta  mater  mea  in  pleniorem  premissorum  euidenciam  tradidi  sigilla- 
tam,  Presentibus  Domino  Sigmundo  presbitero  de  Owaxthorp,  botulpho  de 
Nybili.  R0rico  de  wernaemo.  G0tae  de  horghum  &  aliis  quamplurimis  hone» 
^s  viris  &  discretis,  Datum  anno  Doxiini  ]\i*.CC*iXXX*VP.  Pridie  Jdus  Maij. 

Si^tllet  bortfallet 


91 3.  1286  d.   22  Maj.  Stockholm. 

Konung  Magnus  IIss  Bref  pft  vissa  kronans  andelar  i  hemmeDtien  Norrbj  i  Wingru  och  Hu- 
aaby  i  Bro  samt  fisket  nnder  bron  och  en  viss  del  af  Upsala  a  tili  Utvalde  ÄrkeBisk.  Maohus  och 
Upsala  Domkyrka  i  utbyte  emot  dess  gods  pä  Walroundsöen,  och  i  Ekeby  samt  Stockholms  hos* 
pitals  grwid,  med  undaotag  af  sjelfva  tomten,  hvarpä  Hospitalet  fordom  s^tt 

A*  7.  «.  i^  iS. 

Omnibus  christi  fidelibus  presentes  litteras  visuris  vel  audituris,  Magnus 
Dei  graeia  sweorum  gothorumque  rex,  Salutem  in  domino  sempiternam, 
Quia  summus  rerum  opifex  deus.  de  rebus  humanis  sie  prouidit  vt  in  eis 
nichil  esset,  quod  noa  varietati  temporum  seu  transmutacioni  subiaceret 
Profecto  patet  omnium  mortalium  facta  temporis  motum  sequi  &  per  con- 
sequens  non  participare  naturamperpetu],  sed  ex  sui  natura  esse  transitoria 

&  ca- 


&  oaduc«  Nö  ergo   cum  tempore  elabäntür,  gue  aguntur  in  tempore ^^  ^q^ 
cesse    est  ut  seripture    amihiculo   fulciantur,  Hac   igitur  consideracione  ndä 
indueti  volentes  permutationem    prediorum  regalium  et  eeclesie  vppsalensis 
factam   per  nps  ex    vna    parte.   &  Reuerendum   patrem   dominum    Magnum 
dei  gracia  Electum  vppsalensem  consecratum.  ex  altera,  in  noticiam  tam  po- 
sterorum  quam  presencium,   devenire,    presenti    scripti    tenore>  significamus 
vniuersis,   Quod   nos    predia  corone   regalis   sita  in  wingru  m  villa  Norby, 
Tiginti  duas  oras  terre  &  dimidiam  marcham  in  Hosaeby   in  bro,  cum  aruis, 
pratis.  agris,  piscacionibus.  siluis.  yenacionibus,  ac  omnibus  &  singulis  eisdem 
prediis  attinentibus,    Jtem    piscaturam  sub  ponte.  Amsic  quc  nunc  vppsalia 
dicitur,  &  medietatem  ampnis  a  piscatura    predicta  vsque  ad  finem  brachii 
molendinaris ,  que  tribus  ibidem  Ijmitibus   designatur,   &  continet    iii  iongi- 
tudine  sexcentos  &  quinquaginta  pedes,   pro  prediis    dicti  domini  Electi,  & 
eeclesie  sue  widelicet  in  Walmunz0,  tredecimoris  terre,  cum  dimidia&duo- 
bus  denariis  terre  et  dimidio,  Jtem  pro  duodecim  oris  terre  in  echyby.  cum 
agris.  pratis.  piscacionibus,  siluis,   ac  singulis    aliis  eisdem  prediis  attipenti-» 
bus.  Jtem  pro  area  tota  cymiterio  dumtaxat  excepto  in  qua  situm  quando- 
que   fuerat    scenodochium   Leprosorum    stokholmi^   cum    predicto    domino, 
M,  &  ecclesia  wpsalensis,    permutamus  jn  ipsum  &  ecclesiam  predictam  jus 
proprietatis  &  possessionis  dictarum  possessionum.  pleno  jure,  transferentes, 
Huic  autem  contractu]  nostro  interfuerunt,  Reuerendj  patres ,  domini  Anun- 
dus  strengenensis ,  petrus  arusiensis  dei  gracia  episcopi.  Jtem  domini  Johan- 
nes archydyaconus,  andreas  prepositus,  nicholaus  decanus,  Olauus  &  Karo- 
las   canonici    vpsaJenses,    Jtem   dominus  Johannes  prepositus    strengenensis, 
Jtem  domini  magnus  Jon  son«  knutmathies  son,  Anundus  Harald  son,  wlph 
Holmgers  son,  wernerus  brunkogh,   thuri  kyaetil  son,    hulmuidus  arbiornar 
son  R0d  kyaeldor  son,  philippus  finwidar  son,  Israhel  legifer  tiundie,  Nieholaus 
ingimundar  son ,  Benedictus  bo  son,  Benedietus  Peler  son,  jtem  haquinüs  at- 
tmidie    &  bero  Sudermannie  legiferi,  &  Ericus  0stens  son,    Quia  vero  non 
solum  dicta  sed  etiam  facta  mortalium,   obliuionis  senciunt  dispendium,    ne 
nostre  commutacionis  tam  solempniter  celebrate,  tam  racionabiliter  contracte 
&  tam  Ttrique  parti   necessarie  pereat  testimonium  nos  presentem    Litteram 
sigillo  nostro  vna  cum  sigillis    dominorum   epistcoporum  superius  memQrato* 
rum,  fecimus  communiri,   per  ipsam.  omnium    predictam    nostram  permuta- 
donem   calumpniari  Tolentium  calumpniam  perpetuis  temporibusexcludentes, 
Actum  £c  Datum  stokholm;^  anno  domini  M'',CC.LXXX  sexto,  TndecimokaL 
JBmj,  Anno  Regni  nostri  Duodecimo,  Jnterliniarem  approbamus. 

Sigillen  3  tili  aiital  Sro  m^tberiialliia. 
Interlinearem  ^nes  hafva  afseende  pi  o/verskri/na  ordei  calumpnianL 
Sv.D^lom.IL  ^ 


014.  1286  d.  25  Maj.  Stockholm. 

Kmung  Kikom»  l3  g&fvQliv#r  p&  SvcimJsq  tili  IHrnprosteu  i  Upcala  Ajtduus  ocb  den  brodsr 

A.  7.  1:  ai  *). 

Magnus  dei  gracia  sueorum  gothorumque  Rex,  Omnibus  presentes  lit- 
ter^s  inspecturis,  salutem  in  domino  sempiternain,  Tenore  jpresentium  notum  fa« 
cimus  vniuersis,  Quod  dilectis  nobis  ndelibus  nostris^  Uominis  Andree  pre* 
po&ito  vpsalensi  &  Jsraeli  fratri  ipsius  insulam  dictam  suerz0  cum  ceteris 
pertinencijs  conferimus  jure  hereditario  ac  perpetuo  possidendam,  Jn  cuius 
testimonium  sigillum  nostrum  presentibus  apponi  fecimus  ad  euidenciam  ple* 
niorem,  Datum  stokholmis  anno  Domini  Millesimo,  Ducentesimo,  LXXXVP. 
Octauo  kalend.  Junij. 

91 5.  1286   da   Juni.  Nyborg. 

Herijgen  9S  Holstein,   Gbahabds  gafVobref  tili  Konung   Maoitus  i  Srerige  pa  4  ftttiogar  jord  i 

Husaby. 
'  A.  6.  a.  i:  34, 

Geraädüs  dei  gracia  junior  comes  holsacie  et  in  Scowenberg,  Omnibus 
pvesenpia  visuris,  constare  volumus,  et  notum  esse,  Nos,  illustri  principi 
genero  i^ostro  dilecto,  domino,  M,  Sweorüm  regi,  de  libera  nostra  volunta- 
te,  dimisisse  quatuor  octenarios  terre,  in  villa  hosabu  sitos,  in  wisendesa, 
libere  possidendos,  dantes  eidem  plisnam  potestatem,  pro  nobis,  et  nostris  he- 
redibus,  de  predictis  bonis,  ordinandi,  et  faciendi^  pro  sua  Ttilitate,  quicquid 
eidem  visüm  fuerit  e^^pedire,  Jn  cuius  rej  testimonium,  presentes  literas  con- 
scribi  fecimus  et  sigilli  nostri  munimine  roborarj,  Datum  Nvborch  in  festo 
pent$costes  Anno  domin j.  M*.CC"XXXX*.  Sexto. 

Sigillet  bortfallet,  remsan  qvar. 


916.  1286   d.    10  Jub\  Lödese. 

NAgi*a  NojTska  Biskopars   bref  p&  4o  dagars  aflat  for  botgörarei   som  bidraga  tili  StrengoSs 
domkyrkas  byggnad  ellei*  prjdoad« 

A.  3»  g.  ai  la. 

üniueräis  christi  fideübus  Presentes  Litteras  inspecturis.  Andreas  Asloen* 
sis.  Arno  stawangrensis.    Narwo  Biaergeosis.    Dei  graj^ia  Episcopi.    J0rundu5 


*)  Efter  en  af  ÄrkeBisk.  Nils  d.  g  Apr.'  lagS  bekräftad  afskrift. 


—        u         -^ 

Hamtrensift.  &  Dolfinus  Orkadensis  eadem  gracia  Elecüi»  Saliitem  ia  dctaiaio 
Jfaesu  c^risbx  Qiioniam  ut  ait  apostolus  &c.  täl  vitam  eteraemw  Cum  igüilr 
eodesia  Gatfaedralis  iieatorum  apostolorum  Petri  &  Pauli  in  ciüitate  strenge 
neosi  sumptuaso  sit  opere  inchoata  &  de  multk  indigeal  ad  ornatum  aiti 
&  sibi  adkerencium.  Nos  de  omnipotentis  dei  misericordia  &  apodtölorwii 
eiQS  Petri  &  Pauli  auctoritate  confisi,  omoibus  vere  penitentibus  &  oonfesai»  , 
aui  diete  ecclesie  manum  porrexerint  adiutricem.  Nos  Andreas  aslöeitois.  <pia* 
araginta  dies«  Nos  Arno  stawangrensis.  XL\  dies.  Nos  Narwo  Bkergenib. 
XL*,  dies.  Nos  J0rundus  Hamarensis  XL*,  dies.  Nos  Dolfiniis  Ori^adeniSH^ 
XL*,  dies  de  iniunctis  sibi  penitenciis  miseri<x)rditer  relaxamUs»  Datim 
Ludiosie  anno  domini  Millesimo.  Ducentesimo»  Octogesimo«  Sexto.  VI\  Jdus. 
Julij. 
SigiUen  bortfallne^  mcn  de  5  remsorDa  äro  qvar.    NB.  Sexio  och  Jdu$  äro  oästan  u^l&aade. 

917.  1286   d.    12   Juli, 

Mabgabeta  Ca^is  dotters  betyg  att  hon  genom  lagflig^n  gjordt  byte  emottagit  Lydolfstorp  i 
Wätle  bärad  af  Svantepolk,  Hertig  Knuts  sod,  iSr  en  qvarn  i  Östergöthland. , 

A.  S.  ti  1:  96. 

Uniuersis  presens  scriptum  inspeeturis  Margareta  domini  karuli  swaenkiae 

sun  quondam  filia  jn  domino  Titam  &  salutem.  Quoniam  hominum  memoria 

labilis  est,  ideo  ea  que  geruntur  in  tempore  ne  labantur  cum  tempore  debent 

litterarum  testipionijs  commendarj.    Nouerint  igitur  omnes  istas  littteras  au* 

diturj\  nos  predium  quoddam  in  lydholfs  thorph  in  vetlohaerad  pro  molendiqo 

nostro  in  regheunsbaigh  in  osgocia  &  fundo  vno  ibidem  adiacente  ab  jnclito 

domino  swantepolko  ducis  kanuti  quondam  filio  in  commutatione   reeepis^e.' 

forma  iuris  seruata  secundum    dictamen  legum  &  patrie   consuetudinem  ap* 

probatam.    *vt  ergo  huiusmodi  cambium  firmiter  perseueret,  presentes  dicto 

domino  litteras  scribi  fecimus  in  euidenciam  acte  rej.  Rogantes  heredes  nostros 

ne  memoratum  dominum.  S;  aut  heredes   suos  super  predicta  commutatione 

velint  modo  aiiquo  molestare.  Scriptum  anno  domini.  M*.CC',LXXX,VL  Quar- 

to,  jdus,  Julij. 

Sigillet)  bfiogande  p&  en  iir  brefret  klippt  remM,  Sr  utndit 

■\ 

918.  1286   d.  9 — 14  Sept.  Sigtuna. 

Fru  Elisabeth,  Herr  Geres  enkas  Testamente  pä  gftrdar  i  Losta^  Kolfaamra;  Bedarne,  Tweta, 
Skiriaby  och  Myklaby,  tili  Atskilliga  Kloster,  Hospital,  och  Kyrkot  samtenko  At  bvarje  sin 
Sockenprest 

A.  4«  >•  13- 

Jm  nomine  patris  &  filii  &  Spiritus  sancti.  Amen.     Quoniam  varü  sunt 
humane  fragilitatis  ewentus  &  terminus  mortis  omnibus  est  incertus,  necesse 


—       la       — 

est  dabiod  casus  cerds  ratioiiibus  preuenire,  presertim  cum  geste  rei  no« 
ticia  processu  temporis  cito  tollatur  a  memoria  nisi  voce  testium,  aut  litte- 
rarum  indiciis  posteris  prebeat  viuacis  memorie  firmamentum.  Jnnotescat  igi« 
tur  tarn  posteris  quam  modernis  quod  ego  Elisabeth  domini  geronis  quoa- 
dam  filia,  de  bonis  mihi  a  deoconcessis  in  remissionem  peccatorum  meorum 
meum  taliter  cöndo  &  ordino  testamentum,  Fratribus  predicatoribus  Siktö- 
m'e  apud  quos  eligo  sepulturam.  do  curiam  meam  L0stum  cum  omnibus  mo* 
bilibus  &  immobilibus,  Ad  fabricam  ecciesie  vpsalensis  vnam  oram  terre  in 
culambri.  Fratribus  minoribus  ^straaros  dimidiam  oram  terre  ibidem.  Fratri- 
bus minöribus  in  enikopia  dimidiam  oram  terre  ibidem.  Fratribus  minoribus 
in  stocholm  dimidiam  oram  terre  ibidem.  Ecciesie  sancti  olaui  in  siktonia 
vnam  oram  terre  ibidem.  Ecciesie  othinsharg  vnum  solidum  terre  ibidem.  Hospi- 
tali  in  enikopia  dimidiam  oram  terre  ibidem.  Sanctimonialibus  in  Fodd$2(  duas 
marchas  terre  in  Bedarnum  cum  domibus.  Sanctimonialibus  in  Sko  octo 
solidos  terre  ibidem.  Fratribus  predicatoribus  vestraaros  quatuor  solidos  ter- 
re ibidem.  Fratribus  predicatoribus  strengenesie  quatuor  solidos  ibidem.  So- 
roribus  apud  sanctum  martinum  skeningie  curiam  meam  twetum  in  tan0  cum 
omnibus  mobilibus  &  immobilibus.  Ecciesie  kalmari  duos  solidos  terre  & 
dimidium  in  Skirlaby.  Ecciesie  L0th  vnum  solidum  terre  in  myklaby.  Guilibet 
sacerdoti  ecclesiarum  mearum  parrochialium  vnam  vaccam.  Jn  cuius  donacio- 
nis  &  ordinacionis  mee  testimonium  Sigillum  meum,  necnon  &  domini  mei 
Magni  illustris  Sweorum  gotorumque  regis,  &  venerabilium  patrum ,  Domini 
magni  archiepiscopi  vpsalensis,  Domini  Anundi  episcopi  Strengenensis  Do* 
mini  Johannis  episcopi  aboensis,  Sigilla  duxi  presentibus  firmiter  apponenda. 
Actum  Siktonie  anno  domini  M**CC"LXXX**VI,  Jnfra  octauas  nativitatb  beate 
virginis. 

Sigilien,  i  KoouDgens,  a,  4;  ^  andeiiga,  sLadadci  3  bortfalletj  remsan  qvar« 


919.  1286  d.   2  2  Sept.  Stockholm. 

Magnus  Joranssohs  gäfvobref  tili  Kbttilfast  fräa  Nyköping  pft  hcmman  i  Bergshammar,  Blak- 
sta,  m.  £L  lägenheter. 

A.  7,  1:  19.  *). 

Omnibus  presentes  Litteras  jnspecturis,  Magnus  Johannis  filius^  salu- 
teni  jn  domino  sempiternam,  Quoniam  ob  labilem  hominum  ipemoriam  vite- 
que  fragilis  breuitatem  que  racionabiliter  acta  sunt  frequenter  in  dubium  reuo- 
cantur  &  raro  proueniunt  ad  puram .  noticiam  posterorum  Nisi  scriptura  Su- 


*)  Finnes  äfven  i  odaterad  vidimation  af  Bengt  Bos  son^  hvarest    namnen.skrifvas:    bershamarh, 
blaxtum,  faaelgh»ldj0rr ;  brytia  arD0de,  brytia  suansevik,  ^stigh,  iDgimunda  nes,  skaratoun. 


—        i3        — 

perstite  succedentibus  pateat  quod  aliter  aboleret  mors  &  obliuio  frequenter 
eciam  prauitas  &  inuidia  peruersorum,  Tenore  presencium  tarn  posteris  quam 
presentibus  constare  volumus  vniuersis ,  Quod  Discreto  viro  Kyaetilwasto  de 
Bycopia,  Curiam  quam  possedimus  in  bierxhamarh  cum  siluis  pischariis  & 
attinenciis  ceteris  intra  sepes  &  extra  quatuor  quoque  solidosterre  in  blax- 
stum  duobus  denariis  minus  in  a&Ighseld^r  vnam  hastam  terre  cum  dimidia^ 
Jn  prato  brytiae  arnedhe  terciam  partem,  Jn  prato  brytiae  swanaewikh  ter- 
ciam  partem,  de  prato  0rstigh,  sextam  partem,  De  opido  ingimundae  naes 
sextam  partem,  &  de  opido  skaraerumh  terciam  partem,  pro  pleno  precio  ven- 
didimus  secundum  sollempnem  legum  tytulum,  &  terre  consuetudinem  ap- 
probatam,  Transf ereiltes  in  ipsum  kyaetilwastum  &  heredes  suos,  omne  Jus 
&  dominium,  dictam  curiam  curiam,  cum  prediis  aliis  supra  (<<0  scriptis,  Regend], 
vendendj,  donandj,  commutandi,  ac  quocumque  modo  ipsis  congruum  &  com- 
modum  visum  fuerit,  ordinandj,  Jn  premissorum  igitur  testimonium  &  ple*> 
Diorem  euidenciam,  vna  cumsigiliis,  Mägnifici  principis  Domini  Magni  sweo- 
rum  gothorumque.  regis  illustris,  wenerabilium  patrum  Dominorum,  M,  ar- 
chiepiscopi  vpsalensis,  benedictj,  lyncopen^is,  8c.  Anundi  strengenensis  epi- 
scoporum,  Sigilla,  nostrum  proprium,  Domini  Johannis  ^ngil,  &  Magni  gre- 
goris  son  sunt  appensa,  presentibus  &  annex^,  Datum  stokholm  anno  do« 
mini,  M%CC%LXXX'^  sexto.  X'  kal.  Octobris. 

SigiUen:  i,  3,  4»  ^y   bortfallne,    mea  urbleLta  röda  silLestridar  qvar;   af  2,  6^  7  fionas  styckeik 


920.  1286  d.   28   Sept  AJsnö, 

SoDUDg  Magkvs  lis  Bref  (ov  Wisingsös  inyAnare  pä  füll  rätt  tili  timmer,  ved  m.  m.  i  Western 
gothlands  allmänningsskogar. 

J.  aa:  71. 

-    Pro  inhabitoMibus  Fisingxöö. 

Alle  the  thetta  brefF  vardä  siande  Ma&nus  med-  gudzj  nadeSweia  oc 
Gotha  konunger  Ewerdeliga  heisa  i  gudi  Viliom  vj  oc  tillathom  at  visingx- 
öos  inbyggare  skulo  haffua  fullan  rätt  i  almenningx  skogom  i  vestergylland, 
Hugga  timber  sig  tili  husabyggning  Veda  brond  oc  alzskonss  ambud  Loff- 
iega  Ythan  alla.  sak  Vndantagnom  them  träm  som  aallan  eller  nötter  bäro 
Teslikes  mulabeet  til  theres  fänad  fförbiudende  starkeliga  oc  Strengeliga  at 
naaghen  dy^ffues  them  her  ower  nogerledes  platza  eller  bedröue  Oc  Geff- 
uom  them  ther  vppa  thetta  vort  breff  beseglat  med  voro  insigle  Giffuit 
Alznöö  Aarom  epter  gudz  byrd  M  CG  LXXX  pa  thet  sjette  4  kalendas 
octobris. 


^       i4       - 

Ad  idem  in  LtUino. 

Omnibus  prescntes  litteras  inspecturis  Magnus  de  gracla  Sweorura  go- 
törüm  rex  Salutem  in  domino  sempiternam  Admittimus  &  volumes  quod  ha- 
bitatores  insule  yisingxöö  in  siluis  communibus  terre  Tesgotie  ius  habeant 
ligna  non  glandes  aut  nuces  deferentes  ad  focum  suum  instrumenta  quelibet 
aut  domos  inpune  &  libere  excidendi  &  deferendi  Item  pecora  sua  depa- 
scendi  Prohibentes  itaque  firmiter  &  districte  ne  quis  ipsos  super  hoc  prc- 
sumat  aliquatenus  molestare  Presentes  ipsis  super  noc  litteras  nostro  sigillo 
reddimus  sigillatas  Datum  alznöö  Anno  Domini  i  a86  quarto  kalendas  octobris. 

921.  1286  d.   7   Oct  Däwö- 

KonuDg  MAORtTd  I:s  Gftfvobref  tili  Svartbrodra  Llostret  i  Stockholm  pS  valtnet  mellan  Stock- 
holmB  Stad  och  ftiddarhoImeDy  jemteförbud  att,  utan  Llostrets  Provincial-Ministers  tiiUt&Dd, 
uppföra  byggaader  pi  Riddarholmcil  cller  i  «laden  längre  ut  i  bcmäidta  Tatleo^  8n  som 
redan  blifvit  bjggdt. 

A.  3.  c.  4:  X«  *)• 

Magnus  dei  gracia  Sweorum  Gothorumque,  Rex,  Uniuersis  presens  scri- 
ptum visuris,  sahitem  in  domino,  Notum  esse  cupimus  presentibus  &  futu- 
ris,  nos  dedisse  &  assignasse  loco  &  insule  fratrum  minorum  Stokholm 
totjam  fundum  aque  iacentis  inter  ciuitatem  &  insulam  supradictam,  Jnhi- 
bentes  ex  nunc  sub  optentu  gracie  nostre,  ne  aliquis  de  cetero  a  parte  ciui- 
tatis  quicquam  edificet,  ultra  domos  nunc  edificatas  contra  insulam  memora- 
tam,  Similietiam  modo  inhibemus,  ne  quisquam  domum  £iliquam  edificet^vel 
edifioari  procuret  in  insula  sepedicta  extra  Jocum  claustri  sine  licentia  pro^ 
vincialis  Ministri,  Cum  sit  tota  fratrum  usibus  &  utilitatibus  perpetuo  de- 
putata,  Vt  igitur  hec  inuiolabiliter  obserueotur,  presentem  paginam  nostro 
sigillo  communitam  ipsis  fratribus  dedimus  ad  memoriam  futurorum,  Datum, 
Dafh0,  anno  domini,  M*.  CG'.  LXXX'VP.  Die  lune  jnfra  octauam  Beati 
Francisci  confessoris, 

KoDgl.  Sigiilet^  i  grönt  vax  A  gula  och  röd«  dlkestridaTi  fir  sLadadt 


922.  1286  d.  7   Oct  DäwQ. 

Konung  Magnus  I:s  G&fvobref  pft  fordna  Hospitalets  grund,  m.  au  pi  Norr  Malm  tili  anläggan- 
de  af  St.  Glarae  kloster  i  Stockholm. 

A.  3.  £  1:  I. 

Magnus  dei  gracia  Sweorum,  Gothorumque  Hex,  Uniuersis  presens  scri«- 
ptum  cernentibus,  salutem  in  Domino,  Geste  rei  noticia, ne  processu  temporis 


*J  Finoes  afven  i  en  af  Hertigarne  Eaic  och  Waldimab  1807  d.  29  Nor.  bekräftad  afskrift. 


—        i5        — 

dobietatis  caligine  inuoluatur-  perhenntri  aolot  litterarum  indiciis,  ex  c|iii* 
bus  preberi  possit  posteris  credulitatis  firmamentum,  £a  propter  ooilSta]^e 
uolumus  tarn  pr^esentibus  quam  futuris,  nos  ad  J)ei  oultum  &  prjQfectma.  ani- 
marum  totum  fundum  et  territorium  Hospltalis  quondam  leprosorum  apud 
Stokbolm,  quod  de  Domino  vpsalensi  archyepiscopo  titulo  empeionis  habui- 
mus,  vna  cum  orto  nostro  ibidem,  &  raonte,  qtii  dicitup  Malm,  ac  tote  terre 
spacio  ad  oceidentem  dicti,  Malm,  usque  ad  litus  stagni  Tersus  ocoideiitMn 
&  a  littore  meridiana  usque  ad  juga  monciüm  communitati  attin^encia.  qua 
sunt  e  proximo  versus  aquilonem,  dedisse  ordini  sancte  Cläre  perpetuo^  pofr* 
sidenda,  ad  construendum  &  inhabitandum  inibi  Monasterium,  Sc  ad  alia 
necessaria  sororibus  ordinis  memorati  secundum  ofdinaeionem  Ministri  fra« 
trum  Minorum,  volentes,  vt  via  communis  que  vergit  de  Stokholm  versus 
0str^  aros,  &  nunc  per  dictum  spacium  dirigitur,  ponatur  ad  aquilonem 
ipsius  spacij,  iuxta  montana  predicta  per  transversum  sepedicti  Malm,  ad 
riam  que  ab  Oriente  ipsius  ''ducit  ad  ciuitatem,  Jn  testimonium  autem  fauius 
Dostre  donacionis,  presentem  litteram  nostro  sigillo,  vna  cum  sigillis  nobi- 
lium  vironim  scilicet  Domini,  Benedicti  prepositi  Scarensis,  Domini  Vif  Hulm- 
gers  soQ,  Domini  Haquini  Marskalci  nostri,  &  Domini  Werneri  Brunk^  qui 
presentes  aderant  duximus  muniendam,  Datum  &  actum  Dafh0,  Anno  a6^ 
mini,  M*',GC°LXXX'',  sexto.  Die  lune  infra  octauam  Beati  Frauci^i«   , 

Sigilkn:  I  KoDUDgens  i  grdnt  vax  p&  gula  och  röda  sillesträdar;  3  bortfallet;  9  AodfeIijgtyp&  rödt 
'  4  P&  hvitt,  och  5  p&  rödt  silke,  alU  i  gröat  vax« 


928.  1286  d.    12   Oct.  D^wö. 

EoDUDg  BLkOSVs  lu  vidimatioD  och  bekrSftelse  p&  K.  Knut»  gA<Vobref  tili  Vfihy  klosHv* 

A.  3.  !)•  z:  9- 

Magnus  dei  gracla  sweuorum  gotborumque  vex,^  Omnibus  present««  lit- 
teras  inspecturis  salutem  m  domino,  Tenore  presentiüm  i^otum  faciinus  Nos 
perepeiiisM  &  legisse  magnifici  principis  domini  Kanuti  quondam  regi$  ftweuo- 
mm,  Utterdi$,  sigillo  suo,  &  fiigillo  venerabilis  patris  domini  petH  archie«* 
piscopi  wpealeo^iai  sigilktaa,  quarum  tenor  eratinbunc  moduiUvJn  Qomine 
&C.  Se /oregäehd^  N:o  11 3.  Nos  igitur,  MagnusL,  memor^tus  rex  swQuoruQiv 
suprascriptam  donacionem  ratificamus  atque  ad  ratificacionis  t^timonium « 
preseoti  scripta  sigülivm  no&trum  apponi  facimus,  ad  euideo^iam  plenioremv 
Datam,  Daw0  anno  (dowinj  M'^CCMiXXX*.  Sexto,  quprto.  Mpft  ootphris^ 
Anno  regni  nostri  duodecimo. 

.    'Ett  stSrre  stvoke.  nf  siffilttf  vidhangex**  .^ 


-.        i6        — 
924.  1286   d.    i3   Oct.  Däwö, 

KoBUDg  AfAomrs  I:s  vidimation  och  stadftslelse  p4  K.  Kirurs  g&fvobcef  tili  Wiby  Llostei*. 

A.  3.  h.  x:  3.  *). 

Omnibus  presentes  Litteras  jnspecturis,  Magnus  dei  gracia  sweprum  go- 
thorumque  tgx^  salutem  in  domino  sempiternam  Tenore  presencium  notum 
facimus  vniuersis,  Quod  nos.  Magnifici  principis  Domini  kanuti  quondam  re- 
gis  sweorum  illustris  Litteras  sub  sigillo  suo.  vidimus  &  perspeximus.  Jn  hec 
verba,  Ego  Kanutüs  &c  Se  föregäende  N:o  64-  Nos  igitur  Magnus,  rex  sweo- 
rum supra  scriptus^  premissa  omnia  secundum  quod  acta  sunt  Ratificamus, 
atque  ia  ratificacionis  testimonium,  sigilium  nostrum  presentibus  apponi  fa- 
cimus ad  euidenciam  pleniorera,  Datum  Dawo  anno  domini  M%CC%LXXX 
sexto,  III.  Jdus  octobris,  Anno  regni  nostri  Duodecimo. 

£tt  itö'rre  .^tjcke  af  sigillei  vidhäogen 


925,  1286   d.   2  1    Oct  Baldtaehi. 

HIfbid  Sigtrtggs  dottera  testamente  af  sitt  gods  Asperyd  tili  Gudbem,  och  penniD^ar  tili  &t* 
skilliga  andra  kloster,  med  anordniog  af  siDa  ofriga  gods  tili  sonen  Bbvgt  samt  döttraroa 
Raonfbid  och  CflAiSTurAy  sä  ock  friheten  &t  trülen  Tove  och  dess  a  smi  barn. 

A.  4-  a*  " 

Vniuersis  presens  scriptum  inspecturis.  Hafridis  Sitragi  quondam  filia. 
pacem  in  dej  filio  continuam  cum  salute.  Cum  uarij  &  inexcogitabiles  sint 
humane  fragilitatis  euentus  nee  quisquam  nisi  illustratus  diuinitus  prescire  po- 
terit  quo  fine  uel  quando  diem  claudere  debeat  extremam.  Hinc  est  quod  ego 
Hafridis.salutj  anime  mee  preuidere  volens  testamentum  meum  condere  di- 
sposui  in  hunc  modum.  Do  igitur  primo  cenobio  sanctjmonialium  in  gudhaem 
predia  mea  sita  Haespiryd  cum  oranibus  attinencijs  8c  capellam  meam  ad  altare 
sancte  Katerine  ibidem  ubi  etiam  eligo  sepulturam.  ^Glaustro  uarnem  unam  mar^ 
cam  purj.  -,  Item  cuilibet  monasterio  uesgocie  unam  marcam  purj  Jtem  ho« 
spitali  lodhosiensi  .I:am.  marcam  purj.  Hospitali  scarensi  J:am.  marcam  pu-* 
rL  Jtem  sacerdotj  unicuique  parrochiali  ubi  bona  mea  continentur  unam  mar- 
cam denariorum.  Ecclesie  anguthorp  unum  agrum.  Touo  cum  duobus  infan* 
tulis  libertatem.  Donacionem  quam  assignaui  dilecte  filie  mee  eristine  de 
gudhaöm  per  litteras  &  sigilium  meum  approbatam.  eandem  iterato  presenti 
scripto    communio   &   confirmo.     Jnsuper    clareat  uniuersis    quod  quandam 

commu- 

*)  Finnes  sfven  i  vidimation  af  Konung  Magitus  II  BaoBRSsov  i34o  d.  19  Mars. 


commtitacionem  feci  cum  filip  meo  dominö  benedicto  assignans  eidera  duas  ourias 
meas  hualstadhi  &  h0rydhaer  pr opter  alias  duas  competentes  curias  de  patrimo* 
nio  suo  grafryd.  ac  espiryd  iuxta  omnem  racionem  que  dicitur  umfierd  cui 
coodicioni  interfuit  filia  mea  rangfridis  ac  alij  fidedigni.  facta  autem  hac 
coodicione  filie  mee  rangfridi  supradictam  curiam  grafryd  cum  omni  rigore 
legis  quem  iterum  appellamus  uulgariter  umferd  erogaui.  cui  iuris  racioni 
institit  filius  meus  dominus  benedictus.  Huius  igitur  pacti  mediatores  fue- 
runt.  dominus  haquinus  tunonis.  Dominus  magnus  kanutj  filius.  Dominus 
ormerus.  dominus  petrus  de  anguthorp.  &  alij  plures  nobiles  &  discretjJ 
Jtem  ad  habendam  huius  rej  noticiam  pleniorem  sigillum  illustris  domini 
.M.  regis  Sveorum.  Ac  uenerabilis  patris  nostrj  scarensis  episcopi.  domini 
magni  kanutj  filij.  domini  petri  sacerdotis  de  anguthorp  &  sigillum  pro« 
prium  presentibus  sunt  annexa.  Si  quis  hanc  donacionem  refringere  attem- 
ptauerint  (^<>)  iram  dei  &  omniuni  saiictorum  senciat  uiciscendam.  Datum 
baldtdehi  anno  domini.  IVf^.CC.LXXX^^Vr.  in  die  undecim  milium  uirginum; 
Sigilkn.  N;o  i,  4>  ^  bortfallne,  remsorne  qyar.    a.  Andeligt  3.  Andeligt,  skadadt 


926.  ia86d.   a3    Oct  Linköping. 

BisLopen  i  Linkopiog,  Hertig  Bekgts  bref  tili  HSgerstads  Fönamliog,  om  Biskopstiondeps  ut- 
^ö'rande  tili  Kaoilen  Mag.  Wimuhd« 

A.  3.  o.  i: 

Benedictus  Dei  gratia  Episcopus  lincopensis  Dux  finlandye  Dilectissibi 
in  Christo  filiis  parochianis  de  haegirstad  Dilectionem  in  domino  cum  salute. 
Noueritis  quod  nos  dilecto  nobis  in  christo  magistro  Wimundo  canonico  nostro 
decimam  nostram  penes  tos  que  canonie.sue  a  multis  retroactis  temporibus 
annexa  fuerat  assignamus  possidendam.  mandantes.  eidem  super  faiis  iusticiam 
exbiberj  Jn  cuius  rei  testimonium  sigillum  nostrum  presentibus  est  appen* 
snm  Datum  lincopie.  Anno  domini.  M'.CC'LXXX* Vr.  Decimo  kal,  novem 
bris. 

JSigillei  bor^tfallet,  fiffenaom  den  ujr  brefvet  klippta  remsan. 


S9.  Diplom,  tl 


—     lÄ     -. 


\ 


9^7- 


1286  d.   28  Oct  Gudhem. 


Gvnroi  Aloots  dolter«  gftfvobref  p&  sitt  fiderae  arfvegods  i  Ögaluodey  tlUiLa  med  en  qycrn^ 
tili  Gudhems  Llostcn 

A.  3.  i.  a:  8» 

Ego  GüNNüR  Algotj  filia  in  remissionem  peccatorum  meorum  confero 
ecciesie  sancte  marie  de  gudhaem  f  und  um  quem  ex  hereditate  pat^rna  pos« 
sideo  0ghaIundum  cum  omnib'us  attinencijs  uidelicet  siluis  piscarijs  &  cum 
rxiio  molendino.  Alium  uero  fundum  quem  ibidem  ex  successione  materna 
possideo  ad  usus  proprios  uolo  reseruare.  preter  uthskiptir  silicet  siluas  pi- 
scaturas  quas  omnes  utriusque  fundi  ecciesie  gudhaem  superius  nominate  confero 
&  assigno.  Hujus  rej  testes  sunt  dominus  episcopus.  dominus  prepositus  ac  alij 
plures  fidedign  j.  ad  quod  etiam  testimonium  sigillum  domini  episcopi  est  appen* 
sum,  Datum  gudhsem  anno  domini»  M*.CC*.LXXX*.VI\  Jn  die  apostolo-^ 
rum  Simonis  &  iude. 

Sigillet,  som  bänger  i  en  ur  brefvet  klippt  remsa,  Sr  andeligt^  med  intrjcL  p&  bäda 

sidor^  men  mjcLet  skadadL 


928,^  1286   d.   27   Nov.  Linköpmg. 

Biskopens  i  LinLöping,  Hertig  Bshgts  tili  Dom-Capitlet  g;ifne  Privilegier» 

A.  3.  o.  I.. 

Vniuersis  christifidelibus  presens  scriptum  visuris  uel  audituris.  Beledig-« 
TUS  miseracione  diuina  Episcopus  Lincopensis,  Dux  Finlandie  salutem  in  do- 
mino  serapiternam.  Seculari  deputati  milicie  a  terreno  prorsus  imperio  va- 
riis  priuilegiis  ac  diffusis  libertatibus  non  immerito  sunt  ditati.  ad  quorum 
ii^ar  quis  sane  mentis  ambigat  christi  ascriptos  milicie  amplioribus  ac  vbe» 
ripribuä  exsequendis  libertatum  cumulis  quibus  forcius  certamen  aggredien* 
ti|3ua,  regnumque  sui  principis  primum  querentibus  ipso  attestante,  adici 
omnia  hec  debe^e.  Verum  quia  mater  ecclesia  maiori  quam  filie  debet  bo- 
nore  &  reuerencia  humilius '  amplexari.  racioni  consonum  arbitramur,  vt 
ipsius  matris  ecciesie  ministri  pre  filiarum  ministris  prerogatiuam  habeant 
episcopalem.  Quamobrem  tam  personis  in  dignitate.  copstitutis  de  collegio 
ecciesie  nostre  Lincopensis  quam  ceteris  eiusdem  coHegij  Canonicis  duximus 
indulgendum.  vt  nullus  eorum  decetero  ecclesiam  Habens  dignitati  uel  pre^ 
bende  annexam  seu  alias  collatam,  cathedraticum,  synodaticum,  procuracionem^ 
contribucionem,  subsidium,  aut  questum  quemlibet  episcopo  soluere  seu  reddere 
teneatur.  adicimus  insuper  vt  prefate  dignitatum  persone  a^  f^nqnici  me* 
morati  collegii,  super  decimis  ac  causis  episcöpalibus  quibuscumque  de  bonis 


—        19        — 

ecciesiasticis  prouenientibus  que  in  presenciarum  possident,  ac  deincepsipSM 
possidere  contingit.  necnon  &  de  villicis,  colonis,  inquilinis,  emphiteotis.  Feudö* 
tariis.  &  eorundem  familiis,  recipiendi.  disponendi,  ordinandi  pro  placi&o  lib^ram 
habeant  facultatem.  Ceterum  admittimus  &  volumus  quod  prefate  dighitatum 
persone  in  suos  clericos  &  vicarioa.  ac  alii  canonici  nostri  quilibet  in  suos 
clericos  &  vicarios,  in  quocumque  criminev  delinquentes,  «xceptis  duntaxat 
iDieccionibus  manuum  violentarum  in  clericos.  &  eciam  in  eorundem  cle- 
ricorum  siue  vicariorum  concubinas  si  quas  habuerint,  &  in  quocumque 
loco  ipsas  detinuerint  animaduersione  debita,  corrigendi  &  castigandi  aucto« 
ritatem  plenariam  obtineant,  quolibet  alio  postposito  correctore.  nisi  cum 
Episcopo  qui  pro  tempore  fuerit%  sepedictas  dignitatum  personas  aut  cano» 
nicos,  in  huiusmodi  corrigendis  excessibus  neggh'gentes  veraciter  inteliexerit, 
nimium  &  remissos.  Jn  huius  igit'ur  facti  testimonium  &  euidenciam  am* 
pliorem  siggillum  nostrum  ynacum  siggillo  Ca pituli  nostri  presentibus  litte- 
ris  duximus  apponendum.  Actum  &  Datum  lincopie  Anno  Domini.  M^.CG*. 
JLXXX".  sexto  quinto  kalendas  D^cembris.    Episcopatus  nostri  Anno  Primo. 

BSjge  Sigilkn  bortfallne,  remsoma  qvar. 


929.  1287  Wisby. 

BiiLop  Beitgts  i  Linkoping  bref  pi  4^  dagars  aflat  for  botßrdiga,  som  besoka  Cisterciensernat 
Nunnekloster  (Solberga)  p&  Gottland. 

A.  8.  b.  I. 

B.  dei  gracia  Lyncopensis  c^iscopus.  Dux  finlandie.  DÜMtis  sibi  in 
phristo.  .  priorisse  ceterisque  sororibus  ordinis  Gisterciensis  in  gotlandia«  sa- 
lotem  in  domino  sempiternam.  Profectui  vestro  studentes,  et  paupertati  ve-» 
stre  compacientes,  sed  et  fideUum  deuotioni  prouidentes,  Licenciam  vobis  con* 
cedimus  ut  in  omnibus  dominicis  inmediate  festa  beate  virginis  patrone  ve- 
stre  sequentibus  s(tacionem  et  predicacionem  habere  possitis  sicut  vos  Ha-* 
Luisse  antiqüitus  ^stis  protestate.  et  T^t  ipsa  ecclesia  Testra  in  dictis  stacio- 
nibus  deuocius  frequenteftur,  Nos  de  omnipotentis  dei  misericordia  confiden- 
tes  Omnibus  vere  penitentibus  ^t  eonfessis  qui  in  dictis  diebus  ecciesiam  ve« 
stram  visitauerint  ex  deuocione  XL  dies  de  iniuncta  sibi  penitentia  miseri^ 
carditer  relaxamus.    Datum  anno  domini.  M',  CC*LXX*  VII*.  ja  Wysby. 

Sigillet  boiifallet. 


—        ap        —  , 

980.  1287. 

Gaal  GusTAFSSoirs  sLuIdebref  p&  7  murL  siifver  tili  sia   sjütr   Mabqimta,   ior   hTiken  «kitld 
Forsa  qrarn  lemnas  tili  pant« 

A.  6.  a.  s:  75. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  Karulus  g0zstaf  son,  salutem 
in  domino  sempiternam  Tenore  presencium  constare  volo  omnibus,  me  te- 
neri  obligatum  dilecte  sorori  mee  margarete  jn  Septem  marchis  puri  argen« 
ti  per  natale  domini  proximo  futurum  persoluendis,  si  autem  me  mori  con* 
tigerit  infra  dictum  terminum  ipsi  sorori  mee  molendinum  meum  in  forsum 
inpignoraui  pro  argento  memorati,  vsque  dictum  argentum  per  me  Tel  per 
heredes  raeos  fuerit  persolutum,  &  si  dicta  pecunia  in  natali  Tt  dixi  non 
persoluitur  ipsa  statim  in  suam  potestatem  recipiat  molendinum  jn  cuius  rei 
testimonium  sigillum  meum  cum  sigillis  dominorum  haquini  tunae  son  ni* 
cholai  sigrithae  son,  Datum  anno  domini  M'^GCLXXX''  septimo. 

P&  fränsidan  med  gammal  band:  thetta  ir  brefvet  vpa  forsa  qwfirn. 

Sigiilen:  i.  Med  vapen:  omskrülea  skiadad.  2.  Med  vapen,  omskrifteD;  +  s'nighola  •  -*  ioaidu 

fILIL 


981.  1287. 

BoTiLDS  af  Wimark  Testamente  pä  jord  i  Serpaboda  tili  Lioköpings  domkyrka  och  penniDgar 
tili  Atskilliga  kloster. 

A.  4*  i^*  i3. 

Jn  nomine  domini  amen,  Quoniam  ut  ait  apostolus,  omnes  stabimus 
ante  tribiinal^  ut  recipiat  unusquisque  propria  corporis  prout  gessit,  neces- 
sarium  esse  dinoscitur,  extremi  iudicij  diem,  operibus  misericordie  preuenire^ 
binc  est  quod  ego  Botildis  de  Vymarkum,  sana  &  incolumis,  ac  peromnia 
optime  mei  compos,  diligenti  deliberacione  prehabita,  &  maturo  consilio^ 
ne  me  in  annis  seniiibus,  repentina  morte,  tolli  contingat  de  medio  intesta- 
tarn,  de  bonis  mihi  a  deo  collatis  taliter  duxi  ordinandum,  Jn  primis  con« 
fero  ecclesie  Lincopensi,  dimidium  octenarium  terre  in  serpaebothum ,  per- 
petuo  possidendum.  Jtem  fratribus  minoribus  Lincopie  .XV.  marchas  dena- 
riorum,  apud  quos  quandocumque  me  de  presenti  seculo  continget  emigrare 
ecclesiasticam  eligo  sepulturam,  Jtem  ffratribus  eiusdem  ordinis  Sudhercopie, 
X.  marchas  denariorum,  Jtem  ffratribus  predicatoribus  Sk^eningie  .V.  mar- 
chas  den.  Jtem  sanctimonialibus  in  Wretis  .V«  marchas  den.  Jtem  sanctimo- 
niaiibus  in  Askseby,  V.  marchas  den.  Jtem  ecclesie  wirsnungsrura,  bona  que 
possideo  Gunwatabothum,  ita  tarnen  quod  omnes  prouentus  earundem,  per- 


—        ai        — 

petuo,  pro  uino,  cera,  uel  aHjs  diuino  cultuj  necessarijs,  expendantur,hiiiusautem 
dooacionis  ^ev  testamenti  testes  sunt,  gardianus  sudhercopensis  fFrater  Jngeldus, 
cum  socio  suo  ffratre  bothwido,  ffilius  meus  thwipho,  Jngo,  Thuko,  Sywykinus 
pistor,  ciues  Sudhercopenses.  Vt  autem  hec  meä  ordinacio  debitum  sorciatur  fi» 
nem  8c  efTectum,  presentem  paginara,  sigillis  suppendentibus,  hoc  est  thwlphonis 
fili]  mei,  prepositi  Sudhercopensis,  communitatis  ciuitatis  ibidem,  ac  fratrum 
minorum  eiusdem  loci  feci  communiri,  Actum  anno  domini  M^.GC.LXXX^'VII*« 
Sigilkn  N;o  i^  3,  4  bortfallDe,  rimsorDe  qvar;  N:o  a  andeligt;  mycLet  sLadadt« 


gSa.  I287.   d.  3  Febr.  Filungshe<]. 

Intyg  S  hrad  andel  Prosten  Wimuhd  £gde  af  fisket  i  FöÜDge,  Kisa  soclen« 

A.  di  a  i:  10.*} 

Anno  domini  M*CC*.LXXXVII*.  habuit  prepositus  Wimundus.  de  Jo- 
hanne jngason  de  haldens  hole  quartam  partem  attongi  in  piscariis  infilun- 
ge  nordhanlands.  Jtem  de  finuido  de  frodhult  et  nepote  eiuskannto,  habuit 
tantum.  Jtem  de  Swenone  de  vrabodhum,  quartam  partem  de  tercia  parte 
attongi,  habuit  primo.  deinde  habuit  de  eodem  secundo.  tantum,  et  hoc  to*»  > 

tmn  factum  fuit  in  crastino  purificacionis    beate    virginis.  ja    maiori    stupa 
filuDgxhedhe,   faesteman  fuit  derneh'us  de  kys»,  Testes,  Johannes   de  myael-  , 
drem,  herotus  de  korpae  kleff,  bondo  companarius,  Johannes  Tpsyae,  et  alii 
plurimi  lidedigni. 


933.  1287.  d.  2  1   Febr.  Lund. 

Abtids  af  Lund  testamente  af  en  fors  med  fiske  i  Skälharg,  samt  {  marki.  jord  och  hSlften  af 
hosea  i  Lund  tili  Äike-Biskopsbordet  i  TJpsala^  mot  kläder  och  behofligtuppebillederafittD 
Hfstid. 

A.  3.  a«  3:  o. 

Jn  nomine  patris.  et  filii.  et  sjpiritus  sancti.  Amen.  Ego  Arwidus  de  lund 
quamuis  corpore  sanus  tamen  in  etate  decrepita,  constitutus«  Gonsiderans  quod 
illum  felicem  censuerit  antiquitas  qui  periculum  alienum  sibi  conuerterit 
in  cautelam.  Jgitur  periculosa  res  senectus.  que  quos  occupat  muhis  cir« 
CQindat  incommodis  &  molestat.  cor  meum  multiphciter  exterruit  et  concus* 
iit.    Nam  vergente  deorsum  conditione  corporea  sensus  ebescunt.  vires   de-» 


*)  EAer  en  af  Dom-Prosten  och  Capitlet  samt  Fogate  och  R&d  i  Linkoping  d. .  x6  Mars  i337 
bekräftad  fifskjrift. 


ficiunt  memoria  penitns  «exulante.  prapter  quod  moltos  notaui  senes  quam- 
quam  locupletes  reram  temporalium  jacturam  grauiter  incnrrisse.  a  quo  michi 
cupio  ne  simiie  quid  paciar  per  diuinam  gratiam  precauere  presertim  cum 
db  heredibus  meis  8c  geueris  pro  solaciis  que  ab  eis  sperare  deberem  mo- 
lestias  multiplices  cotidie -reporto.  Quam  ob  rem  de  bonis  meis.  volnntate 
perfecta  coastanti  corde.  requisito  consilio  discretorum  prouidi  taliter  ordi- 
üandlim.  vt  alicui  in  vita  mea  partem  de  eis  tribuamquiTestitum  michi  quam 
diu  vixero  et  bonis  meis  vtilem  soliicitudinem  Taleat  exhibere.  Do  igitur 
et  assigno  viro  venerabili  domino  .M.  Archiepiscopo  vpsalensi  eiusque  süc- 
cessoribus  in  vpsalensi  ecclesia  canonice  instituendis.  vnum  torrentem  siue 
fors  m  skaetharg.  cum  piscaturis  ibi  adiacentibus  sub  isla  condicione  quod 
medietatem  fructuum  de  piscaturis  percipiam  quo  ad  iiitam  ineam  Jtem,  ei* 
dem  dicto  domino.  M,  et  eiusdem  successoribus  do  &  assigno dimidiaininaF- 
pham  terre  in  Lund  cum  plenitudine  agrorum.  pratorum.  nemorum.  pisca- 
turaruou  Jtem  medietatem  domorum  in  fundo  dicte  curie  existencinm  per* 
petua  donacione.  bac  condicione  quod  ipse  me  quamdiu  vixero.  vestire.  ac 
in  eisdem. bonis  äd  vitam  residentem  teneatur  tueri.  prout  vtilitati  mee  & 
honori  suo  idem  dominus  crediderit  expedire.  vt  igitur  hec  donacjo  mea  ro«p 
bur  obtineat  perpetue  firmitatis  presentibus  litteris  sigillum  capituÜ  vpsa« 
lisnsis  nee  non  &  sigilla  dominorum  sacerdotum  qui  huic  ordinaeioni  mee  per 
omnia  interfuerunt  videlicet  Tbome  de  Almungy.  henrici  de  knutabü.  As- 
aceri  de  hunungahaered  Amelii  de  farungy.  karuli  de  hdesabro  Eruasti  de 
Thorstunum  sunt  appensa.  Actum  &  datum  apud  Lund.  Anno  domini 
M\CX2'.LXXXVII.IX\  Kai.  MarcijV 

Af  5  Sigill  blott  stycken  ^ar* 

934«  1287   d.   7  Mars.  Upsala. 

TTtvalde  IrLe-Biskopen  Magnus  Bossohs  intyg  om  emottagande  af  foregSende  bref  och  om  Arvids 
-upptagaDde  i  kyrkaos  beskydd.  * 

A.  3.  a.  3:  S. 

Oinnibus  presentes  litteras  inspecturis.  Magnds  dei  gracia  Electus  Tp- 
flalensis  ecclesie  consecratus^alutem  in  domino  sempitemam.  Tenore  presentium 
constare  Tolumus  Tniuersis  tjuod  110s  litteras  subscriptas  ab  arnwido  de  lund 
exhibitore  presentium  recepimus  &  habuimus,  &  sub  nostra  custodia  reserua« 
nus^  in  hec  verba.  Jn  nomine  &c  Se/öregdende  N:o  g33  *)  tiU  appensa.  (da ff 
och  är  äro  uteglömdcu)  Nos  igitur  prefatum  arwidum  gracia  predictorum  sub 
beatorum  .Laurencij  &  Erici  &  nostram  pfotectionem  recipimus  ac  munimen  spe* 

*)  Namnen  skri/vas  der.*  Almongi^  iDUtabü,  hunünghaere[>]|  Ammelij  de  ToruDgii  Etibro. 


—       a3       -• 

ciale^  Siquis  autem  eura  in  bonis  suis  ,aut  persona-  indebite  molestare  pre- 
sumpserit,  iram  omnipotentis  dej  &  predictorum  sanctorum  ac^liostram  vlcicH 
oem  se  nouerit  incursurum.  Jn  cuius.  factj  nostrj  euidenciam^  sigillum  quo 
nnoc  Ttimur  presentibos  e&t  appensara.  Actum  &  datum  vpsalie  Anno  domini 
M'.CC"XXXX*  septimo,  Nonis  Marcij. 

Af  sigillet  ett  litet  stycke  q^var. 


935.  12S7  ^-    19  Mars.  KuDgsberg* 

Eonang  Maghus  I:s  risLiljiadsdom  mellan^Gudheins  Lloster  och  Häkonatorp.. 

A.  7.  a.  a3. 

Hagnus  dci  gracia  sweorum  gothorumque  rex,  Omnibus  presentes  lit- 
teras  inspecturis.  salutem  jn  domino  sempiternam.  Cum  int^r  sponsas  deo 
dicatas  sanctimoniales  De  gudhem.  ex  vna  parte  ac  habitatores  haeunethorp, 
ex  parte  altera  moueretur  questio  &  Dissensio  de  metis  &  terminis  pascbwo«* 
nun  inter  se  ex  vna  villa  et  altera  xoneurrenciiim,  vbi  inter  se  videlicöl^ 
conuenirent,«  Nos  ad  habendem  super  hoc  examinacionem  venientes^  prout 
secundum  fidedignorum  testimonia.  vnj  parti  et  alteri  minus  intelleximus 
derogari,  Hos  terminos  inter  premissa  pascua  statuimus,  videlicet  de  vinnbro. 
JQ  jadhurin.  jnde  in  Runustenen.  jnde  in  maedhalstenen.  jnde  in  Hallinae  owasn 
widh  odhens  kyseldu.  Hoc  prenotato*  quod  hinc  et  inde'  pecora«  vltra  pre- 
missos  terminos«  ad  pascua  venire  valeant  non  obstante  distinctione  termi^ 
norum.  Sed  illi  de  Haquner  thorp.  summendi  seu  carpendi  myrtum«  vJtra 
moiitem  dictum  jaippnaebiaerg^  sine  licencia  dictarum  dominarum  de  gudhem. 
nolluni  jus  habeant  in  futurum.  Ne  igitur  subrepens  obljuio  detergat  quod 
in  bao  parte  duximus  statuendum^  sigillum  nostrum  presenti  scripto  jn  te- 
sdfflonium.  apponi  fecimus  et  euidenciam  pleniörem. « Datum  in  Castro  Kp« 
nonxbiergh»  anno.,  domini.  M^CC''.LXXX.  septimo.  XUH^«  kaL  Aprilis. 

Sgillet  sLadadt  .    . 

•   ■■     ^  .       •  '<      .'.  '  ."  '  •  M  • 

935.  a)  V     öfyersälthing^  : 

'     /'  •  '  "•   '    A.3:«.c.4-   "'   'V' 

Magnus  medb  ganfe  «adh  st¥6riki&  ok  g0tha  konw^far.  bylsär.  alle, 
maen  thettha  brfcff  se  aella  h^ra  euerdelik  mfdh  gudhi  Maen  tiiaßBaaifrwna:}? 
gtidkem  ok  tbf^m  jbo&iutttorp.'  boo  kommar  tmtha  öin  !^era\  raamserkp  rötet 
äiera  fmimark  äff  enom  by^  ok  annur  sampne  komma  tha  hauaer  wi  neruari* 


Res  varith  seet  ok  ransäkitibi  ok  stadhfeäth  tbet  förna»npdhae  raämaetke  ck 
faeaemark  aepther  dandhe  xnannom  withna  ok  trofasthe  swo  ath  eyskalthasft 
ena  delin  mynskä  then  andhrum  medh  vraetha  sQm  aer  wjia  bro  i  iaexihuria 
thaedhan  aflf  j  Runestenen  thaedban  j  masdhalstenen  tbaedhan  j  hallina  ouan 
vidh  odhaens  kyaeldu  Tbc  swa  atb  aentbat  raamaerke  skal  modbsta  atb  faena«- 
dbin  ma  ey  gaa  bydb  ok  tbydh  bwarth  tbaet  lysthar  aeptber  sina  f^dbae 
Ttan  tby  äff  hokuntorp  aella  nokur  andra  skullae  baer  aspter  yngbin  maak 
aella  raetb-baua  owaer  iaempnaebyergb  bwggbe  aella  poors  brwthae  vtban  tbee 
fornaempdbe  frvnä  loff  äff  gudbem  Til  mera  witbnes  bywrdb  ok  stadbfaßstil- 
86  ok  thaer  til  tbaet  skal  ey  gl0mys  sella  bwrtb  vitbnas  affvinyllum  mannom 
Tba  beenge  wy  wartb  ynzyl  for  tbetta  naeruarindba  breff  scriptum  aano 
domini  M^CCLXXX  septimo  XIIII  kal.  aprilis  jn  Castro  konoxbyergb. 

Sigillet  bortfallet^  remsaD  qvar« 


986.  1287  d.    19  Mars.  Konungsberg. 

Eonung  Maghtts  I,  dom  i  tvisten  mellan  Gudhems  Uoster  och  Gelwes  barn  om  nfigra  qrarnar 
i  HSrutorps  socken. 

A.  3,  X.  i:  k5. 

Magnus  dei  graciä  sweorum  gotborum  rex  omnibus  presentes  litteras 
jnspecturis  salutem  jn  domino  sempiternam.  Cum '  inter  sponsas  deo  dicatas 
sanctimoniales  de  Gudbem  ex  vna  parte  &  liberos  Colwonis  .  .  •  .  . 
ex  altera  mota  fuit  questio  et  dissencio  de  quibusdam  molendinis  in  baeru* 
tborp  parokye  berlundum.  Nos  ad  babendafh  super  böc  examinacionem 
.  •  .  prout  secundum  fidem  eorum  uerba  &  testimonia  vni  parti  et  al* 
teri.  estimauimus  minus  incongruum  composicionem  quandam  inter  eos  fa- 
ciendam  Dil  nodum  ceteris  pro     .     .     •     loco 

videlicet  io  quo  situataB  sunt,  ac  via  libera  pro  aditu  et  recessu  necnon  et 
obice  wlgariter  dictam  &  sta  •  .  .  nnj  ac  simul  cum  parte  ampnis  desur  • .  • 
pro  memoratis  gelwonis  liberis  pertinebat  idem  pertinere  videbatur  preno- 
minatis  sanctimonialibus,    gudbem.    &  eorum   cederet  perpetuo 

possidenda  Et    ipse   sanctimoniales cum    viginti   marcbis    denariorum 

usualis  monete.  redderent  ipsius  golwonis  liberis  vice  uersa,  Hoc  prendtato« 
quod  dicti  golwonis  liberi  frui  debent  bonis  suis  predialibus  vel  quatinUB 
•  •  ad  aiiinem  jacentibus  quibuslibet  väibus  opportanis  nisi  quod  de  sur^ 
sum.  ad  molendinum  in  ampne  jn  na  non  vel 

tat  aquas         pro  piscibu»   capiendis  Quam  composicionem  sea  OFdiaacM>«< 
'  '  ^        :.  neai 


«       ;i5       =r 

iletti  seu  ordinabionem  nostram;  per  preseQte^  BpctoritaXi^  r^j£|  ^lit^nciali^w 
coniinnaiiuis  Et  non  '     .  ^^^^^Sfity^kY^^P^^ 

prebeDdam  posteris  noticiam  presenti  seripto  ^igillum  nosjtruia.cUi^i^ 
ponendum.  Datum  in  cästro  kononxbisßjrgh  «anoodonuni  MCCIJJpJCX  sep^in^ 
XIIII.  kal,  aprilis. 

Brefyet  af  fukt  skadadt;  sigitlet  bortfallet^  remsim  qvat;.  :• 


r^iii-     'ij 


il«:;. 


987.  1287  ^-  ^  ^*j-         ^^^      ifö 

KoDung  MioKus  1:8  Bref  tili  Sundal,    Nordai,    in.  £1.   faSraders   invjinare   atttill'  prestei^lltipet 
utgöi'a  tionde  i  sad  och  icke  i  smör  enligt  sedoare  öfvereDskpmni^Ise. 

A.  7.  i:  a4,  - 

Magnus  Dei  gracia  Sweorum  Gotorumque  Rex  Omnibus  sundal,  normal, 
oi*dhenae,  vaeboabaered ,  thysSi ,  nordmarch»  ^  liabitantibus  graciam- 11  k\^ 
salute,  Quia  saluator  omnium  Jhesus  Christus  qui  nos  precioso  redenMt  san- 
guine  suo,  decimas  sibi  retin uit,  in  Signum  dominii  specialis,  Volens  easeccle- 
siis  ac  earum  ministris  exhiberi  Consulimus  vobis,  ac  eciam  auctoritate  regia 
demandando  precipimus  Quatinus  non  obstante  consuetudine,  qua  huc  usque 
butirum  pro  deeimis  frugalibus  persoluistis ,  amodo  de  ipsis  frugibus  quas 
uobis  dominus  dederit,  iuxta  modum,  ac  consuetudiriem,  qui  in,  deeimis  hu- 
iusmodi  soluendis,  in  prouinciis  circumiacentibus  Skara  seruantur  venerabili 
patri  Domino  .B.  Episcopo  Skarensi  decimas  frugales  benigne  ac  fauorabiliter 
persoluatis,  nee  modo  quolibet  allegetis  quod  pactum  inter  antecessores 
SUDS  ac  Tcstros  supei:  ipsis  deeimis  initum  sit  seruandum  cum  tale  pactum 
non  dubium  sit  in  lesionem  ecclesie  skarensis  vergere,  ac  in  pericu« 
lom  vestrarum  non  modicum  animarum,  quia  nullo  iure  cautum  habe- 
tur, quod  ins  percipiendi  decimas  cadat  in  laycüm  quantecunque  fuerit 
dignitatis,  et  sie  consequens  erit  quod  pactum  super  deeimis  initum;  ut  pro 
specie  alia  possideantur  a  laycis,  non  erit  perpetuum  set  temporale,  Datum 
gielquist  Anno  domini  M',  CC',  LXXX*.VII.  in  inuencione  sancte  crucis. 

Af  KoDgl.  Sigillet  blott  eU  litet  stycke  qvar  p&  en  ur  brefvet  klippt  remsa. 

988.  1287   d.    12   Maj.  Wisingsöl 

Konang  Maohvs  1:$  stadftstelse  pft  Algot  GyridssoDs  g&fVa  af  Danänga  ttli  Alvastra  kfoster. 

A.  3.  T.  i:  10. 

Magnus  dei  gracia  Sweorum  Gothorumque  Rex,  Omnibus  presentes  lit- 
teras   jnspecturis    salutem    in   domino   sempiternam.     Quoniara.  ob    labilem 

S».  Diphm.  II  4 


/ 
J" 


^        a6        — 

Bcii^^Syj^oyyi  rill)  presentibus  Tniuersis,  Qüod  quia.  sicut  fidedi^orum  audiui- 
ihüs  testimohium  &  in  littera  venerab.  Scarensis  Episcopi  continetur,  Algotus 
rs^HdUef  $6'il  cumm  suaini  quam  possedit  Darraengum  in  prouincia  wartopthce . .  • 
päroch . .  J^ödhäm  cum  suiä  ceteris  pertinenciis  intra  sepes  &  extra  prope  et  alonge 

Sositis.  Monasterio,  Aluastrum  testamentaliter  contulä  et  legauit  perpetuo  possi* 
endam  in  süorum  remissionem  peeoatorunu  Nos  hanc  donaeionem  seu  grati- 
ficacionem  rite  &  rationabiliter  faetam  per  presentes  ratificamus  &auctoritate  re«> 

Si^  speqaliter  confirmamus.  Jn  premissorum  igitur  testimonium  et  pleniorem  eui- 
eht|dAI  ikf^illum  nostrum  {^esentibus  duximus  apponendum.  Datum.  wisinx0w 
Anno  Doiqii^i«  M'.CC'.LXXX*'  septimo,  Quarto  Jdus  Maij. 

KoDgl.  SigUIet,  hiDgande  i  grötia,  röda  och  hvita  rilLestrAdar,  8r  skadadt,  fifvensft  sjelfva  brefv^et 

989.  1287.  A    10  Juni.  SkcDinge- 

Maghus  och  Lbohbard  Ödes  söners  intyg  om  skedd  forlikDing  i  arfstyisteo  med  Harald  Ulfssons 
arfvingar* 

A.  6.  a.  i:  37. 

Omnibus  presens  scriptum  visuris  vel  audituris.  Magnus  et  Leonardos 
|2(tbae  syni.  salutem  in  domino  sempiternam.  Presentes  scire  volumus  et  po- 
Steros  non  latere  quod  super  hereditate  domini  haraldi  vlfsun.  Margarete 
relicte  eiusdem«  et  suis  heredibus.  conuencionem  et  terminacionem  finalem 
f^ceramus.  Gausis.  questionibus  et  articulis  omnibus  super  ipsa  hereditate 
ex  parte  vna.  et  nos  ex  parte  altera,  sedatis  pariter  et  finitis.  et  si  aliqui 
c»  partie  nostra  hanc  conuencionem.  in  presencia  discretorum  videlicet  do- 
il^ni  haquini  marscalchi.  domini  kahuti  erik  sun.  domini  nicholai  sighrithas 
sun.  dopini  Nicholai  aestrithse  sun.  thurgilli  knut  sun.  fratris  petri  prioris 
^kaeningensis  et  aliorum  fide  dignorüm  faetam.  infringere  vel  cassare  temp- 
tauerint.  nos  ad  dignam  satisfactionem  et  responsionem  obligamus.  Jn  cuius 
rei  testimonium.  sigilla  nostra  presentibus  duximus  apponenda.  Datum  anno 
domini  M".  CC*.  LXXX.  septimo  quarto  idus  iun^\  in  skaeningia. 
SigiüeiL  N:o  i,  2,  4$  7  bortfallne,    3^  5,  6,  8  n^got  skadade. 

S40.  .  ^  1287   d.   24   Juni.  Wisby. 

ForeDiDg  mellan  Atskilliga  stad^rs  köpmän,  hvilka  besökte  Gottlaod,  tili   vinnande  af  sfikerhist 
ßt  igods  &  straodade  ikepp,  och  aU  forekomma  rdfveri  och  öfTcrTÜd  i-^klsamma. 

L.  11:  867  *) 

^1  i  In  nomine  Domini  Amen.  Qvoniam  tempus  labitur  et  humana  memoria 
qum  lapsu  temporiis  labi  solet,  ex  maj|orpm  ;  sagacitate  .  prudentur  enw[nayit« 

*}  Dei*  aftrjckt  efter  en  afskrift  af  Originalet  pA  Pergaroeot;  som  forraras  l^igä'GelieimeArcbiT. 


•--         «5        « 

ut  81  qitid  memombUe  temporal)t(3r  agita^,  ad  fi^cc^flusivf  p09|^|t^1^j9^..]^e^(|f>f 
riam  scriptorum  ;  testimonio  transfieratur.  Notum  sit  igitur^presei^jiiku^  ^^ 
futuris,  qvod  ex  unanimi  consensu  et  voluntate  onjnium  loercaitori^p  Qiyejr- 
sanun  üivitatum  et  locornm  terram  Gotland  freqventantmm  jqyje4ani,.a 
trationes  facte  sunt  in  hunc  modum«  Prima,  ubicunc[ue  ,cas^  siijiistro  .daif^- 
num  evenerit,  navium  periclitatione  seu  rapina,  sub  aliqua  terra  vel  eiyi«i: 
täte,  omnes  prope  posite  civitates  rumore  tali  peraudito,  debent  in  eomm^Ur 
ni  civiloqvio  prohibitionem  facere,  ne  aligvis  bona  naufraga,  seu  rapii^is 
perdita  emere  seu  vendere  presumat,  sed  hominibus  dampniiicatis.  aßtare 
debent  consilüs  et  auxiliis,  ut  bona  sua  salvare  possint  et  re^abere. ;  (^^ye* 
cunque  vero  civitas  secus  feeerit,  que  bona  hujusmodi  palam  ,emi .  seu  vendi 
prmiserit,  et  si  medio  tempore  aliqvis  civis  talis  civitatis  ratione  bonorum 
hujusmodi  incusatus  fuerit,  suus  concivis  non  potest  ipsum  ad  expurgan* 
dorn  se  juvare  seu  testari  secum.  Sed  si  homines  dampnificati  aliqvem  de 
suspectis  ineusaverint,  et  duos  probos  viros  nulla  nota  infamie  resp€;rsp8 
in  civitate  vel  extra  habitantes  in  testimoniura  adduxerint,  tales  probi  viri 
hominem  suspectum  convincere  possunt.  Qvieunque  suspecta  bona  emere 
seu  vendere  presumens  duorum  proborum  virorum  testimonio  qonvictus,  ille 
talia  bona,  parva  et  majora,  restituere  debet  suo  vero  possessori,  absqve 
denario  vel  hellingo,  et  insuper  sue  civitati  debet  pro  excessu  suo  XX  mar- 
chas  argenti  emendare.  Qvecunque  civitas  pit)hibitionem  superius  anhöta)^ 
tarn  vilipendens,  premissa  omnia  non  impleverit,  illa  noii  debet  XX  marcas 
argenti  de  excessibus  suorum  eivium  sibi  qvicqvam  usurpare,  sed  ad  utili- 
tatem  omnium  mercatorum  talia  bona  debent  reservari:  E  converso  qveeun- 
qve  civitas  premissa  omnia  modjls  rationabilibus  ad  effeetum  perduxerit  de- 
bet talia  bona  propriis  usibus  suis  deputare.  Item  sub  qvoqunqve  probo 
viro,  et  absque  labe  infamie,  bona  hujusmodi  inventa  fuerint,  qve  forte  igno* 
ranter  et  absque  scitu  premissorum'  comparavit,  talia  bona  debet  integre 
suo  vero  possessori  restituere  absqve  denario  vel  hellingo,  jurans  sola  manu, 
qyod  haec  bona  ignoranter  et  absqve  deliberatione  premissorum  emisset; 
qvo  facto  non  debet  amplius  ex  hoc  casu.  pregravari.  Item  qvecunque  ci- 
vitas presumtuose  prohibitionejs  seu  arbitria  preh'bata  non  servaverit,  illa  de 
consortio  seu  consodalitate  mercatorum  in  omnibus  locis  et  viis  penitus  eji-* 
cietur,  nisi  ita  evenerit,  qvod  injus^iitiam  mercatoribus  factam  reformaverit, 
et  suos  cives  suspectos  ad  restituenda  bona  empta  seu  vendita  suo  vero 
possessori  compellat,  salva  nichilominus  emenda  superius  expressa,  qva  mer« 
catores  carere  noiunt,  qyando  talis  civitas  resipiscens,  cum  omni  jure  pre- 
missa compleverit,  per  hoc  potest  gratiam  mercatorum  et  libertatem  aaipi» 
8cL  Qvia  vero  civitas  Revaliensis  suprascriptis  omnibus  se  renuena  con« 
formari,  videtur  qyod  ipsam  se'traxerit  in  causam  memoratam,  tarnen  oives 


^       ä8       — 

Revsdienses  üsqve'a4  instans  festum  Beati  Johannis  Baptiste  habebunt  indueiaa, 
utpr^missa  ofnhiai  tantp  prop^nsius  studeant  adimplere,  sed  si  medio  tempo^ 
re  hon  satisfeceriht,  prout  superius  est  expressum,  extunc  a  consoitio  mer* 
catorum'  entht  omnino  segregati.  Quicudqre  se  debet  expurgare,  ille  tali  modo 
jatabity  qVod  hsec  bonia,  pro  qvibus  juramentum  fecerit,  de  bonis  cogge  sub 
terra  Vironie  periciitate  non  processissent.  Qviscunqve  etiam  pro  bonk 
hujusmodi  ineusatur,  et  testimonio  duorum  proborum  hominum  conviacitur, 
ille  arbitriis  süprascriptis  subjacebit:  si  vero  testimonio  duorum  proborum 
hominum  convitici  non  poterit,  extunc  sexta  manu  hominum  non  suspecto- 
rum,  de  talibus  bonis  se  potest  expurgare.  Item  qvicnnqve  expurgationem 
fecerit'  seu  expurganti  ad  expurgandum  astiterit  et  postmodum  male  jurasse 
retraetatus  fuerit,  talis  capitali  sehteneie  subjacebit  Ut  autem  premisse  arbi- 
trationes  rbbur  habeant  perpetuae  firmitatis,  sigillum  omnium  Theuthonicorum 
itaercatorum  ad  evidentiam  pleniorem  huic  scripto  est  appensum.  Datum  et 
actum  Wisbii  Anno  Domini  M'GCLXXX^  Septimo^  in  die  Sancti  Johannis 
Baptiste. 


!•  1287   d.    14  JulL  Skälwik. 

.   Biskopien  i  Lioköping,  Hertig  Bxvots  vid  resan  tili  GotUand  upprSttade  Testamente. 

.  Jn  nomine  domini  amen,  Anno  eiusdem.  M".GC^.LXXXVII  pridie  jdu& 
julij.  Nos  BsNEDiCTUs  dei  gracia  Episcopus  Lincopensis  dux  Finlandie  mente 
^  corpore  sani  &  incolumes  ad  iter  versus  Guthlandyam  preparati  actu  Skyael- 
dowich  existentes  testamentum  nostrum  condimus  in  hunc  modum.  Jn  pri- 
mis.  ecciesie  Lincopensi  que  nos  a  puerilibus  enutrierat  annis  Legamus  curiam 
liostram  Lenaß.  in  dyocesi  Scarensi  sitam  cum  omnibus  suis  attinenciis  mo- 
bilibus  &  immobilibus  hoc  tarnen  adiuncto  quod  episcopus  Lincopensis  ^) 
qui  pro  J;empore  fuerit.  racione  dicte  curie  presentibus  eiusdem  ecciesie  qui 
commpde  uocari  poterunt  canonicis.  ac  vicariis  eorundem  anniuersarium  no- 
strum celebrare  teneatur  annis  singulis  in  ecclesia  memorata.  Facta  fratri-- 
bus  miaoribus  eiusc|em  loci  pictancia  annis  singulis  celebrantibus  eciam  an- 
njuersarium  supradictum.  Jtem  Ecciesie  VpsalensL  curiam  nostram  staf  in 
F?8ringyaß  0  ^\  cum  colonis  &;  omnibus  aliis  suis  attinenciis  ^).  in  rjecompensacio- 
Hern  cui^ie«  dicte  Raefstad  quam  in  t^stamento  nostro  priori  eidem  contuHmus. 


.rj^yiFiniiies,  äfvjen^af  .4r.  19^4«  6  Julii  n^ed  följande  olikheter:. 
')  Lincopensis  saknas    ^)  Faeringiaej^    ^)  Suis  tiÜsait 


—        ag        — 

ad  fiindaoionem  vnius  canonie  in  eadem  ecclesia«  Aasignamus.  Jmuper«  vnimi 
baldichinum.  Ecclesie  Skarensi  JLX.  Marcas  den.  cum  curia  Sijg[ar8ta<l.  in 
Wermalandya  4)  quam  ei  in  priori  legauimus  testamento  ad  vniu&  fundaeio-* 
nem  canonie^).  Jnsuper  vnum  baldechinum.  Jtem  ecclesie  Strengenensi  .XX« 
marcas  den.  cum  yno  baldachino  pro  altari  ad  canoniam  quam  ibidem  fun* 
dauimus  faciendo.  Ecclesie  Arosiensi^)  «XX.  Marcas  Argenti  cum  vno7) 
baldichino  ad  fundandam  ibidem  canoniam.  Ecclesie  Aboensi  .XL\  Marcas 
Arg.  cum  vno  baldichino  ad  vnius  ibidem  canonie  fundacionem.  Ecclesie 
Wexyonensi^)  .XL^  Marcas  den.  &  vnum  baldechinum.  Jtem  domui  fra«- 
trum  ordinis  cisterciensis  in  Waernem.  curiam.  Almary  in  Wermaladdj.  cum 
piscaturis  in  Amn.  Äc  aliis  omnibus  suis  Attinenciis.  Jtem  sororibus  sancte 
Cläre  in  Stuchulm  '^)  curiam  nostram  in  "1  Kyders0.  cum  colonis.  siluis.  pi- 
scaturis et  Omnibus  aliis  attinenciis  mobilinus  ac  immobilibus  in  eadem  in« 
sula  tantum  sitis.  Jtem  cuilibet  claustro  &  hospitali  in  regno  Swecie.  duas. 
Marcas  Argenti.  Domui  fratrum  minorum  Lincopie  ,XL.  Marcas  den.  Jtefai 
filio  dilecti  fratris  nostri  M.  dei  gracia  illustris  regis  swecie.  qui  dux  pro 
tempore  fuerit  damus  curiam  nostram  in  Aby  cum  omnibus  suis  attinenciis. 
Jtem.  fabrice  ecclesie  Lincopensis.  pro  debitis  ab  ea  ")  contractis  in  qua  no- 
bis  sepulturam  eligimus  ^^)  curiam  nostram  in  Jordastad.  cum  colonis.  sil- 
uis &  aliis  omnibus  suis  attinencis  assignamus.  Jtem  eidem  ecclesie  <4]  to- 
tam  capellam  nostram  cum  libris.  preter  Tnum  ornatum  altaris  qui  post  pre- 
ciosissimum  primus  fuerit  cum  casula.  dalmatica.  &  suptili  de  baldachino  '^  & 
albis  que  fratribus  minoribus  ibidem  commorantibus  assignamus.  Preciösissi«- 
mum  autem  ornatum  iam  pretactum  '^)  ad  altare  beate  uirginis  in  ecclesia 
Lincopensi  sepedicta  *7)  volumus  pertinere.  Ad  istud  igitur  testamentum  ef- 
ficaciter  persoluendum  «®).  curias  nostras.  Byerga.  &  Byerg  obligamus  publice 
per  presentes.  ita  tamen  quod  heredes  nostri  infra  vnius  anni  spacium^  di- 
ctas  curias  resoluendi  plenam  habeant  facultatem,  Quas  si  infra  tempus  iam 
dictum  non  resoluerint  ecclesia  Lincopensis  in  redimendo  easdem  anno  se- 
cuado.  itnmediate  sequenti  omnibus  preferatur.  Verum  si  infra  istnd  bien- 
niura.  nee  ei  parte  heredum.  nee  ecclesie  sepedicte  curie  fuerint  resolute, 
easdem  exturic  ordinacioni  dilecti  fratris  nostri  &  domini  .M.  dei  gracia  illu- 
stris regis  swecie,  et  Reuerendi  patris  archiepiscopi  vpsalensis  eiusque  sub- 
fraganeoruTti.  Lincopensis.  skarensis  &  strengenensis  quos  huius  testamen- 
ti*9)  constituittlus  executores  vendendas  committimus.  Volentes  &  intime  ro- 
gantes  vt  voluhtati  nostre  in  omnibus  ut  in  conspectu  altissimi   iustum  esse 

**)  Wermalandia  ')  &  tillsatU  *)  Ai*usieosi.  ^)  &  iam  tillsatt.  ■)  WexioneiML  -  •)  Wer- 
malandia.  ^^)  Cläre  ia  Stocholm.  '^)  in  utesL  ^^)  eadem.  '^)  in  -  -  -  eligerimua  ^aknas. 
^^)  Lincopensi  in  qua  nobis  sepulturam  eligiaius  tiUsait*  ^^)  de  baldachino  saknat.  ^^)  ällaris 
iam  predictum.    '^)  in  eadem  ecclesia.    '')  exequendura.    '*)  nostri  iiUs,- 


^ 


—       3o       — 

nouerint  satisfaoientes  presens  nostrum  testamentum  efücaciter  exequaatar, 
IVeterea»«  debita  nostra  cetera  plenarie  persolui  uolumus  de  ducatu«  preser«^ 
VLXXk  cum  yeracitör  recognoscamus  nös  racione  memorati  ducatus  eadem  con- 
traxisse*  snper  quo  ^^)  dominum  regem  fratrem  nöstrum  predilectum  intime 
rogamus  quod  ^>j  de  redditibus  memorati  ducatus  cum  aduocatis  eiusdem  di» 
ligenti.  computacione  habita  ihtegraliter  nomine  nostro  persolui  faciat  debita 
gupradicta  vt  cum  maria  possit  dicere.  Si  dileximus  viuentum  et  mortuum 
diligamus«  Datum  &  actum  loco  &  tempore  supradictis  Ad  horum  igitur 
euidenciam  pleniorem  sigillum  nostrum  presentibus  duximus  appendendum. 
Petimus  eciam  presentes  litteras  sigillo  dilecti  fratris  nostri  illustris  regis 
Swecie  confirmari. 

Sigillet:  HertigenSy  med  intrycL  i  Mda  sidor,  i  tu  brütet    KonuDgens  haricke  blifvit  ditsatt 

942.  1286  d    22    Juli.  CameracL 

FflfL  Legaten,  Biskop  Johannis  stadiastelse  pä  Predikare  Brodernas  Privilegier. 

A.  a.  cL  3.  *) 

Johannes  miseracione  diuina  Tusculanus  episcopus,  apostolice  legatus 
Religiosis  viris  dilectis  nobis  in  christo.  Priori  prouinciali.  prouincie  Dacie, 
Gonuentibus,  PrioYibus  ac  omnibus  fratribus  ordinis  predicatorum  per  Dacie 
ac  Suecie  regna  constitutis,  salutem  in  domino  sempiternam.  Quj  seculari- 
bus  desideriis  abnegatis,  ad  celestia  promerenda  festinant  se  sponte  subdea- 
do  regularibus  disciplinis,  sunt  non  immerito  in  suis  honestis  peticionibus 
promouendi.  vt  tanto  studiosius  ad  animarum  salutem  proficere,  ac  incep- 
tum  cursum  eo  facilius  valeant  consumare,  quo  magis  suisvotis.  &salubrius 
esse  nouerint  satisfactum.  vestris  itaque  supplicacionibus  inclinati,  Omnes  cön- 
cessiones,  gracias,  &  indulgencias,  olim  per  nos.  Priori  prouinciali,  Gonuen- 
tibus.  Prioribus,  ac  fratribus  vestri  ordinis,  in  prouincia  Theotonie  factas, 
&  sub  quacumque  forma  seu  Tenore,  concessas,  vobis  precencium  auctoritate 
coQcedimus,  &  super  contentis  in  illis^.  facultatem  uobis  plenariam  damus  ae 
indulgemus.  volentes  ut  eas  optinere  ac  habere,  illis  quoque  omnibus  &  singu- 
lis  uti  possitis  quemadmodum,  prior  Prouincialis.  Conuentus,  priores,  &  fratrea» 
prouincie  Thetonie  supradicte  Jn  cuius  rei  testimonium  presentes  litteras 
fieri  &  sigilli  nostri  fecimus  munimine  roborari,  Datum  cameraci  XI  kaL 
Aug,  Anno  domini  Millesimo  Ducentesimo.  octuagesimo  septimo  apostolica 
gede  uacante. 


^)  propter  quod.    **)  ut 

*)  EAer  ea  af  Ärke-B.  Nicolaut  i  Upsala,  4L  3  Maj  i3oo  bekriftad  afskrilt 


—       31       — 
943.  ii87  ^    *?  ^^^^'  Söderköpiog. 

Koomg  iüwirn  bt  tUiiöUif  j|i  cp  tp«if  i  SLmw  sU4I  tU(  S.'Mi4#Iai  (>p«ll  denwfimutide». 

Vniuersis  presentes  litteras  Jnspectiurisi.  uel  aiidituris  Magnus  dei  gracia 
Sweonim  gothorumque  rex  Salutem  in  omnium  saluatore  Ad  vtriusque 
yite  felicitatem  prodesse  nobis  nequaquam  ambigimus  Si  loca  diuino  cultuj 
maiicipata  curauerimus  ampliare  &  eorum  profectibus  pia  intendimus  vo- 
loatat«  Kotum  igitur  facimi^  lA.  hiM  s^riptitf  qifod  cum  capella  Sancti  Ni-i 
colaj  Skaris  adeo  redditibus  et  emolumentrs  tenuis  et  exilis  sine  Ghristifide- 
lium  elemosinis  et  beneJScm  hon  aufBcfat  nee  b^abet  vnde  se  &  minus  vnde 
vicarium  suutn  in  necessariorum  sumptuum  ministracione  sustentare  valeat  de* 
uotorum  nostrorniq  venerabilis  in  Christo  patris  domini^jSr^Episcopi  Ska- 
leosift  Capitaliqu^  wi  ibidem  pü$  suppIipAcionibua  iaclioati  pmoiumque  in- 
habitantium  cjuitat^m  iKNitram  3^^^^^^^  );iufpiltbtts  ac  cj[^bris  instanciis  in- 
ducti  ad  augmeotandum  fupdjum  recidencialem  vicarji  eiu^dem  capelle  wl- 
galiter  dictum  Hedenabo  Toam  peciam  terra  iuxta  amnew  dictum  I>tys 
hteraliter  in  parte  australi.  sitan»  babentem  terras  ex  oppQsito  yersu«  boream 
a^os  et  prata  occidentalea  eiusdem  iqndi  cum  ommbu9  et  »iogulis  iptrt 
terminos  contentis  secundum  quod  fo^aati»  et  lapidibu»  fecimu»  eandem  cir- 
OUffluaUari  Videlicet  a  m0liiowad  ver«us  amstrunii  trän»  riuulum  ad  lapidem 
conatnm  proeedendo  viteriua  veraus  orieiia  ad  lapidem  positum  ex  oppo- 
sito  torrentis  molendini  iacentis  in  agria  orientalibus  iuxta  fundum  predi* 
ctam  de  liberalitatis  nostre  gracia  eidem  fundo  annectimus  tradimus  et  as- 
signamus  iure  perpetuo  possidendam  proprietatem  dominium  et  possessio- 
nem  eiusdem  pecie  in  vicarium  dicte  capelle  &  in  singulos  suos  successores 
ad  habendum  tenendum  possidendum  ac  faciendum  de  eadem  ad  vsum  et 
vtilitatem  dicti  fundi  quidquid  sibi  et  successoribus  suis  placuerit  et  melius 
videbitur  expedire  irreuocabiliter  transferentes  Gohcedimus  eciam  dictis  vicario 
et  suis  successoribus  omnia  bona  sua  cum  colonis  villicis  et  inquilinis  in  eisdem 
commorantibus  et  familia  cotidiana  ab  omni  iure  regio  et  causis  regaiibus  oneri- 
bus  exactionibus  et  talliis  atque  tributis  impositis  et  imponendis  libera  penitus  et 
exempta  Sic  quodseculare  iudicium  nuUatenus  uisi  Super  terris  bereditariis  visi- 
tabunt  Sed  tantum  Judicium  eccle.siasticum  Nostrum  nicbilominus  placitum  iusti* 
ciarium  adibunt  et  excessus  omnes  de  ipsis  familiis  colonis  inquilinis  villicis 
ibidem  emergentes  ipse  vicarius  etsui  successores  penitus subleuabunt  Prohiben- 
tes  strictissime  Sub  obtentu  gracie  nostre  Ne  quisquam  cuiuscunque  Status 
ael  gradus  fuerit  banc  nostram  indulgenciam  quouismodo  presumat  violare 
vel  bona  ipsa  contra  iusticiam  alienare  Seu  eciam  iniuste  alienata  uel  distra* 
cta   qnoquo   modo  jlbcite  «cciip«re   Siquia   eontrarium  attemptauerit  ?ltra 


--       3ä        — 


yi9f}4?Ufik| ttbstfim    r6giam/|^fi^u^.«cerl(^siin^<pn^ige  Non  prohib6au$ 

quin  pßr  censuram  ecclesiasticam  tontra  eoä  omni  supterfugio  semoto  acriu\s 
prddetfHrttf  Dttttihi  SutbercdpSei'  MmÖ  idtm{nt>  MiNe^imo^  Düeentecioiio  Octo* 
gesimo'  sbptiino  die  Sancti  Olaui  regis  et  martiris, 

g44-  ia&7'  d/  4  i^^"'*^  üpsala.. 

Magnus^  döigracia  swefpörüm  göAotümqtife're*,  'Ortinibüi  pf esöntes  Ht- 
teras  inspediüVls  salntem  In  .dömiiiö  Tenor?  presentiiim- noluine^sevölcimu» 
fäm  pQSteri^  quam "  presetitibüs  ^nfu^rite^  rfiiöd*  reffgiosis  et  'höntertii*  dömi* 
n^bus  sAnctimoniklibns  lysafeborgh  bona  ötnnira  mbbilia  &  immöbiira  tarn 
pfädialia,  quam  piäcatias  moleridihaaöi^qilölibet*  aKa  que  dominus  H^Ida 
Done  niemorie  Jtisto  tytu!o  acqi^i^itd ,  menlofätis  domihabüs  *  coritulit ,  adiu*- 
dicamus,  ac  tetipre  presencium,  aufctoritate  i*egiä  sentenciaKter  cohfirmarmiw, 
perpetttOj  jiossidenäa  '  libere  fe  qiiiete,  *Jh  .'cölüs  tesrimoniüm  sigillum  no- 
ätrum'  preseiit?fcfns  appQnefndüm  düxfmtis'ii(j'eüfdenciüm  plenioremv  vt  nullf- 
crescat  äudäcia  premissam '  TiOstranl  6entericiatti  *  irritindi,  Datum  wpsahV 
ähno  dominjÄrCC%XXX%  Vn;  pridJe;  Non,  August j. 


945.  1287   de   36.  Aug,  Paris. 

Prosten  Renaut  le  Gras  i  Paris  intyg,  om  Stenliuggaren  Ethenne  Bonuaeiib  Stagand«,  attreta 
ti«  Svcrige,  för  alt  bygga  Upsala  Dotnliyrka. 

A.  3.  Ä.  3:  7. 

A  Touz  Ceus  qui  Ces  lettres  verroht  Renaut  le  Cras  garde  de  la 
preuosl  de  paris  Salut  Sachent  tuit  que  nous  en  lan  de  grace  Mil  CC 
quatre  yinz  &  sept  le  vendredi  deüant'fa  feste  noste  demne  en  seterabres 
yennes  ynes  lettres  en  la  fourme  qui  sensüft  Atouz  Ceus  qui  Ces  lettres  veiv 
rcnt  R  e  naut  leCras  garde  de  la  preuoste  de  paris  Salut  Nous  fesons  a  sauöfr 

'  <^  Pioliäi'SiT^  !  ^n^HriditttrtiM  j^l'papp^r^  i^rfveli^fr'IUsalytfrgtl'd.^  Jan.'  144^.         : 


—       33       — 

rpardetaailt'tiöii^  yiat  Sstienne  db  boiinneill  taftlliear>!  dB  Vfknff  i  -Maidti« 
faire  leglise  de  Vpkle  eh  sttece  pröposant  a  aler  .ra.  la  dite  itearMrfii  Covih 
tte  ü  disoit  'EcReconnuten  droit  que  pofir  Mener  &  Cohduii^i/au^xiiOwde 
h  dite  figlise  dtt6€[ues  lui  cex  Gompaignoqsr.&pex/badbeleifsi  Cqitfme.nil 
Terra  quil  sera  üiestier  Sc  profit>  a  la  dite  Eglise  pouriipimra^ 
merre  en  la  dite*  Egiise  il  aupit  eu  &  receu.^de  Cause  depres$!pePil^$]Mditi8 
Sire  oliuier  &  sire  Charles  clers  escoliers  a  paria  quarante  liuneslde  pads 
pour  Mener  &  Condfiire  les  diz  bachelers  en  la  dite  ter re  &  poiur ,  fere  hbU9 
despens  'SJ'Comme  le  dit  Estierme  disse  des  queles  quisiraute  lüiresparis  id^-^ 
sus  dited  le  dit  le  dit  (sie)  Estieniie  se  tint  bien  a  paie  per  deuantiiQm<Sl^.Qii 
promist  a  deliurer  les  diz  cTers  si  tost  comme  lui  &  les  deuant  dil&  baehelei)» 
qne  il  Merra  aueques  soi  vendront  en  la  dite  terre  &ia  faire. plau^ne  sa^i^r 
facion  en  tele  Maniere  que  les  diz  clers  sentendront  bien  a  paiisz .  du  toiil 
ea  tout  Et  sil  auenoit  que  le  dit  Estienne  de  bonnueill  oul^s^Compaigiioi^ 
qne  il  li  plera  Conduire  &  Mener  aueques  lui  en  la.dite  terre  ^desnece  fus^ 
sent  perils  en  la  Mer  per  vent  ou  en  autre  Maniere  en  alant  jsin.  la  dit^ 
terre  que  lui  les  deuant  diz  Compaignons  &  leur  hers  fussent  quites  &  as* 
sols  du  tout  en  tout  de  toute  la  Somme  dargent  diesus  dite  .si  >e<Hnme  il 
disse  &  quant  a  ce  tenir  fermement  le  dit  Estienne  a  oblige  &  sou^mis  lui 
&  touz  se  biens  Muebles  &  nonmuebles  presenz  &  auenir  ou  quil  soient 
trouez  a  jousticier  per  nous  &:  per  noz  succeseurs  ou  per  la;  jeustioe ; «oiia 
qoi  il  seront  trouuez  Et  en  seur  que  tont  qüe  de  la  dite  somiQ^  d^rgeat 
les  diz  clers  ou  ceus  qui  auroient  cause  de  eus  en  la  dit6  Eglise;  de  snw^. 
He  peussent  riens  demander  au  dit  Estienne  a  ceus  qid  li  plera  a  Mener  en 
la  dite  terre  ne  a  leur  hers  pour  nul  perilz  qui  leur  poist  venir  dont  il 
alasent  de  vie  a  Mort  En  tesmoing  de  Ge  nous  auons  Mis  en  Ceis  lettrea 
le  seel  de  la  preuost  de  paris  lan  de  grace  Mil  CC  quatrevinz ;  &  sept 
le  semnedi  deuant  feste  s.  gile  &.s.  leu  &  nous  le  tamspcrit  de  Ces  Jettres 
aaon  seele  du  seel  de. la  plreuost  de  paris  Ce  fu  fe  lan  &  le  jöur  desust. 

Sigillet  bortfa]let)  reoasan  qvar. 
'     Ifi  nppyecket  af  brefvet:  Gest  faite  per  G.  S.  Maröin. 

946.  1387-  d    I   Sept  Cöln. 

Offentlig  slrifvelse  frän  CSln  rSrande  beliga  qvarlefvor,  som  IgenfuiiDiU  «ft«  nignü  bland  de 
II 000  JuDgfrur^  neml.  af  ChrisUnai  Basilia  och  Emmai  samt  Ida  ocb  Jodilia,  byilka  sednartl 
denna  dag  biifVit  d^  upptagne. 

A.  3.  a.  ^  M.  ^ 

Omnibus  presenten  paginam  inspecturiä.  Of&cialiä  curie  Colon^risiis  pfesen* 
tistite  graciam  et  future  gloriam  sempiternam.  Non  fallit  neque  fallitur  fides 

Sv.  Diplom.  II.  ^  5 


/..J! 


~       S4       - 

catfaoUca  miaiiir  totb  per  ot-bem  sancta  confitetor  eocl«sia«  secandum  quod  aliqncH 
ciens  qtridatft  piei^catiseKig^ntibiis  m  fide  tepeaeant  hec  diüina  pietas  sanctorum 
merJtis&Trnteroessioiribiis  signis  &^prodigiis  ac  celestium  apirituum  -  suaäionK 
bud  tf^e^t  firecpkencius  quam  plurimum  reformasse,  sanctomm  igitur  Reliquie 
qborüm'  in^eelis  mquiescunt  ahimew  et  apud  deuni  sentimua  patrocinia  sunt  a  chrH 
stiiSdelibus  ^lignis  veneracionibu»,  laudibus  &  preconiis  excolenda  Cum  jtaque 
frateir.  jölttinnes  diotus  nouolan  ordinis  sancte  crucis  beati-  augustini  domus 
Ville'paHsienais  vir  religiosus  vita  &  conuersäcione  laudabili  Regula  &  ha- 
bitü  approbatis  insignitus  victualibos  &  commodi»  cenobü  sui  de  lioencia  su- 
perlbrtifii  süorum  pro  exquirendis  extiuni  laudis  reliquiis  corporUm  de  col- 
tegiosanctärum  vndecini^  milium  yirginum  derelictis  ad  laudem  dei  et  ipsa-* 
riim  virgin^nn.  se  paupertati  et  niendicitati  nunc  vt  aliaa  in  domino  decr&r 
ii^rit  ätibndittendum.'  '  Hec  vt  didicimus  motus  spiritu  quod  sicut  anno  prete-» 
rito  parisi^seiiisoens;  in  trrna  visione  Receperat  se  futurum  vt  fecit  coloniam 
et;*triä  corfiora  (]porum  vni  nomen*  est.  Cristinai.  alteri  basilie.  et  tereie 
ymma.^ RsIiqöilEiram  de  collegio  dietarum  virginum  jnuentarum  qüod  facti 
estperiencia^^vt  scimus  veraciter  demonstrabat. .  Quas  reliquias  deferens  in  di* 
üersis  *feölefeiis  collegiatis  honorifice  &  sollempniter  collocauit,  Jterato  in  suo 
e!xistehä"ö6nobio  similes  de  "jda  &  jodilia  virginibus  dicti  collegii  Receperat 
i»isiöttesl' fj>o|*er  quod  vt  prius  veniens  colfoniam  iearum  Reliquias  infra 
fMsatötti  q^d  pröprÜB  efTodit  manibus  gracia  diuina  ob  tnerita  dietarum 
▼irginum 'djgnm  est  inuenire  jn  loco  vbi  dictum  sanctum  collegium  in  anti* 
qua'  cod{cit)iäis  ^ribitur  felici  martirio  ad  celestia  transmigrasse.  Circa  quaa 
Reliquias  ut  sepius  visunt  est  in  alüs  eiusdem  collegii  inuenta  sunt  vasa  & 
^ienodfa  ärena  in  qua  fuerunt  Recondita  earum  sanguine  coherente.  jta  quod 
ex  Tiuius  modi  circotnstanciis  et  alüs  odore  »uauissimo  et  mirifico  de  eis» ' 
dötti  R^liqüiis  R^fragante  firmiter  credimus  eas  esse  de  collegio  sanctarum 
Tirginuiii  memorato*  Dies  autem  exaltacionis  et  exhumacionis  Reliquiarum 
dietarum'  yde  &  odylie  est  anno  domini  .M'.CC*.  octogesimo  septima 
kalendis  septembris.  Rogamus  igitur  et  hortamur  in  domino  vniuer- 
SOS  deo  deuotos  quatinus  vbicümque  •  eedem  Reliquie  delate  fuerint  dig- 
pe  ob  laudem  dei  et  sanctarum  virginum  venerentur.  vt  ex  hoc  suo* 
rum  peccaminum  veniam  et  post  hujus  vite  cursum  cum  ipsis  &  earum 
nl^ntis  possidere  celestem  patriam  mereanturi  ^  f n-  cuius  rei  testimonium  '  sf-» 
gillum  curie  colonensis  presentibus  e$t  appensum.  .  Datum.,  anno  domini  & 
di*  predictis. 


^*)  Efter  en  i  Paris  d.  5  Februari   i.a88  gifren  officieJ  vidimalio». 

^    •    '      ;   :     *    J     '  •      • 


i'l  ;.;^.'{!ii::  / 


^    im     ^ 

947.  i2«7  d.   21   Sept.  '^'      Cr^rVaiii 

PälL  Legaten,  BisLop  Johatmis  Försäkcan  tili  Gist^rciens^r  Ordei),.att  icl^  oaer  Sil  den  ölV«f> 
ensLorona  ärliga  afgiften  tili  honoo  under  bans  beskickningstid  skulle  dennvi  Ordens  kloster 
affbrdras,  •  '     ' 

Johannes  miseracione  diuina  Tusculanus  Epi^copus  apostdIice<  ^dis  te«- 
gatus,  Venerabilibus  in  christo  patribus  Arcfaiepiscopis  Episcopis  &  eiiectis, 
ac  discretis  viris  Abbatibus^  Prioribus,  Prepositis,  Archipresbiteris,  Deieänis, 
Archiadiaconis  &  Gapitulis  nee  non  Vniuersis  ecclesiarum  prelatis,  ittfra  le- 
gacionis  nostre  terminos  constitutis  &  collectoribus  futurarum  procui^aeionuni 
nostrarum  per  nos  vel  auctoritate  nostra  deputatis  vel  in  posterum  deputan- 
dis  presentes  litteras  inspecturis,  salutem  in  domina  Cum  discr^ti  &  religio&i 
▼irj,  abbates^  Priores,  abbatJsse  &  conuentus  omnium  monasteriorum  priora*- 
taom  &  locorum  Cysterciensis  ordinis  infra  nostre  legacionis  terminos  exi^ 
stencium,  tamquam  prouidi  volentes  quieti  &  tranquillo  statu!  prouid^re, 
ne  inter  vos  locorum  ordinarios  &  clerum  vestrum  non  exemptüm  vel  alios 
ijuos  procuracionum  nostrarum  i^lpositores  seu  colleetores  nos  deputare 
contigerit  &  eos  posset  aliqua  dissencionis  uel  rancoris  materia  suboriri  de 
certa  &  competenti  summa  de  qua  contenti  existimus  nobis  aiinuatim  sol- 
nenda  quousque  nos  in  legacionis  ofHoto  remanere  contigerit  deuote,  libere  & 
amicabiliter  nobiscum  duxerint  componendum  vniuersitatem  yestram  mone- 
ums  attente  nichilominus  vobis  &  cuique  vestrum  dantes  districtius  in  man- 
datis  quatinus  predictis  abbatibus  prioribus  abbatissis  &  conuentibus  mona- 
steriorum &  pripratuum  dictj  ordinis  &  locorum  ad  eundem  ordinem  quo- 
modolibet  pertinencium  seu  monasteriis  prioratibus,  &  locis  ipsis  nichil  nomine 
|H*ocuracionum  earundem  imponere  nilque  prorsus  exigere^  vel  in  aiiqüo 
contra  eos  procedere  occasione  procuracionum  huiusmodi  presumatis,  Nos 
enim  si  secus  actum  uel  presumptum  fuerit  ex  nunc  id  decernimus  irritum 
&  inane,  Datum  apud  monasterium  Clareuallis^  lingonensis,  dyocesis  XL  kal, 
QCtobrJ3  anno  domin j  MXG'LXXX'VIP  aposixJica  sede  vacante. 


^48.  i287-  d.   7   Oct  Krakstad. 

Knut  MattsmM  forpantning  af  Helge  gärd  tili  Skokloster  for  erhillne   20  mark   fiiUVer,   med 
▼ilkor  att  den  ftkulle  dterlosas  inom  Midfaetan  vid  löserSttens  förlost 

A.  3.  b.  t. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecfturis.  Kaiiutus  MATmusASUN.  salutem  in 
domino  sempiternam.  Notum    facimus   vniuersis   quod   nos   curiam    nostram 

*)  Efker  eq  af  Bisk.  Sengt  i  Linkoping  bestjrkt  afskrift  d.  i4  Dec.  1387. 


-7 


— ^       36  .    -— ■ 

atunentiDus  pro  viginti  ma^cis  pun  &  examihati  argenti  nobis  iam  tradi* 
tis'^ISc'deliberäitis,  conuentui  &  abbacie  de  skö  obligamus,  hac  condicione 
adiectä  qiiod  nisi  idem  debitum  infra  dominicam  letare  ierusalem  cum  vi- 
ginti maroi»  adeo  boni  &  examinati  argenti  soluerimus,  extune  predicta 
cüriai  cum  omnibus  sibi  adiacentibus,  conuentuj  &  abbacie  predictis  perpe-* 
tue  iure  :proprietatis  &  possessionis  attineat.  ac  si  eam  puro  vendicionis  con- 
tractu acqiiisisset.  in  tantum  quod  nee  nos  nee  nostri  heredes  ius  aliquod  seu  vo- 
ceia  habeamus  dietam  curiam  repetendi,  aut  eam  tanquam  noa  venditam 
calun^pniandi,  seu  eciam  quouis  alio  modo  inpetendi,  promittimus  autem 
per  präsentes  contra  hunc  contractum  taliter  initum  per  nos  aut  heredes 
nostros  in. futurum  nullatenus  venire,  saluo  nichilominus  nobis  nostrisque 
heredibiA$:>iure  petendi  valorem  curie  in  quantam  excedit  argentum  memo* 
ratumu  Ja  cuius  rei  testimonium  sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum. 
actum  &  datum  apud  cracsta  anno  domini  M*,CC*,LXXX' VIL  Nonis  octobris. 

.     '     -     Af  sigillet  p&  en  under  brefvet  otklippt  remsa,  finnes  blott  eltlitet  stycke  qvar. 


949.  1287.  d.  4  Nov.  Munsik 

Swen  Supeson  testamente  af  fastigfaeter^  penniogar  och  lösoren  tili  iLyrkor  och  kloster,  samt  tili 
siD  husti'U  och  syster. 

A.  4.  i3, 

Jn  nomine  patris  &  filij  &  spiritus  sanctj  amen.  Ego  Sweno  sünasün, 
corpore  sanus,  mentisque  mee  compos,  cupiens  saluti  anime  mee  salubriter 
prouidere,  de  bonis  a  deo  mihi  collatis  in  hunc  modum  tneum  condo  & 
ordino  testaraentum.  Jn  primis  lego  ecciesijs  meis  parrochiälibus,  markem. 
6.  &  Karlungskirkiu ,  quatuor  marchas  den.  capellanis  in  eisdem  tres  mar- 
chas.  campanarijs  in  eisdem.  dimidiam  märcham.  Jsta  inter  eos  quibus  le- 
gata  sunt,  equaliter  diuidantur.  fratribus  predicatoribus  sictunie  aput  quos 
eligo  sepulturam,  lego  sex  solidos  terre  in  villa  Rotasetri'in  0rbohulm,  eccle- 
sie  Vpsalensi  lego  quinque    oras    terre    in    villa    Berbü    parrochia    markem» 

3oniieiitui  in  sko,  duas  marchas  d.^n. ifratfibup  minoribus  stochholmis^^iias 
tär6tiay  *  den.  fratribus  höspitali»  slfhcti^  jöhannis  de  eskilstunum ''^tias 
knwchas  deh.  Jtem  dilecte  vxori  toee  'Käteririe  ligo  ^efuvfdtt  'm>eaili'  ^in  •  stisna- 
sta{)um  cum,  molendinis  qüe  hab^dift  R'islingäb'ü','  &  cetei^i^^'6c(^leSiji  eidem 
curie  attinentibus.  Jn  omnibus  vero  alijs  posse^sipnibus  meis  ^mobilibus  & 
Imüipbilibus  vbicumque  locorüm  iriuerite  fuerint,  di^ctam  ^prorem"  meam 
Katerinam  neredem  constituo,  volens  ut  ipsa  ipsiusque  iieredes  'm  predictis/ 
bonis  ei  succedentes,  debit^.  ipq«,  Qmriia,j5ft  sijagwlft    inJbpgrairt^ri,  p^r^oltiant. 


-      37  .   -     ■  ■      -    ; 

Executores  autem  huius  testamenti.  mei  constituo,  discretos  VfroSitdomiocNi 
Andream  prepositum  vpsalensis  eccl^sie,  R0ricum  de  solendatunum,  &'fiauiduii| 
ragnasun.  Jn  cuius  facti  euidenciam,  presensscriptum,  sigillodominj  meiMqgl^ 
electi  Tpsalensis  ecclesie  consecrati,  &  sigillo  capituli  vpsalensis.  Jtem  sigillis  do* 
minorum.  magni  ioansuD,  andree  prepositi  vpsalensis,  R0rici  de  $ol«nda*9 
tunum,  prioris  de  sictunum,  &  finuidi  ragnasunfeci  roborari.  Actum  muti^ifz^,^ 
presente  reuerendo  domino  meo  Magno  electo  vpsalensis  ecclesie  consecrdtft^^ 
Jtem  presentibus  domino  nicholao  de  skieptunmn,  &  bothulpho  ac  olauo 
ioanssunum,  fratribus,  Anno  dominj  M%CC%LXXX*VII%  Pridie  Nonis  N<H 
aembris. 

SigilleD  N:o  i,  a,  6^  andeliga,  skadade;  3,  5  med  vapeo,  skadadie;  4»  7  bortfaiUne*. 


j  J 


gSo.  1287.  d.  8.  Nov. 

P4£L  Legaten  I  BIsLop  Johannis  sLrifvelse  tili  IrLe-Biskopen  och  Upsala  Dom-Gapitel  med  be- 
slämmelsen  af  den  honom  tillkommande  Legations-afgiften  for  andra  &ret  tili  70  mar!  .siU^ 
ver  i  Gölnisk  vigt,  hvilken  borde  iaom  Qfista  Michaeli  honom  tilkändas.  t;r  > 

'  A«  9»  d«  4* 

•  *  •  I :  j '     : , :  i .  • ' '  l 

JoHAimES  miseräcione  diuina  Tusculanus  Episcopus  apostoIice:Sedfi?  JLtet 
gatus.  Venerabilj  in  christo  patrj  .  •  dej  gratia  Archi£piscopa,  et::discfej 
tis  viris.  Preposito  &  Gapitulo  Vbsalensi.  Salutem  in  domino,  Cumif](e.8U|0r 
ma  pecunie  quam  olim  nomine  procürationum  nostrarum  primj  annj  nostj^f 
legationis,  Vobis  &  Clero  uestre  Ciuitatis  &  diocesis  exempto  &  non  e:!(e]BptO 
jnposuimus  ceteris  personis  locis  &  terminis  pertoluenda,  \os  propt^r  guer* 
rar  um  discrimina  & .  aliarum- oppressionum  angustias  quibus  partes .  .s\\f^i^ 
agitar j  dicuntur,  ac  propter  facultatum  tenuitatem  vos  asserueritis  fuisse  gra-r 
natos,  nos  tribulationibu^  &  oppressionibus  uestris  pat^no  comp^cieat^ 
affectuv  ao.vpl^ntes  prppterea  circa  jmpositionem  procurationuip,  apnj  se-* 
CUQdj.si^  ipite«  iMcqvke  pie  uobis^cum  agere,  quod  nullam  de  nobiS'.  l^l^r« 
quere|i$.;pateri£)pij|ioIeatis  Ecce  cum  venerabilj '  patr^  .  .  Burglaneijp'^IJpjt 
s(H)pQ,  Sc,  nwjnfiirt^  #^  .-qui  de  partibus  Swetie  redierunjt  diligentjidelii^i^ 
tio^,,p«'?tabi(b^:vpbis  jArcJiiepiscQpo,  Preposito,  &  €a;pitUi\o  afii.Clwo  Öftjr 
tatis  et  diocesis  Vbsalensis.ex^wpti^  ßc^  non  •  exemptis,  Abbatibus  &  locis 
Cisterciensis  ordinis  quj  jam  de  fiiis  certa  solucione  facta  nobiscum  deuote 
ac  uoluntarie  concordarunt  pro  nostris  procuracionibus  secundj  annj  Sep- 
tuaginta  Marchis  bonj  &  purj  argentj  ad  pondus  Coloniense  duximus  jmpo- 
nendas.  Paternitatera  &  discretionem  uestram  rogantes,  roonentes  actente 
&  vobis  qua  fungimur  auctoritate  mandantes  quatinus  accedentes  quod  prop- 


— .        58        — 

fer  aNläuai'  jmperij  neg^otium  ad  quod  missj  faimus,  multa  uaria  &  diuersa 
pr6  nostris  &  familie  nostre  neeessariis  uobis  jncumbunt  onera  expensarum 
<|Uaa  sine  uestro  &  aliorum  prelatorum  infra  iegationis  nostre  terminos  exi- 
stencium  presidio  &  subuentione  detentj  ferre  nullatenus  ualeremus,  dictas 
septuaginta  Marchas  infra  festum  beati  Miehaelis  proxime  uenturum  quem 
vobiA  proximo,  secundo,  &  tertio  termino  pereroptorie  assignamus  nostro  & 
clerj  predicti  nomine  per  uestrum  specialem  nuntium  uestro  periculo  deferendas 
Bfügis  Johann]  cimbardj  nello  rosampelj\  &  Tedaldo  mangialmachj  ciui- 
bus  &  mercatoribus' lucänis  de  societate  dieta  Ricciardorum  de  luca  uel  ali- 
cuj  predictorum  seu  aliorum  sociorum  dicte,  societatis,  uel  priorj  aut  sub- 
priorj  &  depositariis  fratrum  predicatorum  dicti  loci  de  Brugis  si  dicti  mer- 
catores  uel  aliquis  eorum  non  reperiantur  ibidem,  soluj  darj  &  assignarj  inte- 
graliter  faciatis,  alioquin  vos  exnunc  prout  extunc  ab  jngressu  ecciesie 
suspendimus  in  hiis  scriptis,  quod  si  per  decem  dies  huiusmodj  suspencio- 
nem  duxeritis  tolierandum,  vos  &  omnes  &  singulos  de  Capitulo  exnunc 
prout  extunc  in  scriptis  eisdem  excommunicationis  uinculo  jnnodamus.  Ce-, 
terum  quia  noiumus  quod  vos  ex  solutione  dictarum  septuaginta  Marcharum 
quia  nobis  feceritis  dampnum  uel  grauamen  aliquod  jncurratis  &  quod  in 
illarum  contributione  aliquj  ultra  uires  &  debitum  aggrauentur.  Presentium 
uobis  äuctoritate  committimus,  ut  deum  habentes  pre  oculis  predictas  sep- 
faagmtä  iflärchas  a  Gtero  prefato  &  singulis  uidelicet  exemtis  &  non  exem- 
ptis^  Cis^^reien^;  abbatibus  &  locis  dumtaxat  exceptis,  consideratis  eorum 
facultfttibus  diligenter  pro  rata  suorum  prouentuum  cum  justis  &  modera- 
fis  expensis  quas  nos  propter  hoc  subire  contigerit,  petere  exigere  ac  reci- 
pere,  contradictores  quoque  ac  rebelles  siquj  fuerint  per  censuram  ecclesia- 
sticam  appellatione  postposita  compescere  ualeatis.  Jta  tamen  quod  vos  pro 
rata  vestrorum  prouentuum  contribuatis  etiam  cum  eisdem.  nos  enim  vos 
si  amplius  quam  septuaginta  marchas,  &  expensas  predictas  exegeritis  uel 
receperitis  &  pro  parte  uos  contigente  non  contribueritis  penas  &  senten« 
cias  jncurrere  decernimus  supradictas.  Has  siquidem  litteras  in  registro 
nostre  curie  ad  cautelam  fecimus  registrarj\  de  quarum  presentatione  e&i* 
bitorj  presentium  nuntio  nostro  jurato  d^bimus  plenamfidem.  Datum  apad 
Monasterium  Clareuallis  Lingonensis  dioeesis  ¥1.  Jdus  Nouembris  anno  do* 
roinj  Millesimo  Ducentesimo  Qetuageslraosep^mo  apostolica  sede   vacante. 

Sigillet  liar  varit  i  rSdt  Tax. 


-        39        -- 
g5i.  1287   d.   28  Nov.  1; 

Cecilia  Elofs  doUers  Testamente»  hvarigeopm  UddanSs  titliolt  Nydala  kloster,  penniogar.  ocb 
m&oga  dyrbara  lösöreo  tilldelades  kioster,  kyrkor  och  serskildfte  personer^  saoot /rihet  9kADk7 
tes  at  alla  heoDes  och  heooes  mans  ti*älar  och  trfilinnor  i  Sverige. 

Jq  nomine  patris  filij  &  spiritus  sancti  amen.  Ego  cecilia  EIAUI  quo^. 
dam  tilia  laborans  in  extremis  sarcinam  delictoriim  meorum  vehementer 
agnoscens,  uoleusqae  mihi  meeque  anime  quoaduixero  saiubriter  prouidere  m 
meorum  remissionem  peccaminum  cum  eonsensu  &  uoluntate  predilecti  coniu* 
gis  mei  Domini  Magni  dictj  Karlsun,  condo  testamentnm  meum  in  hunc 
modüm.  Jn  primis  ob  honorem  &  reuerenciam  dei  gehitricis  &  Virginia 
marie,  &  utilitatem  fratrum  in  monasterio  nouenallis,  domino  deo  seruieociun 
apud  quos  locum  eligo  sepultnre  vham  mareham  terre.  in  Wddanes  com 
Omnibus  suis  attinenciis  siluis  pratis  piscacionibus  perpetuo  confero  possiden- 
dam  cum  tercia  parte  memorati  fundi  sine  domibus  &  insuper  capellam 
meam  cum  calice  uidelicet  &  omnibus  altaris  &  sacerdotalibus  ornamentis, 
voieris  üt  in  oratorio  memorati  monasterij  altare  de  bonis  meis  propriis'  iki 
mei  memoria  construatur.  Jtem  singulis  monasteriis  cuiuscumque  ordinis  in 
regno  suechie  constitutis  nnam  mareham  denariorum  committens  kietiluasto 
in  nycopia  curiam  meam  in  biershamar  ut  de  prouentibus  dicte  curie  per- 
soluat  debitum  memoratum.  Jtem  cuilibet  ecclesie  in  qnibus  mansioties  pos- 
sideo  Sitte  mee  possessionis  sit  siue  dilecti  coniugis  mei  ünam  mareham' den. 
confero  dimidiam  ecclesie  &  dimidiam  sacerdoti.  Ad  structnram  ecclesie  We- 
xionensis  duas  marchas.  Ecclesie  de  hiartlandum  vnam  rubeam  casulam  de 
hast  hardo.  Ecclesie  de  bringatoptom  vnum  sparlakan.  Ecclesie  de  hiorz^ 
byrghom  vnum  lapidem  altaris  &  unam  mareham  den.  dimidiam  ecclesie  & 
dim.  sacerdoti.  Domine  Jngiborgh.  unam  capam  de  scarleto  fofratam  cünl 
gientiis.  Domine  katerine  sellam  meam  &  frenum  cum  cussino  de  baldekino. 
Styrgero  longo  octo  ulnas  de  panno  gentz.  vnum  anulum  uxori  sue« 
kietillo  brodson  vnum  baltenm  argenteum  &  uxori  sue  unum  anullum.  Ca* 
pellano  meo  domino  A.  unum  ambulatorem.  Helgu  pedisseque  mee.  vnam 
sellam  &  frenum  cum  capa  mea  genz.  vnum  mantelicmi  de  scarleto  cum 
peQibus  uariis  &  aliis  sibi  necessariis  &  conuenientibus  indumentis.  Nutrici 
mee  Jngridi  vnum  mantellum  de  scarleto  cum  pellibns»  lectum  meum  cum 
suis  Omnibus  preparamentis.  unam  sellam  &  frenmn  cum  capa  de  moreto 
fanratam  albö  panha  Jngiborgh.  de  Wrixstad  vnum  sabeF.  Cubicuiariö  meö 
^osL^ho  g)^f>  vnum  6qum.  Giniuto  de  hiartanes  unum  eqom  &  ünum  nlah« 
teltukn  cum  pellibus  uxori  sue.  Goco  meo  kiempae  unum  equm.  Magno  Bo* 
sdeson.  dimidiam  mareham  annone  quam'  recipiat   in    Forsum    exceptis    hiis 


-       4o       — 

qua  suis  contuli  filiabus.  Vim^9  d^^^iartlandum  vnam  tunicam  de  scarletQ^ 
Villice  de  vithl0sobyargh  sitniliter.  Villice  de  tolgh.  unam  tunicam  blau«^ 
kiiistw  Villice  de  ekesio  VII.  ylnas.  Villice  de  byrsioholth  similiter  de  blauio 
pärtiio:  Vxöri  laurencii  ormson  vnum  nouum  ryklin.  Vxori  iohannis  |)oro- 
son  unum]  pilleum  clipeis  argehteis  decoratum,  Guidam  paupercule  mulieri 
cristin^  nomine  de  hiartlandum  vnum  lectum.  Ceterumsi  in  mea  possessione 
siue  domini  mei  ubicumque  in  regno  suechie  seruilis  condicionis  cuiuscum- 
que  sexus  aliquis  inuentns  fuerit^  cum  ässensu  predictj  mariti  mei  perpe- 
tuo  confero  libertati.  Ego  uero  Magnus  karlson  maritus  predicte  domiae 
Cecilie  presens  testdmentam  ipsius  in  omnibus  &  per  omnia  approbo  &  con- 
firmö,  appendens  presenti  membrane  sigillum  meum  in  euidenciam  &  con* 
firmacioneniL  pleniorom,  Actum  anno  domini  M'CCLXXX^Vir  IUP  kaL 
Decembris 

jSigillet  bortfallet 


952.  I287,  d.  6  Dec.  Clairvaux. 

PAfiL  Legalen,  Bisiop  Johannis  Bifall  tili  Predilarebrödernas  begäraD  attafocker,  rof  ochannat 
«oHUtf&Dget  gods,  hvartill  iDgea  Sgare  var  bekant,  erhilla  for  hvarje  kloster  a5  mark. 
;..;  '  A.  x  d,5.  *) 

«fppANNES  miseracione  diuina  Tusculanus  Episcopus,  apostolice  sedis  le* 
gatus,  Religiosis  viris. .  Prioribus  prouincialibus,  ceterisque  prioribus,  &  conuen- 
tibüs  jardinis  predicatorum,  prouinciarum  Dacie  &  Polonie,  infra  nostre  legacio- 
nis  terminos  constitutis  salutem  in  domino,  Vestre  meritis  religionis  induci* 
mur,  Tt  vos  prosequamur  gracia,  que  diuino  accommoda  cultui^  &'neces- 
sitatibus  yestris  esse  dinoscitur  opportuna,:Hinc  est  quod  nos  vestris  preci- 
bus  annuentes,  vt  de  vsuris,  rapinis,  &  alias  male  acquisitis,  dummodo  hij^ 
quibus  ipsorum  restitucio  fieri  debeat  omnino  inueniri  non  possint,  nee  de 
eisdem  per  sedem  apostolicam  aliud  fuerit  ordinatum,  pro  quolibet  conueu- 
tu  vestrarum  prouinciarum ,  viginti  quinque  marchas  argenti,  ad  opus  fabrice 
ecciesie,  &  ornamenta  eins,  &  officinarum  vestrarum  recipere  valeatis,  vobis  au- 
Ctorita te  qua  fungimur,  concedimus  facultatem,  jta  tamen  quod  si  aliquid  de 
ipsis  dimiseritisi  restitueritis,  autdederitis,  illis,a  quibus  eas  receperitis  buiusp« 
modi  remissum,  vel  restitutum,  seu  datum,  nil  ad  liberacionem  ipsorum 
prosit,  neque  quantum  ad  illud  habeantur  aliquatenus  absoluti,  Vobis  eciam 
iupradictis  .  .  Prioribus »  &  quatuor  fratribus  de  quolibet  conuentu  vestra- 
rum prouinciarum,  quos  ad  hoc  ydoneo$  esse  iudicaueritis,   dispensandi  in 

votis 


*)  Efter  en  af  Ärke-Biskop  Nik  i  Üpsala  i3oo  d.  3  Maj  bestyrkt  afskriit 


TOtis  ^comimiqibtis,  que  de  jore;  comniuiii  .adöi^iiiaiiiiiftloci^pe^^ 
TOta  commtitandi  eadem    auctoritate  qua*  fongiitaur,  pIekkiiniicoi)oe«liiDkk8ti£»i 
cultatem,  Noili  etgo  8cc,  nostre  conceBsionis;!  &o.   Datum  apudi  Monabteriiiqii 
Cläre  vallis,  lingonehsis  dyK)cesis,  Villi  j Jus  Pecembria^  AntiniilnTiliyMiMy^^f) 
Octuagesimo  septimo,  apostolica  sede  vacante.  '    i;  ^    ':  ^*  Ij  »!)., 

j53.   .  1287.  d   14  Dec  Nydala. 

Biskopen  1  LiDkoping,  Hertig  Bbhgts  vidiiiiation  af  Pä£L  Legaten ,  BiaL  Johannis  forsiLran  I» 
Cistercieoser  Orden.  .,.m 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis.  Benedictus  dei  gracia  lyncopen« 
sis,  Episcopus,  dux  finlandie,  Salutem  in  omnium  sälüatore,  Noueritis  nos 
Tidisse  litteras  reuerendi  patria  Doroini  J.  dei  gracia  tuscuJanentps,  Episco- 
pi,  apostolice  sedis  legati,  coneessas  ordini  Gysterciensi^  iion  rasa^^ ,  non 
cancellatas,  nee  in  aliqua  sui  parte  .vi<;i^f^Jq.JbLiis.yerbj$^ 
fbregäende  N:o  947)  Jn  huius  rei  testimoniuin  sigillum  nostrum  appenc^i  fecimiiis 
presenti  pagine  in  euidenciam  pleniorepi,^  Datum  in  nouauaUe^ni^o.fjlQnuni 
M*CC*LXXX^  VIJ*  Jn  crastino  beate  iucie  yirgini$^ 

Sigitlet  bortfallct  '  r       n 


954.  1288.  d  23  Jan.  Nyköpidg. 

Biskopen  i  LinkSping,  Hertig  Bktots  aflatsbrcf  tSt  dem,  som  besSka  Sigtuna  kloster. 

A.  3.  «.  ia. 

Benedictus  dei  gracia  Lincopensis  Episcopus«  Dilectis  sibi  in  christo 
filijs  Priori  &fratribus  ordinis  predicatorinn  in  conuentu  sictoniensL  salu- 
tem in  omnium  saluatore.  Licet  is  &e  sdsom  N:o  435  tili  apeiores..  Vt 
igitur  ecclesia  vestra  congruis  frequentetur  honoribus,  omnibus  uere  contri- 
tis  &  confessis  qui  eandem  ecclesiam  ob  reuerenciam  saluatoris  iipstri  crü- 
dfixi  in  die  parascewes  &  in  ytroque  festo  sancte  crucis  &  in  singulis  fe- 
stiuitatibus  beate  Marie  sempcr;  vitgpni^!  &  Ü^^tQ  Marie  Magdalene  atqü^itcAr 
terine  &  yndecim  milium  virginum  &  in  sollewpnitatibus  sanctorum  confes* 
8oram    Augustini   E{^scopi  &  Dominici  ac  beati  Petri  Martiris.  nee  non  & 


■■•'-♦■■ 


*)  Ducentesimo  finnes  icke  i  Tidimerade  a&krifteiu 
8v.  Viplofn.  II. 


-T 


-       4a       - 


in  secuiida  die  NatiuiMii  domini  pasche  <&:  peoitedbostes,  ac  per  earundem 
feätiakatomt  sau  soUempnitatiim  octauas  cumreuerencia&liooore&c  {se  N:o 
435)  relaxamus.  in  cnias  rei  euidenciam  siggtlluni  nostrum  duximos  presentibos 
ap^cmeaidam.  Datum  apud  Nyoopiamf«  Anno  Domiai  .M*.GG*.LXXX*VIIP.  X 
kalendas  Februarij. 

Sigillet  bortfailet,  remsan  qvar. 

^55.'  1288.  d.  3  Febr.  Lirnd. 

KonuQg  EaoLB  stadfilstelae  p&  cd  afgift  af  Lunds  ttad  tili  Dom-Capitlet  dei'sammastsdes. 

B,  I.  i6. 

De  pecunia  estiuali  Confirmacio  per  ericum  regem. 

£.  Det  gracia.  Danorum  Slauorumque  rex.  Omnibus  presentes  litteras 
ih^pecturis.  saliitemin  domino  sempiternam  Nouerint  vniuersi.  quod  nos.  vo- 
lentes.  Jura.  libertates  et  pias  donaciones  potius  augere  quam  diminuere.  qua 
Tel  quas  Capituluin  Lündense  a  progenitoribus  nostris  sibi  ad  cultum  Dei 
asseruit  indulgeri.  priuilegium  canonicorum  Lundensium  super  debito  esti- 
uali. nuncupato  wigariter.  mjtzumergeld.  ipsis  liberaiiter  indulto  ex  anti- 
quo.  tenore  presencium  confirmainus.  Mandantes  ciuibus  .Lundensibus.  per 
graciam  nostram  districte  precipiendo.  quatenus  ipsum  censum  estiiialem. 
tempore  debito  et  consueto«  per  discretos  viros  de  consensu  capituli  colligere 
9tudean^  diligenter.  Et  antequalfn  quidqu^m  percipiatur  de  collecta.  sol- 
tmn^te^'ääsignent  canonicis  predictis*  viginti  srept^  marcas  denariorum  nouo- 
rum.  que  ad  eorum  spectaot  prebendas.  Singulis  annis.  eisdem  integraliter 
persoluendas  Quod  nisi  fecerint.  regiam  non  effugiant  vicionem.  Penam  qui- 
dem.  cum  dicta  solucione  residentibus  et  contumacibus.  hanc   duximus  infli« 

fendam.  videlicet.  quod  principale  debitum    soluant   cum    emenda.      Datum 
lundis.    Anno  D:ni    millesimo  ducentesimo  octogesimo.  octauo.  Jn   die  beati 
Blasij  martiris  Teste  D:no  petro  Dapifero. 


956.  1288  d-    10  Febr. 

Biskopen  i  Lblopiagy  Hertig  Bivots  stadflisteise  {^BiskopHenrikahrefMoCaniktioiideoafHaw. 

B.  3.  i35.  ▼• 

Vniuersis  presentes  litteras  jnspeoturi^.  bensdictus  dei.  gr$(cjia.  episcopus 
lyncopensis^  dux  finlandie  salutem  in  domino  sempiternanju  .  Noioin  sit  om- 


-       43       - 

nibus  no6  vidisse  &  recepisse  litteras  yenerabilis  patrttdomini  Mdeigraeia 
boDe  memorie  lyncopensis  episcopi  ac  eius  capituli  non  «aneellat^a  noa 
abolitas,  nee  in  aÜqua  suj  parte  vieiatas  in  hec  verba.  He  .  .  &c  se  före^ 
gäende  N:o  534«  Nos  illud  tarn  racionabiliter  factum  ratum  habentea  pte- 
dictas  decimas  äd  mandatum  dominj  haquini  jn  eadem  prebenda  eabonicj  man« 
damus  exhiberi  Datum  anno  dominj  MXC'LXXXVIir  IIH*  ydus  februarij. 


957.  1288  d.    la  Febr.  Linköping. 

KonoDg  Maohus  I:s  Bref  med  befaUoing  att  hSiften  af  all  tioDde  frin  kyrkoTDft  i  LinLopings 
Stift  skulle  oafkortad  afleroDas  tili  Stiftets  Doiukyrkobyggnad  under  Snmi  foljaode  8  Ar, 
iikasom  det  under  foregftende  8  Ar,  tili  följe  af  Konungens  med  Räd«  räde  fattäde  besing 
skett  I 

A,  3.  o.  t. 

Omnibus  presentes  litteras  inspeeturis  .M.  Dei  graeia  sweorum  gotho- 
ramque  Rex.  Salutem  in  domino  sempiternam.  Quamuis  creatura  non  ha- 
beat  quid  pro  meritis  respondeat  creatori.  sollicite  tarnen  precauendum  est 
ne  filios  hominum  ingratitudo  reos  constituat.  quos  graeiis  suis  preuenire~ 
&  prosequi  nunquam  cessat  Nos  siquidem  circa  nos  immeritos.  ac  subditos 
nostros  sua  benencia  cumulari  meditacione  debita  contemplantes.  quamquam 
laudes  condignas  sibi  rependere  non  possimusVvt  nos  tamen  ad  sua  serui- 
da  in  quibus  valemus  promptos  efficiat,  suppliciter  exoramus.  Cum  igitur 
ecciesia  lincopensis  ad  laudem  8c  gloriam  dei  omnipotentis  per  secula  be« 
joedicti,  nee  non  &  beatorum  apostolorum  eius  petri  8c  pauli  opere  incepe- 
rit  sumptuoso,  8c  in  suis  facultatibus  nequaquam  ualeat  consumari,  ad 
preces  ven^rabilis  patris  .He.  Dei  graeia,  felicis  recordacionis,  quondam  Epi- 
scopi lincopensis,  Discretorum  regni  nostri  tarn  clericorum  quam  laicorum, 
communicato  consilio,  admisimus,  ut  medietas  decimarum  de  singulis  pccie* 
siis  parrochialibus  dyocesis  lincopensis,  per  .VIII.  anuos,  cederet  ad  fabri- 
cam  ecclesie  memorate  ut  ipsi  tamquam  matri  filie,  in  necessitatis  articulis 
subuenirent.  Nunc  uero  eadem  necessitate  ecclesie  predicte  vrgente,  ad  in* 
stancias,  reuerendi  fratris  nostri  Benedicti  Dei  graeia  Episcopi  lincopensis,  ex 
Gonsensu  consilii  nostri,  ac  aliorum  discretorum,  clericorum  8c  laicorum,  prefatis 
.VIII.  annis,  alios  .VIIL  adicimus,  ex  graeia  speciali,  consencientes  8c  uo- 
lentes  quod  medietas  dictarum  decimarum  per  »VIIL  annorum  spacium,  ad 
fabricäm  ecclesie  memorate  sine  diminucione  qualibet  deuoluatur,  Quamob* 
rem  vniuersitati  uestre  firmiter  8c  districte  precipimus  8c  mandamus.  quati- 
nos  decimas  pretaxatas  ad  usus  fabrice  sepedicte,  sicut  in  .VIIL  annis  prio* 
ribus  consueuistis,  sine  contradictione  qualibet  exhibeatis.     prout  graciam 


oMtr^lA  ^ligete-^^^  Yolehtes  itaque  :qaod  robur   debi- 

tttm  optiiieat  quod  fecimus  iii  hao  parte*  pre$entibus  litteris  super  hoc  confectis, 
sigillum  no^trum  apponi  fecimus  &  aniCieciti.  Datum  lincöpie.  anno  domini. 
M'.CC'XXXX  VIII*.  Pridie  ydus  Febrüarij. 

kKod^  Sigiikti  p&  en  ander  bra^^t  !utkl^pl  remuii   8r  nigot  skadadt 

9 5 8.  1288.  d.   7  Mars.  Karlsberg, 

^    Utyal^ci  JU*ke-BiskopeD  i  UpsalfjM^pNu^^Bossoirs  Tettao^ente  af  sin  qTarl&tenskap. 

'r>    *  V   ^''     ^  •  •'  '  .  >       >      :    •  ^  ^  ^ 

^N  momiWe  patris  &  filij  &  Spiritus  sancti  amen.  Nos  Magnus  dei  gra- 
cia  vpsalensis  ecciesie  electus  consecratus,  communem  human j  interitus  incer- 
titudinem  atterdentes,  ac  nostre  diutine  debilitatis  periculum  non  immerito 
formidahtes,  de  bonis  nostris  personalibus  pro  remedio  anime  nostre  in  hunc 
modum  nostrum  ordinandum  duximus  testamentum.  Jn  primis  legamus  ad 
fabricam  vp$alensis  ecciesie  .XX.  marchas  denariorum.  Jtem  ad  vicariam  quam 
in  eadem  ecclesia  instituit  hone  memorie  prepositus  bero  Jlllror  solidos 
terre  in  kragsta.  Jtem  fratribus  predicatoribus  sictunie  .XX!!!!.  Marcas  den. 
Jtem  claustro  sanctimonialium  in  sko,  tres  oras  &  quinque  denarios  terre  in 
scutldß,  cum  molendinis  ibidem,  saluis  decimis  de  molendinis  ipsis  parrochi«- 
alj  sacerdotjsoluendis,  sicut  nostris  temporibus  percipere  consueuit.  Jtem  ecciesie 
knifsta,  vnum  solidum  terre  in  saeby.  Jtem  ecciesie  othinsserg  vnum  soll- 
dum  terre  ibidem.  Jtem  ecciesie  wazsundum,  duos  solidos  terre  in  kragsta. 
Jtem  ecciesie  fundbohoereth ,  tries  solidos  terre  ibidem.  Omnia  tarnen  qua 
de  kragsta  legauimus  Benedictus  frater  noster  vel  eins  heredes  potestatein 
habeant  pro  equiualentibus  predijs  redimendj.  Jtem  ad  sustentacionem 
persone  ecciesie .  in  alseke  &  successorum  eins,  legamus  dimidiam  mar-^ 
cham  terre  in  biaergum.  Geterumquia  ecciesie  waxal  nos  recognoscimus^specia- 
liter  obligatos,  ibidem  ad  altare  beatj  andree  instituimus  perpetuam  vica* 
riam«  statuentes  quod  quj  in  ea  institutus  fuerit,  cum  persona  dicte  eccie- 
sie hora^  canonicas  dicere  teneatur.  et  quod  obligatus  sit  singulis  septima- 
nis  per  se  vel  per  alium  ad  vnam  missam  de  beato  Andrea,  necnon  vigiliaa 
nouem  leccionem  cum  vna  missa  pro  defunctis  pro  anima  silicet  nostra  & 
parentum  nostrorum,  pro  anima  eciam  gilljz^gu  de  kragsta  &  omnium  in 
cymiterio  dicte  ecciesie  sepultorum.  Ad  sustentacionem  vero  yicarij  memo- 
ratj,  assignamus  .XII.  oras  terre  in  hoa  parrochie  othinsaerg  cum  omnibus 
edificijs  ibidem,  &  molendina  nostra  in  nut0  in  olandia,  cum  duabus  oris 
terre  ibidem  yolentes  insuper  quod  de  bonis  nostris  eidem  vicarie  addan- 
tur  quatuor  iumenta«  duo  equj.  duo  domitj  boues  .VIIL  uacce  .XXX.  oues 


-       45       -. 

antique  .VIII.  porci  antiquj,  et  .X.  iuuenes.  vtensilia  eciam  omnia  tarn  ad 
calturam  terre  quam  ad  victualia  &  alia  comraoda  familie,  prout,36cuxiduin 
communem  cursum  eure  domestice  fuerit  oportunum.  Volumus  ajutem  vt 
post  obitum  nostrum  duo  scolares  cognatj  nostrj.  silicet  hoIingerus..&  lau* 
rencius,  omnis  fructus  vicarie  prefate  pro  sua  sustentacione  si  in  clericatu 
perseverare  yoluerint  percipiant,  usque  ad  finem  decennij  exnunc  continue 
oomputandj.    quo    transacto,   supradictus  frater    noster   uel    propinquior   & 

Srior  natu  de  heredibus  suis,  quos  presentandj' personam  ydoneam  ad.  ean*» 
em  vicariam  uolumus  extunc  &  in  p'osterüm  jus  habere  aliquem  presen?  ^ 
tent  preposito  vpsalensi,  quj  eam  conferendi  seu  in  ea  .vicariuiQ  instituendii 
necnon  institutum  si  quo  ad  se  vel  sibi  commissa  se  male  habuerit  destitu- 
endi,  iure  perpetuo  liberam  habeat  facultatem.  Et  quia  predia  que  pre«* 
diclo  modo  pro  anima  nostra  legauimus,  pro  maiorj  parte  de  bonis  fratris 
nostri  recepimus,  loco  eorum  sibi  &  suis  heredibus  refundimus  Guriam  in 
kragsta  cum  omnibus  attinencijs  miobilibus  •&  immobilibus,  volentes  jQich^t 
lominus,  ut  in  reliquis  bonis  nostris  tarn  patrimonialibus  sicut  halquj  8c 
&rsby,  quam  contemplacione  persone  nostre  aequisitis  sicut  ^ran0  &  fi^el«- 
holme,  necnon  in  posterum  acquirendis,  sepedictus  frater  noster  nobis  here- 
ditario  jure  succedat,  ita  tamen  quod  hereditatem  ipsam  non  adeat  donec 
omnia  que  legauimus  sint  soluta.  Executores  vero  huius  nostrj  testamentj 
constituimus^  Prepositum  vpsalensem,  Priorem  fratrum  predicatorum  sictunie, 
&  fratrem  nostrum  benedictum  sepius'  memoratum.  Actum  apud  karlsberg, 
Aono  dominj.  M'*.CC'.LXXX''VIir  jn  dominica  Letare. 

Sigillen  1,  3,  4i  6  andeiiga;   3  med  vapen,  omslLiiften  borta;  5  med  vapen;  y  bortfallet 


959.  1288  d    17   Mars.  Helsingborg. 

KoDUUg  Erics  i  Dannmark  Be^kärmelsebref  for  Kaoikeiae  i  Lund  med  frikallelse  Mn  Kongh 
utskylder  df  deras  Landboar. 

A.  1.  17. 

# 

Priuäegium  Erici  regis  de  libertate  colonorum  capituli  ab  omni  expedicio^ 
nis  grauamine  et  jmpeticione  exactoria.  Jnne  et.  stuutk.  vectigali-- 
bus^  &C. 

E  Dei  gracia.  Danorum  sclauorumque  rex.  Omnibus  hoc  scriptum  cer* 
nentibüs.  salutem  jn  Domino  sempiternam.  Notum  facimus  tam  presenti- 
bas  quam  futuris.  quod  dilectos  nobis  Ganonicos  lundenses*  vna  cum  bonis 
eorum  et  personis  eis  attinentibus.  snb  nostra  protectione  et  tutela  susce- 
pimus  speciali    Dimittentes  eis  omnes  villicos  et  colonos.  ceteramque  eorum. 


^       46       -   . 

familiam.  ab  omni  expedidonis  grauamine  et  jmpeticione  exactoria.  Jnne.  stuuth» 
vectigalibus.  ceterisque  solucionibus  oneribus  et  seruiciis  juri  regio  attinen* 
tibus.  Liberos  pariter  et  exemtos.  Vnde  sub  optentu  gracie  nostre  Distri- 
cte  precipimus  ne.  quis.  Dictos  Dominos  lundenses  canonicos.  super  indulta 
eis  Hbertate.  presumant  ah'quatenus  molestare  Quod  qui  facere  presumpserit. 
nostram  non  effugiet  ingratitudiiiem  et  vindictam.  Jn  cuius  rei  testimo« 
nium.  Sigillum  nostrum  presentibus  duximus  apponendum.  Datum  helsinge- 
bugh  Anno  Dominj  .M*.  CG*.  LXXXVIII*  Quarta  feria  proxima  ante  Do- 
fninicam  palmarum.  presentibus  matre  nostra  dilecta  JI.  Priore  de  Andworth- 
scogh  Joon  litle.  et  petro  Dapifero. 


960.  1288  d.  9  Apr.   •  Lund 

JLrke-Biskopen  Johahkis  i  Lund  Bref  om  inrättandet  af  Johannes   Doparens   altare  i  LrafUkyr» 
kan  och  om  dertill  gifvct  anslag. 

B.  X.  169. 

Dotacio  altaris  beati  johannis  baptiste  in  cripta^  cuius  presentacio  per* 
tinet  ad  decanum. 

Johannes  Dei  gracia  Lundensis  archiepiscopus  suecie  primas«  omnibus 
presentes  litteras  inspecturis.  salutem  in  domino  Vniuersitati  vestre.  teno- 
re  presencium  innofescat.  quod  altare  beati  johannis  in  cripta  instrui  feci- 
mus  cum  paramentis  necessariis  ad  ornatum.  ac  eidem  bona  infrascripta. 
jure  patrimonii,  cum  adhuc  essemus  in  minori  constituti  officio  acquisita. 
contulimus  et  assignari  fecimus  coram  lundensi  capitulo  et  pretorio  ciuitatis. 
ex  quibus  sacerdos  ibi  celebrans  valeat  aliqualiter  sustentari.  videlicet  duas 
tabernas  gladiatorum  et  fundum  cum  domibus  in  via  piscatorum  quem  ha- 
buimus  de  thitimanno  kruel.  necnon    tabernas    cum    fundo   in  eodem    vico 

2uas  emimus  de  eriando  suffecto.  mansionem  eciam.  quam  habuimus  in 
akathorp.  Gupientes  igitur  in  vita  nostra  dicto  altari  de  persona  ydonea 
prouidere,  volumus.  quod  dominus  Johannes  margarete  ipsum  habeat  cum 
bonis  supradictis  juribus  et  suis  pertinenciis  quoad  viuit  tali  condicione. 
vt  in  qualibet  ebdomada  ibi  cantet  tres  missas.  vnam  de  beata  yirgine. 
aliam  de  sancto  Johanne  baptista  et  terciam  de  beato  Laurencio.  Post  obi- 
tum  vero  ipsius  domini  johannis  alia  persona  instituatur  per  dominum  de- 
canum lundensem  qui  pro  tempore  fuerit  Et  ibidem  celebret.  sicut  est 
superius  pretaxatum  Vt  autem  hec  nostra  ordinacio  existere  possit  firmi* 
tatis  perpetue.  presentibus.  nostrum  sigillum  cum  sigillo  Lundensis  capituli 


-       47       - 


Daximuä  apponendum.  nee  non  et  contradictores  et  impedientes  sepedictum 
johannem  vel  alium  qui  temporis  processu  ibi^  celebrauerit  super  nominafo 
altari  et  boriis  ei  assignatis  molestauerint  in  aliquo.  quominus  omnium  ipso- 
mm  que  dicta  vel  ordii^ata  sunt  valeant  possessione  seu  retencione  gau- 
dere  paeifica  in  hiis  seriptis.  excommunieacionis  sentenciam  promulgamus 
Datum   Lundis.    anno    Domini    M    CG   LXXXVIII   sexta   feria   post   octa^ 


nam  pasce. 


961.  1288  d.   i3  Apr.  Rom. 

PifVen  Nicolaus  TVzg  tilkUnd  for  Cistercienser-Ordens  Nunnor  i  Sigtuna  att  emoltaga  odi 
bibebilla  fast  och  los  egendom,  hvilken  dem  s&sorti  verjdsliga  persooer  lagtigen  skulle  tili- 
kommai  med  undantag  blott  af  förläoiogar. 

A-  3.  a.  S.  *) 

NiGOLAUs  Episcopus  seruus  seruorum  dei  Diiectis  in  christo  filiabus  Pri- 
orisse  &  Gonuentuj  Monasterij  de  Sictunia  per  priorissam  solite  gubernari 
Gisterciensis  ordinisStrengenensis  dyocesisSalutem  &  apostoücam  benedictionem 
Deuocionis  vestre  preeibus  inclinati.  ut  possessiones  &  alia  bona  mobilia  €t  im- 
mobilia  que  liberas  &  absolutas  personas  monialium  vestrarum  ad  monasterium 
vestrom  mundi  vanitate  relieta  conuolancium.  et  professionem  faciencium  in 
eodeiD  iure  suecessionis  uel  quocumque  alio  tytulo  iuste  si  remansisaent  in 
seculo  contigisset.  ac  ipse  transferre  in  alios  libere  potuissent  feudalibus 
duffltaxat  exeeptis«  valeatis  petere.  recipere  ac  eciam  retinere.  sine  iuris  pre- 
iudicio  €ilieni  auctoritate  presencium  vobis  indulgemus  Nulli  ergo.  &c  &c.  Da- 
tum Rome  aput  sanctum  petrum  Jdus  Aprilis  pontificatus.  nostri.  Anno.  Primo. 


962.  1288.   d.  2  1   Maj.  Rom. 

Pifve  MiGOLAUS  IV:s  Bulla  angiende  Konung  Magsus  hs  giftermftl. 

F«  K  3a6.  An.  i.  Ep.  65/     ' 

Nicolaus  ly.  dispensationem  indulget  Magno  Sojetüe  Regt  ab  impedirnenr 
to  publice  honesiatis  pro  matrimorm  contraxito  cum  Helrvigiay  ac  pKolem  ena* 
tarn  tegüimam  decerrdt. 

Nicolaus  &Q  Carissimo  in  Christo  filio  Magno  Regi  Svetj^  Illustri  Salutem  &c. 


*)  Gfter  en  odaterad|  af  Boi*groästare  ocb  R&d  i  ScrengnSs  bestyrkk  afi^rift 


—       48       - 

Ob  tuorum  carissime  in  Ghristo  fili  Rex  excellentiam  meritorum,  qui« 
bus  Regialis  sublimitas  noscitur  insignita  libenter  illa  tibi  concedimus,  per 
que  Status  Regius  submotis  quibuslibet,  que  possunt  dissensionum  afferre 
materiam  tranquille  pacis  munimine  fulciatur.  Sane  lecta  coram  Nobis  tua 
petitio  continebat,  quod  dudum  inter  te,  et  clare  mem.  Ericum  Regem  Datle 
cUssensionis  materia  suscitata,  tu  inteilecto,  quod  dictns  Rex  Nobilem  virum 
Gerardum  Gomitem  Holdsacie  potentem  quiaem  viribus«  et  eidem  Regi  vici- 
num  adversus  te  adiutorem  habere  precipuum  nitebatur  ad  dispendium, 
quod  exinde  tibi  et  Regno  tuo  provenire  poterat  evitandum  nobilem  mu- 
lierem,  Heluigim  predieti  Comitis  fiham  tibi  per  verba  de  presenti  matri- 
moni^Iiter  copulasti,  et  carnali  cppula  subsecuta  prolem  ex  ipso  matrimonio 
•Jtföfcreasti.  Yerura  quia  sicujt  asseritur  tu  Rex  ante  contractum  dicti  matri- 
monii  cuvß  nobili  mulieri  Sophia  predicte  Heluigi  quarto  gradu  consan^üi- 
nitatis  coniuncta  per  verba  de  futuro  sponsaiia  ^contraxisti,  et  quandam 
aliam  eodem  consanguinitatis  gradu  prefate  Heluigi  attinentem  carnaliter, 
ut  asseris  cognovisti,  quod  dicta  Heluigis  tempore  contracti  dicti  matri- 
monii  peiiitus  ignorabat,  et  adhuc,  prout  fertur  ab  aliis  ignoratur  nobis 
luimiliter  supplicasti,  ut  ciim  ex  separatione  prefati  matrimonii,  si  eam  con- 
tingeret'  fieri  gravia  possent  scandala  suboriri,  ex  quibus  strages  hominum 
Pertarbatio  prineipum,  ac  totius  Regni  Svetie  universale  dispendium  alia-* 
que  pericula  imminerent,  providere  tibi,  et.  predicte  Heluigi  Vxori  tue  in 
hac  parte  de  dispensationis  beneficio  dignaremur.  Nos  itaque  volentes  ve-* 
atre  super  hoc  providere  saluti,  ac  huiusmodi  scandalis,  et  periculis  pater- 
na  diligentia  obviare,  vobiscuiA  auctoritate  apostolica  dispensamus,  ut  impe-* 
dimento  publice  faonestatis  iustitie,  et  affinitatis  huiusmodi.  quod  ex  hiis^  qua 
superius  dicta  sunt  provenit  non  obstante  possitis  in  eodem  matrimonio  li* 
cite  permanere  prolem  vestram  susceptam,  et  suscipiendam  legitimam  de-' 
cernentes.  Nulli  ergo  &c  hanc  paginam  nostre  dispensationis  et  constitu- 
tionis  infringere  &c  Si  quis  autem  ßcc.  Dat  Reate XII kalJunij Anno Primo, 


963.  1288  d.  5  Juni.  Arno- 

ster,  och  rtadßistelse  pA  hvad  lydbiskoparae  gifTit 


Utvalde  ÄrL«-BisLopen  i  Upsala  Magnus  Bossods  aflatsbref  for  dem,  som  besoka  Sigtuna  klo- 


A.  3.  c.  il* 


Magnus  dei  gracia   vpsalensis  ecclesie  electus   consecratus^   Dilec^is   in 
christe  filijs  •  ,  priori  &  et  fratribus  ordinis  predicatorum  in  conuentu  sik« 

tonien- 


-    4d    - 

toiteiaäi^salutedi  &  patecaara;  ibanedic^ioiiettu  LketKis  ^e^Sdsm^j^Ji^QH^r.tifl 
ri^axairäs,  auffragiBiivEtorum  eodbsfe.  noeCre  indulgencifift  quas  JE»bk  Mdi^^^ßn 
nnt  ratificantes  auctoiritate  pre9eBciumii&  tenore&  Datum  Avn0  aiino  do^ 
öi  M'CX^-I^XXXVÜP.  Teroio.  Nonas  JuoiL 

fiigilfet  bortAiIflot,  ramstni  iqvar;  4ir^f?et  mycket  riLadüdC 


964.  1288  d.    16  Juni.  Färingsö. 

fiislopen  i  Wester&s  Pbteas  Bref  om  utbyte  af  Fröslupda  och  Haslebäck  tili  Nils  Christinaeson 
fetnot  AttondedelcD  af  Koppaibeti^wTisk^öber^      '!        :  :  ;;« 

A.  6.  1:  38. 

Uniuersis    presentes    litteras  Jnspecturis    Petrus    dei    gracia    Episcopus 
arosiensis  salutem    in    omnium    saluatore,     Propter  uite  mortalis  decursum 
iastabilem   eciam  rite    gesta    solent'^  interdum    obliuionis    nubilo    obfuscari, 
Jdeoque  rubur  firmitatis  faabiturä  littei?id  ac   tedtibus   muniuntur    ad  memo* 
riam  posterorum,    Hac  sane  consideracione    ducti,   tenore    preseQcium    conr 
6tare  uolumus  omnibiis  euidenter  aos   nepoti  nostro  Nicholao  Gristine  filio 
«oluisde  octauam  partem  mantis    cupri    dictj  Tiscasioberg,  parrochie  tbors— 
anger,  que  hostra  .sollicitudine  noscitur  aoquisita    et  hoc    pro    mutuo    quod 
in  ofBicij  nofiftri  nouitate  ac  mditimoda  necessitate  recepimus  ab  eodem  ae- 
pote  nostro  pcCKpinquitatis.attinencia  animati,    Deinde  de  reqqisicionei  con- 
silio,   et    assensu    Gapituli    noatri    hüiusmodi   permutacionem   fecimus    cum 
Nicholao  predicto.  quod  possessio   seu    proprietas    supradicte    octaue   partis 
ad  nos  et  eclesiam  nostram  redeatv.et  ipse  loco  eins   habeat   Guriam    frös- 
lundir  in  parrochia  hiuraker   cum  molendinis   ibidem    nee   non    predia    que 
possedit  ecdesia  ik>8trä  in:  haslubek.  eiüsdem  parrochie  cum  omnibus  ipso* 
nun  pertinenciis  jure   perpetuo    libere   possidenda,   Qüicquid    igitur    Juris, 
possessionis^  seu  proprietatia.hactehos  com  petebat  nobis,  Ecclesie,  äcGapitulo 
nostro  in  predicta  curia    Fr^slundüm^    mdiendinis,  agris,  pratis,  pascuis,  et 
piscacionibus,  siluis^  Beb  nemöribus    alüsque.  quibuslibet   rebus  eidem  curie 
adiaoentibus,  similitcr  auteih  et  lA  predictis  prediisin  haslubek,  nee, non  om* 
nibus  et  singülis  pertinenbiis'  eorandem  sepedicto  Nicholao  nepoti  nostro  et 
heredibus  suis,  nomine  nostroi  ac  todiis  capituli  nostri  int^ratiter  assigna- 
fflus.     Super  quo    ne  in  ipostenin  .possifc  aiiiqua    calumpnia   suboriri   pre- 
sentes litteras  fiera  feeiuaansf  eCi  aigilliEuri  s^illo .  Re«fieK^      Domini  nostri  Magni 
regia  Sweorum  illustfis^  ikeoinoa  'S^tild^  vcnerabilis    jpatris    ac    domini   ,M. 
Tpsalensis  ecclesie  eleeti  consecrati  et  sigillis  uenerabilium    fratrum    nostro* 


ram  idominorum  Ben^cti  lyncc^p^is^  Anundi  strengenetisis,  et  Johaanis 
abo^tisis  Episcoporum ,  Qoibus  eciam  ^  adiungimus  rigillum  nostram  vna 
oum  sigillo  Gapituli  nostri  vt  ex  hoo  magis  pateat  ex  consensa  eiusdem 
nostri  Gapituli  processisse  tarn  solucionem  quam  pei^mutacionem'superius 
memoratas ,  Actum  apud  fering0i  auoo  domini  Millesimo,  Ducentesimo, 
Octogesimo  Octauo,  Sextodecimo  Kaieadas  Julij. 

Sizilien  N:o  i>  a  bortfallna;  remsonia  qrar;  3-^6  Biskopliga  skadade;  7  Andeligt. 


965.  1288   d.    17   Juni.  Färingsö. 

Biskopen  i  Strengnis  Aounds  bref  med    forklarande   att   en   dei   af  Stockholm   tiliborer   de» 
Stift. 

A.  3.  e.  b.  I.  *) 

Anno  domini  ftf.CC'.LXXX-.VIIlVXV.kal.  Julij.  jn  faßringi«  0iura, 
Quia  venerabiles  patres  &  domini  dei  gracia  M.  ecclesie  vpsalensis  Eieetus 
consecratus  &  Jacobus  eiusdem  ecclesie  archiepiscopus  per  nos  et  antecesso- 
res  eorum  per  antecessores  nostros  sepius  &  sufficienter  absque  ulla  pre- 
scripcione  moniti  super  insula  stocholm  seu  parte  ipsius  [nos  &  ecciesiam 
nostram  contingente  utpote  infra  fines  nostre  dyoc^sis  stta,  qui  nullo  iure 
prescribi  possunt  sibi  &  ecclesie  sue  nisi  sunt  vendicare.  nee  hoc  contentos 
ipse  dominus  .M.  de  nouo  predictos  fines  nostre  dyocesis  Vlterius  transgre- 
diens  opidum  in  ipsa  nostra  dyocesi  in  fundo  dicto  suthraemalm  iam  de 
npuo  constructum  sibi  similiter  &  ecclesie  sue  prout'  intöllexin^us  nititur 
usurpare.  Nos  Anundus  diuina  miseracione  strengenensis  Episcopus  de 
consilio  capituti  nostri  &  aliorum  discretorum,  presenti  scripto  in  presencia 
venerabilium  patrum  dominorum  .B.  Lincopensis  «P.  arösieäsis  et  J.  Aboensis  Epi- 
SQpporum  8c  reuerendorum  virorum  domini  Johannis  archidyaconi  domini  .A. 
prepositi  ipsius  ecclesie  vpsalensis  &  fratris  Laurencij  prioris  syctiiniensis  or- 
dinis  fratrum  predicatorum  &  aliorum  discretorum  de^eapitulo  LincopetiaH 
skarensi.  &  arosiensi.  protestamur  &  recognoscimus  dictamtlasulam  seu  par* 
tem  ipsius  &  prefatum  opidum  ad  nos  &  ecciesiam  n^tram.  pleno  iure 
spectare^  parati  super  Hiis  coram  competente  iudice  seu  iudicibus  de  iure 
nostro  loco  &  tempore  prout  commodius  poterimus  expeniri.  &  ne  forsan  per 
negligenciam  nostram  seu  taciturnitatem  nobis  ecclesie  nostre  :&successoribua 
nostris  aliqua  possit  dampnificacio  suboriri^aos  presenti  scripto  sigilla  so-» 
pradictorum  lincopensis^  arosiensia,  &  aboensis  in  hoc  proiestadonis  &  reca^ 


*)  Fiooet  ftfren  i  ea  den  a5  Mars  i3a9  af  BisLopeo  Peter  i  Skara  bekräftadv  afskrift 


-.       Si      ^ 


goicionä  nostre  testimonium|]|f|>endi  f^mg^^  ^apponi,  loco  &  die  siin^ 
Sigiilenrircb  r  BidLttpeii  <Bertig  B^agtSi  d^fdaAly  a  «odtttj;!^  3^  4^  AndetigaisiBadÄde^S^«  ImMfiillne. 

.:-'M)i*»,:'."'>i«l    ":  .ir:.'     iIu/lkI    i.i»M:"i/    .aiiiiJ?' 
•'       '*    «.      "-     r\'*      I.       -       ••'     .'-    , /.j   :-  '-,  •.  ,i:       ;      ::;1    ..-if j    «'ildiiifnl  > 

^66.  1288      d.        4        Juli.'  IM    .1     xifl     ,;i,MMI 

Äbboteo  Niu  i  Alra^tra  betjg  om  Birger  Jark  forbud  att  i  Aen  p4  Frjeled^  .alJmfti^biDtff  Snd|i, 
tili  Heobmershult  bjgga  qvaro,  och  att  Lftngefors  ström  geoom  kop  tidhörde  'Nydala' 
klostcr.  ■'  '     ■     ■.  •     ■   *■        ••        "  .    ]''''  •'■     '^'''  '* 

Uniuersis  cfaristi  jfjdelibus 'präsentes  litteras  inspecturis*  .Frat6r  ,N.  dir 
ctus  abbas  de  aluastro^s^lutem  in  omnium  '  $aIaatore«  Cum  constet  tösti-*'. 
moDiüm  ferendum  esse  ueritäti,  non  obtentu  ctiiuslibet  Humani  fäüt>ris.  ne& 
spe  temporalis  mercedis,  nos  istis  sepositis  respectum  habentes  ad  soluih 
deum  quod  recolimus  fuisse  temporibus  nostris  cum  officium  abbatis  am- 
ministrauimus  in  monasterio  noueuallis  circa  loca  molendinorum  .fr0ere.  uel 
Hemblesholt^  super  edificacionibus  eorum  ibidem  in  hunc  modum  uerbis 
ueridicis  protestamur.  Cum.  If^mpc^ibüs  feliots;  memorie  domini  boyrg^i 
ducis  sueorum  molendinum  cuiusdam  bondonis  de  gydinxhylt  illegaliter  con- 
stnictum'fregissemus  totalitet  destruendo.  iudicio  memorati  döoiiiiiti  .B.  ducis 
inhibitum  füit  ibidem  iterato  construi.  nee  ullus  locu^  ibidem  est  in  amne 
illo  usque  hembleshylt  in  quo  molendinum  alicui  liceat  edificare.  '  cum  illa 
tota  pars  aque  secundum  quod  credimus  attineat  communitati  uille  de  Fr0ele. 
que  sola  de  se  multas  villalas  priscis  temporibus  edificari  fecerät  sibi  ius 
comraunitatis  in  locis  talibus  retinendo. ,  Jn  torrente  nero  langafors.  qui  to- 
taliter  attinet  monasterio  noueuallis  emptus  uidelicet  a  multis  possessoribus. 
&  ij)  parte  collatus  a  bone  memorie  domino  .B.  quondam  episcopo  linco- 
pense  nuUi  licet  jnolendinum  construere«  cum  hoc  iudicio  memorati  ponti- 
ficis  &  aliorum  prineipum  regni  prohibitum  fuerit  prout  in  priuilegiis  di- 
ele domus  litteraliter  continetur.  Jn  huius  rei  testimonium  Huic  carte  si- 
gillum  nostrum  duximüs  annectendum.  Datum  anno  dominj.  M'.C*CMiXXX*- 
VIIV.  Quarto  nonaa  iulij. 

Sijpllc^t  boiifUIetj  den  ur  Jbrefret  klippta  remsa^n  ({var^ 


—     ai     — 

straiDi  som  d&  begjnte  kallas  Bjorkcfors. 

H.  I. 

Omnibus  presentes  literas  inspecturis  Frater  N.  dictus  abbas  de  Alua-  - 
8tro  salutem  in  domino    Jesu    Cristo    Quoniam    in    prima    litera    quam    pro 
monachis  noueuallis  vniueji^iljti  |prip^im^)  s^f>el'  construetione  molenijiaor^ 
rum  in  finnidia  pit)uincie  0sbo  constructorum  omisimus  testari  de  fluuruui 
et  eil»  beriadjbtö  Vfröth '  Yifaquafl[r  '  te  tfosträ   torMntirttt;  gfltem    de 

nouo  dicun^'  Öoyrtefors  TegaB  jurämento  tibi  äppröpriaüerihf  verasciter 
asserendo  di($imus  toto  tempore  quo  mansimus  in  illis  partibus  de  premis- 
sJ9:  uullapi  nos  i^enqionem  aliquprun^.  relatjti .  yerbotenus  ^udiuisse.  Cum 
igituv  hjeo  se  sic.qabeant  nos  appeQ3ione,  sigilli  nositri,  quod,  verbis  asseri- 
iQUs  attestamur.  .D£|tuipL' an^o  dpmini  M*.CC*.LXXX*,VIII*.  qiiarto  honas 
Julij. 


9*68.  i2«8  dl  8  Jttii.     ^         ^  Bro. 

Bi^kopen  i  LiakSping,  H«?tig^  Bsr^t»,.  förbud  at^  emo^  «K^oiigL  Privil^^r  betu^g^;, .  kyrkaDt 
ffods  ocli  persooer  med  pälagor  iÜl  Kongl.  Maj;t  och  ItrpnaD,-  utan  bloft  da.  fräga  ärom. 
'näradsbroar  och  häradssnSckoi'. 

.  .B.  3:-4. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  benedictus  dej  graciä  episoopus 
lincopensis  dux  flniandie.  salutem  in  domino.  Cum  illustres  Beges  Regni 
Swecie  omnia  predia  eeclesiarüm  cum  personis  in  eisdfem  öonimorantibus  ab 
omni  jure  regio  jmposicionibus  &.  grauaminibus  quibuscumque  libera  de- 
derint  penitus  et  exempta.  sicut  in  eorundem  priuilegiis  ebclesie  nostre  libe*- 
raliter  concessis  plenius  continetur  Probibemus  firmiter  &;  dlstricte;  ne  quis 
de  bonis  &  personis  memoratis  contr^  libertates  supradrctäsi  quicquärarexi- 
gei'e  presuii\at  aliquatenus  uel  attemptet  .  nisi  dnntax^at  pohtes  inhaeredhis 
uel  haeraßzsnekkior  de  nouo  contingat  fieri  seu  eciam  reparari'  Si  quiä  äÜ- 
tem  hoc  attemptare  presumpserit.  domini  Regis  &  nostlram  ürcitmäita  potent 
non  immerito  formidare.  Datum  bro.  Anno  domini  MGG  LXXXrmo  VIII*. 
VIII  Jdus  Julij. 


—     sa"     — 

PSfVen  NicoLAVff  lY  IHtäger  Predikar^-Ord€Q  Mit  lydvfä&  lindbi*  ii&gon  antaan  te  tißnä'-  och 
Aomerska' Lyrkan.      ".  •.'':..!  ..t.fl- ."..:,.  jimI; 

A.'  IJ.4»  aäj  f^f: 

Nicolais  episcopus,  serrnis  serucH^um  dek  Dilectift  filiis,  I^gistroet.tratribus 
crdinis  fratrum  predicatorum  Saluteta  8c  apostolicam  behedicciönfeM.  'Dtrfti  sol- 
licite  considerationis  indagine  perscrutamur.  quod  vos  mundi  sprelis'  illece- 
bris,  Yoluntarie  paupertatis  subire  onera,   vt   christi   pauperis    liberius    insi- 
statis  obsequio,  elegistis  abnegando  quamuis  salubriter  vosmetipsos.duni  eciam 
infra  mentis  archana  reuoluioius quod  ordo  uester  m  agro  dominieoirisuperna 
disposlcione  plantatus,  uberes  in  orreum  ^mini  fractu»  infett,  ouodqueäalijH. 
tis  commoda  grandia  ex  vestre  sollicitudinis  studio,  quod    laudabilitin;  cod^. 
nnoare  satagitis,    fidelium    proüeniunt   animabus,    dignum  &rracioni  :oontw^ 
niens  arbitramur,  vt  vos  dictumque  ordinem  oportüni  iauöm  proiseqnamür< 
auxilio    et   specialis  gracie  priuilegio  muniamus.     Ex  parte  siquidem:  Teslva 
foit  propositum  coram  nobis,   quod  uobis  &  ordini  vestro  nonnuUas  liber-^ 
tates  &  immunitates    apostolice  sedis    benignitas    duxit   hactehu8> '  condeded^ 
das.    Set  quidam  vestre    quietis    ocio    inuidentes,  super  eis  vos  öt  örduotem 
Testrum  molestant  multipliciter  &  perturbant  propter   quod   vöbis   facultas 
adimitur  libere  diuinis  obsequiis  insistendi.  Quare  suppIiciterpetebatli^ä(^o^ 
bis,  vt  uobis  &  eidem  ordini  super  hiis  prouidere  de  benignitate  mliW  dig^ 
naremur.  Nos  itaque  diligencius  atteftdentes  quod  eo  efßeacitis  ettcomn&diaB; 
ckiltui  diuinoräm,  salutis   operibus,    &  animarnm    profectibus   intendepe  'oc. 
vacare  poteritis,  quo  quietior  et  tranquillior    fuerit    Status   vester;    volentesi 
(Jtüoqtie  preroga1:iua  fauoris  &  gracie  vos  &  ordinem    prosequi    memofataifav 
TO8^  &  predietum  ordinem  ac  ecclesias,  oratoria,    domos,    &   looa    uestra^^m^ 
qoilMis    habitatis   &    inhabitabitis,    dum    ea    inhabitaueritiS'  ccim>  omHibini 
iüt^büs^  &  peitinenciis   suis,    a    cuiusuis    alterins '  iuridictione    ac    potesftate 
(»ütiittiodä  prorsus  exifidimus  de  grucia   speciali,   Decernentes    eundemi  ordi»' 
rfttof  ^imfere  ac  personas,  ecclesias,  oratoria;^  domos  &  loca'  prefata,  soll  ro- 
ijteibfo^  p«lntifici  -  8c  Romane  ecclesie  tam  in  spiritualibus   quam   tempo(ralil|u»> 
alHibäig^  ullo-  ittedio  subiacisrei     NuIIi  ei^go  8ctf  paginam  exemptionis  et  coaM' 
sdmäfoniät  &Of'Datttiiii^  reate  .V.  kaL  Augusti,  Pontificatus  nostri,au»o>p^imoi^ 


*)  ider  eiT  vTcUmatibn  af  Bislop  Johan  i  Ibo,  Dät  Sigtuna  d.  3t  Oct  139p» 


-        54        ~ 
g^0i/l  .ii2l88^d.   9  Aug^  Nyköping« 

Borgmfstare  och  Bidf  i  Wisby  tili  Koounges  i  Srtrige  gifoa  forbindelie.  atl  i  boter  for 
cleo  oi-olighet,  hvilken  de  Astadkomniit  genom  anläggning  af  fasta  vaJIar  kripg  staden  och 
utfaJi  moti  laodsfolkct,  crlSgga  9m>oo  mark  lödige  och  5oo  mark  penningary  att  aldrig  ndf« 
re  taga  hSmnd  pA  allmogen,  uUd  frambira  tili  Konungen  sina  klägom&l,  att  aldrig  lyda 
D&gon  annan  Herre  <n  Konungen  i  Sverige,  att  förm&  Hansestfiderna  gA  i  borgen  fof  dc^ras 
trphet  mot  Srerige,  att  bot  PAfven  utverka  bref  om  banolysoing  öfver  staden  Tid  sjelfTa 
•  gerniogeni  i  fall  den  vjdare  iortömade  sin  Konung,  m.  ro 

B.  a.  3o7,  3ö8: 

De  gotensibus. 

Onmibos  presentes  Iitteras  inspecturis  Aduocati  &  consules  tarn  gote* 
nensium  quam  thewtooicorum  &  cömunitas  ciuium  de  visby  salutem  in  domino 
Ad  notkiam  singulorum  volumus  deuenire  quod  quoniam  contra  dominuni 
nostrum  regem  sweorum  gothorumque  deliquimus  cui  semper  subiecti  esse 
Tolumus  in  omhibiis  vt  fenemur  proraittimus  bona  ßde  quod  propter 
iniüriam  quam  sibi  fecisse  videmur  ex  eo  videlicet  quod  muros  ciuitati  no- 
stre  eireumdedimus  &  in  rurenses  terre  gotlandie  propulsando  aliquos  stre* 
pitus  fecimus  insultus,  irrequisita  regia  maiestate  duo  millia  marcarum  pari 
&  examinati  argehti  gotenensis  ponderis  cum  quingentis  marcis  argenti  vsua- 
lis  moiiete  sine  contradictione  &  reclamacione  qualibet  terminis  inferius 
annotatis<  sibi  plenarie  persoluemus  jta  videlicet  quod  qujngentas  marchas 
argenti  \^sualis  monete  ixt  autumpno  iam  instanti  &  quingentas  inarchas 
piuri  &  examinati  argenti  quindena  post  festum  penthecostes  &  mille  quin* 
gentas  marcas  puri  &  examinati  argenti  in  festo  beati  iohannis  baptiste  anni 
tunc  proximo  subsequentis  quam  pecuniam  statutis  terminis  &  temporibus 
calmariam  apportabimus  in  propriis  periculis  &  expeasis,  eandem  aauocato 
eiusdem  domini  nostri  regis  uel  suorum  heredum  ibidem  tunc  existenti  in- 
tegraliter  commissuri  Preterea  promittimus  quod  si  aliqua  discordia  casu 
sinistro  inter  nos  &  gotenens  terre  gotlandie  exorta  fuerit  ipsam  si  bono 
modo  poterimus  sedabimus  per  nos  &  si  hoc  bono  modo  fieri  non  ppterit 
antequam  dominum  nostrum  regem  super  hac  requisierimus  ad  vindictam 
aliqüam  contra  eos  non  procedemus  nisi  ipsi  in  nos  jta  subito  irruerint 
quod  vim  vi  repellere  eompellamur  Eciam  si  prefati  goteneoses.  niinßios  su- 
Qs  ad  dominum  nostrum  regem  destinare  voluerint,  ipsos  impedird  nulla* 
kenus  presumemus  Promittimus  insuper  bona.fide  quod  nullum  preter  re«^ 
eem  swecie  qui  pro  tempore  fuerit  voquam  eligemus  Et  si  contigerit  pre- 
fatos  gotenenses  aliquem  extraneum  sibi  in  principem  aut  dominum  eli* 
gere  uel  in  preiudicium  dicti  domini /nostri  regis  uel  nostrum  ausu  teme« 
rario  advocare  portas  ciuitatis  nostre  domino  nostro  regi  seu  quibuscuDA* 
que  fidelibus  nunciis  suis  ad  hoc  speciaUter  deputatis  liberaliter  apperiemus  8c 


—    '   55        — 

fideliter  astabimus  pro  posse  nostro  ad  talem'  extraneum    dominum    ab  s,is- 
dem  rurensibus   introductum    cum   suis    fautoribus  &  complicibus  expelleik^ 
dum  Si  vero  sepedicti  gotenenses.  eundem    dominum    nostrum   jn    iure/,  suo 
ausu  temerario  perturbare  presumpserint^  uel  in  aliquo  rebelles  extitei^kit  Nos 
per  litteras  eiusdem  domini   nostri  .möniti    nuncios    suos    siquos  ad  nos  de- 
stinandos  duxerit  honestiori  modo  quo  poterimus  oolligemus  juuando   ipsos 
infra  inuros  ciuilatis  nostre  consiliis  &  auxiliis  quibus  poterimus   pro  iustir 
cia  ab  eisdem   rurensibus  extorquenda  Jtem  si  aliquos  de   regno  swecie>ad 
ciuitatem  nostram  deelinare  contigerit   quos   manifestum  &  notorium  est'cet 
gkrm  maiestatem  offendisse  &  si  litteras  a  domino   nostro  rege,  super  tiQe 
receperimus   illos  si  infra    mensem    per   nos    moniti    recedere    noluerint^  & 
graciam  regiam  non  rehabuerint,  extunc  a  ciuitate  nostra  totis    nbibus  !  ex» 
pellemus  Procurabimus   eciam  a  eiuitatibus  lybeke  wismere    rostok   gripos* 
^ald  stralesundh  &  righa  litteras  fideiussorias  continentes  quod  si  aliqueiji 
extraneum  principem    seu  dominum   preter  regem  Swecie  eligere  presump«- 
serimus  uel  premissa  fideliter  non  seruaiterimus  dicte  ciuitates  ipsum    domir 
num  nostrum  regem  Swecie  contra  nos  ad  destructionera  nostram  totis  vi- 
ribus adittuabunt    ProcuraLimus  insuper  in  expensis  propriis  litterasia.  sede 
apostolica  in  quibus  continebitur  quod  si  sepedictum  dominum  nostrum  rer 
gern  Swecie  in  premissis  offenderimus  ipso  facto  si    legaliter    cpnuicfi.  fuer- 
rimus  excommunicacionis  sentenciam  incurramus  nihilominus  iuridicioni  nof 
dominj  lincopensis  supponentes  vt  si  in   huiusmodi   deliquerimuSi  pleuariam 
auctoritatem    habeat    in    nos    excommunicacionis    sentenciam    promulgawii 
Si  eciam  sepedicto  domino  nostro  swecie  placuerit  ad;  nos    venire   ciuitatem 
nostram  ac  terram  gotlandensem  gracia  visitandi  ipsum   sicut    vero    domino 
recipi  &    honorari    debet    &   tenetur  cum    debita    humilitate    &    reuerencia 
recipere  curabimus  &  sicut  maiestatem  decet  regiam  in  omnibus  pertractare 
Promittimus  eciam  fide  firmissima  quod  si  vmquam  inuenti  fuerimus  in  pre- 
missis seu  in  aliquo  premissorum  dciliquisse  pene  decem   millium   mard&ftiai 
puri  &  examinati    argenti    nosf    subicimus    per    presentes    summam    pecunie 
ipsi  dilectissinio  regi  nostro  soluturi  pro  sue   libito  volunt^tis  Ne  .igitut   in 
premissi^  omnibus    quempiam    de    cetero    vacillare    contingat,  Sigilla  nostra 
huk  Scripte  ad  euidenciam  pleniorem  duximus  supponenda  Datu^  ^  nycopie 
amo  dominj  M\(CC''XXXX  VIII  jn  vigilia  sancti  laurencii  martiris.  ,^ 
Derefter  ürtiUagdt:  Littera  principalif  est  in  Ecclesia  Lincoperx^u 

•"•iV^^^;  ■  ■  ''       ''  ■  •  •  •    •  •       .:" .:  ." 


—        66        — 
gjlr  1 2 88.   d.    1 4  Aug.  Stockholm. 

'     Konang  Magi^  I:s  gtitvobref  p&  nAgra  oar,  odi  p&  cd  tomt  i  Södermaloi  vid  StocLholm  Uli 
'  SIioori|ferJLlo4r«t  i  Stockholm« 

A.  3.  c  d.  I.  a.  - 

;  Maghus  dei  graeia  Sweorum,  Gothorumque  Rex.  Omnibus  presens  scri- 
ptum oementibus,  salutem  in  dotnino,  Tenore  presentium  notum  esse  cupi- 
mus  presentibiis  &  futuris  no$  insulas  Yrmingi  &  Rothin0  cum  singuiis 
sots  attinentiis  eoclesie  fratrum  miporum  Stokholm  pro  lingnis  &  alijs  loci 
ipsSus  indigeniis  perpetuo  ysui  deputasse,  vnam  eciam  are^m  juxta  syndrae 
malm  e  regione  claustri  ipsorum  ibidem  vltra  aquam  ad  meridiem  modo 
simili  assignasse,  Jnhibentes«  nequis  dictas;  insulas,  aut  aream  ipsam  vende- 
re,  inpignorare,  concedere,  inuadere,  vel  vsurpare,  seu  quomodolibet  ab 
ipso  loco  alienare  presiunat  de  cetero,  sicut  diuinam  &  nostram  graciam 
diligit  inoffensam.  irt  autem  fauius  nostra  deputacio  &  assignacio  firma  sit 
&  rata,  prohibemus,  nequis  colonos  in  ipsis  insulis  ex  parte  dicte  eccle- 
sie  commorantes,  aut  fratres  loci  ipsius,  seu  aliquem  ex  parte  eorundem 
super  hoc  audeat  inpedire,  vel  aliquatenus  in  posterum  molestare.  Jn  pre- 
missoruili  igitur  testimonium  &  euidenciam  pleniorem  sigillum  nostrum, 
yna  cum  sigillo  fratris  nostri  karissimi«  venerabilis  patris  domini  .B«  linco- 
pensis  episcopi,  Ducis  finlandie,  presentibus  duximus  apponendum,  Datum, 
Stokholn),  Anno  domiiii,  M^,GG*jLXXX^,  Octauo^  vigilia  assumpcionis  virgi- 
nis  gloriose. 

S}gUIeo:  I  bortfallet;  gula  och  r$da  siQüBilriidarDe  qrar.  a  Btt  stycke,  i  rodt  vaxpi 

gula  ocli  roda  ^^esirAdaVj  finnes. 


^72.  1288.    Odat. 

KojiuDg  Magitus  ks  gäfvobref  j)A  kronogods  ft  D&gra  ^r,  och  p&  en  tomt  ft  Sodermalm  rid  Stock- 
'  '        holm  tili  St  Clar«  Uoster. 

A.  3.  f.  I.  4. 

Magnus  dei  graeia  Sweorum  Gothorumque  Rex  omnibus  presens  scri- 
ptum cernentibiis;  salutem  in  domino  sempiternam  Tenore  presencium  notum 
esse  cupimus  presentibus  et  futuris  nos  quicquid  nostre  partis  seu  posses- 
sionis esse  dinoscitur  in  insulis  quae  yfrahyrnungi  &  ytraehyrnungi  appellan- 
tur  &  insulam  R0dma  cum  singulis  earum  attinenciis  in  siluis  agris  pra- 
tis  nemoribus  &  piscacionibus  cum  ceteris  eciam  insulis  dicte  R0dmae  ex 
antiquo  adiacentibus  videÜcet  Skaepar0dmse  Rysthse,  Windash0  SweaSandh* 

0  & 


—       5^       '—  . 

0  &  Limho  cum  •  oeteris  insulis  circumiacentibus  &  vnam  aream  in  Syn- 
dramalm  e  reg^ione  claustri  fratrum  Minorum  Stokholm  ad  meridiem  Mona* 
Steno  Sororum  Sancte  Cläre  quod  ibidem  in  presentiarüm  construitur  pos**- 
sidenda  perpetuo  eontulisse  hac  conditione  addita  ut  ecclesia  &  locus  Fratrum 
minorum  dicti  loci  Stokholm  habeant  in  dictis  insulis  perpetuo  libere  ce- 
mentum  Ligna  cremabilia  &  similiter  pro  ediGeüs  ad  usum  fratrum  inibi 
commorantium  cum  familia  sibi  attinente  jnhibentes  ne  quis  ausu  temerario 
dictas  insulas  &  aream  inuadere  vel  usurpare  seu  quomodo  libet  suo  iuri 
cootra  beneplacitum  abbatisse  &  conuentus  loci  predicti  uendicare  pre* 
somat  seu  personas  in  dictis  locis  ex  parte  eiusdem  Monasterij  commoran- 
tes  contra  libertates  ipsi  monasterio  indultas  vel  indulgendas  in  posterum 
aliqualiter  molestare  sicut  diuinam  &  nostrara  gratiam  diligit  inoffensam 
ja  cuius  rei  testimonium  presenti  scripto  nostrum  sigillum  vna  cum  sigillo 
brissimi  fratris  nostri  &  patris  venerabills  Domini  benedicti  lyncopensis 
episcopi  ducis  finlandie  est  appensum  Datum  anno  domini  .Af'.GG''.  octo- 
gesiiDO.  octauo. 

Sigilleo:  af  i  Kongl.  i  grönt  och  a  Hertigens  i  rödt  yax,  p&  gula  och  röda  Silkes« 
trldar,  gones  blott  eU  litet  stocke  <|var. 


973.  1288  cL   16  Aug.  Paris. 

PrioreD  WilwuhsI  i  Paris  betyg  att  Ganiken  i  Strengnis  Ysarn  erhillit,    för   att   med   Big  tiU 
Sverige  hemfora,  o&gra  af  de  i  CöId  funna  Helgonben  (Jemf.  föregäende  N;o  946).  ' 

A.  3.  a.  3.  10. 

Uniuersis  presentem  paginaminspecturis,  FraterWilihelmus  prior  sancte 
CTQcis  ordinis  beati  Avgustinj,  parisiis  totusque  conuentus  ordinis  eiusdem, 
Salntem  in  domino  sempiternam,  Noueritis  quod  nos  Ysaro  canonico  ecclesia 
Strengienensis  regni  swecie  exhibitore  presencium  humiliter,  ac  deuote  in- 
stanter postulanti,  quedam  de  ossibus  jodilie,  Cristine  &  ymme  ac  corpus 
basilie  de  collegio  undecim  millium  virginum  existencium  que  confrater  no- 
ster.  firater  Johannes  dictus  Nouelan  in  ciuitate  Golonensi  infra  fossatum 
ouod  propriis  manibus  efTodit  gracia  diuina  ob  merita  dictarum  virginum 
dignus  est  inuenire  in  loco  vbi  coilegium  sanctarum  predictarum  in  anti- 
quis  scribitur  codicibus  felici  marfyrio  ad  celestia  transmigrasse  eidem  de- 
dimus,  ad  partes  suas  deferenda,  Rogantes  &  monentes  in  domino  yniuersos 
&  singulos  baptismatis  fönte  renatos  ad  quos  hec  sancta  ossa  delata  fuerint 
qoatinus  ob  reuerenciam  dei  6c  sanctarum  undecim  milium  virginum  con- 

Ä^.  DipiovK,  II      ,  Ö 


-.        58        — 


dign«  studeant  venerari.  Jn  cuius  rei  testiAoniain  siggiBum  no^tri  prioratos 
ac  conuenttts  predieti  preoeatibus  duximu»  appoBendum,  Datoia  Anno  diH 
minj.  M^.CGMiXXX''.  octaup.  in  crastino  assumpcionis  beate  marie  Virginia, 

BAgge  sigUleii  borlAUna. 


974.  1288.  d.  8  Sept 


Hertig  HIk^vs  i  Norrige  Bref  (or  Wisbj  och  6  andra   sUlder   pi  Jribet   frin  den    tuU,   som 
vanligen  ptägade  gifvas  af  siJlfiske.  tili  des     -        •  -   —  -        -  -  ^  . 
belopp  bfifvit  tili  nSrnnde  städer  erlagdU 


vanligen  ptägade  gifvas  af  sillfiske.  tili  dess  det  vid  fordraget  i  Kalmar  bestamda  penninge-- 

K.  e.  a:  ii4« 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus.  Haquinüs  Dei  gratia  Dux  Nor- 
wegie  salutem  in  domino  sempiternam.  Quia  nos  Dominis  Vromoldo  de 
qvinqve  domibus^  de  Lübeck,  Hinrico  diclo  Monacho  de  Rostock,  &  Jo- 
hanni  Steken  de  Stralesund  Gonsulibus  &  predictarum  Civitatnm  Wismar, 
Gripeswaldt,  Rige  &  Wisby,  in  festo  nativitatis  beatae  virginis  sub  anno 
Domini.  M.CC.LXXXVIIL  Dunnersbork  exsoluimus,  duo  millia  marcharum 
&  octoginta  ac  septuaginta  marchas  denariorum  monete  Norice  nunc  cur- 
rentiSy  quinquies  viginti  marcis  denariorum  semper  pro  qvölibet  cen- 
tenario  computatis,  de  sex  millibus  marcharum  argenti  Norici,  in  qvibus 
Normanni  tenebantur  obligati  tunc  temporis  ad  solvendum  ciuitatibus  supra- 
dictis  &  supradicti  Procuratores  earundem  cil>*/^tum,  super  residui  debiti 
solutioni,  dederunt  insducias  ad  solvendum  usque  ad  festum  nativitatis  beate 
virginis  anni  proxime  subseqventis.  Nos  attendentes,  ut  qui  gravattir  in 
uno  debet  in  alio  non  immerito  relevari,  permittimus  nomine  procuratorio 
charissimi  fratris  domini  Erici  Regis  Norwegie  illustris  de  consensu  &  as- 
sensu  dilecti  consangvinei  nostri  Domini  Jacobi  Comitis  Hallandie,  Burno- 
nis  de  Berkeri  Baronis,  necnon  &  aliorum  fidelium  regni  Norwegie  nobis- 
cum  existentium,  iila  vice  quod  incole  predictarum  septem  civitatum  debent 
esse  liberi  immunes  &:  exempti  penitus  hac  hieme,  ab  omni  solutione  the- 
loniorum,  quod  in  captura  allecium  solui  solet,  hoc  adjecto,  quod  si  debi- 
tum  anno  futuro  soluendum  non  fuerit  dictarum  ciuitatum  pirocaratori  Tuns- 
bei^e  vel  procuratoribus  in  eodem  festo  natiuitatis  beate  virginis  Tunsberge 
integraliter  exsolutum,  incole  ciuitatum  earundem  habere  debent  eandem 
libertatem  hieme  tunc  futura.  Quotquot  etiam  annis  postmodum  in  soluendo 
defectus  erit  per  Noricos  memoratos  inlöco  &  festo  suprascriptis,  semper 
eandem  habere  debeant  libertatem.  Sed  ne  per  fraudem  possent  aliqui,  qui 
de  predictis  ciuitatibus  non  existerent  huiusmodi  libertatis  gratia m  usurpare, 
deferat  quilibet  gubernator  nauis,  litteras  ciuitatis  sue  patentes,  in  quibus 
testimonium  ferant  consules,  quod  talis  cum  naui  sua  sit  Ciuitatibus  existens^ 


-        59        - 

hoc  anno  tdles  litteras  non  habens,  fidem  fä'dat  super  hoc,  juramento  ^de- 
lioita  &  üdedig^onim ,  quos  de  prefatis  Ciuitatibus  veraciter  constat  esse. 
Rdtificamus  etiam  tenore  presentium,  &  confirmamus  nomine  procuratorio 
piacitationem  per  inclitum  Principem  Dominum  Magnum  Regem  Süecomm 
illustrem  inter  Normannos  &  predictas  Ciüitates  apud  Galmariatn  ördinatain 
&  alia  singula  que  ex  parte  dicti  domini  Regis  Norwegie  fratris  nostri  cum 
prelibatis  Giuitatibus  &  earum  procuratoribus  usque  in  faodiernum  diem 
placitata  fuerunt  &  xondicta.  In  cuius  rei  testimonium  sigiHa  diictorum 
comitis  &  Baronis  unacum  nostro  presentibus  duximus  opponenda.  Actum 
&  datuni  Anno  die  &  loco  suprascriptis  multis  presentibus  testibus  fide- 
dignis. 


975.  1288.  d.    II    Sept  Stockholjm. 

Konang  Maows  ki  Gafyobrff  p&  gods  tili  St.  Clara  Kloster  i  StocLholm. 

A.  3.  f.  I.  3. 

Magnus  Dei  gratia  Sweorum  Gothorumque  Rex  Omnibus  presens  scriptum 
cernentibus,  Salutem,  &  infaa  scripti  negotij  perpetuam  memoriam.  Sacrosancta 
matcR  ecclesia  per  illum  sumens  exordium  qui  se  colonum  futurum  in  mun«- 
dum  repromiserat  velud  vernans  plantula  ab  imo  progrediens  ad  su* 
prema,sic  per  sui  cultoris  opem  8c  operam  suas  radices  denxit  in  altum  vt 
ramos  suos  ad  orbis  extrema  protenderet  &  caeumen  ipsius  celos  sicut  fide 
tenemus  non  dubia  penetraret.  Nos  igitur  sub  umbra  huius  arboris  cum 
ceteris  cbristianis  presentis  vite  sumentes  igitur  iniium,  licet  post  modum  moles 
eure  populi  nobis  crediti.  vtpote  rei  puplice  multipliciter  nos  retardet,  auc- 
tore  tarnen  domino  alTectamus,  vt  possumus  ab  imis  deuenire  ad  media  vt  tandem 
per  fRondes  operum  misericordie  pertingere  possimus  cum  ceteris  fideli- 
bus  ipsius^  perhenniter  ad  supprema.  Sane  cum  nos  illo  prouidente  qui  in 
sui  disposicione  non  fallitur  ad  eins  cultum  amplianduni  inceperimus  apud 
castrum  nostRum  Stokholm  ediEcare  monasterium  sororum  ordinis  sancte 
GlaRevirginis,  sicut  iam  multorum  patet  noticie,  ad  dei  omnipotentis  honorem 
ac  gloriose  virginis  MaRie«  Sancti  FRancisci.  Et  Sancte  Giare  virginis  memorate 
Omniumque  sanctorum  monasterium  ipsum,  &  locum  pro  suis,  &  persona- 
rum  indigencüs,  que  inibi  pro  tempore  diuinis  fuerint  seruiciis  mancipate 
dotamus  bonis  infrascriptis,  videlicet,  Snyterstae  cum  colonijs  in  wikby  & 
Ekiby.  Ibi  adiacentibus ,  8c  cum  omnibus  attinenciis  suis,  sicut  habuimus  de 
domino  karoio  Esbiornsun«  Jtem  in  boltoftum  septem  oras  terre,  8c  paruanji 


^    ,    6o        ~ 

insulam,  que  sita  est  prope  lithernae  ad  orientem  cum  omnibus  attinenciis 
sicut  habuimus  de  domino  Biorn  nef.  Jtem  in  boltoftum  duas,  marchas,  terre. 
dimidia  ora  terre  minus.  Lvndby  vndecim  solidos  terre  cum  dimidio 
solido  &  vno  denario  terre.  R0restrand  quatuordecim  solidos  terre.  cum  dimi- 
dio tercio  denario  terre.  et  in  walmundz0,  duos  solidos  terre,  cum  quinque  dena- 
riis  terre,  cum  omnibus  attinenciis^  sicut  habuimus  a  domino  anundo  haraldsun. 
Jtem  fundum  quondam  hospitalis  iuxta  pontem  Stokholm  ad  aquilonem.  Jn  wal« 
mundz0  quatuordecim  oras  terre.  vno  solido,  &  quinque  denariil»  terre  mi- 
nus. Jn  Ekiby  prope  Stokholm,  Sc  westby,  tres,  marchas  terre  cum  dimi- 
dia que  omnia  habuimus  de  uenerabiii  patre  Domino  Magno  vpsalensi  ar- 
chiepiscopo.  Jtem  duo  molendina  in  thorshargi,  que  habuimus  a  Domino 
karolo  EstRithaesun.  Jtem  in  jarnu  terram  vndecim  solidorum  cum  ceteris 
attinenciis.  Jtem  omnes  insulas  que  iacent  inter  predictum  locum  hospita* 
lis,  &  walmundz0  extra  pontem  aquilonarem.  Jtem  husarnae  cum  suis  atti- 
nenciis. Ueriim  quia  gesta  in  tempore  facililer,  cum  tempore  ab  humana 
memoria ;.coHabuntuR,  nisi  fide  dignorum  testimoniis  fulciantuR^  Voientes 
predicta  omnia  perpetuo  rata  esse  presentem  paginam  nostRo  sigillo,  vna 
cum  sigillis  venerabilium  patrum,  Doroinorum,  Magni  arehiepiscopi  ypsalen- 
sis  supradicti:  Benedicti  lyncopensis,  ducis  finlandie.  Anundi  Strenginensis. 
Bryniulphi  scarensis.  PetRi  arosiensis.  Johannis  Finlandensis.  Boetij  wexio- 
nensis.  episcorum.  Dominorum.  Henrici  comitis  de  glichen.  Johannis  archi- 
dyaconi  ypsalensis.  Andre  prepositi  eiusdem  ecclesie.  Sigonis  archidyaconi 
lyncopensis.  Laurencij  prepositi  eiusdem  ecclesie.  Benedicti  prepositi  sca- 
rensis. Johannis  prepositi  StRenginensis.  Benedicti  legiferi  0stgocie.  Zuantse- 
polk.  Kanuti  mathesun,  legiferi  Nericie.  Magni  jonsun.  vif  holmgaersun. 
Haquini  tunisun  Marskaici.  Karoli  g0stafsun.  Nicolai  sigrithae  sun.  Anundi 
haraldsun  prefati.  Laurencij  bobiaergh.  Thuronis  kietilsun.  Kahuti  Eriksun 
Biorn  nef  supra  memorati.  Werneri  brunk.  Thrugilli  knutsun,  procerum  et 
consiliariorum  regni  nostRi,  duximus  consignandam.  Actum  &  Datum.  Stok- 
holm. Anno  domin j,  Millesimo,  Ducentesimo,  Octogesimo,  Octauo,  Die  sab- 
bati  jnfaa  Octauam  Natiuitatis  virginis  gloriose.  Presentibus  multis  fide 
dignis. 

Af  Sigillen^  som  hfioga  pä  silke,  äro  7,  8,  li,  23  bortfallne,  Nu>  i,  S,  16,  179,211  a4^  29^ 
stycken  <}vai*,  och  de  öfriga  2 — 3o  mindre  skadadc. 

976.  1288.  d.    II    Aug.  Stockholm. 

Biskopen  i  Linkoping,  Hertig  Bbrgts  g&fvobref  pi  Kersö,  m.  m.  tili  St.  CfaraKlosleri  Stockholm. 

A.  3.  f.  I.  a. 

Uniuersis  presens  scriptum    cernentibus    Benedictus   Dei    gratia.     Lynn 
copensis  Episcopus,  Dux  Finlandie,  salutem  in  Domino^  Sacra rum  accepimu& 


—        6i        -— 

testimonio  scripturarum ,  pia  opera  pro  deletione  criminum  Talitnra  ea 
propter  considerato  commendabili  proposito  fRatris  nostri  karissimi,  Donjini 
Magni,  Sweorum  Gothorumque  Regis  iilustris  de  monasterio  sororum  ordi- 
nis  sancte  GlaRe  virginis  apud  Stol^holm  construendo  diuino  cultuj  cum 
eodem  operam  dare  cupientes,  pro  remedio  anime  nostRe,  nostrorumque 
progenitorum ,  &  notorum,  curiam,  nostRam  in  Kiers0  cum  coloniis  ibi«- 
dem,  &  dimidia  marca  terre  in  sekru  villa  Runhamer  cum  agris,  pra- 
tris,  pascuis,  siluis,  nemoribus,  piscacionibus,  &  ceteris  pertinencijs,  mo« 
bilibus,  &  immobilibus,  loco  predicti  monasterij,  &  ipsi  monasterio  cum 
edificatum  fuerit,  ex  nunc  conferimus  &  donamus  jure  perpetuo  pössidea- 
da«  Et  ne  lapsu  temporis,  ipsa  donatio  ^  ab  hominum  memoria  collabatur, 
presentem  paginam  sigillis,  Domini  Regis  supradicti,  Domini  vpsalensis  ar* 
chiepiscopi,  nostro,  ceterorunique  prelatorum  regni  Swecie,  videlicet,  Aqun- 
di  StRcnginensis.  Bryniulphi  scarensis.  Petri  arosiensis.  Johannis  finlapden- 
sis.  Boetij  wexionensis  episcoporum,  Dominorum  Henrici  comitis  de  Glichen.  &c 
lika  med /öregäende  tili  nobilium  &  procerum  regni  Swecie,  och  vidare  tili  slut. 

Af  Sigillen  Sro  N:o  %  7,  8,  12,  ai  bortfallDa;  i,  3,  17,  .30,  3q  slytkeii  qvar,  ochaf 
de  öfriga  äro  2 — 27  miodre  skadade; 


977.  1288.  d.    i5  Sept.  Reate. 

Päfliga  Peniteqtiarien,  BisLopen,  Bentanengas  fullmakt  tili  Prioren  i  Sigtufra  att,  sedan  Upsala 
stiAs  klerker  erlagt  den  PäfL  Legaten  Biskop  Johannes  tillkommande  Beskicknii^aafgift,  af«- 
lösa  dem  iMn  den  bannlysning,  hvaruti  de  för  uraktlätenhet  i  denna  del  af  sistnämnde  Bi- 
skop blifvit  forsatte* 

B.  2:  i3a« 

Auctoritas  comndssa  priori  sigtunensi  super  ahsoluendo  clero  de  stanmis  legatj* 

'  •  .Frater  BEWTANENGA  miseracione  ^diuina  alkanensis  episcopus  dilecto  in 
christo  priori  fratrum  predicatorum  sictonie  vpsalensis  diocesis  salutem  in 
domino,  Exposita  sanctissimo  patri  &  domino  domino  nicolao  pape  .IUI 
porrecta  nobis  ex  parte  venerabilis  viri  magni  electi  ecciesie  vpsalensis 
peticio  continebat,  quod  cum  olim  reuerendus  pafer  dominus  iohannes  epi* 
scopus  tusculanus  tunc  in  partibus  swecie  apostolice  sedis  legatus  certam 
pecunie  quantitatem  pro  suis  procuracionibus  impositam  viris  eciciesiasticis 
mandasset  certis  loco  &  tempore  sibi  seu  aliis  9uo  nomine  solui  &  assigniari, 
in  noD-  soluentes  siuspensionis  8c  excommunicacionis  sentencias  generaliter 
proferens  auctoritate  dicte  sedis  ^  &  eorum  loca  &  ecciesias  supponens  eccieh 
dastico  interdicto,  jdem  «lectus  sehoieQa  se  &  clerum  ecciesie  ypsalensjs  jfi 
premissis.  plurimum  aggrauatos  ad  sedem  super  hiis  apostolicam  appellauit. 


-^' 


—  .  62     — 

&  confisus  de  huiusmodi  appellacione  quam  legittimam  fore  credit  &  credidit  di- 
eta  pecunia  imposita  sibi  assignatis  loco  &  tempore  non  soluta  tam  ipse  quam 
clerus  predictus  in  suis  ibidem  ministrauerunt  ordinibus  &  se  alias  diuinis 
ingesserunt  officiis  sicut  prius.  verum  cum  postmodum  eidem  domino  tuscu^ 
lano,  ad  romanam  curiam  reuerso  ob  suam  &  dicte  curie  reuerenciam,  sit 
emissa  dicte  appellacionis  prosequcione^  de  primi  anni  procuracionibus  sa<» 
tisfactum,  supplicari  fecit  humiliter  idem  electus  ad  maiorem  sue  consciencie. 
securitatem  &  ne  quis  emulus  in  eum  ex  hiis  aliquid  detractionis  inpingat, 
jalutari  sibi  &  dicto  clero  super  hiis  remedio  misericorditer  prouideri  Nos 
igitur  attendentes  quod  in  talibu^  semper  est  via  tucior  eligenda,  Auctoritate 
ipsius  domini  pape.  cuius  penitenciarie  curam  gerimus,  &  de  eius  speciali 
mandato  &  comraissione  super  kuiusmodi  dicti  legati  sentenciis  ad  eiusdem 
legati  instanciam  facta  nobis  oraculo  viue  vocis  discrecioni  pie  de  ipsius 
domini  tusculani  episcopi  assensu  &  voluntate,  eommittimus,  quatinus  pre-* 
dictos  electum  &  clerum  vpsalenses  quos  in  premissis  inueneris  excessisse, 
ab  huiusmodi  excommunicacionis,  suspensionis  &  interdicti  sentenciis 
si  quas  ex  hoc  incurrerunt,  absoluas  auctoritate  predicta  iuxta  formam 
ecclesie  consuetam,  Et  iniuncta  cuilibet  eorum  super  hiis  pro  culpe  modo 
penitencia  salutari,  &  aliis  que  talibus  debent  &consueuerunt  jniungi,  super 
irregularitate  si  quam  ex  premissis  predicto  modo  contraxerunt,  dispenses 
auctoritate  predicta  miserieorditer  .cum  eisdem  prout  .$/ecundum  deum  ani-» 
marum  suarum  saluti  expedire  ridcris  dummodo  aliud  isanonicum  non  ob- 
Bistat  Datum  Reate  XVII  k^.  <¥^.tobris  poatificatu$  domini  nicolai  pape 
quarti  anno  primo> 


978-  ia88  d.   17    Sejrt.  Alsnö. 

KoonDg  liAOVVf  I:s  Bref  p4  lika  rfiuigheter  med  de  i  staden  CtodLlioliii  inom  imirania  boende 
borgäre  för  dem,  soni  ville  bebygga  Ii(oiTmalm  pi  SL  Clanß  UostertomrSdetxrfa  tillklostret 
utgöVa  ftkaU  ocb  andra  utlagor. 

A.  3.  f.  4.  S. 

Uniuersis  ad  quos  presens  scriptum  peruenerit.,  Magnus  dei  gracia  Swe* 
orum  Gothorumque  Rex  sahitem  in  domino,  Volentes  locum,  &  monaste- 
rium  ordinis  Sancte  Clare  virginis,  quod  apud  Stokholm  in  presenti  cpnstrujU 
tur,  prosequi  fauore  gratie  specialis,  damus  lieentiam  uolentibus  habitare 
iuxta  Norraemalm  dicte  ville,  vt  ipsi  cum  sibi  succedentibus  gaudeant  eodem 
jure,  quo  gaudent  ciues  infra  muros  ibidem  quamdiu  ipsis  placuerit  iliic 
commorari,  &  dictis,  loco,  &  Monasterio,  quibus  attinere  dinoscitur  territo* 


—        68        ^- 

riom  ipsum,  soluerint  censum,  &  alia,  que  ten^ntw,  Gtun  vero  aliqws  lo* 
cum  sunm  dimittere  volerit,  faciat  de  domibus  suis,  quod  voluerit»  sed  terra 
remaneat  monasterio  sicut  prius,  Si  vero  aliquis  nobilis,  ecclesiastioave  per- 
looa  ibi  manere  decreuerit,  det  monasterio  super  hoc  litteras  protestacio- 
BIS  sub  suo,  vel  aliorum  üde  dignorum,  &  ciuitatis  sigillis,  se  nihil  jujris 
babere  in  fundo,  quem  ibidem  inteudit  de  Itoentia  dumtaxat  abbatisse  & 
oonuentus  oceupare,  Sn  cuius  rei  testimonium  presens  scriptum  nostro  si* 
gillo  est  signatum,  Datum,  Alsn0,  anno  domini,  M*,CC*,LXXX*,  Octauo» 
Die  veneris  post  octauam  Natiuitatis  virginis  gloriose. 

Sigillet  bortfallet;  gula  och  röda  filkestridar  qvar. 

979.  1288  d.    i8  Sept  Lund. 

irke-Biskop  JoaAHf  i  Lund  SknTvelse  tiU  Ärke-Biskop  Magnus  i  Vpsalä  och  bans  lydbiskopar, 
hvaruli  dem  meddelas  3:De  vidimerade  Päfven  iDDOcentius  IVis  bullor,  fuDoa  i  Herridsvad« 
kloster. 

A.  a.  s.  3.  4« 

Johannes  ;dei  gracia  Lundensis  archiepiscopus  svethie  primas  venerabilibus» 

in  christo  fratribus  .M.  eadem  gracia  vpsalensi  archiepiscopo  confirmato,  &  uni- 

ttersis  suffraganeis  eius  salutem  &  paternam  in  domino  caritatero.  sub  sigilU 

nostri  testimonio  tenorem  auctenticorum  domini  pape  innocencii  quarti  &  serie 

mut  ea  apud  heriuadum  domum  ordinis  cisterciensis  inuenimus  vobis  dest»* 

^  aantes  rogamus  sane  consulendo,  quatinus  fratres  dicti  ordinis  qui  apud  voa 

inn^  contra  tarn  euidens  mandatum  summi  pontißcis  vexari   nulUtenus  per- 

railtatis.  sunt  igitur  in  hunc  modum.  Jnnoeencius  &c  Se  föregdende  N:o  874 

375  och  4oo.     Nos  uero  quia  predietas  litteras  vidimus  non    abolita&s   no« 

abrasas,   non  viciatas,  non  cancellatas,   nee    in    aliqua   sui    parte    corrupta», 

▼era  bulla  plumbea  ac  filo  canapis  integro  bullatas  in   veritatis   testimonium 

figillum   nostrum,  &  sigillum  aboatis    dicti    monasterii    presentibus    duximus 

apponenda.    Datum   Lundis    anno  domini.    MVCC*.LXXX*VIIP.XIIir.    kal, 

Octobrift. 

SigillcD:  I  Irke-Biskopens  t  mörkgiont  ?ax;  2  Abbotens  i  blekrodt  vax. 


980. 


ia88  d.   3  Dec.  KälJandsö. 


Biskopen  i  Skaro  Bbtnolfs  fullmakt  för  Canikea  Mag.  Nils  och  Beugt  att,  ooa  Biskopen  icke 
med*  rid  och  AkA  bistär  Konungen  och  dess  arfvingar  eller  om  han  hemMgen  eller  uppen- 
Iterligeft.  (eoiiiar  Koouogeo  eller  Kongl.  hu8e.U  fiender  ndgot  bistind,  dd,  slsom  dertill  TiiUa 
qsjndigfi  oittbudi  uuderkasta  honoDo  deo  bapnlysoiiig  Ax'ke-Biskopeo  i  Upsala  derföre  utfcirdar. 

A.  a.  d.  6. 

Yniuer^ia  pres^njke«  litteras  inspecturis.  Bkyniulphus  miseracione  diuina 
tkafensis  episcopus  in  domino  salutem.  nouerint  yniuersi  quod  nos  facimus. 


?^ 


,-      «4      - 

jeonstitaimus  '&  ordinamus  discretos  uiroS«  dominos«  Magistrum  nicolaum 
canonicum  &  benedictum.  procuratores  nostros  &  nuncios  speciales»  quem- 
libet  eorum  in  solidum  ita  quod  non  sit  melior  condicio  occupantis  set  quod 
unus  eorum  inceperit  alter  ualeat  consumare.  dantes.  &  concedentes/eisdem 
procuratoribus  nostris  &  cuilibet  eorum  in  solidum  plenam  &  liberam  po« 
testatem  submittendi  nos  exeommunicacionis  sentencie  per  reuerendum  pa« 
trem  dominum  vpsalensem  in  nos  ferende  super  articulis  infrascriptis  sal- 
uis  tamen  in  omnibus  &  singulis  consciencia  nostra  iure  nostro  iure  eccle- 
sie  nostre.  &  ordine.  videlicet  quod  nunquam  erimus  contra  regem,  seu  illu- 
stres liberos  suos  nocuus  consiliis.  ausiliis  publicis  &  occultis.  set  ipsum 
dominum  nostrum  regem  &  inolitos  liberos  ipsius  iuuabimus.  &  eis  asta- 
bimus  quantum  possumus.  saluis  consciencia.  iure  ecclesie  nostre  &  ordiQe. 
in  licitis  &  honestis.  Jtem  quod  neque  fratres  nostros  neque  aljos  quoslibet 
quos  inimicos  domin i  regis  nunc  esse  noscimus.  seu  nouerimus  in  futurum, 
in  sui  preiudicium  aut  regni  detrimentum.  fouebimus.  puplice.  vel  oculte. 
neque  procurabimus.  seu  procurari  faciemus.  siue  infra  regnum  siue  extra, 
quod  secundum  consienciam  nostram.  preiudicium  prestare  poterit  regno. 
^  jseu  regie  maiestati.  &  si  ueraciter  scire  poterimus  aliud  a  personis  fidedignis 
quod  ipsi  domino  nostro  regi.  seu  liberis  suis  illustribüs  obesse  poterit.  hoc 
ei  aut  alicui  aduocatorum  suorum  prout  utilitati  regni.  secundum  con- 
scienciam  nostram  expedire  crederimus  curabimus  intimare  quam  excom- 
municacionis  sentenciam  extunc  si  contra  fecerigpius  incurremus.  Ratum  8c 
firmum  habituri  quidquid  per  dictos  procuratores  nostros  uel  ipsorum  al* 
terum  factum  fuerit  in  premissis  &  quolibet  premissorum  in  cuius  rei  testi- 
monium  sigillum  nostrum  presentibqs  est  appensum  Datum  qualdinsh0  anno 
domini.  M^.CC'.LXXX*VIII*  die  ueneris  proxima  post  fei^tum  beati  andree. 

Sigillet  finnes. 


^81*^  ia88  (L   10  Dec.  Sigtunau 

ILi6H9ii«D  SaLiOD  EiroiLs  dotters  Testamente  af  fastigheter  tili  Sigtanakloster^  samt  tili  Kyrkor 
.  och  klosler  peDningar,  hvilka  skulle  alg&  af  WedDgaro,  TuUgaro,  m.  m. 

Jn  nomine  patris  8c  filii  8c  Spiritus  sancti;»  amen.  Cum  terminus  mortis 
cunctis  mortalibus  sit  incertus.  8c  propter  varios  humane  fragilitatis  euentiis 
gestarum  rerum  memoria  per  obliuionem  cito  dilabitur  nisi  voce  testium 
Sc  litterarum  indicijs  confirmetur,  Jdcirco  ego  Bagnildis  Erleitdi  quondam 
filia,  nunc  vxor  Domini  Magni  Gregorij,    ad   vniuersorum.  deduco   noticiam 

per 


—       65'       -- 

per  inspeocionem  presenciun,  quod  meum,  iure  aliquo  ciu9i|  seucanonidöf 
seu  eciam  quibuscumque  consuetudinibus  patrie,  non  obstantibus,  perpetuis 
ualiturum  temporibus,  in  hone  modum  facio  &  ordioo  testamentnm,  de 
prememorati  mariti  mei  expresso  beneplacito  &  assensu,  Jn  primis  confirmo 
in  Omnibus  testamentum  karissimi  in  domino,  quondam  mariti  mei  &  do« 
minj,  Joans  Karls  sun,  obligans  et  astrin^ens  filium  meum.  Fulchonem.  ad 
hoc  perficiendum  &  plenarie  persoluendum  siquid  in  morte  mea  repertum 
fiierit  non  solutum  Faatribus  predicatoribus  Sictonie,  apud  quos,  iuxta  'predile« 
ctum  priorem  maritum  meum,  predictum  Dominum  Joan  Karls  sun,  collateraliter 
eiigo  sepulturam,  legando  confero  Curiam  meam,  Lytislund,  cum  omnibüs 
mobilibus  &  immobilibus,  adiuncto  predio  quod  possideo  in  «Hwetingi,  talt 
oondicione,  quod  ßlijmei  eandem  Curiam  redimant  infra  annum,  Si  aitteoü 
in  anoi  reuolucione  non  redemerint,  extunc  fratres  secundumsuunibeneplacitamL 
cuicumque  voluerint,  vendendi  liberam  habeant  potestatem\  Jnsuper  lacuoi 
seu  paludem,  quo  Musamyr  dicitur,  iuxta  siktuniam,  cum  terra,  aqua,  gra«» 
minibus,  lignis,  &  ceteris  que  loci  illius  esse  dinoscuntur  eisdem  fratribüs 
confero,  &  confirmo  pleno  iure  integraliter  possidendam,  &  liberum  decur« 
sum  aqoe  de  dicto  lacu  vsque  ad  eorum  molendinum,  iuxta  modum,  qui 
instrumento  super  hoc  specialiter  confecto  in  plenius  continetur,  £cclesie  vp^ 
salensi  do,  duoidecim  Marchas  denariorum,  Fiuitribus  predicatoribus  Westraa« 
ros,  strengienes,  skeningie,  skaris,  lydosie,  kalmarnie»  Wisby,  finlandie,  & 
sororibus  apud  sanctum  Martinum  skeningie,  singulis  domibus«  Tres  Mar- 
chas den,  Jtem  singulis  domibus  fratrum  Minorum,  0straaros,  Enichopie, 
stokholm,  Nychopie,  suthercopie,  skaris,  Wisby,  duas  Marchas  den,  Karissi4 
mo  in  christo  germano  jpneo  fratri  Israeli^  do  de^em  Marchas  argenti,  Jtem 
singulis  cenobiis  Manacliorum,  Julluttum,  Aluastrunit  Wernem,  Nydal^  Goth« 
landie,  duas  Marchas  den«  Jtem  singulis  Monasterijs  Monialiumi  sko,  fod0i 
Risiberg,  Gnthem  Wretura»  askaby,  gothlandi^,  duas  Marchps  den,  Jtem 
singulis  hospitalibus,  Eskilstunum,  Enikopie,  duas  Marchas  den»  Margarete  sororj 
mee  naturali,  que  in  seruicio  meo  diu  &  fideliter  Jaborauit,  do,  nouemoras 
cum  vno  solido  terra  in  Husaby  in  aspu,  Guilibet  ecciesie  parochiali,  io 
quarum  parochüs  Curias  possideo,  &  sacerdotibus  earundem,  do  vnam  Mar« 
Cham  den,  Ragnfridi  naturali  filie  domini  mei  predicti  Joans  Karls  sun» 
confero  Triginta  Marchas  denar,  Executores  testamenti  mei  taliter  ordinati, 
pono,  Dominum  maritum  meuoL  Magnum  predictum,  &  fulchonem  filium 
meum,  si  tunc  in  etate  legittima  fuerit  constitutus,  Jtem  venerabilem  patrem, 
Dominum  Jphannem  dei  gracia  Episcopum  aboensem,  Jtem  karissimum  iii 
christo  fratrem  meum  karolum,  vel  fratrem  meum  fratrem  Jaraelem,  locq 
soi,   si   karolus   non   affuerit,  &  priorem   sictoniensem»    quicumque   fuerit 

Sp.  Dif^wm.  n.  9 


-^       66       — 

pro  tempore,  völena  &.  ordinans^  ift  redditus  &  prouentus  curiarum  mea« 
ranii'  ad  dicti  testamenti  solucionem  recipiant,  neo  filii  vel  heredea 
mei  de  ipsia  percipiendis^  aliquatenua  se  intromittant,  quouaque  testa- 
mentum  plenarie  fuerit  persolutum.  Ad  peraoluendum  Eccleaie  Vpsalenai, 
&  domibua  fratrum  predicatorum,  &  sororibüs  apud  sanctum  Martinum  ske- 
ningie,  recipiantur  prouentus  curie  Winagarn »  Ad  persoluendum  autem  omni* 
boa  aliia  locia  religiosisv  atque  Ecclesiia  cum  earum  sacerdotibus^  accipiantur 
redditua  curiarum.  Hyrn,  &  Thullagarn^  Ragnfridi  yero  persoluatur  de 
prouentibua  curia.  Sochnadall«  Actum  sictonie^  in  Ecciesia  beate  Marie  Vir- 
ginia» die  veneria  proximo  post  festum  beati  Nicholai,  in  presencia  Domini 
mei  regisv  domini  Magni«  Joana  sun«  domini  mariti  mei.  Magni.»  domini  phi» 
lippi  de  Runby»  domini  Joana  angeli  fratris  meiy  domini.  BenedictL  bosaun« 
FRatria  Olaui,  prioria  prouinciatia  dacie^  fratriä  Laurencii  prioria  aictoniensis 
&  fratria  Jsraelia  fratris  mei»  Anno  Domini  M*.CG\LXXX*  octauo,  Jn 
quorum  omnium  euidenciam,  aigillum»  Magnifici  principis,  Domini  Magni^ 
iliustris  Regia  aweorum »  &  sigillum  dilecti  mariti  mei.  Domini  Magni  gre» 
gcnrij,  &  meum,  ac  sigilla  dilectorum  fratrum  meorum,  fratris  jsraelia  joana  engila^ 
Karoli,  necnon.  aigilla,  prioris  prouinciaUs,  &  prioris  aictoniensis  ordinia  pre* 
dicatorum  presentibua  sunt  appensa. 

Sigillen:  i,  a,  4"^  bortfallac^  remsorne  qvar;  S  aodeligt^  nftgot  skadadu 


98a.  j[288.  d*   i5  Dea  Upsala. 

Kanilen  NiU  och  Bbagts  1  det  dem  af  BisLopen  Brynolf  i  Skara  giAia  uppdi*ag  (ifr.  foregAen-i^ 
de  N:o  980}  afgiiba  ßtUndelse.  •         r 

Jn  nomine  domini  amen  anno  eiusdem  M"*.CC*LXXX*.VIII*.XVIII  kalen- 
das  ianuarij.  Jn  preceneia  reuerendi  patris  domini  vpbsalensis  nos  nicholaus.  8t 
B^NEpiCTUS.'  procuratores  venerabilis  patris  domini  .b.  scarensis  episcopi  con«^ 
atituti.  ipsum  dominum  nostrum  scarensem;  nomine  procuratorio  sentenoie 
excommunicacionis  per  meraoratum  dominum  vpbsalensem  in  ipsun^'  i%^ 
rehde  subicimus  in  hijs  äcriptis  super  articulis  in  procuratorio  nostro  con- 
tinenturqüam  ^htenciam  excommunicacionis  extunc  memoratus  dominus  no«^ 
äter  scarensis  incurret  si  cöiitra  pretactoä  articulos  vaierit  vel  aliquem 
pretactorpm  saluis  tarnen  in  omnibus  &  singülis  sua  consciencia.  iure 
auo«  ecciesie  sue  &  subditbrum'  suorum  necnon  &  ordine  Datum  vpbsalie 
anno  &  die  supradictis. 

a  Sigill  finniift  nSgol  i&adade. 


^       67       — 

983.  1 2  Sa   d.   1 5  Dec-  Upsäla- 

Utvalde  Irke-Biskopen  M^oirt  PorlMriiig  «It  KAop  Biyoolf  !  Skm^  i  blnddM  af  l»rottaM>t 
uppgifu  pnnkler  (|fr,  N:o  g8o)  Ir  gcMmAJelfrageriiii^to  tatt  i  bann,     . 

Jn  nomiqe  dominj  amen  Anno  eiosdeni  M*.CC*,LXXX.*yin  Pecimo 
•VIII«  kaL  ianuarij\  Coram  nobis  MAGNa  cl^i  gracia  ypsalensiiecclesie  electo 
consecrato,  Apud  vpsaliam  comparerunt  Discr^ti  viri  Magister  Nicholaus  Ca- 
nonicus^  scarensis  &  dominus  benedictus  presbiter  eiusdem  dyocesis,  procü- 
ratores  &  nuncij  speciales  Reuerendi  patris  Dominj  3«  dei  ^gracia  Epi- 
scopi  scarensis,  habentes  ^urtoritatem  &  plenum  mandatum  prefatum  epi- 
.scopnm  dominum  suum  subdendj  seu  supponendj  »entencie  excomunicacio- 
nis  per  nos  ferende,  qu^m  .extunc  ineurret/si  articulos  jnjrrascriptos  vel 
aliquos  seu  aliquem  illorum  quj  placitatj  sunt  inter  dominum,  nostrum  Magnum 
sweorum  gothorümque  Regem  illustrem,  &  dominum  episcopum  sepedictum,  non 
seruauerit  illibatos,  prout  per  eiusdem  domini  episcopi  patentes  litteras  pa« 
tere  potest  omnibus  euidenter.  Videlicet  quod  nunquam  erit  contra  i[>süm 
dominum  nostrum  Regem  seu  contra  inglitos  liberos  suos  nocuus  consilijs, 
auxilijs,  publicis  vel  occultis,  sed  ipsum  dominum  nostrum  Regem  &  indi- 
tos  liberos  ipsius  iuuabit  &  eis  astabit  quantum  poterit  saluo  jure  ecclesie 
sue  in  omnibus  Ileitis  &  honestis*  Jtem  quod  neque  fratres  suos  neque  quos^ 
übet  alios,  quos  nunc  inimieos  domini  nostri  Regis  esse  vel  scire  poterit  in 
futurum  in  suj  preiudicium  .  aut  regni  detrimentum  fouebit  publice  vel  ö- 
culte.  Neque  procura  bit  seu  procurare  faciet  jnfra  regnum  vel  extra  aliquid 
quod  secundum  conscienciam  suam  preiudicium  prestare  poterit  regno  seu 
regie  maiestatj,  &  si  veraciter  scire  potuerit  aliquid  a  personis  fidedignis  quod 
ipsi  domino  nostro  Regi  seu  liberis  suis  illustribus  obesse  poterit,  hoc  ^i 
ant.aduocatis  suis  prout  vtilitati  Regni  secundum  conscienciam  suam  expe- 
dire.crediderit  intimare  ciHrabit.  Nos  igitur  auotoritate  que  nobis  ex  dicta 
supposicione  competit  eundem  Reuerendum  patrem  dominum  Bryniolphum 
episcopum  scarensem  in  hijs  scriptis  excommunicamus,  quam  sentenciam 
ipso  facto  incurret,  si  premissos  articulos  non  seruauerit  vel  aliquem  pre* 
missorum*  Actum  anno,  die  et  loeo  supradictis« 

lotel  sigill  fiaoei  under  brefvet,  ehuru  det  sjdcs  yara  Original.    Flera  ofrerstryk- 

ningar  fiDDai  tfven  derL 

984.  ia88  d.  27  Dec  Säckstad. 

Biftkopen  Bafvoun  i  Skara  ibtyg  all  Kaniken  Nils  AlgoU  ton  kommil  i  betittni^g  af  BergtSIra 
genom  byle  mol  Biskopeni  gSrdar  Hedaryd  och  WarDhem« 

A.  6.  I.  39. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  ,B.  dei  gracia  scarensis  episco« 
pus,  salutem  in  domino  sempiternam«  Cum  post  lapsum  primi.parentis^  ho« 


-=:-        -68        --^ 

.aiitiiim /^memoria  labilis  8it>&(  bacfuca,  iie  ahkiiil' «um  volubilitate  temparis, 
•Res  geftta  tranfteat^  cmitetioione  caiumpnia  vel  surrepcioiie  succedeiicium  ne« 
cesse  est  ea  que  tarn  dubio  voluwitur'  casu,  oertis  remediid  preuenire.  vo« 
lumu3  igitur  omoibus^eiydenter  elucere,  Pilectum  filium»  Dominum  Nico- 
laum  algotj  öanon^üum  bostrum.  pro  curfasuii  bisergsaetrom,'  colonia  &  omnir 
bus  aliis  eiusd^pi  curie  piertinenciis,  mobilibus  &  immobilibus,  curiam  no- 
strain  haedaerydh/ cum  ^gris,  ptatis,  siluis,  piscariis,  molendino,  colonis^  & 
ceteris  aliis  pertinenciis,  mobilibus  &  immobilibus,  nee  non  &  quandam 
coloniam  jn  nwaeirnemh  sitam,  presentibus  Tiris  discretis  Dominis  JB.  pre- 
positö  skarensi,  nicholaö  odulphi  &  w»b^rno  canonieis  nostris,  fulkone 
&  beQcdicto  eeclesiarum  g0keib  &  sigualzstadhum  rectoribus  titulo  permü* 
tacionis  rite  &  canoniee  nabuisse.  Nequis  igitur  ipsum  dominum  «N.  super 
premissis  aliquatenus  valeat  perturbare,  sibi  presentes  litteras«  jn  facteper» 
mutacioniß  testimonium,  concessimus,  sigilli  nostri  &  sigilli  capituli  nostri 
muriimine  roboratas.  Datum  s^^kkistadum.  anno  dominj.  M\GG*.LXXX*VII\ 
in  die  beati  Johannis  Apostoli  &  ewangeliste; 

£U  litet  Bljcke  af  sijillet  fir  c^var« 


p34  ^)  öfßersäUning, 


A.  3.  s.  I.  IX  % 


Alle  the  goode  men  soin  thetta  brefF  see.  Helsom   wii   B.    med    gudz 

"Nad.  Biso,  j  &ira  ewefdeiige  med  gud.  Ath  elfter  thet  forste  faräldren  f0l- 

le  j  syndena.  tha  warth  menniskennes   minne  wanskeUget   oc   forgängeliget 

'S^o  at  al  the  (erande  spm  timelige  göris  skule  en  ey  forgengeh*g  wara.  for 

tbepi.  söm  effterkommende  warde  antingie   for   missAmye  skuld«  wrongwise 

abllör  offwerwold.     Ty  skule  al  Srande  som  fast   blifTwe   skule   med    breff 

och  bewisning  forwares  Ffor  ty  wilijom  wij  at  allom  mannom  skall  weter- 

1igit  wara.  att  wii  hafTwe  fonget  med   eth   lagliget    skiffte   äff  hederligom 

manne. .  Her  Niels  algotzson  wor  Canich  bans  gord  Byercetra.  med  en  annen 

gord  thersamestadz  med  allom  egedelom  rörligbom    och    wrörligbom    Och 

fich  han  off  oss  i  gen  wor  gord  Hedbaryd.  med  aker  och  äng  skooger   fH^ 

skey^atu  Qwernar  och  landboor  med  alla  andra  eghodeler   rörligbom    och 

*Wi^ÖrIighom  och  en   gt>rd    som    ligger   j   Hwarnein.    Öffwer    huilket   bythe 

wore  thesse  beskedelige  men.  Her  B.  domproest  j  skara.  her  Niels  adulphi. 


f)  Efter  en  af  ])oni-Pro8ten   och  Irke-DteLnen  i  Skam  d  i6  Jan    t5o5   gjord   tidimalloo   och 
•    äiVenlttiiuig. 


--       69       - 

h»  l¥«ä>yörn  wore  Canicfa«:  Her  ffFolk«'  och  her.  Benct  j  Göcfaem  och  siogul- 
stadöm  soknaprester  Och  ther  wppo  ath  jngen  skall  forhindre  forme  h^ 
Niels  Algotzson  j  thetta  bythe.  giffwom  wii  honum  wort  opne  breff.  wn» 
der  wort  och  wort  Gapitels  Jncigle«  som  scrifFuet  Ar  j  Seckiestada  aarefiter 
godz  byrd  Twsande  Twhundrade«  ottatye.  och  otta«  Sancte  Johaimis  apo- 
stoli  och  ewangeliste  dagb« 


985.  l2Sg. 

F.  d.  koomigeii  Waldbmars  äadftsUUe.iiS  alla  de  {Sfvor  och  fSrläniogar»  som  bau  foitmnat 
kloster  ocn  andliga  pertoner« 

A.  5.  f.  1.  9. 

Omnibus  presens  scriptum  visuris.  Waldemaeus  quondam  Rex  sweo* 
rum,  salutem  in  domino»  Deuocionis  afTectum^  quem  frater  noster  karissi* 
mus  Dominus  Magnus  Sweorum  gothorumque  Rex  illustris  erga  dei  cul- 
tum,  &  personas  religiosas  gerit  &  gesserat«  pietatis  nichilominus  opera, 
que  ipsis  exhibuerat  &  exhibet,  merito  approbantes,  quicquid  fratribus 
kninoribus  in  regno  Swecie,  &  sororibus  sancte  Cläre  Stoknolm  in  possessio- 
nibus,  uel  bonis  quibuscumque  regalibus,  aut  propriis  deputauerat,  dede- 
rat,  uel  assignauerat,  seu  eciam  assignabit  in  posterum,  ratum  habemus  & 
gratum,  ac  si  per  nos  personaliter  esset  elargitum«  Jn  cuius  rei  testimo- 
nium  presenti  pagine  nostrum  sigillum  est  appensum.  Datum  Anno  domini, 
M%CC%LXXX%  Nono. 

Sigillet,  sLadadt,  bSngelr  p&  nigra  rSda  silkesträdar» 


986.  '  1289. 

Abbotea  i  AWastra  fors9krar  Biiko^  och  Doa»-Capitel  i  Linkopiag  om  delaktighct  i  ktosüds 
goda  verk  och  geraiDgar« 

■  B.  X  4a. 

Venerabili  in  christo  patri  ac  domino  «B.  dei  miseracione  episcopo  lin- 
copensi  &  duci  finlandie  totique  capitülo  canonicorum  eiusdem  ecclesie. 
frater  J.  dictus  abbas  aluastrie.  totusque  conuentus  eiusdem  loci  deuota« 
rum  oracionem  suffragia  cum  salute.  Quoniam  vestre  magne  deuocionj  &c. 
Datum  anno  domihi  Millesimo  CCLXXX  Nono:, 

/  fnmrginalen  Sr  anteeknadt.'  Vidctur  sonarc  de  codem  sed  per  Alwastrensem;  InmMtUi 
lärer  siledes  hafva  vark  det  $amma  scm /oregiende  JVfoSßS, 


-       70       - 
^87*  1389  d.  39  ^^u*^  Linköping. 

Biskopen  i  LinLopiogi  Hertig  BnoTs  hrtt  ned  ISrUariog  att  If ydala  LlottergodU  befriai  Mn 
'  BiBkopeos  cnsuiboter, 

A.  S.  X.  t* 

Omnibus  cbristi  fidelibus  presentes  litteras  inspecturis  Benedigtus  dei 
gracia  lincopensis,  Episcopus  dux  finlandie  salutem  m  domino  sempitemam^ 
Gonquesti  sunt  coram  nobis  dilectj  filij  abbas  &  conueptus  noueuallis  quod 
quidam  nostri  ofBciales  ipsos  indebite  sollicitaat  &  molestant  exigentes  ab 
eorum  villicis  &  colonis  ac  familiis  qui  per  nempdas  Episcopales  conuicti 
fuerint  contra  libertates  quas  eisdem  monachis  indulseramus  medietatem* 
letalis  emende  que  dicitur  ensak  )ied  &  quasdam  nouas  iurisdiciones  ipsis 
inponere  &  subinducere  moliuntur^  Nos  igitur  paci  predictorum  moaacn(>- 
rum  paterna  sollicitüdine  pie  ptouidere  Tolentes  &  quieti  predictas  nostras 
litteras  libertatis  sie  interpretamür  quod  ipsorum  villicos  &  colonos  ac  fainih*as 
ab  Omnibus  causis  &  iuribus  Episcopalibus  siue  tempore  discusionis  nempda- 
rum  noätrarum  conuicti  fuerint  siue  medio  tempore  publice  confessi  ac 
specialiter  a  memorato  iureliöstro  dicto  ensak  liberos  esse  volumus  penitus  8c 
exemtos  prout  a  nostris  predecessoribus  habuerant  ab  antiquo  hiis  dumta«> 
xat  exceptis  in  quibus  aelinquens  sentenciam  excommunicacionis  incurrit 
ipso  facto,  inhibehtes  firmiter  per  graciam  nostram  ne  quis  ipsos  uel  quem« 
piam  ex  ipsorum  familiis  contra  predictas  nostras  libertates  ac  predecesso- 
rum  nostrorum  audeat  uel  presumat  aliquatenus  molestare,  Vt  igitur  pre- 
dicte  libertates  robur  habere  valeant  firmitatls  presentes  litteras  scribi  fe- 
cjmus  ac  sigilli  nostri  munimine  roborarj,  Datum  lincopie  Anno  domini 
M*CC*LXXX*IX*  quarto  kal  aprilis. 

EU  stycke  af  sigiUel  8r  qvar. 


988.  1289  d.  5    ApriL  LinköpiDg. 

BisLopen  i  Linköping,  Hertig  Bshots  betklrmelaebref  for  Skenninge  Naoiieklosten 

A.  S.  B.  4*  i^ 

Bei^'edictus  diuina  miseracione  lincopensis  episcopus  Dux  finlandie  re- 
ligiosis  ancillis  christi  Priorisse  &  sororibus  apud  sanctum  Martiiium  ske-> 
ningie  sub  cura  ordinis  fratrum  predicatorura  domino  famulantibus  salutem 
in  domino.  Jntuitu  diuini  cultus  ampliandi  &  conseruandi  in  dicto  sacrö 
loco  cupientes  uestris  sacris  oracipnibüs  &  succedentium  uobis  in  eodem 
in  perpetuum  releuari  recepimus  uos  &  recipimus  &  eas  que  pro  tempore 


nobis  successerint  locum  eciam  ipsum  &  bona  uestra  que  in  presenciarum 
habetis  &  in  posterum  iusto  titulo  habiture  estis  Familias  uestras  vbicum- 
oue  existentes  sub  apostolice  sedis  &  nostra  protectione  speciali  inbibentes 
oistrictius  ne  quis  uobis  uel  loco  nestro,  bonis  seu  personis^  «d  monaste- 
rium  uestrum  spectantibus  molestiam  factat  aut  uiolenciant  dampnabilem  in- 
ferat  sicut  indignacionem  dei  omnipotentis  &  apostolorum  eins  Petri  & 
Pauli  nee  non  nostram  uoluerit  euitare  Quicuiiique  uero  maliciose  eontrai* 
re  presumpserit»  nouerit  quod.  eontra  eum  seueritate  ecciesiastica  acrius 
proeedemus  Datum  lincopie  anno  domini,  Millesimo  ducentesimo  oetogesimo 
nono  Nonis  aprilis; 

EU  itycke  af  Sigillet  ar  qrar. 


989.  13  85  (i   17  Apr.  Karlsberg. 

Prioren   Lavbbvtii  ft   Predikare-Ordens  i  üpsala   itift   vad    tili  PAfveht   root   Riddaren   Röd 
KeidorsoDS  Atgfird  sAsoni  Imbetsinan  i  Stockholm  med  ett  dentSdcf  f8r  OrdcD  köpt  hus. 

A.  3.  c.  ia. 

Jn  nomine  domini  amen,  Anno  eiusdem«  M*.CX]*.LXXXIX*JCy*.  kal. 
Maij\  Ego  frater  LAUAEifaus  prior  indignud  fratrum  predicatorum  sictun«  ypsal. 
dyoeesis  fidedigna  insinuacione  didici,  dominum  R0th  keldorsun  militem  et 
castellanum  stocholmensem,  mihi  &  eommunitati  fratrum  nostre  prouincie 
grauem  iniuriam  intulisse.  Cum  enim  ad  yillam  stoeholmensem  iam  dictam 
frequens  sit  fratrum  nostrorum  accessus,  tum  quia  per  eam  in  portu  ma- 
ris  sitam  ipsi  de  domo  ad  domlim  transeunt,  tum  eciam  quia  ibi  sua  netes- 
saria  commodius  venalia  ipsos  de  pluribus  conuentibus  oportet  requirere 
et  ob  ¥tramque  harum  .causarum  diueius  interdum  ibidem  nauigium  expe- 
ctare,  quia  in  eadem  forensi  villa  que  jnfra  paucos  annos  plerisque  aliis 
ciuitatibus  terre  nostre  populosior  effecta  est,  fratres  nostri  ordinis  conuen- 
tum  non  habent.  ibidem  a  quadam  vidua  domina  Elysabeth  relicta  quon- 
dam  domini  Grodecbe  de  Memmela  cum  ,consensu  primogeniti  sui  filij,  domi- 
ni Johannis  rectoris  ecclesie  Iog0  pro  habendo  fratribus  hospicij  refugio, 
ipsorum  fratrum  nomine  emi  quodd&m  manerium  fundum  videlicet  cum  do- 
mibus  situm  circa  pontem  australem  eiusdem  stochölmensis  ville,  arra  data 
&  adhibito  testimonio  discretorum  •  ita  dumtaxat,  quod  in  prima  conuen- 
cione  sex  tantum  persone  presentes  extitimus,  egQ  scilicet  cum  socio^  Mater 
&  filius  predicti,  domicella  quedam  eiusdem  Matrisfamilias  filia^ '  que  annos 
discrecionis'habens  etiam  eonsensum  adhibuit,  &  quidam  honestos  mercator 
lofaannes  weslere  consanguinitaite  attinens  supradictis.  Jnter  nos  itaque  fori 


^     7a     ^ 

conuencione  vöcaliter  facta  aupradicta    domina  &  liberi   sui   surgentes  ia 
medium,  michi  vt  in  patria   nostra   inter   vendentes  &  ementes   moris   est^ 
manu  porrecta,  super  stabilitate   Tendicionis    facte   fidem   dederunt,   &  ego 
eisdem  denarium  dei  tradidi  in   euidenciam    empcionis;   Sequenti   Tero   die 
de  consensu  partis  ytriusaue  vocati  sunt  in  domum  eiusdem    domine   tres 
reputati  ciues  eiusdem  ville,  preter  personasi  que  in  prima  conuencione  pre* 
sentes  exstiterant^  scilicet  herroannus  Gazubuc,  arturus  institor^  &  Johannes 
de  werdene,  necnon  duo  alij  fidedigni,  sed  in  villa  predicta  domicilium  pro- 
prium non  habentes  scilicet  Lambertus  Mule  &  hermannus  Cylle.  Jn  quo» 
rum  precencia  dominus^  Johannes  rector  ecciesie  supradicte,  ex  parte  sua  & 
matris   publicauit   omnia    inter  me  et  ipsos  die  proximo  preterita  stabilita. 
in    qua    publicacione    duo    condiciones    pari    partium    consensu     adiecte 
fiierunt.  vna,  quod  extunc  edificia  in  fundo   empto   existencia;   in  meo  ac 
fratrum  periculo  quoad  casus  fortuitos  premanerent.     altera,  quod  ipsa  do- 
minina  vsque  ad  totalem  solucionem  precij  in  dicto  manerio  lioere  remane-« 
ret)  vna  tantum  domo  super  ripam  stagni  sita  in  introitu  eiusdem  mane* 
rij,  michi  ad  vsum  fratrum   vnaecumque   stocholmis  diuertencium  resignata. 
pro  cuius  quidem  domus  occupacione  eandem  dominam  &  liberos  suos  me 
promisi  redditurum   indempnes,  dans   eis   de   precio    mediante   Johanne   de 
Tverdene  antedicto,  tres  Marcas  argenti  in  moneta   tamen   vsuali,   pro   arra, 
quartam  insu  per  Marcam  me  daturum  jnfra  triduum  vel  circiter  repromit- 
tens.  Porro  cum  prefata  domina   hijs    factis    ad   ecclesiam    festinaret,  ynam 
tantum  Marcam  argenti  illo  die  recepit»  dicens  illi  quem  pro   committenda 
pecunia  reliquj  de  illa  domo  ante  quosdam  alios  recedens,  quod  residuum 
donec  ipsa  requireret  reseruaret  Sed  cum    •    •     •    ,    hoc   tercia   die   post 
innotuisset  ipsam  videlicet  tu    ••••••••    •    enti  recepisse   pro 

arra,  ego  reliquas  duas  recipiens  &  quartam  prias  promissam  superad* 
dens  eas  sibi  personaliter  presentaui.  Que  presente  .  •  •  •  que  casu  super« 
uenerat   dicebat  se  non  andere  oblata  recipere    ......    erens  se  a 

prefato  domino  .R.  Gastellano  super  yendicione redargutam 

cum. tamen  ipsa  habuerit  michique  &  aliis  pluribus  ostenderit  .  .  litteras 
Serenissimi  principis  domini  Magni  dei  gracia  sweorum  gothorumque  Re- 
gia iliustris,  per  quas  patet  ipsum  dominum  Regem  ante  nouem  annos  Tel 
circiter  fundum  in  quo  edificatum  est  memoratum  manerium  predicto  domi- 
no .G.  quondam  marito  eiusdem  ^idiuB  simpUcüer  et  absque  condicione 
qualibet  contulisse*  vnde  &  predicti  vsque  ad  hec  tempora  ipsum  mane- 
rium sine  censualitate  aliqua  possederunt  pacifice  &  quiete.  Respondit  pre- 
terea  domina  sepedicta  cum  sibi  quem  premisi  exhibuit  tres  Marcas  argenti,  se 
eidem  domino.  R.  timore  perterritam  promississe,  ne  plus  de  precio  a  me 
soluerido  recipere t,  donec  ad  sepefati  domini  Regis  discussionem  dicte .  ven- 

dicio- 


-  .     73     .  - 

dicionis  series  deuenisset.  (^pa  ai|^|t:o,  isuprad^ctsis  tres  marcas  argenti  se- 
petato  arturo  vsque  ad  terinidacionem  negöcij '  custodiendas  coinmisi  exdiii^ 
memorati  idomini  Regis  pacienter  expectare  proponens,  seiens  ipsum'' dömi- 
oum  Reg^a  in  causis  decindendis  fore  iustum  .  .  .  .  ,  nteiion  pertoiiis  ec- 
clesiasticis  &  precipue  .  religiosis  fauorabilem  existere  in  licitis  &  hpnestis. 
qu]  &  quandoque  fratribus  nostris  sqpplicantibus  &  necessitatete  totiltipli- 
cem  pretendentibus  prohabendo  ex  sua  gracia  ^  .  •  ,  p  in  '  Villa  sefpe- 
dicta  benigne  vendit,  quod  cum  fundos  iam  alijs  contulisset  fätieret  no- 
bis  si  per  nos  possemus  aliquem  optinere.  Sane  sepedictus  doi]!tInu^''.R.  hc!<i 
sibi  per  me  relata  respuens,  &  immutans  proponendo  sive  expectando 
iudicem  domini  Regis,  sepedicte  domine  per  suffectum  sutim  mandäuil!  di* 
stricte  &  sub  pena  amissionis  manerij  venditi,  vt  michi  recessuro   de   stoe* 

holm  mox  arram  restitueret  quam  recepit   quod iflo  tempore  facerc 

recusaiiit,  asserens  se  vendidisse  rem,  cujus  proprietas  sibi  libere  pertinebat.  Jn 
crastino  autem  idem  dominus  .R.  dominam  illam  accersitam  per  eommina* 
ciones  consimiles  prioribus  conpulit,  vt  arram  sepedictam  in  manus  cuiusdani 
mercatöris  daret,  per  ipsum  michi  restituendam,  vel  si  eam  noilem  recipere 
fisco  Regio  deputandam«  Verum  ego  nomine  fratrum  &  meo  foro  rite  facto 
£naliter  initi  volens',  ac  eosdem  fratres  ....  otabiliter  &  indebite  grauari 
sentiens^  in  eo  maxime,  qniä  cum  ego  pro  domus  nostre  negocijs  misissem 
fratres  ad  villam  stocholmensem  predictam,  &  ipsi  iuxta  conuencionem  per 
me  factam  diuertissent  ad  domum  fratrum  .  .  .  deputatam,  exciusi  sunt 
propter  districtas  inhibiciones  prefati  donrini  .R.  qui  eandem  insuper  do- 
mum in  preiudicium  non  modicura  fratrum  nostrorum  ac  meum  suis  iam 
commodis  adaptauit,  ab  hijs  .&  aiijs  quibusqumque  grauaminibus  per  eun- 
dem  dominum  R0th  militem  &  <;astellanum  stochohnensem  illatis  seu  infe- 
rendis  in  hac  parte,  apostolicam  sedem  in  hijs  scriptis  apello,  me  &  memo- 
catum  empcionis  negociual  per  me  procuratum,  eiusdem  sedis  protection] 
submittens.  Actum  apud  jcarisbergh  anno  &  die  supradictis,  Jn  presencia 
Reuerendi  patris  ac  domini  Dominj  Magni  dei  gratia  vpsalensis  ecelesie 
electi  consecrati,  presente  quoque  honesto  milite  domino  benediclo  boson 
Yterino  fratre  ipsius  domini  electi,  Domino  JErnwas4;o  Ganonico  vpsalensi, 
Domino  Nichoiao  rectore  ecelesie  skeptunum,  Domino  Thoma  rectore  ecele- 
sie schanald,  Domino  Thorberno  rectore  ecelesie  aesetunum,  et  aiijs  plu- 
i^bus. 

Sigillen,  i  n&got  skadadt;  af  2,  4,  5  stycken  qvar;  3  bloUa  remsan  qyai*. 

P&  baksidan;  Appellacio  quedam  quam  super  area  quadara  StoUibIm.  /ecit  Fralei*  LacH    ' 

*  xentius  tuiic  prior  •jltuoensis. 
^.  Diplom,  U.  «ö 


-        74        - 

9Ä9'  1289  d.  ^6  Apr.  Rom. 

i/tr^Gardintlen  MiTTfEt  Bref  ti|l  Miiioriter*-orckM    8lyre«iiiQii.{..Nord^p  all  icke  fSr  penniDgai*  io* 
taga  folk  i  Orden. 

''^  ■  -  '    '    '  *  •     A.  a.  »•  4*  7- 

Matheus  miser^tione  diuiijia  sancte  Marie  in  PorticuDiacotius  Cardinalis, 
Dilecto  in  christo  filio  .  .  Ministrp  prouinciali  fratrum  minorum  in  prouincia 
Dacie  Salutem  in  domino.  iPragilitate  seu  ignorantia  sexus  femine  in  Mona- 
aterijs .  ordinis  s^nqte  Cläre  receptiones  personarum  in  sorores .  quandoque 
fiunt  minus  canonice,.  quod  ex  eo  coUigitnus,  quia  non  numquam  pro  reci- 
pientibus  &  receptis  per  symoniacam  prauitatem  dispensatio  postulatur. 
Huic  igitur  morbo  tarn  pestifero  et  infestiuo  mediemam  cupientes  apponere 
et  animarum  prouidere  saluti  ordinamus  et  uolumus,  ut  Abbatissas  et  Soro- 
res Monasteriorum  tue  prouineie  ex  parte  nostra  moneas  et  inducas  sub 
amotionis  Abbatissarum  a  regimine  et  Sororum  translationis  ad  aUa  Monar 
ateria  penis  ut  ab  huiusmodi  receptionibus  symoniaeis  decetero  prorsus  ab- 
atineant,  &  ostendas  eis  quam  sit  graue  peccatum  et  periculosum  symonia- 
eis receptionibus  prestare  consensum.  Verum  quantum  ad  receptiones  soro- 
rum preteritas  symoniace  factas  tam  cum  Abbatissis  et  sororibus  recipienti- 
bus  quam  cum  personis  receptis  per  huiusmodi  uitium,  potestatem  tibi 
concedimus.  dispensandi,  ita  quod  sorores  et  persone  recepte  possint  in  ip- 
sius  Monasterijs  remanere  primitus  tamen  absoluas  tam  personas  receptas  quam 
recipientes  que  indigebunt  ab  excommunicationis  sentencia  quam  forsitan  incur- 
runt  pro  eo  quod  in  casu  non  concesso,  uel  per  modum  non  licitum  persone  ex- 
trinsece  infra  Clasuram  Monasteriorum  huiusmodi  sunt  admisse  contra  ordinatio-^ 
nem  forsan  inibitionem  seu  preceptum.  felicis  recordacionis  Gregorij  pape.  IX. 
Volumus  insuper  quod  secundum  qualitatem  &  quantitatem  excessus . .  Abbatis- 
sis, Sororibus,  &  personis,  Monasteriorum  ipsorum  super  hoc  iniungas  peniten- 
tiam  salutarem,  Jta  quod  non  impune  se  credant  tantum  facinus  commi- 
sisse.  Datum  Rome  VI  KaL  Maij  Anno  domini  Millesimo.  CC.  Octuage-^ 
siroo  Nono  Pontificatus  domini  Nicolai,  pape.  Illliti  Anno  Secundo. 

Sigillely  i  tegelrödt  vax,  ir   nSstaD  oskadadt. 


991.  1289-   d.    7   Maj.  Wisingsö. 

Konungen  Magnus  I:s  bref  pä  tredjedeIeD  af  Allmänningen  vid  Arboga,  tili  Kongi.   Rädet    och 
Ärke-Djekoen  Sigge  i  LiDköping. 

A.  3.  o.  I«  II. 

Magmus  dei  gracia  sweorum  Gothorumque  Rex  Omnibus  presentes   lit- 
teras  visuris  uel  audituris,  salutem  in  domino  sempiternam.  Tenore  presen^ 


-  75  rr. 

cium  notuDi,  esse  volumus  pmnibus  euidenter  ^Quod  nos  dileeto  consiliario 
riosfro  &  clerico  domino  siggoni  archidyäööno  ecclesie  lyiicopensis  tei^km 
partem  de  communitatibus  terre  penes  arbughae  siue  ille  cpmmunitates  in- 
culte  fuerint  siue  culte  qne  nobis  hactemii  intuitu  corone  attinueraat^  jure 
proprietario  decernimus  perpetuo  pertinere  Ne  igitur  super  huiusmodi  do- 
nacione  nostra  aliqua  suspicio  seu  calumpnia  valeat  aliqualiter  in  posterum 
suboriri,  Presentes  litteras  scribi  fecimus  et  sigilli  nostri  testimonio  robora- 
ri,  datum  wisirix0  anno  domini  M*CC'*LXXX'»'IX''®  Nonas  Maij. 

Sigillet  bortfallet 


993.  1289   d.   2  3   Maj.  Riati- 

Pifven  Nicolaus  IV:s  Aflatsbref  for  dena,    som   p&    vissa   ärliga   högtider    besökte    Linköpiogs 
Domkyrka« 

F.  I.  3a8.  An.  a.  £p.  t^. 

Indulgentia  uaius  Amü  ac  4o  dicrum  a  Nicoiao  IV  indulta  visitantibus 
Ecclesiam  BB.  Apostolorum  JPetri  et  Pauli  Lincopensem  in  non- 
nullis  anni  festivitatibus. 

Nicolaus  &c.  VenerabUi  Fratri  .  .  .  Episcopo^  et  dilectis  filiis  Capitulo 
Idncopensi  SaJutem  &e. 

Loca  Sanctorum  omnium  pia  et  prompta  sunt  devotione  a  Christi  fir 
delibus  veneranda,  ut  dum  Dei  honoramus  amicos,  ipsi  nos  amabiles  Deo 
reddant,  et  ipsorum  nobis  vendicando  quodammodo  patroeinium  apud  ipsum 
quod  merita  nostra  non  obtinent  eorum  mereamur  intercessionibus  obtinere. 
Licet  igitur  sicut  intimantibus  Nobis  accepimus  fideles  Christi  ad  Ecclesiam 
vestram  in  festivitatibus  beatorum  Apostolorum  Petri  et  Pauli,  in  quorum 
honore  ipsa  Ecciesia  est  constructa,  et  Beate  Marie  Virginis,  et  Sancti  Jo- 
hannis  Baptiste  devote  accedant  suorum  imploraturi  veniam  delictorum,  ut 
tarnen  eo  libentius,  et  h'berius  veniant  ad  eandem,  quo  dono  celestis  gratie 
senserint  se  refeetos,  omnibus  vere  penitentibus,  et  confessis,  qui  predictam 
Ecclesiam  in  festivitatibus  predictis  venerabiliter  visitaverint  annuatim  de 
Offlnipotentis  Dei  missericordia,  et  ipsorum  Apostolorum  auctoritate  conßsi 
Qnum  annum,  et  quadraginta  dies  de  iniuncta  sibi  penitentia  misericorditer 
relaxamus.  Dat.  Reate  KaL  Junii  Anno  Secundo, 


— ^        76        — 
^93.  '2^9«  cl.  6^  Juni.  Clevastad. 

GjüiL  Gustafs  sovs  m.  ü.  (orklaring  att  dess  syster,  Margareta  igde  att  tftl  kloster  och  kyrkor 
gifTa  hvad  och  huiii  mycket  henoe  behagade,  och  sjelf  forvalta  det  öfriga  i  m  lifstid« 

A.  3,  j.  I.  *). 

Omnibus  presens  scriptxim  cernentibus.  Karolus  g0stafsson,  Benedi- 
CTUS  PiETERSSON  et  coniu\  eius  Jj^geburgis  salutem  in  omnium  saluatore. 
Quum  ob  labilem  hominum  memoriam  viteque  frägilis  breuitatero  que  racip- 
nabiliter  acta  sunt  frequenter  in  dubium  reuocantur  et  raro  proueniunt 
ad  puram  noticiam  posterorum  nisi  scripto  superstite  succedentibus  pateat  quod 
aliter  aboleret  mors  et  obKvio  frequenter  eciam  prauitas  et  inuidia  peruersorum 
presentes  scire  volumus  et  posteros  non  latere  nos  sorori  nostre  Margarete 
coram  domino  Anundo  episcopo  strengenensi  in  clevastadum  et  fratre  go- 
thorme  feria  secunda  post  dominicam  trinitatis  plenam  potestatem  contu- 
lisse  de  bonis  suis  mobilibus  et  immobilibus  que  et  quanta  elaustris  et  ec- 
clesiis  voluerit  et  aliis  quibuscunque  voluerit  et  quod  residuum  fuerit  ad 
dies  suos  habere  libere  et  possidere  in  quocunque  statu  voluerit  conuersari 
et  postea  ad  heredos  subs  quos  si  deus  constituerit  redeat  diuidendum.  Jn 
cuius  rei  testimonium  sigillum  domini  strengenensis  meraorati  per  nos  peti* 
tum  et  coneessum  presentibus  est  appensum  necnon.  et  nostra  sigilla  eis* 
dem  duximus  apponenda.  Datum  anno  domini  MCG  LXXXIX  loco  et  tempore 
superne  memoratis. 


994»  i^^9  <!•    13   Juni. 

KomtDg  MifiGHUs>  Izs  href  rörande  Svantepolks  dotters  logAende  i  Vreta  kloster,  saoiC   gircfarne 
RaoiDstad  och  Kidjarad. 

A.  3.  t.  I. 

Magnus  dei  gracia  Sweorum  Gothorumque  rex  Omnibus  presens  scri- 
ptun)  cernentibus  salutem  in  domino  sempiternam  Quoniam  certitudo  litteralis 
dubitaciones  ac  scrupulosas  hesitaciones  iurgiorumque  materias  solet  amputa- 
re  Jdcirco  ne  iniuste  contra  personas  vel  cömmunitatem  collegif  Wretensis 
in  posterum  procedatnr  per  aliquos  iniuste  senoientes  volumus  omnibus 
innotescere  per  presentes  quod  cum  domina  »K.  tilia  domini  Suantputk  ab- 
batissa  Wretensis  •  .  .  Waeg  filiam  Magni  et   Ingigerdis  de    Kalfstadum    ad 

*)  Uti  en  af  Konuog  Bibgir  bekräftad  afski  ift 


—        77        -• 

religionis  habitimi  receperit  consilio  nostro  dikctiqae  fratFis  nostri  domini 
•B.  Episcopi  Lyncopensis  super  hoc  prius  requisito  nil  contra«  leges  terre  factum 
fore  culpabiliter  uel  uiciose  sicut  nobis  retulerunt  dominus  .b.  legifer  Osgo- 
torum  &  dominus  Suantpulk  quibus  bujus  negocii  discussio  commissa  fuit 
specialiter  si  tantummodo  contra  parentum  consilium  et  uoluntatem.  quod 
eciam  dominus  byrgerus  Kanonicus  Lincopens.  auunculus  domine  prefate 
testabatur  addens  quod  ad  claustrum  nihil  secum  detulerit  inter  neces- 
saria  corporis  indumenta  similique  modo  pater  eins  M.  negocium  se  habere 
fatebatur.  quoniam  recepit  eam  in  sacristia  ad  gratiam  plenariam  &  amici- 
tiam  presentibus  venerabilibus  döminis  B.  episcopo  lyncopensi  aliis  tribus 
supra  nomininatis  etiam  aliis  quam  pkiribus  fide  dignis.  Jn  cuius  gracie  ac 
amicitie  recepcionem  in  presencia  omnium  monialium  Wretensium  in  salu- 
tem  anime  sue  unum  octonarium  contulit'  in  Ramnstadum  commutatum  de 
Kydiauadum«  pro  legacionespeciali.  tau  condicione  supposita  quod  si  eo  mortuo 
tilia  superuiueret  de  predicto  octonario  curia  deberet  constnii  cum  omni  sup- 
pellectiti.  &  utensilibus  neqessario  ad  curiam  requisitis.  Si  autem  eam  prius 
mori  contigerit  unus  octonarius  de    bonis   sibi    collatis    cederet    monasterio 

Sredicto  iure  perpetuo  possidendus.  constet  tamen  omnibus  parentes  dicte 
omine  quamdiu  uixerint  donum  illud  ad  suos :  usus  uelle  cedere  & 
fiÜam  suam  in  quantum  postea  de  hoc  pro  necessariis  adiuuare.  Ne  autem 
ista  que  secundum  leges  facta  sunt  ausu  temerario  audeat  quis  infringere 
uel  donum  cum  iniurüs  usurpare^  ne  eciam  super  hoc  sinistra  possit 
baberi  suspicio  litteras  presentes  sigilli  nostri  munimine  et  dilecti  fra- 
tris  nostri  domini  .b.  lyncopens*  episcopi  corfirmamus.  Datum  Anno  do- 
mini. M'*•GC''.LXXXMX^  pridie  Jdus  iunii,  Ja  die  coosecracionis  abbatisse 
ac  aliarum  monialium  plurimarum. 

Pa  fr&Dsid&n:  De  ramsladb  Qc  kidhiauattu. 
Bägge  sigiilcn  Sro  bortfallDe«. 


995.  1289   d.    16. Juni.  Färingsö. 

Biskop  Peters  i  WesterAs  Fuliniaki  för  a:ne  caniker  alt  hos  Päfven  utföra  bans  klagomäl   rö- 
raode  oligenbeteroa  af  Lunds  Ärke-Biäkopars  Priinat  öfver  Sverige. 

A.  a.  (K.  y.  3.  7&) 

Sanctissimo  Patri  ac  Domino,  Sacrosancte  Romane  ac  vniuersalis  eccie- 
siae  sumrao  Pontifici ,  Petrus .  dei  gracia  episcopus  arosiensis  totuoKjue  Ca« 
pitulum '  eiusdem  loci  oscula  beatorum*  Noscat  Vestra  Sanctitas  reuerenda 
quod  nos  facimus  constituimus  et  ordinamus  nostros  et  ecclesie  nostre 
procoratores   actores   syndicos    et   nuncios    speciales    prouidos    et  discreto& 


-        78        - 

Tiros,  Dominum  Nicolaum  Decanum,  et  Magistrum  Laurentium  canonicos  eccleftie 
ypsaliensis  metropolitane  nostre  quemlibet  eorum  in  solidum  ita  Yt  non 
Sit  melior  conditio  occupantis  ad  representandum  de  nostro  et  eeclesie  no- 
stre nomine  coram  Sanctitate  Vestra  et  ad  exponendum  damna  graua« 
mina  et  inportabilia  onera  que  obuenerunt  obueniunt  et  obuenire  pos- 
sunt  nobis  et  prefate  eeclesie  vpsalensi  pro  eo  et  ex  eo  et  ea  occasione  et 
causa,  quod  lundensis  archiepiscopus  contra  nos  et  ecdesiam  vpsalensem 
jus  yendicat  et  uendicare  nititur  primacie,  asserens  quod  vpsalensis  electus,  con- 
firmacionem  a  lundensi  archiepiscopo  consecracionem  et  eciam  pallium  recipere 
teneatur.  Et  ad  supplicandum  Sanctitati  Vestre  quatinus  compacientes  no* 
bis  et  eeclesie  nostre  vpsalensi '  apponere  digneipini  remedium  oportu- 
num  vt  dicta  vpsalensis  ecclesia  occasione  huiusmodi  vlterius  non  ffra- 
uetur.  Damus  insuper  dictis  procuratoribus  et  cuitibet  eorum  in  solidum 
potestatem  in  animas  nostras  et  cuiuslibet  nostrum  prestandi  de  calumpnia 
et  de  veritate  dicenda  et  cuiuslibet  alterius  generis  iuramentura,  Restitucio- 
nem  in  integrum  principaliter  et  incidenter  semel  et  pluries  petendi  et  fa- 
ciendi in  predictis  et  circa  predicta  quidquid  nos  ipsi  facere  possemus 
si  presentes  essemus.  Jn  predictis  autem  omnibus  et  singulis  aliukn  seu 
alios  procuratores  semel  ^et  pluries  substituendi  qui  eandem  in  omnibus 
habeant  potestatem  et  in  se  ipsos  procuracionis  officium  resumendi  quo- 
ciens  eis  et  eorum  cuilibet  videbitur  expedire  promittentes  sub  ypotheca 
et  obligacione  omnium  bonorum  nostrorum,  nos  ratum  gratum  ac  firmum 
perpetuo  habituros,  quidquid  per  dictos  procuratur,  et  eorum  quemlibet 
substitutum  seu  substitutos  ab  eis  et  eorum  altero  actum,  gestum  et  pro- 
curatum  fuerit  in  premissis  et  circa  premissa.  Jn  cuius  rei  testimonium  pre- 
sentes litteras  fieri  fecimus  et  sigillorum  nostrorum  munimine  roborari.  Da- 
tum apud  fering0.  XVI*  kalendas  Julij. 

BiskopeDS  sigili,  skadadt  finnes;  af  Dom-Capitlets,  pä  en   ur  brefvet   skuren    remsa,    blott    ett 

litet  stjckc  qyar. 

996.  1289.  d.    '   Jul^*  Strengnäs. 

KoDUDgen  Magnus  I:s  Fastebi*ef  p&  Ekebj,  hvilket  Riddaren   Werner  Brunke  försAlt  tili    Bi- 
skop  Aound  i  Strengnäs. 

A.  3.  g.  a.  14. 

Uniuersis  christi  fidelibus  presentes  litteras  inspecturis.  Magnus  dei  gra- 
cia  sweorum  Gotorumque  Rex.  Salutem  in  domino  ihesu  christo,  Coram 
vniuersitate  vestra  tenore  presencium  reeognoscimus  dilectum  fidelem  no- 
strum &  militem.  dominum  wernerum  dictum  Brunlcae  predium  dictum  Eke« 
by  videlicet  quindecim  sollidos  tcrre  cum  dimidio  venerabili  patri  domino 
Anundo  strengnensi  Episcopo  pro  triginta  marchis  denarioram  &  yna  ysualis 


—        79        — 

monete,  nobk  presentibw  &  consentientihns ,  legaliter  vendidisse.  £x^  cuius 
liberalitate  sibi  dictum  predium  scotatum  fnerat  perpetualiter  &  collatum. 
Quam  qiiidem  summam  pecunias  sibi  integraliter  numeratam  &  solutam  esse 
coram  nobis  recognouit  Nos  itaque  dictum  predium  eidem  Episcopo  &  suis 
successoribus  auctoritate  presencium.  peypetualiter  confirmamus,  obligantes 
nos  &  heredes  nostros  ad  quittandum,  tuendum  &  liberandum  ab  impetitionö 
cuiuscunque.  Jn  cuius  rei  testimonium.  sigillum  nostrum  presentibus  duxi- 
mus  appendendum.  Datum  strengnes  Anno  domini  .M*.CC*.LXXX*,  Nono 
Kai.  Julij. 

Sigillet  bortfallfty  remsan  q^ar. 


997-  '^89-,^*  ?  Jul. 

Päfven  NiGOLAVS  IV:.s  skrifvelse  tili  Ärke-Biskopen   Johannes  i  Lund    rörande   öfvQrlemnaDdet 
af  Pallium  tili  Irke-Biskop  Magnus  i  Upsala. 

F.  I.  33o.  An.  a.  Ep.  3o3. 

Nicolaus  IV.  Archiepiscopo  Lundensi  mUtit  Pallium  tradendum  Fpsa" 
lensi  Archiepiscopo. 

Nicholaxis  &c.  Venerabili  Fratri  Johanni  Archiepiscopo  Lundensi  Salutem  &c. 

Cum  palleum  insigne  videlicet  Pontificalis  ofßcii  ad  usum  persone  di- 
lecti  filii  Magni  Vpsalensis  Electi  per  dilectum  filium  Petrum  Agnetis  Lun- 
densem  Canonicum  Nuntium  tuum  cum  ea,  qua  decet  fuerit  instantia  po- 
stulatum,  et  Ecclesie  Lunden.  fuerit  ab  apostolica  Sede  concessum,  ut  Ar- 
chiepiscopus  Lundensis.  qui  pro  tempore  fuerit  palleum  a  Sede  apostolica 
transmittatur  de  manu  eins  ab  ipso  Vpsalensi  Electo,  qui  eidem  Archiepis- 
copo-Lypdensi  jure  primatie  jsubesse  dinosoitur,  assumendum.  Nos  em^em 
Petri  postulationibus  annuentes  per  cum  dictum  palleum  de  corpore  B.  Pe- 
tri  sumptttm  tibi  derigimus  prefato  Electo  in  Archiepiscopum  consecrato 
juxta  formam  privilegiorum  eidem  Ecclesie  Lunden.  a  Sede  apostolica-  con- 
cessorum  ex  parte  nostra  fideliter  assignandum.  Quocirca  Fraternitatem 
tuam  monemus  attente,  per  apostolica  tibi  scripta  mandantes,  quatinus 
illud  assignes  prefato  Electo  sub  predicta  et  ea  forma,  quam  sub  Bulla  no- 
stra tibi  mittimus  ihterclusam,  et  ab  ipso  nomine  nostro,  et  Ecclesie  Romane 
sab  forma,  quam  tibi  sub  eadem  Bulla  dirigimus  fidelitatis  solite  recipias 
juramentum.  Formam  autem  juramenti,  quod  ipse  prestabit  de  verbo  ad 
verbum  per  ipsiüs  patenses  litteras  suo  sigillo  signatas  per  proprium  Nun- 
tium quantocius  studeas  destinare.  Geterum  non  intendimus,  quod  per  hoc 
tibi,  vel  Ecclesie  tue  novum  jus  aliquod  acquiratur,  vel  predicte  Vpsalen; 
£cclesie  in  prosecutione  sui  juris  Si  quod  circa  premissa  sibi  competit  quo- 


—        8p        — 

ad  petitormm,  vel  possessorium  in  aliquo  derogetor.  Dat«  Reate  V^  Nopai 
Julii  Anno  -Seeundo. 


998.  1289. 

Edsformiilaire  för  irke-BiAopen  i  Upsala  vid  emdttagande  af  Pallium. 

F.  I.  331. 

Forma  Juramenti. 

Ego  Magnus  Archiepiscopus  Vpsalensis  ab  hac  hora  in  antea  &c.  Apo- 
stolorum  limina  singulis  biennis  visitabo  &c. 

999.  1289. 

Formulaire  18r  ofverlemnandclt  af  Pallium  tili  Irke-Biskopen  i  Upsala. 

F.  t.  33i. 

Forma  dandi  Pallewn. 

Ad  honorem  Dei  omnipotentis  et  B.  Marie  semper  Virginis  et  Beator« 
Apostolorum  Petri  et  Pauli  et  Domini  Nicolai  PP.  IV.  ac  S.  Rom.  Eccle- 
sie  nee  non  Vpsalensis  Ecciesie  tibi  x^ommisse  tradimus  tibi  palleum  de 
corpore  B.  Petri  sumptum,  plenitudine  yidelicet  Pontificalis  ofHcii ,  lit  uta- 
ris  eo  infra  Ecclesiam  tuam  certis  diebüs,  ^ui  exprimuntur  in  privilegüs  ei 
ab  ApostoUca  Sede  coru^essiß. 


lOOO'  <2^9*  ^*  6  ^^^  Skälwik. 

Biskopen  i  Linkopiog,  fiertig  Bevgts  Teslamenle  ocb  yttersta  vilja  .rSrande  sin  q^arUtenakap. 

Jn  nomine  domini.  amen.  Anno  incarnacionis  eiusdem.  Millesimo  ducen- 
tesimo.  octogesimo  norio.  prJdie  Nonas  Julij.  Cum  constet  quod  ex  nichilo 
condita  ad  suam  tendunt  naturaliter  originem  vniuersa.  &  quod  ea  solump- 
do  hominem  ex  hac  Tita  mi^rantem  sequi  noscuntur  que  ab  ipso  ad  Opera 
pietatis  fuerint  misericorditer  erogata«  Nos  BfiNEDigrus  Dei  gracia  lincopen« 
sis  Episcopus  Dux  Finlandie.  diem  nostri  exitus  ab  hoc  seculo    pietatis  qui* 

hus 


*)  Fiontf  Sfreo  i  iridimatioo  af  BiaL  Lan  i  Lidköpiag  d.  aS  Not.  <3at. 


—    -  8i        — 

bus  possumus  operibus  preuenire  cupientes  sani  rnehte  &  corpore  8c  in  no- 
stra  bona  &  sana  memoria  constituti  Testaraentum  nostrum  &  nostram  bo- 
norum disposicionem  yltimam  condiraus  &  facimus  in  hunc  modum.  3n  pri- 
mis  &c  lika  med  föregdende  N:o  941  tili  Datum  &  Actum,  skyeldawik.  anno 
&  tempore  supradictis.  hoc  autem  est  nostrum  vitimum  testamentum.  & 
nostra  vltima  voluntas  quod  &  quam  valere  volumus  jure  testamenti.  &  si 
non  valeret..  valebit  de  iure  testamenti  saltem  volumus  quod  valeat  jureco- 
dicillorum,  vel  epistole  uel  alterius  cuiuslibet  vitime  voluntatis  quod  &  quam 
sigilli  nostri  appensione  muniri  fecimus  ad  maiorem  precedencium  firmita- 
tem,  Petimus  eciam  presentes  litteras  sigillo  dilecti  fratrls  nostri  illustris 
fiegis  swecie  confirmari. 

«Sigillet  nagot  skadadt* 


looi.  1289   d    10  ^*^*-  Stockholm. 

£oDungeo  Uighus  I:s  bref  pi  £Ldo  tili  S.  Claras  £loster  i  Stockholm. 

A.  3.  f.  I.  6. 

Magnus  dei  gracia  Sweorum  Gothorumque  Rex,  Omnibus  presens  scri- 
ptum cernentibus,  salutem  in  domino,  Meminimus,  nos  loco,  &  monasterio 
sancte  Cläre,  quod  apud  Stokholm  in  presenciarum  construitur,  Rothm0  cum 
€eteris  insulis  sibi  adiacentibus  ab  antiquo,  nostris  specialibus  litteris  perpe- 
tuo  contulisse^  Bed  ne  de  £knjz(,  que  inter  ceteras  eidem  Rothm0  adiacentes 
insulas  conputatur^  dubium  aliquod  possit  suboriri,  an  dicto  monasterio  at- 
tineat,  eo  quod  inter  ipsas  insulas  in  predictis  nostris  litteris  nominatim 
non  exprimitur,  presentibus  constare  volumus  &  futuris,  nos  dictam  insülam 
£kn0  cum  suis  attinentiis,  sicut  reliquas  ad  memoratam  Rothm0  pertinen- 
tcs,  prefato  monasterio  sancte  Cläre  perpetuo  contulisse.  Jn  cuius  rei  te« 
stimonium  presens  scriptum  nostro  sigillo  jussimuscommuniri^  Datum,  Stock- 
holm, anno  domini,  M*,CC*,LXXX*,  Nono,  Sexto,  Jdus,  Julij. 

Elt  stycke  af  aigillet  finnes  pi  gula  och  röda  silkestr&dai*. 


looa.  1289  d.    10  Juli, 

Ulf  Holmgbks  soss  l>7tesbref  p&  gods  i  östergfithland  tili  Airastra  lloster  emot  Ramfthatninar 
i  Svea  rike. 

A«  3,  T.  4* 

Vniversis  presentes  litteras  visuris  Tel  audituris  vlf  homlger  sün  salu- 
tem in  omnium  saluatore.  Nouerint  presentes  pariter  &  futuri  tale  concam- 

Ä/.  Diplom,  II.         ^  I' 


—  82  — 

bium  cum  monachis  alucbstrensibus  fecisse  prediorum,  videlicet,  quod  pre- 
dia  nostra  in  osgocia  que  possidemus  in  villis  que  dicuntur  me0ym  &  fo- 
Tatlyso  monachis  supradictis  dedimus  in  perpetuum  possidenda,  ita  .quod  nos 
in  swecia  mansionem  que  dicitur  ramshamar  cum  omnibus  suis  attinenciis 
recepimus  iure  perpetuo  possessuri.  Vnde  ne  istud  concambium  aliquorum 
falacia  ppssit  in  posterum  infirmari,  presentem  litteram  siggillis  suppositis 
videlicet  illustris  regis  swecie  M.^&  domin j  lincopensis  Episcopi,  ac  nostre  matris, 
nostrique  duximus  roborandam.  Datum  annodominj  M'CC*LXXX*IX*.VI'. 
jdus  Julij. 

Sigillen:  i,  a,  4»  nSgot  skadade,  hänga  &  linnetrSd;  3  bortfallet 
Pä  baksidan:  De  mem« 


ioo3.  1289  d.  22    Aug. 

Olof  MarsLalks  och  dess  sjster  Olöfs  gSfyobref  pi  Sätuna,  hvilket  med  hennes  dotter  blifvit 
gifvet  tili  Wreta  kloster. 

A.  3.  t.  I.  5. 

Omnibus  christi  fidelibus  presentes  litteras  visuris  uel  audituris,  Haqiu- 
]NUS  maraschalchus  &  Olof,  sua  soror  in  domino  salutem,  tenore  presencium 
constare  volumus  tam  presentibus  quam  futuris,  nos  possessionem  quam  nos 
nostrique  predecessores  in  saetunum  possederamus  ab  antiquo  cum  omnibus 
sibi  attinentibus  cum  filia  dicte  Domine  Olofo,  monastörio  de  Wreta  dona^p 
cione  sollempni  perpetuo  contub'sse,  Ne  igitur  super  premissa  donacione  dicto 
conuentui  aliqua  possit  in  posterum  columpnia  suboriri  in  Testimonium  & 
euidenciam  geste  «r^  presentes  litteras  memorato  damus  conuentui  nostro- 
rum  roboratas  munimine  sigillorum,  Actum  &  datum  anno  domini  ]\rCC* 
LXXX'IX'j  jn  octaua  assumpcionis  virginis  gloriose. 

Bagge  Sigillen  äro  skadade. 


ioo4*  1289.    d.    8   Sept.  Skara. 

Biskopen  i  Skara  Bbynolfs  aflatsbref  for  dem,  som  besöka  Wreta  kloster. 

A.  3.  t  X.  Ö. 

Uniuersis  presentes  litteras  inspecturis.  BRyNiüLPHUS  miseracione  diuina 
Scarensis  Episcopus  Salutem  in  domino  sempiternam.  Licet  is,  de  cuius  mune* 
re  uenit,  &c,  lika  med  N:o  534  tili  aptiores.  Cupientes  igitur  ut  ecciesia 
Beate  uirginis  Wretis  parrochie  wretis  jn  0sgotia,  Monasterij  sanctimonia- 
lium,  ordinis  Gisterciensis«  lincopensis  dyocesis.  Congruis  honoribus  frequen- 


—        83        ~ 

tetur,  Omnibus  uere  penitentibus  &  confessis  qui  ad  ipsam  Ecciesiam  in 
festis  subscriptis,  vid^licet  in  die  et  anniuersario  dedicacionis  ipsius  ecclesie,  Jn 
festis  Natiuitatis,  Resurreetionis^  Ascensionis  Domini,  Pentecostes,  Sancte  & 
indiuidue  Trinitatis,  Perpetue  Virginis  Marie,  Michaelis  Archangeli,  Johan- 
nis  Baptiste,  Apostolorum  Petri  &  Pauli,  Johannis  ewangeliste,  Laurencij  et 
Vincencij,  Martirum.  Beatorum  Confessorum,  Benedicti  8c  Bernardi,  Marie 
magdal^e,  et  Scolastice  virginum,  Omnium  sanctorum  et  per  Octauas  om- 
nium  sollempnitatum  predictaruro^  causa  deuocionis  accösserint,  uel  manum 
porrexerint  adiutricem,  Nos  de  omnipotentis  dei  misericordia  &  beatorum 
Apostolorum  Petri  et  Pauli  auctoritate  confisi,  vnam  Quadragenam  annis  sin- 
gulis  de.  iniuncta  sibi  penitencia,  dummodo  consensus  &  uoluntas  diocesani 
accesserit,  misericorditer  relaxamus.  Jn  cuius  rei  testimonium  presentem  pa- 
ginam  sigilli .  nostri  munimine  duximus  roborandam.  Datum  Scaris  Anno 
Domini,  Millesimo,  Ducentesimo  Octogesimo  Nono.  Jn  Natiuitate  Beate  vir- 
ginis. 

Sigillet,  hSngaiide  i  hvita  och  bruna  tr&dar,  äv  nägot  skadadt 


100 5-  1289.  d-   2  5  Nov.  Lund. 

Oom-Prosten  i  Lund^  Tubgots  Testamente^  innehällande   anslag    af  fastigheter    tili   underliäll 
af  ett  altare  i  Domkyrkan,  tili  ärsbegängelse ,  m.  m. 

B.  I.  3ii. 

Testamentum  prepositi  trugoti  in  quo  est  fundaciö  altaris  ipsius  cuius 
presentacio  pertinebit  ad  fabricam  Et  eius  anniuersarium  tenebitur 
de  bonis  in  sandby. 

Jn  nomine  patris  et  filii  et  spiritus  sancti  Amen.  Ego  magister  TrüGO- 
Tüs  prepositus  lundensis.  sanus  mente  et  corpore  horam  mortis  ineuitabi- 
lem  que  michi  magis  ac  magis.  diebus  suo  cursu  pretereuntibus  .appropin- 
quat.  piis  operibus  caute  cupiens  preuenire.  in  hunc  modum  meum  condo 
testamentum.  Lego  igitur  in  primis  ad  altare  per  me  constructum  in  eccle- 
sia  beati  laurencii  lundis  in  honorem  sancte  marie  virginis  et  beati  johannis 
ewangeliste  et  sancte  katerine.  iuxta  quod  meam  eligo  sepulturam.  omnia 
bona  -  mea  in  0stre  oth0rslef  quam  emi  de  -domino  allone  presbitero  cum 
Omnibus  mobilibus  et  immobilibus  ad  me  pertinentibus  ineadem.  Jtem  tres 
curias  meas  in  rasryth  in  parochia  aespingae.  cum  omnibus  suis,  mobilibus 
et  immobilibus.  sqb  hoc  modo  scilicet.  vt  presbiter  qui  ipsum  altare  offi- 
ciauerit  pro  tempore«  redditus  ex  iam  dictis  bonis  prouenientes.  libere  per- 
cipiat  annuatimf.  excepta  vna  sola  marcha.  quam  ad  ornatum  altaria  supra- 


-       84       - 

4icti.  singulis  annis  volo  reseruari.  Jtem  vt  idem  presbiter  missam  omni  die 
dicere  teneatur  vnam  videlicet,  in  septimana  de  beata  virgine.  secundam 
^t  tericam  de  sancta  katerina  et  beata  Jobanne  ewangelista  vicissim  Alias 
vero  dicat,  de  quibuscumque  sibi  plaeuerit»  Jn  quibus  omnibus.  mei  memo« 
riam  habeat  specialem.  Jtem  vt  idem  chorum  in  diebus  festiuis  frequentet 
et  intersit  vtrisque  vespcris  atque  misse.  Volo  insuper^  vt  procurator  fa- 
brice  ecciesie  lundensis.  memorato  altari  de  presbitero  prouideat  et  insti« 
tuat.  quem  tone  velit.  Preterea  lego  fabrice  ecciesie  lunaensis  omnia  bona 
mea  in  ^andby  cum  mobiTibus  et  immobüibus  micbi  attinentibus  ibidem. 
Jta  tarnen  quod  ex  redditibus  exinde  prouenientibus  *XIL  ore  deducantur. 
quarum  vna  marcha  canonicis  dimidia  vero  marcha  vicariis  qui  in  anni- 
uersario  meo  vigiTiis  et  misse  interfuerint  diuidentur  modo,  quo  poterit, 
equiori:  Jtem  dimidia  marcha  ad  offerendum.  Jtem  dimidia  m^ircba  paupe- 
ribus  Scolaribus  erogetur.  Residuum  vero  fabrice  vt  pretactum  fuit.  libere 
cedat.  Jtem  lego  claustro  in  Dalby  IUI.  marchas,  claustro  in  0with  mar- 
cham,  Claustro  in  tumaethorp  marcam,  claustro  in  baeckaeskougfa.  marcam, 
Griseis  monachis  de  haerwado»  IIIL  marcas,  claustro  in  bo^ae  marcam,  clau- 
stro in  byrtbingae.  marcam  Claustro  de  asilo.  marcam  claustro  omnium  san« 
Ctorum  lundis  marcam.  Cuilibet  ecciesie  panrochiali  ibidem  duas  oras  pres* 
biteris  earundem.  cuilibet  tantum*  exceptg:  ^cclesta  in  lata  platea.  cui  con- 
fero  duas  marchas.  sacerdoti  eins,  marcam  et  dyacono  ibidem  duas  oras. 
claustro  monialium  sancti  petri  lundis  iQarcam.  Ecciesie  aos.  marcam.  eccle* 
sie  ae]la&k0pinge  marcam^  Ecciesie  astira  duas  marchas  Cuilibet  hospitali 
leprosorum  in  skania.  duas  oras.  hospitali  sancti  Spiritus  lundis.  duas  oras. 
fratribus  predicatoribus  lundis.  dimidiam  marcham.  fratribus  minoribus  ibi- 
dem, tantum.  fratribus  minoribus  in  traelaßburgh.  dimidiam  marcham.  fra- 
tribus minoribus  in  Ystathae.  tantum.  fratribus  predicatoribus  in  aos  dimi- 
diam marcham.  fratribus  predicatoribus  in  haelsingburgb  tantum»  Ad  horum 
solucionem  obligo  omnia  bona  mea  mobilia  que  habea  in  fundis  preposi- 
ture  et  canonie  et  ecciesiarum  in  scania.  Jtem  confero  ecciesie  sancti  lucii 
Roskildifi  X.  marchas  den.  syalandehsium^  claifötro  aesa^um  duas  marcas  den. 
sialand.  Ecciesie  wik  marcam  den.  sialand.  Ad  hec  soluenda  obligo  curiam 
meam  in  faersl^f.  Exsequtores  autem  testamenti  huius  constituo  dilectos  mi- 
chi.  nepotem  meum  Dominum  joon  biliar  et  dominum  nicolaum  gregorii 
concanonicos  meos  et  dominum  nicolaum  magnusson.  rogans  eos.  vt  hiis 
Omnibus  obseruandis  intendant  diligenter  et  ea  ordinent  quemadmodum 
anime  mee  viderint  expedire.  et  sicut  coram  summa  judice  in  die  ju- 
dicii  voluerint  respondere.  Vt  autem  hec  omnia  robur  habeant  firmitatis.  fe- 
ci  presentes  litteras  discretormn  dominorum,  capitult  lundensis.  nee  non  et 
exsequtorum  testamenti  huius  infrascriptorum.  vna  cum  meo  proprio,   com«- 


^       85        -^ 

munirt.  Actum   Luodis   «nno   donini  MCCLXXXIX:  in  fetto.tfauete  kalprfr 
■e  Tirginis. 


1006.  1289  cl.   26  Nov.  Etegi 

KonuDg  Magvvs  Ih  gAfvobref,  p&  en  del  ut  Wetterskogen,  tili  Waroheiiu  klcMter,  * 

A.  S.  L  t« 

Magnus  det  graoia  Sweorum  Gothoitnnque  rex  Omnibus  presehtes  lit^ 
tere8  ih^cturk  Mloten  in  domino  sempiternam.  Quoniani  facta  mmtaiiuiE 
simol  Qum  tempore  labontur  &  obliuionis  iaaturam^  aendont  niai  iniiniBien« 
tis  litterannB  allegentur  &  earom  adminkalo  ab  bbUaionk  interito  defen« 
daotu^.  Jdcirea  tenöre  prcaeadam  comtare  Tolmiaa  tarn  posteris  quam  m<H 
dernis,  Quod  nos  Tiris  religioais  bonestis  ac .  deo  deuotis  M oKiacbis  oitüiiis 
Ciaterciensis  de  Wernem  apaciom  ailue  que  dicitur  Waetorskoger  quod  spa«^ 
dum  situm  est  juxta  Byaear  sehiarydh  inter  duos  rivos  videlicet  fiscibecb 
et  Wxnabec  proteosum  ab  ipso  lacu  qui  dicitur  Waetor  usque  ad  locum  silue 
predicte  qui  vocatur  moenh  ex  utraque  parte  cuius  spacii  partem  aiiquan* 
tulaitt  prefati  monachi  eciam  priua  aomparaverant,  accedente  ad  id  ^dwnr 
täte  bondonum  in  sepedicta  siiua  ius  habencium  quibus  bondonibus  alibi 
pro  ipserum  hhito  aatisfecimttib  Jnt^graliter  donamus  iuAra  presoriptaa  me-r 
tas  ab  omni  solucione  liberum  et  <K>nferimus  absque  calutnpnia  iure  perpe* 
tuo  possidendum.  Ne  igitur  super  premissa  donacione  possit  aliquis  in 
MMterum  dubitare«  presentem  aerieih  ^eemttimüa  sigiJIi  niostri  munimme  ro- 
Mfare.  ai  quis  autem  sepenotninatos  monficboa  super  hac  nostra  concessione 
&*tfafi*ßion«,  iiifoatare«  moleatare,  ieu  quomodolibet  inquietare  preaumpse» 
filL  iiostram  SiM  dubio  aeneiet  Tldonetti.  Datam  Bteghi  aniuT  domini 
lrGC*LXXX^JX^  in  Grastino  beate  ^aterine  Virginia. 

Sigilkti.  foui  häogt  pft  rSd«  silkestHidari  ir  bort&Uet 


1007-  '*99  A  19  Not, 


MiMi  aotnas  «efUaMiote  Sf  fiMÜgheltr  tili  fiigkaoa  ^ooh  Sko  kktter,  m.  n. 


A.  4.  ■  •       •      1 


Jk  ffiMsiofc  patris  £t  filii  fit  Spiritus  aaneti.  Amem  Qiittm  uarii  sunt  homi«» 
oe  frtgilittrtis  euieniM  fit  termiqua  mor^  omnibua  est  incertus  hecesse  est 
dubios  casus  certis  tacionibaa  preutnire,  Ego  igitar  AomsIfATHjicquondani 


—        8B        — 

flKa^'de  ä$k  ki  ^ebrum  rie^yssiöbeni  pemstdrum  de  boim  liiichi  a  deö  con-« 
cessis  testamentum  meum  ordino  in  hunc  moduin.  Fratribus  predicätoribus 
siktonie  apud  quos  eligo  sepulturam  do  dimidiam  marcam  terre  in  hiis 
villis,  Jn  vingru  villa  que  dicitiir  ekiby  unum  solidum  terre.  Jn  defBns0 
diip^iam  oram  terre.  Jn  lunl>y^  .parro^hia  iiR^rcbem  dimidiam  oram  terre. 
'in  sä6y,  parochia  valandatüänm'  ^to  kolidos^rre.  quorum  quilibet  soti- 
das  terre. suprapositü^  ualet.tres  mafcas  den.  volo  autem  quod  heredeamei 
predia  predjcta  iusto  precio  redimant,  postquam  defuneta  fuero  ante  annum. 
Claustro  saiiictimonialium  in  sko  quattior  marcas  den.  Dilecte  filie  mee  san- 
tüilmoniaH  sbidefB  dw)decim  tmaroas  dön.  Eoclesie  mee  parrocbiali  Nes  & 
saeerdoti  düas'maroas  *  den.  Testes  :buiuB  donacionis  mem  prestinfcs  fuecunt 
filius*  jaeuft  Jabobns*  filia  meb  fiotildis  &  hdmborg  'ftanctiRioni&les  deisko-, 
frate^  bö  supprtor  siktohieiisis  4  &  frater  Bernardus.  Jn  ouiq&testiiMDittm  aigii« 
lum  meumdiixipr^sentibiiaapponendum.  Datum  aima  domini  M^GCIiXX-XDL 
in  Tigiliä  sancti  andree  apostoli.  -         -  ^:.  .      .     ^. 

,''''/   .     *  '  Sigillet  fallet. frin  den  ur  brefvet  klippta  remsan.  . 


-  „..,.: 


Tob8.''  •  1380  d.   1^  I>ec.        :    i    ^         iRoni. 

j.    ^ai;^l(9re  i  Predi)uarebrQ(}^D^$  UopterkyrLA  i  Si^tuoii,  ^ 

.*.".,  .  .  ^    '        A,  2,  ' 

,tJjNiiYi:R6J$  'Cbri$ti  fiddibiia  pres^Qtea  literos;  inspecturiai  B0NAf9S«1WlUb 
Ragaftifius  Dei  graftial  ai^hiepiatopusri^  Roi>SAiGi>$  nuirrochitontiS!^  jS.QBfl«T»iS 
Pergai«efi$jS|  Thisd^&dvs  Cdnonsia,.  Makg]bi^mii<is  TM^bokttMi»,.  JaqMM9(iY 
oianetasis.'PeRA^üviusiLaräieAsis,  Hq^eaIü»  S^t^gulensis;  :Gutt4LM»«t  Jj^nexiniß 
et  Valdebrdihds  Auellön^nsi^  ead^ml^ralia  JSpiMopj  salOt«io^lin^j»ttjtiQ6«Ql^ 
piternam.  Qvoniam  guid^m  de,  salute  fijdelium  sollicitj  deuotionem  ipsorum 
quasj  quibusdam  aflectjuis  müneriLus,  jndulgentijs  üideh*cet  et  remissioni- 
bus,  inuitamusy  Ad  debitj  famulatus  honorem  Deo  et  sacris  edibus  impen- 
dendum  ut  quanto  crebrius  et  deuotius  illuc  eonfluit  populus  christianus, 
tanto  celerius  delictorum  w^^nwueni^^^n  co^^uatur.  Cupientes  igib^QUt 
Altare  beatj  Nicola]  in  Ecciesia  Domus  f^atrum  predicatorum  de  Sittonia 
Obsellensis  .liUQeetiiy  Goh^rnia^^ihoilottbiis'  ü^üerötur  M^a  ciMctM  <ikrifttf  /fiileli- 
bus  iugifeer  frequentetur  Omnibus  uere  peniteptibus  et  confessis  quj  ad  di- 
GiuniflAItar0i  iai  l«tia^)subaca]iptisituideiiee£'^atluitätia^Aw^ 
aionis^  ^Oioinj  noetirj  atqua  Pentwosles,  in-iquatiuir  filstwitaliibuaisititioMlvmT 
giDfft  Iferiß  in:  ftato/amniujn  ssrtctoruiBM  oiyiijiiinMc4-aipgiiI^ 


rum,  beati  Nicola]  Pontificis,  beatarum  Katerine  et  Margarete  virginum, 
beate  Marie  Magdalene  in  die  dedicationis  ipsius  altaris,  aut  in  anniuersa-- 
rijseiusdem  diej  causa  devotionis  accesserint,  aut-  quj  prelibato  Altarj  pro 
suis  ornamentis  luminaribus  vel  alijs  suis  necessarijs  manus  perrexerint  adiu- 
trices,  aut  in  extremis  laborantes  quicquam  suarum  legaverint  facultatum. 
Nos  de  omnipotentis  Dej  missericordia,  et  beatorum  Petrj  et  Paulj  Aposto* 
loruni  ejus  auctoritate  confisi  singulij^  singulas  dierum  qvadragenas  de  in- 
ianctis  sibj  penitentijs,  dum'modo  consensus  diocesanj  ad  id  accesserit,  in 
domino  misericorditer  relaxamus.  Jn  cujus  rej  testimonium  presens  scri- 
ptum Sigillorum  nostrorum  Munimine  duximus  roborandum.  Datum  Rome 
Idus  Decembris  Anno  Domini  .M'.CC*.LXXX*.IX,  Pontificatus  Dominj  Ni- 
cola] Pape  IUI  anno  Secundo. 

Sigillen:  2,  5,  8^  g  i  rodt   vax  &  röda  och  gula  siJkestradar^  finnas^  nägot 
sLadade;  dc  ofriga  bortfallna. 


iot)9.  1289  d.    '9  ^^^-  Rom. 

Päfven   IfrooLAVS  IV:r  Skrifvelse  tili  Biskopen  i  Strengnäs  om   det  pä   Konung    Magni    begärau 
beviljade  giftermälstilfstäad  för  Helga,  KoDUogens  anförvaodty  och  Rörik  Birgersson. 

F.  I.  334.  An.  X  Ep.  699. 

Nicolaus  IV.  instante  Rege  Svetice  Strenginensi  Episcopo  committit  dis^ 
pensationem  a ,  ^:o  Consanguinitatis  gradu  pro  Matrimonio  ineundo 
iiUer  Halgham  jRegi  consanguineanty  ac  Roricum  Birgeri  Upsalensis 
Dioecesis. 

Nicolaus   &c.  Venerabili  Fratri  .  •  .  •  Episcopo  Strenginensi  Salutem  &c. 

Cum  summus  Pontifex  collatis  sibi  in  persona  Beati  Petri  ab  eo,  qui 
eterna  Providentia  celestia  simul,  et  eterna  disponit  clavibus  Regni  celestis 
ligandi  obtineat  pontificium,  et  solvende  nonnumquam  supra  ius  de  iure  di- 
spensans  necessitatis  vinculum  quo  ad  ipsius  iuris  observantiam  cuncti  te- 
nentnr,  laxat  provide  de  sue  potestatis  plenitudine  circa;  quosdam,  cum  nr-i 
gens  necessitas  exigit,  vel  evidens  necessitas  id  exposcit.  Sane  significavit 
nobis  carissimus  in  Christo  filius  noster  M.  Rex  Svetie,  et  Gothorum  Illu- 
stris,  quod  licet  dilecta  in  Christo  filia  Nobilis  Mulier  Halgha  Animdi  tue 
Dioc.  eiusdem  Regis  consangninea  legitimo  uti  desideret  consortio  maritali, 
tarnen  in  Regno  Swetie  aliquis  nobilem  ipsam  gradu  consanguinitatis  ^  aut 
affinitatis  ad  contrahendum  Matrinionium  prohibito  non  contingens  nequit 
comode  inveniri,  qui  cönditione  Status  predicte    Nobilis,,  ac  origihis  nobili- 


--        88        — 

täte  pensatis  dignus  eius  copula^  sive  suis  conrenire  sponsalibus  videatur. 
Vnde  cum  dil.  filius  Nobilis  vir  Roricus  Birgheri  Vpsalen.  Dioc.  qiii  de 
Regno  predicto  existit,  et  Halgha  predicta  cupiant  insimul  matrimonialiter 
copulari,  nee  Roricus,  et  Halgha  predicti  possunt  extra  Regnum  nubere 
supradictum  absque  Regis  et  Regni  predictorura  gravi  dispendio,  et  jactura, 
et  quia  ipsi  quarto  consanguinitatis  gradu  ad  invicem  sunt  coniuncti,  et 
quondam  Nobilis  vir  Magnus  Regnaldi  mnritus  eiusdem  Halghe  dictoRorico 
eodem  gradu  dum  viveret  attinebat  ad  contrahendum  matrimonium  huius- 
raodi  procedere  nequeunt  sine  apostolice  Sedis  licentia  speciali  Quare  pro 
parte  ipsius  Regis  mit  nobis  humiliter  supplicatum,  ut  cum  pro  eo  quod 
idem  Roricus  quibusdam  capitalibus  inimicis  dicti  Regis  adheret  fomes  odii, 
et  rancoris  in  ipsius  Regis,  et  eiusdem  Rorici  mentibus  radicate  noscantur, 
qui  siquod  absit  incrementum  susciperet,  gravia  possent  in  Regno  predicto 
scandala,  et  guerrarum  pericula  suscitari,  et  speretur,  quod  per  coniunctio- 
nem  Rorici  et  Halghe  predictorum  fomes  odii,  et  rancoris  huiusmodi  ex- 
tinguetur,  et  pax,  et  tranquillitas  proveniet  ipsi  Regno,  providere  super  hoc 
Rorico  et  Halghe  prefatis  de  oportune  dispensationis  gratiam  raisericorditer 
dignaremur.  Nos  itaque  attendentes  fidem,  et  devotionem  eximiam,  quam  i« 
dem  Rex  ad  JNTos  et  Romanam  gerit  Ecclesiam»  et  ob  hoc  votis  eius  in  hiis 
que  digne  possumus  annuere  favorabiliter  cupientes,  ac  de  circuhispectione 
tua  gereutes  in  Domino  iiduclam  pleniorem  Fraternität!  tuper  apostoliea 
scripta  mandamus,  quatenus  premissis  veris  cxistentibus  super  quibus  tuam 
intendimus  conscientiam  onerare,  cum  Rorico«  et  Halgha  prefatis,  quod  gra- 
du, et  affinitate  predictis,  quibus  sunt  coniuncti  nequaquam  obstantibus 
possint  matrimonium  insimul  licite  contrahere,  ac  in  contracto  libere  rema« 
nere  auctoritate  nostra  dispensare  procures^  prout  secundum  Deum  videris 
expedire.  Dat.  Rome  apud  Sanctam  Mariam  Majorem  XHII.  Kalend.  Ja- 
nuarij  Anno  Secundo. 


loio«  laoQ  d.  5    Jan.  Hwetlanda. 

Biskopen  i  LiDköping^  Het*tig  Bevgts  Bref  tili  Tnvdnarne  i  fitslilliga  socLd&i*  i  Njudingen  och 
Östbo,  hvilka  för  svirt  vfiglag  ej  kunnat  i  tid  framföra  den  Nydala  kloster  anslagna  Biskops 
tionden,  med  befaUniog  «U  de  den  -sainma  artigen  före  KyndelsrnSssan  aflemna. 

A.  3.  X.  I. 

Benedictus  dei  gracia  lincopensis  «episcopus  dux  finlandie  Parrochianis 
Omnibus  de   alsidum   myrisbodom    skiri.    nesyohult.    Limandahult.    Myrisio. 

nevilsyö, 


xnffU^o^  skedom  &  vr]xst9kl|S|i  in  |  n>r^bi^Q0i(i ,,  necnoti  wernamo  .ti^fyj^ 
Ovvaxthorp.  Gyelleryth,  Haxsyohylt.  ak  .  •  •  •  tiaepsyo,  topthryth,  in  0stbo 
consötutis  salutemin  (fornlno  sempitemam, '  Qulk' decimas  nostras.episcöpa- 
les  de  .  vestris  protienientes  parrochiis  viris  religiosis  &  in  christo  dilectis 
filv«  <9ll^tj  ;^;.|^nAte^<iiüil|o.(MfMa)Iiftii^Mg|i^i^  ^  ueraciter  intellexi- 

IM^:.:<Ji<}to6;  ti^lJljgK^  diilgcultQte^ .  viarum  &  loeorum  diata^Ocias  in 

f^ndia;  .Qisft^in'.  ^^qimh  d^mpna  &  io^oPAinoda  sepiiis'  ineurrissd^  Quibus 
prouid^re  cupieotfjs  v!V()liiBiiK  jDoneuiiiS;  ^  in  datnina  vqs  hortamur  vabis 
i^  r^mi^fiaicQ^eiV  p^^i^amh^m-  jnjiifig^tite^.^qiiatinii^  snpradictas  decimas  ^o-^ 
stra»  £pi&^pd]es/iMJ<ief»QiQgia^  Yiest^aS).^^  ante,  purifieaciönem  bea- 

ta  virgipjts  .»§4/  i«.v4i€^)  ejiusidßw!  4äfef}ri\^«ja^^  enim  terminiiin.  vobi^» 

SHb  opterito.  gri^cie  n^^iti^  ..i(}^iipiMB  iS^  peremptOFium  afsignamu^  Declarainiis 
uero  quod  venarabilist  pMw/QoWAiis  Gyydp  pr^$biter  cardiaaiis' apostojice 
sedis  iegatu^  ofBmbu^.  ilti^  itfuj.  ipsis  ad  hott  ppem  &  operaii>  impenderiat 
elKicacem  ,XJl^  d^cj«  d^  jnji)np(a.  ip^is  penitenck  miaierioorctiter  in  dominQ.re« 
laxat,  Nos  eciafn  pmi^tbu^  iük  <]ui  in  pi^euiibsis  ainnionicioni  -nQ^U^a  panier 
riot  cpnliisi  d^im|8^ricfi^d)|i  d^i  ßf,  beal^orqni  apostoiorum  e'ws  P^tri  $c  ß^ui 
li  q)ii|dr9^inta  ii^ß^  de  iniuni^ta  ipMs  penit^^cia  in .  doniinQ  ptuBerioordijtei: 
vekiaxßm$:  Patyyi  l^H^pelan^nin  anno  ^omiui  IVPCCl^Xi^XX-.  Jn  vigijw 
epipbanie«        '  ,    :     / 

.     ^tt  aiin<)r^.  stycl^e  af  si^Jet  Sr  qvan 

lOTi.  /  kZ^Q  d.   29    JatiL  Rafunda. 

UUalde  Ärle-Biskopen  Johaviiis  Skyddsbref  for  Gjurd  Bodakarl,  att,  mot  gSstnings  hSlIande 
vid  stugan   p&  Rafunda  skogen  i  Jemtland^  vara  fri    fr&n  alla    iitJagor. 

A.  7.  I.  a5. 

Omnibus  presentes  li(ft(fi*aa  ins^ecrnris«  JPratJer  Johannes  miseraefoned)- 
uina  Electus  vpsalensis.  Salutem.in  domino  ^empiternarn  Tenore  presencium 
notum  facimus  vniuersis  quod  hos  gyrtb  bojjakarl  de  silua  Rawnd  i^  Jem- 
cia,  presentiuni  exhibitorem  sub  beatornm  Laurencij  &  Erici  martirum,  ac 
eccleste  nrntre  vpnleoms»  &  OQistpairt..proteccioKieia.reeipiHiuBy  &  muaimen, 
inhibentfft:  Qrnnifaiisi  >&  sin^uits  fifmiter  8c  districte^  ne  qu»  et^pm-iodebite 
moIestJire  sm  Tagj^uace-presopaat.  1  JnliJbemiBSr  miam  d^strictin  ne  quis.eun^^ 
d««i,  G.  amkmei  piiiM  predij  iift:  aüiift  predieta  sibil  ab<  vtpaaJemi  eeolesia 
causa  hoafntalitatts  afisigiiate^  impetere^»  censos^  talliaft  Tel.eiüaitionea  qiws« 
Übet  intpmme:  atifc  alio  quouis  oiodo  grauana;  ptresuiaat,  Jn 'hdrom  igitur 
eoidenciami  aigiilum  nostrum  preaentibns  est  appensinoL:.Datiiiii.afnid  eccbt 
siam  Rawndir,  quarto  kal.  Febr.  Anno  dotnini  Millesimo,  CG*,  Nönagesinkd. 

Sigiltet  skaSaA  pi  em  kanteo. 


-     fiÄ     — 

P&fven  NicotAUs  iy:s  Bulla^'  ^^,1  .^^  ^h  4p.  dagßr^  sO^t  (q\\  iem,  spfobesoka  TJpsfJa.  dorn* 
kjrka.  ...'"'       . . .    ^     .    •      .  •    •  - 

Nicolaus  episoopus  si^nius  ieriiörtiiii*  dei.  tJniüewi* '^chridti  fide)i{)tas  pre* 
&6ntes  litteras  inßpecturis  s^lntem  et  upoitölk&m-fknedictiou^KÜite^ 
g^loria,  qua  miiiä  benignitais' (504f)dk<)^is,  oinriiuni  ^beanm  eorörtat  äciem ;  Gi* 
uium  supernorum,  a  r^deöiptis  pretio  sanguinis;  fösi  de 'pwtiaio  corpore  re^ 
deniptoris,  meritorum  debet  accJUiri  iifrtiitey  iiit^er  qoe  illfid  tS9ie  prtgrande 
dinoseiter,  quod  ubique,  sed  preciiitie  in  ^&nctotum  - ehtlesil^  y  maiestas  äl^ 
tissimi  collaudetur.  Cupiientes  igitup,  tit  Catbisdralis  ecelesto  vpsolensis,  con<^ 
gruift  honoribus  freqiientetur,  omnibus  treibe  penkentibus  et  cörifessis,  qui 
ecclesiam  ipsam  in  Natiuitntis,  purificationji),  anntrntifttionid,  et  as^umptiottis 
beate-  Marie  virginis,  et  beati  Laiireiitij,  festiuitatibus,  et  pet  Octo  dies  fe- 
stiuitates  ipsas  immediate  seqiientes,  necnon*  et  in  Anniiiersario  die  dedica- 
tionis  eiusdem  ecdesie,  ännis  singulis  uenerabiliter  uisitariht,  de  omiiipo* 
t&ntis  dei  misericordia  et  beatoruhi  Petri  et  Pauli  iipostoiöruni  eiuä  aueto- 
ri<^te  confis^i)  vnum  Annnn^  et  Quadraginta  dies,  de  kiiun^etis'eis  peniteritijs 
miaericorditer«  relaxatuus.  Datum  apud  vrbeniuetetem  KV  Jtalend,  Mar-' 
tij  Pontißcatus  nostrj  Anno  Tertio. 

Pä  uppvecket  vid   hörnet,  Jo.  Pon.     Pa  baksidam  Heljas  de  Spoleto;  derunder  R,  med    : 
deriiti,    scriptum  cap:o  oeh   der/ernte    .DCCXIIIL 
'  *  BiybaUai»,  med  dcss  soö'l^^  bdribliten. 


40i;3.  1290  d.    iB   JVlaj. 

Birger  .Tbom^ssons    gäfvobr^f   p&    Luckustad  tili'Säka  kloster,  vid  inglende  i  klostrets  br& 
'  '         draskap.  ' 

•    .;'.-..      ^    '■  .  •    ;  ...•-.!'•■    .^    n!'A.  3,  h.  a. 

r>.£go  BiacfRUS  TMOME  quondam  füius/nof^nm  faoio  bmpibus  presentibus 
&  foborisiqtiod 'ecdesie  christi  et  MonacHis  desaLm  d^i  totaiii  partvin  jneam 
inviucuptadbum  in:  paroobia  0rber^liä  In.osgoeia  com-agris  pratis  et  silais 
et'jdmnibus  ipertinehciis:  prosklute  aniiiie  mee  jeb  pqrenttini:  meornra  Jnsup«r 
&mt^ipsun)  dediid  frafternitatem  ipsorniri  ooram'deo  et  totoibdimentui  illo*^ 
ruiii  et.TQlo!de»ncfeps«esse;  aniious  eorum;  et  defensor  deö^aditroante  Jn  cii^ 
iuis  testimonimnisi^ilioiiMnefim  f^tappedsmn  scriptum  aniiadoniiiiiM''CC*XG'' 
Jdm  *Maij;.'    .  ."  )  ,    •..*.'  .''  «       .'.>.'.'        .    •    ,:,.,." 

Sigilkt  nüifttaf  Qskadadt«    - 
P&ffrinsidan:  DoDacio  birgheri  Thomasson  super  lukustadha  io  0sgocia  piopa  \Tad2stena$. 


o— 


-^        91        .- . 

'  Bjekn*  An9MIAS  SiGTftToe«.  soir.'gifYobrcf  p&.FuIdaJösa   tili   Skara   Donikyi4La  < och   Ör9io8a   tili 
Biskopen  i  Skara.  -      U 

A.  S.  z.  I. 

Jn  nomine  domini  amen,  anno  eiusdem  .M^.GC*.  nonagesimo.  dip  lune 
proxima  post  ascensionem  domini,  Ego  Andreas  dyachonus  s^gtragi  condam 
tilius  jn  fuldaßl0so  constitutus  jn  presencia  Reuerendi  patris  domini  bryni- 
ulphi  episcopi  skarensi  Sc  testium  infrascriptorum.  Recognosqo  curiam  meam 
&  omnia  bona  mea  immobilia  in  fulddel0so  cum  agris,  pratis,  siluis,  colonis, 
nemoribus,  pascuis,  piscarijs,  raolendinis,  &  Geteris  aliis  appendicijs  Esse 
Ecclesie  beate  virginis  skaris,  Recognosco  me  eciam  tenere  &  tenuisse  post- 
quam  restitutus  fui  graeie  domini  Regis,  &  sue,  bona  predieta  de  gracia 
ipsius  domini  Scarensis  speciali,  renuncians  omni  juri  si  quod  mihi  in  die- 
tis  bonis  &  suceessoribus  meis  competere  videbatur  de  jure  vel  de  facto, 
Jnsuper  ego  andreas  per  Jhesu  christi  graciam  mente  &  sensu  sanus  licet 
corpore  languens  jn  remissionem  peccatorum  meorum  presentibus  eisdcm 
testibus  Exnunc  do  &  lego  jure  testamenti  &  relinquo  .Episcopo,  no- 
mine predigte  ecclesie  beate  virginis  skaris  omnia  bona  mea  immobilia  jn 
0rsljzfso  sita,  cum  descendentes  nou  habeo,  cum  domibus,  agris,  pratis,  sil- 
uis,  nemoribus,  pascüis,  aquis.»  &  omnibus  attinenciis  Reservato  mihi  ad 
tempus  vite  mee  vsufructu,  &  cum  diem  extremum  clausero,  bona  jsta  cum 
bonis  supradictis  ad  ipsam  ecciesiam  statim  deuoluantur.  Mobilia  eciam  in 
dictis  bonis  existencia  de  quibus  ante  diem  extremum  alias*  non  duxöro  or- 
dinandum  Cedant  episcopo  memorato,  Exsequtores  autem  huius  mei  testa- 
menti constituo  discretos  viros,  magistrum  nicholaum  oddulphi  canonicum 
scarcnsem,  dominum  folconera  Rectorem  ecclesie  de  g^kemh  &  dominum 
Laurencium  arwidi  plebanum  de  thingwäldum,  &  rogo,  quod  hanc  meam 
donacionem,  reco^nicionem  seu  hoc  meum  testamentum  faciant  adimpleri, 
Rogo  eciam  ipsum  dominum  meum  skarensem,  capitulum  skarense,  &  testes 
infra  acriptos,  vt  sigillis  suis  presentem  paginam  veliiit  confirmare,  Huic  autem 
recognicioni  et  donacioni  jnter  fuerunt  testes  non  fortuiti  sed  rogati,  videlicet 
dominus  thorirüs  qanonicus  skarensis,  fratres,  luto  &  arnfynnus  de  ordine  pre- 
dicatorum  skaris.  Dominus  bero  de  i^alaby,  dominus  asmundus  de  kialby, 
dominus, i)erthorus  de.  kleworoh,  dominus  ericus  de  widhemh, dominus sten- 
ulphus  de  fuldsel0so,  presbiteri,  layci  uero  finzantqs  &  lidhinwardus  paro- 
chiani  de.  klewomh,  &  multi  ^lij  clerici  &  layci  fidedigni,  Nos  autem  bry- 
niulphus  dei  grgcia ,  skarensis  ^ ,  episcopus  huic  ordinacioni  sue  sigillum  no- 
striim    cum    pi^illo'  ccipituli .  hp^n,:^  ap^önenduqi.  Actum  Loco  Sc 

tempk>re' supraqictis.       .  *   i    .  '    »*«!..:  i 

Sizilien:  t,  i,  3|  6^  9  bortrallna^  remsoma  qyar;  4>  ^  d^got  skadade;  7,  8,  aodcliga. 


röt'ä:'"  '  ii^^o.'d.   i7/>4uöi.  Upsaia. 

Biskopen  i  Lmkoping,  Hertig  Bbitgts  iotyg  om  Verkttilldt  vHtoesiorhor  torande  Arkedjeknen  i 
Upsaia  Johans  testamentariska  disposition. 

A.  a.  a.  4*  1* 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  BfiNEDiCTiüS  dei  gracia  episcopus  lin- 
copensis  dux  fyfilandie  salutem  in  dömino  sempiternam.  Notumfacimus  per  pre- 
sentes quod  nos.  in  causa  que  uertebatur  inter  doiriinum  nostrum  regem  ex  una 
parte  &  capitulum  eeclesie  vpsalensis  ex  altera  super  bonis  relictis  post  do- 
minum johannem  vpsalensis*  eeclesie  archydyaconum  bone  memorie  ab 
utraque  parcium  assumptus  in  iudicem.  deposiciones  testium.  qui  ordina- 
cioni  sue  extreme  uoluntatis  interfuerunt  videlicet  domini  Gerärdi  canonici 
vpsalensis  fratris  petri  Gardiani  fratrum  minorum  vpsalie  &  socii  sui  fra- 
tris  thorstan'i  &  domini  Nichölai  presbiteri  dicti  alla,  domini  Gamalielis  pres- 
biteri.  domini  s^enonis  presbiteri  personaliter  presentibus  religiosis  viris 
fratre  jaerpolpho  ordinis  minorum  lectorc/StokboImense.  &  fratre  israele  lec- 
tore  sygthoniensi  ordinis  predicatorum,  recepto  prius  ab  ipsis  testibus  de 
veritate  dicenda  iuramento  singillatim  audiuimus  &  eorum  testimonia  dis- 
cussimus  diligenter.  Dominus  autem  Gerardus  canonicus  supra  memoratus 
primus  auditus  a  nobis  deposuit  in  hunc  modum.  Ego  Gerardus  a  venera- 
bile  viro  domino  Johanne  archidyacono  vpsalensi  graui  infirmitate  laboran- 
te  feria  secunda  ante  festum  beati  erici  regis  &  martyris  parum  ante  pulsa- 
cionem  vesperarum.  presentibus  fratre  petro.  Gardyano  fratrum  minorum  cum 
socio  suo  fratre  thorstano  &  domino  Nicholao  alla  domino  Gamaliele.  do- 
mino suenooe  presbiterisi  laurencio  eiusdem  archidyaconi  cubiculario  que 
sequentur  audiui.  ipse  siquidem  vicissim  a  gardyano  prememorato  Sc  me 
monitus;  vt  de  bonis,  suis  ordinaret.  istas  curias  scilicet  skulhamar.  &  curiam 
kiular  &  predia  illic  circumiacencia  omnia  usque  ad  vndecim  marchas  terre 
prout  putauit.  viua  uoce  legauit  pro  uicaria  in  ecciesia  vpsalensi  facienda, 
predia  que  de  nouo  äcquisierat  iuxta  vpsah'am  deputauit.  collegiö  canonico- 
rum.  vt  in  perpetuvirri  anniüersarium  agatür  eiusdem.  nichil  pTus  ex- 

presse  ordinauit  cum  autem  instaremus  jgardyanus  &  fego.  vt  pl^ura  dispo- 
neret  vocauit  nötarium  vt  scriberet.  sed  mölestia'  hiörbi  prepeditiis  dixit. 
quod  illa  vice  .nichil  amplius  potuit  ordinäre,  cum.  aütem  diceremuä  el.  quod 
si  in  crä'stinum  non  duraueritis.  llesporidit  .'sl  sie    ööntiger^^^  & 

eeclesie  relinquo.  per  omnia  eodem   modo    d^posuit    Gardyanus.3i:  Iddmin^'s 
nicholaus  alla.  situiliter  &  reliqui    tres    scilicet    sociu^   ga'rdyani  .8t"^  dÖüiihi 
Oamaliel  &  sweno  presbiteri.  nisi  qüöd  dikeruht  ise  rton'  aüdiuls^6  illüdJ^s^ 
sie  contigierit.  totuih  deo  &  eeclesie' tölinquo.' quod  ideo  Jacicadisse^Jiuta'^^^^ 
quia  reiqociores  erant   aliquantulum  a  lecto.   vel    quia  fristk'^JiiiW  'se   d4 


y' 


-        93        -- 

aliii  musitabftnt  actum  vpsalie.  anno  domini.  M*G*G^.  nonagesimo  in  die 
beati  Botulphi  abbatis  prememorati  autem  laurcncii  cubicularij  deposicionem 
non  audiuimus.  quia  ante  erat  in  wisby  tran^missus.  actum  anno  &  die^ 
quo,  supra. 

Sigillet  bortfailet;  i^msan  qvar. 

Pä  fransidan^'  Testameotuni  domini  j  archidyacoui  vpsalensis  vbi  testes  citati  deponunt  quod 

cui*ias  snas  scilicet  Schulhamar  &  kiular  ac  predia  circumiacencia  vsque  ad  vndecim  mar- 

cas  terre  legauit  Ecciesie  vpsalensi  pro  vicaria  facienda,  alia  pi*edia  de  douo  acquUita 

legauit  collegio  caoonicorum   vt  inde  anniuersarium  perpetuum  agatur« 

1016.  1290  d.    17   JunL 

Biskopen  i  Linköpiog,  Hertig  Bbsgts  dorn  i  (visteo  wUao  Kooung  Magnus  och  Upsak  |Doni- 
kyrka  om  Ärkedjeknen  Johan  Odolfs  sons  testamente. 

A.  3.  a.  I.  4- 

Jn  nomine  patris  &  filii  &  spiritus  sancti  amen  Nos  Beneüictus  Dei 
gracia  episcopus  lincopensis  dux  finlaifdie,  super  causa  que  inter  magnifi- 
cum  principem  dominum  Magnum  Sweorum  Gothorumque  regem  illustrem  fra- 
trem  nostrum  ex  parte  vna  &  capitulum  Tpsalense  ex  altera  super  heredi- 
date  quam  dominus  Johannes  oddulfson  bone  n\emorie  quondam  archidya- 
Conus  eorundem  post  se  reliquid,  vertitur  plenam  prout  in  litteris  vtriusque 
partis  plenius  cbntinetur  auctoritatem  iudicandi  optinentes  testibus  super 
testamento  quod  dictus  archidyaconus  condidit  productis  &  prout  iuris  est 
diligenter  auditis  &  examinatis  bona  sua  omnia  que  prout  dictum  est  jdem 
archidyaconus  post  se  reliquid  siue  profecticia  fuerint  siue  aduenticia  eccie- 
sie adiudicamus  ypsalensi.  &  super  hoc  sentenciani  ferimus  in  hiis  scriptis. 
Actum  wpsalie.  in  die  beati  botulphi  confessoris,  anno  domini  M*.GG*. 
nonagesimo.. 

Sigillet  bortfailet,  remsan  qvar. 
Pft  frinsidad:  iL  Epitcopiis  lincopensis  ibdex  constiiutus  adiudicat  Ecciesie  vpsalensi  beredita-» 

lern  certam  &  Regi  magno  abiudicat. 

1017.  ■ 

.i.lifllJplysniDgar  rorande  Irkedjekpi^  Jobabrbes  Öddolfii  s#ds- Testamente  tili  Upsala  Doofky)'I^{|.| 

~  ^  B.  o.  7. 

Primus  .aircÜiidyacQnus  ecciesie  vpsalensis  fuit  dominus  Fulco  iristitutus 
per  donpjinum :  iarleiiwc  a^chiepiscopum  qui  postmodum  factus  fuit  archie- 
piscopus.        ,^       \.y.    ,        V       , 

,  (Hujbs  successit  in   archidyaeonatu  dominus  beii^edii^ua  frater,  suus  vte* 
rinus  qui  obiit  anno  domini  M'.GG'^.LXXXr    die  natiuitatis  beate  virginis. 

Huic  8^ccessit  domipus  JoHAifn£S  Odolphi  ^qui  reliquit  ecciesie  curias 
kiolar  &  jsoulhamar  Msam  earum  attineneiis  pro.  vicaria   perpetua   Jtem   pre- 


-    ^    - 

dinm  in  Mlin^  nouem  orarum  terre  reliquit   pro  untiiiierstirio  sno  atmig 
singulfs  celebrandom. 

Hie  obiit  anno  domiui  •M^.GG^.XG'^VIL  kftlen.  Maii  8c  sepoltu»  in  mi« 
nori  ecclesia  lignea  postmodum  corpus  suum  translatum  fiiit  inde  8c  sepnl- 
tum  in  maiori  ecclesia  in  eapella  beati  iobannis  baptiste  8c  sancti  iohannis 
apostoli  &  €  wangeliste  constracta«  De  bonis  buius  babuit  ecclesia  vpsalen^ 
sis  plorima  memoria  digna,  videlicet  in  vesby  duas  curias  bonas.  libros 
multos  et  indumenta  preciosa,  8c  insuper  quadringentas  mar^as  puri  argenti 
8c  alias  res  preciosas. 

ioi8.  iSQO«  ^^  ^o  Juni. 

Komiifg   MaoHüs   I:s   g&fvobref  pft   ttenhusen    i    Norrmaiio    i    StocLholm  tili  anifiggniDg   af 
kyrka  och  kiosler  2t  MiDoriter-munkarna. 

A.  3.  e.  d.  I.  3. 

Magnus  dei  gracia  sweorum  Gothorumque  rex,  Omnibus  in  regno  swe- 
cie  constitutis  presentes  litteras  inspecturis,  graciam  cumsalute«  Tenorepre- 
sencium  constare  volumus  vniuersis,  nos,  domos  latericias,  ad  plagam  bore- 
alem,  dictam  Nyrramalm,  prope  stokholm  situatas,  pro  structura  ecciesie  8c 
claustri  fratrum  Minorum  in  stokholm,  perpetuo  contulisse^  8c  ad  hec,  tan- 
tum  de  territorio  circumiacente  pro  arena  8c  argilla,  fodiendis,  quantum 
metatim  distinximus  personaliter  quando,  dicti  loci  fratribus,  assignauimus 
illas  domos.  Jnhibemus  igitur  firmiter  &  districte,  ne  quis  cuiuscumque  sit 
condicionis,  ordinis  seu  Status,  sepedictos  fratres,  super  premissa  nostra  do- 
nacione  domorum  vt  dictum  est  8c  territorij  presumat  infestare  vel  inpe- 
tere,  seu  quomodolibet  impedire.  Jn  huius  igitur  nostre  donacionis  testimo- 
nium  8c  euidenciam  pleniorem,  sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum. 
Datum  Lincopie,  anno  dominj.  M^.GC^.XC*  Jn  commemoracione  beati  pau- 
li  apostolL 

Ett  litet  stycke  af  tigiliet  finnei  i  den  ur  brefvet  klippta  rensan. 

loig.  1290.  d.  8  Juli.  Rom. 

PÄfven  NiooLAUs  IVrs  skrifTelse  tili  Abboteo  i  Saba,  samt  Prioren  i  Sigtuna  och  Guardinen  i, 
üpsala  med  uppdrag  att  gilla  Tatet  af  Bbkop  Johafi  i  ibo  tiil  irlie^iskop. 

F.  t.  343.  aU)  An.  3.  B^  litt.  *) 

N TCOLAUS   IV  commütit   Abbati    MoncLsterii  ,  de    Soba    CisterL   ac.   .  ^ 
Priori  Ptedicatorwn  de  Sigtunia  P^psalensis  et  Strenginensis  Dioep. 


^)  Raraf  xne  BxtfnpUit,  ski^ahti^e  derutinßM  att  i  dei  end  /oßekornmer  Öarum  {darum ^)  et 
".  EitmAUtBf  oth  i  tm  andf^/  CaHi«  «f  EHTAitklili';  sanM  ittt  iiui,  »ro  i  dd  Mdtu,  0fktr  iattt>* 


r^-        9^.         -rr. 

ac  i  ^  .  GuardianQ  Mif^orun  FpmL  approbjcdiomm  Beeret i  pQstuIa^, 
cionis  a  CafHtuUk  FpsaLfacP.,  de  Johwm  EpiscopQ  Jboermi  m  Vp- 
saiens.  Ar^^piscQfximf 

NicoLAUS  Ejdscopas  Servus  Strvanim  DeL  Bileetls  Filiinu  ^  *  j^bati 
MendsUrij  de  Saba  Cisterdeasis*  Priori  Predicatorum  de  Sictuma 
Vpsal.  et  Strengenens.  Dioee.  oe  .  •  •  Guardiano  Minorum  Vpsalenr 
sium  froJtrum  Ordinum  Siduiem  &a. 
Militant!  Eccieeie  dispensante  Domino  licet  immeriti  pnesidmtasi  cifc^ 
coram  omnium  Ecclesiarum  sollertia  reddimur  indefessa  84»Uiciti,  uC  juxta 
pastoralis  officii  debitum  crediti  nobis  Domiaiei  gregis  custodiam  utiliter 
gerere  divina  eooperante  dementia  studeamiis.  £t  lieet  Eeclesiaraijoi«  omniuni 
soUicitudo  nobis  immineat  generalis  circa  iilas  tarnen  tonemur  atteotiu^  per 
debite  provisionis  ministerium  providere,  que  deplorare  yiduitatis  incQmoda 
dinoscimtur.  Dudcim  «iquidevi  Vpsalen.  Ecclesie  per  obituin  hone  memprie 
Dfftgni  Vpsalen«  Electi  confirmati  et  etiam  consecrati  yacante,  dil^ti  filü 
Qipitiilam  ipsius  Ecclesie  voeatis  omnibus^  qua  voluerunt,  debueruot^  et 
potuerunt  comode  interesse,  die  ad  eligendum  prefixa,  ut  moris  est  convenien- 
tes  in  unum  pro  futuri  substitutione  pastoris,  et  deliberantes  per  yiam  pro* 
cedere  compronaissi  in  dilectum  filium  Johannem  Archidüaeonuai,  AAdream 
Prepositum,  et  Olayum  Canonicum  ejosdem  Vpsalen.  Ecclesie  cottfäromitUffQ 
coraveruot,  promittentes,  quod  illum  in  suum,  ao  ipsius  Eoelesie  Yp^alatt«. 
Aicchiepiscopum  reciperent,  et  haberent,  quem  ipsi  de  se^  velaliis  in  ArchicH 
piscopum  ejusdem  Ecclesie  concorditer  eligendmn  dueejrent»  vel  etiam  postiH 
landum.  Dicti  yero  Gompromissarii  hujnsmodi  compromissa  reeeptp  reeedei^ 
t^  in  partem,  et  demum  inter  sc  diligcnti  deliberatione  prehabita  Venerab. 
Fratrem  nostrum  Johannem  episcopum  Aboen.  in  Vpsalen.  Archiepiscopum 
iiqaDiinijllfr  et  concorditer  postularunt,  at  idem  Episcopus  postulationi  hu-^ 
jiismö^  äe  se  facte,  sibique'^  ^ecialem  ejitsädm  Capituli  Nuntium  Ircfira 
tenpus.  legitjmum  presentate  ni^c  coAsensit,  nee  dissensit,  sed  super  hoc 
dispositioni  Sedis  apostolice  se  commisit,  ac  positmodum  pnefati  Capitulum 
per  dilectös  filios  Oarum  et  Eryastum  ecclesie  Vpsalensi  predicte  Canonieos 
ad  tios  propter  hoc  specialiter  destinatos  decretuw  postulationis  hujusmodi 
presehtarunt  humifiter  siipplieantes,  ut  postulationem  eandem  benigne  ad* 
mittere  dignaremnr;  Nbs  auteni  decreto  ipso  recepto  examinationem  decreti 
et  pfoces^u^  postüfationis  ejusdem  Ven.  Pratri  nostro  Episcopo  Tuscukn.  * 
et.  dil^ctÜ'  fitiis  nostris  Petro  tituli  S.  Marei  Presbitero,  ac  Ptetro  S.  Eustachü 


^f^JXeffi  tUckmn^uUx  Orden*'  usaue  m^lis  habeatur;  och  efier  omnes  Bkaledes  ordeh^  htis  ext<^ 
^ufiidßs'  potuerfiti'ihtjresse^  sä  ock'i  det  eka  'Güberaaloris^*!^  de't  andrm  OuternarUonis» 


-       96       - 

Diac.  Cardinalibus  duximus  committendam^.  quibus  decretum  et  processum 
postulationis  ejusdem  examinantibus  diligenter,  nobtsque  ac  fratribus  nostris 
super  hiis  fideliter  veritate  relata  proeessus  hujusmoai  super  eadem  postu- 
latione  habitus  cationicus  est  repertus.  Nos  igitur  cupientes  predicte  Vp- 
salen.  Ecclesie,  que  prudentis  gubernatioais  regimine  indiget  de  persona 
ydonea  salubriter  provideri,  quia .  nobis  de  ydoneitate  persone  postuläti 
predicti  ad  plenum  non  constat,  laudabileiA  morem  Romane  ecclesie  obser- 
vare  volentes,  xvobis  examihationem  persone  ipsius  postuläti  duximus  com- 
mittendam.  Quocirca  discretioni  vestre  per  apostolica  scripta  mandamus, 
quatenus  habentes  pre  oculis  solum  Deum,  si  eundem  Episcopum  diligenti 
examinatione  per  vos  facta  de  ipso,  Tita,  moribus,  honestate,  scientia,  et 
aliis  virtutum  meritis  inveneritis  esse  ydoneum,  atque  dignum  ad  supporta- 
tionem  Archiepiscopalis  oneris  et  honoris  auctoritate  apostolica  postulatip« 
nem  admittentes  eandem,  ipsumque  a  vinculo  quo  Abo^n,  tenetur  Ecclesie 
absolventes  sibi  transeundi  ad  predictam  Vpsalen*  Ecciesiam,  licentiam  tri- 
buatis,  faciendo  ei  a  suis  subditis  obedientiam  et  reverentiam  debitam  ex- 
hiberi.  Alioquin  postulatione  predicta  non  admissa  faciatis  eidem  Vpsalen« 
Ecclesie  de  persona  idonea  per  electionem,  seu  postulationem  cänonicam 
per  Gapitulum  ipsius  Ecclesie  providerL  Gontradictores  Etc.  Non  obstanti« 
bus  indulgentiis,  per  quas  vobis,  seu  ordinibus  yestris  ab  eadem  Sede  di- 
citur,  esse  coneessum  quod  non  teneamini  vos  intromittere  Etc.  usque  men* 
tis  habeatur.  Quod  si  non  omhes  hiis  exequendis  potueritis  interesse,  duo 
vestrum  ea  nichilominus  exequantur.  Datum  apua  Vrb^m  vetetem  VJJI 
Idus  Julij\  Pontifieatus  nostri  Anno  Tertio, 


I02  0.  lagoi   d  28  Aug»  Thors^s. 

peo  i  W«xio  Bo  och  Thü&b  Joi 
Lllbo  hfirad  tili  Nydala  UoeCor. 


Biskopeo  i  Wexio  Bo  och  Thü&b  Johssons  iptyg  om  Fader  Haralds  aoDS  fi&fva  af  nylte  cftrd 
i  AIII     •        '    


A.  3.  X.  I« 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus«  B,  dei  gracia  wexionensis  epi- 
scopus,  &  TucHO  JoN.£SUN,  salutcm  in  domino  sempiternam,  Nouerint  tarn 
posteri  quam  presentes^  Quod  eonstitutus  in  presencia  nostra  fatherus  ha- 
ralds  son,  corpore  incolurais  &  sue  mentis  compos,  monasterio  noueyallis 
ybi  eciam  post  mortem  elegit  sepulturam,  curia  m  suam  hyltae  dictam  in 
proüincia  albohsereth  cum  prediis,  siluis,  pratis,  ac  omnibus  &'  singulis 
pertinenciis  suis,  infra  sepes  &  extra  si  tamen  sine  überis  ipsum  decedere 
contingat  testamentaliter  reliquit,  iure  perpetuo  possldendam,  &  disponea« 
dam  pro  ipsorum  quorum  interest  beneplacito  voluntatis,  Jn  cuius  tei  eui- 

den» 


■~      ^      ^-^ 

denciam  &  perpetuam  firmit«^in^^sigilj^  ^.^^f^fh  presentibus  duximus  fe^npor 
tenda,  Datum  &  actum  Thorsas,    Anno    domini,   M*,CC*,   Nonagesiino''  V^ 

kalSeplembris.'  •  "  ^- ''•   •  ^"  — •  '   -m.  :^-^^^'-     •.;.:•  \i  .-..  i   ,;V     .  ^^^.\, 

;    t       -'  Bägge  sigillen  bortfallne,  stjcken  af  remsorne  qvar. 

r.  d  LagiMMcn  *  öff er  V«stergoiUaiid ; AlgM  fitjtinlfiwn  gifvpMf  4^  jord  i  (kteca^iiaM! tf U 

Jn  nomine. patris  &  filü  &  Spiritus  sancti  amen,  Ego  Alghotus  Bry- 
muLFS  SUN  legifer  quondam  vesgliotorum  sänus  &  incolumis  nutu  &  instin- 
ctu  Spiritus  sancti  diuinorum  beneficiorum  perfluenciam  erga  me  licet  in- 
digoum  considerans  &  diem  precogitans  extremwn  ne  cum  misericoi^  .dai^ 
me  ex  hoc  seculo  vocauerit  inueniat  intestatüm,  &  de  collatis  ad  tempus 
beneficiis  arguat  vt  ingratum,  inter  testamenti  mei  donaciones  alias  licet  exi- 
quas,  sanctimonialibus  in  rissebiergh  do  &-  lego  tres  octcnarios  terre  in 
apundhum  in  osghocia^  cum  vno  manso  ibidem  sito,  cum  omnibus  suis  per* 
tinenciis  intra  sepes  &  extra,  racione  &  nomine  testamenti ,  possessionem 
&  dominium  in  dictas  sahctimoniales  transferens,  quocumque  modo  vollief 
riot  ordinandi,  Jn  cuius  facti  testimonium  sigillum  meum  presentibus  est 
appensum,  Actum  anno  Domini  M^'CC*  nonqgesimo  festo  sancti  michaelis. 

Sjgilkti  nftgot  skadad^  pft  eo  ur  brefvet  klippt  remsa.  .  ,: 


105  2.  1^.90  <!•  3i   Oct  Sigtunä. 

BiskopA  i  Jtboy  loaivl  vidimatioa  af  PÄArea  Nicolavs  IV:s  Balte  /Sr  Predikare*«ituikarne. 

'      .        ;•  '         •  A.  1.82. 

Uniuec^is  pn^^ntes  litte^aa  1  inspecfucis  Frat6r  Johannes,  dei  gracia  aboen* 
«s  eccle^iei  Ej^ppi^  ß^lujt^m.in  dq^Mi^o  sempiternam,  Noueritis  nos  litte^ 
?a9,  Sanctissifni  Patpjis,  Dopninj.  Nicolai  ^IJIL.non  rasas,  non  ^bolitas,  non 
coQceUatas,  nee  in  ali(|u^:4ji^i- parte  yioiatas  diligenter  perspexisse  in  hec  ver- 
Imu  Nicolaüs  &o.  Se  /öreffdejuü  N:a  ^(Jq.  Jn  cuius  rei  testimonium  sigil- 
lum iiostrum  .presentibus  est  appensnm.  Dat^m  Siktun;  Anno  ,pomin)\  M^'.CC*. 
.NoQagesimo.j*i^,yjgilia  omnium  as^iQtprun^   .      .  ,    \ 

Sv.   Diplom,  •//.  l3 


—     gß?     — 
10123.  lago.  d.   r8  Nov-  i 

fertigen  BisLop  BxvGTt  i  Linioping  skoldsedel  pft  loo  Gotüindtka  aark|  Uli  G^hasd  Pluopph 
i  SöderköpiDg« 

A.  d.  |.  4. 

Omnibus  presöntes  litteras  inspecturis.  Benedigtus  Dei  gracia  lincopen- 
iis  Episcopus  Dax  finlandie,  Salutem  in  domino  Tenore  presencium  Recogno- 
scimus  discreto  viro  Gerardo.  dietq  plumph  'ciui  swderchopensi  in  oentum 
marchis  argenti  Gotensis  monete  Yios  teneri.  quas  sibi  Gotlandie  in  festoas- 
samcionis  gloriose  virginis.  iam  instante  {iroximo  esse  völoimis  pertoftttat, 
Jn  cuiu^i  rei  euideuciam  pleniorem  sigillum  nostrum  presentibäs^  est  appen- 
sum.  Datum  anno,  domini  M*»CC*.  Nonagesimo  «XIIII  kalen.  decembris, 

Af  Sigillet  ett  stjcie  qvar  p8  en  ulur  brefvet  k  tippt 


remsa. 


102 4-  ^^9®  ^'   ^^  ^^^*  Upsafa; 

Utvalde  Äi^ke-BiskopeD  JosAirs  forbfid,  för  Lyd-Biskoparoe  att  kungora  dea  ofver  Domproslep 
och  0O(|i-Capiltct  i  Upsala  af  irkfc-Biskopeb  i  Lund  gjorda  banoiystoing. 

A.  C>.  f.  fu 

Jn  nomine  Doroini  Amen*  Qtiia  nos  frater  JoHArmES  dei  gracia  ETecto^ 
ypsalensis  ecclesie  reputamüs,  quod  plurimum  nos  ^grauatos  ej;  eo  et  proeo, 
quod  pominus  lundensis  ärchiepiscbpus  Sentencias  aliquas  ^xcotomunica^ 
donis  et  interdicli  tulerit  de  facto  in  prepositum  et  Capitniura  ecclesiö  nostrc 
Tpsafensi  cun^  tarnen  longe  ante  dictarum  sentenciariith  proiiünciacionem  per 
ipsos  scilicet  prepositum  et  Capitulam  nd  sedem  apo^tolibam  extitit  appella- 
tum,  prout  plene  in  litteris  super  hoc  confectis  patet  ideo  opportnnum  yo- 
lentes  adhibere  remedium  ac  precauere,  ne  pretextu  Sentenciarum,  quas 
inanes  neputamus,  vtpote  posb  appü^Ilaeionera  legittinie  interpositam  Ixitarupi 
jper  dictum  Dominum  Lundenseni  Scandalum  graue  in  populo  nostre  pro- 
uincie  suscitari  Tideatur,  sttb  pena.  exeommunicacionis  ctecreuimu^  ]^ohi* 
bendum^,  ne  quis  SufTraganeorum  seu  aliorum  Subditorum  nostrorum  dictas 
Sentencias  seu  alias  quascumque  per  ipsum  ferendas  in  ecclesie  nostre  vpsatensis 
prejudicinm  publicare  presiiraat,  seii  ä  stii^  sn'biiiliä'  -^tHiricare  permittat» 
Alioquih .  ftouerint,  qnod  contra  härtfc  nösträhl  'iAbib^iohrem  •  presuraentes 
Sentenciäiti  'excommunicacionis,  quam  ex  nunc  Vt  ex  ttihcS  ferimü^,  in  hife 
scriptis  irtcurrant  ipso  facto.  Lata  est  hee  sentertfeiitpsalfe  per  nos  frätrenl 
Johannem  Electnm  Tpsalensem,  Artno  Domini  M*.  CC.  Nonagesimo  XII  Ka- 
lend.  Decembris.  Jn  faujus  rei  testimonium,  SigiHüm  Gapifuli  nosrtri  vna 
cum  Sigillo  nostro,  quo  in  minort  Statu  vtebamür,  presedtibtis  est  appensüüs* 
Sigillet  boftfatlet  frfin  deo  ur  brefrcl  kllppta  rerasan* 


— •       99       ^ 
1025.  1290  d.  28  Nov.  Upsala. 

UtTalde  Arke-Biskopen  Johavs  bref  med  10  dagars  aflat  for  denoi  8om  JbesöLte  gudstjensten  vid 
hei.  korseU  altare  i  Sigtuna^  hvarjemte  ban  gifyer  deaii  ibiii  annars  bSUofastaroedbrSdoch 
Tatten»  rftll  aU  förtära  fisk  och  eSL 

A.  3.  c. 

Uniuersia  presentes  litteras  inspecturis  Frater  Jo^akiies  miseracione  di« 
uina«  ypsalensis  ecciesie  Electus  consecratu8,  salutem  in  domino.  Quoniam 
apud  dilectos  filios  noßtro»  fratres  predicatores  Siktunie,  ia  ecclesia  beate 
Marie  sempet  Tirginis  pdrs  ligni  aalutiferi».  in  quo  pependit  salns  omnium^ 
4n  crnce  ad  boc  conp^fiieater  preparata, ,  cpptineturi  volentes  eiusdem  lign] 
salutaris  honorem  dmpliw  \Sc  doüocius  in  populo  dilatari,  omnibtis  vere 
penitentibus  &  confessis,  qui  in  sextis  ferijs  ad  ecclesiam  su{)radictain  ibidem 
Missam  ad  altare  sancte  Qrucis  audituri,  conuenerint,  viginti  dies  de  iniuncta 
sibi  penitencia,  auctoritate  dei  omnipotentis  &  beätorum  Martirüm,  Laurencij  & 
Erici  misericorditer  relaxamus.  Eis  vero,  qui  tenentur  in  dictis  feriis  in  pane 
&  aifua  ieiunare,  pisces  comiiMidenldi  8c  Qeruisiiim  bibendi,  licenciam  indi^I- 
gemus»  Jnsuper  in  festü^itatibus  sancte  Crucis,  jnuencionis  videlicet  &  Exal- 
tacionis^  &  sexta'  feria  parsceues^  qui  prefatum  locuih  in  memöriam  passio- 
nis  dominice,  &  reuerenciam  sancte  Grucis  humiliter  &  deuote  visitauerint, 
Quadraginta  dieruin  ihduIgeAciam  cohsequantur.'  Datum  vpsalie,  Anno  Do- 
mini  Millesimo,  Duc^ntesimo :  Nonagesimo,  feriaterda  prorima;  ante  festum 
beati  Andre  apostoli«  QU19  aütem  Jporitificale  slgilluMi  non  habemus  sigillurii 
Capituli  nostri  vna  cum  kecreto  noatrb  presbntious  est  appensum. 

M  SigiUct  bloU  ett  litet  sljcke  qrar, 

loaG^  ,'?9P-  d  $  Dec*  Bjälbo. 

Konuag  MidMil:«  BreCaiigAciid«4lMi  meliao  Kflonilsta  och  MiiokanK  i  Etkiklunii  %\^^^ 
bjte  af  D%ra  girdar  '  .  ,. 

A.  3.  1.  I.  6. 

Omnibus  presentes  b'tteras  yisüris  vd  .  audituris.  Magnus  Dei  Gracia 
Sweorum  Gothorumque  Rex.  salutem  &  örane  bonum.  Tenore  presencium 
constare  volumus  bninjbus  euidenter. ,  Nos  talem  permutacionem  prediorun^ 
com  discretis  &  Religipsis  viris  )^riore  Ebbon^  &  fratribus  sancte  dömui 
hospitalis  jerosolimitani  beate  jöhannis  ba:ptiste  jn  aeskylst'unum  iniisse.  quod 
Nos  curiam  nostrani  in  Ifprsüm.  cum  suii  attinenciis  vniuersis  eisdem  com- 
misimus  et  tradidimüs  omni  sollemphitate  le^uiti  adbibita.  iureperpetuo'pos- 
sidendam.  Recipientes  ab  ipsisL  pro  dicta  curia,  predia'  &  pbssesslönes  inie^ 
rius  annotatas.  Duodecim  videlicet  oras  &  quinque  denarios  terre  in  Byr- 
^and  &  quatuordecim  oras  terre  in  silua  ibidem«  cum  piscariis  dicto  pre- 


—        wo      

.diQ  attwientibus.  Duodecim  ,9|*{I$  tf^jpe  }ß  Ii^rtild^tadh  Duas  oras  terfe^cup 
dimidiQ  splidp  ia  walthqptt^m^  &  viginti  solido^  terre  in  Lundby.  ac  Septem 
ora«  (tme  in  gryclziciaesi  .ciiift  jgo^ri^äd^m  {yj^ediorüpi  &  ppssessionüjpi  attinen- 
ciis  uniuersis.  Ne  igitur  super  huiusmodi  permukaeioQe  et  ordia^pidne  nostra 
ftliquä  ual^at  iqt  posterum  dubitacio  seu  disceptacio  suboriri.  Presentes  litte- 

'ra3  scribi  fecimos  &  sigiUi  hosiri  «unimiiie.  Vna  cum  sigilKs  DHecti  filij 
nostri  domini  Byrghef i  Regis  -  junioris.  &  dötmm  Waldemari.  fratris  nostri 
dilecti  ac  Tenerabilium  patrum.  Doiiiifioruni  benedicti  Lyncopansid  episeapi  ducis 

.  fyt^andie  fratris  nostri  kai^isähdi.  Atiundr  stMfiginenäis  Epiftcpp/.  £t  dominorum 
Majg;ni  jonsön.  Anundi  Häraldlioh;  'Wl/hnUfkiingwsoni  &  Wenieri  Brunko  Du- 
ximus  roborandas  Datum,  .iti  Byafbb.  -A^no- /domini  •M\(X^\Non^ge6imo 
prima  dominica  äduentus.  ■'*  ■'■-  • 

Sigillen:  i  Kongl.  eU  stjclLeqvar,  5  Andengt;;!^  3^  4"^^^  bortfailne,  rem^nift  qvftr. 


i»r     r      '.'    .  /i    ,  .     :'iy 


,K. 


"1027.  •  r 2 00  d.  »8'-'Dec.;  >  '  .  .  •    1  Upsak. 

Utvalde  ÄrLe-BisLopen  Johar^  aflaUbr^f  för  dem,  som  besoLa  Slgtunä  iTosterWrla. ' 

.   -^  :r  ....  {  '-•,,./       t      ...       .\, ,.^'^\^' 

.  .       Frajter  jQfl8AffMES.,mis»r'aciD  Electiiis,   Dilecji^ 

ft^bi  ifi  .9bf;jsto  li 

isalutem  in  dpqii 

fi// confessi^  qui    ,   .       ,  ,,..    r -.-       ,r      u-     .j      .       .  .      ... 

Pentecostes  ac  peir  earundem .  spl^ipnitatprat  bctauas  in  anniuersarid  die 
dedicacionis  maioris  altaris  et  per  öctauas  festiuitatis  eiusdem  in  festo  puri- 
licacionis  annunciacionis  assumpcionis  npstre  beate  virginis  et  quolibet  festo 
9posto}orum  et  in  so)emnitatiF)i^  beati  Petri  martiris  Augustini  et  D^niiani 
confess.  beat.  Marie  Magdalfe'rf^^vnVlechh  "nÄJt*  'virginum  et  beate  Gaterine 
'äc  per  octauQS  omnioifo  ppedietofiaili  iitetiuitaiHka,  c^ia^rBiitfrencia  et  bonore 
visitaueririt,  4e  omnipotentis  dej  misericordia  et  gloriose 'ictnper  virginis 
Ma,rie  matris  eins  «auctoritßte^  conßsi,  quadra^inta  .^ies  de  iniunctis  eis  peni- 
jtenciis  anniis  singulis  niisericorditer  relax^^rnjus, '  Jn^uper  indulgehciäs  &  gra- 
cja^  prpd^cto.  Ipco  a  npstris'  pre^ecessoribu»^  ijel  alijs  ^relatis  cbllatas",  Uel  con* 
feren^as  .  in  po^t^ruimV  nosiro  "'ferapore '  jfalificantes  auctoritate  presenciüm 
contirmamus.  Quia.  vero  bontilficare  sigilTum.adhuc  noii  Kabemus,  cum  sigrillö 
npstvo  secretario  sigillum  ypsaljeinsis  ecclesie  eapituy.  in  huius  rei  testimo- 
nium  presentibus  est,  appehsum',   Datum!  vpsälie   ari^^^  M^CC^XC^ 

Sexto  Jdüs  deceipbris.    '  •         "^    *     '    *'''       '   ' 


.!, 


•1 

1   ■;;> 

,]     •>    r- 

;    r'i. »  i  (li;   ;    -.".J.  •••    : 

. .   I : 

1  .    y 

,r    •    :-  ;  ;■ 

;•  -^ 

:'.  is)     J*   •• 

.;   ir.v    i'iii  » /i>iU'(.l   .r.    • 

•(      \i\i 

;  t. 

.:u-/.i 

.ii    yj 

a    IM  i/ 

j »  1  ^*/;.)  ini'j'^b'UMiU  ' 

P>i 

\v. 

—         IQri         •» 

Lagmann^n  i  östergolhland^  Bbhots  vidimatloD  af  f.  d,  Kobung  Waldemarj  breF  af  &r  1171« 

A3.  44. 

^  Omnibus  prcsentes  litteras  inspecturis  Benedigtus  legifer  osgotorum 
salu^Q»  ia  domino.  Vidimiis  litteras  non.  caa»tas  nee  falsatas  <jkiiiuni  W« 
regis  quondam  Sweorum  in  hec  verba:  Se  föregäende  iViro  55o  Nos  igitur  ad 
premissoruni  euidenciam  pleniorem.  sigillo  nostro  presentes  fecimus  consignari 
Datum  anno  domini  Milleaimo  GC  Nonagesimo  primo« 


1029.:.  1 39 1*  Stockholm. 

D^can,  i  Upsala  Nils  öTt erenskomaielse  med  Nils  af  Sarungi  rorande  emottaget  kjrkbgods. 
^  ^  .  A.  3.a,4.4.*)  » 

.     .   •     j    /•  •     .  •       .   •    '      •'.       •  •  .    Nicolaus  decanus  ecciesie 

Tpsalei)^  ^lutem  iq  domino  sempiteriiam ,  Kotum  facio  per  presentes 
^.         •    ^.     •    '  .  ••       i*  .       •  ^        .  .     infrascriptam  fecisse  &  iniisse^ 

/cuin  niphqlaq^  ,4e  .aarup^  &.  suis  h^i^dibuf :  syper  curia  ecciesie  nostre^ 
.       ,  •         ifi    ,.:   .' .,  .    •  •       .••    .  '.     um;  videlice?    ut   combinatis   & 

.cQi^ositis^  jbouis  f^ictj  nicotaj  qu^  boQJis  ecciesie  attinentibus    ezequ  . 

.  ::       •  ./       .  ...         Heredes  ad  dandum  &  exhiben- 

dom  annis  singul j&  eidem  ecciesie  ^nostre   vpsalensis    medietatem   integralem 

.  .  .  ^        .1       simxliter  &  de  corrimbo^  liao  &  lana  necnoii 

hobus,  pecudibusy  suibus  &  aliis  animalibus  macta  .  •  •  «  ^ 
plaustrata«  sciliset  wjnterlas  tautum»,  Jtejsa  vnuifi.talentum.  butiri  de  quali]:)et 
Tacca  lactea  de  qualibet  oue  case  ■ ,     .     -     .  ^ 

am  ^clesie  in  fuQdo  nunc  exstantibus  in  sua  bonitate  r^eraabit,  &  si 
quicquam  d6  nouo  edificauerit  illud  ■  .  •  •  •  •  .  ^ 

•    ingat^  casu  aliquo  hanc  canuenoionem  infrjpgi  seu   eciam  reuocari. 
teneatur  idem  nicolaus  o  •  •  •  .  . 

item  existencium  tunc  in  curia  predicta  seu  acquisitorum  ab  eadem.  resti* 
tnere  eidem  nostre  ecciesie  &     •  •  •'./.'» 

annone  sibi  attinente  restituer^  tenetar  tantum  quantum  medietas  seminfs 
aßni  (anni?)  ilHus  communiter  comp      .  «  .    ,      »  .  . 

ao  uel  suis  heredibus  ultra  predicta  valeat  ännis  sihguli^  pei:  quem]piam  no- 
mine ecciesie  in  pQsterum  ex      .  •        :!••♦•/         ^  • 
£Kil  suos  ^bei^fldes  .voleatcs  de  .pi:edictis;^^^isfacj^ret   valea   remouere/ pre- 

*)  A(  Brcfvj!^  iroijsa^^e  kantcrnajjprtilfiva.       ,;    ,  ^.^   ,  •  ...    .^ 


—        loa       — 

sentem  litteram  sibi  cohtuli  sigil  •  •  •  •  •  •  • 

nostri  vpsaleusis  assignatam  Datum  stocholm  anno  dornini  Millesimo.    CG\ 
Nonagesimo  primo. 

Sigillen:  i,  a«  Andeliga. 

Pa  baksidam  quantitas  et  qualitas  rerum  per  decanam  nicolautn  de  saningi  receptaramabeccleiiai 
Ja  all»  litteris  «i .  •  -^  confectis  contioetar. .  YuerUgare.'  ConneDlio  super  citria  oland  Tesbf. 

io3o*  laQi.   d.  5  Jan. 

Andreas  BItbs  XestameBte  och  g&fvobref  pi  AUlilliga  fasligheter  liil  Strengois  Domkyrka. 

AI  S.  f  .  3.  t.      - 

Üniaersis  presentes  litteras  inspecturis  Andreas  dictus  Bath  in  dei  filio 
salutem  Quoniam  varij  sunt  humane  fragilitatis  euentus.  &  terminus  mortis 
cuiictis  est  incertüs.  necesse  est  dubios  casus  certis  raciohibus  preuenire 
presertim  cum  geste  rei  noticia  cum  fluxu  temporis  scito  tollatur  a  me« 
mbria  nisi  uoce  testium  uel  iitterarum  indicijs  posteris  prebeat  Tiuacis  me- 
morie  firmamentum.  Jnnotescat  igitur  tam  presentibus  quam  jfiitüris  Quod 
ego  andreas  jn  nomine  patris  &:  tili j  &  spirjtus  sancti  amen  sanus  &  inco>» 
lumis  de  bonis  mihi  a  deo  collatis  in  remissionem'  peecatotum  meorum 
dimidiam  Marcam  terre  ecciesie  cathedralj  strengenensr.  jn.  lupdby*  vnum 
solidum  in  myrky.  in  walastum  vnam  horam  in  giernum:  in  tfanbli  dimi- 
dium  soh'dum  in  thuetum.  in  hanastum  northuetum  dimidium  solidum.  ih 
solbyergum  .I(.  solidos.  8c  duos  solidös  in  walastum  in  thuetum.  in  scbyelby 
dimidium  solidum.  in  kyembistum  dimidium  solidum.  in  ellybj  .11.  solidos 
excepto  molendino  post  mortem  meam  me  fructum  in  vita  mea  de  predictö 
predio  recepturum,  confero  in  p»erpetuum  possidendum  Jn  cujus  factj  te** 
stimonium  sigillum*  meum  cum  sigillo  dominj  nycholaj  8c  dpminj  sunonis 
presentibus  est  appensum  Anno  dominj  M^C^CT  nonagesimo  primo  nonas 
januarij. 

PA  fi*&D$idaii:  litlera  testamentt  anarlssa  baaf. 
Fergamentsreoisor  silla  qvar  efter*tvfi  bortfaHaä  sigtIL 


io3i.  1291. 

Förteckoing  ofver  J^astigheter^  tillhorande  Üpsala  Döinkjrka« 

A.  3.  a.  4.  3. 

Jrt  husum    iuxta    va|[)um«   dimidiam    mtircam  terr^  de  rjzfrico.      ''        '/ 

Jn  nomine    domini    amen,  predia    süb^eripta.    possedit"^  fabrica    ecciesie 

vpsalensis,  quoniam  ego  nicolaus  decanus  recepi  res  8c  bona  fabriee  eusto- 

dienda  siue  dispensanda.  videHcet  in  hamarbdsdkn  uilld   vesiby  &  in  terwi- 


—        io3        — 

Biim  possedit  XIIII.  oras  solidum  mitiiis.  Ja.  billingi  iuxta«  upsaliam«  mar* 
cam.  terre.  Jn  sumarengt  noruDdi  .VL  oras  terre.  Jn  skanestum«  fiolidum. 
terre.  cum  dimidio  jn  talangi  hernawi^  sub  finzanto  dimidium  solidum* 
terre.  jn  thiavasetrum  iuxta  sictoniam  IL  solidos  cum  JL  denariis  terre.  Jn 
Rasbohunderi  in  Echiby  .V.  solidos  terre  jn  leestum  dimidium  solidum 
terre  jn  vestraualby  JIL  aolidos  terre  cum  dimidio.  Jn  parochia  stalby  in 
hugby  wangachil^  dimidium  solidum  terre.  Jn  wadnastadum  A'IIL  soL  terre 
jn  rifingi  duos  solidos  terre  jn  parochia  barg,  in  mardsetrum  JC«  den.  terre 
supradicta  predia  cambiui  ego  nicholaus  taliter.  pro  marca  terre  in  billingi 
habui  de  dominis  rothgero  &  benone.  canonicis.  predium.  in  vestby  oland 
qtiantum  ibidem  possiderunt  Pro  XIIII  or.  solid,  minus  in  vestby  hamarby 
habui  primum  a  domino  sopp,  milite,  in  nan0tunum  Septem  oras  cum  solido^ 
jn  sefiSum,  quinque  sol.  in  karlaby  iuxta  stocholm  «VII.  sei.  terre  cum  di- 
midio, Jtem  a  rustico  anundo  in  vestby  habui  eciam,  in  wialundi  duos  sol. 
cum  dimidio  Ja  seby  fraesta ,  quatuor  sol.  terre  &  insuper  habui  a 
rustico  predicto  .XIII.  Miir.  den.  pro  predio  postmodum  in  nan^tunum,  si- 
Kcet  4*or  soL  terre  habuit  ecclesia  de  prebenda  canonie  mee  4*or  soL,  terre 
in  vestby  oland,  Jtem  pro  VII.  sol.  terre  cum  dimidio  in  karlaby,  restituit 
dominus  prepositus  fabrice.  in  Echi  vaxald.  dimidiara  Marca m  terre,  Jtem 
tres  oras.  terre  cum  quinque  denariis  terre  in  sumarengi  permutaoi  in 
octö  solidos  terre  ad  seby  iuxta  vpsaliam. 

Postmodum  emimus  cum  denaris  fabrice  in  villa  danmarcum  sub  hulm« 
gero  duos  sol.  terre  &  dimidium  sol.  terre  in  Raum  ista  emi  de  laurencio 
filio  nicholaj.  Jtem  in  vilingi  dimidium  sol.  terre   emimus    de   gerone   lepp» 

Jtem  permutacionem  iam  de  nouo  feci  cum  fabrica  in  hunc  modum. 
Recepi  eoim  ab  ipsa  .VI.  oras  terre  in  nan0tunum,  quinque  sol.  terre  in  se* 
vyium.  duos  soL  terre  in  danmarcum.  dimidium  sol.  terre  in  villingi.  &  jn- 
super  dimidiam  or.  terre  receptam  ab  ecclesia  dalby,  pro  istis  reasignaui 
&brice  deeem  &  .IX.  soL  terre  in  seby.  jn  norboabolstad .  .VIII.  soL  terre.  jn 
hubstabolstad  sol.  terre  cum  quinque  den.  terre,  Jn  Rasbohunderi  in  vestra- 
oalby  dimidium  sol.  terre  Jn  schechi  sub  iorundo  dimidium  solidum  terre, 
Jtem  propter  meliöracionem  predii  in  seby,  applicaui  pro  recom{)en$acione 
aliquali  ecelesie  danmarcum  aimidium  soL  terre  in  Raum  quem  possedit  fa- 
brica prius  ut  supra  pateL 

Jtem  permutaciönis  titulo  habui  nomine  fabrice  in  vesby  oland  .X. 
soL.  cum  dimidio  a  domino  0aro  canonico  vpsalensi  &  sibi  restitui  predium 
prebende  mee  attinens  in  villa  f0rikarlaby.  XL  sol.  terre  pro  isto  predio 
mihi  attinenti  rehabui.  de  fabrica  4*or  sol.  terre  in  nan0tunum.  de  quibus  fit 
neäcio  supra,  &  duas  oras  terre,  quas  habuit  fabrica  de  tcstamento  domini 
johannis  stephani  Jtem  habui  dimiaium  soL  ter^e  io  vestby  oland,  a  domino 


—       ic4    — 

meo  mftgnö  electo.  pro  diihidio  sol.  terre  ^em  dominus.  laürencius  fHresbt«« 
tet^  it^inque  in  Iängu{)oru  ded^rat  in  testamento  suo  fabrice« 

Possidet  ergo  nunc  fabrioa  ecclesie  »östre  vpsblensis^/predk  ista;  Tide« 
licet  jn  parqcfaiar  danmarcum  villa  seby.  nouiem  oras  terre«  in  bobstabolstad, 
duos  9olidos  terre  cum  XII.  den.  terre  &  dimidio;^  Jn  parochia  vaxald  in 
norboabolstad  octo  soL  terre,  jn  Echi.  dimidiam  Marcam  terre«  itrnn  in  p»« 
roöhia  Rasbohundari.  Jn  Echiby  .Vrque  soL  terre  cum  «DC  den.  et  de  emp* 
eione  domini  rothgeri  vnum  &oL  terre  Jn  lunby  «XX.  denar.  terre  Jn  Sdiecbi, 
dimid.  sol.  terre  sub  iorundo.  Jn  leeMum  dim«  $oL  terre.  Jn  vestraualby  qqa-' 
tuor  sol  terre  jn  0straualby  sub  petro  .L  soL^  terre.  Jn  bcrwi.  oram  tel*re 
cum  ÄL  d<kn.  quod  predium  habui  ^  filiis  huluasti  de  ski^bergum,  - Jtem  in 
parochia  staiby  in  wangachil  uilia  hugby  dim;  sol.  terre.  Jn  parochia  ta^ 
num  in  roisingi  dim.  sol.  terre  quem  dedit  gutbrandus  fabrioe.  Jn  parrochia 
adalundum.  Jn  vestby,  decem  oras  terre  cum  dim*  &  quinque  den.  terre 
in  manso  curie.  ali^s  in  uilla  eadem  dimid.  sol.  terre.  Jtemf  oiand  in  yatna* 
stadum  VIII.  sol.  terre.  Jn  risingi  duos  sol.  terre.  Jn  Äuferby  .11.  sol.  terre  habui- ^ 
mus  de  Ragna  in  myriby  Jtem  in  parochia  barg  in  Mardsetrum  .X.  den.  terre  Jtem 
in  Nerdungahunderi  in  parochia  Esabro,  in  lundum  dimidiam  Marc,  terre^  & 
partem  molendini  ibidem  constructi.  Jn  Bboeredi  walzmoru  uilla.  dim.  sol. 
terre.  Jtem  in  almungi  villa  faysingi  sol.  terre.  cum  .XII.  den.  terre.  Jtem  in 
beling  villa  superby  tres  sol  terre  cum  dimidio  haboimus  a  domina  sigridis. 
in  Eschilundum  dim.  sol.  terre.  Habuimus  de  ecciesia  almungi  in  cambio, 
Jtem  in  norundi.  in  sumarengi  tres  or.  terre  minus  quinqüe  den.  terre.  Jn 
schitiestum  dimidiam  oram  terre.  Jn  talangi  ernatun.  dimid,  sol.  terre  sub 
finzanto.  Jtem  in  vendil.  villa  ywra  acrum,  unum  sol«  terre.  Juxta  sictoniam 
jn  thiuwasetrum  duos  soldos  cum  X.  den  terre.  Jtem  in  kulhambri  de  testa- 
mento domine  Elizabeth  oram  terre.  Jtem  in  birium  vrila  broby  duos  sol.  terra, 
hos  habuimus  de  Jacobo  agnetis  filio.  Et  in  brunby  habere-  debemuB  oram 
terre.  super  qua  .  .  .  seit  ben.  dominus  kanutus  -de  vendil.  Jtem  in  niuiii 
iuxta  upsaliam  dim.  sol.  terre.  Jtem  in  parochia  hulanum  üel  jarlasum.  ha« 
buimus  duos  sol.  terre  cum  gurgite  .a.  domino  Johanne  angelo^  Jtem  iuxta 
b^marby,  jn  wialundi;  duos  sol.  terre  cum  dimidio.  Jtem  in  seby  in  frsesta  quatuor 
sol.  terre  Jtem  in  R^dlippi  duas  or.  terre.  quas  dedit  fabrice  dominus  sune 
de  jolbowich,  Jtem  in  wermaland  parochia  thingwalli,  Tilk  fia Istapn.  ditn« 
Mare.  terre  de  testamento  domini  laurencij  presbiteri  quiiique  in  bred.  Summa 
.VII.  Marcäs  terre  cum  dimidia  &  IL  solidi  cum  .V.  den.  'terre*  H^c  »est  .- .  . 
comp6..tus  prediorum  fabrice  attinencium,.  quorum' posse^sionemi  habeaf,  ec- 
ciesia, Jn  fqcte  per  me  computacionis  eüidenciam  sigillum  irtca>w /Är^^ö/i^/Äw 
est  appensum.  Scrit3tum  Wisby  Anno  domini  M*.  CG^.  nona^esimo  pfi»K) 
feria  sexta  ante,  festum  ...  :..;.) 


loSa.  1291 

TillSjg  Uli  föreg&ende  bref,  samt  forteclLDiDg'*'p&  Upsala  Domkyrkas  utestiende  fordriogar.    • 

A.  3.  a.  4.  3.  *) 

Jtem  in  parochia  marchem  villa  berby  contuHt  sueno  sili  in  suo  testa- 
mento  .VI.  oras  terre.  quod  testamentum  habent  fratres  sicton.  de 
jstis  .V.  oras  possidet  fabrica  ecclesie  nostre  &  vnam  oram  fratres 
Sicton. 

Ex  parte  Ecclesie  debita  recipienda  anno  domini  M*.  C*C*.  XC*  I.  Jsti 
tenebantur  pbligati  fabrice  ecclesie  vpsalensis.  Primum  Olauus  in  Sefiium 
pro  annonona  recepta  in  tyerp  tres  marcas.  cum  una.  ora  denariorum.  pro 
hüs  inpingnorauit  in  Seffium  sohdum  terre. 

Dodfiinus  Karolus  g0stafsun  JSJÜL  Marchas  pro  testamento  dominj  Jo- 
hannis  filippsun. 

Gilibertus  in  Stroby  XII.  oras  denariorum. 

Asgotus  sutor  Tpsaliensis  JIH.  Marcas  recepit  pro  operibus  inpingno- 
rauit domos  suas. 

Dominus  R^ricus  de  Solandatunum  XXX.  Marcas.  super  «X.  solid, 
terre  in  Skieldinor« 

Dominas  philippus  finuidi  primum  tenetur  Ecclesie  XIX  Marc,  cum 
dimidia  denar.  pro  annona  recepta  diu  .a.  domino  Decano.  Jtem  tenetur  in 
XII.  Marc,  denar«  VII.  sol.  minus  pro  annona  recepta  a  domino  brünulfo 
in  garni  Jtem  tenetur  in  JK.  marc.  pro  annona  recepta  a  domino  andrea 
jn  fr0svndj  pro  hiis  inpingnorauit  predium  suum.  in  Finzsta.  videlicet  XII. 
sol.  terre.  minus  •V.  denar  terre.  Jtem  idem  dominus  tenetur  pro  annona 
recepta  in  husaby  arlandi  pro  dimidia  lesta  octo  marc.  super  predium  si- 
militer  in  Finzsta.  scilicet  .II.  sol.  &  •X.  denar.  terre. 

Jtem  botuidus  in  Seffium  tenetur  pro  annona  in  valby  tres  Marc,  pro 
quibus  inpingnorauit  solidum  terre  in  Seffium. 

Jtem  Matheus  in  Strümistum  tenetur  antiquum  debitum  pro  annona 
JIII.  Marc,  inpingnorauit  solidum  terre  in  Strymistum  cum  .V.  den.  terre. 
Jtem  Rangnualdus  in  pusetrum  JIII.  Marc.  den.  pro  annona. 

Hospitale  Enicopense  in  duabus  lestis  finnone  .X.  modus  minus  valuit 
tunc  modius  Enicopensis  oram  denariorum  erit  ergo  summa  illius  XX« 
Marc,  ora  minus. 


*}  Ar  med  en  annao  band  sLrifvit  &  baksidao  af  föregäende  bref. 

Sv.   Diplom.  IL  '4 


—        io6       — 

Dominns  Olauus  Canonicus  ecciesie  nostre  tenetur  pro  annona  prioris 
anni  primum^  pro  uidua  ia  hyrwa  XII«  oras.  pro  vicino  vidue  ibidem 
marc.  den. 

Dominus  Hemmingus  Canonicus  tenetur  febrice  XIL  oras.^  pro  vno 
equo  recepto  ab  Ecciesia. 

Heredes  nicolai  obsa  sunar  tenentur  pro  debito  quod  idem  nicolaus 
contraxit  in  curia  XXV.  tun  grossos  cum  dimidio  quo  valent  in  pecunia 
nostra  XX.  oras  denar.  vel  circa,  vasa  .IL  argentea  &  cocklearia  vende- 
bantur  in  curia,  pro  LXX.  tur.  grossis  &  dominus  Suno  Grül  tenetur  in 
.V.  Marcis.  Ghristina  mater  Joseph  in  XIL  oris  tenebatur  que  exposuerat 
predium  in  stabby  equiualens.  Jgnoro  si  solnit  nee  ne. 

Sersküdt:  Ex  parte  fabrice  tenemur  Ecciesie  Kalmari  quinque  marcas. 
Guidam  paruulo  silicet  stephani  lapicide,  in  quatuor  marc.  Ecciesie  dalby 
in  dimidia  ora  terre.  valente  tres  Marc,  denariorum. 


io33*  1291   d.   21   Jan. 

Nils  af  Gaodagra  Bref  om  pantsättDing  af  sin  fastigliet  Rephem  tili  Örebro  l^rka  for  si  m^trl 
silfvev  tili  betaloiog  af  sIa  Herres^  Lagmao  Knuts  skuldeiv 

A.  3.  X.  I. 

Uniuersis  christi  fidelibus  ad  quorum  noticiam  presentes  littere  per- 
uenerint  .N.  de  gandagrum  salutem  in  omniuni  salualore  Nouerint  vniuersi 
me  .XXI.  solidos  terra  in  repem  curia  mea  pro  debitis  domini  mei  .K.  le- 
giferi  silicet  .XXL  marca  puri  argenti  Ecciesie  in  0raBbro  inpignorasse  infra 
festum  pasche  sequentis  anni  persoluendis  ahoquin  eadem  Ecclesia  extunc 
possideat  terram  perpetuo  supradictani  Iiac  coudicione  subacta  quod  pro 
qualibet  marca  puri  Ecclesia  recipiet  sofidum  terre  vel  .Illlror  marcas  &  .IL 
oras  denarioruni  &  si  terra  meä  Jbidem  ad  ecclesiam  deuoluatur  heredes 
predictj  dominj  mei  tot  solidos  terre  sicut  ecclesia  de  me  habuerit  mihi^  re- 
stituent  in  skyberghum  Actum  plurimis  ,NobiIibus  presentibus  et  consen- 
cientibus  Domino  Thyrnero  legifero  wermaelandie  domino  M  gregorij  quon- 
dam  filio  Domino  Leonardo  quorum  presentibus  apposita  sunt  sigilla  etiam 
VlIL  discretis  testibus  Jstud  secundum  leges  terre  confirmantibus  petro 
styrberni  filio  haquinr  de  thygb0le  Johanne  de  royrom  Laurencio  de  byr- 
com  hnigingo  de  0rabro  Laurencio  quondam  Jnguari  filio  petro  capellano 
&  magno  dicto  quast  Anno  ab  incarnacione  domini  nt)stri  ihesu  .  cliristi 
M*GC*XGI\  Die  sancte  agnetis  virgihis. 

Sigillet  N:o  1  boiafallet;  de  öfrlge  3  skadadt. 


io34-  laQi.  d    i5  Febr.  Harg. 

Irkedjeknen  i  LinkopiDg  Sigtryggs  testamente  tili  Linköpiogs  Doinkyrka,  tili  alla  kioster  och 
Hospitaler  inom  samraa  stift,  tili  nigra  prestmfin,  slägtingar  ock  tjenare,  dels  pä  bemmaii 
och  lägenhetcr;  dels  p&  silfvei>  penningar^  böcker^  klädespersedlar,  in.  m. 

'  A«  4* 

Jh  nomine  domini  amen.  Anno  inearnacionis  eiusdem.  Millesimo.  Du* 
centesimo.  Nonagesimo  primo*)  Quintodecimo  kalendas  Marcij.  Ego.  sig- 
tragus  arehidyaconus  lincopensis  constitutus  in  hargh.  sanus  mente  licet  de- 
bilis  corpore«  Testamentum  meum  condo  &  facio  in  hunc  modum  Jn  pri- 
mis  lego  domino  meo  lincopensi  vnum  yas  argenteum  deauratum  &  duos 
libros  videlicet  legendam  sanctorum  8c  vnum  librum  qui  vocatur  summa 
prouincialis,  Jtem  ecciesie  lincopensi  apud  quam  mihi  sepulturam  eligo.  lego 
curiäm  meam  arbogha  sitam  in  wyst  cum  omnibus  pertinenciis  &c.  det  sam^ 
ma  som  under  föregäende  N:o  i55  blifa)it  upptagetj  med  Jöljande^  me- 
stadels  stafnings  qlikheter:  — stamsryd —  dominum  Magnum  hetha  sun  —  ar- 
ehidyaconatus  —  Rogans  &  intime  supph'cans  —  Samsona  —  predium  quoddam 
quod  comparaui  pro  .XIL  marchis  in  Fithya  stadhum  —  pro  redempcione  crucis 
—  baltium  —  de  pellibus  Martherinis  —  capucio  —  Mythalby  — -  in  eo- 
dem  volumine  tali  condicione  —  ebdomada  -~  coram  domino  &  ecciesia  — « 

Sigillen;   ly  5,  8  bortfalloa,  remsorna  qvar;  a^  3,  4»  ^»  7$  skadade. 


io35.  1291.   d.    3  Mars.  Lund. 

Ganiken  Avbas^s  Taoft&ns  aovs  bref  om  anslag   tili   ini^fittande   af  etl   altai'e  i  Lunds   Dein« 
kjrka« 

B  X.  19X  K:o  340.- 

Jnstitudo  altaris  domini  andree  ThorkilU  prope    turrirh  jn  parte   au-- 
strcdi  cuius  amäuersarium  teweatur  de  vna  taherna  lundis  sitcu 

Jn  nomine  sancte  &  indiuidue  trinitatis  patris  &  filii  &  spiritus  sancti  Amen 
Ego  Andreas  Thorkilu  canonicus  lundensis.  Vniuersis  in  posterum  ad  per- 
petuam  rei  memoriam  Bone  rei  dare  consilium.  presentis  vitö  habere  sub* 
sidium  &  eterne  vite  exspectare  cernitur  premium  Recedentibus  autem  ani- 
mabus  a  laboribus  huius  vite  et  in  solis  operibus  meritoriis  que  sequuntuf 
eas  requiescentibus  salubriter  consulatur  si  in  hac  vita  vbi  adhuc  übet  quod 
noa  licet  piis  desideriis   &    placitis   deo    oblacionibus    sagaciter    preuenitur 


^')  Af  den  omsländigheten  att  B.  3.  94»  b.  uteglömt  beslämmelsen  nonagesimo  primo  bar  I8r* 
aaledt  detta  breis  upptagande  under  är  I2i5,  hvilket  nu  hSrmedelst  geooih  origiaalet  rSttas. 


^^       HO       i-rf 

stantibus  Jtem  duas  oras  terre  inspangum»  quam  donacionem  Ratam  ha4( 
beo  &  esse  volo^  &  presentibus  ipsam  conflrmo,  Jtem  arnwido  fiUo  fulconis 
confero  &  Lego  Decem  solidos  ia  sigmunda0.  cum  medietate  domorum  ibi- 
dem constructarum,  Jtem  Petro,  Laurencio,  Jacobo  &  andree.  filiis  Nicolai 
de  smarum.  confero  decera  oras  terre  in  asp0  &  vnam  Marcham  terre  in  lang-- 
halm  &  swarm0.  cum  omnibus  bonis  mobilibus  &  immobilibus  in  predictis 
predijs  existentibus,  Jtem  in  svetlingi  tredecim  oras  terre.  in  az0  Tnam 
oram  terre,  jn  albrigz0.  duodecim  denarios  terre,  Jn  va!l0  solidum  terre 
cum  decem  deharijs  terre,  in  Rngasetrum  solidum  terre  cum  decem  dena- 
rijs  terre.  in  gress0  vnam  oram  terre,  Jn  suj>erby  dimidium  solidum  terre, 
Jn  nut0  vigintj  denarios,  Jtem  in  sigmunda0  decem  solidos  terre.  cum  me* 
dietate  domorum  omnium  ibidem  constructarum,  Jtem  in  risingi  vnum  soli- 
dem cum  diiobus  denarijs  terre,  Jn  gimmu.  qqatuor  solidos  terre,  Jn  lyista- 
dum  vnum  solidum  terre,  Jn  seglingi  Septem  solidos  cum  dimidio,  in  0stby 

3uatuor  solidos  cum  dimidio,  in  ann0  viginti  denarios  terre,  Jn  sal^eganum 
imidium  solidum  terre  jn  vatnsestadum  vnam  oram  terre,  Jn  l0tby  dimi* 
diam  oram  terre,  Jn  Lundby  duos  solidos  terre  in  apastum  vnum  solidum 
terre,  in  hadabyerhum  dimidiam  oram  terre,  volens  &  Rogans  reuerendos 
viros,  dominos  Nicolaum  decanum  &  Gerardum  nostre  ecclesie  vpsalensis 
concanonicos,  quos  mee  voluntatis  exequtores  constituo  ut  hanc  meam  vo- 
luntatem  in  omnibus  compleant  &  compleri   faciant  prout  superius   est  ex- 

{>ressum  vt  autem  liqueat  omnibus  habe  meam  ordinacionem  esse  atque  vo- 
untatem  presentem  litteram  seu  testamentum  sigillo  meo.  proprio  vna  cum 
sigillis  discretorum  virorutn,  dominorum  silicet  Andree  prepositi  Olaui  archi- 
dyacionj,  Nicolai  decanj  &  dominorum,  Gerard j,  Olauj,  0ari,  Hemmingi 
concanonicorum  meorum  signari  feci  in  testimonium  &  Evidenciam  plenio- 
rem.  Scriptum  vpsalie. 

Af  Sigillen:  i^  5 — 8;  andeliga^  stycLan  qvar;  a^  3,  4  bortfallna^  remsorna  qvar. 


1087.  i2gi    d.   6    Apr.  Kettilstorp. 

Hblzita,  Böses  bustrus  gäfvobref  p4  KeUiIstorp  och  Sigvudstorp   tili  BisLopsbordet  i  SLara. 

A,  3.  ♦} 

Jn  nomine  domini  amen.  Anno  a  natiuitate  eiusdem  M.*CC*.XC*.r.VIir* 
jdus  aprilis  Ego  Elena  vxor  b0sonis  compos  mentis  &  sana  corpore  soller- 


*)  Finnes  äfven  i  B.  6.  27.  med  öfverskrift:  Jtem  de  laelilslorp  et  Sigrudatorp  ad  mensain  ept- 
scopalera  datis.  -   •  , 


— '       III       —- 

» 

ter  considerans  quod  hora'  mortb  Dichil  incercius  et  ea  preneniri  timendufti 
sit  Omnibus  neglecto  salabriter  in  aliquo  anime  preuidere  dum  sensus  sani- 
täte  Tigeret  menteque  ,jioa  turbata  dolore  corporis  &  coacta  id  cogitare 
de  quo  dolet  ordinacione  voluntatis  vitime  in  qua  tranquille  mentis  exigir 
tur  vsus  et  ratio  de  bonis  mihi  a  deo  collatis  ad  honorem  ipsius  et  in  remis-^ 
sionem  peccatorum  meorum  duxi  sanctam  ecclesiam  suam  aliquo  pio  opere 
prottt  facultas  mea  suppetit  honorare  quapropter  curias  meas  Kyaetilsthorp 
&  sigruthaerthorp  cum  bonis  omnibus  mobilibus  &  immobilibus  et  ceteris 
earundem  pertinenciis  intra  sepes  &  extra  do  &  lego  Domino  «B.  scarensi 
episeopo  eiusque  in  ecclesia  successoribus  mere  ac  simpliciter  libere  &  ir« 
reuocabiliter  perpetuo  iure  et  nomine  testamenti.  Jn  cuiqs  testimonium  te* 
stes  ad  hoc  specialiter  Tocaui  &  rogaüi  infrascriptos  quos  &  sigiUa  sua 
rogaui  apponere  huic  scipto.  videlicet  dominos  Toluonem  paetsers.  sun  &c  Hka 
N:o  1087  tili:  Arnuidum  de  mun>slundum  Datum]  &  actum  Kysetilsthorp 
tempore  supradicto. 

Et  ego  Ragnerius  rector  ecclesie  jzfrsljzfso  parochialis  "sacerdos  &  con- 
fessor  ipsius  helenae  suprascriptis  interfui  et  sicut  vidi  &  audiui 
iuratus  fideliter  hec  conscripsi  et  in  testem  me]  subseribo  et  sigiL* 
lum  meum  appono. 

Sigillen:  1^—6  bortfalloa^  remsorna  qvar;  7  skadadL 


io38.  I29I.  d  6  April.  Kettilstorp. 

Hbleha  Böses  bustra»  bref  rorande  iorrättad  skötniog  pä  Kettilstorp  ocb  Sigrudstoi^  tiir  K« 
akopen  i  SLara. 

A.a.  *) 

Omnibus  hoc  scriptum  intellecturis  Elena  bösonis  vxor  in  domino  salutem 
Quoniam  prothoplasti  rubigine  memorialis  celiula  sie  suo  eclipsatur  oficio 
quod  rare  vel  breuiter  seruat  qoe  percipit,  et  quia  frequenter  eciam  piev  vel 
iuste  et  legaliter  gesta  subuertere  nititur  et  sepe  satis  ad  hoc  insidias  pa« 
rat  excogitafa  malicia  peruersorum.  ad  hec  igitur  sane  consulere  via«  pre- 
cludere.  et  occasiones  multas  perimere  sapientum  pericia  scripture  remedio 
prouide  adinuenit.  Vnde  huius  scripti  serie  procuraui  euidenter  omnibus 
elucere  quod  curias  meas  in  kyaetrlstorp  &  sigruthaerthorp  quas  domino  .B* 
scarensi  episeopo  et  eins  in  ecclesia  successoribus  iure  &  nomine  testamenti 
legaui  sicut  in  littera  super  hoc  confecta  plene  patet.    ad   maiorem    firmita^ 


*]  Fiooes  äfven  i  B.  6.  26.  med  öfrerskrift:  De  Kattelstorp  ef  Sigriidatorp  ia  KoUacL 


—  IIA  — ^ 

tem«  flcotacionem  legitima  et  approbata  secundum  patrie  consuetudinem 
scotaui  videlicet  manu  mea  cum  manibus  astancium  haste  apposita,  ex  coa* 
•ensu  dilecti  mariti  mei  Bösonis  &  honesto  milite  domiae  Toluone  per  nie 
et  ex  parte  mea  verba  quibus  scotans  vtitur  proferente  sicut  rogatus  fuit 
per  me  &  predictum  maritum  meum  transferßndo  in  ipsum  dominum  sca- 
tensem  &  successores  eins  ut  tactum  est  possessionem«  proprietatem.  domi« 
nium  &  omne  lus  quod  mihi  de  dictis  curiis  et  earum  pertineneiis  compe- 
tebat  Domino  N«  canonico  scarensi  ecclesie  recipiente  predictas  scotacionem 
&  translacionem  possessionem  ac  proprietatis  vice  et  nomine  memorati  do 
mini  episcopi  searensis  premissis  omnibus  renunciaui  puplice  et  expresse 
omni  iuri  accioni  &  excepcioni  atque  omni  auxilio  legum  et  iuris  canonici 
uei  ciuih's  jta  quod  tarn  heredibus  meis  quam  mihi  omnis  facultas  sublata 
est  predictam  lagacionem  vel  premissorum  aliquod,  vUo  vmquam  tempore . . . 
accione  ahcuius  reuocare.  sepedicto  vero  domino  scarensi  et  cuilibet  eins  man- 
datum  habenti  potestatem  concesseram  me  sublata  de  medio  statim  auctoris 
täte  propria  &  absque  principis  &  iudicis  cuiusiibet  requisicione  et  absqiie 
vlla  iuris  proprij  lesione,  dicta  bona  &  curias  intrandi  occupandi  possidendi 
Tendendi  obligandi  &  quocumque  modo  voluerit  ac  poterit.  ordinandi.  Jn 
omnium  autem  premissorum  testimonium  testes  vocaui  &  ad  hoc  specialitep 
,  rogaui  infrascriptos  quos  &  sigilla  sua  rogaui  apponere  huic  scripto  vide- 
licet dominos.  Tholuonem  pseta^rs  sun.  Beronem  canonicum  Searensis  ecclesie. 
Asmundum  rectorem  ecclesie  Sundraesbyaergh  &  prepositum  qualine.  Nico- 
laum  rectorem  de  Söne.  Symeonem  rectorem  ecclesie  Kythem.  Thubbo- 
nem  sacerdotem.  et  dilectum  maritum  meum  Bösonem.  Juarum  0dgerth8er 
sqn.  Arnuidum  de  Munislundum.  allonem  &  fröstanum  vicinos  meos  in 
Kyaßtilsthorp.  Actum  Kyaßtilsthorp.  anno  domini.  M*'.CC*'.XC''J*.VI  die 
mensis  aprilis. 

Et  ego  Ragnerius  rector  ecclesie  0rl0so  parochialis  sacerdos  &  confes- 
sor  ipsius  helene  supradictis  rogatus  interfui  et  sicut  vidi  &  audiui 
juratus  fideliter  hec  conscripsi  et  in  bestem  me  subscribo  et  sigil- 
lura  meum  appono. 

Sifillea:  i— 4»  ^7  7  bortfallnei  i^emsoroa  qvar;  af  5  ett  stycke  qvar. 

ipSg.  1291.  d.   7   Apr.  Warnhem. 

Caniken  i  Linkopiog  Steva&s  Cestameotariska  anordoing  om  sin  qvailSteoskap. 

A.  4* 

Jn  nomine    domini   amen.    Ego    Stenaros    canonicus    lincopensis,  licet 
corpore  <iefoilis  mente  tamen  sanus^  testamentum  meum  de  bonis  que   micbi 

racio- 


—        ii3        — 

racione  laboris  mei  ex  sigillo  regio  prouenerant,  condo  &  ordino  in  hunc 
modum.  Jn  primis  lego  Ecclesie  lincopensi  in  qua  eciam  eligo  sepulturam. 
totum  predium  quod  emi  in  villa  que  dicitnr  lind,  scilicet.  pro  centum  Mar* 
chis  den.  Jtem  Monachis  de  warnem.  ve&tes  meas  sollempnes.  scilicet  tuni- 
cam.  surcocium.  &;  sl0fain.  &  .VI.  Marchas  den.  Jtem  habeo  aschaby  in 
claustro  dominarum  depositas  .GG.  Marchas  den.  de  quibus  lego  ad  tepram 
sanctam  pro  redemcione  crucis  mee.  .G.  Marchas.  denar.  Jtem  filio  so- 
roris  mee,  .XL.  Marchas  den.  de  pecuiiia.  supradicta  Jtem  claustro  do- 
minarum aschaby  .VI.  Marchas.  Jtem  ffratribus  Minoribus  Lincopie 
.III.  Marchas  de  eadem  pecünia.  Relique  .XL.I.  Marche  ordinen- 
tur  pro  anima  mea  &  exequijs  per  dominum  Lincopensem.  Jtem  filia- 
bus  sororis  mee  lego  predium  quod  emi  prope  ekby.  pro  .XX.  Marchis. 
den.  &  aliud  predium  quod  emi  ibidem  pro  .XVIII.  Marchis  cum  dimidia. 
Jtem  habeo  penes  me  .XL.  Marchas  den.  que  ordinentur  ad  hoc  ut  corpus 
meum  ad  sepulturam  deducatur  humane,  per  aliquem  quem  illifötris  domina 
Regina  swecie  helwighis  ad  hoc  duxerit  o^rdinandum.  Huiiis  mee  voluntatis 
pro  magna  parte  mecum  conscius  fuit  dominus  sigmundus  boo  sun.  sed 
hec  omnia  plene  expressi  viua  voce  coram  ffratre  Jarpulpho  generali  con- 
fessore  meo.  ordinis  ffratrum  Minorum.  cuius  eciam  sigillum  vna  cum  sigillo 
meo  proprio  presentibus  est  appensum.  actum.  Warnem«  anno  domini. 
M'^.GC'.XG.l.  sabbato  proximo  ante  dominicam  passionis.  Jtem  assigno  eccle- 
sie lincopensi  duo  vasa  argentea  que  penes  me  habeo,  pro  vno  calice  fa- 
ciendo.  actum,  vbi  &  quando.  sicut  supra. 

'  Sigilleo:   if  a  ADdeliga^  sXadade« 


1040.  1291.    d.   9   April.  Upsala. 

Decan.  i  Upsala  Nits  bref  rorande  gifven  fasta  p&  ett  jordabyte  med  Lars   Niison  af  Gistnusta. 

A.  6.  -2.  a. 

Omnibus  preaentes  litteras  inspecturis  Nicolaüs  decan us  ecclesie  vpsa- 
lensis,  salutem  in  domino  sempiternam.  Gonstare  volo  per  presentes  me  no- 
mine ecclesie  vpsalensis  tamquam  procuratorem  &  syndicum  ipsius  ecclesie^ 
Com  laurencio  Nicolai  quondam  filio  de  gismustum  &  vxore  sua  permuta- 
cionem  quandam  fecisse  prediorum  habui  enim  a  predicto  laurencio  &  sua 
vxore  sex  oras  terre  in  seby.  &  quatuor  solidos  terre  in  vilingi,  que  quidem 
predia  me  nomine  ecclesie  possidere  ac  manu  teuere  per  presentes  recpgnosco, 
pro  predictis  predijs  dicto  laurencio  &  vxore  sua  restitui  seu  reassignauj\ 
decem  oras  terre  cum  vno  solido  terre  in  villa    thigbili    parochia    vengium 

Sv.  UUpUm.  IL  iS 


—       114       - 

supef  qua  permutftciotie  rite  facta  &  legittime  inter  noa  de  utriinque  con- 
sensu.  Jn  pretorio  fulclandie  iuxta  cimiterium  aoaiom  ecciesie  teatea  dedi- 
mus  jnuooauimus  seu  adhibuimiis  fasta  wlgariter  appellatoa,  Ne  igitor  all* 
quis  dictum  laurencium  vxorem  suam  sen  heredes  ipsorum  snper  predicta 
permutacione  vim  uel  calumpniam  inposterum  inferre  seu  quomodolibet  eom 
molestare  presumat,  &  ut  ipsam  eciam  permutacionem  per  coaaensnm  no- 
stri  capituli  factam  seu  ratificatam  esse  cunctis  in  posterum  liqueat  litteram 
sibi  presentem  iieri  feci  &  sigillo  nostri  capituli  ac  meo  proprio  communiri. 
Actum  apud  vpsaliam  feria  secunda  post  primam  dominicam  paassioois  aoBO 
dominj.  Millesimo.  CG*.  Nonagesimo  primo. 

EU  stjck«  är  qyar  af  sigillel  N»>  i;  Nh>  a  är  bortfaliet 


io4i.  1291.  d.  9  Apn  Fröshammar. 

AmiHD  Haealds  sons  testaraeDtariska  anordniDg  om  sin  qvari&tna  egendom. 

Jn  nomine  patris  &  filij  &  Spiritus  sanctj  amcN.  Anno,  domini  «M'.CC*. 
nonagesimo.  primo.  terciodeeimo  kalendas  maj.  Ego  anundos  haralz  sun  licet 
corpore  debilis  mente  tarnen  sanus  senciens  me  in  extremis  laborare  saluti 
anime  mee  volens  prouidere  testamentum  meum  condo  in  hunc  modum, 
Monasterio  de  saba  vbi  juxsta  parentes  meos  sepulturam  eligo  lego  hec 
bona  Curiam  meam  in  Weclum,  et  dimidiam  Marcam  terre  in  Wik,  &  cu- 
riam  meam  aby  cum  niolandino  ibidem,  et  curiam  meam  in  cremplinghe, 
cum  bonis  Omnibus  raobilibus  &  immobilibus  in  predictis  curiis  contentis, 
et  molandina  superiora  in  thorsharghe  cum  fundo  ac  agello  ibidem,  cum 
molaribus  nouis  eadem  emtis  et  expensis  restauracioni  necessariis  eorundem, 
De  predictis  autem  bonis  volo  quod  fiat  vna  solemnis  pitancia  singulis  an* 
nis  cqnuentui  ibidem  residuum  autem  fructuum  eiusdem  vsibus  eo  abun- 
daneioribus  perpetuo  deseruiat,  nulla  facultate  predictis  monachis  relicta, 
bona  prenominata  ab  hac  ordinacione  aliquo  alienacionis  genere  distraendi, 
Ac  dextrarium  meum  cum  totali  armatura  mea,  Jnsuper  cappellam  meam 
cum  singulis  ornamentis,  videlicet  cum  pallis,  calice  deaurato,  casula,  cappa, 
antependio,  de  balddechino,  Dalmatica,  subtile,  de  purpura  dupla^  ad  vnum 
altare  ibidem  in  honore  beati  iohannis  ewangeliste  erigendum,  in  quo  srolö 
tres  missa  singulis  septimanis^  vnam  pro  defunctis,  aliam  de  sancto  io- 
banne  ewangelista,  terciam  de  domina,  in  perpetuum  celebrari  Jtera  ad 
fundandam  vnam  canoniam  in  ecciesia  strengenensi  sibi  cdnfero  curiam 
meam  ramshamar,  cum  duabus  sollidatis  terre  in  vicina  willa  viby,  ac  cu- 
riam meam  0dystde,  cum  singulis  bonis    ad    eas    pertinentibus    mobilibus  & 


kamobilibiis,  $i  mre  pnasentacionjs  ac  vice  retento  domjiiuiii  oJauum  recto- 
lem  ecoleiue  thumboherradb  fidelissimum  ao  dilectisumum  cappellanum  meum 
JMtitiiefie  iafra  octauam  jbeatorum  apostoloravi  petri  &  pauli  dominus  atren- 
genensia  *dignum  duxertt  in  aadem,  &io  autem  jsolam  curiam  in  raoishamar 
|»ediote  eeclesie  confero,  Curia  9idyitad  ad  aredes  meos  dßuoluta,  Jtem  ve- 
jierabiyii  paftri  domino  aoundo  dei  gracia  strengeneoai  epiacopo  Jego  vas 
meiun  ai^efiteum  deauratum  cum  pede  et  cooperculam  eiusdem,  ßt  pale- 
fredem  meum  meliorem,  Jta  tarnen  quod  me  reddat  quietatum  super  decimis 
acclesie  strangeoensi  quas  in  westerrek  mutuo  recepi,  Jtem  pro  redeiopciooe 
erucis  assumte  pro  viginti  quatuor  marchis  exaniioati  argenti  curiam  meam 
hasroaem  obbUgo,  infra  duorum  annorum  spacium  persoluende,  relieum  pre- 
CMim  eiu8dem  curie  cum  curia  mea  skyldaeby  cum  attinencia  sua  videjicet  thor- 
munzstse  bolstad,  ae  curia  mea  maeldrungae  ordino  pro  quadraginta  marcbis  vsua- 
lismonete  geraddo  boghulth  ciui  lybicensi,  ac  debitis  quibuscumque^  preter 
debita  ciuium  arosiensium  ac  pro  legatis  piis  locis  soluendis  infrascriptiS) 
£ccJesie  arosiensi  lego  tres  marchas  argenti.  ac  dimidiam  horam  terre  in 
mydiyngaeby  ad  prebendam  doraini  haquini  canonici  ibidem,  fratribus  pre- 
dicatoribus  ibidem  tres  marcas  argenti.  fratribus  de  argbughse  tres  marchas 
argenti,  ac  vnam  lagenam  butiri,  duos  thynones  siliginis^  vnum  tentorium, 
ynanc  nauem,  Monasterio  foth0  tres  marchas  argenti,  fratribus  stcengenensi- 
hos  tres  marehas  argenti,  Fratribus  minoribus  de  stukholmh  tres  marchas 
argeoti,  Domuj  sancte  clare  tres  marchas  argenti,  Deinde  cuilibet  domuj 
religiosorum  in  regno  swecie  constitute  vnam  marcham  argenti,  jn  supra- 
dictis  tribus  marchis  vsualis  monete  compotatis  pro  vna  marcba  argenti, 
Jtem  cuilibet  eoclesie  in  qua  mans^nem  habeo  vnam  sollidatam  terre,  et~ 
eurato  eiusdem  vnam  vtraccam,  Jtem  skuloni  eiuj  arosiensi  a^signo  curiam 
meam  in  raby  cum  predio  in  cumblum  pro  debito  suo  jta  quod  recipiat 
quamlibet  sollidatam  pro  quatuor  marchis  denariorum,  sin  autem  jcuria  ad 
eredes  meos  redeat  et  ipsi  debitum  persoluant,  Jtem  curiam  meam  byrgh^ 
assigBO  ceteris  mercatoribus  arosie  pro  debitis  eorundem,  si  infra  annum 
noQ  fuerint  persoluta^  Jtem  predijecte  vxori  mee  ingeborghi  pro  cambio 
curiarum  suarum  nseuistae,  skyddaeby  fyellastatha,  assignaui  fr0shamar  cum 
attinenciis  locana^s,  et  molandino,  cum  predio  sudrae  aedraenses,  ambas  curias 
in  asby,  Curiam  in  danar0,  cum  singulis  attinenciis  earundem,  Jnsuper  cu>^ 
riam  borustae  pro  tercia  sibi  debita  de  prediis  per  me  emtis,  Expnnsas  que 
sunt  in  sudseby,  et  fr0shamar,  ordino  ad  exsequias  tricesimi  mihi  faeiendas, 
Expensas  vero  in  ryd0  ad  solemniores  exsequias  meas  cum  primo  oportu- 
nitas  affuerit  preparandas,  Predictas  autem  curias  et  expensas  in  eis  con- 
teatas  dictis  solemnitatibus  ad  aptandas,  donec  consumate  fuerint  predilecte 
vxorii   mee  i^imini   committo   dispensandas,    cum  cooadintorio  dilectorum 


^ 


—        ii6        — 

filiörurn  meorum  domini  laurencij  bobyrgh,  et  domini  rjzfricij  byrgis  sun. 
Jnsuper  famulo  meo  petro  skyelghas  racione  cambii  assigno  curiam  meam 
hemysbyrghum  cum  singulis  ibidem  contentis,  ac  pratum  in  lydaebolstat  pro 
curia  sua  malbyrghae  prius  sibi  pro  seruicio  suo  collata,  quam  curiam  cuiu 
predio  in  vtnaes  assigno  ad  soluendum  illis  quibus  pro  prediis  teneor  mu* 
tuatis,  Jtem  siggoni  0stani  filio  confero  ob  seruicium  suum  laudabile  tres 
horas  terre  in  skynaendaeakyr,  et  vnam  horam  terre  in  aspo,  Jtem  domino 
olauo  cappellano  meo.  si  alias  sibi  non  fuerit  prouisum  lego  viginti  marchas 
den.  et  ambulatorem  quem  de  ipso  emi,  Jtem  tiolmgero  nepoti  meo  gla- 
dium  meum,  et  equum  quem  de  swnone  talgby  recepi  Jtem  byrgero  rüz 
ynam  falleram  et  vnum  eqvum  griseum  qui  est  in  curia  ryd0,  Jtem  suno- 
ni  plattan  opidum  in  quo  habitat,  et  in  salastum  duos  sollidos  terre,  cum 
dimidio  solido  in  Wadby.  Jtem  clementi  duos  solidos  terre,  vbi  domino 
laurencio  bobyrgh  visum  fuerit,  Jtem  holmmae  ciui  sictoniensi  supra  debi- 
tum  anticum  quod  sibi  teneor  pro  interesse  diutine  caren/cie  confero  tres 
marchas  den.  et  dimidiam  lestam  annone,  Jtem  frr0byrno  de  viby  vnum 
equum  valentem  decem  marchas  den,  Jtem  domino  petro  sacerdoti  meo, 
Olauo  cellerario,  Erico  coquo,  laurencio  coquo,  Cristiarno,  eluaro,  Joseph.  Wlfoni 
drifaerae,  caemppse,  cuilibet  eorum  vnum  equum,  Jtem  quinque  thynones  fa- 
rine  distribuendos  pauperibus  rusticis  in  parochia  saeterboherdhe  Et,  alios 
quinque  distribuendos  in  parochia  waestaermo,  Jtem  quidquid  de  campoiux- 
sta  asby  occupaui  restituo  ad  vsus  cummones  circumiacenciuni  villarum  quem- 
admodum  habebatur  quando  in  asby  rustici  ^habitabant,  ffructibus  tarnen 
nunp  exstantibus  ad  vsus  eredum  meorum  colligendis,  Premissorum  autem 
exsecutores  instito  svi  gracia  venerabilem  patrem  Dominum  anundum  epi* 
scopum  strengenensem,  ac  dilectum  filium  Dominum  laurencium  bobyrgh. 
Dans  eis  plenam  et  liberam  facuitatem  de  predictis  omnibus  disponendi  ad 
predictorum  equidem  euidenciam  presentes  scribi  feci,  et  sigillo  meo,  et  dilecte 
vxoris  mee  ac  illorum  qui  hüs  interfuerunt  sigillis  videlicet  domini  lauren- 
eii  bobyrgh.  Domini  haquini  canonici  arosiensis  gardiani  domuä  argburgen- 
sis,  ac  domini  olaui  capeüani  mei,  feci  communiri.  actum  Fr0shamar.  anno  et 
die  supradictis. 

Sigillen  i-^jy  nSigoi  sLadade,  fionas  del&  &  i^öda^  deU  groaa  Iridori 

1043.  1291    d.   a 4   Apr.  Fröshammar. 

Ikoebobg,  Anuod  Haralds  som  Enkas  testamente  och  gäfva  af  en  gärd  tiil  Saba  Kloster. 

A.  3.  h.  ». 

In  nomine  patris  et  filii  et  spirittts  sanetj  ameN.    Ego   Jngyborgis    con- 
dam  rißlicta  domini  anundi  haralzi  sun^  Gonsiderans  humane  coodicionis  fip^ 


—         1,7        — 

gilitatem  et    vitam   Tniuscuiusqiie   repente  tendere  ad  occasum,   nee  non  et 

rara  ac  tepida  ab  heredibus  quasi    omnium    fieri    suffragia    post    decessum*, 

Valens  igitur  viam  eligere  tuciorem  et  anime   mee   saluti  Yt  teneor .  salubri- 

ter  preuidere,  sana  &  incolumis  dei    eooperante    gracia    ad    presens    huius- 

modi  statuo  testamentum,  mooasterio  de  saba  Gonfero  mansionem   in  bora- 

stnm  eum  omnibus  attineneiis    suis    raobilibus    &   immobilibus,    Jsta    tarnen 

condicione  quod  vita   mea    durante    Hat    conuentui   vna    sölempnis    pitancia 

septimana  proxima  post    festum    beati    olaui,    annuatim,  &  celebrentur   pro 

domino  meo  et  parentibus  eius  et   mei&  solemniter   m^se  defunetorum,  Cum 

me  vero  ex  hoc  seculo    contigerit    euocari,    volo    quod    an'niuersarius   meus 

annuatim  die  debito  celebretur,  quam  eciam  curiaro   nullus   audeat  distraere 

quoquo  modo,  sed  necessitatibus   conuentus  deseruiat  in  eternum,  ad    cuius 

rei  euldenciam  sigillis  dilectorum  generorum  meorum.  videlicet   domini   lau* 

rencij  bobyrgh.  et  domini  r^ricij  byrgis  sun.  vna  cum  meo  presenti   paginä 

est  signata.  actum  fr0sliamar^  anno,  domini.  M*.CG^  nonogesimo.  primo.  oc- 

tauo  kalendas  maij. 

Sigillen:  N:o  i  pä  rod,  2  p&  gi-on  silkessnodd,  bortfalloe;  Af  ^,  andeligt,  ett  stycke 

qvar  p&  röd  silkessuodd. 


1043.  1291   d.   a5   April 

AimBEAS  Blnu  testameDtariska  förordnande  om  sin  qvarUtna  egendonr. 

Sn  nomine  patris  &  filii  &  spiritus  sancti.  amen.  Ego  Andreas,  dictu» 
Bat.  sanus  mente  et  corpore,  de  bonis  mihi  a  deo  collatis  in  remissionem 
peccatorum  meorum.  testamentum  meum  ordino  jn  hunc  modum.  Fratribus 
predicatoribus  in  strengines  apud  quos  eligo  sepulturam,  lego  dimidiam  Marcam 
terre.  in  Bancastum.  redimendam  ab  heredibus  meis  pro  XX:ti  IIILor  marcis 
denariorum,  in  termino  eis  ab  eisdem  fratribus  assignato.  Jtem  ecciesie  cathedra- 
li  ibidem,  do  VI  marcas  den.  Jtem  monasterio  in  foth0  do  vnam,  Marcam, 
den.  Jtem  fratribus  in  cskiltunum,  III,  marcas  den.  Jtem  fratribus  in  Eni- 
kopia.  .1.  Marcaro,  den.  Jtem  fratribus  in  stocholm  .1.  marcam  den.  Jtem 
ecciesie  in  thorunge  confero  ad  ornatum,  duos  solidos  terre.  videlicet  vnuni 
80I.  &  .V.  den.  in  essetum  in  kirn  um.  &.  X  den.  in  thaxungi  in  fincarlaby. 
Jtem  sacerdoti  ibidem ;  do  Illlror  *  soL  terre  ad  mensam  suam  tribus  den. 
minus  in  wiby,  vt  mei  memoria  ab  eo  &  suis  successoribus  in  oracionibus- 
habeatuR  Jtem  ecciesie  in  hosaby  do  tr^s  fisellones  in  pratis  domini  episco- 
pi  &  quartum  in  skiaellestum«  Jtem  omnibus  seruis  &  anciUis  meis  confero 
libertatenL  Jtem  pro  cruce  mea   redimenda   pro   XU   marcis    puri    assigno 


—      II«     — 

cttrias  laeas  hvergeet  &  sad^.  Jn  cukut  facti  Testimonium  :«igiiium  roeom 
ouiii  istis  aUis  duxi  presentibus  ftppoaendum.  Actum  anno  domini  «M*.CC*. 
XC^J**  in.  die  Marei  ewangeliste. 

Sigillct  faortfiiilety  rtmmu  qw. 

io44-  '29I*  d,   23 — 28.  Apr.  Upsala. 

Utvalde  irke^Biskopen  i  Upsala  Johans  stadflstelse  p4  den  tövut  (jfr.  N:o  699.)  gjorda  anord- 
ningen  001  aostaget  fi»r  Sveoska  Studeraoile  i  BarU,  samt  ytterligare  IS^rordnaode  af  en 
uppbördsmaoy  m*  bi» 

A.  7.  I.  HO. 

Omnibus  präsentes  litteras  inspecturis  Frater  ioHAKMES  miseracione  di^ 
uina  vpsaliensis  ecciesie  Electus,  Salutem  in  domino  sempitemam,  Cum  fe- 
licis  recordacionis  dominus  Jacobus  vpsaliensis  arciiiepiscopus  pfedecessor 
noster  cum  consensu  sui  capituli  ad  honorem  dej  &  comraunem  vtilitatem 
-&  multiplicacionem  ministrorum  domus  dej  de  canonicalibus  decimis  de  Ly- 
hundari  &  s0hundari  prouenientibus  ordinasset  &  fecisset  in  subsidium  & 
sustentacionem  pauperum  scolarium  de  dyocesi  vpsalensi  parisiis  studenci- 
um,  quandam  prebendam,  diligencioris  postmodum  consideracionis  intuitu 
attendens,  predietas  decimas  suis,  suorumque  successorum  vtilitatibus  & 
commodis,  vtpote  vicinas  mari  magis  competere,  retentis  cum  consensu  sui 
capituli  pro  se  suisque  successoribus  predictis  decimis,  Loco  illarum  decimas 
episcopales  de  gestrikaland  &  Tierp  ad  usus  predictorum  pauperum  scola- 
rium permutacionis  titulo  perpetuis  temporibus  assignauit^  Nos  autem  or- 
dinacionem  &  permutacionem  rite  racionabiliter  &  vtiliter  ab  eo  factas, 
ratas  &  firmas,  habere  &  permanere  volentes,  easdem  de  nostri  consensu 
capituli  innouamus  &  innouando  presentibus  conßrmamus,  Nos  insuper 
attendentes  qubd  predictis  scolaribus  de  dictis  decimis  minor  debito  pro- 
uenire  possit  vtilitas.  nisi  perpetuus  prouisor  instituatur  ad  eas  colligendas 
diligenter,  &  commutandas  solerter,  &  fideliter  parisiis  transmittendas,  cum 
consilio  nostri  Capituli  sepedicti  prouisorem  predictum  ad  hoc  ordinani- 
mus  &  fecimus,  cui  pro  prebenda  &  sustentacione  &  ei  in  hoc  negocio 
succedentibus,  decimas  canonicales  de  semingia  hundari  prouenientes,  cum 
consensu  nostri  sepedictj  capituli  perpetuo  integraliter  assignamus,  qui  & 
doctor  studencium  nunccupetur,  Quicunqu.e  autem  in  predictum  doctorem, 
per  rectorem  ipsorum  assumptus  fuerit,  si  in  sacris  ordiaibus  non  sit,  se 
in  ordinem  sacrum  infra  dimidium  annum^  &  in  presbiterum  infi*a  trienni* 
um  a  tempore  collate  sibi  predicte  prebende,  computandum  faciat  promo^ 
ueri,  Matutinis,  maiori  misse  &  vesperis  in  choro   in  ecciesia  nostra  cathe* 


—       iig       — 

drall  dominiöis  &  festiois  diebus  intersit^  Jostraedoni  quoque  flcolarnm 
quibus  Magister  Andreas,  eeelesie  nostre  prepoaitus  aliquales  pro  sustenta* 
cione  redditus  assignauerat  diligenter  &  gratis  intendet,  &  in  euria  pre- 
dictorum  scolarium  per  predictum  magistrum  .A*  collata  &  aeaignata  ei»- 
dem  residenciam  faciat,  &  ad  dispensacionem  expensarum  &  reddituam  eo* 
mm  ipsum  procuratorem  &  prouisorem  instituimus,  &  institutum  sab  tide* 
litatis  iuramento  obligatum  esse  volumus,  ad  hec  fideiiter  faciendam.  Ordi- 
namus  insuper  ut  pauperes  &  omnes  dborum  frequentantes  &  manentes  in 
dooiibus  canonkorum  qui  ab  eo  instrui  voluerint  gratis  docere  similiter 
teneatur^  si  vero  dictus  prouisor  institutus  a  rectore  &  quieumque  pro 
tempore  instituendus  in  premissis  seu  in  aliquo  premisaorum  negligens  ftic- 
rit  &  per  predictum  rectorem  legitime  monitus  se  non  correxerit  uel  emen* 
daaerit,  beneficioseu  prebenda  predicta  sentencialiter  priaetur  per  ipsum  & 
Gonferatur  alteri  qui  omnia  &  singula  premissa  voluerit  potuerit,  promis* 
serit  fideiiter  adinplere.  Vt  autem  hec  nostra  ordinacio  constare  valeat  tarn 
posteris  quam  modernis  ipsam  nostro  &  nostri  capituli  sigillis  facimns 
eommuniri.  Datum  Tpsalie  Anno  domin j.  Millesimo.  GG^.  Nonagesimo  primo, 
Jnfra  octavas  pasce. 

Hiraf  fioiras  aroe  Exemplar:  Under  det  ena  a:ne  sonderbrutna  sigili;  frlo  det  andra  sigilleo 

boirtfailocy  och  blott  en  reraaa  qvar. 

P&  baksidan:  Jobannis  electi  de  scolaribus  studentibu3  parisiis   &  doctoribus. 

E  a.  lao,  lai  bar  tili  ofverskrift:  De  provinciis  studencium  parisiis  coofirmatis  per  fratreiu 

JohaDoem  Arcbiepiscopum. 

1045.  1291    d.   28 — 28    Api\ 

Utralde  Ärke-«Biikopeii  Joaiirs  i  Upsala  sladfiistelse  p&  Biskopstionden  af  Gestrikland  och  Tierp 
lill  det  af  Oonprosten  Andreas  för  Studeraode  frin  UpsaJa  stift  inHlttade  communitet  i 
Paris;  lernte  serskildta  stadgar  rörande  dessa  Sluderandes  seder  och  föVbÄilande,  rättigfae- 
ter  ocb  skyldigbeter. 

A.  7.  1.  tB. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  frater  Johannes  miseracione  di- 
tfina  Electus  Tpsalensis  eeelesie,  Totumque  Capitulum  eiusdem  eeelesie,  Sa- 
Intern  in  domino  sempiternam.  Quotiiam  Parisiense  Studium,  uelud  fertilita- 
tis  ager,  fructus  uberes  proferens,  in  quo  grana  scieneie  colliguntur,  pro- 
docft  viros  virtutum  uarietate  fecundos,  quorum  graciosa  feeunditas,  in  alios 
alfluenter  efFunditur,  paruos  magnificans,  rüdes  erudiens,  inscios  instruens, 
&  roultos  effieaens  virtuosos,  hec  diligenti  consideracione  aduertens,  renera- 
Wlis  vir  Magister.  Andreas,  Eeelesie  nostre  prepositus,  scolaribus  de  nostra 
rpsalensi  dyocesi,  in  predicto  studio,  acquisicioni  bonitatis  discipline  &  seien- 
de, intendere  cupientibus,  de  bonis  sibi  a  deo  collatis,  domum  quandam  in 
TÜla  parisiensi^  in  vico  serpentum,  suam^  diuine  pietatis  ac  ecclesiastice  vti- 


lao 


litatis  intaitu,  contulit  perpetuo  possidendam.  Jn  qua  domo  de  nostra  dyo« 
oesi,  nunc  &  in  posterum  degentibus,  decimas  eqiscopales,  de  Gestrikaland 
&  Tiarp  assignauimus,  sub  forma  que  in  Instrumente  super  hoc  ^pecialiter 
confecto  continetur  expresse.  Vt  autem  scolares'  inibi  conmorantes,  uel  in 
posterum  moraturi,  ordinacius,  quiecius  &  commodius  ualeant  commanere, 
deliberaciotie  prouida  cum  Capitulo  nostro  prehabita,  infra  notata^  uel  sub- 
scripta  statuta  fecimus  &  ordinauimus^  a  predictis  scolaribus,  &  eorum 
sociis  semper  inuiolabiliter  obseruanda.  Jn  primis  quilibet  intraturus  de« 
raum  predictam  proraittat  per  iuramentum  prestita  fide  in  manibus  procu^ 
ratoris  sen  procuratorum,  presente  principali  &  sociis  domus,  quod  statuta 
ad  informacionem  seu  instructionem  predicte  societatis,  per  nos  facta,  fide« 
liter  obseruabit,  ipsa  ex  contemptu  seu  deliberata  malicia,  nuUatenus  trans- 
gressurus.  Jtem  quod  rectori  predictorum  paruulorum,  resident!  apud  vpsa- 
liam,  cüi  cura  ipsorum  principalior  atque  regimen  per  capitulum  est  com- 
missum.  necnon  proeuratori  seu  procuratoribus  ipsorum  parisiis  existentiuro, 
reuerenciam  &  obedienciam  quantum  ad  statutorum  obseruanciam  exhibebit. 
Jtcm  quod  eandem  domum  exibit  &  societatem  sine  contradictione  &  reclama- 
cione-  aliqua  quandocumque  a  procuratore  domus,  ut  exeat  monitus  fuerit 
Jtem  quod  racione  remocionis  predicte  dampnum  dicte  domus,  seu  alicuius 
uel  aliquorum  manentium  ibidem,  neque  per  se  neque  per  alium  procura- 
bit.  Jtem  quod  non  procurabit  per  preces  aliquas  metum  uel  displicenciam 
inducentes,  se  iterato  recipi  in  domo  eadem«  sed  procuratoris  graciam  hu- 
militer  per  omnia  super  hiis  expectabit.  Jtem  promittat  per  iuramentum 
ut  supra,  quod  stabit  iudicio  seu  iuridicioni  rectoris  puerorum  ipsius  do- 
mus,  super  omnibus  delictis,  &'  quibuslibet  commissis  que  ipsum  commoran- 
tem  in  predicta  societate  committere  seu  delinquere  contingat,  ad  quem* 
cumque  eciam  statnm  ipsum  fortuna  deduxerit.  Jtem  promittat  ut  supra, 
quod  oEfficium  procuratoris,  si  a  rectore,  &  principalatus,  si  a  procuratore 
iniunctum  aut  impositum  sibi  fuerit,  recipiat  &  peragat  sine  omni  contra- 
dictione. &  quod  promouebit  utilitatem  dicte  societatis  necnon  &  paruulo- 
rum  pauperum  simul  commorantium  vpsalie  ad  quemcumque  statum  ipsum 
deuenire  contingat.  Jtem  quilibet  intraturus  domum  predictam  promittat 
bona  fide  quod  omni  die  horas  dicat  de  beata  virgine.  ita  tamen  quod  fer 
rialibus  diebus  priuatim  per  se  uel  cum  socio,  diebus  uero  festiuis,  simul 
omnes  dicant  in  communi.  &  adeo  tempestiue,  quod  postea  irepoterunt  ad 
sermonem,  ad  quem  audiendum  ipsos  obbgato»  esse  uolumus  per  suam  pro? 
missionem,  nisi  de  licencia  principali  hec  aliquaodo  omittant  Accedentes  ad 
mensam,  benedictionem  premittant  &  in  diebus  festiuis  lectionem  babeant 
&  ^amdiu  coxamedunt  submisse  loquaptur.  £omestione,  facta  gracias  dicant. 

Post 


Pmt  coisipletoriitin  autem,  a.  Salue  Regina  dicatar  in  sabbatis  &  in  vi- 
gfliis  8af)ctorüm  sen  festiuitatibus  aliis',  ab  omnibus  sjmul  cum  nota.  Ja 
ferialibi»  uero  diebus  legendo  dicantur  cum  collecta.  Concede  nos  famulos. 
k  subiungatur  Psalmus  continue,  ad  te  leuaui  cum  Collectis.  Pretende  dor 
«line  .fidelibuft  tuis.  Dens  a  quo  sacra  desideria.  OiQnipotens  tempiternc 
deus  qui  niuomm  dominaris.  Stern  P.  De  profundis  cum  coUectrs.  Deos 
tfenie  largitoi?«  Misere .  • .  animabus  benefactc^um  nostrorum.  &  fidelium  deus. 
Jtemstatttimua&ordinamus  quod  nullus  in  Camera  uelalibi  seorsum  comedat,  nisi 
intirmus  fuerit  uel  ita  pauper  x[uod  expensas  communes  facere  nequit,  & 
tanc  de  licencia  principalis  domus  seorsum  cQmedere  poterit/  Nulius  locum 
sibi  in  domo  assignatum  per  procuratorem  mutet  absqüe  sui  licencia.  Gon<- 
trarium  faciens  ad  primum  monitus  redest.  Transgressor  huius  statuti,  qua« 
tuor  denarios  parisienses  comunitati  persoluat.  Jtem  statuimus,  ut .  nuilus 
iauitacionem  comestionis,  sen  potacionis  in  cameris  faciat.  sed  nequeabextra 
nenientibus  recipere  liceat,  peregrinos  nullus  inducat  sine  licencia  procura- 
ratoris«  Contrarium  faciens,  in  quatuor  den.  puniatur.  Jtem  statuimus  ut  in 
domo  omnes  latinum  loquantur  nisi  forsan  apud  seruientem  uel  aduenien- 
tem  aliunde,  opus  sit  alicui  alio  idyomate  vti.  Hec  omittens,  si  tercio  per 
principalem  monitus  non  destiterit,  qüalibet  uice  soluat  obolum  communi* 
t^ti.  Jn  tabula  compotum  septimanatim  non  audiant  sed  prepositus^  qui 
redditurus  est  compotunf  cum  prepositis  precedentis  &  subsequentis  septi- 
mane,  seorsum  ipsum  faciat,  &  factum  sociis  referat.  Jtem  statuimus  ut 
nullus  in  domo  clamosas  locuciones  exerceat,  aut  strepitum  faciat  vnde 
socii  pos^int  impediri.  Nullus  in  feriaiibus  diebus  in  domo  uel  gerdino  can- 
tet  Nullus  scacorum,  taxillorum,  uel  aliquo  alio  genere  ludorum  quolibet 
tempore  in  domo  uel  gerdino  uacäre  presumat.  Nullus  canes  uel  aues  ha-» 
beat  Contrarium  faciens  in  denario  puniatur.  &  si  desistere  noiuerit,v  gra- 
oius  puniatur  ad  arbitrium  procuratoris.  Jtem  statuimus  ut  nullus  uerbä 
obprobrosa,  contumeliosa,  seu  contenciosa,  in  domo  uel  extra  socio  suo 
dicat  contrarium  faciens,  &  coram  principali  conuictus  soluat  duos  .solidos 
oomraunitati  &  bumaliacionem  faciat  seu  emendam  iniuriam  passo,  ad  arbi- 
trium procuratoris  &  si  sepius  deliquerit  &  emendere  se  noluerit,  a  socie- 
tate  expellatur.  Jtem  statuimus,  ut  nullus  in  socium  manus  iniciat  fiiolentas. 
Si  quis  hec  fecerit,  domum  teneatur  statim  exire^  nee  redeat  antequam  ab«- 
solutus  fuerit  &  leso  secudum  arbitrium  procuratoris,  in  presencia  sociorum 
domus  condigne  satisfecerit,  &  insuper  si  redierit,  öommunitati  persoluat  tres 
solidos  parisienses.  Jtem  statuimus  quod  si  quisquara  domum  in  aliquo 
dampnificauerit,  teneatur  ad  restitucionem  daippni  ad  arbitrium  ri^toris  uel 
principalis^  &   c^mmuditati    pro   offensa    JC.   solidos   parisienses    persoluat, 

i6 


—        lai        — 

Jtem  statuimus  ut  rnillus  extra  domum  post  ignitegiom  seu  coverfy,  exeat 
siue  extra  maneat  sine  cauaa  racionabili.  ucl  licencia  special!  principalis. 
Transgressor  in  denario  parisiensi,  singulis  uicibus  puniator.  Jtem  statuimus 
ut  quilibet  res  communitatis  seu  bona  tamquain  reseruet,  &  si  quis  illa 
male  tractari  uiderit,  hec  teneatur  statim  procuratori  domus  intimare»  JteHi 
statuimus  quod  nullus  debitum  contrahere  audeat  ultra  quatuor  solidos  pa- 
risienses,  nisi  petita  licencia  procuratoris  &  optenta.  Transgressor  huius 
a  consorcio  exciudatur,  donec  satisfecerit  ad  arbitrium  procuratoris.  Jtem 
statuimus,  ut  si  quem  sociorum  predictorum  infirmari  contigerit,  statuatur 
aliquis  per  principalem  de  Societate  singulis  diebus,  qui  infirmi  curam  sol« 
licitam  gerat  Cum  autem  aliquiis  morti  appropinquauerit,  ömnes  socij  qui* 
buscumque  aliis  negociis  postpositis,  laborantis  transitum^  domino  deuote 
commendent,  super  mortuum  vero  omnesuigilent^  &psalteriumlegant^  et  studiose 
defuncti  curam  gerant,  donec  corpus  ecclesiastice  traditum  fuerit  sepulture. 
Jtem  statuimus  &  ordinamus,  quod  qui  in  domo  predicte  societatis  consti- 
tuitur  principalis,  promittat  in  manus  procuratoris  cum  iuramento  quod 
curam  &  soUicitudinem  personarum  &  rerum  diligentem  gerat  atque  habeat, 
libros  &  res  communitatis  non  distrahat,  nee  distrahi  permittat  seu  extra 
domum  concedi  absque  licencia  procuratoris.  Defectus  &  insolencias  delin- 
quenciui6,  cum  opus  fuerit,  procuratori  referat,  Capitulum  semel  teneat  in  sin- 
gulis septimanis,  &  deiinquentes  in  premissis  seciindum  prenotatas  penas  puniat, 
atque  moniciones  faciat  quas  pro  utilitate  &  honestate  communitatis,  noue-» 
rit  expedire.  Procurator  uero  quater  in  anno  capitulum  cum  ipsis  teneat, 
sepius  si  sibi  uisum  fuerit  expedire.  Jtem  statuimus  ut  cum  capitulum  te« 
netur  a  procuratore  seu  principali,  nuIIus  ibi  loquatur,  nisi  qui  acusat  & 
qui  acusatur^  nisi  de  licencia  presidentis.  nee  quis  alium  accuset  cau$a  vin- 
dicte,  sed  solum  causa  correctionis.  Transgressor  singulis  uiqibus  in  obolo 
puniatur.  Jtem  statuimus  ut  vltra  duodecim  personas,  non  assqmantur  ali- 
qui  ad  societatem  predictam,  nisi  de  speciali  mandato  rectoris  ipsorum.  Ve- 
rum quia  equum  &  racioni  consentaneum  esse  dinoscitur,  ut  quilibet  re* 
cep^i  beneficij  memor  existat,  ideo  uolumus  singulos  societatis  predicte  obli* 
gari  per  snam  promissionem  quam  faciant;  domum  intrando.  ut  cum  domi- 
nus ipsos  ad  ^'fortune"  pingu Joris,  statum  fecerit  deuenire,  quilibet  eorum 
eum  beneficium  ecciesiasticum  fuerit  assecutus,  predieti.  ßocietati  subsidia 
caritatis  rependat,  sub  tali  modo  &  forma  vt  qui  vna  cum  hostpicio,  lignis, 
potagio,  lectisterniis,  &  utensilibus  domus,  ultra  duodecim  denariorum  sub- 
uencionem  septimanatim  receperat,.  a  prebenda  dictis  studentibuä  a^signatai 
ad  totidem  annos,  quot  predictum  subsidium  in  domo  pcediel^  ;habuerat;) 
quintam  decimam  partem  adepti  beneficij  ecclesiastici,  primts,  aiinis  in  subr; 
sidium  predicte  communitatis  persoluat.     Qui  uero.  duodecim  tantum  dena- 


—        ia3        — 

rioruni«  subsidium  reoeperat,  tricesitnam  partem  redditaum  suorum  modo 
predicfio  solvere  teneatur;  Jlli  uero  studeates,  qui  tantum  cameram,  ligna, 
po^agium,  lectisternia,  habuerant  ia  domo  predicta,  assequti  beneficiam  e'c- 
desiasticuro,  dictam  communitatem  respiciant  secuadüm  arbitrium  discrecionis, 
ipsis  a  deo  collate  Subsidium  uero  supradictum,  mittatnr  vpsaliam  rectori 
predictornm  puerorum/qui  illud  ad  usus  ipsorum  conuertet  atque  dispen- 
sabiL  Supradicta  statuta  semel  in  singulis  septimanis  coram  sociis  in  com- 
mnni  legantur,  ne  quisquam  propter  ignoranciam  uel  obliuidnem  ab  eorum 
obseruancia  se  excusare  possit.  Jn  cuius  rei  testimonium  sigilla  nostra  pre- 
^iitibus  sunt  appensa.  Actum  anno  doraini.  M*.GG*.  nonagesimo  Primo.  in- 
fra  octav.  pasche. 

Sigillen:  N:o  i  mest  bortfallet^  remsao  qvar;  af  N:o  a  fiones  ett  stycke. 

1046.  1291   d.  6   Maj.  Westeräs. 

HoLMGBB  Ulfs  sovs  bi*ef  rörnsde  försäljniDg  af  en  wret  vid  Westeräs. 

A.  6.  a.  X. 

Omnibus  presentes  litteras  uisuris  uel  audituris,  Holmgerüs  vlph  sün, 
Salutem  in  domino  sempiternam  Propter  varietatem  successionis  humane  quan- 
tumcumque  rite  gesta,  calumpnie  sepius  subiacerent,  nisi  autenticarum  litte- 
rarum.  testimonio  firmarentur,  &  idcirco  contra  obliuionis  nubilum,  Jn  hiis 
precipue,  que  stabilitatis  robor  habitura  sunt,  Hoc  remedium  humana  indu- 
stria  adinuenit.  Jnnotescat  igitur  tarn  presentibus  quam  tuturis  •  .  •  iuxta 
Westraarus  agrum  vnuni.  separatum  ab  aliis  qui  wlgariter  dicitur  wretir 
ad  ine  iure  hereditario  deuolutum  Sunonis  mercatoris  heredibus,  prout 
inter  nos  conuenit  pro  iusto  precio  uendidisse  Super  hoc  facto,  ne  iraposte- 
rum  aliquam  conJtingat  calumpniam  suboriri,  Jn  presenti  littera  sigillo  meo, 
vna  cum  sigillis  aunncxxXi  mei  Domini  Anundi,  nee  non  &  ciuitatis  arusien- 
sis  sigillata,  fidedignorum  adliibita  sunt  testimonia  ^f^^scriptorum.  videlicet« 
Martini  langabenh,  Ans^almi,  kanuti  aurifabrj,  henrici  crusae,  Arnoldi  Johan- 
nis  carpentarii,  Harocii  siuichini.  Jacobi  balteatoris.  Tythemanni  leethorÄ  arnoldi 
sartoris.  Johannis  chilboe,  &  aliorum  plurium  ciuium  in  ciuitate  memorata 
Datum  arusie.  Anno  domini  M*.CC*,  nonagesimo  primo.  Jn  die  beati  Jo- 
hannis  ante  portam  latinam. 

Sigillet  N:o  I  finnes;  N:o  ij  3  bortfallne. 

1047.  1291   d.    16   Maj.  Tveta. 

Meoihthobs  i  Tweta  testamente  och  aDordoing  om  sin  qvarlätoa  egcndoia. 

A.  4.  b.  I. 

'  Jn  nomine  patris  &  filii  &  spiritus  sancti  Amen.  Ego  Meghinthor  in 
rwetum  memor  humane  fragilitatis,  &  quod    terminus    mortis    omnibus   sit 


—        ia4        — 

incertus,  sanus  tarnen  &  incolomis  testämentuin  meom  de  bonis  miohi  a 
deo  concessis  in  meorum  remissioiieiii  peccatorum  ccmdo  &  ordino  in  himc 
iBodum.  Ecciesie  vpsalensi  do  anum  soliduin  terre  in  loaskialf  in  parochia 
belingh.  Fratribus  predicatoribus  sictonenie  si  in  hac  nia  extra  regnum 
sie  mori  oontigerit  tres  solidos  terre  in  endistum  in  parochia  dalby.  Ecciesie 
nes  duos  solidos  terrei  ibidem.  Eeclesie  dalby  diodidium  soL  terre  'ibidem, 
Preterea  dilecte  vxori  mee  hulmfridi.  ynam  marcam  terre  Patrimonium  .memn 
in  rwetum.  Jtem  do  sibi  de  curia  quam  dedit  michi  frater  karolns,  frater 
patris  mei  medietatera  omnium  terrarum  &  omnium  mobilium  ibidem.  Te« 
stes  istius  ordinacionis  mee  presentes  fuerunt  dominus  petrus  rsacerdos  de 
nes.  Dilecta  vxor  mea  hulmfridis.  Mater  sua  cecilia.  Gener  mens  vif.  Frater 
karolus  &  frater  bo  de  siktunia.  peto  insuper  hurailiter  ad  maiorem  huius 
facti  euidenciam  sigilla  venerabilium  dominorum,  videlicet  domini  mei  .J. 
dei  gracia  vpsalensis  electi  ac  capituli,  Domini  magni  Jonsun,  Domini  be- 
nedicti  bosun  &-conuentus  fratrum  predjcatorum  siktonie  presentibus  fir- 
miter  appoiii.  Datum  rwetum  anno  domini  M'CC*  Nonagesimo  primo  XVII 
kal.  Junii. 

Sigillen:  N:o  i  Andeligi,  mycket  skadadt;  a^  3,  4  bortfallne;  remsorna  qvar« 


1048.  1291   d.    16  Ma|  Tweta. 

GiciLiA  RiGifWALDS  DOTTBHS  testameotariska  förördnande  om  sin  eAerlemnade  egcDdoiii. 

A.  4-  b.  a. 

,  Jn  nomine  patris  &  filii  &  Spiritus  sancti  Amen.  Ego  Gequa  ragnwalds 
D0T.£R  de  hoa  memor  humane  fragilitatis  &  quod  terminus  mortis  omnibus 
sit  incertus,  sana  tarnen  &  incolumis  testamentum  meum  de  bonis  michi  a 
deo  concessis  in  meoram  remissionem  peccatorum  ordino  in  hunc  modum. 
Ecciesie  vpsalensi  do  vnam  marcam  den.  Fratribus  predicatoribus  sik- 
tonie apud  quos  eligo  sepuituram  sex  marcas  den.  Fratribus  minori- 
bus  vpsalie  ynam  marcam  den.  sororibus  sancte  clare  in  stocholm  vnam 
marcam  den.  Ecciesie  funbobered  duas  marcas  den.  Ecciesie  othinshargh 
duas  marcas  den.  Hospitali  infirmorum  enikopie  dimidiam  marcam  den.  Jtem 
ecciesie  nerthetuniim  duas  marcas  den.  volo  autem  ut  deuarii  soperius  in 
testamento  meo  assignati  ante  annnm  &  diem  post  obitum  meüm  a  meis  here» 
dibus  modis  omnibus  persoluantnr«  Sin  autem  ante  annum  predictos  dena- 
rios  heredes  mei  non  soluerint  assigno  in  vikaby  qitinque  solidos  terre  pro 
testamento  meo  soluendo^  distrahendos.  Testes  huius  ordinacionis  mee  pre- 
sentes. fuerunt  fratres  predicatores  de  siktonia,^  frater  bo,  &  frater  karo- 
lus. dilectus-  gener  mens  meghinthor  &  dilecta   filia  hulmfridis  ac  sacerdos 


dominus  petrus  de  nes.  Jnsuper  petd  sigilla  veAetabili^  patris  dommi  J^r^ 
hannis  dei  gracia  electi  vpdalensis  3c  capituli  ibid^äm^  ao  fratrum  predicato* 
mm  sictunie  presentibus  appooi.  Datum  rwetum  anno  domini  M*CC*^  No^ 
jiagesimo  primo  Decinio  s^ptimo  kal.  Junij^ 

Sigillenx.  Nu>  i  Andeligl;  a,  3  b€>rlfiillBe;  remcorna  qrar«^ 

io49-  1291.  d.    19  Maj.  Sigtuna, 

Hagaus  Joravs  sons  testaroente  af  fastighet  Uli  Skoklostter  för  tt|yi*ättande  af  ^  en  vicaria    der«» 
Stades. 

^»  S.    b.     Ir 

Omnibus  presentes  litteras  inspectnris.  Magnus  Joanssun^  salutem  in 
domino«  Gnm  inter  ea  que  antmabus  defanctorum  '  subiieniunt,  potissimum 
sit  immolacio  liostie  solutaris  corporis  &  sanguinis  domini  nostri  ihesu  christi^ 
Jdcirco,  saluti  anime  mee,  ac  meoruni,  prouidere  desiderans^  in  monasterjo 
sanctimonialium  in  scho,  in  quo  corporis  mei  sepulturam  eligo,  vicariam 
perpetuam  constituo,  de  .(^luriis  nieis,  fr0saker  &  fullabro  cum  molendino 
ibidem «  &  insula  Lis0,  necnon  predio  meo  in  faldanes,  sieut  ipsa  possideo, 
Tolens^  vt  prouisio  dictorum  bonorum  apud  predictum  monasterium  sancti* 
monialium  perroaneat,  &  racione  fructuum  prouenientium  de  dictis  bonis 
monasterium^  ipsum  vicarium  in  predictam  vicariam  per  dominum  vpsalen«-  s 
sem  institutum  teneatur  pascere  decenter  sicue  et  alios  presbiteros  mona-^ 
sterio  sseruientes,  &  pro  uestitu  amministrare  eidem  pecuniam  annis  singu- 
lis  secaodum  taxacionem  &  mandatum  eiusdem  Domini  vpsalensis/  Ceterum^ 
ipsum  vicarium  ad  dicendum  quatuor  missas,  primam  videliceft  de  beata 
virgine,  secuadam  pro  defunctis,  terciam  &  Qoartam  prout  eum  sua  deuo** 
cio  direxerit,  vigilias  nouem  leccionem  semel,  bis,  Septem  psaimos  cum» 
letania  septimanis  singulis  obligo,  noiens  eum  per  ipsum  monasterium  ada- 
liquid arapIiHi  astringiv  nisi  hoc  facere  uoluerit  de  sue  beneplacito  volun* 
tatis.  Si  autem  contigerit  monasterium  ipsuni^  ordinaciones  ctp^a  vicarium* 
&  vicariam  factas,  noUe  seruare,  &  monitum  legittime  per  Dominum  vpsa- 
lensem^  ea  postposuerit  emendare,  ne  mea  per  hoc  frastrari  possit  intencioy- 
volo  ex  hac  preseoti  Biea  ordinacione,  vt  prouisio  dictorum  bonorum,  ex-  ^ 
tunc  ad  Dominum  vpsalensem  absque  cuiuslibet  contradictione  pertinent,: 
&  tunc  ipse  de  predictis  bonis  in  ecclesia  vpsalensi  perpetuum  vicarium 
instituat,  qui  pro  me  &  meis  ad  supra  posita  sufTragia  teneatcin  vo4o  eciafro 
vt  tempore  defunctionis  mee,  bona  in  predictis  Curiis-  conscribantur  6t  1»^ 
giltetur  scriptum  sigiUis  Domini  vpsalensis  &  conuentus  'de  seho^  ut  de 
predictia ,  bon|s  ^  c^a  aemper   in   posterum    noticia   habeatur. 


Jn  cuius  rei  testknonitiiii,  Tna  cum  sigfHis^  venerabilis  Patris  Domirri  Johann 
nis  dei  gracia  electi  vpsalensis,  &  Domini  Niefaolai  decani  eiusdem  ecciesie  & 
ConueoUt»  sanctimonialiuin  in  sco,  &  fratris  J^aelts  diktunensis  lectöris,  sigillnm 
meum  presentibus  est  appensnm.  Datum  Siktüniey  Anno  Domini  Mille^imo 
Ducentesimo  Nosagesimo  Primo  Jn  Crastino  Beati  Erici  Regis   Et  Martyris. 

jSigillen  N;o  i,  a,  3  skadade;  N:o  4  oäsian  bortfaüet 


io5o.  1291.   d,    12   JunL  Linköping. 

Dom-Capitlets  i  Linköping  skrifvelse  tili  Dom-Gapitlel  i  Upsala  ro'rande  forrfittadt  BiskopsvaL 

^  A.  3.  o.  u  »o. 

Reuerendis  domiais&lienestidpreposito&capitulo  ecciesie  wpsalensis.  Capi- 
tulüm  lincopense  debita  honoris  renerencia  cum  salute.  Sacris  canontbns 
nouimus  esse  cautum,  vt  ultra  tres  meoses  pontifice  proprio  non  vacet  ec- 
clesia  eathedralis  ne  pro  defectu  pastoris  dominicum  gregem  lupus  rapax 
invadat  aut  vidiiata  eccleBia  in  suis  facultatibus  graue  dispendium  paciatur. 
Ea  propter  bone  memorie  benedicto  episeopo  nostro  lincopensi  anno  do- 
mini*  M^.GC'.XC.  primo  octauo  kalendas  iunii  sicut  deo  placuit  viam  vni- 
uerse  carnis  ingresfiö  corporeque  presens  prout  moris  est  ecclesiastice  re- 
uerenter  tradito  sepulture.  Nos  prepositus  &  canonici  lincopenses  conueni- 
entes  in  vnum*  ad  träetandum.  de  die  electionis  futuri  pontificis  faciende 
terminum  yigiUam  pentecostes  duximus  statuendum.  Citatis  igitur  interim 
8c  tunc  presentibus  omnibus  qui  electioni  celebrande  debuerint  voluerint 
&  potuerunt  commode  interesse  diem  electionis  celebrande  terciam  feriam 
pentecostes  prefiximus  qua  quidem  die  in  capitulo  nostro  nos  recepimus 
de  electione  futuri  pontificis  sicut  duximus  tractaturi.  Sane  post  diuersos 
tracitatjus  inter  nos  habitos  &  nominaciones  diuersarum  personarum  simp* 
liees  ac  diseussiones  &  inquisieiones  multiplices  tandem  placuit  nobis  Vni-^ 
uersis  &  singulis  per  uiam  compivomissr  nostre  uiduate  ecclesie  prouidere. 
considerantes^  difficulter  multitudinem  in  vnum  eonuenire  &  sepe  in  pau- 
cos  pocius  spiritum  consilii  sanioris  venire  dedimusque  pJenam  &  liberam 
voa;nimiter  potestatem  dominis  birgero  iohanni  &  baquino  viris  fidedignis 
concanonicis  nostris  vt  quemque  hü  treys  simul  uel  duo  ipsorum  de  sc  uel 
aliis  de  gremio  tarnen  ipsius  ecclesie  nobis  &  diote  ecclesie  nostre  eligerent 
sine  contradiotione  qualibet  in  prelatum  haberemus  Sc  pastorem  Qui  sece* 
dentes  in  partem  &  spiritum  sanctum  i»voca«ites  deuote  prout  nobis  post- 
modum  retuleränt  deliberacione  ac  examinacione  inter  se  habita  diligenti 
tandem    in   dominum   laurencium   eiusdem   ecclesie  prepositum   cfoneorditer 


T=r.  W7  -rr. 

€Oinieneruiit  vi^um  vt|que  pleoe  &  mature  etatis  vtpote  qui  iamtricesi-^; 
mum  annum  etati&  siie..exegit  vjrumque  .suHicientem  &  ydoneum  de  matri- 
monio  legitimo  susceptum  &  in  sacris  ordinibus  constitutum  mopum  uita 
Sc  litterarum  sciencia  coi^mendandum.  ele<ftionem  vero  predictus  dominus 
birgerus  puplicauit  hoc  modo.  Jn  nomine  patris  8c  filii  &  spiritus  sanctf  amen. 
Anno  domini.  M*.CC*.XC  primo  secundo  ydus  iunii  Ego  birgerns  canoni- 
cus  lincopensis  de  voluntate  &  consensu  dominorum  iohannis  &  haquini  con- 
canonäeoruin  &  collegarum  mBorum  in  .quosr  eompromissum  fuit  vnammiCer 
a  capitulo  nostro  &  in.  quos  potestate^  prouidendi  ecclesie  nostre  de  pa- 
store  transtulerunt  vice  mea  &  ipsorum  &c  omnium  aliorum  in  electione 
ins  habencium  &  hie  presencium  ex  auctoritate  &  potestate  supradicta  mi- 
hi &  coIJegis  meis  concessa  inuocatus  Spiritus  saneti  gracia  dominum  .1.  pre- 
positum  eccI^sie  nostre  in  quem  ego  &  dicti  domini  Johannes  &  haquinus 
conueninius  in  episcopum  ecclesie  lincopensis  eligo  &  pastorem  &  ipsam 
electionem  in  hiis  scriptis  puplico  solempoiter  in  communi.  actum  anno 
loco  die  &  tempore  supradictis.  Dictam  uero  electionem  sie  canonice  &  so- 
lempniter  celebratam  &  piiplicatam  in  communi  omnes  vnanimfter  recepimus 
Sc  approbauimus  te  deum  laudamus  more  solito  cum  cordis  iubilo  decan- 
tando  Jdem  vero  electus  electionem  huiusmodi  eadam  die  sibi  presentatam 
licet  ex  humilitate  se  insufficientem  &  indignum  asserens  multipliciter  ex- 
cmaret  nobis  tarnen  vehementer  instantibus  timens  diuinis  disposicionibus 
cootraire  diuine  voqajcioni  cernicem  pordis  humilians  invocato  diuine  pie- 
tatis  auxijl^  äie  supradicta  humiliter  votis  fratrum  assenciendum  duxit  non 
tarn  tiipi^de  qu^iQ  djeiipte  electionem  ipsam  ofBcium  honusque  impositum  vt 
prode^se  valeat  suscipiens  &  acceptans.  vestre  igitur  prouidencie  &  discre- 
cioni  huflpilitjer  suppUcaiTius  vt  electionem  supradictam  dignemini  confirmare 
ecclesiecmp  jMtre  suffraganeis  pev  vestras  patentes. Jitteras  demandare  qua- 
tinus  eidem  electo  nostro  munus  consecracjouiis  per  sacram  manuum  impo- 
sicionem  velint  &  debeant  impendere  cum  primum  super  hoc  fuerint  re- 
quisiti.  hoc  autem  canonicum  decretum  vobis  mittimus  roboratum  propriis 
manibus  &  subscriptum  prout  sequitur.  Ego  birgerus  canonicus  linco- 
pensis! supradictis  omnibus  >&  SMngiilis  ipterfui  consensi  &  consen^io  ac 
manu  propria  subscj^ibo  Si  sig^illum  meum  appono  :+:  Efi'O  iohannes 
canoq^qus  <  aMicf^jßjsnsi^  supradictis  omnibus  &  singuiis  intertui  consen- 
si &  consenc^o^o  propria  ma,üu  subscribo  &  sigillum  meum  appono :+: 
Ego  haqainus  canonicus  lincopensis  supradictis  omnibus  &  singuiis  interfui 
eonstim'  &  .öonsenoio  ae  manu  propria  subscribo  .&  sigillum  meum  Appono 
£gOil>oso  e&noniüui  lincopansis  supradictis  consensi  &  consencio  ac  pro- 
pria' manu  .subscribo.  &  sigillum  nieum  appojno  *A v  Ego  ericus  canonicum 
lincopensis  suj)radictis  consensi    8c    consencio    ac    propria    manu    subscribo 


-^        iiS 


8c  slgiUnm  mecitt  appono  :0r  ad  mäksrpefti  antem  predictorum  euicl^nciam  sigfRuin 
capituli  nostri  vna  cnm  sigillis  no^ris  presentibus  est  appensum.  actum  vt 
supra.     &c. 

Alia  sex  dgilleo  Irö  bortfallne^  men  pergamentsremsorna  qvar. 


fo5i.  ii>9i.  d.  a8  Aug-  Westeräs. 

Predikare-Ordens  vid  hallet  proviocialroote  i  Westeras  hos  Svenska  Kongl.  RSdet  gjorda  anhällan 
att  Ordens  I  SkeniDge  genom  vAdeld  nödstillda  bröder  tili  understod  niftlte,  ioke  sftsoni  skyldig 
iitlagay  Utas  sAsom  frivillig  gäfva  eller  almosa,  ifveo  framd^let  forunnas  den  andel  af  fal* 
tigUonden,  som  de  tillförne  fStt  tillgodonjuta. 

B.  3.  49. 

UiRis  venerabilibus  &  discretis  omnibus  in  consilio  domini  Regis  swe* 
cie  constitutis.  Fratres  ordinis  predicatorum  Q-  prior  prouincialis  &  difini- 
tores  prouincialis  capituli  apud  westraaross  celebrati  oracionutn  suarum  de- 
uotum  seruiciuni  cum  salute  Quoniam  fratres  ordinis  nostri  deskeningia  tarn 
propter  vastacionem  incendij  precedentem  quam  propter  caristiam  iäm  in- 
stantem plus  solito  artantur  inopJa  xta  quod  non  sustehtari  queant  commo- 
de  nee  ecclesiam  aut  alia  edificja  vsibus  suis  oportuna  sine  cbristifidelium 
piis  auxiliis  sufBciunt  consummare,  excelleneie  ^estre  deuote  &  humiliter 
supplicatmur  quatenus  porcionem  decime  pauperum  quam  haetenus  de  ve- 
stra  gracia  perceperunt  eisdem  conferre  velitis  eeiam  in  futurum..  Scientes 
quod  tarn  ipsi  quam  nos  &  ordinis  nostri  fratres  alij  non  redditus  certos 
aut  debitüm  sed  donum  pure  elemosine  esse  reeognoscimus  qulcquid  ex  dicta 
decime  porciuncula  memoratis  fratribus  conti^erit  prouenire  Jn  cuius  cogni- 
cionis  testimonium  sigilla  nostra  duximus  pre^otibus  apponenda  Datum  in 
capitulo  prouinciali  apud  westraaross.  Anno  domini  Millesimo  CC  XG  I. 
Jn  octay.  assumpcionis  boate  vir^^inis. 


loSa/  *29i.  d.  25  Sept  Rom. 

P&fven  Nicolaus  IVls  Skrifvelse  tili  irke-Biskopen  i  Upsala  att  tili  SfferlfiggnMigar  xorande 
Heliga  landeU  angelfigenheter  tili  möie  kalla  Presterskapet  och  genom  ombud  fore  nSsta 
Kyndeliilifissa  om  dervid  fattadt  beslut  lemoa  Apostoliska  stolea  uoderrStleke* 

Nicolaos  episcopus,  senilis  «eroormm  Dei.  Venerabili  fratri« .  Archiepi« 
seopo  Vpsalensi.  salutem  e't  apostolicam  benedictionero«  JFnter  cetera  couten<» 
ta  in  no&tris  litteris,  quas  tibi  per  venerabilem  fratoem  nostnim  • .  Tripolis- 

num 


—         lag        — 

num  Episcopttm  super  uegotio  Terre  sancte    dirigimus    habetur   expressum^ 

ut   tu  et  Prelati  tue  proüincie,  tarn  reguläres  quam  «eculares  tamque  exem- 

pti  quam  non  exempti  quos  per  te  prout  in   eisdem   litteris   exprimitur,  ad 

prouinciale  Goncilium  uolumus    conuocari,    celeriter    conuenientes  in  vnum, 

et  deliberantes  sollicite  super    toto    negotio    supradicto,    nobis    quod    super 

hijs  in  eodem  fiierit  deliberatum  Concilio,  per  viros  ydoneos  et  discretos,  ac 

suflfieienter    instruetos,    propter  hoc  ad  sedem   apostolicam  destinandos,   us- 

que  ad  festum  purificationis  beate  virginis  primo  uenturum,  studeatis  quan- 

tocius    intimare,    prout    in  *  eisdem    litteris,    tu    et    ijdem    Prelati   uidebi- 

tis    plenius    et    seriosius    contineri.      Quia    uero    propter   impedimenta   ua- 

ria  et  diuersa,  et  uiarum  discrimina,  que  in  itineribus  frequenter   occurrunt, 

prefatus  Episcopus  sie  ad  partes  ipsas  festinanter   fortasse  non   poterit  per- 

uenire,    tioique    dirigere    litteraa    supradietas,  ,ut    infra   predictum    festum 

eodcm  celebrato  Consilio  et  deliberatione  secuta,   huiusmodi  tui  et  Prelato- 

rum  ipsorum  nuncij,  ad  apostolicam  sedem  personaliter   ualeant  se  conferre 

volumus   et   per  apostolica  tibi  scripta  mandamus,  quati;ius,  receptis   nostris 

litteris  supradictis,  quam  cito  poteris  concilium  celebres  memoratum,  et  de- 

liberationem  ipsius  per   viros   ydoneos   prout   super  ins  est  expressum,  dila* 

tione  suramota  qualibet,    nobis   una   cum   Prelatis  eisdem  significare  procu- 

res.    Dat.    apud     Vrbemueterem    Vif.    Calend.    Octobr*    Pontificatus    nostri 

Anno  Quarto. 

Blybullan  bortfallen.  /  hörnet  pi  uppvecket:  M.  de  Fract  de  Cur. 


io53.  1292. 

Carl  Gustavs  sons  testameotariska  anordning  af  sio  qvarl&tenskap. 


A.  Iß.  8.  1. 


Jn  nomine*  patris  &  filii  &  Spiritus  sancti  amen,  Ego  Karulüs  G0stasson, 
anime  mee  salubriter  cupiens  prouidere,  testamentum  meum  condo  in  hunc 
modum,  Fratribus  predicatoribus  skeningie  apud  quos  eligo  sepulturam  lego 
sexaginta  marcas  den.  &  .X.  marcas  puri,  de  domino  .b.  cmondam  episcopo 
lincopensi  requirendas  in  quibus  michi  tenebatur,  Jtem  .LxXX.  marcas  puri 
pro  cruce  mea  redimenda,  ita  tarnen  diuidenda,  Xlf.  marcas  pro  expensa  illius 
gui  ^adit  cum  oblacione  mea  ad  terram  sanctam,  XX:ti  marcas  pro  anima  mea.  & 
X.  pro  anima  patris  mei,  &  X.  pro  anima  matris  mee  et  decem  marcas  pro  anima 
domin]  Johannis  philippj,  &  decem  pro  animabus  omnium,  a  quibus  aliqnid  iniu- 
Sif.  DipUm.  u.  '7 


—        i3o        — 

ste  habueram^  &  VIIL  marcas  pro  animabus  famulorum  meorum  mortuorum , 
quibus  in  stipendiis  non  satisfecj  pro  seruitute,  &  cuilibet  cl^ustro  in  swecia,  III« 
märcas  den.  preter  illis  quibus  plus  dederam,  videlicet  claustro  sororum 
skeningie,  cui  dabopredium  meum  in  budbaoiar  ista  condicione^  yt  soror  katerina 
ibidem,  redditus  de  eodem  babeat  in  diebus  suis  ad  vsus  suos,  &  post  ipsam  mor* 
tuam,  claustrum  habeat  illud  idem^  Claustro  westraarus  decem  marcas  den. 
Claustro  in  Eskilstunum,  «V.  marcas  den,  Jtem  fratribus  in  strengiaenes,  VII, 
marcas  den.  Jtem  fratribus  Enecopie  IIILor  marcas  den.  cum  dimidia^  J[tem 
claustro  in  F0db0,  XXrti  marcas  den.  Jtem  claustro  in  sko,  VI.  marcas  den. 
Jtem  fratribus  0straaros^  Illlror  marcas  den,  Jtem  fratribus  in  Aba  IX. 
marcas  den.  pro  anima  mea  &  famulorum  meorum,  Jtem  Prior]  habraham  tim- 
briam  pellium  variarum  &  similiter  claustro  dynaemunae  Petro  stikkae  uel 
suis  heredibus  .L  marcam  argentj.  Fratribus  predicatoribus  in  wisby  .1.  mar- 
cam  argentj,  Fratribus  minoribus  ibidem  .1.  marcam  argentj  Ospitali  in  guth« 
landia  .1.  marcam  argenti,  Claustro  monialium  ibidem,  .1.  marcam  argenti. 
Griseis  ibidem  .L  marcam  argenti.  Jtem  cuilibet  ecclesie  cathedraii  decem 
marcbas  den.  £Iauo  de  resum,  X.  marcas  den.  Ecclesie  strengiaenensi  .X.  mar- 
cas puri  de  heredibus  domini  .B.  quondam  lincopensis  episcopi  requiren- 
das,  in  quibus  mihi  tenebatur,  Jtem  fratribus  predicatoribus  Raewalie,  VL 
marcas  den.  &  monialibus  ibidem  .VI.  marcas  den.  Jtem  cuilibet  ecclesie 
vbi  curias  habeo  patrimoniales,  &  matrimoniales  .1.  marcam  den.  &  mar- 
cam sacerdoti,  Kanuto  Jonson.  vnum  haerniskae  &  vnum  gladium  que  ambo 
possedit  pater  suus,  Agmundo  dotersson.  dextrariura  meum  griseuro  cum 
sella  nöua,  &  dextrarium  meum  blac  Agmundo  qui  est  cum  domino  benedicto 
paeterson.  sorori  mee  Jngiburgi  .XX:ti  thynones  brasej,  &  vnum  talentum  na- 
uale  cupri,  Amite  sue  doter,  XII.  marcas  den.  Ragnfridi  amite  sue  .XIL 
marcas  den.  Coniugi  hemmingi  ysacson.  .IX.  marcas  den.  Jtem  gertrudi  olafs, 
X.  marcas  den.  coniugi  hemmingi  dyabn,  X.  marcas  den,  Sigridi  .X. 
marcas  den.,  Helene  .X.  marcas.  den.  Cristine  X.  marcas  den.  Luscio  sacerdoti 
meo.  XX:ti  marcas  den.  Elaiio  botolfson.  .X.  marcas  den.  Jngridi  vilice  de 
laechiu,  V.  marcas  den.  Elauo  dreggiaebassae,  IIL  marcas  den.  Thordoni 
gaas  V.  marcas  den.  0aro  Wafrae,  vnum  equm  rubeum,  &  herniskyu,  & 
copertura,  Johanni  aggaeson,  vnum  equm,  Johanni  stekar,  XX:ti  marcas  den. 
Elauo  brodhorson,  XXrti  marcas  den.  Martine.  VI.  marcas  den.  &  illud  quod 
tenebatur  michi  pro  omicidio  sibi  indulgeo,  Jngiw^asto  vnum  folae.  &  vnum 
copertura,  Baggoni  vnum  folae,  siggoni  fant,  vnum  folaß,  Jacobo  svirenska  di- 
midiam  lestam  Annone,  Ragwaldo  vnum  fola&.  Ragwaldo  dicto  atha.  vigintj 
marcas  denariorum  Executores  huius  te3tamentj  mei  constituo,  venerabile^  vi'os, 
Dominum.  L.  episcopum  lincopensera.  Dominum  Swantapulk^  Dominum   Ni: 


—         i3i        .— 

cholaum  sigridhsesun  Dominum  thorirum  kietilsun,  Dominum  Magnum  cri- 
stinaesun,  quorum  sigillis  vna  cum  sigillo  meo,  presentes  postulo  roborari, 
Actum  anno  doroini  M*,GG*,  Nonagesimo  secundo, 

Sigillen:  i,  a,  4?  ^  abdeligt,  oAgot  skadade;  3,  6  bortfallne. 


io54-  1292.  Skara. 

Styule  Haewbs  iDlyg  alt  hao  af  Dom-ProsteD  Bengl  Tunesoo  i  Skara  erh&llit  tili  begagnaDde 
i  sin  lifstid  en  trägSrd,  med  tilistAnd  att  der  bygga  sä  mycket  han  behagade,  men  att  trfi- 
gärden  efter  hans  död  Ater  bor  tili  Domkyrkan  bemfalla. 

B.  7.  16. 

Omnibus  apud  quos  presens  «scriptum  .kiBotuerit  Stflko  dictus  harwi 
salutem  in  domino  sempiternam  Nouerint  vniuersi  tam  posteri  quam  pre« 
sentes  quod  dominus  benedictus  twnason  prepositus  scarensis  concessit  mihi 
vnam  partem  pomerij  sui  quam  diu  vixero  &  dedit  mihi  licenciam  quando* 
cumque  voluero  in  eadem  edificia  construendi  post  me  autem  ecclesia  beate 
virginis  predictam  partem  pomerij  reuocabit  &  posteri  mei  edißcia  tollent 
&  pro  suis  placitis  ordinabunt  Jn  cuius  rei  testimonium  sigillum  meum  pre- 
seotibus  est  appensum  Datum  scaris  anno  domini  M^GGXGII*. 


io5t5.  1292.  d.    18  Jan.  HermannekuUa. 

Nils  Riowalds  soirs  i  Heroiannekuila  gAfrobref  p&  eo  utjoixi  Gronluod  lill  Asbo  kyrka. 

G,  I.  *) 

^*Extraherat  utur  Assess.  Feder  Andcrsson 
Törnskiöldz  gamia  Act. /oL  121. 

Extract  af  ett  Pergamentzbref  som  firmes  i  Jssbo    kyrckia    angd" 
endhe  klochareflotten  i  GrönlundJi. 

Görie  aUom  manom  sum  tessum  mine  brefwe  föriekomme^  bekermer  iag 
Nils  Rjfwaldersson  i  Hermcumekulla  y  att  iag  af  rätom  kiärlekom  och 
igodom  hetencktom  willia  hafwer  gifwit  tili  mino  kyrckio  OssbehuU  ^nu  f^h' 
iordh  rärUta  ena  artige  Swenska^  sum  mirmm  rätta  Fädernes  äre^  Hg- 
giandßs  swmerst  och  Norderst  i  Gröneste  Landen,  thet  Grönehult  kcUlas, 
att  the  sum  Uus  tända  och  klocko   ringia    mäge   Jwigfru   Marice    Lott   och 


*)  lAren  detta,  vid  slutet  af  i6oo:talet  pi  papper  gjorda  A 
kxxBAy  har  man  ametl  aig  icke  bora  rorbiga. 


kallade  extract  af  en  gammai  ur- 


—        i3a        — 

•  ' 

förie  minom  faders  Siäfd  fingia.  Ty  afhender  tag  nünom  arfwe  cUla  macht 
tkesse  nUno  gofwo  att  qwälUaj  och  tüägnar  nüno  kyrckio  thesse  uthiordh 
Grönhult  tili  Ewerdelig  ägo.  Att  sä  i  sanning  setter  iag  mmo  Signette 
här  nedan  förie.  Gifvit  och  skrifvit  £  HerfnannekuUa  Ährom  Gudz  byrdk 
1292  d.  18  Januarij. 

Nils  ÜAFfrJLDERSSON. 

(L.    S.) 

Efttr  data  bref  hafver  HqfrÖitens  domb  sanuna  Fthiordk  klöckare^ 
flolten  benemndh  Jsbo  fyrckia  täägnat'\ 


io56.  ^2Q2   d.   29  Jan.  örebro. 

OonfTProsten  i  Upsala  Asdreas  Anos,  sisom  Executor  af  BisLopens  i  Linköping  Hertig  Bengts 
Testamente,  under  i^rke-Biskopsledigheten  i  Ärke-Biskopeos  stalle ,  gifba  dom  att  Lena 
gärd  i  Westergölhland  tillfaller  Linköpiogs  Domkyrka. 

A.  3.  o.  1. 19. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis.  Andreas  prepositus  upsalensis 
salutem  in  domino.  constare  uolumus  quod  nos  löco  domini  nostri  archye- 
piscopi  upsalensis  sede  eadem  iam  uacante  constituti  exequtores  testamenti. 
domini  benedicti  felicis  memorie  episcopi  lincopensis  &  ducis.  Auctoritate 
que  nobis  iii  bac  parte  competit.  Guriam  dictam  lenae  in  dyocesi  scarensi 
quam  idem  venerabilis  pnter  in  eodem  testamento  contulit  ecclesie  h*nco- 
pensi.  cum  omnibus  attinenciis  suis  ipsi  lincopensi  ecclesie  per  difBni- 
tiuam  adiudicamus  sentenciam.  ponentes  eam  tenorepresencium  in  corporali  pos- 
sessione  predicte  curie.  &  omnium  sibi  attinencium.  8c  parati  prout  opus 
fuerit  defendere  taliter  introductam.  Jn  cuius  euidenciam  nostro  sigillo  pre- 
sentes litteras  reddimus  sigillatas.  Datum  in  ^raebro.  Anno  domini  JVI'^.GG*. 
XGir.  die  martis  ante  purißcacionem  beate  uirginis. 

Sigillet  aägot  skadadt. 


loSy.  1292   d.    29  Jan.  örebro/ 

.    Biskoparae  t  Linköpiogs  c>ch  StrengnSs  I^aes  och  Ysabs,  sAsoin  Exsecatorer   af  Biskopen  Hertig 
Bengts  Testamente,  gifna  dom  att  gArden  Staf  pä  Färingso    trllkommer   üpsaia   Domkyi'ka. 

A.  3.  «.  4.  6. 

Omnibus  presentes  litteras   inspecturis,   Miseratione   diuina  Laurentius 
^copensis  &  Ysarus  strengianensis  £piacopi:  Salutem  in  domino   sempiter- 


—        i33        — 

nam,  Gonstare  volumus  vniuersis,  quod  nos  •  .  ti  exequtores  testamenti  fe* 
licis  recordacionis  Domini  Benedicti  LincapensLs  qqondam  Episcopi,  aucto- 
ritate  que  •  .  hac  parte  competit,  curfam  dictam  staf  sitam  ia  faering^  quam 
idem  venerabilis  pater  in  eodem  testamento  contulit  ecclesie  vpsalensi  cum 
Omnibus  attinencijs  suis  ipsi  vpsalensi  ecciesie  per  difinitiuam  adiudicamus 
senteneiam,  presencium  tenore,  ponentes  eam  in  corporali  possessione  pre* 
dicte  Curie,  &  omnium  sibi  attinencium,  &  parati  prout  opus  fiierit  defen^' 
dere  taliter  introduetam,  Jn  cuius  rei  euidenciam,  Secreta  nostra  presenti- 
bus  apponenda  duximus  eo  quod  pontificalia  nondum  habeamus  sigilla  pro- 
pter  pontificalis  officij  nouitatem  Datum  apud  0rabro  anno  domini^M'.CC°.XC*, 
Secundo  Quarto  vkalendas  februarij. 

Sigillen:  i,  a.  Aodeliga. 

i.o58.  1292.    d.   3   Febr.  Byarum* 

Yäpnarne  Götu  Haralds  sovs,  Güwhb  Bboddesons  och  Hbrlog  Bock.s  intyg  om  Nydala  klo- 
sters  nu  bestämda  vissa  andel  i  KrSngshults    skog,    med    fasUtfillda    gräDsmirken. 

A.  3,  X.  I. 

Vniuersis  presens  scriptum  cernentibus  G0the  haraldson  Günno  brüd- 
DASSON  &  HERLACHüS  BUCH  armigeri  Salutem  in  domino  Notum  sit  vniuersis 
per  presentes  nos  interfuisse  quando  dominus  abbas  noueuallis  &  omnes  pos- 
sessores  silue  krengshult  vno  consensu  &  vna  voluntate  bona  consenserunt 
quod  dominus  abbas  pro  omnibus  partibus  suis  in  predicta  silua  recepit 
quandam  porcionem  ad  meridionalem  plagam  dicte  silue  hiis,  terminis 
Circumclusam.  primus  terminus  ad  aquilonem  grimshögh  jnde  directe  in  grims- 
keldo  jnde  directe  in  sandsio:  jnde  in  albam  rupem  jnde  in  sta/abech  jnde 
\Vk  grimsrydh  jnde  in  erectum  lapidem  jnde  in  rupem  mobilem  que  wigo 
dicitur  cupurhel  &  sie  demum  in  grimshögh  Hiis  terminis  stetit  abbas  con* 
tentus  &  omnes  possessores  silue  vt  dictum  est  Datum  apud  ecciesiam  bya- 
mm  auno  Dominj  MGCXCII  Dominica  septuagesime  nostris  sub  sigillis- 
Alla  sigilleo  bortkomnay  brefvets  nedre  kaDt  mycket  multnad*. 

ioSq-  '292   d.   5  Febr.  Rom. 

P£fveD  NiooLAVs  IV»  Bulla  ang&eode  i  &r  och  40  dagars  aflat  Kv  botsökande  vid  Abo  Dom* 
kyrka. 

B.  5.  65. 

Super  indulgencias  vnius  annj  &  XL  dieriun  Jn  festis   beute    wr- 
ginis. 
NicoLAüS  Episcopus    S6rvus   servorum   Dej    Vniuersis   christi    fidelibus 
Presentes  litteras  inspecturis   Salutem   &  apostolicam   benedictionem  Vite 


—   .     i34        — 

perlienn»  gratia  qua  mira  benignitas  conditoriä  omninra  vitam  coronat 
aciem  ciuium  supernorum  A  reden^ptis  precio  sanguinis  fusi  de  precioso 
corpore  redemptoris  meritoris  domini  aquiri  virtute  inter  que  iUud  esse 
pregrande  dinoscitur  quod  vbique  sed  precipue  in  sanctorum  ecclesiis  maie- 
stas  altissimi  collaudetur  Gupiens  igitur  vt  katedralis  ecclesia  beate  Marie 
aboensis  congruis  honoribus  frequentetur  omnibus  vere  penitentibus  & 
confessis  qui  ecclesiam  ipsam  in  nativitatis  purificacionis  annunciacionis  & 
assumpcioniä  beate  virginis  festiuitatibus  &  per  octo  dies  festiuitatis  ipsius 
immediate  sequentes  nee  non  &  in  anniüersario  die  dedicacionis  eiusdem 
ecciesie  deuote  visitanerint  annuatim  de  omnipotentis  Dej  niisericordia  & 
boatorum  Petri  &  Paulj  apostolorum  eius  auetoritate  confisi  vnum  annuin 
&  qu^draginta  dies  de  iniunetis  eis  penitenciis  misericorditer  relaxamus. 
Datum  Rome  apud  sanctam  Mariam  Maiorem  Non«  Februar.  Pontificatus 
Nostri  Anno  Quarto. 


io6o.  1292   d.    lo  Febr,  Stockholm. 

Marsken  Tobkbl  Kitutsons  bref  rörande  Röd  Keldors  sooi  och  Israel  Peterssons  öfverenskoiii- 
melse  om  Tensta  qTarn. 

A.  6.  a.  a.  4- 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Thyrgillus,  jllustris  principis 
Domini  .B.  dei  gracia  sueorum  gothorumque  regis  marskalkus  salutem  in  domi- 
no,  Notum  facimus  quod  constitutus  coram  nobis  vir  discretus  Dominus  R0d  kial- 
dorsson,  recognouit  se  quoddam  molendinum  ex  uoiuntate  &  consensu  Isra- 
elis petersson  in  gurs^ite  tensta  quo  ad  uitam  suam  edificasse,  in  qua  qui- 
dem  gurgite  predictus  Israel  ex  parte  orientalis  habet  &  possidet  marcham, 
ex  parte  vero  occidentalis.  Sex  oras  terre  promittens  quod  racione  pre- 
dieti  edificij  nominato  Israeli  non  eueniat  dampnum  aliquod  vel  grauamen, 
Si  vero  memoratus  Israel  se  in  hac  parte  dampmßcatum  esse  senserit,  li- 
beram  extunc  potestatem  habeat,  eciam  ipso  domino  r0d  supradicto  viuen- 
te  fundum  edificij  sepedicti  reuocandi,  Item  promisit  quod]  heredes  sui  seu 
quicumque  ab'j  post  mortem  suam  ius  non  babeant,  fundum  edifioij  tnemo- 
rati  racione  huiusmodi  concessionis,  inpetere  uel  sibi  apnropriare  jn  pre- 
dicti  Israelis  preiudicium  uel  grauamen.  In  cuius  rei  euiaenciam  pleniorem 
sigillum  nostrum  vna  cum  sigillis  memorati  domini  r0d  ac  fratris  sui  do- 
mini orista  presentibus  est  appensum,  Datum  stokholm,  anno  domini 
M°.CC*.XC*,  secundo,  Dominica  sexagesime. 

Sigillet  botttatleti  remsao  qvar. 


—        i35        — 
io6i.  1292   d.    i5   Febr.  Teige. 

BiskopeD    Ysabs  i  Strengoas   bref  oin  St  Botvids  reliquier  och  ^o  dagars  aflat  for  botfardiga, 
som  med  vördnad  naJkas  dem. 

A.  3.  o.  I.  18. 

Vniuersis  christi  fidelibus  presentes  litteras  visuris  vel  audituris.  Ysarüs 
dei  gracia  Episcopus  strengnensis  Salutem  in  domino  sempiternam.  Sancto- 
runi  martirum  digne  &  deuote  a  christi  fidelibus  est  memoria  recolenda 
qui  pro  vnitate  fidei  catholice  per  efTusionem  sanguinis  inter  cetps  angelicos 
gloria  &  honore  meruerunt  a  domino  coronari.  Hinc  est  quod  venerabilis 
pater  dominus  Laurencius  dei  gracia  Episcopus  lincopensis  a  nobis  reliquias 
beati  Botwidi  martiris  cum  magnis  instanciis  sibi  &  ecclesie  sue  tribuj  po- 
stulauit.  Nos  uero  peticionibus*  ipsius  humiliter  obtemperare  volentes  me- 
mera.to  domino  partem  de  dictis  reliquiis  contulimus  vt  obtentu  dictarum 
reliquiarum  factus  dej  martir  amplioribus  valeat  laudibus  venerari.  Vnde 
vestram  deuocionem  in  domino  habere  ^olumrrs  exoratam.  Quatenus  sepe- 
dictas  rehquias  habere  veh'tis  in  debita  reuerencia  &  honore.  JNos  igitur 
de  omnipotentis  dei  misericordia  &  apostolorum  eins  Petri  8c  PauH  aucto- 
ritate  confisi  omnibus  \eve  penitentibus  &  confessis  qui  ad  dictas  rehquias 
causa  deuocionis  accesserint  quadraginta  dies  de  iniunctis  sibi  penitenciis 
8ub  ratihabicione  memorati  venerabilis  patris  misericorditer  relaxamus,  Da- 
tum Taelgis  anno  domini  M*.CC*.  nonagesimo  secundo,  die  beati  sigfridi 
confessoris. 

Sigillet  skadadt. 


1062.  1292    d.   27   Febr.  Gudhem. 

'    BUkopen  Batholfs  i  Skara  iDtyg  alt  Fru  Catharina  Mattsdotter,  vid  ingäende  1  Gudhems   klo- 
ster,  dit  gifvit  och  genotn  skdte  ofverlemDat  g&i*darDa  Gingrim,  Soleryd  och  Hand. 

A.  3.  Ä.  a.  g.  *) 

Vniuersis  qhristi  fidehbus  presens  scriptum  cernentibus  .B.  diuina  mi* 
seracione  skarensis  episcopus  salutem  in  domino  sempiternam,  Tenore  pre- 
^entis  constare  volumus  vniuersis  quod  in  presencia  nostra  constituta  nobi- 
lis  muher  domina  katerina  mathei  quondam  fiha,  rehcto  seculo  reh'gioni  se 
tradens,  curias  suas  gingrini  soloryder  &  band,  cum  coloniis,  molendinis, 
agris,  pratis,  siluis,  &   piscariis   ac    ceteris    pertinenciis    suis    infra    sepes  & 


*)  Fionci  afveo.i  en  af  Kos»  Birger  d.  5  Febr.  i3o6  bekräftad  afskplft;  A.  3.  &  i.  i& 


—        i36        —    . 

«extra  claustro  gudhem  iti  quo  habitum  sanctimonialium  assumpsit  rite  con- 
tulit  iure  perpetuo  possidendas  posses^ionem,  proprietatem,  dominium  &  om- 
ne  ius  quod  sibi  uel  heredibus  suis  in  dietis  curiis  &  qualibet  predictarum 
compeciit  uel  competere  posset,  in  dictum  claustrum  scotacione  legittima 
seeundum  consuetudinem  terrepure,  simpliciter,  8c  irreuocabiliter  transferendo 
presentibus  testibus  infra  scriptisv  Ne  igitur  super  donacione  &  scotacione 
predictis,  äliqua  possit  in  posterum  dubietas  subbriri,  sigillum  nostrum  vna  cum 
sigillis  nobihum  dominorum  laurencii  bobergh  Thyrneri  botildir  sun,  tho- 
luonis  cannumulaß  presentibus  est  appensum,  testßs  autem  qui  donacioni  & 
scotacioni  ^upratactis  interfuerunt  sunt  isti  Dominus  laurencius  bobergh, 
tbyrnerus  botilder  sun,  tholuo  cannumuüi  memorati,  &  religiosi  viri  Domi- 
nus arnbernus  abbas  de  warnhem,  frater  olauus  prior  predicatorum  skaris, 
frater  aluerus  lector  fratrum  minorum  skaris,  dominus  benedictus  canoni- 
cus  skarensis  per  dictam  dominam  katerinam  ad  hoc  vocati  specialiter  & 
rogati  Datum  gudhem  anno  domini  M'^GCXC  secundo   quartö  kaL  marcii; 

^igilleD  N:o  I,  3  skadadc.    N:o  2|,  4»  ^  bortfallacu 


io63.  1292   ci   3  Mars. 

Abboteo  i  Nydala  IircBHiRSy  m«  £L  intyg  om  Gjurd  Peterssons  titbyte  afFallaDdafors  tili  Thor- 
sten WigolfssoD  enjot  Wigolfstorp,  tillika  med  Svenshult^  Weteoergshult,  och  lasöi*en  i  mel- 
langifly  samt  atl  detta  rbyte  vid  3o  marks  vite  icke  flck  andras. 

A.  6.  a.  3. 

Uniuersis  presentes  inspecturis  frater  Jngimarus  abbas  nouewallis  ha- 
quinus  canonicus  lincopensis  ormolfus  rector  ecclesie  de  malbaec  &  culsta- 
nus  presbiter  de  linogum  saiutem  in  domino  sempiternam  Tenore  presen- 
cium  declaramus  quod  in  precencia  nostra  constituti  Thorstanus  wigholfi 
sun  &  gyurdo  petri  sun  inter  se  cambium  fecerunt  prediorum  in  huncmo- 
dum  uidelicet  dictus  gyurdo  predia  sua  fallandafors  vna  cum  molendino 
suo  ibidem  &  omnibus  attinenciis,  prope  uel  remotis,  &  breuiter  quicquid 
possedit  ibidem  iure  domini j  in  dictum  thorstanum  transtulit  ita  quod  ni-^ 
chil  penitus  excipiebat  jdem  uero  thorstanus  curiam  suatn  wigholfstorp  cum 
Omnibus  attinenciis  gyurdoni  dimisit  hoc  excepto  quod  ex  parte  aqui- 
lonari  ipsum  predium  situm  inter  curiam  &  qüendam  riwlum  decurrentem 
iuxta  quendam  pontem  lapideum  vbi  primo  siccum  humido  occurrit,  &  ex- 
inde  ad  quandam  pinum  in  parte  suprema  decisam  uersus  orientem  eidem 
curie  attineat,  &  ibi  terminetur  dominium  &  proprietas  illius^  preterea  om- 
nia  mobilia  huius  curie    ipse   thorstanus    eidem    gyudoni   addidit   hec   que 

secun- 


•     -        ^37        - 

secMintur,  duodecim  uaccas  8c  boues  L  vectigal,  capras  &  oues  Xllrcim  V:que 
culcidras  cum  X.  lintheaminibus  &  IIILor  tapetis»  &  IllJhor  banchalibus, 
Jtem  duas  cortinas,  &  VII:tem  solidos  anone  &  farine,  &  ia  super  uten« 
silia  ut  pote,  dolea  lageAas  kaldaria  secures  falces  &  falcastra,  &  breuiter 
omnium  medietatem  quorum  uillicus  qui  fuit  in  curia  medium  optinebat, 
addidit  eciara,  dictus  thorstanüs,  ipsi  gyurdoni  totum^  predium  quod.  pos-* 
sedit  in  swenshult  vna  cum  molendino  ibidem,  &  quodam  predio  ibi  eciam 
ad  Ysum  molendini  empto,  &  partem  suam  in  quadam  silua  que  dicitur  we-  . 
thebserghshult)  ad  hec  omnia  adiecit  &  persoluit  suprädictus  thorstanus  eidem 
gyurdoni,  X:eem  marchas  usualis  monete,  Datum  anno  domini,  M*,CG*,  no- 
nagesimo'secundo,  V,  nonas  marcij  contractum  autem  buiusmodi  taii  pena 
ualauerunt,  ut  quicumque  ipsorum  illüm  infringeret  alteri  in  sui  penam  abs*« 
que  omni  gracia  XXX:ta  marchas  denariorum  teneretur  &  deberet  modis 
Omnibus  exhibere,  Jn  cujus  rei  euidenciam  &  fidem  firnfiiorem  sigilla  nostra 
&  sigillum  thorchilli  ysac  son  nunc  prolocutoris  prouincie,  .presentibus  duxi* 
nius  apponenda.  Actum  ut   supra. 

Sigillen  N:o  i,  a,  3  aücjeliga,  skadade;  Nx>  4».^  bortfallnay  remioroa  qvar.  •    .  ,  ^ 


1064.  1292   d.    10  Mars. 

JooABS  i.Garn  ttstameDtariaka  aoordoiog  om  sin  qvarlAteoskap    tili  kyrkor  kloster  och  ande- 
liga  personer. 

B.  a.  69. 

TestamerUum  JolumrUs  in  Garn. 

Jn  nomine  patris  &  filii  &  spiritus  sancti  Amen  Ego  Johannes  in  garn 
sacri  altaris  minister  licet  indignus,  attendens  varios  humane  fragilitatis  euentus 
&  Omnibus  terminum  mortis  incertum  deliberauisanus  &  incolumis  de  bonis  mihi 
a  deo  coUatis  &  concessis,  elemosinam  pro  anima  mea  in  remissionem  peccatorum 
meorum  taliter  ordinäre,  ad  fabricam  ecclesie  vpsalensis,  do  Octo  marchas  den. 
ecciesie  mee  superiori  garn  apud  quam  eligo  sepulturam,  quinque  marchas  den. 
&  molendinum  primum  quod  superius  est,  successor j  vero  meo  ad  mensam  suam 
inferins  molendinum  ecclesie  mee  yttrogarn  tres  marchas  den.  fratribus  predica- 
torum  sictonie  sex  marchas  den.  fratribus  minoribus  vpsalie  duas  marchas  den. 
sororibus.in  SCO  duas  marchas  den.  fratribus  minoribus  stokholmis  duas  mar- 
chas den.  sororibus  sancte  clare  ibidem  duas  marchas  den.  fratribus  minoribus 
eaecopie  duas  marchas  den.  hospitali  infirmorum  ibidem  duas  marchas  den.  Guili- 
bet  ecclesie  singulariter  in  habohundaeri  dimidiam  marcham  den.&cuilibet  sacer- 

Sv.  DipUm.  II.  18 


,38        — 

(k>ti  in  eadem  proamda  ditnidiam  marcbam  den*  ecclesie  08tby  in  walen« 
dähundaeri  vnam  marckam  den.  ecclesie  sudherby  in  Lyhundaeri  dim.  mar* 
cham  den»  jtem  karlunxkyrkiu  dim.  marcham  den*  Johanai  procuratorj  meo 
sex  marchas  vxori  sue  gyridh  quinque  marchas  den.  Johanni  karlsonj  sex  mar- 
chas  dem  gnta  dyacono  quatuor  marchas  den.  domino  hennikino  inhatunum 
breuiarium  meum  Testes  huius  mee  ordinacionis  sunt,  dominus  hemmingus  Ca» 
nonicus  vpsalensis,  frater  boo  supprior  fratrum  predicatorum  sioton.  dominus 
hsenika  sacerdos  de  hat«inum,  dominus  bero  de  giristum  &  parochiani  mej  sei* 
licet  finuidus  de  brunnsta^  atto  de  kyninge  laurencius  de  kumblum,  hem«- 
mingus  de  aby  haquinus  de  jaedbrum  Jn  cuius  eciam  rej  teatimonium  sigil-» 
lum  capituli  vpsälensi»  &  sigilla  dilectofum  amieoruin  domini  hemmingi 
canonici  vpsaleäsis  dominorum  hennikini  de  hatunum  &  beronis  de  giti-^ 
stum  fratris  boo  de  sictonia  vna  cum  sigillo  meo  peto  presentibus  firmiter 
äpponi  Actum  "anno  domini  Af^CC  nönagesimo  seeundo  sexto  idus  marcii. 

io65..  1292  d.   2  1    Mars.  Sko. 

Maghus  JoHiifS  SONS  tiliägg  tili  dess  förut  gjorda  Testamente. 

A.  6.  a.  3.  5. 

Uniuersis  presentes  litteras  inspecturis,  Magnus  Joansson,  Salutem  in 
omnium  saluatore.  Humane  mestis  obliuio  multarum  in  hoc  mortali  coi^po- 
re  curarum  incommodis  öccupate,  nee  non  inopinatus  hominum  ^x  hSLt 
vita  transitus,  in  biis  cteiam  que  rite  geruntur,  aoa  mimquami  deficere  fa- 
ciunt  testimonia  viue  vocis.  Jdeoque  rememoratiua  litterarum  munimina  sa- 
gaciter  simul  &  vtiliter  sunt  inuenta.  Eapropter  presencjum  tenore  consta- 
re  volo  Omnibus  euidenter,  Quod,  sicut  meo  feci  inseri  testamento,  Dilecte 
vxori  riiee  Jngiburgi,  si  ipsam  post  me  superstitem  relinqui  contigcrit,  lege 
&  coiifeif^o  Cui'iaTn  meam  in  fredawi  cum  attinenciis  Omnibus  mobilibtas 
&  jnmobilibus,  &  molendina  pertinentia  ad  Curiam,  baldingstad  necnon  quin* 
que  solidos  terre  cum  dimidio  in  0listum,  ac  dimidiam  oi^ära  terre  in  Seb^. 
Ceterum,  quia  Curiam  meam,  bodir,  sitam  in  Niudungi  quam  eidem  dilecte 
vxori  mee  pro  dbnacione  propter  nupcias  assignaueram-,  postmbdüm  eönttt« 
li  f^muio  meo,  Magno  'dicto  enkia,  ideo  loco  eins  Curiam  meam  Huisafey  arech, 
cum  attinenciis  omnibus  ipsi  vxori  mee  confero  &  assignö.  Vlterius,  quia 
Curiam  Midalby,  cuius  ad  sepedicfam  dilectam  vxorem  meam,  olim  specta- 
bat  proprietas,  de  ipsi\is  consensn  contuH' Domine  Ragnfldi^  uxori  dominj 
bönfedicti  boson,  idcirco  Ciinam  meam  egby  a  thorsni,  cuiä  omnibus  eidem 
attihentibu&^  refundendam  duxi  predifecte  vxori  mee  sepiusf  ihemoratie:  Super 
quibus  onlhlbus,  ne  in  posterum  äliqua  onatuf  callumpnia,  Sigillum  Domini 
mei,    Dominj,    Birgeri,    Sweorum   Gothorumque   Regis   illüstriS',    &   Sigilla 


—        1.30       =. 

venembiliwtt  patram  Dominorum  •  .  .  Strengenensis  &  Arosieii^is  Episco« 
porunii  exaqutormn  aupradicti  jCestao^nti  inei,  vna  cum  sigillo  i»eo  proprio 
aeciion  aigillia  Oileetorum  « «^  (utpldii€ult)  meorum  I)oinini  Johaanis  angeli  ac  Dp- 
mini  karuli  Canonici  vpsalensla«  presentibus  sunt  appema.  Actum  _Sk<)i, 
AfiQO  Dominj,  Milksimo.  Duceasteainio,  Nooagesioip»  Secuajdo,  Duodecimo 
kalAprilis,  Presentibus,  venerabili  viro,  Magistro  Andrea  Preppsito  ypsalensi, 
ao  Religioso  viro  fratre  Laurencio  Priore  Sictuniensi^  necnon  Domino  Ha» 
qumo  Rectore  Ecdesie,  Teosta*         .   .       ., 

SSgilko  rf:o  i,  3y  5,  6j  bovefsUfla,  d,  4  itycken  qvar. 


ro66.  1292.   (L.  2^  Mars*  'Calüikfl 

Lagmanneo  i  östergothiand  Bbitgts  beskfirmelsebref^  (6r  Skermge  kloster  &dh  iest^  ^öds,  mied 
f<^sikraD  om  1>elriehe  fr&ii  dlskiiliga  utlag^r,  .«eaiügta:  gettgardUeaen^  OKitdgäU  p^k  W 
duogslaina* 

A.  3.  h.  X  I. 

Ooinibtts  presens  seriptum  cernentibüg  3»  i^gifer  ostgothorum,  Salu- 
tem  io  domiuo  sempiteraam,  Tenore  pr^e&tis  constare  volumus  vniuersiss 
Nos  deuote  sororis  bemedicte,  de  s^nobo  mattino  skfiBniQgie.,  bona  on^iia;, 
cum  yillicis  &  coloni^i».  familUs  .&/,^erfiP|Qis<iii  eisdem.bonis  commorantibus, 
sub  nostram  protectionem,  &  tutele  graciam  specialem  recepisse,  Redentes 
eadem  bona  sua  cum  familiis,  &  personis  ceteris  in  eisdem  bonis  vt  dictum 
est,  commorantibus,  ab  omni  iure  &  causis  regalibus^  preter  gingerdhal0sn, 
mordgiald,  &  ledhuxlama,  libera  penitus  &  exempta,  prohibentes  firmiter 
k  dlMoidle,  Ne  quis  eadejn  ibicyia,  ^ontriy  pKemi^sfim  libertatem,  quanf,  jgljf^tf ^ 
b,  sorori,  duximus  concedenäam  aliquatenus'  presumat  indebite  molestare, 
Datum  KßllA^rhe  änno '  dbinini  M^.GC'^XG^.  secundo,  Jh-  »itamiadione 
tirginis  gloriose. 

Slgill<4  fii^n^fi  2*  en  ur  brefret  klippt  retnsa«  * 


L067.  ,:       1392   d*    21  ApriL  Harlestaid? 

JoBAS  BiRGSRS  SOV8  af  Forsa  raorgoDgSfvobref  gft  Forsa  gärd  tili  sin /bustru  Bja(inborgy  dotier 
af  Hr  Eskil  ocb  Fru  Walborg.' 

•  !• '»«»>•!   •     ^    y.    *-. /SiJ    lii         .     i....    ",    .1    •   .i  A.  a.«.  a.  7. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Johannes  byrgeri  filius  de  för- 
som.  sfilutem  in  domino  sempiternam.  Tenore  presencium,  constare  uolumus 
Omnibus  euidenter  Nos  dilectam  uxorem  nostram    Hialmborgem  fiiiam  Do- 


—       i4ö       — 

mini  Eschilli  &  domine  walborgis  honore  quo  possumus  honorantes.  & 
amore  gratuito  diligentes  &  in  perpetuum  dilecturi.  Eidem  uxori  nostre  Cu- 
riam  nostram  forsae.  in  dotem  que  wigariter  dicitiir  morgengaefh.  omnimo- 
de  &  cum  omnibus  suis  attinenciis  longe  uel  prope  sitis  firmiter  contulisse. 
Jsta  tarnen  condicione  adiecta.  quod  si  ipsam  post  nos  superuiuere  contige- 
rit  siue  habentem  filios  siue  non.  ei  &  filiis  suis  &  nostris.  si  fuerint.  uel 
heredibus  ipsius  aliis  quicumque  fuerint.  predictä  curia  cedat  iure  ab  eis 
perpetuo  possidenda*  si  autem  contingat  ipsam  prius  mori  quam  nos.  volu* 
mus  quod  dicta  curia  ad  nos  &  nostros  heredes  deuoluatur.  &  loco  dotis 
predicte.  habeant  heredes  eiusdem  uxoris  nostre  memorate.  curiam  nostram 
dictam.  thorp  iure  perpetuo  possidendam.  Preterea  si  ipsa  &  nos.  liberos 
hal];uerimus.  post  nos  et  post  uxorem  nostram  uiuentes.  tunc  si  ipsi  filios  de  se 
riöii  genuerint.  volumus  quod  sepe  dictä  curia,  forsae.  ad  heredes  nostros  ple* 
narie  reuertatur.  Jn  cuius  testimonium*  presentes  fuerunt.  dominus  meus 
episcopus  lincopeiisis.  dominus  laurencius.  dominus  eskillus.  dominus  mag* 
nus  karlson*  Dominus  Nicholaus  sedstredis.  Dominus  iohannes  knutson.  & 
plures  alij  fidedigni.  Ad  cuius  euidenciam  pleniorem.  sigilla  predictorum  do* 
minorum  apponi  petiuimus.  &  reddimus  pariter  nostro  sigiilo  ptesentes  lit- 
teras  sigillatas.  Actum  in  h..ldestad.  anno  domini  •M\CG''.XG.  secundo. 
secundsi  feria  proxima  post  dominicam.  Misericordia  domini. 

Sigillen  N:o  i,  4»  bortfiilloe;  M:o  a,  3,  5,  &  skadade.  ^ 


io6d.  <^9^  <^*   ^4  April  Roskild. 

BisLop  JoHAVs  i  Roskild  vidiiaatioii  af  Koaupg  fÜBgauB  h$  bref,  giiyel  Ir  laga 

A.  3.  1.  1.  7. 

r 

Omnibus  presens  scriptum  cer^entibus.  Johanne«  miseracione  diuina  episco- 
pus roskildbnsis«  salutem  in  dominp  sempiternam.  Noueritis  nos  litteras  domini 
magnj  dej  gracia  sweorum  gothorumque  quondam  regis  illustris,  non  rasas, 
lion  abolitas,  non  canceliatas,  nee  in  ah'qua  suj  parte  viciatas  vidisse  & 
diligenter  perspexisse  in  bec?  u^rbal  <Dmnibusi£eet^aiV:o  1026.  Jn  cujus  rej>tttti« 
monium  sigUlum  nostrum  presentibus  est  appensum.^  Datum  Roskildis  anno 
dominj.  M^.CC'.XC  secündo  octa'uo  kal  maij. .  /  :''''  / 
'    ''  Sigillet  fallet  ,frAn  den,ar  turefiret  klippta 


■i'r« 

t 

'i       »        *       , 

)' 

'  -h 

•    :.''• 

)■ 

'  ^ 

■'»',      .'  "1 

• )    « 

:    1  ' 

-» t .  , 

< -  \'t  t 

-,    r  f  ' 

■  ■" -.i;!,  .•■ 

■    .    '    ^ 

:    !;••• 

'Ji, 

,-       ,41       — 
io6g.  1292.   d.   26  April.        ,  Skeninge. 

Lamm  af  SaytriDge  och  Ragnhilbs  bref  om  godLänoande  af  det  mellan  Jofaan  Elefsson  och  Frii 
Margarela  af  ^Gläou&s  gjorda  byte  af  Uno  i  Nerike  emot  Traoeryd  i  Widbo. 

A.  &  a.  a.  6. 

Vniuersis  ad  quos  presens  scriptum  peruenerit,  Laürencjüs  de  snytrin- 
ge  &  Ragnildis  vxor  eius  salutem  in  domino  sempiternam  Notum  facimus 
per  presentes,  quod  nos  commutacionem  factam  inter  INöbilem  virum  do  ' 
minum  Jobannem  elefsson  ex  una  parte  &  discretam  feminam  margaretam 
de  glaenuas  ex  altera  de  duobus  attungis  terre  in  vn0  prouincie  naerieie  in 
dimidietatem  uille  tranuryd  in  widbo,  ratam  habentes  &  gratatn,  recögno- 
uimus,  in  presencia  fratris  Petri  lectoris  fratrum  predicatorum  in  skennin- 
gia  in  crastino  sancti  Marchi  ewangeliste  in  capitulo  fratrum  anno  domini 
H^CCXCII*.  et  adhuc  recognoscimus  dictam  medietatem  uille  tranuryd,  »d 
beredes  supradicti  domini  Jobannis  &  andree  elefson  fratris  eius,  &  memo- 
ratos  duos  attungos  terre  jn  vn0  ad  nos  nostrosque  beredes  &  ad  filias 
Jarthrudis  quondam  de  glaenuas  eure  nostre  commissas^  iure  perpetuo  per- 
tinere  Jn  cuius  recognicionis  testimonium  quia  propria  non  habuimus  sir 
gilla  supradicti  lectoris  &  conuentus  fratrum  predicatorum  presentibus  du- 
ximns  apponenda  Datum  skenningie  anno  domini  quo  supra  sexto  kal.  Maij. 

Sigillen,  i,  a,  aDdeliga,  finna«  pA  remsor,  klippta  ur  brefvet* 


1070.  1292   A    17   Maj.  Upsalau 

ArkedjekDen  och  Dom-Gapitlets  i  Upsata  fullmakt  för  Dom-Prosten  Andreas  och  9:De  Cani- 
k€r  att  afgöra  tvulen  imelian  Upsaia  och  Skara  Domkyrkor  om  afledoe  Ärkedjeknen  Jo- 
hannes OddolfssoDS  qvarMteoskap. 

A.  3.  •.  4.  S. 

Omnibus  presentes  litteras  jnspecturis,  Archidyaconus  &  Capitulum 
ecclesie  vpsalensis,  salutera  jn  domino  sempiternam.  Notum  esse  volumus 
vniuersis,  quod  nos  jn  causa  que  vertitur  jnter  nos  seü  ecclesiam  nostram 
a  parte  vna,  &  Discretum  virum  Magistrum  Nicolaum  Canonicum  scarlen- 
sem  a  parte  altera,  super  boni3,  possessionibus,  seu  quibuslibet  rebup  quas 
bone  memorie  Dominus  Johannes  Odulphi  olim  archidyaconus  noster  reli- 
quit,  facimus,  constituimus,  &  ordinamus  nostros  veros  &  legittimos  proeuratores 
ac  nuncjps  speciales,  Discretos  viros,  Magistrum  Andream  Prepositum,  nec- 
non^doqiinos  Gerardum  &  Hemmingum  Ganonicos  eiusdem  ecclesie  nostre 
&  queiplibet  eori^ii  in  »olidum»  Dantes  eisdem  procuratoribus  postris  ac  cuili- 


—         i4a        — 

b^t  ip^or^tti  plenam  ac  liberam  pcfti^tatein,  tractandi,  proponendi,  i^Il^q- 
cli,  excipiendi,  componendi,  arbitros  seu  compromissarios  ponendi,  sub  qui- 
buscumque  obligacionibus  siue  penis,  obligandi  ecdesiam  nostram  seu  bona 
ipsius,  finem  8c  quitacionem  faciendi,  alium  vel  alios  procura tores  substituendj, 
necnoA  omnia  &  singula  faciendi,  que  veri  &  legittimj  procuratores  facere 
ppssent,  &  que  nos  ipsi  facere  possemus,  si  presentes  essemus.  prontitten- 
tes  nos  gratum  habituros  &  ratum,  quicqiiid  per  eosdem  procuratores  nostros 
vel  substitutum  seu  substitutos  ab  eis,  ractum  fuerit  in  premissis  &  quo- 
libet  premissorum.  Jn  cuius  rej  testimonium,  sigillum  supradicti  Capituli 
nostrj  duximus  presentibus  apponendum.  Actum  vpsalie,  Anno  Dominj 
.•M*..  ••CG*..    Nonagesimo  secundo.  jn  vigilia  Beati  Erici. 

Sigillet  skadadt,  pä  den  ur  brefvet  klippta  remflan. 

1071.  C292.  A   26  Maj* 

Leoithard  Öds  90VS  bref  med  tillkännagifyande  att  Hans  hustru  Margareta  fore  aitt  giftermii 
for  a4  naark  pantsatt  jord  i  Sörby  tili  handlandeo  Hintse,  med  vitkor  att  biott  Leonhard 
ftgde  aU  fore  bestämd  tid  samma  jord  ftterlösa« 

A.  (>.  a.  3.  8. 

Omnibus  ad  quos  presens  scriptum  peruenerit  tarn  presentibus  quam 
futpris.  Leonaadds  0thonis  filius  salutem  presentis  vite  pariter  ac  future. 
vniuersitati  vestre  duxi  presentibus  intimandum.  Margaretam  dilectam  vxo- 
rem  meam  ante  quam  eam  mihi  duxi  legitticne  in  vxorem.  hinzae  mercato- 
ri  aput  finem  pontis  habitanti  predium  duarum  borarum  terre  in  S0rb7 
situatum  in  attundaland  pro  .XX.  quatuor  marcis  denariorum  impignorasse 
in  termino  dicte  .M.  accepto  videlicet  ultimo  ante  diem  beati  martini  iam 
futu'ro  redimendum.  annuens  quod  extunc  si  predictum  predium  sblutum 
noni  fuerit  dicto  hinza  ad  proprietatem  &  plenum  ius  «^iuini  tpa^feratur 
perpetue  possideodum.  bac  racione  subacta  quod  nemini  ante  dictum  termi- 
num  nisi  mihi,  audeat  vendere  si  mihi  resoluere  placuerit  prenotatutn.  Jn 
cUius  rei  testimonium  sigillum  meum  ac  sigillum  dilecte  vxoris  mee  pre- 
sentibus sunt  ap|>ensa.  Actum  die  secundo  pentecostes  anno  domini. 
MVCC^-XCML 

SigilleD;  N»>  i  boitfiillet;  N:o  a  myckat  skadadt 


10)2^ 


/292.  d.  8  Juni 


ToirffA.,  Elmgislea  huairtts  tettameotarulLa  anoDdoiiBf,  byarigeDoiii  Thortryd  gUVeft  Uli  Ifydala 

klpAtcr. 

A.  3.  s.  X. 

Jn  nomine  patris  &  filii  &   Spiritus  saneti  Amen.     Cum  ijl  manu  dei 
sint 'mors  8c 'vftä  &  neäciat  homo  utrum  amore    an   odiö   dignus    sit,   sed 


f 


—      143     -. 

omoia  in  futurum  reseruantur  incerta,  Ego  tonKa  vxor  uEringisl  diuine 
gracie  apciorem  me  fieri  peroptans  &  ad  hoc  pro  viribus  elaborans  cu«- 
piensque  anime  raee  salubriter  preuidere  condo  &  conipouo  testamentum 
meum  in  huno  modum  Curiam  ergo  meam  in  thorsryth  cum  omoibus  suis 
pertinenciis  infra  sepes  &  extra  perpetuo  iure  posidendam  confero  &  te- 
stamentaliter  relinquo  monasterio  oouevallis  &  hoc  quicumque  reuocare 
uel  uohierit  uel  presumserit  indignaeionem  dei  se  nouerit  incurrisse  te- 
stes  interfuerunt  iEringisIus  vir  meus  olauus  polasun  &  alii  quam  plures 
cum  dagherq  sacerdote  de  slaeto  cuius  sigillum  petiui  &  optinui  presentibus 
appendendum.  Datum  anno  domini  Af^.CC^^.XCILVP.  idus  iunii. 

Sigillel  bortfallet;  den  ur  brefvet  Llippta  remsao  qvar. 


1073. 


odat. 


Biskopen  Ajsebs  i  Wexio  betyg  att  PrestioanDeD  Ingemund  i  Slatthög  infor  BisLopen  och  m&o- 
ga  aiidra  tillkSoDagifvit  att  tiusti*u  Tonna  erhällit  Thorsryd  i  arf  efter  sin  son« 


A.  3.  X.  i. 


Vniuersis  christi  fidelibus  .A.  dei  graöia  Wexionensis  Episcopus  Salu- 
ten ib  domino  sempilernam.  Tam  posteris  quam  presentibus  tenore  pre^ 
seäeium  innotescat  quod  dominus  Jngymundus  presbiter  d^  stetu  in  no- 
stra  &  ludfeoram  aliorum  presencia  pupplicauit  quod  vilHca  sua  tonna  np- 
onne  ppadinm  situm  in  thorsryth  iure  hereditario  per  Süum  filium  est 
ajepta  Jn  cuius  rei  oautelam  &  euidenciam  pleniorem  sigillum  nostrum 
presenti  eedule  duximus  annectendum. 

Sigiilet  med  den  ur  brefvet  kiippta  remsan  bortfaliet. 


1074.  12921   d.    1 3   Juli.  Stockkolnu 

Biskopen  Laas  i  Linkoping  bref  med  dtagande  att,  icke  tili  följe  af  n&gon  egen  eller  kyrkans 
lorbiadeise,  utan  af  fri  vllja,  betala  aooo  notark  penniogar  tili  fordringsä^are  hos  faansföre- 
Iridare  Bitkop-  Bragt^ 

A.  3.  ^  I.  17. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturfe.  Laurencicjs  dei  gracia  episco- 
pus lincopensis  salutem  in  domino*  Constare  uolumus  euidenter  quod  no- 
stra  nostrorumque  canonicorum  prehibita  ordinacione  deligenti  pro  debi- 
tis  CQntractis  per  venerabilem  patrem  Episcopum  benedictum  felicis  me- 
morie^iiitl^essorem  nostrum  duo    millia  marcarum    ysualis   monete   diuersis 


-       ,44       - 

suis  creditoribus  assumpftimus  persoluenda.  Non  quia  nos  uel  nostra  eccle- 
$ia  in  aliquo  sibi  fuerimus  obligati  prout  in  $uo  testamento  aput  nos  de« 
posito  continetut«  sed  hoc  ob  suorum  remedium  peccaminum  de  propria 
benignitate  &  graeia  special!  recognoscimus  nos  fecisse.  Jn  cuius  rei  eut- 
denciam,  sigillum  nostrum  vna  cum  sigillis  venerabilium  patrum,  Domino^ 
rum  ysari  strengiaenensis  &  Petri  Arosiensis  dei  gracia  episcoporum,  presen- 
tibus  sunt  appensa.  Datum  stocholm.  anno  domini  •M^.CC^.XCII*.  jdibus 
iulij\ 

Sigilleo  I9  2y  3  äro  bortfalina;  remsorna  qvBr. 


1075.  '292   d.   20   Juli- 

Dom-CapitleU  i  Wexio  gifna  försSkrao  att,  sedan  det  tvistiga  forbailandc  upphort,  som  geno« 
Capitlets  i  Biskop  Bos  tid  skedda  ySdjande  tili  Äike-Biskopeo  i  Lund,  medUpsala&stadkom- 
iDits,  viija  Visa  skyfdig  uppmarksamfaet  och  lydnad  luot  Upsaia  Ärke-Biskop,  och  ingalaoda 
deilaga  i  D&got,  som  kan  ki^finka  denna  kyrkas  gaidla  rfittigheter. 

A.  3.  a.  4*  7« 

Omnibus  presentes  litteras  intellecturis,  Gapitulum  wexionensis  eccle- 
sie,  jsalutem  in  domino  ihesu  cfaristo,  Amicabilis  Tnionis  &  pacis  Concor- 
diam  seruare  volentes  nostris  preeipue  superioribus,  &  Metropoli  videlicet 
vpsalensi  ecciesie,  ciij  ad  debitam  obedienciara  cum  omni  reüerencia  Re- 
cognoscimus nos  teneri,  &  vt  materia  dissencionis^  &  rancorositatis,  qne 
succreuit,  &  radicare  videbatur,  Jnter  predictam  vpsalensem  ecdesiam  ex 
vna^  parte,  &  nostram  ex  altera,  propter  quasdam  appellaciones,  terapori'- 
bus  venerabilis  patris  domini:  Bouonis.  benedicte  memorie,  quondam  no- 
stri  episcopi,  ad  sedem  lundensem  interpositas,  de  quibus  ecclesia  sepedic- 
ta  plurime  grauatam  se  asserit,  hinc,  inde,  sopita  sit  penitus  &  necglecta. 
bona  fide  promittimus,  quod  aliquos  impugnare  volentes  iura  vpsalensis 
ecclesie,  sepius  iam  pretacte,  quibus  ab  antiquo  fuerat  vsa,  &  que  seruare 
ac  sustinere  voluerint  ceteri  ecclesiarum  regni  prelatj  &  capitula  de  cetero 
non  fouebimus  consilio  vel  auxilio,  jnfra  regnum  uel  extra  publice  uel 
occulte,  Jn  cuius  rei  testimonium,  sigillum  capituli  presentibus  est  appen- 
8um*  Datum  anno  domini,  M',GC*.  nonogesimo  secundo,  Jn  die  beate 
Margarete  virginis, 

Sigülel  oskadadt. 


1076. 


X076.  1292    A    2  3  Juli.  Stockholm. 

KoDimg  ftsons  Tidimation  af  Kod.  Magnus  I:s  bref  ocb  stadfiUtelse  pA  en  tili  Irkedjakne- 
dornet  i  Liidtöping  gifven  gftrd.  , 

.  B.  3.  94. 

Btrgerus  dei  gracia  Sweorum  gothorumque  Rex  Omnioüs^  presentes 
litteras  inspectpris  salutem  in  domino  sempiternam  Tenore  presencium  con- 
Stare  volumus  vniuersis  Quod  nos  litteras  dilectj  patris  nostrj  dominj  M. 
bone  memorie,  non  cancellatas  non  rasas  non  abolitas  nee  in  aliqua  suj 
parte  viciatas  vidimus  in  hec  uerba.  Se  N:o  991.  Quia  ergo  nobis  euiden« 
ter  eonstet  &  ad  plenum  dictum  dominum  siggonem  dictam  curiam  eum 
Omnibus  suis  pertineneijs  neenon  &  eommunitatibus  predictis  in  suj  testa- 
mento  arehidyaeonatus  in  ecciesia  lineopensi  contulisse  Nos  dictam  dona- 
donem  ratam  habere  volentes  dictas  communitates  ad  archidiaconatum^Jn 
ecciesia  lineopensi  perpetuo  volumus  pertinere  &  hoc  per  presentes  litteras 
oonfirmamus  Jn  cuius  rei  testimonium  sigillum  nostrum  presentibus  est  appen- 
8um  Datum  stokholm.  Anno  Dominj  Millesimo  Ducentesimo  nonagesimQ 
secundo    in  crastino  beate  marie  magdalene. 


1077.  1292   d.   25  JulL  Skällwik. 

Ärkedjektien  Svim  i  Linköping  qvitto  A  iio  mark  wadmal,  som  han  af  Biskop  Lars  uppburit 
t>ch  som  Biskop  Bengt  rar  honom  skyldig. 

A.  6.  a.  a.  9. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis.  Suno  arcfaidiaconus  lincopensis 
salntem  in  domino.  Constare  uolo  quod  centum  decem  marcas.  wadmalie 
recepi  a  domino  nostro  episcopo  laurencio  in  quibus  mihi  tenebatur  pre^ 
decessor  suus  episcopus  oenedictus.  Scriptum  skaeldewich«  anno  domini* 
MVCC*.XCir.  Die  beati  jacobi  apostob'. 

Sigillet  andeligt 


1078.  1393  d*  ^o  «lull. 

Iskopen  1 
rabygd. 


Biskopen  Labs  i  Linköping  intyg  om  Hen*  Sranlepolks   byte  af  jord   med   Hospitalet  i  Nor« 
ibygd 


B.  3.  168. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Ladbentius  dei  gracia  episcopus 
lincopensis  salutem  in  domino  Constare  volumus  euidenter  quod  recognon.^ 


nkjiaiui^^jporam  nobis  dc^||ius^^antapc^lk^  quod  cum  hospitali  .fio^i^ 
bygah  lianc  fecit  commutacionem  videlicet  qtioa  dedit  eis  VIII  hastas  in 
okA^bdL  VIIL  h^sta&  in  tliorp.  »et  ^uasi.. hastas  dimidiaYliufc  minua  ja  el- 
ghiarwm,  ^t  pro  istis  recepit  ab  eis  totum  illud  qiiod  hospitäle  dictum  ha- 
buerat  ä  sigmunda  Elaui  filio  in  hajaby  in  osgocia,.  Dedit  insuper  eisdem 
dominus  swantapolehus,  totum  auod  posseÄt  iri  paruo  oknabek.  ExcepUs 
tribus.  insulis  dictis  olzn0  l0ijo  et  wa&der0  Jn  cii^ius  euidenciam  sigillum 
hostrum  vna  cum  sigillo  domini  swantapolchi  presentibus  duximus  appo- 
nendum  Datum  anno  domini  MCCXCII  die  proxima  post.  Ofoui. 


1079.  129^    d,    II   Aug.  Tönsberg. 

Ifor^k^  EfiMungeu  Efto^s  o^h.  Hertig^n  H1k.aks  försfikr^o»  gifven  Ljj^kar^e  p&  firi  handel  4 
beßl,s,^.  8tä|leQ:  Huq^j^  och  Hialm  i  Hfülan^*  ^  ^^  ^  ,3j^ 

Ericus  dei  gratia  Rex  Norwegie  &  Haquinus  eadem  gratia  Dux  Nor* 
wegie.  Aduocato  ConsuIibus'&  communi  Giuitatis  Lubec  salutem  in  Do- 
'  mino  sempiternam.  Volentes  vt  incole  ciuitatis  vestre  per  castra  nostra 
H^naj^  iq  ^allandia  &  Hialii^  t(*ansitum  facientes  securitatem  habeant  ple* 
nÄi-iK^iii  rebus  suis  pariter  St'personis  prefec.tis  &  aduocatis  ac  a^iiß  iii 
eisdem  ca^ris  existentibus  per  literas  nostras  precipiendo  mandauiipus  fir^ 
miter  &  districte  ac  illud  idem  quod  s^qMitur,  dilecto  ConsanguineQ  nostro 
Domino  Jacobo  Comiti  Hallandie  necnon  &  Stigoto  Marscaico  diximus  & 
iniunximus  yiua  voce  quod  si  qui  sint  ibidem  qui  ouiquam  de  vestf^is  in-* 
oolis  tenentur  in  aliquibus  debitis  obligati  debent  illa  sine  cÜfBcuhatb  & 
dilacioiie  aliqua  sblaere;  requisiti.  Quod  si  pro  Iqco  &  tempore  aliqua  ibi«» 
dem  dtaxerint  yenalia  predicti  castrenses  nön  debent  ab  ipsis  aliqua  yio^ 
lenter  recipere  sed  emere  prout  habere  poterunt  de  beneplacitb  vendiloi^is 
&  expedite  soluere  prout  conuentum  fuit  inter  eos.  Sed  si  forte  vestris 
non  placeret  res  suas  &  merces  ibidem  vendere  licentiam  habent  &  pote- 
statem  liberam  ipsas  quocumque  eis  placuit  deferendi;  Dictis  igitur  ca- 
strensibtts  sub  obtentu  gratie  ^ostre.  prpcipimus  firmiter  per  presenlj^s,  vi 
ea  que  prediximus  diligenter  obsA^entrtf  sfcWtr'^raciam  nostram  diligtiiit^lä 
fauorem.  In  cuius  rei  testjmoniu^i  sigilla  nostra .  presenjtiJD^s  sunt  appensa 
Datum  Tunsberg  anno  Domini  M-CC.  Nonagesimo  secuhdo  in  CrastiaQ  tau- 
rentii  Martyris» 


-        «i7        - 
1080.  .tp9l^;4.  .b5e^fig.  .    TöQste^g. 

Detery  mea  tiilägg  äfven  af  de  räüiglieter^   som.g^noiQ   Iract^ten  i  CaTn^arc;   i^od^r  ßvenska 
'     Kpri^ngeq  Magnus  I:s  bemedlaode  bHfvit  af  Konungeo  i  Non  ige  bestämda. 

K,  c.  a.  134. 

Haqüinüs  dei  gracia  Dux  Norwegie  viris  prouidis  &  hoiiestis,  sibi  ia 
Christo  dilectis  Consulibus  &  commudi  CiuitatJs  Gripsvold,  salutem  in  dö- 
mino  sempiternani.  Cupientes  vestre  Ciuitatis  inoolas,  ad  Öucätum  nostrum 
venientes,  sicut  fecerunt  progenitores  nostri,  fauorabiliter  pertractare,  ac 
imtnunitates  .&  libertates  augere  potius,  quam  minuere,  quamdiu  circa  nos 
&  nostros  uestre  deuotionis  beneuolentiam  experimur.  Vniuersitati  vestre 
notum  facimus  per  präsentes,  quod  nos  ad  petitioneni  &  iDStantiam  dis- 
creti  &  honesti  viri  Johannis  de  Bue  nuntii  vestri,  rigorem  legis  nostre  ser- 
uare  debent  indigene,  quod  ad  homines  vestros  dominium  nostrum  visitan- 
tes,  ut  hospites  temperantes,  ipsis  dejspeciali  gratiä  duximus  indulgendum, 
quod  cum  aliquis  pro  delicto  ad  vltimum  supplicium  sit  ducendus,  ipsi 
emn  sequi  minime  teneantur.  Iteiii  cum  ad  capturam  allecium  venerint, 
licite  possunt  merces  suas  in  terris  nostris  deponere,  Balliui.  licentia  non 
petita.  Idem  si  decedat  aliquis  in  dominio  nostro  cuius  heres  est  in  ciui- 
tate  yestra  predicta,  illius  conditionis,  quod,  pro  petenda  bereditate  Iwius- 
flrödinOn  potest  personaliter  aduehire^  licftutn  est  ei  ad  optinenduili  n^r^- 
ditatem  talem  procura torem  de^tinare  legitimum  infra  acuium^  ita  quod, 
tarn  super  illo  quare  personaliter  venire  nequeat,  quam  &  quod  nüllus  sit 
procurator  veri  beredis  &  legitimi,  testioioniales  habeat  litteras  ciuitatis. 
Quod  si  ftat,  non  debet  super  illa  herediate  per  quemquam  de  nofitris  offi- 
oialibus  üel  aliis  impediri.  Declaramus  &,  quod  si  aliquis  iciuentns  fuerit 
habere  farinam  falsam  vel  alias  falsas  res  consimiles,  debet  excusare  se  iik- 
runanto  suo,  quod  illud  falsum  non  commisit  nee  fuit  illius  conscius  fabi- 
tatis.  Postquam  äutem  iuramentum  tale  prestiterit,  debet  emptori  pecunia 
iua  restitui  &  falsum  huiusmodi  destrui  non  imposita  pena  alia  venditori. 
Ad  precea  insuper  nuncii  vestri  predicti  articulos  Yobis  ex  parte  dilectiasi- 
mi  fratris  nostri  domini  Regis  Norwegie  conoessos  per  arbitrium  Domini 
Magni  quondam  Regia  Sweorum  illustris  apud  Galmariiiam  vestris  incolis 
ad  dominium  nostrum  venjentibus  de  apeciali  gratia  decrevimus  coneedeo- 
dos,  togantes,  ut  homines  dileetissimi  fratris  nostri  &  nostros,  ad  vos  deeli- 
nantes^  recipiatis  fauorabiliter  &  honeste.  In  supradictorüm  autem  testi- 
monium  Sigillum  nostrum  preseiltU)us  0st  appensum.  Dat^  Tunsbergis,  Anno 
DnL  M.GG«  Nonagesimo  seeundo,  in  die^Assumptionis  Marie  Virginis  gloriose. 


—       i48       — 
io8i.  1292  A  27  Sept 

'  Biskopen  Boitavbhtuba  och  Abboten  Jokahs  i  Glairvaux  afskrift  af  PAfVen  Gregorius  Xrdes  bnlla 
om  Cistercienser-Ordeos  befrielse  frfta  Heliga  landabjelpen. 

A.  1.  d.  7a. 

Vniuersis  presentes  litteras  jnspecturis.  Frater  Bonaventura  dej  gra» 
cia  Encensis  episcopus.  vicariusque  capitulj  lingonensis,  sede  uacante,  &  Fra- 
ter. Jo.  dictos  abbas  clareuallis.  salutem  in  domino.  Noueritis  quod  nos 
diligenter  jnspeximus.  &  de  verbo  ad  verbum  legimus.  priuilegium  dominj 
Gregorij  decimj.  Non  caneellatiim.  non  abrasum.  non  abolitum;  nee  in  ali- 
qua  parte  suj  viciatum.  sed  buUa  eiusdem  dominj  pape  bullatum  &  plene 
continens  verba  inferius  annotata.  Se  föregäende  N:o  691.  Jn  cujus  res 
testimonium.  Nos  frater  .B.  Encensis  episcopus.  &  Nos  frater  Johannes  ab- 
bas Clareuallis,  superius  nominatj,  sigilla  nostra  presentibus  litteris  duxi- 
mus  apponenda.  Datum  anno  dominj.  M^.CG''.  Nonagesimo.  Secundo.  Jq 
die  beatorum  Martyrum  Gosme  &  Damianj. 

Sigillen  N:o  i  nästan  oskadadt;  a  styckadt. 


1082.  1292   d,   9  Oct  Upsala. 

Kyrkoherden  HEffAiKS  i  Odeosäker  qvitto  pft  100    mark   penoingar,    hvilka   han    för   Ganlken 
Nils  iippburit  af  Dom-Gapitlet  i  Skara. 

A.  3.  a.  4.  5. 

Omnibus  presentes  litteras  jnspecturis.  Henrigds  Rector  Ecclesie  Othens* 
aker  jn  vesgosia  salutem  jn  doraino  sempiternam.  Nouerint  vniuersi  me 
Recepisse  &  habuisse  ex  parte  Domini  Nicolai  Canonici  skarensis  procura- 
torio  nomine  Gentum  marchas  denariorum  bonorum  &  legalium  monete 
vsualis,  a  discretis  viris  Doniinis  preposito  &  Gapitulo  Ecciesie  vpsalensis, 
excepcioni  dicte  pecunie  non  habite  non  solute.  Renunciando  penitus  & 
expresse.  De  quibus  Gentum  marchis  raemoratis,  dictos  prepositum  &  Ca^ 
pitulum  ex  parte  snpradicti  domini  nicolai  liberos  reddo  &  quitatos.  Jn 
Guius  quitaeionis  euideiiciam  pleniorem  sigillum  meum  vna  cum  gigillis  do- 
minorum,  kanuti  pröcuratoris  fabriee  vpsalensis,  ac  Petri  sacriste  ibidem 
presentibus  est  appensum  Datuni  ypsalie  anno  dominj  Millesimo.  CG\  no- 
nagesimo secundo  die  beati  dyonisij  sociorumque  eius. 

Sigiiieo  boitfailDa  fr&o  de  ut*  brdVet  klippta  remsoraa« 


—        i49        — 

io83.  isqS- 

BivGT  PBTSB84SON«  Testamente  och  anordnipg  om  girdarne  Westevlosa  oeb  SteDsäter,  m.  m« 

A.4. 
Jic  Nomine  sancte  &  indiuidue  Trinitatis,  Ego  Benedictüs  Petw  quo»- 
dam  filius  Consideracionis  intuitu  perpendens,  quod  otnnia  que  sub  celo 
saat  ex  nichilo  condita  sunt,  &  ad  suam  tendunt  originem  naturaliter  vni- 
uersa,  &  hoc  solum  de  rebus  transitoriis  post  huius  vite  transitum  non 
transire  dinoscitur,  quod  ad  pietatis  opera  miserieorditer  erogatur  Selens 
eciam  incertam  fore  cuilibet  mortalium  sue  vocacionis  horam,  Jgitur  in  no« 
mine  suprabenedicte  trinitatis  Sanus  &  incolumis,  De  rebus  michi  ab  ea 
licet  indigno  largissime  concessis  testamentuiu  meum  condidi  in  hune  mo- 
dum,  Jn  primis  Monaehis  de  alvastrum  apud  quos  deliberaeione  diutina 
sepulturam  eligete  decreui  cum  parentibus  meis,  Guriam  meam  Wester]0s0 
integraliter  assigno  cum  omnibus  attinenciis  suis  mobilibus  &  immobilibus 
condicione  ista  interiecta  quod  omnis  prouentus  curie  premisse  fideliter  &  inte- 
graliter  collecti  annuatim,  sequentj  die  post  festum  Marci  Ewangeliste  ad  to«* 
cius  conuentus  sollacium  &  recreacionem  in  quantum  valuerint  pro  pitan- 
cia  communiter  expendantur,  Et  ipso  die  Misse  &  oraciones  pro  me  &  pa- 
reotibus  meis  iam  ante  memoratis  deuote  celebrentur.  Et  memoratj  Monachi 
racione  dicte  Curie  pro  debitis  meis  centum  Marcas  den.  soluere  teneantur, 
Quod  si  nee  istarum.  Marcarum.  summa  persolui  poterunt  debita  mea  vni- 
uersa,  Exequtores  testamentj  mei  Curiam  meam  asby  obligabunt  ad  cetera 
persolueuda.  Hec  autem  donatio  mea  rata  &  firma  tenebitur  monachis  su- 
pradictis  si  me  absque  liberis  mori  contigerit,  Si  autem  dominus  michi  de 
liberis  prouiderit.  ipsam  curiam  meis  heredibus  relinquo,  &  Centum  Marcas 
pro  testamento  meo  soluentur  Claustro  supradicto,  pro  quibus  eidem  clau- 
stro  eandem  curiam  meam  obligo,  donec  hoc  meum  testamentum  totaliter 
fiierit  persolutum.  Jtem  omnia  bona  Dilecte  vxoris  mee  Jngiburgis  que  me 
racione  coniugalis  contractus  contingunt  Si  absque  liberis  dominus  me  voca- 
uerit,  cessante  iam  omni  calumpnia  Heredum  meorum  super  talium  bono- 
rum participio  eidem  Jngiburgi  libera  restituo  &  assigno,  Jtem  Ecciesie  streu- 
genensi  confero  Curiam  meam  Stenseter,  cum  omnibus  suis  attinenciis,  Colo- 
nis,  piscariis,  prepositure  strengenensi   perpetuo   assignandam,   non   obstante 

&i  dominus  michi  in  liberis  prouiderit,  s ne.  vt  in  mei  memoriam.  ac 

venerabilis  patris  dominj  anundi  Episcopi  pie  recordacionis,  ac  parentum 
meorum  septimanis  singuh's  vna  missa  ibidem  pro  animarum  salute  dicatur. 
Super  facto  huiusmodi  volo  vt  michi  detur  patens  littera  cum  sigillo  eius- 
dem  flcclesie  &  Capituh*,  quod  ipsius  capituli  beneplacitum  in  hoccontineat 
&  assensum.  Si  autem  hanc  ordinacionem  iam  dictum  Capitulum  non  decre- 


—       ,i5o        — 

uerit  admittendam,  ipsam  Guriam  quam  ^predicte  Ecciesie  ässignauj  ptp  sq- 
rorios  meos  petrum  8c  byrgerum  precipio  distrabendam  pro  precio  compe* 
tentj  &  de  eodem  preciö  soluere  in  testamentö  raeo  XLVIII.  marcas 'Eccie- 
sie iain  sepius  memorate.  De  reliquo  vero  debita  mea  si  qua  fuerint  inuen- 
ta  pleniuß  perebluantur.  vei  ocrte  in  vsus  pauperum  si  omnia  debita  per- 
soluta  fuerint  6deliter  expendantur,  Jtem  in  remissionem  peccaminum  meö- 
rum  &  aliorum  pro  quibus  uexillum  sancte*  crucis  assumpsi  redimendüta, 
confero  omnia  bona  mea  que  in  he'sleby  &  roslos0,  &  wismarch  possideo  ad 
subsidium  terre  sancte  modo  quo  videro  melius  expedire.  Jtem  Mönialibos 
De  askaby  confero  duas  Marcas  argentj,  Jtem  fratribus  skeningie  .11.  Mar- 
cas argenti,  Jtem  aliis  Claustris  vbicunque  in  regno  Svecie  constitutis,  con- 
fero .IL  Marcas  den.,  Et  vnicujque  höspitali  .1.  Marcam  den.,  Jtem  vnicuique 
Ecciesie  in  cuius  parrochia  mea  bona  sunt  constituta  confero  J.  Marcam 
den.,  &  sacerdotj  .1.  vaccam  siue  bouem.  Siquis  vero  temeritatis  siue  mali- 
cte  pretextu  hoc  meum  infirmare  presumpserit,  excommunicacione  dei  pa- 
tris  omnipotentis  &  sanctorum  omnium  feriatür.  Et  cum  impiis  in  die  iu- 
dicij  percipiat  porcionem.  Exequtores  huius  testamenti  mei  constituo  Do- 
minum Episcopura  lincopensem,  Dominum  th.  Marscaicum  dominj  regis, 
Dominum  Jo.  prepositum  strengenensem,  Et  Dominum  Nicolaum  legifbrum 
verendie.  vt  igitur  omnis  ambiguitas  super  premissis  valeat  remoueri,  & 
excludatur  occasio  quelibet  volentibus  malignarj«  Sigillum  Dominj  B.  illu- 
stris  regis  Swecie,  &  venerabilis  patris  L.  Episcopi  lincopensis,  8c  Dominj, 
M,  Legiferi  osgothorum  &  Dominj  tb.  Marskalcj,  8c  Domini,  Daor,  Jahansyn, 
8c  Dominj  Johann is.prepositj  Strengenensis,  8c  sigillum  Dominj  karoli  de  Norre, 
vna  cum  sigillo  meo  duxi  preseutibus  apponenda,  Datum  anno  dominj. 
M%C-C%XC'^IIir 

Af  de    upprfiknade    sigillen    hafva    aldrig    mer    fin    ett  eller  2:ne  pä   tridar,    som    nu  Hro  borta, 
och  det  sistnäroda,  efler  hvilket  pergaiaeotsrimsaD  finnes  qvar,  blifrit  satte    under  breffet 


io84-  1293. 

Dags  p&  en  resa  gjorda  Testamenle  och  aoordning  om   qvarlltoe  losoren  och  penningar. 

Jn  nomine  patris  8c  filii  8c  spiritus  sancti  amen.  Ego  Daghea,  si  in 
hac  via  me  mori  contigerit,  meum  in  hunc  modum  condo  8c  ordino  testa- 
mentum.  Jn  primis  lego  fratribus  predicatoribus  Siktunie,  vnum  eqnm  ni- 
grum,  quinque  annorum.  fratribus  autem   minoribus   ^tokholm,    vnam    mar- 


—        i5i        — 

c^m.  4^ar,  &  soproribus  saa^e  Cia^Q  ibidem  vi^ip  marcam  den.  Jten  Cra» 
tribus  minoribus  in  vpsalia.  vnam  marcam  den.  Jtem  fratribus  predicatori- 
bus  skeningie  vnam  marcam  den.  Jlem  fratribus  minoribus  sudercopie, 
vnam  marcam  den.  Jtem  fratribus  predicatoribus  kalmarnie  vnam  marcam  den. 
Jtem  do  fratri  meo  karolo  vnum  Equm  baeruttan.  Volo  autem  ut  pro  solucione 
sex  marcarum  supra  legatai^um,  ambulator  meus;  vendatur.  Geterum»  quia  Gel- 
briet  mercs^tori  in  arbugba  teneor  tres  marcas,  volo  ut  illi  «atisfaciat  dominus  . 
benedictus  magnusa  son  gren,  qui  mihi  tenetur  taotumdem.  Jtem  teneor  her* 
imr^OQ  diftp  houud  in  stokholm  duas  marcas  den.  quas  predictus  frater  meu$ 
karolus  soluat.  Jtem  domino  Gisiku  $uf|ercopie  teneor  vnam  marcam  den. 
quam  soluat  Jngiuaster  famulus  dowini  mei,  &  pro  hpc  do  sibi  fibalam 
meam  argenteam.  Testes  buius  mee  ordinacionis  presentes  fufrunt,  frater 
j&rael,  dominus  meus  jngo,  don^inus  birgerus  petri  dominus  benedictus  bo- 
soQ.  Ei^equtores  testamenti  mei  constituo  fratrem  jsraelem  &  dominum  meum 
J.  supradictos.  Jn  premissorum  igitur  euidenciam,  siggilla  prefatorum,  fra- 
tris  jsraelis,  et  domini  benedicti  bosoo  presentibus  sunt  appensa.  actum  anno 
dominj  .M^CC^XC.III^ 

Sigiilet  fallet  frän  lioDeträdaroe. 

io85.  1298    d   6   Jan.  Frödawi. 

Magnus  JqiyiAirs  soirs  g&fvobref  pä  Lindasunds  gärd  tili  Sko  kloster  i  testamente   effer   Brigitfa 
Larsdotter. 

M.  3.  b.  1. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  Magnus  Joansson.  Salutem  in  da-  - 
mino  sempiternam,  Notum  facimus  tenore  presentium  vniuersis,  quod  nos  cu- 
riam  lindasund  cum  omnibus  ad  eam  pertinentibus,  que  ad  nos  deuenitper 
mortem  birgitte  filie  laurencij  legiferi  monasterio  sko,  vbi  dicta  birgitta  se- 
pulta  ,est^  pro  anima  hivgitte  sepedicte  &  nostra  &  nostrorum  conferimus,  Post 
mortem  nostram  testamenti  titulo  cum  aliis  que  dicto  manasterio  testamen- 
tarie  legauimus  iure  plenario  possidendam,  abbatisse  quoque  &  conuentuj, 
dicti  M onasterij  dqnamus  &  committi  yolumus  post  mortem  nostram  vnum 
annulum  aureum  continentem  lapidem  de  saphiro,  &  vnum  va$  argenteum, 
qne  not)is  presentauit  .domina  Rädburgis  abbatissa  monasterij  supradicti,  Jn 
cuiua  rei  testimoniüm  vna  cum  ^igillo  nostro  sigillum  fratris  Jsraelis  ordi- 
nis  predicatorum  lectoris  sictoniensis  presentibus  est  appensum,  Datum  fr0- 
dhawi  &  actum  presentibus  testibus,  Dilecta  vxore  mea  Jngiburghi,  ^  fratre, 
israele  predicto,  &  fratre  brodhero  ordinis  minorum.  Anno  dominj.  M•.CC^ 
Nona^epimo.  III.  in  epiphania  dominj., 

^*^^^*  ^  Sigillen  NU}  1,  3  skadade,  N»a,  4  bortfallnc. 


—        i5a        — 
to86.  lagSd.  22  Febr.  Liuthguthuwi. 

Biskopen  Y&uts  i  Strengnas,  s&som  Executor  af  BisLopens»  Herlig  BengU  testamente,  gifna  dorn 
att  Lena  gärd  i  Westergöthland  tiJlkommer  Lioköpings  Domkyrka. 

A«  3.  o.  I. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis.    Y^aros    dei   gracia    Episcopus 
strengnensis  salutem  in  domino.  Gonstare  volumus  quod  nos  constitati  exe- 

Tutores  testamenti  domini  benedicti  felicis  memorie  Episcopi  lincopensis  & 
ucis.  auctoritate  que  nobis  in  hac  parte  competit  curiam  dictam  Lenae  in 
dyocesi  skarensi  quam  idem  venerabilis  pater  in  eodem  testamento  contu- 
lit  ecclesie  lincopensi  cum  omnibus  suis  attineneiis  ipsj  lincopensi  ecciesie  per 
difinitiuam  adiudicauimus  sentenciam,  Tenore  presencium  ponentes  eam  in 
corpörali  possessione  prediete  curie  &  omnium  sibi  attiuencium  &  parati  prout 
opus  fuerit  defendere  taliter  introductam.  Jn  cuius  Bei  euidenciäm  sigillum 
nostrum  presentibus  est  appensum.  Datum  Liuthguthuwi  anno  domini 
IW.CC'*  nonagesimo  Tercio  Jn  Cathedra  sancti  petri. 

Sigillet  andeligt 


1087.  1293    d.  23  Febr. 

Beugt  Elofs  soirs  betjg  att  atskilliga  uppräkDade  girdar  och  ligenheter  tillfallit  hang  fivSger* 
skor,  frökoarne  logeborg  och  Margareta  i  arf  efter  deras  fader* 

A«  (S.  I.  10. 

Omnibus  christi  fidelibus  presentes  inspecturis^  Benedigtus  eleph  son 
salutem  in  domino  sempiternam  Propter  hominum  labilenl  memoriam.  vi- 
teque  fragilis  breuitatem  pleraque  que  aguntur  raro  perueniunt  ad  puram 
noticiam  posterorum  nisi  per  scripture  superstitis  viuax  testimonium  eluce- 
scant  Harum  igitur  serie  litterarum  prouidi  tam  posteris  quam  presentibus. 
elucendum,  curiam  in  .  •  •  sh0gh  cum  colonis  ibidem,  &  curiam  in  alcauid, 
&  coloniam  in  tubbaethorpe  &  dimidiam  piscaturam  dictam  laxaephischi  pe- 
nes  thrasnes  duas  siluas  dictas  tansersscogh  &  alxersscogh  &  molendinum  in 
heriaelungum,  domicellis,  ingiburgi  &  margarete  iure  hereditario  post  patrem 
suum  socerum  meum  felicis  memorie  consensu  uxoris  mee  katerine  &  soro- 
ris  sue  byrghitte  adhibito  cessisse  per  legalem  povcionem^  presentibus  te- 
stibus  ydoneis  &  discretis  dominis,  Laurencio  bobergh  Borico  byrgir  son^ 
algotho  Jon  son  Ad  cuius  facti  memoriam  &  euidenciäm  pleniorem  sigillum 
meum  cum  sigillis  predictorum  presentibus  est  appensum,  Datum  anno  do« 
mini  M*CC*XC*III*,  in  vigilia  beati  mathie  apostoli, 

Sigillen  i— 4  S<^  skadade* 

1088. 


r 


—        i53       — 


1088.  \  1293.  «!•   28  Febr.  OfTansjö. 

GaoiLcD  i  Upaala  Bsviros  fprteckDing  pi  OfVansjo^prestgärds  ägor  med  uppgifae  rftmSrken. 

Copia  /brvarad  i  kyrkan  dersamniastädes  *). 

Anno  domini  1 298  Sabbatho  proximo  post  festum  Beati  Matthiae  Apostoli 
Dominus  Benno  Ganonicus  Ubsaliensis  scribi  fecit  infra  scripta  in  ofvansiö 
Primo  predium  Ecclesie  in  Grimastadom  20  orae  et  duo  solidaß  Jtem  duo 
Wretad  et  unum  hästhaga  item  tria  prata  in  Genburoni,  item  unum  pratum  wm- 
lenäs,  Jtem  in  Stamnäsom  duo  prata,  Jtem  in  yter  Jernaby  unum  pratum, 
item  in  Näsangiom  unum  pratum,  Jn  räfgraf  4  tegar,  item  unus  calix  unus  pi- 
xis  argenteus,  3  Gasulae  et  duo  periclamidum  et  28  suppellicia  et  5  camisise, 
unus  ornatus  altaris  et  1  Chyropendium  Jtem  in  Machaforsi  possidet  Eecle- 
sia  unum  Setting  in  uno  molendino,  Jtem  20  marcas  in  cista  Ecclesiae,  et 
i5  marcas  denariorum  in  unum  cappi  Jern  26  Tynnones  hordei  unum  di- 
midium  talentum  ceraß  et  duas  marcas  thuris. 

Istäe  sunt  metae  super  fundum  Grimstadi.  Ex  parte  occidentali  prima 
metaestin  ponteiuxtasepesrSecunda  in  Gatu:  Tertia  in  orheden:  Quarta  in 
salia  bronom,  Quinta  est  in  via  quae  ducit  ad  oppidum  Sällia  Gatu:  Sexta 
in  almenningeledh  via  praedicta  ad  dictam  Jedro:  Septima  in  uno  paruo 
stagno.  ultra  amnem  ex  parte  orientali  prima  meta  est  iuxta  sepes,  ubi  con- 
veniunt  sepes  de  Vibol  et  Hillingstad:  Secunda  in  Rasmuren:  Tertia  in 
öghestigen :  Quarta  in  Swidmunsäsi :  Quinta  in  stagno  superdicto. 


*)  Copia  af  ett  bref  som  funnit  är  uthi  Ofwansio  kyrkia« 
Anno  i6o3  d.  4  Aug.  När  jag  Olavus  Martini  Ai-chiepiscopus  Ubs.^  sampt  praepositus  Ga- 
thedralis  M.  Jacobus  Erici  Stockh.  och  Poenitentiarius  Publ.  itf.  Laurent  Paulinus  Golhus  hol- 
lom  Visitation  uti  Ofwansjö*  kyrkia  och  PrestegArd.  Ibland  annat  som  th&  förhandladt,  blef 
08S  en  gaminal  skrift  adt?ardat  som  innehölt  om  förbemälte  kyrkias  och  presteg&rds  agor  R&- 
mSrkien  och  anoor  tilbehör  och  begärat  at  vi  värt  sanfardige  vitnesbörd  och  vidimus  them, 
hfirom  villia  meddela,  hvilket  vij  för  B.Sttvijsones  skull  icke  viJIie  eller  kunne  förvfigra^  halst 
emedan  förbemfllte  skrift  var  af  maal  och  ilderdoom  sä  förderfvat  att  man  henne  roedh  stör 
moda  och  mycket  betfinkiande  niuggast  läsa  kunoa  och  lyder  ord  frän  ord  som  efterfoljer:  Anno  &c. 
E/ler  brefvet  /ol/ande  underskriß .-  Datum  et  confirmatum  subscriptionibus  et  sigillo  Gapi- 
tnli  10  Ögleboy  die  quinta  Auguati.  Anno  ut  supra. 

OxjkTUS  Maativi.  Jagobus  Eaia  Stocks.  Lavrbhtivs  Paulihus  Gothvs. 

A.  Ubs.  Praep.  Ubs.  Poeuit  Publ. 

AfskH/tm  är  meddelad  rf  S.  M.  Ad/.  ilT.  /.  EkdahL 


S».  D^dm.  IL 


ao 


—        i54       — 
1089.  1^9^  <!•   3  .Mars. 

BiskopeD  Labs  i  Lioköping  bref  räraode  tillstind   fSr  att   bjgga   intill   gamia    onireo  p&  St 
Nicolai  kyrkog&rd,  samt  om  deraf  uppkommaDde  afkastniDgeos  fordelniDg. 

B.  3.  44.  Y. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Laurengius  dei  gracia  episcopus 
lincopensis  salutem  in  domino  sempiternam  Tenore  presencinm  constare 
Yolumus  euidenter  quod  nos  cum  discretis  viris  ciuibus  calmarnie  conue- 
nimus  &  ordinauimus  quod  ipsi  liberam  habeant  potestatem  murumdenouo 
supra  cymiterium  beati  nicolai  ibidem  construendi.  contiguuni  muro  anti- 
quo.  &  domos  in  loco  antiqui  muri  prefati  auctoritate  nostra  edificandi  ad 
Tsus  &  vtilitatem  ipsius  ecciesie  &  communitatis  eorundem  jta  tamen  quod 
medietatem  prouentuum  dicta  ecciesia  inde  percipiat.  Medietas  vero  com- 
munitati  supradicte  deputetur.  Ne  igitur  aliqua  dubitacio  de  premissis  in 
posterum  valeant  suboriri  sigillum  nostrum  vna  cum  sigillo  communitatis 
prenotate  presentibusduximus  apponendum  Datum  &  actum  anno  dominj 
MCCXC   tercio.    VI:o  nona&  marcij. 


1090.  I2  93*    d.    16   Mars.  Nyborg. 

KonuDg  Erics  i  Danmark  oppoa  bref  for  Löderups  kyrkapi  frihet  fran  alla  KoDgl.  utiagorafaiit 
det  godS|  som  Riddareii  Jens  Kanne  i  själagäfva  lemnat  tili  nämnde  församllngs  Prestberd. 

Copia  *) 

Vij  Erich  med  Gudz  Nädhe  Danmarches  Konning  etc.  Heiser  Eder 
alle  som  See  eller  Höre  thetta  Vortt  obne  brefF,  at  Wij  udafF  Wor  synder- 
lig  Gunst  och  Nädhe  haffuer  Vndt  och  förkendt  alt  thet  gotz  med  all  sijn 
Rete  tilliggelse  ydj  Jngelsted  herritt  i  Löderup  Sogn,  som  Erlig  Welbiur- 
dig  Marid  och  Strenge  Ridder  Hr  Jens  Kanne^  nu  Sali^,  med  Gudh,  haff- 
uer giffuet   och  skött  for  en  Siellegaffue  tili   Prestens   bord  i  Sammie    Lö- 


*)  I  vidimation  af  K.  Christian  HL  Dat.  Hädliiäe  sabbato  Jubilate  Anno  D:ni  MDXLIsä  iydande: 
Wij  Christian  medh  Gudz  NÄdhe,  Danmarkes  Norgcs,  Wendes  och  Gotthes  Konningh  her- 
tug  tidj  Sledtzwigh  Holsten  och  Storrmaren  och  Ditmarscheif,  Greffue  ud)  Oldenburg  och  Del- 
menhorst, Giör  alle  Witterligt  at  för  oss  war  skickett  Hr  Tbruls  Matzen  Sogneprest  udj  Lö- 
derup med  Thuende  obne  Welbeseiglede  Pergamentz  breffue  Wskrabede  och  Vstungne  och 
Vmaculerede  thet  forste  Ijdendhe: 

Det  andra  fir  af  K.  Christopher  Dat.  Brunsbötte^  i32o  sabbatho  post  Dom.  Trinit. 
E/ler  ^n:  a/skri/t  pa  Greß.  von  Engeströmska  Bibliotheket  i  Stockholm.  .'^      o\'.vv 


— •        i55        --• 

derup,  att  werte  alileeles  qvitt  och  frij  afF  Jniie  s»lt,  Letting,  och  äff  all 
Kongeligh  tynge  tili  Euig  tidh,  Saa  at  de  Tjeninere  Som  boendes  Warder 
aar  effter  aar^  Paa  samme  gordh,  skulle  her  effter  ingen  anden  Suare  udj 
Kongelige  Sager  Tynge  eller  affgifFt,  udh«n  allenjst  Fixesten,  Thy  wille  wj 
strengelig^n  haffue  för  bydit  alle  Wore  Fougder,  Embetsmend  och  alle  andre 
Woldzmend,  under  Gudtz  höyeste  HeflFn,  och  Wor  Straff  och  Wrede,  her  udj 
modt  thette  Wortt  ohne  breff  modt  at  Sige,  giöre,  eller  thet  at  rygge  udj 
nogen  maade.  Datum  Nyborgh  Anno  Domin j  MCCXC  ter tio  secunda  feria 
proxima  post  Dpminicam  passionis  dominicae. 


109 1.  1293   d.    I    Maj.  Skedwi.. 

Carl  Elefs  soirs  gäfvobi'ef  pä  Mora  tili  Strengnäs  Domkyrka,  med  viiLor  att  (3  njiita   afkast- 
Dingen  deraf  i  sin  lifütid  och  13  dess  sLuld  af  3o  mark  afskrifveo. 

A.  6.  g.  3.  3. 

Vniuersis  presentes  litteras  visuris  vel  eciam  audituris,  Karulüs  Elefs 
SON.  salutem  in  domino  sempiternam.  Notum  vobis  facio  per  presentes  rae 
curiam  meam  Mörser  cum  Omnibus  suis  attinenciis  mobilibus  8c  immobilibus 
ecciesie  strengnensi  in  perpetuum  contulisse,  retento  michi  quoad  uixerim  dicte 
curie  vsu  fructu,  &  hac  adiecta  condicione  quod  sim  de  debito  triginta  marca- 
rum  in  quo  sum  obhgatus  ecciesie  memorate,  totaliter  absolutus.  Testes  vero 
huius  donacionis  hü  fuerunt  dominus  Jngimundus  prepositus  Nychopensis  & 
Holmger  US  ßyrgisson,  firmatores  autem  wigariter  Garthfastse  fuerunt,  domi- 
nus Bondo  plebanus  de  Rypsum.  Konradus  Ysars  son.  Syggo  0stens  son. 
Karolus  Syggde  son.  Ormerus  Karls  son.  Jngimarus  de  Rypsum.  Jn  cuius 
rej  testimonium  sigillum  meum  presentibus  est  appensum.  Scriptum  skiaetwi 
anno  domini  M*.GC*.  nonagesimo  tercio.  kal.  Maij. 

Sigillet  tillika  med  den  ur  brefvet  klippta   remsan  bortfailet. 


1092.  1298   d.    2   Maj.  Söderköping. 

SorgnHistare  och  Borgarenas  i  Soderkoping  fastebref  pa  det  mellan  Biskopen  Lars  i  Linköping 
och  KoDichin  Bage  slutade  köp  om  oftgra^gärdar  i  nämnde  stad. 

A.  3.  o.  I.  16. 

Omnibus  presentes .  litteras  inspeeturis,  Gonsules  &  ciues  Suthercopen- 
sea,  salutem  in  uero  salutari,  Notum  facimua  quod  in  nostra  presencia  con- 
stitutus  kj^nichinus  dictus  bage    ciuis    ibidem    recognouit   se   coram    nobis 


—        i5i6        ~ 

vendidisse  ac  in  perpetuum  quitauisse  reuerendo  patri  domino.  L.  dei  gra- 
cia,episcopo  lincopensi  quandam  domum  lapideam  quam  habebat  ex  vtra- 
que  parte  amnis  sitam,  &  aiiam  domum  läterum  extra  uillam  in  pratis  pro 
mille,  quingentis,  marcis  denariorum  ysualis  monete  iam  solutis,  exceptio 
centum  marcis  den.  quas  eidem  promisit  infra  festum  beati  Johanais  bap- 
tiste,  prout  ipse  venditor  confessus  fuit  coram  nobis,  renuncians  excepcioni 
&  omni  iuri,  pro  precio  cuius  domus  dictus  dominus  lincopensis  eidem  do- 
mino  k0nichino  quandam  curiam  quam  emit  de  haenichino  ryzikaesua  pum 
agris  &  alijs  suis  pertinencijs  &  quodam  agro  ecciesie  lincopensi  dimisit  & 
quitauit  pleno  iure  perpetuo  possidendam,  tali  condicione  adiecta  quod  si 
idem  dominus  k0nichinus  &  heredes  ipsius  in  posterum  dicta  bona  debe- 
rent  uendere  uel  aliquo  modo  alienare  prefata  ecclesia  lincopensis  plenariam 
potestatem  extunc  habere  teneatur  illa  bona  eraendi  &  infra  unum  afinum 
iusto  precio  redimendi,  hiis  igitur  omnibus  interfuerunt  discreti  uiri  Gar- 
dianus  ibidem  &  Frater  stigotus,  Gyrdo  aduocatus,  Gummo,  Dominus  Ni- 
cholaus,  dominus  Gericae  plump,  Gerwinus,  &  frater  suus  G0blaB,  Wolte- 
rus,  Wernichae,  R0thingar,  ha&nichinus  rycikaesun,  Johannes  Jngifridis,  suno 
munk,  Dominus  bcro  canonicus  lincopensis^  Dominus  yluidus  de  skinber- 
ghum,  ad  horum  igitur  euidenciam  pleniorem  sigillum  nostrum  cum  sigillis, 
domus  fratrum  minorum  ibidem  &  wolteri  generi  dömini  k0nichini  supra- 
dicti  presentibus  est  appensura,  Datum  &  actum  Suthercopie  anno  domini, 
M\CC'.XG-Hr.  .VI.  nonas  Maij. 

Sak&  stjcken  firo  qvar  efter  3  sigill. 


1093.  1298   d.   24   Maj.  Stockholm. 

Magrus  Cablssons  bref  hvarigeDom  Ethlasunds  g&rd,  lemnas  Slreogofts  Dotnkyrka   i  paDt  for 
60  mark  penniogary  hvilka  inom  Fingst  skola  Aterbetalas  eller  ock  erh&lles  ytterligare  hvad 
.   gärdens  värde  deooa  summa  öfyerstiger. 

A.  3.  g.  3.  a. 

üniiiersis  litteras  presentes  inspecturis  vel .  Audituris  Magnus  Karls  sow 
salutem  in  domino  sempiternam.  Tenore  preseiiciüm  constare  cupioomnibüs 
euidenter  Quod  curiam  meam  ethlasundh  ecciesie  strengenensi  pro  sexaginta 
marcis  denariorum  inpignoraui  Tali  condicione  vt  si  dicta  peeunia  in  fe- 
sto  pentecostes  soluta  non  fuerit  nominata  ecclesia  curiam  possidebit  pre- 
taxatam.  &  mihi  quantum  excrescit  precium  carie  super  concessa  peeunia. 
sepedicta  ecclesia  assignabit.  Domino  marskaliio  Th.  &  domino  magno  marin 


—        i57        — 

son  super  hoc  iudicium  prestantibus  oportune.  Date  stiicholmis.  Anno  do- 
mini  M*CC*  Nonagesimo  III  dominica  sancte  trinitatis.  Jn  cuius  rei  testi- 
monium  sigillum  meum  presentibus  est  appensum. 

Sigillet,  i  giÖDt  vax  pä  utklippt  remsa^  skadadt. 


1094.  1298   d.   3i    Maj.  Skällwik. 

Kyrkoherdeo  i  Hwetlaoda  Elofs  ^äfvobref  pä  alla  de  gärdar  han  i  Hvetlanda   köpt,    häiften 
tili  Biskopsbordet  och  hälften  tili  Domkyrkan. 

B  3.  6a. 

Omnibus  presenteiß  litteras  inspecturis  Elauus  Rector  ecclesie  hwete- 
land  salutem  jn  domino  sempiternam.  Pateat  vniuersis  quod  ego  sanus  et 
incolumis  mentisque  mee  compos  omnia  predia  mea  titulo  empcionis  acqui- 
sita  que  in  hwetelandom  possideo  cum  omnibus  suis  attinenciis  pro  anima 
mea  ecclesie  confero  lincopensi  jta  quod  exnunc  medietas  ad  mensam  ce- 
dat  episcopi.  Et  medietas  eorum  ad  vsus  pertineat  ecclesie  memorate  Jn 
cuius  rei  testimoniuih  sigillum  meum  vna  cum  sigillo  reuerendi  patris.  dominj  L. 
episcopi  lincopensis  presentibus  est  appensum  Datum  &  actum  jn  skieldo- 
wiik  anno  domini  Millesimo  .CC;XG  tercio,  secundo  kal.  Junij. 


1095.  1293    d.   6  Juli. 

Frtt  GaBmoikf  Johan  Elefsoos  dotter%  Lagmannea  Birger  Persons  Frus^  testamente,  favarikyr- 
kor,  alla  kloster  och  hospitaler  inom  riket,  henne  mao,  öTriga  arfviogar  och  tjenarioDor  ihog« 
kommas  med  gäfvor  af  gods,  peooingary  k  läder  och  smycken  afveosom  trälar  och  trälinnor 
forannas  fribet. 

A.4. 

Jn  nomine  Patris  &  filii  &  Spiritus  sancti  amen.  Cum  mortis  terminus 
eunctis  mortalibus  sit^  incertus,  idcirco  ego  Gristina  fiiia  johannis  Elefson, 
vxor  birgeri  peterson,  graui  corporis  infirmitate  laborans,  meum  in  hunc 
modum  condo  &  ordino  testamentum.  Vpsalensi  Ecclesie  lego  decem  mar- 
€as  den.  &  pro  fabrica  ipsius  ecclesie  specialiter  quinque  marcas  den.  Jtem 
fratribus  predicatoribus  siktunie  ybi  corporis  mei  eligo  sepulturam,  sexagin- 
ta  marpas  den.  Jtem  eisdem  do  ad  ornatum  paramentorum  ecclesiasticorum  pa* 
raturas  meas  de  argento  dictas  kapubonadh  &  skinnabonadh.  MonJalibus  in 
SCO  deoem  maroas  den.  Fratribus  predicatoribus  skeningie  quinque  marcas 
den.  Jtem  aorpribus  apud  sanctum  martinum  ibidem  quinque  marcas  den« 


"      —        i58        — 

Jteni  fratribus  Minoribus  in  stokholm  quinque  marcas  den.  Jtem  sororibus 
ad  sanctain  claram  ibidem  quinque  marcas  den«  Geteris  claustris  in  Regno 
suecie  constitutis.  cuilibet  tres  marcas  den.  Jtem  cuilibet  hospitali  duas  mar- 
cas den.  Jtem  ecclesie  Tfleby  tres  marcas  den.  &  domino  botulpho  sacer- 
doti  ibidem  tres  marcas  den.  Geteris  ecciesiis  in  quarum  parochiis  aliquam 
curiam  habeo  cuilibet  ecclesie  vnam  marcam  den.  &  sacerdoti  vnam  mar- 
cam  den.  Jtem  Guriam  meam  berghar  in  Ostgocia,  quam  predictus  dilectus 
dominus  meus  maritus  in  nostrarum  mihi  contulit  crastino  nupciarum,  con- 
fero  Sc  reddo  eidem  marito  meo  cum  omnibus  mobilibüs  &  immobilibus 
bonis  ibidem  pro  parte  bonorum  mobilium,  quam  ipse  de  curiis  tneis  se- 
cundum  patrie  leges  hereditäre  deberet.  &  in  huiusmodi  commutacione  reddo 
cum  quittum  &  liberum  ab  illis  que  ego  percipere  deberem  in  bonis  suis 
vel  heredes  mei,  ne  occasione  cuiuslibet  diuisionis  inter  dominum  Maritum 
meum  &  heredes  meos  possit  in  posterum  aliqua  displicencia  suboriri. 
Jtenl  committo  Dilecto  patri  meo  &  predicto  domino  meo  karissimo,  vt  pre- 
cium  quod  ipse  maritus  meus  recepit  pro  curia  mea  Othamaby  in  0landia 
quam  uendedit,  distribuant  &  dispensent  prout  saluti  anime  mee  nouerint 
expedire.  Jtem  amantissimo  Patri  meo  sepe  nominato  fratri  Johanni  de  or- 
dine  Militum  christi,  confero  &  legoVei  &  eins  Religioni  curiam  meam  S0r- 
by  in  asscahered  in  ostgocia  8c  dimidium  attungum  terre  in  huarf  ibidem  & 
centum  marcas  den.  Jtem  famulis  qui  mihi  fideliter  seruierant  lego  viginti 
marcas  den.  distribuendas  eis  &  diuidendas  &  dandas  prout  sepememo^* 
ratis,  Patri  &  Marito  meo  placuerit,  Jtem  fideli  famule  mee  Margarete  que 
mihi  diu  laudabiliter  &  utih'ter  fuerat  obsequta,  assigno  in  fan0  quatuor- 
decim  solidos  terre,  videlicet  octo  solidos  terre  in  bethernum  &  duas  oras 
terre  in  vretum  pro  qua  terra  fateor  me  recepisse  de  illa  plenum  &ab  eadem  mihi 
plenarie  satisfactum.  Jtem  dicte  Margarete  do  brunetum  mantellum  meum  fo- 
ratum.  Jtem  uestem  meam  aliam  dictam  mantulkapu  sin:iliter  foratam.  Jtem 
vnam  fibulam  .1.  braz  de  argento.  Jtem'tunicam  8c  sorcocium  de  bruneto. 
Jtem  duas  culcedras  recipiendas  de  curia  mea  ekihamar.  Jtem  sellam  8c 
frenum  meum.  Jtem  Gudhl0ghi  vnum  mantellum  de  scarleto.  Jtem  Jngiburgi 
vnum  mantellum  blauium.  Jtem  katerine  vnam  tünicam  de  blauio.  Jtem  Dilecte 
consobrine  mee  domine  jngigerdi  filie  domini  Philippi  de  Runby,  confero  brune- 
tum mantellum  meum  foratum  cum  pellibus  hermelinis  .1.  lecattaskin.  8c  ynam 
stolpabraz  de  auro  secundum  beneplacitumPatris  8c  mariti  mei.  Reliquum  aurum 
meum  confero  prememorato  marito  meo  dilectissimo.  Jtem  curiam  meam  etdh 
cum  molendino  &  pratis  in  hamu  8c  curiam  meam  in  vn0  deputo  pro  soluendis 
supradictis  legatis,  ita  quod  maritus  meus  eas  sibi  pro  ducentis  marcis  den.  infra 
biennium,  si  ei  placet,  redimat.  quod  si  ei  non  placuerit,  pater  meus  predicto  modo 
eas  redimendi  habeat  facultatem.  volo  eciam  quod  omnia  bona  mea  indiuiaa  sub 


—        i59        ^ 

custodia  &  ordinacione  exequtorum  maneant,  &  de  illis  soluantur  eciam  supra 
legata  &  cum  ducentis  marcis  den.  predictis.  nee  heredes  mei  hereditatem 
a(ure  ualeant  antequam  supralegata  omnia  fuerint  plenarie  persoluta.  Omnes 
seruos  &  ancillas  meas  eonfero  libertati.  Huius  testamenti  mei,  partim  per  me 
dilectum  patrem  meum  de  mea  speeiali  commissione  &  expressa  voluntate  &  per 
maritum  meum,  ordinati,  testes  seeundum  vices  ordinacionis  &  partes  ordinato- 
mm,  fuerunt,  nobilis  vir,  dominus  Philippus  de  Runby,  Religiosus  yir,  frater 
jsrael  ordinis  predicatorum ,  dominus  botulphus  de  tseby  sacerdos,  Johau- 
aes  gasabogh.  Domicella  jngegerdis.  Margareta  famula  mea,  &  plures  alie 
persone  de  familia  nostra  sexus  vtriusque.  Exequtores  autem  huius  testa- 
menti mei  constituo  &  facio,  venerabilem  virum  Magistrum  Andreara  Pre- 
positum  ypsalensem,  predilectos,  patrem  &  Maritum  meum  sepememoratos, 
&  supradictum,  fratrem  jsraelem  lectorem  siktuniensem.  Jn  quorum  omnium 
robuF  8c  euidenciam  pleniorem,  vna  cum  signo  paruo  quo  vsa  sum,  &  si- 
gillis  exequtorum  meorum  prenominatorum,  sigillum  Domini  Regis,  &  do- 
inini.  Th.  Marscalci,  domini  Phiiippi  de  Runby,  domini  botulphi  de  taeby, 
humiliter  &  instanter  peto  presentibus  apponi.  Actum  Anno  Domini.  Mii- 
lesimo,  Ducentesimo  Nonagesimo  Tercio,  circa  Octauas  apostolorum  Petri  & 
Pauli 

Sizilien:  i,  2,  5  bortfailna;  3^  4  7  andeliga,  6,  8  obetydiigt  skadade. 


1096.  1293   d.    II    Juli.  Broby. 

JoHAV  Elbts  60VS  sUdftstelse  pä  foregAeode^  dess  dotteis  gjorda  TestameDte. 

A.  6.  a.  a.  11. 

Jn  nomine  domini  amen.  Ego  frater  Johannes  Elefson  de  ordine  mi- 
litum  Christi,  pater  Christine  felicis  memorie  vxoris  domini  Birgeri  peterson 
legiferi,  licet  seeundum  priuilegium  ordini  meo  ab  apostolica  sede  indultnm, 
hereditarie  possim  succedere  pro  me  &  ordine  meo  in  bonis  karissime  filie 
mee  predicte  Cristine  defuhete  sicut  facerem  in  statu  seculari  existens, 
tarnen  saluti  anime  ipsius  defuncte  volens  paterne  prouider^  &  vtib'tati  ac 
consolacioni  eorum  qui  post  me  eins  legittimi  sunt  heredes,  intendens, 
retenta  mihi  vna  curia  S0rb7  &  dimidio  attungo  in  huarf  &  Gentum  mar- 
cis denariorum  percipiendis  de  bonis  defuncte  prout  in  eins  testamento 
oontinetur  expresse,  testamentum  eiusdem  predicte  filii  mee  ratißco,  &  omni 
quo  jpossujfn  iure  qonfirmo,  &  defuncte  heredibus  post  me  legittimis ,  quos 
karis^imos'mihi  Scplurimumpropinquos  totis  yisceribusdiHgo,  hereditatem  ipsius 


—        i6o        — 

defuncte  cupio,  sub  forma  &  condicione,  que  continetur  in  eius,  pereamSc 
per  nie  de  expressa  voluntate  sua  condito  testamento«  volo  eciam,  quando 
testamentum  solutum  fuerit  &  exeeucio  completa,  heredibus  prememorätis 
tradere  &  committere,  singulas  partes,  prout  eis  secundum  leges  patrie  & 
consuetudines  debebuntur  ad  eorum  pacem  &  concordiam  conseruandum 
Jn  cuius  rei  testimonium,  sigillum  quo  vtor  presenti  littere  apposui,  &  sigilla, 
venerabilis  viri  M agistri  Andree  Prepositi  vpsalensis,  &  Domini,  Philipp!  de  Run- 
by,  necnon  fratris  Israelis  lectoris  siktuniensis,  peto^presentibus  appendi  in  rei 
geste  euidenciam  pleniorem.  Datum  broby,  Anno  domini«  Millesimo  Du- 
centesimo  Nonagesimo  Tercio,  Sabbato  proximo,  post  octauas  apostolorum 
Petri  et  Pauli. 

Sigiileo:  I,  2y  4  aDdeb'ga,  skadade;  5  fiones. 


1097.  1298.  d.   28  Aug.  Bro. 

Biskopen  LiRS  i  Linköping  beskSrmelsebref  for  Wreta  kloster. 

A.  3.  t.  I. 

Omnibus  presentes  litteras  Jnspecturis  LAUKKNaus  Dei  gracia  Episcopus 
linoopensis  salutem  in  domino  sempiternam  tenore  presencium  constare  volu- 
mus  euidenter,  quod  nos  dilectas  filias  Domina m  abbatissam  de  wretum  & 
conuentum  ibidem  cum  omnibus  bonis  suis  mobilibus  &  immobilibus  villi- 
cis  &  colonis,  familiis  &  personis  in  eisdem  bonis  commorantibus  sub  no- 
stram  &  ecclesie  nostre  protectionem  recipimus  &  tutele  graciam  specia- 
lem, Concedentes  predicta  bona  cum  personis  ut  prediximus  ab  omni  iure 
nostro  Episcopali  libera  penitus  &  exempta,  Exceptis  decimis  episcopalibus 
de  colonis  earumdem  prouenientibus  similiter  &  decimis  nostris  de  mansioni- 
bus  ipsarum  in  pai*ocniis  existentibus  que  canoniis  sunt  annexe  Jnsuper 
nostra  Ensac  &  casibus  in  quibus  delinquens  sentenciam  excommunicacio* 
nis  incurrit  ipso  facto,  Prohibemus  igitur  districte  ne  quis  ipsas  super  pre- 
,missis  presumat  aliquatenus  molestare  Jn  cuius  rei  testimonium  sigillum 
nostrum  presentibus  est  appensum,  Datum  anno  domini  in  Bro,  M'.GG* 
Nonagesimo  IIP.  in  die  beati  augustini. 

Sjgillet,  andeligt 


J098. 


—        i6i        ~ 
109B.     •  1293  d.  9  Sept  Bro. 

.  Probte», EsK^Lf  i  Si^Doerbo  gifrobnef  pft  Bergliem  och  Bolmsö  tiU  LiokSpiogs  Domkyika. 
'•''•''•'-'*  A.  3.  o.  I.  ig. 

Omnibus  prescntes  litteras  inspecturis,  Eskillus  prepositus  de  sunder^ 
ho  See.  lika  med  yöljande  N:o  1099  tili  domini  beronis  eiusdem  ecciesie 
canonici,  &  fratris  Nicholai  de  ordine  predicatorum,  qui  predicte  donacioni 
rogati  interfuerunt,  presentibus  sunt  appensa,  Datum  bro  anno  domini 
M*|CC*,XC*,  tercip,  Jn  crastino  natiuitatis  beate  virginis, 

Sigillen  N:o  i  borlfallet^  a,  3,  4  andeiiga,  nagot  skadade. 


1099.     ^  1293  d.  9  Sept.  Bro. 

Prosten  Eskili  i  Sunnerbo  g&fvdiref  pä  sid  g&i*d  i  Berghem  och  BoImso  tili  Linkopings  Dom- 
kyrka.  ' 

A.  3.  o.  t«  17.         ' 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  Eskillus  prepositus  de  sunder* 
bo  salutem  in  domino  sempiternam^  Constare  volo  omnibtis  euidenter,  me 
Curiam  meam  in  biargheme  cum  omnibus  suis  attinenciis,  &  omnia  predia 
mea  ia  bolms0  in  remissionem  meorum  peccaminum  ecciesie  lincopensi  ad 
ordinacionem  domini  Episcopi  legaliter  assignasse  jure  perpetuo  possidenda. 
Ja  cuius  rei  testimonium  sigillum  meum,  &  sigilla,  domini  mei  .L.  Episcopi 
lincopensis,  dominorum  beronis  &  haraldi  eiusdem  ecciesie  eanonieorum, 
fratris  Nicholai  de  ordine  predicatorum,  &  dominorum  Johannis  dicti  fors,' 
&  Olaui  dicti  sarps  militupi,  qui  huic  donacioni  mee  rogati  interfuerunt 
presentibus  sunt  appensa,  Datum  bro  anno  domini  M*,GG*,XG*,  tercio,  Jn 
crastino  natiuitatis  beate  virginis. 

Sigillen  N:o  i,  S.mest  bortfalloe  N:p  a,  3^  4f  %  !>  bortfalbe,  remsorne  grar. 


iioo.  1298  d.   1 3  Nov.  Sparlösa. 

BisLoBtni.BAnroLrs  i  Skara  forordpiiBfic  ^r*Hr  Q^boi^er  alt  i  Ullerfra  vara  bestfisdig  id^arius^ 
och  med  KyrkoherdeDs  dersUdes  gifna  samtycke  gjorda  anordning  att  nfimode  Thorer  mot 
en  Ute  irlig  afgift  tili  Kyrkoherdeo  fir  der  uppbira  Biskiipeos  iokomstec 

.       6.  7.  i3. 

Ommbüs  preseiis  scriptum  cernentibus  B  diuina   miseracione   scarensis 
epiacopus  salutem  in  domino  sempiteraiam  Tenor«  presentis  constare    vold- 
^.  mi^km.  IL  %i 


mtr^'tam  posteris  quam  pcösfiicibvis  Yjaiueraisf.!Quod  nos  dilectum  in.chriflto 
filium  dominum  thorirum  presentis  exhibitorem  in  ecciesiam  in  vlaerwi  ex 
consensu  &  beneuolenöia  rectoris  eiusdem  ecciesie  ac  parrqchianorum  ibidem 
pro  perpetuö  vicario  instituimus  protestantes  quod  in  presencia  noatra  ac 
multprum  discretorum  infrascriptorujn  inter  rectorem  memorate  ecciesie  & 
ip^um  dominum  thorirum  tale  pactum  intercessit  videlicet  quod  rectpri  se- 
pefato  Sedecim  marchas  denariorum  Racione  pensionis  &  trium  noccium  procu- 
Facionem  in  hyeme  &  totidem  in  estate  predictus  dominus  thorirus  in  anno 
quolibet  soluere  teneatur  Procuracipnibus  eciam  episcopi  ac  alijs  oneribus 
expensis  eidem  domiuo  thoriro  reseruatis  Jn  cuius  testimonium  präsen- 
tes litteras  fecimus  fieri  &  sigillo  nostro  roborari  Testes  autem  qui  buie 
ordiuacioni  interfuerunt  sunt  hij  videlicet  dominus  thorgillus  de  ludosia 
dominus  gummundus  de  tors00  jngemarus  &  azcerus  de  eklundum  cum  alijs 
quam  plurimis  fidedignis  DMuml  sparl0so .  aniiOi  domini  M*CGXC1II  Jn  die 
beati  briccij  episcopi. 


iioi.  1293  d.    14  Dec.    '  Arem. 

>t>eB  Y$AA8  i  SCreBgnäs  «k 
lagor,  utom  Bislops  £o9ai 


.  Biskopen  Ysaas  i  SCreBgnäs  «kyddsbref.  för  Wlrfruber^a  kloiter  och  befrid^e  frio  alla  Biskops 
utlacor,  utom  Biskt>ps  £o9aL 


A.  3.  k. 


Qianibus,,pr.esentes  litteras  inspecturis.  Ysahus  dei,  gri^cia  £piscopus 
strengnensis.  salptem  in  domino  sempiternan]i.  Notum  yoibis  facimus  per 
presentes  quod  nos  dilectas  in  christo  filias  dominani  abb^tissam  &  conuen- 
tum  de  iQOQte  sancte  marie  recipimus  sub  nostram  8c  ecciesie  nostre  pro« 
tectionem  ac  tfitelß  graciam  specialem,  dantes  bona  earundem  cum  villicis 
familijs  &  colonis  qui  terram  earum  solumnipdo  excolqnt  a  causis  nostris 
Episcopalibus  illis  dumtaxat  exceptis.  que  dicuntur  Ensac  libera  penitus  & 
exeftipta.  Jn  cuius  rei  testimonium  sigillum  nostrum  presentibus  est  appen- 
sum.  Datum  arem  anno  domini;  M*-CC*.  iionagesimo  tercio.  XIX  kalendas 
Januarij. 

EU  stycke  af  dgillet  qrar  pi  den  ur  brefvet  klippta  remsan. 


.      ;•. ,J» 


f    t 


1102.     ;  ii^94   d.   20  Jan.  Jassungi. 

Biskopen  BbtMlts  i  Skara,  «Asoni  Eis^wtor  af  .GaoiLen  ifils  Oddolfs  sons   tettai»eiito,  giffaa 
qvittö  i  3oo  mark  uppburoa  af  Upsala  Dom-Capitel. 
-,•  A,  Z*  9i.  A»  ti. 

Omnibus  presentes  litteras  jnspecturiss,  BaYmuLFuis  diei  ^aeia  BCSktensis 
Episcopus,  Salutem  ja  domino  sempiternam,  Tenore  presencium  Teatre.  notum 


r^  l63  — 

facimus.Yßiußrsitati^iQupd  recognoscimus  &  confitemurnoshabuisse  et  rece- 
pjsse,  ac  Qol)l3  jntegre  datas,  solutas,   ac  numeratas  fuisse,   nomine   Magistri 
Nicholßi  oddulphi,  quaodain  Canonici  scarensis,  Guius  testamenti  eit^equtores 
sumus,  prout.^x.tenore  ipsius  testamenti  apparet,  ex  parte  capituli  &  £c- 
clesie  wp^lensis,.  tresceptas  marcbas  denariorum  vsualis  monete  nostre,  Quas 
quidem .  »CCC,  roarchas,  Dictum  Gapitulum  wpsalense  dare  seu    soluere    te- 
nebatiir,  predicto  magistro    .N,    oddulphi,    Racione    cuiusdam    transactipnis, 
MV  amicabili^  coroposicionis,  facte  sev  jnite,  jnter  dictum  Gapitulum  wpsa- 
lense^  ex  vna  parte,  &  prefatum  magistrum    .N.   odduipbi   ex  altera    occa- 
sione  quorundam,  bonorum,  que  jdem  magister  .N.    odduipbi,    ad    se   spe- 
ctare    dicebat,    iure    hereditario    per    mortem  fratris    sui  Domini  Jobannis 
olim  arcbydyaconi  wpsalensis.  Licet  eadem  bona  £cclesie  wpsalensi  contu- 
lisse  dicebatur,  jn  sua  vltima  voluntate,  facientes    propterea    Dicto  Capitulo 
wpsalensi  exequtorio  nomine,  &  nostro,  ac  successorum  nostrorum,  de  con- 
sensu  tocius  capituli  nostri,  &  Ecclesie  nostre,  necnon  &  nomine  heredum 
predicti     magistri    .N,    ac    omnium    &    singulorum,    quorum     jnterest,    vel 
jnteresse  poterit,  prelibate  pecunie  quantitatem   petere  vel   exigere,   a  capi- 
tulo memorato^  finem,  refutacionem  &  pa<&tum  ac  quitacionem  specialem   de 
vlterius  non  petendo,  &  absoluentes,  dictum  Gapitulum,  &  Ecclesiam  wpsa* 
lensem,  specialiter  de  debito  sev  obligacione  predictarum  .GGG.  Marcharum, 
quas  jdem  capitulum  dicto    magistro    .N.   racione   premissa  soluere  teneba- 
tür,  &  de  omni  jure  &  actione,  ac  de  omnibus  ac  singulis,  ad  que  dictum 
Capitulum  wpsalense,  sepedicto  magistro  .N.  odduipbi,  aut    beredibus    Siuis, 
sev  nobis  aut  ecclesie  nostre  bactenus  tenebatur  seu  teneri  poterat  nomine  & 
oecasione  quantitatis  pecunie,  vel  transactionis,  aut  promissionis,   sev   obli* 
gacionis    antedicte,  &  Recipientes   jnsuper    jn    nos,    successores  nostros,  & 
Ecclesiam  nostram   scarensem,    omnes    expensas,    dampna,  &  jnteresse,    que 
Tel  quas,    dictum   capitulum,    per    nos    aut   ecclesiam    nostram,    jncurrerit 
Tel  jncurrere  poterit,  racione  dicte  transactionis  non  seruate,  sev  oecasione 
quantitatis  pecunie  memorate  nobis,  nomine    dicti  Magistri    «N.    jntegraliter 
jam  solute,  &  Renunciantes  jn  boc  pupplice   &  expresse,   nostro,  successo- 
rum nostror  um,  &  Ecclesie  nostre  nomine,   omni   auxilio  iuris   Ganonici  & 
ciuilis    priuilcgio  fori    beneficio    restitucionis    jnjntegrum,    condicione    doli 
jndebiti,  &  sine  causa,  appellacionis  remedio    litteris    apostolicis    jnpetratis, 
seu  jopetrandis,  •  legi  dicenti  generalem  renunciacionem  non  valere,  excep- 
cioai  non  date,  non  recepte,  non  numerate    pecunie,    &    excepciona,    quod 
dicte  pecunie  quantitas,  non  fuerit  nobis    jntegraliter  pejhsoluta,  &   omnibus 
alijs  quibuscumque    excepcionibus    per    quas    nos    successores    nostros,  & 
Ecclesiam  nostram  skarensem  possemus  jnposterum  contra   predictum  Gapi- 
tulum, racione  dictarum ,  GGG,  Marcharum,  solucionis,  conuencionis,  trans- 


~       i64       -— 

actionis^  scv  composicionis  amicabilis,  nos  tueri,  Promittentedecfiam  nostro, 
successorum  nostrorum  &  Ecciesie  nostre  nomine,  nee  &  nomine  heredniii' 
sepedicti  magistri  .N.  oddulphi,  stipulacione  sollempni,  Reüerendö  viro  ma- 
gistro  andree  preposito  wpsalensi  procuratorj  capituli  &  Ecclcsic  wpsalen- 
sis,  transactionem,  solucionem,  &  quitacionem,  predictas,  &.  omnia  ac  sin- 
gula  suprascripta ,  rata  &  firma,  jnuiolabiliter  habere  &  tenere,  &  non 
contra /ac^rö  vel  venire,  aliqua  racione  vel  causa,  de  jure  vel  de  facto,  Jn  cuius 
rei  testimonium,  de  no&tra  certa  sciencia,  &  mandato  fpeciah*,  sigillum  no- 
strum,  presentibus  est  appensum.  Eciam  nos  capitulum  eiusdem  ecciesie  ska- 
rensis,  transactionem,  composicionem  &  solucionera  predictas  ratas  habemus 
&  ex  certa  sciencia,  jn  'signum  approbacionis,  presens  scriptum,  sigillo  no- 
stro,  vnacum  sigillo  Doraini  Episcopi  munimus.  Datum  Jassungi,  Anno 
Domini  M*,CC*,XC  quarto,  Jn  die  beatorum  martirum,  fabiani  &  Sebastian!. 

Sigilien:  N:o  i    bortfa-Iet,  a  andeligt. 


iio3-  1294   d-    lo  April.  Frödawi. 

Jaoob,  BeDgt  Bossons  smfisvens  testameotarlska  anordnlDg  af  sia  qvQrlAteoskap. 

A.  4. 

Jn  nomine  patris  &  filij  et  spiritus  sancti,  amen,  Ego,  Jacobus,  puer 
<lomini  Benedicti,  boson,  ad  vniuersorum  deduco  noticiam  per  jnspeccio- 
nem  presencium,  quod  meum  Jn  hunc  modum  facio  &  ordino  testamentum 
Primo,  confero  fratribus  predicatoribus  sictonie  apud  quos  eligo  sepulturam,  si 
voluerint  corpus  meum  deferre,  &  apud  se  sepelire,  equm  meum  brunah,  qui  stat 
kraxta  jn  curia  domini,  b,  boson  &  quinque  marchas  den. ,  pro  quorum  solücione 
deputo  partem  anone  mee  que  est  in  l0stum,  videlicet  duo  talenta  cum 
dimidio,  Jtem  fratribus  minoribus  vpsalie  vnam  Marcham  den.,  Jtem  ad 
edificium  ecciesie  vpsalensis  vnam  marcham,  hospitali  Enicopie  vnam  Map- 
efaam,  pro  solücione  istarum  trium  Mareharum  deputo  partem  anone  mee 
que  reposita  est  jn  l0stum,  videlicet  vnum  talentum  cum  dimidio,  Jtem 
domino  styrgero,  sacerdoti  de  funboa  herethj^  vnam  Marcham  den.,  ad  huius 
solucionem  deputo  precium  vnius  Mantelli  quod  mihi  fuerat  inpignoratam 
pro  decem  orarum,  den.,  &  habet  iJlud  h0lma  que  manet  juxta  euriam 
godbicu  scalla  sictonie,  quod  autem  ei  commiserim  predictum  palKum  testis 
est  Jobannes  dictus  girs,  due  vero  or^  de  predicto  precio  dentur  pauperi- 
'  bus,  jtem  lego  ecciesie  beati  olauj  sictonie  vnam  Marcham  den.,  vt  ibidem 
fiat  aliquid  ad  honorem  sancti  olauj  &  ad  soluendum  predictam  Marcham, 
assigno  fibulam  meam  argen team  quam  habet  jngifrid,  villica  jn  fr^danj, 
jtem  confero  ketill<>  clohamaer  &  vxorj  sue  cecUie  jn   ypsaliav  vnain  culci- 


-—        i65        — 

tram.  &  Tnam  puluinar,  que  reposita  sunt  apud  baldanmimi'  m  räby  pi   pa^ 
rochia  bro^  Jtem  ccmfero  sororj'  mee  vnam  cuicitratn  (vndidynu  *)^  &  vflum 
cussinum  (hobdabuistar  *),   &  ynum    puluioar,    duo    coopertoria    lectbrunir 
Ynum  pelliceum  copertorium  lecti.  vnam  cortinam,  que  omnia  reposita  sunt 
apud  predictum  haldanum,  jtem  laurencio  dicto  haganae,  puero  dominj   mej 
dippeum  meum  qui  eciam  est  apud  eundem  haldanum,  jtem  confero  sororj; 
mee  tria  talenta  anone  que  eciam  reposita  sunt  in  l0stum,  jtem  sororj  mee 
confero,  duas  cistas  meas  que    sunt    i«    kraxta,    cum    omnibus  que  in  eis- 
dem    sunt,    jtem   genero  meo  do  tunicam  meam,  jtem  samsonj  cursorj  do- 
mini  mej  do  equm  meum  griseum^  sellam  &  frenum,  gladium  meufti  &  pel- 
tam  &  lanceam  meam,  tunicam  meam  griseam  &  capam  griseam,  Jtem  Mag- 
no filio  dominj  mej  do  ßbulam  meam  argenteam,  ad  modum  stelle  factam  quam 
habet  jngifrid  villica  jn  fr0dauj,    jtem    siguato    puero    dominj    mej,  securim 
meam  que  bred0x  &  vnam    laternam,   jtem   Johann j  dicto  snjpu  do  meom 
kettillyq,  jtem  jngimundo  procuratorj  dominj  mej,  vnum  tapetum  quod   est 
jn  cista  mea  que  est  l0stum  jtem  de  precio   vnius,    Muce,   que  est  kk*axta, 
&  valet  duodecim  oras,  do  sacerdoti  de  baldinstad  vnam  marcham  &  dimi- 
diam  Marcham  deputo,  pro  psalterijs  legendis  jtem  rangualdo  puero  dominj 
mej  do  meum  iendaener  quod  est  kraxta,  &  duos  lechitos,  jtem  b0kil0f  puero 
dominj  mej  vnum  linthiamen  quod  est  in  cista  mea  que  stat  l0stum,  jtem 
gunna  coco  dominj  mej  vnum  linthiamen,  quod  est  eciam  in  predicta    cista' 
jtem   käterine  villice  jn  halqui    confero    vnam   fibulam  argenteam  &  vnum 
annulum,    que    eciam  sunt  in  predicta  cista  jn  ]0stum,    jtem    jngifridj    vil*- 
Uce  in  fr0dau],  octo  vtnas  de  tela  delicata  que  est  in  predicta  cista,  jtem 
in  predicta  cista  sunt  .XIIL  vlne.  de  tela  grossa  in  ducrbus  frustis  que  den«- 
tur  ej  quj  exposuerit  tekm  ad  inuoiuendum  corpus   meum,  jtem  duo  lin«- 
thiamina,  &  meutoi  kledasech  &  cetera,  que  mecum  habeo  dentur  pauperibus 
propter  deum  Testes  huius  ordinacionis  mee  presentes  fuerunt,  frater  jsrael 
fector  sktoniensis,  frater  hemminger  sictoniensis,  dominus    ascerus   sacerdos, 
Magnus  jngulfson,  andreas  villicus  de  fr0dauj,    holmuastus    stumpj,   jngirun, 
henekinos  cocus,  bulvirdaer  Et  quia  proprium  sigilluni  non  habeo  jdcirco  ad 
presens  testamentum  meum,  sigilk  nobilis  domine  jngiburgis  relicte  domini, 
M,  jonson  8c  fratris  israelis  lectoris  sictoniensis,  apponj  fecj  in   robur  &  te-  ' 
stiraonium  rej.  Actum  fr0dauj,  anno^  dominj,  M%C-C*,XC*.IIIL  &abbato^  ante 
dominicam  pahnamoL 


*)  De  iiiom  (}  satte  ord  ha&a,.  sont  det  sjrnes,.  med  samma  band  biiFvit  satte  ofrer  de  latiasLa« 
säsom  fodüariDg^ 


—        i66        — 

Hu  jus  autem  testameiitj  mej  executsores  constituo  kariswiHMW  domiaom 
meum,  dominum  benedictum  boson  &  fratrem  israelem  lectorem  ^ictokiien- 
sem,  datum  loco,  tempore  &  aniio^'  &  testibus  presentibüs  supradiotis. 

Sigilten  i,  i  bortfaUna« 


iio4-  1294  d.  3  Maj. 

Dah  Jorans  sohs  bref  aneAende  d^n  mellan  faoDon  och  Alvastra  klöster   företagna  delning  af 
Srerdioge  ö,  livilken  nao  bebodde. 

A.  3«T.    !•  II. 

Vniuersis  presentes  litteras  inspecturis  vel  audituris,  Dan  quondam  Do* 
minj  iohannis  filius,  salutem  in  omnium  saluatore.  Cum  iam  dudum  inter 
nos  &  Monachos  de  alvastro  controiiersia  mota  sit  &  habita  super  diuisioneinsule 
sverdinge  quam  inhabitamus,  ex  eo  quod  dicti  monachi  nobis  inputaut  quod 
terminos  possessionis  nostre  qubs  in  ipsa  insula  possidemus  transgressi  si- 
mus  in  edificacionibus,  &  super  adiacentes  terminos  possessionis  sue  domos 
aliquas  nobis  construxerimus,  necnon  &  amplius  quam  nostri  iuris  sit  no« 
bis  in  eadem  insula  usurpauerimus,  Recognoseimus  &  tenore  presencium 
protestamur  quod  hoc  quidem  incaute  Sc  minus  iuste  fecimus,  eo  quod  dic- 
ta  insula  inter  nos  &  memoratos  Monacfaos  in  vita  nostra  distinctis  teirminis 
aut  certis  metis  non  sit  partita  uel  diuisa,  Jgitur  in  hac  parte  lesara.  habere 
nolentes  consciencam,  ac  cedare  cupientes  omnem  controuersiam,  Nos  anno 
dominj  M^^^C'^C*  Nonagesimo  quarto,  jn  festo  inuencionis  sancte .  crucis,  in 
memorata  insula  ad  nos  vocatis,  Domino  A.  abbate.  &  domino  Johanne 
priore,  necnon  &  Domino  Nicoiao  CelierariO)  &  Domino  andrea.  sacrista  di- 
cte  domus,  ipsis  supradictam  insulam  pro  suo  beiiepladta  .&  arbitrio  tem- 
pore quo  uoiuerint  &  prout  ex  utraque  parte  iustum  fuerit  reliquimus  di- 
uidendam,  ita  tarnen  quod  de  domibus  uel  edificiis  intra  Guriani  nostram 
edificatis  nichil  transferetur  sed  omnis  edificacio  in  ipsa  Curia  facta  non  ex 
iure  nostro,  sed  ex  gracia  predictorum  monachorum  nobis  ibidem  pacifice 
relinquatur  Quod  factum  affirmamus  litteris  presentibüs  &  subscriptis  testi- 
bus videlicet  venerabili  &  prefato  patre.  Domino.  A.  abbate,  &  priore,  ac 
Celierario,  necnon  &  sacrista  supramemoratis,  &  Domino  Benedicto  quon- 
dam petri  filio,  &  Discretis  viris,  Domino  fulwido  sacerdote  de  R0slose.  & 
Domino  Jngone  sacerdote  de  Hedeskyrke.  Magno  de  kalstad,  Symone  de 
kydiawath,  agmundp  fuleonis  (ilio,  Magno  longo,  G0stauo/  Hulmstano  Goio- 
uo  in  swerdinke.  Hydino  Sygonis  lilio.  &  Gvnnone  villico  de  broby,  Qui  te- 
stes  omnesliuic  ordinacioni  interfueruat  ac  testificarj  potuerunt   die  &  ter- 


t6y 

miiio  quo-super  hoä  iberint  requisitj  Ja  huius  rej.maiörem  euidbnciäm» 
sigiUnni  nostrutHf  vnä  cum  sigillis-  venerabilis  patris  dominj  abbatis  de  al* 
rastro,  aot  dominj  benedictj  quondam  petrj  fiÜj  presentibus  est  appeosum. 

'      -  Alk  3  sigilleo  bortfallna;  Uotfta  liiroetrAdanie  qvar  efter  det  stsla» 


iio$  1294  A  6  Maj.  Westeräs* 

Nils,  PrioreDS  for  Predikarebröderna  i  WesterAs  qvitto  p&  3  mark  penningari  hvilka  haD.enligt 
Fro  ChristSoa,  Herr  Birger  Peterssons  Pnis  lestamente  uppburlt 

A.6.a.a.  i3. 

Omnibus  presentes  litteiras  inspectüris  frater  Nicolaus  prior  &  oojpuen- 
tus  fratrum  predicatorum  in;  ivestraaros,  salutem  in  domino  sempiternam 
Notum  facimus  per  presente^  quod  ex  parte  bonorabilium  vironim  Magistri 
andree  prepositi  vpsalensis  Domini  Johannis  Elifson,  dominj  birgeri  paeter- 
son  &  fratris  israelis  lectoris  siktuniensis  exequtorum  testamenti  felicis  re- 
cordacionis  domine  cristine  vxoris  dominj  birgeri  predicti,  recepimus  inte- 
gre tres  marcas  den.  bone  &  legalis  vsualis  monete  jn  testamento  predicte 
doxnin/e.nobi$  legatas,  proinittentes  nos  exequtores  predicti  testamenti  & 
heredlesr^'^edicte  defunete  pro  recepbione  titnte  a  quorumcumque  inpetieio- 
ne  facere  ^  reddpre  quittos  &  liberos  in  futurum,  Jn  Cuius  rei  testimonium 
siggilla  nostra  presentibus  sunt  appensa,  Datum  vestra  aros  anno  dominj. 
Millesimo.  GG^  Nonagesimo,  Quarto.  sabbato  proximo  post  festum  beati  Jo* 
hmooiis  AHte.portam  latinam. 

/  Sigillet  andeligty  skadadt 

itp^^,  1 2 94  d.  6V  Maj.  üpsala. 

Onardiiniens'i  Upiala  i  MiDoriterklosU^ens  vägnar  gifha  qvitto  ft  hvad  de  enligt  Fru  ChristiBa, 
.  >Herr  Birger  PeterssoosiFrus  testaine&fte  upi^uriu 

'A,  3.  ••  4*  . 

OmmbuS' presentes  litteras  impecturis,)  Fraiter  ..  6ardiaiius:&eonuentui 
fratrum  minorum  ^psahe^  salutem  in  domino  sempiternam  N(ri:mn  iacimus 
per  presetttes  quod  ex!  parte  fabnorabilium  idrorum  'Magistri  andree  1  prepo* 
siti  vpsalensis,  dominj!  Johannis  Elifson,  dbrnini  birgeri  pseters^m  &  £ratxis 
Jsraelis  lectoris  siktuniensis  exequtoruHi:  testamenti  fdlicis  r^cordaoionis 
domine  Gristine  vxoris  domipi  .  ^birgeri  priedioti  j^eeepiraus  triginta  Septem^ 
man^  bo^ne  &  legalis  vsualis  monete  nostro  conuentui  &  aliis  fratrum  no* 
atrorüm  cönuentibus  per  regnum   suecie  constitutis  in  testamento  predicte 


~        i68        — 

idomine  legatas,  jta  qiiod  pro  4!0auentu  nostro  ypsalensi  tradite  sunt  nobis 
:&  habuimus  jntegre  tres  marcas  den.  Jtem  pro  conuentu  fratrum  oostrorum 
stocholmenshim  quinque  marcas  den«  Jtem  pro  conuentu  sbrohim  ibidem 
quinque  marcas  den«  Jtem  pro  conuentu  Enicopensi.  tres  marpas  den.  Jtem 
pro  conuentu  arbugha  tres  marcas  den.  Jtem  pro  coi^iuentu  nycopensi  tres 
marcas  den.  Jtem  pro  conuentu  suthercopensi  tres  miarcas  den.  Jtem  pro 
conuentu  lincopensi  tres  marcas  den.  Jtem  pro  conuentu  Junacopen^i  tres 
marcas  den.  Jtem  pro  conuentu  skarensi  tres  marcas  den.  Jtem  pro  con- 
uentu Visbycensi  tres  marcas  den.  obligantes  nos  &  conuentum  nostrum  ad 
omnia  dampna  pericula  &  interesse  que  racione  dicte  pecunie  non  solute 
possunt  vel  poterunt  euenire,  promittentes  eciam  nos  exequtores  predicti 
testamenti  &  heredes  ipsius  defuncte,  pro  tanti  recepcione  a  quorumcum- 
.  que  inpeticione  facere  &  reddere  quittos  &  liberos  in  futurum.  Jn  Cuios 
rei  testimoriium  siggilla  nostra  presentibus  sunt  appensa,  Datum  vpsalie^  an«* 
HO  dominj  Millesimo  CC^.  Nonagesimo.  Quarto,  Jn  sabbato  post  festum  bea« 
Xi  Johannis  ante  portam  latinam.* 

.Af  iigillen   i|  a  andeliga,  blott  stycLen- qrar. 


tjoy^  lag 4    d,  27   Maj.  StockhoIiOL 

:FiD9ka  Predikarebrodera  Abbahaiis  qvitio  pft  uppburen  andel  af  Fru  GbrisÜDas  testamente. 

Omnibus  präsentes  litteras  inspecturis  frater  Abraham  ordinis  pre« 
(dicatorum  de  conuentu  finlandensi,  Salutem  in  omnium  saluatore,  Notum 
facio  per  presentes  quod  ex  parte  honorabilium  virorum  Magistri  Andree 
prepositi  vpsalensis,  Domini  Johannis  elefson  Dominj  byrgerj  paetserson,  & 
Iratris  israelis  lectoris  Sictuniensis  exequtorum  testamentj  felicis  recprdacio- 
oais  domine  Gr^istine.  vxoris  domini  byrgeri  predicti  recepi  pro  conuentu  fin- 
iandensi  integre  tres  marchas  den.  bone  &  legalis  ysualis  monete  in  testa- 
mento  predicte  domine  legatas  promittens  me  ex  parte  conuentus  exeqn« 
'  tores  predicti  testamentj  &  hereaes  predicte  defuncte  pro  recepcione  tantj 
a  quorumoumque  inpeticione  faeere  &.  reddere  quitatos  .&  liberos  in  futu- 
rum, Jn  Guitt«  rej  testimonium  siggillum  prioris  wisbyensis  Iratris  Lauren* 
CiL  &  siggillum  nostrum  presentibus  sunt  appensa,  Datum  stochidmis  Anno 
«domini,  M*,GG*,  nonagesimo  quarto,  Jn  die  ascensionis  dominL 

^igilkt  Hbo   I,  dndeligt  sU<|a<lt,  lX;o  2  bort&Uet 


—      169       — 

V 

iio8.  1294  d.    1 3   Juni.  Djnlu. 

« Biskopen  Brynolfs  i  Skara  bref  ^om  dess  byte  af  FSsberga  tili    Donaprosteriet   emot  inkomster 
-af  Gäsene,  lshSrad|  Wedenshärad  och  Ballabyggd. 

B.  7.  4. 

Omnibus  quibus  presens  scriptum  jnnotuerit  B  diuina  miseracione 
scarensis  episcopus  salutem  in  domino  sempiternam  Quoniam  ea  que  gerun- 
tur  propter  labilem  homihum  niemoriam  faciliter  in  dubium  reuocantur  nisi 
scriptura  superstite  &  viuacis  littere  testimonio  succedentibus  patefiant  notum 
facimus  vniuersis  nos  cum  discreto  viro  domino  benedicto  preposito  nostro 
permutacionem  quandam  perpetuara  &  irreuocabilem  de  consilio  &  consensu 
capituli  nostri  fecisse  per  hunc  tnodum  videlicet  quod  curiam  nostram  faes- 
biaergha  cum  omnibus  bonis  suis  mobilibus  Sc  immobilibus  agris  pratis  pa- 
scuis  piscarijs  molendinis  colonijs  ac  ceteris  suis  pertinencijs  jntra  sepes  & 
extra  prepositure  scarensi  saluo  jure   episcopalj  assignamus  prouincijs 

gessine  asheredh  yidunzheredh  &  ball^ibygdh  ab  ipsa  preposihira  admensani 
episcopalem  pro  recompensacione  receptis  &  secundum  juris  formam  assig- 
natis  translacione  &  corporali  hinc  inde  legittime  subsecuta  Ne  igitur 
aUqua  in  post^rum  possit  dubietas  suboriri  presentes  litteras  sigillo  nostro 
&  sigillo  capituli  nostri  fecimus  communiri  Actum  dyniu  Anno  domini 
M^CCXCIIIP  jn  die  sancte  trinitatis. 


1109.  1294   d*    1 3   Juni.  Dynlu. 

Ell  annat  bref  i  samma  ämue. 

B.  7.  e. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus  B  diuina  miseracione  scarensis 
Episcopus  &.C  lika  med  föregäende  N:o  1108  utom  ordert:  pascuis  siluis  pi- 
scarijs —  . —  —  assignauimus  &  vniuimus  prouicijs  gaesini  vidhundaheredh 
asheredh  &  ballabygdh translacione  eciam  possessionis  corporalis 


1 1 1  o.  I  a  9  4   d«    i  6  Juni,  Gudhem, 

Abbedissan  Gtsids  i  Gudhem  qvitto  p&  uppburen  anfiel  af  Fru  Christinas  testamente. 

A.  3.  L  a.  10. 

Omnibus  presentes  litteras  jnspecturis  Gtridis  Cisterciensis    ordinis  hu- 
milis.  abbatissa  de  Gudhem  salutem   in  omnium    saluatore   Notum   facimus 

Sv.  Diplbm.  IL  33 


—         lyo        — 

per  presentes  quod  ex  parte  nobilium  Tirorum.  Magistri.  andree  prepositi 
upsalensis.  domini  iohannis.  elef.  son.  domini  byrgeri  peters.  son.  &  fratris 
Israelis  lectoris  sictuniensis  exequtorum  testamenti.  felicis  recordacionis.  domine 
Cristine.  vxoris  domini  byrgeri  predicti  recepimuspro  conuentu  nostro  integre. 
IIL  marcas  denariorum  bone  &  Jegalis  vsualis  Monete.  in  testamento  predicte 
domine  legatas.  promittentes  nos  ex  parte  conuentus  nostri.  exequtores  pre- 
dicti testamenti.  &  heredes  predicte-  defuncte.  pro  reeepcione  tanti.  a,  quorum-^ 
curaqiie  impeticione  reddere  &  facere.  quietos.  &  h'beros.  in  futurum.  Jn 
cuius  rei  Testimonium  sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum.  Datum 
Gudhem  Anno  domini.  M^C^G®.  nonagesimo.  quarto.  precedenti  die  ante 
festum  botulphi  abbatis. 

Sigillet  bortfallet  fräo  den  ur  brefvet  klippta  reiusan. 


iiii.  12^^   d.    2S   Juni.  Linköping. 

BisLopen  Lars  i  Lioköping,  och  Dom-Capitlets  stadga  angäende  själamässor  för    Biskopar  och 
andra  Andelige  Man.  , 

A.  a, 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Laurenciüs  Diuina  miseracione 
Episcopus  lincopensis,  salutem  in  domino  sempiternam,  Jnter  curas  assiduas, 
sollicitudines  immensas  &  occupaciones  multiplices,  que  nostre  sedis  incum- 
bunt  ministerio,  de  salubri  statu  Ecclesie,  Gregisque  nobis  crediti  sollicite 
cogitare  nos  conuenit,  vt  tempore  nostro,  &  parare  procuretur  commoduoi, 
&  animarum  saluti  nostre  sollicitudinis  studio  salubriter  consulatur,  Ad  hoc 
tamen  attenta  sollicitudine,  &  attencione  soUicita  uigilantes  ut  personas 
ipsius  collegij,  hönore  inuicem  auctore  domino  preuenientes,  interne  dilectio- 
jiis  &  mutue  Recordacionis,  uinculum  solidetur,  eisque  tarn  viuis  quam  pro 
tempore  decedentibus  honor  debitus  inpendatur,  &  animarum  remediiim, 
de  cetero  augeatur,  Sane  qui  ad  discrecionis  examen  sollerter  reduceret,  qui 
diligenter  discuteret,  quo  &  quantis  miseriis  humane  fragilitatis  sit  annexa 
condicio,  quid  nobis  afferat  vite  presentis  exilium  non  pro  ,corporum,  sed 
pro  animarum  salute  totum  se  lacrimis,  &  oracionum  suffragiis  exhiberet 
Nos  itaque  considerantes  qnod  poeticum,  Sors  habet  humana  persoluere  de- 
bita  morti,  Nee  tamen  humane  sorti  mors  impia  parcet,  nichil  sanius,  nichil 
discrecius  arbitramur  quam  ad  caritatis,  &  oracionum  suffragia  recurrere 
deuotarum,  Cum  sacre  scripture  moneamur  consiho,  alter  alterius  onera 
portare  &  orare  per  inuicem,  ut  saluemur,  Hino  nos  euocat  racio  euidens, 
vt  dum  reformandis,, ecclesie  moribus,  nostra  vacet  intencio,  ea  que  pericu- 
Iosiorasunt,nequaquam  absque  reformacionisremedioreb'nquamus,  Jdeoque  om- 


—         171         — 

nia  que  ad  profectum  parare  ipsius  collegii,  &  salutem  animarum  decere 
experiencia  probauerit,  juris  exequcione  cupimus  adimplere,  Licet  igitur  tem- 
pore predecessorum  nostrorurn,  verbotenus  statutum  fuerit  vt  cum  episcopum 
prepositum,  archidiaconum ,  decanum,  uel  canonicum  ecclesie  lincopensis, 
diem  cläudere  contingat  extremum,  vigilie^  pro  eis  misse  &  exequie,  sollemp- 
niter  &  honorifice  celebrentur,  quia  tamen,  propter  presumpciones  quorun- 
dam,  &  cupiditates,  nullus  vel  paruus  de  buiusmodi  statuto  fructus  proue- 
nerat,  nos  euidencius  &  expressius  occurrere  cupientes,  De  fratrum  nostro- 
rom  communi  consilio,  uoluntate  statuimus  &  assensu,  vt  cum  episcopum 
lincopensem,  infra  terminos  suecie,  dacie,  &  norwegie,  ecclesie  sue,  uel 
regni  negociis  occupatum,  de  hac  luce  migrare  contigerit,  teneatur  medietas 
collegij  sui,  ad  locum  vbi  decesserit  conuenire,  ipsum  quem  uiuum  dilexe- 
rant  &  mortuum  diligentes,  ad  ecciesiam  lincopensem,  honorifice  deferri 
facientes,  omnique  qua  possunt  Reuerencia  &honore  &  deuocione,  tradentes 
sepulture,  LX  missis,  cum  vigiliis  &  ^xequiis  sollempnibus  pro  eo  in  ex- 
pensis  episcopatus  celebrandis,  Jtem  statuimus,  vt  cum  prepositum,  Archi- 
diaconum,  vel  Decanum  mori  contigerit,  quinquaginta,  misse  celebrentur, 
Si  Canonicum,  quadraginta,  cum  vigiliis  &  exequiis,  sollempnibus,  quater 
in  primo,  anno,  videlicet,  Die  sepulture.  Die  VIII*,  Die.  XXX%  &  anniuer- 
sario  celebrentur,  Jta  tamen,  quod  pro  qualibet  missa  canonicus,  11^  oras, 
vsualis  monete  &  vicarius  vnam  oram  percipere  mereatur,  pro  psalterio, 
▼ero  quolibet,  quod  legitur^  antequam  corpus  episcopi,  prepositi,  archidia- 
coni,  dccani,  vel  canonici,  sepulture  tradatur,  solidus  persoluatur,  prouiso 
firmiter  ,  qupd  nee  prepositus,  nee  archidiaconus,  nee  decanus,  nee  canonicus, 
qui  loco  decedencium  pro  tempore  successerint,  facultatem  adeundi  posses- 
sionem,  dignitatis,  vel  prebende  aliquatenus  habeat,  donec  super  debitis  pre- 
mortui^  Räcionabiliter  contractis,  exequiis,  missis  &  vigiliis  vt  premissum 
est  satisfactum  fuerit  cum  effectu,  Quicumque  igitur,  auctoritate,  seu  verius 
temeritate  propria,  amministracionem  vel  possessionem ,  dignitatis  seu  pre- 
bende, premissis  efficaciter  non  expletis,  occupare  seu  eciam  adire  presump- 
serit,  volumus,  ipsum,  ab  ingressu  ecclesie,  officio  &  beneficio  fore  suspen- 
»nm  ipso  facto,  Preterea  quia  parum  est  jura  condere,  nisi  sit  qui  eadem 
lueatur,  adiciendo  statuimus,  vt  duo,  quos  nos  &  ipsum  collegium,  ad  hoc 
duxerimus  eligendös,  auctoritate  nostra,  eiusdemque  statuti  approbacione 
plenaria  sibi  tradita  potestate,  premissa  omnia  &  singula,  plene,  ac  inuiola- 
biliter,  sine  fraude  &  dolo  quolibet  exequantur,  Qui  si  amore  uel  odio  ad 
exequendum  premissa  omnia  &  singula,  negligentes,  vel  remissos  se  exhibue- 
Fint,  quo  minus  exequcioni  debite  demandentur,  tarn  debita  premortuj, 
räcionabiliter,  ut  premissum  est  contracta,  necnon  &  exequias,  &  alia,  quorum 
exequtores  dati  sunt,    de   bonis    propriis    soluere    teneantur,    Jnsuper  huic 


—      17a      — •  . 

Statute  adicimiis,  vt  Rectores  ecclesiarumvomnes  et  singuli,  nostre^  Diocesis 
IUI.  Tiiissas  pro  episcopo,  IIJ,  pro  preposito,  Archidiacono,  Decatio,&  duas 
pro  Canonico,  cum  vigiliis  dicere  teneantur,  infra  mensem  postquam  de 
morte  perceperint  veritatem ,  Si  vero  predicti  sacerdotes  rurales,  in  eisdem 
inissis  dicendis  negligentes  fuerint  uel  remissi,  pena,  III,  marcarum  per  suos 
prepositos  puniantur,  Jtem  in  ornnibus  uillis  Forensibus,  ceterisque  locis 
insignibus  vbi  prinumi  de  predicti  pontificis,  obitu  certitudo  claruerit,  a 
clero  &  populo,  sollempuibus  pro  eo  missis,  -8c  vigiliis,  celebratis,  singulis 
diebus  donec  de  prouisione  ipsius  ecelesie,  rumor  veritatem  pertulerit,  pre- 
ces  fundantur  ad  dominum,  &  aput  eum  deuotis  oracionibus  insistatrur  nt 
ipse  qui  in  suis  facit  concordiam,  sie  efficiat  canonicorum  corda  in  eligen- 
do  concordia,  quod  prouisio,  ceieris,  Concors,  &  vtilis^  prout  animarum  salus 
exigit,  &  tocius  diocesis  vtilitas,  ex  ipsorum  vnanimitate  subsequatur,  wo- 
lunius  insuper  &  inuiolabiliter  precipimus  obseruari,  quod  quilibet  vicarii«, 
de  choro,  vnam  missam  animarum,  pro  pmnibus  benefactoribus  ecelesie  lin- 
copensis,  qualibet,  II:*,  feria  per  singulos  annos,nisi  sollempnitas  intefueaiat, 
seu  officium  ecelesie,  vel  funus  inpediat,  dicere  teneatur,  alioquin  per  ipsum 
capitulum  grauit^r  puniatur,  Ceterum  instituimus  &  sub  pena  trium,  marca- 
rum, iniungimus,  quod  rectores  ecclesiarum,  omnes  &  singuli,  nostre  Dioce- 
sis, vnam  missam  animarum,  pro  dictis  ecelesie  nostre  benefactoribus  cum  vigiliis, 
sollemnibus,  proximo  die  post  festum  beati  kanuti  in  ecclesis  suis  celebrent, 
annnatim,  pronunciantes,  die  Dominica,  dictum  festum  precedente,  quod 
Omnibus  vere  penitentibus  &  confessis,  qui  die  prenotato,  ad  ipsas  ecclesias 
pro  eisdem  benefactoribus  oraturi,  accesserint,  auctoritate  apostolorum  petri 
&  pauli,  confisi,  XX,  dies,  de  iniuncta  sibi  penitencia  misericorditer  rela- 
xamus,  Datum  &  actum  lincopie,  anno,  domini,  M%CG%XC%IIIP,  Jn  vigilia 
apostolorum  petri  &  pauli,  Jn  quorum  perpetuam  memoriam,  siggillum  no- 
strum,  vna  cum  sigillo  capituli  nostri,  presentibus  est  appensum,  &  manu 
propria  subscripsi,  Nos  laurencius,  dei  gracia  lincopensis,  episcopus,  pre- 
sentibus  interfuimus,  propria  manu  suLscripsimus,  &  sigillum  nostrum  ap- 
posuimus  +  Ego  +  wimundus  prepositus  lincopensis,  presentibus  interfui^  pro- 
pria manu  subscripsi,  &  sigillum  meum  apposui.  Et  ego  v^imundus  prepo- 
situs lincopensis,  rogatus  a  domino  Sunone  archidiacono  ibidem,  nomine 
suo  presentibus  interfui,'  Ego  +  Ericus  Decanus  lincopensis  presentibus  ia-, 
terfui,  propria  manu  subscripsi  &  sigillum  meum  apposui,  Ego  Johannes, 
dictus,  canonicus  lincopensis,  presentibus  interfui,  propria  manu  subscripsi, 
&  sigillum  meum  apposui  +  Ego  thorstanus  canonicus  lincopensis,  presen- 
tibus interfui,  propria  manu  subscripsi,  &  sigillum  meum  apposuj.  +  Ego 
birgerus  canonicus,  lincopensis,  presentibus,  interfui  propria  manu  subscripsi. 
&  sigillom  meum  apposui,  0  Ego  bero  +  canonicus,  lincopensis,  presentibus 


—        173        — 

interfuj,  propriä  raanu  subscripsi,  &  sigillum  meunr  apposui.  +  Ego  jngo 
canonicus  lincopensis,  presentibus,  interfui,  propria  manu  subscripsi,  &  sigil- 
lum nieum  apposui^  0  Ego  +  kanutus,  canonicus  lincopensis,  presentibusinterftii, 
propria  manu  subscripsi  &  sigillum  meum,  apposuj.  Ego  gerardus  canonicus 
liacopensis,  presentibus,  interfui,  propria  manu  subscripsi.  &  sigillum  meum 
apposuj,  +  Ego  +  olaws,  canonicus  lincopensis,  presentibus  interfui,  propria 
manu  subscripsi,  &  siggillum  meum  appo^j. 

Sigillen  N:o  i,  6,  lo,  ii   bortfalloa,  N:o  a,  3,  9,  i4  inycket  skadade^  N:o  4/^>  7»  8, 12,  i3 
mindre  skadade;  afla  andeJiga. 


II  12.  1294   d.   3o   Juni.  Linköping. 

FrestinanneD  Johahs  ä  SöderkopiDgs  Hospitals  vägnar  gifoa  qvitto    p&  uppburen    andel  af  Fru 
ChristjDas  testamente. 

'  ^  A.  6.  a.  la. 

Omnibus  ad  quo&  presens  scriptum  peruenerit^  Johannes  sacerdos  prouisor 
hospitalis  in  sudercopia^  salutem  in  omnium  saluatore  Notum  facio  per  pre- 
sentes  quod  ex  parte  nobilium  virorum  magistri  andree  prepositi  vpsalensis, 
Oomini  Jo.  elefson,  Domini,  B,  pseterson  &  fratris  israelis  lectoris  sigtonien- 
sis  cxequtorum  testamentj  felicis  recordacionis  domine  cristine  vxoris  domini 
B.  predictj,  recepi  pro  hospitali  nostro  duas  marchas  denariorum  bone  & 
legalis  vsualis  monete  in  testamento  predicte  domine  legatas,  promittens  me 
ex  parte  hospitalis,  exequtores  predictj  testamentj  &  heredes  predicte  defuncte, 
pro  recepcione  tantj  a  quorumcumque  impeticione  facere  &  reddere  qttita- 
tos  &  liberos  in  futurum,  Jn  cuius  rej  testimonium  sigillum  meum  duxi  pre- 
sentibus apponendum  Datum  anno  domini  M*CC*XCIlir  in  commemora- 
cioae  sancti  paulj  lincopie. 

Sigiflet  boriraUeL 


II  i3.  1294  d-  3  Juli. 

PrestmanneD  Stepbans  qvitto  &  Skenninge  klosters  aodel  af  Fru  Christinas  testamente. 

A.  6.  a.  i5. 

Omnibus  ad  quos  presens  scriptum  peruenerit  StephAnüs  sacerdos  ho- 
spitalis jn  skenigia  Salutem  jn  omnium  saluatore.  Notum  facio  per  preseates 
quod  €x  parte  nobilium  virorum  magistri  andree  prepositi  vpsalensis  Domi** 


—        174        — 

ni  Jo.  elefson,  Domini.  b.  paeterson  &  fratris  jsraelis  lectoris  Sigtonensis 
exequtoruiri  testamenti  felicis  recordacionis  domine  cristine  vxoris  domini. 
B.  predicti.  Recepi  pro  hospitali  nostro  duas  marcas  denariorum  bone  & 
usuah's  monete  Jn  testamento  predicte  domine  legatas  promittens  me  ex  par- 
te hospitalis  exequtores  predicti  testamenti  &  heredes  predicte  defuncte  pro 
recepeione  tanti  a  quorumcumque  inpeticione  facere  &  reddere  quitatos&li- 
beros  in  futurum  Jn  cuius  rei  testimonium  Sigillum  meum  duxi  presentibus 
apponendum  Datum  anno  domini  M**CC*XCII1I  jn  crastino  sanctorum  pro- 
cessi  &  jnartinianj. 

Sigilfet  fallet  frän  den  ur  brefvet  klippta  reinsan. 


III 4,  1294   d.  6   Juli.  Tunsberg. 

T^orrska  Konuogen  EfiiKs  och  Herligen  Hakans   Privilegier   för    Hauses  läder  na,    med    afseende 
äfven  pS  Tractateo  i  Galmar. 

K.  e.  3.  147. 

In  nomine  Domini  Amen.  Nos  Ericvs  Dei  gratia  Rex  Norwegie,  Ha- 
Qvmvs  eadem  gratia  Dux,  Notum  facimus  Vniuersis,  quod  venientibus  ad 
nostram  presentiam  apud  Tunsberg  circa  festum  Pentecostes  sub  anno  Do- 
mini MCC  Nonagesimo  quarto  discretis  Viris  &  honestis  Johanne  de  Runeze, 
de  Lubek,  pro  Riga  &  Theutonicis  in  Wysbi,  Waltero  de  Clule  de  Wys- 
mar^  Reynkino  filio  Roberti  de  Rostok,  Goscaico  de  Stralezund»  Waldowi- 
no  de  Gripeswold,  &  pro  Tantglem  Hartwico  de  Nagle,  de  Campen,  Hid- 
done  de  Stowere,  &  Alberto  de  Bremis  de  Stytin,  nunciis  &  procuratoribus 
ipsarum  ciuitatum  inter  nos  &  subditos  nostros,  nee  non  &  dilectos  nobis 
Ciues  Bremen,  ex  parte  ona  ac  predictas  ciuitates  &  earum  incolas  ex  alte- 
ra taliter  extitit  placitatum,  quod  cause  contra  nos  &  subditos  nostros  mo- 
te,  que  propter  aliquorum  absenciam  actorum  videlicet  vel  reorum  ad  pre- 
sens  decidi  non  poterant,  justo  modo  apud  predictam  villam  Tunsbergen 
,quo  ad  illos,  qui  sunt  ex  parte  australi  Lydendenes  ac  Berg:  qpo  ad  illos 
qui  ex  parte  alia  commorantur  circa  festum  beati  Johannis  Baptiste  proximo 
futurum  tractari  debent  &  legitime  diffiniri,  promiserunt  nobis  insüper  supra 
scripti  Procuratores  &  nuncij  nomine  procuratorio  Ciuitatum  predictarum, 
quod  nobis  &  subditis  nostris  ac  Ciuibus  Bremen,  debet  iusticie  complemen- 
tum  fieri  super  causis'Sc  querimoniis  quas  habemus,  contra  dictas  ciuitates 
vel  earum  aliquas  aut  aliquam,  seu  incolas  earundem  quandocumque  Consu- 
les  Ciuitatis  contra  quam  aut  contra  cuius  incolas  mouebitur  querimonia, 
fuerint  requisiti.  Debet  insuper  inter  predictarum  Ciuitatum  ac  Bremensis 
ciuitatis  incolas  sicut   inter  nos  &  ipsäs  ciuitates  esse  vera  concordia  ßcsta- 


—        175        — 

bilis  amicicia,  ubicunque  coauenerint,  fruique  debent  hinc  &  inde  liberla- 
tibus  8c  immunitatibus,  quas  hactenus  ullo  tempore  liberius  habuerunt  ad 
hec  composicionem  Kalmarnie  factam  inter  &  supra  scriptas  Ciuitates  fir« 
miter  obseruare  voleates  &  inuiolabiliter  eandem  tenore  presencium  confir* 
manius. 

Volentes  insuper  dictarum  eiuitatum  incolas  unmersos,  qui  regnum  no- 
strum  mereaodi  causa  tanqüam  hospites  duxerint  frequentandum  amplioribus 
priuilegiis  munire  de  gracia  speciali,  ut  cognoscant  se  ad  nostra  beneficia 
eo  fortius  obligatos.  Eisdem  infra  scriptas  gracias  decreuimus  liberaliter 
concedendas.  Inprimis  quod  cum  ad  ciuitates  vel  villas  forenses  regni  per- 
ueneriut  licite  poterunt  ad  pontem  applicare  balliui  licencia  non  petita  de- 
bent tarnen  eadem  die  vel  sequenti  proxima,  postquam  ad  pontem  applica- 
uerint  insinuare  Balliuo  nostro,  quas  &  quales  res  aportauerint,  et  res  eas- 
dem  transferendi  de  nauibus  infra  domos  licenciam  petere,  que  non  debet 
eis  aliqualiter  denegari.  Hoc  adiecto,  quod  Balliuus  noster  res  illas,  quas 
nobis  credit  necessarias,  primitus  emat  infra  triduum  justo  precio  &  soluat 
precium  tempore  debito  pro  eisdem.  Qno6  si  Balliuus  non  fecerit  infra 
dictum  terminum  vendant  postea  iibere  cuicunque,  post  quam  autem  infra 
Giuitatem  vel  ville  foren.  Districtum,  qui  Takmark  dicitur,  peruenerint» 
debent  res  suas  venales  ibidem  vendere,  alioquin  easdem  ducere  poterunt, 
quocunque  voluerint  extra  regnum  &  infra,  non  tamen  ultra  Bergas  versus 
partes  boreales,  nisi  hoc  alicui  de  speciali  gracia  concedatur«  Item  de  qua- 
libet  naue^  deferente  annonam  ad  ciuitates  vel  villas  foren.  veniente  dabitur 
unum  melius  talentum  annone  in  eadem  existentis  quod  procurator  noster 
eligendum  duxerit,  excepto  flore  tritici,  quod  flur  in  Norico  appellatur. 

Debent  eciam  esse  liberi  a  trahendis  nauibus  nisi  nostris.  si  quis  autera 
infra  Regnum  Norwegie  decesserit,  dona  sua  debent  heredi  vel  eins  procu- 
ratori  legitimo  restitui,  super  hoc  testimoniales  patentes  ciuitatis  literas  de- 
ferenti,  de  qua  fuerat,  qui  decessit,  infra  annum  &  dimidium,  post  diem 
obitus  decedentis.  Item  ad  ostendendum  arma  sua  vel  ad  sequendum  fures 
ad  patibulura  vel  alios  dampnatos  ad  mortem  non  tenentur.  Item  pro  so- 
lucione,  que  dicitur  Ledangr  immunes  debent  esse,  qui  ante  festum  natiui- 
tatis  dominice  cum  nauibus  suis  sunt  expositi  ad  viam  &  de  suis  mercimo- 
DÜs  penitus  expediti,  quod  si  postea  vi  tempestatis  compulsi  fuerint  moram 
trahere  in  aliqua  ciuitate  vel  villa  regni,  nihilominus  immunes  debent  esse 
a  tributo,  dum  modo  mercaciam  suam  emendo  non  exerceant,  vel  vendendo. 
Item  merces  suas  in  domibus  eiuitatum  vel  villarum  forensium  reponere 
valent  ubi  eis  videbitur  oportunum,  dummodo  non  alienent  easdem  alibi, 
quam  in  locis  ad  hoc  specialiter  deputatis. 


—        176        — - 

Item  naues  proprias  locare  poterunt  aliis  ad  loca  Iicita,  sicut  premitti* 
tur,  nauigandas.  Nee  ad  conducendum  naues  aliorum  compellantur.  Item 
fii  quis  ab  aliquo  super  causa  pecuniaria  vel  leui  crimine,  pro  quo  certa 
pecunia  solet  solui,  per  tnodum  illum  inpetitur,  qui  Tacksetning  in  Nofico 
uuncupatur,  prout  illud  Tak  ferre  cum  proprio  domestico  &  duobus  suis 
compatriotis  nauem  propriam  habentibus  juxta  ponteni  ad  recedendum  mj- 
nime  prqparatara ,  que  ad  caucioneui  sufficit  pro  quantitate  petita  vel  emen- 
,da  secundum  qualitatem  criminis  exhibenda.  Item  ad  excubias  &  nocturna» 
yigilias  non  tenentur,  nee  in  cista  cuiuspiam  debet  fieri  scrutinum,  nisi 
contra  cum  de  falso  probabilis  oriatur  suspicio,  vel  de  furto. 

Preterea  volumus  quod  appellatum  Pundare  in  publico  loco  sub  fida 
custodia  ponatur,  vt  ad  illud  eis  iibere-  pateat  aditus,  si  aliqua  voluerint 
ponderare,  at  in  eadem  haberi  debet  grauitate  sicut  ab  antiquo  fuerat,  & 
in  legibus  continetür.  Item  si  naufragium  passi  fuerint  infra  terminos  regni 
nostri,  res  suas  per  se  Vel  per  ahos  colligere  valeant,  &  rebus  ipsis  &  na- 
uibus  uti  pro  libito  voluntatis,  donec  easdem  res  &  naues  abdicauerint  vo- 
luntarie  vel  habuerint  pro  derelicto. 

Item  si  quis  nautarum  delinquit,  puniatur  ipse  legitime,  sed  non  inno- 
centes,  nisi  quatenus  puniendi  sunt  illi  secundum  legem  proprio -vel  loci 
consuetudinem ,  in  quo  delictum  comprobatur  esse  commissum,  qui  judicio 
scienter  subtraxerint  delinquentem  vel  defensauerint  violcnter,  nee  priuatc 
persone  delictum  alicui  ciuitati  imputabitur,  nisi  justiciam  facere  neglexerit 
requisita.  Quisquis  eciam  pro  causa  aliqua  fuerit  accusatus,  que  contra 
ipsum  legitime  nequeat  comprobari,  debet  si  poterit  cum  personi^  ydoneis 
consimilibus,  quo  ad  statum  &  condicionem  incusati,  qui  veritatem  rei  de 
qua  queritur  magis  creduntur  agnoscere,  secundum  arbitrium  legiferi,  pro 
ut  delicti  qualitas  exegerit  se  legaliter  expurgare.  Alioquin  in  purgacione 
deficienti  pena  conscripta  legibus  infligatur. 

Item  in  ciuili  vel  terminali,  quando  actor  intencionem  suam  fundare 
voluerit,  &  testes  producere,  non  nisi  bone  fame  &ydonee  persone  in  testi- 
monium  admittantur.  Preterea  si  quis  Mercatorum  in  Norviregia  merces 
emptas  a  Theutonicis  datis  arris,  quas  vulgariter  vocant  Festepening,  secura 
eodem  die,  quo  euicerit,  non  asportat,  licitum  est  ei,  cuius  ille  merces  fue* 
rant,  eas  vendere  postea  cuicunque,  exceptis  bis,  que  ad  vsus  nostros  neces- 
saria  sunt  emenda.  Hec  itaque  omnia  &  singula  superius  expressa  taliter 
duximiis  concedenda,  si  libertates  omnes  ab  eisdem  ciuitatibus  concesse  ho- 
minibus  nostris,  nee  non  8c  composioiones  inier  nos&  dictas  ciuitates  facte 
ab  eisdem  firmiter  obseruentur.     Et  quatenus  de  injuräs    dampnis  nobisr  8c 

subditis 


_        177        — 

subditis  nostris  ceterisque  nostris  fautoribus  ab  incoli^  dictarum  ciuitatum 
illatis,  cum  requisiti  fuerint,  satisfactum  fiierit  cum  effectu.  Quibus  Omni- 
bus Jiberlatibus  &  graciis  superius  declaratis  vos  precipue  &  iiicolas  vestros 
gaudere  volumus  &  concedimus  per  presentes.  In  cuins  rei  testimonium  & 
euidenciam  pleniorem  sigillum  nostram  presentibus  est  appensura.  Datum 
anno  &  loco  suprascriptis  in  octava  beatorum  Petri  &  Pauli  Apostolorum 
anno  vero  regni  nostri  quinto  decimo. 


III 5.  1294   d.    i6   Juli.  Middelfart. 

Kooung  Erics  i  Daouiark  stadföstelse  pä  Lunds  Domcapitels  privilegier. 

B.  I,  a6 

Conservatorium  cleri  lundensis  Erici  regis. 

Ericus  dei  gracia  danorum  sclauorumque  rex  Omnibus  presens  scriptum 
cernentibus.  salutem  in  domino  sempiternam  JNotum  fl^cimus  vniuersis.  quod 
nos  vires  venerabiles. .  dominos.  decanos.  yconimos,  et  capitulum  lundensis 
ecciesie.  nee  non  et  omnes  et  singulos  clericos.  eiusdem  dyocesis.  vnacum 
Omnibus  bonis  suis  et  familia  eisdem  attinente.  sub  nostra  pace  et  protec- 
tione  suscipientes  specialiter  defendendos.  prohibemus  districte  sub  obtentu 
gracie  nostre.  ne  quis.  cuiuscunque  condicionis  ipsos  aut  ipsorum  aliqu^m. 
aut  quemcunque  de  ipsorum  familia.  super  bonis  episcopalibus  aut  suis  eccle- 
siasticis  vel  mupdanis.  contra  jura.  leges.  et  libertates  sibi  concessas  in  bo- 
nis aut  persona  jmpedire  presumat  seu  aliquatenus  molestare.  sicut  vlcionem 
regiam  voluerit  euitare.  Noiumus  enim  sanctam  matrem  .ecciesiam.  aut  cle- 
rum  predicte  dyocesis.  quamquam  pastorem  nonliabeat.  Jn  bonis  suis.  Juri- 
bus aut  libertatibus.  jniuriosis  aliquorum  tyrannorum  morsibus  supprimi  vel 
grauari.  Cum  ex  commisso  nobis  officio,  tenemur  specialiter.  paci  sue  et 
quieti.  sollicite  pröuidere.  Datum  apud  maethelfar  Anno  dominj  M*CC*XC 
quarto.  fferia  sexta  post  diuisionem  apostolorum  Jn  presencia  nostra  Teste 
domino  achone  Dapifero  nostro. 

in 6.  13^4  cl-  6  Aug.  Ribe. 

KoDuqg  Eaics  i  Danmark  beskärmelse  bref  f8r  Lunds  Predikarebröder  att  i  Malroo  samla  airoosor. 

A.  7.  I,  a8. 

Ericu5  dei  gracia  danorum  sclauorumque  rex  Omnibus  presens  scriptum 
cernentibus.  salutem  in  domino  sempiternam.     Noueritis  quod  nos  viros  ve- 

Sv.  Diplom,  IL  -  »3 


.—        17»        - 

nerabiles  fratres  predicatores  de  ciuitate  lundensi,  petentes  ex  parte  domus  sue, 
elemosinas  in  malm^gh^sub  nostra  pace  &  protectione  suscipientes  specialiter 
defendendos,  Prohibemus  districte  sub  optentu  gracie  nostre,  ne  quis  aduoca- 
torum  nostrorum  in  maIiD0gh,  vel  eorundem  officialium ,  seu  quisquam  alius, 
ipsos,  presumat  in  aliquo  molestare,  quod  qui  fecerit  contra  probibicionem 
nostram  huiusmodj,  vlcionem  regiam  se  nouerit  incursurum,  Datum  Aipis 
Anno  domini.  M",CG'.XC*.  quarto,  in  crastino  beati  dominicj  confessoris, 
Teste  domino  Achone  dapifero. 

Sigillet  borlfallet,  remsan  qvar« 


II 17.  1294  cl.   i5  Aug. 

Skrifvelse  fr*n  Biskopen  MjLonvs  i  Wcxiö  tili  Döm-Proslcn  och  Capitlet  i  Upsala  med  Capikcn 
Bjöi'Dy  favilken  &  BiskopeDS  vägnar  skulle  betyga  dess  vördnad  och  tillgifvenhet  för  Ärke- 
Bi&kopsstoleo. 

A.  3.  a.  4.  9. 

Reuerendis  &  discretis  viris,  dominis,  A,  preposito  &  capitulo  ecclesie 
wpsalensis.  Magnus  dei  gracia  wexionensis  episcopuB,  salutem  in  domino 
ihesu  christo,  Ecclesie  nostre  pluribus  occupati  negocijs,  nee  valentes  vt 
vellemus  wpsalensem  ecciesiam  in  persona  propria  visitare.  mittimus  ad  vos 
dilectum  nobis  canonicum  nostrum  dominum  beronem  exhibitorem  presentis 
racione  visitacionis ,  vt  ex  parte  nostra  offerat  omnem  sicut  tenemur  reue- 
rentiam  &  obedienciam  ipsi  ecclesie  wpsalensi.  ad  omnia  que  sibi  &  suis, 
commoditatis,  honoris  &  solatij  possumus ,  voluntarij  vtique  &  parati.  vestram 
igitur  discrecionem  requirimus  &  rogamus  quod  visitacionem  ex  parte  nostra 
per  ipsum  factam,  ratam  habere  velitis  &  gratam,  super  ipsa  per  eandem 
dominum,  b.  nobis  absolucionis  litteras  remittentes.  Jntimantes  eciam  sibi 
si  qua  nobis  volueritis  demandare.  Datum  anno  domini.  M^^.CC.XC*.  quar- 
to.    In  assumpcione  beate  uirginis. 

Sigillet  andeligty  nägot  skadadt^  S  en  ur  brefvet  klippt  remsa«. 


1 1 18.  1^94  'J-    '   C)>€t;  1  Haerastadom. 

Biskopen  Labs  II»  i  Liokoping  href,  aogiende  det'  med  AlVastra  kloster  gjorda    byte   af  Väf* 
versuoda  och  Siröj  hvartiil  kloslret  afstär  ea  del  af  Husaby. 

A.  5.  V.  f.  14. 

Omnibus  presentes  litteras    jnspecturis,    Laürenciüs  deigracia  Episco- 
pus  lincopensiS)  Salutem  in  omnium  salüatore^  Nouerint  vniuersi,,  Nos  litte- 


—        179        —•  ^ 

ras  donuni  Henrici  predeoessoris  uostri  reueireodi  recepisse  in  hec  uerba, 
Omnibus  &c.  lika  med  föregäende  N.'o  683  täl  ciuximus  apponenda.  Set  quia 
nos  Ecciesiam  nostram  ex  hoc  non  modicum  lesam  innenimus,  eandem  com- 
mutaeiönem  reuocare  uolentes,  tandem  dominus  abbas  &  dictus  conuentus  no- 
biscum.  8c  cum  capitulo  nostro  ex  nouo  taliter  conuenerunt,  quod  ipsi  me-* 
morata  predia  in  waeuarsundom  cum  decima  episcopali  eiusdem  parrochie 
possideant,  &  nos  &  ecclesia  nostra  predictam  Curiam  de  str^o  cum  quinque 
attungis  eidem  adiunctis,  &  insu  per  duobus  attungis  in  hosaby  quos  sepe- 
dicti  monachi  nobis  addiderünt,  possidere  debeamus,  vt  igitur  supradicta 
commutacio  &  conuertcio  robur  obtiiieat  firmitatis,  sigillum  nostrum  vna 
cum  sigillis  capituli  nostri  &  supradictj  domini  abbatis  presentibus  est  ap- 
pensum,  Datum  &  actum  in  hserastadom  anno  domini  M*,CC'',XC*,  quarto, 
sexta  feria  proxima  post  festum  beati  Michaelis* 

Sigillen:  i»  2,  3  bortfallna,  remsorna  qvar« 


II 19»  ^294  d.    1   Oct. 

PrioreDS  for  Predikar^brSdenia  i  Skara,  qvitto  p&uppburen  andel  af  Fru  Christinas  testamente« 

A.  6.  a.  a.  x6. 

Omnibus  presentes  litteras  Jnspecturis.  Prior  &  fratres  Conuentus  sca- 
rensis  ordinis  predicatorum  Salutem  in  domino  sempiternam.  Notum  faci- 
mus  per  presentes,  quod  ex  parte  nobihum  uirorum  Magistri  Andree  prepo- 
siti  vpsalensis.  Domini  Johannis  elephson.  Domini  byrgeri  psetserson  & 
fratris  Israelis  lectoris  sictoniensis.  exequtorum.  testamenti  felicis  recordacio- 
nis  Doraine  Cristine  vxoris  predicti  domini  byrgeri,  recepimus  pro  conufen- 
tu  nostro  integre  tres  Marcas  denariorum  bone,  legalis  Sc  usualis  monete. 
in  testamento  predicte  domine  legatas.  promittentes  nos  exequtores  predicti 
testamenti  &  heredes  predicte  defuncte  pro  recepcione  tanti  a  quorumcun- 
que  peticione  reddere  quittos  &  liberos  in  futurum.  Jn  cuius  rei  testimo- 
nium  sigillum  ofBcij  prioratus  scarensis  presentibus  est  appensum.  Datum 
Anno  Domini  M'CC^XC'IIIP.  kal.  octobris. 

SigUlety  p&  den  ur  brefvet  klippUt  remsan,  skadadt 


—         i8o         -^ 
II 20.  1294   d.   9   Oct.  Nyborg. 

Konungen  Eriks  i  Danmarl,  enligt  Lybecks  och  Gottlands  borgares  begflraoy  haDdlaode  pA 
ÖslersjÖD  gifna  tillstäod  att  tili  lapds  och  vatten  fä  i  dess  rikefritt  infora  sina  varor  och 
deriued  handel  idka,  hvarest  de  for  godt  fiona. 

K.  7.  47. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus  Erigvs  Dei  gracia  Danorum 
Slavorumque  rex  Dux  Estonie  sahitem  io  domino  seropiternam.  Noveritis 
quod  DOS  ad  instanciam  dilectorum  nobis  civium  de  Lubeke  &  de  Godlan- 
dia  mercatoribus  omnium  civitatum  maritimarum  mare  Orientale  transire  vo- 
lentibus  graciam  eupientes  faeere  specialem  ipsis  omnibus  &  singulis  iibera- 
liter  indulgemus,  quod  ad  regnum  hbstrum  ubicumque  eis  placuerit  cum  rebus 
et  mercibus  suis  secure  venire  valeant,  sive  hoc  via  terrestri  sive  aquatica  ipsis 
oportunum  fuerit ,  &  in  eodem  libere  exercere  raercimonia,  securi  pro  nobis 
ac  omnibus  balivis  &  officialibus  nostris  nee  non  aliis  quibuscunque,  qui 
nostris  adstricti  sunt  voluntatibus  &  mandatis.  Singulariter  autem  assecura* 
mus  eosdem  per  terras  nostras  Estoniam  videlicet  totam  &  Wironiam  usque 
ad  fluvium  Narva,  deinde  versus  Novögardiam  ne  quisquam  eos  sive  in  mare, 
sive  in  terris  in  se  vel  in  suis  presumat  «üquatenus  impedire.  Unde  per 
graciam  nostram  districte  prohibemus,  ne  quis  Advocatorum  nostrorum  aut 
quisquam  aiius  ipsos  mercatores  contra  tenorem  presentium  presumat  aliqua- 
tenus  molestare^  quod  qui  fecerit  regiam  non  effugiet  ultionem.  In  cuius 
rei  testimonium  presentibus  litteris  Sigillum  nostrum  duximus  apponendum. 
Datum  Nyburgh  anno  domini  millesimo  ducentesimo  nonagesimo  quarto,  in 
die  beati  Dyonisii  &  sociorum  eins.     Presentibus  consiliariis  nostris. 


I121.  11^94   d.    18   Oct.  Nyköping. 

Kyrkoherden  i  Nyköping  Pstbas  skrifvefse  tili  Lidinward  med  forklarande    att    tili    St.    Claras 
kloster  i  Stockholm  öfverlemnas  4  örtugland  jord  och  tili  Lidin  ward  5   mark  penDingar. 

E.  73.  45. 

Nobili  viro,  amico  suo  dilecto,  Domino  Lithinwardo^  Petrus  Plebanus» 
Ecclesiae  beati  Nicolai  Nycopiae,  salutem  et  ad  qua&vis  beneplacita  volunta- 
tem.  Honestati  vestrae  duxi  praesentibus  notum  esse,  quod  quatuor  solido- 
rum  terram  cum  dimidio,  pro  qua  sorores  Sanctae  Glarae  Stockholm  inpetitis, 
dimitto  eis  libero  jure  perpetuo  possidendam,  et  quinque  marchas  denan 
usualrum,  quas  mihi  pro  eadem  soivere  spopondistis ,  vobis  remitto,  nichil 
a  vobis  vel  vestri»  hasredibus  pro  eadem  in  perpetuum   petiturus.     In  cujus 


—        i8i         —     , 

rei  testintonium  praesens  sriptum  vobis  mitto  mei  sigilli  munimine  consig- 
natum.  Datum  Nyc0ping  Anno  Domini  M.CC.XCIIII.  in  festo  beati-  Lucas 
Evangelistae. 

Sigiliet  ir  derunder  aftecknadt 


11 22.  1294  d.   3o  Nov.  Strö. 

Westgötha  Lagmannen  *  Bengts  bref  f6r  äboerne  i  Aby,  m.  ü,  om  begagnande  af  Wartofla  skog. 

J.  7.  441.  Y, 

^  Omnibus  Christi  fidelibus  praesentes  Literas  visituris  et  audituris  Bene* 
DiCTüS  Legifer  vesgotorum,  Salutem  in  Domino  sempiternam.  Tenore  prae- 
sentium  constare  volumus  vniversis,  nos  discretis  omnibus  abitantibus  in  Aby, 
Rynistadher,  Hoffgiärdi,  Lundby,  Rökinggi,  Tundderstadher,  Hagaby  torp, 
Cumblaby,  Thengustadhir,  agurstadhir,  grarostadhir,  Säby,  de  nemo- 
ribus  nostris  in  Wartop  häred,  Lok  et  Löph  Lingua  quam  subertus  ia- 
centia,  et  pascua  pecorum,  libere  concessisse.  Jn  cuius  rei  Testimonium  Si- 
gillum  meum  praesentibus  est  appensum.  Datum  Strö.  Anno  Domini  M.CG.XC. 
quarta  in  die  beati  Andreae  Apostoli. 

Sigiliet  Sr  derunder  tecknadL 

11 23.  1294  d.    1 3  Dec.  Läckö. 

Biskopen  Brtvoljps  i  Skara  bref  angftende  utbyle  af  garder  i  Seglora  och  Hadwetli  tili    Gani- 
ken  Mag.  Bengt  mot  dess  prebendegods  i  Björnkalla  och  den  s&  kalfade  prosle-afgiften. 

A.  3.  z.  I. 

Vniuersis  presens  scriptum  visuris  sev  audituris.  BRyNiüLPUS  diuina  Mi- 
seracione  scarensis  Episcopus.  Salutem  jn  domino  sempiternam.  Notum  facimus 
tarn  posteris  quam  presentibus  vniuersis.  Nos  cum  Dilecto  canonico  nostro  Ma- 
gistro  benedicto,  canonicorum  nostrorum  communioato  consilio  &  consensu 
comrautacionem  quandam  perpetuo  duraturam  contraxisse  sev  fecisse  per  hunc 
modura«  videlicet  quod  eidem  magistro  benedicto  &  singulis  suis  successori- 
bus  Gurias  nostras  saeghloraer,  &  hadweth,  cum  colonijs,  &  molendinis,  agris, 
pratis.  silwis.  piscarijs,  ac  ceteris  pertinencijs  suis  jnträ  sepes  &  extra,  bonis 
tantutn  mobilibus  jn  saeghlorum  nohis  retentis.  irreuocabiliter  dimisimus. 
Recipientes  nostro,  ecclesie  nostre,  &  successorum  nostrorum  nomine,  a  pre^- 
fato  magistro  benedicto  colonias  prebende  sue  jn  byarnkellom,  &  modium 
prepositi  qui  dicitur  prouastergipt  jn  wazbo,  pro  recompensacione  sev  refu- 
sione.  curiarum  ipsarum  ac  bonorum  omnium  predictorum.    Ne  igitur  super 


— •        i8a        — 

commutaeione  predieta,    aliqua  possit  jn    posterum    dubietas   fteu    calumpnia 

5uborirL     Sigillum  nostrum,  &  sigillum  Gapituli  nostri  presentibus  sunt  ap- 

pensa.     Datum  Laekky.    Anno  Domini    M'^GC^XCIIIP.    jn    die    beate    lucie 

virginis. 

Sigillen  i^  a,  skadade« 


1 1 2  4-  1295.  Fallandafors. 

Caniken  i  LinLopiDg^  Prosten  i  Nindingen  Hakans   testahientariska  aDordoiog    om    sin    qverU- 
tenskap. 

B.  3.  6a. 

Jn  nomine  DOMINI  AMEN.  Anno  incarnacionis  eiusdem.  Millesimo  CG 
nonagesimo  quinto.  Ego  Haquinus  canonicus  lincopensis.  prepositusque 
de  nyudhungia  corpore  licet  debilis.  tocius  tamen  mentis  &  sensus  compos 
atque  sanus  meum  jn  hunc  modum  condo  testamentum.  Jn  primis  michi  ob 
Remissionem  meorum  peccaminum  confero  ecclesie  lincopensi  duas  curias.  vi- 
delicet.  stafsio  &  brundzrydh  cum  omnibus  suiis  attinencijs  prope  uel  remo- 
tis.  Excepta  iila  parte  mobilium  quam  villici  possident  in  eisdem.  Jta  ta- 
men quod  dominus  lincopensis  aliam  ad  suam  mensam  retineat.  &  alteram 
assignet  fabrice  lincopensi.  Pro  quibus  dictus  dominus  lincopensis  in  missis 
animarum.  meam  respiciat  animam  prout  sibi  deus  duxerit  inspirandum  Jtem 
eon£ero  eciam  ecclesie  lincopensi  quartam  partem  Octonarij  quam  emiinaby. 
jta  quod  ad  prebendam  pertineat  beate  katerine  si  persona  canonice  ibi  in- 
^tituta.  in  primo  anno  obitus  mei  pro  anima  nxea  quinquaginta  duas  missas 
animarum  celebrari  fecerit.  Alioquin  per  dominum  meum  lincopensem  or- 
dinetur.  Preterea  confero  ecclesie.  decretum.  decretales  cum  glosa  ordina- 
ria.  Jtem  vetus  digestum  cum  glosa  magistri  Azonis  &  quoddam  psalterium 
l^losatum,  Domino  meo  lincopensi  confero  vnum  ambulatorem  nigrum.  Domi- 
no beroni  canonico  lincopensi  confero  XI  Marcbas  den.  quas  michi  teneKir 
pro  illa  quarta  parte  octonarij  in  aby.  Jnsuper  &  vnum  cornu  Claustro  no- 
ueuallis  confero  vnum  octonarium  iviste  in  villa  biergheme  &  vnum  equm 
&  caldarium  braxatiuum  pro  VlI  marchis  emptum  vbi  michi  eligo  sepultu- 
ram.  Preterea  pro  redempcione  crucis  assumpte  solueram  triginta  libras  ster- 
Jingorum  nouorum  quorum  medietatem  recognosco  fratrem  meum  possedis- 
se  pro  quibus  supplementum  deducat  de  curia  mea  fallandafors  ex  indiuiso 
Similiter  quia  jdem  frater  mens  promisit  me  arma  mea  suprascripta.  &  eciam 
inferius  vtpote  libros  dictos  &  dicendos  libere  conferre  pro  mee  libito  vo- 
luntatis.  cum  eosdem  mecum  pro  parte  media  possedisset.  volo  quod  ipse  ar- 
ma ;.s.ua  vnacum    dextrario  libere  habeat   a  cuiuscumque  inpeticione  Exinde 


—        i83        —  . 

oonfero  fratribus  minoribus  &  niaioribus  ac  hospitalariis  singulis  duas  marchas. 
vnam  ad  vsum  personarum  &  aliam  ad  reparacionem  edificiorum  per  dyocesim 
constitutorum  lincopensem.  Jtem  vnam  inarcham  ecciesie  in  0dhistuw  Sc 
vnam  marcbam  ecciesie  de  malbech.  et  vnam  marcham  vicario  domiiii  ormol- 
phi.  duas  marchas  ecciesie  de  bylsio  &  duas  marchas  vicario  ibidem  de 
fructibus  hactenus  ibi  ex  parte  mea  percipiendis.  sacerdoti  de  Skedhum  vnum 
equm  pro  tribus  marchis.  Ecciesie  de  hyltopthum  vnam  m9rcham.  Actum 
fallandafors  anno  &  tempore  suprascriptis  heredibus  requisitis  &  consencien- 
tibus  Jn  cuius  rei  testimonium  sigillum  meum  presentibus  est  appensum  Et 
peto  sigillum  dominj  mei  lineopensis  &  jnsuper  sigilla  dominj  beronis  &  ma- 
gistri  bosonis  canonicorum  lincopensium.  quos  exequtores  eligo  super  hijs 
qui  sunt  in  0sgocia.  maxime  pro  meis  exequiis  ibi  faciendis  secundum  con- 
stitucionem  domini  lineopensis.  &  domibus  religiosis  ibi  fiat  elemosina  de 
mea  ecclesia  ibidem  uel  prebenda» 


II25-     ,  C295   d  4   Mars.  Örebro. 

KoDung  Birgers  för  Lybeck  och  Hansestaderna,  som  idka  handel  p&  Östersfön,  gifna  tillständ 
alt  hfv&D  d.  4  Mars  tili  midsomiiiaren  besöka  Novogrod,  med  vilkor  att  e|  medföra  mera 
vapeD.  jern  eiler  st&l,  an  tili  eget  behof  «rfordrades,  och  att  icke  ai«d  r&d  eller  däd  bi«tä 
Rikets  fiender^  m«  n. 

K,  V.  174» 

BiRGERVS  Dei  gracia  Svecorum  Ghotorumque  rex.  Discretis  viris  Advocatis, 
&  consulibus  civitatis  LybicensJs  maritimaruraque  civitatum  raare  Orientale 
frequentantium  sincere  dilectionis  affectionem  cum  salute.  Prudenter  preciden- 
da  sunt  mala,  ut  salutariter  bona  snccedant  &  offendiculo  quoque  ablato  de 
medio  levis  procedat  &  facilior  aditus  ad  optata.  Hinc  est,  quod  quandoque 
paganos  Karelos  qui  multis  retroactis  temporibus  latrocinia^  spolia  &  inlini- 
ta  enormia,  nulli  parcentes  sexui,  statui  vel  etati,  utpote  vivos  excoriando, 
captivos  plurimos  eviscerando,  diversorum  tormentorura  genera  nostris  non 
tantum,  sed  &  plerisque  mare  Orientale  visitantibus  inferebant,  ob  unitatem 
fidei  catholice  dilatandaro,  miserorum  miseriis  condolentes,  divina  dementia 
convictos  ad  fidem  convertimus  christianara  &  cum  ingenti  exercitu  ac  sum- 
ptibus  laboriosis  castrum  Wiborg  ereximus  ad  honorem  Dei  virginisque  glo- 
riose,  ad  regai  nostri  tuitionem,  nee  non  ad  securitatem  mare  transeuntiun^ 
&  pacem ,  quos  quidem  Karelos  in  suis  perversitatibus  &  nimia  perfidia  Ru- 
teni  tantum  temporalibus  &  depredationibus  inbiantes  inbumaniter  divirip; 
timore  postposito  confoverunt,  postmodum  re  vera  gloriosi  principis  domini, 
magnißci  regis  Romanorum  litteras  nos  novitis  recepisse,  petitorie  continen^ 
tes,  quod  de  civitatibus  vestris  ad  Nogardiam  navigantes  in  mercimonüs   vel 


—        i84       — 

personis  de  castrensibus  nostris  Wiborg  existentibus  nullatenus  -molestentun 
Nos  quia  ob  tanti  principis  reverenciam  ac  vestre  probate  devotionis  con- 
stanciam  laudabiliumque  efBcaciam  meritorum,  ipsius  voluntatis  beneplacitum 
ad  presens  duximus  admittendura,  quamvis  hoc  nobis  dampnosum  novimus, 
&  ßx  hoc  hostes  nostri  contra  nos  roborentur  ex  adverso,  nihilominus  pre- 
dictis  civitatibus  a  quarto  Nonas  Marcij  usque  ad  festum  beati  lohannis  Babtiste 
proximum  &  deinceps  per  annum  integum  subsequentem  ex  parte  nostra  & 
omniiim  qui  mandatis  nostris  volunt  &  tenentur  obedire  largam  h'centiam 
concedimus  ad  Nogardiam  navigandi,  hac  condicione  adjecta,  quod  nullusde 
memoratis  civitatibus  ad  Rytenos  navigans,  arma,  ferram,  calybera  vel  ex- 
pensas  quascunque  nisi  pro  usibus  persone  proprie  secum  ferre  presumat; 
nullus  eciam  de  predictis  facto  vel  consilio  per  se  vel  per  alios  occulte  vel 
manifeste  attemptet  procurare,  que  in  nostrum  vel  regni  nostri  cedere  pos- 
sint  prejudicium  vel  gravamen,  Rytenis  vero  deducentibus  expensas  merca- 
torum  de  koggonibus  ipsorum  ad  Novogardiam  tribus  ad  majus  in  qualibet 
na  vi  dicta  lodhia  securitatem  conferimus.  Ita  tarnen  quod  cum  illis  tribus 
Rytenis  ex  vestris  saltim  sit  unus,  eisdem  vero  tribus  Rytenis  securitatem 
nullam  conferimus,  si  exercitum  nostrum  evocari  contigit  generalem,  mer- 
catores  vero  supradictarum  civitatum,  si  super  premissis  suas  patentes  lit« 
teras  ante  festum  b.  lohannis  proximo  futurum  nobis  transmiserint,  prout 
inter  nos  &  ipsorum  sollempnes  nuntios  lohannem  scilicet  de  Doaco  civem 
Lubecensem  &  Martinum  Puckae  Wisbycensem  exstat  placitatum,  sive  exer- 
citum nostrum  generalem  evocari  contigit,  siue  non,  omnimoda  libertate  gau- 
dere  volumus  &  securitate  graciosa.  Ut  autem  premissa  robur  firmitatis  ob- 
tineant,  &  inviolnbiliter  observentur  sigillum  nostrum  presentibus  est  appen- 
sum,  Datum  Orabro  anno  domini  M*CG°  nonagesimo  quinto,  IUI'  Nonar. 
Marcij. 


1126.  1295   d.  6   Mars.  Örebro. 

ßiskoparnas  i  Linköpihg,  Westeräs  och  Wexiö  vidimation  af  ett  K.  Waidemars  Bref. 

B.  3.  II. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Laukentius  lincopensis  Petrus 
arosiensis  &  Magnus  wexionensis  dei  gracia  episcopi  salutem  in  omnium  sal- 
ufttore  Nouerint  vniuersi  nos  litteras  dominj  W.  sweorum  quondam  regis 
illustris  non  rasas  non  abolitas  nee  in  aliqua  sui  parte  viciatas.  vidisse  & 
diügenter  perlegisse  in  hec  verba.  W.  dei  gracia  Rex  sweorum  vniuersiscle- 
ricis  &:  laicis   presens  scriptum  &c.    {Se  föregäende  N:o  863)  Nos  igitur  in 

pre- 


—  löö         —       , 

premissornm  euidenciam  sigilla  nostra  presentibus  duximus  apponenda.    Da- 
tum 0rabro  Anno  Dominj  MCCXC**  quinto  pridie  non.   marcij. 

1127.  T2g5   d.   6   Mars.  Sigtuna. 

JoHAN  Engels  forskrifnlng  pä  nSgra  gärdar  tili  Ärkebiskopsbordet  i  Upsala  s&som   pant  för  er- 
hSIloe  2  lasier  spannerodl,  värde  10  mark  penningar. 

A.  6.  a.  a.  17. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  Johannes  Angelüs,  salutem  in 
domino  sempiternam,  Cum  a  discreto.  viro  domino  olawo  canonico  vpsalensi 
procuratorj  bonorum  dominj,  N.  archiepiscopi  vpsalensis  mutuo  receperim 
duas  lestas  annone  pro  decem  marchis  denariorum  &  pro  dicte  pecunie  so- 
lucione  posuerim  in  pignore  sex  denarios,  &  vnam  oram  terre  in  sundusum 
iuxta  fl0tasvnd  predictam  terram  relinquo,  &  resigno  plenarie  predicto  ve- 
nerabili  patri  domino,  N.  archiepiscopo  vpsalensi  et  insuper  dimidiam  oram 
terre  jn  wra  in  parochia  thigibili  addo,  &  predicto  modo  relinquo  in  pre- 
dicte  solucionis  complementum,  jn  euius  rei  testimoniüm  quia  sigillum  pro- 
prium non  habeo,  sigilla  religiosorum  virorum  fratrum  predicatorum  conuen- 
tus  sictoniensis,  &  ffratris  israelis  lectoris  ibidem,  et  comunitatis  sictoniensis 
ad  meam  instanciam  presentibus  sunt  appensa.  Cum  autem  proprium  sigillum 
babuero  ipso  presentes  litteras  sigillabo,  Datum  sictonie,  anno  dominj,  M*',GG^ 
Noijagesimo  Quinto,  tercia  dominica  quadragesime« 

SigiileD  N:o  i,  a,  mycket  skadade;  N:o  3  bortfallet. 


II 28  '^9^   d*  ö   Mars. 

JoHJLR  Emoels  forskrifniDg  p&  Hamundastad  tili  Ärke-Btskopsbordet  i  Upsala,  sisom  paotforer- 
h/illoa  3  Jäster  spannemäl,  värde  3o  mark  gfingse  mynt 

A.  6.  a.  a.  18. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  Johannes  dictus  angelüs,  salutem 
in  domino  sempitemam,  Nouerint  vniuersi  quod  ego  anno  dominj,  M*,CC',  No- 
nagesimo  Quinto,  recepi  a  venerabili  viro  Magistro  ahdree  preposito  vpsalensi  y- 
conomo  bonorum  episcopalium  duas  lestas  annone  pro  triginta  Marcis  den.  vsua^ 
lis  monete  per  manus  discretorum  virorum  dominorum,  Olawi,  &  Mathie  canoni- 
corum  vpsalensium^  pro  quibus  triginta  duabus  Marchis  den.  inpignoraui  decem 
solidos  terre  in  hamundastadum  jta  quod  si  predictum  prediuro  per  me.  vel 
per  fratrem  meum  dominum  karolum  canonicum  vpsalensem.  vel  per  nepotes 

Sv,  Diplom.  IL  ^3 


—         i86        — 

meos  in  festo  beati  martinj.  ve}  in  apyphania  domini  jn  secuado  termino, 
vel  rn  purificacione  beate  virginis  ad  vltimum  redemptumnoa  fuerit,  extunc 
memoratum  predium,  predictuä  venerabilis  pater  dominus.  N.  archiepiscopus 
vpsalensis,  possidendj.  alienandj,  seu  quolibet  modo  ordinandj  liberam  habeat 
facultatem,  Jn  cuius  rei  testimonium  quia  sigillum  proprium  non  habeo,  si- 
gilla  religiosorum  virorum  fratrum  predicatorum  sictoniensis  conuentus, 
&  dilecti  germanj  mei  fratris  iscaelis  lectoris  ibidem,  vna  cum  sigillo  com- 
munitatis  sictoniensis.  presentibus  sunt  appensa,  Datum  anno  dominj.  M*•CC^ 
Nönagesimo«  V*.  jn  tercia  dominica   quadragesime. 

Sigillet  N:o  i  andeligt,  skadadt;  N:o  a,  3  bortfallna. 

1 129  09^   <!•  6  Mars. 

JoHAN  EffGSLS  bifall  tili  Herr  Magoits  Johanssoas  gSfva  af  fastigheter  tili  Upsala  Domkjika. 

A.  3.  a.  4-  12-     . 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  Johannes  Angelus,  salutem  in 
domino  sempiternam,  Notum  sit  omnibus  Quod  donacionem  quam  auunculus 
nieus  dominus,  M.  Joansson  ecclesie  vpsalensi  fecit  de  curia  naes,  &sex  oris 
terre  in  hagaby  consensi^  &  consencio  promittens  bona  fide  per  presentes 
quod  ipsam  curiam>  &  predictas  sex'oras  terre,  cum  siluis,  pratis ,  &  pisari js, 
nisi  piscariam  wlgariter  dictam  werta  in  fl0tasvnd,  npn  in  perpetuum  per 
me  vel  per  alios  inpetam  vel  aliqualiter  inpugnabo.  nee  ecclesiam  vpsalensem 
super  possessione  predicte  curie  &  predij  memoratj  aliqualiter  perturbabo, 
renuncians  omni  juri .  &  accioni  mihi  in  hac  parte  competenti,  siue  ex  testa- 
mento  siue  ab  intestato,  seu  donacione  vel  quocumque  alio  titulo  predictum 
predium  me  contingat  Jn  cuius  rei  testimonium  quia  sigillum  proprium  non 
habeo,  sigilla  religiosorum  vtrorum,  fratrum  predicatorum  conuentus  sicto- 
nensis,  &  ffratris  israelis  lectoris  ibidem,  vna  cum  sigillo  communitatis  sicto- 
niensis^  ad  meam  instaneiam  presentibus  sunt  appensa,  Datum  anno  domi- 
ni, M*,CG*.  Nonagesimo.  Quinto,  tercia  dominica  quadragesime. 
SigilteD  If:o  ly  3  bortfalloa;  N:o  a  aodeligt,  skadadt. 

ti3o  1295   d«  6  Juni.  Ekenäs. 

Biykopen  Ysars  i  Strengnfts    och    Lagenannen  Johakkss  Ingbwaldssoks  t  Södermanland  /arfskit'le 
emellan  Dan  Jonsson  och  Eric  Petersson. 

A.  6.  a  |.  i. 

Vniuersis   christi    fidelibus    presentes   litteras    inspecturis*    Ysaaus  dei 
gracia  episcopus  Strengnensis  &  Johannes  Jngevalsson  legifer  Suthirmannie. 


—         i87  '      — 

Salutem  in  domino  dempiternaniv  Constitutis  in  nostra   presencia.     Domino, 
Dan.  Joons  son  &  Erico  paeters  son  super  negocio  diuisionis  hereditarie  inter 
ipsos  iam  resiiscitato  licet    prius  difinito  per  dominos  Marskalcnm  benedictüm 
le^iferum  vdgocie  &  alios  de  consilio  domini  regis  nostre    autem   cognicioni 
denuo  per  consiliarios  regis  commisso  ac  ipsis  in  nos  compromittentibus  te- 
nore  presenciuuni  declaramus  bona  inter  ipsos  iuxta  priorem  eciam  difinieio- 
nem  in  hutic  modum  iam  diuisa  videlicet  quod  dominus  Dan.  habeat  in  suecia, 
Kithlinge,  Seby,  Kangor,    &  auinque  solidos    terre    in    vdby.    per    addicio- 
neiti  no^ram  &  in  vsgocia  rodhestae,    svea^t^de.  sighvalstade.    in    vesgocia. 
cum  terris  in  deghior0.  &  holmgersthorp.  vesby.  &  molendiois    in  hakafors 
ac  curia  Iink8el0s0.  per  ac^dicionem  domini  Marskalki  ac  aliorum  protectorum« 
Jnsuper  Ericus  habere  debeat  in  suecia  &  in-vsgocia  pro  duabus  porcionibus. 
videlicet   comblse^   hithinz0,   nesthnae.   cum   molendinis    ibidem.    &    terra    in 
0kn(>m9  myryby,  ekehamar,  biserghae  cum  terra  in  geztae,  sigvaistadae  in  vs- 
gocia.   Raennaefiaellae,  stemnae,  burgunde  cum  terra  in  gasal0t.   brytheke  &  in 
guthagarthom«    lundby.    raby  holmborgaathorp,    cum  molendinis    in  rytl0  & 
comblom.  &  terra  in  Othins0  &  Tangestom.  Cetera  uero  predia .  hie  non  con- 
tenta  debent  diuidi  inter  eos  secundum  leges  terre.  hanc  autem  premissorum 
ordinacionem  obseruandam  irreuocabilem  sentencialiter  prouulgamus  in  cuius 
rei  testimonium  sigilla  nostra.  &  sigilla  eorundem  presentibus  sunt  appensa. 
Actum  Ekenes.  anno  domini   M^'CC'XL  *)    quinto   die    beatorum    martirum. 
Priini.  &  feliciani. 

Sigillen  i-— 4  fionas;  de  a:ne  sista  skadade. 


ii3i  1295   d.  9  JuDL  Stockholm. 

Henrig  Gly8I5G8  bref  med  tillkSonagifvaDde  att  han  tili  St.  dar»  Lloster  i  Stockholm  '  emot 
füll  betalning  afstätt  Snyterstads  g&rd,  hvilken  hab  af  Konung  Magnus  erUllit  i  pant  för 
ii4  mark  rent  silfVer  Cölnisk  vigt. 

A.  3.  f.  a.  i 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  Henricus  dictus  Glysing,  salu- 
tem &  omne  bonum.  Tenore  presencium  notum  facimus  Tniuersis,  rios  curiam 
snytarstad,  quam  nobis  Dominus  Magnus  felicis  memorie  quondam  Rex^swe* 
cie  illustris  pro  quadam  summa  argenti,  centum  videlicet  &  quatuofdeeim 
Marchis  puri  &  examinati  argenti  in  pondere  cöloniensi,  impignorauit,  dimisisse 
&  assignasse  sororibus  sancte  Glare  in  stokholm  quibus  ipse  dominus  Rex 
prefatam  curiam  contulit,  nobisque  esse  in  summa  predicti  argenti  a  supra- 

*)  Sä  Uckna«  Ärtalet  för  M^CCV  ,  , 


—        i88        — 

dictis  sororibus,  plenarie  satisfactum.  Jn  cuius  rei  testimonium  sigilla  nobi- 
lium  virorum,  dominorum,  Thuriri  ketilsson  ScNicbolai  ffratris  suj  qui  cum 
pluribus  fidedignis  tunc  presentes  aderaat,  vna  cum  sigillo  nostro  presentibus 
sunt  appensa.  Datum  Stokholm.  Anno  domini.  M'.CC*.XC*.V.  Quinto  Jdus 
Junij. 

Sigillen  i  gront.vax  N:o    i,  2,  3  mer  och  miDdre  skadade^  ä  roda  och  gröna  silkesträdar. 

ii32.  1295  d.    17    Juni.  Njköping. 

KonuDg  BiBGBas  stadföstelse  pä  forenärnDde  afhaDdling  om  Soyterstads  gärd. 

A.  3.  f.  I.  8. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Byrgerüs  dei  gracia  sweorum  Go- 
thorumque  Rex,  salutem  &  omne  bonum.  Tenore  presencium  notum  esse  volu- 
mus  vniuersis,  quod  felicis  recordacionis  Dominus  &  pater  noster  Magtius  quon- 
dam  Rex  swecie  Curiam  quandam  que  vocatur  snytaerstad  impignorauit  de* 
mino  Henrico  dicto  giysing  pro  centum  &  quatuordecim  Marchis  puri  & 
examinati  argenti  in  pondere  coloniensi,  ipsam  que  Curiam  sie  impignoratam 
postmodum  pro  dote  contulit  monasterio  sancte  Cläre  in  stokbolm,  super 
qua  donacione,  litteras  predicti  domini  &  patris  nostri  vidimus,  sigilli  sui 
munimine  roboratas.  Sed  quia  labente  temporis  curriculo^  prefatus  dominus 
&  pater  noster,  antequam  dictam  Curiam  redimeret,  vocante  domino,  morte 
preuentus  est,  sorores  nominati  monasterij  ipsam  curiam,  a  prefato  domino 
benrico  giysing,  ad  vsum  &  ins  ipsius  monasterij,  pro  tanta  summa  argeo- 
ti,  videlicet,  centum  et  quatuordecim  marchis  puri  &  examinati  argenti  in 
coloniensi  pondere,  redemerunt,  Nos  igitur  supramemorati  &  sepe  memoran- 
di  domini  &  patris  nostri,  pia  vota  &  sancta  desideria  mentis  acuminecon- 
tuentes,  in  ipsis  que  succrescere  cupientes,  hanc  suam  donacionem  ratam  & 
gratam  habentes,  confirmamus,  &  presentis  scripti  patrocinio  communimus. 
Jn  cuius  rei  testimonium,  sigilta,  nostrum  videlicet  &  dilecti  Marsalchi  no- 
stri domini  Thyrgilli  knutson,  presentibus  sunt  appensa.  Datum  Nycopie. 
Anno  domini.  Miüesimo.  ducentesimo.  Nonagesimo  quinto.  Jn  die  beati 
Botulphi  abbatis. 

Stjcken  af  sigilleo  i,  i.  i  grönt  vax^  hilnga  pa  röda  och  grona  silkessnoddeiv 

II 33.  1295   d.   28  Juni. 

Matskalken  Thobkel  Knutssoits  befallaing  tili  dem,  ioom  hvilkas  omHide  Wrela  klosters  gods 
fuDDOS,  att  icke  af  dessa  gods  fordra  spanoemäis  gengärd  eller  aodra  Koogl.  uUkjlder. 

A.  3.  t.  7. 

Th.  Knütson  illustris  Regis  swecie    marscaicus   omnibus   sub  •  quorum 
iuridicione    bona  domine  abatisse  de  Wretum  sita  sunt  salutem    in  domino. 


.—         i89        — 

discrecionem  vestram  requirimus  &  rogamus  quatinus  spannamala  gingerdk 
seu  alias  coiitribuciones  regales  a  bonis  prefate  domine  nullatenus  exigatis. 
nostre  peticionis  intuitu  special!.  Quod  si  feceritis  hec  penes  vos  grata  vicis- 
situdine  promereri  volumus.  &  rem  nobis  gratam  vos  fecisse  reputamus.  scri- 
ptum anno  domini.  M^'.CC.     Nonagesimo  quinto  in  vigilia  apostolorum  petri 

&  pauli. 

Sigitlet  skadadt,  p&  en  ur  brefVet  kiippt  remsa» 


II 34.  1295   d.    16   Juli. 

RöD  Keldorsons  forklaring  tili  dfverenskominelseD  om  det  af  Israel  Peterssons  förmyndar«  ho- 
Dom  medgifaa  begagoandet  af  Tensta  qvarnström,  med  försäkran  att,  nSr  sä  päfordrades, 
densamma  dter  afstä. 

A.  6.  a.  a.  19. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  R0d  KyELDORSON  salutem  in  do- 
mino  ihesu  cbristo  Tenore  presencium  recognosco  &  constare  volo  omnibus 
quorum  interest,  quod  partem  torrentis  decurrentis  apud  tenstae  Israeli  pae- 
tersson  attinentera,  quam  retroactis  temporibus  honorabiles  viri  magister  An- 
dreas prepositus  vpsalensis  &  dominus  Byrgerus  legifer  tunc  procuratores  & 
tutores  eiusdem  Israelis  mihi  amicabiliter  &  liberaliter  ad  molendina  mea 
in  tenstae.  commodarunt  Jsraele  predicto  adhuc  tuhc  existente  minore  annis 
&  bona  sua  nondnm  regente:  exnunc  de  sola  beniuolencia  &  liberalitate 
ipsius  Israelis  teneo  &  habeo  paratum  me  semper  promittens  ad  restituendum 
&  deliberandum  sibi  partem  torrentis  predictam  quandocumque  sibi  •  pla- 
cuerit ' eandem  repetere  &  habere,  3n  cuius  rei  testimonium  presentes  litte- 
ras sibi  dedi:  sigillo  meo  consignatas  ad  premissorum  euidenciam  pleniorem. 
Datum  &  actum  anno  domini  M•.CC^XC^V*^  in  diuisione  apostolorum. 

Den  ur  brefvet  klippta  remsan  med  sigillet  är  bortrifven. 


ii35.  12^5   d.   23  Juli.  Anagni. 

Biskop  JoHANS  dorn,  hvarigenom  Nils  Allesson  frikailas  fiSo  den  öfver  hooom  och  Dom-Capit* 
let  i  Upsala  af  Ärke-BiskopcD  i  Luod  gifna  dorn,  och  förklaras  värdig  att  bekläda  Biskops- 
och  Ärkebiskops^EmbrteD. 

A.  a. 

loHANNES  miseracione  diuina  Tnsculanus  Episcopus. .  Vniuersis  presentes 
litteras  inspecturis,  salütem  in  domino.  Dudum  pro  parte  venerabilis  Patris 
vexioneüsis  Episcopi,  suffraganei  ecclesie  Tpsallensis,  ttinc  Pastoris  regimine 
distitute,  et  Nicolay  vadulfi  Canonici  scarensis,  ex  diuersis  causis,  &  grana* 


-w      190      — 

minibus,  que  a  Preposito  &  Capitulo  eiusdem  vpBallensis  Ecclesie,  eisdem 
Episcopo  &  Ganonico  dicebantur  illata,  contra  ipsos  Preposituiii ,  &  Gapku« 
lum,  ad  venerabilem  Patrem  Archiepiscopurn  landensem^  ut  dicitur  ex  .  .  . 
appellatum,  qui  pretendens  ad  se  cognicionem  cauaarum  huiusmodi  p^rtinere, 
eosdem  Preposi|:uin  &  Capitulum  asaeritor  .  •  cisse  citari,  ut  certo  termino, 

per  se,  uel  per  procuratorem  ydoneuni,  coram  eodem  Archiepiscopo prc- 

dictis  causis  appellacionum  prefatis  Episcopo  &  Ganonico,  exigente  iusticia  re- 
sponsuri.  Et  quia  prefati  Prepositus  et  Gapitulum  a  citacione  dicti  archiepisco- 
pi  Lundensis  qui  in  Regno  Dacie  Metropolitanus  existit  nee  in  dicta  vpsallen- 
si  Ecciesia  neque  in  Regno  Suecie  aliquam  ut  asserebant  dicitur  iurisdictio- 
nem  habere  de  consuetudine  uel  de  iure,  eosdem  Prepositum  &  Gapitulum, 
citare  facere  non  poterat,  nee  debebat^  reputantes  indebite  se  grauari,  cod- 
tra  Archiepiscopum  Lundensem,  &  Episcopum,  &  Nicolaum  prefatos,  pluries  & 
legitime,  ad  sedem  appostolicam,  appellarunt,  seu  pro  parte  ipsorum  extitit 
appellatum.  Jdem  uero  Archiepiscopus  appelläcionibus  huiusmodi  omnino 
contemptis,  in  prefatos  Prepositum  excommunicacionis,  in  Gapitulum  uero 
Vpsallensis  ecclesie,  suspencionis,  sentencias  dicitur  promulgasse.  Gausis  autem 
huiusmodi  inter  quas  discutiendum  concurrebat  causa  iuris  primatie,  que  est 
inter  magis  arduas  computanda,  ad  apostolicam  sedem,  deductis,  pro  parte 
predictorum  Prepositi  &  Gapituli,  fuit  felicis  recordacionis  domino  Nicoiao, 
pape  Quarto  humiliter  supplicatum,  ut  cum  propter  Judicum  &  locorum 
inopiam,  sine  magnis  personarum  &  rerum  periculis  non  possent  in  pärtibus 
suecie  uel  Dacie  cause  huiusmodi  terminari,  in  causis  ipsis  appellacionum, 
&  negocij  principalis^  ac  super  annullacione  diqtarum  sentenciarum  excom- 
municacionis,  &  suspensionis,  siquas  idem  archiepiscopus  Lundensis  de  facto 
cum  de  iure,  nequiuerit,  in  eosdem  Prepositum  &  Gapitulum  ut  dicebatur 
protulerat,  dignaretnr  unum  de  dominis  Gardinalibus  concedere  auditorem,  qui 
causas  ipsas  audiret,  &  debitö  fine  decideret,  ac  irritaret,  &  vacuaret,  irritas, 
&  uacuas  nunciaret  sentencias  supradictas,  necnon  beneficium  restitutionis 
in  integrum  concederet  si  in  dictis  causis  pro  parte  dictorum  Prepositi  & 
Gapituli  peti  contingeret  principaliter  uel  etiam  incidenter,  &  esset  conce- 
dendum  de  iure,  et  quod  idem  auditor  dare  posset  dictis  Preposito  &  Capi* 
tulo  absolutionis  beneficium  ad  cautelam,  non  obstante  quod  cause  ipse  de 
sui  natura  non  erant  ad  Romanam  curiam  deuolute.  Jdem  antem  dominus 
'Nicolaus,  sanctissimum  patrem,  &  dominum  nostrum, ' dominum  Bonifacium, 
papam  VIII.  tunc  dominum  Benedictum;  tit.  sancti  Martini  in  Montibus  Pres- 
biterum  Gardinalem,  dedit  in  causis  ipsis,  iuxta  formam  &  tenorem  petitio- 
nis  huiusmodi  auditorem.  Demum  uero  post  aliquos  procesaus  habitos  in 
causis  predictis,  eodem  domino  Nicoiao  uiam  uniuerse  carnis  ingressoi  &  pre* 
dicto  domino  Bonifacio  ad  apicem  summi  apostolatns  assumpto,  idem  domi- 


—         igi         — 

nu5  Bonifacius  causas  ipsas  in  eo  statu,  in  quo  fuerant  coram  ipso,  iuxta  formam 
&  fenorem  petitionis  supradicte  nobis  audiendam  commisit  Cumque  postraodum 
venerabilis  vir  dominus  Nicolaus  tune  decanus  predicte  vpsallensis  Ecclesie, 
per  GapituluiD  ipsius,  electus  esset  in  eiusdem  Ecclesie  arcfaiepiscopum,  & 
Pastorem,  et  pro  huiusmodi  prosecutione  electioniä  ad  Romanam  Guriam  ao* 
cessixet,  et  in  eadem  Curia  pro  prosecutione  electionis  ipsius,  aliquandiu 
mora  protracta«  tamdem  omni  Juri  quod  sibi  in  electidne  huiusmodi  compe* 
tebat,  in  manibus  eiusdem  domini  nostri  renunciauit  expresse,  Qua  per  ip- 
smn  dominum  nostrum  renuntiatione  recepta,  idem  dominus  noster  nobis 
coianmisrt  oraculo  uiue  uocis,  ut  predictam  suspenciouis  sententiam,  si  qua 
fuerat,  et  quatenus  predietum  dominum  Nicolaum  tune  Deöanum  tetigit,  re* 
laxaremus  ad  cautelam,  ipsumque  ad  Archiepiscopalem  &  £piscopalem  digni<- 
totes  habilem,  auctoritate  sua  reddere  curaremus.  Nos  itaque  mandatis  eius* 
dem  domini  nostri  humiliter  obedire  uolentes,  predictam  suspensionis  senten* 
tiam  siqüa  fuit,  et  in  quantum  predictnm  dominum  Nicolaum  tetigit,  auctoritate 
predicta  relaxamus  ad  cautelam,  &  relaxatam  pier  presentesdenuntiamus,  ip* 
somque  ad  Archiepiscopalem  &  Episcopalem  habilem  reddimus  dignitates. 
Jn.Cuiiis  rei  testimonium  presentes  litteras  mandauimus  sigilli  nostri  muni- 
mine  roborari.  Datum  Anagnie.  Anno  domini  Millesimo  ducentesimo  No* 
nagesimo  Quinto  Jndictione  VIII.  die  XXIII  Mensis  Julij  Pontificatus  pre* 
dicti  domini  Bonifaeij  pape  VIII.     Anno  Primo. 

Sigillet  i  rodt  vax,  oAgot  skadadt. 


ii36.  1295   d.    17   Aug.  .  Anagni 

Päfven  BoviFAcnis  VIII:s  Bulla,  hvarigeoom  NUb  Allesson  ulnäranes  tili  Ärke-Biskop   i    Upsala, 
hvarjemte  Patlium  ofverlemnas,  ochCardin^len  BisLop  JohaD  forordnasatt  förrätta  invigningen. 

F.  I.  346.    An.  I.  Ep.  334. 

Bonifacws  Episcopus  Ser^vus  SerDorum  Dei.  Fenerahäi  Fratri   Nicolao 
Archiepiscopo  f^pscUlensi  Salutem  &c. 

Cor  nostrum  jocunditate  perfunditur,  et  in  Domino  ex  intimia  exulta- 
mus  cum  ipso  faciente,  qui  concordiam  in  sublimibus  operatur,  in  Ecclesiis 
vacantibus  personas  concorditer  eligi  contingit  ydoneas  in  pastores,  ad  qua- 
mm  expeditionem  celerem  nos  in  plenitudine  sollicitudinis  superna  disposi- 
tione  vocati,  ofticH  nostri  debitum,  Tigilanti  studio  impartiniur.  Sane  bone 
memorie  Fratre  JcJianne  tunc  Aboensi  Episcopo,  qui  post  obitum  pie  memo- 
rie  Magni  Vpsallensis  Electi  et  consecrati,  ac  dilfctis  filiis.  • .  Preposito ,  et 
Capitulo  Vpsallensis  Ecclesie,  ad  ipsius  Ecclesie  regimen  concorditer  extitit 


—       19a      — 

postulatus,  ante  receptionem  pallei  viam  universe  carnis  ingresso,  prefati 
Prepositus  et  Gapitulum  Toeatis  omnibus^  qui  voluerunt,  debuerunt,  et  po- 
tuerunt  coniode  Interesse,  die  ad  eligendum  prefixa  ut  moris  est  convenien- 
tes  in  unum  et  Spiritus  Saneti  gratia  invocata,  deliberantes  in  hujusmodi 
negotio  per  viara  scruptinii  proccdere,  Tres  ex  dicto  Capitulo  videlicet  Eve- 
rardum  Presbiterum,  Gerardum  Diaconum,  et  Emingum  Subdiaconum  Cano- 
nicos  ejusdem  Ecclesie,  ad  scrutaodum  ea  vice,  et  singulorum  omnium  vota 
unanimiter  et  concorditer  elegerunt,  qui  seeedentes  in  partem,  votis  ipso- 
rum,  et  omnium  singulorum  e;x.quisitis ,  te  tunc  Decanum  ipsius  Ecciesie  in 
remotis  agentem  in  eorum  et  predicte  Vpsallensis  Ecciesie  Archiepiscopum 
elegerunt,  contra  quam  electionem  de  te  factam,  et  ejus  processum  per  di- 
lectum  filium  Karolum  Edandi  Canonicum  ipsius  Ecciesie  tunc  in  Romana  Cu- 
ria existente  extitit  appellatum,  et  negotio  ipso  ad  Sedem  eandem  legitime 
devoluto,  dilectus  filius  Frater  Petrus  de  Murrone  tunc  Celestinus  PP.  V. 
Predecessor  noster,  causam  electionis  hujusmodi  nobis  tunc  tituli  S.  Martini 
in  Montibus  Presbitero  Cardinali  discutiendam  commisit,  nobis  itaque  ante 
discussionem  plenariam  electionis  predicte  sicut  Domino  placuit  ad  apicem 
apostolatus  assumptis,  tu  cupiens  tue  provideri  quieti,  juri  si  quod  tibi  in 
electione  hujusmodi  extiterat  acquisitum  in  nostris  manibus  renuntiasti  ex- 
presse.  Nos  autem  hujusmodi  renuntiatjone  recepta,  ad  provisionem  ipsius 
Ecciesie  salutarem  debita  solertia  consurgentes,  ut  ipsam  advertamus  a  di- 
spendiis  que  solent  Ecclesiis  ex  vacatione  ,diutina  provenire,  in  te  tunc  De- 
canum ipsius  Ecciesie  ut  premittitur,  quem  fidedignorum  testimonio  accepi- 
mus  virtuosum,  oculos  direximus  nostre  mentis,  sperantes  in  Domino,  quod 
per  ministerium  tue  sollicitudinis  et  virtutis  prefata  Ecclesia  in  prosperitatem 
consurget  optatam,  et  brachio  consoiationis  subnixa  in  spiritualibus  et  tempo- 
ralibus  auctore  Domino  gratis  proficiet  incrementis,  Te  ipsi  Vpsallensi  Eccie- 
sie de  fratrum  nostrorum  consilio,  preficimus  in  Archiepiscopum  et  pastorem, 
tue  providentie  curam  et  administrationem  ipsius  Ecciesie  spiritualiter  et 
.temporaliter  committendo,  ac  postmodum  tibi  a  Ven.  Fratre  nostro  J.  Tu- 
sculan.  Episeopo  de  mandato  nostro  munere  consecrationis  impenso,  pal- 
leum  de  corpore  B.  Petri  sumpturo  insigne  pastoralis  oflßcii,  a  te  cum  ea  qua 
decuit  instantia  postulatum  tibi  per  dilectos  filios  Matheum  Sancte  Marie  in 
Porticu  Guillelmum  Saneti  Nicolai  in  Carcere  Tullian..,  et  Benedictum  Sanctor. 
Cosme  et  Damiani  Diaconos  Cardinales,  fecimus  exhiberi,  salvo  jure  Ecciesie 
Lundensis  que  in  eadem  Ecclesia  Vpsallensi  iys  primatie  asserint  se  habere, 
Fraternitatem  tuam  roga^fnus  at  jbor;tamur  in  Domino,  per  apostolica  tibi 
scripta  roandantes,  quatenus  ^euram  et  administrationem  ipsius  Ecciesie  tue 
üdelitati  commjssas,  devote  suscjpiens,  sie  prudenter  gerere  studeas,  ipsarum-^ 

que 


—        193        — 

que  onus  prudentius  supportare,  ut  in  grege  tibi  commisso  multiplicato  ta- 
lento  superni  adjutus  auxiliis  una  cum  grege  ipso  merearis  in  districto 
examine  ad  gloriam  sempiterne  letitie  introduei.  Datum  Anagnie  XVI  Ka- 
lendas  Septembris^  Pontificatus  nostri  Anno  Primo. 


iiSy.  1295.  d.    17   Aug.  Anagni. 

VUwen  BoNiFACius  yiIT:s  Bulla  tili  Dom-ProsteD  och  Dom-Capitlet  i  Upsala  om  Nils  Allbsovs 
utaämniog  tili  Ärke-Biskop. 

A.  I.  «•  I.  44* 

BoNiFATius  episcopus  seruus  seruorum  dei.  Dilectis  filijs . .  Preposito  et 
Capitulo  Ecclesie  vpsallensis,  salutem  et  apostolicam  benedictionem.  Cor  no- 
strum  ioeunditate  perfunditur,  et  in  domino  ex  intimis  exultamus,  cum  ipso 
faciente  qui  concordiam  in  sublimibus  operatur  in  ecclesijs  uaeantibus  per- 
sonas  coneorditer  ehgi  contingit  ydoneas  in  pastores,  ad  quarum  expeditio- 
nem  celerem  nos  in  plenitudine  sollicitudinis  superna  dispositione  uoeati  of- 
ficij  nostri  debitum  uigilanti  studio  impertimur.  Sane  bone  memorie  fratre 
Johanne  tune  Aboensi  Episcopo,  qui  post  obitum  pie  memorie  Magni  vp- 
sallensis  electi,  et  consecrati,  a  uobis  ad  ipsius  vpsallensis  ecelesie  regimen 
coneorditer  extitit  postulatus,  ante  receptionem  pallei  uiam  uniuerse  carnis 
ingreäso,  uos  uocatis  omnibus  qui  uoluerunt,  debuerunt,  et  potuerunt  co* 
mode  interesse,  die  ad- eligendum  prefixa,  ut  moris  est  conuenientes  in  unum, 
et  Spiritus  sancti  gratia  inuocata,  deliberantes  in  huiusmodi  negotio'p^r 
uiam  scrutinij  procedere,  Tres  ex  uobis  uidelicet  Euerardum  presbiterum, 
Gerardum  Diaeonem,  et  Hemingum  subdiaconem,  Canönicos  eiusdem  ecelesie 
ad  scrutanduin  ea  uice  sua  et  singulorum  omnium  uota,  unanimiter  et  con- 
eorditer elegistis,  qui  secedentes  in  partem,  uotis  ipsorum  et  omnium  ue-* 
strum  exequisitis  venerabilem  fratrem  nostrum,  Nicolaum  arcbiepiscopum 
vpsallenseni,  tuncDecanum  ipsius  ecelesie,  in  remotis  agentem,  in  uestrum, 
et  predicte  vpssallensis  ecelesie  arcbiepiscopum  elegerunt,  contra  quam  ele- 
ctionem  de  ipso  factam,  et  eiüs  processum  per  dilectum  filium  Karolum 
Erlendi  Canonicum  ipsius  ecelesie ,  tunc  in  Romana  Curia  existentem,  exti- 
tit appellatum,  et  negotio  ipso  ad  sedem  eandem  legitime  deüoluto,  dilectus 
filius  frater  Petrus  de  Murrone  tunc  Celestinus  papa  Quintus,  precessor  no- 
ster,  causam  electionis  huiusmodi  nobis  tunc  tituH  sancti  Martini  in  Montibus 
presbitero  Cardinali,  discutjendam  commisit.  Nobis  itaque  ante  discussionem 
plenariam  electionis  predicte  sicut  domino  placuit  ad  apicem  apostolatus  as- 

Sv,  Diplom,  IL      '  25 


—        194        —        ■ 

sumptis,  ideoi  archiepiscopus  cupiens  sue  prouidere  quieti,  iuri  siquod  sibi 
in  electione  huiusmodi  extiterat  acquisitum,  in  nostris  manibus  renuntiauit 
expresse.  Nos  autem  huiusmodi  renuntiatione  recepta,  ad  prouisionem  ipsius 
ecciesie  salutarem  debita  solertia  consurgentes,  ut  ipsam  auerterenius  a  di- 
spendijs  que  solent  ecciesijs  ex  uacatione  diutina  prouenire,  in  eundem  ar- 
chiepiscopum  tunc  Decanum  ipsius  ecciesie  ut  premittitur  quem  fidedigno- 
rum  testimonio  accepimus  uirtuosum,  oeulos  direximus  nostre  mentis,  spe- 
rantes  in  domino  quod  per  ministeriumsue  sollicitudinis,  et  uirtutis,  prefata 
ecclesia  in  prosperitatem  consurget  obtatam,  et  brachio  consolationis  subni- 
xa,  in  spiritualibus  et  temporalibus  auctore  domino  gratis  proficiet  incremen- 
tis,  eundem  Nicolaum  ipsi  vpsallensi  ecciesie  de  fratrum  nostrorum  consilio 
prefecimus  in  Archiepiscopum  et  pastorem,  sue  prudentie  curam  et  admini- 
strationem  ipsius  ecciesie  spiritualiter  et  temporaliter  committendo,  ac  post- 
modum  sibi  a  venerabili  fratre  nostro  J.  Tusculanensi  £piscopo,  de  mandato 
nostro  munere  consecrationis  impenso  pallium  de  corpore  beati  sumptum, 
insigne  pastoral is  oflicij,  ab  eo  cum  ea  qua  decuit  instantia  postulatum,  sibi 
per  dilectos  filios  nostros  Matheum  sancte  Marie  in  Porticu,  Guillelmum  san- 
cti  Nicolai  in  Garcere  TuIIianensi,  et  Benedictum  sanctorum  Gosme  et  Damia- 
ni  Diaconos  Cardinales  fecimus  exhiberi,  Saluo  iure  ecciesie  Lundensis,  que 
in  eadem  vpsallensi  ecclesia  ius  primatie  asserit  se  habere.  Quocirca  vniuer- 
sitatem  uestr£|m  rogamus  ^t  hortamur  attente  per  apostolica  uobis  scripta 
mandantes,  quatinus  eundem  Archiepiscopum  tanquam  patrem  et  pastorem 
animarum  uestrarum  cum  ad  uos  uenerit  deuote  suscipientes,  obedientiam 
sibi  et  reuerentiam  debitam  impendatis,  ipsius  salutaribus  monitis  et  man- 
datis  humiliter  intendendo.  Alioquin  sententias  quas  idem  Archiepiscopus 
propter  hoc  rite  tulerit  in  rebelles,  ratas  habebimus,  et  faciemus  auctore  do- 
mino usque  ad  satisfactionem  condignam  inuiolabiliter  obseruari.  Datum 
Anagnie  XVI  Kai.  Septembris   Pontificatus  nostri  Anno  Primo. 

Bullan  bortay  jenite  möret,  hvarpÄ  den  häogt* 
Pa  uppvecket."  J.  de  ver.  Pä  baksidan.-  Helyas  de  Spoleto.  R,  Gapitulo  ccglxxuhi.^ 


II 38 — II 4a-  1^9^   d.    17   Aug,  Anagni. 

Püfven  BoiriFACius  VriHs  Ballor  tili  folket  och  tili  Prestersiapet  i  Upsala  stad  och  stift  tili 
Lydbiskoparne,  tili  KoDUogen  och  tili  Hertigen  i  Sverige,  af  satnma  iatieUlll  med  de  iore- 
gäende,  angftende  ÄrLe-Biskops  utuäfnoiDgeo. 

F.  i:  349, 

In  eodem  modo  {sc.  ac  prcBced.    IV:o  n36,   Ii37}  dilectis  ßliis  Populo 
Civitatis  et  Dioc.  Fpsallensis. 


—         igS         — 

In  eodem  modo  Dilectis  Filiis  Clero  Civitatis  et  Dioc.  Fpstülensis. 

In  eodem  modo  Venerab.  Fratribus  Vniversis  Suffraganeis  Ecclesie  Vp- 
Mdlensis. 

In  eodem  modo  Carissimo  in  Christo  Filio  .  .  .  Regi  Svecie  Illustri. 

In  eodem  modo  Dilecto  Filio  Nobili  Viro  .  .  Duci  Svecie. 


I  143.  1295  d.  28   Oct  Rom. 

Päfven  Boin#Acn78  VIITis  BtiUa  tili  Ärke-Biskopen  Nils  i  Upsala,  med  tiHständ  att  inofn  stiftet 
bortgifva  andeliga  Tftrdigheter  och  kdiga  embeten,  faviika  enligt  Lateraoska  mötets  besfut 
voro  Pafliga  stolen  rörbehälloa. 

A.  I.  a.  44* 

BoNiFATiDS  episcopus  serous  seruorum  dei.  venerabiH  fratri  .N.  Ar- 
cbiepiscopo  vpsalensi,  salutem  et  apöstolicam  benedictiodem.  Tuam  uolen- 
tes  Honorare  personam  et  ^per  honorem  tibi  exhibitum  alijs  prouidere,  confe- 
rendi  hae  uice  per  te  uel  per  alium  aut  alios  personis  ydoneis  omnia  bene- 
ficia  ecclesiastica  cum  cura  uel  sine  cura  etiam  si  personatus  nel  dignitates 
existant  que  in  tua  Giuitate  et  diocesi  tanto  tempore  uacauerunt,  quod  eo- 
rum  collatio  est  ad  sedem  apöstolicam  secundum  Lateranensis  statuta  con- 
cilij  legitime  deuojuta,  ita  quod  singulis  singula  beneficia  conferantur,  ac 
inducendi  persohas  ipsas  in  ipsorum  beneficiorum  corporalem  possessionem, 
et  inductas  etiam  defendendi^  amotis  quibuslibet  illicitis  detentoribus  ab  eis- 
dem  ipsis  ad  iudicjum  sicut  iustum  fuerit  primitus  euocatis,  Contradictores 
quoqae  per  censuram  ecclesiasticam  appellatione  postposita  compescendi.  Non 
obstantibus  si  aliquibus  ab  eadem  sede  indultum  existat  quod  interdici  su- 
spendi  uel  excammunicari  non  possint  per  litteras  apostoiicas,  non  facientes 
plenam  et  expressam  de  indulto  huiusmodi  mentionem,  et  quauis  alia  dicte 
sedis  indulgentia  generali  uel  speciali  cuiuscumque  tenoris  exisX^X  per  quam 
presentibus  non  expressam  uel  totaiiter  non  insertam  effectus  presentium 
impediri  ualeat  uel  differri,  et  de  qua  cuiusque  töto  tenore  de  uerbo  ad 
uerbum  in  presentibus  habenda  sit  mentip  specialis,  fraternitati  tue  plenam 
et  liberam  auctoritate  presentium  concedimus  facuitatem.  Datum  Romeapud 
sanclum  Petrum  V  kalend.  Nouembris  Pontißcatus  nostpj  Anno  Primo. 

Blybullan  ^var  p&  segelgarnssoore. 
Pi  uppvecket.'  «F.  R.    Pi  baksidam  Helyäs  de  Spöleto.    R,  Capilulo  cccccxxxix. 


—      196      —   . 
ii44.  ^295  d.   28   Oot  Rom. 

^      Pifven  BoNiFAavs  VIIIu  Bulla,   med  tillstind  for  Ärke-Biskop  Miis  i  Upsala  att  rena  oskürade 
kyrkogftrdar« 

A.  I.  a.  42* 

BoNiFATius  episcopus  seruus  seruorum  dei.  venerabili  fratri  Nicoiao 
Archiepiscopo  Vpsalensi,  salutem  et  apostolicam  benedictionem.  Deuotionis 
affectus  quem  aa  nos  et  apostolicam  sedem  te  gerere  nouimus  nos  inducit 
ut  tibi  specialem  gratiam  faciamus.  Cum  itaque  sicut  ex  parte  tua  fuit  pro- 
positum  coram  nobis  fi^equenter  contingat  ecciesias  et  earum  cimiteria  tue 
Giuitatis  et.diocesis  per  efTusionem  sanguinis  uel  seminis uiolari  tibique  dif- 
ficile  sit  et  graue  interdum  ad  ea  reconcilianda  decedere  cum  eadem  dioee- 
sis  sit  diflTusa.  Nos  tuis  supplicationibus  inclinati,  ut  ecciesias  et  cimiteria 
memorata,  quociens  ea  taliter  uiolari  contigerit  et  tu  ea  personaliter  recon- 
ciliare  nequiueris  possis  per  aliquam  personam  ydoneam  in  dignitate  consti- 
tutam  ea  reconciliari  facere,  a  qua  prius  ut  moris  est  per  te  benedicta  tibi 
auctoritate  presentium  indulgemus,  volumus  tamen  quod  constitutioni  que 
precipit  id  per  Archiepiscopos  uel  Episcopos  fieri  täntum  per  hoc  imposite- 
rum  nullum  preiudicium  generelur.  Presentibus  post  Quinquennium  roinime 
ualituris.  Datum  Rome  apud  äanctum  Petrum  V  kal.  Nouembris  Pontificatus 
nostrj  Anno  Primo. 

Bullan  bortfalleo,  segelgarnet  qvar. 
P4  uppvecketc  «F.  £•     Pä  frhisidanc  Helyas  de  Spoleto. 


1145.  1295   d,    28   Oct  ROHK 

Päfyeo  BoviFACiüft  VIII:t   Bulla,    om  ett  kr  och  4o  dagars   aflat   (or.  botfBrdiga,   ^oro   besöka 
Upsala  Domkyrka. . 

A.  I.  a.  4i* 

BoNiFATius  episcopus  sei*uus  seruorum  dei.  Uniuersis  Christi  fidelibus 
presentes  litteras  inspecturis*  salutem  et  apostolicam  benedictionem.  Uite  per- 
ennis  gloria  qua  mira  benignitas  conditoris  omniüm  beatam  coronat  aciem 
ciuium  supernorum  a  redemptis  pretio,  sanguinis  fusi  de  pretioso  corpore 
redemptoris  meritorum  debet  acquiri  uirtute^  inter  que  illud  esse .  pregran- 
de  dinoscitur  quod  ubique  sed  precipue  in  sanctorum  ecciesijs  maiestas  al- 
tissimi  collaudetur.  Cupientes  igitur  ut  Cathedralis  ecclesia  vpsalensis  que  in 
honore  beatorum  Martirum  Laurentij  et  Erici  dicitur  esse  constructa  con- 
gruis  honoribus  frequentetur,  Omnibus  uere  penitentibus  et  confessis,  qui 
ad  eandem  ecclesiam  in  die  Cene  domini,  et  singulis  predictorum  Martirum, 


—        »97   .     -^ 

et  beate  Marie  uirginis  Jestiuitatibus,  ac  commemoratione  omnium  sancto 
rum  que  in  kal.  Nouembris  annis  slngulis  celebratur,  et  per  Octo  dies  fe« 
stiuitates  ipsas  immediate  sequentes  causa  deuotionis  accesserint  annuatim,  de 
omnipotentis  dei  misericordia  et  beatorum  Petri  et  Pauli  apostolorum  eius, 
auctoritate  confisi  vnum  annum  et  Quadraginta  dies,  de  iniunctis  eis  peni- 
tentijs  misericorditer  relaxamus.  Datum  Ronie  apud  sanctum  Petruin  V 
kal.  Nouembris  Pontificatus  nostrj  Anno  Primo. 

Pä  uppve6ket,  i  hörnet;  .F.  fi^    Blybullan  hSoger  pä  röda  och  gula  silkestr&dar. 
Pi  fräntidanf  Heljas  de  Spoleto.  R,  Capitulo  ccccgxxxt^. 

1146-  1295  d.  28  Octi  RoiH» 

Pftfven  BoirnrAcnrs  VIII:s  Bulla   tili  Upsala,  Strengnäs  och  Wester&s  stift^   om  fyi  dagars  aflat 
for  dem,  som  lemna  undei'stöd  tili  Upsala  Domkyrkobyggnad. 

B.  a:  ao8. 

BoNiFACius  episcopus  seruus  seruorum  dej  Vniuersis  christi  fidelibus 
per  vpsalensem  strengenensem  et  arosiensem  ciuitates  et  dioceses  constitutis, 
salutem  et  apostolicam  benedictionem  Quoniam  vt  ait  apostolus  omnes  sta« 
bimus  ante  tribunal  christi  recepturi  prout  in  corpore  gessimus,  siue  bonum 
fuerit  siue  malum,  oportet  nos  diem  messionis  extreme  misericordfe  operi-r 
bus  preuenire,  ac  eternorum  intuitu  seminare  in  terris,  quod  reddente  do- 
mino,  cum  multiplicato  fructu  recolligere  valeamus  in  celis  firmam  spem  fidu- 
eiamque  tenentes,  quoniam  qui  parceseminat  parce  et  metet  et  qui  seminat 
in  benedictibnibus  de  benedictionibus  et  metet  vitam  eternam  Cum  itaque 
sicut  venerabilis  frater  noster  nicolaus  archiepiscopus  et  dilectl  filii  capitu- 
lum  ypsalense  nobis  significare  curarunt,  ipsi  ecclesiam  vpsalensem  nimia 
vetustate  consumptam,  de  nouo,  reedificare  inceperint,  opere  plurimumsum- 
ptuoso,  ad  quod  fidelium  suffragiaessedinoscuntur  plurimum  oportuna,  vni- 
uersitatem  vestram  rogamus  et  hortamur  in  dqmino  in  remissionem  uobis 
peccaminum  jniungentes,  quatinus  de  bonis  uobis  a  ideo  collatis,  pias  ad 
hec  elemosinas  et  grata  eis  caritatis  subsidia  erogetis,  vt  per  subuencionem 
uestram,  opus  huiusmodi,  valeat  feliciter  consumari,  et  uos  per  hec,  et  alia 
bona,  quedomino  inspirante  feceritis,  ad  eterne  possitis  felicitatis  gaudia 
peruenire  Nos  enim  de  omnipotentis  dei  misericordia  et  beatorum  petri  et 
pauli  apostolorum  eins  auctoritate  confisi,  omnibus  vere  penitentibus  et  con- 
fessis,  qui  eis  ad  hoc  manum  porrexerint.  adiutricem,  quadraginta  dies  de 
iniunctis  eis  penitenciis  misericorditer  relaxamus,  presentes  vero  litteras  mitti 
per  questuarios  districtius  inhibemus,  eas  si  secus  actum  fuerit  carere  iuri- 
bus  decernentes  datum  rome  apud  sanctum  petrum  quinto  kal.  Nouembris 
pontificatus  nostri  anno  primo. 


-T-      198     — 

ri47-  ^295   d.  3o  Oct  Rom. 

Päfveo  BoniFAaus  VIIIls    Bulla ,    med    tillstSod  för  Ärke^fitskopen    Nicolai»  i  Upsala    alt  bara 
Pallium. 

F.  1:  35o.  An.  i.  Ep.  534. 

BoNiFATius  &c.  Venerabili  Fratri  Nicoiao  Archiepiscopo  Vpsoiensi^ 

Scdutem  &c. 

Apud  Sedem  apostoHcam  tua  sinceritas  per  grata  deTotionis  studia  pro- 
meretur,  ut  personam  taam  favore  benivolo  et  decentis  honoris  gratia  pro- 
sequamur.  Hinc  est  quod  dignum  arbitrantes  et  congruum,  ut  apud  Nos 
speeiaijs  favoris  gratiam  te  gaadeas  invenisse,  tuis  supplieationibus  inclinati^ 
ut  in  Sancti  Nicolai  Confessoris,  et  Beate  Katerine  Virginis  festivitatibus, 
nee  non  et  in  singulis  Cathedralibus  Ecelesiis  tue  Provintie,  cum  ipsam  te 
visitare,  et  sollemniter  in  eis  Missarum  soHemnia  celebrare  contigerit,  pal- 
leo  uti  possis  liberam  tibi  concedimus  auctoritate  presentium  facultatem.  Dat. 
Ilome  apud  Sanctum  Petrum  III  Kai.  Novembris  Anno  Primo. 


1148-  1295   d.   4  Nov.  Sigtuna. 

JoBUf  Elofssovs»  sSsom  förtnyndare  (or  sin  broders  barn,  Johav  hoBWAUMSoiiSy  m.  fl.  arfvin- 
gars  godkännande  af  Fru  Chrittinas  testamente  i  hvad  det  angick  Herr  Birger  Peterssoo, 
samt  BiEGEB  Peterssons  for  sina  arfvingars  räkning  gifna  qvitto  p&  utbekommeo  Aill  arfsJott. 

A.  6.  a.  a:  ao» 

Omnibus  presentes  litteras  jnspecturis,  Johannes  Elefson  de  ordine 
militum  christi  tutor  et  responsalis  filiorum  fratris  sui,  et  nepotum  suorum 
in  negocio  jnfrascripto  ^  Johannes  Jngiüaldson  ex  parte  fulconis  jonson,  et 
FDLCo  ipse,  Philippus  de  Runby  ex  parte  filiorum  suorum,  Magnus  grxoo- 
RissoN  ex  parte  Txoris  sue  (Birgeaus  pjetjersson  *},  Jngo  burswen,  salutem  in 
domino  sempiternaro,  Notum  facimus  per  presentes  quod  conuenientibus  no- 
bis  sictonie  anno  domini,  M^^.CC.XC.V.  feria  sexta  proxima  post  omnium 
sanctorum  in  exequijs  domine  cristine  felicis  recordacionis,  filie  predicti  do* 
,  mini  Johannis  Elefson  super  diuisione  hereditatis  ipsius  domine  .C.  taliter 
fuit  inter  nos  diligenti  deliberacione  prehabita.  ac  de  consilio  discretorum 
placitatum  &  negocium  finalitcr  terminatum  videlicet  quod  nos  tatores  pre- 
dicti heredum  dicte  Cristine  habentes  plenariam  potestatem  ex  parte  pre- 
dictorum  heredum   approbauimus  &  rati6cauimus    ordinacionem    factam   per 


*)  Namnet  Birgerus  Paetaersson  är  i  origioalet  underprickadt. 


—        199        — 

dictam  dominam  .C.  in  testamento  suo  de  duabus  curiis  .s.  Edh.  et  vn0  cum 
molendino  &  pratis  in  hamu.  quas  dicto  dominö,  B.  paetaersson  Marito  suo 
pro  redempcione  legatorum  in  dicto  testamento  ipsa  domina  .C.  reliquit, 
reddentes  ipsum  dominum  .B.  &  heredes  suos  quittum  &  liberum  a  qua- 
cumqjue  inpeticione  nostra,  &  heredum  predictorum  quorum  tutores  &  re- 
sponsales  sumus  in  hac  parte  que  in  posterum  moueri  potest  super  curiis. 
Molendino.  et  pratis  supradictis,  Jtem  ordinauimus  &  ratum  habemus  ex 
parte  predictorum  heredum.  quod  dicti  heredes  porcionem  hereditariam  que 
secundum  leges  patrie  contingebat  dictam  dominam  .C.  jn  bonis  sepedicti 
dömini  .B.  non  expetant.  nee  occasione  cujusHbet  commutacionis  seu  diuisio- 
nis  in  posterum  ipse  dominus  .B.  vel  heredes  sui,  per  nos  vel  per  heredes 
predictos  super  inpeticione  porcionis  hereditarie  predicte  aliquatenus  mole- 
stetur,  Ego  autem  Birgerus  paetaersson  reddo  liberos  &  quittos  heredes  se- 
|:)edicte  vxoris  raee  ab  inpeticione  porcionis  hereditäre  que  me  vel  heredes 
meos  secundum  leges  patrie  in  bonis  ipsius  vxoris  mee  contingebat,  huic 
autem  nostri  placitacionj  et  ordinacionj  presentes  fuerunt  venerabilis  vir  Magi- 
ster Andreas  prepositus  vpsalensis,  dominus  R0dh,  Dominus  orestes  frater 
ems,  dominus  karolus  Erlendsson,  dominus  Johannes  angelus,  frater  israel  lector 
sictoniensis^  haquinus  legifer.  Eskil  skielghi,  Carl  h0cher,  olaws  in  Ekiby, 
Johannes  gasabogh,  Johannes  chobucher.  olaws  de  languthoru,  et  sixtaen, 
Jn  huius  eciam  rei  robur.  &  ampliorem  euidenciam  sigilla  nostra  vna  cum 
sigillis  predicti  Magistri  Andree  dominorum  R0dh,  orestis,  karoli,  Erlensson 
presentibus  sunt  appensa.  Actum,  Anno,  die,  et  loco  supradictis. 

Sizilien:  i,  4,  lo,  ii.  aDdeliga^  sLadade;  7^  8,  g  bortfalloa;  2,  3,  5,  6,  miDdre  skadade. 


ii49-  1295  d.    14   Nov.  Rusta. 

Biskopen  i  Abo  M^mis  I:s  ttadflistelse  af  Biskop  Thom«  bref  rörande  en  jordiott  i  MasLo  och 
Taypale. 

B.  5:  101. 

Vniuersis  presentes  litteras  visuris  vel  audituris  Magnus  dei  gracia  epi- 
scopus  Aboensis^  Salutem  in  domino  sempiternam  Noueritis  nos  litteras  feli- 
cis  recordacionis  thome  quondam  aboensis  episcopi  vidisse  sub  hac  forma 
Thomas  &c.  Se  föregdende  N:o  291.  Et  quia  heres  predicti  cappellani  super 
confirmacione  donacionis  predicte  nobis  institit  rogans  Quatenus  nos  ean- 
dem  donacionem  dignaremur  confirmare  Nos  inspecta  donacione  prefata  pre- 
decessorum  nostrorum  nee  non  confirmacione  eorundem  ipsam  cum  racione 
confirmacionis  &  sepedicte  cum  eciam  propter  meritum  vilhelmi  heredis  cap- 


200  


/pellani  supradicti  cum  ipse  temporibus  doniinj  iohannis  bone  memorie  pre- 
decessoris  nostri  quandam  mansionem  que  saris  vocatur  ecciesie  liostre  Abo- 
ensi  contulerit  sepedictam  donacionem  predecessoris  nostri  auctoritate  qua 
fungimur  confirmamus  Datum  jn  Custu  Anno  dorainj  M*CC*XCV  die  lune 
proxima  ante  festum  sancti  itiartini.  jn  horum  euidenciam  ampliorem  Sigijy|um 
nostrum  cum  sigillo  Capituli  nostri  Presentibus  litteris  est  appensum. 


ii5o.  1295  d.   29  Nov. 

IxGEVALDS  af  Mosseboda  bref  p&  eo  gärd  tili  Wreta  Lloster  i  byte  mot  Karleby. 

A.  3.  t.  I. 

Vniuersis  christi  fideb'bus  presentes  litteras  inspecturis.  Jngiwaldus  de 
mossebudem  salutem  &  oiiine  bohum.  Quia  predia  nostra  que  in  harbethe 
habuimus  comutauimus  cum  domina  abbatissa  de  wretum  pro  prediis  que 
habehtur  in  karleby  &  hoc  coram  testibus  fecimus  viris  discretis  &  honestis 
commisimus  ei  in  perpetuum  predicta  predia  in  herbothe  possidenda.  Jn 
cuius  rei  testimonium  sigillum  nostrorum  amicoi;um  duximus  apponienduiD. 
Datum  anno  domini  M'.CC^.XIC'.V'.  jn  vigilia  sancti  andree  apostoli. 

Sigillet  bortfallet  tiUiLa  med  den  ur  brefvet  klip|>ta  remsaD. 
Pa /ränsidan:  Haibeto. 


ii5i.  1295   d.   28   Dec.  Linköpiog. 

loHAii  Jmgesson  och  dess  hustru  Helenas  gäfvobrefpäBergai  KeUilstads  socken,  samt  Utala,  och 
Björkefors  qvarnar  tili  Biskopsbordet  i  Linköping,  och  Konungens  stadfastelse  &  samma  g&f?a. 

B.  3:  ii3. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Johannes  jngasou  &  vxor  saa 
Helena  salutem  in  domino  Tenore  presencium  constare  volumus  euidenter, 
Quod  nos  ob  dei  &  apostolorum  eins  petri  &  pauli  Reuerenciam,  de  pro- 
pinquorum  &  amicorum  consilio  curias  nostras  videlicet  byergae  in  parochia 
kaeftilstad  cum  omnibus  suis  pertinenciis  Et  vtalae  cum  molendinis  in  birky- 
ffors  colonis  siluis  pratis  nee  non  pertinenciis  earundem  curiarum  ceteris  Ec- 
ciesie lincopensi  pleno  iure  conferimus  perpetuo  possidendas  Jta  tamen  quod 
vsus  &  vsu  fructus  penes  nos  quoad  vixerimus  remanent  earundem  Post 
mortem  autem  nostram  ad  proprietatem  &  dominium  lincopensis  ecciesie  de- 
uoluantur  Ad  confirmandam  igitur  donacionis  huiusmodi  &  ad  premissorum 

eui- 


—        aoi 


euidenciam  pleniorem,  Petimus  omnj  qua  possumus  instancia  sigillis  magnificj 
principis  illustris  regis  swecie  &  domino  *)  th  knutzson  marscalcj  swaiitapolk 
nicholai  legiferi  waerendensis  &  abernj  sixten  son  presentes  litteras  roborari 
Actum  lincopie  Anno  dominj  M**CC%CXV*  **)  quarta  die  natiuitatis  dominj 
nostrj  ihesu  christi  Nos  igitur  birgekus  dei  gracia  sweorujn  gothorumquje  Rex 
hanc  donacionem  uostrj  sigillj  munimine  duximus  confirm^ndam  inquantum 
legibus  regnj  &  iuribus  corone  nuilatenus  dinoscitur  derogare. 


1 152.  1295 — 1296. 

P&fven  BoiriFACivs  Viri:s  Bulla,  om  treäroch  i2odagars  aflat  för  botgörare  vid  Abo  Domkyrka. 

B.  5.  65. 

Super  Jndulgencias  triam  annorum  &  totidem  quadragenarum 
super  ceria  jesta  Et  in  octauis. 

.  BoNiFACiüs  Episcopus  seruus  seruorum  Dej  Vniuersis  christi  fidelibus 
presentes  litteras  jnspecturis  Saluteni  Scapostolicam  benediccionem  Dum  pre- 
celsa  meritorum  insignia  quibus  regi^a  celörum  virgo  dej  genitrix  gloriosa 
sedibus  prelata  sidereis  quasi  Stella  matutina  prerutilat  deuote  consideracio- 
nis  indagine  perscrutamur  dum  eciam  infra  pectorum  archana  reuoluimus 
quod  ipsa  vtpote  mater  misericordie  &  gracie  pietatis  aniica  ac  humane  ge- 
neris  consolatrix  pro  salute  fidelium  qui  delictorum  onere  pregrauantur  se- 
dnla  oratrix  &  peruigil  ad  regem  quem  genuit  intercedit  dlgnum  quin  po- 
cius  debitum  arbitramur  vt  ecclesias  in  sui  nominis  honorem  dedicatas  gra-* 
ciosis  remissionum  jupendiia  &  indulgenciarum  muneribus  decoremus  Cupi- 
entes  igitur  vt  ecclesia  aboensis  in  honorem  beate  marie  virginis  et  sancti 
henrici  Episcopi  &  martiris  fundata  honorifice  constructa  congruis  honori- 
bus  frequentetur  &  vt  christifideles  eo  libencius  causa  deuocionis  confluant 
ad  eandem  quo  ex  hoc  ibidem  vberius  dono  celestis  gracie  conspexerint  se 
refectos  de  omnipotentis  dej  misericordia  &  beatorum  Petri  &  paulj  apo- 
stolorum  eins  auctoritate  confisi  omnibus  vere  penitentibus  &  confessis  qui 
in  natiuitatis  eircumcisionis  epiphanie  resurreccionis  ascensionis  Sc  corporis 
domini  nostri  ihesu  christi  pentecostes  &  natiuitatis  &  assumpcionis  beate  marie 
virginis  predicte  ac  natiuitatis  beatj  iohannis  baptiste  '&  beatorum  petri  & 
paulj  apostolorum  predictorum  sanctopumque  henrici  predicti  8c  olaui  regis 
,  &  martiris  ac  dedicacionis  ipsius    ecclesie    festfuitatibus  &  celebritate    omni* 


*)  I  stattet  för  Domioi,    **)  Utan  tvi/vel  fSr  M«>CCO,XCV^ 

Sv.  i^ipiom.  TL  '  a6 


soa 


um  sanctorom  neonon  predietaraa  uduitMis  epypbaoife  Maorreeeioiiis  kc. 
ut  supra*)  heoriei  &  olani  predkrtofinn  featioitatuiii  octauis  &  per  sex  dies 
predictam  fesciuitatem  penteoosfeea  jnmediate  aequentea  eandem  eceleakini  de* 
uote  tisitauerint  annoatim  singüliä  videKcet  festiaitaturn  celebritatis  &  de- 
dicacionis  3:a  anno»  &  totidem  quadragenas  octauarum  v^ro  &  sex  dierum 
predictoriiin  diebus  qqibus  ecclesiam  ipsam  annuatim  visitaoerint  Tt  prefer* 
tur  C  dies  de  iniunctis  eis  peniteneüs  misericorditer  relaxamus  Voiiimus 
autem  quod  si  alias  visitantibus  dictam  ecclesiam  uel  ad  eius  fabricam  manus 
porrigentibus  adiiitrices  sev  alias  aliqua  alia  induigencia  in  perpetiium  uel  ad 
eertum  tempus  non  dum  elapsum  daratura  per  nos  concessa  fuerit  huius- 
modi  presentes  littere  nullius  exfstant  robaris  uel  momentj  Datum  rotne 
Apud  sanctum  petrum  Ppntißcatus  nostri  Anno  Secundo. 


1 1 5 3.  '296   otlat-  Hammarö* 

Laai  B0BBB68  giffobref  pt  cn  fing  i  Thorabftlla  tili  Saba  K losler. 

A.  3.  b. 

Vniuersis  ad  quorum  audienciam  presentes  peruenerint.  Lauaengius. 
BoBTi£RGH.  salutem  in  Domino  Omnia  negocia  que  pro  tempore  Geruntur  ne 
cum  processu  temporis  labantur  litterarum  testimonio  solent  perhennari  jd-* 
circo  nouerint  tarn  posteri  quam  presentes  Me  conuentui  de  Saba,  vnura 
pratum  contulisse  ob  meorum  peceaminum  &  dilecte  vxoris  mee  Cristine 
medelam  &  solamen,  jilioo  inquam  pratum  quot  prius  molendinis  attinebat 
&  agelio  quem  Dominus  anundus  Haraldsson  dicto  conuentni  in  thorshaergi 
erogauit  jn  cuius  Rei  contirmacionem  siggillum  meum  presentibus  est  appen* 
stim  Datum  Hammar0  anno  domini.  M*.CC*.XC*.VI*. 

AP  sigillel  blott  ett  stjcke  qvar  pH  den  ur  bi'efvet  klippta  remsaiK 


1 1 54*  1 396   d.   a   Jan.  Stockholm. 

KoDung  BiiGiBS  uppä  den  Tederbörligen  granakadc  UpUndslagen  gipBa  atadfäslelse. 

J.  3:  109  *♦). 

Omnibus  prsBsentes    literas  inspecturis  BiRGBito*  Dei  gratia  SWeorum 
Gothorumque  Rex  salutem   in  Domino    sempiternam«    Licet  legum  vetonim 

*)  Med  tillägg  qf  miriücacionis  /ore  aMun^ioni». 
**)Finnes  ä/ven  a)/.  3:  ii5;  samt  utgifven  af  i)Lumliusi  och  4)JI/€SseniuSf  ScoruL  It^Xlh  i4^' 


noa  Sit  TiMs  aotoritas  interdumf  tarnen  per  ^)  proce«3um  teoaporum  et  hu- 
manae  propagatioois  successitni  conuictus  routuj  modo  et  CHrdiiie  variatis  nee 
non  insolitis  aliquibus  conti ngentibus  ')  casibits,  nonnullis  et  antiquitatibus 
mihits  lucide  traditis  immiitari  ^)  quoque  contingitt  leges  et  statuta,  quibus 
(lunianse  fragillitatis  mores  reguiari  et  litigia  quietarj  competit  sequitatis  tra« 
mite  obseruato.  Quod  profecto  tarn  in  Ecclesiasticarum  quam  Ciuilium  tra* 
ditionum  abrogationibus,  suppletionibus  ac  nouellis  institutionibus  clarius 
eluceseit,  Sane  fidelis  noster  Dominus  Birgerus  legifser  Tijundiae  ex  parte 
omnium  tria  folkland  VpJandise  inhabitantium  fide  digna  nobis  insinuatione 
munstrauit  4}  in  eorundem  legibus  per  plura  dispersis  volumina  continerj 
qua^am  ratiooj  minus  consona,  iurj  communj  repugnantia,  aliqua  obscure 
tradita,  et  nonnulla  vtentibus  onerosa.  Quare  a  nobis  ea  quae  decuit  in- 
stantia omnium  supradictorum  nomine  postulauit  ut  ipsorum  in  hae  parte 
dispendiosis  incommodis  de  specialj  ^)  gratia  oportunum  adhibere  remedium 
dignaremur.  Et  qnamquam  preces  huiuscimodi  ad  exauditionis  gratiam  ali- 
quo  tempore  distulimus  ^)  admittere  veterura  legum  inpertinentes  variatio- 
nes  ac  nouitatum  inuentiones  euitare  voientes;  Iterntis  tamen  antedietorom 
importunitatibus  pulsatj,  ac  tandem  multiplicium  inconuenientium  et  graua- 
minum  querulosis  allegationibus  inclinatj,  petitionem  porrectam  duximus  admu- 
tendam  7),  Porro  vt  debita  adhiberetur  diligentia,  circa  perpetuis  teraporibus^ 
permansura  prae^fato  Domino  Birgero  legifero  dedimus  in  mandatjs  vt  assumtis 
secum  discretioribus  de  singulis  folkland,  discutiendis  vet^ribus,  ac  nouis  con- 
dendis,  et  compilandis  legibus,  daret  operam  efBcacem,  Quod  ^)  prompti- 
tudine  debita  iussa  complens  Duodecim  viros  assumsit;  videiicet  de  Tij- 
undia,  Magistrum  Andream  Praepositum  Vpsalensem  9),  milites  nostros  Dn.  *<*) 
Rödh  Keldorsson  et  ")  Benedietum  Booson  Vif  Langmanssönn  "),  Hagbar- 
dum  de  Sudherbij,  Andream  de  Förekarlabij  et  Thorstanum  de  Sambro. 
Item  de  Acttundia  '^l  militem  nostrum  '*)  Dn.  Philippum  de  Rumbij  Haqui- 
Qum  Legiferum  Eskiilum  Skielgae,  Sigurdum  ludicem  et  lohannem  Gasabogh 
Item  de  Fietbrundia  VIphonem  de  Öthnustum,  Götricum  et  Viuidum  ludi- 
cem. Cum  bis  igitur  omnibus  diligentj  indagine  expleto  discutionis  *^)  edi- 
ctionis  "®),  compilationis  et  examinationis  negotio  leges  ipsas  conuocato  com- 
munj eorum,  quorum  intereratt  placito  in  omnium  *?)  audientia  promulga- 
runt:  Deinde  absque  contradictione  qualibett  consentientibus  et  acceptanti- 
bus  omnibus,  iterato  ad  nos  habito  recursu  super  insinuatione  factorum  ad 
omnium  supradictorum  instantiam  et  petitionem    nomine  trium  folkland  se- 

')  propler  3.  ^)  emergenlibus  3,  4*  ^)  permutari  3;  mutari  4-  ^)  tnonstravit  2,  3,  4-  ^)  optabili  3. 
«)  distulerimus.  ')  admiUendani  2,  3,  4.  «)  Quare  3,  4.  ')  et  Ulis.  4.  >^)  Dominos  3.  '*)  Dn. 
tili^.  4-  *')  Lagmanson  4.  ^^)  Jndradt  UU  Altiindia  1.  Attundia  9,  3,  4.  ^^)  Nostros  Mililes 
4.     15}  Discussioois  a,  3,  4-     ^)  editionis  3.     '^  orani  3. 


io4         — 

pedictorum  nobis  '^)  factam  autoritate  regia  sepefatas  leges  antentieandas 
ac  confirniandas  duximus,  easque  obseruandas  perpetuo  prsesentis  «chriptj 
patrocinio  cornniunimus,  volentes  vt  ^9j  eadem  autoritate  districte  praeeipiendo 
mandantes  sub  optentu  gratise  nostrse  et  animaduersione  Regiae  vltionis,  quate- 
nus  on^nes  ac  singulj  sepius  memorata  tria  folkland  inbabitantes  non  aiiis 
sed  eisdem  legibus  tanta  petitis  instantia,  tarn  diligentj  studio  conscriptis, 
adeo  vnanimiter  acceptatis,  rite  approbatis,  confirmatis,  ac  ^^)  autenticatis  a 
nobis,  vtantur  in  iudicijs,  causis  et  controuersijs  qnibuscunque.  Volumus 
etiam  et  firmiter  prsacipiendo  mandamus  vt  omnes  et  singuli  Norr«  rodh* 
rinh  ^')  inbabitantes  sine  contradictione  quab'bet  vtantur  legibus  supradiutis 
in  cuius  Bei  euidentiam  praesentes  literas  scribi  fecimus,  et  Sigilli  nostri  mu- 
nimine  roborarj  Datum  Stokholmia  Anno  Domini  MCCLXXXXVL  in  octaua 
Beat]  Stephani  Protom artijris. 


ij54.   ö)  öfversättning. 

J.  3    ii5  y.  •). 

Bürger' medh  Gudz  nädom  Konunger  Sweiä  och  Göthe,  Heiser  alle 
them  thette  breff  see  inedh  Gudz  qwedio  och  sinne.  Thä  att  forne  Laga 
rätter  see  wirdninga  werdir,  thä  komber  stundom  swä  tili  att  vm  skiptes 
then  Laga  Stadge  som  skippader  är,  tili  att  rätte  kranka  manne  sidi,  och 
med  iempnade  afleggre  manne  missemio.  Fortij  sasoni  timmer  lijder,  och  nien 
fram  falle,  och  andrir  tilfödes,  sä  ijmskes  manne  samwere.  Förtij  att  i  lagern 
timme  kunne  mängh  nij  fall  hende,  och  ättir  fori  tij,  ntt  i  gamblom  la- 
gom,  hittis  sompt  medh  fhäom  ordom  fullätt  och  som  allunges  nij^kipatt. 
Nu  bafwer  war  troen  tienestem^n,  Herre  Birgir  Tiunde  Laghman  oss  trijg- 
geliga  kunnogatt,  äff  alra  thera  ^Iffuom,  som  boa  och  bijggie  i  treen  Vp- 
lande  Folklandom,  att  i  thera  lagom  som  Ströningiom  hafdus  i  flerom  bokom, 
hittes  sompt  eij  allungis  skeligit,  sompt  mijrklika  saghat^  och  som  tungt  tili 
att  lijta.  Och  företij  badh  han  Oss  ifted  mögelikom  bedziom  aif  alra  therom 
alffwom  fijre  nempndir  äro,  att  wij  äff  seriikom  nädom,  skipadin  boot  oss 
werdilika,  och  them  torfflika,  ä  mothe  thessom  thera  tunga  och  ätarffuom, 
an  wij  dwaldom  näkre  swär  stundh  thesse  bon  att  höre^  företij  att  wij  wil- 
dom  eij  gamul  lag  oskäliko  vraskipte,  och  eij    onijttlika  tillhitta.    Tä  omsi- 


")  nobis  inesL  3.     '•)  el  3,  4.  ^^  et  4.  «»)  rättadt  tili  rodhrindh   15   rodhriDh  a,  Non«  rodhx- 
iindh  3;  Norra  Rodbin  4« 
.  *)  Finnen  äfven  J.  3:  110,  med  nagon  oiikhet  i  stafsatteU  Devariantery  som  Jorekomma  i  Lag* 
,    Codices,  uppiagas  i  Corp.  Jurit  SvG.  AnU  T.  III  af  Dr.  C.  J.  Schlüter.    ~ 


—        iod        — 

der  sideii  wij  tiklaren  ther  om  bidiie  wai'oin,*  och  oss  nior>gfaIIeIike  wi&tea 
tunge  och  missfall  är,  meen  hafdo  äff  them  gamblo  lag,  thä  goffvve  wij 
iaqwede  tili  bon  thesse,  An  ther  tillatt  görlika  giordis  thet  som  ewäritz- 
lika  wara  skalL  Tä  budu  wij  Herre  Birgiri  Laginanne,  som  i  thesso  brewe 
fijrra  hawir  namdir  warit,  at  han  lagde  wirt  ä  medh  them  wittresto  äff 
hwario  Folklande^  bade  att  skuda,  huat  gamol  lag  warit  haffwer,  och  sä 
hwad  i  nijiom  skulde  skippas  och  samansetties.  Han  ftilförde  wärt  bud, 
m^dh  werdskijidigom  sknlede^)  och  waldi,  medh  sär  tolff  man  the  här  nämp* 
nes,  Äff  Tiundelande^  Mester  Andrös  Prowast  äff  Vpsaloni,  wära  Riddare^ 
Herre  Rödh  Kelderson,  Herre  Benedict  Booson,  VIff  Lagmansson,  Hagbard 
äff  Suderbij,  Andrös  äff  Förekarlabij,  och  Torstan  äff  Sambro.  Äff  Attun- 
deiande,  warn  ORiddare,  Herre  Philpus  äff  Rumbij,  Haken Lagman,  Äskil 
Skiälga,  Sighurci  Domare,  och  Johan  Gäsabogh.  Äff  Fiedrundelande»  Vlff 
alT  Ödnustom,  Götrick  och  VJwidin  Domare.  Sidan  thessir  allir  haffdo  om- 
wältt,  gamol  lag  skudat,  Nij  dictet  ^),  samensat  och  ijnijset.  Da  lijsto  ther 
them  a  tinge,  them  ähörende  är  vm  wartade,  Fraradelis  siden  aller  med 
samsätt  och  vthen  gänmeli  wither  them  lagom  takit  haffdo.  Tä  komo  ^) 
man  äter  tiM  war,  och  kunnugato  oss  huat  i  thesso  mali  lijst  war.  Nu  eftir 
sa  giort  och  före  bön  aldre  thera  i  treom  folklandom  bijgge,  Da  äff  Ko- 
nungliko  waldi  giwin  4)  wij  fullan  laga  rätt  och  krafftt  them.  samo  nijo  la- 
gora,  är  i  thesso  brewi  tickle  nämd  äro,  och  stediom  och  stadfestom,  war- 
nom  och  tröstom  them  tili  ewäritzlika  alit,  medh  thesso  breffz  skjälom, 
Alles  thä  weliom  wij  och  äff  samo:  Konungliko  waldi  biudom  starkllka  al«* 
lom  är  bijgge  i  trem  Folklandom  i  thesso  breffwi  tikle  nämdom,  att  swä 
liuft  är  the  wilie  vndir  warom  nadom  wara,  och  eij  konunglika  hemd  tola, 
tä  litin  til  sengra  andra  laga,  i  domom,  sakom  ochaldra  handa  lamoloen^), 
vthen  til  thessa  är  medh  swä  magn  faldre  bön  äro^  äff  oss  fangin,  med 
sa  mijcklom  äthuga  saman  skriffwat,  med  swa  almännilikt  iakwede  tilko- 
min,  och  äff  oss  swa  ratlika  stadd,  stadgat  och  tili  füllen  laga  rätt  skip- 
pat,  Wij  weliom  framdelis  och  starklika  biudom,  att  allir  almennelika  och 
huar  om  sig  the  är  bijgge  i  Norrerodm  lithin  ath  them  same  Lagom  vthen 
all  genmele.  Nu  ther  tili  att  thette  see  altt  wittligtt,  tä  latom  wij  thette 
breff  skriffwe  och  sterckie  och  fast  göre  ^)  wäre  insigle.  Giffwit  wort  ^j 
breff  thette  i  Stokholme  eftir  wars  Herre  bijrd  Tusand  Ahrom,  twemhun- 
drade  äroHi,  och  nijetije  ährom  ther  eftir  ä  siette  Areno,  Ottonda  dag  efter^ 
S.  Steffans  Dagh  vm  Jula  timme* 


*)  skunde  ito.  —  <)  Warum  iio.  —  ^*  SLrifFuet  iio  fitUaii  med  annan  hand.  -*  ')  thSr  iio 
iiiü.  med  sednare  hand.  -—  ^)  For.  giwm.  giffnoi  iio.  —  ^)  Lagmoloofii  iio.  —  ^)  met  tilU» 
IIO.  —  ^)  war«  HO. 


11 55.  '296  d.  8  Jan.  Valir. 

Äi'ke-Biskopen  Nuus  Allbssohs  i  Upsala  bref  oa  D<»nipro8t€n  Andreas  Ands  diipoftition»*r9U  öf- 
ver  eo  tomt  i  Upsala. 

A,  6.  a.  a:  ai. 

Yniuersis  presentes  Htteras  jwpecturis,  Nicolaös  tniseraciofie  diuina 
archiepiscopus  vpsalensis,  salutem  in  domino  sempiternam,  Noneritis  quod 
cum  diuersos  fundos  concanonicis  nostris  assignaremus ,  quendam  fundum  in 
ciuitate  nostra  vpsalensi  prope  communem  stratam  apud  amnem  situattftn, 
habentera  molendina  nostra  ad  orientera,  et  ecciesiam  maiorein  ad  meridiem, 
viro  discreto  ac  in  christo  nobis  dilecto  Magistro  Andree  nunc  preposito 
ecclesie  nostre  pro  fundis  circumiacentibus  ab  ipso  et  per  ipsum  suis  sum- 
ptibus  comparatis,  ex  communi  consensu  nostri  Capitulr  assignauimus  et 
assignamus  perpetuo  possidendum,  Dantes  ei  nichilominus  potestatem  libe- 
ram  predietum  fundum  cum  strueturis  et  edificijs  per  eum  in  eisdem  faci- 
endis,  ecclesiasticis  personis  quibuscumque  placuerit  donandi,  legandi,  seu 
alias  qualitercumque  visum  ei  fuerit,  ad  honorem  et  sernicium  ecclesie  di- 
sponendi  et  ordinandi  pro  sne  libito  voluntatis,  Jn  cuius  rei  testimonium 
sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum,  Datum  apud  valir  anno  domini 
M*.CC*.XC*.VI*.  dominica  infra  Circumcisionem  domini. 

Af  Sigillet  elt  stjcke  qvar  pA  den  ur  brefvel  klippta  remsan. 

11 56.  i^96.  d.    17   Jan.  Upsala. 

Tiunda  Lagmannen    Israels   Enkefru   RAOHFains   salobref  p&  fttskilligt    tili    Upsala    Domkyrka 
säldt  gods. 

A.  4  ♦). 

Omnibus  presentes  litteras  Jnspecturis,  rakfridis  relicta  domin j  israelis 
quondam  tyundi^  legiferi  Salutem  in  domino.  Notum  facio  per  presentes  me 
predia  &  terras  que  subscribuntur,  ecclesie  vpsalensi  pro  pleno  precio  ven* 
didisse  videlicet  Jn  addaboli  oram  terre,  Jn  0sterby  soliduin  terre,  Jn  kni«- 
uestum  duos  solidos  terre,  Jn  asby  solidum  terre,  Jn  grutubeeky  oram  terre, 
in  brunnum  duos  solidos  terre,  Jn  lenum.  decem  solidos  terre  cum  dimidio,  Jn 
braxta  duos  solidos  terre,  Jn  risaby.  qnatuor  solidos  terre,  in  k0ristum  sol.  terre, 
Jn  Ketilbernabodhum,  duos  sol.  terre,  Jn  kumblum  duas  oras  terre,  pro  quihus 
dedi  dimidiam  insulam  soers0  pro  ora  &  vnum  solidnm  in  vikttrsedhi,  & 
vnum  solidum  in  skedwi  &  vnum  solidumin  haslum,  Jtem  in  gimningiduos 
sol.  terre.  Jn  karlaby  dimidium  solidum  terre.  Jn  eniby.  X.  den.  terre,  Jn 
thorsholmi  soL  terre.  Jn  diupttuik  sol.  terre.  Jn  al0pi  dimidiun  soi.  terre. 
Jn  ekby  duos  sol.  terre.     Jn  alia    rilla  que  voeatur  cnmblum  dimidium  sol. 

*)  Finnes  ftfven  i  en  vidimation  af  Ärkebisk.  Nils  i  Upsala  den  16  Apr.  1198. 


—         iö7         — 

terre.  in  nsesi  dimidiam  oram  terf*.  JFn  thoi^slundum  soL  terre.  Jn  faüsaby  Septem 
solidos  cum  dimidio  terre«  Jtem  in  naesi.  duos  sol.  cum  dimidio.  pro  hiis 
Omnibus  reeepi  preciura  Jn  publico  plaoito  vpsaite  &  festes  sev  firmarii  qui 
uuJgariter  dicuntur  fasti  infra  scripti  sunt  recepti,  Nicholaus  dictus  bamsy.  Ja- 
cobus  brynga,  marchus,  sewi,  albertus  quant,  hemmingus  quondam  hulmfridis, 
absolon,  guduanis,  lidmundus,  bermannns,  paulus,  Jngiwaldus,  thegno,  thid* 
hamannus,  Jngilbertus  sartar,  godhikinus,  Johannes  dictus  pater  noster,  Suno 
Jarpulps,  thorstannus,  magnus  faber,  stenulfus  diaken,  leonardus,  symon, 
botho,  Jn  cujus  rei  testimonium  sigillum  meum  cum  sigillis  ahoruin  discre^ 
torum  qui  huic  facto  presentes  fnerunt  presentibus  est  appensum,  datum 
&  actum  vpsalie  anno  MVC.CVXC'.VL  XVI  kal.  februarij. 

Sigilkn:  I  RagnA-ids,  i  biuot  vax,  nägot  diadadC;  a  andeligt,  liLaledes;  3  i  rö'dt  Tax,  andeligt. 

1157.  ^296   d.    i3   Febr.  Rom. 

PSfven  BoilrFACiüs  VIII:s  Skrifvelse  tili  BtsLopeo  1  Wexiö|  med  uppdrag  ati   besörja    det   alla 
ifrän  LioköpiDga  Bukopsbord  afsöodrade  goda  varda  Alerstfillde« 

B.  3:  a5.  r. 

Bonifacius  VI  IL 

BoNiFACius  episcopus  seruus  seruorum  dei  venerabili  fratri  .  .  episcopo 
wexionensi  salutem  et  apostolicam  benedictionem.  Venerabilis  fratris  nostri 
.  .  episcopi  lincopensis  precibus  inclinati  presencium  tibi  auctoritate  man- 
damus  quatenus  ea  que  de  bonis  ad  mensam  suam  epi^copalem  spectantibus 
alienata  inueneris  illicite  uel  distracta  ad  ins  et  proprietatem  eiusdem  mense 
legitime  reuocare  procurqs.  Contradictores  per  censuram  ecclesiasticam  ap- 
pellacione  postposita  compescendo  Testes  autem  qui  nominati  si  se  fuerint 
gracia  odio  uel  timore  subtraxerint  censura  simili  appellacione  cessante  com- 
pellas  veritati  testimonium  perbibere.  Prouiso  ne  extra  suam  aJiquis  ciüita«- 
tem  &  dyocesim  auctoritate  presencium  ad  iudicium  euocetur  nee  procedatur 
in  aliquo  contra  eum  Datum  Rome  apud  sanctum  petrum  Jdus  februarij  Pon- 
tificatns  nostri  Anno  Secundo. 


II 58.  '396   d.   i3  Febn  Rom. 

Pafren  BomrACius  VIII:s  likalydande  uppdrag  tili  BiskopeD  i  Skara.. 

B.  3:  ^ 

Bcnifaciui  VIIL 

Bonifacius  episeopus    seruus  seruorum    dei    venerabili    fratri  .  .  epi- 
scopo Scarensi  &c»  üka  med  ßMs^fÖregdeMle  Nj^  1 1=57  dnda  tili  slut. 


II 59-    .  /  1296  d-   i3  Febr.  Rom. 

fUren  BoivirAciua  YIII;s   stadßistelse   pA  dra  af  BisLopen  Bengl  1  Liokepiog  tili  Biskopsbordet 
d^rsammastädes  gifna  g^ärd  Lena  i  Skara  st'ift. 

A.  1.  d.  84  ♦). 

BoNiFACiüS  episcopus  seruus  seruorum  dei,  venerabili  fratri  .  .  Epi- 
scopo  et  dilectis  filijs,  Capitulo  lincopensi  Salutem  et  apostoiieam  benedictio- 
nem  Cum  a  riobis  petitur  quod  iustum  est,  et  hoiiestum,  tarn  vigor  equi- 
tatis,  quam  ordo  exigit  racionis,  vt  id  per  sollicitudinem  officij  nostri,  ad 
debitum.  producatur  effectum.  Sane  peticio  vestra  nobis  exhibita  coiitinebat, 
quod  bone  memorie  benedictus  episcopus  lincopensis,  de  propria  äalute  co* 
gitans,  et  cupiens  terrena  pro  celestibus,  et  transitoria  pro  eternis  felici 
'  commercio  commutare.  Curiam  de  lenum,  sitam  in  diocesi  skarensi,  cumter- 
ris,  possessionibus,  et  alijs  iuribus  et  pertineneijs  suis,  ad  ipsum  Episcopum 
racione  persone  sue  spectantem,  Ecclesie  lincopensi,  pro  anniuersario  eius 
in  dicta  ecclesia  celebrando,  pia  &  prouida  liberalitate  legauit,  in  vltima 
voIuDtate,  prout  in  patentibus  litteris  inde  confectis  sigillatis  sigillo  predicti 
Episcopi  plenius  dicitur  contineri.  Nos  igihir  vestris  supplicacionibus  incli- 
nati,  quod  super  hoc  ab  eodem  Episcopo,  pie  ac  prouide  factum  est,  ratuni 
&  gratum  habentes,  id  auctoritate  apostolica  confirmamus,  &  presentis  scripti 
patrociniö  communimus,  NuIIi  ergo  omnino  hominum  hceat  hanc  paginam 
nostre  confirmacionis  infrfngere  uel  ei  ausu  temerario  contraire.  Siquis  au- 
tem  hoc  attemptare  presnmpserit,  indignacionem  omnipotentis  dei,  &  bea- 
torum  Petri  et  Pauli  apostolorum  eius,  se  nouerit  incursurum.  Datum  Ro- 
me  apud  sanctum  Pctrum,  Jdus  Februar.  Pontificatus  nostri   Anno  secundo. 


T160.  1296   d.   24   Febr.  Rom. 

Päfven  BoHiFAaus  YUhs  BuIJa  om  klerkers  frikallande  fr^n  utiagor  (iJl  lekmäD. 

B.  «  178. 

BoNiFACiüs  episcopus  seruus  seruorum  dej  Ad  perpetuam  Rei  niemo- 
riam  clericis  laicos  infestos  opido  tradit  antiquitas,  quod  et  presencium  ex- 
perimenta  temporum  manifeste  declaraht,  dum  suis  finibus  non  content] 
nituntur  vetitum  ad  illicita  frena  relaxant,  nee  prudenter,  attendunt,  quam 
sit  eis  in  clericos  ecciesiastica  s/ue  personas  et  bona  interdicta  potestas,  ec- 
clesiarum,  prelatis*',  ecclesiis  ecclesiasticisque  personis,  regularibus  et  secuta- 
^ ribus 

*)  Utuf.cfi  af  Arke-Btskopeti  i  Upttlii  d.  08  Od.  t354  Tidimerad  aftkjrift 


ribus  imponunt,  onera  grauia,  ipsosque  talliant,  et  eis  collectas  imjpoiuint 
ab  ipsis  suorum,  prmientuum  vel  bonorum  dimidiatn  dectmam  seu  vicesifflam. 
vel  qnamuis  aliam  porcionem  aut  quotam  exigunt  et  extorquent,  eosque 
moliuntur  mnltifarie  subicere  seruituti,  sueque  submittere  dicioni,  et  qaod 
Tolentes  referimus,  noniiulli  ecciesiarum  prelati,  ecolesiasticeque  persone  tre- 
pidantes  vbi  trepidahdiirn  non  est  transitoriarn  pacem  querentes  plus  timen- 
tes  maiestatem  temporalem  ofTendere  quam  eternam,  talium  abusibus  aon: 
tarn  temerarie  quam  improuide  acquiescunt,  sedis  apostoUce  auctoritate  sea 
licencia  non  optenta  Nos  igitur  talibus  iniquis  actibus  obuiare  voleotes  de 
fratrum  nostrorum  consilio  apostolica  auctoritate  statuimus,  quod  quicum* 
que  prelati  ecciesiasticeque  persone  reh'giose  vel  seculares,  quorumeumque 
ordinum  condicionis  seu  statuum  collectas  vel  tallias  decimam  vicesimam 
seu  tricesimam  centesimam  suorum  vel  ecciesiarum  prouentuum  vel  bono- 
rum laicis  soluerint  vel  promiserint,  vel  se  soluturos  consenserint^  aut 
quamuis  aliam  quantitatem ,  porcionem  aut  quotam  ipsor um  prouentuum 
vel  bonorum  extimacionis  vel  valoris  ipsorum  sub  adjutorii  mutui  subuen-^ 
cionis  «ubsidii^  vel  doni  nomine,  seu  quouis  alio  titulo,  modo,  vel  quesito 
Qolare,  absque  Auctoritate  sedis  eiusdem  nee  non  imperatores^  reges «  seu 
principea,  duces  commites  vel  barones  potestates^  capitanei,  ofHctales,  vel 
reclares  quocumque  ncmiide  censeantur,  ciuitatum  <a8^trorum,  seu  quorum- 
ciifu|ue  locoinm  oonstitutoram,  vbilibet,  et  quiuis  ali^s  cuiuscumque  pre* 
miheooie,  condicionis,  et  Status,  qui  talia  imposuerint,  exegerint,  vel  rece*- 
perint,  aut  apud  edes  sacras  deposita  ecciesiarum  vel  ecclesiasticarum  per« 
sooarum  vbilibet  aröstauerint  sasiuerint,  seu  occupare  presumpserint,  veL 
arestari,  sasiri  aut  occupari  mandauerint,  aut  occupata,  sasita  seu,  arestata 
receperint,  nee  non  omnes  qui  scienter  in  predictis  dederint,  auxilium. 
consilium,  vel  fauorem,  publice  vel  occulte,  eo  ipso  sentenciam  excomrou- 
nicacionis  incurrant  vniuersitates  quoque  que  in  hiis  culpabiles  fuerint^  ec^ 
clesiastico  supponimus  interdicto  prelatis  et  personis  ecciesiasticis  supradi- 
ctis  in  virtute  obediencie  et  sub  deposicionis  pena  districte  mandantes, 
▼t  talibus  absque  expressa  licencia  dicte  sedis  nuUatenus  acquiescant,  Quod- 
qtie  pretextu  cuiuscumque  oblacionis  promissionis  et  concessionis  factaruni 
haetenus  vel  faciendarum,  inantea  priusquara  buiusmodi  constitucio  prohi- 
bicio,  seu  preceptum,  ad  noticiam  ipsorum  peruenerint,  nichil  soluant,  nee 
supradicti  seculares  quoquo  modo  recipiant,  et  si  soluerint  vel  predam  re- 
ceperint; in  excomraunicacionis  sentenciam  incidant  ipso  facto  A  supradi- 
ctis  autem  excommtfnicacionum  et  interdicti  sentenciis,  nullus  absolui  va- 
leat,  preterquam  in  montis  articulo  absque  sedis  apostolice  auttbritate 
et  licencia  speciali,  cum  nostre    intencionis  existat,   tarn  horrendum    secula- 

Sv.  Diplom.  IL  »7 


rimii  potestatam  abtiaiim^  nullateous  sub  dissinfiulacioDe  tran«re«  non  ob« 
atantibita  quibuscumque  prittilegüa,  sub  quibuäcooiqtte  tenoribus^  formi«,  ' 
sen  nodis  mit  Terborum  cancepcione,  concessis  impcratoribus  regibuset 
altia  supradictts,  que  contra  premiasa  in  nulio  uoluoius  alieüi  u^l  aliquibw 
Mfifragari,  nulli.  ergo  ornrnno  hominjam  liceat  hanc  paginam  nostre  consti- 
tucioais  prohibicionis ,  aeo  precepti  infringere,  vel  ei  aasu  temerario  con- 
traire,  Siquis  autem  boc  attemptare  presumpserit^  indignaciofiem  omoipo- 
tentia  dej  et  beatorqm  petri  et  pauli  apostolorum,  eius  se  nouerit  incursu- 
rum  Datum  ronie  apud  sanctum  petrum  VI  kalend.  Maroii  pontificatus  nostri 
anno  Secundo. 


I  i6i.  1296  d.  9  Mars. 

Dav  Johssons  (orpantbingsbref  p&  en  Alting  i  Liokalösa  tili  LinLöpings  DomlLyrka  för  la  naii 
peDoiiigar« 

B.  3.  77.  T. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Dah  jonssott  aalutem  in  domina 
Tenore  presentium  eonatare  volumus  euidenCer  noa  vnom  attungum  jn  lin* 
caljtfso  ecciesie  Itneopensi  pro  XX:ti  marcbia  vaualis  monete  ad  featum  saneti 
iofaannis  baptiste  iam  protimum  impignorasse  Qui  niat  tunc  resolntua  fa^tt 
Extune  ad  vsus  &  dominium  cedat  eociesie  supradicte  perpetuo  possidendos 
Datum  lincopie  Anno  domini  MGC  nonagesimo  aexto  feria  aecunda  port 
dominicam  letare  ierusalem. 


1162.  1396  d.  6  ApriL 

Gabl  RAOHriiDSsoNS  gifvobref  pft  en  del  af  Frösryd  tili  Nydala  Lloster. 


A  S.  B. 


Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  Karolus  Rangfaidis  filius  Sa- 
J.utem  in  omnium  saluatore,  Quoniam  incertus  est  Status  humane  condicio- 
nis,  ego  uiuens  &  ualens  tarn  mente  quam  corpore  confero  monachis  Neue 
yaliis  8c  ecciesie  ipsorum  partem  terre  mee  in  uilla  que  diciturfr0sryth,  ad 
plenum  &  liberum  accessum  habendum  in  dicta  villa  secundum  leges  patric, 
tam  in  siluis  quam  in  aliis  pertinenciis  ipsius  quibus  indigent  perpetuo  possi- 
deodum  ob  remedium  anime  mee  &uxoris  mee.  hoc  addito  quod  quemlibetH- 
berorum  meprumcum  decedere contigerit  me  üiuente  sepeliendum  snscipiant  cum 
tribus  marchis  den.  sibi  in  elemosinam  iam  promissis,  Ne  igitur  de  dono  pre- 


— .        dii         ^ 


dicto  possit  caiüinpnia  in  po^terum  suboriri.  Sigillum  domini  .N.  legiferj 
petij,  cum  stgiliis  domini  abbatis  &  meo  huic  littere  apponendum,  Datum 
tempore  domini  Ingimari  abbatis,  anno  domini.  M^^CC^^XG^^^Vr^  octauo  idus 
aprilift. 

Sigtllen:   I,  Dftg<y|  skadadt;   3,  likaledes,  andeügt;  3  bortfallet;  atla  p&  vemaov  klippta  ur  bprfvef. 


II 63.  '^96  tl*    1 1   Apr.  Teige. 

KaniLen  i  Vpsala  Carl  EaLAUDssoirs   pantforsLrifoiDg   p&  oägra  girdar  i  Njsätra  socken  (Sir  tt 
l5st  spantiemAI  af  16  mails  värde. 

.  B.  a.  57.  ; 

Vniuersis  presöntes  litteras  inspectüris  kakolds  erlbnsson  canonicus 
vpsalensis  salutem  in  domino  sempiternam  notum  facio  vniuersis  me  predia 
mihi  attinencia  in  parochia  nyssetre  sita,  videlicet  in  villa  yfra  resta  mam 
oram  terre,  vbi  solidus  valet  duodecim  oras  den.,  in  villa  ytraresta  Septem 
solidos  terre  vbi  solidus  terre  valet  X  oras  jtem  in  villa  fa0gby  sub  saxone 
duos  solidos  terre  quorum  quilibet  valet  duas  mareas  den.  ecclesie  vpsalen^i 
pro  vna  lesta  annont  valente  sedecim  mareas  inpignorasse  jta  quod  si  infra 
öctauas  beati  martini  non  fuerint  redempta,  extunc  sint  ecclesie  vpsalensi 
raemorat^f  pro  rata  debiti  supradicti  jn  cuius  rej  testimonium  sigillum  meum 
presentibus  est  appensum  datum  telghisAnno  domini  M*CC*XC*.VI.*  tercio 
jdus  aprilis. 


II 64-  1296   d.    10  Maj.  Rom. 

PSfven  BoaiFACits  VItl:«  Bulla  tili  Ih*edtkare«ord6fi&  Formao  ocb  saitttliga  ordenibroder^  med 
tilistand  Im*  vederborande  OrdeoSf-Prehiter  aU  bestraffa  sioa  underhafvaode  enligt  godkinda 
pl8g,seder  och  förordoandeny  utan  rüttighet  för  ordeDsbröderna  atl  deröfver  appellera. 

A.  I.  a.  85  •). 

BoNiFAaus  episcopus  seruus  seruorum  dei.  Dilectis  filii».  Magistro.  Pri* 
oribus.  ac  fratribus  vniuersis  ordinis  Predicatorum.  Salutem  et  apostolicam 
benedietionero.  Adaugmentum  continuum,  religionum  etordinum,  quos  Ro* 
mana  suscepit  et  approbauit,  ecciesia,  paternis  studiis  intendentes  et  consi- 
derantes  attentius,  Quod  non  intermissa  sedulitas  discipline,  Religionen  et 
ordines    supradictos^    statusque  Reguläres,    salubriter  dirigit    et  conseruat 

*}  Utur  eo  af  Prior  Provinc.  Petrus,  vid  h&llet  ProviociaUGapitel  i  Skenaiifgc  d.  22  Aug.  iSoJs 
fidimerad  afskrift«  .  •  . 


— .        Uta        — 

quodque  si  eam  perire  uel  renaittj  contingeret,  ordo  quilibet  collabi  itece»* 
sario  cogerettir.  Pensantes  eciam,  quod  si  regulariom  personariun  cori^ectk), 
Rimas  iuris  et  apices  sequeretur,  tiuiuamodi  rigor  lentesceret  et  multipHoj 
laxacione  torperet.  Nos  uestris  supplicationibus  inclinati,  vobis  auctoritate 
apostolica  indulgemus,  vt  ad  correctiones  et  puniciones  fratrifm  eiuadem  ordi«* 
nis  delinquentium  infligendas  prelati  ordinis  supradicti,  ad  qubs  eedem  spectare 
noscuntur,  rimulis  et  apicibus  ipsis  postpositis,  iibere  procedere  valeant  se- 
cundum  consuetudines  approbatas,  et  generalia  facta,  et  eciam  facienda  ipsius 
ordinis  instiluta.  nee  uolutnus  eisdem  licere  fratribus,  ab  eisdem  correctionf* 
bus  et  punicionibus ,  aliquatenus  appellare.  prouida  in  hoc,  deh'beracione,  ac 
maturitate  debita,  obseruatis.  NuIIi  ergo  oninino  hominum  liceat  banc  paginam 
nostre  concessionis  infringere,  vel  ei  ausu  temerario  contraire.  Siquis  autem 
hoc  attemptare  presumpserit,  indignacionem  omnipotentis  dei^et  Beatorum 
Petri  et  pauli  apostolorum  eins  «e  nouerit  incnrsurum.  Datum  Ronie  apud 
tanetum  Petrum.  Sexto  Jdus  Maij.  Pontiticatus  nostri  anno  secundo. 


[i  i65.  1296   i   Juni. 

Bjöbn  Nafs  in.  fl.  tillsUndsbrf^r  for   Tiunda    Lagmaonen   Israels  EoLeüu  alt  liandla  med  siot 
morgODg^fvo-  och  arfvegods  i  ofra  Sverige. 

A.  &  •.  a:  ^ 

Vniuersis    cbristi  fidelibus   presens  scriptum  cernentibus.   bero  neff  & 

CRISTINA    VXOr   SUa ,   THOMAS   JON  SON   &  VXOr   SUa   RATERINA  KARULUS  OREGERSOZf 

cum  coniuge  sua  Rangburgis,  ac  Rangwaldus  VLyvASM  son,  salutem  in  domi* 
no  sempiternam,  tenore  presentis  vniuersitQti  vestre  notum  facimus  nos  bo- 
neate  domine  Rangfridi  relicte  domini  isradis  condam  legiferi  thiundie  bo- 
na sua  que  sunt  in  superiori  swecia«  videlicet  Morghengeif  ac  hereditatem 
quam  post  filium  ibidem  hereditauit  &  Maritum  insolidum  ex  communi  no- 
stro  beneplacito  &  assensu  sine  quolibet  impediraento  ex  parte  nostra  tali 
condicione  permittimus  disponenda  Iibere,  donanda,  vendenda  &  ab'enanda 
in  Tita  sua  pro  ipsius  libitu  voluntatis,  ita  vt  omnia  sua'  patrimonialia  seu 
hereditates  materne  vbicumque'  alias  per  regnum  situate  nobis  uel  iHis  qui 
tempore  mortis  ipsius  eius  legittimi  heredes  superstites  fnerint  insolidum  re- 
iinquantiir  secundum  patrie  nostre  leges  &  statuta.  Jn  cuius  permissionis  eoi* 
dens  testimonium  presentem  litteram  siggiilis  nostris  ac  domini  .b.  illustris 
regis  sweorum  nee  non  &  venera ndorum  dominorum  th  knutson' Marskaicbi. 
benedicti  legiferi  wesgotorum.  laurencii  bobierg  &  andree  prepositi  vpsa* 
lensis  decernimus  Roborari.  Datum  Anno  domini.  M*.CC'.  Nonagesimo  VV. 
Mense  Junio. 

Nedaofore  pi  samma  blad  finnes  följaDde  bref: 


1 166.  1296  i  Juni. 

Tfunda;  LagmaDDeo  Israels  Enkefru  Baohfiim  testamentariska.  fSrordDanda  i  ianaia  flmne« 

A«  ^  «•  9:  a^. 

Vniiiersis  christiffdelibus  presens  scriptum  cernentibus,  Rangfridis  reli- 
cta  dömini  Israelis  condam  legiferi  thyundie  salutem  in  domino  sempiternam, 
tenore  presentis  vniuersitati  vestre  notum  facio,  me  ßlio  meo  ac  fiüabusmeitf 
iiec  non  ipsarum  maritis  bona  mea  videlicet  hereditatem  totam  quam  post 
patrem  meum  &  Aiatrem  hereditario  iure  adquisivi  post  mortem  tneam  in- 
tegraliter  vbicumquö  fuerint  constituta  tali  condicione  reliquisse  quod  ipsi 
in  diebus  meis  de  eisdem  bonis  nichil  iuris  $ibi  vendicent    uel    vsurpent  & 

3uod  ego  bona  mea  que  sunt  in  swecia  superiori  in  nullo  per  ipsos  inpe- 
ita  videlicet  Morghengeif  &  ea  omnia  que  dewoluta  sunt  ad  me  iure^ here- 
ditario uel  quocumque  modo  alio  euenerant  michi  post  filium  meum  &  ma- 
ritum  temporibils  vite  mee  quiete  possidere  valeam  ac  libere  ordinäre,  ven- 
dere,.  donare,  eommutare  distribuere  &  alienare  secundum  mee  beneplacitum 
voluntatis.  Jn  cuius  rei  euidens  testimonium  presentem  Utteram  siggiüo  meo, 
nee  non  yenerandorum  dominorum  siggillis  videlicet  domini  byrgeri  illustris 
regis  sweorum  th  knutsoii  marskalchi  benedicti  legiferi  wesgotorum  lau- 
rencii  bobierg  andree  prepositi  vpsalensis  beronis  neff.  thome  Jonsson  karu- 
\i  gregerson,  &  Rangwaldi  vIwassB  son  duxi  roborandam.  Datum  anno  do- 
mini. MVCC-.XC':VP.  Mense  Junio. 

Under  documentet  bänger  Bjöin  Naefs  Sigilli  det  eoda  som  blifvit  ditsatt. 


I  167.  1396  d   3o  Juli.  UpsaJa- 

Kaniken  i  Upsala  Cael  EaLAaasaoxs  Testam^fQtariska  aDordaiiig  om  siq  qvarUteosLap. 

A.  4. 

Jn  nomine  patris  &  filij  &  spiritus  sancti  amen.  Cum  mortis  dies  & 
hora  Omnibus  sint  incerta,  idcirco  Ego  Kaeolus  Erlenzson  Ganonicus  Vpsa^ 
lensis  licet  corpcM*e  debilis  per  omnia  tarnen  compos  mentis  mee,  subscriptö 
modo  meum  condo  &  ordino  testamentum ,  Jn  primis  Ratas  &  gratas  ha- 
beo  pro  pai*te  mea  omnes  donaeiones  &  legata  ^  que  dilectus  auunculus  mens 
dominus  .M.  Jooansson,  fecit  in  testamento  suoecclesijs  monasterijs,  8c  pau- 
peribtts,  volens  &  rogans  vt  sanctimortiales  in  schoo  anniuersarium  parentum 
meorum  &  karissimi  fratric^  mei  fratris  Jsraelis  &  meum  simut  singulis  annis 
sollempniter  agant,  Pro  solucione  autem  debitotum  que  ad  me  ex  parte  pa- 
trU  mei  pertioent  &:8imilit€fr   pro   solucione  debitorum    que    me  ex    parte 


—       Äi4       ^ 

auunculi  mei  dominj  .M.  Joanton  br€idi(!ti  costingunt,  &  pro  solucioii^  cete* 
rorum  omnium  debitorum  meorum  deputo  fic  obligo  byalmserydh.  in  widboo, 
&  molendimHri  ^  otnn^s  cblonos  itieos  ibidem  tobliac  fcn^ma,  quod  lieredes 
mei  ante  8o4uck>ifem  pienariam  pFedictornm  debitorum  bona  supradicta  in- 
trare  vel  adire  non  valeant,  vel  aliquo  modo  occopare^  «t  nisi  heredes  mei 
exequtoribus  meis  infra  annum  $aff]cienter  ti^diderint  vnde  predicta  debita 
integre  sine  dilacione  persoluantur^  extiinc  elapso  anno  a  die  obitus  oiei 
eicequtores  mei  pienariam  habeant  potestatem  predicta  bona  alienandi  seu 
quoiibet  modo  prout  eis  videbkur  disponendi,  Ecx^lesie  symbsetunum  prore* 
stituoione  quam  sibi  facere  teneor  soluo  dimidiam  marcaro,  terre,  in  Tbyg« 
.  bily.  iure  perpetuo  possidendam.  Ja  ecciesia  vpsalensi  si  me  in  ipsa  ciuitate 
ropri  contigerit  michi  eh'go  sepulturam,  Si  autem  alio  loco  decessero,  ygIo 
apud  fratres  predieatores  sygntonie  sepeliri,  eeclesie  vpsalensi  lego  dimidiam 
villam  ballingstaad  cum  med tetate  omnium  bonorum  mobilium  &  immobilium 
ad  xlictani  uillam  pertinencium  &  moleadinum  adriastum  ad  vsus  ad  quos 
exequtores  mei  deputauerint  pleno  iure  perpetuo  piossidenda»  fratribus  pre- 
dictis  sightbonie^  eciam  si  apud  eos  non  sepeliar^  lego  curiam  meam  byerr 
gaar  in  ferringae0.  cum  omnibus  bonis  mobilibus  &  immobilibus  ad  dictam 
curiam  pertinentibus,  jta  tarnen  quod  lieredes  mei  infra  aqnum  ab  obitu 
meo.  secundum  taxacionem  exequtorum  meorum  dicta  bona  redimere  v^leaot 
alioquin  predicti  fratres  dicta  bona  cui  voluerint  uendendi  liberam  habeant 
facultatem.  Jtem  karissimo  fratri  meo  fratri  Israeli  lectori  Sightboniensiconfefo 
omnes  libros  meos  &  partem  me  contingentem  in  sualdstadhum  tam  in  ter- 
ris  quam  aliis  bonis  mobilibus  &  immobilibus,  ita  quod  ipse  de  eis  prouf 
sibi  videbitur  libere  valeat  ordinäre,  Domuj  pauperum  vpsalie  lego  de  mi* 
nutis  terris  meis  dictis  vmiord,  vnam  Marcam  terre  in  hauunde  &  lauund«, 
&  in  alljs  locis  si  dicte  terris  id  lidc  nbn  sufficiant,  Jtem  ducentas  Jtfarpsis 
den.,  deputo  distribuendas  per  exequtores  testamenti  mej  Monasterijs  eccle- 
sijs  &  alijs  pijs  locis  ao  eciam  personis  que  michi  fidelfter  seruierunt  prout 
ipsis  exequtoribus  meis  secundum  deum  saluti  anime  mee  videbitur  expe- 
dire,  pro  quibus  ducentis  marcis,  deputo  &  obligo  medietatemi  wlle  balling- 
staadh  tam  in  bonis  mobilibus  quam  immobilibus,  jta  quod  ü  heredes  mei 
infra  annum  a  die  obitus  mei  predictas  ducentas  Marchas  exequtoribus  meis 
non  soluerint,  extunc  dominus  archiepiscopus  vpsalensis  medietatem  djete  ville 
pro  iusto  precio  redimendi  &  retinendi  pienariam  babeat  poteatatem,  Exe- 
qutores huius  mei  testamenti  constituo  venerabites  patres  domi.nos  Nicolaum 
archiepiscopuni  vpsalensem  &  Petrum  episcopum  Arosiepsem  dominum  An- 
dream  prepositum  vpsalensem ,  dominos  legiferos  Jobanaem  Jngiwalsson  & 
Byrgerum  paetersson,  dominum  Magnum  GrjsgorissOn^  &  Karissinuim  fratreia 
raeum  fratrem  Jsraelein  lectoren^  Sichtoniensem,  vol^nsquodsi  predicti  jsingult 


noluerint  vel  non  potuerint  metm  in  premissia  exequi  voluntatem,  ilH  qu 
valuerint  supra  dicta  omnia  exequendi  liberam  &  plenariam  habSeant  pote<- 
fttatem,  Testes  huius  roei  ordinacionis  presentes  fuerunt  supradicti  exequto- 
res  mei  &  dominus  Ebrardus  decanus  vpsalensis,  dominj  Jsrael  paetersson 
Canonicus  vpsalensis  Magister  Ricardus  clericus  dominj  arosiensis.  Jn  huius 
eciam  rei  euidenciam.  &  ampliorem  confirmacionem  sigillum  meum  presen- 
tibus  est  appetisum,  &  sigilla  venerabilium  patrum  dominorum  Nicolai  ar-* 
chiepiscopi  vpsalensis  &  Petri  episcopi  arosiensis,  &  omnium  exequtorum  & 
testium  premissorum  instanter  peto  presentibus  apponi.  Actum  Vpsalie.  Anno 
domini  M*.C*.C*.  Nonagesimo.  sexto  in  crastino  beatj  Olaui  regis  &  Martyris. 

Sigilten:  i,  3'^  4>  ^»  ^i  <P*>  apdeliga,  eo  del  sladade;  %  boirtfallet;  6,  j,  Qf  oAgot  skadade. 


I  i68.  1296  d-  2  Aug, 

Kaoilred  i  Upsala  Carl  Eblahdssovs  bref  med  tillkSnoagifvaiide  att  ban  (orordnat  Dom-Prosten 
Andreia  i  -UptalB  och  LeclercQ  krael  i  Sigtuna  att  verkstftlla  hans  testamente. 

B.  a.  80. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  earoli^s  EfiLENZSOJi  canomcus 
vpsalensis  salutem  in  domino  ihesu  christo,  Nouerint  vniuersi,  quod  reuer 
rendo  viro  magistro  andree  ppeposito  vpsalen^,  consobrino  meo  dilecto^  &  ka* 
rissimo  fratri  meo  fratri  israeli  lectorj  sictuniensis,  committa  potestatem.  &  au« 
ctoritatem  plenariara,  omnia  &  singula  faciendj  &  ordinandj  simul  &  in  solidum 
circa  exequias  meas,  si  rae  migrare  contingat  &  supplendj  omnia  &  sin^ula 
qae  in  testamento  meo  non  sunt  disposita  seu  ordinata  per  me  ipsum,  dans 
predictia,  domino  andreepreposito,  &  fratri  meo,  potestatem  pienariam,  faci-» 
endj  &  adimplendj\  de  bonis  meis*  quecumque  ego  met  ipse  facere  possem 
in  casu  quolibet  aut  quomodolibet  ordinäre,  Jn  cuiusrej  testimonium  sigil- 
lum meam  presentibus  est  appeosum  Actum  anno  domini  M*CG*XG*.Vr.  jn 
die  beati  stephani  pape  &  martiris,  presentibus  reuerendis  viris,  dominis^ 
eruasto  &  mathia  canonicis  ,  yp^Iepsibns  flonuais  haquino  de  tenstse  8c  hi* 
dinicf  '  sacerdotibus,  fulcon«  jbnsson  &  mercatoribus  dominis  hsenza  de 
breaenda  andren  dicto  klak  guiina  diöto  stora,  martino  iamnlo  meo  jn' huius 
eciam  rej  .majorem  euidehciam  sigilla  predictorum  dominorum  canoniconim, 
etiMSti  &  mathie  &  domini  haquini  de  teasta  sacerdotis  presentibus  apponi 
peto  actum  vt  supra. 


ai6        -^ 


1169-  1296   d-  9  Aug.  Säfsund 

KopuAg  BiBOEAS  Skydckfaref  for  WreU  kloftter. 


A.  3. 


BiRGERUs  Dei  gracia  sweoFum  Gothoruin<|ue  Rex.  Vniuersis  preseotes 
litteras  inspecturis,  Salutem  in  domino  sempiterBam.  Regalis  benignitas  reli- 
giosa  loca  ex  asuete  pietatis  clemencia  propensius  diligere  consueuit,  &  ne 
prauorum  hominum  molestiis  agitentur,  ea  tenetur  protectioiiis  ^oe  munimioe 
cönfouere^  vniuersis  igituc  tarn  presentibus  quam  futuris  volumus  esse  no- 
tum.  Quod  nos  considerantes  honesta m  vitam  &  religionem  laudabilem  coi 
quantumcunque  de  benignitatis  gracia  ad  tenipus  efnindimus,  ipsi  regi  re- 
gum  omnium  exhibemus,  de  cuius  munere  viuimus  feliciter  &  regnamus,  de 
liberalitatis  nostre  gracia  &  intuitu  retribucionis  eterne  religiosas  dominas 
abbatissam  totumque  conuentum  de  ruetum  cum  omnibus  bonis  ipsarum 
mobilibus  et  immobilibus,  villicis,  Golonis,  familiis  et  personis  ceteris  in 
eisdem  bonis  commorantibus,  sub  nostre  piroteictionis  presidium  recipimus 
speciale.  Reddentes  memoratas  dominas,  cum  omnibus  bonis  8c  personis  su- 
perius  dictis  ab  omnibus  Juribus  &  causis  regalibus  solucionibüs  videlicet 
spannamal^v^^^hun^I^'^^t  ^^  exbibicionibus  quibuscunque  juri  nostro  & 
nomini  debitis  liberas  penitus  &  exemptas  Si  vero  expedicionem  nostram 
generaliter  euocari,  seu  iudicium  nostrum  vel  corone  iuramentum  infringi, 
siue  eciam  subsidium  generaliter  a  tdto  regno  requiri  contigerit,  ista  ipsis 
nullatenus  libera  reddimus,  sed  ea  ad  ordinacionem  nostram  &  ad  fisctim 
regiuiti  specialiter  volumns  pertinere,  Prohibentesfirmiter  Scdistricte,  ne  quis 
ipsas  in  rebus  aut  personis  aliquibus  prenotatis  contra  premissam  tuicionem 
nostram  &  libertatem  quas  eis  concedendas  duximus,  audeat  aliquatenus  mo- 
lestare,  sicut  graciam  nostram  diligit  inoflTensam,  A  factura  autem  &  re- 
paracione  nauium  expedicionis  nostre  nullatenus  sint  exempte  Datum  siuiae- 
sundum,  anno  domini  M'  CG*  Nonogesimo  sexto  jn  vigilia  beati  laurencij 
Martiris, 

'Sigilien   krossade. 

II 70.  1296  d,  9  Aug-  AiiagDi. 

'    Pfifvev  fion#4Ctus  VIII:g  SkjddAvtt  Uli  Pret&e rskapet  ocb  Sbtkei  ftt  G^itÜMd«. 

F.  11  3$ai  An.  a.  £p.>47«;  , 

BoNiFACWS  Episeopus  Seirwss  Servorum  Dei.  Dileciu  Fiins  Clero  et  Poptth 

Insule  Gutlandiej   Salutem  &c. 

Sacrosancta  Romana  Ecolesia  devotos  et  humiles  filios,  ex  assuete  pie- 
tatis officio  propensius  diligere   consuevit,    et  va  pravorum  hominum   moie- 

stiis 


—        ai7        — 

Stils  agitantur,  eos  tamquam  pia  mater  sue  pi'otectionis  manimine  confove- 
.re.  £a  propter  dilecti  in  Domino  filii  vestris  justis  precibus  inclinati  ad 
instar  felicis  recordationis  Gregorii  Noni,  Innocentii  Quarti,  et  Gregorii  X. 
Predeces$orum  nostrorum  Romanorum  Pontificum  personas  yestras  cum 
Omnibus  bonis,  que  in  presentiariim  rationabiliter  possidetis  aut  in  futurum 
prestante  Domino  poteritis  adipisci  sub  Beati  Petri  et  nostra  protectione 
suscipimus,  auctoritate  presentium  inhibentes,  nequis  libertatem  vestram  ob- 
tentam  hactenus  ac  pacifice  observatam  presumat  temere  perturbare.  Nulli 
ergo  ömnino  hominum  liceat  hanc  paginäm  nostre  protectionis  et  inhibitio- 
nis  &c.     Datum  Anagnie  V.  Idus  Augusti  Anno  Secundo. 


1171.  1296   d.   9   Aug.  Anagni. 

.     Päfven  BonFAGivs  VlII:s  Bulla    tili  Presterskapet  och  Kyrko-Patrooer  pA  GottlaDc)  med  stad« 
fasteise  p&  deras  eamla  sfitt  att  tillsStta  KyrLoherdar. 

B.  3:41.  Y. 

BoNiFACiüS  &c.  dilectis  filiis.  clero  &  patronis  plebium  ecclesiarum 
insule  gutlandie  lincopensis  dyocesis  salutem  &c.  Justis  petencium  deside- 
riis  dignum  est  nos  facilem  prebere  consensum  &  vota  que  a  racionis  tra* 
mite  non  discordant  effectu  prosequente  coroplere  Eapropter  dilecti  in 
dömino  filij  uestris  iustis  supplicacionibus  grato  occurrentes  assensu  raciona« 
bilem  consuetudinem  &  hactenus  pacifice  obseruatam  quam  circa  eligendos 
&  preficiendos  prepositos  &  presentandos  plebanos  &  rectores  in  preposi- 
Iuris  plebibus  et  ecclesiis  non  collegiatis  insule  gutlandie  lincopensis  dyocesis 
quando  vacant  vos  habere  proponitis  sicut  eam  iuste  &  pacifice  obtinetis  ad 
instar  felicis  recordacionis  jnnocencij  Illlrti  &  gregorij  X:rai  predecessorum 
nostrorum  romanorum  pontificum  auctoritate  uobis  apostolica  confirmamus  & 
presentis  scripti  patrocinio  communimus  NuUi  ergo  &c  Siquis  autem  &c 
Datum  anagnie  V.  jdus  augusti  pohtificatus  nostri  anno  secundo* 

1-172-  1296   d.    10   Aug.  Säfsund. 

KoDUDg  BiRGEKS  Bref  om  befrielse  frän  Koogl.  utskyld^r  af  WäiTruberga  Klostergods. 

A.  3.  k. 

BiAGERUS  Dei  gracia  Sweorum  Gothorumque  Rex,  Omnibus  presentes 
litteras  Jnspecturis  salutem  in  domino,  Regaiis  benignitas  religiosa  loca  ex 
assuete  pietatis  clemencia  propensius  diligere  consueuit  et  ne  prauorum 
hominum    molestiis    agitentur  ea    tenetur   protectionis  sue  munimine  confo 

Sv.  Diplom.  IL  ^ 


—       arg       — 

uere,  uniuersift  igitur  tarn  presentibus,  quam  futuris  volumus  esse  notum, 
quod  nos  eonsiderantes  honestam  vitam ,  et  religionem  laudabilem ,  cui  . 
quantum  cumque  de  benignitatis  gracia  ad  tempus  effundimus,  ipsi,  re- 
gi  regum  omnium  exhibemus,  de  cuius  munere  viuimus  feliciter,  et  regna« 
mus,  de  liberalitatis  nostre  gracija,  &  intuitu  retribucionis  eterne  Re« 
ligiosas  dominas  abb'atissam ,  totumque  conuentum  de  monte  beate  vir- 
ginis  cum  omnibus  bonis  ipsarum  mobilibus,  &  immobilibus,  villicis,  Co- 
lonis,  familiis,  &  personis  ceteris  in  eisdem  bonis  commorantibus  sub  n(H 
stre  protectionis  presidium  recipimus  speciale,  Reddentes  memoratas  do- 
minas, cum  uniuersis  bonis  &  personis  superius  dictis,  ab  omnihus  juri*- 
bus,  &  causis  regalibus,  solucionibus  videlicet  spannamale,  &  ledhunxlam- 
me,  aettaegyald,  &  skipwistis,  ac  exhibicionibus  quibuscunque  iuri  nostro  & 
nomini  debitis  liberas  penitus  &  exemptas,  si  vero  expedicionem  nostram 
generaliter  euocari,  seu  Judicium  nostrum  vel  corone  juramentum  infripgi, 
siue  eciam  subsidium  generaliter  a  toto  regno  requiri  contigerit,  jsta  ipsis 
nullatenus  libera  reddimus,  sed  ea  ad  ordinacionem  nostram,  &  ad  fiscum 
regium  specialiter  volumus  pertinere  prohibentes  firmiter,  &  districte,  Ne 
quis  ipsas  contra  premissam  tuicionero,  &  libertatem  nostram,  quas  eiscon- 
cedendas  duximus,  in  rebus  aut  personis  aliquibus  prenotads,  audeat  ali- 
quatenus  molestare  sicut  graciam  nostram  difigit  inoffensam,  a  structura 
&  reparacione  nauium  expedicionis  nostre  nullatenus  sint  exempte,  Datum 
Syfwiaesund,  anno  domini.  M',CC",XC*,  sexto,  Jn  die  sancti  laur^ncij  Martiris. 

Sigiliet  bortfallet. 

1 1 7  3,  1 2  96   d,    1 3  Aug.  Anagoi. 

PÄfveo  BoNiPACivs  VITT:s  Bref  tili  ÄrkebUkopfn  i  üpsala,  innehAliande  stadf^stelse  pi  GoUISq- 
ningarnes  hittills  öfligo  säU  ati  vSija  Prester,  jemte  befallniog  tili  Ärkebiskopen  att  tillse,  det 
denn^  rätlighft  icke  kriukes« 

A.  I.  d.  86. 

B0NIFATIÜ8  episcopus  seruus  seruorum  dei,  Venerabili  fratri  • .  Archiepi- 
scopo  vpsalensi,  Salutem,  et  appstolicam  benedictionem«  Jüstis  dilectorum 
filiorum  Cleri  et  Patronorum,  Prepositurarum,  Plebium  et  ecciesiarum  Jnsule 
Gutlandie  Lincopensis  diocesis  postulationibus,  grato  concurr^ntes  assensu,, 
rationabilem  consuetudinem ,  et  hactenus  pacitice  obseruatam,  quam  circa 
eiigendos  et  preficiendos  Prepositos,  presentandos  Plebanos,  et  Rectores'io 
Preposituris,  Plebibus  et  ecclesijs  non  Gollegiatis  Jnsule  Gutlandie  quando 
^uacant  se  habere  proponunt,  sicut  eam  iuste  ac  pacifice  obtinent,  eisaucto- 
ritate  litterarum  nostrarum  duximus  confirmandam.  Quocirca,  fraternitati 
tue  per  apostolica  scripta  mandamus,  quatinus  Clerum  et  Patronos  predictos, 


non  permittas  super  hijs  contra  eoniirmationis  nostre  tenorem^  ab  aliqui- 
bus  indebite  molest^rir.  Molestatores  huiusmodi  per  censnram  ecelediasticam 
appellatione  ppstposita  compescendo.  Datum  Anagnie  Jdibus  Augusti  Ponti- 
ücatus  nostrj  Anno  Secundo. 

Pil  uppvecket,-  Jo.  Fulg.     Pa  fransidofi.-  W.  Gisonis. 
Blybullan  hängaDde  i  segelgarnssnoVe. 

II74-  129^   ^-    '^  ^"g-  ÄnagnL 

Päfven  BoHiFACivs  Vllhs  Bulla  tili  Presterskapet  och  folket  pä  GoUland,  med  stadfastelse  pä 
Biskop  Carls  i  Lioköping  gjorda  anordning  om  afgiftei*  för  Biskops-visitation. 

A.  7.  1:  29.  ♦).     , 

BDnifacius  Episcopus  &c.  Dilectis  filijs  Glero  &  populo  Jnsule  Gutlan- 
die  Lincopensis  diocesis  salutem  &c.  Justis  petentium  desiderijs  dignum  est 
nos  Jaciletn  prebere  consensum  8c  uota  que  a  rationis  tramite  non  discor* 
dant  effectu  prosequente  complere.  Eapropter  dilecti  in  domino  filij  vestris 
ittstis  postulacionibus  grato  concurrentes  assensu  ordinationem  factam  a  bone 
memorie  .K«  Lincopensi  Episcopo  loci  diocesano  super  euectionibus  &  pro- 
curaticmibus  a  uobis  racione  uisitacionis  eidem  &  eius  successoribus  exiben- 
dis  sicut  sine  prauitate  facta  est  &  ab  utraque  parte  sponte  recepta ,  preser- 
tim  cum  sicut  dicitur  a  tempore  quo  primo  in  jnsula  uestra  fides  uiguit 
christiana  euecciones  &  procurationes  non  fuerint  aliter  exibite,  uel  exacte, 
ac  in.eiusdem  Episcopi  autentico  plenius  dicitur  confeineri  ad  instar  felicis 
recordationis.*  Gregorij  noni,  Jnnocencii  Illlrti  &  Gregorij  X:mi  predeces- 
sorum  nostrorum  Romanorum  pontificum  auctoritate  apostolica  confirmamus, 
&  presentis  scripti  patrocinio  communimus.  NuIIi  ergo  omnino  bominum  &c. 
Siquis  autem  &c.  Datum  Anagni  Jdibus  Augusti  Pontificatus  nostri  Anno 
secundo.  x 

ii75^.  1296  d.  a5  Aug, 

KonuDg  B1RGBA8  Bfef  tili  Ölmestads  och  SL8rstads  (oVtamliogar,  med  befallniog  att  skifla  deras^ 
allmäniiiogs-ftkog  i  3  delar,  hvaraf  Ärkedjekneti  Sune  i  Liuköping,  som  af  Konungen  erh&llil 
ena  tredjedelen  tili  gärdeo  Arboga,  tnk  taga  hvilken  han  behagar. 

B.  3.  94. 

BiRGERUS  dei  gracia  Sweorum  gothorumque  Rex  Omnibus  ylmstadhe  & 
schserdaestade  parochias  inhabitantibus  Salutem  in  domino  sempiternam.  Gon- 
stitutus    in    presencia    nostra    Dilectus    nobis  clericus   noster  dominus  Suno 

^)  Ulur  en  af  Ottobonus  d«  18  OcU  1396  Tidimerad  aftkrift. 


Archidiaconus  Lineopensis  petiuit  a  nobis  ut  vobis  per  litteras  nostras  man- 
daremus  quod  tercia  pars  communitatis  silue  vestre  tarn  inculte  quam  in  cal- 
turam  redacte  pertinens  gracia  donacionis  regie  ad  curiam  suam  arbuglia 
per  se  ad  ^nam  partem  silue  as&ignaretur  eidem  Nos  igitur  iustis  suispreci* 
bus  attendentes  vobis  districte  precipiendo  mandamus  quatinus  ipsam  com- 
munitatem  infra  spacium  ynius  meosis  postquam  ab  eo  uel  ab  eius  certo 
procuratore  secum  presentes  litteras  deferente  requisiti  fueritis  in  tres  par- 
tes equales  diuidere  studeatis  jta  quod  archidiaconus  siue  saus  procurator 
opcionem  habeat  vnam  partem  de  hiis  tribus  quamcunque  uoluerit  eUgendi 
datum  anno  dominj  M*CG'XGVI  Jn  crastino  post  Bartnolomei  apostoli. 

1176.  1296  d-  25  Aug. 

Thobkel  Khutssoks  befallniog  tili  Ölraestads  och  Skärstads  föi^samlingar,  att  enligt  Kongl.  Maj:U 
bref  utan  geosägeUe  foretaga  delning  af  skogen  med  Arkedjekoen  Suae  i  Linköping.    - 

B.  3.  95,  T. 

Thurgillus  Knotson  illustris  regis  swecie  marscalcus  Omnibus  ylm- 
stade  &  scherdestede  parochias  inhabitantibus  salutem  in  domino  wolumus 
&  auctoritate  regia  uobis  iniungimus  Quatenus  mandatum  regium  prout  in 
litteris  suis  continetur  super  communitate  silue  vestre  inter  vos  &  aominum 
sunonem  arcbidiaconum  lincopensem  diuidenda  sine  contradictione  qualibet 
adimplere  studeatis  prout  regiam  maiestatem  diligitis  inofTensam  datum  anno 
dominj  M^'CCXCVl  sequenti  die  Bartholomej. 

1177-  1296   d.   29  Aug-  Riseberga. 

Odde  BaoDOESsoNs  Bref  om  ulbyte  af  älskilliga  gSrdar  tili  Aiseberga  kloster. 

A.  3.  D.  4;  14. 

Vniuersis  christi  fidelibus  ad  quos  presens  scriptum  peruenerit  Oddo 
BRODDONis  FILIUS  Salutcm  in  domino  sempiternam  Propter  labilem  horainum 
memoria  m  tenore  presentis  declaro  quod  cum  domina  priorissa  &  conuen- 
tu  in  Risaebiaergh  commutacionem  prediorum  feci  in  hunc  modum.  Jpse  si- 
quidem  dederunt  mihi  Curiam  quam  habuerunt  in  rentunum  nominatam 
glutrer  XXIIL  sol.  terre  &  colonias  duas  .XIL  soK  in  Menbro  cum  Omni- 
bus suis  attinenciis  Pro  quibus  omnibus  ego  in  plenariam  recompensacionem 
dedi  eis  Curiam  in  parochia  hamar  nominatam  vn0  .XVIIL  sol.  terre  &  quod 
habui  de  prediis  adiacentibus  Curie  memorate.  Jnsuper  duas  oras  terre  it^ 
snaewalundum  &  predium   quod  possedi    in    vnastum  nee  nön  &  duos  sol. 


—        aa  i         — 

terre  in  widhellum  &  quicquid  ibidem  mee  possessionis  fuisse  comprobatur 
perpetuo  possidenda  3n  cuius  facti  recognicionem  &  euidenciam  pleniorem 
sigillum  domini  gerardi  prepositi  nericie  procuraui  presentibus  apponendum. 
Actum  in  Riseebiergh  anno  domini  M*.CC.XGVL  Jn  die  decollacionis  beati 
jofaannis  baptiste. 

Sigiilet  boHfailet,  remsan  qyav. 


II 78,  1^96   tl.   2  1    Sept  Nyköping. 

F.  d.  KoDUDgen  Waldemars  GAfvobref  pi  Stora  Wiby  tili  sin  trogoe  t)eDare  Bo  Polen. 

A.  7.  a.  a:  a3. 

Omnibus  christi  fidelibus  quibus  Presens   innotaerit  scriptum  Walde- 
MAKUS  quondam  sweorum  gothorumque    Rex  salutem    in    omnium    saluatore 
Tenore  presentis  constare  volumus  tarn  presentibus  quam  futuris  Quoddilecto 
famulo  nostro  boo  polen  ac  heredibus    suis   Legittimis   curiam  nostram  que. 
dicitur  Wiby  magna  cum  omnibus  suis  attinencijs  mobilibus'  &  immobilibus 
pro  suo  fideli  seruicio  libere  possidendam  ac  pro  uoluntatis  sue  arbitrio  or* 
dinandam,  de  consensu  predilecte  vxoris  nostre^  nee  non  dilecti  filij  nostri 
Domicelij  Erici  dono    perpetuo  assignamus  Exposcentes  nichilominus  Karisr 
simi  Fratruelis  nostri  Domin j  .B.  sweorum  gothorumque  regis  illustris  bene-* 
placitum  buic  nostre  donacionj  adhii>eri,  Quia    uero  non    solum    dicta    sed 
eciam  facta    mortalium  obliuionis  senciunt  dispendium  ne  nostre  donacionis 
seu  assignacionis    tam  voluntarie  &  racionabiliter  celebrate  pereat,  testimo- 
nium  presentem  litteram    äigillo    nostro   necnon  &  sigillo  dilecte  uxoris  no- 
stre ac  discretorum  virorum  videlicet  öari  aduocati    Nychopensis,   Gardianj 
fratrum  minorum  ibidem  &  confessoris  nostri  fratris  thostonis,    sigillis  feci- 
nius  communiri  per  ipsam  omnium  nobis  succedencium  perpetuo  caTumpniam 
excludentes,  Datum  nychopie  anno  dominj\  M%CC%XC*,  VI:to  Jn  festo  san- 
ctimathei  apostoli  &  ewangeliste. 

Sigillen  M:o  i,  a,  3,  nftgot  skadadc.    N:o  4>  ^  andeliga» 


1179.  1296   dl    Oct.  Stockholm- 

Cabl  Ttskbs,  Job  HOZ>BBssoNS,  Saxb  fogales  och  Stockholms  stads  Magistrats  intyg  att  St  Clar« 
kloster  köpt  9  örtugsland  jord  i  Wämblinge  af  Thorer  Uelsings  arfvfDgar. 

Omnibus  presentes  Utteras.  inspecturis,  Karulüs  dictus  Thydhiski,  Job 
MODHORSUN.  Saxo  aduocatus»  ac  communitas  ciüium  de  stokbolm^  salutem  in 


domirib  äempiternam.  Motum  esse  cupimustam  posterisquam  modernis^  quod 
in  nostra  presencia  constitutus  bertoldus  dictus  draeghaebast  ciuis  stokhol- 
mensis,  vendidit  sororibus  sanete  clare  stokholmie^  per  contractum  quiwigo 
dicitur  fastser  oc  fwlskyal,  prout  heredes  legittimi  cuiusdam  thoriri  dicti 
haelsiog,  penes  nos  defuneti,  eidem  in  hac  parte  commiserant  plenarie  vices 
suas,  terram  «VIL  solidorum  in  Waemblingi,  cum  omnibus  eidem  in  pascuis, 
pratis,  piscacionibus,  sev  quibuseumque  alijs  attinentibus  perpetuo  possi- 
dendam.  Ne  igitur  super  hoc  facto,  in  posterum  contingat  aliquid  am- 
biguom  suboriri,  sigilla  nostra  presentibus  annectimus,  in  huius  euiden'ciam 
ueritatis.     Datum  stokholm,  anno  domini  .M'.CC*.XC'Vr.  kalendis  octobris. 

Sigillen  i,  3  bortfaflne,  remsoroa  qvar;  %,  4  fionas. 

1180.  1296  d,    18  Oct  Rom. 

'  PAfl.  Sabdiac.  ocb  Gapellancn  Octobohi  ▼idimatioo  afca  foirgAende  P&fvebulla,  med  en  dervid 
fogad  anmärkDiog. 

B.  3.  4i.  T. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Octobonüs  de  placencia  domini 
pape  subdiaconus  &  capellanus.  ac  ipsius  litterarum  contradictarum  auditor 
salutem  in  domino.  iNoueritis  quöd  cum  magister  Nicolaus  Gisonis  procurator 
cleri  &  patronum  plebium  ecciesiarum  insule  gutlandie  lincopensis  dyocesis 
pro  ipsis  impetrauit  Htteras  apostolicas  sub  hac  forma  Bonifacios  &c.  seföre- 
gdende  N:o  1171.  £isdem  litteris  magister  he]yas  de  spoleto  procurator  venera« 
Klis  patris  episcopi  lincopensis  pro  ipso  in  audiencia  publica  contradixit.  Quas 
tandem  ea  condicione  absoluit  quod  super  litibus  motis  inter  dictum  dominuin 
episcopum  ex  parte  vna  &  dictos  clerum  et  patronum  ex  altera  nullum  eidem 
domino  episcopo  per  predictas  litteras  apostolicas  siue  eius  officialibus  racio- 
ne  officiorum  que  ab  ipso  tenent  eodem  preiudicium  generetur  Quod  pars 
altera  promisit  firmiter  coram  nobis.  Jn  cuius  rei  testimonium  presentes 
litteras  fieri  fecimus  &  auditis  contradictarum  sigillo  muniri.  Datum  Rome 
apud  sanctum  petrum  XV  kaL  nouembris  pontißcatus  domini  bonifacij  pa- 
pe VIII.  anno  secundo. 

ii8i-  1296  d.    18  Oct,  Rom. 

P&fl.  SubdiacoDen  och  Gapellanen  Ogtoboni  vidimation  af  en  Pifl.  Bulla. 

A.  3. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Octobonüs  &c  lika  med  föregdr 
ende  N:o  1180  tili  Chvi  et  populi  jnsule  Gutlandie  pro  ipsis  och  fl)idare  tili 
forma  Bonifagius  &c.  Se  föregäende  11  j^.  Eisdem  litteris  &c  som  i  1180 
ända  tili  slutet^  utom:  Clerum  et  populum  predicte  jnsule  ex  altera. 

]Ett  stycle  af  sigillet  finnes  ä  den  ur  brefvet  klippta  femsan. 


1 182.  1296   d.    19  Oct. 

KoDUDg  BiBGBxs  skyddsbi'ef  för  Skara  B2skopd  gods. 

A.  3.  z. 

BiRGERüS  dei  gracia  sweorum  Gothorunique  Rex,  Omnibus  presentes 
litteras  jnspecturis,  saliitem  in  Domino,  Tenore  presencium  constare  volumus 
euldenter,  quod  Nos  venerabilem  patrem  dominum  .  B^  Episcopum  sca- 
rensem  cum  omnibus  bonis  suis  mobilibus,  et  immobilibus,  villicis,  Colo* 
nis,  familiis  et  persönis  ceteris  in  eisdem  bonis  commorantibus  sub  nostram 
protectionem  recipimus,  et  tutele  graciam  specialem  Reddentes  ipsum  cum 
vniuersis  bonis,  et  persönis  superius  tactis,  ab  omnibus  juribuß,  et  causis 
regalibus,  ceterisque  grauaminibus,  solucionibus  Gengyaerdh  videücet,  et  almen* 
ninx0i^  ac  exhibicionibus  quibuscunque  juri  nostro,  et  nomini  debitis  li- 
berum penitus  et  exemptum  si  vero  expedicionem  nostram  euocari,  vel  iu- 
dicium  nostrum  seu  coronef  juramentum  infringi,  aut  generaliter  sub- 
sidium  a  toto  regno  requiri,  seu  causas  in  occultis  homicidiis,  Mordh  dic- 
tis,  atque  furtis  emergere  contigerit,  jsta  sibi  nullatenus  libera  reddimus 
.  sed  ea  ad  ordinacionem  nostram  et  ad  fiscum  regium  specialiter  volü« 
mus  pertinere,  Prohibemus  igitur,  ]Ne  quis  memoratum  dominum  skaren- 
sem  in  rebus  aut  persönis  prenotatis,  contra  premissam  tuicionem  et  liberta- 
tes  quas  sibi  concedendas  duximus  audeat  aliqualiter  molestare,  prput  graci- 
am nostram  dihgit  inoffensam,  Datum  anno  domini.  M"",  CG',  XC*,  sexto, 
XIIIP  kaL  nouembris. 

Sigillet  pä  den  utur  brefvet  klippta  reinsan  skadadt. 


118^.  1266  d    12 — 18  Nov. 

RöD  Keldobssohs   iotyg  att  han  tili  oästa    midsommar    äger   den  delen  af  Tensta  qvarnströniy 
som  tillhört  Kaniken  Israel  Petersson  i  Upsala. 

A.  6.  a;  a5, 

Omnibus  prcsens  scriptum  cernentibus,  R0dh  Kieldorsson  salutem  in 
domino,  nouerint  vniuersi  me  partem  quam  dominus  jsrael  paeterssoq  cane- 
nicus  vpsalensis  possidet  in  torrente  tensta  in  qua  situm  est  molendinum 
meum  vsque  ad  festiuitatem  Johannis.  baptiste  in  proximo  venturam  habere 
in  .  .  .  concessu.  Jn  huius  rei  testimonium  sigillum  meum  presentibus  assig- 
naui,    Datum  anno  domini  M*.  CG'.  XC*.  VI"  infrja  octauam  beati  martini. 

Ett  stycke  af  sigillet  fiones  ä  deo  ur  brefyet  klippta  remsan« 


1184.  1296  d.  3o  Dec.*) 

Ärke-Biskopen    i  Upsala  Nils  Allbssovs  bref  om  Doin^Proslen  Andreas  Aods  dispotttionsritt 
öfver  ea  tomt  i  Upsala. 

A.  5.  a.  4:  i3. 

Vniuersis  presentes  litleras  jnspecturis  Nicolaus  miseracione  diuina 
Archiepiscopus  vpsalensis,  salutem  in  domino  sempiternam,  Noueritis  quod 
cum  aliquos  fundos  quibusdam  Ganonicis  nostrisassignarerous,  quendäm  fun» 
dum  in  ciuitate  nostra  vpsalensi,  prope  communem  stratam  apud  amnem 
situatum,  habentem  molendina  nostra  ad  orientem,  &  ecclesiam  nostraiid 
maiorem  ad  meridiem,  viro  discreto,  ac  in  christo  nobis  dilecto  Magiströ 
Andree^  nunc  preposito  ecclesie  nostre  vpsalensis^  pro  fundis  circumiacen« 
tibus  ab  ipso,  &  per  ipsum  suis  sumptibus  comparatis,  ex  consensu  &  vo- 
luntate,  Dilectorum  nobis  in  christo,  Dominorum  de  Capitulo  nostro,  quo- 
rum  sigilla  presentibus  appensa  sunt,  assignauimus ,  &  assignamus,  perpe- 
tuo  possidendum,  Dantes  ei  nichilominus  potestatem  liberam  predictum  fbn- 
dum  cum  structuris  &  edificijs,  per  eum  in  eisdem  faciendis,  ecclesiasticis 
personis,  quibuscumque  placuerit,  donandi,  legandi,  seu  alias  qualitercumque 
visum  ei  fuerit  ad  honorem  &  seruicium  ecclesie^  disponendi,  &  ordinan- 
di,  pro  sue  libito  voluntatis,  Jn  cuius  rei  testimonium,  ac  euidenciam  ple« 
nlorem,  vna  cum  sigillo  nostro,  sigilla  premissorum  dominorum  Canonico- 
rum,  De  nostro  vt  supradi&imus  Capitulo,  presentibus  sunt  appensa.  Ac- 
tum anno  domini  Millesimo.  CC*.   XC*.  sexto,  Tercio  Kalend.    Januarij. 

Ar  i4  sigill  hafva  3,  9,  lo,  i4  bortfallct;  de  öfriga  8ro  alla  aadeliga. 


II 85-  1296  d.  3 1   Dec.  Stockholm. 

Fru  Imgbboro  Ulfs  dotters  Bref  om  dea  öfvereoskommelse,  som  Sgl  mm  mellan  heoae  och 
heanes  aflidae  mau  Abjöra  Sixteassoa,  om  Klastad,  Harokstorp,  och  Haraafis,  saaitqvar- 
aar  och  fiske  i  Liodastad  och  Motaia. 

A.  7.   !•  ♦♦). 

Omnibus  presentes  litteras  visuris  vel  audituris  Jngyburgis  domini  vl- 
phonis  karlsons  quondam  filia  domini  aberni  syxtenssons  vxor  salutem  in 
omnium  saluatore  Naturalis  instinctus  non  minus  quam  prudentum  asserciones 
&  exempla  multipharie  suadent  &  suggerunt  vniuersis  beneficia  beneficiis 
compensare  in  tantum  quod  qui  in-  alienis  gratus  accepta  commoda  negl  •  •  • 

in- 

*)  Till  samma  dag  torde  äfveo  föregiende  N:o  ii55  bora  foras. 

**)  Ular  KoDUDg  Birgers  stadftstelse,  Ar  1297.    Se  (oljande  N:o  1186. 


—        aa5        — 

/ 

iQgratttDdinis  vicio  laborare  non  immerito  censeantur.  Quapropter  ne  ia- 
gratitudinis  huiusmodi  vicio  iudicer  obnoxia  consideratis  immensis  ac  diuer- 
sis  solaciis  que  dilectus ,  maritus  meus  dilectus  dominus  abernus  syxstensson 
mihi  per  officiumcomngdMs  societatis  inpenderat  grata  quadam  vicissitudine  & 
recompensacione  prout  teneor  sibi  cupio  respondere  ex  con^nsu  &  beneplacito 
dilecti  cognati  mei  domini  Th  Knutzson  illustris  regis  swechie  marscalci  in  quo 
raagnam  hahui  fiduciam  Sc/^redilecti  fratris  mei  philippi  Wfson  ac  petri  rangwaldr 
soB  cognati  &  responsalis  dilecte  filie  mee  birghitte  sana  corpore  sanaque  mente 

nee  illecta  nee  inducta  verbis  cuiuscunque  ac  de beneplacito  ac  libera 

voluntate  domino  aberno  marito  meo  dilecto  si  ipso  superuiuente  me  nori 
contigerit  sine  prole  ex  nobis  progenita  superstite  tunc  siue  non  ctirias  me« 
as  subscriptas  videlicet  clastadh  •  .  cum  agris  pratis  siluis  pascuis  piscarii^ 
colonis  &  /Tiolendinis  in  lindafors  ac  pijcaturis  cum  ceteris  mobilibus  &  im* 
mobilibus   ad    dictam  curiam  pertinentibus,    haroxtorp  .  •  .  •  .   •  agris  pra* 

tis '  siluis    pascuis ortis    mobilibus    ac    immobilibus    ad    ecmdem 

curiam.  pertinentilnis cum    molendinis  in  motalum  &  piscariis  ibi* 

dem  haranes  cum  colonis  &  oronibus  eiusdem  cutie  attineneiis  &  do* 
nacionem  quiam  in  crastifio  nupciarum  uostrarum  assignauit  que  dicitur 
morglwngicef  iure  penitus  ac  irreuocabi/Z^^r  possidendas  ^  transferens  in 
ipsum  dominum  &  heredes  ipsius  quicumque  fuerint  dominium  ac  plenant 
potestatem  seu  proprietatem  memoratas  curias  &  bona  possidendi  regendi 
commutandi  vendendi  ...  &  ordinandi  ad.  arbitriuro  proprie  voluutatis  Si 
vero  dictum  dominum  raeum,  &  maritum  karissimum  me  isuperuiuente  mori 
contingaf  bona  omnia  supermetnorata  mihi  &  beredibus  meis  volo  absque 
calumpnia  et  impeticione  qualibet  retinere ,  Ad  huius  igitur  donacionis  eui- 
denciam  ac  plenam  &  irrefragabilem  firmitatem  sigillum  meum^  &  sigilla 
SQpradictorum  videlicet  domini  Th  knutsons  iUustris  regis  svecie  marscalci 
philippi  vifssons  dilecti  fratris  mei  ac  discreti  viri  petri  rangwaldssons  pre- 
sentibus  sunt  appensa,  Geterum  vt  hec  mea  donacio  irreuocabilis  existatv& 
perpetuum  robur  optineat  firmitatis  iliustm  domini  B  sweorum  gotborumque 
regis  litteras  humiliter  peto  in  quibus  ipse  hanc  meam  donacionem  ratificet» 
&  confirmet,  cuius  interest  secundum  leges  regni  iusta  moderacione  proM- 
dere  casus  .&  artieulos  quosque  in  regno  emergentes  prout  sibi  videbitur  & 
expedire  dinoscatur  orainare  Datum  &  actum  anno  domini  M*,  CC^  XG* 
sexto  Jn  die  sancti  siluestri  pape  &  confessoris  stokholmis.. 


5v.  Diphm.  IL  3g 


—        aa6         — 

1 1 8  6.  '  2  9  7-  Stockholm^ 

KoDUDg  BiAGBES  staflistelse  p&  föreg&^nde  Fru  Inge borgs  bref. 

A.  7.  I. 

'  BiR6£RUS  dei  gracia  sweorum  Gothorumque  Ket  Omnibus  presentes 
litteras  jnspecturis  salutem  in  domino  senipiternam  Potencia  principum 
recipit  incrementum  si  fuerit  in  subditOFum  negociis  fractuosa.  Hinc  est 
quod  notum  facimus  per  presentes  Quod  constituta  in  presencia  nostra  no- 
bilis  mulier  domina  Jngiburgis  iilia  quondam  domini  viphonis  Karlsson  vxor 
strenui  viri  Domini  aberni  syxtenssons  nostra  dilecta  consanguinea  maie* 
^tati  nostre  regie  notificare  curauit  ipsam  non  minis  aliquibus  vel  blandiciis 
Mu  precibus  illectiuis  inducta  sed  Magna  beniuolehtia  &  quadam  sincera 
dilectione  mota  ex  sua  mera  &  plena  suorum  propinquorum  voluntate  de- 
dit  eidem  dilecto  raarito  suo  domino  A  curias  suas  scilicet  clastadha  faa- 
Toxstorp  ac  eciam  haranes  cum  omnibus  earundem  curiarum  attinenciis  a- 
gris  videlicet  pratis  nemoribus  molendinis  &  molendinorum  locis  pascüis  & 
piscariis  infra  sepes  &  extra  longe  vel  prope  positis  A  .  .  .  jure  irreuoca- 
biliter  &  perpetuo  possidendas  pront  in  patentibus  litteris  super  hoc  con- 
fectis  non  rasis  non  abolitis  non  cancellatis  nee  in  aliqua  parte  sui  vidatis 
in  audienoia  nostra  lectis  sigiiloque  nostro  ad  ipsius  instanciam  sigillatis 
plenarie  continetur  in  hec  verba  Omnibus  &c,  Se  föregdende  N:o  ii85. 
supplicans  eadem  domina  •  .  •  .  nostre  maiestati  humiliter  &  instanter  qua- 
tenus  eandem  donacionem  predictarum  curiarum  confirmare  dignaremur 
Tnde  cum  in  omnibus  iustis  possibilibus  &  honestis  peticionibus  &  instanciis 
fauorahWem  consensum  &  facilem  prebere  ^ebeamus  &  vel  im  us  prout  regie 
semper  conuenit  maiestati  Supradictam  donacionem  in  qualibet  ipsius  parte 
ratam  &  firmara  perpetuis  temporibus  esse  volentes  prout  superius  actuoi 
est  ipsam  presencium  serie  litterarnm  auctoritatc  regia  confirmamus  Jnhiben- 
tes  firmiter  nihtlominus  &  districte  sub  optentu  nostre  gracie,  Ne  quis  nonnc 
aut  in  posterum  sepedictam  donacionem  aliqualiter  impedire  vel  quomodo- 
übet  audeat  irritare  quominus  robur  habeat  perpetue  firmitatis  in  cuins 
fscti  perpetuam  nocionem  presens  scriptum  cum  sigillo  nostro,  ac  sigillis 
venera bilium  patrum  ac  dominorum  archiepiscopi  &  suorum  suffraganeorum 
a/ioruiiique  magnatum  de  consilio  nostro  fecimus  roborari  Datum  stokholmis 
anno  domini  M',  CG*,  XG*,septimo. 

Af  sigiileo  siy  5~9  samt  det  sista,  stori*e  och  miodre  sfjcLen  qvar;  af  1,  3,  4»  10,  och  det  DÜst 
sista,  remsorna  «|var;  efter  11,  hvart  remsa  bortfallit,  är  ctt  stycke  af  brefvets  nedra  kaot,  tiUi^^ 
med  de  derft  yaraode  sigiil,  bortfrflU.  Brefvet  är  pA  flera  sUlIen  utpläoadt  och  i  ailinaiihel  mycLct  uibkkt 


I187.  ^297. 

Arke^Biskopen  i  Upsala  Niu  Allxssohs  utfiirdade  Kyrkostadgar  (8r  Ärkestiftet 

B.  a:  aJQ, 

Statuta  synodalia  dyocesis  vpsalensis. 

Anno  .domini  M*  CC  XC  septimo  nos  nicolaus  diuina  miseracione 
arcbiepiscopus  vpsalensis  apnd  predictam  ecclesiam  nostram  fecimus  &;pu- 
plicauimus  subscripta  statuta  in  synodo  nostra. 

Primum  mandauimus  quod  quilibet  sacerdos  indutus  vestibus  sacris  ex- 
cepta  casula  diebus  dominieis  in  pulpitario  legens  salem  &  aquam  bene* 
dicat  puplice. 

Jtem  quod  saoramerita  ecclesie  cum  omni  reuerencia  &  attencione  ob* 
seruentur  &  pixis  corporis  christi  sine  crismalia  munde  habeantur. 

Jtem  quod  in  ecclesiis  testudinatis  pannus  ynus  seu  vestis  inter  altare 
&  testudinem  superius  extendatur  propter  immundicias  expellendas. 

Jtem  quod  de  vino  &  oblatis  cauti  sint  quod  illa  munda  habeant  & 
incorrupta  similiter  &  pallas  corporalia  &  alia  ornamenta  altaris  &  ecclesie 
munda  &  nitida  conseruent 

Jtem  quod  quilibet  sacerdos  de  prepositi  seu  prelati  sui  licencia  sibi 
confessorem  eligat  &  recipiat  cui  confiteatur  &  qui  ipsum  absoluere  possit. 

Jtem  quod  nullus  sacerdos  se  intromittat  alterius  parochianum  confes« 
sare  vel  alia  sacramenta  sibi  ministrare  sine  licencia  ,parochiaIis. 

Jtem  quod  nullus  sacerdos  questionarios  seu  bedellos  elemosinas  peten- 
tes  in  Sua  ecclesia  vel  parochia  circuire  sustineat  nisi  nostras  habuerint  litte- 
ras  patentes« 

Jtem.  mandamus  quod  quilibet  sacerdos  beneficium  ecclesiasticum  adep- 
tus,  omnia  que  ante  se  in  fundo  ecclesie  ihuenerit,  vocatis  aliquibus  de  pa» 
rochia  diligenter  conscribat,  necnon  predia  libros  &  indumenta  ecclesie  ip- 
sius,  &  ipsam    scripturam  preposito  vel  prelato  suo  quam  cicius  committat. 

Jtem  mandamus  quod  nullus  fundum  ecclesie  vel  habitaciooem  ad  locum 
alium  transferat  vel  transmittat  absque  nostra  licencia  speciali,  predia  eciam 
ecclesie  vel  pratella  nullus  distrahere  vendere  vel  permutare  presumat  absque 
nostra  licencia  speciali  Cum  autem  necessitas  suaserit  vt  permutacio  seu 
distractio  prediorum  huiusmodi  fieri  habeat  hoc  prelato  insinuare  qui  no* 
l)is  postmodum  super  hoc  scribat  ^  nostrum  super  hoc  expectet  rescrip* 
tum  &  mandatum  Qui  autem  in  premissis  vel  aliquo  premissorum  culpabi- 
lis  inuentus  fuerit,  tamquam  nostri  transgressor  mandati  secundum  exigen* 
ciam  sui  delicti»    per  nos  vel  per    alterum    cui  super  hoc  speciale  nostruni 


—       aa8        — 

mandatum  commiserimus  puniatur  Qui  vero  bona  ecciesiastica  superfiUif 
erogauerit  et  propter  hoc  fundum  ecciesie  reddiderit  desolatum  tamquam  di- 
lapidator  bonorum  poniatur. 

Super  ieiuniorum  obseruacione  talem  fecimus  declaracionem  vt  in 
posterum  cum  festum  aliquod  vigiliam  habens  ieiunabilem  in  die  lune  euene- 
rit  in  sabbato  precedenti  ieiunium  illud  fiat,  sicut  iura  hoc  mandare, 
Tidentur  sed  propter  penitencie  consuetudinem  a  ieiunio  cessetur  in  hoc 
easu,  ad  vigilias  autem  in  pane  8c  aqua  seu  in  piscibus  ieiunandas  ill;  so- 
lum  ecciesie;  precepto  astringantur  qui  in  XVIII*  anno  sue  etatis  fuerint 
constituti. 

Gonsiderantes  insuper  quod  ex  prohibito  terre  laboricio  in  quibusdam 
festis  sanctorum  &  vigiliis  sub  pena  pecuniaria  multa  dampna  &  incommo- 
da  incolis  terre  nostre  peruenerant,  indulgemus  in  posterum  vt  homines  cir- 
ca terre  culturam.  arando.  seminando.  metendo,  colligendo,  ac  fenum  &  sege- 
tes  inferendo,  necessitate  exigente  laborare  volentes  licencia  a  suo  presbitero 
parocbiali  requisita  &  optenta  absque  pena  pecuniaria  que  ipsis  in  premis- 
sis  consueuerit  inponi  liberi  valeant  operari,  Jta  tarnen  laboricium  huius- 
modi  in  premissis  faciendis  h'citum  esse  voinmus  vt  extra  huiuscemodi  labo- 
ricia  ad  alios  quoscumque  labores  se  illis  temporibus  inpune  non  extendant 
Quod  si  fecerint  seu  eciam  si  in  laboricio  terre  in  premissis  casibus  indulto 
'  licenciam  a  suo  presbitero  parochiali  requirere  contemserint  &  habere  pena 
pecuniaria  pro  contemptu  prout  fieri  consueuit  puniantur  Jn  dominicis  autem 
Omnibus  vel  festiuitatibus  precipuis,  vt  puta  exaltacione  crucis  festiuitati- 
bus  beate  virginis^  michaelis  archangeli  natiuitatis  beati  .  johannis  bap- 
tiste  petri  &  pauIi  apostolorum,  laurencii  erici  &  olaui  martirum  &  die 
dedicacionis  a  laboribus  omnibus  vt  consuetum  est  cessandum  fore  uiandamus. 
Jtem  mandamus  vt  presbiteri  diem  beati  dominici  de  officiis  oelebrem  habere 
teneantur  ac  festum  eiusdem  in  dominica  precedenti  coram  parochianis 
suis  vt  moris  est  de  aliis  festis  publicent  &  indicent. 

Jtem  mandamus  in  omnibus  ecciesiis  lapidem  consecratum  ita  latum 
haberi  vt  hostie  in  die  pasche  consecrando  cum  calice  capi  possint. 

Jtem  prohibemus  ne^quis  presbiterorum  libros  scribi  vel  alia  ecciesie 
ornamenta  comparari  faciat^  absque  prepositorum  suorum  requisicione  & 
licencia  speciali. 

Jtem  prohibemus  ne  quis  presbiterorum  parochianum  suum  quemli- 
bet  ab  ecciesia  eliminare  presumat  Vel  a  diuinis  suspendere^  absque  sui 
prepositi  licencia  &  mandato  expresso. 


1188.  1297   d  8  Jan.        Berga  pä  Färmj 

JoHAH  EaoEu  Stadftstelse  p&  Magnus  JÖD$fOM  gäfva  af  a  ittingar  ford  i  ÖsrergSibland  tili  sin 
tjenare  Björn  Naste«  ii. 

A  6.  a.  ^.  3a. 

Omnibus,  presentes  litteras  inspecturis  Johannes  dictus  Angelds^  sa- 
lutem  in  domino  sempiternam.  Quia  dilectus  auunculus  meus  Dominus  Mag- 
nus Joonsan,  fideli  famulo  sno  beroni  dicto  Nasthse  duos  attingos  terre  m 
osghocia,  alium  in  scornebyerghum,  &  alium  in  g^nistlingsethorpum.  Jure 
bereditano  sibi  &  suis  heredibus  contulit  posidendos,  prout  in  iitteris  su- 
per hoc  confectis  plenius  continetur  Jdemque  .B.  ratificacionis  raee  litterai 
super  porcione  predij  que  me  posset  donacione  non  facta  contigisse,  postulat 
instanter  propterea  constare  volo  tairi  posteris  quam  modernis  quod  eandem 
donacionem  ratißco  &  confirmo  irreuocabiliter  per  presentes  renuncians  om- 
nj  excepcioni  que  mihi  in  bac  parte  posset  competere  de  Jure  uel  de  facto 
Jn  cuius  rei  euideris  testimonium  sigillum  meum  vna  cum  sigillo  Domini  .B. 
illustris  regis  sweorum  canoellarii  Domini  Erici  prMentibus  est  appensum. 
Datum  byerghum  Jn  fsering0  feria  tercia  infrä  octauas  Epyphanie  anno 
doraini  M*.  CC\  XC\  Vir. 

Sigillen:  1  nlgot  skadadt;  9  and^ligt^  likaiede«. 


1 1 89.  1 2  9  7   d.    1 5    Febr.  Rafunda. 

Ärke-Bislopen  i  Upsala  Nil$  ALLESsoirsSLyddsbref  för  Thorer  Gjurdsson  fran  Bafunda  i  JemÜand 

B.  a:  997. 

Yniuersis  presentes  litteras  jnspecturis  Nicholaos  diuina  miseracione  Ar- 
chiepiscopus  vpsalensis  Salutem  in  domino  sempiternam  Tenore  presencium 
constare  volumus  ^identer  quod  nos  thorirum  girdasun  presencium  ex- 
.  hibitorem  de.  silua  Rafundüm  in  iaempcia  sub  beatorum  Laurencii  et  Erici 
martyrum  Ac  Ecciesie  nostre  vpsalensis  et  nostram  protecdonem  recepimus^ 
et  munimen,  Jnhibentes  omuibus  et  singulis  firmiter  et  districte  nequis 
eum  indebite  molestare  vel  aggrauare  presumat  Jnhibentes  eciam  districtius» 
ne  quis  eundem  thorirum  Racione  partis  predii  in  silua  predicta  sibi  ab 
Tpsalensi  Ecciesia  causa  hospitalitatis  assignate  iupetere  Census,  taliias  vel 
exactiones  quaslibet  inponere  aut  alio  quouis  modo  grauare  presumat  Ja 
horum  igitur  euidenciam  sigillum  nostrum  presentibus  duximus  apponendum 
Datum  apud  Ecciesiam  Rafundüm  anno  domini  M*CC  nonagesimo  VII 
Die   beati  sigfridi   confessoris. 


1190.  1297   d    16  Mars.  Aby. 

RoBiK  BiBGBASsoMS  Bref  pft  jord  i  Kufrasti  tM  KoDUDgent  Pogate  Christiao  i  past  lor  a  mark 
peDDiogar. 

A.  6.  a.  3.  33. 

Vniuersis  christi  fidelibus  presens  acriptum  inspecturis  H0ßicus  btrg£Ri 
quondam  filius  salutem  inihesu  christo  benedicto  Tenore  presencium  notum 
facio  vniuersis  quod  exposui  Gristiarno  dom^ni  regis  aduocato  XIIILcifn  soli- 
dos  terre  &  tres  denarios  terre  in  chuuastam  in  parochia  yristum  pro  tri- 
ginta  duabus  marcis  denariorum  in  festo  sancti  Olaui  redimendos,  Et  si  termino 
prefixo  predicta  terra  rederoptanon  fuerit,  Gristiarnus  aduocatus  memorataoi 
terram  habeat  &  in  etemum  possideat  Jn  huius  facti  euidenciam  et  testimo- 
nium  sigillum  meum  &  sigilla  domini  schuia  mercatoris  de  westraaros  &  ber- 
tholdi  quondam  aduocati  tauestie  prese.ntibus  sunt  appensa»  Actum  in  aby 
anno  domini  M*  GG*  Nonagesimo  VII*  in   secunda  dominica   quadragesime. 

SigiUcn:  i.  bortfalltl,  reatin  qvar;  3»  3  akadade» 


1191.  ^297  ^^^   2 7    Mars.  Stockholm. 

Stockholms  Stads  Magisti^ts  Fastebref  pi  byte  af  girdar  mellan  Bagabilf  och  St  Ciar«  Kloster. 

A.  3.  f.  a:  3. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  Saxo  aduocatus,  ac  communi- 
tas  ciuium  de  stokholm.  Salutem  in  domino  sempiternam.  Quia  gestd  rei 
noticia  cum  lapsu  temporis,  ab  hominum  memoria  cicius  labitur,  nisi  scrip- 
ture  testimonio,  veritas  ad  posteros  transmittatur ,  idcirco  nos  harum  te- 
nore litterarum  tam  ad  presencium  quam  futurorum  volumus  deduci  noticiam 
quod  Rangbdf  socrus  asmundi  fabri,  ex  parte  vna  &  haquinus  dictus  galli 
procura tor  monasterij  sancte  clare  ex  parte  altera,  jure  citiili  ac  iegnm  terre, 
quandam  permutacionem  fecerunt  in  nostra  presencia  in  huno  modum.  Dictus 
hamque  haquinus  tradidit  eidem  ranghelf  &  heredibus  suis  in  possessionem 
«uriam  monasterij  in  norraemalm,  valentem  decemmarchas,  tali  tamen  ad(!ita 
cotadicion6,  quod  quicumque  curiam  ipsam  inhabitauerint  pro  tempore  cen- 
^um  ex  eadem  soluere  teneantur  monasterio  prout  de  alijs.areis  ibidem  exhibetur, 
Recepit  autem  a  matrona  eadem  pro  curia  ipsa,  duos  sölido»  terre. cum di- 
midio  in  parochia  marcbem,  villa  viby  cum  Omnibus,  eisdem^  in  agris,  pra- 
tis,  siluis,  aqüis,  pascuis,  sev  qvibüscumque  ah'js  attinentibus ,  a  monästeirio 
perpetuo  possidendos.  Predictua  insuper  haquinus,  emit  a  matrona  ipsa  di" 
midiam  horam  terre,  in  eadem  uilla  pro  sex  marcis  den.,  monasterio  inpos- 


sessioAeni,  sub  omnibus  candicionibus  supradictis.  datis  sibi  :^upra.  ipreciuna 
quatuor  marcis  den.  racione  fauorissev  don]\  quod  vild  uulgariter  appellatur. 
SubscFipti  autem  fuerunt  ^  byfaster  &  gardfaster  in  negocio  aupradicto,  vide-^ 
licet  wlpho  speghel  subfe€t»3,  haenzae  fan  bedhen,  magister  burgensis,  botb** 
widus  gyuridis,  Nicholaus  gener  monetarij,  sildaesaen,  Rykulphus,  olaüQS 
bunkefoth,  Jan  hiviti,  haenzaeswarti,  vinimar^  Thethmarus  colloniensis  &  wi-* 
ba]  kfamaeri.  Jn  cuius  eciam  rei  euidenciam,  sigijla  nostra  presentibas  sunt 
appensa.     Actoro  stokholm  anno  domini.  M*.CC*.XC*VII*.  Sexto  kal.  aprilis. 

Sigiilen:    I  obetydiigt  skedadt;  %  blott  bilfteo  qvar. 


1192.  1297    d-   4   April.  Wrela. 

SüNB  SiKS  Stadflstelsebref  pA  dess  svärmodcrs  Arguns  gäfva  af  en  jord  i  Bryigstat  tili  WieU 
Kloster y  med  förbeUIl  af  losolngsrätt  root  34  mark  i  gängbart  mynt,  för  sig  och  sin  bustrus 
aiTviogar. 

A.  8.  c.  4. 

Vniuersis  presentes  Jitteras  Tisuris  vel  audituris  Suno  diclus  siK  Salc6- 
tem  in  domino  sempiternam  Notum  facio  per  presentes  me  in  presencia 
0geri  drabbae  et  fratris  Nicbolai  monachi  de  aluastro  ac  aUörum  discretorum 
placitasse  cum  reuerenda  ac  religiosa  domina  katerina  abbatissa  .  de  wreta 
ac  firmiter  condixisse  quod  predium  Bryigstat  videlicet  tres  partes  octonarii  quod 
contulit  argun  pro  anima  sua  mater  vxoris  mee  claustro  wretensi  supradicto 
monasterio  perpetuo  attinebit ,  Jsta  tamcN  condicione  interposita  quod  pre- 
dictum  predium  p6test  per  me  vel  heredes  vxoris  mee,  XXIIII,  marcis cur- 
rentis  monete  redimi  quando  cunque  nobis  placuerit  esse  rediniendum  jh 
cuius  rei  testimonium  sigillum  meum  vna  cum  sigillis  suprädictorum  0geri 
fratris  Nicolai  duxi  presentibus  apponenda  Datum  wretis  anno  domini 
M*CC*XC*VII*  jn  die  sancti  ambrosii  episcqpi  et  confessoris. 

Sigiilen  skadade^  fiistade  pi  3  ui*  brefvet  klippta  remsor. 


1193.  >.»97    <J-    7    Apr- 

Beogt  Petei'ssIMis'tiiityg  9  ult  hao  A  sio  liustrus  ocb  dess  sons  vägaar  försCIt  delar  af  §;Avdarne 
Hohult,  Botilahult  cnrb  Miglabult  i  Wärend  tot  ai  fnark>  vid  bvtlkas  etlaggande  köpebref 
alaU  «fb&Uai« 

.^Viuli^rsi^^'lf^raQseiis.  Scriptum  visuris  ve)  audituris.   Benedict us  Paather* 
»um,  in  ifirginis  filio  benedicto  Salutem«    Nouerint  vniuersi,  ipe  Benedict  um 


ex  parte  Txoris  mem  Ingelrargis,  et  Haquini  fitij  soi,  Dkti  L&mi,  terrem 
in  Värändia  sitam,  scilicet  quartam  pärtem  in  Hohult,  et  partem  DoodecH 
mam  in  Botilabothi,  et  decimao»  octauam  partem  in  Miglahult  ab  omni  im« 
petitione,  tarn  futnroruro  quam  praesentium,  Petro  Öijassun  proviginti  mar«-, 
icbis  pari  argenti,  et  vna,  recti.ponderis  in  Svecia  Tendidisse,  sub  hac  coa* 
tiitione,  quod  ipse  Petrus  meis,  ex  parte  raea,  Dictam  pecuniam  in  profesto 
beati  Micbaelis  cum  Testimonio  triam  ciuium  in  Skäningia ,  et  prioris  ibidem 
Tel  superioris  committeret  Geterum  dum  praedicta  pecunia  mihi  vel  vxoris 
me»,  vel  üaquino  filio  suo  occurrerit^  loco  praedicto  sepefato  Petro,  super 
hac  venditione  literas  Domini  Regis  Sueorum  committatur,  vna  cum  sigillo 
meo,  et  Vxoris  meae  Ingeburgis,  necnon  Haquini  Lama,  sui  tilij,  in  Testi- 
monium et  evidentiam.  Actum  Anno  Domini  M.  CG.  Nonagesimo  VII.  Sab- 
bato  Palmarum. 

Sigilleo  i^  a»  deruoder  *tecLDade,  3  bortfallet 


.1194*  I  a  9  7   d.    2  9    Apr.  Linköping. 

Mankalken  Tsobkbl   KauTsaoirs  vidimatioii  af  Koirang  Waldemars  Bref  af  den  3o  Juni  1371 1 
med  befalloiiig  ona  dess  iakttaeande. 

A.  3.  o.       \ 

Th,  jllustris  regis  sweorum  Marskalchus^  Omnibus  vestbo.  0stbo.  sun- 
.  dyrbo.  Nyudungi.  Wydbo  &  Thwetom  inhabitantibus  salutem  in  domino, 
Noueritis  nos  litteras  Domini  Waidemari  quondam  regis  sweorumr,  non 
cancellataSy  non  rasas.  non  abolitas  nee  in  aliqua  sui  parte  viciatas 
vidisse  in  hec  verba»  W.  dei  gracia  &c  se  föregäende  N:o  55 1.  Nos  igitur 
vobis  iniungimus  firmiter  &  Mandamus  quod  dictum  censum  annis  singulis 
^cut  superius  expressum  est  exhibere  sine  difficultate  qualibet  studeatis,  Jn 
cuius  rei  testimonium  sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum,  Datum 
Lyncopie  anno  domini  M**.  CG*  XGVII  in  die  beati  petri  Alartiris. 

Sigillet   fiunes   Dästan   oskadadt 


1195.  1297  ^-  ^9  ^P'*- 

eo  Lams  II:s  i   Linköpiog   vidimatio 
fSntiodigaiide  om  dess  iakttagande« 


Biskopeo  Lams  II:s  i   Linköpiog  vidimatioo  af  Kooimg  Walderoars  Bref  af  den  So  Joni  M^Jh 
med  f"         " 


B»  3.  1^3  T.  •  ^ 

,   Laürengids  dej  gracia  episcopus  lyncopensis  Omnibt|$  wfstbo  8q  0stbo 
suhderbo,  nyudbiunge  vidhbo  &  thwetum  jnhabitantibus  salutem  jn  domino 

«empi- 


sempiternam  Constare  vobis  volumus.  nös  &  dominum  thyrgillum  marscal- 
cum,  Jomininn  nicholaum  legiferum,  dominum  tuconem  jonsson  &  domi- 
num ragwaldum  puka  die  beati  petri  martiris  vidisse  litteras  dominj  wal- 
demari  quondam  regis  swecie  non  rasas  non  aboiitas  non  canoellatas  nee 
jn  aliqua  suj  parte  viciatas  jn  hec  verba  W  dej  gracia  &c.  Se  föregor 
ende  N:o  55 1.  Nos  igitur  teuere  presentis  vniuersitatem  vestram  petimus 
&  rogamus  quod  sensum  predietum  fideliter  &  sine  contradictione  exhibe- 
atis  jta  quod  quelibet  parochia  proprio  sacerdoti  Datum  lyncopie  anno  do- 
mini  M*CC*XCVII  die  beati  petri  martiris. 

1196.  1297   d.   3   Juni.  Lybeck. 

JoHAVs  «r  Schedvi  intyg   att   hao    afstAU   tili    BisLop  Ysar  i  StreogDäs  jord  i  DuDker  och 
Wadsbro. 

A.  g.  3.  5.     - 

Vniuersis  presentes  litteras  Jnspecturis,  Johannes  de  Schedüi  apud  ual- 
les.  salutem  in  domino.  Nouerint  vniuersi,  Quod  dominomeo,  domino  ysaro 
episcopo  strengenensi  assigno  duos  solidos  terre.  vnum  in  duncker.  sub  petro 
&  berone,  &  vnum  in  vazbro  sub  petro  filio  quondam  halstani.  eo  tytulo 
quo  eidem  terram  meam  iu  r0rdhe  euidenter  &  litteraliter  assignaui«  sicut  in 
litteris  patentibus  quas  sepedictus  dominus  mens  episcopus  strengenensis  su^ 
per  hoc  acceperat  continetur.  Datum  apud  lybec  anno  domini  M*.  CG*. 
XC*.  VII.  secunda  feria  pentecostes  Sigillo  prioris  strengenensis  pariter  & 
meo  subappensis. 

Sigillen:  af  i^  ett'stjcke  qvar;  a,  miodre  skadadt;  bSgge  aadeliga,  i  rö'dt  vax. 

1197-  1297   d.    14   Juni.  Arboga. 

Biskoparoe  Bbtvolp  i  Skara  pcb  Ysars  i  Streagaät  AflaUbref  for  Arboga  kyrka. 

L.  b.  75. 

Universis  praesentes  literas  inspecturis,  Bryniolphus  Dei  Gratia  Epi- 
scopus Scarensis,  &  Ysakus  eadem  Dei  Gratia  Stregnensis,  salutem  in  Do- 
mino sempiternam  dieunt.  Licet  is,  de. cujus  munerevenit,  ut  sibia  fidelibus 
8ub  digne  et  laudabiliter  9eryiatur,  de  abundantia  pietatis  suae,  qu«  roeri* 
ta  supplicum  excedit  &  vota  digne  servientibus,  raulto  majora  retribuit\ 
quam  valeant  promereri.  Nihilominus  desiderantes  reddere  populum  Domino 
acceptabilem ,  Christi  Fideles  ad  complacendum ,  &  quasi  quibusdam  allecti- 
▼is  muoeribus,  indulgentiis  videlicet  &  remissionibus  invitamus,  ut  exinde 
BiTinsb  misericordiae  reddantur  certiores,    Cupientes  ergo,  ut  Ecciesia  Beajti 


—        a34        — 

Olavi  in  Arbuga^  DkMesid  Arüsiensis^  digri»  bo'noriba?  &  devotione  po^ 
puli  frequentetur«  omnibus  vere  poenitentibm  8c  coofessis ,  qni  eandem  Eccier 
Slam  in  quatvor  Festivitatibus  Beatae  Virgin»  &  in  anoiTenariJa  dedicatior 
oia  aju$deni  ecdesiae;  ac  in  FestoBeati  Okri  Martyris;  nee  non  in  sölenni* 
täte  ApostoIoriiBi  Petri  &  Pauli,  cum  reTerentia  &  honore  visitaYerint,  de 
Omnißotantis  Od  Miserioordia  XL  dies,  dum  modo  ad  id  dieecesam  consen«' 
sus  accesserit,  annis  singulis  misericorditer  relaxamus.  In  cujus  rei  testimo«- 
nium  Sigilla  nostra  praraentibus  duximns  adponenda.  Datum  apiid  Arboga 
A:o  Domini  MCG  nonagesimo  septimo  XVIII  Kaiend.  JaliL 

II9&,  1297   d.    jr5  JuBir  Ärbogä. 

Arke*BiskopeQ  IfiL»  Allsssovs  AflaUbrcf  för  SLo  klosler. 

A.  5  b.  I' 

Vniuersis  presentes  Iitteras  iuspecturiSt  Nicolaus  miseracione  diuina 
arcbiepiscopus  vpsalensis,  satutero  in  domino  sempiternam  Licet  is  See.  sdsom 
N:o  435  tili  exinde  diuine  misericordie  reddantur  graciores,  Cupientes  igi- 
tur  vt  ecciesia  dilectarum  nobis  in  christo  (iliarum  sanctimoniajium  in  sko, 

3ue  in  honorem  beate  virginis   niarie    constructa    est,    dignis  honoribus   & 
euociorie  poputi  frequentetur,  omnibus  vere  penitentibus  &  confessis,  qui 
eandem  ecciesiam  in    festo  puriücacionis  beate    virginis  6c  per  octo  dies  se- 

SuenteSt  nee  non  in  festo  beati  Johannis  baptiste,  aceciam  per  octauas  eius* 
em  festi  cum  reuerencia  et  honore  visitauerint,  de  omni  potentis  dei  ini- 
sericordia,  ac  beatorum  petri  &  pauli  apostolorum,  sanctorumqoe  lauren- 
ci  &  Erici  martirum  eiusdem  auctoritate  confisi,  Quadraginta  tfierum  in* 
dulgencias,  de  iniunctis  sibi  penitencijs  annis  singulis  .misericorditer  relaxamus. 
Judulffeucias  eciam  dicto  mouaslerio  sko,  ab  alijs  ^ecclesiarum  prelatis  coJJat^s 
approoamus  Sc  ratificamus  per  presentes/ Jn  cuius  rei  testimonium  sigillum  no- 
strum  presentibus  est  appensum  Datum  apud  Arbugha  anno  domini  Mille- 
simo  ducehtesimo,  Nonagesimo«  septimo,  sabbato  proximo  post  festum  trinitatis. 

Af  Sigiliet  eU  stjcke  i  behälL 

iigg.  ^297   d.    16  Juni. 

KonuDg  Bi&GERS  Bref,  med  ihtyg  att  Junker  Erik  medgifvit  Sigmund  Keldorsson  för  trogen 
tjenst^  den  hao  bevisat  bans  fader  Konung  Waldemar,  de  gods  hau  i  Arno*  i  SfiDf 
och  Wadaholoi  samt  i  TbiuAa  befiaa»  iinntbafio, 

A.  6.  a.  9;  34* 

.  BiRGEiiüs  dei  gracia  sueorum  gothorumque  rex  Omnibus  pre^nt.Q^l<H 
teras  inspecturis  salutem  in  domino  sempiternam  Tenore  preseaoitun  notuni 


—        435        — 

facirotis  vniuersis^  quod  dHectus  fratruelis  noster  domicellus  Ericas  in  pre- 
sencia  religiosorum  virorum,  fratfum,  Olaui  gardiani  stokholinehsis  Jatp* 
iilfi  ie^oris  ibidem,  &  laurencii  prioris  arosiensis  ordinis  predicatorufn, 
nee  flon  saxonis  äduöeati  stokhölmefisis,  non  inuituä,  non  illectuä,  hon 
coaetus,  non  indaetus  set  mera  &  spontanea  voluntate  discräto  virö  sig- 
mHndo  keldorsson  räcione  seruicij  quod  dömirio  Waldemaro  quondäm  tö- 
gi  patri  eiusdem  domicelli  Erici  fideliter  impenderat^  dedit  et  assignauit 
ao  appfopriando  tradidtt  totum  preditim  quod  possedisse  dinoseitur  in  arn0 
in  villis,  seby  &  vadhahoiro  cum  ömnibus  suis  pertinenciis,  in  piscnrijs 
silüis.  insulis,  agrts  et  pratis  inrra  sepes  &  extra  sibi  &  suis  heredibüs 
perpetuo  possidendum.  Jnsuper  predictus  domicellus  Ericas  eciäm  ^k  iaie^ 
fa  &  Ifbera  voluntate,  consensum  &  assensum  adhibuit  quod  quicquid 
prefatus  dominus  valdemarus  pater  suus  vxori  thorstani  longi  in  eisdem 
villis  seby  &  vadhaholm  cohtulit,  &  ipse  sigmundus  ab  ipso  tborstano  & 
viore  sua  titulo  empcionis  acquisiuerat  iibere  possideat  &  quiete,  ipsam- 
que  donacionem  ratam  habuit  &  perpetuo  ac  irreuocabüiter  stabilitam 
Transferens  in  eundem  sigmundum  &  suos  heredes  liberam  &  plenariam 
fdonltatem  predictas  possessiones  vendendi,  commutandj  seu  quocumque  mo« 
do  volnerit  ordinandi,  pro  sue  libito  voluntatis,  Ceterum  consensum  suum 
liberum  Vt  prediximus  adhibuit  donaeioni  facte  prediclo  sigmundo  per  se* 
pedictum  pätrem  suum  dominum  valdemarum  de  curia  in  thiufta  sita  cum 
omnibfts  suis  pertinenciis,  8c  eandem  donacionem  ratam,  gratam,  firmam, 
&  irreuocabHiter  ratificatam  habuit,  }>rout  in  litteris  suis  super  hoc  ebnfee^ 
tis  plenius  continetur.  Jn  cuius  rei  testimoniüm  Sigillum  nostrum  presentir 
bus  est  appensum  vna  cum  sigillis  dilectorum  consiliariorum  nostrorum  ac 
fratrum  premissorum  quorum  sigilla  eisdem  presentibus  sunt  appensa,  Jn- 
super promisit  predictus  domicellus  ericus  vt  cum  primo  sigillum  propri- 
um habuerity  has  litteras  eodem  sigillo  velit  vtique  communire,  Datum 
aono  domini  MV  CG.  XC.  Vir.  XVL  kal.  Junii. 

Sigilleo:  i,.  4  sksdade^  i  bortfallet,  3  fulistäDdigt;  alla  p&  silkestr&dar;  dessutom  hSl  for  flera  ttgill. 

I200.  '2g7    d.    2  1    Juni.  Idö. 

BiskofMirnes   i    Linkfiping^    Strengoäs   och   Wexiö   Aflatsbref  (6r   dem,   som    besöka    Upsaiä 

Domkyrka. 

^  A.  3.  a.  4:  14. 

Vmüersis  presentes  litteras  Jnspecturis  LAüaENCiüslincopensis,  Ysarüs 
strengianensis,  &  Magnus  vexioaensis  dei  gracia  Episcopi,  salutera  in  domino 
aempiternam.  Licet  js  &c  jajö/7iiV;o  435  ^/// apciores,  Cupientes  igitur  vt  eccle- 
sia  ypsalehsis  que  omniuro  Regni  huius  mater  est  &  Metropolitana,  dignis  honori- 


—        a36  ,     — 

bus  &  deuocfone  populi  frequentetur,  omnibusvere  penitentibti»  &  confessisf« 
qui  eandeni  eGclesiam  vpsalensem  metropolitanam,  Jn  Cena  dcmiifii,  &  singulis 
diebus  sequentibus  vsque  ad  octauas  pasche  ,&  in  festis  beatorum  Laurencij 
&  Erici  Martirum,  ac  per  Octo  dies  earundem  festiuiiatum  sequentes^Sc  in 
Quatuor  festiuitatibus  beatevirginis  iMarie,  videlicet  Assunipcionis,  Natiaita- 
tis,  Purificacionis  &  Annunciacioiiis,  &  per  Octauas  predictarum  sollempni* 
tatum  deuote  visitauerint ,  seu  eciam  ad  fabricaro  eiusdeoi  ecciesie  pia  kari- 
tatis  subsidia  fuerint  elargiti,  INos  Laurencius  lincopensis  Quadraginta  dies, 
Ysarus  strengianensis^  Quadraginta  dies^  &  Diagnus  vexioneosis  Quadra- 
ginta dies,  de  oninipotentis  dei  misericordia,  &  beatorum  petri^  Scpauliapo- 
stolorum  eins  auctoritate  confisi  de  iniunctis  sibi  penitencijs  ex  voluntate 
et  consensu^  Reuerendi  patris  Domini  uostri  metropolitani »  annifr  siugulis 
misericorditer  relaxamus,  Datum  apud  J%0  anno  domini  Millesimo.  Ducea** 
tesimp.  Nonagesimo  septimo  yndecimo  kalend.  Julij. 

Alla  }  SigilUn  bortfallna;  rcmsorna  qvar» 


I20I.  ^^97-  ^21    JunL  Idö. 

Biskoparncs  i  Skara^  WesUrA^  och  Ibo  Aflatsbrcf  fö'r  dem^  som  besö'ka  Vpsaia  Dooikjrka. 

Viiiuersis  presentes  h'tteras  Jnspecturis,  Bryniülphus  skarensis,  Petrus 
arosiensis,  &  Magnus  Aboensis^  dei  graciä  Episcopi,  Scc^  lika  med  näst  fö- 
regdende   N:o  1200. 

Sigilles:  af  1  hSgra  sota  »tycketi  <|vaf;  2,  3  bortfaüna^  remsorna  qvar« 


1202.  ^^97   <!•    i3  Juli.  Stockholm^ 

Konung  BtRGERs  och  Ärke^Biskopen  Nils  Allessovs  Stadga  om  Hetsingarnes  Tionde. 

A.  7.  a.  3.  1. 

'  Bjrgerüs  dei  gracia  sueorum  Gotborumque  Rex  &  Nicolaüs  miseracione 
diuida  Archiepiscopus  vpsaiensis  Omnibus  tarn  clericis  quam  laycis  ^elsin- 
giam  iuhabitantibus  Salutem  in  domiuo  aempiternam,  Dei  prouidencia^  que 
sua  sapientissima  dispocicione  vniuersa  gubernat,  Jdeo  nos  in  culmine  re- 
giminis  colloeauit,  vt  ea  que  rectitudinis,  equitati$  ac  pacis  sunt,  subditis 
ördinemus  Ea  propter  Nos  considerantes  controuersiam  &  discordiam  qua 
ihter  clerum  &  populuni  super  juribus  &  consuetudinibus  ecciesiasticis  in 
terra   vestra  ad  tempus  fuerat,  jpsam  sedare  &  abolere  cupientes   jntellecta 


plene  ordifiaciooe  qtiara  felicis  rfecordacionis  Birgerüs  dux  soeorum  incli- 
ttMSy  &  venerabilis  pater  Domiuus  Laurencius  vps^ilensis  ArchiepisGopüSi  olim  ^ 
ia  terra  ve^trä  sup^^r  premissis  juribus  statuerant  ordinamus  &  statuimiis 
infra  scripta,  volentes  &  precipientes  ea  in  poaterum  ab  omnibus  &.singulia 
terre  veatre  ifMolis  inuiolabiliter  obderuari,  Jn  primis  omnes  decime  predia*  v 
)ea,  integre  reddantur,  que  postmodum  in  tres  partes  equales  diuidantur 
quarum  vnam  recipiat  sacerdos^  alteram  rusticus  penes  se  reaeruet,  pauperibus 
etfCgandam,  Tercia  vero  in  duas  partes  equales  diuidatur^  quarum  alterairi 
eeciesia,  alteram  autem  recipiat  arcbiepiscopus  vpsalensis,  Decime  eciam  de 
s^lmombus^  alleo,  foca,  &  pellibua  simiUter  reddantur  &  diuidantur,  Deci« 
me  quoque  de  animalibujs  integre  persoiuantur,  Jta  quod  decimam  de  agnis 
et  edis,  soluant  in  festo  beati  Michaelis,  vitulum  vero,  seu  porceilum  deci- 
mandum,  Nouem  dierum  ad  minus  sacerdoti  commitant,  Quod  si  rusticus 
oon  habuerit  decem  vitulos»  quemlibet  infra  denarium  numerum  redimat 
vna  marcha  butiri,  Si  eciam ,  tres  agnellos  vel  edos  babuerit,  redimat  illos 
dimidift  Marcha  butiri,  si  vero  Quinque,  redimat  eos  vna  marcha  butiri,  si 
vero  Octo  redimat  Marcha  butiri  &  dimidia.  De  vno  autem  agno  ve(  edo, 
seu  duobus,  nichil  detur  PuIIus  autem  equinus  duabus  partibus  vnius  vine 
de  tela  redimatür,  Pretere  in  missis  sponsalium  sacerdos  benedicendis  can- 
deias  &  öblacionem  tradat,  pro  quibus  duas  vinas  tele  recipere  teneatur,  Jn 
crastino  vero  nupciarum  mulier  introducenda  sacerdoti  soluat  vnam  vlnam 
tele,  Mulier  autem  introducenda  post  partum,  pro  candela  &  oblacione  soluat 
sacerdoti  duas  vlnas  tele,  &  cibum  dictum  altarisbyrS  faciat  pro  sue  libito  . 
vdluntatis,  Oblacianem  quinquies  in  anno  paterfamilias  &  materfamilias  face« 
re  teneantur,  hijs  videlicet  diebus,  Jn  Natali  domini,  Jn.  purificaciöne  beate 
virginis,  Jn  pascha  Jn  festo  omnium  sanctorum  &  in  festo  dedicacionis,  Jn 
quibus  festiuitatibus  sacerdos  tradat  eis  öblacionem,  Jpsi  vero  pro  hijs  sol- 
uant sacerdoti  duas  vlnas  tele,  alij  autem  omnes  in  die  pasche  communican-^ 
dr  illo  tantum  die  offerant  sacerdoti,  denarium  vnum  vel  sui  valorem ,  Jndie 
Tcro  Parasceues  quttius  öblacionem  faciat  pro  sue  libito  voluntatis,  Pro  pen- 
sione  vero  dicta  maala  Mercennarius  quilibet  soluat  sacerdoti  duas  vlnas  tele, 
Mercenaria  autem  viiam  vlnam  tele  cum  tercia- parte,  Si  autem  filius  vet 
filiafamilias,  extra  doraum  paternam  vltra  annum,  mercede  se  locauerit, 
soJuät  sacerdoti  integrum  Maala  prout  superius  est  expressum,  alias  ad  ista 
non  teneantur,  Jtero  exhibicio  cibariorum  que  dicitur  Matsknt,  ter  in  anno 
iiat,  singulis  vicibus  de  vno  pane  &  edulio,  id  est  leff  &  laeffs  snueell,  Pro 
defuncto  quoUbet  fiant  tres  misse,  vna  in  die  sepulture,  altera  in  septenar 
rio,  Tercia  vero  in  triscenario,  ad  quas  missaa  sacerdos  agentibuf  curam  de^ 
functi,  öblacionem  ministret,  pro  qua  oblacione  in  qualibet  dictarüm  missa* 
roM  sacerdos  recipiat   sex  vlnas  tele,  &;  Tres  panes  cum  edulio  e^dem  psü* 


—        a38      .— 

Albus  congruenti,  anniuersarium  antem  pro  mortoo  Rollns  nisi  qut  vohierit 
facere  teneatvr^  Si  autem  super  premissis  Jnribus*  ^ig^endift  seu  exhibeodis 
di&senftio  ortatur,  tunc  sacördos  doos  viros,  &  ille  a  quo  aliqtiid  exigitur 
alios  duos  viros  assuroant,  quorum  arbitrio  dicta  dissensio  temineiiir,  quam 
si  dicti  Tiri  terminare  nequiuerint,  ad  prepositos  dicta  dlMensio  referatnri 
Quecunque  autem  ecciesiastica  secularisve  persona,  contra banc nostram ordi« 
nacionem  in  premissis  vel  quolibet  premissoruin  venire  presiia|iserit|r  indig-* 
naciooem  riostram  atque  vindictam,  se  nouerit  iocursnram,  3h  euios  rei  te- 
stimonium  sigilla  nostra ,  &  sigpillum  domiui  Thyrgilli  Marsk^lki,  a§ent»  tunc 
negocia  regni  cum  hec  statuebamtor ,  Presentibus  sunt  appensa,  Actwn  stok« 
bolmis   anno  dotnini.    M^JCC*.  Nooagesimo  septimo,  Tereio  Jdiis  tn^y 

SigiHm  Nx>  ly   3  boi^tFallna;   N:o  a  «idclijly    sliMiadC« 


i2o3.  ^297    d.    3   Aug-  Säckested/ 

Biskop  Betvolts  i  SLara  vittnesboitl,  att  BUkop  Dan  vid  bcrranotet  i  Örebro,  sedao  baa 
derstädes  invigt  sin  efterträdare  Tsar,  oeh  i  Stockholm  vid  den  tid  dA  Konung  Magni 
likbegangelse  firad^s  och  lAgtt  mot  Karefcrne  ontrflddes,  afstätt  afl  sio  riltt  tili  gSrdaroe 
Thegoaby  >ä^fa  Muodristhorpy  soa  bans  bi^ader,  Biskop  Aa und  bade  taitameaterattÜläMBf« 
Das  Domkjrka. 

A.  3.  g.  i  4. 

Omnibus  presens  scriptum  jnspeetüris^  B.  Dei  gncia  skarensis  Epi« 
scopus,  Salutem  jn  Domino  sempiternam.  Notum  facimua  Tniuersis  ta« 
posteris,  quam  presentibüs,  &  testamur.  Quod  nobilis  wir  Dovinus  Dan 
Jons.  son.  jnmediate  post  consecracionem  Retierendi  patris»  fratris  nostri  Do- 
mini ysari  Episcopi  Straengenenais  jn  0rdsbro  vbi  consitiam  Dooiifii  nostri 
regis  habebatnr,  coram  nobis  ac  multis  alijs  nobilibos  &  discrctis,  eonMittl« 
tus,  omni  jüri  &  actioni,  quod  vel  que  jn  curia  thaRghseby  sibi  compeeijt 
vel  competere  pbsset^  renunciauit  penitus  &  expresse.  Jtem  Dictus  dominito 
dan,  conuocato  jlerum  concilio  Domini  nostri  regia  jn  stokholm^  tempore 
quo  expedieio  estiualis  ad  Karelos  primo  mittebatur,  &  exequiö  Domifti 
Magni  pie  memorie  quondam  regis  ibidem  celebrabanttir^  jn  presencia 
nostra  äc  muhorum  discretorum  lidssrnum  constitutus,  renunükiuit  oauit 
juri  &  actioni  quod  vel  que  jn  ciiria  mundrtsthorp  sibi  oompecijt,  aut  con* 
petere  videbatur.  Quas  quidem  ciirias  tbsegnseby  viddicet  &  aaimdristhorpf 
Reuerendus  pater  dominus  annundus  frater  predicti  Domini  das,  felicis  ire-^ 
eordaeionis  episcopus  quondam  strsengenensis,  £cclesie  strsengenensi  refimiit; 
racione  ac  nomine  testamenti.     JN'premissorum  igitur  testjmoniam  fiteuioen^ 


ciam  pfeiliorem  sigpillttin  nostmm  presentibus  est  appeiisuio.     Datum  Saekk^ 
staduoit   Aquo  Damini  M*,GG*,XCVI1*.     Tercio  Non.  Augusti. 

EU  stycke  af  sigiliet   finoes. 


1204.  '397     ^-     ^^     ^"g* 

Kyrkoherdeo  i  Ryd  Ikbs  Gifvobref  p&  jord  i  Berga  tili  Aivastra  Hosten 

.  A.  3.  V.  i:  iS.  •).    . 

Ynioerus  cbristi  fidelibus  presens  scriptum  visuris  vei  audituris,  Acho 
plebanus  ecclesie  rydh,  Sakitem  in  omnium  saluatore,  Tenore  presencium 
tarn  futuri  uouerint  quam  presentes,  me  sanum  corpore  vtinam  &  anima 
terciam  partem  octonarij  terrecum  .XVI:a  parte  existentis  in  bierghüm  fra- 
tribua  aluastrum  pro  salute  &  refrigerio  anirae  mee  contulisse  iure  beredita- 
rio  inperpetuum  possidendo,  Jsta  tarnen  condicione  imposita  quod  me  uiuente 
vsui  meo  terra,  cederet  memorata^  prolöcucionem  autem  diotam  fest  super 
hoc  facto  cercius  firmando  magiius  cristine  filius  deferebat,  presentibus,  Do- 
mino swantapolk  Domino  Nicholao  condam  cellario,  Dan  rangwalzson  Rang- 
waldo  dicto  ata  necnon  &  alijs  quamplurimis  fidedignis,  Fratribus  itaquesu- 
pradictis  exeqatorem  huius  dati  Dominus  swantapolk  se  spopondit^  Cuius 
^iam  sigillum  in  huius  rei  euidenciam  firmiorem  vna  cum  meo  presentibus 
est  appensum ,  Datum  anno  domini  M*.CC\XC*.Vir,  Jn  festo  sancti  LaurencijV 

.Sigilto)    I9  a  bortfallna;  efter  3  fianas  bl&  träd«r  qvar. 


i2o5,-  '2Q7   den   4    Sept  Alsnö, 

Ifartkalkeii    TaoaKSL  Katmsoas   Breftiil  Helsingaroe  om  utgSrande  ou  som  vanligt  af  vi^a 
fonii  &tagw  utiagor  tili  deraa  sockueprcster. 

A.  -6.  a.  s:  S5« 

.  THyaax&iLus  knutsoh  Jllustris  sueorura  Gothonjmque  regis  Marskalkus, 
vniuerais  helaingiain  inbabitantibus  salutem  in  domino  sempiternam ,  volumua 
&  mandamus  Quattnus  obueocionta,  seu  pensiones,  ex  longa  consuetudineMfic 
laudabili  institucione  debitasy  quas  presbitesris  vestris  parochialibus  propter 
statuta  qu^dam  per  vos  &  inter  vos  facta,  ac  publicata,  ad  tempora  aliqua 


*)  FiJioet  ätwpjt  i  aftliift  A^.iKv  t«  16«  i|tf«irdad  i4oi  af  riddart^Nib  MBfiiuMoniti.jfl.   BSde 
onglaal  och  oopia   mycket  skadade  af  fukt. 


^erogare  omisistjs,  ad  requisieionem  &  Tnandatum  prepositomin  vestrorum, 
integraliter  absque  difficültate  &  reclamacione  qualibet,  supplendo  exfaibere 
curetis,  sicut  regiam  vindictam  volueritis  euitare,  Tantum  in  hac  parte  fa- 
cientes,  quod  inandatum  nbstrum  sibi  senciant  profuisse,  Jn  huius  nostri 
mandati  euidenciani,  sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum,  Datum 
apcid  alsnu  anno  domini  Millesimo,  GC*.  XC*.  VIP.  Pridie  non.  septembris. 

Sigiilet  bortfailet  fr&D  den  ür  brefret  klippta  remsao. 


1206  1297   (!•  8   Sept.  Warohem- 

VestgStha   Lagmannen   Beugts  stadfästelse  pA  fiidre  bref  rctraade  Spaooahutt  iftsom  Gudhcmt 
klosters  ftillbörighet,  med  uppgift  &  ofimnde  g&rds  grfluser. 

A.  3.  I.  a.  la. 

Omnibus  presentes  litteras  visuris  uel  audituris  Benedictijs  legifer 
waasgothorum,  salutem  jn  domino  sempiternam ,  quoniam  ea  que  geruntur.  prop- 
ter  labilem  hominum  memoriam  faciliter  in  dubium  reuocantur,  njsi  scripta- 
ra  superstite  viuacis  littere  testimonio  succedentibus  patefiant.  noueriat  igi- 
tur,  tarn  posteri  quam  presentes  Me  discretorum  virorum  videlicet  domini  ,0. 
waesgothorum  legiferi.  suique,  domini.  f«  legiferi.  nobilis  successoris,  litteras  non 
rasas.  non  cancellatas,  nee  in  aliqua  parte  viciatas,  diligencius  conspexiss^. 
tociusque  seriei  veritatem  coram  melioribus  &  discrecioribus  tocius  waßsgocie. 
secundum  proprie  conciencie  facultatem  personaliter  excusisse,  neminemque 
supradictarum  litterarum  tenorj  contradicentem  inuenisse,  quin  sanctimonia- 
les  de  gudhemh  terram  circa  mansionem  ipsarum  in  spanaeholt  a  monte,  ys- 
que  /ad  stagnum  wsetor,  secundum  terre  leges  optinuerunt,  rate  &  irreuoca- 
biliter  inperpetuum  libere  possidendam.  cuius  latitudo  tauta  est  ex  utraque 
parte  riuuli  piscacionis  qui  dicitur  krepling  iuxta  dictum  stagnum,  quaota 
est  prope  predictam  mansionem  inter  pontes  riuulorum,  Qua  propter  cpm 
iam'  discretorum  virorum  nostrorum  antecessorum  litteras  confirmacionis 
super  hoc  &  iudicia,  reperieram  ac  cunctorum  assensum  wassgothpriim  &  fauo- 
rem  adhesisse  eadem  predia  irreuocabilia  presencium  teatimonra.  meoque  si- 
^illo  duxi  confirmari.  Nequis  autem  confirmacionem  hanc  infringere  uel  ät- 
temptare  presumat  diuine  maiestatis  vindictam  &  humane  .affuturaoi  postulo 
banc  paginam  tam  rate  paccionis  attemptanti.  Datum  warnemh  anno  do- 
mini  M*.  CG*.  XC  *).  VIL  sexto  jdus  septembris. 

Sigillel  bortfalleti  reouaa  qvar* 

1207. 

*)  Tiotalet  ir   utbiekt,   iaen   rammet  med^ifTer  blott  XG,  livilket  ock  finnes  {  Örofaieiml  Af^ 
skr.  E.  4?.  677- 


1207.  1297,  d   7   Oct.  AIsQQ. 

KonungBiKGBBsBref  till*oili  3  Folklandens  inney&nare  med  tillblnnagifvande,  att  lrke>>Bjsko- 
pen'Nils  Allessons  arbetsfolk  och  legohjon  äro  befriade  fr4o  alla  utskjlder. 

BiRGERüS  dei  gracia  sueorum  gotorumque  rex,  Omnibus,  tiundiannt:, 
attundiam,  &  fieedrundiam,  inhabitantibus  graciam  cum  salute,  volentes  la« 
boratores  seu  merceanarios  in  carijs  reu^rendi  patris,  domininicholai  archie- 
piscopi  vpsalensis,  commorantes  ab  exactionibus  seu  inposicionibus  quibus- 
libet  liberos  esse  pariter  &  exemptos,  a  quibus  &  intelUgimus  eos  fuisse 
liberos  temporibus  retro  actis ,  Jnhibemus  sub  obtentu  gracie  nostre,  ne  quis 
ipaos  huiusrnodt  faciendis  ascribat,  seu  quouis  alio  modo  per  premissa  gra- 
uet vel  molestet,  Jn  faorum  igitur  euidenciam  pleniorem  sigilli  nostri  mu- 
Tiimine  scriptum  presens  duximus  roborandum ,  Datum  alsnu.  anno  domini. 
M*,CC*.XC%  VIL     Non.  octobris. 

Sigiltet  bortfallet  frflo  den  ur  bvefvet  skurna  remsan. 


J1208.  1297   d,   7  Oct.  Alsnö. 

Konuog  BfEGBRS  Forläniogsbref  p&  en  tomt  i  Stockholms  förstad  tili  Ärke-Biskopen  Nils  i  Up« 
sala  med  yiikor>  att  efter  Ärke-Biskopenl  död,  densainma  ega  med  erläggande  af  derpft 
gjorda  omkostnaderi  Alertaga. 

A4  7.  a  I.  3o. 

BiRGERUS  dei  gracia  sueorum  gotorumque  rex  Omnibus  presentes  litteras 
inspecturis,  Salutem  in  domino  sempiternam,  Significamus  per  presentes, 
Qttpd..  nos  fundum  quemdam  stocholmis  iuxta  finem  pontis,  versus  Sytra 
malm  viginti  quatüor  ylnarum  in  longitudine  &  .XVIIL  vlnarum  in  latitu- 
dine,  Reuer^^udo  patri  domino  nicholao  archiepiscopo  vpsalensi  conferimus 
&  assignamus  pro  T&ibus  suis  et  ecciesie  vpsalensis  occupandum,  Jta  tameu 
quod  si  Qobis  yel  uöstris  successoribus  post  dicessum  seu  mortem  dicti.  pa* 
tris  3*  domioi.N.  vtile  atque  expediens  visum  fuerit  eundem  fundum  nostris 
▼sibu6  applicare,  refusi»  expensis  in  diclo  fundo  faätis  secundum  taxacionem 
&  arbitrium  diseretorum,  eundem  reuocandiius  nobis  liberum  sit  atque  sa- 
laum,.  Jn  borum  ^itur  euidenciam  pleniorem  sigilli  nostri  muriimine  scrip* 
tum  presens  duximus  roborandum,  Datum  alsnu,  anno  domini;  M  .  GC  , 
XC*.  VII*.    Nonis  oatobris. 

Sigillet  bortfälkt  fr&a  den  ur  brefvet  klippta  t-emsan«. 
Ä/.  Diplom.  IL  .*  ** 


laog.  1297  d.  9  Oct 

Koottog  BiiöBas  Brei  a&gAwd»  frihet  tot  Upsata  I>oiiik]rrk|>gods  frlo  KoogL  ofstyMer« 

BiRGERUS  dei  gracia  sueorum  Gothorumque  rex.  Omnibos  pre^ntes 
litteras  inspecturis.  saiutem  in  domino  sempiternam«  Tenore  pF^sendum  con*- 
aare  yolumus  euidenter  Quod  nos  possessiORes  et  predia  ad  fabricam  «c* 
clesie  vpsalensis  vel  prebendas  choralium  spectancia  que  per  proeuratoret 
aeu  syndicQS  eiusdem  ecclesie  reguntur.  et  djspoQuntur.  'cum  villicia*  oolonis« 
fainiliis  et  personi»  eeteris  in  eisdem  bonis  coiniiiorantibus  ab  ooinibus  ju« 
ribus  et  causis  regalibus.  solucionibus.  ioiposicionibus  iridelicet  spanoala. 
Jedhunx^Iama.  Ettagiald,  et  skipuist«  ac  exjbibicioQibus  quibuacunqne  juri  no* 
stro  et  nomini  debitis  penilus  libera  reddimus  et  exempta.  ai  ¥ero  expe^ 
dicionem  nostram  euocari.  vel  iudiciuni  nostrum,  seu  corone  juramentam  in* 
fringi.  aut  generali ter  a  toto  regno  requiri  aubsidium,  aeu  cansas  in  oeiml 
tis  faomicidiis  mordh  dietis  atque  furtis  .emergere  contigerit.  et  atructaras 
nauium.  jsfa  ipsis  nullatenus  libera  reddimus«  sed  ea  ad  ordinacionem  no- 
stram et  ad  fiscum  reginm  volumus  pertinere.  Prohibentes  firmiter  ne  qais 
ipsos  contra  premissas  libertates  audeataliquatinus  molestare,  prout  graciam 
nostram  diligit  inoffehsam.  Datum  anno  domini  .M*.  CC  XC  VIL  in  die 
beatorum  martirum  dyonisii  sociorumque  eius. 

£tt  stjrcke  af  sigiUet  är  qvar   pi   eo  ur  brefvet  klippt  remia« 

12  10.  1297     d.     12    Oct 

Biskopen  i  LiDkoping  Labs  Urs  Bref  tili  Domhafvande  i  Skeooioge  med  fdrbud,  att  appfafi  den 
af  Biskopeo  recian  afdomda  tTisteo  mellaa  Wreta  kloster  och  lohan  af  Skoraaberg^om  Karlaby. 
,  •  A.  B.  V  1.  . 

Laurehgius  dei  gracia  Episcopns  lyncopensia  vninersia  akeningie  placi* 
tantibus.  salutem  in  domino ,  Quia  super  controuersia  mota  Monasterio 
^anctimonialium  wretis.  per  Jobannem  de  skornabydergli.  super  predio  sito 
in  karlaby.  quod  quedam  monialis  ibidem,  ingridis  dicta  dighr*^  eideniMo* 
nasterio  ex  consensu  heredum  suorum,  prout  allegatum  exstititcoram  nobis, 
secum  contulit  perpetue  possidendum,  sentenciam  prdtulimus  pro  Monasterio 
predicto,  volumus  &  Mandamus  vt  nullus  vestrum  iudicium  tenens ,  nee  im* 
inoratus  Johannes,  Tel  sui  propinqui,  super  dicta  controuersia  procedat  vel 
se  aliquatenus  intromittat,  quousque  sepe  dicta  controuersia,  coram  dominis. 
Rege,  archiepiscöpo,  &  nobis,  sentencialiter  fuerit  terminäta.  presertim  cum 
de  huiusiAodi  iudicare,  ad  nostrum  examen  pertinere  dinoscatur,  Datum  anno 
domini.    M^  CCV  XC\  Vir.  IIU\  Jdus  octobris. 

Sigiliet  fallet  fr&o  den  urklippti^  remsao. 


—       443       — 
121 1.    '  i2gi7  d.   ta  Nov.  ~  LuDd. 

Kaoileo  i  Lund  Gdrin  testailieiitariska  anordoing  af  sin  gftrd  Lockarup   tili  Stephaai  «Itai*e 
t  Lands  domLyrka,  tili  UBderhftllaode  af  Arsbegäogelse. 

B.  i:  aa6^ 

Testcunentum  g0tonis  cellerarij  super  afna  curia  in  lockorpad  altare  beati 
Stephan] .  de  qua  procurator  fohrice.  suum  tenebit  anniUersarivm. 

Jn  nomine  patris  &  filij  &  spiritus  sancti  Amen.  Ego  G0to  canonicus 
lundensis  sciens  nichil  esse  certius  morte  &  nichil  incertius  bora  mortis«  ip«* 
um  bonis  operibus  cupiens  preuenire  de  bonis  mihi  a  deo  concessis  testa- 
mentum  meum  condo  &  ordino  in  hunc  modum.  lego  igitur  &  per  scotacia^. 
nem  triido  ad  altare  beati  stephani  in  ecc|esia  beati  laurencij  lundis  curiam. 
meam  cum  omnibiis  pertinenciis  suis  roobilibus  &  iinmobilibus  quam  babeo  in 
lockathorp  cum  tali  condicione  quod  procurator  fabrice  lundensis  ecclesie  qui 
nunc  est  vel  qui  pro  tempore  fuerit  ipsam  curiam  sub  ordinacipne  sua  teneat. 
&  redditus  mihi  prouenientes  singuiis  annis  pro  anima  mea  eroget  in  hunc 
moduBi.  primo  yidelicet  sacerdoti  dictum  altare  officianti  quinqüe  marchas  de- 
narioram  conferet  annuatim.  qui  tres  missas  in  qualibet  septimaoa  sit  dicturus 
▼nam  videlicet  de  beata  virgine.  secundam  de  sancto  andrea.  sancto  stephano 
&  sancto  laurencio  alternatim.^terciam  vero  pro  defunctis  volo  eciam  quod 
ipse  procurator.  ad  dictum  altare  officiandum.  qiiicunque  voluerit  ydoneum, 
ittstituat  sacerdotem  jtem  volo  quod  de  predictis  prouentibus  deducantur 
tres  manche  den.  due  ore  den.  ad  offeriendum  in  anniuersario  meo  8c  fratris 
mei  laghonis  vno  &  eodem  die  celebrando  Canonicis  autem  residentibus  & 
non  re»dentibus  qui  vigiliis  &  misse  interfuerint  dimidia  roarcha  den. 
vicariis  qui  vigiliis  &  misse  interfuerint  tres  ore  den.  ministro  ecclesie 
&  pulsantibns  in  turri  ipso  die.  ora  den.  &  pauperibus  scolaribus  II  ore  den. 
erogentur.   jtem    volo  quod   ad  ornatum  dicti  altaris  media  marchi  reserue- 

}ur  annuatim.  Et  si  quid  residuum  fuerit.  memoratus  procurator  pro  vo- 
ontate  sua  ordinet  &  disponat  prout  anime  mee  viderit  expedire  Ne  igi- 
tur super  huius  ordinacione  testamenti  aliqua  valeat  inposterum  dubitacionis 
&  contradictionis  materia  suboriri.  sigiila  venerabilium  dominorum  capituli 
lundensis  conueiitus  omnium  sanctorum  Conuentus  fratrum  predicatorum  & 
c^nuehtus  fratrum  minorum  lundis  nee  non  &  Cristiarni  &  asionis  eiusdem 
loci  canonicorura  vnacnm  meo  proprio  presentibus  sunt  appensa.  Dictos  au- 
tem dominos  cristiarnum  &  asionem  canonicos  predicti  testamenti  constituo 
&  ordino  exsequtores.  Datum  &  actum  lundis  Anno  dominj  MCG  nonage- 
nmo  septimo  in  crastino  beati  martinj  confessoris« 


i2ft3.  1297   d-   19  Dec.  Hamiiätrö. 

Labs  Bobs&g«  bref  ^im  uibyte  af  j^Uiliga  gtrdar  4iU  Juleta  KlostmN 

A.  S.  h.  2. 

Vniuersis  christi  fidelibus  presentes  litteras  inspecturis.  Ladrengius  bo- 
ByiEAGH,  salutem  in  domino  sempiternaiB.  Nouerint  vniuersi  nos Domino  Ab- 
bati  de  Julaethura  &  conuentuj  ibidem  vnani ' curiam  in  tborp,  cum  opidulo 
diclo  ragnuthorp.  &  molendino  ibidem,  necnon  &  mirceto  wlgariter  diclo  pors- 
lect,  iuxla  grafsiobodher,  singulisque  mobilibas  &  immobilibus  eisdem  bo- 
nis  adiacentibus,  sicut  ea  posl  Dominum  amundum  haralz  son,  babuimus,  ty-» 
tulo  commulacionis  reliquisse,  süperaddita  rna  ora  terre  in  wik,  quam  eis 
dedimus  lali  condicione  quod  eandera  oram  lerre  pro  predijs  alijs,  ipsis 
tarn  vlilibus,  resoluere  possumus  si  velimus,  recipientes  ab  ipsis  curiam  in 
bialmsaeler,  cum  bonis  omnibus  mobiiibus  &  immobilibus  eidem  curia  adia« 
^  cenlibus.  sicut  in  diebus  Domini  haraldi  gudmundson  habebantur,  Integra  Sc 
quieta,  Jn  cuius  rei  teslimonium  sigillum  nostrum  presenlibcrs  est  appensum, 
presentibus  famulis  noslris  algoto  yiglughae  son  &  pelro  nichlaes  son  armigeris 
fk.  alijs  pluribus  fidedignis,  Datum  hamar0,  anno  domini.  M*.CC*J£C',Vir, 
feria   .Vrta.  post  dominicam  qua  canlatur  officium  Gaudete. 

Sigillety  u&got  sLadadty  fiooes« 


i2i3.  1297  d.  28  Dec.  Upsala. 

Ärkv-'Balopen  Niui  Allbssoits  förläDingsbref  tili  Prestmannen  Xoat  i  Wendel  pi    Ibyggeby  t 
'    haos  lifstid. 

A.  3.  a.  4:  i5. 

NicoLAüS  miseracione  diuina  archiepiscopus  vpsalensis  Dilecto  in  chri- 
slo  fib'o  kanuto  presbilero  ecciesie  Vendil,  salutem  in  domino  sempilernam. 
Cum  dignus  sit  operarius  mercede  sua,  nosintuitu  tu i  seruicij  ecciesie  nostre 
vpsälensi  fideliter  inpensi  de  consensu  noslri  Capituli^  ad  vitam  tuam  tibi 
coqcedimus  vsumfructum  octo  solidorum  terre  in  villa  abyggiaby.  tue  pa- 
rochie  jta  quod  dictam  lerram  non  distrahas  nee  permules,  nee  in  aliquasui 
parle  diminuas,  sei  in  morte  tua  ad  fabricam  ecciesie  nostre  vpsalensis  prediete 
jntegre  reuertatur,  Jn  cui?is  rei  teslimonium  sigillum  nostrum  presentibus  est 
appensum,  Datum  vpsalie  anno  domini  Millesimo.  Ducentecimo.  Nonagesi- 
mo  septimo  jn  die  beatorum   jnnocenlum. 

Ett  stycke  af  sigillel  fiones  i  deo'  ur  brifret  LlippU  remsao.    ' 


i'sri4-  1293  d»  .  .\  SöderkopiDg. 

Edkao   efler  Lars   af  Stiytringe  RAOiraiLDs  bref  med  tillkaanagifvände  af  sfiUcl)  hvarjUl  tvr* 
sten  metlaD  henne  och  hennes  inftg  Herr  Birger  Petersson  blifvit  bilagd« 

A.  6.  a.  a.  30.. 

Omnibus  ^presentes  litteras  visuris  vel  audityris  Raonildis  relicta  lau- 
rencii  qtiondam  de  snytringe,  salutem  in  domino  sempiternam,  Gonstare  volo 
Singulis  per  presentes,  questionem  inter  dileetum  gener  um  meum  dominum 
Byrgherum  pcetaerson  &  me  ad  tempus  habitam  &  versam,  Taliter  fuisse  termina* 
tarn,  Jta  qüod  Eidem  dilecto  genero  meo  domino  B.  dimiseram  tres  solidos  terre 
cum  dimidio  in  vn0  sibi  suisque  heredibus  in  perpetuum  proprie  possidendos 
Jnsuper  prefatum  dominum  .B.  reddideram  liberum  ex  prouentibus  affrsed 
dictis  ptouenientibus  de  insula  supradicta  quo8  ad  me  pertinere  putabam»  Raci- 
one  mediatbrum  discretorum  videlicet  dominorum  Aberni  sixstenson^  lauren- 
cti  bobdßrgfa«  Mägni  karlson  quorum  sigilla  pariter  &  nreum  hiis  in  testimo« 
nium  presentibus  sunt  appensa.  Datum  suthrcopie  in  domo  fratrum  mino- 
ram  crastino  octaue  beate  virginis  marie,  Anno  domini  .M*.  CC*XG*  VlIL 

Remsorna  efter  4  sigill  finnas. 


i2i5-  1298  d.  *  .  .  Högby, 

Jojr  IifOBTALDssojrs  och  FoLKE  J0VSSON8  betygy  att  RoriL  i  Tuna  genom  bjle  Lommit  i   log* 
]]g  besittoing  af  oägra  Folkes  och  Fröken  Ragnborgs  gods. 

J.  6.  u 

Omnibus  praesentes  literas  visituris  vel  aüditurisIoN  Ingwaldsson,  FoLKa 
loifSSON.  Salutem  in  Domina  Tenore  praesäntium  omnibus  in  hotescat  qiiod 
Dominus  Rörj6üs  in  Tunum,  habuit  de  nobis,  sub  Titulo  Cambij\  et  le- 
gato  permutationis  secundiun  leges  Patriae,  dimidiam  marcham  terri»,  in 
H'wssaby  marcham,  duas  autem  oras  terrae,  abute  de  nobis,  quae  attinebant 
pnellad  fulconis  Jonssons^  Domicellae.Rangburgis,  &  in  eadem  parochia  vi-- 
^ielicet  oram  terrae,  in  Rergby,  et  oram  terrae  In  Lundby,  Et  quod ipne  Domi- 
nos R.  8l  baeredes  sui ,  irrevocabiliter  terram  possideant  ^upradictam.  In  cuius 
-Facti  Evidentiam  pleniorem  sigilla  nostra  praesentibus  sunt  appensa,  Datum 
Anno  Domini  M;  CG.XC.  VIII,  In  Högby.  Feria  secunda  proxima  post  In- 
ventionem  beate  Mariae. 

Sigillet  finites  derumjer  «afritadU 


—       «46       — 
fai6/  1398  d.   IQ  Jan.  Strengoa«. 

Ujumm  GmniBMom  intjrg,  att  hm  tili  Uptala  DooikTrka  arstftt»   och  Ar    1297  f••^^  Moit 
erhillit  faltkomlig  btlalniog  for  sin  i  AderM  erhiUo«  aodel  af  Arno. 

A*  S.  a.  4«  31. 

Omnibus  presentes  litteras  Jaspectüris,  Magnus.  GR£GK)Ri«soN^  sulutem 
IQ  domino  sempiterAam,  Quia  summus  reraiii  opifex  deos^  de  rebas  huBtt« 
nk  SIC  prouidit»  Tt  in  eis  nichil  esset ,  quod  non  varietati  temporuih,  se« 
transmutacioni  subiaceret,  profbcto  patet,  oraninm  mortalium  fiwta^  temporii 
motum  sequi,  &  per  eonsequens  non  participare  natoram  perpetui,  aet  ei 
sui  natura  esse  transitoriä  &  caduca,  Ne  ergo  eorüm  memoria  que  agun« 
tur  in  tempore,  simui  com  tempore  elabatur,  necesse  est  tt  scripture  a»- 
miniculo  fulciantur,  Hac  igitur  consideracione^i  Ego  Magnus  kiducttts,  m 
nöttciam  tarn  futurorum  quam  presencium  deducere  volens,  aignifico  per  pie* 
sentes,  quod  partem  insule  arn0,  que  ad  me  ex  successione  patema  perue^ 
nit,  eomputatam  ad  quatuor  Mardias  terre  cum  quinqiie  oris  terre^'  juste 
ac  legaliter  pleno  jure  dimiseram  ecclesie  vpsalensi  Domino  Magno  boM 
Memorie,  dei  gracia  Electo  tunc  eidem.  ecclesie  presidente,  recognoscens  per  pre- 
sentes  mihi  ad  voluntatem  meam,  pro  parti  insule  predicte  integre  fore 
satisfactuni  /  Jnsuper  in  huius  mei  facti  euidenciam  maiorem,  &  memoriam 
perpetuam,  ad  instanciam  venerabilis  patris  Domini  Nicolai  miseracione 
diuina  arcbiepiscopi  vpsalensis,  &  discreti  Yiri  domini  Ewerardi  eiusdem  ec- 
clesie decani,  super  hijs  ad  me  nomine  suo  directi,  sub  anno  domini  Mille? 
simo,  ducentesimo.  Nonagesimo.  VII*.  feria  quarta  post  purificacionem  bes- 
te Yirginis  ia  villa  alatunum  parochia  hiaelestum,  in  pretorio  communi,  fir- 
marios,  seu  testes  dedi,  qui  wigariter  fastar  appellantur  videlicet  Olauum 
jngiuasti  filium  de  heruestum,  Jofaannem  de  knythlingi,  saxonem  de  hfzTgh- 
by.  vlfonem  de  hiselestum,  Nicola  um  filium  Jacobi  de  bruoestum,  Thyrgil- 
lum  d&  stabby ,  Jngiualdum  de  stabby,  Hulmvidum  de  stabby.  olauum  de 
stabby  V  hemmingum  vlfson.  andream  de  tunum,  Thieluonem  de  beerestum, 
sillonem  de  bserestum,  Petruni  de  grytum,  Suenonem  de  grytum.  Thij^lfo« 
nem  de  brunum,  Olauum  de  valamyri,  laurencium  debuaranstum,  Oilonfm 
judicem,  sunonem  dictum  glam  de  vilsberghi,  Gisonem  de  kielkestum,  ola* 
uum  de  haeruestüm,  ketilbernum  de  versestum,  &  olaum  de  gyriingi,  in 
premtssorum  autem  robur  &  testimonium  euidens,  s^illum  itieum  presen- 
tibus  est  appensum,  datum  strengienesie,  Anno  domini  M*.  GC^^XC*.  Viir* 
Die  veneris  jnfra  octauam  Epipbaniedomini. 

Sigillet  tkadadty  pS  en  or  brefvet  Uippt  reoifa. 


iäi7^  i2gS  d.    lo  Jan.  Strengnas. 

Em».  Tftrtwaons  qTittens  pft  erhiileD  kSpesumma  fSr  det  tili  Arke-Biskop  Nils  f$raAlda  Gvtnhj 
i  Sigtaoa  sockeD. 

A«  3.  a.  4*  i?« 

Omnibas  preaentes  litteras  Jnspecturis,  Eaiccs  p^tersson  /  salutem  in 
domino  sempiternam ,  Tenore  presencium  recognosco  m^chi  satisfactum  esse 
ad  meam  ▼oluntatem^  pro  voo  solido  terra  cum  duobus  den.  &  dunidio,  in 
TiUa  grenby  parochiä  ecciesie  beati  petri  sictonie  situatis^-quod  predhim 
Tendidi  Reuerendo  patri  domino  Nicoiao  miseracione  diuina  archiepiscopo 
vpsalensi,  secundum  terra  consuetudinem  adhibitis  firmarijs  vvigartter  dictis 
fastar,  de  quibus,  vnus  erat  dominus  ysarus  Episcopus  strengienensis  &  alij 
quam  plurimi  discreti,  Jn  cuius  presencia  premissa.  facta  fuerunt,  In  hnius 
autem  mee  recognicionis  testimonium  sigillum  meum  presentibus  est  appen- 
sun^  datum  apud  ecciesiain  strengienes  anno  domini  Millesimo.  CG*.  No** 
nagesimo.     Octauo,  feria  .VI.  infra  Octauas  Epiphanie  domini. 

Sigillet  adllgt,  nigfbt  skadadt,  pft  en  ur  brefvet  kfippt  remsa. 

I 

13 18.  129B  d.  9  Febr. 

Marskalkeo  TBoauir  Khvtssovs  Bref  om  ett  jordabyte  nued  Irke-Btskop  Nils  i  Upsala. 

1^  a.  5t. 

'  Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Th.  kkCtsson  domini  b.  illustris 
regis  sweuorum  marscaicus  Notum  facimus  pet  presentes ,  quod  noscum  ve- 
nerabili  patre,  domino  N.  archiepiscopo  ypsalensi  quandam  prediorum  per* 
rautacionem  fecimus  in  hunc  moduni»  videlicet  quod  nos  eidein  domino  ar* 
dii^piscopo  vpsalensi  predium  duorum  solidorum  cumdimidio  quod  habui* 
mua  in  TÜla  stawj  parochiä  feringatunum  cum  omnibus  sibi  de  Jure  pertinentibos 
per  presentes  assignamus  pro  duobus  solidis  in  villa  litlinge  insula  wer0,  paro- 
i^ia  danar0  simul  cum  omnibus  et  singulis  ad  dictos  duos  solidos  spectan- 
tibus  de  iure  modo  quocumque  datum  Anno  domini  M*  CG*  XG*  Octauo 
in  dominica  sexagesime« 

12 19.  1298  d.   1 3  Febr.  Säckestad. 

Biskopen    Bryitolfs   i   Skara  Bref  om   utbyte   Mo  Biskopsbordet  af  Dunly   samt  Searstad  i 
WermlaDd  tili  Domprosteriet  dmot  ])omprastik5ppaii  af  Kinds  och  Mtirks  bärader. 

A.  3. 

.Omnibus  presens  scriptum  jnspecturis,  B.  Dei  gracia  scarensis  Episco- 
pus.   Salutem  jn  Domino  sempiternam.     Qubniam  ea  que  geruntur  propter 


labil^i^  hominum  meinoriam  frequenter  jn  dubium  reuocantur,  nisi  scripUira 
supefstite ,  &  viuaci»  littere  testimonio,  succedentibus  ^patefiant,  Tenore  pre- 
sencium  constare  volumus,  tam  posteris  vniuersis  quam  modernis..  Jnternos 
&  Ecclesiam  nostram  scarensem  ex  vna  parte ,  &  disdretum  virum  dominum 
benedictum  eiusdem  ecclesie  prepositum  ex  parte  altera  ,^  de  consensu,  &  con- 
silio  capituli  nostri,  permutacioqem  quaiidam  factum  esse  per  hunc  modum, 
\idelicet)  quod  nos  modium  prepositalem  jn  prouincijs  kyad*  &  Mark,  ab 
ipso  domino  .B.  preposito  recipientes,  Giiriam  nQ$tram  jn  dynlu,  cum  sui» 
adiacencijs  vbicumque  positis.  &  Golonias  nostras  jn  searstadum  jn  waerma^ 
landia,  cum  earum.  pertinencijs  qujbuslibet  jntra  sepes  &  extra,  prope  & 
alonge  sitis.  predicto  domino  .B.  &  suis  post  eumsaccessoribus,  nostro,  £07 
^lesie  nostre,  8c  successorum  nostrorum  nomine,  assignauimus  jn  perpetuum 
possidendas.  Jn  cuius  testimonium  sigillum  nostrum ,  &  Sigillum  Capituli  qo: 
stri  presenfibus  sunt  appeqsa.  Datum  saekkistad.  Anno  Domini,  M*,CC*, 
XC*VIIP.     Jdus  februarij. 

$igillet  N:o  i  bortfalleti  N:o  Tl  nAgot  sladadt, 

PiJ^rdnsidan  nied  gammal  hand/  rendicio  in  dyolu  facta  domino  Benedicto  tuncson  a  vene- 
rabili  patre  domino  brynniulpho  episcopo  scarensi. 


12  20.  1298  <!•   24  Febr.  Skara. 

Predikarebrodern  Thorers  foi^skrifning  pä  ett  utur  Sigtuna  Kloster  Untaget^  Breviarium. 

A.  3.  c, 

Omnibus  presentes  litteras  jnspecturis  Frater  Thorirus  de  sictOTi^i 
ordinis  predicatorum ,  jn  domino  salutem.  Tenore  presencium  recognoscp, 
breuiarium  quod  habeo  esse  Gonuentus  sictoniensis,  micbique  per  Priorem 
&  fratres  eiusdem  loci  ad  vitam  meam  concessum,  jta  quod  ad  djctuQi  Sic- 
toniensem  Conuentum  vbicuroque  me  morj  qontigerit,  reuertatur.  Jn  cuins 
recognicionis  euidenciam/sigilia  Reuerendorum  patrum,  fratris  jsraelisPrio; 
ris  Sictoniensis,  &  fratris  Laurencii  Prioris  Jnsulensis,  ad  meam  peticionem  prc- 
sentibus  sunt  appensa.  Datum  Scaris,  Anno  Domin j  .M*.  GG*.  Nonagesimo. 
Oetauo  Feria  quinta  post  festum  beatj  Mathie. 

Stjrcken  af  de  andeliga  sigilleii;  i  rodt  Tax  pA  remsor  ur  brefvet»  fianas.  qYiur. 

12  2.1;^ 


—        ^49         — 
122  1.  1298  d.    i8  Marsu  Hult. 

B^kopen  Labs  i  LiDköping  stadftstelse  pä  ea  öfverenskofnmelse  melUn  Kyrkoherdeo  Forkund 
och  Thorer  i  Näs  om  en  6. 

A.  8.  h  ♦). 

Omnibus  presentes  literas  jnspecturis.  Laürenciüs  dei  gracia  Epi- 
scopus  lyncopensis.  salutem  in  domino  sempiternam.  Notum  facimus  vniuer- 
sis  Nos  presentes  fuisse  et  vidisse;  quod  nemda  parochialis  de  hulti,  quan- 
dam  insulam  dictam  byar0.  super  qua  controuersia  inter  Dominum  forcun- 
dum  rectorem  Ecclesie  ibidem,  et  thorirum  de  naesi  vertebatur,  se  exhibuit 
et  legaliter  defendere  voluit,  ad  vsus  diete  Ecclesie  et  sacerdotis  nunc  exi- 
stentis,  et  suorum  successorum.  testibus  super  hoc  diligenter  examinatis 
et  auditis.  quod  videns  idem  thorirus,  et  se  in  hac  parte  processum  non 
habere  recognoscens ,  cessit  liti,  et  voluntarie  composicionem  iniit,  suorum 
mediante  consilio  amicorum,  Tt  dicta  insula  memorate  Ecclesie  et  sacerdo- 
ti  qui  pro  tempore  in  eadam  fuerit,  cedere  debeat,  jure  perpetuo  et  irrie- 
uocabili  possidenda.  Tali  nichilominus  cohdicione  adiecta.  quod  prefatus 
thorirus  et  sui  heredes,  piscaturas  suas  apud  predictam  insulam  sitas  habe- 
ant^  jta  quod  sacerdoti  qui  pro  tempore  fuerit  vt  premissum  est,  super 
priato  suo  inFra  sepe  dictam  insulam  sito,  nullum  dampnum  inferant,  yel 
grauamen.  Ne  igitur  super  hoc  in  posterum  aliqua  ambiguitatis  materia, 
seu  aduersancium  calumpnia  generari  poterit,  huiusmodi  composicionem, 
consensu  et  voluntate  vtriusque  partis  accedente,  tamquam  rite  et  raciona- 
biliter  factam,  perpetuis  temporibus  ratam  et  firmam  esse  decreuimus,  et 
sigillo  nostro  presentes  literas  fecimus  insigniri,  in  premissorum  testimpni- 
um  et  cautelam  firmiorem.  Datum  hulti  anno  Domini  M*  CG*  XC*  Octa- 
uo.  feria  tercia  proxima,  post  Dominicam  medie  quadragesime. 

Sigillfct  förkommet 


12  22.  1298   d.   2  2   Mars.  Bred. 

^niken  i  Upsala  Isaajsl  Petekssosis  Gifvobref  pi  Hambra  samt  Alversta  i  Botkyrke   sockea 
tili  Upsala  Domkyrka« 

A.  3.  a. 

Vniuersis    presentes  litteras  Jnspecturis,  Jshael    petri  filius,  Canonicum 
ypsalensis,    salutem  in  domino  sempiternam.      Naturale  est  et  racioni  eori- 


*)  Efter  origiualet  vid  Hults  kjrka  i  JonkdpiDgs  Lan«  och  vidimatioD  häraf  d.    i3   Jan.  144^^ 
afskrifteo  meddelad  ^f  Herr  xCammar«JuDkareo  L.  F.  tML 

Sv,  Diplom,  IT..  .Sa 


—        a5o        — 

WDtgiieuin,  vt  diligentem  se  quisque  dili^t,  et  beneficij  accepti  i(nine« 
mor  nequaquain  existat,  Jdcirco  hac  inductus  consideracione  beneficiorum 
atque  dileccionum«  michi  per  yeaerabiles.  patres,  vpsalensis  ecclesie  videiicet 
prelatos,  a'retroactis  temporibus,  beneiiole  factos^  inmemor  esse  nolens  Te- 
nore  presencium  ad  noticiam  omnium  volo  deuenire,  quod  ob  remedium 
anime  mee  parentumque  meorum,  ex  consensu  et  voluntate  expressa,  dile- 
cti  fratris  mej,  Domini  Birgeri  legiferi  vplandensis  Curiam  meam  Hambra 
cui  duodecim  ore  terre  subiacent,  secundum  computacionem  wlgarem  et 
sedecim  solidos  terre  in  vilfa  i£?uerstum,  parochie  botuidhe  kirkiu^  dyoce« 
sis  strengienensis  situata,  cum  agris,  pratis^  siluis  et  piscarijs,  et  oninibus 
alijs  mobilibus  et  inmobilibus  bonis,  ad  illa  qualitercumque  pertinentibus, 
Titulo  donacionis  inter  viuos  facte,  do,  confero,  et  assigno,  ecclesie  vpsa- 
lensi,  Jure  perpetuo  possidenda,  Jus  omne ,  propriötatem ,  dominium,  et 
possessionem  miqbi  in  predicta  Curia  Hambra,  predioque  jEluerstum  supra- 
dictis,  ac  alijs  omnibus  et  singuüs,  in  eisdem  bonis  vsque  ad  hec  quaHter- 
cumque  attinentibus,  in  ecclesiam  vpsafensem  exnunc  transferens,  et  trans^ 
lata  esse  denuncians  per  presentes^  Que  omnia  in  manibus  Reuerendi  pa* 
tris  domini  Mei  Nicolai  dej  gracia,  eiusdem  ecclesie  archiepiscopi ,  presen- 
tibus  dilecto  fratre  meo  predicto,  domino  Birgero  legifero,  Ac  alijs  quam- 
pluribus  discretis,  libere  dimisi  et  eidem  nomine  ecclesie  vpsalensis  pleno  jure 
assignaui,  Jn  huius  autem  mee  donacionis  dimissionis  et  assignacionis  euiden«: 
ciam.  Memoratique  fratris  raej  domini  Birgeri  legiferi,  expressi  consensus 
testimonium  vna  cum  sigillo  meo,  sigillum  ipsius  presentibus  est  appen- 
sum,  Actum  apud  ecclesiam  Bredh,  anno  domini  Millesimo.  ducentesimo. 
Nonagesimo,,  Octauo^  Sabbato  ante  Dominicam  passionis  proximo. 

Sigillen  hafva  varit  ftstade  pä  remiori  klippta  ur  brefTet;  blott  ettfragcneDtaf  N:oaärqTar« 


12  23.  1298   d.   27   Mars*  Arno. 

JoBAK  Engels,  Johait  iHGeWALOMOffa  och  MhAGRUI  Ga^aassofs  ofvereDskonimelse  med  Ärko-Bn 
skopen  i  Upsala  rörande  fullgörandet  af  Kaniken  Carl  Erlandssons  testamente* 

A.  3.  a.  4. 

Omnibus  presentes  litteras  Jnspecturis  Johannes  dictus  Angelus,  Johan« 
NES  iNGifJALDSSON  legifer  sudbermannie  Responsalis  fulkon»  &  Magnus  gre- 
GORissoN  Responsalis  füii  sui  petri,  saliitem  in  domino  semptteriiam.  Ad 
vniuersorum  noticiam  tenore  presencium  volumus  deuenire  Quod  nos  tracta- 
turi  de  Testamento  domini  Karoli  Eriendson,  bone  memorie  Canonici  quon- 
dam    ecclesie    vpsalensis ,    conuenientes  cum    venerabili    patre  domino    Ni* 


—        a5i         — 

colao'  miseracione  diuina,  arcbieptecopo  vpsfalensi,  determinauimus  &  difBuiui- 
mus  infra  scripta,  que  rata  volumus  inuiolabiliter  permanere,  Jn  primis  jux- 
ta  ordinacionem  predicti  domini  Karoli,  dimittimus  ecciesie  vpsalensi,  med!- 
am  villam  Baldingstadhum  cum  medietale  bonorum  omnium  mobilium  & 
iramobilium  ibidem,  &  molendinum  in  adhelustum,  secundum  modum  &  for- 
mam,  prememorati  testamenti  jure  perpetuo  libere  possidenda,  Jtem  ecciesie 
simbatunum,  dimidiam  Marcham  terre ,  in  villa  Thigbili,  in  parochia  balding« 
stum,  quam  sepedictus  dominus  Karolus  eidem  ecciesie  restituit  &  persol- 
uit,  Jtem  domui  pauperum  vpsalie,  dimittimus  vnam  Marcham  terre,  in  ter- 
ris  minutis,  dictis  vmiordh,  que  fuerunt  dicti  domini  Karoli  in  haghundi 
&  laghundi,  Si  vero  dicte  terre  ad  quantitatem  vnius  Marche  terre  illic  in- 
iiente  non  fuerint,  volumus  quod  defectus  huiusmodi  suppteatur  per  terras 
alias  minutas  eiusdera,  in  alijs  locis,  jta  tamen  quod  si  dictam  domum 
dei  adnichilari  contigerit,  terra  predicta  vna  cum  terris  quas  dominus 
Magnus  joansson  pro  dicta  domo  depu tau it,  ad  nos  vel  beredes  nostros,  abs- 
que  contradiccione  qualibet  reuertantnr,  Jtem  conuenimus  cum  predicto  patre, 
quod  racione  legatorum  aliorum  in  eodem  testamento,  monasterijs,  eccle- 
sijs,  vel  alijs  pijs  locis  aut  personis  quibuscumque,  deputamus  Centum  vi- 
ginti  Marchas  den.  vsualis  mönete,  distribuendas,  prout  ei  &  domino  Andree 
preposito  ibidem,  justum  videbitur,  &  anime  defuncti  Judicauerint  expedi- 
re,  pro  qua  pecunie  summa  sibi  Curiam  bierghar,  in  faering^unf,  obiiga* 
mus  &  inpignoramus  redimendam  ad  vitimum  per  nos  vel  nostrorum  ali- 
quem,  in  nundinibus  dictis  Kyndelthing,  nunc  proximis  que  si  tuuci'edemp- 
ta  non  fuerit,  volumus  quod  dicte  Curie  possessio  simul  &  proprietas,  ad 
supradictum  dominum  archiepiscopum ,  extunc  deuoluatur,  jta  tamen,  quod 
quantum  dicta  Curia  secundum  estimacionem  bonorum  hominum  vltra  valu* 
erit,  Tantum  nobis  per  eundem  domiinum  archiepiscopum  refundatur,  jnsu«* 
per  &  fructus,  de  dicta  curia  medio  tempore  prouenientes,  in  partem  solu- 
cionis  &  redemcionis  eins  volumus  computari,  Jn  horum  autem  robur  & 
euidens  testimonium  sigilla  nostra,  ac  reuerendi  viri  Magistri  andree  prepo- 
siti  vpsaleosis,  necnon  &  fratris  jsraelis  prioris  sictoniensis ,  qui  huic  nostre 
ordinacioni  presentes  fuerunt  presentibus  sunt  appensa,  datum  apud  arn0 
anno  domini  MV  CCV  XC*  VHP.  aexto  KaJ.  apriiis. 

Sigillen  Ifto  t,  3^  5  bortfallna;  N:o  d,  4  skodade«' 


12:^4.  1298   d.   28  Mars.  Afnd. 

Arke-Bi^kopen  i  Upsala  Nils  Ai,lbssovs  Bief  om  den   med  arfviogarne  efter  Magnus  Johans- 
son träffade  öfverenskommelse  angäende  en  i  hans  testamente  stiftad  Vicaria  i  Sko. 

A.  3.  h.  1. 

Omnibus    presentes    litteras  Jnspecturis,    Nicolaüs  miseracioue    diuinä 
Archicfpiscopus  vpsalensis,  salutem  in  domino  sempiternam,  Tractantibiis  110- 
bis  de  testamento  doniini  Magni  Joansun  bone  memorie  racione,  exequcionis 
testamenti  ipsius  ab  eo  nobis  facte,  &  de  perpetua  vicaria,  in  sko  quam  & 
per  speciales  suas  litteras,  &  in  suo  disposuerat  testamento,  aliquid  tinaliter 
intendentibus  stabilire,  heredes   eins  &  responsales  ipsorum,  silicet  dominus 
Johannes  angelus,    Fulko  Joansun,    &  dominus  Joan   Jngiualdsun   responsa- 
lis  eiusdem,   &  dominus  Magnus  gregorissun  Responsatis  tiüj  sui   Petri  con- 
senserunt,   vi  uoluntas  domini   Magni  joanssun  supradicti    quo   ad    vicariam 
predictam  per  omnia   inuiolabiliter   permaneret,  &    perpetue  robur  optineat 
firmitatis,    superadditis   condicionibus    infrascriptis,    videlicet  quod  premissi 
heredes,  &  eis  inmediate  per  carnis   propagacionem  hereditario   jure   succe- 
dentes  potestatem  habeant  simul  presentandi   personam   ydoneam   ad   vicari- 
am  predictam   domino   vpsalensi   qui   pro   tempore   fuerit,  ad  quem  spectat 
jnstitucio  vicarij  memorati,  Jtem  quod  de  duabus  missis  que  prebendario  ibi- 
dem ministranti,  erant  relicte   in    h'ttera    domini   Magni  Joansun  supradicti, 
dicende    pro   prebendarij    ipsius   libito,    volunt   heredes,    vt    altera    illarum 
dicatur  de  Requiem  pro  defunctis,   Jtem  quod  semel  in   septimana  teneatur 
jpse  prebendarius  dicere  vigilias  Nouem  leccionum  preter  ilfas  que  in  litte- 
ra  Domini  Magni   sepe    dicti  inponuntur   eidem,   Jtem   quod   semel   singulis 
annis  celebret  anniuersarium  eiusdem  domini  Magni  Joansun,  domini  Karoli 
Erlendsun,    8c  omnium  predictorum   heredum  simul,   &  quod  eorum  nomi- 
na  inscribantur  in  Ganone  missalis  illius  altaris  ad  quod  deseruit  prebenda* 
rius  p^edictus,  ac  eciam    in   missis   suis   omnibus,  alias  vbicumque  cellibra- 
uerit   deuote   &  diligenter   memoriani   habeat  eorundem,    Jtem   quod   bona 
pro  dicta  vicaria  deputata  non  alienentur,  vel  pcrmutentur  sine  nostra,  vel  . 
successorum  nostfprum,  ac  heredum  predictorum  licenciaspeciali,  Jtem  quod 
präbendarius  ibidem  deseruiensseruientem  habeat  clericum  vel  laycum,inexpen- 
sis  monasterij  predicti  sko,  &  ipsi  prebendario  dentur  a  dicto  monasterio  sko,  va- 
lor  sex  marcharum  argenti  puri  in  moneta  vsuali  singulis  annis,  pro  vestimen- 
tis  suis,  jta  quod,  dictus  prebendarius,  vltra  valorem  sex  Marcharum  predic- 
tarum  nichil  possit,  pro  se,  vel  suo  seruiente,  preter  victum  petere  a  mona- 
sterio memorato,  Solucio  autem  predictarum  sex  Marcharum  argenti  fiat  hijs 
terminis,  videlicet  quod  valor  duodecim  orarum  argenti   in   octaua  pasche. 


—        a53        — 

valör  duodecim  orarum  argenti,  in  crastino  beati  Johannis  bablisle,  va- 
lor  Duodecim  orarum  argenti,  jn  Crastino  beati  Michaelis,  &  valor  duo- 
decim orarum  argenti  in  Gircumcisione  domini,  absquc  diminuciohe  vel  di- 
lacione  qualibet,  soluantur  prebendario  memorato,  Si,  autem  condiciones 
hie  apposite,  per  dominam  abbatissam  &  conuentum  monasterij  sepedicti 
sko  seruate  non  fuerint,  consenserunt  expresse  heredes  sepenominati,  & 
Tolunt  quod  dicta  vicaria  cum  omnibus  condicionibus  per  ipsos  appositis 
pleno  jure  transferatur  ad  ecclesiam  vpsalensem,  vt  sit  vna  cum  völuntate 
ipsorum  heredum,  voluntas  domini  Magni  Joanssun  sepedicti  prout  in  litte- 
ra  sua  super  hoc  cönfecta  continetur,  per  omnia  compleatur,  Jn  cuius  rei 
testimonium  sigillum  nostrum,  &sigilla,  domini  Johannis  Angeh\  domini  Jo- 
hannis jngiualdsun,  Fulkönis  joanssun,  &  domini  Magni  gregorissun,  nechon  8c 
sigilla  predicte  domine  abbatisse  &  conuentus  memorati  Monasterij  sko,  qui 
huic  ordinacioni  per  omnia  Consenserunt,  presentibus  snnt  appensa.  Actum 
apud  arn0  anno  domini  Millesimo.  Ducentesimo  Nonagesimo  Vlil*.  Feria 
sexta^  ante  dominicam  Palmarum  proxima. 

SigilletN:o  i  mycket  skadadt;  N:o  a — 7  bortfallaa,  remsorna  qvai:« 

1225.  1298.  d    2    April. 

PrestmaDDen  Matts  Olofssöits  ifrftn  Ar)>y  Testamen tariska  anordning  af  sin   qvarMtenskap, 

A.  3.  c. 

Jn  nomine  patris  &  Filij  &  spiritus  sancti  amen,  Ego  mathias  presbi- 
ter  tiliüs  condam  olaui  de  asby  graui  detentus  infirmitate,  De  bonis  meis 
patrimonialibus  Testamentum  meum  ordino  in  hunc  modum,  Fratribus  pre- 
-dicatoribus  Sictonie  apud  quos  eligo  sepulturam  confero  decem  marcas  de- 
nariorum  pro  quibus  eis  deputo  unam  oram  terre  in  Karlaby  jta  quod  he- 
redes  mei  dictam  terram  redimendi  infra  annum  habeant  poteslatem  Quod 
si  non  fecerint  volo.  vt  anno  elapso  fratres  de  predio  prout  eis  uisum  fue- 
rit  libere  habeant  ordinäre,  Jtem  ecciesie  Witboheredhe  do  dimidiam  mar- 
cam  den.«  Jtem  ß]ie  fratris  mei  ingifridi  do  tunicam  meam  blauiam,  Jtem 
ingiualdo  fih'o  fratris  mei  Nicolai  do  sellam  meam  &  frenum  meum  cum  cal- 
caribus  Jtem  domino  iohanni  in  gren  do  dimidiam  marcam  den.,  Testes  autem 
istius  ordinacionis  fuerunt  infrascripti,  videlicet  dominus  io)iannes  de  gren, 
fratres  Bernardus  &  albertus,  Rangualdus  frater  meus,  Olauus,  frater  cotix 
dam  domini  johannis  de  gren  8c  alii  phires,  Quia  vero  sigilhim  propriuiir 
non  habui  sigillo  prioris  sictoniensis  &  domini,  iohannis  de  gran  presehtes 
supplico  roborari  Actum  anno  domini  Millesimo  Ducentecimo  Nonagesimo 
octauo  Feria  quarta  ante    phaska. 

Sigillet  N.*o  I   bortfaUety  remsan  qxar;^  N:o  a  nSgot  skadadt 


T226  1298  d.   5   April.  Linköping. 

Biskopen  i  Liokopiog  Laes  IT:s  Skyddsbref  för  Chorgodsens  &boer  och  befrielse  fränBiskop»- 
utskylder. 

A.  6.  •.  9.  37. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  LAURENCiusdei  gracia  Episcopus 
lincbpensis  sAlutem  in  domino  sempiternani.  Tenore  presenciura  notum  fa- 
cimus  vniuersis,  Quod  uiilicos  &  colonos  choralium  cum  bonis  eorum  omai« 
bus  mobilibus  &  immobilibus  familiis  quoque  &  personis  ceteris  in  eisdem 
bonis  commorantibus  sub  nostre  recipimus  protectionis  graciam  specialem, 
volentes  quod  villici  predicti  &  coloiii  cum  familiis  &  personis  memoratis, 
in  causis  quibuscumque  nobis  uel  nostro  iuri  debitis,  ab  impeticione '&  ino- 
lestacione  exactorum  nostrorum  h'beri  siut  penitus  &  exempti.  Jta  tamen 
quod  carionicus  qui  eis  pro  tempore  prouidere  babuerit,  cum  deliquerint 
uel  euicti  fuerint  pro  causis  ad  nös  spectantibus  emeiidas  nostro  nomine  re- 
cipiat  ab  eisdem.  Quicumque  igitur  ipsös  aut  aliquem  ipsorum  contra  pre- 
misse  nostre  fuicionis  graciam  molestare  siue  impetere  presumpserit,  nostram 
absque  <lubio  senciet  vicionem.  Jn  cuius  rei  testimonium  sigillum  nostrura 
presentibus  est  appensum.  Datum  lincopie  Anno  doroini.  M*.  CG*.  XC. 
VIII'.     Jn  vigilia  pasche. 

I<(^gra  styckeD  af  dgillet  Sro  qvar. 


1  2  2  7.  1 2 98  d.    1 6   April.  Upsäla. 

Ärke-Biskopen  Nils  i  Upsala  vidimation  af  Fru  Aagafridi  salubref  p&  gojs  Uli  UpsaJa  Dom» 
kyrka. 

A.  3.  a.  4:  i3. 

Vniuersis  presentes  h'tteras  inspecturis,  Nicolaüs  miseraciojie  diuina 
Archiepiscopus  vpsalensis,  salutem  in  domino  sempiternam,  Noueritis  nosvi- 
disse  ac  diligenter  perspexisse  litteras  infrascriptas,  non  rasas,  non  abolitas, 
nee  in  ab'qua  sui  parte  viciatas  Tribus  sigillis  signatas,  quorum  primum  se- 
cundum  sui  superscripcionem  videbatur  esse  domine  ragnfridis  Gozstawi  filie, 
alterum  domini  0ari  canonici  ecclesie  nostre  vpsalensis,  Tercium  vero  domi- 
ni  Eruasti  boneroemorie,  canonici  quondam  eiusdem  ecclesie  nostre  vpsalen- 
sis  quarum  litterarum  tenor  per  omnia  talis  erat,  Omnibus  &c.*S4?iV;o  11 56. 
Nos  autem  in  premissorum  euidenciam  sigillum  nostrum  presentibus  duxi- 
mus  apponendum,  Datum  dpud  vpsaliam  anno  domini  M*.  CC*.  XC*VIir. 
feria  Quarta  jnfra   octavas  pasche. 

Sigiilet  pft  den  ur  brefvet  klippta  remsan  skadadU 


—        a55        r^ 
1228  ^  2  9^  *^-    '7   April  Bergeo. 

Norrska  Kooungeo  Ebiks  Bref  tili  Lybeck  med  pAmionelse,  att  sfloda  befullmäktigade  ombud 
tili  Tonsberg,  för  lyftande  af  de  6000  mark,  sotii  af  Konung  Magnus  I  i  Sverige  biifvit. 
atskilliga  hansestader  tilldömde. 

L.  c.  189. 

Erigus,  dei  gracia  Norwegie  rex,  discretis  &  honestis  viris,  ac  sibi  dilectis« 
Aduocato,  Consulibus,  et  Coniunitati  Ciuitatis  lybicensis  salutem  in  domino  seni* 
piternam.  Cum  residuam  partem  pqcunie  de  summa  sex  milium  marcarum  mone--' 
te  Noricane  adiudicata  vestre  et  quibusdam  alijs  Ciuitatibus  maritimis  per  do- 
minum Magnum  bone  memorie,  quondam  regem  Suecorum  illustrem,  in  fe- 
sto  Natiuitatis  beate  marie  virginis  sohiere,  apud  Tunsberg  vestris  procu- 
ratoribus  teneamur,  dummodo  in  festo  pentheeostes  ante  hoc,  per  no$  vobis 
significetur;  prudeneie  igitur  vestre  per  presentes  significantes  requirimus 
Sc  rogamus,  quatinus  procuratores  vestros  sufficiens  mandatum  habentes,  ad 
recipiendam  residuam  partem  pecunie  ex  parte  nostra,,  vobis  soluendam  in 
predicto  festo  Natiuitatis  beate  Virginis  proxime  instanti  destinare  curetis, 
Et  hoc  Ciuitatibus  Ryga  et  theotonicis  de  Wysby^  in  gotlandia  Rogamussig- 
iiificetis,  nostras  eis  litteras  super  hoc,  quas  ad  vos  dirigimus,  destinantes. 
Datum  Bergis,  anno  domini  M*CG"  nonagesimo  octauo  XV.  kaL  Maii« 


1229.  1298   d.    19   April.  Arno. 

Ärke-Biskopen  Nils  Allessohs  Aflatsbref  fö'r  botgorare  vld  Predikarebrödernas  kyrka  i  Slgtuna. 

A.  3.  c. 

Vniuersis  presentes  litteras  jnspecturis,  Nigolaus  miseracione  diuina  ar- 
chiepiscopus  vpsalensis,  salutem  in  domino  sempiternam,  vt  fidelium  deuocio 
erga  sacrorum  locorum  deuotam  visitacionem  pro  dei  omnipotentis  honore 
sanctorum  suornm  veneracione  &  sui  ipsius  edificacione  profectibititer  exci- 
tetur,  seiet  salubriter  i^emissiuis  indulgencijs^  velut  quibusdam  illectiuis  pre^ 
mijs  inuitari,  vt  Hdeles  ipsiexinde  diuine  gracie  reddantur  apciores,  Gupien- 
tes  Igitur  vt  eeclesia  dilectorum  in  christo  fiiiorum  fratrum  Predicatorum  sicto- 
nie,  congruis  frequentetur  bonoribus,  Omnibus  vere  penitentibus  &  confessis,  qui 
ipsamin  soliempnitatibus sancte  Marie  virginis,  silicetAnnunciacionis,  Purifica* 
eionis,  assumpcionis  &  per  eiusdem  assumpcionis  octauas,ac  Natiuitatis  ipsius, 
necnoain  festiuitatibus ,  sanctorum,  Augustini,  Nicolai,  Dominici,  confesso- 
Tum,  Petri  Martiris  ac  Katerine  virginis,  &  in  anniuersario  dedicacionis  ec- 
cfesie    fratrum    eorundem    &    per  octauas  eius-  cum  deuocione  &  reuerencia 


—        a56        — 

1 
visitauerint ,  de  omnipotentis  dei  misericordia,  ac  beatorum  petri  &  Pauli 
apQstoloruni,  Laurencij  &  Erici  Martiruin  eius  Auctoritate  confijsi,  Quadra- 
ginta  dierum  indülgenciam  de  iniunctis  sibi  penitencijs  annis  singulis  niiseri- 
corditer  in  domino  relaxainus,  Datum  apud  arnö  Anno  domini  Millesiiso, 
Ducentecimo  Nonagesimo  Octauo,  Tercio  decimo  Kai.     Mai]. 

SJgillet  pa  den  ur  brefvet  klippla  reiusao  skadadt. 

1280.  1 2g8   d.    19    Äprih  Arnö. 

Äi^ke-Biskopen    Nils   Allbssons  Aflatsbref  för  botgörare,  som  i  Sigtuoa  kloster  besöka  deo  af 
vördnad  för  ett  stjcka  af  Christi  korsträd  hvarje  fredag    hallna   mässa. 

A.  3.  c. 

Vniiiersis  presentes  litteras  jnspectiiris,  Nicolaüs  miseracione  diuioaar- 
chiepiscopus  vpsalensis^  salutem   in  domino  sempiternam,    Cum  apuddilectos 
filios  Fratres  predicatores  sictonie  quedam  vt  asseritur  particula  preciosissimi  Jig- 
ni  viuifice  Crucis  nostri  Redemptoris  habeatur^  propter  qüodin.veneracionem. 
ipsius  sancte  Crucis  in  altari  eiusdem  solet  in  ecciesia  dictorum  fratrura  Mis* . 
sa  in  singulis  sextis  ferijs  celebrari,  Omnibus  vere  penitentibus  &  confessis, 

3ui  dicte  Misse  deuote  studuerint  interesse,  de  omnipotentis  dei  misericor* 
ia,  ac  beatorum  petri  &  Pauli  apostolorum  Laurencij  &  Erici  Martirum^ 
eius  auctoritate  confisi;»  Decem  dierum  indülgenciam  de  iniunctis  sibi  peni- 
tencijs qualibet  sexta  feria  misericorditer  in  domino  relaxamus,  Datum  apud 
arnö  anno  domini  M*.  CC*.  Nonagesimo  Octauo  sabbato  post  Dominicam . 
Quasi  modo  geniti  proximo. 

Sigillet  bortfallet  frän  den  ur  brefvet  kiippta  remsan. 

laSi,  lagSd.aS    April.  Sigtuna. 

Ärkebiskopen  i  TJpsala  Nils  Allessons  uppteckning  af  Juliana  Hagb»i*ds  dottei*s.  uppgifter  rö- 
rande  sättet,  hvarpi  hon  dtkomtpit  sio  ^endom  i  gftrdarne  Siby  och   Sjöastum* 

A.  8.  c. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  Nicolaus  miseracione  diuina  ac- 
chiepiscopus  vpsalensis,  salutem  in  domino  sempiternam,  Constituta  in  no* 
stra  pi;esencia,  dilecta  in  christo  filia,  juliana  hagbardi  quondam  filia,  noti« 
ficauit  et  asseruit,  se  tres  marcas  terre,  octo  solidis  minus,  in  villa  ssebf, 
parochie  Green,  taliter  habuisse.  Primum  videlicet  tres  oras  terre,  babuit 
propter  donacionem  sibi  factam  a  ifnarito  suo,  Nicoiao  robbason  *)  in  crasti-» 
no  nupciarum  suarum,  Jtem  quod  vnam  Marcam  terre  habuit  de  dicto  ma-^ 

rito 

*)  Med  sednare  liand  ändradt  tili  Kabb^^soo,  troligeo  d^nsaiume  ^jn  NiiKtlaus  vbbasop  1  ßljaa- 
de  N:o  ia32. 


rito  suo  f^ngaiordk,.  pro  iuato  e%  legali  precio^  quando  idi^m  maritus.  suiis 
proficiäscebatur  in  terramsaDctam,  quod  dixit  pluribus  esse  notum»  et  Sjatis 
publice  diyülgatum.  ReUqitaiD  vero  terram  faabuit  ibidem  iure  her^itario. 
Jtem  asseruit  se  pössidere  et  habere  in  villa  s^astum  in  olandia,.quat,uo^de-r 
cim  oras  terre,  qüas  dixit  sehabuissee^  prediorum perjnfiutacione  facta  cum 
domino  Benedictö  boson,  consobrino  suo^  pro  curia  sua  sudh^rby,  in  pa^ror 
chia  damuarcum  situata.  Hanc  suam  notificacionem,  a^  sni  iasta^nciam,  scrip* 
to  presenti  inseri  fecimus  cuiuslibet  iure  saIuo,.et  in  geste  rei  Testimonium;^ 
illud  nostro  sigillo  mandauimus  consignari.  Datum  sictonie  aixno  Domini , 
M*yCC\  Nonagesimo  octauo^  in  die  sancti  Marchi  Euuangeliste« 

Hälfken  af  sigillet  qvar. 


1232.  1298   d-   2  5   April  Üpsala. 

Nib  TJbbessoDS  Eaka  Jvliaitas  testanentariska  aDordniag  om  sio  qTarl&tenikap. 

A.  4. 

Jn  nomine^  patris,  &  filij^  &  Spiritus  sancti,  Amen ^  Quoniam  mortis 
terminus,  omnibusmortalibus  est  incertus,  jdcirco,.  Ego  juliana  Relicta 
Ni<)olai  vbbason,  sana  mente  &  corpore  per  dei  graciam,  de  bonis  mihi.a 
deo  collatis,  infrascripto  modo,  meumcondo  &  ordino  testamentum,  Jn  pri« 
mis  reuoco  &  irrito,  &  inania,  ac  nullius  valoris  esse  volo  omnia  testa- 
menta  retroactis  temporibus,  quoqumque  modo  a  me,  seu .  in  quorum- 
qumque  testium  presencia '  condita ,  aut  quibuslibet  sigillis  uallata.  Jn  ec- 
ciesia  Reh'giosorum  virorum  fratrum  predicatorum  sictonie,  iuxta  carissimum 
Maritum  meum  Nieolaum,  mei  corporis  eligo  sepullturam.  Quorum  monaste- 
rio  lego^  .Vrque,  oras  terre  in  curia  mea  saeby,  sub  tali  condicione  quod 
heredes  mei  infra  annum  a  tempore  defunctionis  mee  computandum,  dictam 
terram  pro  iusto  precio  rediraendi  habeant  facultatem«  Alioquin  elapso  anno 
computando  a  die  mei  obitus,  m^aorati  fratres,  dictam  terram  cuiqumque 
voluerint  vendendi  liberam  habeant  pptestatem.  Jtem,  eisdem  fratribus  quem* 
libet  decimum  denarium  lego  bonorum  mobilium  tam  in  dominus  quam 
in  supellectiii  reliqua,  que  in  eadem'  curia  saeby  fuerint  tempore  mortis 
mee.  Ad  fabricam  ecclesie  ypsalensis  Tres  oras  terre  in  sseby  confero  sine 
^edempcione  perpetuo  possioendas^  Fratribus  predicatoribus  in  ^aestraaros 
duas  Marcas  aenariorum,  fratribus  predicatoribus  in  strengenaes  duas  Mar- 
cfaas  deo.  Sororibus  apud  sanctum  Martinum  skeningie,  duas  Marcas 
den.    Monasterio  sanctimoBialium  in  sko»  tres^  Marcas,  den.     Fratribus  mi- 

Sv.DipUm.IL  33 


Aoribus  ypsalie  ubi  parentes  mei  sunt  sepulti  noaem  Martias  denan  Fii« 
tribns  minoribus  in  stöcholm  duas  Marcas  den.  jtem  sororibas  apnd  sano- 
tarn  clarani  ibidem,  duas  marcas  den.  fratribus  minoribus  enicopie,  daas 
Blarcas  den.  Ecciesie  mee  parocbiali  fiifrogvmn  duos  solidos  terre,  &  eccle« 
sie  ytrugren  vnum  solidum  terre  in  6SBhjr  sine  Redempcione  perpetno  poii- 
sidendos.  Saeerdoti  autem  ibidem  Tnam  Marcam  den.,  &.  vicario  suo  di- 
midiam,  Marcam,  den.  Jten)  domui  pauperum  vpsalie,  duas  marcas  den., 
Jtem  ospitaK  enicopie  duas  Marcas  den.  Jtem  ecciesie  vaxald,  XII,  oras 
den.  saeerdoti  ibidem,  dimidiam,  Marcam  den.  Ecciesie  danmark,  vnatn 
Marcham  den.  Saeerdoti  ibidem,  dimidiam  Marcam  den.  Jtem  dilecto  cog* 
nato  meo,  fratri  karnio  dicto  dengenaßf,  tres  Marcas  den.,  sub  hac  for* 
ma,  quod  si  ipsum  ante  percepcionem  huius  legati,  migrare  contigerit,  fra- 
tres  sictonie  nibilominus  recipiant  predictas  tres  marcas  eidem  legatas. 
Jtem  famule  mee  Elisiui,  &  filie  eius  cristine,  si  mihi  supervixerint,  do  cu* 
riam  meam  sictonie  cum  fundo  &  domibus  ibidem,  &  earum  liberis,  si  con- 
tingat  eas  liberos  procreare«  iure  perpetuo  possidenda.  Pro  soluendis  autem 
Omnibus,  que  superius  in  dfenarijs  sunt  legata,  deputo  &  assigno  dimidiam 
Marcam  terre  in  sseby  sepedicta,  volens  quod  si  heredes  mei  dicta  legata 
infra  annum  a  die  obitus  mei  computandum  non  soluerint,  exequtores  te- 
stamenti  mei,  dictam  dimidiam  Marcam  terre  vendant,.  &  omnia  legata  mea 

})redicta  persoluant.  Testes  quando  istud  testamentum  meum  condidi  isti 
uerunt  presentes.  Dominus  Mathias  Canonicus  vpsalensis,  Biorm  ingulsson, 
Einuidus  philipson,  Andreas  jonson,  Petrus  guthorrason,  Andreas,  Johan- 
nes notarius.  Rangualdus  vlfson ,  Anundus  Olaui,  Laurencius  Diaeonus.  Oo<- 
minus  Johannes  de  sanctoOlauo,  Dominus  bero  de  hosaby,  Dominus  Andre* 
as  de  sancto  petro,  Petrus  eskilli.  Dominus  Johannes  s^xi.  Dominus  Godica 
scalli,  Euerardus,  Hulmo,  Kjzfpmannus  sillason,  Johannes  sartor,  Jngo  de 
vinagarnum.  Exequtores  autem  huius  mei  testamenti^  eonstituo  venerabi- 
lern  patrem ,  Dominum  Nicolaum ,  Archiepiscopum  vpsalensem ,  Dominum 
Olawm  archidiaconum  ibidem.  Fratrem  jsraelem  priorem  sictoniensem,  Domi- 
num Birgherum  legiferum,  kanutum  jonson,  Dominum  benedictum  boson^ 
volens 9  Quod  si  omnes  prenominati  Exequtores,  testamento  xneo  exequendo 
interesse  noiuerint  rel  non  potuerint,  illi  nibilominus,  qui  ex  eis  prescrip- 
tam  voluntatem  meam  fnplere  voluerint,  predicta  omnia  faciendi  &  implen- 
di  liberam  Sc  plenariam  habeant  potestatem.  Sigillum,  venerabilis  patris, 
Domini,  N,  archiepiscopi  ypsalensis ,  huic  littere  appendi  peto,  in  testimoni- 
um  rei  geste.  Actum  sictonie.  Anno,  Domini,  M*,  CC*,  Npnagesimo  VIII,  in 
die  sancti  Marchi  euangeliste,  in  presencia  memorati.  venerabilis  patris,  Do- 
mini, N,   dei  gracia  archiepiscopi  vpsalensis. 

Sigtltet  ftkadadU 


f  sl33*  i^qB  d.    a    Maj.  Sigtucia. 

•     RöRiK  Mattssovs  af  Ask  och  Erlivgs  af  Mycklabj  Bi-eF  eib  ett  dem  imellati  giwdt  jordiibyte. 
i  J.  6:  !i66. 

Omnibus  prsesentes  literas  inspecturis,  Röricus  Mathie,  qucndam  f]liu& 
de  Ask«  Erlinogs  de  Myklaby,  salutem  in  Domino  sempiternain.  Notum 
Sit  tenore  praesentium  vniuersis,  quod  nos  huiusmodi  permutationem,  Em- 
ptionem  et  venditionem  prediorum  fecimus,  qüod  ego  Röricus  habui  ab  Er- 
lingo ex  parte  Folconis  dimidiam  marcham  terrae  in  Hwssby  in  Marcbem. 
Item  in  Lundby  vnam  oram  terrae  Item  in  Bergby  vnam  oram  terrae.  Ego 
autem  tradidi  dicto  Erlingo  ex  parte  Folconis,  in  Humblastadum  decemso- 
lidos  terrae.  Item  oeto  solidos  in  Bekärnum  et  in  wretum,  vendidi  eidem 
duas  oras  terrae,  pro  viginti  quatuor  marchis  denariorum,  quas  recognosco 
me  recepisse,  Domos  autem  colonorum  in  wretum^  ad  me  pertinent,  nisi  di- 
ctus  Erlingus  ex  parte  Folconis,  ipsas  secundum  bonorum  nominum  aestima- 
tionem  pro  iusto  praecio  voluerint  co/7?parare.  In  praemissorum  autem  robur 
et  evidentiam  sigilla  nostra  praesentibus  apposuimus,  et  Sigillo  religiosorum 
virorum  prioris  et  fratrum  Siktionis,  in  quorum  praesentia  haec  gesta  sunt  ro- 
^amus  apponi  Datum  Siktoniae  Anno  Domini  M.  CG.  Nonagesimo  VIIL  in 
CraBtino  Apostolorum  Philipp!  et  lacobi  &c. 

Sifilko  luUVai  eniigt  tockoliigfo,  bortfaltit 


ia34.  1298   d.  9  Maj.  Sigtuna. 

Phiup   Fi]rTn>880ir  af  Kunhj  GSffobref  pA  Donholm  Tid  Ternasttod  tili  Si^usa  kkftar. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  philippus  FiNUiDHASok  de  runby 
salutem  in  domino  sempiternam  Tenore  presencium  notum  faciö  cfiiod  ego 
dedi  pro  anima  matris  mee  tempore  sue  defunctionis  fratribus  predicatoribus 
sictonie  in  dorsholm  iuxta  ternasund  quicquid  subiacebat  Septem  solidis  qubs 
possedj  vyalundum,  antequam  eosdem  Septem  solidos  de  dictavilla  interram 
aliam  permutaui,  ad  cönnrmacionem  autem  predicte  donacionis  infrascriptos 
testes  adhibui  viclelicet  tidhemannum  fan  essen,  petrum  aurifabnim  senio- 
rem  laurencium  stabbason  Jacobum  de  naerdhasten  Johannem  de  saetrum  in 
,  parochia  rialum  tidhemannum  pellificem  Johannem  sartorem  petrum  sadla* 
mestara  petrum  r0rici  et  sigillum  meum  duxj  presentibus  apponendum  Actum 
flictonie  Anno  domini  M*  CG*  XC*  octauo  septimo  Jdus  inaii. 


«2  35*  1298  d.    12   Maj.  Upsala. 

Arie-Kskopen  i  Upsala  Nns  Allbssovs  Stadga  och  forordoande  om  kyrkpt jensieni  ISrrSttaiide. 

B.  a.  laß. 

Statutum  quo  nd  chorcdes  quomodo  seruiant  et  habeant  se  circa  chorum, 
Y  Jii  nomine  doihini  Amen  Anno  eiusdem  millesimo  dacehtesimö  Nona- 
gesimo  octauo  die  beatorum  Martirum  nerej\  achillej  et  panchracii  nos  m- 
GOLAUS  miseracione  diuina  archiepiscopus  vpsalensis  Gonsideräntes ,  Quoniam 
*gui  in  ecciesia  dej  gradu  preeminenti  pocioi'e  solent  sepius  ecciesiasticis  pre- 
pediri  negociis,  ne  suis  in  locis  Väleant  personaliter  intendere  diuinis  ofificiis 
adimplendis  Jdcirco  ne  nostra  vpsalensis  ecciesia  ob  predictam  causam,  de« 
bita  diuini  ofBcii  cel^britate  minoretur,  prouida  deliberacione  prehabita  de 
consilio  et  consensu  nostri  capituli  ordinaciones  et  statuta  fecimus  infra- 
scripta,  f  Jnprimis  quod  quilibet  canonicorum  vicarium  habeat  qui  sit  pres- 
biter  quam  cito  enm  archiepiscopus  sibi  per  se  vel  suum  mandatam  assigna- 
uerit,  quem  si  habere  non  poterit,  donec  ipsum  habuerit  deseruiat  per 
clericum  qüi  sit  subditus  per  omnia  et  astrictus  choralium  statutis  Si  vero 
oblatum  sibi  vicarium  acceptare  noluerit,  die  qualibet  postmodum  qua  sa- 
cerdote  carüerit  soluat  vnum  solidum  denar«,  leuandum  et  recipiendum  per 
Vnüm  de  canonicis  qui  custodiam  habet  obläcionum  qui  solidus  duobus  cle- 
ricis  qui  seruierunt  in  choro  detuk*,  ve!  eciarm  si  cferici  apti  pro  seruicio 
chorj  nonhabentur,  ysibus  ecclesiecedat,  (Y)  Jtem  statuimus  quod  prebeada* 
rii,  in  ecciesia  nostra  ypsalensi  instituti,  quorum  primus  per  dominum  be- 
ronem  prepositum,  Secundus  per  dominum  iacobum  archiepiscopum  prede-^ 
cessorem  nostrum  Tercius  per  dominum  iohannem  archidyaconum,  quartas 
per> dominum  salomonem,  canonicum  ecdesie  nostre  vpsalensis  qui  perpetuas 
prebendas  seu  vicarias  sunt  sortiti,  ad  frequentandum  chorum  sub  penis  in 
choralium  statutis  contentis,  obligati  sint  et  astricti,  hoc  excepto  quod  die- 
bus  ferialibus  et  in  festis  trium  lectionum  ab  horis  minutis,  silicet  prima , 
tercia,  et  sexta  nOna  et  completorio  sint  excusati,  H  Jtem  ad  inofficiandum 
in  choro,  vel  ad  cantoriam  habendam,  vt  alii  vicarii  canonicorum  minime 
teneaqtur,  Jn  sollempoitatibus  vero  vel  festis  maioribus  in  quibus  canonici 
'missam  in  choro  dicere  solent  canonicis  absentibus,  vnus  de  predictis  pre- 
bendariis  prout  inter  se  ordinauerint  missam  dicat  in  choro,  et  similiter 
eciam  in  festis  knaioribus  cantoriam  faciant  dum  ad  hec  fuerint  annotati, 
per  canonicum,  vel  vnum  de  prebendariis  ipsis,  volumus  eciam  quod  capi- 
tuTis  choralium  interesse  teneantur,  et  sicut  in  hiis  eX  aliis  obseruanciis  cho- 
ralium subduntur,  ita  eciam  oblaciönes  .et  älia  queuis  emolumenta  partici- 
pent  cum  eisdem,  prebendarium  vero  qui  in  negociis  sacristie  occupatur  tem- 
pore dicte  occupacionis  non  astringimus  ad  predicta  vel  aliqua  de  iilis  Jm- 


mo  dnrante  dicta  sua  occupacione  ab  obaterüanciis  choralium  quanfum  ad 
pßnasesse  volumus  absoluturn^  sialiter  absens  fuerit  parem  ia  Omnibus  ip- 
^um  esse  volumus  aliis  prebendariis  et  equalem  H  Jtem  statuimüs  vt  quicum- 
que  choralium  se  a  choro  absentauerit  tempore  quo  dicuntür  höre  in  eceie* 
sia  licehcia  non  optenta,  eciäm  si  in  ipsa  ecdesia  tune  moretur-  pettam  so- 
luat  abseneie  prout  in  statutis  choralium  continetur,  Si  vero«  quis  ipsorum 
propter  infirmitatem  prepeditus  fuerit  durante  infirmitate  excuäatus  sit  ipse 
et  dominus  suus  ita  quod  ullum  loco  sui  in  choro  habere  teneatur  H- Jutli- 
cencia  vero  pietenda  seu  dända,  hunc  modum  voliimus  obseruari,-  yidölicet 
quod  ^bdoraadarius  auctoritatem  habeatillam  indulgendj,  de  horia  minutis 
in  feriaHbus  diebus  vel  festo  trinm'  lectiomim  Jta  tarnen  quod  vni  persöne 
de  vna  horarum  tantum  vei  duabus,  si  causa  subest,  graciam  faciat  nee  eciam 
die  aliqua  horarum  nisi  tribus  aut  qüatuor  personis  ad  maius  haue  licenciam 
relaxet  De  matütinis  vero  missä' et  vesperis  non.aliter  licenciam  indulgeat, 
nisi  vt  ipsa'm  licenciam  recipiens^  clericum  loco  sui  m  choro  habeät,  aliter 
daiam  licenciam  vel  receptam  valere  noiumus  sed  absens  secundum  stat|ita 
pnniatur,  Jn  sollemphitatibus  Vero  et  festis '  maioribus  licenciam  predictam 
a  seniore  de  prebendariis  peti  volumus  et  indulgei'i,  secundum  modum  su« 
pradictum  Qui  eciam  prebendarius  absentesnotet  in  festis  maioribus  et^  in 
capitulo  referat  ebdomadario  hoc  officium  aliis  diebus  vt  consuetumiCStihoc 
faciente  Y  Cum  aliquis  prebendariorum  vel  vicariorum  necesse  habuerit  ^  li- 
cenciam petere,  ciuitatem  exeundj  illam  petat  ab  ebdomadario  presbitero'  de 
consciencia  et  consensu  domini  sui  si  presens  fuerit  alioquin  ipso  absente, 
senioris  prebendarii  consensus  requiratur«  optenta  tamen  licencia  diios  dies 
vel  tres  liberos  habeat,  prout  predam  dominus  suus,  seu  prebendarius  taxa« 
uerit  sibi,  in  quibus  ullum  loco  sui  in  choro  habere  compellatur  Qui  si 
vlterius  defuerit  et  de  licencia  iüis  diebus  elapsis,  loco  sui  in  choro  cleri- 
cum habeat  seruientem,  qui  choralium  sublaceat  statutis  et  si  vltra  licenciam 
datam  defuerit,  diebus  singulis  quatuor  denarios  soluait,  et  duplum  huius  in 
maioribus  festis ,  que  pena  recipiatur  vt  in  primo  artieulo  est  expressum  Ma- 
ior  autem  vel  longior  licencia  petita  ab  eisdem  septimanam  non  excedat 
nisi  causa  legittima  subsit,  nee  nisi  ter  in  anno  detur  eidem  persone  nisi  no- 
tabilis  casus  eundem  artauerit  quartam  licenciam  petendj  H  Pro  ininucione 
facienda  quater  vel  quinquies  in  anno  liceneia  ab  eisdem  personis  iuxta  mo- 
dum supradictum  dari  potest,  huiusmodi  tamen  licencia  singulis  vicibus  tres 
dies  lion  excedat,  nee  detur  hec  licencia  simul  et  semel  preter  quatuor  per- 
sonis quibus  heedem  persone  vt  supra  suum  prebuerit  assensum,  IT  Jtem 
statuimüs  vt  cum  vicariorum  aliquis  seu  prebendariorum  missam  ad  maius 
altaredicere  contigerit,  oblacionem  que  venerit  super  altare  si  Octo  denarii 
v^ualjfs  monete.yel  infra  fuerit  ipsam  recipiat' commtinitäs  choi^alium,  si  so- 


—        a63    .   — • 

lido  vltra  quid  venerit,  äit  illod  commimitatM  caoonicoraor,  cum  yerocano- 
nicofum  aliquis  misnin  illic  dixerit  fcefebrans  solidum  recipidt  quid  vlträ 
Teneiit  sit  commtniitatis  cailonicoruin.  Y  Jtemcum  ad  aliquorum  ingtanciam 
missa  anioiaräm  Ad  fäaius  aItareperqneinpiaiDcanotiicöruiDdicitur,celebrans 
oram  denar;  r^cipiat  de  oblackuie  quod  vltra  fuerit  sit  cominunitati&  cahoni* 
^orum  H  Cum  dominus  archiepiseopus  ad  maius  altare  celebrauerit,  oblacio 
filic  facta  taKter  diuidatur^  quod  aurum  vel-  argentum  forma  tum  illic  obla- 
tum  sit  ipsius  domini  arcfaiepiscopi^  panni  Tero  seu  caodele  cedant  Tsibos 
fabricey  moneta  vero  oblata  coiuscuraque  generis  sit  dummodo  sit  argentea 
spectet  ad  cö^munitatem  canonic<»aim,  H  Cum  Organum  dicitor  öantores 
Sllius  vnam  oram  leuent  de  oblacione,  dummodo  tantum  fuerit,  si  minus  ora 
^«Herit  et  illud  recipiant^  quid  autem  maius  ora  venerit  sit  coramunitatis  ea^ 
noniconim ,  H  Jtem  itatuirous  quod  si  quis  missam  dicere  voluerit  priuataia 
Sit  excusatus  ab  horis  minutis  que  dicuntur  in  choro  tempore  sue  misie  Cum 
autem  dicitur  missa  maior,  ante  ofFertorium  illius  misse  nulliis  inpunfe  cho^ 
k'um  exeat  ad  dicendas  missas  speciales  nee  ebdomadairius  anctoritatem  ha.«* 
beat  buiusmodi  licenciam  dandj  tempore  supradicto,  Contrarium  faciens  tani'- 
quam  abseiis  puniatur  Actum  vpsalie  anno  et  die  snpradictis  Jn  boram 
autem  robur  et  euidenciam  pleniorem  sigiilum  nostrum  et  ssgillum  capituli 
nostri  presentibua  sunt  appensa. 

ia36. 

EU  ytlerligare  Stadgande  rorandc  kyrkotjentteiis  forrfittande  i  Upsala  domkyrka. 

f  Facta  compulsacione  ad  matutinas  missam.  et  vesperas  seu  eciam 
pulsacione  facta  ad  primam  die  qiialibet  sint  in  choro  ebdomadarius  vel  qoi 
ofBciare  tenetur^  cantor  et  suxM^entor,  a  pulsacione  vero  facta  infra  ho- 
ram  qua  competenter  et  sine  fraude  potest  legi  pars  Miserere  mej,  paterno- 
ster,  et  credo  non  incipiat  officium  dicendura,  contrarium  facientes  punian- 
tur  in  feriis  et  festis  III  lectionum  in  obulo  Jn  festis  vero  quum  cborus  re- 

Situr  per  duos  cantores  in  I  denario,  quum  regitur  per  quatuor  cantoresü 
enariis  et  nota  quod  augmentacio  penarum  per  huiusmodi  similitudinem  et 
formam  in  omnibus  absenciis  debet  obseruari,  vt  simpIex  festum  IX  lectio- 
num duplo  maiorem  penam  infligat  quam  feria  vel  festo  m  lectionum  et 
maiorem  düphim  quam  simplex  IX  lectionum,  et  est  notandum  quod  in  om- 
nibus absenciis  pro  quibus  choralis  alius  punitur  in  simplo  ebdomadarioi 

*)  Efter  foregftendt  ttadgande  ir  ett  blad  berlslm^t,  o^h  bSr}«8  det  d^rpt  f^jaiide  med  hvad 
hir  anfSre».  Att  detta  stir  i  sammaohaog  med  föragiende^  TÜa  tft  tII  fttadgaroe  fjelfrai  ¥m 
gamla  fSrteckningeD  pi  innehilkt  af  denna  codex,  der  deasa  blad  sSges  upptagfeu  *^Ju  Miwr 
tum  fuo  ad  chorake  ^fwmodo  $e  haieße  &  servire  m  choro.  vnm  cum  maß  dectaracümÜM*' 


oantor  et  succent4N:  puniatur  in  duplo  H  Jtem  quicumque  Tigiliis  triumlec«; 
tionum  non  interfuerit  soluat  obulum,  qui  vero  a  yigiliis  IX  leqtionum  tle-^ 
fuerit  soluat  denariuni,  quicumque  non  interfuerit  processioni  soluat  dena« 
riuni  l  Ebbdomadarius  ofGcium  peractum  absentes  notat  et  false  legentes  e( 
cantantes  in  oülciis  ad  que  asscripti  sunt  si  äutem  ebdomadarius  in  hiis 
se  negligentem  ostenderit  fauore  vel  precio  seu  obliuione  non  recitauerit  et 
in  capitulo  non  aecusauerit  puniatur  jpse  in  tantum  soluendo  quam  reus 
est  soiuturus  l  qui  emiserit  dicere  maiorem  missam  cum  ipsam  tenetur  di«- 
cere  ex  officio  puniatur  ad  arbitrium  superioris  et  nihiiominus  illi  qui^tunc 
looo  sui  missam  dixerit  soluere  compellatur  duas  oras. 

H  Cum  sequencia  dicenda  fuerit  in  choro  et  propria  sequencia  asscripta 
non  fuerit,  -absentibus  canonicis  super  habenda  ebdomadarius  *)  requiratur 
f  ad  cantoris  officium  spectat  missam  dicere  matutinalem  laudibus  finitis 
in  choro  et  propterea  non  obligatur  vt  laudibus  intersint,  sed  ipso 
recedente  succentor  precedens  supplebit  officium  suum  Jn  simplicibus  festis 
IX  lectionum  seu  quum  chorus  regitur  per  duos  cantores  Jn  maioribus 
vero  cantor  ascribat  loco  sui  quem  reputauerit  aptum.  Ceterum  a  festo 
beati  martini  vsque  ad  pascha  cantor  erit  liber  de  prima  et  hoc  tempore 
Jegat  succentor  lectionem  in  prima  H  Mi^sa  matutinalis  in  feriis  legatur 
in  omnibus  autem  festis  IX  lectionu^m  et  in  feriis  et  sabbatis  dicatur  cum 
nota  omittens  cantor  e^m  legere  soluat  oram  denariorum  de  qua  presbiter 
suum  officium  complens  ^olidum  den.  recipiat  reiiquum  vero  communitas  chora-r 
lium  H  omittens  eaip  cantare  soluat  II  oras  de  quibus  supplens-  recipiat  IT 
solidos  denariorum  reiiquum  vero  copsmunitas  choralium  H  Ad  succentori$ 
spef^tat  officium  quum  missa  fuerit  dicenda  inter  primam  et,  terciam  eam  dicat 
qui  si  eam  non  dixerit  puniatur  in  tribus  oris  denariorum  de  quibus  supplens 
recipiat  oram  reiiquum  communitas  chorajium  l  officium  eciam  eins  est  tabu- 
lam  scribere  que  si  scripta  non  fuerit  ante  primam  pulsacionjem  vespera- 
mm  soluat  vt  in  festis  simplicibus  l  qui  vero  non  fecerit  officium  ad  quod 
asscriptus  est  in  tabula  puniatur  in  simphcibus  festis  in  obulo  in  maiori.- 
bus  vero  in  denario  et  supplens  suum  officium  recipiat  dimidietatem  hu* 
ius  üeliquum  vero  comnAmitas  choralium  l  Quicunque  eciam  ocio  torpen9 
confabulando  sedendo,  dormiendp,  vel  alias  ße  inaniter  occupando.  non  lege^ 
rit  vel  cautauerit  monitüs  soluat  .obul um  in  feriis,  in  festis  IX  lectionum 
denarium  et  in  maioribus  duos  denarios  II  Quicunque  in  choro  insolencias 
fecerit  quamuis  leues  ad  testimonium  duorum*  soluat  so|idum  **)^  qw  vero 
notabiles  feeetit  iQMlencias  ita  quod  yot  vel  strepitus  poterit  audiri  extra 
diorom  soluat  oram  denariorum  leuandum   per  chqrum  H  Ad  summas  mis« 

*}  Ebdomadarias  är  tiUskrifvtt  med  annan  hand,    **)  Solidum  er  iillskrifvtt  med  annan  handy 
i  stallet  for  denarium« 


^'       !i64       -^ 

sas  dicendas  in  chöro  in  feriis  sit  tarnen  vnus  loco  dyacpni  indutus  albis 
et  stola  in  aduentu  yero  et  XL  omnibus  sextis  feriisetsabbatis  vigiliisatoue 
festis  siue  sint  triam  lectionum  siue  IX  erunt  duo  seruientes  Jn  inaiorioiis 
vero  festis  erunt  saltim  quatuor  seruientes  vel  plures  ad  arbitrium  tabulam 
scribentis  Sn  singulis  diebus  dominicis  inter  pascfaa  et  penthecosten  et  in  Om- 
nibus festis  IX  lectionum  cantores  seruiant  cum  cap.  • .  in  primis  et  secun- 
dis  vesperis  matutinis  et  missa  Jtem  si  ministri  altaris  parati  non  fuerint  ad 
missam  singuli  in  suis  ofHciis  priusquam  confiteor  dicatur  ante  summum 
altare  soluat  obulum  quilibet  in  feriis  et  festis  trium  lectionum  in  festis  ve- 
ro IX  lectionum  denarium  Jn  maioribus  autem  duos  denarios  Quicumque 
choralium  ceterorum  ante  incepcionem  ymnj  in  matutinis  kynelis  in  missa 
vel  ante  fmem  primi  psaimi  in  vesperis  non  venerit  in  feriis  et  festis  tri- 
um leccionum  soluat  obulum  pro  qualibet  horarum  predictarum  si  vero  an- 
te finem  primi  psaimi  in  prima  IIL  VI.  IX.  seu  completorio  non  venerit 
in  feriis  et  festis  irium  leccionum  soluat  quadrantem  pro  qualibet  hora  et 
supradicta  pena  pro  singulis  horis  augmentetur  secundum  festa  quicunque 
vero  de  bbris  absens  fuerit  pro  matutinis  missa  et  vesperis  in  feriis  et  festis 
trium  leccionum  soluat  denarium,  pro  qualibet  hor:;rum  prima  III,  £exta, 
IX  seu  completorio  soluat  obulum  et  hec  pena  similiter  augmentetur  se- 
ciindum  festa  Qui  false  legerit  vel  cantauerit  puniatur  hoc  modo  in 
feriis  et  festis  trium  lectionum  in  missa  tarnen  false  legens  et  cantans 
et  qui  in  simplicibus  festis  matutinis  missa  et  vesperis  soluat  obulum, 
Jn  festis  vero  prime  soluat  denarium  in  maioribus  festis  duos  denario^ 
Quicumque  choralium  obprobriosum  verbum  dixerit  presentibus  duobüs  et 
audientibus  soluat  solidum  denariorum  obprobriosum  verbum  intelligimus  si 
quis  alium  appellauerit  liughara  muslaghu  asna  skipting  dara  vel  similia 
qui  vero  vltcrius  excesserit  vocando  socium  suum  furem  vel  latronem  vcl 
similia  presentibus  duobus  et  audientibus  soluat  duas  oras  denariorum  ex 
hiis  duabus  penis  recipiat  dimedietatem  is  cui  iniuria  facta  est  reliquum 
vero  communitas  choralium  (1)  Gapitulum  choralium  habeatur  singulis  sex- 
tis  feriis  si  autem  festum  aliquod  tunc  inciderit  per  quod  capitulum  inpe- 
diatur  habeatur  in  quinta  feria  proxima  precedentj  quicumque  vero  chora- 
lium vel  prebendariorum ,  ad  capitulum  non  venerit  soluat  denarium  qui 
vero  de  pena  quam  soluere  tenetur  in  primo  capitulo  non  satisfecerit  vel 
saltim  antequam  teneatur  secundum  capitulum,  delatus  de  hoc  in  capitülö 
secundo  soluat  duplum  et  si  vsque  ad*  tercium  capitulum  contumaciter  re- 
stiterit  nee  satisfecerit  delatus  de  hoc  in  tercio  capitulo  soluat  triplum  et 
si  dictum  triplum  tunc  non  soluerit  sit  exclusus  extunc  ab  officio  cfaori  et 
consorcio  choralium  et  percepcione  salarii  sui  donec  per  archiepiscopum  vel 

capi- 


.  —        265        — 

capitulurti  fuerit  restitutus  Quicunque  choralium  chorum  intrauerit  sine  su- 
perpeJlicio  quum  höre  dicuntur  in  choro  soluat  obulum.  Jtem  ebdoraadis 
natiuitatis  pasche  penthecostes  variantar  cantores  singulis  diebus. 


1237.  1298   d.   5   Juni.  Tuna  i  Aker. 

JoHAN    Engels  Saiubref  pft  Forsa  i  Skeftbammars  socken  och  Kumla  i  Baldingsta  socken  tili 
Ärke-Biskopeo  i  Upsala. 

A.  6b  a.  a:  3g. 

Omnibus  presentes  h'tteras  inspecturis  Johannes  dictus  Angelus  salutem 
in  domino  seinpiternam  Ne  racionabiliter  &  rite  gesta  fluxu  temporis  in  du- 
bium  reuocentur  vel  aliqua  de  eis  calumpnia  in  posterum  valeat  suboriri  jd- 
Circo  Notum  facio  per  presentes  quod  Reuerendo  patri  domino  meo,  domi- 
no Nicoiao  diuina  miseracione  archiepiscopo  vpsalensi  Nouem  oras  cum  vno 
soiido  terre  in  villa  forsum,  parochia  skiepthamer  &  decem  solidos  terre  in 
villa  kumblum ,  parochia  Baldingxstadhum,  in  quibus  villis  solidus  terre  duas 
Marcas  den.  valere  solet,  &  partem  domorum  ad  me  pertinencium  in  pre- 
dicta  villa  forsum  solui  pro  Octoginta  marchis  den.  nunc  vsuah's  monete  quas 
soluere  tenebar  pro  parte  mea,  pro  legatis  in  testamento,  karissimi  fratris  raei 
karoli  canonici  quondam  ecciesie  vpsalensis,  pro  quibus  Octoginta  marchis  si- 
bi  inpignoraueram  partem  me  contingentem  in  bierghum  in  f8ering0.  Relin- 
quens  exnunc  predicto  Patri  plenariam  possessionem  &  Jus  proprietatis  in 
predijs  predictis'vt  ipse  de  eis  ordinet  pro  sue  libito  .volüntatis,  Testes  au- 
tem  siue  firmarij,  qui  wlgariter  dicuntur  fastar  in  presentis  negocij  robur 
&  euidenciam,  adhibiti  sunt  infra  scripti,  videlicet  dominus  Mathias,  &  do- 
minus Nicolaus  marcusason  canonici  ecciesie  vpsalensis,  Domini  nicolaus  de 
logh0  Bryniulphus  de  garn  presbiteri  fulko  Joanson,  Joan  in  malstadhum, 
petrus  guthormsson,  Olauus  Joanson,  Gregoris  knutson  Nicolaus  de  Nier- 
dhatunum,  andreas  Joanson  ac  frater  suus  laurencius  andreas  de  Ndes  joan  ot- 
tonis  ßlius,  finuidus  philippi  filius,  joan  de  Ekiby,  Ericus  de  stukkaby.  finui- 
dus  nicolai,  johan  hemmingson,  anundus,  jngimundus  de  selnum,  kettillus 
dyakn,  Jngimarus  elaui  filius,  &  Jacobus  de  Ridhum,  Jn  cuius  rei  testimo- 
nium  sigillum  meum  presentibus  est  appensum,  datum  &  actum  apud  Tunir 
in  aker.  änno  domini  Millesimo  Ducentesimo,  Nonagesimo  VIII*.    Nonis  Junij. 

Sigiilet  bortfallet  frin  den  ur  brefvet  klippta  remsan. 
Sv,  Diplom,  II  34 


12  38.  1298   d.   5   Juni.  Tuna  i  Äker. 

JoHA5  EffcBLS  FülJiiiakl  för  Hegge  i  Teige,  «U  vid  Olaiids  bfiradsling  uppbjuda  och  tili  irke* 
Biskopen  gifva  fasia  p&  de  i  foregäeade  salubref  oäniDde  gärdar. 

A.  6.  ■.  a:  38. 

Omnibus  presentes  litteras  Jnspecturis,  Johannes  dictus  anG£LUs,  salu« 
tem  in  domino  sempiternani ,  Notum  facio  per  presentes  quod  fideli  meo  heg- 
goni  quondam  villico  in  Telgium  committo  potestatem  &  speciale  mandatum/ 
publicandi  in  communi  pretorio  Olandie,  quod  reuerendo  patri  domino  meo, 
domino  Nicoiao  diuina  miseracione  archiepiscopo  vpsalensi,  solui  Nouem  ora$ 
cum  vno  solido  terre  in  villa  forsum  parochia  skiepthamer  &  decem  soHdos 
terre  in  villa  kumblum  parochia  baldingxstum,  prout  continetur  in  littera 
raea,  super  hoc  confecta,  committo  eciam  eidem  potestatem  &  speciale  man* 
datum  adhibendi  firmarios,  in  communi  pretorio  predicto  super  negocio  su- 
pradicto,  inducendi  quoque  procuratorem  predicti  patris  in  corporalem  pos* 
sessionem  dictorum  bonorum,  Estimandi  eciam  &  taxandi  ex  parte  mea,  cum 
discretis,  quos  dictus  pater  dominus  mens  archiepiscopus  ad  hoc  deputaue- 
rit  partem  domorum  in  memorata  villa  forsi  ad  me  pertinentem  ,  Jn  cuius 
rei  testimonium  sigillum  meum  presentibus  est  appensum  Datum  apud  Tunir 
/  in  aker  anno  domini  Millesimo  Ducentesimo,  Nonagesimo  Octauo  Nonis  Junij. 

Sigillet,  nägot  skadadt}  bänger  p^  en  ur  brefvet  klippt  remsa. 


1289.  I  2  98    d.    2  6    Juni.  Arno. 

JoHAN  Engel«  stadiastelse  p&  sin  broder  Herr  Carl  Erlandssons  aoordning  af  Hjelmerjd,  samt 
qvarn  och  landtboer  inoni  Widbo  säsom  böter  tili  Ärke-Biskopen  i   Upsala. 

A.  6.  a.  a:  40. 

Omnibus  presentes  litteras  jnspecturis,  Johannes  dictus  Ängelus,  salu- 
tem  in  domino  sempiternam,  Noueritis  me  prouisionem  &  ordinacionem 
curie  hieltneryth,  molendini,  ac  colonorum  in  vidhbo^  que  frater  mens  do- 
minus karolus  pro  debitis  suis  persoluendis  depulauit,  Reuerendo  patri  ac 
domino  meo,  Domino  .N.  dei  gracia  archiepiscopo  vpsalensi  in  testamento 
eiusdem  domini  karoli  commissas,  gratas  &  ratas  habere,  Prohibens  Omnibus 
&  singulis  per  presentes,  ne  quis  nomine  meo  interponere  se  presumat  de 
premissis  contra  mandatum  eiusdem  domini  vpsalensis  donec  per  patentes 
litteras  appareat  super  hijij  ordinacionem  aliam  emanasse,  Datum  apud  arn0 
anno  domini  Millesimo  Ducentesimo  Nonagesimo  VlII*.  Die  beatorum  jo- 
hannis  &  pauIi  Martirum. 

Sigillet  bortfallet  fr&n  deo  ur  brefyet  klippta  reaisan. 


—        ft67        — 
1240.  1298  d.    2   Juli. 

Ärke-Biskopen    Nils    Allbssohs   vid   prestmötet  i  Upsala  fastställde  stadgar  för  Presterskapet  i 
Ärkestiftet. 

6.  a;  34^ 

Anno  domini  Millesimo  GC^XC*  octauo  in  crastino  beatorura  martirum 
proeessi    &  roartiniani  Nos  nicolaus  miseracione  diuina  arehiepiscopus  vpsa- 
lensis  apud  ecctesiam  vpsaleDsem  in  synodo  nostra  ibidem  congregata  |>erso- 
naiiter  constitoti  ordinauimus  atqne  publicauimus  infra  scripta,  in  primis  vi* 
delicet  mandauimus  vt  otnnia  &  singula  a  nobis  in  priori  synodo  statuta  & 
puplicata  qua  superius  sunt  notata  rata  pertnaneant  atque  firma,  superadden* 
tes  ad  presens  statuta  subscripta  Primum  statuimus  &  mandauimus,   vt  cum 
apud   ecciesiam  nostram  sacrum  crisma  conßcitur,  quilibet  presbiter  curatus 
in  ecclesia  sua  ipsum  habeat  Jnfra  quindenam  a  die  pascbe  numerandum  Jtem 
statuimus  vt  quelibet  prouincia  de  tribus  Fulclandis  videiicet  tiundia  attun- 
dia    &    fiedrundia    decanum   habeat  ruralem  qui  causas  audiat  repentinas  in 
curiis  presbiterorum  emergentes  &  eas  modo  quo  poterit  diflßniat  &  descin- 
det  Jtem    ordinauimus    &   mandamus  vt  singuli  nostre  diocesis  ad  diem  sy- 
nodi  vpsaliam  veniant   tempore  hucusque  obseruato  Jn  prouinciis  autem  dif- 
fusis  &  loco  synodi  remotis  presbiterum  vnum  ad  minus  in  prouincia  quali* 
bet    remanere    volumus    ad  ministerium  sacerdotale  populis  prout  necessitas 
exegerit  imp^Eidendum  Jn  gestrekaland  vero  remanere  duos  presbiterosindul« 
gemus   cum    prouincia    sit  diffusa  &  ab  ecclesia  nostra  vpsalensi  remota  Jn 
prouinciis    autem    vliarakir    beliing   resbohunda&re  vaxal  presbiterum  nullum 
tempore  supradicte  synodj  volumus  remanere  cum  hoc  necesse  non  sit  pro« 
pter  ipsarum  viciaitatem  Statuentea  vt  quilibet  sacerdos  ad  synodum    profici« 
scens  coram  parocbianis  suis  poplicet  ad  quem  presbiterum  in  prouincia  re- 
roaneatem  coofugere  debeaot  in  casibus  qtii  conttngere  soient  Jtem  statuimus 
.qaodpensiones  wlgaritt^r  gypt&  afrad  dictas,  de  prediis  ecclesia rum   proue* 
nientes  epclesia  &  presbiter  inter  se  in  posterum  eqtialiter  diuidant  hoc  ex* 
cepto  quod  de  prediis  tribus  annis  proximo  preteritis  &  citra  peculiura  eccle« 
sie  titulo   empcioms    acquisitis  seu  eciam   tantum  ad  suos  vsus   predictas  in 
posterum  recipiat  pensiones  Si  vero  contingat  presbiterum  aliqua  decommu« 
nibus  prediiß  iam    dictis  per  concanibkim  ad  ecclesie  fundu«  dedueere  velle 
tunc  pensiones  equiualencium  prediorum  communium  pro  vsibus  eeelesie  ip« 
^    presbiter  reassigiiet,  vt  autem  quesCio  cesset  in  posterum  inter  ecclesrani 
&  presbiterum,  de  pensione  prediortim  volumus  &  mandamus  vt  predia  tan^ 
tum    vsibus    ecciesie    appropriata  seorsum  conscribantur  communibus  prediis 
prout  antea  sepius  mandaueramus,  in   loco  alio  per  se  conscriptis  Jtem  man- 
dauimus vt  quilibet  sacerdos  cathedraticum  annis  singulis  personaliter  ad  syno- 
dum ferat  illi  cui  nos  mandauerimus  committendum.    Jtem  ordinauimus  vt  pres- 


--        268        — 

bit^ri  triticum  vel  siliginem  nobis  aiinis  singulis  debitun)  ante  dominicam  carnis« 
priuii  ad  vltimum  deferri  faciant  ad  loca  infrascripta,  onmes  presbiteri  de  tiundia 
excepto  habohundaere  deferant  vpsaliam  ad  curiam  nostram  de  lyhundaere  & 
saehundaere  deferatur  tunum  in  akir  de  walendahundaere  laoghunddere  solen- 
dahunddßre  &  arlenningiahundaere  sictODiam  brohundaere  deferat  ad  curiam 
nostram  inuz0,  habohundasre  cum  fiaedrundia  arn0f  Qui  auteni  in  hoc  negU* 
gentes  fuerint  illo  termino  elapso  soluant  duplum  Jtem  prohibemus  «üb 
interminacione  anathematis  vt  nullus  ecclesie  libros  incidat  diminuat  vel  de- 
truncet  pro  quocumque  suo  commodo  vel  pro  quacunque  sua  necessitate 
Jtem  statuimus  Nt  singuli  pcesbiteri  nostre  dyocesis,  annis  singulis  ita  tem- 
pestiue  vpsaliam  veniant^  quod  modis  omnibus  intersint  misse  que  in  inchoa- 
cione  synodi  sollempniter  de  sancto  spiritu  dici   solet. 


i24i*  1298   d.    19   Jiilii.  Arno. 

Ärke-Biskopen   Nils   Allbssoss    Aflatsbref  (or  botgorare,  som  besdka  Jungfru  Mariae  Capell  i 
Upsala'  Domkyrka. 

A.  3.  a.  4:  19. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  Nicolaus  diuina  miseracione  ar- 
chiepiscopus  vpsalensis  salutem  in  domino  sempiternam,  vt  fideiium  deuocio 
erga  sacrorum  locorum  deuotam  visitacionem,  pro  dei  omnipotentis  honore, 
sanctorum  suorum  veneracione^  &  sui  ipsius  edificacione  profectibiliter  exci- 
tetur,  Solet  salübriter  remissinis  indulgencijs  velud.quibusdam  illeetiuis pre- 
miis  inuitari,  vt  fideles  ipsi  exinde  reddantur  diuine  gracie  apciores,  Cu- 
pientes  igitur  vt  capella  beate  virginis  in  ecclesia  nostra  vpsalensi ,  congruis 
honoribus  frequentetur,  omnibus  vere  penitentibus  &  confessis  qui  predictam 
capellam  in  sabbatis  tocius  anni  frequentauerint,  &  officio  misse  quamscole 
ibidem  dicere  solent  interf uerint ,  seu  ad  eius  reparacionem,  ornätum,  vel  Iii- 
minaria  manum  porrexerint  adiutricem^  De  omnipotentis  dei  misericordia, 
ac  beatorum  apostolorum  Petri  &  Pauli,  Laurencij  &  Erici  Martirum  eius 
auctoritate  confisi,  Quatraginta,  Hijsvero  qui  vesperis  eiusdem  beate  virgi- 
nis dicendis  ab  eisdem  scolis  in  sextis  videlicet  ferijs  ipsa  sabbata  imme- 
diäte  precedentibus  deuote  interfuerint^  viginti  dierum  indulgenciam  de  in- 
iunctis  sibi  penitenciis  supradictis  diebus  singulis  misericorditer  in  domino 
relaxamus.  Datum  apud  Aarn0  anno  dominj  IVr.  CC*.  Nonagesimo  oetauo, 
quartodecimo  kal.  augusti» 

Sigillet,  nästan    oskadadt,  p&  en  ur  brefvet  klippt  remsa. 


—        269       ^— 
1242-  1298  d.    1    Augusti.  Teige. 

Biskoparnes  i  Linkoping  ocli  Wexiö  aflatsbref  för  botgorare,   som  besöka  Skoklosters  kyrka. 

A.  3.  b.  I» 

Vniuersis  Presentes  Litteras  Jnspecturis  Lacjrenciüs  Lyncopensis  & 
MAGNUS  vexsyonensis.  dei  gracia  Episcopi.  Salutem  jn  domino  sempiternam. 
Liicet  js  de  cuius  munere  uenit  ut  sibi  ä  fidelibus  suis  digne  &  laudabiliter 
seruiatur.  De  habundaneia  pietatis  sue  que  merita  supplicum  excedit  8c  uo- 
ta  digne  seruientibus  niulto  maiora  tribuat  quam  ualeant  promereri,  Nichi- 
lominus  tarnen  desiderantes  reddere  domino  populum  acceptabilem*  fideles 
cbristi  ad  complacendum  pi  quasi  quibusdam  illectiuis  muheribus  indulgen- 
ciis  uidelicet  Sc  remissioiiibus  inuitamus  vt  exinde  diuine  misericordie  red- 
dantur  accepciores.  Güpientes*  jgilur  ut  ecciesia  religiosarum  dominarum  in 
^ko  ordinis  beati  benedicli  congruis  bonoribus  frequentetur.  omnibus  uere 
penitentibus  &  confessis  qui  dictam  ecciesiam  in  solempnitatibus  beate  marie 
uirginis  videlicet  assumpcionis.  natiuitatis.  purißcacionis.  anunciacionis  necnon 
in  festiuitate  beati  johannis  baptiste.  &  in  festis  beatorum  confessorum  ber- 
nardi  &  benedicti.  deuote  uisitauerint.  XL  dies  Dum  modo  Reuerendi  patris 
nöstri  dominj  metropolitani  ad  hoc  consensus  accesserit  de  iniunctis  sibi  pe- 
jnitenciis  annis  singulis  quih*bet  nostrum  in  domino  misericorditer  relaxamus 
Jn  Guius  Rei  euidenciam  sigilla  nostra  presentibus  duximus  a|>ponenda  Da- 
tum Teigisanno  Domini  M*  CG*  Nonagesimo  octauo  jn  aduincula  beati  Petrj. 

Sigillet  N:o  i  bortfallet)  N:o  a   n^got  skadadt. 


1243.  1298  d.    I    Augusti.  Teige. 

Biskoparnes  i  Skara,  Strengnäs,   Westeräs  och  Abo  aflatsbref  för  botgörare,  som  besöka  Sko 

klosters  kyrka. 

.  A,  3.  b.  I. 

Vniuersis  presentes  Litteras  Jnspecturis.  B.  skarensis.  ysARüs  strengia- 
nensis,  Petrus  arosiensis,  &  Magnus  aboensis»  dei  gracia  Episcopi,  salutem 
in  domino  sempiternam  ,  Licet  is  &c.,  Se  N:o  12^2  ti/l ..  reddantur  apciores, 
Cupientes  igitur  vt  Ecciesia  Religiosarum  dominarum  in  sko  ordinis  beati  bene- 
dicti congruis  bonoribus  frequentetur,  Omnibus  vere  penitentibus  &  con- 
fessis qui  dictam  Ecciesiam  in  sollempnitatibus  beate  Marie  virginis.  videlicet 
Assumpcionis,  Natiuitatis  Purificacionis,  &  Annunciacionis,  necnon  in  festiui- 
tate beati  Johannis  baptiste^,  &  in  festis  beatorum  bernardi  &  benedicti  con- 
fessorum  deuote  visitauerint.  quadraginta  dies.  Dum  modo  Reuerendi  patris 
domini  hostri  metropolitani  ad  hoc  consensus  accesserit  de  iniunctis  sibi  pe- 
riitencijs,    quilibet   nostrum,   misericorditer  in  domino  relaxamus.     Jn  cuius 


lei    euidenciam    sigilla  nostra  preseiitibus  duximiis  apponenda,  Datuta  apud 
Teigis,  Anno  domini.    M*.  CG*.  Nonage3imo  octauo.    Jn  aduincula  beati  Petri. 

Sigillea  N:o  i — 3  nSstan  oskadade,  N:o  4  bortfaJiet. 


12  44-  1298  d.    lo    Augnsti.  Upsala. 

Ärke-Biskopen  Nils  Allessoks  stadßistcise  pä  Lydbisloparnes  aflatsbref  för  Sko  kloster. 

A.  3.  h.  1. 

Vniuersis  presentes  litteras  inspecturis.  Nicholaüs  miseracione  diuina. 
vpsalensis  Archiepiscopus,  salutem  in  domino  senipiternam.  Vt  fideles  Chri- 
sti,.eo  frequencius  &  deuocius  visitent  loca  sacra.  quo  exinde  largiores  se 
senserint  indulgencias  reportare.  Nos  volentes  ecciesiam  dilectarum  inchri- 
sto  filiarum  abbatisse  &  sanctimonialium  in  sko.  congruis  bonorib^is  frequen* 
tari.  indulgencias  quas  venerabiles  fratres  nostri.  domini.  Bryniolfus.  skarensis,^ 
Laurencius  Lincopensis,  Jsarus  strenginensis ,  Petrus  Arusiensis,  Magnus 
Wexionensis,  &  Magnus  Aboensis ,  dei  gracia  episcopi.  Anno  domin j\  Mil- 
lesimo.  Ducentesimo.  Nonagesimo.  VIII*.  in  concilio  nostro.  Telgis^  vi- 
sitantibus  predictam  ecciesiam  in  sollempnitatibus.  sancte  Marie,  s.  assumpcio- 
nis,  Natiuitatis.  Ihirificacionis.  &.  Annunciacionis.  ac  in- natiuitate  sanetj 
Jobannis  Baptiste.  seu  eciam  Beatorum  Benedicti.  &  Bernardi  confessorum  con- 
tulerunt,  actoritate  qua  fungimun  approbamus  &  ratas  volnmus  perpetuo 
permanere.  Jn  cuius  rei  testimonium.  sigillum  nostrum  presentibus  est  ap- 
pensnm.  Datum,  apud  vpsaliam,  Anno  prenotato,  in  festo  Beatj.  Laureneij, 
Martiris.' 

Ärkebiskopliga  sigitlet   nagot  skadadt. 


1245.  1298   d.    1 3    Augusti.  Gelinge. 

Konungens  i  Danmark  Capetians  och  oTrige  Domhafvandes  pä  Gelinge  Ting  i  Holland  utßr- 
dade  Fastebref  pfi  Gamtnalsboday  saldt  af  Hofvidsmannen  pS  Falkeoberg  Nils  Djekn  tili 
Herr  Nils  Kettilsson. 

A.  6.  a.  a.  4>- 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus.  TmiUGOTas  iliustris  regis  da- 
noriun  capellanns,  Jacobus  decanus  in  haimstath  haerath.  Nicholaus  aduoca- 
tus  in  falkinbergh  Nicholaos  tuk.a  5on.  Nicholaüs  KYRNfNO,  Matheus  ollef  sök. 
THyRBEKNüS  THYOK  cetcrjquc  placitum  getynge  visitantes,  salutem  in  doinioo 
sempiternam  Notum  facimus  vniuersis  &  singulis  Nicliolaunt  diaconum  aduo- 
catum  in  falkynhergb  Discreto  viro  Domino  Nicholao  kaetilsson  omnia  band 
sua,  que  habuit  in  gamals  botha  videlicet  tres  curias  &  vnum  moiendiiiuiii 


—  271  — 

cutn  siluis  &  prediis  dictis  euriis  attinentibus  mobilibus  &  immobilibus  in 
placito  gelonge,  pro  LX:la  marcis  den.  legaliter  scotasse,  que  qLidem  bona 
martinus  amunda  son  &  filius  snus  sterberniis  Nicholao  diacono  adiiocato  in 
falkynbergh  in  dicto  placito  ad  quartam  feriam  pasce  pro  LX:ta  marcis 
den.  scotauerunt,  ea  condicione  quod  nisi  dicta  bona  in  prefato  termino 
redimerent  dicto  N.  aduocato  cederent  possidendi  gracia  uel  vendendi  seu 
alienandi  jure  perhennj.  Ne  igitur  memorato  domino  Nicholao  kaetiis  son 
super  dicto  scotacione  legaliter  facta  in  posterum  sibi  possit  ue!  debeat  ca* 
lumpnie  materia  seu  dnbium  generari  siggillum  hallandie  vna  cum  siggillis 
nostris  presentibus  sunt  appensa  in  testimonium  &  cantelam  pleniorem, 
Datum  anno  Dominj  M*  C*"  C*  nonagesimo  VHP  Jn  die  beafi  ypoliti  martiris, 

Sigillen  N:o  i 6,    8  boitfallnei  remsorna  qvar;  N:o  7,  adligt,  nästan  oskadadt. 


1246*  1 2  98  (1.    1 3   Augusti.  Gelinge. 

KonuDgens  i  Daumark  Cappellaos  och  öfrige  Domhafvaodes  p4  Gelinge  Ting  i  Halland  skril- 
▼eise  tili  Marskalkeo  Thorkel  Knutsoo  med  aDh&lIan  om  dorn  öfver  en  iagbiytare  frän 
Westbo,  som  stulit  eu  oxe  och  13  svid. 

A.  6.  a.  a.  4^. 

Nobili  Domino  &  honesto.  JJlustris  regis  sweuorum  Marscalco.  Thrügotüs 
illustris  regis  danorum  capellanus.  Jagobüs  decanus  in  halmstatha  haerath. 
NiCHOLAüs  DiACONüs  aduocatus  in  falkinbaergh.  Nicholaüs  tuka  son  Nicho- 
LAUS  KyRNyNG,  Thorbernüs  thyok  necnon  &  ceteri  commune  placitum, 
getonge  visitantes.  seruicium  promptum  &  paratum  &  omnem  reuerenciani 
quam  poterant  cum  salute.  Dominacionj  vestre  presentibus  signiticanuisquod 
quidam  legis  transgressor  nomine  Johannes  thorhaslpha  son  de  waesbo  bo* 
uem  cumsdam  Joon  trata  son  furando  abstulit  &  dequadam  vidua  in  kynna- 
riuth  Nomine  Olof  Xllicim  sues  pingues  furtiue  subtraxit^  vnde  Nobilitatera  ves- 
tram  requirimus  &  humiliter  imploramus  quatenus  ex  quo  cunctis  ad  uos 
fugientibus  justiciam  facitis  &  cum  constet  notorium  &  pturibus  ipsum  ma- 
nifestum furem  super  dictum  johannem  judicare  velitis  ut  predictus  joon  & 
vidua  predicta  et  dominus  Nicholaus  ex  parte  ipsorum  qui  dictas  causas 
prosequitur  iusticie  habeant  complementum  quod  apud  dominacionem  ues- 
tram  volumus  firmiter  deseruire  Jn  cuius  rei  testimonium  siggilla  nostra  pre- 
sentibus vna  cum  siggillo  terre  sunt  appeusa.  Actum  auno  Dominj  M*  C*  C* 
XC*  Vlir   .In  die  beati  ypoliti  martiris, 

Sigillen  N:o  i,  4^  7  skadade;  N:o  2,  3,  5,  6  bortfaliaa. 


—        27a        •— 
1247.  1298  d.   28   Aug.  Arno. 

Ärke-BisLopen    i  Upsala   Mils  Allessoits  Bref  oto    betalniog  af  Herr  Johan  Engels    sliild   af 
Hjelmeryds  gods.  ' 

A.  S.  a.  4*  ^o. 

Omnibus  presentes  litteras  Jnspecturis,  Nicolaus  miseracione  diuina  Ar- 
chiepiscoptis  vpsalensis,  salufem  in  domino  sempiternaui ,  Constare  yoiümus 
vniuersisy  Dominum  Johannem  dictum  angelum  ex  quadam  prediorum  ven- 
dicione.quam  fecerat  Magistro  Andree  consobrino  suo  preposito  ecciesie 
iiostre  vpsalensis  nobis  assignasse,  Centum  Triginta  tres  marchas  cum  dua- 
bus  oris  denariorum  monete  nunc  currentis,  leuandas  &  recipiendas  nomi- 
ne suo,  a  dicto  Magistro  andree  preposito  adsoluendum  Scquittandum  debita, 
pro  quibus  dominus  Karolus  £rIenason  bone  memorie,  quondam  Canonicus 
ecclesie  nostre  vpsalensis  Curiam  suam  hielmeryth  in  vithbo,  cum  molendi- 
no,'colonis,  ac  omnibus  alijs  attincijs  dictis  bonis,  oMigauerat  &  assignaue- 
rat,  prout  in  testamento  dicti  Domini  karoli  lucidius  patet,  Jnsuper  decem 
&  octo  Marchas  den.,  quas  eidem  domino  Johanni  angelo  tenemur  similiter 
ad  solucionem  dictorum  debitorum  assignauit.  Horum  ergo  summa  ascen- 
dit  ad  Centum  Quinquaginta  marchas  cum  decem  oris  den.  Tolumus  igitur 
Yt  taxacione  supradictorum  bonorum  videlicet  Curie  hielmeryth  cam  molendi- 
no,  colonis;  &  omnibus  attinencijs  alijs  dictis  bonis,  fideliter  &  integrajiter 
facta,  pars  aliqua  de  eis  estiraata,  ad  valorem  summe  supradicte  quam  Sili- 
cat partem  ipse  dominus  Johannes  eligere  decreuerit,  ad  ipsum  debeatdeue- 
nire,  Prouiso  nichilominus  quod  predicta  pars  bonorum  huiusmodi,  talis 
sibi  deputetur,  quod  eo  non  obstante,  remanencia  bona  dummodo  jdem 
dominus  Johannes  angelus  debita  que  reraanent,  infra  festum  pentecostes 
nunc  proximum  de  suis  bonis  propriis  non  nersoluerit,  absque  difficultate 
pro  taxato  precio  distrahi,  possint  atque  venai,  in  horum  autem  euidenciam 
pleniorem,  vna  cum  sigillo  nostro  sigillum  memorati  domini  Jofaannis  pre- 
sei)tibus  est  appensum,  Datum  apud  arn0  anno  domini  M*.  CC*.  XC*  VIIIV 
Decimo  Kai.  septembris, 

Af  .sigiJlet  N:o  f  är  ett  stycle  qvar;  N:o  a  bortfallet. 


1248-  1298   d.   2  3  Aug.  Arno. 

Johan  Eitobls  Bref  om  dess  med  Ärke-Biskopen  NiU  i  Upsala  gjorda  jordabyte. 

B.  a.  5a. 

Vniuersis  presentei;  litteras  inspecturis   Johanes  dictus  AiiGELUS  saluteoi 
in  domino  sempiternam  Noueritis  me  cum  reuerendo  patre,  ac  domino  meo, 

domi» 


-TJI^^TTpS 


—      Ä73      -- 

domtno  N.  diuina  miseracione  arcfaiepiscopo  ypsaiensi  qnandam  prediorum 
p^rmutacioaem  fecisse  in  hunc  modum,  habuit  n.  a  me  idem  dominus  me- 
US  archiepiscopus  in  fdering0um  villa  biaerghum  nouem  oras  cum  X  dena- 
riis  terre,  cum  domibus  ad  me  pertinentibus  ibidem,  pro  quibus  fnihi  de- 
dit  in  garni  decem  orasterre  et  in  kysingi  dimtdiäm  marcham  terre,  jnsu« 
pef  addidit  mihi  pro- domibus  et  melioracione  predii  ibidem  triginta  octö 
marchas  denar.  monete  nunc  cuirentis,  ad  huius  eciam  permutacionis  eui- 
dens  testimonium  firmarios  wlgariter  dictos  fasta  in  communi  piretorio  fa^- 
ringsum,  eidem  domino  meo  archiepiscopo  secundum  terre  Jeges  et  consue^ 
tudinem  approbatam  me  recognoteo  dedisse  Jn  horum  igitur  euidenciam 
pleniopem  sigillum  meum  duxi  presentibus  apponendum  Datum  apud  •  arn0 
Anno  domini  Millesimo  dueentesimo  XC*.  octauo  decimo  kalend.  septembris. 


I  2  49  1 2  98   d.   2  7   Aug.  Linköping. 

Biskopen  i  Linkoping  Labs  II:s  vidimatioD  och  stadfastelse  p&  Biskop  Henriks  Bref. 

A.  6.  a.  a.  43. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Laurengius  dei  gracia  Episcopus 
Liincopensis  salutem  in  domino  sempiternam  Noueritis  nos  litteras  reueren- 
di  patris  predecessoris  nostri  henrici  dei  gracia  quondam  Episcopi  linco- 
pensis  vidisse  in  hec  verba  Vniuersis  &c  Se  foregdende  N:o  060 '  *).  Nos 
igitur  ordinacionem  huius  &  statutum  ratum  &  gratum  habentes.  auctorita- 
te  qua  fungimur  confirmamus,  ad  maiorem  premissorum  euidenciam  presen- 
tes litteras  sigillo  nostro  prepositi  &  capituli  roboranteSi  Datum  lincopie 
anno  domini  M"*  CG*  XC*  VIII  sexto  kal.  septembris. 

Sigillen  bortfailna. 

1260.  1298   d,   2  2    Sept.  Söderköping. 

SvAHTEPOLK.  KnuTssovs  G&fvobref  pft  Herbethy  gods  tili  Wreta  kloster. 

A.  3.  t  I. 

Omnibus  christi  fidelibus  presens  scriptum  visuris  vel  audituris.  Swanth- 
POLK  KANVTi  ducis  quoudam  filius.  SalutM»  in  domino  sempiternam.  Quo«- 
niam  varii   sunt  humane    fragilitatis    euentus.  &  cum   morte  nichil  cercius. 


*}  Med  ß>ljande   olikheier:   IUI  thinoDum •—  expensis  singuli  de  collegio  a   decimarum 

*- och  Si  vero  quempiam  de  collegio  plures  ecciesias   parochiales  io  ipsa  prepositura 

coDtingat  optioere —  — . 

Sv.  Diplom,  II.  "  35 


—        ^74        —        "  . 

terminus  autein  mortis  cunctis  sit  iiicertus.  Necesse  est  diem  mortis  certis 
racionibus  preuenire.  Hinc  est  quod  bona  que  in  Herbetby  habemus.  vi- 
delicet  redditus.XL  thynonum  &.XI.  orarum  den.  nobis  &  heredibus  no- 
stris  alienamus.  abbatisse  autem  wretis.  Domine  katerine.  totiqne  cooaentui 
ibidem  dimittimus  perpetuo  possidenda.  Hec  presentibus  uiris  ydoneis. 
aduocato  nostro  .s.  giurdone.  &  ciuibus  pluribus  suthercopie.  videlicet  tho* 
chone.  lamberto  longo.  &  wigboldo.  gudmundo.  nee  non  &  ah'is  discretis 
quam  plurimis.  facta  sunt  &  statuta.  Ne  igitur  de  presentibus  vel  posteris 
super  hoc  facto  aliquar  calumpnia  Taleat  suboriri.  siggillum  nostrum.  sig- 
giliumque  ciuitatis  Sutbercopensis  presentibus  sunt  appensa.  Datum  Suther- 
copie.  anno  domini.  M^.  GC*.  Nonage^imo.  Vlir.  in  die  beati  mauricii.  so* 
ciorumque  eins. 

Sigilien  skadade. 


125 1.  (1298.?)  d.    2  3    Sept.  Högnetorp. 

BisiLopen  BRYirnoLFS   i  Slara  stadfästelse,  i  hvad  p&  honom  beror,  af  Algots  g&rvaafApun- 
da  i  Ö3tergöthlaad  tili  Riseberga  kloster. 

A.  3.  n.  4-  tS. 

Omnibus  presentes  litteras  jnspecturis.B.  dei  gracia  scarensis  Episco* 
pus.  Salutem  .jn  domino  sempiternam.  Notuip  facimus  tam  posteris  quam 
presentibus  vniuersis,  Quod  donacionem  quam  sanctimonialibus  jn  rissd-^ 
byaergh,  videlicet  tres  octenarios  terre  jn  apundhum  jn  0sgocia,  cum  vno 
manso  ibidem  sito  &  eius  pertinencijs,  dillectus  .  .  .  ter  noster  algotus,  as- 
signauit  &  contulit,  sicut  per  eius  patentes  litteras  super   hoc  confectas  ple- 

ne  patet esse  volumus,   ac    presencium   auctoritate    quantum   ad 

nos  pertinet,    confirmamus.    Sigillum    nostrum   presentibus 

Jn  huius  testimonium  &  euidenciam  pleniorem.     Datum   H0gnaethorpe.  An- 
no   «  ^ono  kal.  octobris. 

Sigiliet   jemte  ett^stycke  af  brefv€t  Sr  bortrifvel. 


12  52.  1298  d.   7  Oct. 

Bisko(pen*i  Strengnäs  Ysars  stadfästelse    pft    Biskop  Anunds  g&fva  af  Juleta    forsamliüg  jiH 
Abboten  i  Saba. 

A.  1  h. 

'  Vniueris    presens.  scriptum   cernentibus.  Ysarus    dei  gracia   Episcopus 
straengnensis  Salutem  in    domino   ihesu  cbristo.  Quia    venerabilis  pater    do- 


—        ^y5        — 

minus  Anundus  predecessor  noster  abbat!  de  sabä  ^d  sustentacionem  con^ 
uentus  ibidem  ecclesiam  julata  contulit  &  eisdem  super  hoc  suas  litteras  de- 
dit  in  hec  verba.  Omnibus  &c.  Se  /öregd^nde  N:o  765.  Nos  dictam  dona- 
cionem  suam  sieut  superius  expressum  est  ex  consensu  eiusdem  capituli  ho- 
stri  tenore  presencium  confirmaraus  eisdem  memoratam  ecclesiam  in.  perpe^ 
tuum  assignantes  saluo  nobis  nostrisque  successoribus  canonice  instituendis 
omni  iure  ppntificali  prout  superius  est  expressum.  Jn  cuius  Rei  testimo- 
nium  sigilium  nostrum  vna  cum  sigillo  capituli  nostri  presentibus  est  ap« 
pensura.  Datum  strengnesie  Anno  domini.  M*.  CG*,  XC*,  VHP.  in  crastino 
translaeionis  beatj  eskilli  martiris  &  pontiiicis. 

Sigillen  skodade» 


12  53.  1298  d.    1 1   OcL  Upsak. 

i.rke-Bisk6peD  i  Upsala  Nils  Allbssohs  bref  om  jordabyte  med  Bjfirn  Ingolfsson. 

A.  3.  a.  4.  18. 

Omnibus  presentes  litteras  Jnspecturis,  Nicolaus  miseracione  diuina 
archiepiscopus  Tpsalensis,  salutem  in  domino  sempiternam,  Noueritis  nos  ex 
parte  ecclesie  nostre  vpsalensis  Cum  fBdeli  nostro  Beronejngulfssuni,  ex  con- 
sensu Capituli  nostri  quandam  prediorum  permutacionem  fecisse  in  hunc  mo- 
dum,  Habuimus  enim  a  dicto  berone,  vnum  solidum  terre  in  villa  tr0nin« 
gl,  &  in  villa  kaluijk  vnum  solidum  terre,  in  insula  dicta  dekr0  situatos, 
Jtem  in  villa  wretum  in  parocbia  naes  duos  solidos  cum  dimidio  terre,  Pro 
quibus  nos  eidem  Beroni  dedimus  Sc  assignauimus  nomine  eiusdem  ecclesie 
nostre,  quatuor  Solidos  terre,  in  villa  sandum  eiusdem  insule  sekr0,  sitos, 
Huic  autem  permutacipni  prediorum  ex  vtraque  'parte  testes  seu  firmarij 
qui  wigariter  dicuntur  fastaer,  adhibiti  sunt,  secundum  terre  leges  3c  con- 
ftuetudinem  approbatam,  Jn  cuius  rei  testimonium  sigilium  nostrum,  &  si- 
^11  um  Capituli  nostri  presentibus  duximus  apponenda,  Datum  apud  vpsaliam 
anno  domini  Millesimo  ducentesimo,  Nonagesimo  VHP.    Quinto  Jdus  Octobris. 

Sigillet  N;o  1  bortfallet,  II:o  2  nAgot  skadadt 

1254.  1298    d.    5    Nov.  Skeninge. 

Prierns  i  Skeninge  Tittnesoft&l,  att  Benedicta  Holnwtens  dotter  framföV  klotterporten  gaf,  nar 
hon  1391  invigdestill  nunna  i  Skeninge,  tili  evärdelig  egendom  At  klostret  «Ilt  hvad  hon 
egde,  med  undantag  af  g&rden  Berga,  tili  hvilken  hon  förbehötl  «g  njitjande  rStten  i  sin 

lifstid. 

A.  3.  8.  a:  a. 

Omnibus  ad  quos  presens  scriptum  peruenerit  ffrater  P.  Fratrumordi- 
nis  predicatorura  in  .  skiaeningia  prior  inutilis  salutem  in  domino.  Notum  fa- 


—  .      »7^        ^ 

CIO  quod  quando  soror  Benedieta  filia  holmstani  de  biaergom  habituro  soror 
rum  nostrarum  a^timpsit  in  skiaeningia  jmno  domini  M*  GC  XG  T  in  na- 
tiuitate  beate  virginis  omnia  bona  sua  mobilia  &  inmobilia^  que  tunc  pos- 
sedit,  sibi  &  suis  heredibus  nuilo  ipsorum  dissenciente  ^  seilicet  tamnicholao 
holmfridaeson  qui  ibi  presens  erat  quam  alüs  consencientibus  alienauit  &  mo» 
nasterio  dietarum  sororum  in  skiaeningiae,  per  festa^  &  k0p8e  secundum  ler 
ges  terre  appropriari  fecit,  Johanne  thoroson  pro  fest  proloquente,  &  lau* 
rencio  de  snytringe  ex  parte  sororum  bona  memorata  sumente  excepta  curia 
de  biaergom  quam  sibi  prefata  soror,  B,  pro  suis  vsibus  dum  viueret  rejti- 
nuit,  ita  tarnen  quod  post  mortem  ipsius  esset  monasterij  supradicti  Hec  au- 
tem  facta  sunt  coram  porta  sororum  in  skiaeningia  presentibus  Dominis  N 
sigredaeson  N  sestridaeson  &  discretis  viris  martino  de  slykkio  Johanne  tho- 
roson, Johanne  de  myriby,  Giaerdero  tannae,  Laurencio  de  snytringe  fratri- 
bus  predicatoribus  N  priore  skiaeningensi,  thorstano  priore  kalmarnensi,  & 
alüs  pluribus  fide  dignis  Jn  cuius  rei  testimonium  sigillum  nostrum  duxi  pre- 
sentibus apponendum.  Datum  skiaeningie  anno  domini  M*  CG*  XG"*  YIIV. 
Nonis  nouembris. 

Sigillet  D&got  skadadt 

1255.  1298    d.  25   Nov. 

Biskopen  i  Linkopiog  Laus   II:s   vidimation    och  stadßistelse  p&  Biskop  Henriks  stadgaode  af 
&r    1272. 

B.  3i  II.  V. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Laurengius  dei  gracia  episco- 
pus  lincopensis  salutem  in  domino  sempiternam.  Noueritis  nos  litteras  Re- 
uerendi  patris  predecessoris  nostri  henrici  dei  gracia  condam  episcopi  linco- 
pensis vidisse  in  hec  verba.  He  dei  &c.  Seföregäende  N:o  56o.  Nos  igitur  or* 
dinacionem  huiusmodi  &  statutum  Ratum  &  gratum  habentes  auctoritate  qua 
fungimur  confirmamus  ad  maiorem  premissorum  euidenciam  presentes  litterai 
sigillo  nostro.  prepositi  &  capituli  Roborantes.  Datum  lyncopie  Anno  do- 
mini Millesimo  GG  XG  VIIL    VI  kal.  decembris^ 


12  56.  1298  d.    1 3  Dec.  Skara. 

Biskopeo  Bbyhoifs  i  Skara  bref  pfi  SiediDi  m.  m«,  som  lemnas  BagDvald  Mut«  i  ersaUoiog  for 
hvad  hoDoiD  af  Biskopens  broder  Magniu  blifvit  fr&ntaget. 

A.  6.  a.  a.  44* 

Omnibus  presentes  litteras  jaspecturi$.  BftyNiULPHQS  dei  gracia  scaren- 
sis  Episcopus.   Salutem  in  domino  $empiiie.rpamTeiiare.presenciuni.iio1;iun  f^* 


—         -^77         — 

cimus  vniuersis  Quod  nos  domino  Rangwaldo  dicto  Mulae  pro  recompensacione 
bonorum  sibi  per  magnum  fratrem  iiostrum  ablatorum,  Curia m  nostram  slaed* 
diul,  Gvm  coIonijX  nemoribus,  pratis,  paschuis,  ac  ceteris  pertinencijs,  suis. 
Vna  cvm  xnolendinö  jn  ofTrud  f  &  Molendinum  jn  thsengini  quod  possedit  Mag- 
nus dax  son  oolonias  quoque  nostras  jn  araebyaergh,  refundimusScassignamuSt 
jure  bereditario  perpetuo  .possidendas  Patentes  jnstanter  vt  dominus  noster 
rex  &  consiliarij  sui  super  premissis  literas  süas  patentes  eorum  sigillis  muni* 
tas,  dare  velint  ad  euidenciam  pleniorem.  Jn  cuius  testimonium  sigillum  nostrum 
vna  cum  sigillis  dominorum  Nicholai  algoti,  Magistri  benedicti,  et  beronis  Ion- 
gl  Ganonicorum  nostrorum,  qui  presenti  conuencioni  afTuerunt,  presentibus 
est  appensum.  Datum  skaris  Anno  domini  M',CC*,XC'  VIII  •  jn  die  beate 
lueie  virginis. 

3  Sigill  finnas  under  brefvet,  och  rum  for  det  fjerde. 
Af  samma  bref  fiones  äfven  ett  annal  original ,  i  hvilket  sista  ordet  virgiois   sakoas;  med  si- 
gill I,  2|  4  ^^^  'u°>  ^^^'  ^^^  tredje,  och  fö'röfi-igt  (oljaodie  olikheter:  slaedhioi  — *-ofrudh 
thaeoghini dags  son  —  —  damus  (i  sL  f.  refundimus}. 

1257.  1298   d.    19   Dec.  Källandsö. 

F.  d.  Lagmanneo  i  Westergötbland  Algot  Brtnolfssoiis   bref,    med    godkännande   af  Biskop 
Brynolfs  foregiende  anordning. 

A.  6.  a.  X  4^. 

Omnibus  presentes  litteras  jnspeeturis.  Algotus  bryniulfs.  son.  Legi* 
fer  quoudam  wsesgothorum* '  Salutem  jn  domino  sempiternam.  Quia  Reue« 
rendus  pater  dominus  Bryniulphus  £piscopus  skarensis  Curiam  slaedini  cum 
colonijs  ibidem  &  nemoribus  &  ceteris  pertinencijs  jntra  sepes  &  extra,  & 
molendinum  jn  o(Trud,  ac  colonias  jn  araebyaergh,  Nobili  viro  domino  rang* 
waldo  dicto  mulae  pro  rebus  sibi  per  magnum  filium  meum  ablatis,  dedit  Sc 
assignauit.  Gonstare  volo  tam  posteris  quam  modernis,  quod  ratum  &  gra-* 
tum  semper  habebo,  quicquid  per  ipsum  dominum  scarensem  ordinatum  &* 
actum  fuerat  super  bonis  prenotatis.  Promittens  firmiter,  quod  contra  ordi* 
nacionem  predicti  domini  scarensis  jn  hac  parte  per  me  velper  alium,  nunc-* 
quam  veniam  vel  faciam  de  jure  vel  facto.  Sigillum  meum  presentibus  ap- 
poni  faciens,  jn  euidenciam  premissorum  pleniorem.  Datum  Qualdins  0.  An- 
no domini   M%  CC%    XC    VIII%  XIIII*  kal.  januarij. 

Sigillet    DÜgot  skadadt. 

T2  58.  i!i98  d.   26    Dec.  Dymmu. 

Biskopen  BarsoLFs  i  Skara  Fullmakt  for  Andreas  Tuwesson,  att  gifva  fasta  pft   de  gods  han 
tili  Aagowald  Mute  afstAtt. 

A.  6.  a.  3:  ix 

Omnibus    presentes    litteras  jnspeeturis.  B.  Dei  gracia  scarensis  Episco« 
pus,  Salutem   jn  domino  sempiternam.    Tenore  precencium    notum  facimus 


^      278      — 

tarn    posteris   quam  preseritibus  vniuersis,  Quod  nos  aüctoritate    presencium 
tarn  ex  parte  nostra  quam  ex  parte  patris  nostri ,  andree  tow».  son.  plenariam 

{)Otestatein  cominittimus  skotandi  Nobili  viro  domino  Rangwaldo  dieto  Mu* 
ae,  et  a  nobis  et  heredibus  nostris,  et  patris  nostri,  alienandi,  Guriam  no- 
stram  jn  sisedini,  Cvm  colonijs  ibidem  et  omnibus  suis  pertinencijs  jntra  se- 
pes  et  extra,  vna  cum  molendino  jn  offrud,  et  molendino  jnthengini  quod 
possedit  magnus  dax.  son.  Et  hoc  omnibus  quorum  jnterest  jntimamus,  Sigit- 
lum  nostrum  presentibus  apponentes.  Datum  Dymmu.  Anno  Domini  M*, 
CC%  XC  VHP.  secunda   die  Natalis  domini. 

Sigillet   skadadt,  p&  en  ur  brefvet  klippt  remsa.. 

125 9-  1298   d.   28  Dec.  Dymmu. 

Biskopen    Bbyitolfs  i  Skara  bi*ef  p&  en  gdrd  i  Warn,  som  lemnas  Skara  Domkyrka  i  ersätt- 
ning  for  Tengened  qvaroy  hvilken  han  afst&tt  tili  Ragnvald  Mule. 

A.  3.  «•  «. 

Omnibus  presentes  litteras  jnsp^cturis.  B,  dei  gracia  scarensis  Episco« 
pus,  Salutem  jn  domino  sempiternam.  Tenore  presencium  notum  fäcimus,  vni- 
uersis  tam  posteris  quam  presentibus,  quod,  quia  dedimus  Nobili  viro  do- 
mino rangwaldo  dicto  mulae  pro  rebus  sibi  per  fratrem  nostrum  magnum 
ablatis  molendinum  ecclesie  skarensis  situm  jn  thengini,  quod  possedit  mag- 
nus  dax.  son.  nos  ipsius  ecclesie  jndempnitati  consulere  volentes,  CuHam  no- 
stram  maternam  jn  wam,  Cvmcolonia  &  molendino  ibidem,  ac  omnibus  bo- 
nis  mqbilibus&  jnmobilibus,  agris,  pratjs,  nemoribus,  ac  ceteris  pertinencijs 
jntra  sepes  &  extra ,  jn  recompensacionem  pro  dicto  molendino  eidem  ecclesie 
skarensi  refundimus  &  irreuocabilit^r  assignamus«  Renunciantes  omni  juri 
quod  iiobis  vel  heredibus  nostris  jn  dicta  curia  compecijt,  vel  competere 
po3set  de  jure  vel  de  facto.  Jn  cuius  testimonium  sigillum  nostrum  presen- 
tibus est  appensum.  Datum  Dymmu  Anno  domini  M%  CG*,  XC*VIII%  jn 
die  sanctorum   jnnocencium. 

Sigillet  Loitfallet  frftq  den  ur  brefvel  Uippta  remsan. 


1260.  1299   odat  Tribek. 

JoHAKTO  af  Myreby  intyg  om  den  Tinliga  ofvereDskomaielsei  som  Benedicta  Holmstens  dot- 
ter  iDg&tt  med  sina  ftlägtio];ar  med  afseeode  pA  deras  arfsansprAk,  iDnan  hoD  bief  Nunoa 
i  SkeniDge  kioster,  samlunder  hvad  TÜkor  hoD  tili  deUa  kloster  skSokt  sina   gods. 

A.  3.  i.  a«  5. 

Omnibus  presentes  litteras  visuris  vel  audituris  Johannes  dictus  PARUt^^ 
de  Myrby  Salutem  in  domino  sempiternam.    Quia  rite  &  racionabiliter  acta 


—        279        — 

sepe  reuocantur  in  dubium  &  multociens  inpugnantur  a  tnaliciis  bominum 
peniersorum  nisi  prescncium  prouidencia  satagat  rerum  gestarum  seriem  ad 
noticiam  d^ducere  posterorum.  Jdcirco  notum  facio  tenore  presencium 
vniuersis.  quod  prius  quam  Soror  benedicta  quondam  filia  holmstani  de  bier- 
gum  reh'gioni  se  traderet.  Ego  secundum  ludiciariam  sentenciam  domini  be« 
nedicti  legiferi  ostgothorum  omnes  cognatos  &  propinquos  eiusdem  sororis, 
b.  secundum  leges  terre  rite  &  legaliter  citaui  quod  wigariter  dicitur  staef- 
nsd  Tni  in  curia  &  omnibus  in  pretorio,  exhibens  eisdem  omnia  bona  ipsius 
sororis.  b.  ad  emendum  propinquis  ex  parte  patris  exhibui  bona  paterna  & 
propinquis  ex  parte  matris  bona  .materna.  Prefate  igitur  sororis  .b.  veri  he- 
redes  &  propinqui  non  sufficientes  nee  volentes  emere  bona  memorata  ad 
ipsam  in  biergum  conuenerunt  humiliter  postulantes.  quatinus  de  suis  bo» 
nis  eis  daret  partem  aliqualem  resignantes  toti  iuri  quod  habebant  in  reli- 
ouis  bonis  ipsius.  ita  quod  ea  omnia  tarn  mobilia  quam  inmobilia.  dare  ven- 
dere  posset  libere  ac  de  ipsis  alio  modo  quocumque  ordinäre  secundum  pro« 
priam  voluntatem.  hanc  resignacionem  rite  cum  legalibus  que  dicuntur  festnae 
wigariter.  facientes.  Soror  autem  benedicta  veris  heredibu^  suis,  videlicetso- 
rori  patris  sui  que  vocabatur  0a.  &  filijs  ipsius  halstano  &  thoriro  dedit  bo- 
na sua  patrimonialia  que  in  b0tharum  &  b0thaas  possidebat.  quam  donacio- 
nem  predieti  heredes  gratanter  acceptantes.  toti  iuri  quod  habebant  in  reli- 
quis  bonis  sororis  benedicte.  sicuti  supradictum  est  voluntarie  atqne  publice 
resjgnarunt.  presentibus.  Gerdaro  dicto  tanne.  aerinwardo  de  biergum. 
birgero  vifwidinsun  8c  fratre  ipsius  laurencio.  ac  ah'is  quam  pluribus  fide- 
dignis  qui  omnes  vna  cum  supradictis  heredibus  sororis  .b.  in  resignacione 
prefata  tenuerunt  super  festnse.  Ego  autem  eandem  resignacionem  legaliter 
publicaui.  quod  >vlgariter  intelligendum  est.  iac  skildhi  fyrfestnum.  Preterea 
composicione  prefata  inter  sororem  .b.  &  heredes  suos  racionabiliter  acta  ac 
vtriusque  partis  consensu  plenarip  confirmata.  Soror  .b.  religioni  se  contulit 
ad  sorores  ordinis  predicatorum  skeningie  cum  omnibus  bonis  suis.  Tali  con- 
dicione  interiecta  quod  si  umquam  kalmarnie  claustrum  sororum  continge- 
ret  iochoari.  ipsa  cum  omnibus  bonis  suis  illac  libere  se  transferret.  &  quod 
nullus  hominum  in  hoc  ipsam  posset  aliquatinus  inpedire.  Sub  hac  ergo  condi- 
cione  sepedicta  soror  .b.  claustrum  intrans  sororum  skeningie.  omnia  bona  sua 
eisdem  sororibus  legaliter  resignauit.  presentibus  domino  Nicoiao  sestredasun. 
domino  Nicoiao  holmfridasun  fratre  petro  priore  skeningensi.  fratre  thorstano 
priore  kalmarnie  fratre  Nicoiao  lectore  skeningensi.  Johanne  thorasun. 
Gerdaro  dicto  tanne.  Magno  de  stafby.  Nicoiao  karsun.  et  hü  omnes  mecum 
in  resignacione  bonorum  sororis  .b.  facta  skeningie.  laurencio  de  snythringi  ex 
parte  sororum.  tenuerunt  super  festnae  &  Jobannes  thorasun  ipsam  resig- 
nacionem secundum  leges  terre  rite  publicauit.  wigariter  dictum  skildhi  fyi* 


—         28o         — 

festnum.  nullo  penitus  cognatoruni  seu  propinquoruni  sororis  «b.  contradi- 
cente  ordiaacionibus  memoratis.  Jn  testimoniuni  predictorum  sigillam  pro« 
prium  vna  cum  sigillis  dotnini  Nicolai  legiferi  werendensis.  &  domini  Nicop 
lai  sestredasun  &  Johannis  thorasun.  duxi  presentibus  apponendura.  Datum 
in  Tribek.  anno    douiini  M'CC*.  Nonagesirao   Nono. 

Alla    fyra  sigilleo  finuas  oästSD  oskadade. 


I261.  1299. 

Andreas')  med  sin  moder  Margaretes  bifall,  gjorda  testamentariska  aoordniog  af  sin  qvarl&tenskap. 

A.4. 
Jn  nomine  Patris  &  filij  &  Spiritus  sancti  amen  Jn  opinatus  homi- 
num  transitus  ex  hoc  seculo  multos  ffefellerat  &  salubria  proposita  relinqui 
fecerat  inperfecta  hac  consideracione  ductus,  Ego  andreas  cum  beneplacito 
karissime  matris  mee  margarete  meum  testamentum  condo  in  hunc  modum, 
Fratribus  predicatoribus  in  sictonia  aput  quos  eligo  sepulturam  confero  dex- 
trarium  meum  cum  cuparthyr  taster  cum  sella  muzam  cum  plata  pro  utro- 
que  testamento  meo  &  uxoris  mee  ingiburgis  non  dura  soluto,  Jtem  fratri- 
bus in  stocholm  IIlLor  marcas  .III.  marcas  den. gardiano ibidem,  Fratrisig- 
uido  confessori  meo  .IL  marcas  den.,  ad  solucionem  istorum  pro  pignore  po- 
no  armaturam  raeam,  Ecciesie  Iogh0  cappcllam  nieam  sacerdoti  .1.  marcam, 
Ecclesie  skanald  .II.  marcas  sacerdoti  .1.  Ecciesie  ualandatunum  .L  roarcam 
matri  mee  vnum  balteum  argenteum,  &  V.  solidos  terre  in  auaaduitam 
suam,  Jtem  uxori  mee  Bothilde  V.  oras  terre  in  smahambrum  cum  omnibus 
attinenciis,  pro  dote  .III.  oras  duas  reliquas  ex  propriis  comparauit,  Jtem 
omnes  uestes  quas  dederam  sibi,  vnum  monile  argenteum,  duos  leones  ar- 
genteos,  &  unum  anulum,  ista  omnia  sint  extra  sortem,  Jtem  famulomeo 
nescunung  vnam  muzam  cum  plata  &  hoffaener,  ffamulo  meo  petrocapam 
meam,  kaetilmundo  tunicam  &  colobium  meum,  testes  horum  sunt  mater 
mea  dilecta  uxor  mea  frater  siguidus,  ericus  uicinus  mens  rangwaldus  & 
multi  alii,  ad  solucionem  debitorum  meorum  pono  curiam  meam  ringkaby, 
Exequtores  huius  mei  testamenti  constituo  dominum  bryniolphum  preposi- 
tum  &  rangwaldum  de  uiby  quos  rogo  ut  meam  in  premissis  uelint  exequi  uo- 
luntatem,  Jn  huius  rei  testimonium  sigillum  meum  presentibus  est  appen- 
sum  &  sigillum  domini  philippi  de  runby,  &  sigillum  prioris  sictuniensis. 
instanter  apponipeto,  Datum  Anno  domini.     M*.  CG*.    Nonagesimo.    Nono. 

Sigillen  N:p  1^3,  bortfallne,  N;o  a  skadadt.. 

1262. 


—        a8i        — 

Prestmanneii  Hbnriks  i  Runsten  gifvobref  pA  Hyrlinge  ä  Öland,  med  dertill  hoVande  byggna* 
der  och  hälften  ^f  sin  lösegeodom,  tili  Sko  kloster. 

A.  5.  b.  I. 

Vniuersis  presens  scriptum  visuris  uel  audituris.  Henricus  Sacerdos  \n 
Ronasten  Salutem  jn  uirginis  lilio  crucifixo.  Quoniam  frequenterpresencium 
facta  posteris  solent  esse  jncognita.  tnateriamque  dubietatis  ac  litigij  generare, 
nisi  litterarum  ac  sigyllorum  testimonio  efficaciter  confirmentur.  Constare 
uolo  tarn  posteris  quam  presentibus  per  presentes.  me  ob  meorum  remissio- 
nem  peccaminum.  jntegrum  attungum  terre  jn  Hyrlinge  in  0landia  cum  omnibus  . 
*  domibus.  &  dimidietate  omnium  rerum  mobilium  mihi  ibidem  attinencium. 
Monasterio  sanctimonialium  jn  sko  contulisse.  Jn  cuius  facti  testimonium 
domine  Radhburgis  abbatisse  dicti  monasterij  siggillum.  vna  cum  siggillo  <Jo- 
mini  Hojmwidi  Arnbyernson.  ac  meo.  presentibus  estappensum.  Datum  an- 
no domini.     M'.C*  C*.  nonagesimo  Nono. 

Sigillen:  i,  3  andeliga;  3  foga  skadadt 


ia63-  '^99  ^*   ^4  Jan.  Upsala. 

Doai-*Pr(Mteo  AirMBAt  Ajtda  Bytesbref  p&  gArdar  i  Wäsbj  och  Ekeby  i  Wange   socken,  hvilka^ 
lemnas  tili  Skoklocter^  i  utbyte  mot  girdar  i  Tbjälstai  Sundhy^Tuna,  Skedvi  och  Stjeni- 
holm. 

A.  3.  b.  I. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Ajcdreas  prepositus  vpsalensis 
salutem  in  domino«  vmuersitätt  vestre  tenore  presencium  notum  sitquoder- 
ga  dominam  abbätissam  de  sco  vpsalie  in  communi  pretorio  prediorum  per« 
mutacionem  fkmariis  qui  wigariter  dicuntur  fastar  ibidem  recept^fUTeci  in 
hunc  modum  assignaui  nempe  dicte  domiae  in  villa  yasby  parochie  vengium 
dimidiam  Marcham  terre  in  villa  ekiby  quatuor  solidos  terre  parochie  eius- 
dem  pro  vna  horia  terre  in  tielsta  &  duabus  oris  in  sunby  &  duobus  soli- 
dis  in  tunum  &  vno  solido  in  skaedui  &  quatuor  solidis  in  stiernholm  in 
cuius  rei  testimonium  sigillum  meum  presentibus  est  appensuni  Datum  vpsa-^ 
lie  anno  domini  M'CC^XCIX  sabato  proximo  ante  conuersionem  sanctipauli. 
Sigilleti  pft  eo  or  brefvet  klippt  remsa,  äi*  skadadt 

Sv.  IHphmaianum  IL  36 . 


1264«  1299    d.    a 4   Jan-  Upsala. 

Abbedissao  Radbobgs  och  Conventets  i  Sko  kloster  Bref  om  samma  byte^ 

A.  S.  a.  4:  10* 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis.  Soror  .R.  abbatissa  &  conuentus 
sororum  in  sko.  Salutem  in  domino.  Vniuersitati  vestre  tenore  presenciuro  no 
tum  sit  quod  erga  venerabilem  viruni  dominum  .A.  prepositum  vpsalensem 
vpsahe  in  communi  pretorio  prediorum  permutacionem  firmariis  qui  wiga- 
liter  dicuntur  fastar  ibidem  receptis  fecimus  in  hunc  modum.  Assignauimus 
enim  dicto  domino  vnam  oram  terre  in  thialsta.  &  duas  oras  in  sunby.  & 
duos  solidos  in  tunum.  &  vnum  solidum  in  skadwi.  &  quatuor  solides  in 
stiarnholm  pro  dimidia  marca  terre  in  villa  vasby  parrochie  venginm.  qua- 
tuor solidos  terre  in  villa  ekiby  parrochie  eiusdem.  Jn  cuius  testimonium 
sfgillum  conuentus  nostri  presentibus  est  appensum.  Datum  \psalie  anno 
domini  M*CC*.XC  IX'.  in  sabbato  proximo  ante  conuersionem  sancti  pauli. 
Sigillet,  pS  eo  ur  brefvet  kiippt  remsa,  är  skadadt. 

1265.  ^^299    d    25   Jan.  Fozkil. 

Biskopen  i  Skara  Bbyiiolfs  lolyg^  att  haus  GapellaD,.Mag.  Beogt  kopt  all  lösegendomen  i  Seg- 
lorum  och  säledes  ägei'i  att  derom  ef\er  eget  godtfinnande  aaordna. 

A.  3.  z.  1. 

Omnibus  presentes  litteras  jnspecturis  .B.  Dei  gracia  scarensis  Epi- 
scopus,  Salutem  jn  domino  sempiternam.  Nouerint  vniuersi,  Quod  discre- 
tus  vir  magister  benedietus  capellanus  noster  emit  a  nobis  pro  quatraginta 
marchis  den.  omnia  bona  mobilia  que  habuimus  jn  saeghlorum,  tempore  quo 
dictam  curiam  a  nobis  tytulo  permutacionis  optinebat.  vnde  concedimus  & 
permittimus,  quod  idem  magister  .b.  de  bonis  jn.eadem  curia  saeghior um  exi- 
stentibus,  libere  testari  &  ordinäre  valeat  pro  sue  libito  voluntatis.  presen- 
tes sibi  litteras  sigillo  nostro  munitas  super  hoc  jn  testimonium  conceden- 
tes.     Datum  fozkil,  Anno  domini  AP^CC^XC'IX*.  jn  conuersione  sancti  pauli. 

Sigillet  bortfallet  fr&n  den  ur  brefvet  küppta  remsaQ. 

1266.  1299   d.   25    Jan.  Lyheck. 

Ärke-Biskopeo  i  Luod  Johahs  Bref  om  Lybeckarnes  egaode  ratl  tili  deras  inom   bans  omräde 
.  skeppsbrutna  gods. 

f..  y.  118.   L.  c.  19a. 

In  Dei  nomine  Amen.  Omnibus  ad  quos  presens  scriptum  pervenerit. 
Johannes  Dei  gracia  Sancte  Lundensis  ecclesie  Archiepiscopus,  Primas  Sve- 


—        283        — 

tie  salutem  in  domino.     Ut  ea  qoe  fiunt  in  tempore  non  evanescant  nee  pe* 

reant  tempore  idefluente  solent  scripturarum  &  testium  memorie  commenda- 

ri.    Quare   notum  esse  volumus  universis  presentibus  &  futuris  nos  eam  con- 

sulibus  &  burgensibus  civitatis  Lubecensis  universis   libertatis  graciam  con* 

tulisse,  quod  quoc^escunque  perpetuis  temporibus  eos  circa  fines  nostros  in 

temporalibus  nobis  subjectös  naufragium  pati  contingeret,  omnia  bona  nan- 

fraga,  que  per  se  vel  alios  servare  poterint  pleno  iure  sibi  vindicent.     Pre- 

eise  namque  volumus  quod  omnia  bona  talia  post  naufragium  iUis  attineant, 

quibus  ante  naufragium  pertinebant.     Que  quidem  bona  vel  eorum  precium, 

si    peritura  fuerint,    si    presentes  non    extiterint,   quibus  ea  pertinent,  per 

annum  &  diem,    eis   integraliter  servabuntur  &  amplius,  si  venire  nequive- 

rint  legitima  necessitate  vel  ignorantia  prepediti.     Et  si  bonorum  eorundem 

aliqui    veri    possessores    obierint    itf^    naufragio,   seu  alio  modo  quocunque, 

quodcunque   de    bonis    huiusmodi    salvatum    fuerit,    debet   veris   heredibus 

reservari,    secundum    exigentiam    temporis  prenotati.     Si  preterea  in  abquo 

forsan  naufr^io  submersi  fuerint  omnes  in  nave    constituti,  ita  quod  nemo 

superuixent,  heredibus  &  veris  dominis  eorundem  bonorum  iila  reservari  de- 

bent,  qui    iustis  doeumentis  ea    probaverunt  esse  suä  in  omnibus  premissis, 

salvo  eis  iusto  laboris  premio,  qui   ad  talia    bona  salvanda  roanum  prebue- 

rint  adjutricem.     Ut  autem  hec  a  nobis  &  a  nostris  suocessoribus  immutari 

non  valeant  nee  infringi  presens  scriptum    sigillo  nostro    duximus    munien- 

duni*     Datum   Lubeke  anno  dni  M*  CC  nonagesimo    nono    in    conversione 

S.  Pauli. 


1267.  '299   d   26   Jan.  Fänö. 

FoLKB  JovssoHS  MorgongAfvobref  p&  Hardstad  och  Qristlingatorp  för  sin  bustru  Rangborg; 

J.  6.  186.  V. 

Omnibus  prsesentes  literas  inspecturis,  Fulgo  Ioonsson  salutem  in  Do« 
mino  sempiternara.  Noverint  vniversi,  quod  ego  Fulco  Ioonsson,  Oilecte 
vxori  meae  Rangburgi  ob  Donationem  propter  nuptias  in  nostrarum  Crasti- 
no  nuptiarum  curiam  meam  Hardhstadhj  in  lincopensi  Diocesi  sitam,  et 
vnum  attungum  terrae  in  quistlingatorp,  cum  omnibus  bonis,  mobilibus,  et 
immobilibus,  pascuis,  possessionibus,  et  iuribus  dictis  curie,  et  attungoqua- 
litercunque  attinentiBus,  sicut  nunc  possideo,  Do,  confero,  et  assigno,  pleno 
iure  iuxta  leges  Patriae,  et  consuetudinem  approbafam,  hac  tarnen  condi- 
tione  adiecta  seu  forma,   videlicet  quod  si  favente  Domino  prolem  habue- 


—        a84        — 

rimus,  dicta  bona,  cedant  proli  in  portionem  hasreditatis  Maternas,  Si  ant^m 
ipsa  micbi  absque  prole  supervixerit,  praedicta  bona  ad  ipsam,  €t  eius  hae* 
redes  libere  devoluantur,  si  vero  ipsa  ante  me  absque  prole  superstite 
obierit,  quod  absit,  ius  mihi  sit  liberum  atque  saluum  omnia  bona  redi- 
mendi  prsedicta,  infra  biennium  a  tempore  obitus  sui  compotandum,  pro 
ducentis  marchis' Denariorum,  ^nionete  vsualis,  tunc  currentis^  volo  etiam 
quod  dicta  bona  tempore  defunctionis  eius  conscribantur,  et  sub  disposi- 
tione  mea  sine  Diminutione  maneant  per  biennium  memoratum.  In  cuius 
autem  meae  Donationis  robur  et  firmitatem,  et  £videntiam  firmiorem,  secun* 
dum  leges  Patrias,  adhibiti  sunt  testes  seu  firmarij  qui  vulgariter  dicuntur 
f'astar  scilicet  Venerabilis  Pater,  Dominus  Micolaus  Dei  gratia  Archiepisco^ 
pus  ypsalensis,  et  honorabiles  viri  Domini,  Andrebs  Praepositus  eiusdem 
Ecciesiae,  Ion  Ingiualds^on,  Birgerus  Pethersson,  legiferL  Magnus  Gregoris- 
son,  Röricus  Birgersson,  Philippus  de  Rumby,  Philippus  Ingioaldsson,  Mag- 
nus Marinusson,  Carolus  Ingiborgusson,  Caroius  Gregorisson,  Mathias  Kä- 
tilmundasson ,  Ericus  Östensson,  Bothulphus  lonssou,  ßagnwaldus  Ingiualds- 
son,  Laurentius  Anbornasson,  nee  non  et  alij  mujti  discreti  viri.  In  borum 
igitur  omnium  Testimonium  et  £videnciam  pleniorem, .  vna  cum  sigillo  ve- 
nerabilis  Patris  Domini  Nicbolaj  Divina  mjseratione  Arcbiepiscopi  Vpsalen* 
sis,  et  aliörum  infra  scriptorum,  videlicet*  Dominorum,  Andree  Praepositi 
Ecciesie  Vpsalensis,  loonss  Ingivaldssonss,  Birgeri  Petherssons,  legiferorum, 
Magni  Gregorisson  Phib'ppi  de  Rumby,  Magni  Marinussons»  Körici  Borgers- 
sons,  Philippi  Ingivaldsscas,  sigiHis  sigiUum  meum  duxi  praesentibus  appo- 
nendum.  Datum  Anno  Domini  Miilesimo  Ducentesimo  Nonagesimo  nono, 
Apud  Fanö,  in  Crastino  Conversionis  beati  Pauli/) 

Af  de  tecknade  sigillen  synes  N:o  i  hafva   varit  miadre  tydligt^  N:o  ü  ocfa  ä  ^fullstftndiga,  N:o 

4  utpl&oadt* 


1268.  1299   d.    10  Febr.  Helfslad 

Biskopen  i  Skara  Brtitolps  Bref  oni  den  ersSttoiDg,  kao  i  Slädene  oeh  Araberg  samt  Ofruds 
och  TäDgeneds  qvarnar,  gifvit  Ragnwald  Mule  för  de  gods  i  Nä3,  bvilka  Biskopeos  broder 
hononi  afhändt,  med  uppdrag  &i  Andreas  Tuwes^n,  att  dem,  i  Biskopens  vägnar,  lagligeD 
sköta  och  heintiln^  roed  anhäJIan  der jemte,  att  Kongl.  Maj:t  ocb  Biksens  R&d  derpd  viHe 
fastebref  utfarda. 

A.  6.  a.  a.  46. 

Omnibus  presentes  litteras  jnspeeturis  B.  dei  gracia  searen&is    Episco- 
pus,  Salutem  jn  domino  sempiternam.     Notum  facimus'vniuersis  ^  Quod  nos 


*)  An  111.     I  roargcn  är,  vid  brefvets  början,  antecknadt  med  blyertspenna  dessa  nästan  utplana*^ 
de   oid:   "DeUa  original  bade  iag  af  H:r  Carl  Sparre    1696.  37.  Nov.";  och  vid  stntet  stdr^ 


«        a85        — 

refundimus  et  assignamus  Nobili'  viro  domino  rangwaldo  dicto  mnl»  pro 
recompenaacione  bonorum  sibi  per  magnum  fratrem  nostrum  ablatorum  ja 
Q«si,  Guriamjn  Slaedhini,  Matrinostre  quondam  jn  donaeionem  propter  nup- 
cias  assignatam,  cum  colonijs,  agris,  pratis,  pisch^arijs,  nemoribus,  ac  ceteris 
pertinencijs  suis  viia.  cum  moleridino  jn  ofrudh,  ncQ  non  et  molendino  ja 
thaengini,  quod  possedit  magnus  dax.  son  curia  nostra  materna  jn  warn  cum 
Omnibus  suis  pertinencijs,  pro  dicto  molendino  jn  tbaengini  ecclesie  skaren* 
si  per  nos  assignata  legaliter  et  scotata.  Golonias  quoque  jn  araebyaergh  cuin 
Omnibus  suis  pertinencijs^  eidem  domino  rangwaldo  refundimus  et  irreuoca- 
biliter  assignamus,  hoc  adiecto  quod  si  dictas  colonias  jn  araebya^gh  aliqua* 
liter  jnpeti  Tel  jnpediri  contigerit ,  bona  nostra  paterna  et  materna,  obliga«* 
mus  ad  reddendum  et  faciendum  sepedictum  dominum  rangwaldum  et  here* 
des  ipsius  jndempnes  totaliter  jn  hac  parte.  Dantes  eidem  domino  rangwal* 
do  et  suis  heredibus,  liberam  et  plenariam  potestatem  bona  supradicta  om* 
nia  et  singula,  dandi,  vendendi,  alienandi,  sev  quomodolibet  ordinandipro 
sue  Hbito  voluntatis.  Gommittimus  Jnsuper  per  presentesandree  towae.  son 
auctoritatem  et  plenariam  potestatem  ex  parte  nostra,  dictam  curiam  jn  slae* 
dhini,  cum  colonijs  ibidem  et  omnibus  suis  pertinencijs,  vna  cum  molendino 
jn  oifrudh  et.  molendino  jn  thaengini  necnon  et  colonijs  jn  araebyaergh  pre- 
dictis,  scotandi  legaliter,  et  possessionem  tradendi  corporalem.  Petentes  jn- 
stanter  vt  dominus  noster  rex  et  consiliarij  sui  super  premissis  litterassuas 
patentes  eorum  sigillis  munitas  dare  velint  jn  euidenciam.  pleniorem.  Jn  quo- 
rum-  omnium  testimonium,  sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum.  Da- 
tum, et  actum,  jn  haelfstadh,  Anno  domini  M',CC%XC*IX%  IUP  jdus  februarij. 

Sigilleo  I,  a,  skadade. 


1269. 


1299   d.    16   Mars.  Tuna   i  Äker. 


Ärke-Biskopen  i  Upsala  Nils  Allbssohs  vidimation  af  K.  Magnus  I:s  bref  af  Ar  ia8a. 

'  A.  6.  a.  a:  a6. 

Omnibus  presentes  litteras  Jnspecturis  Nicolaus  miseracione  diuina  Ar- 
chiepiscopus  vpsalensis,  Salutem  jn  domino  sempiternam,  Notum  facimus 
per  presentes,  Nos  uidisse  &  diligenter  de  verbo  ad  uerbum  perspexisse  lit- 
teras dominj  magni  dei  gracia  sueorum  gothorumque  regis  illustrissimi,  non 
rasas  non  cancellatas  nee  in  aliqua  sui  parte  uicitas  sub  ipsius  et  prelato- 
rum  in  ipsalittera  nominatorum  ueris  &  saluis  sigillis  in  hec    uerba,  Mag- 


med  blick  skrifvel:  "Cum  originali  cooeordare  Yidi  J.  P/'(eriogsköld),  af  hvars  haod  stafoin- 
gen  ar  räUad  }>&  oAgra  sUillca. 


—        286        — 

NXJS  &c.  Se  föregäende  N:o  y5y.  Jn  Cuius  Rei  testimonium  sigillum  no- 
strum  presentibus  est  appensum,  Datum  apud  mansionem  nostram  tunum  in 
aker  Anno  domini  Millesimo  CC'XC*  Nono  decimo  septimo  kal.  Apprilis. 

S]giIIet|  oSgot  skadadt;  fiones  ft  en  ur  brefvet  klippt  remsa. 


1270.  1 2  9  9   d.    1 8    Mars..  Lateran. 

PSfven    Booifacius  VIlIls  Bulla  tili  Ärke-Biskopen  Ysaro,  med  befallniog  att  forklara  det  af  ' 
Koouog    Erik    i    Daomark  med    sia   siägtioge  logeborg,  Svenska  KoDungen  Birgers  syster, 
ingängoa  giftermäi   iagligt. 

F.  i:  354.    An.  5.  £p.  iSg. 

Bonif actus  VIII  ad  preces  Erici  Regis  Datie  Isarno  Cappellano  suo 
committity  ut  matrimonium  a  Rege  initum  cum  Sorore  Birgeri  Regis  Svetie 
in  4'ö  consanguinitatis  graduj  apostolica  dispensatione  legitimari  reddat. 

BoNiFATiüs  &c.  Dtlecto  filio  Ysarno  Archiepiscopo  Carcassonensi  Capel* 
lano  Nostro  Salutem  &c. 

Licet  Matriraonii  contractum  in  quarto  consanguinitatis  vel  afßnitatis 
gradu  Sacri  Canones  interdicant,  consuevit  tarnen  interdum  Sedes  Apostoli- 
ca super  hoc  devotorum,  et  maxime  personarum  sublimium  inducta 
precibus  dispensare.  Petitio  quidem  Erici  Illustris  Regis  Datie  nobis  ex- 
nibita  continebat,  quod  cum  olim  post  mortem  clare  mem.  Erigi  Regis  Da- 
tie Patris  sui  per  potentiam,  et  mab'tiam  inimicorum  eius  Regnum  oppres- 
sum  foret  multipliciter,  et  collapsum,  Rex  pro  tuitione,  ac  defefisione  sua 
et  dicti  Regni  carissima  in  Christo  filia  Ingeburgh  Sorore  Gapissimf  in  Chri- 
sto filii  nostri  Birgeri  Regis  Svetie  Illustris,  de  cuius  presidio  propter  hoc 
plurimum  confidebat,  matrimonium  per  verba  de  presenti  contraxit,  ac  eti- 
am  consumavit,  et  iam  per  plurea  annos  cohabitavit  eidem.  Verum  cum  ipse 
Ericus  ac  dicta  Ingeburgh  quarto  consanguinitatis  gradu  ad  invicem  se  con- 
tingant,  et  ex  eoruni  separatione,  si  fieret,  maxima  scandala,  bodia,  et  guer- 
re  possent  de  facili  exoriri,  fuit  Nobis  pro  parte  humiiiter  supplicatum, 
ut  providere  ipsis  super  hoc  de  dispensationis  gratia  misericorditer  dig- 
raremur.  Cum  igitur  te  ad  dictum  Regem  Datie,  ac  ad  partes  illas  pro 
certis  negotiis  duxerimus  destinandum,  discretioni  tue,  de  qua  fiduciam 
gerimus  in  Domino  pleniorem  dispensandi  auctoritate  nostra  cum  eisdem 
Erico  Rege,  et  Ingeburgh  postquam  idem  Rex  Ericus  ab  excommunicatio- 
nis  sententia,  qua  propter  captionem  Ven.  Fratis  nostri  I.  Archiepiscopi 
Lunden.  per  eum,  vel  Officiales  suos  factas  noscitur  alligatus  iuxta  commis- 
sionem  per  alias  nostras  litteras  tibi  factam  per  te  rite  fuerit  absolutus,  ut 
in   huius    modi   matrimonio  licite    remanere    vaieanti   prolem  etiam    suseep- 


—        a87        — 

tarn,  vel  suscipiendani  ex  eis  ex  matrimonio  supradicto  nuntiaodi  lejg^iti- 
mam^  impedimento  consanguinitatis  huius  modi  non  obstante  plenam ,  et  li- 
beram  concedimus  auctoritate  presentium  facultatem.  Datum  Lateran!  XV. 
Kai.  Aprilis  Pontif.  nostri  Anno  Quinto. 


1271.  ^^^99   ^-   25   Mars*  Paris. 

Offentligt  inlyg  ifr&n  Paris  om  den   testamentariska  aoordniog,  som  Kaniken   Hemming  frSn 
Upsala  derstädes  gjort,  af  sin  qvarlAtenskap. 

A.  7.  a.  t.  3i. 

Vniuersis  presente^  Litteras  inspecturis  •  .  Oßicialis  Curie  parisiensis 
Salütem  in  domino.  Notum  facimus  quod  in  nostra  presentia  personaliter 
propter  hoc  constitutus  dominus  Hemingus  Canonicus  Ecclesie  vpsalensis  in 
Regno  Swetie  attendens  &  considerans  nichil  cercius  morte  &  nichil  incer* 
cius  mortis  hora,  cupiens  de  bonis  suis  causa  sue  ultime  uoluntatis  dispo- 
nere,  testamentum  suum  condidit  coram  nobis  in  hunc  modum.  Jn  prirois 
si  contingat  ipsum  fatis  discedere  vult  &  precipit  quod  Decretales  ipsius 
que  bene  valent  viginti  sex  libras  parisienses  vendantur,  &  totum  precium  ea 
rundem  expendatur  in  edificationem  minoris  domus  vpsalensis  existentis  pa- 
risiis,  exceptis  quatuor  libris  parisiensibus,  in  celebratione  missarum  ob  re- 
raedium  anime  sue  parisiis  conuertendis«    Omnes   vero   alios   libros    suos  le- 

§at  &  assignat  idem  dominus  Hemingus  cuidam  Scolari  pauperi,  scilicet  An- 
ree  dicto  Calis  diuidendos  per  ipsum  inter  se,  ac  quosdam  alios  Gognatos  He- 
mingi  memorati,  qui  videlicet  libri  sunt,  Gaufredus   Tancredus,   summa   Ro- 
landini  cum   glosulis,  Codex,   mandagotus  de    eleccionibus,    über   fugitiuus, 
Egidius  de  fuscare,  sextus  liber  Decretalium,  omnes  Decreta/e^  extra  u^tgantes, 
Cronica,  maritiniana,  libellus   de    Marscalchia    equorum   et   multi   alij  libelii 
iuris  cum   quibusdam  Septem  quaternis  in    quibus   continentur   nobiiissima 
dictamina  jtem  in  vno  volumine  Theorica  planetarum,  Canones,  tabule  To- 
letane.     Jtem  Geometrica  cum  comniento  campini.     Jtem  ars  metrica  boecij 
jtem  tres  libri  musice.      Jtem  liber  quadrantis  &  ipse   quadrans.     Jtem   al- 
gorismus,    compotus,    spera.     Jtem    Lucanus  &    omnes    virgiliani.      Jtem 
super  oraciones  scripta,  Methaphisica,  liber   phisicorum*     Jtem  mappa  raun- 
(li.     Jtem  tria  cornua  bubalina.     Jtem  quirique  ciphi  de  nobiiissima  materia 
noui.      Jtem   vult -quod   prefatus  andreas,  habeat  &  percipiat   omnes  libros 
suos  in  swecia    tam    naturales,  quam    logioales  &  gramaticales,   recipiendo 
ipsos    a   duobus    Rectoribus    scolarum    vpsalie    quorum    vterque    uocatur 
Nicolaus.      Jtem    omnia    vestimenta    sua     parisiis    silicet     tabardum    suum 


—        a88        — 

foarratum  de  varijs  pellibus  &  supertunicale,  cum  Gardetorso,  &  Tunica 
totam  de  uno  panno.  Jtem  supertunicale  fourratum  de  cendallo  viridi. 
Tria  caputia,  vnum  tapetum  varij  coloris.  vnam  culcitram  albam,  vnuni  par 
bonorum  lintheaminum  vnam  cistam  siue  archam  in  qua  sunt  res  supra- 
dicte.  Jtem  quatuor  manutergia  tarn  de  serico,  quam  de  lino.  Jtem  in 
Regno  Swecie  in,  terra  Natiuitatis  sue,  silicet  in  0landia  legat  &  confert 
iure  testamentario  dimidietatem  omnium  bonorum  suorum  tam  mobilium, 
quam  immobilium  duabus  fiiiabus  fratrum  dicti  hemingi  silicet  filiabus  Pb- 
tri  &  Hulmstani,  Et  Reliqua  medietas  succedat  tribus  suis  fratribus  viuis. 
De  Omnibus  alijs  bonis  spectanlibus  ad  prebendam  suam,  vult  quod  domi- 
nus archiepiscopus  vpsalensis  ordinet  cum  futuro  suceessore  suo,  si  ipsum. 
.H.  decedere  contingat  prout  sibi  videbitur  expedire.  Hoc  saluo  Scexceptcr 
quod  de  molendinis  in  Huseby  Lagheredhi,  que  per  industriam  suam  edifi- 
cata  fuerunt,  soluatur  ad  fabricam  ecclölsie  vpsalensis  annis  singulis  voa 
marcha  denar,  monete  Sweuice;  quia  hoc  propter  deum  se  asserit  vouisse  & 
promisisse.  Et  ad  premissa  exequenda  suos  fecit,  &  constituit  Executores 
dominum  Hermannum  Canonicum  Lincopensem,  et  Andream  dictum  Calis 
antedictum.  Jn  quorum  omnium  testimonium  sigillum  Curie  Parisiensis 
ad  petitionem  iamdicti  Testatoris  litteris  presentibus  duximus  apponendum. 
Datum  anno  dominj.  M"*.  GC*.  Nonagesimo  nono  die  Mercurij  proxima 
ante  Mediam  Quadragesimam.  Benedictus  de  Londis. 

jSigillet  borlfallet^  remsaD  qvai*. 


1272.  *^99  ^'  ^7  Mar& 

THOMii  JooABSftONS  lotjrg^  «tt  den  jord  i  Sverige,  som  hans.$l9gtioge  Ragofrid  silt  tili  ir- 
ke-BiskopcD  och  Dom-ProsteD  i  Upsala,  var  heooes  dels  arfvcgods  och  dek  morgongftfvogodi, 
samt  blimt  med  haus  och  desa  Frus  tillstind  bortfSId. 

A.  d.  a.  %,  47* 

Vniuersis  thristi  fidelibus  presentes  litteras  inspeeturis  Thomas  Johav- 
SON  Salutem  in  domino  sempiternam.  Constare  volumus  euidenter  per  pre- 
sentes quod  terra m  quam  domina  Rangfrid  consobrina  nostra  in  partibus 
swecie    yendidit   venerabili   domino    .N.  archiepiscopo  ubsulensi   et  domino 

})reposito  andree   eiusdem    ecclesie.  nam  predictam   terram  post  mortem  di- 
ecti  filii  sui  andree.  hereditauit  pars  illius  terre  erat  iam  dicte  domine  hin^ 
dradaxsgefh  &  cum  consensu  nostro   et  uxoris  nostre  katherine  •  •  eadem 

empcio 


—        a89        — 

empcio  promissa  est.  preterea  volumus  ut  a  nobis  &  ab  heredibus  nostris  sit 
firmum  8c  ratum  Jn  cuius  rei  testimonium  sigillum  nostrum  est  appensum. 
Datum  anno  domini  M". .  CC\  XCIIP.  •IX'*.  sexta  feria  post  benedicti 
abbatis. 

^'gillet  bortfallek  frän  den  ur  brefvet  klippta  remsan« 


1273.  1299   d.   29   Apr. 

JoHAiYNEs  Knutsors  Bi'ef,  med    tillkännagifvande^  att  han  afslfttt  gods  i  Wreta  tili  SkenniDge 
Nunneklosler,  i  utbyte  tnot  Möhatnbra« 

A.  3.  8.  a.  4* 

Vniuersis  ad  quos  presens  scriptum  peruenerit  Johannes  Knütson  salutem 

in  domino  sempiternam,  Notüm  facio  per  präsentes,  me  commutacionem  quan- 

dam  legalem  cum  festom  &  k0pom  fecisse  cum  religiosis  &  honestis  dominabus^ 

sororibus,  J,  priorissa  totoque  conuentu  sororum  ordinis  fratrum  predicato- 

rum  in  skiaeningia,  accipiendo  ab  ipsis  tres  attungos  terre  in  m0hambre  cum ' 

omnihus     aliis,    que    dicte    sorores     in    uilla    prefata    &    sibi   adiacentibus 

possederunt  &  dimittendo  eis    vnum  attungum   &  duas  partes  attungi  terre 

in  wretom   cum   omnibus   que  ibidem    &  in  adiacentibus  sibi  villis  possedi 

usque  diem   commutacionis   predicte    Jn  cuius   rei  testimonium  sigillum  me- 

um    duxi    presentibus    apponendum,  Actum  aeno    domini    M*  CG*,  XCIX*. 

IIP.  kal.  Maij. 

SigUlet  bortfallet  frSn  den  ur  brefTet  klippta  remsan. 


1274.  1299   ^*   3   Maj. 

JoHAVüTES  Knvtssoits  iDtyg  rorande  de  lägenheteter,   som  tillhörde  haos  -gärd  i  Wreta,  (orr 
fio  densamnia  tili  Skeotringe  Nunaekloster  bortbyttes. 

A.  3.  s.  a.  3. 

Omnibus  ad  quos  presens  scriptum  peruenerit,  Johannes  Knütson, 
Salutem  in  domino  Notum  facio  quod  subscripta  pertinebant  ad  curiam 
meam  in  wretom  antequam  sorores  de  skiaeningia  ipsam  de  me  habuerunt^ 
videlicet  vnus  attungus  &  due  partes  attungi  terre  per  totam  villam  abs- 
que  omni  diminucione  dicta  amnam,  Juxta  pomerium  domini  arnulphi 
Tnus  ager  dictus  0at,  De  bsego  böse  vna  area  dicta  tompt  t)uo  agri  huar 
i  sinq  giaerpeno  in  hasrrae  arnolfs  intasct  in  gyrgestorp  vna  area  dicta  tompt 

Sv,  Diplomatanum.  IJ,  37 


—  290  — 

jn  g0t8erboflßluDde  dimidius  attungus  in  bondselutenom.  Jn  cuius  rei  testimo* 
liiuni,  sigillum  meuin  duxi  presentibus  apponendum  Datum  aeno  domini 
M/  CG*  äC*  ix*  in  inuencione  sancte  crucis. 

Sigillet  p&   en  ur  brefvet  klippt  remaa  mindre  tydligt 

1275.  1299    d.    2  5   Juni, 

PrettmanoeD  Kjtievtvts  i  Frjeled  testamentarisla  anordning  om  sin  qvarlSteDskap. 

A.  3,  X.  I. 

Jn  nomine   patris  &  filii  &   spiritus  sancti  amen    Ego  Geüiutüs  sacer- 

dos  de  fr0ale  considerans  iiumane    fragilitatis  roiseriam 

corporis  destitutus  animj  tarnen  compos,  testamentum  meum  disposui 
in  hune  modum,  Jn  primis  domino  abbati  &  conuentuj  Nouewallis  apud 
quos  eligo  sepulturam  viginti  qiiatuor  marchas  denariorum  confero  ob  re- 
missionem  meorum  peccaminum  pro  quibus  denariis,  mausionem  meam  in  sioa- 
ryth  inpignoraui  taliter,  quod  si  fratres  mej  eam  infra  annura  redimere  vo- 
luerint  pro  diuersis  rebus  redimant  marcharum  tarnen  numero  obseruato, 
Jtem  de  bonis  meis  in  fundo  ecclesie  manentibus  ad  infirmitorium  predicto- 
rum  monachorum  confero  lectum  meum  suis  coopertoriis  preparaturo,  Jtem 
domino  abbati  *  confero  specialiter  equm  meum,  Domino,  Giurdonj  ynam 
marcham  &  fratri  boecio  monacbo  dimidiam  marcham,  G0toni  fratri  meo 
vnum  porcum  Ecclesie  h'ncopensi,  duas  marchas,  Ecclesie  Topryth  dimidiam 
marcham,  Sacerdoti  ibidem  brunaticum  capucium  meum  Sacerdoti  de  Haxsio- 
hylto  .III.  oras  Sacerdoti  de  Gelluryth  III  oras  vicario  in  Rythahoira  III. 
oras  Sacerdoti  de  tando.  III  oras.  Sacerdoti  de  ouaxthorp  III  oras.  Sacer- 
doti deWernamo  similiter,  vicario  ibidem  .111.  oras,  Sacerdoti  de  Hangor 
•III.  oras.  Sacerdoti  de  Kaerithum  .III.  oras.  Sacerdoti  de  Kepsio  .III.  oras. 
Sacerdoti  de  Aker,  III.  oras,  Sacerdoti  de  Bothengsthorp.  III  oras.  Jtem  fundum 
meum  quod  wlgo  Hiwthbol  appellatur,  fk  vnum  pratum  cum  pertinenciis 
suis  in  fr^ale  Ecclesie  fr0ale  ad  edificacionero  confero  iure  perpetuo  possi- 
denda.  (Jnsuper  eidem  ecclesie  confero  vnam  vaccam  cuius  terciam  partera 
prius  habuit  &  possedit,  *)  Jtem  wilh'ce  mee  Helgho  &  filie  ipsius  Jngigerthdi. 
quatuor  solidos  annone ,  sex  ones,*  vnum  fulcrum,  &  capam  meam,  Gyridi 
cognate  mee  vnum  soh'dum  annone  &  duas  oues,  Gytho  sorori  ipsius,  si- 
militer, Jtem  soroH  mee  Aron,  bronaticam tunicam  meam  Laurencio,  Thor- 
gotho,  &  hemolpho  fratribus  meis  maiorem  caldariam  meam,  Giurdonj  cog- 
nato  meo,  vnum,  Pecus ,  Jngigerdi  sorori  eins  vnum  coopertorium ,  kristine 
fÄordonis    filie    confero    quatuor  marchas     Jtem  Laurencio    fratri  meo   con- 


*)  Hvad  i  detta  bref  blifvit  ioom  (    }  ioneslutet,  är  i  originalet  ofverstrukeL 


—        agi       — 

ferovnam  oliam,  (Jtem  paruulo  meo  laurencio  cbnfero  VI  oras  quas  tene« 
tur  mihi  Laurencius  habramsön,)  Jtem  sacerdoti  de  byarum  JIL  oras,  Jtem 
paruulis  meis  laurencio  wlphonj,  &  katerine  confero  omnes  res  meas  quas 
habet  hemolphus  frater  meus  in  willicacione ,  confero  inter  se  legaliter  di- 
uidendas^  Jtem  de  fundo  ecclesie  eisdem  paruulis  duas  oras  annone  &  duos 
boues  meos  meliores  similiter  inter  se  omnia  diuidenda,  huic  disposicioni  si- 
ne donacion j  presentes  affuerunt  Dominus  abbas  Nouewallis  cum  duobus  mo- 
nachis  suis  &  frater  meus  G0to,  eciam  iacobus  de  Horghum,  Jn  quorum 
omnium  euidenciam  &  irreuocabilem  firmitatem,  sigillum  dicti  domini  ^bba* 
tis  presentibus  est  appensum,  Actum  anno  domini  M*,GG*,XC,IX*,  in  cra- 
stino  sancti  Johannis  baptiste. 

Sigiii€t  bortfaliet  frän  den    ur  brefvet  klippta  remsan.    Brefvet  skadadk  af  fugt. 


12^76.  ^299  <^*    2   Juli* 

[oDung  BiBGSBs  stadßistelse  pi  det  af  Bisko 
wald  Male,  deo  i3  Febr.  d.  i.  gifna  brei 


KoDung  BiBGSBs  stadßiatelse  pi  det  af  Biskopeo  i  Skara  Brynolf,  rorande  ers&ttniog  tili  Kago- 


A.  6.  a.  a.  37. 

BiRGERUS  dei  gracia  sweorum  Gothorumque  rex,  Omnibus  presentes  lit- 
teras  inspecturis,  salutem  in  doniino  sempiternam,  Tenore  presencium  no- 
tum  facimus  vniuersis  quod  nos  litteras  reuerendi  patris,  Domini  Bryniulphi 
dei  gracia  Episcopi  scarensis,  non  rasas,  non  cancellatas,  non  abolitas^  nee 
in  aliqua  sui  parte  viciatas,  vidimus  in  hec  verba,  Omnibus  &c.  Se /öre^ 
gdende  N:o  1268.  Nos  igitur  huiusmodi  recompensacionem,  ordinaciönem , 
et  eorundem  bonorum  assignacionem  tam  legittime  factam  per  presentes  auc- 
toritate  regia  confirmamus  volentes  perpetuo  et  irreuocabiliter  obseruari,  5n 
cuius  rei  testimonium  sigillum  nostrüm  vna  cum  sigillis  dilecti  fratris  nostri 
Domini  Erici  ducis  et  omnium  consiliariorum  nostrorum  presentibus  est  ap- 
pensum,  Datum  et  actum  anno  domini,  M",CG*,XC**,IX*,  sexto  Nonas  Julij. 

Sigiilen:  I9  3,  7  föga  skadade,  2,  4*^6,  8,  borta,  9  Fullständigt,  10 — 13  Dfigotskadade,  alla  häo- 

gande  p&  röda    silkessnodder. 


127 7^  1299   d.   5   Juli.  Nydala. 

Abbotens  i  Nydala  Bref,  med  tillkänoagifvande,  att  hao,  emot  en  dei  iHisinge,  och  ett  bol 
i  Fryeled  samt  20  mark  penaingary  i  utbyte  afstitt  klostrets  gods  i  Lemofault  tili  Carl 
Ragahildsson. 

A.  3.  K.  E. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  Frater»  G,  dictus  abbas    Noue 
vallis  Salutem  in  domino  sempiternam^  Tenore  presencium  constare  volumtis 


•  \ 


—      29a 


euidenter  quod  nos  cutn  discreto  Tirö  Karolo  Raghnild^  filio  concainbium  ter» 
raruin  fecinms,  accipiendo  ab  ipso  partem  suam  de  Hisingi,  cum  parte  sua 
quam  habuit  in  fr0ale,  que  dicitur  vnum  bol.  dantes  eidem  pro  hoc,  pre- 
dium  nostrum  in  Limandahult  cum  omnibus  eidem  predio  iam  pertinentibus,  ita 
tamen  quod  idem  Karolus  viginti  marchas  den.  addendas  concambio  nobis 
soluere  teneatur,  Jn  cuius  rei  tcstimonium  nos  &  dictus  Karolus  sigilla  no- 
stra  huic  cartule  duximus  apponenda,  Actum  in  Noua  walle  anno  domini 
M%GC,XG%IX*  in  dominica  qua  historia  deus  omnium,  inchoatur« 

'    Sigillet,  p&  en  ur  brefvet  klippt  remsa,  myckei  skadadt 


1278.  1299   d.    16   Juli.  Ringshult. 

LagmanncD  i  Wälzend  Nils  Sigridssons  Testamentariska  anordning  om  sio  qvarlateoskap. 

A.  4. 

Jn  nomine  patris  et  filii  &  spiritus  sancti  amcN.  Ego  inicolaus  sig- 
REDiESUN  Legifer  waerendie  in  infirmitate  graui  constitutus,  sciensque  morte 
nichil  esse  cercius  et  nichil  incercius  hora  mortis.  Jdeoque  mortalibus  nicbil 
esse  utilius,  quam  diem  extremum  misericordie  operibus  preuenire.  testamen« 
tum  meum  condo  &  de  rebus  meis  ordino  in  hunc  modum.  Monasterio 
sanctimoniaHum  in  askaby  aput  quas  eligo  sepulturam  iuxta  dilectam  quon- 
dam  uxorem  meam  lego  viginti  marchas  puri  argenti.  quarum  ordinacionem 
exequtoribus  testamenti  mei  committo,  sine  quibus  aliquid  de  eisdem  vigin- 
ti marchis  ordinandi  seu  faciendi,  abbatissa  uel  aliquis  de  monasterio  nullam 
habeat  facultatem.  Ecclesie  lincopensi  curiam  meam  lincopie  situatam«  £c- 
clesie  in  vexio  ad  fabricam  ipsius  curiam  meam  Byrsyas,  cum  omnibus  bo- 
nis  que  in  ipsa  continentur  ad  presens,  tali  condicione  quod  bondones  qui 
seruant  decimas  ecclesie  dicte,  habeant  potestatem  omnes  redditus,  ex  ea  annis 
singulis  prouenientes,  colligendi,  seruandi,  &  pro  utilitate  ei'usdem  prout  ip- 
sis  placuerit,  dispensandi,  Quantum  autem.possum  inhibeo,  ne  aliquis  epi* 
scopus,  canonicus,  uel  prepositus  dictos  bondones  impediat,  quin  libere  ua- 
leanty  prefatos  redditus,  recipere,  tractare,  &  pro  ipsius  ecclesie  utiiitntibus 
ordinäre,  alioquin  si  secus  facere  attemptauerint,  extunc  heredes  mei  ba- 
beant  liberam  facultatem  memoratam  curiam  cum  omnibus  bonis  ipsius  ad 
sereuocandi,  &  sub  suum  dominium  redigendi.  Super  quo  eciam  ipsisante 
mortem  meam  litteras  apertas  contuli  sigilli  mei  munimine  roboratas,  Ec- 
clesie in  nidaros  tres  marchas  puri  argenti  si  ante  mortem  meam  beati  Ola- 
ui  limina  non  potuero  uisitare.    Cuilibet  claustro  in  dyocesi  lincopensi  vnam 


—        293        — 

marcham  puri  argenti^  8c  cuilibet  hospitali  in  eadem  dyocesi  vnam  marcham 
puri  argenti,  hac  condicione  adiecta,  quod  exequtores  testanienti  mei  eas  dis- 
trahant  &  uestes  &  caiceos  inde  emant,  &  pauperibus  infirmis  in  hospitali- 
bus  existentibus  distribuaut,  prout  eis  nouerint  expedire,  Fratribus  predi* 
catoribus.  in  sigtunia  unam  marchaoi  puri  argenti.  Fratribus  minoribus  iii 
fttocholm  unam  naarcbam  puri  argenti,  Ecciesie  in  garzby  duas  marchas 
puri  argenti  pro  uno  calice  faciendo,  &  unam  paruam  crucem  de  auro, 
quam  de  terra  sancta  mecum  detuli,  pro  eodem  .calice  deaurando,  Ecciesie 
thorpom  tres  marchas  den,,  Jtem  pro  solucione  crucis  mee,  deputo  viginti 
marchas  puri  argenti  in  subsidium  terre  sancte,  quas  exequtores  testamenti 
mej,  quando  &  per  quos,  deus  eis  inspirauerit,  illuc  mittant,  Jtem  omnibus 
seruis  meis  et  anciUis  confero .  libertatem ,  Jtem  quadraginta  marchas  den. 
confero  pauperibus,  per  manus  exequtorüm  testamenti  mei  inter  eos  prout 
ipsis  visum  fuerit  diuidendas,  Ceterutn  ut  sciatur,  vnde  supradicta  omnia  per- 
soluantur,  notum  facio  quod  michi  tenetur  soluere  Nicholaus  swenikosun  vna 
hora  argenti  minus  quam  sexdecim  marchas  puri  argenti.  G0dica  dictus  Jun- 
ge ciuis  sudaercopensis  sex  marchas  &  vnam  oram  puri  argenti,  Thorkillus 
aerringislaesun  dictus  dyacn  duodecim  marchas  puri  argenti,  Sigmundus«errin- 
gislsesun  quatuor  marchas  puri  argenti.  Sweno  0mundd&sun  undecim  mar- 
chas &  duas  oräs  den.  Dominus ,  th,  knutsun  domini  regis  marscaicus  duas 
marchas  aenon^  &  duo  talenta  nauaha  iardi  &  totidem  butiri,  Monachi  de 
noua  ualle  dimidiam  marcham  siliginis,  &  idcirco  uolo  ut  per  exequtores  te- 
stamenti mei,  primo  omnia  debita  mea  supradicta  preter  illam  dimidiam 
marcham  sih'ginis,  quam  michi  tenentur  monachi  de  noua  ualle  &  quam  ex 
nunc  eis  relaxo,  exigantur  &  postea  de  ipsis  testamentum  meum  quantum 
solui  poterit,  persoluatur,  Jtem  ne  propter  debita  que  ego  ab'is  teneor  ani- 
ma  mea  periculum  paciatur,  simih'ter  notum  facio  quod  ego  reddere  teneor 
ecciesie  lincopensi  decem  marchas  den.  G0dikino  dicto  Jungae  cini  sudaer- 
copensi  duabus  oris  minus  quam  sex  marchas  den.  Hinzemanno  dicto  pae- 
{l[ogha  sex  marchas  den,,  Gerardo  diclo  vif  cini  wisbycensi  duas  marchas  & 
duas  oras  den.  gutniskae,  Heredibus  hermanni  dicti  curaequondara  sudaßrco- 
pie  commorantis,  de  antiquo  debito  Septem  marchas  den.,  si  dicti  heredes 
dictum  debitum  exegerint  &  recognoscere  uoluerint,  illud  se  iiisto  tytulo  ha- 
bituros,  Jtem  g0stauo  karlsun  vnum  talentum  nauale  cupri  pro  octo  m^rchis 
den.  &  aliud  talentum  cupri  repositum  est  sudaercopie  apnt  nicolaum  kniuae- 
smid,  quod  ibi  recipiat  quando  placet,  Jtem  uolo  quod  dicti  executores 
testamenti  mei  potestatem  habeant  plenariam,  cum  nicholao  guduastaesun  su- 
per Septem  lestis  aenone  uersus  lybech  delatis  compütandi,  &  precium  pro 
eisdem  receptum  exigendi,  recipiendi,  &  ad  libitum  ordinandi,  Huius  testa- 
menti  mei  exequtores  constituo,  uenerabiles  &  discretos  vrros,  Dominum  epi- 


—        094        — 

soopum  lincop^nsem  dompnum  wimundum  prepositum  lincöpensem  DoiDinum 
Johannem  cnutsua  Dominuni  bulmwidum  elefsun  &  thorkillum  serringislao- 
8un  dictum  dyacn.  quorum  eciam  sigiilis,  cum  sigillo  domini  mei  regis,  do- 
mini  th,  knutsun  marscalki,  domini  suantapulc  &  meo,  ipsum  postulo  ro- 
borari.  Actum  aput  ringshult  anno  domini  Millesimo,  ducentecimo^  Nona- 
gesimo  Nono  Decimoseptimo  Kalendas  Augustj. 

Sigilleo    N:o  I9  4»  ^9  1%  ^9  bortfallna,  N:o  a,  3,  6,  9  mer  och  mindre  skadade. 


1279,  1299    d.   20   Aug. 

Kaoiken  CiBtsTiAHs  i  Lund  testamenkariska  anordoiog  om  dess  qvarUtenskap. 

B.  i:  a33. 

Testamentum  domini  cristiarni  canonici  super  vna  curia  in  parochia 
beati  pauli  pro  anniuersario  suo. 

Jn  nomine  sancte  &  indiuidue  trinitatis  patris  &  filii  &  Spiritus  saneti 
Amen.  Ego  Cristiarnus  presbiter  canonicus  lundensis  mente  &  corpore  sa- 
nus  Yolens  a  deo  de  bonis  mihi  collatis.  licet  non  digne  tarnen  deuote  deo 
&  humiliter  famulari  Nichil  enira  habet  homo  vnde  digne  suo  possit  respon- 
dere  creatori  Ad  anniuersarium  meum  singulis  annis  tenendum.  do  lege  & 
scoto  capitulo  lundensis  ecciesie  curiam  meam  quam  habeo  lundis  in  paro- 
chia beati  pauli  iuxta  cimiterium.  jta  quod  fructus  siue  pensiones  de  eadem 
curia  prouenientes.  annis  singulis  taliter  diuidantur  primo  videlicet  deduca« 
tur  dimidia  marca  ad  offerendum  in  die  anniuersarii  mei  Ganonicis  residen- 
tibus  &  non  residentibus.  qui  yigiliis  &  misse  interfuerint  detur  dimidia  mar- 
ca  denar.  jtem,  ad  pitanciam  canonicorum  dimidia  marca  denar.  jtem  vi- 
cariis  qui  similiter  misse  &  vigiliis  interfuerint.  due  ore  denar.  Pauperibus 
scolarjbus  chorum  frequentantibus  II  ore  denar.  jtem  fratribus  predicatori- 
bus.  II  ore  denar.  ffratribus  minoribus  dimidia  marca  denar.  jtem  ad  diui- 
dehdum  inter  pauperes  publice  mendicantes.  dimidia  marca  denar.  erogetur. 
totum  vero  residuum  quod  de  redditibus  dicte  curie  poterit  prouenire.  cedat 
fabrice  ecciesie  beati  laurencij  &  mense  canonicorum  inter  se  equaliter  di« 
uidendum  jta  tamen  quod  procuratores  bonorum  dicte  mense  canonicorum 
sub  quorum  ordinacione  volo  dictam  curiam  post  dies  meos  iA  perpetuurn 
permanere  debent  reparacioni  dicte  curie  prouidere.  Concedo  eciam  &  volo 
si  capitulum  lundense  viderit  &  prospiciat  expedire.  de  consensu  domini 
archiepiscopi.  predicta    curia  vendatur  &  pro  aliis   bonis  commutetur   vnde 


~        295        — 

maiores  vel  equales.  poterint  prouenire  jtem  confero  fabrice  ecciesie  beati 
laurencij  sex,  marcas  denar.  apüd  quam  intencionis  niee  est  sepeliri  si  deus 
dederit  ante  mortem  meam  interdictum  relaxari  Sed  si  nunc  durante  in* 
terdicto  me  mori  contingat.  apud  minores  eligo^  sepulturam  quibus  tunc  sex 
marcas  denar.  confero.  &  fratribus  duas  marcas  ad  eorum  recreacionem  et 
ecciesie  beati  laurencij  II  marcas  denar.  jtem  confero  &  lego  monasterio  de 
heriuado  II  marcas  denar.  Monasterio  omnium  sanctorum  lundis  II  marcas 
denar.  Monasterio  dalby  II  marcas  denar.  Monasterio  in  asilo  II  marcas 
denar.  jtem  cuiJibet  monasterio  premonstratensium  iu  scania  dimidiam  mar* 
cam  denar.  jtem  fratribus  predicatoribus  iundis  II  marcas  denar.  jtem  fra- 
tribus predicatoribus  in  halmstathe  et  h.'elsinborgh  cuilibet  claustro  eorum 
marcam  denar.  fratri  swenoni  cincopR  socio  meo  condam  dimidiam  mar- 
eam  denar.  jtem  fratribus  minoribus  in  ystath  &  traeleborgh  cuilibet  clau- 
stro eorum  marcam  denar.  jtem  claustro  monialium  lundis  &  claustro  mo* 
nialium  in  byrthinge.  cuih'bet  marcam  denar.  jtem  claustro  sanctimonialium 
in  bos0  marcam  denar.  jtem  priorisse  &  monialibus  ibidem  ad  suam  colla- 
cionem  marcam  denar.  jtem  hospitali  sancti  Spiritus  lundis  II  oras  denar. 
Cuilibet  hospitali  leprosorum  in  scania.  II  oras  denar.  jtem  confero  ecciesie 
beate  yirginis  in  haelsingborgh  ouriam  meam  quam  emi  &  construxi  fundi- 
tus.  sub  hdc  forma  II  oras  det  fabrice  8c  II  oras  pauperibus  et  teneat  anni^- 
uersarium  meum  annuatim  sed  si  persona  vel  vicarius  in  dicta  curia  reside- 
re  noluerit.  tutores  ecciesie  ordinacionem  predicte  curie  habeant  cum  condi- 
cionibus  supradictis  jtem  lego  ecciesie  withingsl0ff  II  marcas  denar.  jtem  ec*» 
clesie  rethersl^ff.  marcam  denar.  jtem  ecciesie  beati  pauli  lundis.  marcam  de- 
nar. jtem  cuilibet  ecciesie  parrochiali  ibidem  oram  denar.  sacerdotibus  ea- 
nim  cuilibet  tantum  jtem  minislris  ecclesiarum  pro  pulsacione  cessante  in- 
teidicto  cuilibet  dimidiam  oram  denar.  Constitub  exequtores  testamenti  mei 
dt)minos.  jon  litle.  magistrum  laurencium.  aslonem.  concanonicos  meos  *)  vt 
ipsi  de  rebus  meis  ordinent  bene  et  honeste.  sicut  anime  mee  viderint  expe- 
*  dire  Ad  que  soluenda.  deputo  decretales  meas  proprias.  Scdenarios  quos  mi- 
hi tenetur  dominus  Johannes  hwith  ripensis  canonicus  pro  decreto  inpignera- 
to  &  pro  aliis  Si  quis  autem  voluntatem  meam  hanc  vltimam  infringere  vel 
contraire  presumpserit.  causa  odii  vel  amoris  iram  dei  omnipotentis  &  san- 
ctorum apostolorum  petri  &  pauli  se  nouerit  incursurum  Jn  cuius  rei  testi- 
monium  presentem  litteram.  sigillis  capituli  lundensis  abbatis  monasterii  om- 
nium sanctorum.  prioris  ordinis  predicatorum  gardiani  ordinis  fratrum  mino- 
rum  &  predictorum  )exsequtorum  vna  cum  meo  proprio  facio  communiri 
anno  domin j  MCCXCIX  tercio  decimo  kalend.  septembris. 


*)  Här  följer  ett  lit€t  tomt  ruin  i  Codex. 


1280.  '299    <^-    ^^    A"g-  0- 

Riksoiarsken  Thob&Sl  Khutssohs  inlyg,  alt  Björn  Nilsson  och  AmbjorD  Siitensson,  hviik« 
deras  slägtinge  Orestes  ^d  sitt  yttersta  anmodat,  att  väija  honom  lägerstad  och  om  begraf- 
ningen  draga  försorg,  vitsordat,  alt  deona  bografning  med  vederborlig  heder,  i  KonungeDs 
närvaro,  blifvit  förättad  i  MiDoriterklostret  i  Stockholm ,  utan  nägon  af  Ordens  medlem« 
mar  derorm  gjord  iatalan. 

A.7.  a.  1:34. 

Vniuersis  presentes  litteras  inspecturis,  TflyRGiLLUS  kanuti  filius  Jl- 
lustris  domini  Birgeri  dei  gracia,  sweorum,  Gothorumque  regis  tnarskalcus, 
salutem  in  domino.  Notum  facimus  Omnibus  &  singulis  quorum  intererit. 
Quod  in  presencia  nostra  constituti  Nobiles  domini,  Bero  Nicbolai  filius,  & 
Abernus  sixstani  filius,  confessi  sunt,  quod  dilectus  consanguineus  ipsoruni 
bone  memorie  Dominus  Orestes,  in  extremis  agens  sanus  mente.  licet  eger 
corpore,  vitimam  uoluritatem  suam  quoad  locum  sepulture,  &  ordinacionem 
funeralium  ipsis  plenarie  commisit«  presentibus  testibus  infrascriptis.  vid€- 
licet  domino  karulo  thydisca  '),  Saxone  prefecto  castri  Stokholmensis,  & 
fseia  ^),  &  ah'is  fidedignis  qui  parati  sunt  hoc  probare  pront  tenentur  cum 
fuerint  requisiti.  vnde  racione  dicte  commissioni^  corpus  eiusdem  domi" 
ni  orestis,  ad  fratres  minores  in  stokholm,  sine  ipsorum  fratrum  suggestione 
vel  qualibet  persuasione  apportari  fecerunt.  ac  ibidem  Domino  nostro  rege 
preserite  sepulture,  honorifice  tradiderunt,  Jn  cuius  rei  testimonium  pre- 
feentes  litteras,  sigillo  ^)  nostro  fecimus  communiri  vna  cum  sigillis  ^)  no- 
bilium  predictorum,  Datum  anno  domiui,  M',  CC°,  XC*,  IX**,  Ja  octaua 
assumpcionis  uirginis  gloriose. 

Sigillen  N:o  i,  3,  4  skadade;  a,  5^  6  bortfallna. 


1281.  '299   ^*   2^   -^^g-  Gäseholm. 

.Anunds  af  Steninge  Enkefru,  Cathabiitas  intyg,  att  den   kyrkotionde  Arkebiskopen    i  üpsa^a 

henne  pä   lifstiden   uppidtit,  fö'r  det  dels  genom  byte,  deU  raot  betalning  och  dels  igäfva 

tili  Upsala  Domkyrka  upplätna  och  genom  laga  fasta  redan  afhända  godset  i  Aronö,  blif* 

M  Vit  henne  af  Ärkebiskopens   blotta  uäd,    utan  nägon  hennes   rättighet«    föVunnad,  hvarföre 

benne»  arfvingar  följak tilgen  pS  den  samma  icke  künde  ega  ndgot  ansprak. 

A.  3.  a.  4. 

Vniuersis    presentes  litteras   inspecturis,  Katerina    relicta    Anundi  de 
stenungum,   salutem   in    domino   sempiternam    Tenore   presencium    constare 

volo, 

♦)  Finnes  äfven  af  den    11    Nov,  1299    med    här    upplagne    olikheter  i   stafsättet;    ')   Thydska. 
^)  faia.    ^)  «ygillo.    -*)   sygillis. 


—        »97        — 

volo,  me  curiam  tneam  in  ainpn^  cui  subiacent  Duodecim  ore  terre  in  ea* 
dem  villa,  cum  ddmibus  &  alijs  pertinencijs  suis,  pro  parte  niaiori  per  pre- 
diorom  coneambiuin,  &  permutacioneni^  partim .  per  prccij  recepcionem, 
partimi^ero  intuifu  deuocionis  &  retribiieionis  diüinef  ex  voluntate  &  coQf* 
sensu  expresso,  dilecti  ülij  mei  &  hwedi^  olaui,  Ecciesie  vpsalensi  dimisisse; 
&  assignasse  perpetuo  possideudam,  Et  in  premissorum  robur  &  firroitatem, 
ac  euidenciam  pleniorem,  per  laurencium  arnberni  filium,  ad  hoc  ex  parte 
mea  soecialiter  destinatum,  .feci  dicto  domino  vpsalensi  &  eins  ecciesie  su-  . 
per  dicta  curia,  firmarios,  wlgäHter  diötok  'festär  in  placito  communi,  aptrd 
gsbolund,  in  .pfirqc;^i^  y.ilaberghum  habito»  legaliter  a;^ignari>  $ed  quiä  Re- 
uerendus  pater  dominus  Nicolaus  diuina  miseracione  Archiepiscopus  vpsa- 
lensi», sui  gracia*  fauore  me  prosequi  volens  speciali,  ex  voluntate  &  ton- 
sensu  capituli  Ecciesie  sue  vpsalensis  expresso,  prout-  per  litteras  super 
hoc  confectas  euidenter'  apparet,  fructus  decimarum  suarum  de  parochia 
lasza  proueniencium ,  michi  quoad  vitam  tneam  perciptendos  liberaliter  &  inte- 
graliter  assignauit,  Ne  heredes  mei,  quicumque  michi  post  vitam  meam,  in 
bonis^meis  legiftiitie  succedentes,  sibi  Jus  aliquod  quoquo  modo  vendicate 
valeänt,  in  decimis  supradictis,  per  presentes  recognosco  me  ex  mera  gra- 
'  cia  domini  archiepiscopi  supradicti,  &  non  alio  quovis  jure  vel  tytulo,  de- 
cimas  percjpene  supradictas,  Jn  premissorum  igitur  omnium  euidens  testi- 
monium,  vna  cum  sigillo  meo,  sigillum  Religiosi  viri  fratris  jsraelis  prioris 
sictoniensis,  ad  n)eam  peticionem  &  instanciam  presentibus  est  lappensum^ 
datum   apud   gasaholm    anno    domini  Millesimo.     CG*.  XG*.  IX*,    decimo 


kalend.  septembris. 


Bägge  Sigillen  nSgot  sLadade. 


1282-  ^299   d.   27   Aug. 

Lars  Bobergs  Gftfvobref  p&  en  gärd  med  i  mark  fand  jord  i  Qvadowitill  Fogdö  kloster. 
'  .  A.  3.  k. 

*  Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  Laürencios  BOByÄRGH,  salutem 
in  domino  sempiternam,  Tenore  presencium  constare  völumus  vriiuersis 
nos  curiam  nostram  propriam  in  quadowi  videlicet  illam  que  est  ad  meri- 
diem,  cum  vna  marca  terre  &  omnibus  attinencijs  mobilibus  &  immobili- 
bu«^  quanta  attinent  vni  marce  terre  in  hac  villa  vel.fundo,  claustro  sanc- 
timonialium,  quod  mons  beate  virginis  dicitar^  in  fod0^  vbi  filiam  nostrain 
/^reßgioni    tradimfus  contulisse,    (reddendo    eandem  marcam  terre    filijs    meis 

Sv.  Viplomatanum  IL  t:  -  3o^ 


—        39»        — 

6c  filie  pro  sex  oris  terre  in*)  hialms^trom  &  duabus  oris  terre  in  fitiu, 
quas  de  matrimonio  recepimus  eorundem.  Jn  cuius  rei  noticiam  sigillum 
nostrum^  yna  cum  sigillo  domini  algoti  jon  son  presentibus  est  appensom. 
Datum  anno  domini,  M"",  GC^  XC,  IX%  sexto  kalendas  septembris. 

Bagge  Sigillen  «kadade. 


ia83.  '^99  ^*  ß  Sept.  Teige. 

Biskopen  Luis*s  i  LiDkoping  och  Maghi  i  Iboaflatsbref  forPredikarebrSdemaskyrkaiSigtaoa. 

A.  S.  &  I. 

Vniuers»  presentes  litteras  inspecturis,  Laurencius  lincopensis  &  Mag- 
nus aboensis  dej  gracia  Episcopi,  Salutem  in  domino  sempiternam,  Licet  is  &c. 
.^äsom  N:o  435,  tili  apciores,  vt  igitur  ecclesia  Religiosorum  virorum  fra* 
trum  predicatorum  sictonie  jn  honore  beate  marie  virginis  dedicata  congru- 
is  Iionoribus  frequentetur.  Omnibus  vere  penitentibus  &  confessis  qui  in 
die  anniuersario  dedicacionis  dicte  Ecclesie,  seu  per  eiusdem  sollempnitatis 
octavas  dictam  Ecclesiam  cum  deuocione  &  Reuerencia  visitauerint,  quilibet 
QOstrum  .XL.  dies,  dummodo  Reuerendj  patris  domin j  nostri  metropolitanj 
ad  hoc  consensus  accesserit,  de  jniunctis  sibi  penitenciis  annis  singulis^)  jn 
domino  misericorditer  Relaxamus,  Nos  autem  Nicolaus  diuina  miseracione 
archiepiscopus  vpsalensis  locj  dictorum  fratrum  dyocesanus,  predictas  fra- 
trum  nostrorum  jndulgencias  auctoritate  qua  fungimur  Ratificamus  &  con- 
firmamus,  Jn  Cuius  Rei  euidenciam  sigilla  nostra   duximus  presentibus   ap- 

e>nenda,  Datum  apud  telgis   in  concilio  nostro^  prouincialj.  anno  dominj. 
illesimo  ducentecimo.  XG^'.IX,  octauo  jdus  septembris. 

Sigilleo  N:o  i,  3  bortfallna,  N:o  3  skadadt 


1 284-  ^299   d.   6   Sept.  Teige. 

Biskoparoe  i  Skaraock  ibo  BaTaoLrs  ocfa  Mj^gvi   aflatsbref  for   Predikarebroderoas  kjrka  i 
Sigtuna« 

A.  3.  c.  9. 

Omnibus  presentes  litteras  Jnspecturis,  BRyNiULPHUS  skarensis,  Magnus 
aboensis  dei  gracia  Epi^opi  .&c  Uka  med  /oregäende^  tili  marie  tirginis,  & 


^  OetU  ir  i  origioaiet  gaoem  radariag  utpttDadt    **)  aDois  siogolii  sakaas  i  If:o  ia84f  ocb  ir 
HUkrapadt  i  N:o  ia85.    ^*^\  uoatro  saknas  i  N:o  ia84  ocb  i285. 


—        ^99        — 

monasterium  eorundam  magnis  sumptibus  construatur,  ad  quorum  comple* 
cionem  &  consuinproacionem  fratrum  dicti  loci  sine  überall  fidelium  subuen* 
cione  proprie  non  suppetant  facoltates,  Omnibus  uere  penitentibus  &  con- 
fessis  qui  ad  edificium  ecclesie  predicte  seu  eciam  monasterij  maxiHm  por* 
rexerint  adiutricem  quilibet  nostrum  XL  dies,  Dummodo  R'euerendi  &c.  li^ 
ka  med  föregäende  N:o  i  a83,  ända  tili  slut. 

Alla  3  Sigilleii  mycket  tkadade. 


1285.  1299  (!•  6  Sept  Teige. 

Biskoparne  i  Linlöping  och  Strengnäs  Labs's  oeh  Ysabg  likalydande  aflatsbref. 

.  A.  3.  e.  X 

Vniuersis  presentes  litteras  jnspecturis,  Laurengius  Lyncopensis,  YsA- 
RUS  strengianensis  dej  gracia  Episcopi  &c  lika  med  nästföregäende  N:o 
1^84)  ända  tili  slut. 

Alla  3  Sigillen  bortfalloa. 


1286.  1299.  d.  6  Sept  Teige. 

Biskoparne  i  Skara  och  Strengoäs  Bsthholts  och  Ysaes  likalydaade  aflatsbref, 

A.  3.  c.  4« 

Vniuersis  presentes  litteras  inspecturis,  Bryniülphüs.  skarensis^  &  ysA- 
RUS  strengianensis  dei  gracia  Episcopi,  &c.  lika  med  N:o  i!k83^  ända  tili  slut. 

Sigillet  N:o  1  bortfallet,  N:o  a,  3,  skadade. 


1287.  1290  d.  3o  Sept  SkenniDge« 

BivoT  PrrEassovs  Salubref  pA  Haoabuli,  Botildaboda  «ck  Mykleboda  i  Wflrend,  hvilka  Pe« 
ter  öjarssoo  köpt  och  betalt  med  22  mark  er  silfver,  sedan  de  forut,  enligt  braket  der* 
Stades,  varit  slägten  hembjudna. 

J.  5  .      •  ^o^  T* 

Omnibus  praesentes  literas  visuris  uel  audituris,  Bbnedictus  Pjsthers* 
soK,  salutem  in  Domino.  Notum  facio  per  praesentes,  me  bona  qusedam  in 
siluis  wärendiae,  in  provincia  opwidinga  häradh  dicta,  yideiicet,  Haoähult, 
Botildaboda  et  Myklähult,  cum  siluis,  piscationibus,  pratis,  agris,  et  omni* 
bus  alijs  eisdem  adiacentihus,  quse  hactenus  ibi  possedi,  et  quos  omnibus 
propihquis,  secundum  leges  legiferatus  wärendie,  in  Decem  provincijs  emen- 


—        3oo        — 

xla  fxhibui,  et  pro  quibus  totum  praedium,  quod  in  Rosslöso  babui,  Dilectae 
vxori  med^  legab'ter  cum  festum  et  kiöpum  contuli,  de  beneplacito  eiusdem 
ad  filij  sui,  Haquini  dicti  Lämä,  Discreto  viro  Petro  Öyarsson^  pro  viginti 
duabus  marchi^,  argenti  puri,  vendidissiei.  Quod  supradicti  propinqui  eme« 
^e  noiuerint/  Et  insuper  me  totum  argentum  r^cepisse.  Testes  buius  ven« 
ditionis  qui  prsesentes  fuerunt  sunt  bi  Dominus  Thuco  lonsson,  Dominus 
K«  plebanus  de  Linderässy  frater  P.  prior  Skäningensis^  Ciues  Skäningen- 
ses,  Vbsalensis,  Esbernus  Hansa  päbo,  peregrinus,  et  plures  ab'j  fidedigni. 
Ad  cuius  evidentiam  et  ßrmitatem  pleniorem,  sigillum  Domini  B«  RegisSve^ 
Qrum/illustrissimj,  et  Domini  Tb.  Knutzssons,  Marscalcbj  eiusdem.  necnoa 
et  sigiila,  Domini  Thuconis  lonssons,  Fratris»  prioris  P.  Skäningensis,  meum, 
Dilecto  vxoris  meaa,  Ingeburgis,  et  Haquini  Lama,  filij  sui  praesentibus  sunt 
appensa.  Datum  Skäningie.  Anno  Domini,  M.  CC.  XG.  IX.  pridie  Calendas 
Octobris. 

Af  sigülen  faäfra,  enligt  ritDiogarne)^lf:o  i^  ^  4/^  varit.  borta,  N:o  3^5,^  7  Oükadade. 


1288.  1299   d.    27   ^^'-  Westeräs. 

Wester&s  Domkapitels  Fullmakt  tör  kaoikerne  Jan^ir  'Och  Tidemait,  alt  säsom  dess  fullmagtise 
ombud  ho$  Erkebiskopen  i  tJpsala  begära  stadAistelse  pA  Dooikapitlcts  val  af  Domprosten 
Hakan  tiii  Biskop. 

A.  X  . 

Vniuersis  presentes  Litteras  inspeeturis  Capituluod  ecciesie  Ärosiensis 
salutem  in  christo  sempiternara.  Nouerint  vniuersi  Quod  nos  discretos  vi- 
ros  dominos  Jobannem  et  Tidhemannum  concanonicos  nostros  ordinamus 
faeimus  et  constituimus  procuratores  nostros  et  nuncios  speciales  ad  coin- 
parendum  coram  reuerendo  patre  nostro  et  domino,  Nicoiao  ßrcbiepiscopo 
vpsalensi  et  ad  petendum  confirmacionem  eleccionis  in  nostra  ecelesia  nuper 
facta  de  uiro  discreto  domi;io  Haquino  pr^ppsi^o  postro,  dantes  eisdem  pro^ 
curatoribus  plenam  et  Jiberam  potestatem  eleccionis  dicte  negocium  prose- 
quendi,  ac  defendendi,  in- Unimas  nostras  si  necesse  fuerit  iurandi,  et 
alia  omnia  et  singula  faciendi  que  veri  et  iegittimi  procuratores  facere  de- 
bent  et  possunt  et  que  circa  predicta  necessaria  fuerint  ac  eciam  oportu- 
na,  promittentes  nos  ratum  et  gratum  babituros  quidquid  per  dictos  pro* 
curatores  nostros  factum  fuerit  in  preikiissis.  Jn  cuius  rei  euidenciam  pre- 
sentibus  sigillum  nostri  capituli  duximus  apponendum.  Actum  anno  do- 
mini  Mille$imo.,ducentesimo.  Nonagesim6.,.Nono,  Jn  vigiba  apostolorum  sy- 
monis  et  Jude. 

%illet  bojtfallet. 


— ,      3oi        ~ 
1289.  ^  1299   d.   4  Nov.  CaJmar. 

Preslmannen  Henrich  i  Künsten  gäfvobref  pä  Hörninge  äöland,  naed  dertill  börande  lösegen- 
dom,  iitoin  &boens  balfa'  andel  i  lÖsegendomen. 

,  A.  3.  b.  I. 

Omnibus  christi  fidelibus  presens  scriptum  cernentibus,  Henricüs  sa- 
cerdos  de  runaesten,  salutem  in  virginis  filio  benedicto,  Quoniam  que  racio- 
nabiliter  acta  sunt  frequenter  in  dubium  reuocantur  &  raro  perueniunt  ad 
puram  noticiam  posterorum,  nisi  litterarum  testimonio  pateat  succedentibus 
qiiod  aliter  mors  &  obliuio  aboleret,  frequenter  eciam  prauitas  &  inuidia 
peruersorum,  Jgitur  constare  volo  Omnibus  euidenter  me  in  honorem  om- 
nipotent is  dei  &  beate  virgin^s  marie  in  nieorum  remissionem  peccaminum 
conuentui  sanctimonialium  in  sco,  predia  mea  in  Hyrninge  cum  domibus  meis 
ibidem  sitis  nee  non  &  rebus  aiiis  mobib'bus  &  immobilibus  excepta  tarnen  parte 
villici  cui  omnia  mobilia  ad  dimidietatem  succedunt,  contulisse  legaliter  &  as- 
signasse,  sed  ne  aliqua  calumpnia  super  dicta  donacione  in  posterum  possit 
suboriri,  presentes  litteras  cum  sigiUis  reuerendorum  dominorum  videlicet 
domin ithoriri  kaetiili,  thorstani  prepositi,  prioris  kalmarie'vna  cum  sigil- 
!o  meo  proprio  duxi  roborandas,  Datum  kalmarie  anno  domini  M*  CG*  XC* 
uono>  in  die  sanctorum  vitalis  8c  agricole. 

Pä  fränsidan:  siipra  byringe. 
Alla  4  Sigiilen  qvar,  nägot  skadade. 


1290.  1299  d.    1 1    Nov. 

Riks-Marsken  Thoa&el  KirvTssoics  förnyade  intyg  öfver  Orestes  begrafning  hos  Minorilerbrö- 
derne  i  Stockholm. 

A.  7.  a.  1.  a8. 

Vniuersis  presentes  litteras  jnspecturis  TflyRGiLLUS  Kanuti  filius  &c. 
säsom  föregdende  N:o  lüSo,  tili  Datum  Anno  domini  M*,  CG*.  XG\  IX.  Jn 
festo  sancti  martini  Episcopi  et  confessoris. 

Sigilieo:  N:o  i,  a,  skadade;  N:o  3 — ^5  bortfallna^  remsorne  tili  3^  4  S[var.      . 

1291.  1299   d.i5   Nov.  Forn  Sigluna. 

Maroarbta  GösTAFspoTTBas  Gäfvobrei'  pä  dess  gärd  Norby  i  Nerike  och  en  tomt,  med  tilljiö- 
rande  äbyggnader,  i  Calraar,  hvilka,  tillika  med  de  af  Benedicta  Hotmstens  dotter  do- 
nierade  gods  i  Möre,  Handbörd  och  Aspeland,  uppläfas  tili  underb&llande  af  nödigt  pre- 
sterskap,  med  dess  betjening^  vid  det  af  benne  stiftade  Nunnekloster  af  Predikareordeo , 
som  hoD  börjat  aolägga  pl  nämnde  torot  i  Galmar,  bvartill  hon  erbällit  Biskop  Lars's 
i  Linkoping  stadlastelse  samt  löfle  om  invigning  af  kyrkogSrd  derstädes. 

A.  3.  y:  i. 

Omnibus  presentes  litteras  visuris  yel  audituris  Soror  ]MUroar£TA  G0z- 
STAüi  quondain  filia,  salutem. in  doniino  sempiternam^  Quia  rite  et  raciona- 


—        3oa        — 

biliter  acta  sepe  reuocatur  in  dubium  et  multociens  a  mallciis  hominum  in« 
pugnantur.  nisi  presencium  prouidencia  satagat  reriim  gestarum  seriem  ad  no» 
ticiam  deducere  posterorum.  Jdcirco  tenore  presencium  notum  facio  quod  cum 
venerabiJis  pater  dominus  Laurencius  dei  gracia  lincopensis  episcopus  in 
presehcia  venerabilium  patrum  dominorum  Nicolai  vpsalensis  archiepiscopi 
et  aliorum  sufFraganeorum  suorum,  in  concilio  apud  Telgis  celebrato  peticio- 
ni  mee  fauorabillter  annuens  me  et  personas  michi  iunctas  que  roecum  habitum 
sororum  ordinis  predicatorum  jam  assumpserant  et  inposterum  sub  eodem 
habitu  coniungendas  dimitteret  eure  et  regimini  ordinis  supradicti  et  promi- 
serit  quod  apud  kalmariam  in  loco  claustri  quod  in  meorum  remissionem  pec- 
catorum  necnon  &  ab'ornm  michi  attinencium  diuina  fauente  clemencia  inboaui 
construere.  cimeterium  benedicet,  sine  preiudicio,  grauamine,  et  darapno  do- 
niini  episcopi  lincopensis  et  ecciesie  kalmarnie  et  parrocfaiah's  sacerdotis 
ibidem,  necnon  et  alterius  cuiuscunque,  Ego  prout  ab  ipso  requisita  fui 
cauere  volens  ne  quod  absit  propter  futuri  temporis  euentus  varios  et  in- 
certos  ibidem  cultum  diuinum  contingat  aliqualiter  deperire,  Curiam  me- 
am  in  Norby  in  Nericia,  in  qua  annuatim  quadraginta  Thynones  deminan- 
tur  et  fundum  monasterii  cum  omnibus  edificijs  in  eo  constructis  que  quin- 
gentas  raarchas  denariorum  constiterant  nee  non  et  omnia  bona  mobilia  et 
inmobilia  sororis  benedicte  de  biergum  fib'e  quöndam  holmstani  de  bier* 
gum,  sitainM0re,  Andhbyrdia«  Asbolandia,  videlicet  in  biergum  propekal- 
marniam  quinque  oras  terre,  Jtem  in  biergum  in  andbbyrdia  quatuor- 
decim  oras  terre.  in  ysaacsgerde  vnum  colonum,  Jn  silua  wlgariter  die- 
ta  b0taskogh  tres  colonos.  Jn  husaby  dimidiam  Marcham  terre,  Jn  sia- 
dhrastadh  decem  oras  terre,  et  duos  colonos,  Jn  vfraehulm,  sex  oras  terre,^ 
que  iure  possidet,  et  legaliter  dicto  loco  et  collegio  sororum  kalmarnie 
secundum  leges  terre  deputauit  de  ipsius  beneplacito  et  consensu  plenario 
pro  sustentacione  vnius  sacerdotis,  qui  ibidem  diuina  celebret  perpetuo,  et 
vnius  clerici,  et  famuli  ipsius  assigno.  proprietatem  et  dominium  predictorum 
bonorum,  retento  duntaxat  vsufructu  apud  sorores,  ex  nunc  in  locum  trans- 
ferens  memoratum.  Jta,  quod  nee  ego  nee  sorores  dicti  collegii  que  pro  tem- 
pore fuerint  nee  quicunqtie  aliu3  vllo  vmquam  tempore  potestatem,  seu  fa«- 
cnltatem  habeat  prefata  bona  permutandi,  donandi,  vendendi,  distrabendi, 
seu  quouis  alio  modo  alienandi,  sine  dyocesani  loci  et  eius  capituli  consen- 
su et  b'eencia  specialis  ne  si  dictum  collegium  quod  absit  casu  aliquo 
dissolui  contingat,  locus  ad  prophanos  vsus  redeat  dinino  cultui  dedicatus. 
Hoc  semper  saluo  quod  redditus  et  prouentus  durante  collegio,  apnd  sorores 
remaneant  supradictas,  nee  se  aliquis  de  eisdem  prouentihus  et  redditibus  col- 
ligendis  et  ordinandis  intromittat,  nisi  ipse  sorores  vel  quiuis  aliüs  de  ipsa*« 
rummandato  special],  Jn  cuius  rei  testimonium,  sigilla  domini  «B.  illustrisre- 


_        3o3        ~ 

gis  svecie,et  venerabilis  patris  domini  »N.  vpsalensis  archiepiscopi,  etfratris 
Olaui  prouincialis  dacie.  vna  cum  proprio  presentibus  sunt  appensa.  Da- 
tum apud  antiquani  sightoniam.  Anno  domini  W  CC  Nonagesimo  Nana 
Dominica  infra  octauas  beati.  Martini  confessoris. 

Sigilleii:  I  borta;  2 — 4  ftl^adad«. 


1292.  '299  d   27   Nov.  Baerem. 

Irkebiikopen  Nils  Allbssohs  iotyg,  att  haa  emottaget  8  mark  peoniogar  af  Priorn  i  Sigtu- 
na  Israel,  för  St.  Petri  kyfkas  rSkning,  hvaremot  en  mark  jof^  i  Bildaby  lemnas  tili 
nämnde  kyrka. 

Af  3«  c*  5. 

Vniuersis  presentes  litteras  jnspecturis,  Nicolaus  diuina  miseracione 
archiepiscopus  vpsalensis,  salutem  in  domino  sempiternam,  Constare  volumus 
per  presentes,  quod  Nos  Octo  Marchas  den.  a  Religioso  viro  fratre  jsraele,  pri- 
ore  sictoniensi  recepinius  in  vtilitatem  ecciesie  beati  petri  sictonie  cuius 
jdem  quandocunque  Rector  fuerat,  conuertendas,  Sed  quia  dietas  octo 
marchas  in  vsus  nostros  conuertimus,  Nos  vtilitati  ecciesie  predicte  videlicet 
^  beati  petri,  &  coramodo  rectoris  eius  intendere  cupientes  ynam  oram  terre 
in  villa  bildaby  sub  incola  noatro  benone  sitam  assignamus  &  appropria- 
niius  pleno  jure  per  presentes  prouentus  seu  redditus  de  dicta  ora  terre  in 
posterum  annis  singulis  prouenientes,  equaliter  inter  personam  &  fabricam 
ip&ius  ecciesie  debere  diuidi  declarantes ,  jn  horum  igitur  euidens  testimo- 
nium,  sigiJium  nostrum  presentibus  est  äppensum,  Datum  apud  B^remi 
anno  domini  Millesimo,  CG'*«  XC^   Nono,  Quinto  kaL  Decembris. 

Sigillet  skadadt,  pft  en  ar  brefvet  klippt  remsa. 


1393.  '299  ^-  ^  ^^^^  Upsala 

Cabl  Gabg£R8S05S  Bytesbref  pft  gods  i  Waila   m.  fl.  st,  sonn  lemnas  tili  Irkebiskopeo  Ifils, 
emol  godt  i  Bergby  och  flera  ställaa. 

A.  6.  a.  9.  So. 

Vniuersis  presentes  litteras  inspecturis,  Karolus  gregorisson,  salutem 
in  domino  sempiternam,  Tenore  presencium  facio  manifestum,  me  cum  Reue- 
reodo  patre  domino  Nicoiao  diuina  miseracione,  archiepiscopo  vpsalensi 
prediorum  permutacionem  fecisse  in  hunc  modum,  videlicet  quod  habuit, 
de  me,  duodecim  oras  terre,  in  villa  vallum  parochie  skieptunum,  jtem  in 
Run0  parochia  aker  duos  solidos  terre  cum  dimidio,  jtem  in  ipsa  vilJa 
östunum  vnam  oram  terre^  jtem  in   bierghum  parochie  aker,  quatuor  soli- 


—        3o4        — 

dos  terre,'  Pro  quibus  omnibus  mihi  &  meisheredibus,  diraisit  vnam  Mar- 
chain terre  in  bierghby  parochie  Giristum,  jtem  in  lenuin  in  ipsa  villa,  Der 
cem  solidos  terre  cum  dimidio,  jtem  in  somarengium  parochie  wixstatbiiTn 
Tres  oras  terre,  quinque  denariis  minus,  jtem  in  Grytobaek  parochie  Tensta, 
vnam  oram  terre,  ja  kniue^tum,  parochie  lenum,  duos  solidos  terre,  &  in 
Diupuwijk  parochie  aker,  vnum  solidum  terre,  Huius  autem  permutacionis 
fastones  siue  firmarij,  fuerunt  hij,  videlicet  vipho  laghmansson,  Johannes 
ingimarsson,  styrbernus  thorstenson,,  jarierius  de  vestby,  petrus  de  hesliby 
Gislo  de  goluastum,  sighuardus  de  karleby,'  Johannes  de  baeling,  ßero  de  syltuin, 
Gregorius  de  bodhum,  Ketilmundus  de  baeling,  Nicolaus  vicinus  suus,  bene- 
dictus  de  lyttum,  Olauus  de  arby,  Bero  de  Maimnm,  Itfanne  de  thorkale- 
by,  haluardus,  Bingvidus,  haraldus  de  fuldrethum,  Laurencius  haghthorn, 
'Bero  de  skutungi,  sighuastus  de  bodhum,  Johannes  kn0s,  &  istorum  prolo- 
cutor  fuit  Laurencius  dictus  bruun,  Actum  vpsalie  annodomini  IVr.  CC\XC* 
Nono,  jn  vigilia  beati  Nicolai  £piscopi  &  confessoris,  Qxiia  vero  supradicta 
prediorum  permutacio  nomine  vxoris  mee  Rangburgis  facta  est,  vna  cum 
sigillo  Magistri  andree  canonici  ecclesie  vpsalensis,  patrui  dicte  mee  vxoris 
qui  hüic  facto  presens  fuit  &  consensit,  sigilluni  meum  proprium  presen- 
tibus  est  appensum. 

Bägge  sjjilleD  bortfalioa  frin  de  ur  brefvet  klippla  remsorna. 


1294.  '^99   ^-    7    ^*^^-  Upsala. 

SiGBiDs,  iDgewalds  enkas,  Salubref  pi  a  öreland  jord  i  Werdedbi,  bvilLa  varit  päotsatU  tili 
Upsala  DomLyrka  föV  12  mark  penDiogar,  meo  icke  ioom  föreskrifven  tid  blifvit  &terlöita« 

A.  S.  a.  4- 

Omnibus  presentes  litteras  jnspecturis,  Sigridis  relicta  domini  Jngiual- 
didebrumasteni,  salutem  in  domino  sempiternam,  Tenore  presencium  consta- 
re  völo  euidenter  nie  ab  ecciesia  vpsalensi  Duodecim  marchas  den^  mutuo 
recepisse,  pro  quibus  obligaueram  predig m  meum,  videlicet  duas  oras  terre, 
in  villa  wardh  edhi  parochie  skiepthamer  sitas,  datis  ad  hec  firmarijs  Vfl- 
gariter  dictis  fasta,  terminis  legittimis  redimendas,  verum  quia  predietum 
predium,  terminis  michi  pluries  ad  hec  datis,  redimere  non  potui,  supra- 
dictas  duas  oras  terre,  pleno  jure  soluo  Sc  assigno  eidem  ecclesie  vpsalen- 
si, dans  ad  hec  ßrmarios  wlgariter  dictos  fasta,  in  communi  placito  vp- 
salie  secunduni  terre  leges  &  patrie  consuetudinem  approbatam,  jnsaper 
vt  de  situacione  huius  predij,  omnis  error  remoueatur,  specifico , duas  oras 
terre  predictas,  in  fine  ville  supradicte  Wardh  ethi,  adorientera  juxsta  pre- 
dium 


—        3o5        — 

dium  meum  quod  ibidem  retineo  esse  situatas  Jn  cuius  rei  testimonium  si- 
gillum  meum  presentibus  est  appensum,  Datum  vpsalie  anno  domini.  M*.  CC". 
Nonagesimo  Nono,  Jn  crastino  beati  Nicolai  episcopi  &  confessoris 

Sigillet  bortfallet  tv&u  den  ur  brefvet  klippta  remsan. 


1295.  1299   d.   7    Dec. 

Abbedissaos  i  Wirfrubcrga  klosler  Salubref  pH  a  ortugland  och  3  peDningland  jord  i  SkyN 
la,  hvilka  afUtas  tili  Sko  kloster,   mot  nö'jaktig  betaloing. 

Vniuersis  presentes  litteras  cernentibus  K  de  monte  beate  uirginisi,  ab- 
batissa  salutero  in  domino  serapiternam,  Tenore  presencium  constare  uolu« 
mus  nos  cum  nostri  conuentus  consilio  duos  solidos  cum  tribus  denariis  ter- 
ra quos  in  skytia  habuimus  *sororibus  de  sko  pro  precio  condigno  uendidis- 
se  tra  nsferentes  in  ipsas  ius  &  dominium  possidendi  predictam  terram,  uen- 
dendi  seu  quoquo  alio  modo  ordinandi  uoluerint  pro  sue  libito  uoluntatis, 
in  cuius  rei  testimonium  sigillum  nostrum  est  appensum.  Scriptum  anno 
domini  M*  CG'  nonagesimo  nono  in  octaiia  beati  andree. 

P&  baksidan:  supra  skitzla. 
Sigillet y.pft  CD  ar  brefTet  klippt  remsa,  skadadt. 


1296.  1299    (L  9  Dec.  Upsala. 

,&B  J0HAVS8OH8  Bytesbref  pl  jord  i  Baldingstad  och  Fors,  tom  lei 
Domkyrkan  i  tlpsala,  mot  jord  i  Lino  och  ao  mark  penningar, 


F01.&B  J0HAVS8OH8  Bytesbref  pl  jord  i  Baldingstad  och  Fors,  tom  lemnas  Irkebiskop  Nils  pch 


A.  3.  a.  4. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  Fulcho  Joanson,  salutem  in  do- 
mino sempiternam,  Notum  facio  per  presentes,  quod  uenerabili  patri  ac  do- 
mino reuerendo^  Domino  uicolao  miseracione  diuina  archiepiscopo  vpsalen- 
si  ac  eins  ecciesie,  assigno  dimidiam  marcham  terre  in  ballingstathum,  &  duas 
orasterre  in  forsin  olandia,  &  ex  nunc  in  ipsum  &  ejus  ecclesiam  proprietä- 
tem  8c  plenum  ius  dicte  terre  transfero,  pro  qua  terra  habui  a  dicto  patre  tres 
oras  terre  in  Lin0  &  .XX.  Marcbas  den.  quas  pro  me  soluit  racione  testa- 
menti  dilecti  auunculi  mei  domini  karoli  canonici  vpsalensis,  jn  cuius  rei  tes- 
timonium sigillum  meum  duxi  presentibus  apponendum.  Actum  vpsalie 
anno  domini  .M*.  CG*.  XC.  IX*^  feria  quarta  proxima  post  festum  beati 
Nicolai  confessoris. 

Sigillet  bortfallet  frin  den  ur  brefret  klippta  remsan. 
Sv.  DipiomaMrium  IL  ,  ^9 


—         3o6        — 
m^'].  '^99   ^-    ^^   Dec.  Bäling. 

Kaniken  Avdeeas's  loty^,  att  hao.  blott  pft  sin  lifsiid  ßtt  tillätcise  af  Ärkebiskopcn  oeh  Dom- 
kapitlet  i  Upsala,  att  uppbära  iokoinsterna  af  elt  markland  )ord  i  Säby  i  Danmarks 
socken,  samt  att  han  tili  näinnde  kyrka  gifver  ett  markland  jord  i  samma  by. 

A.  3.  a.  4. 

Omnibus  presenteslitteras  inspectiiris,  Andreas  canonicus  ecclesie  vpsalen- 
sis,  salutem  in  domino  sempiternam,Tenore  presencium  recognosco  nie  despe- 
ciali  gracia  Reuerendi  patris  domini  mei  Nicolai  dei  gracia  archiepiscopi  vpsalen- 
sis,  ac  honorabilium  virorum  doniiuorum  concanonicorum  meoriim,  habere  & 
tenere  quoad  vitam  nieam  vsufructum  vniiis  marche  terre  in  villa  saeby  pa- 
rochie  oanemarkiYm  sile,  jta  quod  vsufructiis  dicte  marche  terre  pleno  jure 
redeat  post  mortem  meam  ad  ecciesiam  vpsalensem,  Jnsuper  intuitu  multo- 
rum  beneficiorum  que  de  ipsa  ecciesia  vpsalensi  frequencius  perceperam, 
confero  &  assigno  fabrice  eiusdem  ecclesie  vpsalensis  vnam  marcham  terre, 
in  predicta  villa  saeby  sitam,  post  mortem  meam  pleno  jure  sicut  nunc  ip- 
sam  cum  omnibus  pertinencijs  possideo  perpetuo  possidendam,  retento  mi- 
hi quoad  uixero  vsufructii  predicte  marche  terre,  Jn  cuius  rei  testimonium 
sigillum  nostrum  presenftibiis  duximus  apponendum,  Datum  apud  ecciesiam 
baeling  Anno  domini  Millesimo  Ducentestmö,  Nonagesimo  Nono,  pridie  jdus 
Decembris. 

Sigillet  skadadt. 


1298.  1299   diiS    Dec.  Rackaby. 

Konung    BiRGEBS    Dom  i  en    jordatvist  mellan  Biskop  Ysar  i  Skrengnäs  och  Dan  Jonsson,  an- 
gflende  egande  rälten  tili  gärdarne  Tegnaby  och  Muudestorp, 

A.  3.  g.  3.  7. 

BmGERüS  dei  gracia,  sueorum  Gothorumque  rex,  Omnibus  presentes  lit- 
ter^s  inspecturis,  salutem  in  domino  sempiternam  Tenore  presencium  notum 
facimus  vniuersis  quod  constituti  coram  nobis,  Reuerendus  pater  dominus 
•  y.  ,  dei  gracia  episcopus  strengenensis  &  dominus  Dan  Jonson  super 
causa  que  inter  eos  vertehatur  de  duabus  curijs  -videlicet  thyagnaby,  & 
Mundisthorp,  quas  dominus  Anundus  episcopus  bone  memorie  ecclesie  stren- 
gianensi  in  suo  contulit  teslamento ,  in  veoterabilem  patrem  dominum 
.ß.  episcopum  scarensem  taliter  compromitteie  decreuerurit,  quod  qua* 
litercumque  ipse  in  eadem  causa  fuisse  processum  assereret,  veritati  testi» 
monium  perhibendo,  hoc  pro  rato  &  firmo  tenere  debercnt  domini  supra- 
dicti,   Nos    igitur   audito   testimonio   eiusdem   domini   Episeopi   searensis,  & 


_        3o7        — 

plenius  intellecto  quod  eedem  curie  prefate  ecciesie  strengenensi  iusto  ti'^ 
tulo  pertinebant,  ipsas  sibi  adiudicauimus  pleno  Jure,  perpetuo  po^iden- 
das,  Jn  cuiiis  rei  testimonium  sigiilum  nostrum  presentibus  est  appensum, 
Datum  Rakkaby  anno  domini     .M**.  CG.  XC.  IX,  die  sancte  lucie. 

Sigitlet  bortfellet  Mn  den  ur  brefvet  klippta  remsan. 


129Q.  1299  d.    1 3  Dec. 

Ambjörv  Peterssons  Salubref  pä  en  qvarn  i  Atastum  i  Nerike,  samt  sin  arfvedel  i  UIfvebo« 
da,  och  Streckiboda,  hvilka  uppllitas  tili  Erik,  Decanus  i  Linköping,  för  tillsammans  60 
Mark  penningar* 

A.  a.  6.  a.  99. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  abernus,  p^etaasson  salutem  in 
domino,  tenore  presencium  constare  ,\qIq  euidenter ,  quod  quoddam  molen- 
dinum  in  Nericia  in  atastum  situm  cum  suis  peitinenciis  quod  Birgero  filio 
bryniulfi  genero  raeo  legaliter  habui  domino  Erico,  decano  lincopensi  pro 
quatraginta  marchis  vsualis  monete  vehdidi  perpetuo  possidendum  pleno  iu- 
re, &  siniiliter  quicquid  habui  iure  hereditario  in  opidis  dictis  vlwabodhum 
&  streckibodhum ,  post  patrem  meum  eidem  domino  Erico  vendidi  pro  vigin- 
ti  marchis  vsualis  monete  secundum  leges  danorum  et  scotaui  perpetuo  possiden- 
dum, transferens  in  ipsum  dominium  &  possessionem  molendini  &  prediorum 
premissorum«  Jn  cuius  rei  euidenciam  sigiilum  meum  vna  cum  sigillo  domi- 
ni Tholuonis  de  Rydhaholm  presentibus  est  appensum.  Datum,  anno  domi- 
ni M*.CC".XC**.IX\    die  sancte  lucie   virginis. 

.  PA  fräasidan:  Adristum  qwarn  &  wliFua  bodha  &  streckibodum. 

Sigillet  N:o  i  nfistaD    oskadadt;  N:o  a  bortfallet. 


i3oo.  1299  d.    i5    Dec.  Näs. 

Äi'kebiskopen  Nils  Allessons  Bytesbref,  deri  hao  lemnar  af  Ärkebiskopsbordets  jord  a  oresland 
]  Gremambra  och  aj  örtugland  i  Sundby  tili  Kaniken,  Magr.  Laurencius,  mot  8J  ör- 
tugland  af  kanonikatets  jord  i  Ärloghasund. 

A.  6.  ft.  a:  3i. 

Vniuersis  presentes  litteras    inspecturis,    Nicolacjs    diuina    miseracione 
archiep£sLCopus  vpsalensis,    salutem    in  christo.  Notum  facimus  per  presentes 


—        3o8        — 

» 

Nos  cum  Discreto  viro  Magistro  Laarencio  canohico  ecclesie  nostre  vpdaleri- 
sis  prediorum  permutacionem  fecisse  in  hone  roodum,  Habuimu»  enim  ab 
eö  predia  canonie  sue  attinencia^Tidelicet  in  aer]0ghasund,  parochiaethi^oeto 
solidos  terre  cum  dimidio,  pro  quibus  sibi  dedimus  &  assignauimus,  depre- 
dijs  'mense  archiepiscopali  attinentibus ,  videlicet  in  gremambri  juxsta  terna- 
sund  in  parocfiia  Riudh  duas  oras  terre,  &  in  sundby  eiusdem  parochie  doos 
solides  terre  cum  dimidio.  adhibitis  ex  vtraque  parte  iirmarijswigariterdictis 
fastar,  secundum  terre  leges  &  patrie  coriStietudinem  approbatam,  Jri  cuius 
rei  testimonium  sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum,  Datum  apud 
Naes  anno  domtni  Millesimo.  Ducentesimo  Nonagesimo  Nono,  DecimoVIir. 
kal.  januarij. 

Sigillety  skadadti  p&  en  ur  brefvet  klippt  remsa. 


.3oo. 


MONÜMENTA  RUNICA.  ' 


•• 


TILLAGG 


TILL 


Svenskt    Diplomat arium. 


Treckte  hot  P.  A.  Nobstbbt    Sc  Sonbr,    KongL.Boktrjckare.^ 


d   .1    « 


u 


v^n 


.X 


'• .  V' 


^ 


%  -«* 


,^,M.uVtn\v  riio\c|r'.*     V?;?.i:^'-rd 


.  lA  •  r 


Erinran. 

Vid  framställoiogen  af  den  Götkiska  Nordens 
äldsia  skriAeckeo  Runornas  briik  i  Run-Läran, 
(trjckt  i  Stockhoiin  i832,  8:vo)  bar  jag  fo'rde- 
Jat  de  med  dessa  mjnder  betecknade  minnes- 
märkeD  i  Flockari  af  hvilka  jag  gfven  h^Vj  vid 
utgifningen  af  dessa  vära  Förfaders  inhemska 
urkuoder,  ansett  mig  bora  gifva  ea  kort  5f- 
versigl. 

Runor   vor<>  bos  yAi*a  Förfadsr 

A.  Bokstäfver jhvwtntA  dt  uppsallc: 

I.    Inskrifterj  oeiuLt 

a)  Minnes-Runor  öfver  döda, 
sfilfan  for  lefvande  personer,  ristad« 
p&    vanligen  sl  kallade  Runslenar. 

Fl.  L    Runor   pä    otiilhuggnay  vid  vägar  och 
Ute   pd  fria  faltet  resla  iiällar. 

Bokstafverna  üi  mellan  ^inß  linier  i 
sliogor,  foresläliande  orm-  euer  drak« 
bilder;  tidsbestämmelse  saknas;  dock  an« 
XydeB  en  bekant,  ehuru  «päd  oeh  vid 
kyrkogirdar  Sddii  ovand  Chrtstendom , 
sddan  vi  med  skäl  tro  oss  ifrän  grde 
tili  i3:de  eiler,  dtrninstotie  ännu  ander 
ii:le  i&rbundradety  finna  förhiliandet  i 
öfra  Sverige,  der  vi  ock  träffa  största 
inängden  af  detta  slags  mionesiiiarkeo* 

R  IL  Runor    pä    tillhuggna   stenar,     stfillda 
vid   grafvar  pi  kjrkog&rdar. 

De  roja  en  mera  tilltagande  Gbrtsten- 
dom  saciDt  Christaa  bruk;  inskriftens  ut«* 
seende  &  dessa,  terdeles  i  Gotha  land  och 
Novirige  anmärita  minoesvirdar,  iottäoir 
loer  stundom  med  föregiende  Flockens. 

FL  IlL  Riihor  p&  korsformigt  huggna  stenar. 
«    De  tillhora  ursprungligen  icke  kyrkogftrdar- 
na,   meo    utvisa    co  antagen  Christendom; 
traSas  i  Gotha  land  och  Nprrige,-  dock  me- 
ra sällan. 

I  England  forekomma  huggna  resla  sle^ 
nar,  bibtt  utmärkta  med  ett  Jecknadt 
prydiigt  kors,  hvilka  dock  i  Ruoinskriften 
kallas  kors. 


Obiservandam. 

Usum  Runarum,  literarum  in  Seplentriooe 
Gotliico  antiquissimarumj  in  opere  Runologia 
(RunISra  af  Job.  G,  Liljegreo,  Stockholm  iBia, 
8:vo)  expQnenS|  monuiuenla  bis  literis  signata 
in  classes  disposui,  quarum  cooßpectum,  docu- 
menta- literaturae  ejnsdem,  Majoribus  nostrisin- 
digen»!  editurus,    brevi   repetendum  duxL 

Rumae    Majoribus  iiostrif  eraot 

A)    Lüer(Bf  quibus  consignabant : 

L    Inscriptiones^  acilicet: 

a)  £  1 0  g  i  a ,  manibus  defanctorum , 
rarissime  personis  adhuc  vivisydi- 
cata,  in  Cippis  Runicis  valgo  sie 
dictis  incisa. 

GL  L  Runae    in    saxU,  juxla  vias  et  in  agris 
et  campis  hinc  inde  erectis« 

Liter»  inter  dttas  lineas,  figuras  ser- 
pentum  et  draconum  representantes;  no- 
ta  temporis  carent;  cognitum,  ^d  ad- 
huc  teneihim  et  lisu  caemiteriortim  pler 
rumque  destitututn  indicant  Christianis- 
loom,  qualem  in  Suecia  Siiperiori|  ubi 
copiatti  iHoruni '  mobamentorud»  maii- 
mam  reperimus^lextitiase  a  seculo  nono 
ad  decimum  tertium,  vel  saltem  seculo 
andecimo,  non  .temere  credtous. 

GL  IL  RunSS  in  cippisj  ad    conditoria  defun- 
ctorum   in  c«meteriis  positis. 

Christianismum  adolescentem  ejusque  ri- 
tus  sacros  prodMQt{  hafajttt  ioscriptionis, 
monumenta  haec,  in  Gothia  et  Norvegia 
prassertim  observala,  cum  classe  priori 
interdum  conveniunt. 

GL  IIL   Runee  in  cippis  cruciformibus. 

In  caemeteriis  antiquitus  nullse,  verum  ta- 
•nuao  Ckriaianismiim  iodicAbt;  in  GioHiia  et 
Norvegia  obvia&,  sedj*ariore|. 

In^ABgli«  cippj  in  cstfniteriis,  figtfra  tan* 
tumraodo  cructs  eleganter  caslatae  ornati, 
in  inscriptione  Riihica  Cruces   dicuotur. 


II 


FL   IV.  Runor  pH  vanliga,  fyrLantiga,  hngg*, 
na  fifriftstenar,    lagda  öfver  grafvar. 

Inskriften  (oljer  kanten;  de  pfi  falut  in* 
•  huggAd  köfs -eller  andra' figurer  röja  en 
vida  sednare  tid,  bviiken  sjelfva  minnes«* 
värdarne,  iom  i  synnci*het  pS^othland 
firo  mera  van I iga,  slun dorn  genbrn  ul- 
tryckliga  ftrtalsanrlsnlngar  aF  i4'de  8r- 
hlindradet  ftnda  tili  slutet  aP  nicdeltiden 
(§r  i5a6— !5i4),  med-  tilffffriiinghet  be- 
ttSolma. 

Anm.  De  mera  sällsjnta,  med  inskriflen 
i  krökta  linier  och  faltet  upptaget  af 
löfyterk,  sl  ook  de  som  hafvaf  form  af 
ea  likkista  eller  ätminstone  de^  öfra  del, 
i>ch  kallas  hvaif  eller  hiüle^  (böfje,  be- 
täekning),  hora  tili  vida  eldretider,  tili 
första  bekantskapen  itied  Munkstil  och 
LaUo^  under  sedn^i'e  hälften  af  ii:tefir- 
bundradet. 


CI.   IV,   Runae     in    cippis    quadrangularibus, 
sepulcris  Jncumbentibus. 

Liter»  marginem  attio|ant;  in  medio 
crqx  varie  fbrmata  ali^vefigursinsciilp« 
t«  posteriorem  aetatem  produn t,  quam'ia< 
'  terdum  liotae  chropologicaö  in  ipsfs  mo- 
numentts,  praesertim  in  Gothlandia  fre- 
quentilius,  ab  ineunte  $ecuio  decimo 
tjuarto  ad  finem  noedii  aevi  (anno  1 326— 
i5i4)7  auctoritate  probant 


Obs,  Rariora  mooumenta,  quorum  in$cii. 
ptiones  lineis  flexis  insculpts  sunt,  in- 
terstt^o  frondibtts    ol*iiato;  nee  non  qu« 

.  formam  sarcophagi  vel  salteoi  partis  ejus 
^üperioris  imitantur,  &  {kvai/)  tectuo 
seu  {huiü)  tegmentura  dieuotur,  ad  aoti« 
quiora  teinpova  ae  ppimam  cogoitionem 
literarum  monachorum  Jtoguaeque  latiose, 
seculo  XT:o  exeunte,  referenda. 


b)  Hvarjehanda  anteckningar: 

FL  V.  Runor    pA  byggoader,  bobagsting  och 
pry<lnader« 

FL  VI.  Runor  p&  kyrkor   och    kyrkors  tili- 
bchör. 

FL    VIL    Runor  i  offentliga  anrittg,:  tili  (ore- 
syn  ellei*  eflterrStltlse. 

FL  VIII.  Runor  p«  tnyiit 


b)  jinnotata    cfUQBvis: 

CL   V,  RunoB  in  aBdificiw,  rebus  domcsttcis  et 
cimmeliis« 

vL  VL.  Runas    in  »dibus  et  rebus  sacris. 

Ci;  VII.  RuiiaD    in  sigDifi^ntiottiblis    publicis, 
aiiquid  exe»plo  vel  documehto  indicantes. 

CL  VIIL  Runae  In  nummis. 


^i     Skrifter: 
FL  IX.  Runor  pl  kaflar  och  bcrfkar. 
FL   X.  Runor    pä  pergam^nt  och  i  bocker. 


9.     Scriptae 
GL  IX.    Ronae  in  baculis  et  tabellis. 
CL  X.  Runae  in  membranis  et  codicibiis, 


B.     Märkes-^Runor.   ' 

FL  XL  Run^BomUrken;      sFven      fnystiska 
eller  Trotl-Rtinor. 

FL  XII.  RunstäPreiii  euer  Beständig  Alma- 
nach,  med  Runor. 


CL    XL    Afonogrammata     Runica  ;iiem 
Run«  raystieae. 

GL    XIL  Fasti  RunMj    «eu     Calendarium 
perpetuum  Runicum. 


ü^  Orden  fick  visserligen  först  en  egent* 
lig  Litteratiir  med  Chriatendomens  inforan« 
de,  d&  ett  Yigare  akrifeätt  samt  ökad  tili-, 
ging  p&  dertill  hörande  skrifämnen,  sisom 
papp^r  ocU  pergament,  gjorde  Litteraira  skrif- 
ter  i  egentlig  mening  möjliga.  Men  förfä« 
dren  ägde  kär  lingt  före  denna  tiden  aina 
akriftecken  och  sin  akiift,  aom'for  ofrigt 
ej  blott  yar  inskränkt  tili  Skandinaverna» 
ntan  enb'gt  flera  intyg  brnkadea  af  itakil* 
liga  med  dem  beslägtade  atammar,  hyilket 
alltsi  tillintetgör  den  förmodan  att  den- 
na »krift,  yanligen  kallad  Rnnor»  Tar  en 
iForakämd  kärmning  frin  Greker  eller  Ro- 
mare. Runor  ristadea  redan  nnder  6:te  seklet 
i  Gallien  pi  trätaflor,  och  fSrekomma  allt- 
jemt  i  Germaniska  aänger.  Men  det  yar  fSr« 
behället  Norden  att  egentligen  &t  oas  förya- 
ra  dylika  minneamärken,  aom  ej  ofortjent 
knnna  kallaa.en  Litteratur  fSrsigajelf,  aom 
tili  ator  mängd,  an  i  atenar  och  p&  hällar, 
8n  &  trätaflor  och  pi  atafyar,  an  i  andra 
fornlemningar  ristade,  qyaratä  och  lemna 
oaa  mingen  aäker  uppgift,  af  betjdenhet  i 
Archaeologiakt,  Hiatoriakt  och  tili  och  med 
i  £athetiakt  afaeende.  Den,  aom  ringa  ak- 
tar  Rnn-Litteraturen,  akall  m&hända  kalla 
den  f ragmentariak,  niei|  den  djnpare  Foraka* 
r^i  har  ofta  funnit  mera  nppljai^ingidaaaa 
•akla,  korta  rader,  fin  i  aednare  liaga,  intet 
eSgande  afhandlingar. 

Norden  föryarar  Irin  en  tid,  aom  fore» 
gfck  allt  inhemakt  brvk  af  nn  yanliga  bok- 
etSfyer,.  aiaom  nämndt  8r,  näatan  enaam 
minnaamirkea  a£  detta  alag;  ipien  det  land^ 


aom  kan  berSmma  aig  af  de  flesta  dylika  är 
Srerige.  Yiaaerligen.bibehoU  heia  Norden 
lange,  jemte  den  inSyttade  Latinaka  eller 
Mnnkatilen,  Rnnorne  aiaom  ett  eget  akrifaätt, 
6&  att  bida  beteckningasitten  fortlöpa  ända  tili 
Reformationatiden  jemnäidigt  med  hyarandra, 
och  Runor  tili  och  med  täfla  med  ajelfya 
Mnnkatilen  i  anyXndandet  tili  egentlig  akrift. 
Men  denna  aynnerliga  fSrkftrlek  for  de  nr-» 
ildriga  brnken  bibehoU  aig  allralSngat  hoa 
oaa,  och  Rnnriatningen  är  här  an  i  dag  ej  ut* 
dSd.  Af  denna  fork&rlek  torde  knnna  förkla- 
r^a  den  ^törre  mXngd  af  Run-minneamSr« 
ken,  aom  finnea  i  Syerige;  ty  di  Norrige 
knappt  äger  ett  och  Danmark  ej  fallt  tyi 
hnndrade  Rnnatenar,  har  man  i  Syerige  fnn* 
nit  och  nnderaSkt  femtonhvndrade  aidana. 
Mi  hända  Sr  det  denna  briet  pi  monumen» 
ter  i  yira  grannUnder,  aom  gif yit  itakillige 
Lärde  anledning  att  betyifla  det  nigra  for 
Itfrd  forakning  gynnande  reaultater  af  jRnn- 
Litteratnren  aknlle  knnna  yinnaa,  hufynd« 
aakligen  emedan  forjdemningarne  icke  aknl-, 
le  blifyit  nog  tröget  aftecknade,  och  i  briat 
pi  egen  om  dem  erhillen,  kSnnedom  har 
man  genom  nigra  aerakilt  begigna  fei  aln- 
tat  tili  oaäkerheten  af  det  heia  ')• 


^)  Om  in  eo  och  annan  si  ySl  i  Bidce  som  i 
sednare  tider  af  ätskilliga  Litteraturens  äl- 
skare  gjord  ritning  -~  och  tili  detta  siag 
toi*de  vil  de  flesta  af  den  fortjcDte  Worm 
otgifna  RuDteckningar  bora  hSnforas  —  icke 
kunna  äga  den  noggranhet,  som  de  geoom 
eakom  der&t  egnade  forskoingar  frambragte, 
sli  betyda  dock  dessa  ganska  litet  emot  den 
stora  mfiDgdeo  af  tillförlitligt  afritade^  eller 
storsta  deleo  af  alla  Sveriges  Runristningar, 


li        — . 


Det  torde  yäl  giledes  tillhSra  Srenska 
Forskare  att  ej  blott  genom  «n  fnllständig  och 
noggrann  samling  afalla  i  Norden  befintliga 
Rmiurkiiiider,  ntan  ätren  genom  deraa  öfyer- 
flyttning  pi  yanligare  skriftecken,  samtalnt« 
ligeii  genom  fBrsök  tili  tolkning  och  förkla- 
ring  af  deaaa  p&  en  g&ng  Modersmileta  och 
Nordiska  aprikets  äldsta  qvarlefror^  häfda 
Rnn-Litteratnrens  yigt.  Vi  anae  ett  sidant 
arbete  dnbbelt  nödvändigt.  Den  lärde  For- 
akaren *kan,  aedan  en  aAdan,  om  ri  b&  mA 
kalla  den,  plan-charta  af  Rvnyerlden  for 
honom  blifvit  framlagd,  atrax  yara  i  stftnd 
att  dermed  göra  aig  hemmastadd,  aamtome- 
delbart  gi  tili  kUloma,  granaka  och  füll- 
komna  hyad,  aom  yid  detta  fSrata  för« 
6^k  ej  knnnat  blifya  yidgjordt*  Men  ftfyen 
i  ett  annat  afaeende  anae  yi  ett  aidanl  (ttretag 
beatfimdt  och  nodyändigtfordraa  af  tidenanpp« 
lyaning.  BJott  tili  beyia  I8r  yiasa  Litteraira 
ändamil  aamlade  tolkningar  af  Runmonit« 
menter  kafya  hittilla  blifyit  gifna  ooh  det  i 
fierfaldiga  akrifter,  aom  med  tiden  blifvit 
a&  godt  aom  otillgängliga,  en  sak,  aom  kun- 
nat  afakräcka  hyarje  älakare  af  Fädernea- 
landeta  häfder,  hyilken  e j  gor  anaprftk  p<  att 
egentligen  yara  lärd  Forakare,  hin  ayaael- 
iättningen  med  denna  alagaLitteratur;  hyar- 
till  kommer  ajelfya  Rnnskrifaätteta  omyex- 
ling  och  mingfaldiga  former,  htilka  forayä- 
ra  inträdet  f6r  ai  mAngen  knnskapriysten  i 
detta  yir  forntids  Pantheon.  Yi  y&ga  hop- 
pas  att  gehom  näryarande  företag  skall  den- 


hvilLa,  uppd  Konung  Carl  XI;s  befailaing, 
med  särdeles  orasorg  och  no^granhet  aAeck- 
nades;  /em/.  Runldran  sid.  j3  not  2i  diu 
hvilka  rilningars  tiilförJiliighet  man  ock  än- 
mi  kao  öfvei'Cyga  sig,  da  de  samma,  jtro* 
/oras  med  sipa,  tili  slörsta  delea  äoDU  bi- 
bebällna  original. 


na  briat  tili  atSrata  delen  yara  afhulptm, 
och  att  man^  med  en  aidan  hjelpreda  yid 
banden,  skall  anart  finna  aig  hemmastadd 
yid  läsandet  och  granskandet  af  yira  gamla 
Tördnadsyärda  Rnnmonnmenter.  At  den 
grnndlige  kännaren  lemna  vi  att  bedöma  ha» 
ruyida  yi  haf ya  lyckats  i  detta  foretag,  hvar- 
pi  Atminstone  har  blifyit  anvAnd  fleririg 
moda  och  forakning.  Yi  yAga  hoppaa  att  ban 
inaer  de  ayirigheter,  aom  hafva  mStt  osa,  och 
akall  finna  akäl  att  uraknlda  de  briater,  hvil« 
ka  oundyikligen  miste  yidlAda  det  forsta 
for^oket  i  denna  yfig^  aamt  finna  anledaing 
tili  yidare  fnllkomnande  af  en  si  vigtig  del 
af  yär  fornforakning. 

Utgifyaren  har  nnder  ain  lAngyariga 
ayaaelsättning  med  ordnandet  och  ntgifran- 
det  af  Svenakt  Dlplomatariom  fnnnitattde^ 
aom  yilja  atudera  detta  yerk,  nödySndigt 
mäste,  für  att  vinna  helhet  och  grnndligbet  i 
ofversigten  deraf,  yara  nigot  kvnnige  i  Run« 
Litteratnren,  d&  b&da  desaa  akrifaättenj  med 
inbordes  inflytande  pA  hvarandra,  gingo  band 
i  band  och  omvexlande  ajivändes;  i  fuljd 
hyaraf  man  anaett  det  nödyändigt  att  Uta 
detta  AtfSija  Svenskt  Diplomatarium.  Fur»t 
genom  denna  förening  ik  vi  ett  fuUständigt 
yerk^  aom  innefattar  alla  »Syeriges  äld- 
sta Originalnrknnder. 

Hvad  ajelfya  behandlimgen  angir,  tro  yi 
att  granakaren  hSr  akall  Aterlinna  samma 
gransata  foljd^  aom  vi  anyändt  i  Diploma- 
tariüm,  att  med  den  ytterligaatt  troket,  bok- 
ataf  for  bokstaf  ')  itergifva  nrknndema  aidana 


^)   Dervid    hafva    myoderna    pä    följaDde  .«$1^ 
blifvit  antydde:        ^ 
A  c/ifer.  a  uttrycker  i  ätare  rüningar  Runan  ^ 
effer  t  j  hvilka  mjrnder  der  Uro  UkLydifa,  mtn 


—        III        — 


VI  fuDiiit  dem,  utan  alt,  som  äldre  Rnntol« 
kare  nigon  gäng  till&tit  sig,  framställa  hurn 
inskrifterna  enligt  aednares  tids  brnk  borde 
IMsas  och  skrifiras,  i  stallet  for  att  histo- 
riskt  tröget  afspegia  hvad  man  yerkligen 
fnanit«  Enda  nndantaget  vi  hafva  tillätit 
088  derifrän,  Kar  varit  den  af  sjelfva  nod- 
« Tändigheten  fordrade  if jllnaden  af  en  ocK 
annan  mindre  tydlig  Rnna,  hvilken  dock 
alltid  blifvit  ntmärkt  med  serakild  {Cursiv) 
Stil  ^).  —  En  8i  Tai  Grammatikalisk,  aom  Le- 
xikografisk  hjelpreda  «kaUjcmräl,  für  ver- 
ket8  ytterligare  fullkomnande  tili  en  helt, 
sft  8&art  mojiigt,  blifra  meddelad. 

For  att  med  rnmmets  beaparing  Ukväl 
iemna  Forskaren  anvisning  p&  sjelfva  käl- 
loma,  hrarntur  uppgifterna  blifvit  hämta« 
te,  hafva  vissa  tecken  blifvit  begagnade, 
hvilka*  färklaring  här  nedanfore  följer. 


*  de  yn&re  'blott  mynden  ^  (hvarest  \  motsva- 
rap  9ß  aet  är  i). 


Bb—  K 

Co  —  /  nyare   L 

Dd  —    — ^ 

Do—        —  I)     med 
en  deruti  ifott  punkt, 
Ee-J 

Hh  — * 
JFi-l 

K  k  —  r  p 

LI  -rv 

Um  —  Y  y 

N  D.  —  ^  i.inyareiif~ 

ven  nagongäng  t" 

0  o   —  4^,  i  nyareJl 


R  r 

R 

S  s 
Tt 


—  i  nyare  B 

—  R 

—  /Iv  consonant. 

—  T  1^,  n'  nyare 
mest  i 

u,v,u,v_rin 

W  w  --  i  nyare  Y 
Ü  ü  (rf.  d.  y)  _  f>^  n 
Y  y  —  i  nyare  Ä 
-Sä —  i  nytire  \ 
Ö  ö    — !  ;{x  vocali 
%  0    — t«  nyara  ^ 
^  t>  (rf.  ä.  Ib.)  or  «//e- 
iVadee  bibehallet  i  likasd 
originalets     sküfeUcken 
mellan  orden  nemlisen,- 

:  :  «  S  X  + 


'ders¥ärg0) 

Om  A,  ocÄ  a,  5,  &c./em/:  Runiär.  s.'33\34,Tj. 

*)  M  lika  sfiW  bar  i  pareotheSf  och  skundora 

med  frdgelecken  utmarkt,  blifvit  upptagen  en 

gissning    eiler    uppgift,   hvars  säLerhet  man 

ej  kuDoat  vitsorda. 


A  utmarker  J.  T.  A.  Burei  handskrifae  samringar 
A*     —     i  koppar  stuckne  Runstenar. 
A**   —    Tabell  (Ruoakänsl.  Lärospän?) . 
AC    —     träsnitt,  utgifne  af  H.  Cuiio  1664. 
AA     J.  H.  Rhezelii  ritdingar  MSG« 
A  b  3\I.L.AschaneiAn,teckn.  otnRan&tafv.MSC. 
A  e  Rhezelii  {af  J.  P.  Nybteo  afskrifna)  Ca- 
lend.  Runic.  MSC. 
B  De  af  K.  Antiq.  CoUegium  äien  1669  — 

1693,  mest  undei'  J.  Hadorphs  inseende, 
geDom  ätskilliga  Ritare  besöi-jda  tecknin- 
gar,  vid  samina  tid  i  trä  skurne,  och 
de  flesta  sedermera  Sr  1750  af  J.  Gö- 
ranson  aftjcyckte  i  Bautil. 
Bx  —  Teckningar  eller  träsnitt,  ännu  outgifne. 
C  O.  Verelii  Runographia;  it.  Hervar.  Saea. 

CR    O.  Rudhecks  Atlaotica. 
D     .     J.  Peringskiölds  samlingar,  MSC  {Uppta-^ 

gande  ä/yen  ß.  och  Bx). 
.     Df       — Notae  in  Vitam  Theodorid« 
DU      — Monumenta  Uplandica. 
Da      —  Monum.  Westrog.  MSC, 
Bb      —  Företalet  tili  foljande  De. 
D  *    38,  40.  ^  Ätsk.  Provinc.  Märkv.  MSC 

(Nescher.  N:o  63  Fol.) 
De    J.  F    Peringskiölds  proftryck  afK.  Ant. 
Arcb.  sigiller  och  aonan  des  forna  häfd. 
De      —  Fragmentum  Runico-  Papisticum. 
£  1,2.    O.  Gelsii  Afskwfter  af  Runstenar,  MSC. 
E  3      —       Afhandiingar  i  Act  Litt  Svecise. 
E4    P.  Dijkmans    Hist    Anm.  öfver    och   af 
Runstenar  &c. 
F  1,2,3.  A.  Hülphei-s  i)  Resa  i  Dalarne;  2)  Beskr. 
öfver  Angerinanlandoch  3)  Westerbotten. 
Px     E.    Fernow,  Beskiifn.  öfver  Weruieland. 
P  4  &c.     F.  Burman,  60  Lapid.  Runic.    inscr. 
i  Nov.  Act  Soc.  Scient.  Ups.  Tom.  V. 
G         C.  Hagelbergs  teckningar,  med  utsattärtal. 
GB.  Af  RR.  Gr.    G.   Bonde  meddeiad  ritning. 
G2.  O.  Grau,  ßeskrifn.    öfver    Westmanland. 
G  a.  J.  Bergman,  Afskrift,  af  Runmonum.  MSC. 
G{f.  W.    R.    Brocman,    Undersökn.    om    vära 

Runst  Älder  efter  Ingv.    Vidf.   Saga. 
Gäx  Teckningar  af  O  Rehn,  gjorda  vid  Broc- 
mans  Helsinge-Resa  &r  1763. 
H  C.  G.  G.  Hilfelings  Anteckn.  under  resor 

p&  Gottland,  j)  &r  1797;    a)    ir    1799;. 
3)  är  1800  j  4)  &r  1801.  MSC   (ägas  af 
Kamreraren  C.  Matton). 
Jx       "P.  Thänis  Samlade  Runstensritningar. 
J.  A.     —  D:o,  gjorda  af  M.  F.  Arendt 
J.  H.     —  D:o      —      af  Hilfeling. 
Jx  a.     —  D:o  ur  dtsk.  Prestei-s    anteckningar. 
Jxw    —  D:o       ur  Wilskmans  Samlingar. 


— ^  IV  — ' 


st,    —  Anm.  i  anl.  af  afh«  om  Guldhornen. 
J.  3, 5  —  Göthiska  Monumenter  Tab.  3,  5. 
J.VIII,  lo.  Fduoa,  Tidskrift  for  Noi-d.  Forn- 
älsk.  Haft.  8,  ro. 
K         N.  H.  Sjöborg,  Sainl.  för  Noi*d.   FornSlsk. 
K  a.     -^  luiedn.  Uli    Fädernesl.   Antiquiteter; 
afv,  Blekings  Historie. 
L      J.    G.    Liljegren,    VHYY\W\i   RhURItS 
Fullsländig  Baulil,  upptagande  alla  bekao- 
ta  Run-Urkunder    (i  afteckning  eiler  af- 
skrift.) 
L  ni,IV&c.  —  Nordiska  Foralemningar  j  Tab. 
Ja  ab  —  Proftrycken  tili  sanuna  arbetc. 

La  —  Runlära. 

"Lb  —  Diss.  Analecta  Moniin.  ad  Ed. 

IaC  &c.  — ei*hfillne    ritningar  af  Majoren 

B.  A.  Eunes,  Domkyrk.  Syslomannen  J.  For- 
sander, Comminister  M.  Hessicfn,  K.  Hof- 
Pred.  A.  A.  Afzelius  och  af  Alex.  Seton, 
samt  af  Alderman  J.  Ruback  (N:o  379, 
611). 
M  a      Aftecknade  af  Kanmarjunknren  L.  F.  Rääf. 
Ml     —  af  Professoren  J.  H.  Schröder;  jemf, 
dess  Diss.  Ad  Runogr.    Scand*  Ac- 
cessiones  Nov». 
M  a     —  af  Lectoren  J.  H.  Wallman. 
•   M3    —  af  S.  M.  Adj.  N.  J.  Ekdahl;  en  del 

blott  afskrifne. 
Ntf.       E.   M.  Fant,  diss.  de  Paroecia  Täby. 
£.  G.  Ljungmans  beskrifning  öfver  Gripsbolm. 
ۥ  K.  Lennaei  Delsboa  illustrata. 
^      d*  C.  F.  Bi*oocmans  Beskr.  öfv.  östergötbland« 

e.  S.  Brings  Diss.  de  Ottiogia  Berga. 

ß  A.  Ahlqvist,  Öiands  Hist  och  Be^rifning. 
g.  P.  Lindskog,  Beskrifn.  öfver  Skara  Stift* 
h.  Svenska  Magazinet,  för  &r  1766. 

f.  Sv.  Brings  Topogr.  Diss.  öfver  Blekinge. 
A:,  —    —  D:o  öfver  Sk&ne. 

/.  J.  Akermans  Beskr.  öfv.  Hellestads  Pastorat 
m.  Wallins  Runographia  Gothlandica,  i  Act 
Societ.  R.  Seien  t  Ups.  i)  i743;3)  1744 
li.  J.  Richardsson,  Hallandia  Antiq.  &  Hod. 
p.  G.  Linnaßi  Öländska  Resa. 
p.  E.  Frondins  diss.  de  Husabj, 
€j.  G.  Sonamelii  diss»  de  Templo  Cathedr.  Lund. 
r.   S.  Rogberg)  Smalands  Beskrifning. 
s.   J.  OEdmans  Bohus-Läns  Beskrifning. 
t,   G.  G*  Gjörwelli  Historiska  biblioteket 


N.f.  9.  B.  Femer  Diss  de  Antiq.  Calend  Run.  s.  o. 
O  Kongl.  Svenska  Mynt-Gabinettet 

P  Lunds  Universitets  Myntsamling. 

Pa.    Brenners  och  Berchs  Arbeten. 
Vb.    G.  R.  Berch  Sv.  mynt  och  Skddepgar,  s.  9. 
Pc.    G    Wallins  Glavis  numophyl.  Runici.' 
Q  Danska  mynt,  graverade  af  Devegge. 

Qa   K.   Danska  Oldsag.   Goinmiss.  Samlingar. 
R         L.  D.  Klüver  Norske  Mindesniacrker. 
Sx        Schiönning,  Resa  i  Norge. 
Sa,  SA-     —  D:o    MSa  it  Arendts  Antcckn. 
Sb,    Bings  Beskrifn.  öfver  JSfoi^e. 
T  o.      J.  Krafts  Beskr.  over  Kongeriget  Norg«. 
Tc.    J.  M,  Lund,  Beskr.  over  öfre  Tellemarken. 
Td.  T.  Wille,  Beskr.    over  SiUejords  Pi«. 
stegield. 
U         G.  Hickesii   Thesaur,   Lingv.   Septentr. 
U^.    ArchapoJogia  or  Mise  Tracts  relat  to  the 
Antiq,   Vol.  3i.  Lond.  1827. 
W         O.  Wormii  Monum.  Danica. 
Wa.        —     Additamenta   ad  Mon.  Dan. 
WA.         —    Fasti  Danici.    i)  Edit    i633j 
2)  Edit  1643. 
X  Pontoppidans  Mannora  Danioa. 

Xa.    Abildgaards  ritningar. 
Yo.        Skandinav.  Litt  Selskabs  Skrifter.  s.  io5 
(för  &r  1806.  a.  B.  jfr.    1807.  a:  276), 
4o4  (är  1809),  4o3  (Ar  i8ao]. 
Yoo.  Skandinav.  Museum  i8o3. 
Yä.    R.  Nyerups,  Ovei'syn    over  Faedcrnclan- 

dets  MindesQuerker  fra  Oldtiden. 
Yc.    P.    E.  Müller,  Antiq.  Undersc^.  over  de 
ved  Gallehnus  fundne  Guldhoro. 
Z  I,  IT,  in,  17.  AntiquanskeAnnala*;I&c.BiiMl. 
Za.     Nordisk  Tidskiift  for  Oldkyndighet,  1  & 
^        Thura,  Beskr.  over  Bornholm. 

X     vid  ntainde  citater,  utmärker  der  befinfli||[ 
ritning. 
(    )  omkrini^  ett  citat,  anvisar  att  ritningenär 
mmdre  tillförlitliff. 
]  afelagen  sten,  ]]  i  tu  slagen,  ]]]  i  Äere'styc- 

ken;  [  tili  en  del  inmurad. 
• .  •  utplAnad^  )  (  blott  betydligare  siingor  ovar 
+    X  i"  oüka,  men  enkia  kors;  o.  utaffkoi* 
(+  (+)(+)  lor«  med  mer  ellermindrcpryd- 
ottder. 


Flock.  I. 
BUNHÄttAlL 

üPLAND.    1.  z^iuntfä^untf* 

«. 
Häbo  Härad. 


.\\    :'v-\ 


'■     !      ."'^     .rlilrt 


Hätuna  socken. 

i.  Forn-Sigiuna/  Haborsvrtten.  B.  3o3,  f 
Sik:  Huifastr:  litu.  ri*«  stin.  uftr  YikbiaD. 
aak.  Ulif  auk:  Blum. 

2.  Raby  (bland  grißhöfar). 

A*.      AC,  aO.   B.  3o5,  f ) 

Kairvi  x  auk  »  Kula  x  ristu  x  stain  |»ina  aftir. 
OnuDt  X  fo^ur  sin.  Is  vas  austr  "x  tauj^r  x 
ini|>  X  Ikvari  x  Ku|»  hialbi  5t  x  OnUtar. 

3.  Jf  Kyrkodörren.  '  B.  3o6.      f 

-  -  -  B.  lit  kern,  merkt,  ^isa.  auk  Sikfus« 
at u^ur.  sin« 

4.  Sisnildsber^.  E.  i:   i4i« 
Litulf  auk  Huliatr  litu  r.«  ^in:  nu  .Atui..* 

5.  6/ra  Qvarnibk.  B,  307.  ]     (+) 

A jstain.  raisttt« stainin.  ^iDa.At.  ..aL  fa« 

^ur.  sin. 

&    KUstad^  B.  3o4.  o 

Houtian.  auk.  Asur.  ^ir.  litu.  raisa  merki 
j^isa.  at.  Uf.  faj^ur.  sin. 

7.  Bjurstad.    D.  I:  28.  en  Runsien  namnd* 

Sigtuna. 

8.  Borgm'ästarevreten*  A.    B.  3oo.  o. 

Svin:  lit:rista:runar:  ]^a f>rhit:aDar: 

Asur :  ^rlBi :  Kirmunr :  fia  rj^i  auki r :  var 

j^ra  mupir. 

9.  Borgmästarevreten.  B.  3o2.  *|- 
TJfiar.  lit  X  raisa  x  ^ina  x  stin.  efta  x  sestrx 
X  sin  X  ar   X  tyar  x  Tura  x  auk:  Bu|>Ti. 

10.  K  kyrkodörren.  A  «.    F.  28.    ]  (+). 
X  j^urbiurn:  ris|>i:  stain:  j^insi:  aftia:  Asbiuro: 
bru|»uB:  sin:   pua:  iau:  sunin:  Turvis:  ••. 

•..t*...lSX 

11.  Sakerstiemuren*  ^    A.   B.  3oi.    } 

.n.n.litu at  Kitil   sun   Sunavs   i   Bisnum. 

Svair  ristu 

12.  Dersammastades*  A*   B.  3oi.        {+) 

Isvik u i  stain  aka sim  han« 

firi|i  •••  Sihtunum» 

13.  Dersanunastädes.  B.  3oi.    ]  )( 


Baga  aoeienm 

14.  Thorslunda  garde.  A9  B^  3a3.  0' 
Fastulfr.  auk.  üringr  au^  Kair  auL  iHulm* 
lauk  bau  litu  raisa  stain  j^ina  iftim  Aist  fa^ur 
sin  auk  Fastlauk  at  bunta  sin.  JLup.  hiaUbi' 
silu  X  ans.'                                                   ^ 

15.  Skrimtiad,  vid  girdeiu  E»  a:  4^6. 

Aist  +  lit  +  ra..  ,..>  ...  Svart  +  bauf^ 
+  fa^ur  ... 

Waä%unäa  soeien. 

16.  Skrämstads  garde  vid  byen^  A.  B.  3ä7«  (+) 
X  Svartfaöf^i:  let:  ]*eisa:  stein:  j^intsa:  efÜftS 
Ondt:  sun:  sin:  Ku^:  hialbi:  5t:  hans:  auk: 
alum:  Kristnum. 

tl^'^  vid  sjön,den  södresienen*  A.  B*  3a8;  (+) 
Saksi  lit.  kira.  merkL  j^isa  ifti».  Aist  faj^ur« 
sin.  auk  ]^orgun.  sun.  sin. 

18. den  norra. 

Ax  AG.  10.  C  4o-  B.  Sag.  o 
Inkifastr  x  lit  x  raisa  x  stain  x  eftia  x  Olif 
X  fa|>ur  sin  x  auk  Aubr   x   eftia  bonta  x  sin. 

i9.  Prestgärden.  A««    B.    3a5.        (+) 

Tierfr^uk  Kunar  auk.  Kulhu.  litu.  risa.  stain. 
uk.  brü.  efitiB.  Alfntan  fapur  sin.  (Pdkanienj) 
Hulmfri|>.  at.  bonta.  uk.    Ubis.  risti.  runa. 

20  —  *  IV'orra  gärdei.  Ax  E.  i:  180.  (+J  + 
Halftan.  let.  reisa:  stein:  bensa:  eftir.  Jukeir* 
brobur:  sin:  auk:  Kufrip:  eftia:  sun:  sin: 
Ku^:  hialbi:  St:  hans. 

21.  Ala.  A.  B.  3a4      (+) 

+  Ye^ralti  x  auk    Viki  x  litu  x  raisa  x  stain 

X  aflia  X  Hulmstin  fa^ur  sin  x    {Fortsäitnin* 

gen   begynner  vid  samma    +  ^  pä    samma 

Ställe j  som /oregäende  inskriftj  men  gär  i 

moisaU   riktning)    •(-  atik    Hulmfri^   x  at. 

bonta  siti. 

22*  Smedby.  A.  B.  33o.  -        + 

bora.  lit  raisa.  stin.    afts.  Kuna.  bunta.   sin. 

Kuj^.  hialbi.  ant  hans.  . 


—     -     a  — 


83.  Edfy  tu  AC  3i.  B.  3a6  ]]   +) 

pora  X  lit  «  raisa«   fitin«   j^ioa.   iftiE  )c    Aolif. 
ma.  ttD.  Ka^  hialbi.  ant  bans.  Fotr  risti. 


TtHe  90CKen. 


24.  Eyrkohyens  södra  tä.        B.  3io.  + 

•  ••uk.  Kurij^r.   Uta.  raisa.   stain  ^eno 

•  •r.  sin. 

T?ä  s'drskild  rät  rad/  ^isamiD.  raiu.  fe]^. 

25.  Bälgfy-.         '  B.  3io.  ] 
BruJ)ur:    simii  —  (nted  vande^runor). 

26.  r.  Tihle  hage.  B.  Sog.  (+) 
Freubiui^n.  lit  raisa.  stin.  j^no  eftia  Kuntiarf. 

»'fefurJ^im- 
tÜl  Jadrä  tu.  .    '  A.  B.  3ii.  (+) 

M  porbiurn  *  auk  »  Ormr  x  auk  x  Hialfast 

iauk  X  Koali?  V^a»k  x  j^oi^stin  x  tidsta 

«K  "Stin   X   at   ie  Hulmstin   x  fa|>ur.  «in. 

28.  Dersammast'ddes.  B.  3ii.  \ 
Anütr:  Kavor.  auk.  Niusi:  ristu.  stin.  |>esa  x 
aftir.  Asbiurn  x  fa^ui*.  sin.  Kuf :  trutin. 
hialbi:  Qtix'batis: 

29.  Svarsta  ägor^  Grynsta  backe,  mot  sjon 
'.Skk^/ven.  A«  B.  3o8.      + 

"  Huhirauk.  fulubc.  ]Wr.  litu^  rasa,  stain.  ]tino  x 

*  iafliK.  fd^ur.  sin  x  Arnkisl  x  Ku|>.  hialbi.  bnta. 
bons  X  purfastr.  hristi  runoa. 

' -^    Sn/ogelbär  korset/  de   tvänne   drakarne' 
i '  <  ^grip'a  ^med  klorna  om  hu/vudet  pd  hvar  sin 
menniskobüd. 

.:;,.    y    •      Kalmare  90 che n* 

30L  /  vapenhusdörreru  A^.  B.  3i8.  o 

Kikulas  x  lit.  rita.  stena.  eftia.  Süasa.  fa^ur  sin, 
31.  Broby  brq*  A.  B.  Sao.  o 

Skifa  X  lit  X  raisa.    stoin   x    iftia    Ulfkitil    x 

bonta  X  sin  x  ban  x  vaa  fa|>iR  Sikr.« 
Inom  siingan  en  flygande  /ogßL 
tu  ^Vdppebydng.  A.  B.  Sig.         (+) 

X  Kus  X  auk  X  Stkhialmr  x  lit.u  x  raisa  x  stin 

H  eftia.  Antvit  x  fa|>ur  x  sin  x 
33«  Loderst  ad,  ä  en  tomt.  B.  317.         (+) 

'  Rolufr  X  auk  x  Arnfastr  x  auk  x  Arfstrxauk 

X  Ami  X  raistu  xstinxat  ku/>an.  fa^ur — ••• 
34.'  Dersammast'ddes.  B.   3a i.  (•{•) 

Snari:  auk.  Rililbium    x    lita:  arisa  stin.  if«- 

*  tir:  Ulf:  fafur:  sinaA;Kari|>.  (at)  hunta:sin. 
35.  Mansänge  krogT  B.  32Z.  Y      .0 

*  YvXi.»  {med  vdnde-runor) uki-.       * 

•  • . .  kara*  Maniok/,  bro  breba.    Vikusa^aKar« 
^ir.  kar|iri«  bink.bioi*ar.  broin. 


Ofver  Orans  soeJken. 

36.  «S*.  Bogardsmuren,  innantiU.    D.  s:  ai5. 
Sikhialmr  lit  raisa  stain  {»ina  iftir  Kus  bro» 
]^ur  sin. 

37.  Dersammast'ddes,  utan  täl.  AC.  3o.  B.  34i.  (+) 
Viklkr.  auk.  Balsi.  auk.  AmTkr.  f>air.  raistu. 
s^ain  f>eno  eftia  Ku^rik  fa^ur,  sin. 

38.  JVarpsunds  udde.  A.  B.  343.         f 
Ari/r:  auk.  Kar.  uk.  KiVz.*  auk:    Tlisi:  auk: 
Tiarfr:  ristu:  stain:  {»ina:  aftir:  Kunlif.  fa^ar. 
sin.    Pä   annan   slinga.-    Is    yas.  austr.   mi^. 
Ikvari.  trabin     Kuf».    hialbi:  an:   |»aira: 

Pä   samnta    sUnga    borjande  fron  andra 
dndam  A|>ken.  raistik.  rupar: 
Pa  sersküi  slin^a  ned  pä  stenem 

Is  kuni  ren.  knari  stur*. 
3d.  Kumla  gdrde.  A.  B.  SSg.  o 

Baleikr.  auk.  Hefton.  auk.  Sikikr.  raistu.  stain. 

|>ina.  at  Ulf.  buru^ur.  sin. 

40.  Dersammast'ddes.  B.  342,  E.  i:  124.  (+]• 
Kuniltr.  let.  kera  merki.  ^esa.*  at  (pä  andra 
slingam)  |>ialfr.  sun.  sin.  auk.  iftir.  sik  sialfao. 
(Inom  slingorna.')  Arbiurn  iuk  x  stain  {»insa. 

41.  Dersammast'ddes,  B.  337«  (+) 
burkil.  X  uk.  UfAikr.  auk.  fiustAin.  baia  ker> 
fu.  merki.  J>csa.  at  Vifast  fa|>ur.  siq.   .. 

42.  Jddra  ägor.  B.  338  .  (X) 
Ulfkai r  auk.  Halftani.  |>air  litu  raisa.  stin.  at 
Sikraif.  fajiui*.  sin.  Ku^.  hialbi.  (ant)  bans. 

Ytter  Granß  aocieno 

43.  Kjrrkobjrn.  A.  B.  336.  (+ 
Sialnbiuans(?)  lit  raisa.  stain.  {>ino.  iftia.  ^ar- 
kaut,  fa^ur.  sin. 

44.  Lundbjr.  A.  B-  333.  (+) 
Usnikin.  lit  rita  stin  ^ino  ata  bru|»r  siao 
Osvin hialbi  ont  ^i.« 

45.  Ekala  bro.  A»  B.  332.  o 
Kulaifr.  auk;  Kar  x  litu  x  raisa  x  stain  x  iftir 
X  Antvit  X  rau^a  fa^ur  sin. 

4d.  Ekaltt  bro.  A«  B.  332.  + 

Hi|>inkar   auk    x    Biorn    x    raistu    x    efl^r   » 
Kiti/  ..|>ur  sin. 

47.  Under  Ekala  bro.  A«  B.  334:*  +  + 
Anyitr:  auk.  Kiti:  auk.  Kar:  auk.  Blisirauk: 
Tiarfr.  (Pä  ändra  slAigan.-)  '^air.  raistu. 
stain  |>ina.  iftia.  Kunlaif.  fabur  sin:  Hau  foB. 
au$tr:  mff  :Ikrdri.      Kuf  hialbi.  salin.     ^' 

48.  Fid  Brunsta  'bro,i  ang^n;;  ;&  335.  .  .  .i) 
Hibinkair  x  auk  x  Biom' x  yäistu.  iftilr.  Ki^Äi 
X  bonfa  x"ko]^ctti. 


—        a 


HSggehy  Bochen. 

49.  Kilstads  S.  kalldremur.  A<»  B.  35i.  (x) 
Sterkar  auk.  Hioryar|>r.  litu.  reisa.  jbinsa.  stain 
eftR*  Kisl.  bro|>ur*  sin.  Ku]^  hisubi  antio« 
Yisti  auk  ITfain.  {^ia  hieku. 

50.  —  W.  källaremur.  A<»  B.  349.  (X). 
Sterkar.  auk.  Hiorva|>ur.  letu.  reisa  ^esa  stein 
at  X  fa^ur  sin  Feira  sum  vestr.  sat.  i|»ikalnj^i. 
(3:  ap  iklanpi?)  Ku]^  hialbi  salu. 

51.  PViksjö  gärde.  A.  B.  35o*  (+). 
•Bartr.  auk.  Busia.  auk.  Kulva.  j^ir.  litu.  raisa. 
staio  j|[ieno.  iftir.  Osur  burn|»r.  sin. 

Pd  serskild  rad  cfvanfore*"  |>ais].  vajLU. 
Yikulfs  arfatt. 

52.  fViksJÖ  gärde.  B.  352.     ] 

•  «.i  Ikavaltir    aok    Nesbiorn.    aok...»    raisk. 
(JDetta  sista    ord  med  vände-runor), 

53.  —  in  i  Skedvi  äng.  A.  B.  345.  (+) 
4-  Fiti  Svarthaufti  x  Tiarfr  x  Ofaikax  rais.. 
^n.  eftiR  X  Osurk  x  fa{»ur  sin. 

54.  H'dssle  S.  gärde.  A.  B.  349.  (+) 
Igulbiui*n.  auk.  Nesbiurn.  &'tu;  raisa.  stam... 
zftiR.  Yioj^a.  faj^ur  sin. 

55.  Finsta   gärde,        ^    ''         A,  B.  347.  f 

•  Ikulfastr.  auk.  Fa^i.  auk.  Fastulfr.  |>air.litu. 
kera.  merki.  ^isa.  at.  Asur.  fa^ur.  sin. 

56.  Rölunda  hy,  B.  348-     3 
.....  efti:a  Aist:  sun:  siiii-Kus  na(^}«.. 

57.  —  i  gdrdet.  B.  348..  >-  + 
•Olbusirlet:  raisa.  stana  ^no;  at.  TJfak  fa^ 
für  sin. 

58.  Rölunda.  B.  348.     ] 
•  ...   etu.  raisa  mer..  •.-.  f..^ür.  sto. 

Sko  socken* 

59.  I  Kyrkogärdsmuren.        D.  a:  238.   L.  ]  -J-" 
litu.  raisa.  stain.  jj^ino  eftiR  I|>in.  fa]^ur.  sin. 

60.  Dersammästädes.  £.2:  4o7« 

•  ••  111......   sai .«•••*. 

61.  Fid  klockstapeln.  L.  61.  f 
Kalfr  {med  w/w^c-rMWor)  risti:stin:  tisariftiK 
Yikik:  bni^ur:  sun:  iin:  Ku^:  ihlbi:  silu: 
Vikiks: 

62.  Linda  gärde.  .  »  .  ^A.  B.  3i3.  o 
Sihvil^r.  uk.  Svin.*  litu.  ilta  stain.  at  x  Hovi^. 
faj^ur.   sin.       Av\  0.    ',       .  ;                      \ 

63»  •—  vi4iväg6n..  -:  B.  3i3.      ] 

Karl  (Kaff i?)laukj;TjrMle.^   raistu;  Ataim.*. 
vat.  KuBar.\*i«|>ut.\sin.(T  .-  c> 

M.  ^Kaddaim  ygärj^i^rät).  .     A«  R  3^i5.        o 

•4- .fNirdi'l€t..Kai9ii4  3teitf.  peo«..  At;   Akmaolt. 

auk.  eftiR  Siba.  sun.  sinx  {ütoni  sUn^^.ikXr 

biwpf  iuk  stin. 


65.  Sähy  humle&ird.  B.  3i2.    E.      6 

Snab.  auk  Sibi.  auk.  Turi.  litu.  risa^^  merki. 
||isa.  eftiÄ.  Karl.  buru|>ur  sin. 

^.  Sanda  gärde.  A»  D.  2:  3I44."*    (4-) 

UlafB.  auk.  Ärmuntr.  letu.  raisa.  stain.  petfaf  if- 
tiR.  Kaiiimunt  fa{)ur  sin.  /  '      ' 

67.  —  straxt  der j ernte.  A*  D.  2:  244»  (+) 
purbiurn  auk  Kurf>i  au*,  f^ifari.  ]^aiRl''Ittü. 
raisa.  mirki.  |)isa  at  Vibiurn  fa|>ur.  sin. 

68.  Stafsunds  krog.  B.  3i6.  ]  (  +  ) 
•  •biorn    auk.  Muli   auk    x   T7{>biur*.    •••    ... 

•  raz'sa  stain  |)eno  at  ...  ^af  ur.  sin. 

(I  särskild  slingaS)...  Arbiurn  auk  )i  srin. 
fino.  •       <l  '  '  ■ 

*  •  .        ..■'■•:'.. 

llagunda    Härad.  ' 

Grjfta  socken» 

69.  Giyta  Hcrregärd.  A.  B.  375.     +   + 

g'alfi   X    kia ---...  itiuj^r  x     sina  x  Ali    x 
X  Olaif  X  litu  X  hakva  at  x  pialfa    x    fa- 
fur  X  siu  xlka  x  at  x  ver  sin  x  Ku©  x  lAi»'- 
sal  X  i>aira.  :    i.i  :^ 

70.  Ölst  ad  ^  IV.  gdrdet.  A.  B.  376.        (+) 
.   Biarn.    Aunulfr.   Kunor.   Hulmtis.   litu.    rito. 

stin.  |>ino.  iftiR.  Ulf.  KinlauhaH«  btianta.  In 
Osmuntr  hiu.. 

71.  Öresund,  vid  den.  .  A.  B.  377.  \x) 
^ikfästr.  lit  räi^ai.'  staio.  |iinsa.  at  Qnlmkair. 
fa{>ur.  sin  kö|>an.  Ku|u  hielbi.  saL  ':1iads. 
boanta  IkuR.    Bali,  risi  staen.  |>insa.. . .  :  i  - 

12.  Ramstad.. .  .     •      B.  ii32.     ] 

Ofahr.  auk.  Biarn.  litä.  r..«— -— t— ..arL  ! 

73.  Säfva  bro,  UT.  cm  byen.   D.  i:  oAmiicaknd. 

74.  Bjömuoi.  A.  E*  F.  14. 
Krukr.  lit.  rita.  stin.  |>inä.  aftir.  Kara.  fa]^r. 
sin.  Ku|».  .bialbi.  bans.  siaL  uk.  kups.  i]|u|>ir;;>^ 

■■      i  i  A 
Hagehy  socken.  

75.  /  kyrkodorren.  A*  B.  362.     [ 
xJarl  X  auk  x  H,.  — —  —  stain  x  at  jf  Aair- 
fast  ,x  fa|>ur  sin  x            ...r...  c^ 

76.  Fdckstad,  vestan  den.      A*  B.  359..        .(X) 
purvj.  auk  Ikikirj^  auk  ]^ialfi  baun'litu.Vife^  , 
stin    f>ino    aftiR    Kalf.  buanta  {»ur.vi^a.  Ku]|^'^ 
hialbi  hony  sal  uk  Kuj^s  mupiiv) 

77.  Fockstad,  n)id  öten.         A«  B.  358.  .  .  ^ '  .  f  ' 
tJlfr  X  auk  X  Huhnnfastr  x  auk  x  Ulfkaif:  > 
auk  X  Kunvtr  x  faistu  x  staina  x    pisa   '«'^t 
Sutlak  +  fa{>ur  jr  sin  x.  V.       .. 

n^Mäjehro.  ^     k»  B.  36o.    .'  -g)"^ 

•jajkiJJ  »,Iit,.x  rafs^  i'firtain  x.iftr.x    OikPn 

bunta  X  sin  k  aukx  FastlaUk  x  aük  >  ponbi 


K  iftiR.x  fa^ur  ir  sin  w 


'v:\ 


4  - 


.Tihle  socken.. 

Tg,  Ingk  by.  A.  B.  368.  + 

YikiH.  auk.  SibstaJB  x   aiiA.  Karl«,  {»aii.  Utu. 
stain.  rito.  at.  Sihat  faj^ursiiu  iu*. 

80.  Dersammastädes,  B*  370«     3. 
Hulmkaii^ auk  Sikritr:  ..hfaisr.  j^ai^  !••  •••  ••o« 

«ftijl«,  KLunauu  buota  HuImkiBS*. 

Alands  aochen. 

81.  Fwfra  ^en,  A*  B.  371.  )(  o 
Aosulfa    K  uA   X  Kair  x  arfan  Fastilifs,  stin 

ritu^^ia j  furia  •••n-^urs  uk  i** 

•  • Doaa  •  •  •    • • • 

82.  Österby.  A«.   F.  44. 

Jon.  uk.  Kaitaj^r.  auk.    purir fa- 

^ur.  sin. 

Ramstn  socJten. 

8S.  Bmgdeby  berg.  A^  B.  378.  o 

Inkivaltr  uk  Svin   litu   rista   stin    j^ina   aibi 
Hakun.  fa^ur  sin. 

Batingsta  sochen. 

.  84«  /  vapenhusdorren.  A^  B.  363.     [    -}* 

«...  k«l  auk  Haukar-j^Usta^Finn     Nasi   auk 

Aonütr  ristu   s -^  raisti   stn|»i]^  •  •  •  is 

han . . . 

85.  Prestgärderu    A*  B.  367.  E.  i:  149.    ] 
Hulmiri]^.  lit  kÜLm.  baBi.  jbro.  ak.  rita«  stain. 
eftia.  bontcL  sin.  Jorl.  ak.  suni.  sina.  Sehkui*D. 
ak.  Sibvi- •--.—--  nter.,s.  kiarn».  Vani  ak» 
Harnstain.  ak.  narbiorn.  aAr.  Kunvij^r. 

86.  /  Prestängen.  A.  D.  F.  4.      ] 
Arfasti*.  auk.  |>air.  bru{>r.  raistu.  at.  hrupur 

auk   lDkii/>^au  litu   raisa  stain  j^ina  at 

Aist  sun  sin. 

87.  JVorsta,  B.  365.    D.  2:  265.      ]] 

Sifaikj^urn risa.  stin.  uk.  bru.  Mra. 

at  Atirf:  sun:  uk:  Almhi:  tutQr:sin:  I]^rn: 
uk:  Svin:. uk::i 

881  FrÖvi^  vid  äcn.  B.  364.    ]         X     + 

...auk  AI..  —  ..in  binaat:auk.  Bi...  k»i*Y0.«» 

89.  Mast  ad  j  vid  landsvägen.  A»  B.  366.  ]  (+) 
Fastbiurn.  uks  f|urun.  litu.  rila  —  —  bru 
kirva  Abtia  Inkifa^^  ^uanta.  sin«  Ku]^.  hialbi 
hont  Osmunrt  risti.  runoa. 

90.  Mdstad  g'drde.  AG.  26.  B.  363«  (f) 
Fastbiurn.  uk.  j^uru^r.  litu.  rita«  stin.  j^inö. 
abtia.  Inkifast  buanta.«in.£ui]^.  hialbi*  noos 
ant  rxk  Kiips  muj^ia. 

Fjrra  djur  äro  tecknadc  vid  korsmarket* 


91.  Wiksfordna  gärdsiami.  A<».   F.  5. 
Olauf.  lit  raisa.  stain.  ^ina.  iflir.  Svarthufba 
fa^un  sin.  uk.  ifUr.  (or^.  buru]^.  sin. 

AherM  Mücken. 

92.  Fapekhtisdorren.  B.  372.    [  X  (+) 

lAirfast  {auk)  Ifost?i    Ki>. — 

..tilbiura...  Ki'ik*».. 

93.  /  kyrkodorreru  A»  B.  373.        [ 

....ski— rf   uk    Slujj^i     «    Osmiintr 

hiu  runaait  x  ar  ^im  ra^  skal *- 

ai  ra  ika  pira  ötL .  •  • 

94.  Ernesta  gärde.^  A9  B.  374*  0 
Bikvibr.  auk.  Bium.  litu.  raisa.  stain.  ^na. 
iftia.  postaiD. 

Dalby  eccken. 

95.  Sakerstiemuren.  A^  B.  355;  11 25.  0 
Hulfri^.  auk.  Fulkyi.  litü  risa  stain  /»ins 
efta  {>orstain.  fajj^ur  sin. 

96.  Hollberga  äng.  Ax  AC.  6.  B.  357.  + 
Hulmkia.  lit  x  kira  merki  at  Hulm/ast..  U» 
frip.  lita  rita  x  stain  /flia  x  j^or^  broj^ur  siA. 

97.  fVigby  bro,  den  Östre  Stenen.  B.  353.  0 
Kisl  x  auk  x  Oskaia  raistu  stain  x  ]^ina  af- 
tia  Biarn  burujj^ur  x  sin  x  Onon  x  iftia  « 
fajj^ur  sin. 

98.  —  den  vestre.  B.  354.  (+) 
Kisl  X  auk  x  Biarn  x  auk  x  Askia  x  litu  « 
raisa  x  stain  x  at  x  jj^rstin  faBur  sin  x 

99.  fVigby.       E.  4:  62. 

''Gridur  ock  Ulfr   deir   litu   hackva  stain  at 
Jari  fadur  sin." 

100.  Hässle.  B.  35&  0 
Arjj^kaia  auk  x  purstain  x  Munkaia  x  auk  « 
Katilmatr  litu  x  raisa  ^  stain  x  aftia  x  Ulf 
X  faj^ur  sin. 


üll«r*kers  HäxacL    ' 

Upsala. 

101.  /  Domkyrkanj  vid  aüaret. 

A.  C  43.  B.  414.  (+) 
Jarl.  uk  Vikibiam.  litu.  risa.  staim  atKvast 
fa^ur.  sin.  sturn.  mabr.  {PI  amdra  andanrf 
slinganc)  Ikimuntr.  uk  j^or^r.  sum.  for.  tu. 
Kirkha.  bat  sun.  JorM.  uk.  at  Ikulbiam.  Id> 
Ubia.  risti« 

102. 


--      «. 


Iftfe-  —  undtr  N*  pelartn.  .;.    ,  ^» 

'         .         ^«  B.  4aji.  E.  3      +  + 

Hifastr.  lit  rita.  sten  eftiia.  sustur.    NjtiUkiar^ü 

i&3u  totui:  ^lo.  ak  Aiu«  vk..  Fasli;ifa  rajj^kqiiar 

103*  —  URifirr  en  pelare.        B.  4^51    £"        + 

/ Ustiii    +  fa^ur.sin  +  u&.  Stin  + 

bruj^ur.  ^io. 

104.  —  ander  Ulla  aUaretaßan.     B.  43i*     ] 

Tubt  uk   Kuni    tiR.    Sira.   sun.    sin« 

kuBan.  Ubia.  risti.   runa. 

105.  —  pl  N.  tidan.  B.  4^4.  ]]     )( 
106*  —  likaledes.                       B.  ^io,     J 

.,.  lit  [med  sluprunpr).  rita.  stan'  +    if..    ... 

107.  — :  utvändi^t^  ünder  SO.  muren. 

A^.  B.  4a3.  K    ]  o 

Muli.  auAKuni  aeh..iastr  aü — ^i  h 

litu.  rita.  stio  pioo.  aAifi  Svartbaf..  Suprb«. 
b)  Pd   andra  sidan.  £.  i.  F*  36. 

Mali ..rita.  stin.  ^ioo.  iftiK.  Svarthz^i. 

brur.  sin.  Osmuntr.  iak  iall. 

108.  —  under  en  pelare^      Ä*  B.  4' 8.     [ 
is.  faaou.... n..  ita  ifiit.  faiku  sein... 

109«  /  ett  kus  vid  samla  torgeL 

A.  B.  417,  (4i5).  + 

IkuUastr:  liti  Rasa  stain:  aft«  Hulbiorn:    oak 
^iR  a.  libü.  KubkiRi.  miskun. 

110.  Fid  SvartbäcksiulUn.  B.  4^9.  ]  + 
Eu  kors  och  eit  djur  i  teckning. 

Wange  Sofien. 

111.  Bdrix  gärde.  A<»  B.  439.  E.  + 
Fastbiarn.  uk.  Jarl.  litu  rita.  stain.  ät  ^ör- 
stin.  fa^tir  sin.  rinkia« 

112.  Fiiy  gärde.  A*  B.  43o.  E.  + 
poria  X  lit  hok^a  stain  at.  Binu.  fajj^ur.  k  sin 
»  Kefilvi  X  at  X  bonta  sin   + 

113.  Brunna  trüdgdrd.  ■.  B.  4^6.  G.  55.  E.  o 
TipM^.  lit  rita.  stain.  ifliR.  HulmkiR.  sun 
sin  uk,  Karl.  uk.  Munkir.  at  bro^ar.  sin. 

114.  ^Frän  Korängefbrd  tili  Brunna. 

A.  B.  4^8.         +) 
...  ...  f..  Uta   raisa.    sten.   eAiR.    faj^ur   sin. 

uk.  Osi  efltiB.  Inkifast  ilrfiibir  «.  ir  ^...  nipiR 
ir  ...  OK  ♦..     .  .  '     .     » 


Lähy  socienl 

115.  Läfy  äng.      A««  AG  a5.    B.  446.  + 

4-  Jarl  X  uk  Karl  x  uk  Hulbiurn     litu  rita. 
stino  jj^isan  uk  Kirva  bk*u  f)isi  x  abtiju  Jufur 
»  fapur  sin. 
Fid  korsei  2.ne  djur. 


116.  fVeeierfy^  AP  AC  »5.  B.  447.  ,  (+) 
Biaru.  aük.  'Sihtarf«  xit^  stin.  ^ini.  abtia.  Ai* 
stin.  auk.  abtia.  Sitiärf.  brujj^r.  sina  suniB. 
Huk/k.  ritu  ^tin  ^inti. 

117.  Harne  källaremur.  B.  448.  E.  ]].(+) 
•  ••  Jarl.  uk  Ihulbium.  litu  rita  stono  j^i«*** 
— -  ...ha.  uk  Kirva  bru  jj^isa.  at  Jafur. foj^ur 
sin...  {med  vände^runor.'  *,...9Ü}i  ont  hOs. 

Pa  korset  sta  mennisko^  öch  d/ur^ilder. 

'     Bondiyrie  rocken. 

US.  Höga.  B.  435.  E.  1:  34.  + 

litu.  raisa.  stainx  ifir :  ont  Ju  • .  •  •  sun  sin. 

taupr.  f/ta    x    fa|ium    x    j/IIr.   ku   n  ...   rif 
runaR  Ubia. 

{I^oga  afriiad  1731  af  Celsius.) 

119.  Flögstads  gärde.  B.  43i.  E.  i:  35.  +) 
Tan.  uk.  Skali.  uk.  Biurn.  litu  rita.  stain  j^insa. 

120.  Fardsätra  äng.  Ax  AG.  a4.  B.  434.  (+) 
Borkifl  X  auk  x  Kisl  x  litu  x  raisa  x  stain  x 
iftia  X  Srain  x  fa|»ur  sin. 

121.  JVorby.  B.  43a.    E.        o 
Ali  .  uk...  Jufurfast  •  litu  .  kira  •  marki.  if- 
tia  Jarl.  fa^ur.  sin  uk.  at.  Kisl.  uk.  at.  Iki- 
munt  Han  •  vaa  .  trabin  •  austf.  dun.  Jaris 
Ubir  .   risti. 

122.  Dersammastädes.  Ax  AG  i5.  B*  433.  f 
Sihvi^r  ..sun.  Kilauban  raisti.  runäR.  iftiR. 
Rahnilfi.  sveru.  sina. 


Näs  socken^ 

lös.  /  kyrkomuren.  B.  445.  E.    ] 

^i... — ....  itu.    raisa.      (Pi   andra   slingOHf 
merkin  a...'. —  faj^ur  äd. 

124.  Dersammastädes,  B.  44^*  ^*     3 
—  fx  faj^ur  X   — 

125.  HSgbjr.  A#  B.  444.  +  +  +  +  + 
Yitr.  ukx  Anuntr  uk.  Ikkiar]^.  litu.  raisa. 
stain  .  at  .  Yikbiarn.  fa^ur.  sin.   Ubia.  ristL 

Borje  eocken. 

.TT  '' 

126.  I  kjrrkodörren.  A«  B.  44t.  E.  £  -J- 
Sik&Ru|>r  iit(merki)a:  at*  BurkaiR*fa^r  sin. 

127.  lYfy  äng.  *  B.  440.    E.    ] 
Syain  iauk.  Kislug.  litu  rüsa  stin.    at.  Sikstin 
fa|>ur  sin. 

128.  Strofa  hage.  B.  44^.  E.  o 
Inkikar.  lit.  raisa.  stain.  iftia.  Stüj^k.  fa^iir. 
sin.  uk.  |»orkil.  lit.  kiarB.merki.at.  Inki.kunL 
sviru  sin. 


— -       e        — - 


■p.443'.fe:!i  ij 


•4^-^ 


.    .j     •       Bäii'K^s  Hätad.        . 
'  '^\     "'"     pälin^g  Bocien.  '  **  ^''^' 

130.  /  kyrkodörren.  A.  B.  474-  (  +  i 
ITlifr  K  oL*.^4ir9UiB  k  ütu.  r.«  «••  «.b.  Kunar 
fa^ur.  sin.          Ikulfr. 

131.  VapehhtismnrerL      '  A«  B.  473.  ]  .-• 
\          Jufar  uk  S"to|>biarn.  litu  • -^ 

i^  Kyrkotrbskeln.    B.  476  (47^)-.  [   + +*  +  ^+ 

Asfri|>  lit  hakya '  x   stao  .  x  .  at^  x    Tierf,    sun. 

sin.  Nast  at.  t>ropur  sin  Likbiarn  hiak  x  merki« 
tSi..^&J^rkpiiärdsmuren*   A!»  B.  454   +  +  + 

Antyitr  lit  x  hakva  x  stam  x  f  ina    +  at    + 

Kuia.  bro|jur.  sinx 

134.  r.   kjrrkogardsnmrem  A*  B.  45«.  ]  X--+- 

135.  Tingsplatseh.  A«  B.  46o-  +  + ) 
Fulühi:  uk:  Askutf :  baun:  kiön:  litu:  hakva. 
tthinw  eftS«:.  sig  gvik:  baji.    Ki$-  bialbi  ant 

136.  Aforata^b  grind.  A.  B.  47^  + 
Yihi.  lit  raisa  stain  eftiB  InkiaLL  faj^ur. 'sin. 

'  Jukul&st  (üihkrünar). 

137.  Lofsimdhoi^  pä  fjardet,  md  vdgcriif 

D.  u.bloit   anm'drku 

138.  Ro^tads  bro.  B.  468;  + 
Brusi.  ok.  |)orbiarn.  litu.  ..raisa.  stain.  eftir. 
fabur.  sin.   +   Kup  bialbi  ant   bans. 

^139.  Gistud.  A.  B,  467-     *      + 

Arta.  liL.häkva.  stain.  at  fa^ur. sin.  Nefk^r. 

ok.  Hi{>infast.    at..  bonta^^  sin.  Ik.  Ustain.    at. 

bvo|>rx  sin. 
140.  Nyfvele  JV.  gärde.  A.  B.  456.  + 

OsniikiA.  uk.  Ranti.  litti«  risa.    stin.  ^ioa.   lit, 

■  Stora<^.  «..*;;  .... 
'  t4tL:LQ/ktad. 

A«  AC.  2.  B.  477.  C.  44.  Df  464.   + 

Fastvi.    lit.    risa  .  stain.   iftia.    Karnar.    auk. 

iSTutirik.  suni.  sino.  onar.  varn  taunr  i  Girkiucb. 

142.  —  JXordan  bren.  A»  B.  480.  E,  i,  a8&  ^ 
'.Olafvyr:  aoK;  Kaitlvastr«  aok.KatilEutr.aok. 

Sneribiarn  ^t^  {>op,  litu.  rasa,  stan  ,  at  Rigai^'«« 
/afmt  sin. 

143.  Svistad.  M»  B.  456.  E.  i:  299.  f  f. 
Rulifr  '*  auk  x  G«.os  x  auk  x  Faslauk  x  litu 

.4.  risa./^aip*  ^ftia.  Austin  x  fapur   x  sin. 
xPi  kanten,'  «S^tuof^kil  xbab.  O^Takan  akva. 

144.  Svistad.  A«  B.  45o.  (.Sa.  E.  r:  195.  f 
Biarnulfr.  lit.  gera   roerki.    at    |»orot 

Heia  inskrißen   med  vände^^runor. 


1,45.  Sündbr4)  6y.  A.  B!  465.  ] 

^.... rforiit  k  räf;  UbiR   risti  a. 

146;  S^ndbro.  A.  B.  469,  E.  J  . 

ArJlilaÄ   +  Ök-  -f'Tkiläf  +    Dorunrjc    litti  x 
ri..  ....  ..«^.s.  X  ok  X  UlfriD  ifÜB+    Ihtnuatr 

'boQta  sin;  '         ^ 

147.  Shindfy  hro.  A«  *.  453.-  :      + 

K.ifurfrj[|)  x  auk fast    +*  litu.  raisa  x 

^tain^x  pina  x 

(P2 kantem  iftE  Fastulf  ^  fa|>ur.  sin. . . . ...  n  x 

148.  SundbrOj  vestet.  B.  45  r.    ] 
Yibiarn.'  uk.  Mik/n..  ...  —  Kuna  fa|>....  — 

149.  Tum  gärd.  B.  462.  +j 
Nisvikir.  og.  Kürip.  j^b.  Ihu.  rita  miki  uti. 
Sikis  sut..  Nasi.  ok.  Kitil.  |nr.  jogu  runir 
a    ^isa: 

150.  Ekelunda  äng.  A*  B.  458.  + 
Jurun  ni..u  Bruniulfr.  uk  Ikifasti*  Iitu  risa. 
Stin.  at.  Asbiarn.  ül^uv  sin.  UbiB  risti. 

151.  Dersammastädes,  A.  B;  4^4*  + 
Gilok  lit  X  ritaß  x  sten  eftin  x  sun.  sin.  Fa-* 
Star  X  {/Hed  vände-runor .*  Skalti  lit  sösla. 
tnerkl.  vel.  ok  {)orJ)r.  o1l.' Adis  x  . 

152.  Jlope.  B.  463.  )(  ...  +  + 
fit Sikfast  fapur 

153.  Molstads  gärdstomt.  B.  ^^5.  ]  + 
...,.  latu^  hakval 'at '  4^  Klo^^  +  Afur.x  lii^ 

x,.i-      ■    ■*     •*        . 
15^.  Hämringe.    *  -    Ä.   B.  45d«    '    + 

Abiarn.  uk.  Inkialti..  uk.  Nminkr.  litu.  rita. 
stain.  iftiR.  Ai^wiri^  fa|M\  ajo. 

155.  Högstads  äng.  B.  466.  + 
Külifr:    uk.  ^oli..  litu.  risa.  iAia.  Ikiiast  sbb. 

-  lah^uata..  x  /*      ' 

156.  —  S.  gärde.  jL<f  B.  470.  f.  f 
Jufur  X  lit    raisa.  stain    at.    \rikbiarn    faj^ur; 

157.  For*ari€6y  idä  ford  Jram.  Jäten).   / 

.  «  A.  Bi:457.  E.  .  + 
Sihair.. 'aiik.  Karl.  Iitu..l«isB*  stain  aftia.  Hälf- 
ten;, fti^r  £iUm 

158.  Forku^leiy:  A.  B.  461.  B.  + 
Fasti.  lit  krita.' Start  aftiR.«Fast¥iu.  kunusioa« 

139.  Rörty  N^gärdsbacke.  A.  B.  479  (449).  E.  + 
•  Bil.  liL  bakva.  atÜstain  )c  faj>m\  sin.  Gilatifc 
'  %t.  bonta.  sin.  Likbiarn :  liiak.  * 

160.  Dersammastädes  {vid  hogar).  ••B.^449*  "^ 
Kunilfr.  lit  raisa.  stain.  eHia.  Asbiaro.  ul. 
at  Kuta.  suni.  sina. 

161.  Lytta.  D.  t.  nj.  namdj  oafritad. 

Jikttbg  äotrken.        ^ 

162.  Ö.  kyr^oga/veln.  B.  494-  "^ 
Utalfri^R:  raisti.  staina:  f>isa:    iftju   Sigrutr. 


_  7 

{Andra  slingah.^  Stur  ifti  ^urstin.  KuJ  hilbi 

ant  |>ira.  A    r  o    -ip 

163.  Ä  kxrkovagsen.  B.  49^-  ■='•     J_ .  . 

Biu...  — ...lil  fiR:  ristu  x  —   r.    fisi: 

al:  iBu;  ...  _    ^  ,    ^ 

164..yrÄfl-  B- 49^-        (+) 

+  Vp  cn^irt  inshrißen  och  öfver   sängan   en 

fosoD» 

165.  Äerga.  Ax  AC-  ^3.  B.  495-  E.  i :  i65.  + 
:  Jolfast:  lit.  rita.  stan.  uftiB.  »oti  sia  +  Asa 
+  auk   +  Arstan   +  ufti   +  Rultf. 

[  /  stäUet  for  Rulif  i  AC  och   Rolif  i  B. 
tasts  bruj)ur  sin  «  E,  i:   i65. 

166.  Krokstads  hage.  B.  49»-  ^  + 
Tatr.  auk.  Kama/.  ..•  Htu.  rita.  stm.  iftiÄ. 
Jor|>.  faj)ur.  sin. 

167.  Trystad.  D.  i:  27.  Wo/^  namnd. 

168.  Föresängerij  {jicdf allen  i  äin). 

D.  i:   27.  likaledes. 

JomJeiU  soeken. 

169.  f^  irrkoiförren, 

'       B.  438.  Df .  465.  E.  i:  53.  [    +) 
....  Ifastruk.  Stiabiarn.  jorstin  Htu.  at.  Juru 

_...r    siD.  Tesalfr.    {Ordet    ia  fore 

Tesalfr  üfr.   B.   438)  ßnnes   ej  pa  stenen. 

E.  i:  53.)  «    .0     t:. 

170.  Blacksta.  B.  437-  E.  4t 
Kutfastr.  aok  foi-ontr-  lUu  rit^  steii.  cf- 
lift.  faf ur  sin.  Hak.  ok  Früküfr.  uftia.  bon- 
tasin.  {Vid  kanten  vände-runor .)  |or|w  hiak. 
runar.  Jisar  val. 

171.  Dersammastddes,  B.  4^^  E.  il  55.  + 
»  Kuffastr  +  hiok  .  stio  x  hifiE  Ketilmunt 
X  sun  X  sin   X 

172.  Holnistads  igor,  vid  en  blick* 

B^  436.  E*>:  56.     +  + 
Saikair:  lit  hakya:  stain x  sun  sin. 

Shuttunge  aocien. 

173.  rapenhusdorren.       A.  B.  483.  E.  [ 
Kitilmuntr  u*  Kun ra.  bro   at  KSk 

i7t''skuuunge  S.  gärA.;  A*  B.  484-    E.    i  + 
Yibiarn  x  auk  x  Skutlakr  x  auk.  Rulefr.  auk, 
Neta.  IStet  rttafc.^en.  aAisk-faf  ur.    sen.    Nef- 
\f^-^{Ifeßeir?).  wk.   Ifrip-   oftiE.    bona   ^n. 
Pä  serskild  rad  und^r  $Un$am 
Kufifast^^liiok.  stcn. 
175.  IVaX^i^ra.    ..   •  .     E^  ^\^^  ^    , 

Sik.. uwU-r  lit,  litk. stcn.  üftm-st^nku.  m^-  W- 
176l  örke^  vU  l^n.  A*  B.  48^.  E-  a:  ^6a.  + 
Rana   +  tito.rita  x  stin  «  üftiE   +  ftp^r,«in 
+  TJJvahin, 


177.  —hofi^n  iym.  A^K/ßf.  '  «^ 
Üfiir.  uk.  iCas.  litu.  hakya.  stain.  at.  B^art 
brAtur  sio.           •    ■    '  *' '    '    *    '  '  *' 

178.  Orke.  '      M    A.B.  481.     5 

-  ..iü  X  Ht.  raisa  X  «tain.  eftiÄ.  Tai«|  /honta. 
siiy  snn.  l..  *i\  ^  " 

179.  Broddebo.  'AV  B.  4goi'  ^  + 
YLinnnpT  ..i  lit.  rita.  stiü  x  iftiE  x  Kuj^kr ü 
sver  sen*.-  ;.,...•  j   .  -        

180.  Hä^r-  •  B;  488.  E.  •]  K  •  v^^ 
BiarnhufJ>i  ...  ...  ..":i;.nl    ' 

181.  ^cj  F.  ^ärdet  ;  A.  B.  48g. '^•i/+ 
Ansvar  +  auk  x  i>oi*tMttrn.  Kto.  h^Til^  sti«  x 
ÜftiE  fabur  x  sin  x  uk  x  Slcfiiil tt^ •'»« 'bütofe  sin 
lata.              ;-       '  '  •  -  ^  '-'   ■  -^^^   '■' ''^  ^^    *"^^ 

182.  Gräfsladi 

183.  lYprrbx*' 


ir       .'       B.  486JK,      {+) 

A.  B.  485;']  Oi'       ' 
Hiiilr.-.  o*  Karf.  duk  Ülfor  ....ria'llt— •   , 


^  :W^t^ala  Härad.     '  ',  V  ;i,  , 

184.  7  Äj^rÄa«^  /7«  «Äarcf.        BI  387..*:3    .     Oi*-) 

Sihvi]^ 1'+  stain   +  f*«*  +.  ItIWs  4-, 

fari  +  afthi +.Vitarfxfafur  ».,.-••.:►  si^i.*.. 

185.  I  kjrrkodörren.    Ax  B,  38ö,  (38a),40C<  4l 

186.  Fid  Kungsgfirden^/nu^Prtstgärd. 

..'"A;  B*     383^.  Et  |:':-    ^ 

X  Ailifti  X  w\[  X  Sikvif r  «>Iitn«raia9.  ;««i  WW.  » 
iftiE   +*  Vifost  +  fapur  -Ih'si»  .+..      , 
£•«    tillbaka$eende  d/ur  tecknadi. 
ljB7.  Dersammast'ddes.     An  I>ü.  1^  ato#    't 
Ailif.  raisti.  stain,  |»inso.  abtiE*  Kalt  I>i«aQta- 
sin.  uk;abtiE.Vifast.fa{»ur.siii.  AsmuMitl  rjtllii. 

188.  Vid  Samnan.  A»  B.  384-  Ei..  (*f ) 
4.  Ali  aük.  Sihvalti  x  uk.  InMfast  i*  Uta  ri* 
ta  stin  j^ink  abliE.  Kalf.  bbaota»  auk  Ua&UE* 
auk.  Caj^ur.  Ala*^     Osmunrt  nsti^i    . 

189.  Hämringe  garde.  B.  385.  E.  o. 
.   .  Karl.  lit.  raisa.  sAain,.  iftis.  VikaiA.  faf>nn  sin. 

an  var  sun  Stufh*.al#   sustuisim  <BakA   xuk 
(rum/ör  vidare  ristning). 

190.  Ekeby  Uacke.  R  386.  (+) 
Visiti.  uk.  LikviJ>r  .  uk  .  Rikvibi'  .  litu  • 
raisa  '.  stain  at  .  HvikaiE.  fiijur  JlJbia;  risti. 

_  i .        . 

ffaksala  socien. 

191.  TFapenhuset.  A.  B.  399  (4oOvlE- ']J  + 
Nisbiarn.  uk.  Runa»  AnOlar.  toiiE.,  litii.  i'^i-. 
sa.  staina»  at»  Suhik»  Jerf.  sun:  sin. 

192.  Kyrkomuren,  den.  nörra. 

,        B.  m  E.   1  . 

....  S  sun  S  sniatan  {  saE  x  hit  x 


—  8  _ 


193.  Eiy^bogärdmuren.  Afi  B.  3q5.  E.  +) 
Hul..a-  X  Uta  raisa  stain;  :f.  pina  at  Kitil- 
biarn  x  faf>ur  k  sin  x  auk  Runfri^  at  bonta 
+  auk.  lEuIfastr.   rVj^.    In.    Vhiti 

den  gjort   en    scrskild   sten   med  imkrtftf 
Julfastr .  red  lidin). 

194.  —  vid  Ö.  stigluckan,  B.  Sgij.  ]  )(  + 
atsiksilfan an  nir kir«. — 

195.  —  östra.       A«  B.  402.  E.  i:  69.    ] 
Niskunüka  m  lit  {raisa  staiif.    iftir    tkuäiu)m 

, «  fa^ur  x  fin  «  auk  »  Ikax  iftiR.   buSta    + 
$üi.:lCu(j»J...  hialbi,,:^)  yaiL  IVuiburn    +    ak 
'  «,Kuf>s  roi^^ia.  ,  ' 

196»  JVüuls  äng,  vid  landsvHgen. 

B.  397.  E.  i:  5ro.  .  4- 
Ernfrif».  ok  Isfast.  litu  raisa.  sten  iftia.  Kunr 
ar.  fapur.  sin.  ak.  Kitulbiarn  •  ok.  Kilok  at 
bonta  sin.  (Pä  serskild  rad,  med  vände^ru'' 
non  Fastulfr  ok  Jüruntr.  at.   bro^ur.  sin. 

197.  Eka  äng.     A.  B.  4oo«  £.1:71.] 
lanbiur  :..lit  risa   stin.  ifti&  fa]^^r:  s.  •  —  ..j^ 
:  amiti:     Ku^  hulbi  onhons:  Lrini....  arj^i: 
u|)vinki.  " 

198.  Räby.  B.  389.  E.  i 
Astikrf.  lit  risa.  stain.  iftiH.  Asfast.  bro|>ur.  sin. 

Ii99^.  Aoläad  {vid   stensättnutgar). 

A»  B.  391.  (jfr.  393)  E.  +). 
Stoj^i:  auk.  Sifatiarfr.  |>orkir.  litu.  rista.  stin. 
af.  Aistulf.  bräj^ur.  sin  sUn  poi'ikerj^r. 

200.  DersammMtädes. 

B.  398.  (ifr.  393)  E.        ] 
Aahnvij^r.  tit  rita  stu  .. — .  fa|»ur  s.in  »{iru) 
Osmäart  iuA. 

201.  Defsamnuutädes.  B.  393.  E.    ] 
Yi^i.  lit.  rita.  itain.  iftia.  Xubi.. 

202.  Jädra  Ung.  B.  396.  +) 
Inkulfr.uk  üntr  litu  raisa  stan.  ifliB.  Inkialt. 
bro^ur«  sin'ii;^  sun.  Kunulfs.  f>aift  ... 

203.  Gniita  {i}id  högar).  B.  390.  E.  o 
Inkivar  uiE  JTautr  ..  fast,  uk  TJsrik  »  litu  « 
ritaat  stain  m  at»  trikkia   ku^an.    Sturbiurn    x 

jy^nmarha  socken» 

204.  I  kyrkodörren.  A«  B.  4io.  E.  3.  {  + 
Sikniutr  x  auk  x  Aui^ur  x  litu  x  raisa  x   ... 

*— in  X  Ku^  X  hialbi  «  ant  x  hansxauk 

Kus  nio|iiR  X     Foti'  X  risti  x   i*unaa. 

205.  N.stigluckaru  B.  4i3.  E.  \ 
Kuni:  liti  BS^isa  at  Aka  aouk  at  Katil  ar  äuk 
in  (d:  Katilar  Aukin?  Katitau    auk  tnkuni?) 

206.  Fardahro,  JT.  omäen. 

,.  A«  AC.  3.  B.  4o8.  C.  48.  o. 

Stdpinkr  x  lit  rbsa  sten  x  eftia  x  Arna  x  sun 


X  sin.  x  Hau  x  für  x  faaurt  x  laut  x  pelfi 
X  auk.  Aurikia  .  iuku  .  Runar  .  iftiu  bru- 
j^ur.  sin. 

207.  —  S.  om  den.  A»  B.  4ii.  E.  3:  280.  (f) 
+  {>urstin:  auk:  Viki.  lit:  gora:  buru.  ^isi: 
furim:  Osuraa:  ant:  mag^  sins:  Nu  is:  sali 
sagat  sva:  Hiabi  Kuf>:       Isbiun:  iuk. 

208.  Soderby.  A«  B.  409.  E.  ]  0. 
X  jj^öu:  Aörukr:  fi-Ctr:  ristu:  s(ri/i  ifti)Ti  Hei« 
ka:  Hrubr:  sin:  en:  Sasur:  trab:  han:  ouk: 
kab:  nipiks:  verk:  seik:  felka:  sin:  Kufi: 
heU>:  hüt(3:aüO:  bSs. 

209.  Myrehy  gar  de.  A.  B.  4i2.  E.  i:  83.  ]  + 
Kunbiara.  lit.  raisa.  stain.  at,  iisf^ast?  sun  sijß. 
in.  NefkaR  at  bropur  sin. 

210.  SällingCj  vid  vagen  tili  Bdrby.  B.  4o4»  E  + 
Osvar.  lit  risa  stain  ifliR.  Trük.  sun  sin  Askii. 
uk.  Sto|>kil.  Kamal  .  ritu.  at  Stoj^biarn  .  fa« 
bur  (sin). 

211.  ^edyxe  garde.  A«  B.  4o4.  E.  3.  1]  +. 
Stäiltr  lit.  rita  stain  j^ino  .ibtia.  yiti)iurD. 
Krikfara.  buanta.  sin.Kup  hialbi  hOSalÜEu^ 
SU  mu{>ir  (3:  kons  salu  uk  Kups  mupiR).  Os« 
muntr  Kara  sun   markapi: 

212.  Tjockstad.  A*  B.  4o3.  0. 
-I-  j^orstin  x  aukx  Kura  x  litu  x  raisa  «  stia 
X  eftiR  X  Lafsa  x  fabur  ^in  • 

Ett  tillbakaseende  djur  tecknadt. 

213.  ^igby.  A»  B.  407.  B.  I.:  87.  +  +  +) 
Kel*|>ar.  ok  Ulfr  Ikulbiarti.  ok.  Abiam.  ok. 
Rum.  I^air.  litu.  hakva.  stain.  at.  JorLfapor. 
sin.  Irn-i]^.  at.  bonta.  sin. 

214.  Billinge  garde.  A«  B.  4o6.  (+) 
Pä  serskild' rad  tvart  qfver  stentn,* 

•  •(if)tr  Sihniuta.  is  bita  ... 
/  slingan.'    |>urhutr.    risti  kiarpi    sun.  bans 
Sihvi|»r  runa. 

215.  Säby  ^rde.    A«  B.  4o5.  E.  i :  8g.        + 
Kair  kiRiprr  auk:   RiRmar.    litu.  faakTa. 
{Pä  kanten,-  KiaiDir.  Skalt  hiu  at  Oupmuot 


Norunda    Härad. 

järntuna  rochen. 

216.  FapenhHsdörmti.  A»  B.  5e6.  E.  + 
Jofur  lit:  ritu.  sten.  üKa.  sun  sin  Üilsa. 
uk.  Jofastu  kunu  sina. 

217.  Fapenbusfit.  B.  Si}.  ]  0. 
...-f. .nsus...  risa:  staina:  Bisa:  rea: 

218.  Pä  kyrkogärden.  A*  B.  5i5. 
Holmgea.  lit.  raisa.  stain.   iftiR.  Juli.. st  auk 
Svai^ui^.  suni.  sina. 

219. 


—  9  — 


219.  Fjuckdr^  A«  B.  5o7,  (jfr.  498)  E.  (  +  +  +) 
Fastulfr.  iit  rit»*  stin.  afltiR.  Hulfast.  Pä 
andra  slingändam  liunarYi  rif»  lit  äftiR  Os- 
laik.  fa|>ur  sin.  uk.  iriu  arfar.  Aslaks.  {B^ 
5oy  harf  Runirih  lit  ißiR*  Osihik  fapar  fin 
uk  bru  kra  at  Aslik  ki,.).   . 

220.  —  strax  ^vid  /oregaende» 

'  A»  B.  498-  (jfr-  507)  + 
Tuir.  sturimaj^r.  riti:  stain:  ^insa:  afltiE.  su- 
Du  sina:  sa  hit:  Aki:  sim  suti  fürs:  stur^: 
har  i  kFani  aü  Krik.  baf.  nir  ha'2;atu:  iPä 
serskilda  rader:  Jofur  uk.  Ikvar.  . 

221.  fyrestad.  B.  5ii*  o 
Ku^fastr.  lit.  raisal  is..  in  Fastulfr  x{Pian» 
dra  slingandan  •'Ei\xn{/ast  lit  kira)  stin  bru 
a  suhk« 

222.  Kblje.  A.  B.  5io.  + 
Akotihi.  ok«  Sarthu^Thi.  litu.  rita.  stan.  iif- 
tiB  fa|>u  81D.  Hialmker. 

AfotiEi  idses   A*   S  c  2/2}. 

223.  Rostads  bro.                 B.  471.    ]  )( 
Yihbirn.  lit  rai^a  s  •• if..R  na,.k 

224.  Walby.  ,  A.  B,  512.  + 
Katilborn.  ok.  Fasta.  litu  k  rita«  staina.  etia 
faj^ur  sin.  Irefatr« 

225.  JValhammar.  A.  B.  5i4.  + 
Jolitr  og  Hemlkr.  litu.  rita.  staln.  atifE  (oi 
aftin)  faj^ur  sni  (3:  sin).  Ihulfast. 

226.  Stora  VFrtta  gärde.  B,  509.  (+) 
Vikki.  auk  Altbrn.  uk.  Uifr.  tLukvi.  Runfrijj^. 
i  litu.  rita.  stain.  iftia  Ilhut  faka|>ur.  sin. 

Pd  serskild   slinga  derunder.     UbiR.    risti 
rnna. 

227.  Nederbacka.  A.  F.  45. 
Vantir.  lit.  rita.  stin.  •••  if..r.  isi..... 


Lena  rocken* 


A.  B.  5a3.  E.    ] 
-  anti    Kti|»    sviki 


228.  Kyrkogarden. 
....  Asbiurn  k  auk  In... 
baiR  Ka  sviku- 

229.  N.  kyrkoedrdsmuren.  A«  B.  Sai.  E.  + 
Brantr  +  uk.  Sibvi^r  »  hti.  risa«-  stin  «  at 
Ma..nta.  bi*o^iir. 

230.  B/örnhamfiMr. .  B*  5i8.  + 
^nii..turu.  lit  kira  merk  at.  Innuut.  sun  sin 
kaera.                                                  .   / 

23L  Hdnestads  Hsor.  A«  B.  5m.        (+) 

SibtJarf.  auk.  numbiurn.  auk.  ^urbiurn.  {>iR 
litu.  rita.  stin.  j^ino  "auk  bru.  kira  at  Jun 
fa^ur  sin. 

232.  Jnga.  A.  B.  Sao.  (+) 
Sutbi.  auk.  Ikifasif«  litul  rita  dtain.  iftlR  Ikalt 
ak.  ftiR  Ikkrar  fa^rv  sina  ku{>a. 

233.  JrbX'  B.  519.  ••  o 
•Ma^ix  auk.  ^ii^:  bru]^ir:raislu:  stäin^^isa  x 


-  Pi  kanien.*  aftir:  Jarlr  fa^iir:  «in:  kujj^an: 
auk:  brii:  Kustaka  n  kiar^u  x 

'tenBta  BOcJs^n. 

234.  I  ^yrkodorren.  A«  B.  5of.  E;  ] 

porbiarn.  auk.  |»orstain.    uk.    Sturbia 

at  fa^ur  ain.  {med  väiutetm&Tf*   übir  risti. 

235*  Fid  chordörren.  A«  B.  497.        (+) 

Sihvastr.  Uk.  -BrStr,  uk.  Kitil.  elba/t.  Ilt  'rita 
stin. 'ifliR  Antvitl  sun.  isin.  süm.  tau^r.  Hvit« 
.  byabumr  Kn^tr.  iaibi.  sial^  Antvita. 

236.  rapenhusdarreh. 

A«  B.  499-  E.  1 :  397.  [  .+ 

•  •  ita  stin  j^ina  ailiR  kvik  fa|»ur  sin,  Sibr%r 
at  buanta  sin.  ^ 

237.  Dersammastades*  A^  B.  499«  E«  1:3^7.  3 

•  •..  lit  hakva  ... — ..fast'  Fapur   sin   noa«..« 
—  ustur.  ..a.  ka  —  .  "      " 

238.  Golfvestad.  A«  C  56.  B:;5oi.    (4-) 
Kabbajrr.  ok.  Inikibur.  med  vänä^rrunor)  li- 
tu rita.  stan  ifta.  fa|>ur  sin.  Runfastr.  bk.  iHr« 
fi.unu.  mo]|^ur  sina.  Ikulfr.  risti  {pied^  vande^. 
runor,*   run. 

Nedanföre  pa  serskild  stinga: 
,  Abbaj^r  x  kiajji  tro.  , 

239-  Onsiundß  fy.  Flogstä  t'd. 

A«  B.  5i&  3        (+) 

IJlfr.  auk.  •Ku|>oasir.    auA  Ku]bnaunta* •. 

tu«  rita  stin  pino.  aftiR«  Ufib.iaj^ur  sin.Kup 
bhilbi  ont  bans/ 

240.  Dersammastädes,  A.  B.  5i7.,:3  .+ 
Kitil.  lit.  raisa  st...  ••.{»ur  sin.  Kulha  at  boüta 
sin.                                      ...          \.      ■  . 

241.  KällbO'  wre£:  A».  B.  5ö4.  +  ( +-).. 
Ri)ibatj(*.  Jit,  re$a.  sten.  üßi  Biur  fa|)usn  {o: 
Japur  sin)  ouk  moj^ur  Sigrij^.  T^snikiii.  Kuli. 

risti.  run. 

242.  Br'dckestad  gärdesbacke. 

A*  B.  5oo.  E,  3.  •  ,     .+ 

•  • . .  st  Halbiarn.  auk.  Istain  litu.    stini    üftiR. 
fa|>ur  sin.  Kuta.  mSsku.  Kinstr,  litin^t  sablu  bÖs. 

'  Pä  Aan^e/t.-  Kiülin  ristiR.  ruOQ|>a3i.  Kitilüba. 
bit.  kvino.  bSs.  auk.  Ubif. 

243.  Mtomta.  B,  496.  + 
Hi^inbiarn.  lit.  raisa.  stain  ik  at  Alab  bro|>ur. 
3in.  lit  kiri  p>.rn   bia&  ... 

244.  Fassma.  \  A«  B.  5o3.  + 
Kulio.  lit  rosa  stin  ju(^i|L  £%•%  i.kono...  ti... 
it  IrmQtr.  Äiuli.  risti. 

,.    ^     WiketttAi  ttcf^enr  '  '\, 

^^l  BAn%%tßd.  '..   ..:     B.  5o5.:  :  0  .+- 

Ukir.  ok.  Füks.  litu.   risa    stin.    üftiR  {fa^ur 

3 


—  10  — 


Sni  ok.Sin..  Pa  andra  ^lingan:  Kw^Yi^r.  \lit 
resa.  stin.  uftR  Svfito.  fa|>ur  stn  htin  aus.  u. 
246.  Äällslätts  torp.  Aß  B.  5o6.  F,  6.  ]  + 
StÜDfri|>.  auk,  Hulmfri^  Jitu:.  raisa.  stain.  it^ 
tiB.  ...yajur.  sin.  —  ^—  —  runir.  UbiR.  risti 
nin«b 


Bjorhlinge  Boehem. 

247.  /  Jiyrkoporten.^  r  .  B.  53a.  ]  + 
...  aun  iflir  ...•  itlfama/*/  ••  fa]^ur  sin. 

248.  Ö.  kyrkoporün. 

A9  B.  527.  E.  x:  a82.  ]  + 
•.«  ikaiB  lit  risa  sten.  auk  kera  buro«  aftiB 
Si^tirf.  buroj^ur  sin. 

Anm*  Fid  Tolstorp  i  denna  socken  har  A. 
5:  19  y  och  £  Balingsta  socken  F.  7.  aii- 
märkt  den  har /orüt  N:o  179  anforda  Hen. 

249.  A%e^o.  B.  53i.    )( 
..  it.r.  ..-  sif  m...»  .         " 

250.  Sambro^  särdesbacke.    B.  Sag.  ]  }( 
Kahu  ök  uhi.   ristu  runa 

251.  Hammariy.  B.  SaS.  -f- 
Katl  ok  Ikulif  ^&on  hu  kea  mrk  iftB  Kul  sun 
ak  Ketilmun.  (o:  Katil  ok  Inkulif  j^aon  iitu 
kera  {eller  ukia)  tnarki  äcc) 

252.  Pa  heden.    A«  B.  53o.  E.  i:  a84. 
Kakulfr  ^k  £envi]^r»   litiu   rita    sten. 
«/b|>biarn  sun  sin^ 

253.  Axlunda.  A«  B.  5a6,  )C  -f 
Vefiallr.  ok   +  forfk(Äfr  ök  Antvitryok^-^^X^ 

.  -h  f  aa  Iitu.  +  rita  +  stin  +  itia  x  Jon  x  frl- 
ta  :Hr.  sin. 

Pa  en  tad  uteßer  köten  a  ett  derunder  ut- 

.  ,hugget  .skßpp.'  Jkilfr.    iok.    stin.  ^Ifi  •  iok^ 

fm.  Ramsjö  garde.  A«  B.  5a5.         (  +  ) 

'Yisiti   auk«.Jüfur   Iitu    x   raisd.   stain   eftim. 

*   Ofahi  fa^ut  sen. 

255.  Pd  Ramsjö  grifihog.  B.  $24.  ^ 

.  En  Step  med  ristade   figurer   (en    person   tilt 
Last  i  ^trid  tned  drakar)^  utan    bokstäfrer. 
Aiinu  Vid  Gothahrunna.  och  Tolstorp  i   den^ 
na  socken   upptager  F.    6,  7.  rf«  hör  Jopii 
JVio  24s s  rjg  anforda  RunsUnar^ 


+ 

iftB. 


,    "Wendels  Iiära<{» 
Wendeln  M0cien^ 

256.  GryteBy,  vid  grifihogarne.  ARx  B.  56a.  ]  X 
iera  ..t-fkiti^birn  s»».«.«... 

257.  Buringe,  S.  gärdesbacken.     A»  B.  563*  + 
Fastkiaa  Fastlauk.  at   sun  sin  «  litii  kakva  / 
«1  4-  MefLiar* 


258.  utbygge  hy,  S.  gärdei.  A.  B.  564.  (-^) 
Fastulfr  +  lit  rita  stino,   abtia:  Hvithaufja 

.  fau^ur  sin.  Osrountr,  risii.  uk  Vihmar. 

Tierps  Böcken. 

259.  Pi  kyrkogärden.  A<>  B.  565.  E.  3.  | 
Klinlr  auk  Blikr  x  ristu  stin  x  Jinsi.  iftii 
KuDvi^  X  fafur  x  sin  x  Han  x  foa  bort 
mij^  Akvari  +  Kup  x  trutin  hialbi  ont  o/ra 
kristina.  f  üria   +  Ti*oni  x  risti    + 

260.  Dersammastädes.  A*  B.  567.  E.  (+) 
KaiBfastr  auk  HunifraB  .  auk  Hrafn  .  auk  . 
Fulkbiürn  .  auk  ^uria  .  Iitu  rita  stino  .  af- 
tia  Kaiaa  .  fa|>ur.  sin  .  Ku^  hialbi  ant  haos, 
Osniuntr  risti'  auk  Hiriaa  • 

Tvänne  djur  tecknade,  seende  dt  korset. 

261.  Ytlreby  gdrde.  A«  B.  566.  E.  i.  40^  +) 
Rikr  lit  raisa  stain  J^ino  .  abti&  Fasta  faBur 
sin.  auk  Jiauh  Kunfruf r.  Kuf  hialbi  how 
salu  uk  Kuj^s  muj^ia. 

Tolfta  B0eien. 

262.  GMerga  {£  ett  griftrör).   ARxB.  56o.    o 
Raj^ulfr:  cuk:  Funtin:   auk:  Anuntra:  orufr 
(d:  Anüntr  brujbr)  .  ristu:  stain  j^insa:   abtir: 
Kara  fa|>ur.  sin:  iD:jnaIsbaki:  sun:  Uks: 
{Pd  en  lüen  sersküd  rad.-)  u  Syanobu. 

Elfharlehy  Bocien, 

263.  I  sakerstiedörren.       ARx  B.  56i.    ][ 
.)..nsi.  uh  a  auk  Arfuntr  auk    Ku^fastr  aal 
+  Skalti... — .•  sin  han  vas.  svikin —  ans^ 

264.  Hdringp  gärd.    F^  3.  (1726:  214). 
purbiurn:  auk.  KbuU\  BaiB  Iitu  rita  stain  Jino 
oftia.    Kaiamunta    .   fi^ur  sin.       Ku^  hialbi 
hon^  salu  uk  Ku^s  mujpia .  Svain  ouk  OsmuBt 
markäj^u  stin  |>ino« 

H&lluäB  Backen. 

265.  Ingreia  ang.  A.  B.  576:  • 
Huskarl  auk  Tiuai  .  faj^kaa  Ivaia  raisli  . 
stain  f/nö  aftia  .  Biurkair  bru^ur  Huskarlsa. 
auk  sun  Truaa  on  Fasfikn  raista  runoa  fi« 
saa  {»aia  ..Ib.. 

Frös^älers   tärad* 
Wali  Bocten^ 

266.  F^ipenhmdörren,       AR«  B.  55^    J  ]f 

isu   +  Sihva^u^.Xi^uk   K    Milaklkr  » 

. , , ,  — •—  x^  Ikniaa  brojbua  sin. 

267.  Saberstidviiggfin^,  :  *  554  X  (^^tf) 


r 


-*  II  — 


Hokhufifuäs  Moclsen. 


268.  Fid  aen  hdra  hyrkan. 

B-  557,  D,  a:  i3i.    ]] 
Asterfn  {auk  i^ii/u^i  •  litu.  risa.  (stain  pinsa) 
iftiB«  Yiterf.  faj^ur.  sin« 

269.  Haaunda^  pd  äsen.  A9  B*  556.  C.  5g.  o 
Orniutr  x  ak  x  Vihniutr  x  ak  x  SaihDiutr  x 
f»ir  litu  risa  stan  fiHisa  x  aftia  x  uk  x  fapur 
sin  X  |iurfostr  x  briti  ruaoB  • 

En  man  tili  hüst  tecknßd^  och  derofver  en 
sittande  fogcL 

270.  SkrifvatebergeU  A«*  AC  ao.  B.  555.  \ 
Raskvidr  +.Ht.akya  stein  an  Kumi  x  litu  x  ri- 
sa. stain.  afUft»  bro]>ar  sin  Inkibiaro.  ..^munt 
risti  runaE« 

2.^ne  djur  vid  korsei  tecknade* 

BSrstels  socken^ 

271.  Pi  Sunds  ägor.     ARx  B.  553.  X  (utnoU). 

272.  /  Runiötshagen  {/ernte  gri/trör  och  sten- 
sultningar).  ARx  B.  553.  + 
GaiaiUro  lit  mirki.  at.  Sibaraka  sun.   sin« 

Hargs  socken. 

273.  Hargs-moen.  A.  B.  558.  +  + 
Ku|»lifim  ok.  Sihvi^r;  Altulf.  arfs.  arfair.  li- 
tu bakva  stenaftir:  fa^ur:  sin:  ok:  Sibborh« 
jxko^^aei  hons. 

ünder  kor  sei  en  klocka  {i  eti  tornT),  ofver 
en  Konung,  och  en  Jernie  honom  siäende 
en  persom,  som  ringen 

Fi  andra  kanien  menniskobüder ^  m.  in»  «//r» 
Runl'dran  sid*  t8y. 


Olands   härad» 

Skefthammara  eocken. 

274.  Gimo  hruks  ägor.  ARx  A«  B-  578.  +) 
Liutr  uk.  j^roti.  uk.  Of»vi]^r  uk.  j^iR  litu. 
Tita.  iftiE  +  fapur  sin  Biarn.  Fastij^i:  mo- 
^ur.  sino.   .O^monti*.  risti»  runaa» 

Morkarla   eoekem 

275.  JTorrfy'j.  If.  om  byen.  B.  Svf.  o 
AhWf»r.  lit.  kiara.  bro.  ifttr«  Karluk.  ok.  Koj^ 
▼ari. 

276.  Dersammastddes.  B.  577.    ] 
Ahvi^.  tit....».(r/5a  stinaßir  Aar}luA.  kuoa. 

ok  .»kui  sün  san» 


Alunäa   socken. 


277.  Ikyrkan^vid  prediksiolen.  A.  B.  578.  o 
Fasti.ak.  Jukia.  |»iUu  (0:  j>/r  &V^)  ristin  (o:ri- 
sia  stin)  ihift.  bru  sin  |>urot 

278.  I  sak^rsiieväggen.  ARx  B.  571.  )(  (+) 
JVägra  synliga  Runor. 

279.  Pd  kjrrkogdrden.  ARx  B.  5^:1.  1  )(  (  +  ) 
Likaiedes  nigra  synliga  Runor,  hvilka  ej  gif" 

va  nagot  sammahh^ngande  ord. 

280.  Eyrkogdrdsmuren.  ARx  F.  a. 

pilfr.  lit  risa.  stain.  at  Stibkarl.  bro^ur  sin. 

uk  slub   igffu  (d:  uk  Sluhi  iuk?). 
261.  Ldngören.  ^        R  575.         (+) 

Jufur.  ri{sii).  stan.  aftir*.  Fuluka.  fa^ur.   sin. 
282.  Kle/.  B.  Sjt 

St...  —  u.  ralsa,  stain  x  at  x  —  ••  r  x  sin  Biaum 

i.  X  Ku|uiaa  (Ku|»aaa2) 

Stahy  socken. 

283-  IS.fyrkomuFen.  A«>  AC.  ai.  R  579.    + 

Svain*  auk.  Sibi.  £unar.  litu.    risa.    sten.   at. 

Jemkil  faj^ur.  sin.  Kirist  hialbi.   siaL   Imkils. 

jinni.  Dlkman  s.  69   an/or   i   Stafhy   socken 

den  hör  N:o  aga  upptagne  Runsteaen» 

Tnna  socken^ 

284.  /  FapenhuädSrren.  ARx  B.  58o.  }  4) 
•«.«.ulii.  litu.  risa stttin.  iftia.  OtkaijL.  fa^ur.  sin. 


NärdingtiQiidra   härad» 

Eshro  socken. 

285.  Bro  gerde.  ARx  B.  569.  E.  3.  (+) 
Kunbirn  x.uk  x  Asbirn.  uk.  Sikvatr.  jj^iE  x 
litu  X  risa  x  stibw  ^oa^  iftiR  »  Tuka  x  fabur 
X  sin  X  ku|»an  x  Ku]^.  iaibi  x  ans  x  St  uk 
salu  bitr  j^n  an  kar|ä  x  tU  Ulmkir  lit  Ar 
bru?  {huK  ru?). 

286.  Gerua  grind.  AR»  B.  568.  X 
Ifigra/d  Runor  synliga. 

287.  Räkinde^  F.  om  gdrden.  ARx  }  X  (-t-> 
Likaledcs  ndgra/d  Runor  ^ynligo^- 

Knuthji  tocken^ 

2S8.  Tta^  6.  gärdet.  B.  570.  &  tjrkß.  o 
Ranboarn  +  JoL  rasa.  sten.  afta.  säur.  san. 
yoh(folm  (p:  Fihialm?)  auk.  Fuilho  fri  bi^ 
arfo.  Ustain«  {JEtt  stdende  djur  och  en  /ogel^ 


—  ta  — 


289.  Granstady  {iagd  i  en  kaUaremur). 

G.  1745.  ] 
AskaiR.  T^{isti  9tain)  iftiiu   Luj^in.   «.«»semni. 
ok.   Otirikr.    ol.    Shktirikr    (d:    Siktirikr). 

ok 

Pä  kantem  ».i^skair  «   riti^aftiR«   «.Zuj^in: 
faj^uR.  saAa. 


Rasbo    httrad. 
RuMho  socken» 

290.  F.  kyrkodorren.  B.  SSg.  [  + 
Jtskilliga  Hunor^  kvara/  dock  ingen  mening 

inhemtas.     Ristningen,    u^-ne  hfertan,  Jfr. 
min  Runlära  s.  f8j. 

291.  /  kyrkomuren.    .  B.  536.  ] 
Ett  skepp  tecknadty  ntan  inskri/t* 

292.  Örby  (derifrän  /ord  tili  üpsala\ 

ARx  Ax  AG.  XU.  C.  53.  B.  4i6.  E.     +) 

VihniuDtr.  lit  akva  stain  at  sik  selfon  8.«astr« 

mono.  Ku|».  iaibi  sialu  VihtnuQtar.  stura  mens. 

Pa  kanten  med  v'dnde^runor^  Vibmuntr.  auk 

Afiri^.  iku  merki  at  kvikvan  sik. 

293.  Öreby^  pä  Trstads  ägor. 

ARx  B.  538.  E.  a:  3o.  ] 

ili.  litu.  rita.  süd  j^ino  abtiii.  Fastbiurn 

fa|>ur  «in.  .»— ».vaij^r*». 

294.  Legeitads  gärde.  A<^B.533.  E.  i:  loi«.  +) 
Vikterfr  uk  Juruntr.  auk.  Sikbiam.  lita.risa« 
stain.  eftiA.  Svartünk.  fa^un  sin. 

295.  TVesterberga.  AB.x  A«  B.  534-  +) 
Kuni  lit  rasa,  itain.  eftia.  Kilauku»  kunu* 
sino.  Ku]^  bialbi  ont  enor. 

296.  Hofs  gär  de,  V.  vid  äen. 

ARx  B.  537.  E.  i:  loa.  + 
Kisl.  lit.  risa.  stin.  at.  Toli.  fapun  uk«  at 
Jufur.  brofiun  uk*   Erfast  {sun  $in)* 

297.  /  samma  gärde.    D.  i:  o&y  oafritad. 
2^98.  Hqmmfirby  gärde.    IX  x:  a8;  äkaledes. 

Rasbo  Kits  socken» 

299.  /  kyrkomuren.  A<^  B.  535.  o 

Sbraki.  uk.  {)urbiurn  uk  Upvahin.  uk  Kin- 
lauH*:'  uk  Kitfri^r«  ^un  litu  rita.  aftiB  Biurn 
fa^ur.  siib      . 


Funho  socken» 


300.  /  kyrkodSrren. . 

A«  AG.   aa.  C.  54.  R  547.  E  [  (+ 
[jillt  med  v'dnde^runor)^ 
Katil.  auk.  Ikri^r.  litu.  risa«  stin.  j^ino  n  of. 
tiR.  ^ursi/n...  — 

Andra  slinganf  Vasi.  (o;  F^i  AG.  E.)  aal. 
Bikvibr.  f>iR  ristuston:  aftia.  bra-«--—  tins. 

301.  /  J.  kyrkoaärdsmuren.  B.  54a.  ]  \) 
• soun  ouk:  j^aiB  ..... 

302.  Funbo  bro.  ARx  A»  B.  55o.  E.  {+) 
AnuntFr  uk.  Juruntr.  uk.  Sihiyij^r.  bia  b'tu. 
raisa  {stain).  uk.  brou  ift.  ...    ...    fap..  ..in. 

303.  Jkerby  gärde.  ARx  A«  B.  549.  0 
+  Haursi:  auk:  Kitil:  raistu:  aftir!  ^knx. 
fa^ur.  sin:  staina:  ^isa:  at:  bunto:  ku|»ao: 
o:  Funum: 

304.  Broby.  ARx  A«  B.  54& 

+  piakn  x  auk  n.  Kunor   x    raistu   v  staioa 
4*  afltiR  )t  ya|>r  x  brujj^ur  »    sin. 
En  djurbild  {en  drake?)  teknad. 

305.  —  vid  byen.  ARx  A«  B.  544.       (+) 
X  Vaf^r  X  auk  x  |iakn  x  auk  x  Kunar  x  rais« 
tu  X  stin  pana  x  at  x  Haursa  x  fapur  x  sid.  ' 
Ku^  faialbi  )c  8t  bans  « 

306.  Brunneby  skogstä.  ARx  B.  548.  {+ 
Jon.  uk  Jufurfast  litu  raisa  stin  uk.  bru.  if« 
tia  Yiha  x  faj^ur.  sun.  Istins  tJbir  risti  ruoar. 

307.  —  i  gardet.  ARx  B.  55i.  (+ 
Aftia  j^vatr. 

308.  Lund,  i  muren.    ARx  E.  i:  95.  F.  i3. 
purstin:  auk.  Ronli.  litu:  raisa:  stain  +  ^i« 
no:   abtia.    Svartfaaufjba.   bruj»ur.   sin:  lu]^ 
bialbi.  hon^  siai.    nk  Ku|>s.  iiiu{»ia.   Osmuot. 
marka|>i. 

309.  Löfslads  hage.  ARx  A«  B.  54o.  0 
Rikvipr  X  lit  X  raisa  x  stina  ifta  n  Ihul »  fa- 
bur  X  sin. 

310.  Karlberga  backe. 

Ax.  AG.  i3.  AGx  45.  B.  541.  £.  i:  94*  + 

Ainkri^  auk  x  Inkikir  -----  sa  x  stio  x  auk 

X  kera  aur  a    sunti.    iftia.   ^ari.    fa|>ur.  sin. 

'  j^uri  lil  kara  sili  aus  (silaiaus.  E.)  iftiB.  Ik<'- 

^uriu  X  kunu  sina  uk  x  ifta    Suta. 

311.  Skaliere.  ARx  B.  545.  ] 

Siaviht  uk  ^ —  litu:  raisa:  stain  ^ino  ab- 

tiR.  ...  —  Qsniun^«... 


II.  %itnw 


-       ^J       - 


Bfq     härad« 

Bra  Moeh\en0 

312.  ^rkovaggen.    A.  B-  267.  D|».  485.         + 

Kinluh   K   Hulmkis    x   idtiE    k    sustiR  x  Suk» 

ru^B    X   auk   «   j^ai&a.    Kaus  x  Auo    +  lit. 

keara  bru.  j^si  x  auk   «  raisa  x  slain.    |iina. 

eflia    X    Asur    x    bunta   sin.    {Pd  dnnan  radf 

sun,  Hakunaa   x  Jaris  x  SaR  x  vaa  x  viklka 

X  vaurpr  x  mip.  Kaetu  Ku{»  x  ialbi  x  ansau 

aüL  iik  X  salu   + 
313-  —  'oid  kyrkodorren.  B.  262.  o 

Inripr.    uL   Kurij^.    litu.    rila.    stainz.    aftan. 

K...emit.  faj^ur.  sio  kv  (3:  uk)  Inkikn*.  bon- 

ta  siD« 
314*  Dersammastades.  B.  262.  ] 

....  i  -h  raupr  hak< fiisa.  meki.  ifliE.  Aii... 

315-  Hernevi  agor,  vid  landsvagen.    B.  264«  ]   . 

kuoh....  aftiB.  sun  Sio.  Atirsifni  /uk 

onth  af  |»au|>/  hü 

316.  Hernevi  ägor.  A.  B.  268.  (+) 
Abinn.  auk.  Sibzun.  auk.  KunhiHr.  IKn  ri- 
sa.  j^'na.  stin.  aftm.  fa]^ur.  sin.  auk.  Ed.  afta. 
buDta  sin  Usur. 

317.  Ullevi  gärde.  B.  263.  '  (  + 
X  Svain  +  auk  +  Biara  x  auk  +  Tkulfastr 
+  litu.  risa  x  8tin  x  iftjR  x  Ikul  x  fajj^ur  siD  x 

318.  JHrstaj  IT.  vreU  B.  266.  + 
'Kuri^  auk.  SikviBr.  auk.  Sikfast  x  raistu  + 

staiQ  X  eftia  x  Vimst  «  faj^ur  sid. 
319*  Vdlla  td,  mellan  Jarsta  och  Spdnga» 

B.  265.      >  +) 

...k....l.  X  auk  X  Kuliir  x  auk  x   Bi -^ 

X  litux  r... 

Rj/ds  sochen. 

320.  Fid  kyrkodorren.  ^  B.  273.  ]  +) 
If....  auk:  Aistin:  Ufik...Kiibfast:  fapix  r:  sim 
auk:  Askiar(|>:af}:  b5ta  (o:  öoania):  sin. 

321.  Dersanimastddes.  B«  276.  3  )( 
...  ivij».... 

322*  Presiegärdens  garde.  K  272.      J  (  + 

— ..  uibiurn.  Kvinulfr.  ^{air  b)rvtpv  aÜE    li- 
tu rita  staio.  suoir  Sin^aja  — 

323   Grenhammar,  vid /brstugudorren* 

B.  274.      ]  + 
..••ti:  sIid:  pana:  ift:  AskuttsuDsio:  trik:fa.. 

324.  TMe  tomt.  B.  269.  f 

Biurn:  auk.  SUDfri^:  litu:  arisa:  stin:  ttftr: 
Kisila:  an  uli:  fiari:  ISfii:  frakis. 


325«  Thorsaira  gärde.  B.  271.  o 

Skuli.  auk.  Folki.  lata.^  reisa.*  sten.  efla.  bro- 

^un  sin.  Husbiorn  .  Han  vast  o  k^tL  ^  ]^ir,  kialt 

toku  a  Kuttaot.  a 

326*  Dersanimast'ddes.  B..271.         (  + 

Una.  lit  X  reisa  x  jj^insa  x  stein  x  ifta  x  sun. 

sin  -H   Estin,  sam.  to.  i.hoita.  ya^um.x  Ku^ 

hialbi  -  +  salu  hans. 
327-  Tranbygge  qvarn*  B.  ^70.  + 

SikviJ^r.  lit.  risa.  stan.  |»ansa«  aft.  Brusa.  fa- 

pur  sin.  Ku|>  hialbi  ant  ans. 

NaB   Socien.. 

328.  Stäkesön,  vid  vagen.  B.  275.      ]  (-|- 

Auli.  lit.  stain.  hakva.  auk.  j^aia.  —  ifltia. 

'Krok.  bro|>ur.  sin.  an.... 
329*  Stäket j  Dalkarlsbacken.  AxAd.  2:  Dp.  495. 

IskiRun.  HarpAR.  totJR.  lit  risti.  runaR.  ati.  sik. 

stalfo.    Hun.  vii.  austr.  fara.  auk.  ut.  tii.  Jursala. 

FaiR.  risli.  runia. 

Stenen  skall  vid  vdgldggning  blifvit   hort^ 
gbmd. 
330*  Askerhy.    En  Runsten  ndmnd.    D.  annot. 


Färentuna   härad. 

AdeleS  socJcen. 

331.  Sakerstietroskein.        B.  276.  E.  X 

Askii.  lit.  rita.  stin.  pana.  ifii\  Un.«i.  fapur: 
8in...iu|>i.  kup  ain. 
332*  Utan/or  vapenhusdorren  {nu  sönderbränd) 

Ax  D.  3.  224. 
Ufaikr   auk  ...pbora    pair.    litu   raisa    staina 
pisa  at  Ernbiorn  fapur  sen  kup  hialbi  sil  hans. 
333.  Ho/gdrden.  B.  277,  11 36  o 

Rabu:  RunaR    rit.    /it:    rista  x    to    ir:    bruti: 
<rop:  kuDüki:  ToHr:  auk:   Kiila:   Iftu.  ris.. 

:pauo:  bionreAiB: ,, kr.,.  {Pdannanrad,-) 

Bukz  i  mirkL  Hakun:  bap:  rista. 
334*  Bjorko,  i  borgskansen  [upptagen  är  1826). 

L.  334  (K.3:io7) 
Tutir:  bap  karya  kübLpita.  aft.  Juta. 
Runorna  likna   dem  pa  Forsa-^ringen. 
Hr.AUx,  Seton,  som  den/unnitj  har  lata  af 
den  större  stenen  aftaga  det  Ulla  stycke, 
hvar  i  ristning  finnes,  och  data   tUl  /L 

4 


-       M       - 


Antuf.  4rchivet  o/verkmnat.  fMkfiMgfpffi. 
iäsning  derä/  i  3:  ii.  fif.  107  ft-  ßrnias 
icke  instanwiande  med  origintUet. 

MunsS  Bocleen. 

335.  Bona  gärd.  B.  281,  )(  ... 

....  uik  ri^  X  lil  x  rista  runaB.  et  » 

...  Dstafau  r... 

336.  Husby  A.  D.  3:  245. 
...  rkutr  ^air.  —  atii..i  kuB... 

337.  Munkudden  B.  281.  E.  ]  + 
..  ugi:  ök:  fiorkil:  {Mm:  li/u..  —  at:  For- 
kun:  sun:  sin. 

Färentuna  socien. 

338.  Kyrkomuren.  A.B*  D.3:ai8.        ] 
r..auk...    .    ...brik.  fa|»ur  sin  gn... 

339.  Dersantinastade.  A.Bx.  D.  3:  218.         ] 
..ka  bunta.  sin. 

340*  Xongsbergä  ägor,  Smedbacken, 

B.  284.         ^ 
Ulfr  uk.  Vikir.  uk   Sürkil.  ba    —  stain.  |>ina. 
iftia.  Aütiau.  fa^ur  sin.  Kup  hialbi  ant. 
Ulfr  uk  med  vände^runor. 

tlillesjo   nocien. 

341«  Sakerstiemuren.  B.  293.         ] 

Svain  lit  ..itia.  stain.  —  a.  fa^ur.  sin.  u  — 
Z/biB.  risti. 

342.  Dersammastddes.     A.B  «  D.  3:  229.        ] 
•— '  fa|>ui*  sin  X  Ku|>  ihialbi  ant  an^. 

343.  Dersammast'ddes*        A.BxD.3:  229.         ] 
En  fogel   och  +   tecknade. 
Runebergei  vid  kyrkobyen,  se  Fl.  VII. 

344.  Qvarstads  ängsbacke.       A.  B.  292.         ] 
Stain ujfr«  iit.  raisa.  stain.  pi/i^a.  ebtia.  Sikfast. 
fa|>ui*.  siD.  auk.  HuJmkir|»r  at  bunta   sin.  — 

Sänga  $ocien. 

345.  Svartsjo  slott,  A.  B.  295.  o 
Aj^isi:  auk:  Ausi':  auk:  •..(27/a)fr:  ^aiR:  Jitu: 
raisa:  stain:  j^insa:  at:  Vikisl:  faj^r:  sin: 
boanta:  Irfri^aa.   Tva  fyrfota  djur  iecknade, 

346.  —  d/urgärd.  B.  296.  + 
Inkiaio|».  lit  raisa.  staina.  uk.  bro.  efli&  Karl 
boantia.  sin.  Übia.  risti. 

347*  Sundby  Strand.  B.  29^         (-I-) 

S?ain  X  aük  x  HalftaD  x  auk  x  Bora  x  litu  x 
raisa  x  stain.  x  aftir  x  Viklk  x  faj^ur  x  sin  x 
auk  X  at  x^akn  x  bru|Mir  x  sin  x  Kup  x 
hialbi  x  alüra  x  ant. 


i  \ 


B.  28a  E.        ] 
>  —  iftia:  Aista:  fa- 

B.  289.  E.         +) 


PIß- ^i'drkety.  B.  297.  E.  1:  5.        (+ 

X  Unfaikr  x  auk  x  Krugr  x  auk  x  Stain  x  auk 
X  Halki  X  litu  x  raisa  x  stain  x  pana  x  ifür  x 
Svain  x  fo^r  x  sin  x  auk  x  at  x  Batoa  x 
bru^*  sin.  {Pa  serskUd  rad  inom  riHningen: 
auk  X  Ika  x     Kup  x  biaibi  x  ont  paira. 

349.  —  gärde.  A  x  B,  29a  R        ]  )( 

...  on:  ^Tulmfast».. 

350-  Runketorp.  B.  294.        (+ 

Hiufi:  lit:  hakva:  «Taio:  Bisa:  at:  SaimtU: 
suo:  sin:  kup:  hialbi:  Ot:  Itaus  x 

Siä   aocien. 

351.  Kumla  gärdcj  pd  ett  berg.  B.  287.  (+) 
Forkubr:  auk:  Fuluki:  litu:  ri&ta:  runa:  if- 
tir:  Hiluki:  fapuri:  sin:  Kristr  hialbin. 
Trinfast.  risti. 

352.  Törneby.  B.  285.  (  + 
:Ofaikr:  ok:  Sikmar:  ok:  Fraibiarn:  pia: 
raistu:  at:  Jarat:  fapr:  sio:  bOta:  kunum: 
Pä  kanten:  Irnfastr:  auk4  itinaa:  pasi: 

353.  Törneby.  "      ""    " 
Austin:  ok:  Fraüstin:  ra. 
pur.  sin. 

354.  —  gärde. 
Sabsi.  (sun.  inita  star  öfver  roden)  lit  staio. 
hakva.    ok.    bro.    (kiara.  är  sali  öjver  roden) 
eftia.  ...pi.  mopor.  sina. 

355-  Eneby  ägor.  B.  290.  E.        ]] 

Asbiarn...  ponn  str  —  ku..ilfr:  lutu':at  Äsulf. 

fapur  sin. 
35&  Trockhammar.  B.  286.  E.  0 

Kiulakr   x   lit  x   raisa   x   stain   x    iflir  x  kvih 

svaun  sin  x  Kunal  x 

AherB   eoeien. 

357-  I^yble,  vid  vagen.      A.  ß.  279.  E.  ]    (+) 

Kuni:  auk:  Karl:  raispu:stin:  efta 

Han:  vas:  büta:  bastr:  ar  up   i:  Hakunu. 

358.  Skyteholms  gärde.  B.  280.  E.  f) 
puruti.  auk.  Ass.  raisi.  stain.  iHa.  Aupkift. 
b{rupur),..  Kup.  biaibi.  St 

niea    v'dnde-runor  rpuruta. 

359.  Stafsunds  backe  {i  fyrkantig  stensiätning 
vid  högar).  B.  278.  + 
^sur:  auk:  Inki:  ristu?  tin:  pioa.  cftir.  ..u.. 
ttar.  mak.  si».  kupan.  t.  viki: 

Lofo  iochen. 

Soft  Kyrkoväggen.  ,  \      R  1 1 1«.  R         (  + 

porkisl:  auk:  Siktiiulr:  pia:  i^istu:  Min:  at: 
Yik:  fapur:  sin. 


«s  _ 


361.  Utanfor  wtpenhugiSrren  B.  imS«  .  .J<4-) 
Hulmkats.  a«k.  Yilii^rtstu.  sUin. ...  iftiiL  idu|iu.. 
..o  uk...  —  ..u.  sina. 

362*  Drottninghobns  ladugird. 

Ax  B.  a83.  E.  o. 

Ikuibiarn :  ok :  YibiarD :  ok  :  Hukbiarn :  va)» 
stu:  stain:  at:  kuba:  faj^ur:  «n.  {med  vande^ 
runorl  Oar   +      Tv&Jyrfotade  djurtecknade. 


Solltuna    bärad« 

Stockholm. 

363.  Riddarhohns  kyrkodörr.  A.B.(i35)  iiaS.  ] 

r  X  auk  Austain  auk  x  Soli   x rai- 

stu  X  stain  X  pinsa  efti ur  sinKa^hMhi^i 

ans..» 

Denne    sten   har  /orsi  fastat   vor   äldste 

Runsiens  forskareSj  J.  Burei  uppmdrksam* 

hei  pd  detta  slags  inskrifter. 

364^  SÖder  Sluss.       A  x  AC  43.  B.  i36.  ]  +) 

X  Karl  »  auk  n  0|i../a   x   lilu  x  raisa  ,••  — 

X  Aurn  isD  (oi  sin)  fapur  x 

365.  Käkbrinken.  B    i36.         ] 
j^orstaiD.  auk.  Kunukun:    f>au..**  :  stain.   af- 

tlB.,.  SUD   SID» 

Solna   sockeiu 

366.  Carlberg.  A»  B.  i45.  (+) 
Sikfastr:  ok:  Ernfastr:  |»aifi:  iuku:  at:  sik. 

367.  Frössunda  S.  gär  de.  •  B.  i43.  (4-) 
Jfubirn  x  ok  x  Sa  in  x  Baia  x  raistu  x  stain 
iftia  X  |K)rfriJ>  x  boSta  iki^oru. 

368-  Jär/va  krogj  i  ülriksdalsbacken. 

B,  i42,  E.         ] 

k.  Si-rhun.   litu.   raisa.  sta  —         ..ro  — 

Med  stupiule    vände^runor  namnei    übia. 
risti.  ru(nar). 

369-  Rotsunda  gänk  vid  Rotebra, 

A.  B.  i44*  £.  ^'  4^^'  o 
Ikipure:  lit:  raisa:  stain^  |)«aa:  eftii:  fti^r: 
sin:  Söktrükja:  aakt  Raknfaslir:  sud:  hihaa: 
Eagnar:  bit:  bvuj^ir:  benaiu 

370-  Rotebro  id.  A.  F.  34 
Hulmfrip  lil  Lara  inirki  iflir...  [N.  N.  bunta 
sin?)  ok   Kvibulfr   iAe   (mpikr   sin.   A{nl    iai 
rnnar. 

"t  Stenen  hir   vid  vägröd/ning   Uifvii   fned 
jord  ö/wrhol/d, 

Brofnma  s^cken4 

371.  Glia  grind.  B.  149.     ]     + 

/kimal.  ak.  pialfi  x  jj^ii  x  litu  x  risa   x  staio 


X  j^insi  X...  ir  (a]^r  x  sia'<  i|'«Bltliutan  (3:  nian 
nutanf)  x  ^albin  Kuf  x 
372.  Stora  Angehy  dgorj  ifid  landsvägen. 

••rill'  löt  raisa  stain  iAir  Birn  fa^ur  ak  Ökri- 
fhr  X  ...  ... 

Teckningen   inkmnad   tili  C.  R.  Berch  qf 
Hr  Hermelin. 

Spänga  socken» 


B.  .5a.    ]  )(  (-h) 


(+) 
runar 
auk  X 

] 


37J.  /  Choret, 

...  stain  X  iftir  Bia..  .. 

En  grafsten,  se  Fl.  IV.  ' 

374.  Kyrkomurtn  Ax  B,  i54.  }  (+) 
Anuntr  x  lit  x  raisa  x  stain  x  — ..ra  x  fa^ur 
sin  X  auL  x  Katil  uk.  aftiR  bonta  sin. 

375.  Spangkistan.  L.  375.  (  + 
Sibvij^r:  Jit:  raisa:  j&ina:  stain:  iftir  fopur: 
sin:  Ihvij^  auk:  mi]^5ni  (o:  mupur  sinni): 
Hulrofripi:  auk:  Jufurfri^. 

376.  Sundby  bergshäli  B.  i48. 
Antvitr  x  auk  x  Kirbar  x  litu  x  rista  x 
X  pisa  X   iftia   x   Svain   x   fa|Nir    sin    x 
Katilvi  X  iftia  x  buanta  sin  «• 

377-  Flistads  ugnsmur*  B*  449* 

X  Tiarfr  —  ..sa  x  iflir  x  Ais|  x  sun  sin  x 
j^urbirn  x  hiuk. 

378.  Egby  gar  de.  B,  i53,  146.  o 
Raknilfa.  lit.  kirva  x  bru  x  j^isi  x.  iftia  x  ' A- 
nunt  X  sun  x  sin  x  ku|ian  x  Kup  x  iatbk  x 
ons  X  ant  x  uk  x  salu  x  bitr  x  j^ian  x  on  ki*^ 
(o:  kifpi)  X  tiL  Mun  likimit  iki  ntiai  x  vir|»a. 
Mu|hb  X  kir|»i  x  iftia  x   son  «  sin   x  ainika  x. 

379.  Akale.  B.   i4o.  E.  69. 

Biorn  let  x  risa  x  stain  x  j^asa  x  ift/a  x  bru» 
^ur  sin  x  ..stein  x  Ko{>  hialbi  x  ant  bans  x 
auk.  Kos  iDoj^JR.     Pä  korset,-  Visti  risti. 

380.  Rästad.  Ax  AC.  7.  C.  4r.  B.  147.  d. 
Hulmstin  x  auk  x  Haosvi.  litu.  raisa«  stain. 
iftir  »  Jtibiurn  x  fa^ur  sin  x  auk  K\v\p  iftr 
(bonda  sin?)» 

381.  Rasiad  Ax  AC.  5.  C.  39.  B.  i56.  + 
Ilasvi.  nk.  Siri]^.  uk.  Ketiiu.  litq«  raisa.  stain. 
|»ina»  aftia.  Hulmstain.  bro^-.  sin^ 

382.  Skestad.  Ax  AC.  14.  B.  i5f.  E.  (  +  ) 
Ku.  auk.  Svain.  |»aiR.  raitu.  stain:  at:  Birsu: 
fa^ur:  sin:  ko^an  {Pä kanten X  Irinfastr:  iuk: 
stain:  at:  Birsu:  bSla:  Vikar^ar:  sun:  j^r- 
kar{>as:  kpj.  ^J\i^ 

Kcrset  bares   af  ett    lamb\  pä   kanten%tt 
annat,  djur  tecknadi/ 


~  i6  — 


Serfälta  socien. 

383.  /  Kyrkoddrren.  B.  i6o,  i6a  X 

...  ]it  raisa  x  stain:  pina:  eftia  Hiu..* 
384-  Lilia  Shylstad.  B.  iSq,    1119.         (+) 

SvaiD  M  lit  n  rista  x  runaa  x  eftia  x  Torbiam 

X  bni^iir  X  siD  X 
385«  Skalby  [inom  en  aßäng  stenkreit\ 

B.  isa        (  + 

Sbialbu^i:  ok:  Uni:  iitu:  raistu:  stain:  aftir 

Ga(ki^r  stär  uiom  slingan). 

386.  —  intili  Joregäende.  AR.  B.  iSa]  (  + 

Halka.    ok.    Ulmfris.    litii    raisa    stin    ]^i 

Uifast.  fapur.  sin. 

387.  ^Vaie.  B.  i6i.  f) 
Knuti*  i  Yik  han  sum.  lat.  i  stain.  rita.  uk. 
bro.  kara.  iftir.  fapur.  uk.  incj^r.  uk«  bruj^r 
sina.  uk.  sustur. 

388.  W^ible.  B.  157,  11 14. 
Fununr  ok:  Kitilfri]^  litn:  raisa:  stain:  HIm- 
stain:   auk:   Hulmi:    i    Snistii:  i  m  t  n  a  fru 
.stin:     Akmunta    (Pd  ßUtet    inom    slinganl 
Jubn  rt 

Solltuna  Mocien. 

389.  Skillinge,  A.  B.  137.  + 
Afari  x  auk  x  jburkisl  x  Iitu  x  rista  x  runa  x 
iftir  X  Aursa  fapur  x  sin  x  auk  x  iftir  x  Vi* 
fara  x  biii^ur  sin  x 

390.  Säby  bergahdlL  B.  iSg,  i63.  (+) 
Vifiria  x  Üt  hakya  x  ili  x  j^isa  x  uftia  x  bru- 
^ur  X  sin  x  Birf  x  auk  Muoti  x  at  x  mah  x 
sina  X 

391.  yrikr  RunhalL  A.  B.  iSa  (+) 
/ka  lit  hakva  heli  |>i8a  iftia  suni  sina  too. 
auk  Bau  Ikij^ora  bau  aina.  kiarjj^u  Muki]^ 
mirki  furia  arkum  mani, 

392.  Eds  backe.  A.  B.  i4i.         ] 
Hulmstin   auk    Forkunj^r    — -  ..ast   faj^ur    sin. 
Kujb  hialbi  x  ant  bans. 

393.  Skäilby  ägor.  A.  B.  i4o.  ]  (+) 
Kurijj^  X  lit  X  raisa  x  stain  x  at  x  ITlfkei  x  sun 
X  sin  X  auk  x  Ku..  —  bropur  x  sin  x  auk  x 
at  X  Hulmtisa  x  sustur  x  sina  x 

394.  Bisslinge  källaremur.            B.  i4i«         j 
KiViAir.  vkk,  Kirf^ia  x  pu.  Iitu  ra 

395.  Bisslinge.  A.  F.  8. 

Biarn.  auk.  Svin.  Iitu.  rasa st.  faj^ur.  sin. 

auk.  ifti.  Sigtirf.  bro|»ur.  sin. 

Bd$  socien. 

396.  I  kyrkogärdsmuren.  A.  DB.  46 1*  o 
^rstin.  lit.  kai*a.  merki.  tftia.  Svin.  faj^ur.sin. 


uk.  üdau  l^ri.  bro^iur*  tin«  ]^  h?ani.  Init 
til  Kinka.  uk.  iftia.  loki^ura.  mo^iir.  sin.  Ubit 
risti. 

Denne  sien  Uefuppiiegäranär  ißSSskmb 
tili  England  och  Jorvaras  i  Oxford, 
9af7^  Eds  kyrkostig.  A.  B.  166.  0 

Rann^allr  x  lil. 
rista  ninan 
ifa.  Fast  vi. 
mo|>ur  sina. 
Onims  tota  x 
to  i  Aijj^i. 
Ku|i  bialbü 
ant  bena. 
Pä  annan  slinga.* 
Runa  rista 
lit  Rabnvaltr 
Han  rar  a  KriklantL 
vas  lisforunki, 

398.  Runby.  A.  B.  i65.  -  o 
Ikrip  lat.  iSjj^bo.  kiara.  auk.  stain.  bakva.iftiR. 
Ikar.  böte  sin.  auk  eftir.  Tan.  auk.  cftir.  BSka 
suni  sina  (Pä  en  annan  ristningl  jj^aia  buku. 
i  Rünbü.  auk.  boatu.  Kristr.  hialbi  salu.  ^airo. 
.11  skal.  at  minum.  mana.  mijj^an.  min.  Ufa. 

399.  Jrlsunda  by.  A.  B.  164.  0 

Sorfastr.    uk.    Ikiluk.'  Iitu.    raisa.    stain.  iftii. 
eabiarn.  sun  sin. 
40a  —  hro,  V.  om  byen.       A»  B.  i6a       + 
Raknfastr.  lit.  raisa.  stain.  (uk  stär  untler  slin* 
gan)  bro.  kara.  iftia  jE'mink.  fa}»ur.  sin.  An  vai 
sun.  Rakniltaa.  In  Ubia  risti  runaa. 
401*  Jrlsunda  backe*  A.  B.  167. 

Tirvi.  risti.  runar.  auk.  j^orkar.  pair.  Iitu.  bakfa 
stain.  iftia.  brüj^r  sina. 


Wallentona    hfiTad« 
Frestaäs  socken. 

402.  r.  Kyrkomuren.  A«  B.  8a  ( + 
Kufiar  X  uk  X  Sasar.  ^ia.  Iitu  x  risa.  stio. 
^ina.  iftia  +  Kirbiam  x  fa^ur  »  sin  -h  stin  « 
Vitkars  x  i  x  Svia  «  raisi  x  An  x  trabu  » 
Nurroinr  x  i  x  kniri  x  Asbiemaa. 

403.  Dersammastädes.  A.  B.  84*  (+) 
JarlabSAt  x  lit  x  raisa  x  staina  x  ^sa  x  at 
sik  X  kvikran  x  auk  x  bru  x  Bisa  x  kar^  « 
für.  ont  X  sina  x  auk.  ain  ati  aJan  Tabu. 

404.  Dersammastädes.  A.  B.  84.        )( 
Kari  +  Mqnulfs  +  ar/t  .  lit  .••...  at  x  Fru- 
sta  X  s\m  sin« 

405. 


»7 


405-  Kyrkohmren\  A.  B*  89,        ] 

..I.  iit.  r.. bro^ur  *  sin.  En  ÜbiB.risti. 

Yunar, 

406-  Dersammastades.  B.  79.     ]     )( 

407.  Dersammast'ddes.  K.  5l  \i. 
...litii  rasa  stain  at  Frustain  sud  sin  ku.. 

408.  Ö,  kyrkomuren.  A.  B.  80  (  + 
»  Tokialtr  x  auk  +  Himinkr  x  litu  raisa  + 
staina  x  eflir  +  Ulf  x  fa|>ur  x  sio  + 

409.  Dersammastädes.  B,  81.  ] 
—  ..ur  X  sin  x  auk  x  Kiluk... 

410*  Dersammast'ddes,  B.  78.         ] 

..r.  risti  j*una&  |>isa. 
pa  en  rät  rad  under  en  drake. 

411.  Hareby,  A.  B.  86.  E.  (+) 
+  Ihiki  +  Iit  X  raisa  x  stina  auk  +  hauk  + 
kiara  x  eftia  +  Biorn  x  broJ)ur  x  sin  x 

412.  —  ören.  A.  B.  85.  E.  o. 
Ailuk  +  üt  X  raisa  x  stina  x  auk  x  bro  x  kia- 
ra X  efi'in,  Biarn  x  sun  x  sin. 

413i  —  oren.  B.  82. 

Fotr  risli  x 
En  Sien  der/emle  visar  eit  tecknadt  kors.  Fl.  IFI. 

414.  Ryssbyle.  B.  1124.  +  -f ) 
Uifirk  i  Barstam.  ifliR.  U/f.  i.  Skuldbri.  mak. 
sin.'ku^an.  UifLil.  Iit  akva. 

415.  —  %drde.  A.  B.  87.  + 
TJlfkitil.  uk.  Kui.  uk.  Uni.  {>i&.  litu.  raisa  x 
stin.  |>ina.  iftia.  Ulf  fa|»ur.  sin.  kupan.  On 
biuk  i  SkulTbri.  Ku|>:  ilbi.  ons.  St.  uk.  salu. 
uk.  Kus^  {pl  Kuj^s)  mu|>iR  lianuni  lius  uk. 
baratis. 

416.  Smedby.  B.  gr.       )( 

Ikij^ura stin.  auk*  at  Kiatilv..  fapur.  sin. 

Krikfara.  K..  — 

417.  Ekeby.  B.  77.       )( 
Sihstain.  auk.   Vistain.    litu.    raisa.    stain.  ..  a. 
efliR.  Inkvari.  faj)ur. 

En  Sien,  som,  eniigt  uppgift  F.  10,  skulle 
finnas  vid  Tor  ran,  är  upptagen  under 
N,o  393. 

Hammarhy  aoeien, 

418.  Sakerstiemuren.  A.  B.  104.         ] 

X  Jafurfost  X X  i*  stain  x  auk  x  bru  x  kiar- 

ya  X   —   X   SUD  sio   X  Kup  hialbin   x   sialu  x 
ans  X 

419.  ^.  kyrkogärdsmuren. 

Ao  B.  108.  E.  a:  i53  (+) 
lluki  X  Iit  X  stin  x  rita  ...x  fa{>ur  sioxAsur« 
auk  X  Fuluhi  x  at  k  bnijbur  sin  + 

420.  Klockaregärden»^    Ax  B.  114.  E.  x  3i4*  ] 
...1..  ra..  —  na  X  eftia  k  Inkiaiti«  sun  — 
•  •in«.. 


421.  Hammarhy  Ax  B.  107.  £•  2.  3ia  (  + 
TiarfA.  Kotlsvar,  Fulugi.  fiia.  litu.  risa.  stin 
iAiB.  KiBrbiarn.  fa|>ur.  sin.  Ru]^;  ialbi  ons.  St. 
uk.  sil  uk.  Kus.  nau^ia. 

422.  —  S,  jg'drdet,  A.  B,  109.  o 
Kitilkir.  Iit.  stain  hakva.  iAia  Asur.  bSta-  sin. 
auk  Ulfa  iit  hakva  iftia  Biarn. 

423.  ^ikj  JV.  gärdet.  A.  B.  102.  +) 
Giulakr  Iit.  raisa.  stain  eftia  sun.  sin.  Fnkifast. 
auk.  Inkvaa.  /uk  at  bropur.  sin.  In.  Ubia.  ri- 
sti. runa. 

424»  —  andra  gärdesbacken.         B.  11 29.  ]  (  +  ) 

..r  +  aukHulmfastr  X  li..  —  ..na  x  ifltia  Hulm- 

kia  +  faj|[iur  sin  trink  hifan. 
425*  Dersammastädes,  B.  11 29.  "] 

uk  X  k..  —   • 

426*  Dersammastädes.  B.  1129.         ] 

Bain..  — 

427.  f^iks  ängsbacke.  Ax  AC.  37  B.  112.  +) 
Olafr.  auk.  Kunilr.  litu.  raisa.  stain.  ifta.  Kuna. 
sun.  sin.  uk.  Kalil.  Iit.  iftia.  bropur.  sin.  Ubia. 
risli  runa. 

428.  Skälby,  JV.  hage.  A.  B.  ii5.  + 
Biarn  x  uk.  Ihulfastr  uk  x  Jon  x  litu.  kiara. 
bro.  tit.  J)orslin  bro^ur  sin  Ubia.    risti    runa. 

429.  fVilunda  SV.  om  byen. 

A«  B.  ii53.         (-f) 
Kupulauk.  Iit.  stain  bakva  ifiia  Forkun  bonta. 
sin  auk  KiliCR. 
430*  ^ilunda  agor^  mellan  Lot  och  Korpkulla. 

A.  B.  106  (  +  ) 
Forküpr  x  auk.  ^urir«  lata,  reisa.  steina.  |»isa. 
ifta  fa^ur  szn.    Ititil.  Ko{>.   hilbi   ant  x  bans« 

431.  Smedby  ängs  tä.  A.  B.  iir.  + 
Vibiarn  Iit.  hakva  stain.  iftia  Kuna  totur 
kunu.  sina. 

432.  —  r.  hage.  A.  B.  ii3.  ]  (  +  ) 
Vibiarn  X  auk  X  Huskarl  x  litu — •. itain  x  ifltia 
X  Siba  X  fa|>ur  x  sin. 

433-  Harg,  mellan  hogar,         A.  B.  joi.  +) 

Huimntis.  Iit.  kiara.  raiarki.  at.  Jufirfasl.  totur.sin. 

434.  Hargj  Odensholmen  {i  en  läen  stenkrels). 
Kunar.  sun.  Farulfs  litu  uk'.  Hulmtis.  kerpu 
X  mierki.  efltr  por|».  sun.   sin.   In  Ubia.   risti. 

435.  ffargs  (]varn.      A»  C.  58.  B.  55^.  -f  ^ 
Inkihvaltr    med    vände^runor)    x    In k  mar    x    ' 
Karl  X  litu  iel  +  sus  +  tur  sini. 

Pä  slmgans  andra    dndal 

Inkri^  Iit.  kiara.  bro  +  iftia.  Inkikiari  -|-  totur 

X  sin. 

Ordet.\  sinis,  i  hvilket  bägge  satserna  slutas, 
horer  tili  dem  bägge  och  bor  säledes  tillen 
del  läsas  2  ganger.  En  nägot  olika  teck-^ 
ning  af  samma  inskrift  finnas  F.  32.  Tab. 

5 


43&  Dersammastädes.  Afi.  55a,  o 

Sik^i^i'  X  auk  x  lokrar  x  auk  »  Jarlabanki  « 
litu  rista  ronaR  .  at  Inkvar  x  fa^ur  x  sin  x 
auk.  at.  Raknvalt.  bro^ur  sin  + 

437.  Dersammastädes.  A.  B.  55^  o 

Strif  {pi  Estrip)  x  lil  x  bio  kiara  x  iftiR  x 
Ikvar  X  bonta  x  sin.  auk.  at  x  Kakuvait.  sun 
bans. 

438*  —  Andra  sidan  Hargs  ä. 

Ax  B.  io5:  E.  F.  32.        ]] 
Olaifr   X  lit  x  bro  x .  kiarva  x  auk  x   Svain  x 

—  ..  arl auk  x  Imlauk   x  lit  x  hakva  x 

Main  x  iftA  x  Karl  x  bonta  sin. 

439.  Hargs  ä,  vidgamla  bron.  A*»  B.  98.  +) 
Kunar.  snn.  Farulfs.  lit  kiara.  mirki.  üv  sial. 
Jufurfasi.  stiubu.  sin.  totur  Hulmtis. . 

440*  Dersaniniasiddes  tvärs  öfver  den* 

E.  i:  388.     ]  ] 
"Synes  varit  curiösj  finnas  allenast  nagre 
Runor  avar^* 

441.  Tjursäker  {i  stensättning  bland  högar). 

B.  99.  (+) 
X  Sibi  X  auk  x  Äirmuntr  x  auk  x  ^oria  x  litu  x 
raisa  x  staio  x  iftia  x  S..  Han.  to  x  austr  x 
sun  X  Kismunlaa. 

442-  Triminge,  S.  gärde  {vid  sma  stenkretsar). 

A.  B.  100  (+) 
H...  X  lit  +  raisa  x  staina  +  iAia  x  Olaif  x 
sun  X  sin  +  auk  +  iftia  +  Kitilmunt  hvopur  x 
sin  X 

^l^  .Dersammastädes.             D.  3:  i86.         ] 
...  auk  Kiluk  litu  raisa  stain  iftir  O 

444^  Bromby,  i  gärdet.  A«  B.  iio.         + 

furi.   auk.    Frustain.    litu.   raisa.    stain.    iilijEU 
urstain  bra^ur  sin. 

Wallentuna  socken. 

445-  f^id  kyrkodörren.  A«  B.  60.  E.  ]  (  +  ) 
Jarlabaki  x  lit  x  raisa  x  stain  x  |>ina  x  at  sik 
kvikvan  x  han  x  ati  ain  x  Tabu  x  alan  x... 
.r,  ont  bans. 

^tß.  Sakerstiedorren.  A.  B.  74.  E.         ] 

paniltr.  uk.  Oifilr.  litu.  stain.  efÜA.  fapor.  uk. 
Ero|»ur.  sin. 

447.  Dersammastädes.  B.  74      [    )( 

448.  /  klockarestugu  spiseln.      A.  B.  61.     ]  ] 
Sikir.  inl  a£.  sa.  slikum  mirki  ur  bru...  kar- 
J>i  at  sin  fa^Kir  Vap. 

449*  Bellcstads  hage  vid  Jvaviken,  {invid  en 
fyrkantig  stensättnine,  kailad  Arkiis  tingsstadj 
och  genom  en  stensättningsrad  Jarenad  med 
följande  sten  N.-o  45o). 

B.  56,  5a,  54...  + 


18  — 

0 

...  uk.  Arkil.   tk,  Kui.  j^ia.  kari^u.  iar.Biki 

ab munu.  iki  mirki  mai&i.   vir^a.'  pan. 

Ulfs,  sunia.   iftia   Kir ^in.   svinaa.  at 

sin.  faj^ur. 
450»  —  den  andre  stenen.        B.  53,  54  0 

ristu  staina.   |>asi  afvan.  Uk  in  mikia.  at  jar- 

tiknum  uk  kiVi^i.  kas  alviri^  ufon  i  kra 

..ti..kiatit  lata. 

Ifnder   ristningen^    pä   serskild   rad   utan 

slinga  eller  vanliga  linier.' 
Kuitir  ik  stin. 

Ordet  ja-rtiknum  är  sä  deladt,  da  det  ej 

künde  ristas  i  samma  slinga. 

451.  Mdllby,  Ö.  gärde.  B.  73.         )( 

452.  Mölneby,  Sö.  slottshagen.  B  68.  (  + 
•  Holmlaub,  uk,  Bolmfrz^.  lata,  reisa.  staiaa. 
eftia.  Pasta,  uk.  SibfasL  sunu  sina.  §ia  to  i 
hvita  va^um: 

453«  Oällstad,  S.  ängen,  vid  gamla  vagen. 

A.  B.  ii35.  + 

Halfntan.  auk.  Tubi.  litu.  risa  x  stio.  at  x 
Huta.  fa^ur.  sin.  sun.  j^orbiarn.  Ubir.  rista. 
rtla  + 

454.  Gällstad.  A.  5:  194.  F.  39 
Tosti.  uk.  Sikvij^r.  uk.  Sikmar.  litu.  raisa.  stain. 
iflir.  Tubi.  fa^ur.  sin. 

455.  —  -^.  gärdet.  A«  B.  58.  +) 
I^invi.  uk.  Austain.  uk.  ülfr.  uk.'  Olafr.  litu. 
raisa.  stain.  iflia.  Halftan.  fa^r.  sin. 

456*  Kusta  {vid  sma  stensäJttningar).     B.  72.    0 

Ulifa  X  auk  x  ^uria  x  auk  x  Tula  ristu.  stin 

X  ^ioa  iHia  Kvikun  ku|>an.  b5ta. 
457»  —  -^-  'vid  byenj  i  kanten  afen  Uten  stenkrets, 

A<»  B.  71.  0 

Ilifr.  uk.   Osrountr.  uk.  Istain.  litu.  risa.  staio. 

aAia.  Olaf,  fa^ur.  sin.    in.   Ku|»luk.    at.   Tan. 

sun  sin. 
458.  Kusta.  A.  F.  4o. 

Airikr.  auk.  Svin.  auk  Tuna.  sito.    stain.  ^ina 

ifUr.  Ku^munt.  fa^ur.  sin. 
459*  Linda,  Gullbrons  S.ända.    A.  B.  65.       0 

Astrib  lit  reisa.  ^ina  stain.  eAia  sud  sin.  Svain. 

auk.  Ulf  X  bonta.  sin. 

460.  —  S.  ändan.  A.  ß.  67.  +) 
Ulfs  arifar.  i.  Lintiu.  lata,  raisa.  ^ina.  staina. 
ifia.  fa|»ur  sin.  uk.  bropur.  uk.  bru.  kiara  i  » 
Vistti  tiiuk. 

461.  —  Gullbron.  A.  R  6a.  ]]    (+) 

Kar^ir  auk.  Fuluhi rif  auk    Sibi  a....k. 

Sihvitr.  |ieir  bere^r  {annan  slinga.- iBta^reuau 
l^ina.  stein,  at  fapur  snuf  (o:  sin  üfT).  auk. 
ovein  bro^r.  sin    Ko^  hialb 


462-   Sürsia   6*   gärdej  vid  ganila   vagen   tili 

Gullbrofu  A  B.  70.  o 

Fasti.  liL  faakva.  runar.  ^isar.  ifta  Fastulf  sud  sio« 
463*  Berga,  drakahäU.  Ax  F.  38.  ... 

FastL  iit.  hakva.  ruDar.^i6ai*.iAA.Fa8tuJf.8iin.sin. 
464*  M'dllösa  N.^gdrdt,  vid  ätthögar.  £.  66.    o 

Fasti.  Iit.  hakva.  staiD.  üIb.  Fastuif.  sun.   sin. 
465.  MdUösa^  gdrd  A.  B.  69.        (  +  ) 

Rau^r.  auk.  Biarn,  litu.  reisa.  stein,  afta.  mak. 

sin  Sikat  Ku^  hialbi  ant  hSs. 
466*  Mdllösaj  Stenoren*        A.  B.  S'j.  ... 

Kaslauk  Iit  hakva.  stain  iftia   Katil.   bi*o^ur. 

sin.     Svain  mti. 
467.  Grenna  N.  gär  de.  A«  B.  64.        (+) 

Ulkil  X  Iit  X  raisa  x  istain  x  iAia  x  Kraistain. 

bru^uri  sin   auk  x  Kuntru  x  ifti  sun  sin. 
(A^  läser  namnet  Fraistain) 

Wada  socken. 

468*  Benh^mmars  ägorj  vid  stora  stenbron» 

[A«  B.  97  o 

X  Finvi^r  x  risti  stin.j^ina  x  iflir  x  bru^ur. 
sin  X  J>ur|>r  x  j^ialfa  x  sun  x  Ku^  faalbi  x  3t 
hSns  X  auk  x  Kus  x  muBiji  x  Han  karj^i  bru 
X  at  bru^ur  x  sin  auk  Osa  niu|>iii  ^iBa. 

Angarns  socken^ 

469.  /  Kyrkomuren.  A»  B.  94  Df .  468.  E.  o 
piakni  uk.  Katirfa  uk,  Svina/tr.  uk.  ^urulf.  ^i& 
litu.  risa.  stan.  Bina  eftiR  Tuki.  fa^ur  sin 
On  fürs.  uti.  Krikum.    Ku|>  ialbi  SL 

470.  /  fyrkodörren.  A.  B.  80.        ] 

—  ..itu.  stain  hakva  f..  —  ' 

471.  Dersanimastades.  A.  B.  90.         ] 

—  ..ilfB.  iak. 

472.  Dersamniastades.  B.  92.        ] 
Arikia  x  auk  x  Ikui  x  litu  x  raisa  x   stain  — 

—  Biurn  x  fa^ur  sin  x 

473.  Fid  kyrkodörren.  A.  D.  3:  196.  E.  i.  25i.F.3. 
Biurn  x  auk  x  Rikvhtr  x  Jitu  raisa  x  stin  x 
aftia  X  Svin  x  fostrsun  x  sin. 

474.  Jstads  hälL  B.  96.  + 
Finvij^r  x  auk.  HulmkaiE  x  litu.  k^ra.  merki. 
at  Holrokut.  faj^ur.  sin  x  Ij^invi.  at.  bonta  sin. 
Ubi&  iak. 

475.  Rockelstad.  B.  q5.  o 
Ulfr  auk  j^urmontr  auk.  Karaal.  lata,  reisa. 
^i^.  stina.  |»ar  x  iHi.  fa^ur.  sin. 

476*  Dersammastädes.  B.  gS.        (+) 

Ristu»  nierVi. 
at.  man.  ielan. 
sunir.  aiku^ir 
at  sin.  fa^ur  SterLar» 


»9  — 

Pä  korset.'  Ikil  riti  stina. 

Bägge   stenarna,   N.-o  fyjS  odk  47^»   f^''^ 
tillsammans. 


Oaby  socken. 

477-  P^id  fyrkodörren.  A.  B.  1 1 7.     ]     + 

—  ..rki.  eftifi.  Tnkihvalt  sun.  sin.  ..ikuni..  — 

478.  Svistad,  vid  sjön.  A.  B.  117.  ...(•!•) 
KunJB  uk  Inkialtr  uk  iluhi  ^ia  litu  riti  rita  stain 
^ansi.  ifitB  Haaltak  inu..  (rum  for  ytterligare 
ristning), 

Iiiskriften  är  hei  och  hallen   med   vande- 
runor» 

479.  Lilla  Karby.  B.  1 16.  o 
Frustin  x  uk  x  Kati  x  i  x  Kutiki  x  |>iB  x  litu 
X  risa  X  stin  x  |>ana  x  uk  x  Birsa  x  iftia  x 
Kvikbiarn  fa^tir  sin. 


Seminghundra    härad. 

Skknila  socken. 

480.  Fram/or  vapenhusdörren.    B.  87.    2  )( 

VifaiB  iit    +    stain  hakva FiikQ.  sun 

sin.  — 

481.  /  Kyrkomuren.  B.  44*  £•  (  +  ) 
Inkivaltr.  ok,  Kislauh.  litu  hakva.  staina.  iftr. 
][nkirunt  sun  sin« 

482.  —  SF.  muren  A.  B.  n33.  P.  3i.  ]  ]  (+) 
Jubiarn  x  raisti  x  staina  x  eftia  x  Subiarn 
(o:  Sikbiarn.  Ax)  fa^ur  sin  x. 

483.  Kyrkogdrden.  A.  B.  43.  E.  (  +  ) 
j^urvi  X  Iit  X  raisa  x  stain  x  iAia  +  Halftain 
+  mirki  +  mukit  iftia  x  man  ku]^an. 

484>  Ekeby  gdrde,  Skänila  backe. 

A.  B.  39.  o 

Jaruntr  uk  Jarl.  u^  iSTunifi.  Ikimar.  uk.-v  Kitil- 
vaB.  litu  kiara    miarki.    iflia   Inkvar.    broj^ur. 
sin     In.  ÜbiB.  risti. 
485.  Solna  bro.  A.  B.  4i.  F.    ]     +) 

+  Justin  +  auk  x  Jurnntr  x  auk  x  Biurn  x 
^aiB  +  bürü|>r  x  risbu  ...  —  ..stin  x  Trums 
X  fa^ur  x^  sin  -f  Kup  x  ihlbi  x  ons  ant  x  auk 
X  siiu  X  für  +  kifi  +  onum  x  sakaa  x  auk  x 
sQtiB. 

X  Hi  +  mun  +  ligia  + 

mef  +  altr  +  lifia  + 

bru  +  ar  J  +  slagin  + 

i  +  rif  X  cft  + 

kuBir  +  svinaa  + 

kar]^u  +  at  X  sin  x  fa^ur  » 

Mo  X  igi  X  brutaa  x  kuml  + 

betra  +  ver Ja  + 


—         .  ao  — 


486.  Tjustad.  B.  45.  ]  ..• 
— '  ...  X  ^ina  iftx.  ...iT  x  bru^ur  x  sin  x  auk  x 
KuriB  +  iflia  x  sun  sin  x  kuj^an  In  x  var^ 
tSLupr  —  ... 

487.  Skalnestad,  NF.  vid  byen.  B.  38.  (  +  ) 
Vi  tan  lit  raisa.  stain.  |>insa.  eAla.  sun  sin  uk. 
Karl.  eAir  bro|>iir  sin. 

Pä  kanten.' 

Siula  sirin.  mariu.  raa^ki  afliit  Utiiir.« 

488.  Kimstad.  B.  4o.  )(  (  +  ) 
Kulfikfi.  lit  hakva.  stain.  auk.  Biarn  — 

489.  Kimstads  oren,  stenbro.  B.  4^.  £.  2 :  61.  ( + 
Kitilvi.  auk.  Kiau  ^au.  ris|>i.  stin..  {>insi.  iAia. 
Justin,  uk.  An(hunti'). 

ihlbi  Kuf> 

a  on  hit  juis  (3:  l/us?) 
aifikft.  jufur. 
iar|>an  (hiintr?). 
E.  läser  icke  kiau  ^au  utan  Kitn|)ar. 
4t90'  Stenstads  backe.  A»  ß.  46.         (+) 

piu{>bur^  hü  lit  rita  stin.  j^tua  ibtin...  —  ... 
hialbi  an  hös. 

491.  Benstads  hage,  B.  47«  o 
Fuluki.  lit«  hakva.  stain.  auk  j^aia  Arluka 
baj^in  brüpr.  e/lia.  Mana  fa|iur  sin. 

Mariims  socien. 

492.  I  Sakerstiemuren.  B.  ii5a.  ]]  {  + 
X  ^ilinifr  uk  ]^ur..  —  ^  stain  x  iflLiR..  Frai- 
stain  y  fa|>ur  sin  auk  Ulf man  sin. 

493.  Husby  ören.  B.  iia8.  (+) 
Hulmkir  x  auk  x  Sikru^r  x  ^aia  ristu  x  stina 
X  |>isi  X  iftia  x  Svin  x  sun  x  sin  x  sibburin. 

494.  —  '»^'^  landsvägen.  B.   14.  ...     (  + 

i/tiR*  Stin.  sun   x   sin   uk   x   kar|>i  + 

bru  +  furia.  ans  x  saln  x  Ba^  statu  hia(?  eller 
ba|>stata  hia..?) 

495.  Lundby.  B.  11.  + 
Kuri^  uk.  Ku|»luk.  baa.  litu.  risa  stin.  ^ina 
ift.  F.  fa|>ur  sin.  uk.  iftim  Oisur  bunla  sin. 
ra|>isi  (d:  rab  hisi?)l 

496*  Snotestads  lergshall,  i  byen.  B.  9.  (  +  ) 
X  Inka  X  lit  x  risla  x  runaa  x  iftiR  x  Rakin- 
fast  X  bonta  x  sin  x  Han  x  ati  x  ain  x  bu  x 
bina  X  ifliR  x  Sigfast  x  faj^ur  x  sin  x  Ku]^  x 
nialbi  x  ant  x  paiaa  x 

497.  Snotestads  gärde.  B.  10.  (  + 
X  Inka  X  lit  X  raisa  x  staina  x  auk  x  bro  x 
kiara  x  «ftia  x  Raknfast  x  bonta  sin  x  Asur  x 
vaR  X  huskarl  x  bans  + 

498.  —  "ifid  landsvägen.  B.  12.  (+) 
X  Inka  X  lit  X  raisa  x   staina   x  |>asi  x  iftiR  x 


Raknfast  x  bonta  x  sin  x  Han  x  vaR  x  bro» 
|>iR  X  Kuri^aR  x  auk  x  £stri|>aR  x 

Tvänne   sanima  man  angfiende  stenar,  [fr. 

Fl.  VII. 

499.  Granby  tä.  B.  i3.  + 

Surstiii.  uk.  RaknfriR  ]^u  ristu  stin  |>ina  « 
i&  X  Biurn  x  i  x  Kranbi  bnibur  x  Kalfs. 
anum  vint  VikmuntR  x  Ku^  ihlbi  x  on.  bot 
un  X  salu  X  bitr.  |>an  x  an  kar^i. 

Orkestads   sochen. 

500.  /  kyrkodorren.  B.  6.        ]  [ 
tain.  iHB.  Brusa  x  ... 

501.  /  vapenhusdorren,  B.'  3.        ] 
Ku^snon  —  ..n.  ifltiR  fafur  sin 

Pä  andra  slingor,'  Biaornu{^. .. 
Utom  slingorna  qfvantilll  Kitii  risti. 

502.  Sakerstiemuren  B.  8.  (+) 
Ulmi  X  lit  X  risa.  stin.  ^ina.  uik  x  bru  x  bisi. 
iftia.  Iru  x  fa^ur  sin  x  uskarl  x  Nik.  frupaB 
X  (eller  Ink.  rru|>aR?). 

503"  Kyrkogärden,  vid  vapenhuset.  B.  5.  0 
Ülfr  X  lit  X  risa  stin  +  ^ina.  iftia  +  Uoim. 
fa|»urs.  bru^r  sin  pia  buku  ba^iR.  i  Baristam. 

504.  Söderby  gärde.  B.  (4,)  111&  0 

IkiavoR  lit  raisa  x  stin  x  ^aisa  x  iftia  x  Kalf 
X  fü]^ur  X  sin  x  auk  x  aftia  x  Fku/x  bropa  sin 
X  auk  iftia  x  Raknvi  miu  sina  x  HuilbixKup 
X  salti  j^iaa  x  auk  x   Kus  x  mu|>iR. 

505*  Dersamniastädes.  B.  7.         (  + 

—  ..in  -^ pansL  iftia.  Äalf  x    buru^ur  — 

506.  Orkestads  yttergärden.  ß.  a.  0 
Karsi.  uk  ..I..  ..am  baia  litu  raisa  stain pioo. 
aftia  Ulf.  faj^ur  siii.  Ku^  hialbi  hons  ...  auk 
Kus  rou]^ir. 

507.  Berga  Runhäll  B.  i.  D]^.  38i.  +) 
HeniTk  +  uk  +  Sialfi  +  uk  +  Johan  x  ^eia  x 
lata  hakva  -f  ifta  +  faj^ur  sin  x  Finvib  +  uk 
•f  Varkas  +  uk  x  Rahnfri]^  +  uk  mopur  sina 
X  uk  +  at  +  Ikiker^i  +  uk  +  at  +  Kalf  x  uk 
+  Kiar^ar  +  uk...  at«  Han  ati  «  ein  x  alt  Fürs 
X  f  ai  X  varu  +  freantr  +  Inom  slingani  f  va 
X  Kob:  hialbi  x  ant  j^aira  +  Viseti  +  risti  + 
runa  pisa. 

Frossunda  Mocien. 

508.  /  kyrkodorren.  B.  5i.  (+) 
Rahnfribr  litl  rt.  stain  ^ino.  aftia  Biurno  sun 
baiaa  KitilmuntaR.  Hon.  £1  a  ViVIfiti.  Ku^ 
hialbi  hons  ant  auk  JSTuj^s  nauj^ia. Osmunr  mar- 
kaj^i  runaaritar. 

509. 


31 


509>  Öslunda  gärd.  B.  So.  D{».  494.  ]  (  + 
Vikitil  j«  uk  X  Usuvi  ...  —  ..u  x  risa  x  stin 
X  |>ina  iftiÄ  +  Ustin  +  faj(wr  sin  ku)^an  x 
On  fürs  X  Uli  x  inij>  x  aja  x  slibin  x  Ku^ 
hialbi  5t. 

510.  Ouerstad.  B.  49-  +) 
X  Sihlauh  X  jlt  X  stafoa  x  lita  hiflta&  SihYi|> 
sun  siD. 

Skeptuna  socken, 

511.  jinestad,  B.  22.  + 
j>urslain.  uk  ^ihn.  uk  Sialfi.  J)aim  hit  Kila 
mu|)iR.  |>air  jitu  rita  stain  |»inObtiR  (o:  |)//ia 
abtiis).  Sihat.  fapur  sin.  Ku|>   hialbi    hons    äf. 

512«  Jaderstads  spismür,  B.  20.         ] 

—  ...  stain.  hakva.  iftiR  ...  — 
.513-  Jaderstads  tomt.  B.   17.  + 

Erefast.    Atala    x    auk.    Stain  j^aia.    litu.    rita 
stania.  at.  Biarn.  uk.  Hulma.  rita. 

514.  —  Ö,  gärde.  A*  B.  19.  o 
Kitijfastr.  niksufaihri  x  Jutr  x  ^aia  x  litu. 
slain  X  iftia  x  Inkialti  x  ra|>ur  sin. 

IKäil/astr  Nifs  Ufaih  Finiutr  &c.  A»] 

515.  —  ^^.  gdrde.  A«  B.  23.         ] 
Karsi.  auk.  Kar/  •••  —  ...  sin.  Han  vaB  tau^r 
i.  hvita  va|)ura. 

516.  —  herg.  AO  C.  5^.  B.  24.  o 
X  |>urstain  x  hiak  a  hil  iAia  £rinmunt  s  uxn 
X  sin  X  auk  iftia  x  Kairbiarn  x  faj^ur  sin. 

517.  —  dng.  A«  B.  21.  X  •••  + 
Ulfr.  /hkvar.  Hulfastr.  Kairi.  {>aiR.  at  broj^ur. 

sin...   [piakn,  Jbrs  uti  ok?) li   B/ur/i  fa« 

j^ur  sin  bro  kir|»u      Ku^  hialbi  siiu. 
,,.{Kislauk  li)t,    hakva.    at    sun    sin.  Sb..fla.. 
(o:  Sbialtbupi  hP) ; 

Stenen  skadad/  Runornas  strek   ofta   satte 

vid  slingorna  säsom  stafvar. 
518*  Lofhamra  backe.  B.  26  ...  o 

Kitil  X  uk  -  Brunkitil  x  j^ia  ristu  x  stin  x  Bjna 
X  iftia  Ulf  i  LuAQbri  (a:  LufSbri)  x  fa|>ur 
si(n  kupan  Kup  hial)bi  ans  x  5t  uk  x  sal(u 
uk  Xupsm)t\^\R  bitr  x  |»an  han  x  kir|»i  til. 

519.  Harestad,  Ö.  gärd.  B.  25.  +) 
Svärlaslig  inskrift. 

520.  Örbx  spishdlL      B.  27.  DJ>.  468.  E.  ]  )( 

—    litu.  rita.  stain  |»ino.  iftia  0^ov.«an 

Hon  Hl  o  KriklonttL  Kup^  hialbi  sal. 

521«  —  garde.  B.  18.  •••         o 

Jarbi.  iit.  stain.  aftB»  %um  silia.  tva.  ;..  -— 

Lunda  socken^ 

522-  Ö.  kyrkomuren*  '    A<»  B.  29.        \ 

.  Kutliauh.  auk*  Hulma  litu:  arisa:  stain:  ^insa: 


afti:  Svain:  brufur:  sin:  Vakrx):  arfva.  Kuj^J 
hialbi:  ant:  bans:  auk  Kus  m(upiB). 

523.  ^»  vapenhusväsgen.  A«  B.  3o.  •  o 
Suni.  riti  x  stan.  oOiarj^i.  bro.  iAia  Sihbiarn. 
ak.  {>iahn.  Suni.  risti. 

524.  Under  vapenhus  harnet.     A*  B.  3i.     ]     o 

ülrafrij)  +nk  +  Ulmfaslr + 

bunla  +  brufui-  +  sin  sun  +  Ku|>riks  x  i  Mu- 
ribu  buk. 

525.  Jfngeby.  B.  a8.  + 
Rahnfri|>r.  Iit  rasa  stain  |>ino.  aftia  Biurn  sun 
{>aira  Ketilmuntaa.  Ku|>  hialbi  hons  5t  au/t 
Kii{>s  rauj^ia.  Hon  fil  a  Virlanti.  In  Osrauntr 
inarka|>u. 

Vidho   socken. 

526.  Pa  kyrkogärden.  B.  33.  +) 
Ika  +  let  +  kiara  +  bro  +  ok  +  stain  x  rita. 
iflia  +  Rahna  x  sun  sin  x  ok  x  Rahnilta  x  iftis 
boanta  +  sin  x  Stain.  {med  vände^runor .-  risti. 

527.  Kyrkovreten.  B.  36.  o 
Sikfastr«  auk.  Ainlauh  |>auh  litu  rita  stain  ^ino 
aHia  Vinoman  sun  sin  Hon  var^  tauj^r  i  Bubi. 

En  man  tili  käst  och  en  fogel  Uro  tecknade. 

528.  Helgdbjr.  B.  34.      ]J 

a)  ...  uk  iSTautr.  j^aia  litu  ...  —  ...  untr.  mar- 
ka]^  ... 

b)  ...  — 7ui;i:fara  x  um..  ^.. 

529.  PFalamby  g'drdesbacke.  A<*  B.  32.  + 
Kunar  x  auk  x  Ketilau  x  litu  x  stain  x  rita  x 
ok.    bru  X  kiara   x   iftia.    Oloh    tutur.   sina. 

Pä  serskild  rad,'   In    Svain  risti  runar. 

530.  Jsby  gdrdesbacke.  B.  35.  E.  +) 
Svain  x  ok  x  Ihulfastr  x  |>aiR  x  stain  'x  ritu 
X  ok  X  bro  X  kiar|>u  iftia  x  Ihul  fa|»ur  x  sin 
ok«  Aselfi  muj^ur  sina. 


Erlinghundra   härad. 

Norsunda  socken» 

531.  Husby,  ären.  B.  181.  E  o 
|>uriR.  auk.  Hruba.  litu.  raisa.  stain.  ^insa  if* 
teR  X  Burkulf.  /a{>ur  sin. 

532.  Roser sberg,  trdgärden.        B.  186.    ]   )( 
Kui  Iit  ...  —  ...  iftia.  La..sa.   sun   sin.   Ku^ 
hialbi  ant  bans. 

533.  Dersammast'ddes.  B.  188.  ...     (+) 

x|  raisa   x   stain   ^ina   x   iftia   Biarn  x 

s{iin  sin) 

6 


—  aa  — 


534«  Roserstergs  garde.  B<  iiaa.         3 

—  ...  ^nuntr  x  litu  x  raisa  stein  x  e(ÜR  * 
Ku|>(nar  x  fapur  sin  .*,  -—  •••  bunia.  ku- 
]^an  X. 

535.  —  djurgard,  V.  vid  sjon.  B.  189,  (+) 
Kitilvi  lit  ra.  ..in.  eAa.  Ketil.  fa^ur.  sio.  auk 
Kürip.  effca.  boota.  sin. 

536.  Wickehy,  i  hyen.  B.  i83.         ] 
Kunar  x  auk  x  Kulauk.  litu  x  raisa  x  st.«  — » 
ifti^  X  Viki«.  X  sun  x  sin  x 

537*  BryHadj  Steninge  dgor  vid  landsvägeru 

Ax  AC.  36.  B.  184.  E.  I.  aaS.         + 

^urfastr  x  auk  Kitilvi  x  ^au  x  litux  stain  x  r.« 

itiR   (ibiR    6.)*    ^urstaio    x   fa^ur.    sin.     Ku]^ 

hialbi  hont  hons. 
538.  Linsunda  backe.  B.  ii3o.  + 

Runorna  äro  tydliga,   men   gifva   icke  van* 

liga  ord. 
539*  Linsunda  agor^  nära  fVerka  qvarnar. 

A.  B.  i85.        (+) 

{»orstain.  lit.  raisa.    stain.    ^ina.    eftir.   Janint 

sun.  sin. 

540.  Norslunda.  B.  190.  (  +  ) 
f>aun.  Kulfinkr.  auk.  Stinfrij^r.  auk.  Sikfastr 
Jitu.  raisa.  stin.  f  inOftiR  (o:  pina  aftiv).  Au- 
stain.  Kunar  suns.  at/  vaia.  {vände-runor^  Ku]^ 
hialbi  hon^  silu. 

541.  Husby  ägon  Ax  B.  i8a.  4- 
BurkulfB.  uk.  Ku^luk.  h\i  ristu  stin  ]^!na  x 
iftiB.  ^urbiarp.  sun.  sin.  ku|>an. 

Husby   socken» 

542»  Sakersiiemuren.  B.  178.         + 

X  purkil  X  auk.  Siafr.  lalu:  risa:  stainil  ...  — 
..a  X  kau|>an  x  auk  x  Hi^infast  kuna  häs: 
Ku]^:  hinlbi:  ant  hans. 

543.  *$*•  kyrkomuren.  B.  177.  o 
X  Biarn.  Finvi|>aE.  sun.  lit.  raisa  stain.  eflia 
sik.  sialvan. 

544.  ^.  stigluckan.  B.  177.         ] 

—  ...  kiara  ...  —  Kitil.  ra|»ur  ...  — 

545.  Broby.  ^'  ^79*         "] 

Sik  biarn:  sati: 
iftiR:  sin:  fa^ur: 
stin:  aimükin: 

i  s '  — 

Kana:  auk:  Sutari  ristu:  stm. 

546.  Tolstad.  B.  176.  + 

..ikvi rbiarn.  litu.  kiara.  bru.  at  j^iakn. 

fajbur  sin   ... 

l>ru  uteglömdtj  satt  under  roden/  slingor 
pa  kanten. 

547.  Arberga.  B.  180.         ] 
jETrürikr:  1 —  •••  ok:  ift..  — 


Onsala  §oeten» 

548.  P  restgar  den.  B.  i8o.        1 

Arntvi  li^ i^:    kia».  —  ok:   Finvip: 

ok:  Irnmüt  — 

549.  Hargs  tä.  B.  173.  0 
Iknl  X  auk  x  Biurn  x  litu  x  raisa  x  stain  » 
eftiR  |>urstain  x  faj^ur  sin. 

En  man  tili  hast  och  en  fogel  synas  iteck* 
ning. 

550.  Harg.                                   B.  180.    ]    )( 
...  uk.  Faslkir miniR  +  litu x. risa 

551*  Steninge  [inlagd  i  en  brygga) 

Ax  AC.  35.  + 

Harlaif  +  auk  +  ]^urkar]^r  +  litu  +  raisa  + 
stain  +.^ina  at  +  Sabi..  fa|>ur  sin  +  Is  sturj^i 
+  austr  4-  skibi  +  ma]^  Inkvari  i  AstalSlCL 

552.  Dräpstad.  B.  172.    ]    ) 
..liszfara.  auk.  K..  •^  •—  .«r.  sin.  hon  tuiKri- 
kum 

553.  N'dsby  hage.  A»  B.   169.  E. 

+  Inkifastr  x  Jic  x  raisa  x  stain  x  f>ina  x  at  > 
jborkii  X  fa^ur  sin  x  auk  x  at  x  Kuoilti  mo- 
pur  sina  |»au  trukna^u  ba|>i. 

554.  Framsäkers  g'drde.  Ax  B.  175.  + 
Hemik.  auk  Huimi:  ristu:  sl/n:  ifti:  Fiavar^: 
bropr  sin.     Ku|»  hialbi  ]^em. 

555.  Hofva  källare.  B.  171.  ]  (+) 
— :■  ..la  stain  brti — 

556.  Bromstads  gärde.  B.  I7r.  (+) 
Kulfinkr  X  Jit  x  raisa  x  stain  x  at  x  NisbidiD 
X  fa|)ur.  sin  x  auk  x  Kilauk  at  bonta  sio. 

557.  —  S.  garde.  ^  B.  17^  (+) 
X  Ulfr  X  auk  X  Hirbiarn  x  atik  x  ^isbiani  m 
auk  X  Himinkr  x  litu  x  rcsa  x  stain  x  at  « 
Borkilf  faj)ur  x  sin. 

Su  Olofs   Socken. 

558.  Lö/stadholm.  B.  192.  E.  + 
Furku|>r  x  auk  x  Komal  x  litu  x  rasa  x  stain 
X  ^ino  a.btiR  x  Una  x  fa^ur  x  sin  x  Ku]^  hialbi. 
anta  Una. 

559.  —  iV^.  i  gärdetj  vid  hogar.     B.  193.     (+) . 
Sturbiarn.  lit.  raisa.  stain.  iftia  Sikstain  fa^ur 
broj^ur.  hun  a  sttn  sa« 

560.  —  iT.  *  g'drdet.  B.  194.  (  + 
X  Uturi  X  iii  X  raisa  x  stin  x  eAim  x  Sukir  » 
fa^ur  X  sin  x  Ku|)  x  hialbi  ant  hans. 

561.  ^yiby,  vid  elf  stranden.  A»  B.  191.  (+ 
Sibi  X  lit  X  rista.  runaa.  eftiR.  Orekiu.  fa^* 
sin.  auk:  buri.  at.  bonta  sin. 

Knifstads  sockefu 

562.  Jngby.  A.  B.  198.  (+) 
X  Estrif :  lit:  reisa:  stein:  pensa:  iftia:  Ifar: 


a3 


b^ta:  sin:    auk:    Ikvar:    auk:    Ikifastr:  eflifi: 
fal^ur":  sin:  MInel:  kati:  ät  hans. 

563.  Segerstad.  A.  B.  197.  E.  (  +  ) 
X  Fitlüki  X  auk  *  UIA*  x  auk  x  Aki&  x  litu  x 
raisa  x  staia  x  eftiR  x  AnUt  x  fa|»ur  x  .sio  x 
Ku|>  X  hialbi  ant  haus. 

564.  Skäsla  S.  gärde.  A.  B.  igS.  o 
Faülkbiurn  x  lit  x  risa  x  stin  x  iAr  x  Nif  x 
bruj^ur  x  sin  x  |>it  ibu  x  sudr  x  Oskis  x  » 

565.  Skäsla  vid  Onsalavägen.  A.  B.  199.  (  +  ) 
•Kilank  x  a  Iki  x  Nifs  x  totia  x  lit  x  raisa  x 
stin  ifkiR  Trakroal  x   ii]u|>ilr   x   fa|)ur  x   sin   x 

566.  Wikbjr  agor.  A»  B.  196.  -f-) 
.  Finvij^r.  ]it.  kera.  stenmerki.  ok.  buro.  eftiR. 
Fastlau ku.  rou|»ur  sena. 

^IsiJse   sacken* 

567.  Prestegärdens  S,  gärde.  k^  B.  1127.  f 
Oj^smuntB:  auk:  a//R  suqi:  Kuri^aR:  sati: 
stin:  iftR:  Ikulf:  fa|)u  sin:  Suta:  buru]bur: 
Ulfkil:  auk:  Bulufa  lif. 

{"Ulfkil  auk  runar"  A«) 

568.  Takstad,  vid  vagen,  midt  fbr  Hogstena, 

A.  B.  ii3i.      .    (f) 
'x  HuImaiR  X  auk  x  Kuni  x  litu  x  raisa  xstain  x 
|>ina  X  eftiR  x  Sota  x  fa^ur  sin  x 


Läng  h  und  ra     härad« 

Lagga  socken. 

569.  /  kyrkodörren. '  A#  B.  20a.  ]  ]  [  (+) 
X  borkil  X  auk  x  J>orstain  ^  auk  x  Vibiarn  x 
auk  X  Oiiyr  x  //tu  x  raisa  x  stin  x  eftiR  x 
^orbiarn  x  fa^ur  sin. 

570.  Morhy  skog.  A«>  B.  207.  E,  f 
Khulu.  iit  kera.  bi*o.  fr  {pl  furir)  ant.  Kilava« 
totur.  sin.  uk  sum.  ati.  Ulfr.  Ubin.  risti. 

571.  Mora  äng.  B.  2o3.  £.])(* 

572.  Dersammastädes,  B.  2o3.  E.         ] 
—  ..ast  fa|>nr  x  sin  x  auk« 

573.  Karshy  rudedam*  A.  B.  208.  o 
Yistain  auk  x  Fürstin  x  auk  F-esti  x  litu  x 
raisa  x  stin  at  Yikrim  x  bro^ur  sin.        ^ 

En  sten  med  tydliga  Runor,  utan  samman-^ 
h'dngande  mening,  jff.  Fl.  VII. 

574.  Karsfy-  L   '  B.  209. 
xUrinkr  x  lit.  raisa  x  stain  x  at  xVifaraxfa- 
(ur  sin. 

575.  Arhy  källarenmr.  B.  200.         J 

+  I>an  X  auk.  —  ..n  arf.  Kulava.  auk  ...  — 
576«  Örhy  backe,  bland  högar       B.  201. 
+  Asbion  x  auk  x  Kisl  x  Aurir  x  auk  x  Auf»« 


biorn  x  litu  x  rita  stin  afbi  x  Bioiii  x  faj^ur 
sin  X 
577.  Marma  gärde.  A*  B.  206.  4- 

5)roti.  uk.  Ingulfr.  litu.  rita.  stain.  iftlR.  Sigvi^. 
a|>ur.  sin.  ug.  Inkifast.  at«  bonta.sin.  In.  Ofaigr. 
UbiR  risti. 
57S'  Olunda  gärde.  A«  B.  204.  (  + 

KiRbiarn  x  uk  x  Jafurbiarn  x  uk  x  Vifastr. 
|>iR.  ristu  stin  x  |>ina  x  iftJR  x  KiBbiarn  x  bru- 
|»ur  sin  x  Ku^  ialbi  ans  Ot  uk  salu. 

(kstuna  sacken. 

579.  Brunneby  mellangärd,  B.  210.   ]     + 

X  Ktl  +  sru al  sa:  rita.«  —  ..ani  sin  ku^an. 

Husby   socken. 


580«  /  kyrkodörren. 

—    iR  X  auk    X    Inkifastr 
xjE>iR  X  vaRu  X  bru]^r 

581.  ^.  kyrkomuren,  Ö. 


A«  B.  2i5.    [    (  + 
K  auk   X   Inkimuntr 

X  sunia  x  I...« 

am  sakierstien. 

B.  212.    ]]     + 

j^ina  iftiR  /{ikinmun/... 


Brunei I.  lit.  rita  stain. 
|>UR  X  sin.  arfa  star. 

582.  ^by  äng,  vid  Husby  äen.      B.  2i3.     )( 

Viklkr auk  Anuntr.  Ikifribar  sunir.  raisti 

X  iftiR  Jar/R  auk.  ifteR  Kai.  fapur  sin. 

583.  Tible  gärde.  A«  B.  214.  +) 
Banfastr  lit.  kera.  marki.  j^isun.  fir  sial.  Iki- 
fatar.  auk.  Kulifs. 

Stensättningen  omkring  stenen  samt  högar-' 
na  (B.  214.)  dr  nu  borttagne  och  stallet  od^ 
ladt  tili  aker. 

584.  Tible,  ören.  A«  B.  an.  + 
Kanfastr  lit  akva.  el  auk.  kira  bru  iftiR  tnkl- 
fast.  fa|>iir.  sin.  auk.  Ikikrijbi.  n]u|»ur  sino. 

Närtuna  socken. 

585.  I  kyrkomuren.  B.  217*         ] 
Sbialbu^i.  auk   x   Hulfr.  auk.  Hulrafastr  auk.- 
Keib..  —  ^ur  sin  auk  sun  Biarn. 

586.  Malmby.  B.  21a  (+) 
Ernfast.  uk  x  Ernkautr.  lata.  sünR  Sitiunar 
reisa  x  stein  x  aftR  +  faf  ur  +  sin  +  Kitilfast. 

587.  Udby  gärde.        Df.  458.  B.  2i&  E.       +) 
•    Kitilfastr.  risti  x  stin  x  |>ina  x  iftiR  x  Askut  x 

fapur  X  sin  +  SaR  x  vas  x  vistr  x  uk  x  ustr  x 
Kup  iaib  X  STs  X  silu. 

Korsta  socken. 

588.  Kyrkogafveln,  uppe  vid  taket  B.227.  + 
Alrikr.  Iit.  ritfi.  stian.  ak  bro  kiara  aftiR.  Helha 


sun  sin.    Hultrikr   auk«   Auf^an    {derqfver  pi 
JaUet  af  stenen .)  iftia  burj^ur  sin. 

Utom  slingan  (ofver  bro  kiara):  Svain  lit 

589.  Mälestad,  /^.  om  byen.  B.  aaS.  +) 
X  FrustiD  X  |>orbiurn  x  Fasli  x  Yiniutr  x  Ulfr 
X  KuDtiarfr  x  ^aJR  x  bru^r  x  raistu  xsüd:  at. 
|»orstiD.  faj^ur  x  sio. 

590.  Broby.  B.  225  o 
Anuntr  uk  x  Tust!  x  |>aiR  x  riti.  stain  x  iflia 
x  Ala  X  fa|»ur  x  sio  x  uk  x  Kunar  x  bru|»ur« 

Garns  socien* 

591.  yid  vapenhusdörren.  Ax  B.  233.  E.  (+) 
Sihatr.  aiik  x  |iurbiorn  +  uk.  |»urkrini  x  uk. 
£rinmontr  litu  x  raisa  x  stein  +  aftiR.  bro^ur 
X  sin  X  Slkstain  +  Han  to  i  Viburkum. 

592.  /  kyrkodorren.  A*>  B.  235.  E.  2. 147.  ]  + 
Askutr.  uk.  Svain.  Ifastr.  uk.  Ikibiarn.  uk.  Tutr 
..  —  ..aio.  iftiR.  Est.  fa^ur  sio.  In  UbiR 
risti  run.. 

593«  I  sakerstiedorren.  B.  234-         ] 

*•"•  ...  ..u.  raisa.  ..•  ■■■"  ..% 

594.  SakerstiealtareU  B.  240.         ] 

—  ...  stain    ifÜR  ...  —  ...  Ktili.    auk.    Ikifa.. 

—  ..  as..ntr. 

595.  Gilberga  ängshage.  B.  232.  + 
Trani  x  uk  x  Osbiarn  f>iR  risa  x  stain  x  j^ina 
iftiR  X  lar..  fa|>ur  sin  ku|>an. 

Derjemte  en  sten  med  blott  ett  tecknadt  kors. 

596.  —  iV.  gdrdesbacke.  B.  23/.  +  + 
Sasi  X  is  uk  at  x  JarkiR. 

597.  Jby  bro,  vid  landsv'dgen.  B.  239.  ]  + 
...  lit.  raisa.  stain.  aftiR.  Ketilmunt  auk.  afiiu 
Olaf,  sun  ... 

598.  Morsta  sjöhage.  B.  236.         ] 

X    Krukr    x    auk   x   Tiar/r  ...  —  ..^urB.  sin 
ku/>a/t. 

599.  Kumla,  N.  vid  landsvdgeru  B.  238.  +) 
Fastbiurn  x  lit  rita  x  stain  x  ifür  Mintil  x 
fa^nr  sin. 

600.  Grodinge?  Eidtomta?        A.  5.  56. 
Avintr  auk  Ker^ar  auk  Ikiaitr  auk  Tipkumi 
auk  Sikraif  ^aia   ristu    staina    j^insa    at   Tuli 
fa^ur  sin. 


ä4         - 

var.  raisla  •••  ^init  uftiB«  Kaknar.  bru^rsm. 
Ku]^.  hialbi  ant.  hans. 
602.  Fapenhustroskeln.    .     A.  F.  27.  L.  602  [  +] 
{Anuntr   lit 7)...   auk.   kira.    bro  ...  —  ..fast, 
fapur.  sin.  uk.  Farulfr. 


Sjuhundra    härad« 

Rimbo  aociefu 

601.  /  kyrkomuren.  A.  B.  243.  +) 

.Anuntr.  auk.  Airikr.  auk«  Hakan,  auk.  Ink- 


Siederyds  socken. 

6O3.  Finstads  agor,  Salmunge  äng. 

AP  C  21.  Cx  100.  B.  245.  E.  + 
Jubrn:  auk  x  Ini:  riti  x  i|>un  (o:  siun).  iftii 
+  iRbrn.  fa|»uri  sin.  ^uiir.  auk  {plhiuk).  ru* 
nar:  j^isi  x  Isi.  Ku]^. 


Lyhundra    härad. 

Husby  socien. 

604.  /  kyrkan  vid  altaret.         B.  249.  ]  )(     + 
Inskri/ten  utnöttj  och  en  det  bortslagen. 

605-  Fapenhuströskeln.  B.  248.  El] 

Airikr.  auk.  Hokun  auk  Inkvar.  auk  Rabniltr 

f»ou  bi..  ...  — R.  lan  bon   var|>  taubr  a 

Rriklanti.      Ku]^    bialbi    bons    an    auA   Ku^s 
n}o|>iR. 

606.  Vapenhusdörren.  B.  934.  ]  +) 
..'.  /at  akva.  r — 

607.  F'*  kyrkodörrströskeln.         O.  34?* 

Jar  likr  sar  ifr  bro ;  ..kir  risti  ruoar. 

608.  Fid  kyrkans  SV.  hörn.  E.  3.  85. 
Tiarfr  uki.  Krim,  uk  Viki  uk  Jukir  uk  Kir- 
ialmr  ^ir  bru^r  alir  litu  resa  stin  |)iaa  ifUr 
Svin  bru{>ur  sin.  Sar  varb  tupr  a  JutlSti  00 
skusti  fara  til  Iklan|»s.  Aut  bialbi  hans  St 
uk  salu  uKu{>  nau|>ir  bitr  |>an  an  karj^i  til 

609.  Prestgdrdens  köksspis.  G.  L.  606.  ]  ■♦• 
mtu.  stin.  p 

Lohärads  sacken. 

610.  Sakerstiegol/yet.  A.  ARx  E.        ^ 
Anutr.  auk.   Sain jiarn.   auk.  H..^vi  )r. 

611.  Prestgärden,  bakugnsmuren.    E.  1. 118.  J] 

a)  —  ..Sikvarta  sun...  — 

b)  —  ...  ^Air  banta  sin  •••  — 

612.  Kragsta  gästgifvaregärd.  L.  6(2.  +) 
Ainuntr  uk.  Vöhiafr.  löta.  rasa,  stain.  j^oo.  at 
fa|»ur  sin  Yöihra  ... 

613.  Bolsta  gärde.  A«  B.  252.  E.    ]] 
Aki  X  uk  X  Svin  x  piR.  litu.  risa.  stin  x  ailiB 
Utrik  X  faj^ur  x  sin  x 

Malsia 


—  «5  — 


614-  /  krrkan.  B.  a53.    ]    )( 

Aulfr  lik  XxAultt.  Jiti«...- —  .  .       V^' 

615.  Pa  fyrkögiriXek^  i'en  %raf  tunna  stycken 
dr  175&        . .  Q.  a.  348.  *. 

616.  FlUUngsjS']f(äh^berg.        A«>  B-  a55f.  E.  'o 
V  Mani.  lit:  ,kera/  n^eri^i.  at,  bruj^r.  sina  Hulta 

^    üi.^at  fiök^kil.  äk  ^t.Siaffa  sunik.  SYiD..in.  Ubir. 
'    «so.  ronaVT^  ^*  '^'^^  .  ..!..-..  < 

617.  i&*«^  skog.  '         B.  a54.  f 
**    Mani  aak.'Airfl.    litn.    gira.    brü.   iditi.  ijiiu 

sün.  siir«  ni:.'jotra.  atbro^ar.  sin.  übir.  risti. 
1B18.  BreiÜiik  f^rde.     '  '        •  B   a56.      .  /] 
purfastr.  auk*  UBdbian.  a.«  .•.  — 


.i-4h) 


Bstuna  socken. 


ARx 


619*  /  sakerstiet/iureu 

—  •..  varj^Ji  trabin  s<  i  ...  — 
620.  Enefy.        '  p.  aSo.        )( 

Ri kinr.  Vfä..sii  ifti&.  Ribut  brii]^er«  saio« 

Ku]^.  bjalbL  haota.  bans.  uk.  Ki^fri]^:  at.  sun. 

siq.        -5   . 
621*  HJknacka^vid  vageH  ai  Lunda  bro. 

B.  a5i.  o 

Vij^biarn  +  arfiJ  Euj^abiarnar :  riti.  ^/<>i.iftiB: 

barular:    sini.  Ur Aiar/i.   Ku^i:  liufr: 

^iR  bruBr.  sina: 

622.  Fid  ett  torp.  AR«  ]    )( 
Runorna  dels  bortslagna,  dets  utnotta* 

SSderhj/  socken, 

623.  JfyrkMärden.  A«  B.  a46.  o 
Biarn.  auk.  Ikulfri^.  raistu.  staio:  afhi:  Utrik: 

.  sud:  sin:  Hau:  'vaa.  tribin:  o  Fiolont. 

624.  Igelsta  ägor.  A«  ARx  B.  ^4'/.  +) 
Kaiilbiarn  lit  kuMa:  pita.  kiarpi:  auk  Abiarn: 

at  sun:  «in.  kuj^an  sas   ait  Anütr:  8 an 

taupr.  Kup  ialbü 

Viddo  Sikeppslag  och  socken.  . 

625.  Ortala  sJdAage.  A«  B.  a4i.  ]  + 
Ihulbiam  x  auk  ku^..  6i£.  lötu  mir^i!».  ••ftL 
bni^or.  lan.  Sverban.  o  Ulftalum. 

Bro  Skeppslag  och  socken. 

626«  /  vapenhusdörreh.  A«  B.  345.  E.  +) 
+  Sikm^  »  lit  n  raisa  x  stain  ic  eftiA  +  Kara 
+  buanta  +  san  +  Ku^  +  hialbi  +  ant  x  bans 
+  j^biorn  jc  Skalt  -^  hiuk  +  runaft« 


627.  ösfy;t  ä*  g4tden,  vU  Jorsiumidorrm.     . 

AR.  B.  na        i 
.  Ihttibiar/i.  •*«  — ..r  iuBoUi  ••..— 


FrQtuii<|.  iSJi^.ppsUg. .  . 
Norr.Telße. 

628.  ^2^  äir'4d4cn,(/edan,fSnderslM^n^hlag^ 
i,en  kaUnrerßur).^    ;,  ,    ^o,  B.  aSo.  F.  24.     J 

Hulmi.  auk.  Hulmn^.  a|uk.  jQi|Joi^st  ar  x/itu. 
.    raisa«  staip.^€(^ir.i^qru^^  fi|]^;ifr^  sfp^  kii]^an. 

Frotuna   Socken. 

629.  Syrkogarden.  B.;  «57.      ]  J 
Aüti..  —  ...  atiR:fa^ur  •••  —  ...  sixtBL kiUiail 
hakni:  o  sakum:  in;  yari  basti  bdti:   uhön 
sta.. 

630.  Gorla  hy^  pa  ikern.         G.  a*  SSg. 
Hialb  ant. ; 

ristadt  pa  teckningen  af  eti  svärd. 

631.  Sika  gärdcj  i  berget.  B.  a58.       X 
Omkring  en   teckninff   af  menniskor   via 
kors,  spar  e/ier  utnbti  runristning. 


ett 


Jd&nnu  sockenm 

632.  Kyrkodorren.  ß.  a6i.         ] 
Irfa«.  —  ..vastr  x  ^irx  litu  x  rausa.  stainl — 

633.  Pennmgeby.  A.  B.  260.  o 
X  Kuhli  auk.  Stu^kihl  +  ristu  +  stain  +  oftiR  x 
yi]|^biarn,x  arfa  +  Karumbrus  +  ku|»an  x  Vi^ 
biaun  x  lak  x 


Äkers    Skeppslag. 

Riala  socken. 

634.  Stafs  äng.  B.  ai6.        ] 

'  X  Inkiui  lit  X  raisa  x  stain  x  at  x  Kerj^r  x 
fapur  sin  ...*«*—  —  ...  äin  x  Baia  x  Tan  x 
Varu  X  suniR  x.  Knis  ..^fns  x  Fotr  x  risti  x 
runaR« 

jikers   socken, 

635«  I  nn  igenmuräd  kyrkodöm 

^      .       AP  5.  ao&  P.  43, 
Aki.  auk.  Svin.  auk.  LifsflatnI.  ii^.  raisa.  stin. 
iftiR  Kvik.  bm^ur.  sin.  an.  vtar/irupur./apur. 
kauki  Kuupur. 

7 


636*  lfyrhfgifsl6n*^vapenhi^off^^ 

'     •  A.  B.  a3o.  R  ]    (+) 

X  Asv..  — - —  w;  'SUID  K  iftm  m  Vikiok  M.fa- 

^ur  sin  x  auk  x  iftia  x  Toku  moluB  sina  x 
637*  i?«r^a  ocA  Dagestad.    A.  lo.  i35.  B.  33  k  E.  o 

Kaiatiarfr.  auk.  j^orbiarn.  auk«  {»urrountr.  rai- 

slu.  stain.  at  ^ebiarn  fajnir  sid« 

•    War  mit. 

638.  Was^y  {Jbrdom  pa  en  äithog). 

Ax  5,  ^o5,  lo.  137.  P.  4^.  +) 
Askil  äuk.Sibi  auk  Lifstaiti  litu  raisa  stain 
iftir'Atitvit' fä]^Ur'sra.  id  Kilava  at  bonta  sin. 


N  A'xr- 


Oaoderyds    Skeppslag. 

639»  I  P^apenhusflörrerL  B.  224«  o 

X  Asui*  X  iit  ^  raisa  x  stain  x  at  x  Kuna  x  mag 
X  sin  X  han  x  vas  x  broj^ia  KuJ^Iaukar  x  Folr 
X  risti  k  i'utai '  x  })äsi  x 

640»  N  fyrkodörren.  Bx  D.  3.  45. 

Ku.  Iit.  rasa.  Küml.  ifter.  sud.  sin.  miuk.  nu- 
tan.  trik.  Mirki.'j^isi.  kiarj^i.  Sihvastr. 

641.  Bjbrkeby.  B.  aaa.  + 
Hulmslin.  fiaiifaslr.  Austin.  Jitu  akva.  stain. 
at.  Fasta.  lusa.  sin.  {Pdslingans  andra  ända.- 
•  .j^oru     TJbiE.  iak. 

642.  Boßesunds  }rygga.  Cx  10 1.  B.a23.  ]]  +) 
:Kuni.  auk.  Afa.  Jitu.  raisa.  stain.  |>ina,  auk. 
hvalf.  iAiR.  Akpan.  suni  sin.  Ad.  varp  ^au%.  i 

'  Akru.  a..  .;&    ki^afin.  i.  kirkiu.karpi.    Fastulfa. 
risti.  runaa. 

Täh^   socien. 

643.  Kyrkomuren.  B.  lag.         ] 

X  Ku|>.    —   —  ..a   X  sun.  sin.    auk.    at    sik. 

sjalfa.  ban  ...  —  ...  ^r^a.  ä"., 
644^  Täby  t'd,  vSd  broäadan,   den  östra  Heaeiu 
:    .  .       AxJ).  3.  55. 

JarlabSki  Jit  ^aisa  staina  f^isa  at  sik  kvikvan 

auk  brü  f isa  karfi  für  ont  sin     Han  ati  alan 

Tabu. 
645.  —  den  yeitra  stenen.    A*  B.  iig.  E.   (  +  ) 

X  JarlabSki  x  Iit'  x  raisa  x  stain  x  j^isa  x  at  x 

sik  X  kvikvaq  ^  auk  x  bru  x  j^isa  x  kaijn  .» 

für  ont  X  'jna  n  auk  ban  ati  x  alan   Tabu  x 

Kuib  bialbi  ontie  bansa.         . 

c  Jenu^  dtss0t  stenar  hafva  pa  bagge  sUor  ä 
braen  öfver  elt  sidländi  stäUe^  pA  vüt  uf- 
stand  /rdn   hvarandra^  varit  resta  orisia^ 


a6  — 

de  Henar,,hmlkm.  gMöim.^  Udfa  rf uni- 
sten  /brenades, 
646.  Kariy  gärde.         ^.      B.  ü^i  137.         +) 
JaclabaU^  «uj^  Fastyij  Uü.  raisa,  staikW 
Svain.  SUSI  Siin,  .     '   • 

647*-  D^sananaUdäes,  vid  WyhSg.     , 
.....  .A'«  R'-i3o.   *     {f) 

m  yuxhm-jk   X    uk  X  Ikij^ura  t  litu  «  raisa  x 

istain  x  ^ina  x  iftia  x  Ikul  x  faj^ur  un  x  uk  x 

.'.   Innvi  X  iAia  x  buanta  sin  x       ..  ' 

640.  FÜkbro.       .  .         A«  k  laS.         > 

.  Inkifastir.  Iit.  raisa,.  staia»  lilu  brä.  k^*a.!.eftiR. 

JarlabSka.  faf  ur.  sin.  uk,  «Mi.  ./«rufia,  ut.  K^ 

tilau  Iit.  at  bonta  ... 

649.  FdlUbroßod.  1S(.  a.'26. 

En  bergkäii  med  ormslinga,   korstecken  och 
utnötta  runor. 

650.  Hsgby  berg.  A.  p.  .ia4^  v  .0 
X  Jurun  X  Iit  x  kiara  x  bruaa  x.iiftiji  x  boanta 
X  sin  X  auk  x  Henminlir  x  auk  Sc  Jaf^iatmoU 
X  eftia  X  Inkifast  x  £sti*i]^  x  c(Iä  x  fotviä  x 
aIko]^an  x  trenk. 

651.  —  gärde.  Ä.  B.  laS.  .  0 
Kamal  x  auk  x  |»urstain  ^x  auV  x  burhil^x 
litu  X  rista  x  runa  x  iftia  Biarn  x  fafur.  sin'x 
auk  X  iAiR  X  Isikat  x  brupur  x  keran  uk 
HuUniiia  iftia,  bunta. 

652.  — 'brohammar.-  A.  B.  i3i.  + 
^urkal  auk  x  Fulvih  x  litu  ^  ^kva  x  ilibisa 
X  auk  brukia  x  iftia  Stain  x  fc^ui*  sin  n  Ufa- 
tt/rfr  iak. 

653.  —  skog.  B.  i32.      X 
—  ...  faa  X  litu  X   hakva    x    staina   x   iftii  x 
Inkifa..  auk  »  Inkiver  ... 

654.  Broby.  A.  B.  i  a3.  E.  (f) 
X  Ikfastr  X  auk  x  Austain.  auk  «c  Svain  x  lilu 
X  raisa  x  staina  fasa:  at  Austain:  fafur  xsin: 
auk.  bru  f  ^sa.  kar^u^  x  auk  häuV  ^m^sL 

655.  Lötinge  bro. 

AO  B.  i*ao.  ^t,  I.  407.   0 
Kaluka  Iit  x  raisa  x  stin  Bina    x    ifta   x   Siba 
boanta    sin    x    Koes,.    fabur    sin    han   fa!.. 
.Xt^ii  {eller  baj|^fra{>...  E).. 
ß56.  —  längen,  A»  B.  iiao,  |34.         0 

Kismuntr.  ui.    HioiTk^. ,  litu  4*isi%  sUiq  aAia  » 
faj^ur  sin  x  Batftao.  '  ^ 
657.  I^/a.  A.  B:  i3l        (+) 

Ku^luk  X  Iit.   raisa.  staina.  *at.    Hnlnaa.   sun. 
sin.  Hkn.  to.  a  Lanki^är^tinti  x  ^»^*^'» 
6^Skpberga.  fl,  pi,  1     .0 

Kfiipbf;.  fit,  ahkva,  s^ip  i^ftia.'  fefeuv  aia.  Ai- 
staiii  TJlaifr.  hok.       .         _^^       ™      j  ] 

659.  Ösier  Jninge.                      ,  B,  li»»^..'  1] 
X  KuDai*  X  ...  —  ,..  raisa  ...  — slin.% 


—  -!I7  — 


Banderyda  socken. 

1666.  I  tyrkodotren.  B,-  itai,  i»>.        (f) 

Jarlabaki  x  Hl  raisa  staioa  x  ^sa  atsik  krik- 
TäU  auk  bru  j^tsa  lar]^i  «  für  onl  aina  x  auk 
X  aiD  ati  Tabu  alan. 

661«  Rinkäif  fHrde,  mük  mot  fyrkan. 

B.  aao,  II 17.  (•}•) 

X  ^iakil  X  -auk  x  Tan*  x  litü  x  rak»  x  stain  x 


aftia  «  jborsteiii  x  fa^ur  x  ski  x  Auk  x  Kuo-i^ 
var  iK  ahia  x  bonla  x  sia  x 

662.  JVora  berg.  B.  221^  4ic5.  £.  +} 

Biurn.  Finvipaft  stiD  Ht  liaukva  biK  ^isa  aftiR 
Ulaif  bruj^ur  sin.  Hon  var]^svikvinoFina..]^K 
Kub  hialbi  on  hO«.  la  f»i6i  bia.  ]^aiaa  u^a/uk 
atrS.  Finvij^B  suna  o  uhiasta^iim« 

.663*  Pi  Lidingo,  en  RunsUn  oafritad.  D.  i.  a8. 


ni-  ^iettil^tttititaiantr^ 


-          >  Trogds   Krärad. 

604  fresigirifei,  aedom  siora  backeii. 

B.  618.  E.  o 

Ikker  lit.  raisa.  stain.  at  |K>rnaik*  boanta.  sin, 
iö^aq.  auk.'  at  Jorunl.  au)^.  at  Ibiorn.  Bali, 
risti.  En  sittande /ogpl  tecknad  vfversi. 

En  annan  Hat  med  bLoita  Runraden;  jfr. 
FL  VII. ;; 
665-  Ulstämma.  A.  R  617.  E.        ]  ] 

Bali.  auk.  Kirbiorn   aiiL  Yikbiurii.   ^ia   ßtu. 
risa.  stin.  at  Vibiorn., 
666*  -^  skogs  ia,  pä  vagen  äi  Grülebro. 

K  619.  E.  (+) 

Rolfr.  auk.  Fastulfr.   auk.   Erlaifr.   j^air.   Utu. 
bakva  stain.  at  Rok«  fa]^ur.  sjn.  Bali,  risti.  stib. 
667.  ^äistads  ly.  R  6j6,  E.  (f) 

Lispln«,  auk  x  Tuki  x  xaistu  x*  $tain.  ^j^ifUi  x 
aAir.  x  Akaut  buj^t  x  a  x  KaLftta^um.' 

Bushj/  SjuUlfU  $Mh€n. 

66&  P'*  om  kyrkan,  pa  Gidfijnarken. 

•  A.  B.  607.  o 

Kif>a.  lit  raisa.  stain.  at  lorterf.  boanta.  sin. 

•aun  K.ii|>laukaa.   auk.   hv^  i  Harvistam.   Bali. 

risli  stin. 
669.  Säfvestad.  A.  B.  6o3.  E.  o 

Halftdn^  auk.  Sikniutr.  J^ir.  litu.  rasq.  stau. 

at'Au|>iair.  aui'Tan  +  fe]br  sina.  auk.  at  Alm« 

kir.  auk.  Vibiorn.  bry^r.  Halftanar. 
Euffrfotä  dj^r  tecfomdt. 
md^'t^üritr  gärde.  A.  B.  604.  o 

VikisK  lit  rasa-,    stain^  ifta;   ^n;  in.   Stfciraif. 

^urkuCr^raisti  slaki  ^inu  ^  . 
JBU'  d^rj  üchenupjfßygaHdefögelUelmade* 
«71-'^W  i^rde4  ^  B.  G65.  E.  o 

Snibom.  auk.  Fraikaia.  ^aia«  litu.  ran.  stein. 

(ma  at  Hiulmfast  bro^ur  sin...  Bali,  risti. 


672.  Strax  derjemte.  E.  i.  128.         )( 

ütnött/  spar  efter  slitigor  och  nägra    runor 
sjrnas. 

673*  Dersamniastädes.  '  B.  606. 

Tstan.  Karl.  T^afri^ia  auk    Larus.   auk.  Tdi{iu 
paia.  litu  risa  stain.  at  Aborn.  fa|)ur.  sin  koj^an. 
ixne  fyrjota  djur  tecknadt, 

674-   Kuilinge   g'drde  E.  i.  1I7.     !    )( 

fuUrislad  med  sängor,  inga  runor  syfiliga, 

Wilherga  soclken^ 

675.  Länggar nj  i  gärdeU  B.  596.  (+) 
Vibraki.  lit  aua.  Lükaiiii  x  stan  almikin  ua 
stapi.  furo.  auk.  Arlnerft.  j^u.  libi.  kvial.  i*aisa. 
j^isa.  at  Siktruk  sun.  sin» 

676.  FiOerga  by.  B.  ^6po.  E.     ]]    (+) 

...  —  ..utur.sio  +  Aun  +  JEIiilmfas^ Ku]^. 

hialbi  an  bans. 

677.  Itdskby  tomt.  R  601.        :] 
^Ailstan:  lit:  ris«  «..  —  -^  ...  ^.n:  sun:  sin: 
ku]|^an:  Ti|>kuini:  biak. 

ß76^  Grilieby  gärd.  R  599.  E.    \    ] 

.Born,  lit  raisa.  ...«.• 
679-  Dersammasiädes.  B.  598.  ]  )( 

68a  GriUeiy,  ängsbackß.  B.  602.  )  (     (f ) 

Kvikbiarn  +  raisti  +  stain  4-  ^in*  +  aftr.j^or- 

stin.  hrupur  +  sin« 

681.  Linsunda  äng,  vid  pyogen.  B.  597.  o 
Vifastr:  resti:  stan:  üftir:  salfan^.  sik:kvikan: 
Lisval.  risti. 

Bogl%em  socienm^  ,/i  * 

682.  Morby  gärde.  A«  R  587;  ^.:\i> 
Kumi  +  vista  4*  rtin*,  .«ri  .ff.  lit  <ff  öiAi  a  + 
Uctirk..  fiij^ur  x  sin  koan  x  I 

Eil  fyrfota  djur  teeknadu 

683.  Gudit  S.  garde.  R  589.  (^) 
Hulbioro.  lit  raisa.  stain«  at  siLsea^M.  Han. 
▼aa.  milta.  matia.  auk.  kil.  risi. 


oS  ^ 


684«  Hemstads  angsbacke.        A»  B.  588.  o 

Arvatr.  let.  rasa,  stain.  at.  Arbion.  bro^ur.  rio. 
ko^on.  Bali.  ristL' runiK.  bisaB« 
Eti  fyrfGiadt  djur  tecknadt. 

liilihffthe  suchen. 

685.  Figgehy.  B.  6o8.  o 

Bratii:  fit  risa:  auk:  arisTin  {pi  aristi  sün): 
^ifia:  üftiii:  Ku|>rast:  fa^ur:  Bruna:  auk  Arnvi 
itiB  buanta  sin. 

Pd  kanten.'  ett  djur  och  slingor. 


waiihy  .oMr^'i^^y^^^ 


686^  Fid  WaUbyMyrka.        I,.  686.  M.  3.    ] 

—  asr:  auk:  Olif^:  aukr/Var:  asi:    li^..  — 
.   ...  ftan:  |>ins..  —   Vl^X  ... 

687.  Honungshy.  A.  B.  614.  o 

Muntil:  auk:  Farbiurn:  auk:  Arnkta:  aük: 
Kigumantr:  Jitu:  risa:  stiu:  j^iosa:  abtxm  f«* 
^ur  si/i. 

688*  Falsberga.  B.  6i5.  o 

Ikül.  lit  +  rila  +  stain  x  j^ano  +  if^i  x  Tnko 

—  ../atr  +  li  ti  kumo  +  atatumi  4-  i  lius  uk 
^aratisi  +  uk  ip  onenmpesta  +  Krist 

Lots  spclfen.  ;< 

689.  Kxrkogolfvet.  B.  586.        ] 

Ikikir^.  lif.  ...  -4  :\.  boanta  Hulmfrij^it  bro- 
.  |»nr.  Tirfs.  Bali,  risti.  , 

690*  Hummelstadj  vid  vinterv'dgen.    B.  i8a»     o 
Aukair.  auk.-  ftuikisi.  {mft.  litu.  raisa.  sta..  ai, 
Ätita.  fa^ur.  seo.  ko|>an. 
691.  Dersammast'ddes*  B.  58a.         (-f) 

AükaiR.  auktf  FraikaiR.  ^ir.  litU.  resa.  at  JCuta. 
fabur.  3iD,  Kub.  ..bi.  saK  bans. 
JP<!  andra  sidan  ett  fyrfota  djur  tecknadi* 
692-  Hunimelstads  gärde*  B.  584«  o 

Vi]^ugsi.  lit  raisa.  stain.  binsa.  ifliB.  Seref.  fa- 
^ur.  Sern,  koj^an.  Han.  büAi  akuratam. 
Hien  man.  stanta. 
ttan.  nii|>li.  bua« 

raj^t.  tekr. 
j^am.  ryn«  i. 
runum.  |>im  sum. 

Bali.  nsti. 
693.  Aigby  günh^len  ihcr.'  ej  ufritad. 

D.  I.  a8. 
694»  Öster  Dolby.  B.  583./]    (.f) 

Uiaifr.  auk^Hitilinfastr.  auk.  ..urD.  auk.  Eni- 
brantr.  j^air..iitu.  raünu  «tain.  |wna  ...  '—  ... 
Bali  risti.  s 

695«  Dersammastades.  B.'  583.   •  )(. 

Ett  fyrfota  djur  tecknadc  och  slingor  uian 
Runor. 


696*  Ramiy.  '   ^  Br  585*       ] 

puriR:  lit:  risa:  stin:  j^ina; .uftiR;  fjaHAtnitf^ 
pur  ...  —  «»>  til:  iMTt:  Bi|li  risti:  runa. 
Eitjyr/ota  djur  .tccknßd^i  oßdro  süUn. 

Komg9  Hnnhy.  ^Boekem.     -  .,,,. 

£97*  /  Fapenhuse^  :    .      B.  Sgp.    •    ] 

;  »..  —  •••  stao.  j^inan.  •••  —  fa^ur.  samkopan. 
tt««  • .  •  • .  • 

Hiar.  roaa  stanta. 
wf  »•#»"•> t*^*,    stan#i..»..  ••• 
V     i  1' \ '    ^  •  '  "    Bali  risti  .••  runar. 
698-  Fapenhusväggen.  B.  5^2.  ^     ] 

..un  saluR  auk  A^ti..*a  «tio  at  Sikraif^bni- 
^r.  sin. 
699«  SkebergiL  hafej.  vid  GronsSvagen. 

B.  5gi.  ]  0 
..laifr.  lit.  raisa«  stain  at  krünorn  broj^.rin. 
Ku]^  a..  —  ...Sil  stxit. 

700.  Dersammastades.  B.  5gi,  ]  ^)(    o 

k.  Uiaifr.  j^aiR.  titö  (omi^ämft).  raisa.  stain. 

at  TVbiorn  hrtipur  sin, 

Bn  sittande  jogel  tecknad: 
701*  Dersammastüaes.r  B.  59t.        ,] 

...  —7  ...  siD.  kopan. 

Eu  fyrfota  djur  tecknacU* 

Wehholms  sochefu 

702*  I  vapenhusdorren.  B;  611;  0 

.   Surafi:  lit:   arisTN   (o:   arisia  sein),    binifir. 

Askir.  siin:  sin:  han:  utfari:  a  Liiflainpi frai«. 
^703' 'IS.  fyrkogardsmureninantilL    B.  60a  ] 

•.fr.  auk.  Siri]^.  ^ia« ' litu.  risa.  stäln.  at,  Ulaif. 

sun  sin  ...  •.•  — 

701.  Ö. '^rkogärebmuten.  B.  612.        ] 
...  —  ...  /Au:  risa:  stain :  at.  AilifR^faborjui. 

705.  Dersammastades.  B.  61a.  J }(  + 
Nagra  runor  synliga  och  ett  tecknadi  fyrf^ 
tadjur. 

706.  Dersammastades.  B.  6i3.    }( 
En  fogel  tecknad. 

707.  Kyngeby.  A*  B.  61 3.  0 
Kuti:  lit:  risa  s|üin:  j^insa:  uftia:  IkJalt:  bm- 
j^ur:  sin:  Ku]^:  hialubi:  anlahäos. 

708*  Dersammastades.  Ä^  B.  6i3.  o 

Kuti:  lit:  risa  st.,  j^insa:  iftiR.  Inialt: brn^: 
an:  Ku^  x  ialibi  aalu:  bans. 

709«  Amno^  N  girde^  i  em  iker.  B.  61a  -► 
ILilaif.  let.  rasa,  stiiu  at  Bnina.  iKMUita.  sin* 
Han:  hrar]^«  t*u^r  a  Tanmarka  i  hvita,  ta* 
biüu  Bali.        .     ' 

AniS 


\Alrno  BOcTeetu 

710.  Pa  Oknö,  ^id  Väppthy.  A«  B.  SgS.  o 
Hrumiintr:  ak:  Kufmimtr:  lalu:  risa:  stin: 
j^insa:  iftin.  SJuru.  fafur:  sin:  kufattlUj^birn: 
ri8ti.  Ett  djur  tecknaat. 

711.  —  Söderby.  AP  B.  SgS.  +) 
Birn:  lit:  risa:  stin  ...  iftin:  Stirbirn  sun  sin: 
ku|>aD.  Kristr  hialbi:  ant:  bans. 

Ett  fyrfotadjurj  och  en  man  tili  hast,  med 
svärd  i  hand,  tecknade*  , 

712.  Helsin^bro  torp.  B.  594.         ] 
Ikn.  lit.  —  ...  pinsa.  at.  Siksin  sun    sin,  Kup 
bielbi  sal  bans  val  u.. 

Ett  fyrfota,  djur  lecknadt. 


ag  — 

722-  Klystad.  B.  642.  o 

Kun2:  ak:  Hulmsfin:  litu:  risa:   istin:   {>insa: 
uAr:  Kun:biVD:  fa|)ur:  sin:  ku|>an. 

Inskrifteri  ar  hei  och  hallen    med   v'dnde^ 

runor»    Ett  fyrjotadt  djur  tecknadt  i  slin- 

gorna. 

723.  Dersammast'ddes.  B.  64r'  o 

Runi:    aiik:   Hulrostin:    litu:    risa:  istin  j^ins 

uftifi:  Kunbim:  fabur:  sin  ku|)an. 

Ett  djur   likaledesj   men   v'dndt   dt   andra 
sidan. 
724*  Tjursäkerj  Ristingshro.     A*  5.  202.  F.  4i* 
Hi|»intis.  auk.  Arntis.  |)aR.  litu.  rasa.  stan.   at. 
Ulaik.  fapur.  sin.  kp^an.  Bali,  risti.  stan. 


A»sunda    härad. 

"Enhoping. 

713.  /  Kyrkodorren.        A.  5.  38.  F.  9. 
Ikibirn.  ok.  })ir.  brüj)r.  litu.  risa.  stin.  jj^ina. 
aL  Hakun.  fa^ur.  sin.  Ku|>.   bilbi.   onta   bans. 
{bitr  pany,*.  —  ...  risti.  runar  fasi. 

714.  —  nd  S.  Egidii  kloster  eller  gamla  kyr'* 
kan.  M.  3. 

Bipun  h.Sfil  auk:  HrafnkB:  ak:  Sik:valti: 
litui  risa:  stin:  |>ini:  at:  AsUr:  fa{>»R:  sin: 
Kuf  Trutin:  hialbi:  ant*:  bans:  bitir:  pan: 
han:  hiiir:  til:  kart:  Ti|»kumi:  risti:  runaa: 
]^isi. 

715.  Pä  en  Wth.  A.  (nämnd  £  dess  Resebok). 

716.  Strax  vid  Enköping.  C*  74       ] 
...  —  ...  iAia  Atia  faj^ur  sin. 

Varfruhyrho  socken. 

717.  I^orby.  .  A«  C.  60.  B.  644.  o 
+  Ku{)astr  X  lit  +  akva  x  stino  +  tino  «  ufti 
+  Est  +  sun  sin  +  auk  at  silfon.  sik. 

Ett  fyrfota  djur  tecknadt. 

718.  Dersammastädes.  A»  C.  6a  B.  öSg.  o 
+  Lifstan  -f  risti  +  runa  +  üfli  jc  Fe^rka  n 
t?o  H  ku|>a  +  treka  + 

Eii  fyrfotadjur  tecknadt. 

n9.-haie.  AOB.  638.  (f) 

Okuti  +  aük  x  Osnr  +  auk  x  Biaurn  +  rastu 
w  stain  x  ^ina  x  aftir  x  Nuki  x  trihk  +  kuj^an« 

72a  Brunna.  A«  B.  643.  (f ) 

Juruntr  x  raisli  x  stein  x  pina  x  aiftir  x  Jarl 
M  sun  sin. 

721.  Testby.  A«  B.  64o  (t) 

Skar|>i  x  raisti  x  stain  x  |»ina  x  aftir  x  Utrük  x 
SUD  X  sin  X  Ku]|^  X  hialbi  x  ant  x  bans  x  auL/n/rals. 


Tillinge  socien» 

725.  Kyrkogafyeln.                A.  Bx  D.  4-  21.  ] 
••astr:  lit:  risa  stin.  ]^aina:  üb: — 

726.  MUlby.  A.  5.  Bx  C.  5o.  D.  ^.  iu  o 
porku^r  x  lit  +  akva  +  sten  +  öftir  Buna  bunt.. 

Ett  fyrfotadt  djur  tecknadt, 

727.  Tyrjestad.  A«  Bx  D.  4.  21.  F.  35.  (+) 
Vibiarn  x  raisti  x  stain  x  iftir  x  Katil  x  KuJ 
hialbi  X  ant  x  bans. 

728.  ^'^^-  Ax  5.  162.  Bx  D.  4-  2o-  C.  49.  o 
Frusten  +  lit  +  rka  +  sten  +  öfti  +  Astulfr  + 
sun  +  sin  x  uk  x  bru  kira. 

729.  Urlunda  bro.  A»  B.  632.  « 
Kar  lit.  risa.  stin.  ]^tina.  at.  Mursa.  fa{>ur.  sin. 
auk.  Kabi.  at.  mah  sin.  Fulhfiia.  far.  aflaj^i 
uti.  Krikum  arfa.  sinum. 

730.  —  r.  gärde.  B.  633.  (|) 
Halba.  raisti  x  stin  x  |>ina  x  aftir  x  Hrulf  x 
buonta  x  sin  x  Ku|>.  hialbi  St  hans  x 

Svingarns  sacken. 

731.  I  Kyrkan.  B.  635.  [  (+) 
Heal^i  x  auk    x  Huimniauk    x    litu    x   raisa  x 

stain    X    |>in..  — sat  ...  x   Sir.  skiW  ••• 

—  ...  stui-yi  X  i  X  Ikvars  x  li]^  x  Ku]^  hialbi 
St  X  BSka  X      Askil  x  raisti. 

732-  /  sakerstiedörren.  B.  635.         [* 

Antisi   X    raisti  x  siain  ...  —  ...  sun  x  sin  x 
alri. 


Teda  sochen. 


733.  Prestgarden. 

••.  uk:  Sikmunt  ..«  — 


B.  636.        ] 
8 


—  3o  ~ 


Näs  Bochen. 


734.  Kyrhogardsmuren.  Bx  D.  4  18.  ]  o 
Slüfbaltir.  auk.  Stain.  ^aia  litiu  Aukva  merkL 
m  ari  lit  auk.  Alauk.  Eun  \f  iflir  ^uti  j^. 

735.  F'dckby  A.  Bx  D.  4.  18.  o 
..sin:  lit:  risa:  stin:  {»tioa:  auftr:  Vi^burn:  fapnr  •• 

736.  Dersantmastädes.  A.  Bx  D.  4-  '8.  o 
Yitarfr  lit  risa.  stin.  tinsa.  ifui  Askaia.  auk.eft 
Svain  auk  Vikerj».  f>aulitilitu  k..  —  Tij^kumi 
risti.  riuiafi  ^is.. 

737.  Tljelstadsk'dllaremur.  AP  BxD.4. 18.  F.  a6.  (-J-) 
Aübiarn  +auk  +^urkisl  +  raistu  +  staio  x  |>ina  « 
eftir.  Oslaik.  siufar  +  sin.  Ku^x  hialbix  oot.  hans. 

Breds  socien. 

J38.'I  Kyrkogärdsmuren.  B.  636.  o 

+  pikbürn  +  lit  +  akva  +  stain  +  ufti  suni  x 
sino  X 


Lagunda    härad. 
Längthora  aocljefu 

739.  Längthora  gärde  Bx  D.  4-  ^3.  +) 

TJIfr:  lit:  raesa:  i  staensaiilfr:  ban  x  uiftir:tik. 

740*  Dersammastädes.  B.  622.  (•]-) 

X  VikTkr  x  lit  x  raisa  x  stain  x  |>insi  n  afti& 
X  Smig  sun  sin  x  Is  vas  trakia  bastiir. 

741.  Längthora  sund.  D.  4«  ^^« 
Ku|>  ialbi  anta  Anuntaa. 

742.  Längthora  äng,  Bx  D.  4*  »3.  ]  )(  f.. 

Froslunda  Sachen. 

743.  Ö.  hyrkomuren.  A.  5. 46.  Bx  D.  4-  34-  ^*  >  »•  ]] 
Fulkii':lit:i'ito:s(io:  ..mer«.  bru|>ur:sin:auk. 
Kunimar :  eftir:  Mink :  fa|>ur:  sin :  bunta:  kupan: 
natar:  buk  i:  Viki  {eller  Vigbü  A). 

744.  Dersammastädes.  Bx  D.  4*  ^5.  o 
—  ..islir  —  ..                                       -  ' 

745.  Eneberga  gärde.    Ax  AC.  27.  Bx  D.  4«  2i4-  + 

.  Kisl  auk  Inkimuntr.  ko|»iA.  trSkaa.  kirva.  lilu. 
marki.  at.  Hälften  +  fa{)ur.  sin.  auk.  at« 
Antisu.  nio}>ur.  sina.  Kn^.  hialbi  saL  banar. 
auk.  anta. 

746-  NopskäL  k.  5.  48.  F.  la. 

Burn.  auk.  Kisl;  ristu  stin.  •••  eftir.  Antvit.fa- 
j^ur.  buk  i  Hirvistam.  frenta  Kor^ars. 

Nysätra  soeJcen. 

747»  Nysatra/  vid  broen  pä  backen»  B.  623.  ]] 
•■^  •••  «»a  sia •  •  •••  ^"" 

746.  jiistad.  A.  5.  113.  Bx  D.  4.  25.  o 
Kisl.  Hulfastr.  Sturfastr.  Kuj^fast.  ^orkisL  raistu« 
stain«  eftfi  Salva  faj^un  sin. 


749.  Byda  gärde.    A.  S,  la.  Cx  loa  £.  L  745. 

pufr.  auk.  {»orfan*. 

pair*  litu.  raisa. 

stain«  at.  ^orborn. 

fa|>ur.  sin.  ko|>an« 

Hir  mun  stanta 

stain.  ner.  brau  tu. 

auk.  Kilauk.  ri^.  kirva. 

nierki.  at.  kuni  (o;  buntaj)  sin« 

750.  —  Ö.  gärde.  A.  5,  ii3.  0 
Hamuntr.  auk.  Au^ker  x  litu  x  raisa.  stin.  ^\n^, 
efta  +  Anunt.  sud.  sin«  auk.  bru  kiara. 

Girista  soden. 

751.  FinHads  lUjord,  vid  siora  vagen.  Oof- 
rüad.  D.  i.  28. 

Fitja  sochen. 

752.  Bodarne.  A»  B.  629.  0 
Kakr  x  uk  x  Akun  x  litu  x  akra  x  stan  x  uk 
bru  X  kira  x  uAir  x  Ernilsi  x  fa^ur  x  sin  x  ku^ao  x 
Ku^  X  ialbi  salo  ans  x  U^kumi  x  auk  x  stin  k 
j^itto  X 

753.  Mysinge  gflrde.  A«  B.  63o.  •  (+) 
Istrin*.  lit.  raisa.  stain.  |»ina.  ifllU.  Hif^infast 
fa^ur  sin.  auk.  Auj^a.  lAia.  buanta  :  sin.  aL  ifUfi  » 
Au^kar^i.  tutur.  sina  x 

754*  —  äng,  vid  en  hog.        A*  B.  63 1.  0 

Sin.  lit  raisa.  stain.  |>oiia.  at.  fa^ur...  TaLpali. 
Sir<^ar.  boanta.  Kup.  hialbi.  sal.  bans.  Ball 
risti. 

755.  Dersammastädes,  andra  sidan  hägen. 

Bx  D.  4.  a8.      )(    ... 
Slingor  Ulan  tydliga  runon 

Holms  socken. 

756.  Kyrkogärden,  S.  sidan.  A.  5.  84.  Bx  D.4.aß.  0 
Jukir  auk  Ifri|>r.  lit.  rita  stiu'^ina  abtur.  bru- 
^ur  BubilfaR  iu|>r  bauki..  Osmuntr. risti runa. 

757-  —  /^  sidan.    En  runsten  nömnd. 

D.  I.  28. 

758.  Gymminge.  B.  628.  0 
Kula.  let  ripa ...  As^UtR  ainjnHulmkr.sunthaD 

759.  Mosunda.  B.  627.  +) 
Ku^riuin.  lat.  rita.  stain.  at  Inkimuntr  fa^ur  siik 

76a  Walby.  Bx  D.  4.  26.  + 

Inkifastr.  lila  roisa  stin  at  Ikibiarn«  uk  Kumltr 
at  sun  sina« 

Kulta  socien. 

761-  Grrta  gärde.  B.  624.  }    +  + 

Knutr:  auk;  Arnburk:  Kunvir:  auk:  Kunar: 


~  3i 

auk:  Halftan:  auk:  IkifaslrrnstutstaiD:  j^Insi: 

...  — tiro  rutvi:  auk:  likhus:  auk:  bru: 

KuB:  hialbi:  Ot  bSs  du. 
762-  Rafstad.  Bx  D.  4-  ^7-  J 

...  lat  raisa  «  9^xun hia\h\  +  51* 

763.  Dersammastädes.         B*  D.  4  ^7*  )(  ••• 

Hjellstad^  rochen.   • 

764>  I  kyrkomuren.  A«  B.  6^5        f 

x  Fajur  «  sin  «  saa.  varf  x  tau|>r  x  o  Eg  x 
löli  X 

Ristningen  synes  vara /uUständig^  och  lä- 
rm   siUedes    naninen  .^varä    aiUecknade  pä 
annai  stalle, 
765-  Dersammast'ddes.  A.  lo.  i. 90.  Bx D.  4. 29.( +) 
Fast.,  fuli  ak  Jorl  fir  ialu  raisa  aftir  ...  — 
766.  Bälsunda  grind.    A.  10.  i.  92;  BxD.4-28. 

5.  76.  F.  lÖ. 
Auj^kar.  auk.  Akir.  lilu.  raisa.  stin  fnno  eftia. 
Kuia.  fa|>ur.  sin. 
767-  Dersammastades.  .  A.  F.  20 

Kula.  lit  rita  slain.  ...  — 

768.  Bälsunda  äng.  B.  626.  +  + 
Inkior^.  lit  raisa.  slain.  at.  Anüt.  fapur.  sin. 
ank  at.  ÄiauluA.  mof  ur.  sina.  Kuf  hilbi.  sal. 
haira, 

769.  Tils  gdrde.  A.  10. 1. 91.  Bx  D.  4-  »9-  ^*  ^?-  ( +) 
Star.  auk.  Tan.  lilu.  raisa.  slain.  at  Hulm- 
kaiB.  fa|»ur.  sin  + 

770.  Brunsta  gdrde.  Bx  D.  4.  29.  ]  (+) 
Ikivi..r  let  raisA  slain  at  R..  ..n  sun  Äikau- 
Lai\  Ku^.  hielbi  salo  ans. 


TVesteräs  eller  FTästmanlands  Län. 
Thorstuna  härad. 

Th^rstuna  socie^n. 

771.  Kyrkogafveln.                 Gx  L.  769-  ]       + 
Einbiurn.   lit    risa.   sin.  Uli —  ...  oiisiu 

772.  Prestgdrden.  B.  647-  ])C  — 
nZ^Ekthy.         ,                   .     c®^^     l^ 

Jurlr  X  lat  x  nla  stin  u/fia  0..  —  ...  ai 
La  tu.  ruD a  bakkL 


o 

[OE  X 


österunda  sochen. 

775.  /  kyrkodorren.  A«  B.  649.         [ 
..R  X  Vitr  X  uk  X  Kislauk    x  f au  I  +  i  risa 
X  Jarunt  x  sun  —  ...  x  risti  x 

Hvittinge  socken. 

776.  Ramsjo.  B.  65o.  o 
Ernvilr  lit  risa«  stin  ]^ina  at  Biarkia  sun  sin 
uk  Ikbirn.  fa|>ur  sin  auk.  KuB.  inu  silu. 

777-  Dersammastddes.  Ax  AC.  ^5.  C.67.  B.648.  +) 
Med  fr'dmmande  Runmynder» 

778.  Under  klockstapeln.        A.  E.  i.  201. 
Med  samma  slags  runon 

779.  Lilla  Rams/ö.  A»  B.  65i.  (f)  + 
Ari  +  raisti  +  stain  +  aftir  x  Siairo  -f  fa^ur 
sin  X  Ku^  +  bialbi  +  ant  bans. 

780' Holms  by.  A.  B.  652.  (+) 

Biarn  +  auk  +  Jair  +  biruj^V  +  raslu  x  stain  » 
^ina  X  aftift  x  Sihbiarn  i  H^/mi• 


Hernevi  socien. 

774.  Rothrunna  by.  A*  B.  646.  ]    (+) 

Hialmtis  auk  +  Jurslain    x    raistu   x  stai..  — 
..  dir  X  Nuka  +  N.  N.  hiuk. 

N.  N.  Runristares  namn  ar  antydt  med 
serskilda  runmdrken^  Isrunory  jfr.  min  Run- 
Lara.  s.  54* 


Simtuna  härad. 

Simtuna  socTcen. 

781.  Berghy  skogj  vid  Salav'dgen.  B.  657.  («t) 
Unu..r  X  raisli  +  stin  +  }>ina  +  iftir  +  Kamal 
4-  buruj^ur  +  sin  + 

782.  Forsby  gdrde.  A»  B.  65^  (f) 
Frukakr  x  raisti  x  stin  x  .j^ina  +  eftir  +  Ibul 
X  bunta  sin. 

783.  HJelteberga.  A«  B.  656.  (f) 
Snorir  x  auk  »  Kurukr  x  raistu  x  stain  4- 
Jina  +  aftir  Hariulf  +  aftir  +  fa^ur  +  sin. 

784.  DersammasVddes.  A«  B.  655.  (f ) 
Hurvafr  +  auk  +  Bahrlr  +  raistu  +  stain  + 
cftir  X  Raskulf  x  Kut  bilbi  +  ant  x  bans. 

785.  Isby.  A*  B.  658  (i) 

Surstain   +  raisli  +  stain  +  tina  +  aftir  + 
alftan  x  Ku]^  bialbi  x  ant  x  bans. 

786.  Saiefors.  *A«  B.  654.  ]  o 
Kvis^en:  uk:Kiastr:  uk:  Ui/i..  uk:  Aki:  Iitu: 
risa:  slin  ft'r  ükn:  fafur  sin.  forfijstr  iuk 
runi:  Jisa. 

787.  fVdnderstads  kohage.  A*  C.  5i.  B.66t.  O 
Li|»smo^r  +  lit  +  akva  +  stin  +  öfti  +  Juli- 
biarn  +  ftij^ur. 

Pä  kanten  slingor.  Ford  tili  Oxford  jqn^ 
te  JV.-o  396. 

FrSsthuUs  soehen. 

788.  Bruniy  gata.  AP  B.  662.  + 
Haf  inrisi sa  +  stain  f  ain  +  aftir  +  Eulm^ 


3a  — 


fast  +  bata  +  sin  x  auk  x  AinLta  »  sun  sin  x 
Ku|>  X  hialbi  x  Ot  x  j^aira. 
789.  Brunby  gdrde.  B.  ii34-  o 

+  Arluk    X   Jit  X  akva  x   stin  x  at  j^ursten  x 
buoDta  sin  x  Lifstan  + 

^Altuna  socien. 

79a  Drdße  (Biilerstena).  A«  B.  660.  E.  (+) 
Vi^biurn  x  ok  KarJunkr:  ok  x  Erinknr  ok  x 
Nasi  X  litu  x  risa  x  stin  x  ^ina  x  eftir  xErin* 
biun  X  fa^ur  x  sin  x  snalan. 


W&la  härad. 

Huddunge  90chen* 

791.  Huddunge  by.  A.  B.  653.  + 

Kilauk.  uk.  Funlin.    litu,   risa,    stin«    at   fori* 
bro]^ui\  sin.  uk.  liefr.  uk.  naak.. 


Enäher  och  Nora  rochen. 

792.  Pä  hedeny  stora  Runhallen.  G.  3.  553.  E.  1 
X  Erlukn  X  Jit  x  akva  x  sten  +  uftia  +  Ün.. 

—  stn  X  Lifstan  x  iuk  x  runi  x 
Ettfyrfotadt  djur  tecknadt. 

793.  —  Lilla  Runhällen.  B.  1089.  E.  ]] 

—  ..i  X  lit  X  akva kx  sa..kan  x  ek.,ns 

(o:  eklanps)  fari  afi  +  kunu. 

Harho  %ochen. 

794.  Hdsselby  gärde^  A.  B.  1087.  E.  2.  37.  + 
AskiR.  uk.  Mekinbiarn.  uk.  Litvi.  Jitu.  risa. 
stin.  at.  Tuba,  faf  ur.  Askiarf . 

795.  Trollartorpet,  j  mil  fron  fyrkan^  pä  vagen 
tili  JVala^  en  Künsten.  E.  a.  ij. 

I  JVäla  socken  vid  Jby  erjL  sten  med  tyd* 
liga  runor,  men  svara  ait  tili  meningen  be^ 
stdntma.    Jfr.  Fi.  VII. 


SÖDERMANLAND. 


Öknebo  härad. 

SSder   Teige» 

796.  Soder  Teige.  R  83r.        ] 

Ulfhij^in:    auk:  ...  -«• in:    raistu:    staxn 

]^insa:  at:  j^urstin:  fa]^ur:  sin: 

797.  —  *  ett  berg  {vid  Turin^evdgen\ 

A.  B.  029^  i<44*  o 

Hulfastr  med  vände^runor  x  Jit  x  braut  x  rupia  x 

afht  X  Ikul  X  1.  £|>i  X  auk  x  Ura  x  vina  x  kuna 

uk  X  vaska.    (sina  stär  utom  raden  under  braut) 

798-  Pä  en  annan  slinga  derjemte. 

A.  B.  839,  1144.  +) 

Hurfastr  x  litl  x  braut  x  ru{>ia  x  auk  x  bro  x 
.    kiara  x  iftia  x  Kamu  x  fa|>ur  x  sin  x  sum.  buk  i 
Nuibü.  Ku|»  X  hialbi  x  ant. 

799.  —  vid  Jernav'dgen.  B.  828.  o 
Hulmfastr  x  Boj^iJfr  x  pau  x  rist«  x  runa  ... 
—  ...  Ikifast  X  suni  x  sin«  x  Ia  x  vaau  x  hustr 
X  In  Ubir  x  risti. 

800.  Södertelge.  B.  83o.      ]  ] 
...  hulfastr  x  li.. 

...  X  Kiifa  X  fa]^u 

Turinge  rochen. 

60h  f^'  hyrkodörren.  B.  6g5.        [ 

Kiulai..^ ...  —  ...  f  insa  x   at  x   Sturbiurn  « 
faj^ur  sin 


802.  Ö  kyrkogafveln.  B.  1139.  +) 
Ketil  X  auk.  ßiorn  +  baiR  +  ra.isf  u  +  staio  x 
|>ina.  at  +  fourslain.  ta|)ur  sin.  Anuntr.  at 
bru|>ur  x  sin  auk  huskariaa  x  ifiji  x  Jafaa  » 
Ketila  at  bonta  sin. 

Brjr  (o:  bräpr)  vaau  f>R(D:  f«) 

bistra  [pi  bestra)  mana: 

a:  Janti. 

auk:  i  Ji^i: 

Uli  h..u  sini 

huskaria  uiu  x 

803.  Kyrkogärden  A.  Bx  D.  6.  ^. 
—  ...  han  fial   i  urustu  austr  i  Karbum  üs- 
fiirüki  Janinana  besti*. 

804.  Kjulesta.  B.  697.        ] 
paikn  ...  —  ...  sin  han  varf  ti*ibin.. 

805.  Östra  Kumla.  fi.  696.'  f) 

:  Stin:  sdR:  si 

s/onr:  at:  Urusta: 
IkirunaR:  sun:  auk:  KufJifs:  Uüfa:  raisti  af- 
tia  brufur  sin        (Pä  korset)  Kus.. 

806.  Stafstad.  B.  694.  + 
Jruniutr  {o:  pnrniutr)  r^sü  +  stan  at  burii- 
pur.  akai  fuli  x     au^  x   Futr. 

iK%ra  stupade  och  stupvändk  runon 

<5/w 


33 


Öfver  Jerna  %ocien. 

807.  öfver  Jerna.            -  B.  687.    ]      + 

•  •r  raisti  +  stain  -f  |>aD8L  at  +  Vikain.  fa^ur 

+  sin  +  !.•  .•;  bunta  + 

£08.  Ströpstad.  B.  6yo.         ] 

— rk]B:«ra]sttt:  st — 

S09.  Fruenda  trink.     ,  B.  687.      •«• 

Yik  •••  lit  Jiak?a  stain  ^ina  iAir  kvik  fasar. 

Ytfer  Jerna  eochen. 

Bio*  I  liyrkodorren.  B.  698.    [    ... 

— in.»  j^insa  x  a*.  «^«  -—  •••  ar  iniaj^r  x 

ut 

811.  Lydeby.  B.  689.  ]  f ) 
Inkl..  auk  Kit{..  —  •••  stain  at  ]^ikn  faj^ur 
sin.  koj^an  Kup  iaIbL 

812.  Fatstad.  B.  69a.  .f. 
Ikulfjt:  auk.  Tgul:  raista:  stein  j^insa:  at  ruri 
(3:  at  puri)l  Fapar  sin:  kuj^an:  Kup  bialbi 
saln. 

813.  Laga  äsmark.  B.  688.  f ) 

Tisa    kiarj^f  aft sina.     {JVamnet  iecknadt 

pd  korsei  och  ett  ord  i  hvarje  korsets  vinkeL) 

814.  Gerestad.  B.  691.  + 
Slakvi  X  auk  x  San  m  ^iRsi  x  ristu  x  stain  x 
at  bonta  x  auk  at  x  bruj^ur  sin. 

jälÜ  med  vände^runor. 


Svartlösa  härad* 

Botlyrle  socken. 

815.  I  kyrkodorren.        Ax  5.  i5.  F.  49.  ]]] 
Vifastr.  auk.  Haukr.  raistu  +  *•.  stain  +  iftia 
nausf  ...  ha..  ...  Aka.  bro^ur.  f^aiaa 

816.  Hoielby.  -  B.  685.  o 
Sibi.  auk.  JuruD.  auk.  ^urkun.  auk«  Inkikir^r. 
^au  sustkun.  litu.  risa.  stain.  ^insa.  ibtia  Tia. 
iaj^ur.  sin.  auk.  JSru]^mu^.  at  bunti«  si^.  Ku]^. 
bialbi  sialu. 

817.  Hundhammars  borg.  B.  686.  ]]  (+)(+) 
ji  Antvita:  reisti:  stin:  lAia:  Huka:  bru|»ur 
sin  Er:  var:  tau^r:  mi]^:  Inkt;ari:aiik:iftir: 
^urkils  bruj^ur:  kuj^n. 

Pd    serikild    slmgal    Biarlaukr:    irfi:    lit: 
rei^a:  iftir:  [pd  annaa  sUnga.-  bia|ir:  siA« 

Saleme  eoehen. 

818.  Fogtlstads  hage,  Ö.  om  kjrrkan.  B.  817.  o 
.«rn.  auk.  Fastir.  iitu  resa  stain  at.  Biuni  fii^ 
^ur«  sin.  biiSli  j^-^air^r^ 


Sotholms  härad. 

Öster   Haninge  locken.     ^ 

819«  Pd  hedenj  vid  stora  vagen.     B.  668.  ]   +) 

OÜtr utr  +  raistu  x  stain  x  ^ina  +  at-f- 

Viklka  +  fa^ur  +  sin.  sun.  Saura  + 

820.  Tacker  dker.  B.  665.  + 
X  Halstain  x  raisti  x  stara  x  at  x  j^iaifa  x 
fa|>ur  X  sin  x  Amüli  x  hiok  x 

821.  Broby.  B.  666.  f 
Kulauk.  +  auk  Ko^lauk.  raistu.  stain«  at.  Avit« 
faj^ur  sin  + 

822.  Betby.  B.  667.  + 
Till  ndgon  del  utpldnad  och  af  dterstdende 
inhemtas  svdrligea  mening. 

823.  Blistad.  B.  664.  ]]  +) 
■f  Svain  -f  lit  +  risa  +  sttn  ...  —  faj^ur  4- 
sin  -I-  ku|>an  x  auk  x  iftia  x  Ku|>Far  + 

824  Forstads  garde.  B.  663.  f 

Faribiarn:  Wii  liakva:  stain:  at:   Haulf:  sun: 

sin:  Haltan:  hiak:  runa. 
Ofvanpd  korset  en  tupp. 
825.  Söderby.  M.  f. 

Almvij^r  +  ratsti  +  stain  +  at  +  ^or  +  k.. 

sun  sin  +  Amüti  +  risti  -f  runar. 

Weetcr  Haninge  socken. 

826»  Pors  preslgdrdslomt.  B.  &;o.  o 

pauriA:  auk:  ^iahkn:  litut  raisa:  stan:  ^ina: 
aftir:  Fastbiurn:  faj^ur:  |>iahkn:  auk:  Onüt: 
sun:  sin*  Ett  fyrfotadt  djitr  iecknadt, 

Ktl*  Fors.  B.  669.  +) 

...  —  ..ukaa:  atik:  Biorn:  auk:  Farutn:{HE: 

.    Jitu:  risa:  stan:  aftia:  Aka:  fajj^ur:  sin:  Han: 

«    vaa:  iiskuioik:  |>aa&m.. 

828*  Baringe,  en  runsten  oafritad. 

ösfmo   socken. 

829.  Ö.  ^leby.  B.  671,  + 

Svarthaufj^i  ak  Vifart  x  auk  Vibbiurn  +  auk 
•f  OnQtr  -h  ristu  -h  stnan  +  ^ina  fau..  iki 
fa|>r  -f  sina. 

830*  Dersammaslädes.  '       B.  11 4i.  +) 

Fir|>kara  +  rast:  stan:  ^ansi:  ifu:  Kilban: 
svak:  ntarin. 

831.  Aleby.^  B.  674.  +) 
Kunv^ar  lit  x  r..t..  —  «.*  aHia  x  Alfkit  x  bru« 
^ur  sua..  — •  .«• 

832.  Djareslad.  A.  B.  672.  + 
/Kuna  ;;  raisti  x  stain  «  ^ina  +  aftia:  Saksa: 
sun  i  li«lftanaa  i 


-         34         - 


«33.  Bjorstad.  B.  675,     ...    o 

Ad Tb.   auL.    ^rstain.   aulu  Rc^uu 

litu.  at.  |>itistu..  ..j^ur.  rin. 

834.  Stdby  gärde.  B.  673.        ] 
V..  —  ..isa  X  auk  x  raisa  x  staio  x  ifliA  -f 
Toka  X  bro^r  x  sin  x  ku.. 

Sorunda  sochen. 

835.  /  hyrkodorren.  A*»  B.  679»  + 
-i- Rolfr:  auk:  Svaio:  raistu:  stain:  atrFrau-» 

stain auk:   ai:   Kuoulf:   bruj^r:  fin: 

Amüti:  hiuk:  ruoa. 

836.  Berga  hy.  B.  6»3.         ] 
Sveiiiker:  auk:  Kaii:   ank:  Ku^kutrS  auk: 
Skari:  auk:  Kiulr:  raistu:  staio:  ]^na:  aftia: 
Utruk:   faj^ur:  sin.  Is  firi^i:  ki^ikis  -f 

837.  Grtdhy  N.  gärdtslacke.  B.  684.  0 
Jgi:  auk:  Saksi  auk:  Juir:  j^ir.  i-ista. iL ^oso: 
al:  Fasta.  fa^r  sin  A^fara. 

838*  Dersammaslädes.  B.  68a»  -f 

Tyd/iga  ruaor,  mea  imiehälüi  0vdri  aii  utleta^ 

839-  ^.  SiuitBy  skog.  B.  68u 

'  Biairn  k  auk  x  Vibiarn  x  auk  x  &a/hi  +  auk 

•f  Katilbiarn  •{-  raistu  +  stain.  at  +  Kaii'biaro 

fa^iir  sin.  En  hmsl  tecknad. 

840.  J^edra  Soderby.  B.  6j\^.  1 
Fuluki  X  lit  raisa  -bst*.  —  Burn  -fauk  +  Ku.. 
s.  •.. 

841.  Trolttsiads  gärde.  B.  680.  o 
Orn^kaia  x  auk  x  lufaiR  x  auk  x  Ifr  »  stain 
X  jj^aiiL  raistu  at  x  Kuoa  faj^rsin. 

'842»  Dersamniosiädes.  B.  677.  -f 

Fraustain  auk:  Ikul:  raistu stin:  at:  ^urbiorm 
fa^ur:  sin.  auk.  ^ria.  at  bi*o|»ur  sin. 

843-  DerstUfiotastädis.  K  67S.  + 

Kucki  +  auk  X  |ior/astr  4-  raistu  4-  staio  x  at 
^ri  X  fuj^ir Auiilti  biuk* 


Holeha   harad. 
MSriS  soeiem^ 

844  Skäißy  ierg.  B.  784.  ...  +> 
Genom  bränning  Jorderfvad^  Uoii  spridda 
runor  ^yntiga. 

845  HcrningshoUn.  A.  F.  47» 

—  .*.  Vraibr.  litu.  raisa.  staio»  ..»  Jaruot.  fa-» 
^r.  slow  ku^an. 

Ho/ 5  ^ikchefu 

84fr  «^.  kyrkogafveln.  R  774.        J 

—  litu  kuml  rita  eft»»  ».sid  akun  i  umiarki» 
ai:  kl..  — 

— ^  skall  stanta:  stai/»  »»• 


847*  Lida  kage  {vid  hogar%  B.  778.  •  o 
Tar  lit:  raita:  staio:  pinsareftiarKetilhauf]^ 
fr^ur:  sio:  boanta:  Coj^aii.  Ku^  helbi:  hSs: 
aot. 

Tro9am 

84ft  Pi  hacken  vid  Längiron,  iniilt  hSgar* 

B.783.      ]] 
Äautra:  auk:  Tgiallr:  auk:  UsurB:.j^air:  rai- 
stu: staio:  j^iosa*  at.  SvaiB*  faj^r:  sio. 

WagnhUrads  Mmthem* 

849.  Trosa  bra.  A.  B.  779.  f 

burkiB.  auk.  Ubi.  j^ia.  raistu«  staioa.  at.  UlaiC 
hi|>ur.  sin:  auk:  at:  Svaio.  bru^r  sin» 
85(X  Mellan  Skeinge  och  LofsUuL  B.  776.  f 
Hulmstain»  auk.  Viku^r.  paun»  fitu.  raisa.  staio 
iAia.  suo.  htfoaa.  auk.  Vioialmr  iftia  lokifasL 
851.  Tyfstegen,  den  vestra.  B.  780  + 

5tüJaugB»  auk.  Hialoibr«. 
staioa.  raistu 
at.  brü^r»  sioa» 
brautu.  nesta. 
Iiaia.  cnta^is» 
i.  Aiislrriki. 

burkil.  auk.  Slurbiaro. 
piaknar.  ku^ia» 
852«  Dersatuniastddes^  B..  78<x.  a 

Lit.  Igikia» 
Soao»  raisa.  stain. 
at.'  suni.  sina. 
i..D.  a.  kiar^i» 
Ku{>.  bialbi.  ant  ^ira  4-  ^uria»  hiu» 
85i  iTera  sjogärde,  vid  vdgen^     B.  77I.*      +) 
ikimaj*:  aiiL  Irni.  Jilu.  raisa.  stain.  jpina.  auk. 
bro.  kiaru.  at.  Stainkil.  sun.  sin.  Kub^  hiaibi. 
aot  h. 
854*  —  vid  en  a.  B.  773.  a 

Tiarfa.  raisti»   stin;   j^iasa.  at:  Kriiu:  fapur: 
sin:  ku|tan: 

855  Wora  gardt.  B*  777.  0 
{»urslin  x  raisli»  .»•  staiu  x  ^osa  at..  Viulf -h 
bi'u|iur. 

856  Skaängt  gar  de.  K.  3.  191.  o 
4$'..kann)oi»auk  4-  Otauf+j^u  4-  iitu  4-  kiara 
+  merki  4-  fausf  4-  cftia  4-  Svaio  4-  faf ui*  + 
sio  4-         Ku^  4-  biaibi  salu  bans» 

r est  er  L jung  9  eoahen. 

857-  ST.  kyrkchornet.  B»  781.      ]    ? 

B/idteekning  utan  runristning. 
858.  Giiiberga  episnmr.  B.  ^a.    ]     +) 

SiLvalti*  raisU  ...  —  »•«  »»kil  brutia  sina» 


^55  — 


Rdnj>  härad. 


Le^tringt  Muckern. 

859^  f^id  kalkbron  meilan  Lestringe  mck  Tjftt^ 
berga.  B.  8in        ]] 

—  ..Biarn.  auL»  Sv^io:  j^ia;-  hru  x  kiaru. ü'tijt» 
bru^r» 

Tffitherga  »oüJ^^m» 

860-  Jy*'ierg«  Aoge*  B.  8i8. 
M.«s:kia:  auk:  Mani:  litu:  rasarkicm/rjj^ausit 
at:   bruj^ur:  siua*  Huj^kaüu  auk:   raj^ui*   ain» 
HttimstaiD:                          ^ 

Hao:  haf^i:  üstarlaTi:  vaaiU  linku  iauwil 
ustarla:  me^:  lokvarL 

BogBtads  societu 

861-  /  kyrhodorreru  lu  B.  8i5.  [  +) 
X  Kel^as  »  i£t  iTWa  »  stein  x  c.»  Bruniulf  x 
jfk^inr  X  sin  K  gu^an  )«  Bialmbi.  in  heilhi  x 
Kristr  bans  sah 

SG2' f  »^kcrseumurän*  A.  B.  8i4>  o 

Hulnisfaiii:  auk»  Sihvib»  ^aiR  raistu.  aU  hu/r 
rim  {o:  porkrün^}  iapur»  rin.  auk»:at.  Qal* 
stain. 

863-  Räsiacis  rünniL  B.  Siou     ] } 
Sven  x  rr —  »»k  x  bro  x  ^isi. 

864-  Hamra  agor,  i  skogen  pa  ett  befg* 

B.  8i3.  + 

Hulnofri]^  Itia«.r..  j^aa.  litii.  bakva  stain*  iftia.. 
Eskil:  fa|>ur:  sin» 

Hau  trau  t  orustu^ 

u  Austr.  vihi. 

a^an.  fulka.  krima. 

fala  or]^i. 


Säfersfads  socieiu 
865-  ^iV/  Esta  berg.  B.  8i& 


+) 


Inkifastr.  lit.  hakva.  stain.  eftia:  Sihvi^.  fa- 
^nr.  sin»  Han  fiak  i  Huimkarj^i*  skaij^aiu  visi 
mi^  ski».ra» 

Idudgo  iocten^ 

866*  /  sakentieäorren.  B.  8o5.  o 

..»  auin:  slaina:   raisa:  eftiar  Ofaihr   sun  sia 
Hiaibi:  Kristr:  ant;  bans:  auk:  selu:  hansr 
Ristadt  i  rata  rader,  icke  i  slingor^ 
867.  Presigärden.  B.  804.        J 

ialbk  kup  as  ant. 
86^  Jspa,  meilan.  tingßhSi^n  och  iroeiu 

A/B.807* 
fura;^Kai»]^i:  slur:  fiasi  aC:  übr  Buanto;  sin:; 


Pi  andrm  sidan* 
buru  :  varr 
ban:  vistarlar 

vaktir  karla* 
Stain:  sia:  si; 
stanr:  at  Übi: 
o  ^Ikstaf^i  at  Bur.«» 
Dereßer  Hrek  tiU  utpUnade  AifMT  euer 
mähändm  serskiüa  Runn^quier, 
869^  A$pa  äng,  slrax  derJenUe      B.  808»   ^^     o 
.At  hak  ru  tainr:   stainr  air  kon^nr  Übis; 
arfa:  auk:   j^urunas   Külu:  bro]^r   s:  Ku^ 
bialbin.  St: 
87a  Ludgo  gaia.  B,  806»  .,     (+) 

Svain:  auk:  Stain:. j^aiar  rüiBJ^u: nurirtt 

.  fa^ur:  sin:  Hirsi.  uk.  siäaviYt.  CSaidÜä?)  ian 
vas:  unt  bifnr  bistr. 

871-  Dfursta  dgor,  korpehroeru  B,  ri^^R  4* 
Stain»  Jit  x  raisa  stain  x  ..^  Esibi  x  frinlu^u: 
sina  X  Kristr:  litir  anta  -I-  .«a:  kunur  koj^itaa. 

Pä  serskildslinga.'  E/iKittlr.auk:Kifr.  Jia 
X  ristu»  rü«. 

Spillevils  eotienm 

872-  Landshammar.  Ä»  B.  8 17»  „fj 
Vtniulr:  raisj^ir  stain:  at:  Kufntiunt:sun:sra: 

Dcrejter  nagra  runmarken  Off.  Rurtl.  SrSo). 
873  —  botrappa,  B»  8ro.  4^ 

.».  rais]^  ».»  ..si  at  Vi.^  —  •••  Jusin» 
874.  Grinda  hage,  vid  sttnsiUtmn^n 

B»  809:  *  a 
KuBrun:  raisti:  stain:  at:  Hi|nnr.vaa:  Nafi. 
suni  svaa:  Han  i:  Krika  i  uU  skiRi,  Kristr: 
bialb:  antr  Krtstunia» 


Kuniuma  aocien. 


87S  So.  kxrkomaren.        '  i>-  797  f 

Jiiiavt  iet:  kiara:  kumbi:  ba^i:  iftia:  Inkult: 
sud:  sin:      Hiaibi;  Krist  ant  bans» 

876.  Östöergff  hage.  B»  8o5.         .    o 

Baki:  Fulk stain:  |an:  si:  at:  ta]fuit 

an:  Kitilhaf]^. 

Med  samstafva  Runor,"  fri-oan  runa  rit-v 

87T.  Rungsberga  skorsten,  IR^  796.  x 

Anatr.  auk.  K&l»  fnait»  Intu^  kiara.  brov  eflia» 
Kunar.  sun»  sin»  Hiaibi.  Kristr.  hy&  ant»^    ^.  ^ 

878.  Söderbr  kagm  {vid  siensaUnin^ar), 

•^  ^  \    KSot.  d|; 498^T» 

^    Brüniulfr  Skiu.   auk»  AnoalF»  wspu  stain  at 

brupur  sina  onar  var  /aria   vij^u  unt  atfur 

heimseos,  snialia:  tilkiaR» 

679.  ^rsia  Bra,  V.  798.     .  ^    4- 

*    ».ufun:  iitV  rasa:  staibt  at:  E«fr  ...boMlas 

kofan;  kar«  auk:  stainbio  j^.;  trt:  botalil»iw 


—  36  -- 


880.  Skarpiker:  B.  800.  ]  (+) 
—  ...  ialr:  j^aia^  raistui  s..-— 

881.  Gläitra  N.  gärd.  '  B.  801.  +) 
:]^uru^r:  Skiriaufa:  raistq:  stain:  at:  fa^ur: 
saD:  snialad:  Almkaiit 

882.  Eneöy  iöt.  B.  799  +) 
Tusti:  auL  Sliorj^m:  raistu:  at:  Tuka:  suniK 
liiar^a:  at:  san:  :raBur:  isnialao: 

Pä  andrasidan."  Tvtki:  ati:  Hunarfan:  Krim« 
\ulfu:    ati:     hafan    :ir:   ata   u^ali.   {kan  od 
£^^:  ati:  hafaD  :u^ali.:jrJ   ata:  Krimulfu). « 


Rabjß   Sociefu 

8Si',Jir^sta  supdfi.,  .       1    .  B.  82t. 


+  ) 


{»'ruAikr:  staip:  at:'  sum:*  %\na,  sniala":   traila: 

var  {serskildrad'Vlntvl  i:  Kriiium:  uli:  sifti: 
884.  Spinga.  A.  B.  821».  +) 

.  Ku|>birn:  Üti  |>ai£  ra1s|>u  slin  ])ansi:  at: 
'    Knpmai;:  foj^m*:  sln:Stu|».  tjiki:li  i  slaf  skibi: 

liku    yblarla     (dcre/ter  '  nägra     RuntnJirkau 

Korsei  Tivilar  pä  ett  skepp), 

Svärta  aoqhen»  . 

ß&5'  Nalbßrga  {vid  hößar).     .      B.  819.  +) 

VJstain:  Akpuar:.  Ku^viRC^aia:  raison:  ktain: 
,at;  BäuJf:  iapur:  siü.  BrulaR  j^iakn.  Han 
{derefter  2;nc  rader  inskrijl   af  Runniarken) 

886v  Ekebjr  I6t  {vid  stet^^iUtningar).     B.  820.  ] 
—  ..nan:    paU:    si:    a*:  Jil:  OS..  —  ..mint: 
raisa..^ 


Jonäkers    hfirad* 

887-  Ailhtlgona^  (Ö.)  kjrrkan^  Mkerstiemuretu 

An  D.  F.  4a 

Ku^fastr:    SaiuM-:    raistu:    at:    Hiifm:slaio; 

brupitr:  sia:  s/ajo  (3:  snialmn?) 
88&  Eönestad.  -    E.  3.  1^.  K.  a.  23^.       o 

Sumua:  hauka:  stao:  Sumia:  iu]^:  austa:  i: 

Xuna:  asii. 

BergshammarM  suchen* 

889«  Ö.  fyrkoporten:   '  B.  1147.  ]        +j 

Slioburg:  kiarpi  ..*.:  at:  Vibiurn  sun 'sin* 

Sfegtomta   90cien. 

890«  F'apenhusdörren.    '  B.  770.      "  '  o 

+  Viklaik  «  auk  h  Kiiiti  h  auk  n  Helki  « 
auk  X  Hülfktiv  K  ][eia  «  raistu  «  staiö  «  ef« 

.   tia  «  ^rbiai'n«        * 


891.  Ene  g'drde.  B-  769-        +) 

^urj^r  auk  Tuki  n  raista  n  stain  x  j^nsi  u 
aftiA  X  Büm  +  fa^ur  «d.  {Haa  x  irar|  tauj^r: 

.:a  knori. 

892>  Tdckhammar.  M.  r. 

Aubiro:  r^isUs  ^in  ^osi: -at  Kan  hao:  vat^ 

tau^r:  ODkISti  (a:  a  Inkläti);  i  li|i. 
ßtdZ:  Dersamtnast'ddes.  M.' f.  , 

..st  risti:  stiD  at   ^uri   buru]^  sin   gturmaa 

ku{>a4].' 
894.  Dersammait'ddes.  M.  T. 

Kuülifi:  Sikmunr  hiaku  Staiii  at  Y/kar^t. 

Jfjßijfrie  Soci<n. 

895-  Harmesta  gärdc,  B.  771*  f) 

£skif:  ai»k;  Knauj^imanr:  raistu:  stain?  ^asi: 

'  art:   biliar:   sin:    Stira:   as:    vai^   taupr  0: 
Eklanti. 

^     ^Pd  Morset],  Kuml.  kiar^i.  jjkat  si  KitilslaU 

89fti  P'disia  derg  (»  rör),  ß.  767.  ]       0 

..^ika:- kiarj^i:   kun^l:   j^atai:    iflia  Osmunt: 
suh  sin  -f  Han:  is  krafin:  o  Ar,. 
Xdtr^ter  Runmarken  och  tili  slut):  iks:  siUb 


.  Oppunda   härad. 
Husiy  MOcien. 

897.  ösbjr.  B.  1126.  0 
porstain.  iit.  j^ina.  rita.  stain«  EAila.  stetr.iftii 
poibiairn.  Salvi.  auk:  Simi^r:  at«  sen.  boi-o^ur. 

Bettna  socken. 

898.  Marings  spamg.  B.  795.  0 
Faraukia:  raisti:  stain:  |>inasi:  at:  Ulaif: 
fa^ur  sin.  Han:  ati:  Kaiauni. 

899*  Hvalstad  [i  skeppsformig  stcnsaitning). 

B.  794.  .0 
Lafa.  raisj^i.  stain.  ^ansi:  iftia:  Sulkii.  Sun  siiu 
Han  var^:  vaitr.  tau^r. 

Vadshto  socieu. 

900.  nedtni^nda.        .  .  M.   r.  + 

Hauf^l:  an^.  Sttnktl  ]^ia  raistu   sän  ^01  at 
£ikitl'bi;tibur;siD  syna:.  i..a..ki.. 


37 


Stora   Malms  socken. 

901.  f  kyrkomuren.  B.  788, 
Valr:  raisti:  staio:  lAia:    Mana:...auk:    Sai- 
ki&.  brii|>ur:  sin:  auk.  bru|>  x  sin. 

902.  Djulefars.  B.  787.  +) 
Inka:  raisti:  stain:  |>ansi:  at:  Ulaif:  sin  a.« 
...  :Han:  austarla:  arj^i  bar^i:  auk:  o  Laok- 
bar|>alanti  anta|>is. 

903-  Fo^lö  kallareniur.  B.  fSg.  ]]•  +) 
:Kufi:  auk:  ^nrkisl:  auk:  Vikiln  auk  Ink- 
valr:  |>aiR:  bru|)r:  lak|»u:  stain:  |>insa:  eftr: 
Attl:  ia|»ur.  sin:  Han  var.  mi^a.  besti\ 

Lerbo  soclen. 

904-  Hässlö  gärde.  B.  772.  •{• 
Kuni:  raista  stan:  ^an  si:  a  Hak  na:  sun  san: 

ir  J)an  i  vak:  va{>  (o:  varp) 
tapR.  (o:  taupR)  vastr. 

Vingähera  sochen. 

905.  Lytterstads  d§or,  vid  Tisnarn.  B.  786.  -J- 
purkunr:  raisti:  stain:  j^an  si:  abtia:  oirij^iaM 

90ö.  Jls'dters  äs.  B.  785.  + 

:|turkar:  raisti:  stain:  |>ansi:  at:  sun:  sin: 
Küub:  auk:  kiarj^i:  sbankaa:  ufia  smi: 

Siyllinge  iocien. 

907.  /  kyrkodörren.  B.  792,       ]  ] 

+  Hiar:    ritia:    Kulaifa:   ok  •••  —  •«•  &u^: 

biarhi:  sial:  Bans  x 
908.,  P^alla  tröskel.  B,  793.      ]  ] 

i  Inkialr  S  a»^  «-^a:  raistu  stain:  fansi:  at  J 

Kana  S  sun  Kuna  jj 
909-  Renneryds  broen.  B.  790.  o 

S?irtikr«  raisti.  stain.  at.  Haranis..rka.  faur  sin. 
910.  Häringe  tröskeL  B.  791.  o 

Ovaifr:  auk:  Kairmuntr:  raistu:  stain:  |)ena: 

eftin:  fa^ur:  sio  Kairmunt:  Kup:  hiaibi:ant: 

hans. 


Will&ttinge    härad. 

Flens  socken.  ^ 

911.  Mellan  Lid  och  Ö/a.  B.  826.         ] 
$ikevatr:  risti:  staiüi  at:  sun  sin:  Olaf. 

Ardala  socken. 

912.  Sannerby  backe.  B.  824.  +  + 
Fini|>r:  kiar{>i:  kunii:^f>aisi:  aftia:  Kaiabiurn: 
fa^ur.  sin:  Yistr:  han:  yar]^:  tauj^r. 


913.  Släringe.  -  B.  823.  o 
Kaiavatr:  auk:  Anütr:  auk:  Utamr:  rita:  stain: 
at:  Bürstain  {0: purst a in?).  bru|>ur.  sin.  SaR.  van: 
austr:  mi{>  Ikvari:  trlk:snia1an:sun:  o  ifaval, 

Helgestads  sochen. 

914.  Sund.  B.  825.  4- 
4-  iCüfinka  x  auk  x  Hulmkaia  -t-  Ütu.  raisa  4- 
stain  4-  at  Vrai]^  x  fa|»ur  4-  sin  4-  auk  4-  at  4- 
Viborg.  süstur  4-  sina.  Han  x  {Pä  kanten.- 
turukna|)i  4-  i  +  baki  4-  marm  /auj)  4-  mukin 
4-  KuB  4"  bialbi  4-  ant  4-  f  aiaa  4-  auk  4-  Kus 
4-  mopia. 


Daga    härad. 

Bjornlunda   sochen. 

9i5'  I  kyrkodö'rren.  B.  7i3.  [  ... 

•■■"  .  •  •  • .  isa.  at.  dt « .  • . .  ^^~ 

916.  Axala  ägor.  B.  712.  4- 
Sloj^i.  Rahnfri{>.  ]^aun.  litu.  hakva.  stain.  ifliA. 
Ibuibiarn.  sun.  sin.  Hialbi.  Kristr.  ant.  h9s. 

917.  Öja  bro.  B.  716.  ]]  4-+  +) 
Svainalti:  auk:  Svainun^a:  auk:  Isi  {?  Kisl?) 
auk:  Gas:  |>au:  Ittu:  raisa:  stain:  at:  Biarn: 
faf>ur  sin;  nütan:  £u^:  hialbi:  ant:h3s:auk: 
Kus:  mo|>iB. 

918.  Fanga  brunn,                      B.  11 45.         ] 
— tain:  ^insa:  at:  Svain  t 

919.  —  tarnt.  B.  1148.         ] 
...  ..t:  pu 

920.  Dersammastädes.  B.  714.  ]  (+) 
/efiuk.  auk.  Kula.  |»au.  litu.  raisa  —  ..isa.  at. 
Stüfialt.  sun.  sin.  bro|»ur.  Iluka. 

Gryt  socleH. 

921«  Fapenhusdörren.  B.  710.  D.  6.Sj.  [  +  + 
£u{>rikr:  uk:  Ku|>run:  ^au:  ritu:  stain  — 
••unt:  sun.  sin.  snialait.  Ihair.  at.  Marhu.  Ao{>- 
mars.  bro{>iB.  Ku|>.  hialbi.  ant.  Ubia.  hiok. 
runaa.     Midt  pä  stenen  ••lama:  k.. 

922*  Fid  vapenhusdörren.  B.  711.        3 

...  —  ..tfa:  fapur.  sin:  auk  ...  — 

Frustuna  sochen. 

923-  Sakerstiedörren.  B.  7i5.  [       4- 

Inkiraar.  auk.  Inktrountr.  auk.  Sv -^  ... 

..arl.  faj^ur:  sin:   k,u^an:   Ku|»:  hialbi:   aot: 
hans. 

10    , 


38 


Katnäi  sochcn. 

924»  I  vapenhusdorreh.  B.  719         [ 

—  ...  Kup  halbi  {med  vände^runor)  ...  — 
,.•  tau{>r.  i  hau. 

Gäaingc   soclen. 

925«  I  vapenhusdörren,  B.  718.   [       + 

Kakna  raisli.  stain.  |)aDsi.  at,  Svin.  büta.  —  auk. 
Sifa.  auk.  Kaknburk.  at  siii.  fa|)Lir.  Ku]^.  hialbi. 
at.  kans.  Vit.  iak.  ^it  «..  ..i  vaa.  sviL  vestn 
mij».  Kuti. 

Dillnäs   soclen* 

926.  2Vyl?le  tomt.  B.  717.  o 

Küla:  auk:  RakD|)ru|>r:  |>aR:  raistu:  stain: 
at:  Vrni|>:  fa{>ur:  sin:  buna:  Auli;araB:  bru- 
^ur:  BiarnaB.     Ku]^.  hialbi:  silu  aas.     , 


Selebo  härad. 
Gripsholm^ 

927.  /  gründen  af  ena  slottstornet.  L.  a«  3.  o 
Tula:  iil:  raisa:  stain:  |)ensa  at:  sun:  sin. 
Havart  bru|>ur:  InLvars:  |>aiR^  fauru:  triki- 
Ji'k:  fiari:  at:  Kuli,  aug:  austarlar:  nil  kaAi: 
tuu:  sunar:Ia:  i:  Sark:lanti. 

928-  Pa  slottsbachen,  N.  Ä.         (  +  ) 

Hvikulfr  x  auk  x  Aiilfr  x  j&aJR  x  litu  x  raisa 
M  staina  x  ba|)a  x  at  x  Is  x  mopur.  510  k  Kitilmüt 
X  auk  X  bro  x  iftifi  x  somu  x  nio|)UR  x  sina  In 
/runi  (0:  Trunil)  x  hiuk  x  broJ)iR  x  hinaR. 


Kärnbo   socken. 

929«  Prestgärden.  B.  74  2.         ] 

xjjx  Vi Ibi  5  J)aim  x  ... 

930.  Dersamniast'ddes.  B.  741.  3 

...  —  ..lauk.  la — 

931«  Mellan  prestgärden  och  Harhy. 

B.  ii49*  ••• 
»..  —  ...  IJka.     Ku^  liialbi  ... 

932.  Arhy  {vid  högar).  B.  739.  f 
Hiimuf)!-:  lit:  raisa  x  stain  i  ^insa  x  at  S  AI 
+  bru|>ur  x  sin:  ku|>an  x  Kup  bialbi  anta  x 
hans  X 

933.  yiggehygarde  {bland  högar).  A.  B.  738.  ,0 
Sibi.  auk:  Busia:  auk:  Krifi:  ^iR: raistu:  stin: 
|>ansa:  at:  Slura:  fapur:  sin: 

Vppgifves  i  jP.  4^  säsom  beßntlig  i  Grips^ 
holais  d/urgard. 


Thoresundi  socletu 

934.  Harby.  B.  784.  [\) 

X  ^aiR  X  ^ur|»r  x  auk  x  Bruni  x  auk  x  Tij^ku» 
ini  X  letu  X  raisa  x  stin  x  |)ensa  x  aflia  x  Siii^x 
balka  x  faj^ur'x  sin  x  Ku^  x  hialbi  x  isoiu  » 
hans  X 


Ytter   Sela  socken^ 

935.  Ilusby  luige.  B.  782.  ]       + 

Hikifaffr*.    —  ...  a.    stin.    |)an.    iftiR.   Aüulf. 

fa|>ur.  sin.  auk  staf.  a  ürlF.«  —  •..  i  |>at  Aus^ik/t. 

hiuk.  Asur  ifnli  Äina  vistu  (o:  runa  ristuT). 
936«  Slungersten  {vid  högar  och  resta  stenar). 
A.  5:  221.  B.  721  (733).    (f) 

..Uvi  auk.  Ihulif.  auk.  Üstin.  auk.    Nasi.  auk. 

KLaki.  f)iR.  ristu.  stin.  ^tina.at.  AT{stin /apur 

sin  A.  5.  221). 
637.  Brösike.      -  B.  730.  0 

Ikikunr.  auk«  ^alki«  |)ir.  ristu.   $lin.  ^ina*  at. 

|>urk2tif.  fa^ur.  sin. 

938.  Dersaniniastädes.  M.  i. 
Hulmstain  raisti  stain  iftiR  Stain  ulf  fa^urs  fa- 
j^ur  sin  boanta  lutan   bürupr  t^aaikil   :Ku^: 
biuß  sal  ha.,  bitr  ^en  ha.s  lil  Aert.  Halburnu 
hiuk  a  runaa. 

939.  Bergs  gär  de  vid  högar.  B.  73i.  ]  + 
Inka.  Jat.  rasa,  miarki.  ibtiR.  SUrbiarn,  buan/. 
sin.  kuj^an.  ak.  ibtia.  Fara.  sun.  sin.  kuj^an. 
Ku|>.  ulbi.  ai|>aR.  haarh'. 

Eit  fyrjota  djur  tecknad. 
940-  Dersammasi'ddes,  '  B.  729.  )(      0 

Slingor  och     2.'ne  fyrfotade  djur. 

941.  yid  kolsundct.  M.  i. 
Burn.  auk.  Ker{)er.  liiu.  hiuka.  stin.  at.  brü^r 
sina.  Vikik.  auk.  Sikfast.  Ku|>.  halbi.  salu.  ^era. 
bet  pan  til  krik. 

942.  Bykviken,  vid  Mdtaren.  M.  i. 
Buorn    auk    Ker|>er.    litu    rasa    stain  ^insa  at 
bru{>r  sina  Vikik  auk  Sikfast.  Bali. 

9+3.  Dersamniast'ddes*  M.  1. 

|>iu'burna:  reisti:  stain.«  na:  uti:  Usbaka:  fapur: , 
sina.  , 

944.  Nedervalla  hage  {bland  högar  och  sten^ 
l'dggningar).  B,  720,  728.  (f) 

Siri]^.  let.  rcsa. 
stan.  |)iaa. 
at  Sven,, 
sin.  bunta. 
Han.  uft.  siklL 
til.  Simkala. 
tiirum.  knari. 
um.  Tumisnis« 


39 


Öfver   Sela  socien. 


945.  Ö/versela. 

...  Varfastr.  lAiB.  ... 

B.  727. 
—   ait:  B.UO.. 

946.  Jlby  gärde. 

947.  iKrWc 

B.  736.  )( 
B.  737. 

Sainhi  uki:  Sbarn: 

stintn  (a:  stiutuP^:  at:  ritum. 

ba.i.  ixii]^:  runum: 

raisti  Kulä 

at:  KaiRbiarn:  boantat  sin: 

auk  Kofril»:  at:  fa^ur:  sin: 

Han:  vaa:  bcota: 

bestr  i:  Kili.  (o:  Silu?) 

ra|)i:  saR:  Luai. 
Eitfyrfoiadt  djur  ar  inom  slingorna  teck" 
nadi. 
9*8.  Klippinge  by.  B.  726.  ]]    (f) 

•Varasi.  lit«  risa.  stan,  |)iDa.  at.  UlmkaR*  brf>ur. 
seD.  Ku|>.  hialli  ...  bans.  betr.  |)an«  han^kuni. 
til.  kerva«  Bali,  risti.  runia.  j^isaa  x 

949.  Lilla  Lundbjr.  B.  724-  Df.  378.  (+) 
5vain.  lit.  ra..  ..n.  ^ina.  a^.  Fasta«  broubur« 
sen.  Ku]^.  bielbi.  sal.  bans.  betr.  |)an.  ban. 
kuni.  til.  kerva. 

950.  Lunge  cing.  B,  7^5.  o 
StipulfR  M  auk  X  Ha..  X  |>vÜRikR  x  auk  x 
Aubiarn  x  auk  x  Uflati  x  j^aia:  raistu  x  stain 
jasi:  at  X  Ulf.  faj^ur  x  sin. 

951.  Jrby.  B.  723.  +) 
Svin.  let.  rai$a.  stain.  ]^ina.  at.  VikaiR.  fa|>ur. 
sen.  ko^an.  buk  i.  Aibii.         Bali. risti. 

Asp,o    socken* 

952.  /  hyrkodörren.  B.  735.  [  (x) 
UbIubR.  lit.  kira:  kural:  likbus:  auk:  bru  at 

'  SUD  sin  ...  —  ...  :!anti: 
bü:  lit  fiur.  sit: 
du|>u.  kankiR 
|>aiR  vi|>  ulmu  ..r 
ilt  vigi  balta: 
KuJ  Ynalbi  ...  — . 
953*  Lagnö.  .  B.  722.  o 

Kisflauk.  lit.  kiarva.  mirki.  {>isa.  iftis.  j^or^. 
auk.  Slo|>i.  lit.  kiarva.  sant  i  aR.  ]^it.  sum.  saL 
at  vaR.  auk.  sum.  hvat.  vaB.  |>at. 

En  menniskobild  tecknad  inom   slingorntu 
954*  Enhörna.  En  runsten  angifvetu    D.  annot. 


Älers  häräd« 

Strenghasm 

955.  /  kyrkomuren,  vidS. dörren.  A.B. 69g.  +) 
Sibvij^r:  auk:  Svain^  auk:  Vihielbr:  auk: 
KuIa:  |)aun:  litu:  raisa:  stain:  iAia:  Olaif. 

956.  S.  kyrkomuren.  B.  702.         ] 
Kunbiurn    lit  raisa:   st..  —  ...  j^ena    ImunfR. 

957.  ^.  ga/veln.  B.  704.         ] 

•  .u..r:   auk:   Inki:burk.   ütu:  ra..  —  ...  ^at 
virfr  iki:  InAvars  ma ..*...  — 

958.  /  kjrrkan,  B.  700.  ]  ]  ») 
Abiurn.  auk  |>au  Ut...  auk. ^a|>kn.  litu.  aukva. 
stin.  |)na.  iftia.  Ulfrik.  auk  pa.  f  ..a.  fa^ka.. 
...  auk.  Kaut.  sun.  Utria kir  ... 

959«  P^id  Gymnasium.  B.  701.         ] 

Ai..  — va:  stam  •..  — uni:  Aimunt 

...  —  sunarlae:  si  ..ku 

960.  Stenhusmuren  i  stora  trägärden.  B.  7o3.  ] 
—  ..na.  bist«  rnat*.  bi.  aiosiL  var  ...  —  ^ 


Fogdd. 

961.  Stora  Fdsby. 

962.  Kräketorp. 

..fik/.  auk  ...  litu:  risa  ... 
til.  kart 

B.  708.  )(    +) 

B.  707.  J  .*.  ^ 

—  ..n  ban.  baff»* 

HelgdrS* 

963*  ^sby  gar  de.  B.  705. 

..anti  X  auk  /skutr  x  ^aiK  raistu  x  stan  x 
]^insa  at  x  |)ur/..  —  ...  x  Sknkals  x  raist  x 
runäR  X 

964.  ^sby  backe,  *    B.  706. 

:Umal:  auk:  ...  :r')is(/  stain  |>ansi:  at:  Aurfa 
asü  (eller  Aurfr  üsa?):  fau|»ra:  Stuolx  aukl 
ubkaskuL'  ainl hs  all  abkaX  sin. 

Härads  iochefh 

965*  I  vapenhuset.  B.  709.  o 

:Kaubi:  resti:  stin:  eftia:  .^Svini.  Ai|>ur:  san. 
966.  Göksten,  pa  ett  licet  berg  nedät  sundet. 

CB.  3.  21.  + 

...  iaurani:  kaun]:isaio  (3:  ..aura^  auk  Hulm" 
stain ?)t  raisti:  stainin:  j^a/isi:  at.  ..^vaa:  fa- 
^ur:    S1o|>r:    k  brot:   siafa{>u..    (o:  slof>  auk 

bro  at  sin  fahurl) ..tl:  bano:  m  si  x. 

Mänga  biidieckningar  inom  slingan,. 

Aher$  sochefü 

967*  /  fyrkan  vid  aharet*  B.  229.   ]       + 

...  —  ..u  rzstu:  stin:  j^insa  x  aflia  xj^kisl^t 
fau|>ur:  sin:  Ku|»hialb!:  sol:  bans. 


-  4o  - 


968.  Arjd  F.kyrkogafveL  B.  698.  Df.  402.  o 
:Aravit.  nsti.  sina.  |una.  üti.  suna.  sina.  Un- 
ulfii  auL  HrenL.»  brufiur.  sina.  var|»<.  uti 
teribina«  i.  Kalmarna.  sütuni  a  faru.  af  u 
Skanu.  x  SsLi  riisti.  runa  pasi  n 


Öster  Rekarne  härad. 

EsTsilstuna. 

969.  N*  kyrkodörretu  "B.  jSi.  -f ) 
Kunulfa.  raisli.  stain.  J)ansi:  at:  Ulf:  fa^ur: 
sin:  Han:  vaa:  i:  faru:  mi^:  Ikvaii. 

970.  Dersammastddes,  B.  752.         ] 
...  —  ..vifr:  lita:  •••  —  ...  risa:  if..  — 

Kloiters  socJsen. 

971.  Gronstads  gärde.  B.  'j^j.        (+). 
Sin  fa{>ur:  raisU*:  stain:  ^ansi:  at:  ^ui'stain: 
fauRi:  maisi: 

972.  Gredbjr  gata,  en  mindre  säkert  afskrifven 
Runsten.  D.  6.  96. 

973.  Balsta.  B.  j^G.  (  +  ) 
:RuIifH:  raisti:  stein:  j^/nsi:  at:  fafur:  sin: 
Skarf:  Han:.  vaa:  farin.  mip  Ikvari. 

Stenqviita  sochen. 

974.  Kolunda  gärde  {vid  stens'dtiningar).  B.748. +) 
:ViktirfR:  aiik:  TiaHfa:  raisfu:  siain:  fansi: 
at:  furkii:  fafur:  sin.  frutaa  (j^iakn?  med 
Hunmärken). 

975.  —  hage.  B.  75o.  o 
Viulfr  auk  Bua/ft,.  auk  fvoti:  litu:  raisa  at 
Hulteu..  fapur:  sin. 

Hushy  socken. 

976.  /  kyrkofonstreu  B.  ^55.  )(    ... 

^rla  socken. 

977.  Grahheden  {Skrifvaresten).  B.  'jS'j.  + 
X  FaslaJfa  x  sun  x  Viulfs  x  üt  +  hakva  +  stain 
+  at  +  HiiImkaiB:  +  bro^ur  +  »in  +  auk  + 
f>orvar  +  mof  ur  +  sina  +  Ku|>  +  hialbi  + 
ant  +  ^aiaa  + 

Hammarhy  socken. 

978.  Tidö  gärde.  B.  ^56.  +) 
:IkulfB:  auk:  Vasati:  raistu:  stain:  fansi:  af- 
tia:  Buka:  auA:  Sikstio.  Kuf>.  Jiiaibi:  saJu: 
fik«: 


Kjula  socken. 

979-  Kjula  äsj  vid  Tingshögen.    B.  753.  Cx  87 

Df .  475.  +  j 
+  AlrikR  5  raisti  5  stain  x  sun  x  SiriBar  x  at 
X  sin  fapur  x  Sbiut 

X  Saa  X  visitarla  x 
um  X  vanit.  haf|>i  x 
bürg  X  umbrutna  x 
auk  X  un]bar|ia  x 
+  Firf  X  han  x  karsan  x 
kuni     alaA  x 

980.  ETogstena.  B.  754.  X 

Hulmvif)r   fi..    .,ur:   an:   sun:   han: 

farm  mip  ...  (pd  kanten  x  Ikvari  x 

Jaders  socken. 

981.  /  sakerstiedörren.                   B.  745.  ]  [ 
...  —  •••  :at:  Begli:  fapur:  sin:   Han:  vaB: 
farm  {mip  Ikvari?) ..üb: sif,.  la: 

982.^  rdße  by.  B.  'j^       {+) 

Blum.  kirf)i.  kuml.   f  isa.   at.   Hu/fast.  fahur. 
sin.  auk.  ..Jarl.  bropui*.  sin. 

983.  VMe  gärde.  *  B.  743.  0 
Amupa.  üL  raisa.  stain.  finsa.  efür.  Kuna. 
sun.  sin.  Ku|>.  iaibi  ons.  salu. 

984.  Mora  ängsbacke^  gent   emot    Sundbyholms 
trdgärd^  i  berget.  C  Ä.  3.  23. 
Siripr:    kiarfi:    bur:    fosi:    muBiK:    Ahiks: 
tulm:  Urms:  für:  salu:  Huimkirs  fabur:  Suk- 
rupar:  buäta:  sTs. 

-  Mänga  bildteckningar  derjemte. 


Vester  Rekarne  härad. 
ThorshUlla. 

985.  Rambroen.  B.  760.  ])(... 
...  —  ..pu   5    ihn    X  of. itu.  hn.  ...  - 

986.  Dersammastädes.  B.  763.  )(  ...  + 

Tumbo  socken. 

987.  /  kr^kodorren.  B.  761.        ] 
*..  —  ..an:  truknapi:  i  Eklans:  ha/..  — 

988.  Dersammastädes»  B.  758.  + 
XX  Vi..n  X  ..B  X  ipun  x  öfltÄ  ...  brop(iii:isoD 
(d:  is  yar'pl)  x  Pu|r  x  kökum  (o.  kjR*kuni?) 
X  BliIä  X   iuk  X  run  x 

jStt  /yr/otadt  djur  tecknadt. 

989. 


-        4t         - 


989*  Tumbo  qvarn.  B,  76a«         +) 

X  Sibi  M  auk  x  Toarvi  x  litu  x  raisa  x  stain  x 
{>iDsa  X  ifliR  X  ^orkil  +  faj^ur« 


JL%^t$^  socken. 


B.  764.  [.     +) 
.iuir.    fapur.    siD. 


990-  /  kjrrkodorren. 

(T^ofa.   lit.   kiara.   mirki 
Ku^.  hiaJfii.  selu.  hans. 

0/a  socken* 

991.  /  hyrkodorren.  B.  765.  ]  )  ( 

992«  ^«2^j^  garrfc,  B.  759.  o 

Süd:    Fastulfa:   HeriuIfB:   ristu  stin  x  ^ansi: 


eftiR:  Kilf:  faj^ur:  an:  auk   at   Ulf  brufilir: 
Kilfs:  karpu:  kumi  snalm  sunia  HulmlaukaB.« 


Westermö  socken. 

993.  S.  Jby  skog.  B.  766. 

•Asrauntr.  auk:   Kraubiurn.    litu.    kira. 
sieauD.  at  Herbiurn.  faj^ur.  sio. 


maki. 


Kungsor. 

994.  Pä  äsen  vid  Capellet.  B.  1143.        o 

porkiJs.  Itt.    kera.    merki    eftiR.    Askaut.    auk. 
porkut.  brüj^r.  sina.   Hiaibi.  Ku^.  ant. 


WfiSTMAJNLAND- 


Westeras. 


995.  Domkyrkogolfvet,  funneh  i  grundvalen  tili 
ett  hus  är  1^23.                     G.  a.  ii5.         ] 
rKafri:  auk:  Hobur..  — 8la..{>:  man: 


Siende  liärad. 

Badelunda  socken. 

996-  Balundsdsj  vid  Amunda  hog.  • 
'  A**^  G.  74.  B.  24^9  1081.  E.    o 

Fulkvipr  x  raisti  x  staina  x  |>asi   x  ala  x  at  x 
SUD  +  sin  X  Hij^in  x  bru|»ur  x  Anütaa  +  Yraif^r 
hik  runaa  x 
997.  Furuby  kyrka,  S.  vid  stora  högen. 

D.  I.  37. 


Ytter  Tjurbo  härad. 

Bjorkstads  socken. 

998.  Lilla  Ky ringe.  B.  1084.  .  o 

K  Higulfr  X  lit  X  kira  x  merki  x  ]^isa  x  at  x 
Knut  X  FaBur  sac  x.  uk.  x  Ku^lu^  »>  k  soM^f 
X  hianis.     Bali  risti  x  i  stain. 

Ett  fyrfotadt  djur  tecknadt  ibland  sUngor. 
999*  Dersammastädes  (andra  sidan?)  B.  io84«  o 
X  Sten  bafir  x  riton  x 
^on  X  stonta  ^  iüo  x 
B^Ii  i  hl.  vau^i  x 
üftir  +  bru^ur.  .    ' , 

utcm  sUngan:  Bali  ••         ' 


Tortuna  socken. 

1000.  ^-  Räby.  A.  B.  fo85.  o 

Holmsten.  let:  resa:  merki:  eflir:  Tifnt:  ko- 
nu:  sina:  ok:  eftir:  sik:  selFan. 
Ett  skepp  tecknadt. 

1001-  f^id  Engebjr  anfores  en  Künsten.  D.  f.  37« 


•••  ••• 


Norrbo  härad. 

Skultnna  socken.  • 

1002*  Ser^a  gard,  D.  K.  i.  r4i.  o 

IhTaltr  liet  resa.  stain: jj^insa  iftir.Kerfast.sun.  sin* 
IriA  ku|>an.  auk  vas.  farin  til  Eklans.  Hiolbi« 
Ku]^.  saht.  bans.  ^ 

Romfartüna  socken.    - 

1003.  Prestgärden.  E.  3.  3a3.  G.x  a.  a88.  ]  f 
Tiori:  ok:  Juon:  litu:  risa:  ütia:  Vibiorn: 
fa^..  •••  Litli:  rislit  runir. 

Haraker    socken. 

1004^  UlHad.  D.  G,  E.  a.  29. 

.••  —  ...  :f  Utat  Rutifast  bru^ur  +iSin:  han: 
to^r:J:  faru  +  runo:  ...  — 

Fläckeio   sot}ken.  ^ 

1065-  CmeUant  vreten^  nfir»  hyrkan. .  :    /i 

:    ISttoati'  K>  ku^rlx  KuloOLOflSr  ^  Ut  ic  t^f^  ^  «ftia  x 

'•'':"••.        •  -A  •  .    A^   ;  MI 


4» 


f   O^intisu  X  kuDU  x  seno:  h  l..  >—  «.^-  siestA  x 

Kuf) — 

jQQg,  —  tf^raJC  der/ernte.  E.  2.  a5.  ]  )(  ... 

•  Jmbr  X  hifrüa  x  til  x  hasvi  murn  x  iki  betr 

»  Jion  X  ...  — 

...  ro{>.  Bajir  x  risti  x  runi  x  Jisa  x  RiLmuiir 

tir  X  vaB  ...  — 

1007.  Gusjö  S.  g'drde.  E.  2.  21.    )(!... 

...  X  lit  X  ri pun  x  afti  x   {myc^ 

kei  är  ittnott,  hvaraf  hlott  nägra  strek  synas). 

1008.  Stadsjö  S.  gärde/  en  runsten  n'dnmd. 

D.  annot 

1009.  Satra,  E.  2.  26.        ] 


Öfver  Tjurbo  härad. 

Kila  socien. 

1010.  Grälstad.  B.  1086.  +) 

purbiorn  ok:  Ikifastr:  lit.  resa:  utia  S  Sib- 
porn  X  fa|>iir:  sin  x  bon  k  to|)r  x  i  faru  x 
Litli  X  risti  x  iitniR 

Pä   sersiild  rad  ofverHl   .-cr.    ba|):  bru 

kera:  r..in  i.«    . 

lOlly  1012.  Grälstad  by,  pa  en  aker,  2:ne  ÄM/x- 

stenar.  1).  i.  27.     nJarnnde,  oafrüade. 

1013.  IVcsterby.  En  runsten  nämnd.  G.  2.  562. 

Sala  socien. 

I0l4*  Kyrkomuren.  Ax  AC.  8.  C.  37.  B.  io83. 

-f-  Visti  +  ak  +  AiftoD  +  Htu  +  stan  akva  + 
uftiH  +  Illmo  +  faBurn  sin  +  uk  -h  Ulfast  + 

,    bru^ur  +  sin  x  Liistdo  x  risLi  x  runi  x  ^isa  x 

Mokltnta  soeJeen, 
1015.  Forneby,  pa  äsen.    ^D.  G.  x  575.  ]]  ... 


Tuhundra  härad. 


Lundhjf   Suchen. 

1016.  Saitangsbron.  A.  C.  74.  B.  1082.  + 
Kisl  X  lit  X  kera  x  buru  x  efia  x  Osl  x  sun  x 
sin  X  Aanunr  x  {)au|)  x  a  Eklnli  (0:  EkUnti)  x 
Ku|)  X  iaibi  X  bSTs  x  aot  auk  x  silu. 

1017.  Dersammastädes,  en  med  blotta  slingor 
och  ett  djur.  B.  1082. 

1018.  Dersammastädesj  en  annan^  oa/räad. 

D.  annot 

1019.  Johannüberg^en runsten, nämnd,  IX annot 

Dtngtuna  sacken. 

1020.  Kaflinge  agor.  Ex  2.  22. 
Ikibun;   iii:  resa:   sen  fio:  ütiR  ..ivali:  a.. 
..st:  tereka:   kuj^a:   auk:   melti:    ut:    ba^u: 
Ku|):  ealba:  selu:  ^era: 

1021.  ^Vendele  by.  E.  2.  417. 

Kra..hD..  x  lit  x  resa  x  sta —  ...  vas  x 

farin    x    til    x    IklSs    x  t..vi    x   SbeibuJ^a..  x 
•.isa|»u  X  helbi  x  K^u|>  m  se sigi.  iuk  x 


Akerbo  härad. 

KSping. 

1022-  Under  kyrkodorren,  (skri/ten  nedvändj. 

E.  2.  23i. 

Medähers   socien. 

1023.  ^.  kyrkodorren.  G.  a.  462.  ]  )(  ... 

Runorna  bortnotta/  kunna  docA  ^Oisa  att  den 
varit  ristad  eßer  Uif  elkr  OJof,  som  bott  i 
Hageby." 

De  annars  tili  IVestmanland  stundom  rak- 
nade  Runstenar,  hvilka  ligga  inom  Fjtrd^ 
hundralandj  se /örut,  N.*o  717 — 795. 


NERIKE. 


Glansbammars  härad. 

GSthlunda  socien. 

1024-  On>aUa,  vid  Ramstigen.  A.  £•  2«  375.  F.  5o. 

Ulfr:  atdi:  Auuatr:  lila:  raisa?  stain:  iftu  ..- 

••ii/i^:  sinS  bo3|»a:  iLvmpnu 
''Ritad  pa  bäda  sidor*     PA  'yenstra  sidan 
stäritydiigen  en  krona  {?)utsatt^'  £.a.375« 


1025.  Ä  tungersds  [i  sünsäitning).      F.  2. 37& 
onlkulfhl  auk:  Ka/alifa:  paiii:   kupru:  afUi: 
äiktnunt:  pru|>in.    ' 

** Bonderna  kalla  denne  Konung  Siggessten 
och  Visa  dess  graf  1%  alnar  läng." 

Glanshammars  socien» 

1026.  /  kyrkodorren.  D.  E.  2.  374,     ] 
—  ..ur  iuh:  runa:  *•• 


43  - 


1027.  Sakersiiedorren.  D.  E.  373.         ] 

..tani  ai  kiiti*:  a.«  o.ru  stan:  {Annan  slinga) 
Sihrbar..  — 

1028«  Xyrkomurshörnet.        A.  D,  !•  27, 

Sven  Jet  rita  stio  eAir  ra{>ur  sin  £fununt  Ku|> 
haJbi  sal  bans.  buniSi  HriiJauhar.  , 

1029«  Glanshammar.         D.  i.  27.  G.  o.  998. 
Huloakis  auk  Asi  |>a«.  ..u  kar*.  -—  ..aa  Bim- 
na  kar  siu' au  mo^ur  ...  si.. 

Riniaby  soclken. 

1030«  Nafvesiad,  (Nastd)  vid  vagen.  B.  768.  o 
f»urel{>:  lit:  reisa:  stein:  aftir:  Lu|)büurn: 
sud:  sin:  autan: 


Askers  härad. 

Malloaa  socJcen. 

1031*  Sodra  k^rkoporten.        D.  E.  2.  371. 

:  Ika :  • .  •  lit . . .  sina:  aftifi:  Asi : ...  sin :  Ku^:  alin: 
1032*  ^.  kyrkobalken/  hamnd    B.  i.  27^ 
1033?  Ä  om  Asby-j  likakdes.     D,  i.  27. 

AsTcers  soclcen. 

1034  Teige  bro,  vid  Odern  backe.  D.  E.  2.  370, 
Biorn:  auk:  Kairvatr:  letu:  rasa:  stin:  pen« 
sa:  i(\ir:  ^biurn:  fa|»ui*:  sin:  Ku]^:  hiilbi: 
selu:  bans. 


Kumla  härad. 


Kumla  socken. 

1036.  ff^esta.  D.  E.  2.  369. 

K«.  ripi:  stin:  ifta:  jiurbrn:  sunt  san. 


Örebro  härad. 

Täby  socien. 

1037.  /  kyrkomuren.  D.  E.  2-  367.  "        + 

Runmynderna  skola  vara  tydliga,  nien  de-^ 
ras  innehäll  svärt  att  bestämma. 


Hardemo  hSrad. 

Krällinge  socJsen. 

1038.  fV'dsby,  i  en  bro.  D.  K  G.  )(  ...   " 

poaatr  auk  Xurvi  J»a  h'tu  kara  ••«  ..r  Bi*utta 
fatur  sin  auA..  mojpur  sin  Ulrau. 

*'Denne  haU'iigger  tili  en  bro  tvert  ofver 
landsvägen,  ther  hah  legat  ofver  i5o  är^ 
som  en  100  ärs  ^ammal  gubbe  i  Kraklinge 
berattat  Jor  Magist*  Hallnianj  som  sade 
att  hans  Farfader  tagit  honom  ifranKors^ 
kulle  och  honom  ditlagt.    Kan  illa  läsas*" 

E*  2.  366« 


Skyllersta  härad« 

Sljfllersta  80cJsen% 
1035.  /  kyrkanj  en  Künsten  angi/ven.    D.  i.  27. 


Grimstens  härad« 

Wihy  socJsen. 

1039.  /  kyrkodorren.  D.  E.  x  369.      t 

•••  — -  ..opurini 


WERMELAND. 


Kils  härad. 


Wcse  härad. 
Alster  Süden. 


1040*  Pi  Hammaronj  vid  Hoflanda. 

Fx  I,  127.      ]] 
...:  Biaurn:  raisti:stin:pin..aftr:rskir:siiii«r«       1042*  SSter/  en   Künsten   anm'drkt. 

F.  X  I.  14a 

Näs  härad, 

Kita  soeien.  " 

1041.  FidEdet,  en  Künsten  namnd.  Fni.  ii6.p. 


-         44         - 
DALARNE. 


Hedemora, 


1043.    Eyrko^ärden    {dit/lyttad  fr&n   Capells^ 
.   backen).  F.  i.  536. 


Mora  sociefu 
1044.  Kyrkogärdsporten..         F.  i.  i83. 


GESTRIKLAND. 


Fernbo   rochen. 

1045-  J  vapenhusdorren,  B.  1092  3         i" 

Ilüiki  ok  Fuluiki:  ok:   |iui'kair  ...  —  •••  sin 
K  ..n  Ku{>  ilubi  onta. 

Mänga  bilder  teckningar  inom  slingan*. 

1046.  Pa  kyrkogdrden.  B.  1091.  E.  (  +  ) 
Sniolauk  x  Jit.  resa.  staiD.  eAiR.  Yilef.  bünta. 
siD.  In  Ouniotr. 

1047.  Kungsgarden.  B.  1093.         ] 
Till  en    del  tydliga  runor ,  men  meningen 
svar  att  utleta. 

Hcdsunda  »octen. 

1048'  /  kyrkodörreru  B,  1090.         [ 

—  ..sa  stin  aftiR  Sutbu sin  uk:  Kaii*mar 

at  inai4i  sin  x  Ubin  risti. 

Gefle. 

1049*  Hiwilinge  agor,  vid  vagen.      A«  B.  iioi« 

E.  3.  198.  ]  o 
X  Brusi  lit  rita  st..  —  ..btiR.  Ihil  brur  sin. 
In  han  var|>  taupr  i  Tafstalonti  X  (Hon  für  miR 
FraikiRi.)  Kg{>  bialbi  lion^  selu  u^  Ku^s  mu{>iR. 
Svain  uk  Osmunrt  ]^u  markaj^u  x  |>o  ^rusi  für 
|>il  Anklans.  iblia.  brur  sin. 

Valho  sovhen. 

1050.  Lunds  gär  de.  B.  iioo.  +) 
I{>infora  x  lit  rita  stin:  ^ino  x  abtia:  Ibiurn: 
sun  sin  x  ]^aR  vaa  haii|>ink  Heisana  uk  vant 
Seiaiant  ala  x  Svain  x  uk  Arn  Pasta  auk  Ain-* 
vitr  ]^ir  Kombana  kiar|>i  kuml  at'Ibiurn  in 
er  f>iaö  i  Aura.  -Ku|>  hulbi  bonj  salu^Ku|>8 
hriu|>iR  X  Bunia  ritar  Hurmsr.   ^ 

1051.  Dersammastädes.  R   iioo,         ] 

—  ...  fair  Vit,.  ••• 

1052*  Flärängs  skogsmark  A.B.  1098.  +) 
purbiurn.  au^  Knutr.  |>ai&  litu  rita  stain  {>ino 
eftia.  Kairmuntä  fabnr  sin.  Ku|>  hialbi  hons 
salu  u^  Kufs  iQupiR.  Svain  ouk  Osmunrt« 
niarka|>u  stin  |>ino. 

1053.  Gärstads  gär  de,     A.  B.  1039.  E.  ]]        +) 

upr 


j»iu]^kiR  nk  Kuflaifr  uA  Karl  |>aimbrupr  alia: 


litu  rita  stain  |>iDO  x   To  Osmuntr.  Kara  suo. 
inarka|>i  x  runoR  ritaR  abtia   biuf  munt  faur 
sin.  Ku]^  hialbi  bon^  salu  nk  Kuj^s  mufta. 
Öfver  markafi    stär  pd  annan  slinga:  ^sa 
at  Aimunt. 

Den  sednare  delen  af  inskriften  ifränl  In 
Osmuntr  tili  muf  ia,  an/ore$  af  F.  Sg.  ef' 
tet  A.  säsom  en  runsten  vid  Grindoga  hro» 

^rsunda   socken» 

1054*  /  vapenhusetn  B.  1096.  + 

Anuntr:  sun:  Runur:  atx  Vi  lit:  Ris:ta  iftia: 
]^urker:   bru{>ur:   sin:   ok:   Kü|»efi:   muj^ur: 
sina:  auk:  eftia:  Tsbiorn:  ok:  Oi/u]^. 
Löfverk  och  ntenniskobilder  £  teckning. 

.  Thorsäher   $ocken. 

1055.  /  charet,        A.  B.  1097.  E.  2.  44«  ...    + 
T'vari.  riti  stin  {>ino  at   Ku|»biurD   brujnir  sio^ 
...    —    ...    kunz    var    mupia^  x     Kubmuntar, 
Pä  serskilda  radetl  Kupmuntr  oc/»  pruknapi: 
Under  korsei  en  n^nniskobild  med  utstrackr 
ta  armär, 
1056*  ^«  Hdstbo.  En  runsten^  ^öwiderslagtn. 

G.  6.  323. 

OfvansjS  socken. 

1057-  /  vapenhusdörren.  B.  1094.        ] 

..hl..  X  Osuhlfr  X  ok   x  Osmuntr  x   bir  litu 
stin  X  eftiR..  —  «.sif  küfti.%  ».str  smipa  x  0.. 

1058.  P  restgar  den.  A.  5.  a32.  B.  1095.  ]]  + 
l^ratvi  +  ok  Utr  x  litu'x  ristu  s..  —  ..u  « 
iiilbi  X  onta  (sista  ordet  med  v'dnde^runor; 
heia  inskriften  med  knutna  runor)» 

Hille  socken. 

1059. .  P^id  andan  af  Hillesj'ön,  en  runsten. 

E.  a._249. 

Ochelho   socken. 
1060.  /  grundeh  tili  Choret^  funnen  ar  'lygS. 
...-.'.  M.  3.  ]       0 

B/esi.  xlit  X  raisa  x  staia  x  kumbi  x  fisa  ••• 
xstianumx..» —  H  E  Lr 


45         - 
HELSINGLAND. 


bru- 


■  Jforala  socke».. 

1061*  /  vapenhuset.  Ax  E.  i.  228.         + 

Anasvi^r:  au^:  Kutrikr^  auk  Sikbiura  x  ^iK 
litu  rita  stin   x  aftiR.  Katiibiurn:  auk  Anuat: 

^6un  hans:  auk:  SaufiiraR:  Ku^  hialbi  •••  — 
rki  l^ita  ... 

JerfiS  socken. 

1062.  Prestgärden.  '  A»  AC.  19.  C.  47*  + 
iJuDulfr:  auk;  Fiulvar:  rtstu  stin  {>in8a:  ifliR: 
Tiu:  /o:  fa|»ur  sin:  Hi'i{>uir$uD:  auk  atBaur-* 
lau:  mu^ur  sioa:  Fiulvai*s  tulur:  o  Yitku]^, 
sla^ura: 

Hudviisvalh 

1063-  /  kyrkoväßgen.]  AI  K  4. 

P)  Barirj^  •  risj^i  staio  •  f^ina  •  aftia 
|>ur  sin  •  kaD  var  suo  •  Axin  ^iarnaa. 

Rogstads  socien. 

1064<  Sunna  fvarndanu  E.  Fx  4* 

i^)  Frumiintr  Fisiulfi  sun  riti  staia  ftia  FSsir 
ulfa  ßrisr  sud:  Frumunta  in  ^a  snrarta  in  ^a  Un« 

1065.  MaUta.  A€L  44  B,  67,  + 

(«)  Pa  yitce  slinganj^  Frumunlr  rit  staina  j^iua 
ftia  Fisiulfa  •  Brisa  suo  •  In  Brisi  vas  Lioa  sun: 
lo  Lini  vas  Ylnaa  suq:*Io  Un  vas  Fas  sud  Id 
Fa  saj^uri  sun. 

mdunder  tili  venstert  In  f  a  Barlaf  In  f a 
Su|»runr.  ^ 

Pä  kanten  a  d/urhalsarnaZ  In  ]^a  Nu  in  Rim- 
biu  • 

Fidare  pä  kroppenZ  In  Ja  Lanasr  In  f  a  Fif  r 
a  siu.  .... 

—  tillvenster:  Siulfir  var]^  um  lanti  |>isuri  visr« 
Ünder  sUngan  tili  hogert  Arva  vas  mujia 
Fisiulfi. 


Pä  inre  slingan:  Frumunt   Pisiulfa   sun    ftfi 
runaa  Jisaa:  via  sutum  stin  Jina  nur  1  •  Ba^ 


la  stin: 


Tuna  socten. 


1066.  KyrkogolfyH  \klockarestugan).  A.F.6a  J 

—  ...  iftia  f uisliD  sun  ...  -^ 
1067»  P«  kyrkogirden.  Ax  AC.47-C.  66.E.  ..Vf 

(O)  Pä   en    slin^a.'  ...  —  ...  slih    ^ina   aftia 

sunu  sin«  Jrfa  fruf in  r  in  ...  -^ 

Pä  en  annan.'  ...  -^  ..If  rünaa, sun  Iwa  stin 

Jina  f..  —  ...  sum  suhan  la '  a 

Pä  st'ödct  under  korset.-  ...  In"  Brüsi  Asblar- 

naa  •  sun  faf  i  •  cunaa  f  ina. 

Hogs  eocJcen. 

1068.  /  kyrkomuren.  E.  4-  F«  /  ^ 
(O)  /Auf Diu tr  l  f ru  sun  2  lit  rita  ^stin  fina  • 
ah  bru  kirfi  •  aftia  brupr  sina  •  Asbiurn  • 
ah  at  ^STuf  laf. 

1069.  Pä  krrkogärden.        .    E.  i.  a35.  G.^x 
Vifastr  iL  ak..  :sta/n  Jina:  abtia:  Utar/a* 
bua    sin  •  Ku{>    hialW    salu.  hönis    Altia.   A 
Brälr  fia  markaj^u  runa:    '' 

Delibo  eocien.' 

1070.  Pä  kyrkogärdem.  N.c.  179.  ]  + 
i:  stin  f ins« -aftia  bru|)ir:  sin  ..,  —  ..un. 

Jätfendals  socJcen. 

1071.  S,  kyrkomuren.      AxKi.a3iG.fcc     + 
Asmuntr.ok  Pai*%fkn  fia' ritt»  stin  i$ina  i^fki\ 
Jurkatil  /a|»ur  sin.  a  Utrunkum.  Kunburkä  fa  Ji 
stain  ^ina  (in  kuf*  stat  pä  keriet  u^det  Far^, 
fiikn). 


MEDELPAD. 


Niurunda  eochen. 


1074.  Berga.  B.  iio5.  E.  3  x  7.  4^ 
«)  Alr|>u|>r  ak  Si&rtif  ristu  slin  jbina  abtia. 
Misktk  fapur  sin  ak  abtia  Tisi  mu^ur  sina. 

Tuna  socien. 

1075.  Krrkomurenj  mellan  predikstolen  och  sa^ 
■■  kersMdorref^  \  B.  ijmÄ:  R  3^  «  a.  \  -h 
o>  SWn  ^iti  ^tiiffttn ; .  .^^.^.aj^nr^  «Hakim  mairl^j^L 

(«)  Utmärker  riHnittg  med  staßSsa  {Helsingymmor.  <>)  —  med  Uandade  Haßösa  runor. 


1072.  I^orby.  '  Ax  AC  18.  B.  iioa.  + 
Barksvain  uk  Sihvastr  uk.  Frif i  raistu  stain 
{>iDsa.  iftia  Buri  fa|»ui*i  sin.  In  frarfaihn 
markti. 

1073.  Svalesmoen. 
Oski^*  barf  i. 


B.  iia3.  ]        o 


-  46  - 


1076-  JUilsta  fy.  (B.  1107)  E.  31«  3. 

..ut  rili  slin  j^na  a/lir  Hakun  faj^ua.. 
:|077.  Sköle  hy.        A.  B.  iiio.  E.  3  x  4.        + 

«•ulha  risti  stin  j^in.«  abtia  Salua  aaAatBiarii 

8UDU  sina. 

Selänger  iochen. 

1078.  P«  kyrkogärden.  A»  AC  17.  B.  im  + 
xSihur]^  auk  ^uriä  Haj^io  auk  Harsa  raistu 
stain  }>iDa  aftia  f>ur^  Siarj^u  fa|»iUL  sin« 

1079.  Högom  och  Selänger  sund. 

A.  B.  1106  £3x5«     + 
KuDVipr  auk  Biula*.  pauh  x  (paunl)  iiturai- 

sa   sa »ia    f>urstam    sua     sin    In    Arn 

auk  Auntr  bru|»r  hoDS. 

1080.  Oxstaj  vid  Runhallsbroeru  A.  B.  1 104. 

E«  3*  X  6.  ]]  ••• 


..au*.  —  ••n«.  visi  •••  runar. 
1081.  Silge.  E.  I.  247.  ] 

•••  — -  ..u  raisa  stain  +  j^ns..  — 

Sättna  80cien. 

i08%  Byn.  G.  4  x.  + 

Si^munbr  Svatn  auk  Harj^ua   ritu   stin    j^ioa 
abtia  lEul  fa^ur  sin. 

E«  I«  ^47  ^äg^r  Bjorntn  läsning  vara  JaUk. 

SJsons  80ck4fn. 

1083.  /  kyrkodorren.     A.  B.  1109.  E.  3  x  1.  ] 
...  raisi  stain  j^iosi  aflia  Ulaif  ...  —  ..i  roo. 

1084*  /  fyrkogolfvet  (ristning  i  3me  rader\ 

Ax  lo.  104.  5.  343.  ]] 

...  litu  •••  —  ru^ri  x  k t..et —  .•$¥.. 


JÄMTLAND. 


1085.  Froso  6.  sund.  B.  iiia.  W.  Saa,  +) 
Austmo^r  Kujbfastaa  sun.  üt  raija  ..n|»ino 
auk  kirva  bru  pisa  auk  hon  lit  kristno  Jota-^ 
lont:  Osbiurn  kirpi  bru.  Oriun  raista  uktsain 
runoB  pisaa. 


1086.  Utom  sienen  i  Grönandal,  mr  en  annan 
sten  med  ätskilliga  strek,  som  kronor,  och 
nägon  Jordtrfvad  skrifty  anmärkt  D.  5  a& 


HERJEADALEN. 

Hede  »oclen» 
1087*  En  Runsten  shaUßnnas  |  mil  qfvan  kyrkany  enligt  anteckning  i 


D.  I.  27. 


ANGERMANLAND. 

Nordingrä  soeTsen. 
iOBS*  fatjerns  ut/ord,  under  Saüsäker^  en  Runsten. 


F.  a.  113. 


WESTERBOTTEN. 

1089.  Fid  Kemißrfoiyß  mil /roA  KengiSj  upp^       i-hes  yn.as  sli  zoorney  ki  nez  (F.5.)hvilhetdock 
gifves'en  rüthiag,.  i  kvilkeminan  trottsig  sc  l'drer  vara  eti  misstag.     F.  3.  266,  3ai.  M.  3. 

runUka  myiiäer  tilU  thi  iagui  slik  farsi  iui 


-  47  - 

ÖSTERGÖTHLAND. 


Bräbo    härad. 

Qvillinge  socJsen. 

1090*  Bjornsnäs  äker.  L.  1090.  jlsc  ] 

•••  —  ...  afla:  Kar.,:  fa^ur:  sio: 

1091- «  ««.  berghälL  L.  *x    ] 

KsLupal  auk:  SiAlaif:  litu:  haulva:  faa]Ji:pai- 
n:  auk:  ka..rpu:  buru:  j^aisi:  aiftiji:  Tan: 
bru^ur:  sin: 

Ostra   Enehy  socken. 

1092*  Ringby,  i  en  back  {Berga  äne?)  B.  919.  4- 
Yibiurn  x  risti  x  sten  x  j^isa  x  iftia  x  Sulfii  x 
bruj^ur  x  sin. 

1093-  Dersanimaslades.  L.  k* 

Lösings    härad. 

D^gibergs  socken. 

1094.  Kyrkomuren.        .  B.  SSg.  ]    (+) 

•••  —  ..iia:   sin:   ia:  fürs   —  •••  bilfna 

stio. 

1095.  DersammasVddes.  B.  858L  ] 
Ufrap  X  seti  x  stio  x  —  .«j^ur  x  sin  x  IskiL 

Styrstads  socken. 

1096-  /  kyrkomuren  {nii  /orstord).  B.  856.         o 
Hruaikr  ris|>i  stain  j^ainsa  aftia  Fru^aaukA$- 
baun  suDu  sina  x 
Hvarje   ord   stär  i  sin    serskilda   ögia   qf 
a:ne  Jlätade  ormar^  och  ordert  ätskii/as  ge- 
nom  valknutar. 
1097*  DersanimastcLdes,  B.  856.  o 

Aosa;  lit:  kiara:    karobl:    j^ita:    eAia:    Aüar^ 
fa^ur:  sin:  ku^an:  Ku^:   ialbi:   silu:   Auars: 

1098.  Stora  Syltatu  B.  857.  + 
X  porfri]^  X  rista  x  eftia  x  Askut  x  auk  x  Kauti 
X  sitnu  X  sioa  x  stin  x  |>3si  x  Han  x  Kuti  x 
Ita^is  X  i  X  Ikvars  x  bilfi..k  x 

Tingstads  sockeHm 

1099.  S.  kyrkodorr.   ,  B.  86i,         [ 
Tola.  ÜL  reisa.  stein .^rlak.  sun«  sio. 

Furingstads  socken. 

1100-  Torngafveln^  {nu  ej  synlig)  B.  86x  o 
Svin«  auk.  Satar.  ^aia.  kir^u«  stnakaa:  lAia* 
FuUa.  bru^ur.  sun«  sin. 


1101*  —  S.  kyrkomuren»  N.  d.  a.  54^. 

Huka.  risti.  staio.  |»ansi.  iftir.  Asmüt.  suo.  sin. 

1102.  Agetomta  källaremur.  B.  860.         •[• 

Iluhi:  lit:  raisa:  stain:  ^ina:  aeftia:  Sihstain: 
fapur:  fa^ur:  sin:  Lete:  Ku^:  saui: 


Björkekinds  härad. 

Konungssunds  socken. 

1103.  Kyrkomuren.  B.  837.  +  + 
Sikstin  X  risti  x  stin  x  ^insa  x  iflia  x  I..ui  x 
fa|>ur  X  sin  x 

1104.  —  pä  kyrkogärden.  B.  838.  o 
ftuaa  X  risti  x  stan  x  pisi  x  aftia  x  Jarna  x 
sun  X  sin  x 


Täby  socken. 

1105.  Gronhogsvad,  N.  d,  a.  565.  L.  iio5.  Ax  o 
Asa.  lit.  kiarva.  kuml.  iftia.  |»orkisl.  bonta.sin. 
auk.  ^orkun.  iftir.  fa^u  sin: 

1106.  Dersammastddes.  N.  rf.  2. 565.  J.  9. 34o.  +) 
Siksten:  lit  rasti:  stain:  j^ana:  iftia:  Ikvar: 
sun:  sin:  han:  var|»:  auslr:  tau^r. 

Kudbjf   socken. 

1107.  /  kyrkomuren  B.  835.  ]  +) 
Sufur:  ris..  —  ..upur:  sin. 

1108.  — funnen  pä  i820:talet.    L.  1108.  ]  ... 
—  ..s]^r  sain  ...  —  ...  ttnu  raumvik  x  ...  «— 
bru{>r.  sina: 

1109.  Gertrum.  B.  834.  f 
Hulmkia:  auk:  Branti:  j^aia:  raisj^i:  stin: 
]>ena:  iftia:  Kiulik  x  fa|>ur:  sin. 

1110.  Dersammastädes.  B.  83&  + 
^urlaka:  lit:  raisa:  stain:  pina:  eftia:  Rouj^a: 
f'a^ur:  sin:  auk:  eftia:  Kuna: 

ui  socken. 

Uli.  I  kyrkodörren.  B.  84f.  [       + 

Frustain:  riti:  stin:  |»ina:  ifta:  Sikmat:  ... 
..tai:  an  va:  burj^  — 

1112.  Klockstapeln.  B.  84o.  o 

Sin:  uk:  |)urburn:  uk:  Satar:  ^a(o: /^la): ritu: 
stin:  ^ina:  ifta:  |»ui'ki:  brpr:  sin:  sunt  ..• 


-  48  - 


öster  NyhyrJse  rochen. 

1113.  Sodra  Mems  fiage.  B.  906.  o 
Stuj^Ika  X  raisti  x  staio  x  j^Dsa  x  tftia  x  Jarli 
X  buru|»ur  x  sid  x 

1114.  Oster  Skam.  B.  Q07.  + 
Auuntr  x  risti  x  sein  x  ^,.  «.AiR  x  Utr  xsun 

X    SlD    X. 

1115«  Dersammastades.  B.  83g«  o 

piiria.  sali,  stain.  at.  Jbialfar.  fa^iir.  sio.  iaa. 
straoti.  a.  Kaiitaun.  (jFil  andra  sidan,'  ... 
SUD.  iafi.  buki.  a.  Käutau truista.  sina. 


Skärkinds    härad. 


•  ■  •  ••  • 


Östkinds    härad. 

Oster    Hushy   sochen. 

1116.  Pi  Warhy  'dgor.  Ax  B.  924.'  +) 
lAustaen:  auk:  Urükia:  raistii:  kumbi:  ^isi: 
at:  HeiRa  {Helka  Ax);  faj^ur:  sin:  Ku]^:hiul- 
bi:  ant:  haos: 

1117.  Lönö  bro.  A.  B.  924.  (+) 
fiora:  auk: ÜslalR:  ]^i&:  litu:  reisa:  tsiD(a:  sUd): 
piDa.  if^in:  lokmar:  faj^ur  sin: 

1118*  Dersammasiädes,  A.  5.  25a. 

•  .rau|>^   ouk.   bru^ir.   litu.   risla   ^aasan  pok 
ifUr  ..]^.»  ..ark sin. 

1119.  HögtonUa.  M.  a.  x  L.  11 19.  '      +) 
.    j^ru/t  raiu'   tsio    {ol   stio)x]^io..    aftia ^urtsin 

yaj^ur  sio. 

HUradshammarB  sochen. 

1120.  Tassby  ägor.  B.  927.  + 
r^ulfa:  resli:  sdo:  j^isa:  aftia:  KetiJ:8un:sio. 


Hammarkinds  htLrad* 

SSderiSping* 

1121.  /  en  port.  B.  926.  +) 
Asa.  auk.  porkaia.  auk.  AU.,  /etu.  reisa.  iftia. 
Tofa.       Hirvarj^  hakv«. 

Mogata  sochen. 

1122.  Pä  Hofs  ägorj  vid  sjön.  ^  L.  LXXIL  o 
Kiamatr'  auk:  AoQtr:  ^ia:ji*istu:  stin:  j^isa: 
ifUi:  :Suta:  faur:  sin  Biarki.  Ku|>:  salu. 

Ringarums  socien, 

1123*  Sörfy  Oppegärds  agoPj  Ringsten. 

<  B.  925.  ]]        o 
Svain.  auk«  Svaioaltr.  raistu  •••  —  ...  üei^ut. 


Gärdby  Bochen. 

1124.  Öshy  {JVaUby).  J.  X. 

X  Haistun  x  i-istL  stQ  ^ansi  Runa  if^a  x  sudk 

sin  X 

Stenen  har  iegat  sä  djupt  i  jordcn  alt  mwi 
plojt  o/}vcr  konom/  blefupptagen  melian  ären 
1800 — 1812. 


Memmings  härad. 

Kullerstads  Mocien. 

1125.  Fid  Skatna.  L.  ii25x  f 
..ntisa  X  risti  x  stin  x  ebtia  x  Kufast  x  sun  « 
sin  X  Ku^  X  hialbi  x  faut  x  faäns  x 

Kimstads  speien. 

1126.  Pakyrkogärden{s6nderslagtn).  R863.]j 
Ssin  X  auk  x  pea  x  brtij^  x  restu  x  steio  » 
ifta  X  ya|»ur  x  sin  «  Jarl  x  Ku]^  x  h/albi  x  aut 
X  hSs  X  auk  x  (Cus  x  mu^ia  x  i  x  lius  x 

1127*  I  foitn  af  sockenmagazinet.  L.Ak  )(  ... 


Akerbo  härad. 

Tornevalla  socJken* 

1128*  /  fyrkogoi/vet.  M.  2.  x  0 

•  •tin:  raistii:  stain:  pana:  iftin:  j^uri:  mak: 
sin. 


Bankekinds  härad. 
Wärdshergs  socken. 

1129.  /  Tornmuren.  B.'  83a  (833).  0 
Austin.  risf>i.  stin.  ^ina«  eftia.  j^urL  fapur.  sio» 

Ashahy  socken. 

1130.  Fid  en  back.  N.  d.  2.  241.  X  - 

Landeryds  socken. 

1131.  /  Tornmuren.  B.  854-  (+) 
Virtka:  resti:  stan:  eftia:  Bialfa:  bni|iür:siD: 
trSk:  f»an:  aa:  vaa  mia  iCauti. 

im 


49 


1132*  Hjulsbro. 

Uluf  X  risj^i  x  stin  k 
ta  x  sin  X  ku^an. 


.^isi 


B,  855. 
iftift  X  Hufi'  X 


+ 


Hanekinds  bärad. 

1133«  Domhyrkoherbergets  vägg. 

B.  852.  E.  a.  341.      -o 

Santaü  x  lit  x  ma  x  starn   x  j^fnasa  x  ifti&  x 

Fasta  X  bunta  x  sid   x.  auk  x  bru^  x   siaa  » 

tva  X  Ku^^unt  auk  x  Sikbiura. 
1134.  /  en  gärd.  B.  853  o 

Ku^uro:  auk:  Sikstaki:  auk:  Kiri:  ^ain:  ri- 

stu:  stain:  aftia:  Ulaf:  bruj^ur  sin. 
1135-  /  Skolemästaregdrden.         B.  85i.  4- 

Ivar;   raisti:   iftia:   Anari:   j^uta:   sin:   trä: 

kuj^an: 

Slaka  Boclen. 

113&  S.  nngmuren.  B.  848.  M.  ü.       ] 

Ovanligt  länga  runor/meningen  svdrati  utktiu 
1137»  Dersammast'ddes.  B.  846.  4- 

Kuoar.    auk.    Amur.   risBu.   stin.    j^ana.    eftir. 
fa^ur.  sin.  Bersin.  auk.  iJtar.  bru]bui% 
1138*  Dersammastades.  B.  847#  o 

Sikton:  riti.  stin.  j^Si.    iftir.   tlfata.  faj^ur.  sio 
bata  ku^.. 
1139-  Dersammastades.  B.  843.  o 

Krimuluf.  resti.  sten.  ifta.  j^urburn.  faj^urtsin. 
1140.  (Bosgard)  Lambohof.  B.  844.  + 

Aouna:  risti:  lAi:  Har^ina:  bru^..  sin:  Ku- 
.  ^an:  tiTk:  hala:  vais. 

Ett  fyrfoiadjur   {en  Grip?)    jemU    korset 
tecknadi. 
1141«  Dersammast'ddes.  B.  845.  + 

j^uri.  risti.  slin.  eAia.  Tumi.  sun.  sio. 
1142.  P«  samitia  stalle  (pa  hog)     B.  84^.  f 

.  Utar  a.  sati.  slain.  |>ma.  iftia:  Kitit:  rn|>ur.8iD. 

KÄrna  soctefh 

1143-  f^*  fyrkod6rren,  tröskelstenen. 

H.  d.  2.  a83.  )(  ... 

114*  J^rkoluckan.  B.  849.  + 

j^urstin:  risti:  stin:  eftia;  Yista:  fa^ur:  sin: 
bQta:  autan:  aB:  .vaa:  han:  sun:  Kisa; 

Kaga  Mochern* 

1145*  Fid  Rackegaian.  B.  85o.  M.  ax  .      o 

Eu^r:  risti:  stin:  baosi:  ifUa:  Tuki:  bru^ar: 
sin:  saa:  var]^:  trcbin:  a::  IlSti:  tri  A»:ar|^a: 
kujr: 


Gallbergs  härad.. 

*  LedbergM  socten^  .. 

1146-  /  sakerstiemuren.  .  B.  873.         ]  . 

Sin:  uk:  j^u:  Kuna:  ba^i:  '^xki  *.    :&..  itini 

Ett  djur  och  ume  menniskobilder  teckn^de. 

1147.  Kärrs/ö  ägor.  B.  912.         (  +  ) 

var.  iilu.  iiinir  rista  e/tte  Ai  bru^ur. 

TFe$terlosa  socken. 

1148-  Linds  ägor.  B.  901.  o 

Ulf.  risli.  slin.  j^t^i.  iftia.  Ufa  faf>ur.  sin   auk. 
bru.  j^isa.  kan|>i. 


Bobergs  härad. 

Elfvestadß  Bochen. 

114^*  Fapenhusel*  B.  910.  [ii^i).         ] 

ÄJtar:    auk:    Beia:    bro  ...  —  Ä^u^:    faialbi: 
sialu:  bans. 

1150.  Örfva.  B.  909.  +) 
Bulufa:  risj^i:  stin:  |>ina:  iftift:  pustin:  sun: 
sia: 

Wallerstade  eoehen. 

1151.  Sakerstieväggen.  B.  911.  ]  ]  ] 
Hulfi  X  iarpi  x  kumi  x  ^usi  x   eftia   x  ...  fa* 
j^ur  bru{>ur  sin  x  uk  x  iflia  Eskil  x  bi*.« 


Walkebo  härad. 

Sj^geetads  sochen* 

1152.  Kyrkogärden.  S.  d.  a.  177. 
Sa|»ur.  ristL  idu  ^ura.  bruj^ur.  sin.  var.  tauj^r. 

1153.  Frackstad.  B.  869.  +) 
«  Kut  X  raisti  «  iAi  x  Skara  «  sun.  sin  x  Anun 
X  hiu  X  9i|»u  X 

1154.  Hachstad.  B.  868. .]  +) 
Üustin:  risti;  s..  —  a:  efta:Tiura:  ra]^ur:sin: 

WiJeingetade  socienm 

1155*  Bo  fys  dng.  B.  870.  o 

Uki.  risti.  stin  x  aflt.  bru^  sin  Just. 

1156.  Bankebergs  gästgi/varegdrd.  B.  87 r.  ]  X  ••• 
purstin  x  irs..  ..nia  x  ruik  ...  ...  x  uk  x  a«. 

1157.  —  Ö.^  vid  vagen.  M.  "i.      ]  ] 
••s  X  risti  X  is..  —  ..ftr  x  ..«güla  x  f.*  — 

i3 


—  5b  — 


Rakeryds  socien. 

1158*  Rakeryds  (jvarn.  B.  866.  -f ) 

pura.  lit.  risa.  stin.  j^iol  iftir.  jETilka.  buDta.8in« 

1159.  NybU.  B.^.         ] 
:Hi&:   ris^i:  stau:   j^si:   u(ti&:   Krina:   fa- 
fur:  si.'. 

Gammel  Kits  rocken. 

1160.  /  kyrkodorren.  B.  865.  [      +) 
Haltao:  ris..  —  ...  Ulf:  faj^ir:  sin:   vas  lu. 


1171.  HadtUo  bro. 


•••  sunu  sHia«  •'•• 


R900.  ]      + 


Wifolka  härad. 

Härberga   socken» 

1161-  /  kyrkomuren.  B.  902.  +) 

parutin:  au^  ...  :ris..  :stiD:]^ina:iftiR:  Krug: 
la^ur:  sid:  bunto:  (puru?) 

Wiby  socken. 

1162.  /  torndörren.  B.  8g5.         £ 
..sti.  ris|»i.    stin.  ...  —  ,,ptini*  nnk.    Öna,*  ••• 

1163.  yid  Albdckeriy  i  ett  forde.  B.  894.  + 
Tula:  risti:  stina:  if^iB.  ßuka.  auk.  bru.pa:8i: 
af:  bun  a:  ^n.. 

1164.  ^id  ^amla  "Ȋgen^  B.  8g6. 
:Viki:  risp:  sten:  ^ini  üftir:  Urak:fa]^ur:&iQ: 

1165*  Dersammastädes.  B.  897.  o 

X  Ri|»uir:  auk:  Kiai:  ristu:  stin:  j^insi:  iftiA? 
Ufik:  mu{>iir  bru^ur:  sio. 

1166.  Kororp.  B.  898.  +) 

Tusti :  ris{»i ;  stin :  ]^si :  eflia :  Kerlik :  fapur:  sin  i 

Weta  socken» 

1167-  Goitlösa  backe.  B.  89a.         (  +  ) 

KiBu.  risti.  stioa  ^'si.  lüx  KisUa»  |»ia.  vaitcb 
«UQiB.  Biarnaa. 

Sya  socke n» 

1168.  yid  kyrkan.  B.  893.         ] 

ÜJmsU'n:  risti  st..  —  ...  uftan:  Giur:  faj^rr 
sin:  r  ... 

MjSlby   socken» 

1169'  Hultestads  gärde.  B.  903. 

Turno.  ris^.  steo.  j^asiieftiA*  Ustio.  sio.  br«.]^iii. 

Sorby  socken» 
1170.  /  kyrkodcrren.  B.  899.  o 

Vikntr  S  >'is{>i  S  s<>Da  •  ^*^  k  lA'^  ^rkut  j^ 
bruj^ur  S  sin  S 

Heia  inskrijlcn  med  v'dnderunor^ 


Aska  häl-ad. 

Waistena» 

JU72.  Klosterträgärden.       i.  IX.  334-  M.  a.  ] 
f  •  ..i:  stin:  l^ansi:  aftiji  Öskd  fa^ur:  sio. 

Kelfvestens  soehem. 

1173*  Sakerstiemuren,  B.  904.  0 

X  ..iku/i:  kar|>i  kuof  ^a.«  all  Avint  sun  sio: 
sa  fiai  a  Vwbi  {Usibi?). 

Helgona  socken» 

1174-  Fistena.  AC  47.  B.  876.         f) 

Sa|»r  X  j^ati  x  ..^tku  x  svit  x  aofal  x  ötst  x  fii.. 

1175.  Biskopsberga  ägon  B.  908.  ]      +) 

Eüstio:  raisti:  sti..  —  ••• 

Skeninge» 

1176«  Hospitalsmuren.  B.  875.     J] 

BuJta:  aukr  Ulfa:  ristu:  slioa:|>isi:ifli£:|irimt 
auk:  Farulf:  bru^ri  sioa. 

1177.  Dersanimastädes.                  B.  877.        ] 
«..  :  •••  X iosi:  eir^aDt  ]^iAo 


Göstrings  härad« 
Järstads   socken. 


+) 


1178.  ürukr  tornirappan.  B.  884. 

Uria:  ri'sl  stin  {>ani  üti  kamr  susti. 
1179*  Järmstads  stenen.  G.  4^* 

Turi:  sati:  stinr  ^nsi:  aflir:   Askut:  bix>^ur: 

sin:  iar:  barpii  iattinihikralitiattustunlaukl 

bKunialßkl  harpal  kupan? 

Hagby .  socken» 

1180.  /  sakersiieväggen.  B.  88a.  + 

fiukir.  risj^i.  stin.  parisi.  effia.  Asur.  son.  mu- 
urbru|»ur.  sin.  Taa.  eOta^is»  ausC*.  i.  Kriiutn. 
llSi.  I  kyrkog&rd^parten.'  :  R  Ö8r^  ]  f) 
.  piirkil.  {auk  ^)ilka  x  j^au  «  ris^tu  x'sin  ... 
1182.  Dersammastddes,  B.  88  L  + 

Hilf  lisji  St..  —  .►.  X  iftia  x  pwv'i*^ 


5i 


Bjälbo  socken. 

1183.  Sakerstieväggen.  B.  889.       }] 
TrlkiaB  ris^u  x  stin   x    ^isi   x   aft  x   Kribuhta 
(d:  Kiri  hontal)  sin   x   Luki  x   rist   x   runaR  x 
j^isi  X  Juta  X  suDA  + 

Hogsta  socken» 

1184.  F.  stigluckan.  B.  886,  ii5i.  +) 
Ankali:  auk:  KubmQtr:  ^au:  risbui  kurol. 
^si:  eftm:  Uliur.  JaB:  buk  i:Hanstapuni:  Uan: 
vaa:  buDli:  ktij^rC  uaaj^r:  i.  Gifiki. 

1185.  Hackstad.  B.  887.  o 
: Justin,  ris^i.  stin.  aüflia.  Kala,  fi'ita  sin. 

Härsta   socken. 
1186-  Karlthy  gärde.  B.  885.       ... 

purstin  x  ns|»i  x  stin  x  ^ansi/t  x  efltiit  x  ÜinQt  x 
bru^ur  x  sun  x  sin. 

Wärsta  socken. 

1187.  Pä  k^rkogärden.  B.  890.         ] 

Kitulfü.  auk.  Svin.  risj^u.  stio.  ^nsi.  ifti  Bruna 
faj^ui*  sin«  ' 

Ekhy   socken. 

1188'  Kyrkomuren,  vid  vapenhuset,  B.  878.  o 
Sirkir  x  risj^i  x  stin  x  |»ana  x  eflit  x  Kaiiia* 

1189.  Dala  ägor.  B.  879.  o 

Luki.  ris^i.  stin.  j^ansi.  üfliR.  Auoo.  sin»  bittj^r« 

uisbo   socken. 

1190'  Grönlands  dng.  B.  880.  o 

Ku|>muntr  x  risj^i  x  stin  x  j^/nsa  x  eftia  x  Vi- 
stin  X  fa]^ur  x  sin  x  Ku^  x  faialbi  x  haus  x 
sauf  X         .  '  I 

1191.  Pä  Gärdslosa  ägor.             B.  919.         ] 
Finvi^i'B.  sati  ...  |>ansi  eft — 


Lysings  bärad. 
Kumla  socken. 


1192.  nd  Okot. 


B.  928.         +) 


SkavJR.  ouk.  Asur:  rais^u:  stein:  ]>isar  iftfir» 
Kar.  faj^ur.  sin. 

Heda   socken. 

1193«  Pä  kyrkogärden.  B.  917.  f) 

•KurkiR.  res^ir  kumi ;  {>usi:  uf^iR:  OnQt:  Konb: 
faj^ur.  sin: 

1194*  Dersammastädes.  B.  918»  o 

^^ulmstein:  reis^i:  stein:  |>ena:  auk  bru:  kiar* 
{>i:  eftiR:  Miur  (a:  Kiur?)z  fa{»ur:  sin:  Ir: 
buki:  i:  Jatunsta|>un]: 

^by   socken. 

1195-  ^O.  kyrkogafücln  B.  91 5*  o 

Sveni.  risj^i :  stin :  ^esi :  eftia:  Kut:  bruj^ur:  sin: 

1196*  I  vapenhusväggen.  B.  914*  + 

:Vekil:  ris^i:  stin:  eAR:  Ha<rnm^:  fa^ur:  sin. 

Odeshogs  socken. 

1197*  /  sakerstiemuren.       W.  d.  a.  632. 

—  ...  stein«  j^ena.  eftiR»  Hauka.  fa|>ur«  sra. 
1198*  P'id  Häggestad.  B.  916.  f) 

:Brutr:  risj^i:  stein:  ^isa:  iftia:  Saksa:  faburr 

sin:  nuk  eHia:  Ut:  bru^ur:   sin:   Ku|»:   bial- 

bi:  {»eiai. 


Ydre  härad, 

Eds   socken. 

1199*  Sund.  J.  VIII:  160.  ...  + 

..ni^Tka:    Biorn:    reisia:    stein:    iftiR:    Krein: 
fapur:  sin:  auk:  Steinu:  {sustur?)  sina.. 


Äkerbo   härad. 

Ltllkyrka  -  socken. 

1200.  Lundby.  M.  H.  o 

••!>.  aX  usfrl  ris|»i:  stan:  ^ansi:  iftialSikfus:  ma/t 
(a:  mak?)  sin: 


SMALAND. 


Wisla    härad. 

1201.  IVisingso  kyrka.        A.  5.  264.  F.  54. 
por{>r.  auk.  Askutr  |»aiR.  satu.  kum/  ..«  Kii]^- 
i'aiit.  fa^ir.  sin.  ..vas  bo  Ja.,  ...  {JUidt  päste^ 

nen,) bri..  ..s 

^:ne  andra  stenar  derstddes,  jfr.  Fl.  4* 
1202-  Uppsrenna.        A.  5.  26a.  E.  1.  252.     +) 
Svio:  risjpi:  stina:  j^isi:  iftiR:08lak:auk:  iftim: 


Kuta:  sun:  hoos:  an:  Oslakar   vas;   bRu|»iRr 
Svins: 

Tveta    härad^ 

1203*  Rogberga  kyrkogärd.         B.  1027.  o 

Ketil:  ris^ir  kutnl:  j^insi:  eftiR:  Val.  inu|^ui': 
bru|»urt  sio. 


_  5a    ^      - 


Wedbo  härad. 

Sähy  90chen.  . 

1204*  I  kyrkomuren.  B,  io36.  ]]      o 

fiur^B  ris|>i:  stio:  j^osi:  aftiR:  Kirrouo:  fa- 
ur  sin  ... 
1205-  Hafrevik,  vid  vagen,        B.  io44'  ]       + 
:£un:  iutr:  r..  —  ..asareftiBSvain:  fap 

uisierydM  sochen» 

1206.  Olofstorp.  •  B.  1043.  + 

:Rai7m:  raispi:  ftan:  ^nsi:  aftRt  Asur:  suo:  sid* 

Flifhy  socken» 

1207*  SunderängUj  vid  vagen.    Bx  E.  i.  26 1.  o 

Klaka:  ris^i:  stin:  ^aisi:  afla  sun  {Pä  kanlenl 

sin:  ^tir:biurn. 

Eu  djur,  Homverk,  num.  tecknadt. 
1208-  Rikstorps  bro.  B.  io35.  o 

h.inilbi:    raistif   stein:    heni:    iAib^    Eins    fa- 

j^ur  sin« 


Hireda  sockem* 


12(Ä.  Markestads  by.  B.  fo3a  ]      + 

Kunulffi.  kar]^i:'  k.»  — uk.  Siksio.  bro- 

^ur.  sin. 
1210.  Aiiarkestads  bro.  B.  1037.        ] 

.IrfB.    kai'l^i.^  kuinl*    eft akiiUn   fa^ur 

sian  ufs  {irjal). 

HultB  Mocien. 

1211-  Ösiraby  g'drde.                    B.  1042.  .V     + 
T'verketii:  raista:  stein:  ^ini:  eftiB:  U 

tedshults  socken. 

1212-  /  kyrkodorren.  B.  io4i.        ] 
+  Hesr  ..rsi|»am  slain:  if  + 

En  rad  med  strekj  like  Helsingrunor  ^vil- 
ka  da  tyckas  innehalla  ,'friajip  sain,J,  men 
de  kunna  ock  vara  ienmingar  tfier  utpla^ 
nade  vanliga  runor* 


Jtiittringem 


Östra  härad. 

BjSriS  socken. 

1213*  /  ringmuren.  B.  ioa3.  3     + 

..un:  Kupfastr:  seti:  stin:  af..  ..ii  fa^u.  sin.^ 
Svikut.  iCu]^.  ]^niB.. 

1214.  Nömme.  (K.  3.  118)  M.  a»  o 

:RufBa:  risjbi:  stiq:  ||ansii  aftiB:  sunt:  sinA^ 
Sin:  auk:  purstin:  Turika:  kuj^an:  fa^ura: 
:auk:  at:  Sam:  Rubis:  at:  Sin: 

Oni  dfthörande  sägen  och  r/m/  jfr.  L.  «•  .%• 

Hvetlanda  sochen. 

1215«  Kyrkogarden.  A.  B.  ioi3.  o 

+  Katil  K,  risti  »  sten  n  efti  sin  bi-o^ur:  Na^ 
bar  stens  sun  x 
Denne  KeUi  s'dges  varä  den  namnkunnige 
Ketil  Runske.  A.  5. 
121&  Dersamnimstädes.  B.  1016.  ]  )( 

••uk.  risti  stin-:  afti*.  — >  ..«tar  ban   bn   Gu^: 
giu.«  .^.  sialim  kan%L 
1217*  Dersammastädes*  B,  1017.  ]  )(  +) 


Dessa  Syne  4iro  vid  fy-rkobyggnaden  tjgj  sonr 
derslagne{?)  ^ch  inlagde  i  kjrrkomuren.  H.  i. 
1218,  1219.  /  gamla  kyrkomuren  vui  dess  ned* 
ri/hing  funna  inUdes  i  den  njra  vid  o/von^ 
nämnde  4id  uian  alt  aftecknas  euer  afskrif' 
vas»  H.  ^. 
1220*  /  S.  torngluggtn,  {inlagd  är  1724I) 

(K.    3.  188)  L.  1220.  M.  a.  0 

..ka:   sati:   stin:  ^ana  :   at:   Eumunt:  bor: 
u|»ur. 
{J^Tamnei   Hailka  (a:  ffeigi^  eller  Heklka? 
är  otydUgU) 
1221-  Fid  vägen^  nära  torgei.     B.  1014.  ^    ^ 
.Arinmun:  sati:  stin:  ^nsi:  eftim:  Hern:  h- 
^ur  sin:  bru]^r:    sina:    j^urbon:    auk:  AAii«« 
1222«  Runstensbäck,  under  broen^  vid  Qule. 

B.  ioi5.       ] 
Vikutr:  ricti:  stin:  basi:  eftiB  — KUrast:  bio» 
^^ar  •••  sina:  Ku^:  hia«.  ..e« 
1223«  Tängredaj  i  en  kalgSrd.    (L.  iBa3.  *«)  + 
OsbakB  let  ..a:  kubl  iUB  FaBur:  stiub sun sio. 

122«^ 


-  6i  - 


uilsheda  socien^ 


1224-  Kyrkogärdenj  vid  ktockstapelß, 

6.  roao.        ] 

KremiB:  auk  pir  Bif^.  —  ..nsl:  eflir:  Mam- 

tin:  sin:  fapur:  sun:  Hingst ••  .•• 
1225*  Hoksfy  forde,  nud  vagen*    &  ratt6.   ]    .. 

— >  ».koir  Jbmj^ur:  ^r.  i^p«  haow-H^    . 
1226*  Mellon  kjrrkan  och  Rosa,  vid^-vUgen. 

B«    I02I.  ] 

...  risii:  $Xm:  ^n«  Mri  «un  P*.  -• 
1227*  Dersammastädes.  B«  io2X  .       3 

—  ..u,.t  f»akis..  —  .   **'       ,  ' 

tSSB-  Reperda  ly.  '(B.  1019)  H/  !•       ;  -f 

+  fiui:  saii:  sUo:  j^anar  äftiü:'  |»ttrkut:  l>i*ü- 

^ur:  sin. 
1229*  Dersammmstades.  ^Bt  ioj8.         ] 

HaralU  .••  —  ...  bru^ur  sin. 
1230-  —  bortom  byen.  M.  a.  3*  ••• 

Näfvel$jS  s&ehem 

1231«  dornt jö  bro,  d«  sidan.     B.  1024*  'h 

pur]^:  auk:  |>urbiourn:  kar^u:  bru:  ^asi: 
eAifi:  Yerskulf:  fabur:  sio. 

1232*  Dersammastädes,  F*  sidan.  M.  ax  -{- 
t>orkar  x  let  x  kiara  x  bro  x  besä  x  eftia  x 
Saksa  x  sud  x  sio  x  Ku]^  x  hialbi  x  onl  x 
bans  X  vel  x 

1233.  Rosas.  L.  ia33.  M.  ax  ]]       ^ 

:KuDXkel:  sali:  sten:  ^aosi:  eHia:  Konar: 
fa^ur:  sio:  sun:  Hru^a:  Halgi:  lag^i:  han: 
i:  slen:^ru  bru^ur:  sin:  a:  HSklati:i:Ba^uni. 


;  purstra:  kar^i:  bru:  iftta:   Kuovar:   bru^ur: 

sila:  ak.  afiii:  Asbo^:  kunu:  sila. 
^    Pä  andra  sidanx  j^urstin:  risti;  stio  .;.  :aftB: 

Ku]^a:  sun.  < 

1236*  Tenlletorps  qvarn.  .  B.  io5o.  f 

Hulmi:  Jit:  iara:  bro:  iftfi:']^ui'kut:  fa^ur:sin« 

•  Wallsjo  eocJsen. 

-1237.  I  en  skogsmark.  B.  1047.  o 

:Vesti:  auk:  fvar:  auk:  Sulfa:  bni|>r:  ^ria: 
kerj^u:  bru:  ^isi:  auk:  satu:-stain:  pana:  ef- 
tia:  pialfa:  *fa{>ur;  sin. 
1238.  Vppähta  {ndra  högar).         L.  ia38.&.  ] 
(  —  ...  ;/iftiB:  Siba:  sun:  sin:  ••• 
:  (UoH  i  hast  och  tili  en  del  afskrifven)* 

Sandajo   socken. 

1239*  Preslgärds  äng,   vid   landsvägen. 

B.  1046.  o 

Vrai;  sati:  slin:  {»onsi:  eftia:    Kuna:   bru^r: 

'  sini  han:  vaa:  tau|»r:  i:  Akllti: 

1240.  P restgär ds  äng,  SO., vid  sjön,.  B.L.1240^.  o 

+  Arinvorjr  +  let  +  reisa  +  stein  +  j^ena  + 

■  cftia  +  Hala  +  faf^or  +  sin  +  auk  +  Hern  + 

faj^ur  +  bans  +  auk  +  Karl  +  bans  +  fa|»ur 

Hari  bans  +  fajbur  +  auk  +  j^iakn  +  bans  + 

faj^ur  +  auk  +  iftia  +  {>ik  -f  iaj^ur  +  hans. 


Ljunga   socten. 

1241*    Komstads    gästgifvaregard ,    vid 
vagen.  .    Bx  L.  ia4(« 

•Tufa:  risti:  stin:   ^ina:   eftia:  Ura: 
sin:  stalara:  Hakunaa  Jails. 


lands^ 

o 

fa^ur: 


Westra  hfirad. 

Frodcryds  socken. 

1234<  S,  om  kyrkan,  vid  vagen.  B.  ro49«  \ 
Biabiarn:  sati:  stein:  j^na:  eftia:  Sval:  bru* 
]^ur:  sin: 

Shepperstads  socien» 

1235.  Skrifstensvad,  vid  Solkaryds  qvanu 

B.  ioa5.  ]         o 


Wrigstada  socken. 

B.  io5i. 


1242«  Biskopsbo, 
...  ..  ..Ja:  bru^ur:  sin  a 


Svenarums  socken. 

1243*  Morarps  ägor,  vid  landsvägen, 

B.  loSa.  o 

Sikur^r:  let:  reisa:  stein:  eftla |>ur  sens. 

minr  iuhu  vik  sin:  Äelan:  k at  biOta  1^%. 

I244.  Lindefors,  vid  landsvägen.  L.  1244.  ex  X  o* 

(Otydlig)  ...  {luta:  r)esa:  stein:  eflir tuur 

sin:  (reaieiriun:  vegsin:  bei ) 


14 


--  54  ^ 


t>slho  härad. 


Sunnerbo  härad. 


iByarums  sochen. 

1245.  Eckcrsholm,  pa  en  höjd  vid  Laga  äen. 

B.  io53.  + 

:JakR;  KuIjb:  AuIr.  Ku|>karB  :  rip:  iton:^an: 
isuBB  autu  T/d  f..  (o:  stanpana  suna.  oftirTan?) 

Wernamo  sacken. 

1246*  Pi  moen  N.  am  t^yrkaH,  vid  landsvagen. 

B. -io33.  o 

•  purun:  sali:  stin:  efliR:  Oskil:  bata:  sin: 
auk:  eftifi:  sunu:  sioa:.  Svip:  ank:Tufa:  Kap: 
faialbi:  selu:  piRan: 

Tänno   socken. 

1247-  JV'  om  kyrkanj  vidlandsvd^n  (nära  hSgcr). 

B.  io3i.  o 

:Kupvar:  Jit:  resa:  stein:  pana:  eftR:  Jupa: 
siin:  sin:  auk:  Karl:  efÜB:  Sten:  sun:  «io: 
Kup;  hialbi:  sai. 

Woxtorps  sochen. 

1248-  Ed,  vid  v'ägen.      L.  1248«  bx  cx.  o 
Tuszk:  karpi:  kumbel.  efti:  £Ia:  sud:  s«. 

Rydalolms   sochen. 

1249.  I  vapenkusmuren  {blott  ett  iitei  stocke  a/ 

en  Runsten),  L.  i  a49'  ^^  *         1 

1250' Skajiarps  gärde.    L.  i25o.  ex  (K.  i.  l44-)  + 

•  Sen.  ukii.  StarkK  kiarpi.kQbLpasi.eniR.Kup- 
müt.  fapui\  sin.  Vitr.  pasi.  o  viha.  /nuti: 


Weslbo  härad. 

Forskeda   so  den. 

1251«  ^-  kyrkarij  nära  landsv'dgen, 

B.  102g.  G.  I.  rga.  o 
:/2aufr:  auk:  Oskilil:  ripu:  stinr  ponsi:  etiR: 
Lifstin:  fapur:  sio:  Is:  varp:  tupr:  o:  Skonu: 
a:  KaBp:$t5kum:  auk:  fürpr:  o:  Finhipi: 

Bredarjfda  sochen. 

1252«  Bjurb'dtks  bro,  vid  landsvagen, 

B.  1028.  )(  + 

..fakRS    X   sali    x    slin   x   pasi  x  eAiR  x  Uta  x 
SUD  X  shi  -^  harpa  x  Aopan  x  triA  ••mir  ar.. 


Oorarps  sochen. 

iSSi- Tofieholm^  vid  buuUvmgen.  B.  foio.  -{. 
Ulf.  sati.  .staik  afteE.  bn^or,  sio.  Fara.  Ku]^. 
balbi  apt 

•     Hvitarydä  sochen. 

1254.  Eriksstads  garde.  Hx  K.3. 196,  197.]]  + 
•••  karpi:  kQbJ:  pesi:  iftiR*:  Svin:  pin:  mo: 
.  ia:;  Itaf  isL;  o  ,iistr  i  Krikma. 

.1  Merga  sochen. 

1255*  S.  kyrkodorrenj  trappstenen.  lu  1255  x  ]  4. 

^iVikr.  risti.  kuml.  p..  —  ..ta]^is.   o.  Aklooti. 

1256 — 1259*  /  kyrkonmren  inlagde  vid  njra  i/r- 

kobjrggnaden,  Fnnnos  i  gtunla  kyrkan  vid  iak^ 

,  taren  med  skriften  vänd  inat  kyrkan. 

1260«  /  Ö,  kjrrkogardsmuren,  utantilL 

^   •  '  L.  1260.  ]      +) 

— n  paua:  eftia:  Oitr..  —  ..iipr. 

126  Ir  Trosslofs'  agorj  i  en  bro  pd  sjelfvm  lands* 

vagen  {skriften  nedvänd),  L.  1261. 

1262*  Ingeistads  qvarn^  ned  vid  Laga  äen, 

L.  1262K  (N.  e,  x)  0 
•  •et  rispt:  stio:  iftia:  puria:  fapur:  sio:  San 
Siapis:  -o.  Ikianti^ 

Rjfsshy   sochen. 

1263.  Pä  kyrkogdrden.  B.  lofi.  }      + 

.•r  +  kiarpi  +  kuml.  +  pasi.  ...  — 

1264*  Tuna  garde j  vid  sjön.  L.  11 J.  1264.  + 
Tum!  X  risti:  stin:  pansi:  iflia  x  Asur:  svin 
brupur  x  sioxpanxaa:  vaR:/kibari:hrais.ku. 

Ljungby  sochen. 

1265-  Sickinge   {Replöse)   garde. 

h.  1265.  (K.  3.  194.)  0 
KutrapR:.karpi:  kQbl.:  pisi:  aAia:  Asira^: 
fapur:  sin:  pan:  frita:  aa:  piliua;  bislao: 
ia  a:  •••  g^rpuni:  ufaai;: 

Ljunga  sochen. 

1266.  I/la  gärde.  B.  1012.      }( 

:Viinütr:   sali:   sten:   piua brupr:  sio 

••an  iniK.  ir  sioa:  •••    niatr:  YTtupan   (o:  ku^ 
pan?):  i  iirpluß:  atra:  m^.  {manna?) 


-t  55 


Nottja  ioeiem. 

1267.  Rothro.  B-  100&  )(  •..    o 

:Asar:  kar^i:  kaml:  ]^isi:  eftia:  Vit:  fa^ur: 
tili:  Han:  van:  nüna:  mistr:  umj^Ikii:  vaa; 


iDtr:  matoB:  nk  orouna  öts: kü^.«.  »••  ««nktu.« 
tnii  kijpa..  :a  E/j^i: 
1268.  BoUnaryd.  B.  X009»     :)(  .« 

:RiDtR:  auk:  sinx  sati:  kttiii/:]^isi:iftr:OnDr: 

lA^ 


Albo  härad. 


tS^iatenjdr» 


Shatelofs  Bochen* 

1269*  Sfobo,  vid  en  hog.    R  ioo3*  o 

}>uri^r.   ak.  j^iinaki:  satiu  ifln  Aumar.  Ku]^. 
albi:  kü^:  9t.  S3  + 

Ar%ng9&B  Mocien. 

1270»  '^-  ijrrkogdrdsporien. 

L.  1270  c»  (K.3. 189.}  ]       + 

•  •m:' resti:  sten:   eftia:  j?..  -^  •••  sin:   Ku^: 

Bialbi:  Betr;  bnnta:  Utrs.. 
1271.  Dersammastdde$.  B«  looi.  o 

Svärlasliga  runor, 

Bägge  Uro  diijlytladt  frän  andra  stallen. 

Hjortsberga   $octen. 


1272-  Transjö  gdrde. 


B.  looo. 


Katr:  suti:  sten:  |»aoa:  iflB:  KitiJ:  {Andra 
sidan.-  sun:  sin:  Han:  faR:  {fredje  sidan.' 
mSna:  mes^r  onij^IkR:  ea  (a:  bioati  är  med 
ett  strek  öfverhugget  eller  lUstruket)  ati«  Luo]^. 


Kinnevalds  härad. 
Wexion 

1273«  Domfy'rkan,  ö.  chormurtru  L.  ivji.  fn  [ 
**  ..»..unan  sun»  Kirims  •#• 

Däningelanda   eoclen. 

1274.  Däningelanda  gärde,  B.  1004.  }  +) 
JuJ|>kiB.  auk.  Rodeln.  1..  —  stein,  eftir.  Hi- 
{lio.  SUD»  sin« 


Wederslofe  socJken. 


1275.  Lundagärden.  B.  1004.  ]    )( 

••rL.  ..Knut.  ...  eftiE  Yakra:  Vea  su.  ••< 


Konga  härad* 
Uräsa  aocien. 

1276.  Mellan  Högnalof  och  Skie.  B.  ioo6.  e 
:Sbakii:  Jet:  kerva:  kuml:  eftia:  suni:  sina: 
Svin:  auk:  Biimik. 

Thors&e  Mocien. 

1277.  Nöbbeled.  M.  2«  + 
Hostein«  auk.  Eili^R.  Aki.  auk  Hakun:  reis^u. 

|>esa*  steinaB.  iftia.  sin.  fajiur.    V^bl.    ( ) 

Andra  sidan:  ftiB.  Kala.  tau]^an: 

Tu  mun  ko«.  {ki^u?) 
kitit  ver^a. 
nie|»  s/in.  lifia 
auk.  stafia.  runo. 

Furuhy  eochen. 

1278.  Kurestad.  (K.  3.  182.)  M.  ax  o 
Klaka  suniB.  leti«.  faakva.  stein.  efltiB.  Japnr», 
sin.  auk.  efta.  Kai:  aiik:  Yiklk:  bruj^r:  sina* 

Norrviddinge  härad. 
Gärdsby  socJeenm 

1279.  Stojby  agor,  i  Runelyckan.         M.  2x       o 

Surluf.  raisj^i.  stain.  |>ana.  eflia.  Ala.  auk.  £tu. 
iaIbL  Kup.  aut  paian. 

1280.  Rotne  qvarn.  B.  1007.  )(.... 
Slenen  har  nu  bldi  en  ochaanantydligruna. 


Norra  Tjust  härad. 


1281.  Kolsbro  by.  B.  gSo. 

Halft.,  lit:  raisa  stain:  j^ina:  eftia:  Saba:  fa- 
j^:  «r* 


1282.  Eds  socken.  B.  g3r.  + 

Akoft:  auk:  K..ra:  auk:  KctiI:lirfiriea:sdiD: 
eftia:  sin:  fabur:  Ekil: 
Pä  kanten:  Ornfastr:  rusti:  auk: 


-  SS     '     - 

iftSi^. —  SelgMlU  Ugor^  'i}id  vagen.  GB.  (D*  x)      128fr  Sinnertiads  mmJkr.'  M.  ix  o 

...  auk  +  Faslaug:   j^am:   bion  «  litu:   iflia  «  afti   «   Barulf  k   fa^ur  sin  uk  Asu 

Via)h:  suo  ..;  uk  ILic 


Sevede  härad« 


Handbords  härad« 


Wtmmerhy.  HSgsby  sophen. 

1284,  1285.  /  kjrrkan,  ane  runstenar  anmerkte.       ^jgg   j  s^^^rstUru  B.  loSg,       ] 

^*  '•  ^4-  Xosti:  auk:  K..  —  ..tia:  Boki  fajur:  «a... 


Asbolands  härad. 

Morli^nda   eocien* 

1286-  /  sakerstien.  B.  lo45.  o 

Kusta  X  auk  x  ^ratj^iR  m  ]^ir  x  raisa  »  iftia« 

1287.  A^.  hyrkofdnstrH,  'M.  ax         [ 

•—  •••  //tu  X  raisa  x  staina  ^  ^isa   x   eftim  ... 


Mare   härad. 
AVy  suchen. 

1290.  /  kjrkogol/vei^  framfor  akaret. 

f,AKx  ]  ... 
Runorna  mest  utptinade  utom  sisia  ordett  ab. 


ÖLANa 


Norra  Motet. 

Kalla  sacTken. 

1291.  /  kyrkomureru  AHx  B.  1077.  + 
Esbiarn  x  auk  x  Ro|»biarn  x  lUu  x  rela  x  ... 
...  Inkiva/  x  fa|»ur  x  sin  x  kujbau  x  auk  x 
iflti  X  porbiarn  x  broj^ur  x  sio  x  ko|)an  x  auk 
X  Kuj^iauk.  (aftir).  ^.. 

1292.  N.  kyrkogärdsmureru     N.  /*  4.  a.  96.  ] 
•••  lit.  rita.  stai..  ••«  —  •«•  sial  ••% 

Persnis  Bochetu 

1293.  Pä  kyrkogarden.  H.  !.)(••• 

Kopingß  Bochen. 

1294  /  kyrkonmren.  H.  u         [ 

•  •u.  fttiD.  at  aun.  sin. 

1295.  Dersammastädes.  H.  i.       ]] 
F'id  kjrrkobyggnaden  Junna  ach  aier  tniagde. 

1296.  Pä  kyrkogärden.  ARx  D.  8.  38^  F.  56. 
...  auk:  ^rkil:  litu : raista :  stio :  afta  A^ru so- 
stur:  sina:  auk  ••• 

1297.  Fid  kxrkan,  B.  1078.  H.  i.  o 

•  puriik2  auk:  j^urstaio:  auk:  jburfaslr:  Mit: 
brufH*:  raistu  staio:  bU  Kuafiis:  faj^urt  sio:  Kn]^: 
bialbi:  siul:  bans: 


Repplinge  so^ien. 

1298.  Fid  Langbro.  ARx  ])(... 

GärA^l&Ba  socken. 

1299.  Fid  kxrkobroen.        ARx  D.  a  38  « 
.••  — -  .»•  ^iosi  staeo  iftir  Svid  ...  — 

1300.  B'dgby  bro^  ßT.  ARx  B.  1057.  0 
Auslain.  auk.  Sabvatr.  auk.  A^vatr.  litu«  rai* 
sa.  stain.  ^ina.  auk.  bru.  ^öa.  afta.  AüL  fa- 
]^ur.  sio.  li/.. 

1301.  —  S.  ARx  B.  1060.  0 
X  Svain  x  kiar{>i  x  iftia  x  «io  x  fa{Hir  x  Vi« 
kar  X  sun'x  afoiki  {pz  ainiki)  x  sialffi  *  ni* 
sli  X  stain  x 

1302.  Dersammastädes.  ARx  io5g^  <> 
Kubbi'Str.  auk.  Svain.  raistu.  staina  ^ina.  lAii* 
brupr.  sina,  Ku^.  afa.  sial. 

Runatens  socien. 

1303.  Pä  kyrkogarden.       -         B.  io5&        1 
Aubbiarn:  lit:  raisa:  •••  —  :bia[bi:  slain:i*. 
siafu:  bffs. 

1304.  Runstens  F.  gdrde,  i  en  bro» 

ARx  ]]  ... 
Af  runonui,  myohH  Utngn,  irütude,  ir'dura^ 
der,  pa  "hvii  iien",/unnos  blott  nigra  foer 
äri634.  1305. 


1305.  Lerkaka.  ARx  ß.  i  o^  N./  2.  a.  25g.  ]  ] 
Olafr  X  auk  x  Kamal  x  auk  x  Saksi  .x  raistu  x 
stein  X  pina  x  iAin  x  Un  x  faj^ur  x  sin  x  Kaia- 
VI  X  lit  X  at  X  bonte  x  sin  x  (Hiar  surn  kuiTxl  |>is/ 
tiarva  Olafr  hifiit  at  mio..m  val  un  hiai* 
haifan  bu). 

Siutmenin^en,  inom  (    )  satt,  var  redan  är 
1634  otydlig. 

1306.  Bjerby  bro.  B.  io55  (1079),  ^,  i.  +) 
X  Herfri]^   x  ...  Vij^biurn    x   raisa    x    stein    x 

)>ina  X  at  x  Fastulf  x  faj^ur  x  sin  x  Siglaug  x 
il  X  raisa  x  iAia  x  bunte  x  sin  x  Hai^xvar  x 
krafin  x  i  x  kirkiu  x 

Södra  Motet 

Gärdhy   socke fu 

1307.  Pa  kyrkogarden.  H.  i.  [K.  a.  aSi)  +) 
Harf  ruf  r  +  raisti  +  stein  +  {»insa  +  aiftiR  + 

'Sun  -h  sin  +  Sniij^  +  trak  x  kuBan:  HeJfitr  + 
in  4-  bru^iR  +  ans  +  sitr  a  Gar|»uni. 
{Uppät  korsetl  o  r^ntr  litr  iak  ^u  raj^a.  kan. 

Sandhy   soclen. 

1308-  ^edra  Jlebdcks  ägotj  nära  DrSstorp 
Abjbrnaßisa,  {Björnsßisa)  ARx  N.yi  2.  b.  Zj, 
Joruitr  rite  x  stein  x  ellti  x  k\b..  ««oj^ur.  sin. 

Sfenisa  socken* 

4309.  Pä  kyrkogarden.  ARx  B.  1068  (1075)  ]]  0 
Ku]^n»untr  x  auk  x  Oskutr  x  auk  x  Sibiurn  x 
auk  X  ^airbiurn  x  11  tu  x  raisa  x  stain  x  eAiE 
X  BürkeR  x  fa|Kir  x  sin  x  Hiaibi  x  £u^  x 
hans  X  ant: 

1310»  DersahimäsVddes..     ARx  D.  8.  39  <>    ] 
...  «-^  ...  aftir:    Otrük:  brup..  —  ..an;  liU ' 
raisa;  aftir  sun  sin:  Ha..  — > 


■57 

Myckelby  socken. 

1314.  Pa  kyrkogarden.      ^.  f.  ii.,b.  170. 
Ilmvi  {0:  Miurn?):  raisti:  stein:  |>insi:  iftin«»« 
fa|»ur:siD:  ...  Vikar:  bruj^r:  sin: 

1315.  Dersammastädes.  ARx  B.  1070.  o 
...  raisti:  stein:  iitu  x  eftis:  Stüi*kar.  fa.«  ••• 

Smedby   socken* 

1316-  Fid  S.  kjrrkodörren.  ARx  B.  io65.  (+) 
—  s..  ]^ina:  iftiR:  Ketii:  bo|»ur:  sin:  Ku^: 
h{ilbi  hans  sal  uk)  kus  mo^lR. 

1317.  Ji/velösa..  ARx  B.  1064.*^       ] 
:£inBunr;  ank:  Kuna  ...  — •  «.ku:  kir^u:  ^i« 
na:  iAJR:  Kinü:  fätran. 

Kastlosa  socken* 

1318.  /  kyrkan.  ARx  B.  io63..  o 
Askutr:  raisti:  stain:  j^ina:  iAa:  Svin:- faBur: 
sina:  Ku|>:  iaibi:  ant:  hans:  auk:Kusaiii^iR: 


1« 


Segerstads  socken* 

1311.  Saby.    ■  ARx  B.  1061. 

Inkialtr  x'  auk  »  Nifr'  auk  xSvin  x  ]^aiR  x  Iitu 
raisa  ...  x  iftia   x'  Ruj^mar   x    fa^ür  x  sin  « 

1312*  —  närmare  kyrk<$n.     ARx  B.  106«.        o 
X  Burkuj^r  x  raisti  x  stain  x  j^ena  x  iftia  x 
Inkidt  X  bruj^ur  x  sin  x 

Gräsg&rds  socken* 

1S13-  /  stigfuckan.  ARx  B.  io5&        ] 

•••  auk:  Treke:  auk:  Sikstin:  Bia  brupr: 
ristu:  stein  •••  —  :Vif^str:  Ku]^  hiaibi  aunt 
*baDs. 


u]^: 


Morbyl&nga   socken* 

1313-  ^  kyrkodörren.  B.  1072. 

—  ...  :risa:  stin:  iftiR:  ]^ur in:  Ktr 

hiaibi:  sal:  hans. 

1320.  FidBorgbyborg.  ARx  D.  8.  3q.  F.  57.  ]  ... 
..alti.auk  Ka stein  aftia  Kita  fa|>ur  x  sio. 

Resmo   socken* 

1321,  1322.  I  tornhval/vet.  N./x  ]]  ... 

2  st.funna  1806,  och  äter  inmurade/  pi  det 
ena  läsligt  ordet  auk  x 

Wiklehy   socken* 

1323*  Karlevi,     ,  ARx  B.  1071.  N.yi  i.  Sg.    o 
H^  Fuikin:  nkr:  hins:  fulk{»u: 
flaistr:  visi  |>at:  maister:  . 
•   '  tei]^ar:  tuJka.  :fru{>ar: 
traukr:  il  ^aimsi:  fauki: 
rnunat:  raip:  vi|»nr:  ra|»a.: 
rukstarkr:  i:  Tanmarku: 
VatiüXs^  iarmun  \runtar: 
ur  krontari:  lonti. 
'    Stan..'var.  satr:  aiftir:  Sibi:  ..u^a:  sun;  ful« 
'    tar:  i:  ün  Ao  *{>}  lipi.  sati:  at.  u:  teusa« 

Algntsrums  socken* 

1324.  /  kyrkari.  ARx  B.  1076.  ...      o 

•..  tot:  .;.  p//ti:  aj/lia:  ...  —  ...  stein:  iftia: 

'    SAbiarn  n  T^rnj^or«  sin:  £u]^:  hiaibi  salu:  hans. 

i5 


—  SS  ^ 

WESTERGÖTHLAND. 


"Wadsbo  härad. 

'  hyrestaäs   aocten. 

1325.  Rogstorps  dng,  vid  äen.  B.  968.  o 
paur:  Hatlkr:  Harvar|>r:  raistu;  stain:  iAir: 
Äunar:  faj)ur:  sin: 

Pä  andra  sidan  zrne  ßrr/ota  d/ur  tecknade* 

Thorso  Mochen. 

1326.  Foglo,  vid  Boda.  ,  B.  965.  ]  f 
Viklkr:  iil:  kirva  •..  —  .,k:  aiftir:  tutur: 
sino  ur..  {Juruni?):  tit:  kar|>a:  aiftir:  sin  ... 
..inoti:  aflir:  Biurn:  bruf>ur:  sin:  aiik:  risti: 
stain:  ^i*.  —  ..'J  :iftir:  porstain:  bru|>ur  sina: 
{Pä  serskild  rad:  aftir:  sun:  auk:  brupur: 
auk:  mik. 

Skriftslingan  öfvergär  p&  bäda  sidorna  af 
stenen. 

Haßte  sochen. 

1327.  Hasle  by.  B,  979.  o 
Brantr  -f  ris|>i  +  stin  +  f  tnsi.  ifti»  x  Osinü  k 
bru|)ur  sin.  saR  var^  ^rebio  x  ottisUtke.« 

Bergs  sochen. 

1328.  /  stigluckan.  Bx  D.  g*  3i,  )(  ... 
—  ...  rka  steina  iuehi  ...  — 

Mariestad. 

1329.  ^id  Mariestad.  B.  964«  O 
X  Hruar:  raisti:  stein  |>ino:  ifvir  ]^orir:  sun:  sin: 

Leksbergs  socken. 

1330.  Oangifvet  stalle,  A.  B.  971.  o 
porir:  Skurba.  raisli  x  stin:  |iino:  ifir  Kitil: 
sun:  siq« 

Vllerfva  sochen. 

-133 1*  Oangifvet  Ställe.  ;  .      B.  967.  o 

Urn:  raisli:  atair>:  |»insi:  .«•  bru:  j^isa:.  afltir: 
br(u/>ur)..  sin.  uuk.  c..  Jurunar. 

Fägreds  sochen. 

133%  FHgremo.  :     B.  966.        ] 

^air^  Oouner:  auk:  fo...  afp;  p0rHiri?)lt9i^ 

hiu:  IT' 


Ehs'sochen. 

1333.  ^-  kyrkoporten.    •  Jx«. 

Afskrifven,  men  ej  rigtigt  läsf. 

1334-  l^id  Skarßvägen.  A.  R  972.  0 

Uli*:  Skalt:  raisli:  stain:  j^insi:  aflir:  ^ur* 
stain:  sun:  sin:  auk:  stain: bru:  kar{>i:  ßiri 
••bria:  buin:  i:  eomli:  auk:  j^ria:  tia:  var: 
marka:  at:  Airiki: 

Pä  andra  sidan  ett  fyrfota  djur  teknadt* 

Odensahers  sochen. 

1335.  Oangifvet  statte.  B.  969.  0 

pir  X  Osti  X  bruj^r  x  raistu  x  stin:  Jini;  if- 
tir:  ^r:  fapur:  sin. 
A.  F.  5i.  satter  den  i  Eggbj  vid  Östbrcen. 

Flistads  sochen. 
1336*  /  kyrkob^en,  i  en  mur.       Jx  a.  )(  ... 

Gothlunda  sochen. 

13317.  Greby.  B.  970.  0 

Krim,  risti.  stin.  ifti.  Haltan.  fiTta.  sin. 


KinDefjerdings  härad. 

Husaby  sochen. 

1338.  Ö.  kyrkogärdsporten.  B  +  D.  6a  (K.  3.  i8i)f ) 
UiafjBu  sali:  stin  ^insi:  ifhi:  Hrij^ar:  sun.  sid. 

.Kallbjf   sochen. 

"1339.  JSällByäSj  vid  Äillängen  {vid  hogar). 

B.  935.  ] 

ülffi:    auk:    |>OR  Raknir:    ris|>u:    stin:   {»iosi: 

iftiR:    Faj^a:    fn^u*    sin. 

{Andra  slingan.'  ...  ristin  m  (oz  mapi^  man!) 

In   saR:    bof]^i:.or]^a:.  Trutin:  Kus. 
13(40.  Jemte  denna  har  for dorn  statt    en  annan 

sten,  soni  är  fbrstörd^-  i  stallet  Isar  foljande 

IffO  ^344  blifvä  ditforJL 

Shälfvums  sochen. 

1341.  Skäl/vums  by  [öfver  en  back).  B.  gSa.  0 
Sturilaki  x  sali  x  stin  x  |»ansi  x  iftia  »  Naur  x 
fef^ui*  X  sin  X 

Derjenite  en  stör  bild  ieCknad/  af  ins/j'i/ien 
finnes  nu  intet  spar. 


-  5»  - 


Stenen  ßrdes   ir   166 g  iitt  KdUby   och  /dr 
uppst'dlld  midt  emot  föregäende  JVcO  i33g. 

Härenheds  MoeJeen. 

1342.  Gamla  kyrkomuren  (Jord  tili  Dägsnäs) 

C.  loi«  o 

ÄifnilR  (üfaikK?):  auk:  Kiali:  auk:  BinjoulfB: 
auk:  KifuIfA:  satu:   slen:   |)ansi;   iftia:   Ful: 
faj^ur:  sin:  hai'|>a:  knJ)oii:  fikn: 
Sva:  hifiRi  osat  asi  igi:  munl  sumi  kvint 
i/i:  Firi  siponi  kaurunz 
HialniRr  auk:  Hiali:  hiakut  runas. 

Huru  dessa  serskilda  runristhingßradefsko^ 
la  eßer  hvarandra  l'dsasj  hanman  ick€  med 
säkerhei  tratt  sig  kunna  besfdmma* 

Linderfva  socken. 

1343.  Pä  kyrkogärdeiu  R  98a.         } 

...  :ak:  Svin:  akr  ...  — 


WalU  härad. 

1344.  Hojentorp.  B.  996.  o 

+  Auka;'raisli:  staio:  |>aosi:  aftiR:  Osbioi^n: 
sud:  sin  X 

Stenuma  aochetu 
1345*  Stenums  gata.  B.  995.  4- 

UIFb  :  ris^i :  stin :  liina :  aftiA :  |>uri :  bru|>ur :  sio« 


Skänings  härad. 

Salehy  socken. 

1346.  /  kyrk<fmuren.  Jx  (N.^  i.  68.) 

j&aus..  +  kaij>i  +  kübl  +  ^usi'+  afliR  x  j^nru 

+  kuDU  +  sino  +  su +  tutiB  +  kunu  + 

ÄiaR  +  iaR  +  haukvi  +  iar{»ih  +  traka  -f  auk 
+  atar  kSkit  +  mr^  +  aliuni  + 
Kraus  +  «.uk  +  briut. 

Stenen  llar  hlifvit  Jörd  tili  Dagsnas*  Bil'' 
felings  pä  Öfv.  Intend.  Tkams  bekostnad  i 
koppar  stuckna  ritning  äf  niera  vacker  an 
crüisk.  SkitrPteningen  i  inskriften.'  tutia 
&c.  —  alluro^  är  svär  att  radsätta^  och  läsa/ 
sä  mycket  befinnes  dock  dervid  säkert  att 
denforut  gißid  lasning  (K.  i.  TSm.fl^  är 
bade  tili  ord  och  tolkning  oriktig. 


Sj/nneriy  a^^eTten. 

1347.  /  vapenhusmuren.  B.  959*  -f 
X  KabeR  x  auk  x  Kali  x  reistu  x  slen  x  |»in- 
si  X  efÜR  X  Venur]^.  faj^r  x  sin.  muA.kupan* 
|>a£Q. 

TFinkot»  sockenk 

1348.  F.  kyrkogärdsmuren.  G.  bx  (K.  3.  i83.)  ]  +) 
..li  X  risti  X  stin  x  {>oosi  x  aftia  x  Oskut  » 
Jokn  X  Aai'|wi  x  k(wja/t)  ... 

Wanga  socken. 

±^9.  PTan^a  Capellansgärd.        ».961. 

Osa  X  auk  x  |>üra  x  rispu  x  stin   x  |^OD$i  » 

lAiR  X  Oskuf  ... 
135Q.  Bro  yvarn.  B.  963.         ] 

Ub«.i  X  auk  x   Svio  x  rispu  x  stin  ..si  x  if-» 

tia  X  ....  — 

Eäsvara  socken. 

1351.  Haraldstorpj  vid  en  bück.    'B.  962.       J 

:TuJa:  sali:  slin:  J» ...iRkR:stt>i':  sin:'häi'- 

|)a  X  kuj^oD  X  lr5k.    Sa  x  yar|>:  tu]^r;i:  vastr; 
vakam:  1:  vikiku. 


Gudhems  härad/ 

Broddtorpe  aocken. 

1352-   Korsbacka,   vid   Korstorp '  och    Bolum. 

B.94a}]  + 
Sven:  Gislar:  siint  lit:  gira:  bro  |>asa  firir. 
siaJ:  sinaokfa^ui'  sins:  s«.  ^at  arX  baih  arum 
bi^ia  batiV  ••• 

Hornhorga  socken. 

1353.  Ekornavallen  {Ruoehall)  B.  944.  + 
+  purj^iR  X  siti  X  slin  x  ponsi  x  iftiR  ►{<  Hin^ 
to  X  sun  X  sia  x  har^a  x  ku|iaD  x  trlk* 

Hakantorps  socken. 
1354  Thorstorpj  en  runsten^  namnd.  N.  g.  2. 17& 

HSgstena  socken. 

1355.  /  kytkan.  fi.  95R        ] 

Jaratr:  auk;  Auj^in;  ris]^u:   s..  -^  •••  Asurt 
faj^ur:  sih:  buna:  har|»a:  kuj^o. 


—  6o 


Wilske  härad. 


Soderhy  S4)cien. 

i356-  Soderby  brosten.  B.  578.  o 

AH.  auk.  Kau/i  (Kauti?).  ristu.  stan.  ^ensi: 
stin:  {»ansi.  ifti&:  Svasitn*  fa|»ur.  sin  miuk« 
kuf>aD  ^iLiL 


Wartofta   härad. 

Härja  socJsen. 

1357-  Vid  Här/a  en  sterij  borttagen  pd  fjjoHatei^ 
Soges  haft  Runor*  N,  g.  5.  232« 


Frölcindsl  härad. 
Wätdhumla  socien. 

1358.  Pä  kjrrkogärden.  B.  978.  ]  ...  + 
..utr:  risti:  sUd:  |>i..  ..n.  Kuun.»  läpur  8,. 
..rukl —  ••'*F^'  l^u^an. 

1359.  Oangifüet  stäUe.  L.  rSSgx         ] 
R..  :s..  —  ..r:  fabur:  sin:  auk.  — 

^      Stenstycket  är  ßyttadt  tili  Gennarp^  Jsaka 
socken^  IVariofta  Härad* 

Grolanda  sochen^ 

1360'  Skanunij  i  gdrdeL  B.  980.  •{• 

Ku^rountr:  ris^h  stin^  |>in8i:  eftiR:  Eskil:  fa- 
|>ur:  sin:  trSk:  harj^a:  .ku]^an:  Ne/*iiik  » 

1361.  ÄogÄ^^  jr^a  cn  hög.  :B.  981. 

Hnu{»a:  reisti  stein:  ^ena:   ifliR:  VifuU  J>rU"- 
|>ur:  sin;  auk:  kQv|>L:  bri^:  ^isi. 


Källands  h^rad. 

Otter  st  ads  sochen. 

1362«  Läckö  gamla  broj  pi  en  kulle* 

*  B.  ogu  o 

:Jul]&:  rispi:  stin:  ^onsij  ift:  ^urkii:  Tak:... 

1363«  ünder  'chorhörnmuren* 

N.  ff.  3.  i8a.  (K.  3.  179.)    [ 
...  :Hrakli4  auk:  Alkisl:  satu:  st«.  — 

Gdthslunia  rochen. 

1364.  /  taket  ofver  kyrkodorren.  J«  K  «  Y  •.• 
Runorna^  pd  vissa  stallen  tydliga,  gi/vaaock 


ingen   mefUng,  t.  ex.   taim   t?ät  fSbur.  fuen 
f»va  &c. 

136S  /  vapenhusväggen.  B.  989.  0 

X  purkil  ;^  sati  x  stin  x  j^asi  x  itiB  x  Kuna  n 
SUD  X  sin  X  iA  X  vai'l»  x  tu^r  x  i  urista  «  i& 
..|»i^ust  X  kunOkaB  x 

Siädene  e^ocken. 

1366.  Lefoene.  B.  988.  0 

Aonvig:  karpi:  kabi:  ^asi:  oftia  SrinGk: 
bata::  sin.' 


Ase  härad. 

Tuns  S9chefu 

1*36%  Ö.  kyrkov'dggen.  B.  955.     ]   f 

Bifata  x  ris^  x  stia  x— .auL  xaiftijix]^url9f« 

Tinge  eociem. 

1368.  /  kyrkodörren.  Br.  x  D.Lx  [  X  -  t 
—  j^usio —  •••  ift..  ...  — 

Häle  eoejf^m. 

1369.  /  ^.  kyrkomuren.  B.  954.  0  1 
Oskutr  X  ris^i  stin  x  poDsi  x  ifteE  xU^kitilx  ] 
fa{»ur  X  siB   X  bar^a  x  kupan  x  ^ikn. 

1370.  /  "kyrkoporten.  B.  949.  .       +  " 
:Au]^kih  uk^  Svin:  kirjbu:  Lifmi:  ^usi:  6(Ub: 
Osrntlt:  Hlu:  faj^ur:  (Pd  kanten.)  sin::ku|MiD. 

Särstade  Bockefu 

1371.  Kyrkomuren.  B.  953.  0 
^url:  iisf»i:  stin:  ^onsi:  ifa:  uga:  bru^ur: 
sui:  barj^a:  ku|»an^  tJ*ö*k: 

Am  eochen^ 

1372*  /  fyrkovaggen.  B.  cfii.  0 

Suri:  ris]^i:..suii:  ponsi:    efU:   iCarl:    no: 
Xiantx  ftarf;^;  ku^^OQ  trök. 

W^  I  hyrkobyen.  R  ii55.       ] 

Ku^  X  \\%Vjf  K  stin  —  ..r  N  siD  X  kuj^n  « 
ras  X  m*.  — 

1374. 


—  61 


±3^^  Dersamn^asiades.  B.  ri55.        T* 

—  ..ti  X  Hamiuk  x  sün  •••  —  ..uulfi  «   uk  x 
Ära  ...  .w   (Pä  annan,-  rad  x  silkt  x  stm  x  Pa 

sidanf  uk  x  rana  x  uk  — 

Flo  soclken. 

1375.  /^-  kjrrkogärdsmureiu  Bi\  x  B.  gSa.  -f 
::Alvui:  ris|»i:  kuml:  {»iisi:irtR;|K>n:  bru^ui*: 
sin: 

1376-  Bragnum'j  nära  Hunneberg,  B.  ii 55.     ]    . 

—  ..si:  öfltiR:  Tak:  fa^ar:  sio:  kujban:  — 
1377.  Dersammastädes,  utan  inskri/i.n. » "]  (+) 


13869  1387*  Dersammastädes*,  Jx 

a  Runsienar,  sönderslagne  och  lagde  i  kyr" 
kobyggnaden.  ,     " 


Wisle  häracl. 

Sparlosa  socien* 

1378.  /  iK.  kyrkomuren  B.  ii54.         ] 
••^in.  auk  |>iR  u..  —  ..u  risu  ru/taa  — 

1379.  *5;  kyrkomuren,  utvändigt,  fram  mot  cJuh 
ret.  Br.  x  L.  a  I.  14* 
Ti//  en  del  svärldslig,  derunder: 

Kisli:  iar|»i:  iAir:  Kunar:  bRu^..  — 

Bjärhy   sochen^, 

1380-  Oangifvet  stalle,  en  runsien,  namnd. 

,  N.  g.  5.  iij. 

1381-  Likaledes  en  annan*        N.  g.  5.  127. 

1382-  Likasä  en  iredje.        N.  g,  S.  127. 

'    Tängeneds   socken. 

1383.  «ßo/vj  yresthöL  B.  gSo  (993).        o 

•Para.  karj^i  kQbl.  {>aiisi.  iAiii.  ..IkirmQt«  var. 
SUD.  harBa.  kuBoo.  Bagn.bi-uf^ui'Krilifs  (a:KaB« 
lifs?  Kunlifs?). 


Barne  bärad. 

Aeaia  socken* 

1384.  Jsaka.  H.  x  -4- 
:Rivi]^r:  risi^:  sUd:*^su:  auftiB;Kurm;8im: 
an:  iniuk;  kufian:  blk; 

Leiäsa  socken^ 

1385.  Abrahamstorp  {ßjerifran  ford  tili  Dags^ 
nas).  H.  N.  g.  i.  70.  o 

kn^n:  Ku]^:  hialbi t  val:  aiik:  sukiUal 

s«.*  mirki. 


Laske   bärad. 

Isarfs  socken. 

1388.  /  kyrkomuren,  (B.  9ß4.)      [  ? 
— vin:  SUD  sio  hai!*ba.  kuboD.tr5k  ütij£i ... 

1389.  Dersammastädes.     H.  x  (K.  3.  igS.)  f  ? 
....  stin  j^isi  aAia  iSVain.  sud  .«•  — 

±390.  Lßr/s  gärde.  (B-oSS.)        (+) 

Uiir.  risli:  stin:  ^eDsi:  ifliR:  Kunar:  sun: 
sin  ifter  uk  siiur  {o:  trükl):  ku|»aD:  Trutin:  biarki 
ant  hans,        (Utom  slingani  Askat  ... 

Oster   Betterna  socken. 

1391.  Fid  kyrkobyen.  (ß.  985.)L.  iSgi  .x   +  , 

o..kir.  ouk.  AuRkair.  rili^u.  stin«  j^ina.  eftir. 
ra{»ur.  sin.  Ba..  ku^an  ..• 

Kulings    härad'. 

Eggvena  socken. 

1392*  /  vapenhuset.  H.x  ]  X  x**- 

—  ...  St..  —  ..br:  viga:  faar|ia:kuf>an:^akn* 

1393.  Eggvena  gär  de.  H.  x        (+) 
«      Ku|»var:  risbi:  stinr^ioi:  eftiaS  Kuna:  bunta: 

sia:  ^ekn:  har^a:  ku^ao: 

Folene   socken.  . 

1394.  Pi  hyrkogärden.  H.  x         ] 

X  Bun:  ris|»i:  stin:  ^is..  —  :sun;  sin:  harpa: 
kutan:  tirik  x 

1395.  Dersammastädes  {fron  marken  inflyttad)Mx 
lOsfri^rt  rispi:  stin:  j^onsi:  iAiR:  OsgiR:har-. 
j^a:  kujMiD:  trSk:  bata:  sin: 

Remmene   socken. 

1396*  Ivyjenhuset  (Jrän  marken  inflyttad).  Hx  f 

—  harpa:  ku|>aD:  svin: 


Gäsene  härad. 

Hofs  socken. 

13^-  Frostorp.  D.  4«  i^S-  Hx  o 

purj^r«  respi.   stio*    '^iL   eAa.   Ftltin.   faj^ur« 

16 


^ 


-  Ol 

sin.  ^hn.  harhtu  kiifiaii.  ak.  iffatf  AsImicb» 
{Murnt  HO  brfur.  sin»,  kik.  (^^  UrOk)«  t|fu*f»a. 
kuj^ao. 


Is  härad. 

Fenm-e^lwnda   sooien. 

1398-  Fenmeslunda  säierL        N.  g^.  5.  35o. 
Kafli  ris|Mi.  stio.  ^jsi.  atm.  Kiaa.  ^akho  faar^a 
ku^Qt  bruj^ur  sud  ritu. 

Härna  socken. 

1399*  Härna  by  {Kungsstenen,  pd  en  hog), 

IL  M.  a.  J.  9.  I.  a4*  o 

Buli;  resj^i:  stio:  j^oosi:  eftiA:  BuJu;inak:sin. 

Wing9  so€hen^ 

1400.  Hokerum,f.  d.  pa   kungshogen/  inskrif- 
ten  utplanad.  Jm  N.j;.  5.  349* 

:  TuIib:  auk.    ^uroiB:    karpu:    kuoil:    ^aisi: 
ifim:  ^uri:  auk:  Klaka:  sunu:  sina. 


Redv^ägs  iiärad. 

Smula  socken^ 

1401«  I  kyrkoporten  {derifrän  ford  tili  Dagsnäs) 

(B.  974.)  f 

:KuJi:  risi:  stin:  f>isi:  eHin:  hpr  (bruprl): 
kunu:  sinaR:  Esburn:  ok:  Jlila:  tr?ka:har^: 
ku^a:*  ...  (ian-l):  Jir:  ürj)u:  hijiir:  i:  ijii 
(9:  lan^i):  üstr. 

Asv^rp^  Mocjken* 

1402.  Alfvared  (vid  hogar).     V.  g.  5.  a56. 

1403.  Högs  by.  B.  075.  N.  g.  5.  257.  o 
SJota:  reis^i:  steio:  \\nHi  iftiR:  Esbiurn:  f<t^ 
laka:  sin  atik:  karbi:  bril:  :{nsi. 

1404*  Hög,  vid  lanasv'dgen.        ]]  N.  g.  5.  257. 


1405-  Hifmßlsbergt  back»  oA  0U^$  bra, 

B-95ß.       (+) 
Kiifi:  risBi;  stin^  ^isi:  UU:  Ulat:  sud:  sin: 
tirk:    barj^a:   ku^an:    Hau:-  var^  traUi»:  1: 
Estlfftum.    Vib..  iuk  stio. 
JEte  fyrfoicLdx  djur  tecknadi.  under  korset. 

Dalum$  süci'en^ 

1406.  ^öre  bys  dgor.  •  (B.  957.)  0 
...  Kalmi:  ris]^i:  stin:  ]>eQa:  i^fliR:  Helka: 
siid:  sin:  ias:  tui*kna]^  ... 

.  Bone  sochen. 

1407.  /  ganila  kyrkans  S.  v'dgg  inmurad* 

N.  g.  5.  244. 
1408*  P^id  prestgärdcn.         N.  g.  5.  244. 
1409*  Böne  gärde,  K  oSS.  o. 

Kufi.  sali,   stein,    bena.  eftiB.   {|urp:   bnij^ur. 

sin.  auk.  brn.  lakpL 

Timmelieds  saek^m. 

1410*  /  kyrkogärdsmuren  {derifrdn  flyttad  tiü 
Dagsnäs).  N.  g.  1.  68.  Jx 

Sautr.  sali,  stain.  iflir  Ustio.  Ku^*  bialbi  saul 
bans  auk  Kus  mu^i&  Hilagr  Kristr  i  himio 
riki. 

Ulriccehamn. 

1411'  Strax  vid  staden*  G.  loi. 

.Uni.  attk.  Asa*  Htu.  raisa.  stain.  ^aa.  aoL 
hva/f.  iAir.  Aka.  sun  sin.  ani.  ^  i  varn.akn]. 
Asa.  er.  krafin«  i.  kirkiu.  karj^ 


Kinds  häradL 

UllasjS   Mockeu. 

1412*  Herreqvarn.  M.  a«  L.  i4i^-  ] 

Ku|>matr.  kar^i:  kuml:  ^(i..i:  ef^iB!  Urmar: 

Trai^mo  sB^k^n* 

1413.  Normanslid.  B.  m  CU.. 

A»\L  (Asur?)sali  sUq.  fiasi.  ifUiL  iSrovttav.liiti- 
f  ur.  sin* 


B L  E K IN G. 

Brükne  Ifärad; 


■I-' 


SKANK 


Gärds  härad.. 

1415.  SSnnersIo/s  kyrkodorr.  G.  a. 

..•  kr..aD  sin  auu..  —  ...  kup.. 


Prosta  härad. 

i41&  Ö.  Gärdstänga.  W.  169.  o 

pulfa:  uk:  UIFb:  ristu:  stioo:  j^isi:  uftiRiOs- 
Aiit:  liba:  fihaka  sin. 

1417-  Hoimfy-j  i  torneis  SV.  hörn,  en  Ruf' 
steil.  D.  I.  24. 


Järrestads  härad. 

1418-  Cimbris  kyrkogirdsmur.  B.  1 166.  N.  k,  4&  o 
BiarnkaeB  x  Jit  raisa.  stain:  ^ina:  aftir:  Rafa 
(d:  Rafnl)  broJ>ur.  sin.  sun  Ku..r«sa  SviJ>iu{>ii. 

1419*  Dersammastädes  en  annan.  N.  k.  fyj*  )(  ••• 

1420-  Herrestads  socken  och  gdrd.  B.  i  i5g,  b.  ] 
KiitiJau:  Jat:  karva:  kQbl:  f>ausi:  aft..  ^-  .^ 
^iakn:  al:  ku^an:  ^n:  is  ha  na:  ati. 

1421*  Glimminge  kyrkogärdsmur. 

B*  I   ife.  W.a«  10.  o 

+  Svini;  satirstala:  ]^sir  iflin:  Tiista:  hin: 
Skarba:  ü^nv  sin:  harj^a:  ku^an:  bat^:  Vir- 
^i :  at:  rata :  huks:  ubbriutr  [huks  üb  riusti  W.). 

1422.  Bjersjöholm.  '  B.  11 61.  W.  179.  o 
Ohki  »  sati  x  stain  x  ^ansi  x  iftia  x  Ulf  x 
bmbur  X  sin  x  barba  x  kuf>an  x  trlk  x  (e/*- 
hr  Irük  JV.)  '  ' 

jl423*  Dersammasiädes  B.  1161« .  o 

xAu^inx  Salix  stin   x  ^ansi  x  iftia  x  Ifakunx 

1424  BjcrV.9   kyrkogärdsmur,      W.  177.  o 

Kieili':  sätii  stain:  auAia:  Aulfun. 


logelstads  härad. 

1425.  Kopinge  kyrkolucka.  B.  1 170.  (W.  182)  o 
Uristr:  oük:  Luka:  ouk:  Krusa:  risBu:  stin: 
^insi:  uA:  Aba:  filaka:  sin:  trlk:  kupan.  . 


Herrestads  härad. 

iASiS^Sqfvntads .  9qgffß^,.  JSragehplfn.  ,JV^:  ^;^6a 

Ign:,m^nstm  tecf^nn^  m^4,kors  i  Jj^ndaf^. 
1427.  Dersammasl^^  ff  e/^  skpgslund  via  sffin. 


X  Twi.  X  sali  1 X  stain  x  ^ansi  x  aAia  x  Brag  x 
biinta  sin  x  auk  x  AsAutr  x  sunii  x  han^K  x 
Han  X  vaa  x  bastr  x  bufnana  x  auk  ^  mil- 
tastr  X  niatar  x 


Ljunits  härad. 

1428.  Sk^rby.  B.  ii6a  W.  i83.  X;X 
X  Kau I Fr  x  auk'  x  AiUtJH  x  j^aa  x  snutu  x  slain 
X  j^ansi  x  aAia  x  Tiima  x  bruj^nr  x  sin  x 
(W.  har  i  stallet:  Tufi  x  sun  x  sin  x)  och  pd 
tvärb/elkarne  f  is  x  sba/  ial^*  x  Au|>.) 

En  sittande  ulf  är  derunder  tecknad. 

1429.  Hunestad.  B.  iiSg.  W.  188. 
Osburn   x   auk  x  Tumi  x  j^aia  x  sautu  x  stain 
X  ^ansi    X    autia    x    Rui   x   auk   x   Laikfru^  x 
sunii  X  kunu  x  haotaa  x 

En  man  med  högburen  yxa  tecknad. 

1430.  MarsviHsholm.  /W.  188.  + 
X  Osburn  x  sati  x  stain  x  j^ansi  x  aftiR^  x  Xu- 
noa  X  sun.  k  kun^  x  hantaa  x. 

Derjemte  d.-ne  andra  stenar  med  bildteck" 
ningar  och  3me  utan.  B«  11 56,  7.  W..188. 

1431.  Sjörup.  B.  1169.  W.  i85.  M.  3.  + 
^  Saksi:  sati:  stin:  j^asi:  huAia:  Osbiurn  x 
sin.:  filakt:  Tukas  (Tufas  }V)x  sun:  saa:  flu: 
aki:  at:  Ubsalum:  an;  va:  ii;ia]^ap;  vaJjpta; 
afj)i. 

Stenen  är  nu  sprangd  i  6  stycken  och.hgd 

i  Skifarps  bro. 
143ß..  Nöbbelfifs  -  prestgard.  {ßiyfd  \J.iU  ÄfiiMf- 
stolpar).  L.  1442-  M,  3.x  ]j         « 

Tuki:  ris|>i:  stin:  j^aosi;,  \JX\vi   Butulfa:   bru- 
^ur:  sin:  harj^a:  ku^Q>^«  M*^^ 


r 


Wemmenhögs   härad« 

1433.  Örsjö.  B.  II 58.  (K.  i.  i4a.)  o 

Tumi:  ris|>i:  stin:  |>insi:  iftia:   Hunvi|>:   bru- 

j^ur:  sm:  harj^a:  ku{>an:  trlk: 
1434-  Dybecks  gdrd.     W.  1 171.  B.  198.  M.  3.     o 

RiiniA:.i'asti:  stin:  j^aisi;  aufb>Ji  Bu^^:  br^rT 

|»ur:    sin:    har|)a:    kuj^an:    trlk: 

(fFl  Bru  fr  rasti  &c.  trtlk ;  B.  Lu|>iR :  risti  See). 
1435.  Tulstorps  kyrkomur.    D.  W.  aoi.  • 

-  x^&tibtft  «-auki  x.Osa  ris|Ni  x«- kutn'K  ^-^^^ 

uftia  X  Ulf.    En  läfJUtaiäs  älHiä  te^knad^ 


h.  72.  (K.  3.  Ö.) 


n 


-  €4  - 


Skjuts  härad. 

1436.  Fuglie,  [pä  en  hog.)  W.  2o3*  o 

Autr:  rispi:  stin:  ^iasi:  aufti&:  Auftur:  fa« 
^ur:  sin:  Han:  var^:  sauBu:  su  o:  KutHtti: 
Ku]^:  hialpi:  hans:  saJu: 


Oxie  härad. 

1437.  Fosie.  W.  ao4.  o 

Orm:  ris^i:  stin:  ]^anu:  aftir:  Ungarka:  la.. 
^aga:  sin:  irOk:  kuj^an: 


Bora  härad. 

1438.  Br^jr-  W.  !»o5.  f 

Eur^l    rusti:    kerf:    |>isi:    uftir:    Kuou:    ok. 
orm:  ... 
Pd  serskiid,  rad,-  f  Punuf:  vi:  a:  boJi  ... 

1439.  Uppakra  socken,  Hjdrup.       W.  154-      o 
*  Nafni  X  ris{)i  +  stin  x  ^isi  +  aftia   x  Tuka  4- 

broj^ur  +  sin  x 

Pä   andra    sidan.*  ...  •«•  han  +  var^  -h  vistr 

tuj^r  +  arf 


Torna  härad. 

1440.  H'dJUestad^  fyrkomun     (B.  ii64.)N,/.  73. 

:Osbiurn:  him:  jbaki:  Tuka:  sati:  stin:  ^asi: 

iftia:  Tuka:  bru^ur:  sin: 
1441-  Dersammaslades.     (B.  1164.)  N.  L  73.     o 

:Oskautr:  rist|>i:  stin:  j^ansi:  itliB:  Airu:  br.-* 

]^ur:  sin:    Tan:   saa:   vas:    him:^iki:   Tuka: 
Nu:  skal:  stanto: 
stin:  b:  biarki: 
1442*  Dersammasiädes.    (B.  117X)  N.  /.  70.     a 

:Askil:  sati:  stain:  j^ansi:  iftiB:Tukä:  Kurms: 

sun:    saa:    hiilan:    trutin:  saa:  flu:  aiki:  at: 

Ub:saluin: 


Pi  andra  JzV2ait.*  ;Satu:  ^rikaa:  iftia:  sin:  bra^r 
sam:  i:  biarik:  satij^an:  runum:  }>iB:  ... 
Pd  3.'d/e  sidan.'  Kiums:  Tuka:  isku:  nistii. 


1443.  Nbbbelöf. 
Tu/k:    ris|»i:   stin! 
filai^a 

1444.  JValk'drra. 
Tufa:  risj^i:  stino: 


L.  1443.  ^  0 

^si:    iftjA:  Umton:  ^ip: 


sin:  uk:  Osuri  sun  A. 


K.  a.  186.  L.  1444.  X 
^isi:  uAia:  Kamal:  bfita: 


Harjagers  härad. 

1445.  ^irke  och  Lilla    Harrie   Ungar. 

B.  ii5g.  0 

AAir  Nori  skal  stanta  sf(/n)..' 

1446.  ^.  Karaby  socken,  Jlstorp. 

B.  ii63.  0 

Hals,  auk  Kribun.  ai^u.  stan.  ]^asi.  iftia.  Tufa. 
filaka.  sin. 


Onsjö   härad. 

1447.  Siro.  {pd  en  hög.)  W.  147.  0 

Faj^ia:    Jit:   hukva;   stin:    ^usj:   uft:   T^: 
ok:  Aba. 

1448*  Dersammasiädes.  ^ff.  147.  N. 

Faftia:  Jit:  hukva:  runda:  j^isi:  uftim:  Osiir: 
bruj^ur:  sin:  as:  nur;  varj^:  tu^r:  i  vik  ... 


109.  Ouppgifvet  stalle.  B.  ii65.  0 

Bru|>im:  rispi:  stin:  |»usi:  iAia:  Osbiurn:  bru- 
l^ur:  sin:  saa:  saa. 

1450.  Likaledes.  B.  1167.  0 

(au)k  X  Sikrifr  x  litu  x  risa  x  stin  x^an« 

si  X  atia  x  Furka  x  Nafur  x  ia^ua  x  

iA&t*  Jfvenledes.  BT  1173. 

..kalia:  risti:'stiD:   j^ti  aftia:  A..xi..  :bni-* 
j^or  sin. 


Tßägg:   ÜPLAND. 

1452«  Ifopsgardes  irappsten.     L.  i45i.  e.    ]  —  ...  auk.  Amvi^.  ^r.  litu.  rais«.  stan.  ^ 


1452*  a)  Foregdende  N.*o  •jSu  ar  vtdareunder^ 
sökt  och  last  af  Brocman. 

G.  *.  94-(B-634)[    (+) 


•  pialfi  X  auk  x  Hulmnlfliuk  »  ittu  »  raiia  « 
stain  K  |»i..  —  ..un.  m*  Is.  ati  »  Aioi.  Sa* 
sLi^.  ..,.  —  ..tr  stttfbi  x  &c. 

NOR' 


ß9  — 


NOEBlGBi 

Sm&lehnenes  amt. 
1453-  Stäle  Md^en^Mouger.     (W*  48^.)  ]  .S' 


Christians  amt 
Gnldbrandsdalen^ 

1454-  Lassoe  saekerij  Skälgärd,   £  a.i.  5gg. )(... 

1455.  Grahjf  socken,  Dyna.     (W;  467.)  S.  a.  n 
*  Kunvur  x  kar{>i     bru  ^ruriks  tutir  »  ujftir« 
Osti*ibi  tutur  »  sina  x   Su   vas  man  faanars  o 
Ha^alaDti* 


Bradsbergs  amt 
Ofr€  Tellemarhen. 

1456*  Fiaddals  socken,  Sundho  Vordre. 
T.  c.  i5i.  d.  5i. 
+  Okmoler  ailrui  pear  plm  bif  r  per'  alina* 
kan  Ku]^  •  at  han  take  (Pä  annan  rad  med 
mindre  runorl  \Vpv  8..1  Kanaan  er  ^ese  stain 
tikr  irf.  (d:  Ukr  ifr?). 

1457*  Evie  socken^  vid  Fennie  Foss. 

.      W-  495- 
Ko]^  X  Ark^tin  w  risti  x  sw   x  ^iha  x  i^lr  x 
Bior  X  SUD  K  sin  x  Sa  var  tu^r  x  i  Uj^o  lis  x 
Kmiti*  X  soti  X  IklOt  HF«     ' 


J>^sters  amt 

1458.  Skilevold  {lagd  m  w^).    W.  5o3. 

Ban/auks  raisti:  stain:  attir:  Akmuot  x  Hra- 
;    bi  sun^  Tar  «jb  •  Skofir  bar^L 


Stavanger  amt 
Jedderen. 


1459«  JBorre  socken,  vid^ägen  mellan  Tanger-^ 
'     hoi  och  Figie.  W.  517.  nämnd/  Mv^läsi. 
1460*'  Skeveiand.  W.  5i!l.  ItÖrnnd,  sviriäsiig. 
1461.  Hatands  socken,  Helleland.    W;  Sog.      o^ 
'     IkrBi:  risti:    stin;    j^ana:    aftir:   Niaka;    sun: 

harpa:  kuj^an:  kan..  {pakn?),^  '. 

1462*  Dersammastädes,  i  e.n  äni.      Vfl  Sioi    o 

purkü^i*  fist  stiD  Baoa  aft;   pr:ii«t}  sÜDi'.im. 

1463.  Hollands  socken^  vid  vagen  di  Stange-- 
land  (joä.  en  hög).  W.  5i3.  o 
Ivur  Oiubs:  skafts  raisti.  stinna.  aA:  StiD|»uri: 
sun:  sin:  Is  o:  Tanmarkii:^!!. 

1464.  Renneaoe/  Housken.       ^    W.  493-^.  £  .^ 
'    utnött/  Blott  nägra  minder  an/orda. 


S.  Bergenhus  amt 

SSndhordlän. 

1465.  Gierde  fyrkogärdsport»         W*  4S6.       .  o 
+  Arlantr:  rät:  runar:  j^isä:  a  aftii*:  £rlum: 

1466.  Grinde  {Qvindems)  kxrkogardsmur. 

W.  45q.  o 

X  Neriaj^r:  raisti:  stin:  ^na:  aftiripaerino]^: 
Vifianta:  fa^r.  ^, 


N.  Bergenhus  amt 

Sogn. 

1467.  QvamsSe  (pelarlik).   W.  464.  iS*.  b.  5a8. 
+  Gmr:  Biria:  sunr:  ristt:fttiD:^tna:at:Nu.. 
•••  —  Kali  Ist  sunar;  Is:    nir:   vad:    naukvios 
is;  Ain  iräin?):  sias  stinr  + 


Wj-.iVWi 


\":'.>  \>.Vt,    ..i'.\ 


.     I 


»7 


-  «8  - 

Seeland. 


Faxö  bärad. 

Rakobiiir«  $i|stur.  ÜTfif  siti.  stin.  {»aosi.  auk. 
kair^i«  hauk.  ^osL  auft  Kunalll  var.  sin.  kl^ 
mulao.  man*  ank*  akai^«  j^nsi  (lU  «;)airbit« 
Faia.  väif^a»  ou*  fiitU.'^oii.  betri. 
Pd  andra  sidan^  Sa  var]^.  at;  rita.  js*  ailti 
Slam  htmsi  ifa  bi^ap  tra)(.u 
1469«  ^J?^'MV^'*i>       ^'^  '^^  MMEr4|r<^%. 


1472'  DersanwuLStades.  W.  129.       |j 

Askil:  sati:  St..  ..nif:  aft:  Tofa:  ...  — 


'  Alsted   hflrad. 

1473*  jilsteds  vapenhus.  TfT.  i3i.         + 

Eskil:  ati:  «tina:  j^sis  eflia:  Üsttn:  auk:  if- 
üa:  bru]^:  sia:  sun:  Ust4<;  aj^U:  miki.. 


Tybierg  Kärad. 

147ft  «fiinrfÄr  hrrk^'  W.  la^r/     ]  ■ 

Sulfa:  rast..  — j^:  Impu;  Ji»i  j/ic  ^rir: 

br^ur:  sin.. ...  —  ..1:  Sbaikiiisu:   eufU:   Su- 
sur:  faj^ur. 

Sulfa:  reSt..  —  ..i:   Spaikiti^t:  eufti:  Susar: 
fa|»ur  ...  —  ..{i:  bru;  ^is;j/?r:  j^unr:  brj^ur: 
sin. 
t^U  Dtrsammast'ddes.  W/  127.  ]    || 

—  •.;  «ftt  ^ut^l  bruj^nr  ...  -*- 
...  iki  sval  sun:  Sula:  ...  — 


Roskilds  amt,  Tune  härad. 

1474»  Snoldelev.  Z.  I.  278,  IV.  3.         + 

KuDvalt   staiD.   sunaa.    Raahalts.  j^ulaa.  o  sal 
bauku. 

3  samm'anlagde  hörn  derqfver  tecknadt. 
Korsteci^ninf^en   har   bli/vit   iinsedd  sisom 
2.-/IC  korsiagde  n^el^lar. 
1475*  Pr(Bsto^j  Barfß.    Z»  IV.  a33.  N.-qi^j^  ] 

.   — fos..  — ^  ^  ^^;  ^ 


B  o  r  n  h  o  I  m. 


1476.  Jfyrkefy  socken.  W.  aj4-  J.ßäLIV-a.  o 
Okraunt:  auk:  Fruburnr:  satu:  stain:  aAa: 
Isrkori:  fa]^u:  sio.    Ku]^:  liialhi:  siolu:   bans: 

1477.  Dersamniastädes,  W»  ^^4-  ]  o 
—  ...  aL  lar.  haka ifnl.  Sun  ... 

1478.  Dersammastddef.  V-  ^26.  {>.  86,  I V.  4«  ]  ^ 
purfastr:  Kujb:  purus:  auk:  BuB:  |>ifi:  satu: 
küitil  f>(Äi^  iAi&  <.«.  kos:  buru]^;.\K>u{f^:  .ti^i> 
bi:-  Ota  [91^ oniofi^)-  auk:  .Ku{^:  aiit/4/^i>  iiftslr. 

147»  Ä  TTwofei  *oc^c/<.  :(W-a29.).jL,69^V.4.f 
pobr.  svain  raieti  staio^  ^iaa^wanirs  .fiavsa: 
sun:  sin:  taiAn.  jj^an:  Is:  vas:  tribin:  var|>. 
..i  ostr:  at:  vt:  Ja/itu:  Ku]^:  Trutin  hialb 
bans:  ont:  auk  sSta:  Mikiai. 

1480.  DersanmuLStddes.     ( W.  228.)  ]^.  69.  V.  5.  f 

Sasur.  lit.  lisa.  sten.  ef\ifi.  Aivar]^  fapur  sin.. 

truknSj^i   ban   Uli   Mi|>ata.  s {Pä   korset** 

...  t  bara  eiki  ...  (^r)istr  bab.  li2(ssoIu.  {Jem^ 


U  korset/  Sien  |iese  ^tai   (Pä  ne^ersta  kars' 
ändan»  efltr.      ,    .»    , 

1481«  A  Clemens  socken/  vid  Kongeveyen. 

w.  2 j I .         j 
Brun:  auk:  ^ikz  pairul  Vitu: raisa stainufva: 
j^urlak:  fa^iur:  sin:  auk:  aftia:   bru|Hir:  sin: 

1482.  —  iagd  öfver  en  back.     W.  282.  0 

{Ristningen  gär  ^hjFver •  älU  ^j^ra  sidorna.) 
Silfur:  lit:  raisa:  stun:bina:  aftir:  Kubbiarn: 
boitfa:  std:,KM^^:'lk!kfbL4yt}»K^^oi4k^ 

Iln  Surt.      ■'•-'   .•."■'';•  ••■'■''^     ;ii'J.'':    :.r^':.w:j- 
Kiistr:  hialbit  «iafb:'^:  ^HAfrnt^fufM^.^^i^tr: 
mik:  sahta  mik  a.fu{Liu&:  auk:  baratis: 
1483'  Öster  Marker  socken^  Gyldens  gard 

W.  236.  0 

Bufa:  lit:  risa:  stin:  aAir:  Aukil:  faf»ur:  sio: 
ku^iali:  Kristr:  bialbi:  sialu:  bans. 


F  a  1  s  t  e  r. 


1484.  Sonderharadj  S.  Kirkebye.    Z.  I.  74.  III.  3. 
^sur:  sali:  stio:  j^insi:  baft:  Oakil:  bru^ur: 


sin:  lan  varj^:  tuj^r:  o:  £u  taou.  • 
Ddta  sisia  med  sUanH^fwiF'runor) 


67 


/>! 


F  y  e  Jiv 


1485*  -/^ttm  harad^  Ronninfe*    W.  239« 

SuÜ:  sati:  staio:  |>aDsi:  aflü  fianlaif:  brq^i: 
sio:  sun:.o:  Skaus  rau|u]iii:  sUaka^ 

i486.  Buge  härad,  Flenüöse.      W.  a^ö.   ;     ] 

.     ...  —  ...  aftr  ÜJfs  totA  ...  — 
...  staiD  sati  U  yas  nu..  ... 
...  —  ...  »akufii  satu  runia  aftia  ^  r- 

fuAi&  faaluB.  .  . 

1487.  Lunds  häradj  Jlelecks  b'ro.    W.  a48.  || 
•  ..  —  ...  buru  öftir  Aurka — 

1488.  JV(eräe  kyrkogard.      J  x  L.  §489.  S.  ax 
Porbiui'D  niout  •  ktibls. 


1489.  Skamhy  socken,  Giavendrup.  Y.  a*  to5. 
Ena  sidam  Raknhillrk  sati.  stain.  |k>qiH.  äuft» 
A[ä.  Saulva  kiipa. 

Andra  sidat^^  Ala.  subia.  kai-fiu.  lirbl.  ^au$i; 
aft.  fa^lir.  sin.  auk.  hons.  kona.  auft.  var.  sin. 
Id.  Suti.  raist  riinaa.  j^si.  aft.  trutin.  sin.  |iur. 
uiki.  fisi.  runaR. 

Mot  kanteny  via  ..{>u  «ir|>aD  ^iakn. 

Pd  Kanten."  at.  rita.  sa  varj^iw  is.  slain.  ^ansi. 

Pä  serskifd  rad.-  ailti;  t|»a  ait  oiiQki.  irakL    ' 


Lol  I  a  n  d. 


1490-'  Muss  harad,  Sregning^.  .  W.  aöa» 

:Asa:  karju.  kubl:  :f  usi:  aft:  Tuki.     .  . 

:sud:  sin:  aoi:  :Tuka:.Hakiak$;  siinaa:'  . ' 
1491.  Fue/se  häradj  vid  vagen  mellan   Ahoten- 

ge  och  Gurlpr.  W.  263. 

OsU^aJii.  i'jsti:  stin:  f>ansi.  .ofiJB.:  Guta:  fa{»ur: 

sin:  faarj^an.  gu^än:  Biagn: 

1492*  Ti^Medr      ,w.  267.  L.  j4a3.  K     : 


Osra|>r:  ^uk:  Hiitu^  ivhs]^   atain    ^nsi    at 
Fropa  buonti  sin  sin  an  han  Tai  ^  foiilki 
Anara  sidan,' 

lan  h^n   vai*  ;rai|||*    o-  Svo^iatif  u   auk    ras 
/iivs  i  i  kv^  kisioj^i  ]^  laUa  vikikaa 
1493,  1494'  Pd  Taasingj    och   vid  Siftndborg^ 
nufl.  fit^rRmstenßr  nämnde.    Yi  b.  149». 


'•':4 


Ol 

r!  Im, 


JiHlrl  ai><i/ 


...  )(  .Jiji 


.AVti!tt?=ilift;' 


.«.MV\\\jVx 


Oniqra 

1496.  —  «Jdjft»^.  .  ^'W.Vir;     ^^^ 
purkil:  i-ftW:  stitirfätt«?:  ttf|ft:'Tafa:*toarki'  ^in. 

Eu  diihbfik  •  [sd  kairdOt'  fairtari^hia-r^oA 
och  en  hand  der/ernte  iecknade.  .    _. 

1497.  Randers  stad.  W.  278.  o 
Asbiur.  raspi.  stain:  Bosi.    uftijL    Aba:    skKa^  > 
miuk:  kopan.  abal  trika. 

USß.  Unsel  häradj  Bobr^e.       .W-  280.         .  o 
•'^<wyia.fvfA^VMui!hV^>)V 


*  ^IfrtifaÄi  risfllj   stin*:  .  jansi:    äftir;    Kuni^ar; 
(.->:  Kun  uk  Jr?)  fafur:  sina:  '    . 

1501.  'Atiinge,'  i  kyrkodqrren.       W.  288.       1 

puria:  rasj^i  a..  staini^ani:  ar..PastuJf:/;ff<«. 
1502:  Rdusied  har^4>  Stenhult.    yf.  289, 

*  Ösiir:   i^tufs:    snn:   rais|»i:   stid:    ^ansi:    auft: 
'BruUr:'  i^n;  sin  5 

1503.  J^ramlov  hdrad,  Süetefs  kyrka. 

-     -  X  134.  jr.  b.  154. 

Frey  stein  seti  her  uli  lifi  sinar  trug   guBen.^ 


^.L^njci  narua,  x^oofcc*  yv.  200,  ,    O 

Sk:  InffaftTate»V»rtr«.U]&.;v::  1^^^--'-  ^ 
1499.  DeiiarfAm^fädes.     • '^V    'W>«.^^  '^^^it 

guboa:  föbka:  sin:  haiff^i^u^mymir' 
iSOlPJ^iu^aJ^}^  GUnstrup.        Vf.  284.  o 


llbo^^gÄoHi'flv' 


•T 


'^^^cffi  Jffirad'dch  ^rt^ft,-      3t!.  ^  x 

ßOo.  'ffundbpe^^timd^  Bl^n^.\,  '\  ^...291.  a 
^ufi:  |»urkil*  ]^<biurn.  sati*.  stan.  Aunulf». 
blns.  raj^.$baLa:  faj^ui*:  sins; 


—  68  — 


1507.  Thordrups  vapenhus.        W.  agS. 

Osa:  sati:  stin:  |»onsi:  afliB;  Tugu:  okalürl 
launirz  sunz  kupan:  Is  var]^:  vikink:  aufu: 
hi^i^ul^:  va:s:  bimnöiki  ...  saka:  iuiis. 

1508.  S/önngs  kyrkofäriL  X.  347*' 

Ase  eti   (3:  set\?)  stio  j^ansi  iftir  ......viii  sin 

isv^r  (a:  k  vat*?)  •..  — 
i509.  Udbjre  socken^  Flarup.      X.  349^  .*. 
pur.,  seti.«  sljn  •••.. 


Wiborgs  Stift. 

1510«  Mielsam  hUrad,  Len.         W.  3oi.  + 

...  —  ..lur  rasj^u  stan  aft  ^ofla  ...  — 
1511»  Hiefmindj  vid  Runehögen.  W.  3o2.         o 

pulfa:  m{>i:  stin:  {»ansi:  auftiR:  Ra|»a:  bm* 

^ur:  sin:  har^:  kuj^an:  trQk:. 
1512-  Dersammast'ddes,  W.  ä.  34. 

Tufa:  ris^i:  stin:  j^ansi:  iftia:  Tusta:  sunrsin.  ' 

har6al  trök. 

J  högen  skolm /unnits   ußmor   nied  branda 
ben  och  aska. 

1513.  Grensten  vid  kyrkodörren.  tV.  3i3. 
:Tukr:  sinli^r:  risj^:  :stiQr  ^\A:  aiAis;  loifma 
hart  Askis:ifiiarnaR:  rsunrJA:  Gu^:  bialp:  ^* 
Ra:  :8alu: 

1514.  Ars  härad,  hyrkofjard.     (X.  alt.)  ... 
1515—1526.  Dersammast'ddes.  X.  233. 

Sclievicj  en,  och  pä  andra  stallen  10. 

1527.  Torups  kyrkogolf.  W.  3o3.         ] 
Osgutr:  viBa:  sun:  £ims:  mantr.  Svins:   ris- 
^\l   stin:   hast  ofl:    bruj^u: 

1528.  Gröndals  skog  {ülstrups  mark).  W.3o5. 
JVägra  runor  a  4  '^'^^^^Ing^^^derjinnas,  hvar- 
af  X  aift  ä  e/t,  s)Libaro  ..ij^u  oiik  a  cn  Ofijfian 
samt  5  ault  J  .Tu^a  po-  en  rdd.         '    -    .  ■ 

1529.  Langäe.  W.  3iil  j  ... 
piirbi :aftiR:  «,. 

1530.  L>ersammastades*   .,  W-  3i2."  q 
,  Hvakr:  rasj^i:  stan:  ^ansi:  ift... ...  fa|>ur:siDt: 

auk:  aufl:  Järbulf:   bru]>ür:  sint:   j^uja:  h.. 

1531.  Gudinge  fy'riogärdsmur.     W.  3i6t         -a 


AsteD:  let^  resa:  sten:  ^ina:  for:  sioshi  » 

tJ^Takins:  ra|>ür:  sins  x 
1532-  Fleskom  hdrad,  Gunderup.  W.  317.       0 

Austin: sati:  stin:  j^onsi:  abt:  Qsulb:  (a^r, sin: 
1538.  Dersammastadesj  pä  en  hvg.   W.  S18.    0 

Balj^ur :  v\s^\ :  stiti :  ^dnsj :  ^uftar :  *  Snikar:  hi» 

nar:  fabur:  kunuak:  sin:  ^akn:  ku^D:aiik: 

Pa  andra  kanten.*  Tuf\i:  muj^ur:  sinar^aimi: 

iika:  bi^i:  unt:  ^tm:  haaki. 
iSi/k»  Fi^rslovs  kyrkomur.  '  X.  a31x 

—  :sata:  stin:  j^onsi:  :ofta:  sun:  sin:  /ataris. 


Ribe  Stift- 

1535.  Norre  harad,  Oddum.         W.  3a3.        0 
puralfr.  sati.  stina.  busi.  auAiR.   Tufa.  Tuka.  * 
sun.  sin.  usta.  Ku^.  bialbi.  ...  bans. 

1536.  Öster  häradj  Hörn.  W.  325.  ] 
—  ...  uk  a  Tufi  kaj^i   hauk  bis  ...  — 

1537.  JeUinge.  W.  33 1  Z.  IV.  100, 268. 
HaValtr:  kunClkr:  baf:  kaurva:  kubl.  $au»i: 
aft:  Kurm  faBur  sin  auk  aA:  ^iurvi:  mu|ar: 
sin^:  sa  HtfraTti*  ies:  sor.  van.   Tanmaurk  als 
äuk  Nurviak  auk  t..  kristnb  ... 

1538.  Djprsammastädes.  'Vf.  330  0 
'  :Kurm»:  kunüki':  :karf>l:   kübl:.pusi:  aft: 

^urvi:  kunu:  sina:  Ta^daarkaR:  biit: 

1539.  Haderskv  häradj  ffaverslep.  W.  342i  ] 
Hiruifa.  ...  det  ö/riga  bortslagü. 

1540.  MaUe  harady  Labore.  W.  439-  Z.  IV.  120. +f 
Khafnuka  T»fi  •  hiau  •  runaR  j^asi  aft|»frvi: 
truknlk:  sina 

1541.  —  Becke.  Z.  IV.  116.  ^ 
Rafnuka:  Tufi:  auk:  Fmin:  auk:  Kmibli:  |aiB: 
bria:  kabu:  j^umaa:  jiauk«  • 

1542.  Brüsk  härad,  Laderupi  W.  446-  )(  - 

1543.  Oangifv^  st'dUfi  iford  tm,  ]^opiai;km 

Itug  (a://«^.^  risdi  ^tc^  di^i  ^ft.  Gerti  .*•  — 
1544  — '  äkaledes.  Y.*  A.  f  53. 

Tuke  )el  risia  j^eae  eftiTfikunu  «mb«. 

1545— 1547-  ^  ¥^J^^  : '  .X  Ä.  i'5?f  >  .1  ; 


Schlesvig. 


•-f 


1548.  Lovisenbinds  doUs  tF&gird.  Z.  II.  3. 
X  purlf  X  ris^i  x  stin   x  bonsi  x    x  hiinj^igi  x 
Svins  X  eftiR  x  Eiik  x  filata  «  sttt  x  las  x  varfi 
(Pd  andra  sidam\  tBuf»r  x  ^o  x  trSiLiaR  har- 
j^a:  kuj^r  x  satu'«  um  x  Hai]^^  x  bH.  .     ' 


Pä  sanwta'.süIajer^^dt.fneäfiam^^ifvarwiQ 
Tan :  han;'  vas :  ßtiiPi t  matrf  tri kft  Jt 
1(^9.  Ders0mikßst&des^   \     '  Z*  IL' 37.;/         ^ 
.  psfifij^r;-  karfi;  Jkuo^Hili. » . ^aun  o|lt$ttti;^i 
'  sun;,vjii.o|»«.  Ktibu..  ,  V..    :  1.      — 

•     ^"  .II.;FAl,OG-ri 


v7 


:^\vvi  I 


-  69  - 

dFioclu  IL 

RÜNSTODBR. 


S  V  E  R I G  E. 


Biu- 


+) 
bunt. 


Upland. 

1550.  ifdbo  h.'d,  Skoklosters  kyrkodörr.  B.  3 1 4.  ( + ) 
+  Anlvitr  x  auk  x  Kulaifr  x  auk  x  Kunar  x 
auk  Haui'si  »  auk  x  RuiaifB  x  Jitu.  raisa.  steD. 
at  X  |>or|>  X  fapur  x  sin. 

Pä   en    scrskild   rad   tv'drt    ofver    stenen.* 
Fotr  X  hiuk  x  runar. 

/  teckning  synts  en  man  tili  hast  med  sv'drd 
vid  sidan  och  ögonen  rigtade  ät  korstt. 
1551*  —  Ofver  Garns  vapenhusdörn  B.  34o,  )(  [ 
..ko  ...    //tu    rista.  sU'n.  at  si..kte..ar.   fapur 
sin.  ^unta.  Hulmfrij^uR.  bau..  —  u  ba|>a. 
Pd  fdlict  af  stenen  manga  konstigi  ßätade 
slingor. 
1552*  Uileräkers  härad^  f fange-  kyrkodöm 

B.  437.  [ 
TotiB.  lit  rita  stin  tifit..  —  ...  ok.   fuaB. 
nulfr.  porker  (Halfrip  med  vHnderunon 
1553*  ^axala  härad,  MP^aXala  kjrrkomur. 

B.  392. 
Kitilfiri|»B:  lit:  sitia.  stin:  for:  5t:  Iv/. 

—  Iluka:  iuk:  kiniBunaB. 

Sängornaj  af  2,ne  ormar,  likna  dem  äfo- 

—  regdende  flock,  men  äro  mycket  enkla, 
1554-  fVallenluna  och  kyrkomur.        .  B.  63.  [ 

Ikifastr  iit  bro  kiarva  iftB.  S..  — 

Pd  faltet    slingor   lika    dem   d  foregdende^ 
flock,  men  utan  runor, 
1555.  Erlinghundra  härad,    Norrsunda    kyrko^ 
gdrd.  Ax  Df.  429.  F.  23.  ]]   +) 

—  ..otr.   j^ifi.   furj^u.  stin.  ^ina.  af.    Kutianti. 
uk.  r{aistu)  —  /ftiB.  si  —  t 

Pd  en  rad  tvärt  ofver  stenem  bruj^ur,  vi- 
dare  pd  en  neddt  gdende  rät  rad,-  sino  iitu 
jbisi  h{akva)  — 

Stenen  är  huggen  i  samnia  form  med  ßere 

Gottlands  tili  denna  flock   hörande    Run- 

stoder,  och  var  i632  slagen  i  stjrcken,  hvar-- 

af  blott  3  med  angifna  skrifl  igenfunnos, 

men  dehafva  sedan  blifvä  i  en  grafhusmur 

inlagde. 

1556-  —  Onsala  kyrkodörr.  B.  170.        f 

por.  ok.  Sirij^.  Iitu«  kara.  mirki.  iftiB  sin   sen 

fiihj^r  bnarai  (dt  biarki?).  siulu.  haos. 

Faltet   innekdller   blott  ett  kors  pä  en  hog 
fotstäUning. 


Östergöthland. 


1557.  ^ifolka  härad,  Ifeta  kyrkogdrdsmxir. 

B.  891.  o 

Karli:  auk:  |>iB:  Kuna:  restu:  stein:  l^insi: 

1558.  Aherbo  h:d,  Törnevalla  socken.-^.  ^-  ]  ]  ]  "i* 

—  ..in:  sati:  stin:  j^ana:  efÜB:  Farj^ahn  ... 

1559.  Göstrings  hdrad,  Bjdlho  kyrkogdrd. 

B,  888.  )(  ... 

—  ...  let  hakya  kutni  iftiK  •••  ..iiti  knnxx  si- 
na  ...  — 

Pd  faltet    ndgra    drag   af  uthugget    blomr- 
verkj  m.  m» 


Westergöthland. 

1560.  Gudhems  h'drad,  Bjdrka  kyrkogdrd,  Hx  L. 
(^/w)rn  •  kerjii  •  stin  •  gnumante  {bro)^ev  • 
sinuro  • 

En  stdende  persen,  uppr'dtthdllande  ett  langt 
korsj  tecknad. 
1561-  Wartofta  härad,  Slöta  vapenhus.  B.  999. ]f 
—  ..ri..  sten       .  —  sun  ...  — 

1562.  —  Rddene.  ^  J.  w.  f 
B.ani  •  Jaet  •  kaera  *  stin  •  f>aenna  •  a  •  Ba- 
tar  i  fapui*  j  sin  • 

1563.  *Kdllands  härad,  Rackeby  sakerstiemur. 

B.  986.         ] 
f  Uj^akrioor:  sati:  stS.:  ^onsi:  ift:  Askil:   sun 
i564.  —  Hjerpds  vapenhus»         B.  992.  o 

KabB  X  uk  X  Viknianr  x  satu  x  stin  x   |>isi   x 
uk  X  kar|»u  x  bru  x  aftia  x  |>ui'U. 


Sm&land. 

1565.  Östbo  hdrad,  Wernamo  kyrkogdrd. 

L.  i565  X  ]    o 
—  ,.1:  sati:  st..  —  a::  lA..  — * 

1566.  Handbörds  härad,  Högsby,  ofver,  fyr- 
kodörren.  ARx  B.  io4o.  o, 
Siktruka  x  let  ii  sitia  x  stein  x  bena  x  efliB  x 
HaltaB  X  fa|^ui*  x  sin  x  Ku]^  x  hial 


id 


—        ^o        — 


öl  and. 

1567.  Norra  mottt,  Kalla  kyrkomur.   ARxH.  ] 

—  ..t  iera..  — 

Ristningen  i  upphojdt  arbete, 

1568.  Södra  motetj  Hulterstads  kyrka. 

ARx  B.   1069.  o 

E5tri{>  X  lit  X  raisa  x  stain  x  j^ina  x  iAiR  x 
Biurn  x  boanta  x  sin  x  Ku{>  x  iaibi  x  hSs  x 
sial  X 

Pä  fdllei  af  stenen  mdfiga  konstigt  flätade 
slingor  och  en  sätande  menniskofigur, 

1569.  —  Mörbylänga  kyrkogard.  ARx  ß.  1074.  ]  o 

—  ..ofi:  lit:  kiarva:  kuml:  j^isa:  ifUfi:  O 
ZoFu  (o:  Tofii?):  kunu:  sina:  — 

Pä  fället  af  stenen    konstigt  ßdtade    slin-- 
gor. 


Gottland. 

1570.  Forsa  ting,  Hangvars  kyrkogard. 

N.  171.  I.  6.  a.  H.  3.  L.  a.  3.  + 
Leiknar  x  raisti  x  stain  x  ok  x  bro  x  giar^  x 
üptir  X  "Leiknir  x  fa^Uv  x  sin  x  ok  x  üpjir  x 
Ringorm  x  bro|>ui-  x  siin  x  ok  x  üptir   x   ... 

Pd  fället    2.-/ie    symmetriska    slingor    utan 

ninor. 

1571.  Stenkumla  ting,  Hougrens  kyrkogard. 

H.4.  tK.  2  227.)  M.  3.  ]]  +) 
Sigmuntr.  lit.  rasa,  stain:  eftis:  bru|»r:  sina: 
auk:  bro;  gierva:  efÜB:  Sigbiarn:  Sante:  Mi- 
kal:  hieibi:  h..s:  ant:  auk:  at:  Botraif:  aiik: 
at:  Sigraif:  auk:  at:  Albiern:  fa^ur:  paira: 
altra:  auk;  bigvi:  han:  i  bu  sunarst:  Kair. 
vi|H'.  leg|>i  ormaluA  neniR.  untiua. 
Pä  tvärbjelkem  RoJ»air:  hrisli:  runaR:  Jwsi: 
kairlaikr.  (Käirlaifrl) 
Pä  andra  roden. -  SigmQtr  sifRi 

sliku:  unir  kuml. 
Pä  faltet j  intill  ristningsraden.-^ 

Kar  i  anum 

ritaRT  ke..  kun; 

Hier  inunt  Planta 

sttn:  at  Margret! 

a:  biarki 

in:  bro'  furia: 

1572.  Banda  ting,  M'dsterby  kyrkogard. 

M.  3.  ])( 
—  ak:  turlak:  i  — 

1573.  Fardhems  ting,  Linde  kyrkogard. 

H.  a  ]    (+) 
.1.  lit  X  Botulf  X  stafa  x  merki  x  i  — 


Pä  andra  ormen .-  Hil . .  a  •  •  veK  •  vint . . .  kaml, 
{>i  —  Pä  fället.'  bans. 

1574.  Hablinge  ting,  Eista,  Ö.  kyrkopoHen. 

H.  2.  ]  ... 
—  kian  x  rij^si  x  stain mi  ...  kiinli  <— 

1575.  —  Hablingbo  kyrkogard.  H.  2.  f 
HikaiR  auk  Frustin  •••  at  li  ]^a  ...  —  ...  ari 
\U\vi  k  i^  akri 

Framfbr  en  rustad  man  tili  kost,  med  Uns 
i  handen^  synes  en  stäende  person  jemtt  en. 
korgj  i  halftipphöjdt  arbete. 
Pä  andra  sidan  i  lika  arbete^  3  personer 
pä  hvardera  sidan  om  ett  högt  kors. 


Bleking. 

1576.  Östra  härad^  Losens  kyrkogolf. 

(W.  212.)  JV.  /.  29.  ] 

Tuka:  laat:  rz>a  steina Kuna:  |»anrgo* 

j^a:  Gur^ar:  arfa. 


Skäne. 


1577.  Torna  kärad,    Lundj    Allhelgona    kyrk(h 
gärd.  N.  k.  K.   188,  9.  ]  ]  ]    0 

Hh  pnrkisl:  sun:  Iskis:  Biarnaa:  sunar:  risti: 
stzVi:  ^itsii  uflir;  bru|)R  Hh  Hh*  sino:  ba^a: 
Ulaf:  uk:  Utar:  lanmirr:  ku|>a  Hh 

Skriften  frnnes  pä  de  2/ne  itiot stäende  si' 
dorna  af  den  länga,  fyrkanliga  stehen,  och 
pä  de  2;ne  öfriga  sidorna  äro  tecknade 
slingor,  Jlätor  och  blomverk.  Stenen  lig- 
ger  nii  pä  Lundagärd. 


Hailand. 


1578*  Halmstads  härad,  Holms  kyrka.  * 

(W.  209.)  N.  n.  19.  +) 
Haeaer.  ligaer.  ^nnar:  Arnibiarnaa.  sun.  gu^xD. 
Runorna  ära  ristade  pä  den  släta  kanten 
af  stenen i  pä  de  större  flata  sidorna  ära 
den  ena  tecknadt  ett  af  ame  tv'drtr'in  ulg/ordt 
{Jrke'BiskopS')kors  och  ä  den  andra  en 
ristning,  liknande  tili  nägon  del  en  Fransk 
lilja. 
1579«  Gelinge  Kyrkomur.  N.  it.  21.        ] 

—  Fori  Heif  vina  kunu.        ' 
Roir  le^i  raita  j^an  ifun  a  'kir|»i  a  Saliak  biar» 
ki  a  ut  — 
Har  ßera  kors  och  marken  iecknade. 


71  — 


a)  Paryis  reöte  »teüäi*. 


Westergöthland. 

1580-  Kallands  hdrad,  HaggesiiUts  kyrkogärd. 

B.  987.  o 

Hulfast  X  lafpi  (Iag|)i?]  x  stin  x  iftifi.         t 

1581*  Den  andra  dertill  körande.       B.  987.     o 
Kala  X  fa{>uR  x  sin  x  Ku]^. 

1582*  Dersammaslädes,  B.  987,  o 

pur^r  X  sali  x  staina  x   ifj^i   x   Nusin   (o:  Au- 
stin?) X  fa|>ur  sin  4- 

1583*  Den  andra  motsvärande. 


purj)r  X  lagj)i  stin 


miifur 
B. 


B.  987. 
si.. 

987- 


1584*  Dersammastädes. 
..|»i  X  stain  x  iAiR  ... 
1585.  Maken  saknas. 
Anm.    Mahdnda  /oregäende    N;o  1286  i  Smd" 

land  hörer  tili  denna  Flock  och  dess  make 

likaledes  dr  forlorad. 


1587-  Den  andra,  i  V^  dorren*  ARx  B.  io66. 
Kn|>rastr  x  auk  x  Helgun  x  auli  x  Nania  x 
{)aun  O  w*ü{)kini  x  litu  x  reisa  x  stein  x  if* 
tiR  X  Svein  x  faj^ur.  . 

1588.  Resmo  chorhvalf,  N /x  L.  1588.    ] 

—  ..a|>i.  j^aJR  Q  Jiti.  i'aisa.  stain» aftin.  Rantvi. 
nio|>or  sina. 

1589.  Dersammaslädes.    N. /.  x  L.  1589.  ]]] 

—  JR.    brüj)r.    litu.    raisa.  —  ..Air   ...  —  ••• 
(Jiantvil)  Allt  med  vande-ritnor, 

'  -^^oo^  hafva  konstiga  slingor  i  upphöjdt 
artete/  funnos  ar  1826  inmurade  öjver  cbor^ 
hvaljvetj  och  inlades  itornrummet. 


1586 


Öland. 

Södra  motet,  Sandby  kyrka,  i  choret. 

B.   1067.  a 

-f-  paiRx  brufir  x  reistu  *  lObl  »  j^ini  x  jf- 
tJR  X  sustnr  X  Q  sina  x  Afirij^t  x  auk  x  iftR  x 
Svein  X  faj^ur  x  sin.  ko|>an. 


Gattland. 

1590.  Stenkumla  ting  och  kyrkogard.  H.  2.  +) 
Butmuntr:  auk:  ButraifR:  auk:  Kunvar:  j^aia 
raistu  stain:  —  —  ...  auk:  sun:  Aula:  sat: 
n)i{>:  skinura:  auk:  ban:  enta{>is:  at  Utfshala: 
{»a:  {Pa  en  litt  tvdrt-ofver .-  bin  bifgi  ...  — 

i59i'  Dersamtfiastädes.  fl.  2.  L.  XXXI.  M.  3.  +) 
Butmuntr:  auk:  ButraifR   aiik:  Kunvar:  paiz. 

...  stain:  — ut:  faf>ur:  sin;  Ku{):   hialbi: 

selu:  bans:  auk:  Ku|>s:  muj^iR:  be|>r:  |>an: 
vir:  bi|>ia:  sunia.  Inskriften pd  listen  utplänad. 


b)  Tre  tillsammans.horandc  sfenar« 


G  0 1 1 1  a  n  d. 

1592.  Balla  ting,  S/onhems  -  kyrkogard. 

N.->?«.  2.  16.  Ä.  H.  4.  + 
Ro|>visl:  auk:  Ro^lf:  j^au:  Htu: raisa: staina: 
eftiB:  süniR:  bria:  ^, 

]^ina:  eAiR:  Bo|>fos:  Han:  siku:  Blakunien:  i: 
utfarü:      ;  '  *  ,  .  ' 

Pä  ^im^  rkder  ivUrt  ößjer  stenen.» 

'  X5üJ:  hialbirt!  siifil:  Roffose»: 
Gu]^:  sviki:  j^dr  br:  b«in:  suk'i^: 

1593.  'Dir^mmaäddil '     *•       N.  -nii  4.  <_6.     +) 


pina:  if\iR:  Likkn.  ban:  var{>:  lau|>r:   a:  Vi- 
tau:  ßuslriR:  tvaR  — ja:  brüpr:  |>ria: 
Ro|>an|>r:  auk:  Ro|>kutr:  Ropar:  auk:  |>orstain. 

Pa  en  rtid  tv'drt  ofver  stenenr 
pia:  iRu:  fajbur:  brufr.'  '   ' 

159^' 'DersafHhiastädes.     N.  m.  '2.   16.  c\ 

pinä:  ifliR:  Ilair/os :  Banlto:   haibiär  auk: 
'     atir  totur:  ainai'Honr  baitir:  Haili:  Utr:  Val- 
tika:  ger{>i:  staina:  auk:  valkustar  ma.i  ... 

Pä  en  rad  tvärt  bfver  stenen.- 
Tau:  auk:  Botbier n:  ristu; 


NORRIGE. 


Christiaus  amt 

1595.  Grans  kyrhag&Fd.        j      W^  469.  o 

*  Sönir  J  Jular  tRc)kiu{5risfiu}{  ..•  —  ..lirj 


,    Ai^a  i  bruj^e  S  sio.{  Hiaelbi  S.Ku]^  S  «ei  S 

1596.  Totens  socken  och  by,         W,- 4^.  o 

Stenen^  som  dr  Jyrkantigj  har.pa  ena  sidan 


7a  — 


under  bilder^  forest'dtlande  enßäckV om,  ett 

raf  samt  3me  lÖsa  hästar  och  aenj/erde  med 

jin  ryttare,  Joljande,  i  rata  rader  tvärt  qf- 

ver  stenen  ristade  inskri/t,  hvilken  begynner 

nederst,- 

X  Ikli  X  i-esti  x  stein  |>ane  cAer^oral  siin  sio  Is 

vat'l»  tau^r  x  i  Vitahoim  roi^ii  Vitaulms  auk 

Ka]'{>a  X 

Pa  andra  sidan  foljandc,  af  annan   hand 
tecknadt  / 
Hh:  Jurun  i  raisti  i  stain  i  {>ina  i  aAir  J  Aivin 
uni  S  I^  S  ^ana  i  ahta  {  auk  i  furj^a   S  af  S 
HrTkariki  i     vian  J  urula   J   avin   J   (ocÄ  o/^ 
vergär  vidare  pä  forutnämnda  Jorsta  sidan/ 
Aukmunta  J  stain  J{  ihktir  J  j^asi  J{ 
jPa  tredje  sidan  slingor    och    zirater    utan 
runor. 


Bradsbergs   amt. 


1597-  Fröelands  kyrkogärd.       W.  5o8.  o 

Hirluf  risti  aftr  suo  kubu  OsbirtR  x 

1598.  Räbygdelagen,  vid  Omlie.     W.  496.        0 
-^:  saitu:  stain:  {>eni:  aftir:  Bik 

1599.  Byglands  prestgdrd.  W.  49^- 
palafr.  Siaia,  sunr.  raisti:  stain:    af\ir:   Olaf: 
...  —  ...  suka.  usokti  ... 

Stavanger  atnt. 

1600-  Kieps  vapenhus,  W.  5i5.  0 

purir:  Harj^ar:  sunr:   raisti:  stain:    ^ina:  if- 
tir:  Oskar|)i:  kunu:  sina:  sunur:  Unar:    • 

1601*  Sörboe  kyrkogärdsmur»      W.  49^«        ] 

Turmutr:   auk:   purkaiJa:   *üif ..  -r- su: 

stain:  pisa:  kirkiu  ...  — 


?)  Randhaggne  stenar. 


Sm&lehnenes  amt. 

16Q2*  Tosnds  socken^  Tossog.      W.  483.  o 

4-  Nikutas  tailo   (a:  stain  lit?)  karva  ri^nr  afr 
.f.  8c  .m.  sin  (o:  fahur  auk  mopur  sin  ?)• 
Skri/kens  rader  Korsa  hvarandra. 

1603.  Boims  gärd.  W.  483.  vo 


:Oilaster.  kar^  mik.  runar.  ok.    ristli.   (n]^/za. 
ata.  vivar  d:  rapna  stavar?). 
Skriften  Joljer  kanten  i  rundeL 

Stavanger  amt. 
1604.  Inamßrt  Borre  kyrkodorr.     S.  &  6i. 


ISLAND. 

1605«  Guldbringe  tynel,    Fleckuvik,    p£  FleC"         '  kat  hög. 


H(cr)  h(vair)  Flecla.  Z.  IV.  345. 


D  A  N  M  A  R  K. 


Bornholtn. 


] 


1606.  Roe.  W.  a34. 
...  —  ..^u..  sin:  uk:  mu|>:  sina.: 

1607.  P'id  St.  Lars  kyrka.  W.  235.  f.  3.  i. 
Uj^kil:  ril:  slin:  afti:  bru^ur:  auk:  kunu:  tina: 

ip.  3.  /.  Aar :'ub|>:  stin:  auti:    h\x^\xi  pkui 
sun:  huj^s/zaf) 

Fyen. 

1608.  Allerup  vid  Odensee.         W.  tl^i. 

...  sun:  j^oifs:   han:  hanti:  stin:  j^ansi:  a:  .,. 
> —  sati:  aft:  fa^ur:  a(uA]:  moj^or:  tvona: 

Lolland. 

1609.  Tilescj  i  kyrkogirdsmuren.  W.  a5a,  a53. 
Eskil:  Sulfa:  sun:  lit:  res.,  stin:  j^ina:  eft: 
sialfaa:  sik: 


.■     D  muo:  ^an^a: 
me^:  stein:. lifia: 
i^itri  itx  sunaai 
van:  Eskil: 
Pa  andra  sidan.' 
Kristr:  hiapi:  siol:  Hans:  aok:  sante:  Mikael 
Pä  tredje  sidan.'  Erkbrinnandc  ugn  i  teckr 
ning,  med  en  menniskofigur.öfvcrst  ilägorM' 
Pä  fjerde  sidan.*  ' 
Toke:  risti:  ruoar:  eftia:  panu:  ko]^:  stiub: 
mo^ur:  sina. 

Jutland. 

1610.  Jlborgs  Stift,  Kraglunds  fy-rkodorr.  X.  i33. 
Aesi  bad  hunc  erezit. 

1611.  Borglums  härad.  rregerslö/s  ^r*«.  W.298. 
—  tu.  staioi  ufak.  fa|Rin  aft  ioM  — 


J^laclft  m. 


73 

^iotlu  in. 

RUNKORS. 

S\^ERIGE. 


Sm&land. 


Gottlai>d. 


1612.  Östbo  karäd,  vid  Jkers  h^rka.  B.  io34.  ] 

—  ma.. urs  —  —  fi.a krf s. 

kl mi:  — 

j^  inskriften,  sam  gaU  tvdrt  o/ver  stenen, 
finna»  blolt  nigra  runar  fvar. 


1613.  Salla  ting,  vid  fy>ndarfve.  .  Hx  L-  XL. 
+  Bidio:  firi:  Jakaups:    siai:    i:  ADoybaneB- 
^iuin:  sum:  Nikalas:  vaah. 

Pa  andra  sidan  tecknad  en  man^  fohihug" 
ger  pa  eit  br'dde  ^pch  af  en  annan,,som  dr 
med  stör  bevdpnad,  bakifrän  öfverfalU^ 


NORRIGE. 


1614.  Jedderen,  Ncerum^pi,  en  hog.   W.  Sig. 

X  Kautr:  raisti:  stan:  paoa:  suk^:  kufk*,— 
X  afa:  Stainar:    bru{>ur:    sip:  Id  Ulfrikr  ... 

1615.  Jedderen,  Borre  socken^  pa  Tangerhöi. 

W.  5i6. 

—  ui  rita:  stin:  j^iDsi:  iftir:  Ai bi^ranma' 

(a:BterDaaa?):  sun:  X  ^^U — 


Korsqfstenj  utgorande  i  sig  sjtlfva  minnts^ 
marhtn,  utan  inskrifter  eUer  med  dera  teck^ 
nade  vanliga   bokstäfverj,  Jorekomma    an^ 

"     nars  bade  fran  'didre  och   njrare  tiflfcr/  jfr. 

-     L.  LXXXIX,  W-  a43. 


a)  Korsformiga  stenstader  yid  andra  griftstenar« 


Kortformiga   stenarj    stälide  sasom  Stoder 

{J/r.  FI.I  I.)  vid  lagdßj,  kuUriffa  grafstenar  {jfr. 

r*l.  IV:  I,  3.)  parvisj  en  vidhvardera  ändarij 

finnas  nagqn  gdng  hafva  ruurJstning^  sdsam.' 

Göthaland. 
Weiter  gSthland» 

161&  Kinne/jerdings  hdrad,  Linderfva  fyrko* 
färd.  B.  g8a. 

VPI^I  (a:  miai  eller  Vf/|*}.|  minni?  minne) 
utgor    hela    inskriften  pa    en,  st'dlld    vid 
ena  andan  af  en   Liksteny   den  vid  andra 
ändan  saknar  inskrift* 


Dylika  kors  af  sten  vid  andarne  af  dessa 
grafstenar  Uro  icke  ovaniiga^  ehuru  ulan  in^ 
skri/t/  de  uttaia  mera  tidens  gudeliga  syjt'- 
ning  an.  hog  för  pra^,  euer  &om  ßi^s^nw 
omen  annan  dylik  (Jfr,  N.'O  i643.)  vitsordar,- 
hodieilla  (seil.  109.0016)  moosjtratuir  adveotan- 
tibiM  sepnJtura,  noo  eo  qukkrn  sumptu.ope* 
reque,  quo  cenotaphia  principum  moderoo- 
mm  decorantur«  Namque  cippo  iiUtrata 
polito  saxea  pedes  caputque  cruce  religiöse 
magis  quam  suraptuose  vel  pompöse  stipan« 
tur.  Om  andra  lika  stäilde  stenar,  blottjor^ 
sedde  med  korsteckning»  jfr.  längre  fram. 


b)  Kerset  i  tecknins  p&  stenen« 
SVERIGE. 


Upland/ 

1616  9^*'Frotuna  skeppslag  och  socken^  Sika 

Jarde*  B.  a58.  ••• 

lunristningen  vid  kanten  ar  MUpIanady  jfr. 


Titl  sädana  raknas  med  skai  foregitnde 
NfO  55,  äfvensom  alla  med  mereiiermin" 
dre  konsiiga  kors  utmarkte  stenar  inom 
FL  I  och  II;  jfr.  Runldran  sid.  141,  folj< 


'9 


-  74  - 


Man. 


1617«  ^^  Äfrc*  Michael  ü.  o.  a.  i455.  K.3.74  j5. 

Jualfir:  suor:  burulfs:  eens:  raupa:risti:ki:us: 

^no:  aft:  Fripu:  fnu|>ur:  sino. 
1618«  —  ö/ver  ett  fonster,  K.  3. 79, 8o. 

—  . .  D :  raisti :  krus :  pena :  eftir :  Mal:  murüS  *-i- 
«—  fustra :  sine;  Tolir  :  Lufkatls  kona  :  is :  a . .  — 

—  xLaifa:  fustra:  ku^n:  {^n:  son:  ilaD  « 
1619-  Kirk  Andrews  kyrko^ärd,    K.  3.  81. 

SoDt:  Ulf:  ein:    svarti:    raisti:    krus:   ]^D8a: 
aftii*:  Arin:  o  iaaiuVt  kvaau:  sioa.  ' 


1620  Dersammastades.  L.  i6a4«  '• 

1621.  Eirk  Braddan.      (K.  3.  Si.)  L.  1611.  s» 

purlior:  neaki:  risti:  kinis:  j^oo:  aft  Fiak: 

sun:  10:  ^ruj^ur:  sun:  £ao8  X 


Cumberland. 

1622«  BeweaHle  kyrkogärd.    L.  ifoi.  '•  ]]] 
jd/  ovanäga  Runor,  samt  der/emie  minga  hür 


der. 


1623.  RuthM^elL  V.  4. 

Likakdes^'  med  ovanliga  runor  samt  Latinsk 


SKOTTLAND. 

inskrift  med  munkstU. 


6>*)  Kora  tecknadt  atmi  inakrift. 
SVERIGE. 

tJpland.  iesß.  —  GfMt»  toekatt  Gälberg«.    RaSs. 

iSSAfraUentuna  hürad,  FreaadsM>eJ«n,Tihle.  SödcrmanUnd. 

Tyekes  tillhHra /öregäende  N.h)  4^3.  1627;  Öster  Rekarnt  harad^  Stenqyista  socken, 

1625«  Li^hundta  häradj  Lilla  Gattrora.  Kolunda  grind,  vid  äen.  B.  74^ 

B.  219.  J/r /oregäende  N.-o  iio,  4t 3,  961,  m.  fl. 


NORRIGE. 


1628.  Gerde  kyrkogärd.  W.  64. 

Parvü  sattes  mmdre  djrlika   afvenUdes   vid 


ändarne   af  lagde   si   kallade    HvalfsUnar, 
L.  LXXIX.  x/r.  Fl.  IV:  %. 


.         _  j5  —        , 

RUNRISTADE  GBAFSTENAR. 

,      1.  Högre  griftyärdar. 
SVEARIKE. 


Södermanland. 

1629-  f^fd  Botkyrka  {nu  i  IL  Museum).  D.3.  7,  8. 
Karl  -h  kirpi  +  «tin  +  ifiiÄ  +  Biern  +  frcnti  + 
sen  4^  Svins  +  sun  +  ok  +  BankfnJ^a  +  i  Hai- 
niarbu.  liaunu  +  hans  +  Her  +  likr  +  han  -f 
unti  +  steni  +  j^eimi  +  BenlLrri|>i  auk  kwl 
+  atur  <H  SUD  sio  -f 
Med  munkstüc 

QVI.   LE6BT.   BT.   VESCIT 

YI&.  VOBILIS  ^IC   BEQYIBSGIT 

SIT   HYMnyS   SOBDB 

BIOBff   DfC   TT 

XFe   (o:    CDBI8TB)   PREOOB   TE. 


Stenen  är  i  form  af  en  Kkkista  med  ett 
köl/ornugt  lock,  euer  snarare  afeU  lan^  hus 
med  sin  tak^  hvara  öfverst  en  karU,  pa  hvars 
bäda  sidor  runorna  Jinnas  ristade/  vid 
takfoten  äter  munkstiien,  som  slutar  vid 
den  ändan  af  stenen,  hvarest  en  Uten  rund 
chorformig  utityggnad  ar  danad*  Takei  är 
prydt  med  blomverk  och  sidorna  med  bilder/ 
den  ena  sidan  är  aftrycki     B.  g33;  Aogge 

D-  h.  7,  a 


GÖTHALAND. 


Westergölhland. 
1630*  Kinnefjerdinfs  kärad,  vid  Husahy.  ü.  pk 


En  af  likartad  daning  med  afsaiser  pd  51- 
dorna  mera  iiknande  en  kyrka,  utan  inskrift, 
men  likaledes  med  bilder  pi  sidotita. 


%  Halli,  hralf. 
GÖTHALAND. 


Westergothland. 

a)  med  endaet  Runor. 
1631-  Frökinds  karad,  Wardkumla  kyrkogird. 

Hh  Hasr  •  lilLiae  •  faj^har  •  tver  • 

Hij^tDD  •  ok  TEnarr  •  listo  »"j^er  HH 
tiunorna^  Uro  *«   uppfiöjdt   arlete  pä   2me 
kantsidorna/  öfyersta  sidan  är  prjrdd  med 
biomver^. 
1632.  Gitdhems  haradj  Uglums  kyrkogcLrd. 

B.  939. 
^  prir  iikkia:  maenn:  undir:  ]^aemmae  Hh 
>4<  stene:  KuBorr?  Sihfatr:  Uallstent)  Hh 
Runorna  och  stenens  utseende  likartade  med 
föregäentle, 
1633-  —  Friggeräkers  kyrkogard*     B.  941^     + 
alihnu:  k'isiu  ••• 


inhugget  pä  en  halfupphojd  teckning  afett 
svärd  under  ett  inom  en  rund  fordjup- 
ning  iika  upphojdt  korstecken.  Stenen  har 
dessutom  i  formen  den  egenheten  att  han 
är  i  vidare  ändan  aUdeles  rundhuggen. 

b)  med  munkstil  derjemte. 

1634*  Käkinds  harad,  Ifyrketorps  kjrrkogird. 

B.  937,  945.  + 

Baroj^er:  lit:  gaera:  sten:  paenna:  a^:  :pör- 
hils:  Nu:  bij^aer:  han:  taes:  bataer:  oostasr: 
j^rhits:  Gerora:  son:  ok:  söslur:  8O0:  Baer- 
roj^ors:  [nied  munkstil.'  seveea» 
Fa  öfra  kanten  ett  langt  kors. 
1635.  —  ^altorps  k/rkogärd.  B.  943.  o 
Vaes/ör  ...ur..  kiarj^l  stco. 

ristadt  tvartöfver  aUa  3  kanterna  vid  ena 
ändan  af  stenen.    Öfversta   sidan    uppia^ 


1 


76  - 


ges  af  en  blomranha  och  kantsidorna  af 
foljande  i  munksiilf 

STa    TIDE     MEA     FATA   HAMO^O     BI^B   ATIS: 

HIL   PARCIT:    NOBILITaTI:   FLOREirS    ELOREBAT    BOHA 

~   FERSRONA     CYCIf      SCYHIL      CATI^EFUHGTVS      AR 

ORBE   

1636«  Gudhems  härad,  Ugiums  kyrkosardn 

B.  938,9|o.      '      o 
«.ihinmonl»:   laet:  gaera:   hulli:   ifir:    Gunnar: 
iEsbiornar:  spn: 
Med  munkstiL'  haraldts:  he.:  fbcit:  MAHt« 
ster: 

Pa  andra  tidan  med  munkstilc 
BEGiffMOT:  lbt:   gera:   ryalf:  ifir:   Gunitar: 

ESBEORNAR   SOIT. 

1637.  Wilske  harad,  Klefva  socken,  pä  en  f. 
d.  kjrrkogärd  vid  SJögerds.         B.  997.     ]    f 
fiiarn:  let  kara  sten  {qfvun  korsei, •  ^orj^r. 
Derunder   med   munkstiL*    hic    iacet    tror.. 

Inskriften  pa  öfra  sidan  af  stenen  vid  än^ 
darna/  midtpä  ar  tecknadt  ett  langt  kors/ 
kantsidorna  släta. 

1638.  Wartofta  härad,  Slöta  kyrkogärd,  J  x  H. 
Beorn:  Uosa:  son:  laet:  gera:  hvaif;  j^iha:«ef- 
tir:  Margaereti:  fa&lahan:  sin: 

Med  munkstiL'  haraldt:  mb:  fecit. 

Pä  andra  sidan,  mjed  munkstiL* 
Beorit:  btesa:  soh:  let:  gera:  RyAL?:  den^a: 
sftir:  margereti:  pblahav.:  sin. 

Öfversta  sidan  ar  zirad  med  en  blomranka. 

1639.  Js  härad,fVings  kyrkogärd.  L.LXXXVII. 
Botiltaer:  laet:  gaera:  hvalf:  |>agnna:  ifir:  Sven: 
Törmoson:  Haraltae:  stiomaeslari:  gerj^i. 

Pd  andra  sidan  med  munkstill 
Botilter:   l£t:    gera:    hyalf:    DEirirE:    ifyr: 
Syem;  ToimosoR;  Avb:  M^miia:  gratia: 

c)  Med  Uatt  munkstil  fran  tamma  tid* 

1640*  Qudhems  harad,  PValtorps  kyrkogärd. 

B.  94a. 

OlER:    sblAL]^OLFS:   SOV  I.ET   GERA:hYALrhBHRA: 
lEIR   GYNffYRV:    FELAhAH:     SIH:     GohA.    HaRAL^YS 

Me:  fccit:  maIiister. 

Inskriften,  säsom   iforegäfinde,  pä   huit*^ 
sidoraa/   öfversta    sidan    prydd   med  en 
blomranka. 
1641.  Kinnefjerdings   bärad,    Skälfvums    kjrr^ 

kogärd.  IX.  a.  68.  129. 

«4<   hlC  TE  ORReBWS 

pa  öfversta  sidan/  kantsidorna  s,liUa- 


d)  Utan  inskriftj  Mmtidiga. 

1642.  fVilske  härad,  Klefva  pastorat,  pa  Hän- 
gers fordna  kyrkogärd.       Bx  D.  *.  5a  L. 

En  grafsten  i  form  af  ett  likkistlock,  kvar-^ 
under  Konung  Inge  Slenkils  son  blifvü 
begrafven.  I  fordna  tider  hafva  a-ne  af 
sten  huggna  kors,  Jfr.  FJ.  IH.  a)  furihits  der* 
jemte,  det  ena  vid  hufvudet  och  det  an- 
dra vidfotterna.  Jfr.  foreg.  N:o  i6i6L 

1643.  Walla  h.'d,  Öglunäa  kyrkogärd.  Bx  D.  b.  4o. 
Kcttil  R^aoskes  grafsten. 

Med  fasta  kors»  eller  andstenar  är  den/or- 
anförda  nunnesvärden  vidHusaby.  N.-o  i63i. 


S  m  ä  1  a  n  d. 


1644.  fVestra  härad,  fVrigstads  kyrkogärd 
Bx  M.  2x  L.  LXXIX. 
FapiR  ok:    moj^ir    ]^ru    .••  —   ...    varr  tüh\ 

huht:  Kuj^muntr:  Ku|>:  hialbi  sial 

Stenen  kölformig,  inskrißen  vidnedrekan^ 
ten/  huggna  stenar,  med  derä  tecknadt 
Mors  ß  upphöjdt  arbete,  stä  vid  ändame. 


Gottland. 

164S  i  SJonhems  kyrka.    N.  m.  a,  i&f.  H.  4. 
•••  """^  •••  «.r:  DIL :  &••  •••  — 

En  läng  smal  sten   i  form,   af  likkistlock 
med  mänga  nu  utnötta  zinUer   af  inveck- 
lade  ormslingor,  hvarest  blett  fä  bestämda 
runor  künde  utletas. 
1646.  fValstena  ^rkogärd.  H.  3. 

En  Uten  sten  i  form  af  en  likkjtstaj  utan  pa- 
skrift. 


Bobuslän. 


iQ\l.  Elfskorgs  fdstning. 
Okinisiin:  lit;  kera;  stio:  ^h 


AC.  38. 
J^inoa:  lYir:  Ni..a: 
nig;  broj^ir:  sin.,. 

ristadt  omkring  ett  kors,  och  derfemte  ett 
stäende  lejon  t/scinadt,  allt  pä  öfra  sidan  af 
stenen.  Kantsidorna  Öro  gahska  smata, 
och  i  formen  närmar  stenen  sig  de  Jemna 
^afstenarne/  Fl.  IV.  i^ 


NOR. 


97  - 

NORRIGE. 


vm(\      • 


/MJ> 


.     .  .wS.  Bergenhus  amt. 

1648.  Urordhordiän^  Hous^k^rkogärd.    W.  4ßi. 
+  9i'rt:  iaii:  tij:  liari^  fisu:   f  ah : , j[)diTa:: 

/ia  opüerstd  %iintin/  akJarne  0ch  kdnfsidor^ 
n^ut^öras  af  3»'n/c  trßppformiga  afsatser* 


iSi9.  Sambiers ß)gderij,  Cukoe/ylBi,  3a  !,/* 

Runornaj  ristaae  pä  ojrä  kähten,  äro  myc^ 

ket  utpldnäde.  Fid  dndarne  smi  Moder  Sted 

^   kors  i  upphßjdt  artete.    '  !   .      '  ' 


^    A 


ISLANa 


Söder  amtet. 


1650v RangarvAlU.w^eh  jB!yvindarstmL 

.  .      .      Zu  iyw.354.  ]   ...  0C& 

i65i.  DersamniaUdäes^  .  '.    Z.  IV..  354,  ]  ..; 

Trekantiga,   mahdnda    stychen    af   samma 

stenj  insatte  i  tn  väggy  skri/len  svirläsiig. 

1652*  Skaptefjelds  syssel/  Kirkebajs  klosterfy-rka^ 

;  -'Z.  IV.  353;  ]...;  ' 

Her  fafvilir vidfy/tift  utpldnad  ristning. 

Atnen  primnaiisk,  fankantigj  en  del  bort^ 
siagen* 


i    i 


.  •••  ar  favyljr  hrei^ 
.  .  A     hyer  gudi  iojTDud  er 
:  : ,      .•#  Olafs  H,..  loe^  fiidi  farin. 
Stenen  trekantig/  Runristningen  ski^tfut.ge^ 
nom  tilisaU  njr  inskriß  /.  ij.-dc  irbun^Tß* 


M   .  »  ..\\v 


Yester  amtet. 
1653-  Sfuffeldsnus  ^ssel/  Breidabolstad. 

z.  IV.  349. ' 


Nord-  och  Öfrter-Amtet. 

1654.  Ifordersyssel,  Grenjadarsiad.  Z.  IV.  35i. 
Her  hvilir  Sigrid  Hrafosdottir  kviaoa  fiiarnar 
bondda  Saemunds  sooar.  Gud  fridi  bennai*  sai 

'  <^til;;gpdrar  jirooniar.  Hver  er  ietrid  les  bid 
firir  biidri  sal.  &  baggi  sefind  vis  sigand  ves. 


9.  Lagdki 
GÖTH 

Östergöthl|and. 

1655*  Menunings  harad,  Kinutads  fyrka. 

B.  «64.  ] 

<—  »«eBas  liC  kiartMi:  kitmbl:  eftia:  Keiailr  ».a 
na  lo|«ii:  Ku]^  balbi:  sialu:  bis. 
Pi/aäei  minga  slingor»   > 
1650»  GuUbergs  härad,  fVestertSsa  fyrkodorr. 

M.  a.        £ 
SteinlaBlu  let  lekia^  tteio  feaa:  ufia:  Atvi; 
SUD  s  ,.. 
1057«  dsim  hirud,  Orbmda  fyrkogätd.  > 

»  B-  ijpS^^     3 


0]:iftsteiiar.  v  ^     .,  i 

ALAND.  ' 

«-  ..M  ]^*a  »  stio  jc  ^iiio  ».  ifUa  k  .Fasta-^nm 
isD(os  sia)  K.«  bibua  ...  — 
1658.  ^  DersanunatiUdes.  :   .      ftgöS.   :    ;} 

—  ..  inar:  a..  —   —  ..j^iir:  sioa  -*r-  . . 
1659«  —  Skeninge  fyrka.  B.  874.  ^  ... 

—  ••  ..Dsi  ..ai««!:  is  aadirles  avin..  ^«mGu^ 
..a  -^  .'        '         ^   vV,  .{.:.! 

1660*  'D«ib  hatadj  fVafversunda  kyrkodorr. 

\:i  ,.    -B.  c^idr     4 
Barkvi]^:  kar]^i:  staias  ^na-**  Hf  brjj^iKa]^: 
bialbi;  fibol:  bans.  ,  ;,  .\  .„    j^  .^^,^jj 

lfi61«  T- 'Dersamn¥Uiad€s.        B.  872/921.  J 
^-  ..ia  brujj^r  letu:  m*,r^  ^if^i  üGn^/pril,  r~ 


•   ITT, 


-  T«  - 


1662*  —  Dersammastädes.  B.  921.  '      3 

(sväriäslig.)  •••  —  •••  Gupl  hia&i:  nabi. 

1663.  Lysings  bärad,  PV.  ToUstad.      R,  ooS. 
RikaFfÄt  leU  liaiv^  kümbl;  ^.M  ttidiRhit^ 
l^ar.  fa|»ur.  sin.    Kü^;  hialBi:  aouti  ... 

WM>  —  Dersammastaaes.  M.  o.        J 

—  ..r:  auk:  ku., :ifiÄ:  h«.,  — 

1665*  —  Dersammastädes.  B.  gaS.       ] 

—  eilaR:  svin:  buta  — 


Smfiland. 

1666.  fP'isia  hcd^  fVuingso.  B.  io3o.  (K.  3.  taa)  \ 
eEskiJ:  auk:  Kuna:  lak]^a:  sten:  —  —  d: 
bunta:  sin:  Kuj^r  h^lbi:  selü:'  haus. 

1667.  —  Dersammasiäde».  B.  fo3i.  (K.  3.  i3a)  ] 
—  ..n:  litt  kaurat  9taiii':    ^osi:  aftir:  Flui: 

m^.  PiF^i^mMriidyH^aHsf».  B.  104a      ]    f 

:Rakii:  Jakj^l:  stin:  üfia:  j^iuk:  s.«  — 
1669.  Sunnerbo  här<ßd^  Bolnisöj  vid  ffäringe* 

L.  1669.  IC  c» 
'  Nigra  nUndre  tydüga  runor  oeh  fltrt  kors, 
men  iMga  sIu^of. 


Westergothland. 
167a  fVadsto  Kd^  Bergs  fyrkogirdsbiehu 

-^  «.rka:  staina:  iüesi.,  — 

1671.  Oangi/vet  stHlle.  ,  J.  (hamnd). 

1672.  Skänihgs  krdj  Gerums  kyrkomur.  R  g6a. 
^  ,iJi:  lakji:  stin:  taosi:  ^ia:  U^:ianii.  ... 

— '  m..  :harj^:  iupa. 

1673.  GudhemsKdyGudhofiikloster,  R  947.(4) 
.    AuriH.  auk.  ^urk.J.  iak^n.  stin:  efr:  Ta4a: 

faj^ur  ••• 

1674.  KiUands  Kd^  Räda  sakerstieiröskeL  R  ggo, 
•  —  ..r..  „ur  auk  Kur ..s  afUrnnKarl« 

fa^ur  21  si  -— 

Halland. 

1675.  Httbintads  härad^  Q4>Mile.  Jk  /080.  a 
:1tt:  auk:  burk'ütr:  Bea:  lakbu:  sti^:  iftr: 
Aar/ak:  Ku|:  hialbi:  sü(:  bans: 

V  Bohtisl«tt. 

i&7li*  StängetüU  h^d^  Brastads  socken. 

.     Xh*l.ik.ll^  1676./» 
M^rialiDi?  (3:  sunr?)  bialb  fnai^  «r  |aaa  sUio 
karpa. 


4.  Ynnlfga 
SVEA 


Srafstenar. 

RIKR; 


Upiand. 


1677.  Rasbo  härad,  FUnbo  kyrkogöff 

B.  543;  f 

lor'v/tr  (Joruntr?)  vid  ena  kanten^  och  Arufain 
(Arnstain?  Arngair?)  pä  teckningen  af  en  dolk 
vid  andra  kanten  af  stenen. 
MVfr  F&rentmna  härad^Ekerö  hyHui^       .  .. 

:  R.ii^o.  + 

Hh  Igg«bor^:  fiiia:  EMMKuU^viacM»  hio:  L^tii 
M(aria^y  '  •  1.    u-  f..  ..... 

Bn  i^ppehi  krona  ^mitpi^MrsH^  vi:, .; 

I     JHsiningm  ^Mmfie  hn^iai^.ändan...  - 
1679-  SolUuna  härad,  Spänga  sakerstiedörr^ . 

.-'v^-'--   /^  -^■  •'-..  .RjS^.   £.,<! 

-r-  ..i^trjk.  «f-  ok  Gibklifr  Jon  lim  kiar.  mi.. 
1680.  Z^gi^niia  Aöroi,  fferkOfsrgä  Ikrltk'^  ^^^ 


FM  en«  kanten,-  hon  Tserj^aBr  ulvijj^n. 

/^<V2  an<fra  kanten.'  Joan:  i:  Brunium:  hristi: 

Aistningen  vid  bredare  ändan  af  stenen. 


Nerike. 
1681«  Glanshammars  harad^  Gothhtnda  vapoip 

1682.  Edsbetgt  härad  och  socken,  F^ovL 


^H 


—  sun:  risti:  —  aaawiuZ  aiki  — 

12  radetv,'ißSd'r^eni^\iAn!tkn^^^^^\&ä^  ^tid 

ipa,  — <«  .if  i»;.    vid  andra  kanten. 


-  79  — 

GÖTHALAND. 


Östergötbland. 


i684-  Bobergs  häradj  Skeppsäs  kyrka. 

AG.  39.  B.  912.  o 
Efar  (o:  Her)  \  ligr  •  Brndde  •  a  Ih^naitta- 
tum:  (A*  Kiioh*  •  Bipfium  •  Tara  |  ba(r  n*oster  • 
J^ra  s«bal  •  tii*  •  ro  •  oIl  •  til'*  na^*  ok  | 
aJlum  •  Kristoum**  siaflum.* 

Sienen /emkantie,  näsian  skoldformig,  tre- 
dare  i  öfra  ändan^  i  nedra  afkantad, 

1685.  —  Fornäs  kyrka.  N.  d.  2.  146. 

•••  ar.  haos.  siai.  til.  ro.  og»  til.  nabe.  og.  Ram- 
boVgar.  siai.  Cup.  gevt.  pera.  sial.  himmkl. 
Bi]^eoin.  vara.  patar.  (noster?) 

1686.  Dals  härad,  Rogsiösa  kyrkogärd.  B.  ^!M1 
>{<  Ges:  Krist:  |mn  alt  roa:  siati:  Asir  it^l  i 
pan  £  stiao  i  stenn  iikaka. 

JVedre^  smalare  andan  utan  ristning, 

Westergfötbland. 

1687.  Kaiinds  A.^,  JVeras  kyrkogärd.  B;9Q8.f) 
Her:  ligr;  ^aran]^:  mio. 

läSS*  Skänings  härady  Gtrunis  kyrkomur. 

I>.  I.  3d.  namnd. 
1689-  —  Jungs  fyrÄodörr.  U  H.  + 

Hir:  likr  aur  MiiUiosä:  sunx'pf:  FoUoiV 
ristddt  £  eri  c£rkel  kr£ng  korset.  (N.  g.  i  •  86.  har  .* 
"'-^/f«  suneu  og  EerUngr  runar  makp..  — 
nted  kors  ö/ver  och  2Me  sir£dsvapen^  l£k^ 
.  nande  bilor  £  halft  kors,  lagdß  £nunder'''j 
hviiket  dock  ar  bloU  tofverh\ 
1690.  •Gu4hcni*  härady  Brunnums  kyrkogärd. 

B.  948.       t 
Sihni.  tiL  ir. 

r£stddt  upäi  fotstallningen  t£ll  ett  kors. 
mSfifJVmrtqfta  h.'d^  Slöta  kyrkomur.  JxL.  i6qz. 
-^  fia^Mr:.  md:    {En   s£ttande  menn£skob£ia  £ 

Aed/ande  staUningj  väl  hüggen)  Ga/t •— 

Sl^ckct,  /unnet    v£d    fyrkobyggfuuUn   ir 
iy8^^  har  under  r£stn£ngsraden  en  prydUg 
dih:och  iprdc  htifva  hört  t£U  deJSrut  Fl 
ir.  >  vppiagne  Bvalfsienar. 
1692*  ^ifitt  mr/pi^  Spariosa  fyrkogärd. 

B..99$....  + 


haoa.  saßt'  havi.  bhnio.  gfae^i.  imiaBO. 


\  GottiJrtKl. 

)      *•       '     r       "  •         «t    -  .  .... 

1693.  Ruihe  ting,  FirS,  fyriogärd^ 


+  Buj^iaj^l:  Lafrapsar:  fit  kiara  mik  fir  sin 
sial:  ok:  sin:  for  Nikulais  bruj^ur  sim:  ..an:  mik: 
kira:  BoBulfr:  sum  kirin  a  (kirliu  hwiii  JV.)l 
han:  krrjj^i:  mik.:  Oisus:  Kristiis:  na^i:  alum: 
^aii*a:  sial:  sum:  sum:  hiar:  hvilas:  Ainen« 

1694*  Dersammasiädes.  M.  3. 

Ku^:  Da^i:  Butulfs:  sial: 

1695*  Dersammasiädes.  H.  3. 

+  Gu]^:  firi:  lati  iki:  orar:  siotir:  su  seti: 
Peter:  mura:  maspiri: 

1696.  —  Flaringe.        N.ot.  i.  60.  H.  3.  ]]] 

4  ^iif>:  oa^i:  Hehvat:  sial:  siim:  hier:  bvi- 
lis:  Han:  gaf:  ei:  ouris:  laibi:  iar..  bairi: 
belbu:   R..   (i9/a)rhet:    lit   ..vata beiar: 

S^aim:  skal:  sehias:  siai:  ..(i7tef)sa:  hvert:  ar: 
i^in:  firi:  Marheta:  sial:   Botulfr:  i- ..^iiim: 
rü:  fUrfii:  mik:  hit 

1697.  —  Ruthe  kyrkogärd.  H.  3-  L.  LXIV.  (f ) 
Sihlaik:  *..  —  ...  {Utu  gtera  sta£n£f)\frl  Sih.. 
um:  ra|>ur:  sin:  ...  —  sait^:  bans.      ' 

1698.  Dersammasiädesj  £  chorcL 

N.  m.  I.  59.  H.  3.  L.  LXIV.  (i) 
phi:trit  arva  j^:  litu:  giera:  stain:  üfir:  Au^ 
veli:  bro^ur:  sin:  a:  Finlanti:  oaklu: 

Runorna  £  en  cirkel  kr£ng  korset/  om  run^ 
r£sin£ng  funnits  a  derunder  varandehahd* 
tag,  är  obestdmdt. 

1699.  Forsa  t£ng/  £  Halls  kyrka.  N.m.  i  •74.  H.  3.  + 
'     +  Gii]^:  na^:  Juans:  sial:  af:  Hieroumi  bans: 

tutrir:  litu:  kern;  mik: 

Runorna  likaledes  £  en  cirkel/  sienen  sma^ 
lare  mot  en/a .  andan. 

1700.  Dersammasiädes.^                 N.  hj.   i.  74* 
+  Mikulasa:  lakaZ  firi:  bSs  sial:  a]ta:oJtka^a 
ian  bustrun  ok:  bSs  sünür;  a|>la 

1701«  —  Hangvars  kyrkogärd.  N.  m.  i .  69.  H.  3ic  ]  + 
4- Ganvi^r.  ok.  l^oiY'\hr.(Kasllaok.peär)Aei}U 
baka.  an.  stain.  ok.  ÜU\  sin  faj^ur.  Butair.  jlin. 
^isi.  Gu|».  {alss  r)altubr.  bafi. .  jj^ina«  sial.  ok« 
ta.  var.  Loker  pirimstafr.  ok.  Fir.  sunutahr« 
ok  enhando. 

1702*  —  Dersammastädes.  N.  /w.  1. 70.  H.3x^T)]  o 
Siblaif.  ok.  Jakaupr.  af.  Flintvik.  ^air.  Utu» 
gira.    mik.  üfir.  Svin.  faj^ur  sin..  Sku  ok  |K)tr« 

-   ok.  T..  — r  ..ir -^    • 

1703. . —  Dersammasiädes. .  N.  ni.  1. 70.  H.  3x']]  o 
+  Bodraifr  (Sitraifr?):  i:  Fiintvikr  bad:  lit: 
mik:  gera:  üfir:  sin;  ...  J^k^up^.Gu]^:  naj^il 
hap«:  siai:  ]^a:  var^  tJ^:*.  priro:  ^tafr:  ok: 
{»os:  sunutahr:  ban:  do. 

170*  ~  I  Lädeiro  kyrka.        x  JL  3.  M-  3. 
sKu]^:    napi   I<likulasa:    sial:   ok:    Boliau^r, 


—  8o  — 


sial:  ol:  Ro^laii|>ttr;  sial:    fotulfr:  liükiara: 

stain : 
1705»  -^   Dersammastädes,  M.  3. 

Kuf»:   na^i:   Nih/ar:   shil:  sum:  I kira: 

fi«.  j^useoe:  keDhin:  tu:  hundraar:  varut  af; 

Adami:  ok:  til:  ...  {Kupsl)  bur^:  etusentzar: 

ok:  JE^i'u:  huD|>ra{>:  ar:  okt  fimtibi:  ar:   var: 

af:  aus:  bürp:  auk:  ...  {tisn?)l  tauBin: 
1706-  —  Dersammastddesj  i  choret,  073.  [  •.. 

^'Dels  skyld  af  bänkar^  deis  utptanad:* 
i7(f7'  —  Dersammastädes,     N.  m.  i-  6a. 

Bi^ir:    furi:    BottikABaa:    siael:   i   Vik:    sum: 

baer:  hvilts: 
1708.  —  pa  kyrkof&rden.     N.  m.  i.  63. 

Bipir:  i^rar:   bunir:  firir:   Botutfs:  smis:  ok 

Ol..  —  ...  siin:  lit:  mik:  gera. 
1709»  —  Dersammastädes,     N.  m.  i.  63. 

Bi|>in  Kos:  fari:    Butei^a:    siael:    af:    Bierbi: 

sum:  bfser:  hvilis. 
1710«  —  Dersammastädes,     N.  m.  i.  63.  H.  3x 

•f  Bi|tn:   6ri:    BotuI    (Botviu?):    surn!    aik}>i: 

Botvipa :  Bara :  i  Skabti • .  —  (i  rino  pä  stenen). 
1711'  —  Dersammastädes,  N.  m,  i.  63.  H.  3.  M.  3. 

Bonden^  Olafr:  i:  Agbnabo:  ligr:  biet*:  ud-> 

tir:  Hau:  ta:  mik. 

1712.  —  Seivi  kjrrka.  M.  3. 
Bij^in  firi  Ouiufar  sial.* 

1713.  —  Othems  kyrka.  N.  m.  i.  76.  H.  4.  M.  3. 
+  |:  r  bi]^in:  Kos:  furi:  Markitui  sial:  af: 
Otaim:  a  mik. 

1714.. —  P&  kyrko^ärden.  N.  m.  i.  76.  (H.  3.) 
+  |:  r  blBln:  fiiri:  HäJvars:  isial:  bontans:  i; 
^bnabo  •  sum:  ieav  •  untir:  vflas. 

1715«  —  Dersammastädes*  N.m.  i.  76.  (H  3.)"  M.  3.- 
+  Bij^in:  firi:  Linata:  siai:  i:  Filum. 

1716«  —  Dersammastädes.  N.  m,  i.  76.  (H.  3.)  M.  3. 
+  Bi^iD  Kos  furi  Nfkulas  sial  af  Keitu  sum 
er  vilis  uti  (oz  si^m  her  viiis  unti). 

1717.  Dersammastädes.  N.  i».  i.  76.  ... 

1718«  Lummetunds  tin^j  Tingsiäde  kyrka,   M.  3. 

'  ...  —  ..in:  auk:  Hra:  {>aira:  v,;i  säil:  ok  ••• 
sina:  Fa^ur:  lit  ...  — 

1719*  —  Dersammastädes,    N.  m.  3.  116.    * 

1720.  —  Martebo.  N.  m,  2.  127.  H.  3. 
Hiar:   hVffis:  Raneulfr:  Soiaval  ...  svärläslig, 

1721.  ßro  ting^  Bro  kyrka,  H.m,  a.  129.  (H.3»)  M.3. 
+  Bi^in:  ßiri:  olfs  (Tufas?):  siai:  Jubsarfa: 
e:  EtliTiki:  sum:  bei*:  ligr:  bans:  lokia:  Bnt- 
iau]^:  bufi  a  ...  p..  o^:  i:  a]to:bium:  litr: 
staiDint  baka  j^ina.- 

1722.  —  Fohle  f^rkog&rd.      H.ijx  ]  ... 

+  ^*.  5«F-.  •••  mi:''baD;  8.;  n:  abiar..  ahtirar: 
gar..  —  ...  s:  rikupL 

Ett  ahcbrade  {?)^  ttt  vis  cch  en  kapp  fecA« 

nade» 


1723t  —  Dersammastädes,         L.  1713.  g. ... 
Utplähad  (bägge  tillhora  Tatlbo  hemman), 

1724-  Bäis  tingj  Heihherns  kyrka*  H.  2.  ^ 
+  :Gresu8:  ^Krist:  na^S:  Halm:  sial:  ukagta: 
busfraua:  Angva:  svstir:  ...  busl..  —.  ...  bar 
ver  ...  ..vir:  Bibiu:  Pateoostr:  firi:  Ralvia: 
siaI:Magisir:  Gefi:  kei*^i:  mik:  Bot?i^r:sari^r: 
Jit:  gera:  hvalf —  ...  — 
I  korsetf  Sib^a^:  b..ans:  busfrüi:  sus..  ^ 

1725.  —  pO'  kyrkogarden,  H.  3x  0 
>ft  Gairvatr.  af.  ^or^rbü:  bvilir.  biar.  oL 
bans.    busfrj0ria.  Bu{»iau^.    gerj>c   mik.  ok.  bi- 

!^ir.  firi.  |>aira«  Pati*  uüstu.    |>essum.   iaa  arfo. 
ito.  ofia.  vara]^u.  ^et  sum.  ^autn.aruoa. 

1726.  —  Dersammastädes,  H.  3. 
Hh  Nikulas.  Rinke,  a  mik. 

1727-  —  Dersammastädes,  H.  3.  \ 

Hh  Hebvaltr:  KvIüb:  biar:  af:  Su|>rbü:  sum: 
|>aira:  faf^ur:  var:  ...  mik.  lit u.  gera.  Ma..rs. 
ok.  Jakaups.  ok.  Botvi^ir. 

Runorna  ritadepä  kanten  afen  skbld;  HsKU 

den  ett  kors, 

1728.  —  Dersammastädes.  H.  3. 

.  +  Juan:  Jakaups:  arfi:  bvilis:  biar:  ..•  — 
Ristningen  pa  en  likadan  sköld, 

1729,  1730.  Dersammastädes,  H.  3.  ]]  ... 
■'■'iz.-ne  alldeles  fbrderfvad^ 

1731.  —  fValstena  kyrka.  N,m.  1.78.  U,^  + 
+  Sibfribr:  i:  Alfini:  b't:  gera:  stain:  hisan: 
üfir:  Bütbij^i:  totür:  sina:  og:  üfir:  Aulaift 
af:  JSottini:  i  Nor|»rgar]^um : 

Runorna  ristadt  pa  en  sköldrand  omkri9% 

ett  kors, 

Derutomkring   vi4  kanten  af  stenen,  med 

munkstil,- 

Airiffo«  DNjJ   M^J  ccc^J  xxvi**5  oaiEaTin'*  aot* 
#•        ••        %••  ••• 

LEWS«  BOTBLIGIffJS*  QTE*  IH«  HOBDGAEDÜM«  ST* 
riLIA*  SIGFBIOI«  QTOBUM«  AVIMB^  BEQTIBSCiaT« 
Ui\   PACB.  '  *  '»     , 

1732*.  —  Dersammastädes:  H.  4*  L..  XXXII. 
+  Olafr:  Bingil:  lii:  gera:  mik:  üfir:  Hera 
Petr. 

En  rad  runorj  och  derutomkring  vid  kMHr 

ten  med  munkstiL* 
Aimo*  DO*  M^J  ccc^l  iPl  obtit!  dotJ  petbi»: 

CYBATYS*     BCGL&STB*     JN«      W^LGU^BIT*     DICTVS» 

bingil*  de«  gaütbm*  gvitjs«  Jl^ima*  9vt\  cua; 
tpo  (o:  Gbristo)!      *  *  •        ? 

Pa  faltet  af  steHjen  en  preH  teeknad, 
1733-  —  pO'  kyrkogarden^  H.  4- 

...  lit:  gaera:  ttin:  üfir:  Uia:  fa%r:bo..f».  ••• 
1734*  Lina  ting,  Gothem.     If.  m.  a.  i55. 
En  stör  sten  med  kors  och   cirkel,  samt:  1» 
läng  svärläelig  inskrifu 

1735. 


8r 


1735-  — ^  XhrUnda  kyrka.      ^  u     H.  4x  '  + 

Jakaiipr.  ok.  Bolein. '  J^tii.  gara;  jj^ioa.  Vsten. 
e])tir-a.  Ai-vi^.  ^n.  San.  >  '} 

•  •     ristadt   midi    uppäi    stenen    i   a.'ne   rader j 

h'^iiea' öfverst  siuta,  i  eit  kors.  '  ' 

>fi  FoJkar:  i:-.Austtfrbü:  y  hanr  iait:  gera: 
migr  dwir:  sine  »un::  BuhllaXi^?  Gesus: 
Kr&tils:  X'  n«]^e^7  irafis:  ^ial:  ok:  iEiUum: 
KrismtiTi;  siaJutti»  Amen*:  Amen:' 

Ser^^iidt  pt^iHfgt  korSj  med  en-  stör  Wr- 
kellf&ge  'Offiqifvet  ach  smä  kors^  i  vinkiarne. 
A    inskrißsraden    Uro  i  hörnen    af  stenen 
smd  prjrM'ga  vkorsj  hariUmärkte  med  X 
1737.  —  Gammelgarns  kyrka.     N.  /il.  x  f56. 
-f   Giftos:  Krist:  naBi:  Halvia:  sial:  bir:  bi- 
^r:  Patnostr:  firC  Hai  via:  sial. 
173&  Hailatingj  hangle  aitarehord. 

■  N.  m.  a.  iSg.  H.  9,  4  M.  3. 
—  n:  ro  var  .•.  —  ...  sial:  Pegiafegia:  Au|»*. 
vatr:  gci*^i:  j^ita:  bvaJf:  GeirvaJr:  i:  Veski« 
:  Di:  ris..  ..    -~ 

jfr  en  afkaniadj  i  ena  dndan  smaiare  graftten, 

1739.  —  ^«'^  kyrküj  vid  altärel.  H.  4.  M.  3. 
»{<  Hier:  hvilis:  Hera:  Joan:  Aaj^ars:  sod:  i: 
AtlTgabo:  Bl 

üunorna  serdelei  omsorgs/ulii  huggne^  staf-' 
vtmne  lika  Latinska  Üncialer^  vida  och 
tvärt  a/huggfie  vid  ända/^ne. 

1740.  —  ^Vishy,  stad.  N.  m.  «.  7.  (K.  a.  aao.) 
— <-  •••  Alfa  hanara^orok  ...  -i*»  •••  Bi^im.  fu* 
ri iai.    Sceiti ' Botvi^  Kt  fira  i..     ' 

1741-  Stenkumla  ting,  Atiingbo.        Mi  3.      :  f 
:  J/tian^:  An^ralu:  eokra:  Etllks:  hoo:  hTalf: 
Ibt  kiapa:  ubprism:' mio:*  Boslaant  ]ok«    kiD 
.  ba^:  lait:  bi|»ia  fiii*i:  hdos:  siah 
yedät  sta^UriUet  a/  korsetV 
Xakaubr:  kier^i:  stain:  Ormas:  arfi. 
1742*  Banda  timgj  Tofie  fyrkogärd. 

<H.  2«)  M.  a.  60.  o 
4-Fti^b.  ok.  AlvUlta.  6k;Rof>ai^ft.  Uta«  kitea. 
ataiii.  hvalf.  j^is..  eftiA.  RoBurm.  fa^..  ..«  — 

.•siD.  BiJ^i sxaL  haos.  SSktust  Bartofflneus 

irni  miskoDaas^^ia/ .;.«'Ufjn&  aken:  (o:  aa^ii). 
Helgonet  och  desg  dfrkart  teeknade. 
(Pä  ßdttt  fnun/Sr  Helgonei   loses  H.  9. 
iaitid  tunar.) 
1743«  Oangifvei  stalle.,  M.  9«  a^  o 

•  Hk  Ku^  •••  -—  «•ma..ar:  k:  ..an  nioDear:bo-> 
Uhifr:  .*ft.»t  fr«.  —  ..uts..  ••k:i:pr  Derefker 

'  (me yett  elier  ett  par  0rd  med  mycket 

uipUnäd  mmnksiiL    '    ■ 
1744>  MüMUrhy  fyrk^ftrd^  {lästig).  N«o.^(. 


1745*  Dersammastades.  N«  0.^291.  4*4 

1746*  --*-  Sanda  k^rkogärd.  ^   ü.  o.  290. 

"ßotaider  i  Boligaby  lit  diona  slain  gera  iftir 
Olaf  fadur  sin  äcc.  Bidin  firif  Olaafs  sali 
i  Boligaby.-  Gud  giß  saili  din  &c.f' 

1747*  Seide  ting,  fVäte  kyrka.       H.  2.  M.  3. 

•.if»r:  Botulfs:  moj^ir:    af:    VestrC    Hvetium: 
<foke  Botai^r:  bans:  huafroia:  oiöntvaa:  austir: 
af:  Bigaim:  hanX  var:  sum;  |>ita:  ••• >     . 

1748*  Dersammastades.  M.  3. 

•f  Hustru:  Karrud  e reo:  i:  Meloo:  bpn: 

•   lit:*baga:  tisao:  stain:  ufir:  sin:  bon^a: 

1749.  —  Heide  kyrkogärd.  H.  ax..  + 
+  Hier:  ligr:  Gairvaltr:  i:  Biibi:  ok:  bans; 
bus:frova: 

Ristningen  pä  en  cirkel  kring  kotset.       \,  \ 

1750.  —  Dersammastades.  H.i.a/      .    1   » 
X  Bedin.    furre.    Petars:.' sial:    kaapArfa    Han: 

to:  siou  natum:  efder:   nü:  ta  vart»  ^:  ok: 
•  p:  prim:  i:  fiurtandx>:  rado.  ... 

1751.  —  Klinte  kyrka.     .     H.  2.  M   3. 

Mib  nahum  Gius.'  Boj^valdr:  af:  Huldangium 
baJr:  giafit:  ...  —  ..ta:.  tail:  fiiri:  sin:  anai;:: 
ok:  sin:  faj^ur:  sial:  ok:  Alvas:  sial:; 

1752.  —  pä  kyrkogärden.      H.  a.  M.  3.  ]  ... 

+  Gisus:  Kristus:  na^i:  Botvi^a:.sial:  ki/f«; 
Valium:  ... ' 

1753.  —  Dersammastades. 
:  +  JiMMi: 

Des:    Bi^ii 
]^aira:  s..   —  ... 
1754)  1755»  —  Dersammastades.        H«^  a.  ... 

1756.  —  Fröjels  kyrka.  M.  3, 

+  Olif: litu:  kiara:  stain:  j^ana:  ufir:; 

:  sifi;    son:    Butai/u  *..  *—  •..  mo|iur:.  Euj^vi: 

isitirai  isil  urX  firirt  ^aira:  sal..  {y^sia^ 

lumj)  .-.  — 

1757.  —  pä  kyrkogärden.  H.  a,  ]  ...  , 
— bi^fr:  fiiri:  ]^eira:  sialuto:  — 

1758.  Garde  ting^  Garde  kyrka,       H.  31  ]  ... 

1759.  —  pä  kyrkogärden.    .M.  3.  (H.  3.)    ' 
OJafer:  Robbenn:  arva.  och  ett  bomdrke. 

1760— 1762*  —  Dersamnagstädes.        H.  3.  ... 
3  eller  4  oläsliga  runstenar  nämnde. 

ITW.  —  fye  J^rka^  i  choret. 

W.45iH.3x  »L  3.  -J. 
-I-  Jakaupr.  i.  Litelronum.  ban.  liJL  giara.  ^ia- 
Da.  stain.  üfir.  faj^iir.  sin.  Olaf.  ok.  broüpar. 
«Da.  Liknvib.  ok.  SirooD.  BiBim.  für.  taim. 
ok.  alium.  l^risaum.  sialum*  0)u  ta.  var  li^it. 
.  «f.  Gus.  bir^.  furtaii.  bundra]^.  ar*  ok.  aioo. 
ari*  DHDna.  ]^en.  V.  tibi.  ar. .ok,  i»^a.  «ri. 
primaj^L  }^.  ok.  f^.  sunulahr.  i.  ^  rapii.   - 

.    .  ai 


imm:  ...  -  ^  ; 

*  —  Dersanunastädes.  H.Ja.         1 

JiMMi:  smidrinn:  GanviBa:  arwa:  vi{>r:  Ripa: 
s:   BiBin:   bün:   ok:    Pater:    NosUu: /m'i: 


n 


—     te 

1764.  ^  pi  kyrkaftirden.        H.  3«  M.  3. 

»fi  j^iona.  sten:  po:  lit  busfru.  Ru^W.  geara, 
üfir.  sin.  bonda.  Jakob,  i  Maoagaraum.  lum, 
skutin.  var^.  iheL  mv^  en.  bärsu.  8UD.afyis- 
borh.  j^a.  er.  Kunuog.  Erik.  vai*.  bu  stollab.  pa* 
]bi.  for^'  nemda«  siod.  £n.  ]^a.  var.  ü^l  af. 
Ous.  bür^.  fitirtaD.  buntrej^  ai*.  ok.  ainu.  ai*L 
minoa.  eni  fenti^i.  ar.  B^nim.  ^et  at.  Go^. ' 
'  na^t.  han^  siaJ«  ok.  allum«  Krisatton.  iiaiuiii. 
ArocD. 

1765«  *-*-  Detsatnmastädes*  M.  S. 

Kairvalt«;  i.  Liium.  bao   lil.  kera.  bvalf.  ^tta. 
ufir  ...  —  ...  kir.  bau.  Kairvat.^i.  u  Ltioon. 

1766-  —  Dersammasiädes*  M.  S. 

fiotolfr:  Megensarfa.  lit.  kiara.  slain*  bisian. 

1767«  —  DersammaftMdes.  H.  3.  — 

1768*  Fardheffis  tingj  Lojstu  kyrkogird,  -H.  a«  ••• 

1769.  —  Lefvede  krrka.  M.  a.  33.        ] 

—  moj^ur  ofaihrÜ  — 

1770-  —  pä  kyrkogärdert,      M.  a.  3&  ...  o 

...  —  ..fir«  frilui..  obar  ««•  «^.  kair^uiJb*' 
..Ir  kuj>  ...  — 

1771.  HabUnge  tine,  Eista.        W.  453. 

Botvar]^r  i  Snopu  bao  lit  jiiaa»  ^aa  ftan 
üfir  sina  busA*oiii  Botai^u  tiJ  asta. 

1772«  —  viirf  iyrkodorrwu    M.  a.  M.  3.  .«.  3 

1773.  —  Sproge  kyrkogdrd.  M.  3»  •{•) 

4-  Bo/vi^r;  i:  Sia^u:  fit:  giara:  hTalf:  nfir: 
sin:  fajnir:  ok;  roofNir:  ...  Gu^:  j^aira:  siai: 
eliba:  sum:  hiart  bviUs:  imtcr  + 

AuBvahr:  Kau/i:  giar]^i:  hvalf 

Aorsei  med  omsorg  gfordt/  Eit  kiofverbUd 
i  hvardera  vinkeliu 

1774^  DersuniHMsi&des.  M.  3«  + 

Aii*iki*:4it:{iara:  stan:  ufir:  lüu: kanturi  tipigi 


Stenen  är  smaiare  mot  ena  andan'. 
1775«  Dersammastädes.  M.  3x  .{- 

>fi  RM{»Yi]^r:  a   Burb:   lit:  giara:  staio:   ufir: 

sin  laBiir:  Botulf:  a  Burh. 

Najbi  iCn|>  ...  ^aira:  sial:    aftra:    sum:    hiar^ 

hvflas:  uiilir:  ßi^in:  Batar  noster: ...  ^aira:  ai^ 

al:  sum  {hier  hvilis) 

Kors   med   kibfverblad  i  homen  tethmdL 
1776*  Dersammastädet.  M*  3x  ...         o 

...  —  ..u:    lit:   giara:   stan:   »..   :ufii*-4   n$V 

-baro   ..«  ...   Ku|i:   ^ira:   sial:    akra:   sum: 

hiar:  hvilas. 
1777.  —  Siüe  fyrka^        W.  454.  H.  a. 
'  -t- Fairgair:  lit:  niiik:  giara:  üfcr:  sin   fa^ur: 

tik:  mo^or:  Botfrir:  ek:  Bo^i:  ok  Au^vatr: 

ok  niik   4«  Kistr:   Maiu:   «id:   aaf^i:   aluai; 

falear:  bvilas:  unir:  alum:  Krisnum:  siahlm. 
177B.  ß^r$ammasiades  i  väfgen*     W*  4''4« 

Bi^bio  iUri  Botvijj^  seal  KaDgvals  arva. 


1779.  —  Hablingbo  fyrhu     BL  «•  M.  x  3a  ... 
Vid  kanten  pd  Uenen^ 

4-  paun:  litu:  giara:  j^ina:  stan:  üfir:  (nun) 
...  .«(HK  Ut:  orar:  büai:   ok:   Pater:  ooster: 
ok:  Afi:- Maria:  Rotfosar:  sial:  lil:  goba:  + 
'    saknas  hos  M«  a,  tom  Kar,'  inff*.a:  boJf:  li..r 
kvilkei  ater  saknas  hos  H.  a*) 
/  en  cirkel  midt  pi  stenen.» 
4*  Go|>r:   sial:   temi  ...  boU.  :..arbu:  ^: 
4UIb:  bi^r:  Airir:  baoam:   ^  oiautir:  ba]^: 
bini:  büna:  Katria:  ok:  Botvi:  ok:  Nikiilaai:. 
(Hh..^r:   ...   .«•    akbu:    jbin:   i   snia:   bi^: 
furir..    niatia..n;    baj^r    mos:   büa:    at..i: 
B..tv]tt«.  M,  a.) 

1780.  BemsS  ting,  oc&  fyrkogärd.  H.i.M.3. 
+  Bololf:  Kaimisarfa:  lit:  kiara:  bina:  Mav: 
ofir:  Rutaitu  (Butaitü?):  af  Hab:bibü:  ot:  tä 
Aukarsarfa:  E:  taun:  iak:  vor:  skrifa^:  ta 
var:  Habal:  suBudah:r.  aoCri^MiBr:  primstafr  ii 
toj/le:  rmdo  i  fafluju:  Bitar:  Aukarsarfa:  h..A 
(biuk?  ban  skref?):  mik:  Amen.     Bomärke. 

1781.  Grötiinge  iing,  Ha/dheme  J^rka.    M.  3. 
+  aVopk:  liat:  kira  ...  —  ..nabu:  ^d:  «mb: 
bilift:  furir:  imiaoa:  stio:'Batir:itostr:biina: 
atbik:  Botvi|pv:  Muli:  ... 

1782.  «—  pa  kyrkogarden.    H.  a«  M.  a.  H.  3. 
•f  Katrin:    Westir:    korta:    lit:    kira:    ÜDait 
staio:  üwir:  sina:  au>dur:    Biii?iu^   Sitoihks: 

1783.  Ders4^mmasiädes,  N.  chorei.    H.  an  ]] 

—  ..Klip  napiz  iiaoar:  sial:  j^««  ...  ro  •••  * 
...  fiiri  ...  — 

1784.  Dersammastades^  ä«  iQrrkmn^     M»  3.  ... 
*'En  runsien,  hvarpä  UoU  a  mrd  äroldshara/* 

1785.  —  Grotiingo  fyrka.  Kum  lLa.53.  ILl. 
Katrin:  Joans:  bu^fitra:  i  Stanlra  boa:  lit: 
giara:  bioa:  stain:  üfir:  nM>^r:  sinatBotiaiH 
bu:  Jakubs:  kumii  5tb:laihs:.  arfa^  jK^* 
firi:  biliar  [11%,  fairai*  JK  3»):  fliai;:  Vater: 
noster. 

1786-  Dersammast'dde$0  lA  muren.  H.  a.  ML  l]f 

—  ..^otai{>i:  bosfriu:  sina:  iakus:  burn:  uk: 
▼itabtfrhum:  Var:  b^ra:  aa]^:  fttira:  :siil: 
altra:  mi 

Pd  korseU  stamträd4 
Oli:  hiak:  vaoir:  j^isar:  (tcaim:  wuakt 
1787,  1788.  —  J^äs  J^ka.       &.  a..  .•. 

*'Strax  inom  ^j^rkod&rrfin.  amcysten^r  med 

sdaf  tramp  utnötte  runor,  attiniethakord 

künde  med  sakerhet  Vuas/* 

178».  —  pd  kyrkogdrdrtL        H.a.  M.  3j      +  + 

Ruj^ul:  af:  Ropum:  Uebvij^:  bur|;a:  iCaag* 

nasta^u0ic   kam  tiit  i^^ra;   stata:   uvjr:  ifa^ 

busbonda:  Botulf:  ok:  QiaO  asavsnaji^  ürt. 

|Hiica  siahiu):  \  ,.•....:.    . 

179a  —  Fide  fy^rkagdrd.  H.  a.  ... 


/ 


—  83  ~ 


1791.  Hobori$  Ung^  Öf€  fy^rkm. 

(H-  a«  L.  XCrX.)  M.  a«  AL  3.  (+) 
Jakaups:  sÜDir:  a  Burh:  iitii  kiara:  (slaiQ?) ... 
laj^r:  sen:  ok:  bru^r:  aen:  hei*a:  Jakuss. 
sum:  Uia:  kirkiu:  Uli:  Miol^u^vioni:  bilio: 
.filri:  ^ira:  sialuin:  HahvaJUi  aJi:  sünirj^ir: 
hvilas:  biar:  «uolir:  OJi:  Juli*  (H,  2.  Eufiar 
JH.  X  Auj^ir  ßf.  3.):  kiarj^i:  niik  + 

1792*  Dersammastades.  M.  3.  5o.     ...    o 

Hiar:  hvilis:   iionV:  ..on  iuhi..:  iovu:    Bi^io: 

ah.   tdrirl    or    herra    vaih:   ha^n..    sial 

•••  kiara:  jj^la  •.!.•  bioaiT  —  — 

1793-  DersammastUdes,        H.  3.  M.  a«  aa.    ] 
Hh  kani:  it  ok..o  steo  •••  — 

1794— 1799*  Dersummastädes  pä  fyrkmfirdtu* 
W.  o.  aSa.  H.  a.  ]]] 

1000.  —  Presigärds /orsiuga*    M.  a.  ai. 

—  ubs  b  pari  — 

1801.  —  Hamra  kyrka,  H.  a.  M.  a.  a3.  ]]  (f) 

Ifikurs  (Nikulas?):  let:  kiara :  staio :  üfir :  Aup- 

valt:  sin:  fa|»ur  Ao../iaubr..  ^ii*:  ok  sina  suni 

o..  ——  •*•  iuri  ...  — 
UBflß*  BersammaHädes.       (H.a«)  SL  a.  »4.     +) 

>i«  Bilr:  litl  koara:  atao:  ..na:  üfir:  ^uiaij^u: 

ok:  .„  —  ,.,  ..fiur  .♦.  —  •••  r..rf  (p;  u§?)i 

Y^l  prioMt.. 

Pafdliet  af  sienem 

ritu  o:  i:  ta  runi  (a:  ra/?iiiii7):  Jbi^n:  buDir^ — 
1803-  Dersammastädes.  M.  a.  3f.  1     f) 

Jokoubar:  •••  kira:  staio:  bi^in:  bünir:aTla... 

Iiirir  seaiu i^fiar:  ok,.  •.£:  kiera:  stai/t 

Pä  cirkelkagen  a  korset,- 

••.  —  •••  fbk«.  (a:  ..mniM?)  likum.  buivitikta. 

in  ...  — 
1804^  Dersammastädes*  (H.  a.)  M.  a.  37.  M.  3.  ]  o 

—  ..in;  lit.Jo:  kiara:  cfter:  «..:fa^ur:8iQ  ... 
ko^;  ...:  ..inni:  Bi^r  ...  •— 

1805— 1B(M.  Dersammastädes.  H.  a.  ... 

'^bedröfliga  lemhingar  voro  1>U  af  4  ä  5  st. 
men  ef  vUrde  att  pdse^  sasom  knappt  ett  «fi« 
da  ord  künde  utktas.''* 

1809.  JVambÜn^ho  'fyrkoßärd.        H.  a. 

-f  Juan;  i  Nora:  lit:  giara:  j^ibaa:  st.,  iftr: 
atna:  iQoj^ur:  Hai  vi. 

1810.  Dersammastädes,  H.  a. 

...  —  ..tk:  ok:.  BotaiiAr:  lit:  g^r^i  stain: 
hinna:  üvir:  Sigfri^::  ok:  Bo^j^fri^:  i:  Oiboi: 


^  fa^jr:  aioai  bvw:  ftmi  hnlkt  Ibftj^r:  Bi|ipit 

fiiri:  jiaiin. 
1811*  Dersammastädes,  H*  su  IL  a.  1  ... 

.,.  :k o*.  .,^.0^n^  r:  .raka*.  «^ubs  af.. 

...  bi{^r:  a.. 
1812—1816.  Dersammastädes.    N.  ow  a55.  ]  ... 

1817.  —  Sundre  kyrka.  H.  a.  55.  M.  3.  ]  o 
+  Roj^alfr:  lit:  giara:  staia:  Qk:  skira:  ufirr 
Rofio:  bi*ojbor  sio. 

BhmveA  med  ett  iefon  oeh  en/bgeiiUck* 
ning  pä  faltet  af  stenen. 

1818.  —  pa  kyrkogärden.    M.  a.  5^.  M.  3.    1 
Biapr:  Marpii  Utx  kiaral  j^inna:  sj^n:  ühr: 
sina:  kuno:  ok:  sin:  barn: 

1819.  Dersammastädes.  M.  a.  a&  ] 
—  •.garBum:    lit:   geara:   mik:    üfir.;    uw} 
..ur:  vok..iai  Haldiau^u:  ok  vär:  sum:  lia^ 

•    für:  furri;  henna..  — ^ 

1820»  1821.  Dersammastädes^  H.  a. 

2.'ne  stenar  alldeUs  forderfvade  och  runor^ 
'    na  oiäsligO.''' 


Bleking. 

1822.  Östrä  harad,  Lösens  llr^rka.    N.  i.  aR  + 
Avo  f  iri  Mcccxi  a  siomi  lot  göra  {lini  sMan 
..iok  a..]^u  sin  au..s  iofoit  Rurkraia^^r. . 
Runorna  ty-diiga^  man   meningen  svär^  att 
MUleta,   ätminstone  är  de  forut  gjorAa  (N.  S 
a8.  K.  b,  a3o.)  tolkningarne  icke  iämpltga. 
1823*  —  pi  kyrkogärden.    W«  an.  N.  iL  3o.  o 
Atmar:  ok  RainmOt. 
ütgSr  heia  inskriften  vid  bredare   ändan 
af  stenen. 


Skflne. 


1824.  Ingelstads  härad,  ffofy.  W/iSou  o 
Aniroä:  faoiiili:  tui:  baenasdikti :  taskum:  sios 
finae:  raekviskat:  in:  pas«:  Amen. 

1825.  Luggudde  häradj  Allerum,  W.  176.  o 
H«r:  ligr:  Hiidiilf:  Svin:  siin:  unnj^r:  Av«:  Ma- 
ria: kiratia:  j^oiinuf:  jtaekum:  h«napiikta:  |u:^ 
in:  niuli;Bribu$:  »t:  baenaej^iktus:  fruktus:  voNi^ 
tris:  tui:  Ani«n. 


NORRIGE. 


Christians  amt 

1826.  BiuUand,  Grans  socken,  Nicolai  ehorgolf. 

W.  47«- 


...  ..ikkam  «  ;Sir  kiiiin«r^  floü  J5lW*tt;3|on  « 
▼oniu  X  sini  x  innar:  ii:tar:  |mui:  >f  ttoar:  i 
altrar:  Kup:  sinar:  ioar:  Kitla  Kirbo  isris^- 
f  i  i  nis  rL 


84  - 


1827.  —  fVaidert,  Skraiewold.    W.  SÄ 
Her   hvilir  JRVxu  R«is  totr.  Arti]^  haennar  sec 
Kiemoft]^  meso  aflan. 

Ristadt  pl  kUdßäarne  a  en  Mdj   skuren 
i  irdtiljorna» 


Bradsbergs  a'mt. 
1828-  Hi^fdeilagen^  Byglands  prestgird* 


IC  Ku]^  iiialbi  sil  MaAoiltar. 


495. 


.  Buskeruds  amt. 

1829*  Ringerike,  J!V:  Hougs  Pastorat,  Tandb^g. 

Z.  IV.  320. 
''Her  hvilir  GufK)rinr  Eileifi  b{orinn?)  litla  gagn- 
daga  dagr  er  artid  hans/' 


Stavanger  amt. 

1830.  Jedderen,  Fleckfififird      W.  5oa. 
Gunr  •  Rifas  •  sunt  ligr:  her. 


&  Throndh^m«  amt« 
1831*  .Sirindens  socken,  Skrqtvotds  färd*  &»  f 


...  hvilir  fkikier!  'ik«ggi  •••  theo.. 

pd  ena  ändan  üf  sienen  och  derunder  med 

munkstil.' 
hiB  hvrLiA. BYNiLom  •  evdeida:  vp,,Mvtt  n.Jjutm 
FHET  geiralda:  6uk:  Bis:  •fA|>er*    heiniHhifo 
(iSs  kerk   mikh  xiierligare  hos  *S.  5.     )  (da 
sista  med  runor).' 


S.  Bergenhus  amt. 

1832.  ytter  sogn,  Hopperstad.  Vif,  462*  S.^.  84«.]] 
+  Ko|»:  Trotin:  hialbi;  salo  +  Katila  4« 

Skriften  diagonaU  öfver  stenen. 

1833.  Dersammasiädes.     W.  463.  S.  i.  84o.  ]] 
+  Haer:  hvilir:  un^ir:  Arnfin^r:  Javartsrwo. 

Skriften  vid  iredare  ändan  af  sienen* 


N.  Bergenhus  amt. 
1834.  Inderon,  Stod.  W.  5m. 


+) 


:Haer:  hvilr:  Sira:  fl^metter:  presters  fa' 
Mariu:  Aaeinir:  folias  auk:  Roli:  akku:  BiW* 
pater:  noster:  firrit  sial:  faaosi 

Pd  serskild  rad  ytterst  vid  smalare  ändäit 

af  sten. 
Porsstein  ger]^  mik. 


DANMARK. 


Fyen. 

1835.  Bregninge.  X.  1.  a5 

-I-  Svaen:  Sac«r  suaeo:  ligaer  hae  uo] 

.    tiakae/tt  ristae  maek :  inestaer :  ßo  kuoi*] 


t  Ha^lkae 
e:  mik:; 


.  Jatland. 


1836*,  ,^rhus  Stift  och  stad'skyrka,  anforde 

•  W.  277.    ... 

1837.  Sal  härad,  Giesingholm,      W.  386. 
Pva^  •  ga^i  •  oalf  •  öfa  •  ^oria  •  Abi  •  sud« 
lakhar  «^.  ../tiis  •      Bi^ar  •  Mari  •  nal^hi  • 
a51l  •  Nikolaus  •  Kaasiioar  ji  rus: 
(o:  Kaasunar  a  rus?  9:  ärhus,) 
En  iiskop,  samt  derunder  ttt  Umb  och  M 
tors  tecknadt* 


1838.  Tye  haraä,' GieÜerstoe      W.  adJ. 
En  grinsten,  af  hvars   ristning   öloit 
runor  «.o^u^,.  och  ..njerul»..  synas, 

1839*  Jaulte  harad,  FeuUnge  f(yrkogard. 

w.  44^1. 

Pasbiriük:    Lank^    smnj:     kub]^:     ia: 

jr^kiskens.    {ox    Pasbirn,  {Asbirn?)    hie 

sum  cumulatus  in  Christo  requiesceris,) 

1840*  -dndst  haradj  Famdrups  kyrkodorr. 

W.  444- 

.  Haera:  .Likasrj^r:  stmn  iEbbis  suiu 

Skrißen  i  2  rader  vid  ena  ändan  tf  üe" 
nen. 


nafTä 


kristi: 
Lanf 


Sdiles- 


—  85  — 


Schlesyig. 


1841.  Biolderup. 
•  ••  likr  hir. 


J.  A. 


Fid  Emmervad  uppiagef  J.  A,  c£^/t  /ortu 
If.'O  iS3g.  anfSrde  sten  med  inskrift.' 
Hainilfa« 


ISLAND. 


Söder  amtet 

1842.  ^.  Skapteßelds  syssel^  Nupstad.  Z-  IV.  355. 
Her  hviJer  Biörn. 


1847*  Dersanwiastades. 
Her  hvilir  Unneir. 


z.  IV.  349. 


Vester  amtet« 
1843   JUyre  sysseh  p&  Borgs  ^yrkogard. 

z.  iv.  i$i. 

Her  liggr  hälr  Kiartan 

F^ck  (hUut?)  kif  af  sari  deydi. 

1844.  —  ffvams  kyrkogärd.        Z.  IV.  347. 
Her  hvilir  S«muiidr  Gamia  son. 

1845*  Snee/jeldsnes  syssel,  ffallbiarnar  eyru 

z.  IV.  347. 

Her  hvilir  Fridgerj^iu*  Gunndrs  doltir  ok  bid 
firir  Hier  — 
1846.  Dersamniasiüdes.  Z.  IV.  348. 

Her   hvilir  Marfreda  Feirm..  —  (o;  Margre« 
ta  Qftxvmunds  doitirl) 


Nord-  och  Öster-Amtet. 

1848.  Hunevatids  Sysselj  Hoskuldsstade,  Z.353. 
Her  hvilir  Sira  Marteion  prestr. 

1849*  Öeffords  Syssel,  vid  Modtavalla  kloster. 

Zu  IV.  35o.  ..., 
Har  hmfi  2.*ne,  olika  inskri/ler* 

1850*  —  JUunkaivärdkiosUrskyrkogard.  Z.  35o. 
Her  hvilir  Vigdis  Arnadottir.  Gud  fridi  hennar 
sal^  tr  hennar  artid  tveioi  nottum  firii*  Ma- 
ria messu 

1851.  —  L/asavains  kyrkogard.     Z.  IV.  353. 
Her  hvilir  HaJdora  ^orgils  dottir. 

1853^  Ifordsr  Syssel,  Male  kyrkogärd.  Z.  IV.  359. 
Ingiri{>r. 

iVSi*S.Mule$y$$elMdHof8kyrkodSrr.Z.Ui:... 


23 


^ 


-  86  — 

RUNRISTNINGAR  PA  HUSHÄLLS  TILLBEHÖR, 
SAMT  PRYDNABER. 

a)  Jordfasta« 


GÖTHALAND. 


Gottland. 


1854*  Fardhenis  tingj  Lefvede  socken,  Mulde. 
H.  a.  L.  «.  VIL, 
Siaukaim.  giarj^i.  mik. 
kialira:  Botmuntr:  imtistari:  af: 
•        Ei  van:  ok:  Butair:  litu:  giara. 

Risiadt  i  3:ne  r&ta  rader  öfver  en  F^ansk 
tilja  pä  en  trekantig  Sien,  insait  ienavag'* 
gen. 
1855*  HabUnge  tingj  Sproge  socken,  Urgude.  H«  2. 
+  Betar:  iifir:  Kuj^arfa:  han: 
iit:   gierva:   tissao:    mur:  ok:    stufosa:    ok; 
baj^e:   sendr:   Jügta^:   a   tosdahin:   ona:   fii' 
Katrino:  meso;  ta  var:  Yl  suoudahr:  ^Splrkn^ 
li:  fiurtando:  rado:  i:  taflone: 
Stenen  har  blifvh   tksatt  i  en.  spülnur  4 
Thomasarfve  gärd  i  Eista  socken. 
'^^Fkre  dylika  stenar  omtalaties  säsom  tili" 
höriga   de   der   i   landet    beßntliga   Jasta 
hustn*^ 


1856«  Färdhems  iing,  Gerums  socken,  KuUands 
gärd.  H.  a.  K.  a.  a    • 

X  ^tmuDtr  Kuilans  hau  Iit  gera  bila  mur. 
verk  ok  »alfr  gerde:  trri  verksUiwii  ok  sumar- 
huSi  ta  rar  )(:  suoudahr  ob  Y  primstafr  itre» 
tando  rado  ok  lügta^es  a  santa  SimJude  af- 
ton.         Markit.  bit  buslrua. 

Ristadt  pi  en  jernstör,  satt  tili  stöd  un- 
€ler   ett   hörn    af  spismuren/    stören  bkf 
bortsäld  och  fbrd  tili  M^estergöihland. 
1857«  Hoborgs  ting,  fVamblingbo  socken,  Slomis 
gärd,  M.  ax      *.. 

•.k:  stulpa:  ^..  — 

Pä  en  prydlig  utlmggning  vid  dfra'  andan 
af  en  fyrkantig  Stolpe  af  sandsten. 
1858.  —  Sigreips  gärd.  (H.  a*  L.)  M.  2x  L.a.Yllk 
Olafr:  Lopr:  giar^i:  m. 

Pä  den  ena  af  xne  marmor^portstolpar. 


DANMARK. 


Grönland. 


1859-  Öen  Kingitoarsuk.        Z.  IV.  Sog. 

£/Jikr.  Sikva|>s:  8un:r.  ok.   Baan/ie:    Tortar« 
ion:  ok:  *£nn|)i.    Osson:    laukardakio:    förir: 
gakndag  faJo]^  vardate.  ok  ro^u: 
Derber  6  mynder,  bestäende  den  3,  4*  ^*'l^ 


af  ett  slags^  med  0  pä  stfelken  meUan  ^f 
och  A^,  men  ä  den  ista  och  6.te  utgöres  derma 
mcllanlänk  af  ^  och  ä  den  2,dra  af  V\  (iff- 
Fi.  VI.  J),  i  hvilka  mynder  man  velat  st 
teckenför  MCXXXV  d.  d.  ärtalet  ii35. 
Finnes  ristadt  pä  en  Uten  stenßisa,  som 
tillhört  ett  af  stenar  uppfbrdt  värdteckeiu 


b)  Losoren. 
SVERIGE. 


1860-  EnforgyUd  Silfyersked.        D.  b. 
Matin  »  fiii  hunkA  stiri  x  (u*i  x  lusta  Inuti  pa 


en  slinga   omkring   bokstafverna    \lfl§  och 
♦tttVCO^l^i   Pä.  en   serskild  slinga  vid 


kanten.^  i^iClV^«  tt»  («)  Ci«  %\t\t  itWt^ 

Utvändigt  pä  2:ne  konstigt  Jlätade  orrAslin" 

cor,  den  ena.' 
»  Varita  firi  vsen  svo  x  iah  x  »  b»]^a&r.  -^ 

pi  den  andta.*  ^ 

TankiD  X  X  b  »  mih  x  x  sro  *  x  iah  x  o  x  i^r 

Shaßprydrtaden  ütgjores  af  en  krönt 'Ma-* 

riebild  med  hatnet  pä  armen. 

Skeden /arvaras  t  K»  Anihjviteis  Ariihi^t 

i  Stockholm. 
1861*  Ett  spjutskaft.  O.  o. 

1862-  Ett  yxskaft.  O.  a. 

1863.  —  krokigt  med  sin  yxa.  D.  c.  L.  ä.  VII.  a. 

Fron  JVala  i  Upland. 
1864>  1865«  SabtiOK  och  v'drjor.    CR.  2.  612. 
Igg6_lg67.  Svard/ormiga  trastjrcken.    O.  o. 

Insande  frnn   Tdbytrakten   i  Uplamd   tili 

BhreuSj  som  Idtii  klyfva  ett  ocW  dand  det 

tili  en   si)drdsskida,    hvilken^   sil/verbesla" 

gen;  med  dertill  hörande  svard-blef  KoHung 

Gustaf  II  Adolph  fördrad  UU  nySrsg&f^ 

va  ät  161S.  O.  i;  . 


87.    ^        ^ 

1868^1871.  Dylikapä  Öland.  {ar  t634yA.  <?.  19» 
1872—1877.  —  *  Frestads  pastorat  (dr  1629). 

A.  b.  5. 
1878*  j^  svärdsbal/a   med  sv'dtd^   dersammw^ 

Stades,  A.  b,  5. 

1879»  JBti piskskaßj/rän  Funio  socken.  D.c.  igx 

1880-  Ftt  hörn,  danadt  tili  kruibom.    O.  o. 

1881-  Ett  betsman.  ^   GR.  a.  612. 

1882.  En  läda^afurholkadt  trd.  O.  o.  L.  o.  VII.  d. 

1883.  En  skomakareask  (Jbrd  tili  England). 

CR.  2.  612. 

1884.  EU  kafvelbr'dde.  CR.  2.  544-  b. 
Fron  tVipetorp  ,  Hogsrums  socken  pä  Öland. 

1885«  Ett  Uapptrdd.  CR.  2.  544.  c. 

18Sfr  En  spinnrock.  CR.  2.  5^  a. 

,..;  P'ä  dessa  (N:o  186 1— 1886)  har  Forn^nor-- 
^diska  calendern /unnits  skuren  (Jfr.  Fl.  XII). 

1887*  En  yxa  {hammare)  af  sten*  J.  10.  358.  ... 
•  .h..i  ^ihri. 

Funnen  i  eh.  äker  af  en  bonde  i  Upland^ 
Jorvaras  i  Upsala  MineraliCfCabinett. 


1888.  Hadeiaiidj  Bttdens  kyrka^  ^'  W.  474- 

En  altaredük^fordom  troligen  en  vaggbpn^, 
broderad  med  bildteckningar ,  fbrest'dllande 
en  jagt;  pä  en  list  tv'drt  öfver  stycket.* 

Lo^aD  X  markapa  x  var  x  RaLoUti  x  sösturx 

totir  X 


NORRTGE. 

^  'jJndeY  ördet  x  sostur  ^t  finnes,  utom  lis- 
ten i  annan  rigtning  tecknadt   ördet   sini. 


1889-  Ett  dryckeshorn.  y.  a.  4o3. 

brekar  f relkur  oll  seJj^iir 
^a  oeii  heii|>ur. 


D  A  N  M  A  R  K. 


1890*  Köpenhamns  konstkanunare.     Z.  IV.  34 1- 
Sn  guldring  med  bld  sten  eller  ßuss,  infal-^ 
ttid  i  en  bred   kant,   hvarpä   äro    graverade 
Runorna.'  |>orgeir. 
1891.  —  Antifj.  Museum.  Z.IV.  198. 

En  fingering  af  guld  'med   infattad  Cftr" 
niol;  pä  infattningen  Pehlvi^skrift^  och  pä 
ringbygeln  Runorna: 
Rpjp  ag  lagta  laga: 

(6:  dirigo  ego  statutum  fatorum).  Ringen  ar 
Joannen  pä  Lundskouklint  vid  grushemtning. 
fS92^  Jutland,  Ribe  stifti  Gallehus.    Y.c.69. 
JSit  guldhorn  funnet  Ij34ß   ^om   vid  öfver* 


sta  kanten  har  inskrift  nted  ovanligare  Ru-^ 
nor,  hvilka  blifvit  olika  tolkade.  Y.  c,  loser,* 
Scagsbelestit  •  argtidet  •  arisl«  •  tebimr  • 

En  metallkruf  mei  päskriß.'  fürir  ^ruR 
blota,  sont  sades  skola  varafunnen  pä  mar* 
ken  vid  en  kulle,  erholls  är  16 gg  vid  El* 
linge  pä  Fyen,  {beskrifven  i  Schacht  Ant. 
FioD,;  Nov.  Lilt  Mar.  Baith.  1700;  Wcslphal. 
Monum.;  Rode,  in.  £1.),  men  runristningen 
är  ett  sednare  tidens  verk. 


1893.  Frän  oangifvet  stalle  {i  Utrecht).  W.  a.  36. 
Ett  dryckeshorn  med  Runorna.*  Svcrri. 


....   .  V  ' 


1 


88 

ISLAND. 


1894.  P^  Österlands  kosten.        Z.  IV.  335. 
En  är€,funncn  strax  fort  är  i668  med  in- 
skri/i.'  Opt  var  ek  dawdr  er  ek  dro  j^ik  (aft 
o/la  vardi  /ag  trotte  ndr  jag  drog  dig),  hvä^ 

nÜMds  ÖsUrbygd» 


ken  tros  kommii  fron  Grö, 
1895«    Afyre  syssel,  Häarnäs» 


Z.  IV.  335. 


Hvalr^aünder  med  rSda  mirken  i  milrw 
nor,  hvarigenom  dessa  tanders  olikA  storkk 
och  ieskaffenheS  (sisom  hmndelsvüror)  atUfd- 
des*  De  troddes  he/va  hori  tül  üsten  ä  eU 
stört  Groniändskt  skepp,  som  der  vid  kosten  ar 
iaß6  gaU  /örioradt. 


ENGLAND. 


1896.  En  guldring.  Z.  IV.  SSg. 
Ormr  (Orkr)  jufl  trigi  a  Ri^ng  Toktno  mm  a 
graveradt  utvändigty  inuti  ringen  erdet.*  toi. 

Inskrißeti  iäses  ock  £  U.  b,  26.  sUttnda.' 

Gi'iVridae  or  gviTolt 

gloed  on  aetai 

(^;  Gerifridae  or  geriofbl 

gloed  on  aedal; 
i.  e.  febriculosus  velieprosus  Ustus  in  morbo.) 
Ringen  är  /unnen  ar   i8n   vid  Kingmor 
n'dra  Carlisle  i  CumberlamL 

1897.  En  guldring:  Z.  FV.  348. 
Orkr  (Ormr)  jufl  t..rri  a  Ri^Dg  h  loslosoo 
toi.  Ukaledes  graveradt. 

Funnen  i  Forkshire  pä  borjan  af  fyoo.-ti^ 
lei  och  beskrifven  i  Eb^racum  or  York  by 
F.  Drake. 


1898.  En  guldrinf.  U.  XIII.  Tab.  17- 

Odrec  niec  a  Heanred  o  grofi. 

med  nägra   Runor  {nemL  ^o  in  Xg  KO 
iUamd  /or  öfrigf  AngUstuhsishi  bokstaf- 


18991  En  Jaspisring.  U.  b.  117. 

Uppgifves  innehaUa  med  Runor  teeknadt: 
£ryri.  uf:  mol.  (b:  A*aera  of  moldan 
Yri.  urL  wol  ara  nre  woldan 

wies.  te.  pote.  pol.   hwilet  de  pytte  oold 

i.  e.  Eleva  nos  e  milvere,  Remäte  nostrm 
pestem  puteo  nolenie.) 

Till  aennaßock  torde  i  visst  afteende  joa- 
na  hanfbras  nägra  med  runor  tecknade 
penningformiga  pragtsn^cken  af  guid  euer 
de  si  kallaae  guldbracteaterna  Jfr. 
FL  VIIL 


#10C*  VL 


BÜNRISTNINGAE  Jfk  KYRKOR  OCH  I^EEAS 
TII.LHÖRIGHBTISR. 

<a)  Pä  byg^Baden  och  dess  tillbehor. 


SVEARIKE. 


Upland. 


Westimanland. 


1900.  fVallentuna  kyrrkovägg.  B.  5g. 

AnturJ  teihti  j^inna  fagra  steo:  ho..t. 
pajiere  huggna  stenar  i  en  rad, 
1901-  Dersammastädes^  S.  hörnet.    A.5,  12.  E. 

Tawif  taihdi.  Kuf.  hialbi.  antu  nira   kristina. 


1902.  Westeras  Domkyrka,  vid  S.  dorren. 

G.  7^*  ••• 
Af  inskrifien,  ristad  i  teglen  pd  bada  sidor 
om  dörren  hafva  blott  spridda  runop  {och  or^ 
den  gara    och   Gus.)  /unnäs  i  sednare  tider 
iydliga,  jenite  runraden* 


GÖTHALAND. 


Westergothland. 


1903*  Gudhems  häradj  Rddene.      I).  a.  6i. 
Biriki  «  Birita  •  Paetaer  •  ok  Aki  •  kür|>i  kir- 
kuna  •  Asiir  •  ok  •  Skuli  •  pk  I  tK>r{>r  •  ok'  • 
Ivunnar  •  1  Siuatisla  •  — 
1904.  Redvägs  häradj  iSmula  {sedan  i  en  sme^ 
djemur),  B.  976.  ]  ... 

..niikus..ali  k..  — - 
.  —  ..]^i  kiarka:  ..   fsi..  — 

Pä  en  prydligt  huggen  sten,  /ernte  nagr^ 
bilder,'  pä  kanten  är  uthugget  hlomverk* 


Sm&laiid. 

1905.  Tveta  häradj  Tdrstorp.         N.  r.  826. 

Jrastrb  (0:  Jaerstorb)  Jdrstorp,  kyrkans  namn^ 

hugget  uti  grundstenen  vid  westra  hörnet. 
1906»  Östbo  hkradj  Bydahoüns  torn.    L.abu  K. 

Pä  en   huggen    santlsten/    är   genom   nyar^ 

pahuggning  oVäslig, 

1907.  Prestbo  hcd,  Längaryds  vapenhus,  D,  i.  34« 
JSn  stock  med  runristning/  oafritad» 

1908.  Albo  hdrad,  i  Skaietöfs  J^rkodorr. 

M.  a  N  ••• 

Bosh  tilhit  *xrki,.  ..r 

Bosi  tahi  st*.  ..1 
Ail  SkBtma(nsleJs7) 


Pä  en  sten,  jemie  Jltre  tecknade  bilder. 
1909«  Oangi/vet  landskap  och  stalle/  pä  enefic^ 
list  ä  chorskrtmket,     D,  annot.;  L.  iV. 
Ave  Maria  gi'CKia  plena  dofiiinus  tecunb  &c. 

Gottland. 

1910*  Forsa  ting,  Helvi  kyrka. 

N.  m.  I.  66.  H.  3.  M.  3. 
Lafrans  Bofvi]^ar  suo  maistara  ker^i  kirkiu 
|>isa:  af  Uskilaim. 

Pä  hvalßägen  ö/ver  £0kerstied&rr€j%  i  sie^ 
'  inhugget. 
1911.  Beide  ting,  Heide  kyrka,     U.  2.  x  M.  3. 
Kirkian:  bran:  üX  Bele|»e8:  bürp:  Jauka:  tabn: 
ta:  var:   ijf^   Suddu:   tdhr:   ok:   U|:    Prim:  i 
tretando:  raj^o. 

Pä  en  sten  i  rata  rader. 
£912  HenMsö  <ing,  Eke  kyrka.        M»  a. 

Arum  ^  btir  ...  ^  biür^  ^  ^uaiin  ♦  ..i^rhun- 

trap  ^  at  ^  ok  ^  sekstih a  ^  kirkia  ^ 

mala§  ^  bii  ^  ra  ^  ioAifaur  4  «s..  ..ka- 
ri  ^  ...  —  ••  ^  alii  ^  sou]^  ^  (ocft  derunder 
ett  bomärke)j 

tecknadt  med  svart^  /arg  pä   kalken   ä  Jf. 
pelaren  vid  choret. 
1913.  Dersammastädes,  IV.  chorväggen.  M.  a.  49*  ] 
Lemningar  af  svarta  tecknade  Runor  under 
al/rescomälningen. 


a3 


Bleking. 

1914r  Medelstads  hdrad^  Listerby.  W.  aiÄ 

Tovae:  gipH^ae:  mig:  og:  oiglif:  mig: 
Tov«:  gorpi:  BDik:  moru]^ 

Pi  aüareskranket  medyUrg  Ucknadt. 


Skäne. 

1915*  Gärds  harad,  Jsum,  W.  i44« 

Krist:  Mario:  sun:  hiaipi:  j&em:  er:  kii4iu: 
fiina:  kirj^i:  Absilon:  aerki:  bisLup:  ok:  fsbioro: 
Muli: 


90  -  .  , 

*s  --    JNk^n  tten  vid  fyrkogärdsporien, 
19i6'»unds  Domkyrka.  W.  i44  . 

Got  help  jenUe  hilder,  pi  en  ptiare  i  kyrhuL 
1917«  Dersamnuistades.  N.  7. 

Got  help  ADAMS  tl0ni. 

Pi  en   peiare   vid   fyrkans  S.   sida,    och 
derunder   tecknad  en   läng   Tysk    imhifi 
med  munkstUß  rörande  händelser  är  iSäj 
'     hviiket  irtal  med  siffror  finnes  tecknadt. 
1918*  Lund^  i  en  stengärdesgard    L.  oi»  E. 
Tuki:  lit:  kirkiu:  kirva:  auk  — 


] 


NORRIGE. 


Sm&lehnens  amt. 


1919«  Skebergs  kyrka,  S.  muren. 

T.  a.  i6a.  L.  o.  VIL  i- 
.  T>etta.  huft.  er«  vtkt  o  Trotoe.  varopa,  ok.  mo- 
jpor.  haD«.  MariQ  ok  Peire  postula. 
1920-  Dersammast'ades,  SÖ.  hörnet.    T.  o.  ifo. 
Stein«  ^aenona.  k«i*{>e.  Botolfr.  Steinmestai-as. 


Mandals  amt. 

1921.  Oddernäs  kyrkogard  (W.  5o6.)  T.  a.  ifo, 
Amantr  (ARintr)  karpi  x  kirkiu  x  besä  x  Ko- 
sunr  X  Olofs  »  hin«  x  hala  x  a     o4ali  x  siou. 

Pi  sidan^f  Su  kirinr  a|»iuin  ef... 

1922.  Holms  annexkyrka.      T.  a.  162.  J.  Ax  [ 
{kupi  til  törp)  —  ..ouk:  Atia:  til:  aflas:  söd- 
ta  ;..  —  ouk: 'siotfuni:  ser:  ouk:  ohi:  k^n'st^ 
nu  /ulkiy 

Christians  amt. 

1923*  Guldbrandsdalen^  Looms  fyrka.    S.  o.  & 
En  rad  svärtydiga  Runor^  hvarunder  imjti- 
nen  .• 
Sihurj^r.        Bar^r; 
iecknadt  med   svärla  pi  vSggen  i  ckoreij 
q/van  panelen. 
1924-  —  Kias,  pi  chorvaggens  brader.  W«  fyj^. 

Lodaena:  kion:  Ict:  paenlta:  baetta. 
1925.  Hadeland^  Gran,  ö/ver  &  dorren. 

w.  470-    3 

otydiig  ( —  ..ha  S  onij^  S  ^^  S  doki?)  .,. 


Stavanger  amt. 


1926.  Jedderen,  Tunsiad  yV.  4^ 

Petrus:  Paullus:  Anj^reas:  Markus:  Maria: 
Matfaaeus:  Lukas:  Johannes:  tetra:  krama: 
ton:   Agna:    akios:    Annail:    Missaeh  Jesus: 

Kristus:  Ku 

Maria.  M.  faila: Jesus:  Kristus:  hrfp  HakoD. 

Pi  br'dden  {afnigonbeklädnihgl)vidklock' 

stäUningen. 


S.  Bergeuhus  amt. 

1927«  Sundhord  Lan,  Strandbarmes.    "W*  4^ 
Af  vilir  r  —  (ett  lecken^  bomärke>) 
Karj^u'r  —  om  mnntr  ]^.. 

Pi  en  peiare  med  en,  traiigen  for  aUfUh 
sors  inlaggande,  forsedd  öppning,  hvars 
borttagna  dörr  iroUgen  haft  /ortsältnine, 
af  hvad  med  —  är  utmärkt  sisom  sakna^ 


N.  Bergenhu^  amt. 

1928.  Nordßords  fögderi,  pi  Sdllo^  i  St.  Sun- 
nevas  kloster,  pi  en  sten  ö/ver  dorren.  R-  i3d 
...  r.  raima.  rianr.  Jore^  ...  -7     \ 


Throadhem. 

1929.  —  Domkyrkoiu  6^  CapeU:    ft.  20—22. 
—  ..siotn  2  ...  —  ,;.  «iitwiii  •  Amen  .-.  — 


—  9* 

1930*  Dersammastades,  pa  en  tornpelare.  R.  ao. 

Amu^i  han  risti  mik  —  Gixp  sihol 
1931"  —  *Sf.  Clemens  kyrkas  chor,   R.  ao-  tah.  33* 

Porvalr  Sigurj^r  Hsti  runar  ^isi. 


i932«  Dersammasiadesj  mest  utptanad*    R.  stot 
1933«  Thröndhems  Domkyrka.         R.  22. 

Päßere  stallen  namn  rtstade   med  runor, 

hvilka  e/  blifvU  aßecknade. 


DANMARK. 


Jutlaad. 

1934t  Mor^s  siifi,  Bryndtrslef.  W.  agS.  Z.  83.J 
Kirkia:  er:  Rriste:  kant:  manucn  ...  >" 

Sven:  sun:  kermuotar  x  til:  miskunta. 

Pa  ^'ne  sidor  af  enjyrkantigj  huggen  sten, 
1935.  —  Bor^luius  härad,  Fregerslöe.  W.  296.  ] 

iu.  staiDi  Ufak*  faaj^ur:  sin  la  Jo..  «•• 

Pa  kanten  af  en  sten  ander  en  fyrkaniig 


peUa^e,  mtn  teeknineen  sa  obestanid  attste" 
nens    egeiitliga    syftning    deraf  svärägen 
kan  med  säkerhet  bestämmas* 
1936-  Ribe  sttfts  Famdrup,  i  rUigmuren, 

W.  444-      ] 

A(k)Qus.  Tai  (a:  Agnus  Dei) 

Jemte  en  bild   af  lambet  med  sitt  A#rx  i 
halfupphojdl  arbete. 


b)  Kjrkodorrar. 
aVERIGK 


Dalarn^ 

1937.  Österdalarne,  ElfdaUiu     A.  isu  437. 
Pa  kjrrkodorren,  enagt  Kon.  Garl  IX,'S  upp^ 
gift  tili  Bureut. 

Westcrgöthlancjl. 

1936.  fVadsbo.  harad,  Fredsberg.      G.  n 

Dörren  beslagen  med  Jernskencr,  utgöran" 
de  bilder  af  en  menniska,  en  drake  och.en 
hundj  samt  derd  Runorna.- 

Sar  inak rmin  sven  ••r..a* 

Det  utesüUna  utgöres  af  sojiutafva  oredi^^ 
ga  Runor. 

1939-  —  Göthlunda^  i  ett  jerh.  D.  a.  17»  M.  i. 
:Anudsr:  Junkfru  aer:  min;  ro:  linst:  vi^- 
hasTi  mit:  sot  ali.  Anut«r«  maestaer  a:  roaj^r  svare 

1940-  Eäküids 'h,'d,  M^ersäs,pAenjernskifva.Sn. 
Askutar:  kar^i:  tör. 

1941.  Redvägs  härad,'  Blidsberg.     £.  G.  a. 
Blatt  namnetf  Uj^ulf. 


SmälaDd. 


1942.  fVisingfib  {^röja)  pfi  dörrij^n^ 
A.  5.  264.  G,  a. 
•Afm^tüT,  karj^i.  toraiv  lafri. 


1943.  Tveta  härad^  Lekeryd.      L.  1944. 

Johan    i  tipphojdt   arbete  af  ungefdr  ü\  tum 

longa  runor,  pa  yttre   sidan    af  Jerndörhen 

tili  sakerstien* 
1944»  JVorrviddinge  härad,  Gärdsfy*  N,  r.  288.  G. 

Irotiios  \  vari  min  smi  f  ifir:  i^a  mjltantaf 

(Iro  lios  \  vfeiri  min  smi  \   Ir  firi  j^e  milt(Ä) 

anta  *{-  enligt  G,) 

risUuU  pä  en  jernplät. 
1945.  Üppvidinge  härad,  ElghulU     N.r.  258. 

Kirk  |>usvi  hak  Ruj^arnn, 

inhugget  pä  dörrens  medlersta  g/ongjern. 


Öland. 


194Q.  S.  Motetj  Hulterstad. 
Änastasius.Andre.  • 


D.  G.  a* 


Gottland. 

1947.  Lina  ting,  Horsne.     N.  m.  2.  \5^ 
•Faayallr*  ^rons^i.  tur. 


■1 


NORRIGE. 


Stavangers  amL 

1948.  Jcdderen,  LxauL                W.  5oo*        1 
Ra/gna  s ran  uk  ik 


Pa  Island  s/iie  dorrar  tmd  imruude  i(h 
marken  m.  m.  Jfn  Fl.  XL 


hb)  Metallringar  pä  kyrkodorrar. 


SVERIGE. 


Södermanland. 


1949.  bester  Rekarne  härad^  Lista.       M.  i. 
Petiir  •  Nikuiaus. 


Westmanland. 

1950.  Bförkestad.         ^  J.  ^      ^ 

Guf)  •  sinne  •  ibaer  *  maaster  •  Rubincer  •  oe  « 
Bo  •  fris  •  o  •  alfa  • 


Dalarna. 
1951.  IVorbergs  Berglag,  Norberg.  IX  anndt.  127. 


Helsingland. 
1952.  Forsa.        (AC.  4^.)  L.  xgSa.  efter  orig. 


Pätena  sidam 
\  III  •  Uksa  tvis  kitan  auk  aura  tTo  staf 
at  fursta  laki 

•  Uksa  tvo  auk  aura  lEur 

at  a^ru  laki* 

•  lo  4it  j^rij^ia  iaki  uksa  faura 

auk  aura  ata  staf 

•  Auk  alt  aikvi  varr  i  Faoe 

afskakirit  furir 
Pa  andra  sidan,' 

•  Sva^liu^i^  akvat  liuj^rit  i  Sravas/nt  für  auk 
iBnIkat  {0:  EnkiSt?)rin  |a  kirf>u  sik  (iU 
Anunr  o  Tanta^vi  •  •  auk  Ufag  on  Jurtsta|| 
in  Vibiurn  kaj^i  • 

1953.  —  Deisbo.  M.  ci  54,  SS. 

Saluk  Maria« 

Sia:  ma:  ^:  a:  n»lb: 
ai-:  ma:  ^u:  fa:  mik: 
Kunn:  ar:  garjbi:  mik: 
Kirkainj  a:  Jiiikh. 


NORRIGE. 


1954.  Hedenuirken,  Ringsaffir,         1,  k. 

pour.  hur^ir.  ger^.  porpr.  a  Etafi  •  en  kari 


ringana  ^u{>a 


c)  RSkelsekar. 
NORRIGE. 

1955.  I^dliga  ITorrige  i  en  fyrka.    J.  A.  Magister  Jakobus  mor..  ..os  ibin 


DAN- 


98  - 

DANMARK. 


1Ö56*  Fjreny  Svinninge^  i  i.  a38. 

M^sta&r:  Jakobus:  Ruffusi   me:   fecit:  Atiwe: 
Mai*ia;  gi:a.. 

1957.  —  Zundc  kirke,  nu  i  K.  Oldsags  Com-- 
miss.  SamL  T.  aa.  Sg,  Q.  a.  L.  1957. 
:  MagisCter  :  Jakobus  :  Auffus  :  faber  :  me 
fecit  J  •        • 

1958.  Faaborg.  Y.  aa.  5a  Q,  a.  L.  igSa 
Magister  *  Jakobus  l  Ruffus  •  faber  mefeeib* 

Gup    .81..    

1959*  Oangifvet  stalle.  Q.  n.  L,  igSg. 

+  Mester:  Jakop  •  Rau^  •  af  Siouebuu  •  br 

gj^rar  mik  «  Gesus  Krist« 
i960.  Likaledes.  Q.  a.  L.  1960. 

Magister:   Jakobus:    me    fecit:   Toke:    kj0rpte 

mik:  Mariia. 


y)  Monstrang. 

1965.  J^orgCj  i  Nye  kyrka.  J.  A. 

Ordei  Jesus,  pi  en  Monstrans  äf  trjL 
/  En  tili  AUaretdcke  begagnad  duk,  som  tro^ 
ligen  blifyit  broderad   for   annan   bestäm^ 
melse/  ifr.foreg.  Fl.  V.  N:o  i88tf.      * 


1961.  TJlhollt.  Y.  aa.  35.  Z.  IV.  S61.  Q.  a.  1. 1961. 
+  Maest:eR  Jakob gorda: mik:  bau:  gifaerc  mik: 
Jan  +  bal:  rik  kailc  /?»..  ..tkr.  kar.'hus.' rkc 
marud»'  siul:  Gu^z  sibnti  (pi  sihne?):  ^n: 
mik:  Igf^  (3:  koi^a?):  Ave.  Maria  grasia: 
plena:  domn:  tkum.  beDtik:tatu:  in:  mulieri- 
bus  ebniRoflnhL 

1962*  Oangifvet  stalle.  Q.  a.  L.  1962. 

Mester  r^b  +  krasdabor  toto  die: 
sik,.  •  go  •  kotidie.. 

1963.  Stenstrup.  Y.  aa.  5^ 
Mik  Jakop  Rolut  gort«. 

1964.  Taasingej  Bregninge.  Y.  aa.  60. 
Mester  Bo  guorthe  mik. 


e)  YigTattenskärL 

1966.  Island^  Watnsßords  l^rka.  Z.  IL  162.  J.  Ax 

L.  1966. 
En    ihälig   Lejonbild    af  koppar,   tili   detta 
bruk  anvdndj  har  ä  en  Uten  metalisköld  rif 
st  ad  inskriflen.* 

Leoo.  ^etta.  er.  gefet  Gü]^i.  -iil.  dirfiar.  ok. 
hinom.  belga  Uläf.  at.  Yats  fit*|»e.'af.  por« 
valdi«  ok  {»ordiso. 


/)  Dopfantar. 
SVERIGE. 


Dalafne» 
1967.  Norbergs  kyrka.  D.  annoi. 


Smftland. 

1968-  Westbo  häradj  Burseryd.     D.  i.  34- 
1969.  Sunnerbo  harad,  Pjetteryd.        L.  IV.  ä. 

Ave:  Maria:  grakia:  plena:  ]^mnus:  tekiun: 

bene^ikta:   tu:   in:   raulieribus  •••  — -  ..ktu.: 

▼eniris  tui. 
1970-  Alba  häräd^  Blödinge.  M.  a.  . 

+  FinfiBir  hiak  laeta.  Lar:  a:  Tiura:  berhe. 
1971.  Sodra  Uore  harad^  HosmQ.        K.  a.  91,  • 

Ik:  bi^:  ^ik:  v:ti:  bu:  bi]^:  itklega:  furer:* 

^aen:  mans  sum:  mik:  iuor|»e:  jTakob:  bet: 

han  .-•  -^ 


Gottland« 


1972.  Äa//«  tingj  Daüiem.  H.  a. 

De  fyra  Evangelisternas  namn  öfver  deras 
insignia  med  Runor  uttryckte, 

1973.  Endre  ting,  Bardlingbo.  H.  3. 
Mycket   sculpturarbete.'    Christus  pd   korset, 
de  4  Evangelisterna,  Maria,  Engelen,  m.  m. 
och  nantnen  öfver  deras  hufvuden  med  Au- 
nor  aniecknaae* 


Skän 


e. 


W- 


1974.  Oxie- häradj  Sallerup. 
Martin:  mik:  giai^ 

Enligt  en  uppgiflj  hvars  verklighet  jag  ^ 
varä  i  Hilf  alle  granska,  skulle  dylika  /W/t- 

»4     ' 


-  94  - 


nits  vid  Hör  i  FroHa  härad,  samt  SSder^ 
viddinge^  Örtojia  och  LiUa  Hmrrie  i  Biar^ 
jagßrt  härad. 


Bohuslän.  : 

1975.  Sodre  harad^  Kareby.  N«  t.  i5o. 

ivärtäslig  {rape  eaerkannamnor  kkkar). 


iSn%»  I^ordrehäradjNorum.  N.i.  i8o.jr.4.i.4 
Svaen  gar^ 

Dertfitr  S  myndcr  bestiende  af  eU  tia^i 

göres  i  den  i:ita  X'dra  och  3.dje  a/iywk 
d  de  n^-ne  sista  afV\  (ifr.Joregiendel^.-oiSSg*) 
Derunder  en  mennükoUld  meltan  ornuar. 


NORRIGE. 


1977*  Oaniecknadt  stdUe.  J. 

Ambiom  Lior^e   mik   Viorkuor   presir  skref  mik  ok  her  skal  um  stak  stanta. 


DANMARK. 


Boro  hol  m. 

1978.  Jkr^'l^eby.  Z.  IV.  3.  4. 

/  if  bägar  ö/ver  bilder,JranistäUande  Taf^ 
lar  af  Christi  kfnadshändelser^  neniL 
(i)  ^ita:  ia:  santi:  Kabrel:  ok:  s..:  santi: 
Mam:  han:  8ku(a)Iti:  baaa:  kuti:  s:  :He- 
lisabet:  ok:  Maria:  ok:  hailsns. 
(3)  Hiar:  hvilis:  Maria  sum:  han:  barn:kudi: 
Skabera:  himis:  ok:  jor^a:  sum:  os:  liusti. 


(4)  j^iU:  eau:   ^ria:   Kunungar:  :n: 

kiarpu:  ofr:  v(5)am:  dti  (o:  drotti):  ai:  ... 
:reipar:  ...:  •••:  trotin 

(6)  Hinr:  riBu:  ^aia:  hurt:  pria:  Kununlai: 

(7)  Sipan:  paia:  ..rai:  •••  droten  .,.  (8)  ^1: 
petoia:  •••  :si^.  Jubaa:  toku  (9)  Varn:  dro- 
tio:  ok:  •••  ..'u:  ok:   ..ierü  (10)  aij^an:  lada: 

•••; :pia^D:  huadan    (11)   ok   nihldu: 

hiar:  Joj^aa:  Jesus:  a  krus:  ..si  rram:  oaata 
amara  J\. 


ENGLAND. 


1979-  Bride.  IT.  1.  tob.  a. 

Er  Rekarp  an  raen  egrogtcn  And  to  pis  men 


red  Ter  Taner  men  brogtta. 


WestmanlaDd. 

198a  Matnuu 
Ave  •  Maria  •  Jesus  •  ...  —  ••• 


g)  Klockor. 
SVERIGE. 


J. 


WermUnd« 

Ijgisi.  Not  harad,  KHa.  F»  217. 

Petrua:  kura^us: 


Westergöthland. 


198^  fVadibo  härad,  EUaräs.     G/  J.  L  .1982. 
Bhtt  Runraden  i  vänderunor.  Jfr.  FI.V^.^ 

1983-  —  E$gir:  '       N.  g.  4-  3a. 

'  Svärläsliga  ränor. 

1984*  —  Odensiker.  G,  J.  L  i^ 

Gamia  aßeckmngen^minire  trogen^  rojer  dock 

'  aii  imkrißeti  utgjoru  af  Runrademi  iMMf^ 
runor* 


l^i 


g5 

1985*  Skdnings  härad,  Salehy.     (K.  a.6.)  i44* 
4-  ^a:  iak:  var:  gor|»:  |>a:  var:  {»ushuntraB: 
tu:  buDtra^:  tiuhu:  v]ntr:ok:  aüa:  fra:  borp: 
Gus:  ^a^k^l^a^.  ••« 

{annars  Visas  de  sista  runorna  Ata:   kala« 
ta);  och  dere/ler  med  vänderunor.' 

•  Ave  •  Maria  •  gracia  •  plena 
Pd  serskild  rad  med  rättsatte  runor^ 

•  Tionisius  •  sij^  •  binitiktus  • 
1986-  Gudhems  härad^  Seger stad.      J»  L.   1986. 

Blati  Runraden  i  vänderunor. 

19B7*  Kulings  härad,  fferl/unga.    J.  b,  aß. 
Ave:   Maria  •  Jesus ,  ock  med  munkstilf  Ma- 
gister RA^^iirus. 

1966*  Redvägs  häradj  Hogana.        J.  b.  3a. 
Med  omvand  munkstil^ 

^  atmo:  »otttitiir  w^iCccf^iKif^i^intAx 
irttimo :  snitimo :  liUs:  angiwti:  magnO} 
ttati  sntme:  BW0:  siggonc  niisrotp«: 
s(«rirfiisi:t)8iie:  rampitiiam:  fiiDtt:  |itf<< 
«liiittf:  mrato:  (ectoie:  trotttino:  olatto: 
wtmnwn  ecdesie:  gAMstono:  et:  ni^ 
eftolao: 

Derunder  med  vdnderunor.' 
OBa(£e?)  Ave:  Maria:  Jessus  HH« 
1968*  <>)  //to/7i   samma   Landskap,  i  PVing   en 
klocka  med  munkstil  af  är  t2ff3.'  N.  g.  5.  SSg. 


Sraäland. 

1989*  fVestra  harad,  TVrigstad.  L.  IV.  (K.  a,  5.). 
•f-  Ave  Maria:   grasia:   plena:  dominus:   te- 


'*  kuno^  beoetilita  tu:  i  roulieribus?  aer^o;  ei) 
benediktus:  fruktus:  vaeotris:  tui:  amen:  ti-* 
kani:  {öfver  raden.'  omaia  {o:  omnia)  Hh 

1990.  JVestho  harad,  Bur^eryd  K.  L,  1990. 
Addus  iokariaationis  Bonaiai  millessimus  tuten- 
tessimus  tri/essimus  Oktavus  eratfatta  {:>i facta) 
ao  kanipanan|(3:  in  campanam).  Bero  star 
besit  {o: /ecä\ 

1991.  Uppviddinge  härad,  Dreß         M.  a» 
Med  vänderunor,  pd  enasidan^ 

Afe  Maria:  grasia 

Pi  andra  sidanj 
Bro^ir  sb'bi:  Gesus  Kristus. 


Gottiand.^ 

Banda  ting,  Sanda*  H.  K.  a.  3». 

suDtahr:  laur  (0:  ta  vor):  prim: 
i:  tretanlu:  rato;  a:  k:  Q 
(d.  ä.  är  /^7). 
1993.  Heiele  ting,  Heide.  M.  3  » 

+  Inkeraar:    ok:   Olaf:   de:   Svensko:   men: 
tair:  guto:  tisa:  klloialo  (d:  klokko). 


1992 
* 


Sk&n 


e« 


1994-  Torna  h.dy  Hardeberga.  (K.  i.  iSg,)  Y.< 
^  Pap  krusis  ol  sihnum: 
fkiaf :  prokul:  onane:  malihDum. 
*.  e.  Per  crueis  hoc  Signum 

Fugiat  proeul  omne  malignum* 


NORRIGR 


1995.  Aggerhus  slott.  A.  K.  i«  laa. 

Runraden  i  vänderunor  ßere  gdngerupp^ 
repad.    - 
fu]^orkhDiastblma  os  +  bkfuj^oorkhfu 


1996.  JValders,  OurdaL 
Kuj^ao  ker]^  niik  .. 


Christians  amt. 

W.  519. 


Bradsbergs  amt. 
1997.  Öfre  TeUemarken,  Jmats  fyrka»    5& 
UomUfer  per^  kloko  ^isa. 


Pd  en  läen  klocka ,  hvarmed  i  Caihojska  ttden 
ringdes,  ndr  preHtn  gick  pd  prediksiolen. 
1998.  mdre  Teliemarken,  Jerpen*         5. 
+  :  Ave  Maria  grasia  plena  tomi..  ... 


Buskeruds  amt. 

1999.  Bingerike,  Brunsrta^.  S. 

T>orkeir:  prczter  {o:prester)i   leU   gera  mik: 
Jon:  ff  er  Je  mik  meq  Gus  miskO.  ^ 

Xlockanfdrdes  tiU  Holland  ijSS  att  otn- 

aOOft  —  kordre  Houg,  namnd       S.  A.  466. 


1 


-  ö6  - 

^lütfu  VII. 

OFFENTUGA  ANSLAG  I  RUNRISTNING. 

I)  Ranraden,  eUer  Ranalfabetet  i  yanlig  ordning« 

SVERIGE. 


TJpland. 

.2001*  Trogds  härad,  Lislena  socken^  UlUttimmtu 

B.  618.  ] 
Pa  en  sten,  som  genom  sin  daning^  samt 
yiterligare  g/snom  derä  tecknade  stigbyglar, 
ett  par  utan  och  eti  par  med  stiglader-^ 
rSjer  sig  tjent  tili  stÖd  for  tili  käst  sti^ 
gande  ryttare,  finnes  pä  en  rad  metUn 
teckningarne  hlottf 
fu^orifchnias  ...  {tblmh  dro  bortslagne.) 


Westmanlahd. 
2002«  Westeräs,  vid  DomkyrkodSrren  i  tegleiu  h: 


'WermUnd. 
2003-  Kils  haradj  Ö/ra  ülleryds  ^rkovägg. 
fu^orkhniastblma  pä  en  sten,  tili  formen 


lik  en  half  qyarnsten,  och  derf ernte,  pitiisA'- 
not  stycke,  hunorna.'  fun^ 

Weatergöthland, 

2001»  KiUands  harad,  Jerpis  vmpenhus» 

L.  LX33miL« 
/  sanima  landskap  i  Elgaräs,  Odensiker  od 
Segcntad,,  äfvensom   i  Jggerhus  i  Iforrife, 
m^ß.ßnnes  Runraden  i  vänderunor  pi  kbO' 
kory  ifr.Joreg.  N:o  .  198a— 1984  1986,  199^ 


Bleking. 

200s  Bräkne  harad^  Jryds  socken»  HalUuUt. 

Vs  i:  3i.  L.  looi 
Pi  en  sten,  lik  en  half  jvarnsten  mnrsda 
gr/r.  aoo3.);  N.  i.  3i.  och  K.  o.  i^ßrsoh 
läsa  dessa  runor  annorlunda. 

Runraden  finnes  ock  ä  de  Aesta  RuntUf* 
var,f6roki  med  3.*ne  anjra  mynißt  m 
Ucken  for  de  19  Gyikntalen/    Jfr  Fl.  tt 


a)  Stycken  deraf  apprepade,  med  n&gra  tillsatser. 


Upland. 

2006.  J^aio  haradj  fVadsunda  socken»  Tibk, 

B.  33i.  + 
-fU     kh  niasibl 

khniastbni.  laa: 

ribaa:  vi:  {0:  tif  a:6?} 

riha  vi:  (0:  Hf  d:61) 

ij^k.  iti   hniastbm:  vüi  (ol  fffi  oijl) 

3{o:  t  o:  100?) 
rad.' 
X  Bi$tAi:  ri$iti  itia" 
QOQfJ'^Länghundra  härad»  Lagga  socken»  Kas^ 
fy  i^  B.  ao5-        (+) 


Ena  slingan.' 
aoi  sin 

hlo 

atihnai 
stirua 

uslhtoiii 

ttiohioa  * 

stlka    ' 
Andra  slingan.' 
DJ^vi  X  ritti  « 


stbma 

stblma 
sbkla 


for* 


—  97  ^ 


^orist.. 
«ist 
kist 

vi  s  i  ]^  i  h  i  r 
usti 

i  stbmkR 

^st     iihit  ... 


7¥//  samma  siag  forde  hora.* 
2008.  ^V^aia  härad  och  socken j,  Iby.  B.  1088. 
(aL  röftisöain^DSDsmDanias^askra: 
ib^QO^iR^DOsknlis  visi?) 
sanit  N:o  538 ,'  in.  £1. 


2.  Ätkomsts-  och  aganderätts  betyg. 
SVERIGE. 


Upland. 

2009.  FortHlun^  h&rad^  BUtesfo  socken  Rme- 
berget.  B.  291. 

Ra^  hu  Kaironintir  avk  Ktd^iauk  i.«  roaü- 
tttmi  pa.  fioku.  f>ar.  tun.  a]^   hau.  ti^uknaj^i. 

io.  flao   Co.   mpan,    ha»  •.ha».  ..Inrik:  hü 

--" osa«  Ba.  fioktt  j^äm  bam  mm.  ain  lif^i« 

faun  hit  (Andrm  slingan:)  /iika«  Hon.  fik. 
Raknfastr.  i.  Snutasta^um.  |mi  irai^  han  tauj^r. 
auk.  sun.  sij^an.  Inko«  j^iR  kvam.  at  suiiar  arfi 
ba  fik  huD  Airik  ]^a  varf>  hun.  tau^.  ^ir  kvara 
Kairlauk.  at  arfi  Inku  ^utur  sinar. 

Utoni  stingorna,'  f>urbiurn  *  Skalt.  risti  runar. 

2010*  Senunghundra  hdrad,    Markims  socken  j 
Wrela.  G.  174a.  L.  a.  VII.  c.  (  +  ) 


Inka,  raisti.  staf.  atik.  staina.  at  Rakofast  bon- 
ta.  sin.  Han.  kvam.  at.  arfi  barn.  sins. 
2011*  SolUuna  häradf  Spinga  socken^  Hansta. 

B.  i55.  (  +  ) 
pisun.  niei*ki.  im.  kar.  iftau  suni.  Iktir.  e  on 
(a:  en  hon)  kam.  ^ira.  at  arfi.  In  j^eir  n  br^r, 
karou   hana   aat  arfi.  ^ 

{ütom  slingan  .*  Kiaj^ar  bri]^r«  ^ir  to  i  Sirikiuna. 


Gottland. 

2012-  Bro  ting,  Fole  na  dorrposten.  H.  4*  M.  3. 
peta:  ier:  vitni:  kü*kiur  pre5^5ok:  soknaman- 
na  at  Hai  vis  boar  aihu  kauptan  nie|>  einn 
kirkiur  faveh  ginom  IHio  Folboa  gar^a. 


NORRIGE. 


Christians  amL 
2013*  Guldbrandsdakn,  Gusdals  sockenj  Lie, 


S.  7.  S.  *.  379,  J,  A. 
Ailifr  Ilgr  bu-  fiska  i  Rauku  sie 


3.  Gransmarken« 

S  V  E  R  I G  E. 


Gottland. 

2014*  GrotUngbo  ting,  Nas  socken,  Sigleip.  H.  i. 

Runorna.'  vra  ^it  ristade  pä  eh  sten. 
2015-  Bro  ting  och  socken.      '  N.  nu  2.  i3a.. 

Runmynderna  6[hr!o%\och  derunder  ettSo^ 

marke. 


Westergöthland. 

2016.  ^Vane   härad,  niellan   Hallvardstorp  och 
Stafvertd,  ä  enflat  hall  vid  vagen  tecken,  lik^ 
nande    Runor    eller    nägon    slags  skrift  tili 
en  del  uttnötie,  anses  s&som  ränS&rke.   H.  k 
{ffr.  JV.'O  2024,  5,  20I7.) 

2017.  —  Fül  Kiofveierget  pä  Ung  stenhäU,  li- 
kaledes  H.  » 

25 


-  98  - 

NORRIGE. 


2018*  Ringerikes  gränssten.  S.  J.  A.  » 

Her  er  en^marki  or  austr  i  longa  fosn  ...  — 

Amundi  Ormstaios  sun  a  Solrange  ^ 

raisti  niik  auk 

2019-  Guldbrandsdakn,  L'dssoe  socken^  Son^ 
steboe.  S.  b.  735.  R. » 


xpair:  Fior:  auk:  Skoftk  raistd:  stain:  ^na: 

^a  is..r:  sbiftiu:  lantom:  siniim:  saönmiivab: 

2020-  Sogndaü  socken^  Sieinum  {en  mibudpe) 

^  (W.  4e6)M.5- 

Olafr  kunOkr  aotu  milistaino  ^isa» 


4.  Offentliga  oppmaningar. 


Stavang^er  arat. 

2021»  2022.  Kiepe  kyrka,  pa  2.'ne  iräden. 

W.  5 14. 
Arti}»:  »r:  Tkibarhar:  Kara:  lotr:  ^ru:  nom: 
a&btaer:  krosmesa:  um:  variL 
Pd  det  andra.'  Uvaer:  a:  roa^rt  runaer:  fis: 
ser:  j^a:8akae;  BaUer:  nostaeri  förir  «0/:   h«^ 
nar:  Hialb:  Ku^:  ^eim:  aer;  sva:  gaeraer. 


Romdals  amt. 

2023>  Nordmors  Fogderi^  Tingwoldt  fyrka. 

W-  521. 
ä  en  kvit  sten  öfver  aitarei^ 
JEg  bi^  firi  GuBrs  sakor  öj^r  laerjba  man  er 
yar|i  vaeka  sUp  ^aena  ok  alla  pa  aer  ra^ 
kttnu  htm  min  mioisk  salo  miBar  i  haelgum 
bjBM0m;  aen  aeg  (h)aet  Kunar  og  gasr^i  aak  km 
Julias.    Yalaetc 


5*  a)  Obe&(tämda  eUer  svärlasliga» 
SVERIGE. 


Södermanland. 

2024.  Soihobns  harad,  Osler  Haninge  socken, 
Arestad.  N.  U  x  iSü^  och 

2025.  —  Tyrestady  Spängaberget.    JN.  U  2.  i3a. 
2.-/IC  runristningar  i  berg. 

2026*  Selebo  härad,  Kdrnbo  kyrkodörr. 

B.  740.  3  o 
Mynderna  mestadels  lika  de  vanliga,  men 
meningen  svär  att  uileta. 

Inskrifter,  m^d  ovaniiga  mynder  /orekom^ 
ma  dfven  pä /oreg.  Nu>  019,  1271,  2008, 
aoaS,  m.  fL 


Öslergötbland. 

2027.  Bräbo  kärad,  Ö.  Eneby  socken,  Ingelstad. 

L.  2027.  X 
Pd   en   lüen  bergshojd  2  rader   Runmr^.  iili 
ndgon  del  utpldnade. 
2028*  l^ysififf  härad j  Bäks  fyrkomur.  , 

AG.  46.  B.  913.       o 


Inskriften  i  rata  rader,  utan  bestamd  rad' 
fbljd  och  utan  af delade  ord,  fbljakteUfien 

svdr   att   tili   innehdllet    inhemta.     Hvarje 

rads  mynder  aro  följande^ 
ft  varaub  stonta  riuiaR  baa 
Avar  in  ta|>ira|>iR  aft  faikion  sunt» 
sakum  uk  mini  ^at  Avarjüar  valraubaa  varintf a 
baa  sua^tu  alf  sinum  var  inum  naatvalraui» 
ba^aa  so  mono  umisum  onura.  ^at  sakum  0  ba- 
r/a  vaa  furnivaltum  00  ur^i  fiaau 
••ia  Ai'ai|>..utve  auAtu 
IR  onttb  sak  a  /. 

Derunder  tvärs  öfver  stenem 
rai]^i  aurika  Ain  burmu^i  slilia 
nastront  ia  a  raipmaraa  siti«  nukarua  o« 


Sm&iand« 

2029*  ^0  harad,  Öre^ds  kyrkogdrd.  J  «.  L.  Joaj 
Gud  •  Mariu  •  son  •  sibnae  • 
•.••  asl«  bo^um 
äerjemte  a^-ne  nycklar  tecknade. 


—  99  — 


203a  DersMwuuiädes.   ^    J«  L«  o.  YII.  i. 
4-  Avae  Maria  grakia«  plena«  domi/ius*  te- 
kum  •  beDetikta  tu  •  in  mulierÜMis» 


Bohuslänr. 


Gottland. 

2031.  Forsa  ting^  L'ddebro  kyrka.    Nr  w.  i.  63. 
Har:  riti:  starn. 


Blektng. 

2032.  Öslra  hur  ad,  Storkön.         W.  ai5. 

SkipaitiB:  Gu|»]«:  ras^:  stin  {sisia  ordet  med 
stupade  vänderunor)* 


2033-  T/örn^  Runekuiiens  torp  ä  Raßals  ägpr. 

J.  Kx 

+  Sarisulfs  stinaB. 

2034^  Orush  Sula  socken,  Nederhoga. 

D  IC  J.  K  » 
Bit  och  annan  mynd  är  tydlig. 
2035.  Sotenäs  härad^ToMene  socken,  JViMahed. 

J»  5»  a.  ]  ]  ... 
En  läng  inskrift  i  3/ne  rader  pä  2:ne  styc^ 
'    ken  af  en  sonder slagensten,hvarä  nigra  myn-- 
der  Uro  tjrdliga  och  vanliga  Runor. 


NORRIGE. 


Smälehnens  amt. 


2035.  a)  Tkosnäs  sock.,  Thossö^  (W483.)  T.  a.  i63. 

Nikulas  Atlasun:  ker|>i  moar  ainerkomA//. 

2035.  ^)  Dersammastädes.   (W.48a.)  T.o.  i63.5. 

Aslaster  ker]^  mik:  ek.  rist:  auk.  ra^na:  sta. 

¥a:ver:  sisi.. 

Sa   loser   Arendt  dessa  fbrut   (N:o    i6oa, 
i6d3   efier  H^orm)   uppiagne    rundhuggne 
stenars  inskrifter. 
2035.  c)  Bolms  fyrkomur.  W.  48i.  ...  ] 


Stayanger  amt. 

2039*  Jedderen,  Renneberg^  sotken,  Bo.  W.49f* 

X  Kalbiora:.  seti:  mik:  ikio. 
2040.  —  Soggendals  socken,  Oldgard.   Vf.  5oi. 

Sahtt  rist^  stin  ^ina. 
2041*  —  Öen  Karmen,  jiugvaldnaSk      W.  497* 

T.  b.  20. 

F'id  kyrkan  en  io  alnar  hog  sten  med  run^ 

ristning. 


Christians  amt. 

2036.  Guldbrandsdalen,  Froens  socken,  mettan 
fSodorp  och  Füg.  S.  & 

X  Kuneitr:  eit:  markL 


Roradals  amt. 

2042.  Fabelungen  (pä  Runeberget).       S.  x  i36. 
Ifäg^a  Runor  likasom  ä  Runefjället  If:o  2o^^, 


Throndhems.  amt 

Mandats  amt  2^^^  Stördalen,  vid  Berrig  {Skrifvareberget). 

2037«  Lister,  Framvarde  ißuneßdUet).  W.  5c4.  H.  ii. 

Pä  en  klippvägg  nägra   Runor,    likasom  gp^  I  2:ne  rader  uppät.- 

nom  gnianing  tecknade.  Biurn  ...  ristu  x  ..runar  j^isar 

2038.  -*-  Farsu,ndß  pä  ett  berg  [nägra  mynder).  ..u»  murkum:  visa  birtil. 

S»  A»  Pä  en  rad  tvars  ofven  ...  undir  ausf..  ...' 


DANMARK. 


^yen. 

2044.  Findin^  hSrad,.  Auntlev: 


W.  a45* 


Sasi  sati  runaA  stio. 

Pä  kanten.'  Ruulf  kar|i  huk: 


—  100  -^ 

ISLAND. 

2045.  Sonder  Amtet,  Guidbringe  syssel  2049-  —  Skapiefjelds  syssel,  Solheim,  Z.IV.359. 

Z.  IV.  347.  /  en  dxUk  hala  {euer  bergskiyßn)  ensväriäs" 

Runorna  Fikela  ristade  pi  en  sterij  rest  in^  lig  runrisining, 

vid  en  större^  i  form  af  tn  likkista  {sMe-  2050.  Fester  AnUet,  Myre  tyssely  Björns  haU, 

des  torde  denne  hora  tili  FL  2.  «.)  Z.  IV.  SSg. 

2046.  —  Brynfedalen,iBardersK&Uu  Z. IV. 357.  Flcre  Runeord  eller  namn,  mjrck^ utplanadt, 
JtsküligA  rünmynder  inhuggne.  2051*  —  Sneejjeldsnäs  sytsel,  StafvafelL 

2047.  —  Rangarvalla  syssel,  otore-Dals  socken,  Z,  IV.  3Eoo. 
Paradisfiälan.                       Z.  IV.  358.  /  sänf^idlan,  Runenamn  och  nammnärken, 
Afanga   gamla   namn  och   namnmärken    med  

Runor  tecknade.  tjk..    *- 

2048.  —  Thorsmark,  i  en  h&la  {Snorrarike).  1?  aroarne, 

Z.  IV.  358.  2052«  Fid  Kirkebo  en  runsien  nyägen  ßinnau 

Sä  väl  invandigt  som  utanpä.  klippan    dyUka  Jnskrtften   med   vanderunory   tili  nagon  da 

anteckningan  dydUg. 


GREKLAND. 

2053.  Athen,  vid  Pireeus  (nw  iFenedig).  Arsenalen  £  sin  hufvudsiad,ßmnMi/riniroS' 

Y.  aa.  4*  !•  tet  uiät  sidorna  ame  slikgor,  Oka  dem  d  iii- 

Pä  det  ena  af  2fne  colossaia   marmor-^^ou  ra  Runstenar,  med  vidfyftig,  Tnyekei  uipünsd 

af  Grekiskt  arbete,  hvilka  Feneiianerne   vid  ristning,  men  nagra  tycUigß  Runmynder. 
erofrinecn  är  168 J  bentägtigat  sig,  och  stälä  vid 


h)  Med  främmande  Ranarter  "*") 
SV  ER  IGE. 

Upland. 

2054*  Hagunda  harad,  ffagely  socken,  Möjebro.  2055*  Olands  härad,  Tuna  socken^  KrQgest^ 

B.  36i.  .    ß.  58f- 
Under  inskrifien  en  väpnad  man  tili  hast.               En  stäende  menniska  iecknad. 
^                                       ,  So- 

*)  Till  sädana  hora  ttfven  inskrifterna  pa  ätskiiliga  i  Tyskland  /unn^  Fendi^Jku  hedendomens 
yvarlefpor,  hvilka  anses  vara  frän  tidehvar/vet  mellan  ären  gSS — fiSj»  Största  delenafdessa 
/brnlemningar,  utgörande  smä  afgudMlder  af  metalt,  kSrl  och  offerredskaper  samt  nägra  sterur, 
uppgifvas  vara  upptagna  ur  jorden  ndra  JVeu-^relits  i  trakten  af  det  gamiafSr  ntt  afgud»- 
tempel,  samlingsplatsen  for  ätskiiliga  Obotritiska  folkslag,  bekanta  Rhetra.  Tnskrifkernd'  med 
Runor  i  vissa  mynder  {i  synnerhet  b,  e,  p,  q,  a)  skitjaktiga,  men  för  öfrigt  de  samma  mti 
vära,  innehälla  vanligen  blott  stallets  och  Gudens  namn,  t  ex.  Rhetra,  Belboky  Zeroebok) 
Radagasty  Zirnitra,  Svantehviti,  Vo|»ay  Ipabok,  Nemisa,  Siba,  Sicgsa,  Podaga^  Prowe,  as.^. 
och  har  man  blott  pä  en  skäl  trqffat  en  längre  .inskrift,  som  man  kunnat  iasa  och  tyd^: 
Krivc  —  Raba  —  Radegast  —  Beibog  —  Rhetra,  d.  iL  Öfverste  Presten,  den  hvita  guda^ 
Radegarts  tjenare  i  Rhetra.  Som  inga  sädana  Junnäs  i  vor  Nord,  eller  denna  Runart  hat 
finnes  begagnad,  hora  de  ej  hit.  Forskaren  finner  dem'  tecknade,  och  beskrifna  af  Masch, 
Die  gottesdienstl.  ^'^^'^hüaier  der  Obotriter  aus  dem  Tempel  zu  Rfaetra  am  Tolleocer  5ee, 
Berlin  1771;  Voyage  dans  quelqiie  parties  de  la  Basse^^a&e,  foU  en  f794f  P*<*  ^  Comle  Jea^ 


Sodermanland. 

2056-  HöUbo  härad,  Trosa  socken,  Rsrga. 

K«  3.  171,  173. 

Öland. 
2057.  S.  Motetj  Alörfyldnga  fyrkogdrd.  B.  1073. 


SOit'^lC^^er  harad,  Mellby  socken,  Istaby. 
'"     '^'  N.  L  42. 

2060.  Solväshorgs  kloster.   N.  1 5o.  J.  A.  9.  M.  1.  m 

2061.  —  Sölväsiorgs  sloits  ägor.        W.  319. 

2062.  —   —   —  strax  vid  hafsviken.  L.  3062. ' 
2063-  FUgehM  {afUckmd  a/  en  Landtmaiare). 

M.  1. 


Bleking. 


BohutiUfi. 


2058.  MedeUtads.  härad,  Idsterhy  socken,  Björ*       2064-  Tanums  härad  och  socken,  Kallei^, 
k^orp.  .  W-  ai5.  L.  XLV/ 


NORRIGE. 

Smfllehnenes  amt, 
2065.  Tunoe  kyrkogirdsmur.        W.  478^ 


Trondhems  amL 


2066.  Kheboe,  Vk  Tanem.  R.  ag.  b.  x 

2067*  Strinden,  Bradsbcrg.  &.  10.  c  x 


Tillägg. 

SVERIGE. 


Östergöthland. 


Westergötbland. 


2068.  Jkerio  härad,  TornewalU  socken,  Stra*       2069*  Marks  harad,  Örby  kyrkodorr. 
tomia.  N.      d.  a.  aio^  ...  £•  a.  3i5.  G.  «•  1*77« 

—  ..unta.  resj^..  — 
2070  «)  Hailand,  Hatmstads  kfd,  Steninge  soeken, 
Skibäs,  vid  Undars  mosse,  RunduUL  N.  n.  ao. ... 


2070.  Skane,  fVillands  härad,  Ljungfy.    L. 
Pd  en  tegelsten  nägra  Runor. 


DANMARK. 


Jutland. 

2071«  Juiland,  Randers.        Z.  IV.  5aS. 

EiirgiB:  Tuka:  siio:  risj^i:  stio;  ^onsi:  iftim: 
ula:  bni]^r:  tin:  harj^a:  ka]^ 


Grönland. 

2072*  JulUnehaabs  distriu,  igalikko.  Z.  a.  aai. 
Yigdis:  M:  d:  hvilir:  her:  gle|e:  gu(:  tal: 
heonar. 


Potockiy  Hamburg  179$;  GronherUogl.  SireliUifcbcs  Georgima  nord-tlttriaeher  GotliieileD, 
TOD  BL  F.  Arendy  Miodcii  tSao;  Becdbreib.  der  anf  der  GroariicrtsogL  BibL  n  Ifeaitrelits 
befindlicheo  Riuieatteiiie,  tob  Fr«  foo  Hagenow,  Loils  i8a6. 

/  Siberien  har  Sirahtenberg  ander  sin  resa  aamärki  RuntUnar,  hviUuu  inakr^   sedan  ej 
blifvü  nogare  granskade* 


\yti 


a6 


loa 


RÜNMYNT. 

1.  Präglade  ander  obestämd  Regent»  tid. 


Framaidan.'  Enhjelmb^äckt  bröstbild  med 
yfvig  /ßdtrbuskcs  o/ta  sä  vanskapligt  leck» 
nadj  Ott  den  mera  liknar  ett\tupphufvud med 
läng  halsy  samt  nagra  strek  i  stallet  fbr  om^ 
skrift.  {jfr.  L.  a.  VIIL  Fl.  Vllf.  i.  «.) 
Fränsidan:  Eit  kors  med ß)ljande  omskrift 
i  Runor. 
2079;  2074*  Kunar:  as  Mo/^is..  O.  f.  i,  a. 
Med  vänderunor* 


2075—2079.  +  Kunar:  a:  Moabisi.  O.  i.  i^. 
Med  vänderunor  {de  sista  ookstafverna  pi 
serskilda  präglar  olika)> 

2080*  ••Kunar  i  Mali: 8   {med  vanliga   Runor) 

o.  I.  a 

2081— -2067  Med  en  och  annan  tydlig  Rwm 
och  nägra  variationer  sä  v'dt  ä  bilden  pa 
framsidan,  som  ä  korset  päfränsidan\  0.  i. 
9—1 5. 


2.  Under  Konnng  Magnus  den  Gode« 

{Konung  i  JVorrige^  samt  i  Danmark  1042 — 1047)* 

+  Ou{>rnn:  niaiii 
+  Siagrit  Siagr 
+  Sekiit.  SeLri 
+  Sigvarf»:  i  L  11 
+  Sigvarp:  i  uk 
+  Svein:  i  Lund 
+  Svein:  i  Lundi 
+  Svein  i  Land  11 
+  Svein:  i  Lund  if 
+  Svei.o.  T  Lundi  • 
+  Svein:  ^orbi 

+  Wgot.  I  f) 

+  forgot  ^  f orgi 
+  Eorgot:  i  Lund 
-f^urkil:  |>urki 
+  purkot:  i.  Lund 
+  f^mamut:  i  Lundi 
+  Kerfin:  forb: 


Framsidan.'  Sittande  Helgon  med  strälkrets  och 

rosor  vid  sidornay  utan  inskrift. 
F)ränsidan.'  Ett  kors  med  en  punkt  och  en  half" 

mäne  i  hvar/e  hörn/  omskrißen  med  Runor. 
2088*  +  A..sn  i  Luntii 

2089-  +  Asraujb 

2090-  +  Asmujp.  a  um 
2091*  +  Auir  1  Lundi 
2092-  +  Atsor:  i  vska:n 
2093«  +  Ateor  ikikakkxki 
2094*  +  Bosi  Ol  Lunti::  m 
2095-  +  jSati:  i  Lund» 

2096*  4-  K<>|>uin:  

2097-  +  Knpuine  i  Lunt 
2098*  +  .:.ieit.vi+.u-'ri  t' 
2099-  +  Lekvini:  i  Lund 
2100*  +  Mani.  i  Lundii 
2101«  +  Pfornian:  i  Lunt 


O.  2.  I. 

O.  X  a. 

O.  a.  3. 

O.  a.  4. 

O.  a.  5. 
Q.  8.  56. 

O.  a.  6. 

O.  a,  7. 

O.  a.  a 

O.  a.  9. 
O.  a.  10. 
O.  a.  II. 
O.  a.  la. 
O.  2.  i3. 


2102. 
2103. 
2104. 
2105. 
2106, 
2107. 
2108. 
2109. 
211a 
2111. 
2112. 
2113. 
2114. 
2115. 
2116. 
2117. 
211a 
2118* 


Q.  a 

O. 
O. 
Q.  8. 
O. 
O. 

o. 
o. 
o. 

II  Q.  a 
o. 
o. 
o. 
o. 
o. 
o. 
o. 
p. 


LXXH. 

a.  14* 
a.  i5. 

LXXIV. 

a.  i& 
a.  17. 

a.  la 

a.  i9. 
a.  ao. 

LXXV. 

a.  ai. 
a.  aa, 
a.  a3. 
a.  a4. 
a.  a5. 
a.  a6. 
X  37. 
b. 


ä)  Samma  Jhfp;  omskrißen  med  Latinska  (Angelsachsiaka)  bükst äfver. 


211a   «)  +  ASLAR:   I    LVITDU 

b)  +  ASMYSTDI   l 

c)  «f-  asmvnd:*  ixri 

li)  -f  AtMVTB  OH  Ol 

4  +  BIOBN   I   LVVI 

f)  +  BIORN:  I   LVHD 

g)  +  BOBN:   I  LVITDI 


o. 
o. 
o. 
o. 

Q. 
P- 


a. 
a. 
a. 
a. 
3.  a.  5, 

a   LTXVIII. 

Q.  Luvn. 


a*  I. 

a.  a. 

a.  3. 

o.  4« 


h)  +  BOSr:    B   LVBDII 
i)  +  FaDiB   I   LVBD 

k)  +  godpihi*):  I  LV» 

i)  +  KAMPIO   I   LVB 
m)  +  KAMUG   I   LVBI 
n)  +  B.ABL:    I   LVBM 
O)  +  K.«*B:  I  LVB0I 


Q.  a  5a 

O.  a.  a.  6. 
a.  a.  7« 

2.  o.  a 

8.  vvau 
a.  a.  9. 
a«  a.  10. 


O. 
O. 

Q. 
o. 
o. 


*)  Att  P  eller  Y  *  dessa  inskrifter  är  w,  torde  vara  öfverßödigt  att  anmärka* 


io3  — 


p)  +  LEFVIVB:   I   LVI 

O.  a. «  1 1 .  Q.  8.  Lxxxii 

q)  +  LEFVINi:   I   LV 

Q.  8.  Lxxxiii. 

r)  +  liwike:  lvv 

•     Q.  9.  59. 

S)  -t-  LIWHHE.   L.. 

Q.   9.   LXXXIV. 

t)  +  MVMPI?   Off   LV. 

0.  2.  a.  la. 

U)  +  MVHi:   I   LVHI 

0.  2.  a.  i3. 

V)  +  OTBEOa   I   LVVDI 

.  Q.  9.  60. 

X)  +  oDbLPIK   I   LVI 

0.  2.  a.  s4» 

y)  +  SBABU:  I   LVVD 

0.  2.  d.  i5. 

«)  +  sEVBnm  VDi 

0.  2.  a.   16. 

Oa)  +  SVAFA   I    LVK 

O.2.«.  17.Q.9.61. 

M)  +  SVABTABBAffD 

Q.   9«  LXXXVI. 

ec)  +  svDEMur  i  lvh. 

0.  2  a.  18. 

dd)  +  SVEIJC:    l    LIVH.I 

P.  Q.  9.  LXXXVII. 

ee)  +  SVBIH   I   LVND 

0.  2.  a.  19. 

ff)  +  SVMARLBDI   .:   I 

0.  2.  a.  20. 

gg)  +  SVMMBBLBD 
hh)  +  SVMEBIIBI 
iV)  +  DORGOT*:    I  LVJf 

kk)  +  Dorsteih:  im 
//)  +  Boestbin:  I  LVI 
mm)  +  Dvfkiibtviii 
nn)  +  Dvbdotm  viiah 
00)  +  Dvr&if:  iihui 

/7)E7)   +  DvRKJP:  MVIII 

yy)  +  Dva...i:  TVM  ai 
rr)  +  vlt::  t  lvbd  11 

Ss)  +   VLF:    I   LYHD   IUI 
tt)  +  VLF:    I   LVHDi: 

uu)  +  vlf::  i  l-itpii 

VV)  +  AIBLMB      H) 


0. 

a. 

o.  at. 

Q- 

9- 

6i. 

Q- 

9- 

I.XXXVIII< 

0. 

a. 

o.  aa. 

0. 

2. 

a.  a3. 

Q. 

a. 

a.  a4* 

0. 

a. 

«.   35. 

a 

a. 

a.  a& 

Q. 

9- 

Lxzxn. 

Q- 

9- 

xc. 

0. 

a. 

o.  37. 

0. 

a. 

o.  a& 

Q. 

9- 

XCI 

Q. 

9- 

xcn. 

0. 

3. 

«.  ag* 

3.  Under  Konang  Magnus  den  Gode. 


Framsidam  Sittande  Christusbild  med  högra 
handen  uppstrackt,  stundom  en  spira  eller 
en  korsstaf  i  den  venstra/  omskrift.*  Mag- 
nus Rex  med  An^els.  boksU,-  blott  oredifa 
bokstäfver  och  strekar  pä  dem^  som  hafva 
halfmänar  pa  fransidan, 
Fransidan.'  Ett  tillkonstladt  korsj  stundom 
med  en  eller  flera  halfmänar  vid  sidoma/ 
omskrifien  med  Runorj  stundom  ejler/olj- 
da  af  nägra  oredi&a  Ansels.  bokstäfver,  Jfr. 
L.  a.  VIII.  FI.  VIII-  3.) 

2119*  +  Alfik  iiiFiiTNiui  O.  3.  I. 

2120.  +  Alfrik:  on  ©       O.  3.  2. 

2121«  +  Alfrik :  on  unlilil  O.  3.  3. 

2122-  +  AsfaiJ:  Lund  Q.  8.  lv  (^(f 

2123-  -f  Asfarf :  uki:  Lunt         Q.  &  lviii  ^([ 

2124.  +  AsmuDl  :  Lunt  Q.  8.  nx  (^ 

2125.  4-  Asur^a    Lun..lkr  O.  3.  4«  (TC 
2126'  +  Asrubarlefnilci':            Q.  8.  lxi  ([(^ 
2127.  +  Asurba:  Lunliki.             Q.  8.  lx  (^ 
2128*  +  Asurba  ri  Lundi:  i:.ilei:    Q.  8.  xxxxvi 
2129>  +  Asurba  1.1  Lundi  :i:  ikli:  O.  3.  5. 


2130-  +  Atsoi  .  .  •  .  li  C 
2131.  +  ..-ßeaitr  i  Lu  ...  f) 
2132*  +  Biorn  i  Lundi  :i 

2133-  +  Boj(i):  on  Ludni:  i.ig 

2134-  +  Fali :  oon.  Lunli :  n 
2135.  +  Kali:  on  Lundi  lu  k 


O.  3.  6.  CC 
O,  3.  7.  tt 
O.  3.  8.  tt 
Q.  8.  xxxxviii 
Q.  8.  Lxiii  tt 
Q.  8.  xxxxjx. 


2136. 
2137. 
2138. 
2139. 
2140.. 
2141. 
2142. 
2143. 
2144. 
2145. 
2146. 
2147. 
2148. 
2149. 
2150. 
2151. 
2152. 
2153. 
2154. 
2155. 
2156. 
2157. 
2158. 
2159. 
2160 
2161. 
2162. 


2162*  + 


Kar/:  iclviitiehl 
Kelvins  i  Lundi 
Kopvin  an  luk. 
Kopvini:  ^ttruiam 
Leßi:  Lunti:  Ji 
Lefsi:  on:  Lundi:  SiX 
Lefsi:on:  Lundi:  StiiX 
Norman:  Lunti:  i  •:• 
Sekrim*  on:  LudilJi 
Sevi/ia:  ulfiels-  frnta 
Skakli:  Luntiknl 
Sturk:  f  Lunti 
Svafa:  onn  Lunti  X 
Svin:  I  Limti  k  11 

>irkut:  N  lvxict: 
•  >ürtr:  I  Lunti 

Sorkil:  rek:  ulitiki: 
-  »orsmein:  Lun  11 

>orsmein:  Lunti 

>orstein:  i  Lunt 

)urkut:  Luntii 

jurkuf:  Lunlis. 

JlkiJ:  Lunti:  ikii 
Ulkil:  Lunti.  ki 
Ulkil:  Lunti:  Jkii 
XJnn\\\l)\  on:  Lundi: 
....:i:  I  Lunti  i 
Suhert  libaiat:  in 


O. 

o. 
o. 

Q. 
Q. 
o. 
o. 

Q. 
o. 
o. 

Q 
o. 

Q. 
o. 

Q- 
o. 
o. 
o. 
o. 

Q. 
o. 
p. 
o. 
o. 

Q. 
k 

o. 

p. 


u, 


3.  9. 

3.  10.  t!L 
3.  II.  CC 
8.  53.  t<L 
8.  lxiv  CC 
3.  IX 
3.  i3. 
8.  lxv.  CC 
3.  i4 

3.  I  s.  Q.  8.  L. 
8.  54.  Cd 
3.  16. 
8.  52. 
3.  17.  t<L 
8.  R 

3.  18.  CC 
3.  19. 
3.  20.    CC 

».  21.  c-c 

tillce^  4. 54*  0 
3.  22.  CC 

3!  23.  3)})})}) 

3. 24.  i>im 

8.  55  CC 
O.  3.  25. 

3.  26.  t<0>% 


a)  Satnma  Typ;  omskrifien  med  LcUimka  {Jngelsachsiekä)  bokstäfver. 


2162^    a)   +  ALFVARD    KJDEBIARD  P.   Q.   7.    2. 

&)..^  ALTVABD:   &IDEBIAI  O.   3.   a   1. 


C)  +  ALFVARD :   ON    L?NDI 

d)  +  altvard:  knirda: 


P.  Q.  7.  5. 
P.  Q.  7.  7. 


e)  -4*  ABCOJUK   OK   LVJfD 
y)  +  AilKHt    OM    LVlTDi;   I 

g)  +  ASEa  ON  DBirroiGiv: 
h)  +  ATsoB  bv  LVNmUCI 

i)  +  BOSA   Off    LfBDi:    O 

*)  +  Bossii  OM  LVHo:i  lim: 

i)  4-  CADI   OH   LTKIDIflTi: 
m)  +  CADI   OJf    LT.«...   © 

I»)  +  cabl:  o  lvbdi  oiicip 

O)  4-  CBISTIERir  OB  LVHO 
p)  +  BBlSTfEBB  OB  LVBD 
^)  +  BBISTIBBN  ON  LIIIIII 
r)  +  BMPA  OB  LBDBTBBT 
#)  +  BMPA   OB    LBDi:    IIH: 

•    i)  +  FADI,  OB  LVBDIICtn 
m)  +  FAPI   ON   LVBD    IIIVII 
V)  -h    GODPIBE    OB    LVNDi:: 
X)  +  GUDlL..B.B   LVDIi: 
y)  +  LEFSI   OB   LVBDi:    TICl 
Z)  +  LFIOI   OB    LBOIUII 

aa)   +  BORDMAB  OB  LVD 

bb)  +  bobDmab  ob  lvdi 
cc)  +  oDbb  iilvipo:  ooic: 
dd)  -^  fiEFRiM  ob  lviiaii: 


i5. 
»7- 


—  io4 

P.Q.ri/^4.vii. 
P.  Q.  7.  vin 

P.  Q.  7,  IX 
R  Q.  7. 
P.  Q.  7. 
P.  Q.  7, 
O.  3.  o.  2. 
P.  Q.  7.  i8. 
P.  Q.  7.  XII 

Q   7-  »4- 
O.  3.  «.  3. 
P.  Q.  7.  a5. 
P.  <^.  7.  a6. 

Q.  7*  xm. 

7.   XV. 

7.    XVL 

7.  XVII. 
P.    Q.    7.   XVIIL 

Q.  7.  aa 
P.  Q.  7.  29. 
O.  3.  a.  4. 
Q.  7«  XXII. 
Q.  7.  3o. 


P. 
Q. 
Q. 
Q. 


ee)  -I-  fiEPiBB  o  LBnTiiTi  P.  Q.  7.  3i. 

j50  +  SBTVIBE   OB   LVBDI  P.  Q,  7.  XXIII 

gg)  +  8TEK.AB   O   LVBDITI  O.   ).  O.  5. 

AA)  +  8TBXJLB   O   LVBDITBI  P.  Q.   7.  Sl. 

If)  +  SVABTBRABD,  OB   LV  Q.   7.  XXXVL 

AA)  +  8PA&TDABBD   OB  LV  P.  Q.  7.  UVIL 

//)  +  SAITEDARBD   OB   L  Q.   7.  XXVIIE. 

mm)  +  cvBiB  OB  LVBD  P.  Q.  7.  35. 

nn)  +  tVEIB  OB  LVBDIIIFI  Q.  7.  36. 

00)  +  SVBIB   OB    LVDV   IIH  O.   3.  O,  6. 

pp)  -I-  SVBIB   OII    LVD   IllCtC  Q.   7.  XXX. 

fq)  +  DoorD  ob  lvbdihb  Q.  7.  xul 

rr)  +  TBOBD  +  B  LVBDI  Q.  7«  37. 

4«)  +  DORBRB   OB   LVIDP  P.  Q.  7«  38. 

it)  +  DoRcoT  OB  LviD  iicinr  Q.  &  ^o, 

uu)  +  Drstab  ob  lvbdu:  Q.  8.  xxxvn« 

vv)  +  Durstab  ob  lvbd  P.  Q.  8-  xxxix. 

XX)  +  TOEOLViciLVLICIi:  P.   Q.  8.  4'« 
^y)  +  TOEOLVICUIVICVII :           ,    Q.   8.  XXXXI. 

ZZ)  +  PARBVS   OB   LVBDi:  P.   Q.   8.  4^. 

o)   +  VBEB   OB   LVBDIO  Q.   8.   44« 

a)  +  VBIB  OB  LVBIO  iinii  Q.  6.  xxxxil 

O)  +  VLFCIL  O   LTBDIBB  P.  Q.   8.  /^5. 

(B)  +  VLFKBL   OV  LYBFi:  P.  Q.  &  47* 


4.  Under  Konnng  Syen  Estrids  flon. 

(Konung  i  Dänmark  /0-^7-/075.) 


Framsidan:  Eit  eget  siags   kors   med    /ic- 
danst&ende  omskrift  i  Runor. 

Fränsidan»'    linier j    strek^   cirklar,   nu  m. 
(J/r.  L.  a.  YUr.  Fl.  4 ) 
2163—2174.  Sven  le  o  Tanoiin  (a?) 

Med  älskiiiiga  stafvelse-fgrandringar^  tili  en 

del  med  olika  vända  Runor,  0. 4»  ' — 6'  Q.g. 

6,  10,  II — XVI,  XVII,  16,  xxui,  xxvn. 
2175—2194.  Sven  Hb  o  Tanoim 

til  fbrra  hcUften   med   vänderunor,         O.  4* 

7— II.  Q.  9.  1—5,  7— 9,  XIII,  XIV,  12,  i5,   17. 
2i9i5»  2196*  Samma  inskrijl,  hvari  man  trott  sig  ^ 

ßnna.'  S\eh  Kuuing  on  taaoifti.  0. 4*  >6,  17. 


2197.  Arki/  DB  Q.  9.  19. 

2198.  Esbirn   +  in  Q.  9.  xxir. 

2199.  Isbern  in  {med  vänderunor).        Q.  9.  20. 
2200-   +  Ketil:  i  Roini  Q.  10.  3o. 
2201.  (^iin{)or  i  atenso).             Q,  10.  28. 
2202—2205.   +  poiJ>  k  m  11       Q.  10.  33— xxxnr. 

{Fransidan,  i  hörnenl  ^  u  ki  in) 
2206—2230.  J^d  outredd  runinskri/l,  stundom 

blandad  med  strekar.     O.  4*   12 — 15,  i8*-a8. 

Q.   9.    21 — 22;     10.    23 — »7,    29 — XXXII,  3i, 

32,  XXXV — xxxix;  Tillces,  4«  ^2.  o«' 
2230.  a)  Samma  typ  med  Latinska  {Angelsach' 

siska)  bokstafver  eller  strekar.     O.  4-  «•  ^  "^ 
.    Q,  10.  36—58,  Tillasg.  4.  38,  b. 


Anm.  a)  Med  Angelsachsiska  Runor  skola  namnen  Vigraed  ocA  Peada  ^Eiina^  präglade  pä  hvarsät 
i  Paris /orvarade  ntjrnt.  J.  A.  b)  Af  guldbracteater  eller  tunna  penningformiga  guld* 
platar  med  eget  pä  ena  sidari  upprässadt  bildverk  och  i  ena  kanten  en  nterla^Jor  att  kuniu 
s&Kom  smjrcke  bdras.  Uro  bfver  20  bekanta,  hvilka  hafva  runlika  myndtr  afobdkant  aH  och  in- 
nehalL  c,  d)  Misstag  med  nigra  mynt,  d  hvilka  man  fordom  trott  sig  i  andra  tecken  se  Su^ 
nor  (P.  b.  m.  ß,),  torde  vid  en  bältre  upplysning  glömmas/  och  atta  i  sednare  tider  gforda 
Runmynt  (L.  o.  180)^  hvilka  man  velat  tälegaa /orfadren,  bora  väl  Uka  liid  som  anära  i 
vor  tid  präglade,  med  Runor  Jbrsedde  minnespenningar,  bland  gamla  Runinskrißer  härkom" 
ma  i  betraktande. 


^m% 


ifmt.  IX. 

RUNKAFLAB,  RUNBAI&AR, 

serskilde  anteckniiigar  med  Ranor^  skunie  i  trS. 
a)  Kaflar^  stai^n 

SVERIGE. 

22S1*  Uiom  andr^  anieckningar  $kola  afvm  Bud^  Ucktuute  tili  vederUranäei  e/ierratteUe. 

k^ar  med  Runor  eller  Runmarkem  bBJvit 


Ai  la. 


NORRIGE. 


2232»  Bradsberg»  mUf  Öfre  Tellemarken,  F'inie 
fyrkodörr.      Q.  a.  Y.  am.  3o3.  Z.  L  347.  L. 

•/ieYK.l  vir^r.  krej^ke.. 

»••tvinar  ^sr  saeler. 
sa  er  luegi  a^i«. 
sorae.  oraeikar  tiae  (ti^T) 
graetis.  sot»  at,  kaete. 

i|eltraei^tfr.  paei.  aellri.  eni« 
eobraofapam«  flaeb^. 


fallier,  iiipn  me^.  aulu. 
haokan  ImiIU»  aiuu  halla* 
hahstrij^i  bor  (bönl)  ••  «4» 
2233«  Dersammastddes.    Q.  o.  Z.  L  a47*  L«  a  181. 
f  Sipirpr*  iak  suo:  raeist:  runar:  pesar:  Ion- 
gar:   dageo:   aeftia:   Botolft:    maeso:   er:  an: 
ferjj^i:    higat:    ok:    villi:    aeigi:    gSka:    tWi 
89tar:   vi^:  Svasrri:  fi>|iir:  bana:  sin;  ok: 
bropra: 


DANMARK. 


2234:  Juthnd,  Jliorg. 


W.  299. 


(Bomärke)  Baoaro  vet  kaeeraesta  maeo«  af  j^en« 
keftol  aeo  pao;  {bomärke):  landum. 


aa)  RnnstafTar^  innehallande  Calendem  med  Rnnor  (///*•  FL  XII). 

SVERIGE, 


2235,  2236-  Fyrkantiga  kaßar.        O.  a. 

2237—2269.  DyUka,  meraßaia.     O.  a. 

S3ß[h-2aa7*  Sia/var,  4,  6,  7^  S.kantiga  eller 
rundiu  O.  a. 

2298-  "Kommg  Gustaf  I  har  haß  en  ältakantigi 
kallad  Gustafs  staf,  insait  med  guldj  vid 
kvüken  hon  stodde  sig/^  A.  e.'  19^ 

2299—2313-  I  Frestads  pastorat^  är  162g.  A.  *.  5. 
Innehafvarne  j  hvilka  erhdlUt  demiaif^for^ 
stodo  deras  bruk  och  högt  vUrderade  dem, 
künde  uppgifva  deras  ägarefraH  längre  li- 


der  tillbaka,  och  anfores  t*  ex.  om  en,  ati  nu 

varande  agaren  ärfl   den  af  sin  svarfader 
-  i  en  annan  socken,  och  alt  den  i  ätdre  tldir 

var  ärfd     fßer  en  Canik    i    üpsala/ '  den. 

gissades  vara  minst  1S0  är  gammal/  cn   an^. 

nan  200  är  {säledes  fron  bör/an  af  i}^6o,ia^ 

Ut\  A.  b.  5. 
2314*  —  En  sjukantig  staf  med  markesnagtar^ 

af  jern*  A»  b*  5.  !,.. 

2315  -^  Derstädes/    en  pikstaf/   näglarn^   nf 

messing.  A.  b,  5. 

27 


1 


^  loß  — 


/  Aitundaland  anni&rkle  Rhezelius  en  ntingd 
är  1628.  A. 
2316— 2320*  /  Delsbo  socken  (pä  i'j4^:t<Uet\ 

N.  c.  180^  i8i« 
De   voro   i   Dalarne  pä  i'jjo.'iakt  i  bruk 
och  äro  det  %ill  nägon  del  ännu. 
2321--2374.  ISmiland^  i  Höre  häradj  ir  t634. 

A«  e.  19. 
2375--239a  Pä  Öland^  är  1634.  A.  e.  19. 


2391— 2515«  Gre/veEhrenpreuss  sanäing,  A.  C7. 
2516—2712-  PtesüL  Carlesons  saniäng.     0.  b, 
2713 — 2720*   DagsnäSj   i  Thams   nu   skin^radc 
samling*  L, 

Pä  en  inskrißen.'  Bi0rii  Haki  kata  stafin. 
Anm.  Runstafvar  kora  i  Sverige  icke  tili  säl* 
s^ntheten  Sädana  ßnnas  icke  blottidefie^ 
sia  samtingarj  utan  ock  hos  enskilde  forn* 
älskare* 


NORRI.GE  och  DANMARK. 


2721-  En  sexkantig.  Vf.  b.  l.  67.  a.  87. 

2722«  Enfyrkaniig,  med  skäror  i  kanten. 

W.  3.  I.  74*  a.  g&  . .  . 
Dylika  voro  ej  ovanliga  £  Danmark.     W.  &. 
2723-  En  dyUk  frän  Norrige  {utan  gylientai). 

W.  *.  .1.  74.  a.  96. 
2724  — 2740«  Jtskilliga  äidre  och  yngre. 
Q.  Ä.  Z.  IV,  ai3,  5q5w 


.   JUänga  hafva  blifvil  forda  utur  Norden,  t,e, 
2741«  &n  gifven  tili  Ambassad.   Ogerius/  jfr. 

de^slter  Svec.  s.  ao3y  ao4j  ai5. 
2742-  En  [af  ben?)  i  Leyden.     W.  ^.  2.  106. 
2743 — 2749*  /  Cardinal  Borgias  samling.  Y.  h. 
.   Fhän  Sverige,    Danma^k/  i  Gr.  van  StuhU' 

Itns,  tn.Jl.  samlingar  likaleda, 

En .  iftän  Sverige,  skuren  i  sednAre  tider.  T.  d. 


$).  Baikar  (flakor)  eller  breda  trastycken  {Ist.  Spiald). 


2750—2767-  Med  eller  utan  handtag.      O.  a. 
2768—2770.  /  Frestads  paHorat,  är  162g. 

A*  b.  5. 

2771.  En  pä  ett  trekantigt  bräde.  GR.  a«  17a,  35 1. 

2772.  En  af  ek,  frän  Norrige.  W.  b.i.jo.  a.  90. 
2773*  Pä  käkbenet  af  en  stör  fisk. 

W.  b.  a.  9a. 


2774.  En  oval  prünringy  frän  Hedemarken. 

J.  X  A.  L. 
2775»  2776.  2,'ne  Norska  primringar. 

K.  I.  107,  108. 
—  a.  {En  med  munkstil,  skuren  i  pärontrad. 
W.  b.  i.  7&  a.  loa). 


c)  Flockar,  flere  hopfastade  smärre  skifFor^  pä  1600  tälet 
kallade  Rime-Ranabocker. 


SVERIGE. 


2777•^P«  S  smärre  balkalr  eller  siörre  skifvor.  O.  a. 
2778«  Pä  6,  nägot  mindre.  O.  a. 

Tn9»  Pä  S  skifvor.  O.  a. 

2780.  Pä  7  skifvor.  O.  a. 

2781.  Pä  6  skifvor  {med  Arm  tecknadt  ärtmtU 
i66g).  O.  a. 

2782.  Pä  10  blad.  O.  a. 

2783.  P&  ff  blad  (frän  Stenstorp  ifVestergoth- 
land).  O.  o» 


2784.  Pä  7  blad,  med  päteeknadt.-  fSjo  16 M^ 
Sundholma  i  Frötuna,  samt  agaren  fjo8*  O.  e. 

Derjemie  S.-ne  ^yare,  hvaribltutd  en  PtßA 
Runstaf,  utam  gyllental.  O.  a. 

2785.  4  blad  af  en,  ä  mera  afhuUade,  smebut 
skifvor,  Qr  a. 

2786*  Pä  8  dylika  blad.  O.  a. 

2787.  Pä  7  dylika.  O.  o. 

2788.  Pä  7  likaUdes.  €k  a. 


107 


2789*  PA  7  dyUka  af  bcn^  [mycket  vacker). 

D.  c.  20.  X  O.  /i. 
2790.  Pä  6j  af  sdmma  jpnne.  .  O.  a. 
27dl*  Pä  4^  likaledes.  O.  «. 

Ue  6  sistn'dmnda  utan  gyllentaL 

2792.  Pd  8  ilad^  i  bokform.  O.  a. 

2793.  Pä  n  blad  iforni  af  tn  Uten  bok.  O.  a. 
DerjenUe  ,S  biad  af  en  ny  RuncaUnder^  och 
ist  skifvor,  innehdiiande  en  siags  räknebok, 

2794.  Pä  6  blad^  [i  Frestads  socken  är  1628.  A. 
2795*  Pd  8  bladj  {i  Hammarby  socken  är  762^).  A. 
2796.  Pä  9  blad  {sänd  tUl  Bureus  i63o).   A. 
2797«  En  frän  Rimbo  socken»  A.  c.  6. 
2798-  En  i  Solans  samling.  U*  {fVanley.CataL) 
2799.  Pd  S  Elfenbensskifvor  {i  Upsala)  N,  U  9. 
2800*  En  pä  irädskifvor  {i  Norrköpin^.     G.b. 
2801«  Enfrän  ÖsUrgöthland,     CIL  i.  17^ 
2802*  Pä  7  blad  af  bjbrk  {Östergbthland,  Vdre 

hrdj  RumskuUa  socken,  Grönshult)*  M.  a^  O.  ax, 
2803.  Pd  8  blad,  frän  Östergöthland/  L.  280J. 
2804»  En  af  askskifvor,  hvaraf,  2.*ne  bladfun-- 

nos  inunder  golfvet  i  en  gammal  byggnad  i 

Kisa  socken,  O.  o«  M«  a.  k 

2805—2814.  /  Smäland  och  pä  Öland  {är  f€34.) 

A.  e.  ig.  uppgifver  hvar  de  hos  allmogen  träffa-' 


des.*  i  Byssby  socken  i  Kärewed/  Högsby  socken 
i  Högneshult/  Hulterstads  socken  i  $kälef» 
Bö  da  socken  i  Skä/lekärr,-  Persnäs  socken  i 
Trosnas  {en  mycket  vacker)/  Alböke  socken ^i 
Istad  {en  af  8  blad,  mycket  gammal)/  Mör^ 
bylänga  socken  och  by  {en  med  jf.  veckor  ä 
hvar  je  blad),'  Fora  socken  {en  pä.8  blad)/ 
Kalla  socken  {en  pä  6  blad)  och  fVi  socken 
{en  pä  6  blad,  och  nämnes  en  .  dervarande  i 
Runcalenderberükningen  utmärkt  kunnig  man 
bland  allmogen)/  och  A.  la.  583  anmärker 
Ott  "Büne^Runaböcker  voro  i  Smäland  ej  ovan^ 
ügar 

2815)  2816.  Enpä  11  blad  och  4  bladafenan^ 
nan,  i  Gr.  van  Suchtelens  sanäing* 

2817-  Pd  7  blad,  hos  D.r  Lüdeke  i  Stockholm. 

2818.  Pä  6.  blad  {kommen  frän  Sverige)  i  7y- 
ska  Geh»  Super-Jntend.  Muhlii  samUng.  Jfr 
Gebfn.  Antiq.  zimmer»  $•  i^o  (f6a}/  och  an^ 
dra  pä  andra  Ställen. 

2819.  Pä  i3  blad  i  fVdnnds  i  IVesterbotten.  F. 
3.  a6,  287.  Skall  efter  är  1800  blijvit,  säsom 
trollbokj  br'dnd.  M.  3. 


NORRIGE  och  DANMARK. 


2820-  En  ä  9  blad.  W.  ^.  s.  97  » 

2821.  Pä  i3  Renhornsskifvor  {utan  gyllenial) 

W.  A.  a-gSx 
2821.  Pä  9  buxbonisskifvor. 

W.  b.  I.  74.  c  K  2.'  g6.  CM 


Skifvorna  Uro  i  ena  Jandan  förenade  med  en 
nagelj  och  kunna  onikring  aensamma  bppnas 
säsom  en  solfj'dder.  / 


—  io8  — 


RUNBÖCKER  eUer  SKRIFNA  RUNOR. 


2823-  Samial  om  Christi  korsfdsteUe  meUan  en 
bedjandc  Christen  och  Jun%fru  Maria»-  i  en 
hok  pa  pergament  i  12S>  storlek.  O.  o.  D.  e  « 
6  iladf  eii  stycke  af  holen,  utan  hör j an  och 
dui,  ar  funnet  i  fVdiientuna  kyrka  i  Up^ 
land,  och  synes  vara  skrifvet  vid  hör/an 
af  fSoo.'talei.    De  Uro  i  träsniit  med  Svensk 
och  Latinsk  qfversätining  utgijha  af  J.  F. 
Peringsköid.  D.  c. 
2824*  Skdaelagenj  pä  pergament.*  JY.-o  28  i  8.-0 
bland  Arnes  Magnasi  SaniL  i  Köpenhamn. 
Innekalier.'  a)  Skdnelagen,  och  iiliagde  stad» 
gar/ 
b,  c)  d  Forteckningar  ofver  Danska  Konun^ 
garne  tili  ar  i3ig,  utg.  afWorm  ar  ißjfji,  och 
iLangehek  (Scr.   Rer.   Dan.  L  28)  är  /77a 
med  stilprof,  stuckne  i  koppar/ 
d)  Gr'dnsskillnaden  mellan  Sverige  och  Dan» 
mark,  utg,  af  IVorm  ar  164^/   samt    tili 
stut  antecknad  bbrjan  af  en  visa,  L.  XCVL 
Runhocker  omtalas  af  Olaiis  Magn.  {Lih,  L 
Cap.  36.)  sisom  vid  hör/an  af  iSoodalet  he» 
fintliga  vid   Opsala   och   Skara  Domkyrkor, 
samt  andra  stallen,  och  af  Bureus  engammal 
Svensk   krönika,   mest   med  Runor  skrifven, 
som  uiur    üpsala  boksamling    hlifvit   tagen, 
hvilkas  heskaffenhet  dock  är  oss  obekant.  Utom 
Runstafven  utgörafor  öfrigt  de  skrifna  Ru» 
nor,  som  i  en  eller  annan  hok  fron  medelti» 
den  finnasy  endast  korta  anteckningar,  o/last 
blotta  Runalfabetet. 
2825>  Runstafven,  afskrifven  i  hok.    O.  a. 
Boken,  som  utgöres  af  14  pergamentshlad^  af 
2  tums  höjd  och  41  tums  hredd,  upptager  d 
23  sidor  Runstafvens  vanliga  innehd/l/    men 
päfoljande  5  sidd.  boncr  ur  S*  Birgiltai  Re» 
velationes,  skrifne  med  munkstiL 

Boken  uppgifver  icke  sin  nedskrifningstid, 
men  var  redan  skrifven  är  f44^*  ^^^  ^  ^^P^ 
fron  en  hondeslägt  i  Svinhuäs  socken  i  Öster-^ 
göthland  af  Kammar^Junkaren  L.  F  Raaf 
och  tili  Kongl.  Sämlingen  for'drad. 
3826-  Runstafven,  skrifven  pa  serskildt  satt  hop» 
veckladt  pergament.  W.  b.  fg8-i36^  a  ii3-ioa. 


Pergamentshladet,  2  Rom.  foi  tl  tum  längt, 
41  tum  bredt,  är  längs  efter  i  iuviket,  od 
sedermera  tvdrsöfver  hopßUladt  i  i2MkatUh 
ra,  for  vigare  begagnande  i  kvmrtannat  vtd 
tili  halfva  bredden  uppskurne,  delar,  Amt- 
dera  innekallande  pi  inre  sidan  en  manadg  da^ 
gar  med  hehoriga  veckotlags»  och  gyUentuU* 
tecken  samt  sinnebilder,  pa  yttrt  sidan  an^ 
teckningar  rörande  tidräkningen  [ffr.  Fi.  XII} 
samt  Jvljande  upplysning  om  dess  tidhvarf 
Alt  pusand.  ar.  ok.  {»ryfaaodral».  ara.  ok.  tiahu 
ar.  ok.  ata.  ar.  varu.  Ji^iiu  af.  Ktis.  bur]^.]^ 
en.  |>itta»  rim.  var.  skrivat.  |»a.  var.  ^.  ok.  H 
simnudahr.  og.  ^.  i.  liaundu.  ra^o.  i.  tafluoDi. 
prim. 

Den  har  hlifvit  sönderskuren  och  inbm* 
den  säsom  hok/  är  funnen  i  eti  bibliothek  pa 
Jutland  och  ägdes  af  Danska  Garnieren  Chr. 
Fris  tili  Kragcrup/  men  tyckes  dockfcHt  sin 
uppkomst  i  Göthaland. 
2826^  — -  Pä  lika  hoplagdt  pergamenisblad  Run- 
stafven i  en  slags  öfversättning,  utmärktmed 
munkstiL  O.  a. 

Är  1  aln  41  ^v*  längjt  4  '«^  ^''^  '"^  16 
veck  och  har,  utom  Runstafven,  malade  sin- 
nebilder  med  öfverskrifna  namn  i  munkstü, 
samt  tili  gyllentalstecken  ett  slags  egna  pa 
Runstafven  äfven  forekonimande  myndtr, 
ätskilliga  andra  uppsatwerf  samt  dess  skrif 
nings  drtal  l3g(). 

a)    —  Flere  dylika.  W.  *.  i.    %  18I 

fVorm  hade  sett  en  af  är  1620  och  en  sf 
iSjo,  och  säsom  i  sydliga  delar  af  Standi- 
navien  ännu  under  hans  tid  hrukliga,  voro 
de  da  e/  sällsynta  och  skil/aktiga  hlottidepi 
yttre  sidan  gjorda  anteckningarne,  W.  h. 
h)    En  dylik,  af  är  iSg2.  O.  a, 

c)  En  annan  af  är  iSgj.  O.  a. 

d)  En  dylik  af  är  160U  K.  a.  3a 
2827.  En  Runcalender  pä  pergament.  HT.  111.1.7a. 

Dess  heskaffenhet  är  icke  närmare  uppgifven/ 
den  hade  i  runor  äfven  anteckningen,- 
Ta    var.    K    sundahr.    ok.   y.    priinstafTar.  i. 
siaektaodo.  rado.  {d.  ä.  är  13^2.) 


Boi 


—  tog  — 

MÄRKES-RUNOR. 

;f  IOC&.  XL 

lärken,  Runor  tili  serskilda  narnntecken. 


2928-'2970.  Bland  jS  hom'drken,  ßir  längreiid 
tillbmka  samlade,  skurnapä,  hvar  sitt  Ulla  trä-* 
siyckcj  utgöres  största  delen  af  Runmynder.  O.  a. 

2971 — ^2975.  Pä  klockor^  pa  grafstenar  och 
sigill  fron  äldre  tider/  afvensom  ä  husge» 
räd  och  i  underskri/ter  i  sednare  tider, 
afven  ännu  inom  Mora,  Orsa  och  Elfdals 
socknar  i  Dalarne  samt  pä  GottlantL 


2979-  Jutlandf  Hornums  fyrkodörr.  X.  s.  sS/f« 
/  en  del  utgöra   Runor   afven  bestdndsdelar. 

2980.  —  F^id  Nörholms  kyrkodörr.  X.  a.  334» 
JtskilUga  Runor  bland  andra  mynder  pä  2.'ne 
stenar. 

2981.  Island,   Rangarvalla   Syssel,    Rutshäla. 

Z.  IV.  358. 
En  Runmyndy  utgjord  af  \  ^  9l  m. 

2982.  —  MuU  syiselj  Vatnsfjorden,  Hof. 

Z.  IV.  362 


2Snp'lf^tstergöthLjlVadsbo  h:d,  Ransber^.  Jx«. 
Öfver  4^  aylika  namntecken  pä  kyrkodÖrren* 

2977.  Smaland,  S.  Möre  h,-dy  Mortorps  M.  2.  m 
Öfver  3oj  mest  af  enkla  Runor,  pä  bäda  w- 
dor  i  kyrkodörren. 

2978.  Skäne,  Sk/uts  hdrad,  Fru-Alstad,  M.  3. 
Ett  stört  antal  pä  te^elstenarne  i  vapenhus^ 
tnuren. 


Omkring  3o  Ifamntecken  af  Runor  pä  kyrko^ 
dörren. 
2983.  —  Pä  Valthjofsstads  kyrkodörr.  Z.  IV.  363. 
Jtskiiliga  Runmynder,  troligen  namninärken, 
inskurna.  > 


2984 — ^2988*  Runmynder  med  mystisk  syftning 
i  böcker  och  samlingar.  O.  a.  L.  a.  12  DOt. 
M.  U.  tab.  4j  Sj  6.  U.  Catal,  149. 


;fl0tfu  XIL 

Runstafveii^   Riraor  tili  tidskiftestecken. 


2989*  Beständiga  Calendern,  fordom  allmänt  be^ 
gagnadför  Almanach  och  med  Runor  tecknad 
pä  ätskilUga  föremäl  ((fr.  Flock.  S,  g,  10)^ 
foreter,  genomvissa  skiljaktigheter  i  uppställ" 
nmgen j  fullst'dndighetea  och  beteckningen,  ät^ 
siäUiga  arter,  hvilka,  tili  förekommande  af 
misstag  {Jfr.  agSg  —  c),  anmärkas.* 

2969.  a)  Primstafven,  vanUgasä  kailade  Run-* 
st  afven  med  Runmynder  tili  Söndagsbok^ 
st'dfver  och  Prim  {Gyllental),  samt  kors  för 
orörliga  mdssedagar  och  bildteckenför  helgons 
namn  och  hushällsgöromäl.  —  Primtecknens 
ordning  var  afpassad  efter  Christna  GyUen^ 
talets  {börjande  sälunda  med  ^  d,  ä  III  eller 
3  pä  dm  f  Jan.)  och  säledes  användbar  för 
igenfinnande  af  rörliga  helgedagar  för  gamla 
Stilen,  men  visade  da  ej  verkligamänskißen* 

—  b)  Nya  Runstafven,  med  ett  efter  ny^ 
tandningarnes  verkliga  intrtffande  för  Gamla 
Stüen  af  Prof  S.   Krook  beräknadi   och  är 


i6go  utgifvet  Gyllental  {begynnande  med  Q 
d.  ä.  XIX  eller  ig  pä  d.  f  Jan.),  dr  säledes 
ej  äldre  an  nämnde  är  (jfr.  N:o  3ooo  c  not). 

—  c)  Förbdttrade  Nya  Runstafven  eller 
nastan  samma  Nya  Runstaf,  med  dagens  och 
nattens  timtal,  soUns  upp  och  nedgängstid  samt 
zodiaktecken  anmarkte  i  och  öfver  en  liten 
cirkel  före  hvarmänad.  —  Denne,  {efter  RR. 
Ehrenpreus)  sä  kallade  Ehrenpreusiska 
Runstafven,  hvilken  i  allmätihet  är  omsorgs^ 

füllt  skuren  och  ofta  forekommer,  dr  ej   «/- 
dre  änfrän  fj40'talet  {jfr.  N:o  3ooo  c). 

—  d)  Nya  Stilens  Runstaf,  meddennaNy^ 
Runstaf s  Gyllental  framßyttadt  tiU  NyaSti^ 
len  {börjande  säledes  med  l  d*  ä.  X  eller  fo 
pä  d.  2  Jan.)  och  solloppets  bestämmelser  m- 

—  satte  bland  andra  lecken  öfver  dagarneimi^ 
naden.  —  Skuren  efter  den  af  Pastor  S.  /• 
DigeUus  inrättade  och  är  ijSS  utgifna  Run^ 
staf,  kan  den  ej  vara  äldre  an  nämnde  är, 

28 


iia  -^ 


—  c)  Nya  Stilens  forbättradc  Runstaf, 
med  Nya  Stilens  Gyllental  insatt  d  Ehren^ 
preusiska  Runstafs-inrättningen,  stundom  med 
soUoppets  bestämmeiser  i  ett  serskildt  schema/ 
en  anordningj  som  fbrst  är  Ij84  ndnmes  *a- 
som  hruklig*  —  En  sddan  Runstaf,  erJiälUn  i 
Norrige,  Kar  dock  blifvit  säsom  gammal  be- 
skrifven,  T.  d. 

—  f)  Nutidens  Runstaf  med  Gyllental,  b&- 
raknadt  fbr  verkliga  Nytändningarne  efter 
Nya  Stilen  (j/r,  2g8g  —  k)  börjandemed  Y 
{d.  a.  1  d.  1  Jan,),  samt  andra  egenheter.  Jt'- 
skilliga  sädane  äro  skurne  efter  är  i8v]. 

H'drtill   komnia   afven,' 

—  g)  Jrsstafven  med hvarjehanda  tecken  {pß- 
ta  blotta  skuror  i  kanten  af  fyrsidiga  kaßar, 
säsom  W.  b.  i.  74«  e)  Jor  alla  dagarneiäret 
och  andra  olikartade  for  Gyllental^  samt  bil-- 
der  for  orbrliga  liogtider  och  hushällsforrdU" 
ningar. 

—  h)  Mdssestafven,  med  tecken  for  dagar'^ 
ne  i  äret  och  genom  ö/versatte  bilder  de  orör» 
lige  m'dssedagarne  anm'drkte,  men  utan na- 
got  Gyllental  och  säledes  utan  anvisning  om 
mänski/ten  och  rörliga  helgedagan  Dagteck- 
nen  dro  an  rata  strek  (W.  Ix  i.  'J^f*  T.  a), 
an  Runor  [jfr.  N:o  2774). 

—  i)  Ca  lender  stafven  med  Runstafvens  in^ 
rdttning  Jor  öfrigt,  men  Sondagsboksidfver'' 
na  betecknade  med  vanliga  bokstdfver  och  Gyl-^ 
lental  med  e^t  efter  det  Romerska  danadt  zif- 

fertal  eller  andra  tecken  [jfr.  föreg.  N;o  iijj6  a), 

—  k)  Nya  Cälen  der  stafven,  vanligen  kal^ 
lad  Förnyade  Runstafven,  samma  in" 
rdttning  med  ett  af  K.  IV*  Acad.  Secret,  P. 
Vargentin  vid  är  iyj6  efter  nytändningarne  for 
Nya  Stilen  anordnadt,  med  Lat,  bokstä/vtr 
uttryckt  Gyllental  —  Denna,  af  A.  Sahlstedt 
ordnad  och  scdan  forbdttrad,  är  i  synnerhet 
prässad  pä  meSsingsdosor,  af  Allmogen  i^Sve^ 
rige  mycket  begagnad. 

2990-  Bilderna  vid  vissa  dagar  pä  Runstaf 
ven,  antydande  vissa  goromäl  eller  fester,  äro 
ett.  serskildt  slags  Mdrkes^Runor ,  ett  slags  i 
Norden  uräldriga  Runor. 

Af  samma  art  forekomma  teckningar  pä  stC" 
nar,  antingen  jemte  vanlig  Runristning  {/fr. 
L.  a  187 — 190),  eller /or  sig  sjelfva^  säsom,* 


2991.  Upland,  Häbo  Kd,  H'dggety  kyrka.  B.  344. 

2992-  —  Lagunda  hdradj  Längthora     B.  6aa 

2993-  Smäland,  Kinnevalds  härad,  fVederslofs 
hyrkomur.  B-  ioo3. 

2994«    Skäne,    Ljunits    härad,   JUarsvinsholm, 

B.  ii56,7  W.  188. 
2995*  —  Albo  h,'dj    Kiviks  monumentet.  N.  A. 
{Jfr./Öreg.  NiosSS,  2gfj8S7  och  Fi  l\lb,hy 

Dessa  forntida  Hugrunor  forekomma  i  bild' 
ßockar,  säsom  merafullkomlig  skrift,  en  egerU» 

lig  Ideographi,  ristade  ä  berg  i  Sverige;  Ue. 
2996*  Angermanland,  Lidcns  socken.  M.  3.  x 
—  a)  Jemtland,  Alsens  socken^  Glbsa  hallen.  M  3.  x. 

2997.  Östergöthl.,  Memmings  hrd,  Herrebro  La 

2998.  Bleking,  Torhamns  sock.,  HasthalL  K.  o.  27. 
2999«  Bohus  Idn,  ßerestädes.  3.»  12, 14»  18.LIL 


3000>  Runcalendern,  som harefterfoljer  eck 
visar,  i  de  nedät  gäende  rader,  Runorna  i 
den  stdllning  och  ordning  de  efter  hvarandra 
vanligen    iakttaga  pä  Runstaf  var,  innehaller: 

a)  Runstafvarnes  Söndagsbokstäfver, 
veckodagstecknen  (i  den  öfversta  Runeraden). 
De  derÖfver  ä  Runstafvarne  befintliga  bilder 
{jfr.  N:o  3990)  varda  nedanfore  angifne  och 
forklarade. 

b)  Gamla  Runstafvens  Prim  eller  Gyl- 
lental {jfr.  N:o  2989  a\  hvartdera  under  sin 
^behoriga  dagbokstaf  äret  igenom  {i  den  under 
stäende  Runeraden)/ 

c)  Förbdttrade  Nya  Runstafvens  Gyl- 
lental (jfr.  N:o  2^9  c  *)  likaledes  {i  derun- 
gäende  S^dje  Runeraden) /^ 

d)  Nya  Stilens  Gyllental  {ffr.  TÜ:o  29894 
äfvensä  {i  nedersta  eller  yttersta  Runeradexil* 
Midt  for  hvarje  veckodagsruna  anfore^: 

e)  datum  i  mänaden  med  vanliga  ziffror; 

f)  So n- eller  veckodagsbokstäfverna  med  Lot.  Stil/ 

g)  Catholska  Calenderns    Gyllental/ 

h)  Cath.  Calend.  helgonnamn,  m.  m.  **)  samt  der 
under  antecknade  dagens  och  nattens  timtd, 
efier  en  Runcalender  {se  forut  N:o  2826). 

i)  Nya  Stilens  efter  verkliga  mänski/ten  narma- 
re  beräknade  Gyllental^  uttryckt  med  a  6  C  b  &c. 
Om  bruket  hdraf,  jemf  L.  a.  ig4  folj* 
3000*.  En  Päsktaßa,  utur  en  RuncaL  {fore§. 
N:o  28^6)  med  nu  tillsatta  tidsbestdmmelser, 
vorder  dereßer  bifogad.  Tab.  K. 


*)  N:o  2989  b  har  Gyllentalen  en  dag  s^dnare  an  2989  c  under  Febn  Apr.  och  Juni  niänader. 

**)  De  inom  {  )  satte  helgonnamn  äro  i  Sverige  i  allmdnHct  mindre  kända/  de  med  sersfdld 
Stil  anforda  saknas  i  uSüß  /  8:di  for  atlundi  dabi*  «r  S.'va,  Side  dagen  ejtkr  en  bog' 
tidsdagi  +  öfver  en  Runa  utmärker  gammal  mässdag/  x  m'drkedag/  ^  ännu  helgedag;  0 
f.  d.  predikodag.  


1.   I     I     I     I     I     I     I     /     ;     I     .     ^'  .1     I  Kl 


IZ 


itK....  r 
fc.,.,.  ri 

=r. ► 

k t 

hiü....  1^ 
......  F 

r H 

*„...t 

K* I 

f. \ 

II...- A 

P*. K 

t....  ♦ 

*.....  r 

►n n 

r....  b 

* * 

t...  it 

«. K 

►.....,♦ 

h.....  i 

f..:.  I 
I 


+  ♦  I 

H  f\ 
t  hH 

♦  I  % 
r  +  4 

i>.t  h 
\  %  I» 

t  ♦  I 

t  hh 

T  n  r 

ks  Ff 
^  *^ 

^  ^  ^ 

>»   5   >J 


♦  I  JK  + 

►  t  nn 

4»  >  ►  t 

\.\  ^  \ 

FT  k  h 

♦  ^  FT 

I  JK  +  ^ 
i  ♦  I  JK 
•j  f ^* 
t  flh  f 
I  ►  r  h 
h^  ^  ► 

/K  FT  R 
t  *^  F 

4  I  %\ 
f  ^*t  \ 

►  t  DH 
^   I  l't 

R  ^  f  > 
FT  R  r 

♦  /K  FT 


A  FT  R 

♦  l  )Ki 

►  t  tlH 

f  I  ►  t 

R  ^^»  > 
FT-K  r 

t  A  PT 
I  JK  +  ^^ 

\  k  \% 
I  r  +  * 

^  !>  t  n 
T  it  r^- 

^  FT  R 
^^  */lv  F 
>K  +  t  * 

rt  ♦  I 

#  R  !•  T 

R  r^r  > 


♦  I  % 

f  K  ♦ 

►  t  h 


(         t        I        I         1        '         r        • 

IM 


t'l 


I 


II  Hl 


.  :.^^ 


tu 


Thorsm&nad. 

lAHtTAHIOS. 

Gqem&nad                 FunvAüiv». 

■e  Ty-^+') 

i  A  ni  ^   Ny&tsd.  ftdi 

a 

-          -V 

ID 

Brigita 

—  •*■     -y 

2  B            Attuodi  dahr 

1 

^  X?9  , 1) 

2E  xt^ 

Kuindilmessa 

Srr 

3  G  XI              8:di 

r 

■V79  -e-T  ') 

3  F  XIX 

Blasiusmessa 

•»*>-      ■¥ 

4  O                 8:di 

•T         ^4(> 

4  G  vni 

Ansgarius 
Aga|a 

-^?w  -e?» 

5  E  ui          SimeQD 

f 

V9         ^ 

5  A 

^-T  +  ") 

6  F  via  ^  ^rettandi  dahr.  ö  I 

TZ?  ^:7«') 

6  B  xvt 

Dor<ahe* 

•yvo       •»«■ 

7  G           (Kanutus) 

"w      ^"w 

7  C  V 

• 

"»37   ^"^ 

8  A  XTi    Lucianus 

•*«•     -v 

8D 

^   ^P 

9  B  V 

X       ^pv**) 

9  E  xm 

Apollonia 
Skolastika 

s^     ^ 

10  C                Paulus 

■096  :7-T»') 

10  F  II 

«^■^ 

11  D  xia       (Jobanoes) 

««•^        -N- 

11  G 

* 

«96  :7?^ 

12  E  II 

^•« 

12  A  X 

»«•^     -,«») 

13  F          KmU.    8:di 

^:^   5 

13  B 

'»r-Jt' 

14  G  X             Felihs 

?»^96^ 

14  C  XVIII 

Walentinus 

>••<        -S 

15  A 

■»«■•V+') 

15  D  vu  S 

igfrid    S-ifisktun. 

»»^  96:7 

16  B  xvtu  Marceliinus 

""^      tS 

16  E 

Julianus 

n 

*«"cr 

17  C  VII 

n 

17 -^  -«^ 

17  F  XV 

6 

w^       J^ 

18  D          Pmka.S.  iVatnto.) 

•^■»f 

18GIV 

PantaleoD 

y^    -^TV+^) 

19  E  XV           Hehbic 

h 

•*«•—     -^ 

19  A 

l 

^     "^I!"') 

20  F  IV      Fabianus  Sebast  f 

-»=? 

20  B  X« 

(Korona) 

i 

^—     -j* 

21  G                  Abnes 

96^  ^-ö- 

21  C  I 

^     "^^ 

22  A  XU     Wincencius 

i 

■»«•  -^     -V  +7) 

22  D 

Petras  Lad  ib. 

8 

36-a»  -,:? 

23  B  1 

8 

— ^' 

23  E  IX 

P 

*  -^     7+? 

24  C 

•<  -f      -T  +■)  24"  F     9  Ma^iasmess«.  Skottd. 

-'^+') 

25  D  n  ^  Paulus  messa))  | 

J^-o-  •^•X- 

25'»«  G  xvit 

b 

-^•7         77 

26E 

■r"^ 

26"  A  VI 

(Alexander)  ^ 

Aftt  •»»t 

27  F  XVII     Jobanoes 

b 

-»_r    ^ 

27"  B 

m 

T^ 

28  G  VI       Cabl  (Ahnes) 

in 

^       r^-er 

28»"  C  xnr 

(Romanus) 

a 

29  A 

30  B  XIV 

a 

Ti  timar  dah«.  Fiartan  tiäiar  nat 

»*■  tr^ 

31  C  III 
dahs.     SiahsUn  timar  tut 

i 

AU  ünur 

*)  En  Ijusstakt  eilet'  ett  bloss  I 

LyndehmSlssodageD. 

Runstafvens  tecken: 
t)  Ett  drrckeshom  antyder  Snuu  fortfarand«  Jul- 
gästabad.  En  knif  utmärker  Christi   omskärelae. 
9)  Ett  dprckeshom  ft   kr&nar  de  3  yise  man; 
En  stjerna^  som  dem  vägledde,  i3:de  dageD. 

3)  Ett  omsijelpt  hornj.en  piska Zultntihxt, 

4)  En  Biskopsmössa  eller  staf  Biskop  Henne. 

5)  JKjra»  pil  cller  nät  utmärka  den  tidens.  sysalor. 

6)  En  dödekalU  Eric  den  Heliges  bena  llyttning. 

S)  Svärd  Pauli  daa..  Enß$k,  en /-xa  tideut  syMlor. 
)  En  tpiraOMxl  den  atores  dag. 


*)  Ett  bläshorn  Blasiidagen,  Blismassa  (jagttid?). 

*)  En  smedjetdng^  en  korg  med\  blommor  och  frugt 

eller  ett  äple   Dorothea,  med  afteende  pi  hSndelser 

vid  detta  helgons  martyrdöd. 
4)  En  notndl  tidens  göromll.     En    tdng    Apollonia» 

hvars  tänder  med  länger  skola  blifvit  utbrutne. 
")  En  krokig  knif  träden  afqvistas. 

Ett  hjerta^  en  sko  eller  skosula  Scolastica. 
')  En  yxa;  en  biskopsmössa  eller  staf,  S.  Sigfrid. 
*)  Ett   hönsägg  värpetid;   en  njrekel  Petr.  Gathedr* 
*}  En   bila;  en  pilj   en  orm,  en    oxe,    en  ßsk,  en 

bat,  en  sten  Matthi»  dag  (idossningen»  ^Matts  ka- 

Star  heta  atcn  i  rattnet). 


—  tlft 


YiraAMd. 

MAkTI-D«. 

GrlnnXoad. 

AriiL. 

■e  TT^»') 

1  D  m 

Albinus 

^^ 

^n 

*) 

IG 

(Kvindanas) 

-^         TV    ») 

2E 

>- 

J^ 

2  A  xt 

J"^ 

3  F  II 

•^  w 

::? 

33 

^^^* 

4G 

Adrianos 

■^ 

•6^7« 

•) 

4  C  XIX 

Ambronuf 

T?9  -e-^ 

5  A  XIX 

V9 

y^^ 

5  D  VIR 

^z? 

6  B  Till 

•^Z> 

^7^* 

») 

6  E  xTi 

.7  C      Perpetua,  FelidlM 

•V 

9VT 

9 

7F  T 

8  D  XVI 

X*p 

^ 

SG 

w?v 

9  Et 

W-^ 

9  A  xni 

Maria  EgipdaLa  t 

J-»«-        T 

10  F 

ex 

^3^ 

10  B  II 

^■J«- 

11  G  xin 

yt.  *«■ 

•o^ 

HG 

«  X  :7-^  +*) 

12  A  n 

Gregoriut 

•*«••¥ 

12  D  X 

(Luciiu) 

^^      -y 

13  B 

^•< 

?v 

13  E 

^        -»TTr 

14  C  X 

y9  ^  9€-r« 

*) 

14  F  XTin 

Tiburdin.  Sa  m  ar.  e 

>•-<      ^ 

15  D 

•v 

^•»^ 

15  G  VII 

wJ^  3€?» 

16  E  xvin 

rv^ 

■^ 

16  A 

4«-T«») 

17  F  Tn 

Ger^rudü 

:7^ 

■<:7 

17  BxT 

&  i  j^ianri.       \ 

w^       ■»<■ 

18  G 

S.  i  veftulri 

4rTr 

18  C  nr 

'^'^'f'^ 

19  Axt 

Joseph 

jy  ■" 

J«r 

19  O 

(Kanutiu)          | 

^:7 

20  B  IT 

-^?9" 

«) 

20  E  xit 

Wictor             ( 

*<■-     "ö-««) 

21  G 

Benedktus 

9^-^ 

■^"^ 

21  F  t 

^      "»"^ 

22  D  in 

^  T 

^ 

22  G 

3t -a»  -S?V 

23E  1 

— -^Ä 

•) 

23  A  a 

Georgiu«       p 

^■^       "^    , 

24F 

<^ 

O 

24  B 

^        -4«.+') 

.  25  G  IX  ^Marium.}.  fiistii 

ip 

'•¥•0- 

•a^Tr+^ 

25  G  xvu 

Marcus  (Li(-  ( 

^^*'       "^    ^ 

26  A 

T-^ 

26D  VI 

li  gaogdahr} 

^TT  -^:?«») 

27  B  xTn 

Upraitt:  Gus 

-»J 

?v 

27E 

Ttr 

28  C  VI 

m 

■^ 

"^T 

28  F  XIV 

Vitalit              a 

•»-r     ^ 

29  D 

-e 

"^•M- 

29  G  III 

^■e   TTSW 

30  E  xnr 

Kviriniu 

—  ip*- 

•^ 

30  A 

Kvirinos            i 

»*   ^T 

31  F  in 

FittrUn  timar  dahs.    Tia  timar  nat 

Tolf  tinur  dah«.    Tolf  tinutr  nat 

- 

Biomsler- 

<)  Eh  hufimd  med  skägg  Mars  med  sitt  lAnga  skigg. 
•)  En  fish  en  bdt  Fiskleken«  Oppet  vatten. 
")  En  väfspole  Taftid ;  En  amij  ett  hen  Perpetaa. 
4)  Ett  träd  utan  löf  träden  knoppas;  Ettankare,  em 

rund  skifva  gamla  dagjemnin^en ;  En  Päfutmössaj 

*taf,  ris»  höh,  ett  hus  Gregonui. 
')  Ett  Capell  Gertrud. 

')  En  ormj  ett  nnn,  ttt  ok^  en  fdog  tjälloeningen. 
^  En  orm,    solen;   En  Engel j   en  krona  J.  Marie 

bebideltedag. 
*)  En  öUunna  MaraOleU  brjggd. 


S)  En  bat  5ppet  Taltcn;  En  Biskopskdpa  Buk.  Hogo> 
*}  En  hai/eol;enärtjenhar/x^nsädes*kfippaAdDfh 

tidea. 
•}  En  not^  en  ßskhdf  Fiskleken;  JE«  bak  WUbela 

Abbot. 
4}  Ett  loftradj  ett  (loAuear  lOftprickiiingeii;  entt^s 

ett  svärd  Tiburtius;  en  trejTot  sommartinget 
•)  En  %k6ld  Victor.  ' 

*)  En  hast,  ett  Mpjutj  en  fana  euer  en  riddan  St 

G6ran. 
')  En  fogel  i  eu  träd  g»kdagen;  ett UjonStVMrtf»' 


ii3. 


Blomstei'Bi&Dad. 


lAlüS» 


MidsoramaVsmänad. 


I  vir  IÜ8. 


X3  +  «) 

,     1  B  ZI  •  Valbw-hu  meM 

1  r 

■^?'        T> 

1  E              NikomedM 

•*r>-      w 

2G 

-T        e^ 

2  F  X»  Marcellhma.  Petrus  f 

-^yvf  ^^+') 

3  n-x« 

KrusisrocMa 

f 

W    yu^«>/ii«) 

S  G  ^11      Erasmus 

-^79 

4  E  vui 

0 

•^ :?  ^-^ 

4  A  xvp       (Kvirims)             o 

-y  <W        T 

5  F 

•=^          7^5»') 

5  B  V          Bonifaeiu»           c 

ty^  >-^ 

') 

6  G  XVI 

Joliasnes 

e 

■»r        V 

6C 

?9T 

7  A  V 

l 

X        w¥ 

7  D  XIII       (Paultriinr)        ^  l 

X*^     :?- 

8  B 

(Koron») 

8  £  it           Medantus          t 

<WU- 

9  C  XIII 

t 

'^•»^     -? 

9  F        Primus.  Felicianus 

■6  36  3^ 

10  D  II 

Gordianus  Ep»- 

0 

'*r'»«' 

10  G  »                                     ^ 

*«.■*«•      ?» 

11  E 

inakua.) 

^•<       -^ 

11  A               Barnffbas 

•»r-r« 

*) 

1?  F  X 

Nereus  AkilleiU' 

4 

r'-^-  9€:7+*) 

12  B  XVIII  Eskil  (Ciiiaimn)    q 

>--^  a^**" 

13  G 

^TT») 

13  C  VII                                   l 

^^3^-^ 

14  A  xvin 

e 

TW»          \ 

14  D 

^z? 

15  B  Vit 

n 

:?  -^  -€?^  •) 

15  £  XV    Yitus  Modestm.     n 

w-^      tr 

16  C 

'•¥T 

16  F  IV                                  6 

37-^:^ 

17Dxv 

6 

•»«•  -    •>«■+') 

17  G      Botulfsm.  S.  i  kmbi». 

•^?v+») 

18  E  IV 

Erik  S.  i  tTimann 

\ 

-»•^ 

18  A  xir    Gervasiui.  Protas.  \ 

"»^-   T 

19F 

96 -^  T^ 

19  B  I                                      i 

■»■X- 

20  G  XII, 

Poteociana 

i 

^  ^ 

•«•T      -rr 

20  C 

36-»»  -^-^ 

21  A  I 

0 

-.•¥ 

21  D  IX                                   g 

22  E                                        ^ 

•*-?       =7 

22  B 

(RomaDin) 

-^r.      y^ 

— "cr 

23  C  IX 

* 

■%■  -er  -»►-^ 

23  F  xvii        EfeHrita          p 

-<T      % 

341) 

•t2:+*) 

24  G  VI  ^  Joans  missa     t> 

^  TT    "^TV* 

*) 

25  E  XVII 

Urbanu»  Se- 

b 

-»J    "^ 

JS  A                                       in 

T-r 

26  F  VI 

^ir  siimar.) 

m 

•^          -7^ 

26  B  XIV  .  Johannes.  Panfiw 

■»X     -^ 

27G 

A 

•e  tr-cr 

27  C  III                                  ^ 

■^•e  T-^ 

28  A  xnr 

(Johannes) 

—  -^      •¥ 

28  D                 Leo                   i 

¥-  xr^ 

29  B  III 

i 

X^+*) 

29  E  XI  9  Petai*s  missa. 

"•            "^ 

30C 

-^>       ^ 

30  F            Paulus                   t 

>-X-¥« 

') 

31  D  u 

PeU-osella 

y 

^^    ^~ 

Atrtan  limar  dahs.    Siahs  tioiar  aal. 

Swhstan  ulnar  dab«.    AtU  timar  Bat 

»)  En  fof^l  pä  ügg  (jagt  dl  förb Juden)/ s.-m  &rdjt&f7- 

d[er  Philipi^u«»  Jacobus. 
*)  JEn   fogel  svalans    ankörnst;  JSa    hat  med  häfgt  i 

/ramstammen    sjOfard;  ett  limandekors  korsmäaia. 
*)  £m  grYta  med  €tt  std&nde  ifSigon  £v.  Johann«. 
^  Svärd,  Funt  Pancratias.  {Entrejot  sommartingct.) 
')  En  krönt   bild^  ett  svärd  S.  Eric;   En  hred  fitk 

braileken. 
^)  Tre  korn^  en  gnep  kornt&dd,    gödslinf;;   ax,  aom 

DU  visa  n%\  Päjvemosaajdubbeltkors  iJthiitiVL^, 
')  En  braxenj  en  mjölkstäfva  mjOlkning  tül  majsinOr; 

JStt  €/vinnohufvua  Petronella. 


*)  En  nafvttt^e,  slöjdande;   en    väg    (marknadsnwd); 

*)  En  jbgetungef  En  Biskcpsstaf  ^^(^ntBciu», 
')  En  metkrok;  En  vindrufva  Ittedaralis. 


^      ,  dag. 

^  En  bok,  en  iie,  £n  röjva  S.Botoif  ([rofgubben). 
*jt  En  sol,  eu  löJHkt  väd,  en  nuLJstäng  midsoina^r; 

Lambet  med  kors/anan  Job.  Döpareo. 
*)  En  blomsterfvast ,'  en  uff-chel  och  ett  svärd  Pet|us 

.ocb  Paulus.» 

*9 


Julius. 


XIX     8:d]  dahr  f 

Till    9  Mar^  besök.     o 

Processi  Martiniani 
xyi.  (Mariinus)  c 

V  l 
8:di  dahr. 

xin  t 

II  1f 

z  Knut.  (Stau  brüra  q 

dahr)  Benej^iktus 

ZYiii  e 

VII  n 

XV   SLiItSe]^r  Apostia  6 

IT  t 

(Mariialls) 

XII     S.  i.  Leooe  ß 

Margareta 
IX      Prabsedis  p 

Mariu  m.  Magdalene  b 
XVII    Apoliinaris 

VI  tu 
9  Jakaubs  missa 

XIV  a 

III  Siau  svaferer      t 
PanialeoD 

XI         Oiofsmissa  r 

XIX      Ab^D  Seoeo.    f 
Gernianus 

Siafastan   timar  dabs.    Ata  timar  nat 


Ho'm&nad. 

Vjv  -e-j«. 

IG 

^^+') 

2  A 

T  V9         ^ 

3B 

■9^  ^rr 

4C 

79^ 

5  D 

J-V         79 

6  E 

^T 

7  F 

■e9€  -D^ 

8G 

»*■■»<■    -, 

9  A 

■v^«») 

10  B 

^<         T 

11  G 

Tf-f'   TK.-*- 

12  D 

^79 

13  E 

V9  ^.     -r 

14  F 

3»-,  -^*+'> 

15  G 

■¥^ 

16  A 

*«i—     :? 

17  B 

■»V 

18  G 

9€^  -^ 

19  O 

•■»«•-r     ?9«^) 

20E 

— r 

21  F 

-<-r      **.«») 

22  G 

•^■o-  J>-^ 

23  A 

T^     . 

24  B 

-^J      ■5r+«) 

25  C 

^O  -r-V 

26  D 

»fc    -O-TP»«') 

27  E 

—              T 

28  F 

>•  X4«-+") 

29  G 

■Ä^pv-e-^ 

BOA 

-^        :? 

31  B 

•4            - 

- 

SLördemänad. 

AlIGU«Tü$.     ■ 

- 

w  '*-Tr+') 

1   G    TOI 

Petrus 

•r37  >-vfc 

2  O  XVI 

0 

■^          7779 

3  Et 

StefaDus 

■»r       ^     «) 

4F 

(Justinus) 

v 

J           W.^+3) 

5  G  »11 

Dominiais. 

•e-x  :?-* 

6  A  II 

Sihstus 

»*.■*«•       17 

7  B 

■»«■TT 

8  C  X 

Ciriacus 

^-<       4r 

9  D 

9^  ^    9^7^  +  *) 

10  £  XTin 

Lawransmissa 

*T 

11   F    TII 

(Tiburcius) 

W.»        ^ 

12  G 

Klara 

^-«c  -^-^ 

13  A  XT 

Ipolitus 

«  0 

^z? 

14  B  IT 

^  -         TT+S) 

15  G 

Mariumissa. 

■»■¥ 

16  D  XII 

^•^    ^79      • 

17  E  I 

8:di  dahr 

-U-T       T 

18  F 

S.  i.  moinDJ 

-^*- 

19  G  IX 

Mahn  US 

-^-r      -* 

20  A 

^V  '^'D 

21  B  xTii 

Haust 

"^T 

22  C  Ti 

8:di  dahr 

tn 

■»X      % 

23  D 

^^  •'^+'> 

24E  xiT 

^Bartul^  missa 

■©•  «WT 

25  F  tu 

(Gregorius) 

—  ■»*•       •!»• 

26  G 

J-^ 

27  A  XI 

Huffus 

-^^•e-^' 

23  B  xix 

A^ugustinus 

T  79       xr+') 

29  C 

Jahannes 

«<>'>^ 

30  D  Till 

0 

•?  w      ?o 

31  £ 

(PauliQUS) 

Fiurtaa  timar  dahi.    Tiu  timar  nat 

<)  JBn  lo/kärfvef  En  krona  Blarie  Besökelse  dag. 

*)  En  Ue  sloltertidcii;   Ett  syjut  Knuts  död. 

*3  En  räfsa,  en  Jrrkant  (d,  ä,  ett  hus)  höbergniogeD, 

7S  etjernor,  la  Apostlar. 
4)  Nigra  nötter;  $oUn  med  mänga  sträUa*  varme, 
'j  En  dräkej  ett  svürd,  en  halfm&ne,  en  mortel^  ett 

smörjeisekärl  Maria  Magdalena. 
'}  JEtt  ekdllonjettsmultron,  enhumUr ankamen  Uege, 

ett  svärd  St  Jacob. 
7)  En  rSfsax,  en  skrtt.  *)En  sädeshrokj  en  hita^  St 

CM. 


')  En  sädesskäppa;  en  nrekei,  en  kedfa  Petri  boior. 
*)  Hund  oc/i  fuire  jaffttiden. 
")  Dominici   bröstbild. 

^  En  siage  r&gtrOske;  ett  halster  S.  Laorentius. 
')  En  Aar/höstsädet;  En  krona  J.  Marie  dag. 
*}  En  hummelstdng;  en  ßsk,-  en  knifS,  Bartbolmeai. 
*)  Solen  och  en  kryckai  en  hjort  (brunsttiden);  ttt 
evärd^  ett  hufvud  pa  ett  fit  Job.  DOp.  baMiaggo. 


t\S 


HöstmiDad. 


Sbptimbbr. 


TV* 

79  +  ») 


—  7 

?9 

-,w  »«-^+») 


-^    •) 

— :? 

-:^+') 
-«:    •) 


1  P 

2  G 

3  A 
4B 
5  C 


XIII 

11 


7 

8 

9 

10 


D 
E 
F 
G 
A 

11  B 

12  G 
13 
14 
15 
16 
17 

18  B 

19  G 
20D 

21  E  Tt 

22  F 

23  G 

24  A 

25  B 

26  C 


XTi        Iliaosmissa 
▼  (Jiutinas) 

(BertiBOs) 

Mariu.  AR  üfri 
GorgoDins 

Protas  lacinktu« 


D 
E 
F 
G 
A 


xTin 

TM 

XT 
IT 

xn 
I 

IX 


Krucis  miisa 

■  Eafemia 
5.  i.  vettini 

Januarias 


XVII 


i 
S 

P 


9  Mapeus  niissa  m 
Mauricius 


xnr 
ni 


(Jobannes) 


XI 


27  1)  XIX  Kosma  Oamianas 

28  E 

29  F  Till  9  Mikkialsmissa 

30  G  leroniiniu 


a 
i 

t 
f 

0 

c 


SlagtinSnad. 


OcTOBsa:. 


S"       wer 

■»»-«  ») 

■>«■—        T 

■^HH««') 

3g -^  "^"^ 

^^  -^     P  « •) 

-^-?     Jt«') 
XJ^ 

»MI.+") 

■cr^  >-:5 


k 
B 
C 
D 
E 
F 
G 


1 

2 
3 
4 
5 
6 
7 

8  A 

9  B 

10  C 

11  D 

12  E 

13  F 

14  G 

15  A 

16  B 


17 
18 
19 
20 
21 
22 
'23  B 

24  0 

25  D 

26  £ 
27P 

28  G 

29  A 

30  B 

31  C 


xTi  Remigiiu 

V  Amandas  | 
xin  X 
n            Fruas 

(> 

X 

(Markus)  Birgäta  q 

XYin  t 

Yii      Dioius   missa  t^ 

(PauliDusj 

XV  b 

IV  f 

xn  Kalihstus  Yintr-  ^ 
I         nat)  (Maria) 

Gallus  g 

Lucas 

XVII        S.  i*nia]^ki  ^ 

VI  m 
£iliwu  j^ant  moia 

XIV  a 

III        Severinus  i 

XI         Krispious  r 

XIX  f 

vui  9  Simonis  m.  Jude  o. 

xvr  c 

V  KviotiDUs 


Tolf  timar  daht.    Tolf   timar  nat 


TtQ  ttmar  dahs.     Fiurtan  ttntar  nat. 


en  hiskopsstaf  eiler  Biskopsmossa  S.  Egidlnä. 
*)  En  fruktkorg;  en  bistoekf  en  krona  J.  Mariedag. 
*)  En  trejot  hösttinget 
«)  En  i  tudeU   runtUl  dagjtfumingen. 
*)  En  svala  C^ortflyger) ;  ett  udende  kors  korsmäsaa. 
*)  Eii  lauib  Lambertas.    ^  En  tkötd  Mauritius. 
■)  En  häet,  en  stofvel  regotid;  en  ß$k,  en  bock;  en 

hdlüß  en  Engel  St.  Mattheus. 
*)  En  vigt  (marknad);  ett  Ijusteri  en  basun   S.  1K&- 

chaeL 


s)  En  ßsk;  ett  kloner,  ett  köre,  e»  bök  S.  Fran- 

ciscus. 
*)  En  fana  hemfarder;  En  bisk,  mossa  S.  EskiL 
*)  En  karda;  ett  kloster,   en  bok  S.  Birgitta. 
4)  En  fi$k  vid  en  brostbilä  S.  Dionysius. 
»)  Ett  bort  träd^iktßMoi^g^ui  Päfvemossa  Calixtus. 
<)  En  jrxa;  en  bröetbild  &  Gallus. 
')  Ett  liMande  fviu;  en  <w#,  ett oxehufvudS.  Lucas. 
*}  En  pii;  en  bäge;  mdnga  kors  iiooo  }un|^frar.^ 
^)  En  slage;   ett  spjut,  ett  svärd,  en  sag  Simon 

Judat. 


if6 


VioteroiÄniid. 

fiOVKMSBX. 

, 

0«fr«Manb 

X-^r    '   •^+*) 

1  D      4l  Hilhuna  niiasa 

i. 

X        ^^ 

^9(  :?-tt- 

1  Fnii 

■" 

V779      ») 

2  E  XHi 

Sialu  dahr 

t 

2Gw 

LongiiuK 

t 

•e-^c  :7-^  ') 

3  F  II 

*«■-*»•     -^ 

3  A 

4 

y^-ih       •*■ 

4  Q 

(Germaiuu) 

> 

•v5»') 

4B   « 

Barbae» 

■»^T 

5  A  X 

4 

^•^   Z 

5  G 

^•<     :? 

6  B 

Leonai^us 

e 

^•^  9€-¥«») 

6  D  xrm 

1  Nikulau»  mesit  t 

7<>  -^    X-O" 

7  C  XTin 

•it-7<f 

7  E  vn 

8:di  dattr 

•<»-,^ 

8  D  wi 

., 

n 

W^         ^  +  3) 

8  F 

Mariumessa 

r  ■»-       ^ 

9  £ 

^eoj^orus 

3»-,  -f^^.   *) 

10  A  IV 

^"^    "^^      i 

10  F  XV 

6 

•%-T 

■•^Hf-H-") 

11  G  n 

Martins  messa 

l 

■^-        =» 

11  B 

Damasius. 

■»r  —        T 

12  A 

-»■o- 

12  C  XU 

-^■P 

13  B  XII 

Briksius 

i 

äC  Ji,    ■^\+') 

13  0» 

Cucia 

^^  -^V 

14  C  ^ 

s 

■**■-?        ?» 

14  E 

-JH-T!'      -^ 

15  "D 

—  T 

15  Fix 

-~77 

16  E  IX 

9 

-<-^       ■»«- 

16  G 

<-7      -r 

17  F 

S.  i.  sliUttera 

4r  -o-  -J»"-^ 

17  A  xvir 

■¥•0-  -vJe 

18  G  xvii 

8:di  .dahr 

t> 

-rr? 

18  B  VI 

S.  i.  bakki 

-"j-^«*) 

19  A  Ti 

Elisabeth 

m 

■»X      V 

19  C 

n 

->x     :? 

20  B 

Etmundus 

-^       -r-V+'J 

20  D  nv 

■xe  -''^ 

21  C  XIV 

X 

a 

•ö   V7V 

;il  Em    1 

9  Tomas  messa 

^  -o-"^ 

22  D  in 

Gecilia 

i 

—  y«.        T 

22  F 

—                J^x«) 

23  E 

Clemens.  Vittr 

X-W- 

23  G  XI 

>-  x-^ 

24  F  II 

t 

■»».^•e^  ') 

24  A  I» 

-»y  7^  •e.'*'+') 

25  G  XIX 

^i(atriDU  messa 

f 

25  B 

if  Juladahr 

-r          "^ 

26  A 

r«.Tr+») 

26  C    TUI 

it  Stefaow 

w  ^r? 

27  B  VIII 

0 

r7  ^      J^  +  «») 

27  D 

f^  Johaos  dahr 

-7:7     "o- 

dBG 

(Rufiiis) 

c 

•c-  :?  >-?9  +  ") 

28  E  XYi 

Baraadahr 

c 

•o-        ^r^ 

29  D  XVI 

Saturoinus 

?»•?? 

189  F  V 

Tomas  messa 

■V    ?77V+«) 

30E  V 

Andräs  messen 

l 

X-»r       -M- 

30G 

l 

^-S 

31  A  xni 

Silwester 

t 

Ata  tin^r  dab«.    ^iahttaa  tinup  nat. 

SUtM  itiuuir  .4«Im.    AtrtaQ  timar  Mt 

*)  En  omftj'eipt  häi  isHIggalu^eii ;  8  Jtor*  8  «ilighofer 

(Alla  Hejgons  dag). 
*)  Mdnge  bilden  alla  sjSlM«  d^. 
■)  En  hoFißjrganck  swtn. 
*)  En  ffds;  en  biskop^mässa  Milrt«lts  m&ssa. 
•)  £n  häst^kö  halka,;  en  kyrka  fitisutieth. 


räfii 


*)  En  släde;  ett  capell,  ett  tovn  S.  Barbara. 
•)  JF/?  hjulorm  tidskiflet;  ett  skn^p  S.  Nicolaüs. 
»)  En '  hrona  3i  Mjiricdas.  ^)  En  tumna  Jut5leUbr7g|[d. 
■)  £/1  a«x  dagcimflLorlacTi  ett  bloss,  en  eUhrasa Lacu. 
*)  a./ie   Furuträd  gamla   jnica;   A   uiräckjta  fin^ 

S.  Thomas. 
7)  En   lur   lulfrideo  utblKst 
*)  Ett   lüuMxira   Juldageii. 
')  En  käst  /  nigra  stenar  S.  Stephanui. 
*")"  En  örn    EV.  Jolvannes. 
»)  Ett  svärd  Menl  Jbarnsdag.    Drrckeshomen  (vid 

+  6— +ji)  gäatabud. 


117 


BIHANG. 

1.  Tidriükning,  ra.  m.  nr  fonitnämnde  N:o  2826. 


1  en.  fingr.  so«  niarh*  sum.  priaatalit.  ei%  mikit. 
sla.  so.  samman.  fiogrs.  ver^.  og.  primtalit. 

Kumr.  ]^ar.  minna.  af.  |»en.  fiauralihi.  ^a.  sla. 
af.  tiu.  ok.  faaf.  |»rt.  sum.   limnar. 

Kurobi*.  matra.  |ien.  fiaiiratihi,  |>a.  sla.  af.  fiau- 
Tatibi.  ok.  haf.  f>et.  suro.   üwir.  if^r. 

Tel.  |»et.  a.  li^um.  |>inum.  ok.  vet.  ^an.  li^.  sum. 
tallit.  luks  a.  Büria.  so.  tellia.  4"-  R*  K-  t-  K- 
[\.  (>.  Büria.  a.  |>umbliDki.  iDDan.  handa.  ok. 
tel.  so.  et.  |»u.  kumbr.  til.  vata. 

ler  a.  vata.  sunnudahr.  ]^a.  ier.  ^ar.  Pashdahr. 

ler.  ai.  a.  vata.  sunnudahr.  pa.  tak.  nesta.  sun- 
Dudah.  eptir.  vata,  ]^a.  ler,  ^r.  Paska«  dahr. 

^itta.  ler.  fiugrana.  ver^« 

pumbJing.  kustar.  fem.  ok.  tiohu. 

nesta.  fiogr.  {»uinbMugi,  kustar.  |»rettan. 

langustang.  att.  og.  ]^i*iatihi. 

nesta.  fingr.  litla.  fingri.  kustar  niutan. 

litia.  fingr.  kuitar.  stau. 

sla.  |»et  saman.  me^.  primtalinu. 

Aj^went.  bnrias.  a.  ^en,  sunnudahi.  som  nest 
ir.  Andreas^  messu.  füri.  epa,  eflir.  e^o;  a.  An- 
drtis.  messu.  dahi.  |»a.  en.  bann.  Aumbr.  a.  sun- 
Dudab. 

Fiirstu.  bimbru.  dabr.  burias.  siauna.daum« 
eptir.  askudah.  Andrir.  bürias.  a.  fiar{>a.  dahi. 
beihudaba.  |»ri|>iii.  bürias.  a.  nesta.  mi^viku.  dabi. 
eptir.  krüss.  mrssu.  i  septembri.  Fiarpu.  lüktas. 
••  nesta.  laubadahi.  ftiri.  jaula.  aptuo. 


ßlärk  den  fin^er,  som  Primtalet  ar  stört  j  sla 
sä  tiilsammans  Jingrcts  v'drde  och  Primtalet. - 

Uppkommer  deraf  mindre  [summa)  an  40j  sd 
afslä  10  och  behält  hvad^  som  bfverhlifvers 

uppkommer  mer  an  ^o,  iä  afslä  ^o  och  be^ 
hall  det  som  öfver  an 

■  Räkna  det  pä  dina  {ßnger-)leder ^  och  vet 
hvilken  ledj'som  talet  slittas  pä.  Bor  ja  sä  räk^' 
na.-  +  R  K  %  K  h  t^-  Bor  ja  med  tummen  in.' 
i  handen  och  räkna  sä  att  du  kommer  tili  vata,- 

Ar  ä  vata  söndag,  da  är  der  Päskadag/ 

Ar  ej  ä  vata  söndag,  da  tag  ndsta  so n dag 
efter  vata,  da  är  der  Päska  dag* 

Detta  är  fingrarnas  värde.* 
Tummen  gäUtr  for  25/ 
nästafinger  inlill  tummen  gäller  i3/ 
längjingret  3u 

nästaßngret  intiii  lillfingret  gäüer  for  Ip/ 
lillfineret  gäller  for  j/ 
sla  det  tili  samman  med  PrimtalH. 

Adventet  borjas  ä  den  söndag,  som  är  näst 
intill  Andersmässa,  före  eller  efter,  eller  An- 
dersmässedag,  da  han  inf aller  pä  söndag. 

Forste  Himberdag  börjas  s/unde  dagen  efter 
Askedag/  andre  börjas  fjerdedag  Pingst/  tre^ 
dje  börjas  nästa  Onsdag  efter,  korsmässa  i  Scp* 
tember/  fjerde  lyktas  ndsta  Lördßg  for  Jul- 
aßon. 


Af.   Altum. 

Fem,  {>usant.  ar.  og.  ains.  ara.  minna.  en.  tu. 
hüodra^.  nr.  warn.  af.  Adami.  til.  Gus.  bür]^. 

pitta.  varn.    i\sm(anna7)   aldir.   vereitinar. 

Fürsti.  ald.  vor.  af.  Adami.  til.  Noe.  ban.  var. 
um.  tu.  |»usind.  ar.  og.  tu.  hundrad.  ar.  og.  fem. 
nihi.  ar.  Annur.  var.  af.  Noe.  til.  Abrab'am.  var» 
faaimtoiu.  bi]ii|»rH|i.  ar.  og.  fiauratthi.  ar.  og.  tu. 
ar.  ]^ri|»i.  var.  af.  Abraham,  til.  Dawi|l.  kuntHiks. 
han.  var.  og.  so.  lang.  Fiar^i.  var.  af  Dawi^^T 
kunungi.  til,  Mc»i.sen.  ban.  var.  um,  fitibur.  hunp* 
rep.  ar.  og.  atilihi.  ar«  ok.  ata.  ar«     Femti«    var. 


Om    tidehvarfvcn. 

Femtusende  är  och  ett  är  mindre  an  tirähun'^ 
drade  {5igg)  voro  fron  Adam  tili  Christ ifödelse. 

Deua  dro  verldens  {tidsmäns?)  äldrar. 

Första  äldern  var  frän  Adam  tili  Noak,'  han 
var  tvätusende  är  och  tvähun drade  är  och  fem^ 
tio  är,  Annar  var  frän  Noak  tili  Abraham  var 
halfnionda  hundi^ade  är  och  fyratio  är  och  tu 
är  {58 92).  Tredje  var  frän  Abraham  tili  Ab* 
nung  David,  han  var  ock  sä  läng»  Fjerde  var 
frän  Konung  David  tili  '-Moses. -  hanvar  fjrra 
hundrade  ir  och  ättatio  är  och  äita  är,    FenU^ 

3o 


ii8  - 


af«  MoiseD.  til.  Gu8.  bür]^.  han.  rar.  uro.  fem. 
hiindra|».  ar.  og.  siautihi.   ar.  og.  siau.  ai*. 

Siatta.  aid.  ier.  nu.  inoi.  af.  Gus,  bür|».  lil. 
vcril*  enda. 

Adami.  Iiff>h  Uar»  i.  ▼ereidinoL  am*  imi»  mm" 
dra]^.  ar.  og.  ^riatihi.  ar.  og.  tu.  ar«  Hann.  var. 
i.  helvile.  um.  fiuhur.  dusiod.  ar.  og.  prühuo- 
drab.  ar.  og*  fiuhur.  ar. 

Noe.  Iif]bi.  hiar.  L  vereldinni.  für.  flo^no.  um. 
siafas.  hundral».  ar.  Hau.  lifbi.  eptir«  flo^io«  um. 
^rü.  hundrap.  ar.  og.  femtitii.  ar. 

Noe.  arkau.  var.  brübuodra||.  elua,  lang.  og. 
feoi.  tibi.  eina.  braip.  og.  ^riatibi.  eloa.  bau. 


var  fran  Moses  tili  Christi  /Bddsec  A«fi  vor 
fmhumdrade  ar  och  s/uttio  dr  och  sju  ar. 

SJetle  älder  är  nu  inne,/rdn  Chnsti/oddse 
tili  "ifcrldens  ända. 

Adam  kfde  kür  i  veriden  niahundrade  ir 
och  trettio  är  och  iudr.  Bon  var  i  helvete  fy^ 
ra  tusende  dr  och  irehundrade  är  och  fyra  ir. 

Noak  Ufde  kör  i  veridem  /ore  floden  ieop* 
hundrade  är.  Hart  tefde  eßer  ßodem  Irciivi* 
drade  är  och  Jcmtio  ar. 

Noaks  ark  var  irehundrade  ainar  läng  eck 
femiio  alnar  hred  och  trettio  ainar  kog. 


/ 


2.  Det  ättna  bibeh&Uiia  stjcket  af  SsiMitaletoiiiChrigtikorsf&steke, 

(Se  fi^eg.  IHsQ  98)3)  aftrSPokt  rad  miat  rtd  «Aar  origiMilet. 

.  .  .  g:  i:  LimiHit:  getut:  krucific«* 
sus:  miild:  mo^sr:  te:  mik:  Bset:  iak: 
aeftor:  girn«s:    Sib:  min:  fi^ia: 
Sib:  min:  kxra:  mo|>aer:  Vare:  i:  iQ« 
Ban:  gerosaleni:  J^:  i^atei  «attf 
8un:  var:  fa/iggaen:  ok  dra^n:  ti«» 
1:  auaam:  ok:  kaifam:    ]^a:  8varb{^ 
e:  var:  fruba:  lak:  koro:  |»a:  fuul:  80(r- 
ibilika;  til:  müo:  k^a:  suoe  ok:  ]^ 
abar:  tak:  ja:  hanum:  alaa^:  ma»^ 

oaeva:  pustas:  mae]^:  iova:  ok:  ok:  &- 

pjltas:  i:  antaet:  ok:  krooas:   mae^: 

poroa:  ok:  ti'f:  alta:  manoa:  a:  sy- 

n:  oos:  til:  skamma:  Ba:  drj^{>es: 
^  olt:  niiit:  liif:  ok:  vlJdae:  slipp- 
.  ae:  andaen:  afi  mik:  ok:  hvaerkaen: 


rj^st:  aellaer:  sioni:  var:  i:  mik:  ^* 
asr:  varo:  ralna:  systaer:  ok:  andr- 
a:  man  ha:  kvinna:  graetaende:  f» 
or:  miin:  ka&ra:  ehing:  sun:  f>asr: 

var:  ok:  maria:  magdoßlenar  j^aer:  aa 
at:  gret:  for:  alla:  kviona:  utaeo: 
maep:  enae:     |»e:  tima:  |>a&i-:  piiatua: 
doom:  har|ie:  givaet:  ok:  miin:  ka&r* 
ae:  sun:  til:  pioae:  droos:  kors:  a:  b<* 
akae:  mykii:  Ifrp:  folkaet:  aeftaar: 
baoum:  Summi:  .sp^ia{K>:  banum* 
.ok:  skaendo:  Suoimi:.  lyi/da:  sf r; 
o\x  fylsaea:  a:  ha  na:  bovaeb:  ba; 
iak:  usla:  mo|>a8r:  ok:  maep:  pe 
fuldae:  ^:  kvinoa:  j^r;  af:  .ga)H> 


—  *  himntelrike  /  kors/Hste  Jesus. 
Milda  moderl  {Jram)te  mig  det 
J^g  g^r'^  efierläsigtar,     Sag^  nun  fru\ 
Sägy  min  kära  moderl  F'oren  /  i 
Jerusaiem,  mär    eder  söie  {äiskade^ 
son  var  Jangen  och  dragen  tili 
Hannas  och  Caipkas.     Da  svarm^ 
de  var  fru,-  jag  kom /ullsörgeiiga 
tOi  min  kära  sen  och  da 
J^  fdg  bonom  siäs  med 

{knyt)näfvarj  [kind)pustas  med  (hand-). 
iofvar  ock  spottas  i  ansigtet  och 
kronas  med  törne  och  (det)  i  alla 
menniskors  äsyn  oss  tili  skam,   da 
hedrofvades  heia  mitt  lif  och  vilk 
stdppa  (lemndj  andan  frän  mig, 
och  hvarken  rost  eller  sinne  var  hos  mig. 
Der  voro  mina  sjrstrar  och  andra 
mdnga  tfvinnor  grätande 
for  min  kära  egen  son/  der. 

vßr  ock  Maria  Magdaleuaj,  som 
mest  gret  bland  alla  ^vinnor,  uibotn 
mig  allena.    Den  tid  da  Pilatue 
dorn  hade  gifvit  och  min  käre 
sQn  tili  piBA  drogs  {Jbrdes)  med 
ett  stört  kors  pä  slmldr0n,  lopp  fol^ 
ket  efter,honom,  somliga  hespottade 
och.  hädde  hoißam,  somiiga  kastade 
snmLf  och  skarn  pä  hans  hypvud.    Di 
jag  usla  moder  nted  (jvitm&r 
fQljde,  hmi/ka  (^  (JMäee  land 


—  .        119  ^ 


lee:  land:  varo:  kuuiDae:  ok:  ha« 
duiq:  ^iantto:  ie:  skuj^ae:  ok:  ba- 
ro:  inik:  sum:  hairdj^B:  manns- 
ka:  e:  til:  vi:  koms:  j^aer:  |ie: 
hanilni:  kryca]^:  for:  min: 
j^hhan:    |>e:  tiroa:  |>aer:  han:  up: 
a:  kors:  lyftaes:  ok:  luaef»:  storae:  n- 
ali]^Ia:  a:  korseU  faestaes:  ok:  iak: 
haDiim:  sa:  ok:  ban:  mik:  mera?. 

iorbde:  ban:  for:  mik:  aen:  for: 
lek:  E:  var:  ban:  sum:  eeU  lamb: 
ok:  aldrih:  vaeode:  ban:  sik:  Jak:  usl- 
a:  ok:  s^rhinde:  mo]^aer:  saa:  miin: 
haerrae:  ok:  miin:  kaerae:  siin:  a:  kors 
haBDgia:  ok;  skamelika:  dgp:  ^o« 
la:  ^a:  spaentaes:  miit:  hiartta:  m- 
c^:  sva:  mykael:  annggaer:  ok:  sor- 
he:  aU  aenggin:  tuhgga:  gitaer:  .  « 
t;  ^aeU  talat:    Ok:  aeb:  var:  undaer:  aat. 

for:  ty:  aC  af:  miin:  kanra:  sons:  1- 
if:  j^aer:  haendaer:  ok:  fj0ftaer: .  va« 
ro:  naehkldi:  a:  kors:  msp:  stor- 
a:  nahia:  ok:  spiut:  lauh:  i:  bia- 
rtta:  fia:  Ü91:  hloo^:  e:  faem 
staf»iim:.ar:  bans:  ha^Iah:  Jif: 
bans:  fahra:  anlael:  bieknae^e: 
ban:  f>aer:  faubr:  var:  for:  aN 
Ja:  maen:  ^otaes:  leehi  vaera:  for: 
ty:  aU  blaC  ok:  bloj^oU  Sara:  s- 

mittae^:  bans:  JioTa:  anlaet:  j^aet: 
var:  roffo:  maesta:  sorb:  aU  lahs  sa: 
mik:  tapa:  s$iB:  sun:  ^asr:  eoi|»:  v- 
ar:  ok:  iak:  aJdrih:  annan:  skul- 
di:  faunga:  for:  ty:  var:  hiart* 
cC  meer:  aen:  füll  mae]^:  sorb: 
ok:  vandda:    Miin:  r0st:  Tar:  bur^ 
to:  »n:  vaenaeis:  ok:  sukkaeis:  m- 
atte:  biarttaU  asi:  spara:  Jak:  s» 
kuldi:  taia:  aen:  hiarttik:  sorb: 

loci:  or^U  eh:  fullalik:  ut:  ku- 
mffla:  sva:  var:  hiartai:  kvalt:  m- 
«|:  ve:   'Miin:  s^rbilika:  rgsit  te- 
^:  biartans:  vaerk:  £isku]^:  1$^ 
ade:  munnaen:  ai:  taia:  aen:  r0ste« 
a:  var:  hees:  for:  ty:  at:  tung- 
gan:  haf]^e:  tapal:  sina:  raeta: 
vana:  at:  taia:    Jak:  sa:  dj^:  I>aeD: 
^aer:  iak:  aelste:  yvaer:  alt:  for-  • 
ty:  smaeltaes:  sialleo:  i:  sorba: 

Han:  sa:  ok:  roaejb:  sit:  bli^  anl«« 
t:  mik:  hin:  sj^rilik:  mo^r:  sva:  •» 
arlik:  graeta:  ok:  fa:  or^:  saub]^ 
ban:  mik:  til:  syalaels:  arn:  iak:  m-     - 
atte:  aekki:  svalas:  Jak:  graet:  jt« 
paade:  ok:  fpte:  graetaende:    Miio: 


voro  komne  och  honom  t/ente/ 
de  sköto  och  Büro  mig 
säsom  en  halfdöd  menniska 
äfida  tills  vi  konimo  der  de 
korsfaste  honom  for  mina 
ögon*    Den  stund  han  up" 
pä  korsei  fyftes  och  niea  stora 
naglar  d  korset  fdstes  och  jag 
säg  honom  och  han  migj  sörjde 

han  merafor  mig  an  for 

sig.    SVidse  var  han  söm  ett  lamb 

och  aldrig  vändades  han.    Jag  uS' 

la  och  sbrjande  moder  säg  min 

Herre  och  min  käre  son  pä 

kors  hänga  och  skamlig  dod  tä^ 

la/  da  spändes  miit  hjeria  tf  , 

sä  sior  ängslan  och  sorg^ 

Ott  ingen  iunga  formär 

det  onUala.    Och  ieke  var  det  underligty 

forty  af  min  kara  sons    , 
äf  voro  der  hander  och  foiier 
naglade  vid  korsei  med  siora 
naglarj  och  spjut  siungii  i  hjer* 
tai.'  däflSt  Uod  ä  fem 
Ställen  af  hans  heliga  lekamen. 
Han»  fagra  ansigie  bleknade. 
Han,  som  fager  var  framfor  al" 
la  menniskorj  synies  led  vara/ for 
tjr  bUnad  och  blodiga  sir  bfver'- 

holjde  hans  Ijufva  anleie^    Det 

var  min  mcsia  sorg  ait  jag  säg 

mig  misia  sbian  son^  hvilken  den  enda 

var  och  jag  aldrig  annan  skulle 

undfäi  derfore  var  hjeriat 

mer  anfüllt  af  sorg 

och  vända-    Min  röst  var  bor- 

to/  men  qvidan  och  suckan 

mände  hjertai  ej  spara.     Jag  shUr 

le  taia/  men  hjerielig  sorg 

tat  ordet  ej  fulleUgen  utkom^ 
ma  —  sä  var  hjeriat  ^/valdt  med 
ve.    Min  sorgliga  röst  beied- 
de  hjeriats  verk.    Karlehen  nöd»  ' 
gade  munnen  att  iala,  men  rosten 
var  hes/ forty  tungan 
hade  mistat  sin  rdtta 
vana  att  taia.    Jag  säg  den  do^ 
hvilken  jag  älskade  öfver  aUt/  der» 
fore  forsmäktade  själen  i  sorgn 

Höh  säg  ock  med  sitt  blida  anle* 
te  mig  sin  sorjande  moder  sä  sfoä-^ 
ra  gräta^  och  nagrafi  ord  sade 
han  mig^  tili  hugsvalelse,  men  jag   - 
künde  icke  hugsvalas.    Jag  gret^  ro» 
pinfide  och  ropade  gr^tmiec  Min 


—  tüö  — 


liove:  sun:  min:  Laerae:  sun:  ve: 
»r:  mik:  veS  «r:  miik:    Hva:  giva- 
r:  |>2et:  miL:  at:  iak:  dgn  foor: 
|>ek:  hvat:  skal:  iak:  usla:  niaen« 

niska:  al:  havas:     Min:  kasre:  sud: 
dgv:  hvi:  clj0rj0fr,  iak*:  eh:   loaejb:  h- 
anum:  haos:  s^rhianlika:  niope- 
r:     Mio:  sun:     Miin  sud:  Min:  enihh- 
iste:  sun:  kaere:     Miin:  Laeraestae:  s- 
un:  laat:  mik:  eh:  vaeras:  aeftir: 
bik:    Tak:  mik:  roae^:  ]^ik:    Laat:  m- 
ik:  dj0r:  mae^:  bik:    lila:  dj0rr:  f^ 
u:  enae:  laat:  jpin:  mo^or:  dg:  m- 
ae|>:  ]^ik:  O  vifa:  usli:  dfg^:  sp- 
ar: mik:  ael:  ]bn:  aest:  maek:  nu:  liovast: 
all:  ^xi:  styrkaen:  af:  mik:  hiin:  kvi- 
raesta:  mo^aer:  draep:  mo^aeren:  maep: 
sin:  sun:    Miin:  sun:  min:  enigh:  s0t- 
me:     Minn:  enij^:  glae{>e:  ok:  all:  mit:  I- 
ifs:  svalaels:  O:  viih:  sun:  kaerae* 
st:  kaennaes:  viB:  mik:  usla:  ok:  h^r: 
miin:  bjer^no:  paßt:  s0mar:  sun:  at: 
l)0ra:  siin:  80i-hiande:  moj^aer:  h* 
0r:  miin:  b00nn:  ok:  saeaet:  mik:  op: 

a:  korset:  tilJ:  fiit:  At:  vi;  baj^fie:  dg 
saman:  j^aer:  i:  et:  kiot:  liwa:  s- 
aman:  ok:  mae^:  en:  ael6ku{>h:  bun- 
din: samman:    O:  vih:  uslae:  iuj^ha: 
O:  vih:  timillde:  iuj^ha:  Sparer: 
mik:  aei:    Mas^an:  i:  krycaen:  min: 
ening:  sun:  krycaer:  ok:  mik: 
hans:  usla:  mo^aer:  aellaer:  mas^: 
annan:  besk:  d0|>:  draepaer:  miks 
at:  iak:  ^o:  djerr:  mae^:  faanum: 


l/ufve  son/  Min  kare  son/  Ve 
.  ar  migy  ve  är  mig/  Hvad  g5r 
dei  mig  alt  jag  dör  {i  stälkt)  for 
dig?  Hvad  skall  jag  usla  men- 

niska  foretaga?  Min  kdre  son 
dör  —  Hvi  dör  jag  ej  med  ho^ 
nontj  hans  sbrjande  moderl 
Min  son^  min  son,  min  enda- 
ste  son  kärej  min  käraste 
son/  Läi  mig  ej  vara  e/ter 
dig,    Tag  mig  med  dig.     Lat 
mig  dö  med  dig.'   lila  dör  dd 
ensani,-  lat  din  moder  dö 
med  dig.    O  ve^  usle  dodl  spar 

mig  ej*'  du  är  mig  nu  Ijufvasij 

all  styrkan  hos  migj  den 

mest  fvidande  moder*  drip  modern  med 

sin  son.     Min  son,  min  enda  söt' 

ma,  min  enda  gläd/e  och  alle  mitt 

U/s  hugsvalelse:  O  ve!  Karaste 

son/  vidkäns  mig  usla  och  hör 

min  bönc  det  höfves  sonen  alt 

hÖra  sin  sÖrjande  moder. 

Hör  min  bön  och  satt  mig  up^ 

pd  korset  tili  dig,  att  vi  bada  dö 
tillsamman,  som  i  ett  kött  lefva  lilt- 
samman^  och  med  en  k'drlek  bund- 
ne  samman.     O  ve,  usla  Judarl 
O  ve,  omilde  Judarl  Sparer ' 
mig  ej,  medan  j  korsfdsten  min 
enda  son,  korsfdsten  ock  mig 
hans  usla  moder,  eller  med 
annan  bitter  dÖd  dr'dpen  mig 
att  jag  dock  dör  med  honom. 


N:o  t 
817. 
818. 
906. 

N:o  1457. 


..  a. 


Tillägg. 

üpland,  Hätuna.  AC.  2g.  Ilu|>iirr  +  Jit  +  kira  mirki  |>isa  ifÜiL   +  Tgmunt.  sun.  siin: 
Södermanland,  pa  Tumba  skogj  vid  vagen  frdn  Tumba  tili  Lindhof,  en  Runsten. 
Grödinge  socken,  Löfstadlund  [Skalby),  nedanför  trägärden,  en  Runsten. 
Jr  JVingäker  socken,  vid  Kesäter,  skall  'dfven  Unnas  en  Künsten. 
Evje  socken,  pd  Evje  mo  midt  för  Fennefoss  [ßyttad  tili  Galteland).  Z.  a.  4^  2.  (W.  4'^ 

Der-' 


Inskriften  dr/  Arnstinn  risti  stin  ^ina  eftir.  Bior.  sud«  sin«     Sa  va  tuj^r.  i   li|»n« 
Öfver  Star.'  ois  Köp. 

1457- a)  Under  en  skorsten  pa  Galteland,  en  mindre  sten  med  nagra  Runor»  Z.  o-  4  t  3* 
1458.«)  Fid  Sygne  Prestgärds  byggning.    Z.  a.  4^4. 

Jueier;  risti:  stan:  ^ena:  {/Vir.  kunu  ^in  ...  -• 
1828?«)  Ndslands  kyrka,  under  Predikstolen.  Z.  o.  4io* 

— ..  mi:  mai'lifu:  netr:  til:  BotoJps:  soku:  olti^:  ^a.«— 
1828?  Ä)  —  Vid  ingängert  tili  cJu>ret.    Z,  a.  4io. 

Arna:  Olai  jemte  ett  bomarke* 
1888* «)  Bradsbergs  Amt,  Ödefjelds  socken,  Röindalen,  pi  jernbeslaget  a  en  boddörr.  Z.  a.  407. 
Aoe  Tostat  sun  kair^i  mik  en  Halaikr  Kauta  suo  a  mik  haUüm  hoCom  hansoa^taor. 
ristiC  koalsutanrkoat. 


REGISTER 

ofrer  stallen  i  Syerige,  hyarest  Rnnskrifter  aro  anmärkte« 


Al^rafaamstorp  N:o  1385. 
Ad€l96   332. 
A^ctomta  11Q2. 
AU  21. 

Mbo  b:d  1269,  1908,  70. 
AlbAke  ^810. 
Aleby  829. 
Alfrared  1402. 
AlfvelOsa   1317. 
Algiitsrum  8.  1324. 
Allerum  1825. 
Ahheda  1824. 
Alsike,  s.   567. 
.^IsUd  748,  2978. 
Ahter  a.  1042. 
Allomta  243. 
Altuna  8.  790. 
Alunda  s.  277. 
AmoG  709. 
Anga  8.  1736. 
Angams  s.  469. 
Arber ga  547. 
Ariogsis  8.  1270. 
Arninge  659. 
Arno  8.  710. 
Asboland  hd.  1286. 
A«ka  hd.  1172,  1657 
Askabj  8.  1130. 
A«kerby  330. 

A8ker8  hd.  1031,  a.  1034.f 
Askeryds  s.  1206. 
Aspa  868. 
AapG  952. 
AlliDgbo  s.  1741 
AttuDdaland  312. 
Axala  916. 
Axlanda  253. 
Badeiunda  8.  996. 
Balsta  973. 
BalingsU  s.  84 
Balundsls  996. 
^anda  tiog  1572, 1742, 1992. 

^ankeberg  1156. 

Bankekind  h:d  1129. 

Bin  hd.  1438. 

Bardlingbo  8.  1973. 

Barne  hd.  1384. 

Bellestad  449. 

Benhammar  468. 

Benstad    491. 

Berg  s.  1,328. 

Berga  165,  463,  507,  637, 
836,  1002,  1074,  2056.  s. 
1255. 

Bergby  781. 

Berg  939.  a.  1670. 

Bergshanunar  s.  889.  ' 

Betby  822. 

Betterna  8.  1391. 

Bettna  8.  898. 

Billerstena  79a 

BUlinge  214. 


Biskopsberga  1175. 
Biskopsbo  1242. 
Bislibge  394. 
Bjerby  1306. 
Bj^rsjö  1424. 
Bjcrsjöholm  1422. 
Bjurhäck  1252. 
Bjurstad  7. 
Bjälbo  8.  1183,  1559. 
Bjärbo  8.  1380. 
Bjärka  s.  1560. 
BjQrkeby  64l. 
Björkekind  hd.  llOi. 
BjörkesUda  8.  998.  1950. 
Biörketorp  2058. 
BjOrkö  8.  334,  1213. 
Björstad  833. 
Björnhammar  230. 
B)örnlunda  8.  915. 
Björns  flisa  1308. 
Björnsnäs   109a 
Björnum  74. 
BlackaU  170. 
Bleking   1414,  1576,   1822, 

2005,  32,  58. 
Blistad  823. 
Blädinge  8.  1970. 
Bo   1155. 

Boberg,  bd.  1149,  1684. 
Boda  1326.     . 
Bodarne  752. 
Bogesand  642. 
Boglösa  8.  682. 
Bogstad  8.  861. 
Bobuslän   1647,    76,    1975, 

2033,  64. 
Bolmaryd  1268. 
BolmsO  1669. 
Bolstad  199. 
Bona  335. 
Bondarfve  1613 
Bondkyrka,  s.  lia 
Borgby  1320. 
Botkyrka,  s,  815,  1629. 
Bragdeby  83. 
Br^gnum  1376. 
BrasUd,  s.  1676. 
Brcds  8.  738. 
Bredaryds  8.  1252. 
Bpedsätra  618. 
Bro,  285,  1350. 
Bro   hd.    312,   skeppslag 

626,  ling  1721,  2014. 
Bro,  8.  312,  1721     ' 
Broby  31,  304,  545,   590, 

654,  821. 
Broddcbo  179. 
Broddetorp  1352. 
Bromby  444* 
Bromma^  s.  371. 
Bromstad  556. 
Brunby  788. 


Brunna  113,  720. 

Brunneby  306,  579. 

Brunnam,  s.  1690. 

Brunsta  48,  770. 

Brystad  537. 

BrSbo,  hd.  1090,  2027. 

Brackestad  242. 

Bräkne,  hd.  I4l4,  2005. 

Brösike  937. 

Buringe  257. 

Burscryd,  s.  1968,  1990. 

Butle,  8.  17,39. 

Byarums  s.  1245. 

Bykviken  942. 

Byn  1082. 

Bägby  1300. 

Bälinge  hd,  8.  130 

Bäl8  ting  1724. 

Bälsunda  766. 

Bärbo,  8.  892. 

Bärby  111,  210 

Böda  2808. 

BOlum  8.  1352. 

Böne  8.  1407. 

BOnestad  888. 

BOrje  8.  126. 

Börsteis  s.  271. 

Carlberg  366. 

Gimbris  8.  1418. 

Daga  hd.  915. 

Dagestad  637. 

Dagsbergs  s.  1094. 

Dagsnäs  1342,   1346,  1401, 

1410,  2713. 
Dala  1189. 
Dalarne   1043,   1937,  1951, 

1967,  2320,  2971. 
Dalby  s.  95. 
Dalby  694. 
Dalhem  s.  1972. 
Dals  hd.  1660,  1686 
Dalams  s.  1406. 
Danderyds  skeppsl.  639.  s. 

66a 
Danmarks  s.  204. 
Delsbo  8.  1070,  1683,  1953, 

2.316. 
Dilinäs  8.  926. 
Dingtuna  s.  1020. 
Djulcfors  902. 
Djurestad  a32,  871. 
Drcf  8.  1991. 
Drottningholm  362. 
Dr&pstad  552. 
Draflo  790. 
Dröstorp  1308. 
Dybeck  1434. 
Däningelanda  s.  1274. 
Dörarp  s.  1253. 
Eckersholm  1245. 
Ed  392,  1248. 
Eds  8.  396,  1199,1282. 


Edby  23. 

Edsberg  hd.  s.  1682. 

Edshults  s.  1212. 

Edsvära  8.  1351. 

Egby  378. 

lEggby  8.  1344,  (1.335,)  19a3. 

Eggvena  1392. 

Eisu  s.  1574, 1771,  1855. 

Ek  8.  1333. 

Eka  197. 

Ekala  bro  45. 

Ekby  8.  1188. 

Eke  181,  1912. 

Ekeby  190,   417,  484,  617, 

773,  886. 
Ekerö  s.  1678  jfr.  Äkerö.  • 
EkomaTallen  1353. 
Eldtomta  600. 
Elfdals  8.  1937. 
Elfkarleby  s.  263,  264. 
Elfsborgs  fastning  1647. 
Elfvesta  s.  1149. 
Elgaräs  s.  1962. 
ElghuU  1945. 
Enbcrga.  745. 
Endre  ting  1973. 
Ene891. 
Eneby  355,  620,  882,  1092, 

2027.    . 
Engeby  129,  1001. 
Enhörna  954. 
Enköping  713. 
Eniker  8.  792. 
Erikstad  1254. 
Erlinghondrad    fatd.    531, 

1555. 
Ernesta  94. 
Erntuna  s.  216. 
Esbro  8.  285« 
Eskelunda  l5a 
Eskilstuna  969. 
EsU  865, 
Estuna  s.  619. 
Falsberga  688. 
Fardabro  206. 
Fardhem  ting    1573,   1768. 

1854. 
Fassma  244. 
Fenneslunda  s.  1398. 
Fernbo  s.  1045. 
Fiby  112. 
Fide  8.  179a 
Finnheden  1245. 
FinsUd  55,  603,  751. 
Fitja  657,  8.  752. 
Fiuckeby  219. 
Flegehall  2063. 
Flens  s.  911. 
Flisby  8   1207. 
FlisUd  377,  1336. 
FlogaUd  119. 
Flo  s,  1375. 


— -        II        — 


Fogelstad  8ia 

Fl&ckebo  s.  1005. 

FläriDge  s.  1696. 

Flärang  1052. 

Fogdö  s.  961. 

Foglö  903,  1326. 

Fohle  8.  1722,  2012. 

Forkarleby  157. 

ForksUd  77. 

Forneby  1015. 

Forn-Sigtuiia  1. 

Forn&s  s.  1685. 

Fora  s.  826. 

Forsa  ting  1570, 1699, 1910, 

2a3t.  8.  1952. 
Forshcda  9.  1251. 
Forsby  782. 
Fosic  1437. 
Frackstad  1153. 
Framsäker  554. 
Frestad  s.  204,  1624,  2299, 

2768,  2794. 
Frigger&kers  s.  1633. 
FrosU  bd.  1416. 
Fruenda  hrink  809. 
Fru8tuna  s.  923. 
Fröderyds  s.  1234. 
Fr&jeU  8.  1756. 
FrOkinds  bd.  1358,  1631. 
Fröslunda  s.  743. 
FrOsO  1085. 
Fröss&ken  bd  266. 
Frössunda  367,  s.  508. 
Fröstbult  8.  788. 
Fröstorp  1.397. 
FrötuDa  Skeppsl.  628. 
Fröyi  88,  1682. 
Fuglie  8.  1436. 
-  Funbo  8.  300,  1677, 1879. 
.Furiog8tad8  8.  1100. 
Foruby  s.  997,  1278, 
Firö  8.  1693. 
Fdgred  s.  1332. 
Fägremo  1332. 
FäUebro  648. 
Fäientuna  bd    331.    1678, 

2009. 
Fircntuna  s.  338, 
FOlene  8.  i394. 
Fora  8.  2812. 
FörsUd  824. 
Gammalkil«  a.  1160. 
Gammelgarn  1737. 
Garde  tiog  1758. 
Garns  s.  591.  1551. 
Gefle  1049. 
Gennarp  1359. 
Gerfalla  8.  383. 
GeresUd  814. 
Gersta  286. 
Gertrum.  1109. 
Gerams  s,  1672, 1688, 1856. 
'  Gelinge  s.  1570. 
Gidsmarken  66a 
Gillberga  262,    595,    858, 

1626. 
Gimo  274 


Girista  8.  751. 
GisUd  139. 

Glansbammars  bd  1024. 
Glia  371. 
Glimminge  1421. 
GlomsjO  1231. 
Glätira  881. 
Gnista  203. 
GolfvesUd  238. 
Gotllösa  1167. 
Goltiöra  1625. 
Gran  s.  36,  43,  1626. 
Granby  499. 
Granheden  977. 
Grcdby  837,  972. 
Grenhammar  .323. 
Grenna  467,  (1202). 
GriUeby  666,  67a 
Grimstens  h:d  1039. 
Grinda  874. 
(Grindoga  105.3) 
Gripsholm  927. 
Grodincc  600 
Grolanda  s.  1360. 
Grynsta  29. 
GryU  8.  69. 
Gryta  61,  761. 
Gryteby  256. 
Gryls  8.  921. 
Gräfstad  182. 
GrälsUd  1010. 
Gränstad  289. 
Grä8gärd8  8.  1313. 
GrOnhögsvad  1105. 
Grönland  1190. 
Grönsta  971. 
Grötlingbo  8.  1785. 
Grötlinge  ting  1781,  2014. 
Gude  683. 
Gudhem   b:d    1352,  1560, 

1632.  6,  40^  73,  90, 1903, 

1986. 
Gule  1222. 

Gullberg  b:d   1146,  1656. 
GuUbron  459. 
Gusjö  1007. 
Gymminge  758. 
Gärdby  8.  1124,' 1307, 1944. 
Gärdsby  8,  1279. 
G£rdsUnga  1416. 
G&singe  8.  925. 
Gällstad  454. 
Gärd8  hd  1415,  1915. 
Gärdslösa  1191,  s.  1299. 
Garstad  1053. 
Gäscne  b:d  1397. 
Göksten  966. 
GörU  63a 
Götbabrunna  255. 
Gö8trings  hd  1178,  1559. 
G0them8  a.  1734. 
Göthlunda   s.    1024»    1337, 

1681,  1939. 
Göthslunda  s.  1364. 
Hablingbo  s.  1575,  1779. 
Hablinge   ting   1574,  1771. 
HacktUd  1154.  1185. 


Hadelö  1171. 

Hafdhem8  s.  1781. 

Hafrevik  1205. 

Haga  8.  14. 

Hagby  650. 

Uagehy  8.  75,  2054. 

Hagunda  h:d  69,  2054 

Hallahult  2005. 

Halla  tiDg  1592, 1613, 1738, 

1972. 
Hall  8.  1699,  1700. 
Halland   1578,   1675,  2070. 
Ualmstad    b:d   1578,  1675, 

2070. 
Hammarby  251,   293,   421; 

8.  418,  978,  2795. 
Hammarkicds  hd  1121. 
Hammardn  ±(M. 
Hamra  864.  8.  1801. 
Handbörds  hd    1289,  1566. 
Hanekinds  hd  1133. 
Hangvars  s.  1701. 
HaniDge  s.  819,  2024. 
Hanstad  2011. 
Hanunda  269. 
Harakcrs  s.  1004 
Haraldstorp  1351. 
Harbo  s.  794. 
Harby  411,  931,  934. 
HardcLcrga  s.  1994. 
Hardemo  h:d  1038. 
Harj  8.  273,  43,3,  549, 
Harjagers  b:d  1445« 
Harric  1445 
Haslc  8.  1327. 
Heda  s.  1193. 
Hede  s.  1087. 
Hedemora  1043. 
Hcdcnlunda  900. 
Hcdsunda  s.  1048. 
Heide  ting   1747,   1911, 

1993.  s.  1749,  1911, 1993, 
Hein  hc  ms  s.  1724. 
Hclganäs  1283. 
Helgarö  s.  963. 
Helgestad8  s.  914 
Helgona  s.  1174. 
Heigaby  528. 

Helsingbro  torp  712.  i 

Hchingland    1061,     1683, 

1952. 
Hclvi  8.  1712,  1910. 
Hemsta  684. 
Hemsö  1780,  1912. 
Herkcberga  «.  1680. 
Herjcädaleu  1087. 
Herljunga  «.  1987. 
Hernevi  315.  8.  774 
Herreqvarn  I4l2. 
HerresUd   1420.   b:d  1426. 
Hille  8.  1059. 
Hillesiö  (HilleshOgs)  8.  341, 

HimmeFsberg  1405. 
Hjellstad8  8.  764,  737. 
Hjerpäa  8.  1564. 
HjelUberga  783. 


Hiort8berga  8.  127Z 

Hjulsbrtf  1132. 

Hjärup  1439. 

Hoborgs  ting  1791,  1857. 

Hoby  8.  1414,  1824. 

Hof  299,  1122.  8.  1397.       . 

Hoflanda  104a 

Hofva  555. 

Hognalöf  1276. 

Hogsta  1182. 

Hollberga  96. 

Holms  by  780. 

Holm8  8.  756,  157a 

Holmby  I4l7. 

HolmsU  172. 

HolsU  613. 

HolUby  1225. 

Honungsby  687. 

Hornberga  s.  135.3. 

Hosmo  5.  1971. 

Hougren8  8.  156,  71. 

Huddinge  s.  791. 

Hudviksvall  1063. 

Hults  8.  1211. 

HultersUds   8.   1568,   1946, 

2807. 
Hultestad  1169. 
Hummelstad  690. 
Hundhammarsberg  817. 
Huneslad  1429. 
Hu8aby  s.  1338,  163a 
Ha8by  336,  493,  521,  541, 

935. 
Husby    8.   542,.  580,  604, 

668,  697,  897,  976, 11161 
Hvalstad  899. 
Hvetlanda  s.  1215. 
HvitUryds  8.  1254 
Hvittiogc  8.  776. 
Hyby  1438. 

Häbo  lud  U  1550,  200a 
Haea  lia 

Hikanstorps  8.  1354 
H£le  8.  1369. 
Hlllenäs  8.  265. 
Hüme  117. 
Haoestad   231. 
H&oger  164Z 
mringe  1669. 
H&rnacka  621. 
Uituna  8.  1. 
Häggby  Ida 
H&ggeby  «.  49. 
Häggeslätt  8.  1580.    , 
HäggesUd  1198. 
Häüestad  8.  1440. 
Hämringe  154,  189. 
Härads  8.  965. 
Häradähammar  8.  1120. 
Harby  670. 
Härberga  8.  1161. 
Harenheda  8.  1342. 
HäresUd  519. 
Härja  8.  1357. 
Haringe  264,  828,  9ia 
Härmeata  895. 
HSrna  a.  1399. 


I: 


^         in 


Härsta  s.  1186. 

Hässle  54,  100,  904. 

Uässleby  794. 

Hastbo  1056. 

Hög  1402. 

Högby  125,  8.  1180,  1361. 

HOgelby  816. 

Högnesbult  2806. 

Högs  8.  106a 

Högom  1079. 

Högsby  8.  1299,  1566,2806. 

Högsna  8.  1988. 

Högsrums  s.  1884. 

H&gstad  155. 

HOgstena  568,  980.  8. 1355. 

H&glomta  1119. 

Höientorp  1344. 

H5kerum  1400. 

H&khufvud  s   268. 

Hölebo  b:d  844.  2056. 

Holö  8.  846. 

Höreda  s.  1209. 

Hörniugsbolm  845. 

Hörsoe  s.  1947. 

Jerfsd  s.  1062. 

Jerna  8.  807. 

Jerpäs  8.  2004. 

Ifla  1266. 

Igelslad  624. 

iDgelttad   1262,   2027,   b:d 

1425,  1824. 
Inglc  79. 
logreU  äng  265. 
JobaDDisberg  1019. 
Jomiils  8.  169. 
Isby  785. 
Ista  by  2059. 
IsUd  2810. 
Jnag  8.  1689. 
Jäder  s.  981. 
Jädcrstad  512. 
Jädra  27,  42.  202. 
Jämtiand  1085. 
Järmsfad  1179. 
JSrre8tad8  b:d  1418. 
Jirsta  3ia 
Jirtads  8.  1178. 
Järstorps  8.  1905. 
Jätteadals  8.  1071. 
JöDäkcr8  h:d  887. 
Kaddala  64. 
Kaga  8.  1143. 
Kafleby  2064. 
Kalmare  8.  SO. 
Karaby  1446. 
Kaiby  479,  646. 
Kareby  1975. 
Karlberga  310. 
Karleby  1186. 
Karlevi  1323. 
Karsby  573,  2007. 
KasUdsa  s.  1318. 
KatDäs  8.  924. 
Kelfvcstens  s.  1173. 
Kcmijärfvi  1089, 
Kengis  1089. 
RiU  b:d  1040,  2003. 


Kila  8.  1010,  1041,  1981. 
Kim8tad  488.  8.  1J26,1655. 
&iDd8  b:d  1412. 
KinnefjerdiDgs    b:d    1338, 

1616,  1630,  1641. 
Kinneralds  h:d  1273. 
Kisa  8.  2804. 
Kjula  8.  979. 
Kjulesta  804. 
Klef  282. 

Klefva  8.  1637,  1642. 
Klinte  s.  1751. 
Klippinge  948. 
Kloster  8.  971. 
Klysla  722. 
Koifstad  s.  562. 
Knutby  s.  288. 
Kolsbro  1281. 
Koliinda  974,  1627. 
Komstad  1241. 
Konga  h:d  1276. 
Kong8berga  340^ 
Kong8husby  697. 
Konungsunds  s,  1103. 
Kororp  1166. 

Korsbacka,  Korstorp  1352. 
Ko8ta  8.  588. 
Kragcholm  1426. 
Kragsta  612. 
Krogcsta  2055. 
KroksUd  166. 
Kr&ketorp  962. 
Kräcklinge    8.    1038.    ting 

1736. 
Kudby  8.  1107. 
KuliDgs  b:d  1392,  1987. 
Kulla  8.  761. 
Kullerstads  8,  1125. 
Kulhudsgärd  1856. 
.KulÜDge  674. 
Kamla   ^9,   351,  599,  805. 

b:d.  8.  1036,  1192. 
Kungsberga  877. 
KuDgsör  994. 
Kurestad  1278. 
Ku8ta  456. 
Kyngeby  707. 
Kyresta  221. 
Kyringe  998. 
Kyrketorp  s.  1634. 
Käkinds    b:d  1634,   1687, 

1940. 
K&llands  b:d   1362  >  1563, 

1580,  1674,  2004. 
Käistad  6,  49,  667. 
Käreved  2805. 
Käflingc  1020. 
Kalla  8  1291,  1567,  2813. 
Källbo  241. 
Källby  1339. 
Källslätu  torp  246. 
Kärna  8.  114.3. 
Kärnbo  8.  929,  2026. 
KärrsjO  1147. 
KOlje  222. 
Körlinge  114. 
Köping  1022.  8.  1294; 


Köpinge  8.  1425. 
Laga  i  1245,  1262. 
Laga  äsmark  813. 
Lagga  8.  569,  2007. 
LagDÖ  953. 

Laganda  b:d  739,il680. 
Lambobof  1140« 
Landeryds  8.  1131. 
Landshammar  872. 
Larfs  8.  1388. 
Laska  b:d  1388. 
Lebergs  8.  1146. 
Lefvedc  s.  1769,  1854. 
Lcfvcne  1366. 
Leffestad  294. 
Lekeryds  8.  1943. 
Leksberg  8.  1330. 
Lekisa  s.  1385. 
Lena  8.  228. 
Lerbo  8.  904. 
Lerkaka  1305. 
Lestringe  s.  859. 
Lid  911. 
Lida  847. 
LidingO  663. 
Lillkyrka  8.  685,  1200. 
Lina  ting  1734,  1947» 
Lind  1148. 
Linda  62. 
Lindefor8  1244. 
Lindcrfya  8.  1343^  1616. 
Lindö  459. 
LinkOping  1133. 
Linsunda  538«  681. 
Lislena  8.  664,  2001. 
Lista  8.  990,  1949. 
Lister  h:d  2059. 
Listerby  8.  19l4,  2058. 
Ljunga  8.  1241,  1266. 
Ljungby  s.  1265,  2070. 
Ljunits  b:d  1428. 
LoRV  360. 
Lobära d8  s.  610. 
Ludgo  8.  866. 
Luggude  b:d  1825. 
Lummelund8  ting  1718. 
Lund  308,  1050.  stad  1577, 

1916.  Jfr.  FL  8. 
Lunda  s.  522. 
Lundby  44,  495,  949, 1200. 

8.  1016. 
Lunge  950. 
Lunge  rsä8  1025. 
Lydcby  811. 
Lye  8.  1763. 
Lyhundra  h:d  604. 
Lyrcstad  s.  1325. 
Lysings    b:d    1192,    1663, 

2028. 
Lylla  161 
Lyttersta  905. 
Lädesta  33. 
Ldnggam  675. 
LIngaryd  8.  1907. 
Unghundra  hvl  569,  1625. 

2007. 
Itfingtbora  s.  739. 


Lfiby  8.  115.     • 

Läckö  1362. 

Lädebro  8.  1704,  2031. 

Länna  s.  6.32. 

Löfhamra  518. 

Löfstad  141,  309,  850. 

Löfstadhoim  137,  55a 

Löjsta  s.  176a 

Lönö  1117. 

Lösings  h:d  1094. 

Lösen  8.   1576,  4812. 

Lfitinge  655. 

Lot  8.  689. 

Malmby  586. 

Malm  s.  901,  1980. 

Malsiad  8  614. 

Malstad  1065. 

Mansange  35. 

Mariestad  1329. 

Marks  h:d  2069. 

MarkesUd  1209. 

Markems  s.  492,  2010. 

Marma  577. 

Marsvinsholm  1430. 

Martebo  8.  1720. 

Medelstads  h:d  1914,  20S8. 

Medäkers  s.  1023. 

Mellby  2059. 

Mein  1113. 

Memmings  h:d  1125,   1655. 

Mjölby  8.  1169. 

Mo  h:d  2029. 

Mogata  8.  1122. 

Mofstad  153. 

Mora  571,  984. 

Morby  570. 

Morkarla  8.  275. 

Morstad  136,  598. 

Mosunda  759. 

Mortorp  8.  2977. 

Mulde  g&rd  1854. 

Munkuddeft  337. 

Munsö  s.  335. 

Museum,  Kongl.  1629. 

Myckelby  8.  1314. 

Myreby  209. 

Mysinge  753. 

Mastad  89,  1076. 

Mälestad  589. 

MäUby  451,  726. 

Mällösa  465.  8.  1031. 

Märingsspäng  898. 

Mäslerby  s.  1572,  1744. 

Möiebro  78,  2054. 

MöklinU  8.  1015. 

Mölneby  452. 

MOrarp  1243. 

Mörby  682. 

Mörbyianga  s.  1319,   1569, 

2057,  2811. 
Möre  h:d  1290,  1971,  2321, 

2977. 
MörkG  8.  844. 
Mörlunda  s.  1286. 
NafvesU  (IHasta)  lOSa 
Nedcrbacka  227. 
Nederböga  2a34. 


—  IV  — 


Nederralla  944. 
Nerike  1024,  1681. 
Niadingen  1213. 
Niurunda  s.  1072.  ' 
Nopsgärde  746,  1452. 
KopsUl  746. 
Nora  662.  853,  s.  792. 
Norala  s.   1061. 
Norberg  1951. 
Norrbo  h:d  1002. 
Norby  121,  717,  1072. 
NordiDgr&  8.  108a 
Norrlanda  s.  1735. 
Norrby  183,  275. 
Normanslid  1413. 
Norsluada  540. 
NorsU  87. 

Norsunda  s.  531,  1555. 
Norrlclgc  628. 
Norryidinge  h:d  1279, 1944. 
Norum  s.  1976. 
Norunda  h:d  216. 
Nyble  357,  926,  947,  1159. 
Nyfvde  fNifla)  l4a 
Wykyrka  s.  895,  1113. 
Nyköping  887. 
Nysatra  s.  747. 
Nälberga  885. 
Näfvehjö  9.  1231. 
Närdinghundra  h:d  285. 
Närtuna  0.  585. 
Näsby  553. 
Näs  8.  123,  328,  734,  1373, 

1787,  2014. 
ms  h:d  1041,  1981. 
Wöbbcled  1277. 
KobblGf  8.  1432,  1443. 
Nömme  1214. 
Nörc  1406. 
Nöltja.   s.  1267. 
Ockelbo  s.  1060. 
Odensäker  s.  1.335,  1984. 
Ofvansjö  8.  1057. 
Ohot  1192. 
Oknön  710. 
Olands  b:d  274,  2055. 
Olofs  8.  558 
Oloffibro  1405. 
Olofstorp  1206. 
Oiiioda  578>  1556. 
Onsala  s.  54a 
Onslunda  239. 
Oppunda  h:d  897. 
Orkestads  s.  500. 
Orlunda  s.  1657. 
Orsa  8.  2971. 
Ortala  625. 
Orust  20)4. 
Orvalla  1024. 
Otterstad  510.  s.  1362. 
Otbcms  8.  1713. 
Oxie  b:d  1437,  1974. 
Oxsta  1080. 
Patjern  1088. 
Penningeby  633. 
Persnäft  s.  1293,  2809. 
Pjetteryds  s.  1960. 


Qvarnible  5. 
Qvarstad  344. 
övibbile  s.  1675. 
Qviilinge  s.  1090. 
Rackeby  s.  1563. 
Rackegatan  1143. 
Rakeryds  8.  1158. 
Rambron  985. 
Ramby  696. 
Ram8jö  254,  776. 
Ramstad  72. 
Ramstad  8.  83. 
Ramstigen  1024. 
Ransberg  2976. 
Rasbo  h:d,  8.  290,  1677. 
Ra8bokils  s.  299. 
Redvägs  h:d  1401, 1904,  8a 
Rekarne  h:d  969, 1627, 1949. 
Remmeoe  8.  1396. 
Reoneryd  909. 
Rcperda  1228. 
Repiöse  1265. 
ReppÜDgc  8.  1298. 
Resmo  8.  1321,  1588. 
Riala  s.  634 
Rikstorp  1208. 
Rimbo  8.  601,  2797. 
Ringarums  i.  1123. 
Ringsten  1123. 
Rinkaby  661>  1030. 
Ristingsbro  724. 
Rockelsta  475. 
Rogberga  s.  1203. 
Rogslösa  8.  1686.    . 
Rogstads  8.  1064. 
Rogstorp  1325. 
Romfartuna  a.  1003. 
Rosersberg  5.)2. 
RosUd  138,  223. 
Rotcbro  (369)  37a 
Rotbrunna  774. 
Rotne  1281. 
Rotsunda  369. 
*  Rumskiilla  2802. 
Runby  .398. 
Runeberget  2009. 
Runebalf  792,  2070,a  1353. 
Runehallsbroen  1080. 
Runekullen  2033.  / 

Runelyckan  12>9.  / 

Runlöten  272. 
Runketorp  370. 
RunstensbSck  1222. 
Runstens  s.  1303. 
Runtuna  6.  875. 
Rutbe  tittg  1693. 
Ruthe  8.  1697. 
Ryda  749. 

Rydaholms  8.  1249,  1906. 
Ryds  6.  320,  639. 
RyksU  883. 
Ryssby  s.  1263,  2805. 
Ryssbyie  4l4. 
Rlby  8.  883. 
Riby  2,  198.  1000. 
RÄda  8.  1365,  1674 
R&dene  s.  1562,  1903. 


RIgby  693l 

R&ng8ta  245. 

Rlsbäck  863. 

RIsUd  380. 

Räfsal  2033. 

Räfstad  762. 

Räkinde  287. 

Rök  8.  2028.  -9 

Röiunda  56. 

Rönö  b:d  859. 

ROrbro  1267. 

Rörby  159. 

Rosa  1226 

ROsla  1233. 

Sala  8.  1014 

Salcby  8.  1346,  1985. 

Salefors  786. 

Salems  s.  818. 

Sallerup  s.  1974. 

Salmunge  äng  603. 

Sambro  250. 

Samnan  188. 

Sanda.66,  1746,  1992. 

Sandby  8.  1308,  1586. 

Sandsjö  8.  1239. 

Sannerby  912. 

Seger8tad  563,  1986. 

Segersta  8.  1311. 

Selebo  b:d  927|  2026. 

Selinger  8.  107a 

SeU  a.  935. 

Seminghundra  h:d 480,2010. 

Serede  b:d  1284. 

Siende  b:d  996. 

Sickiuge  1265. 

Signildsberg  4. 

Sigleip  2014. 

Sigreips  g&rd  185a 

Sigtuna  8. 

Sika  6:51,  616,  a, 

Silge  1081. 

SiUe  8.  1777. 

Sinnerstad  1288. 

Simtuna  h:d,  s.  781. 

Sjouheins  s.  1592,  1645. 

S)örup  1431.    ' 

S]uhundra  h:d  001. 

Sjöbo  1269. 

Sjögeräs  1637. 

Sjögestads  s.  1152. 

Skalunda  8.  1363.. 

Skalnestad  487. 

Skam  1114 

Skarpäker  880. 

Skalel0f8  8.  1269,  190a 

Skatna  1125., 

Skeberga  699. 

Skedvi  53. 

Skedryd  8.  603. 

Skeinge  850. 

Skeninge  1176,  1659. 

Skepperstad.  s.  1235. 

Skepps&s  8.1684 

Skeptnna  8.  511. 

Sk^stad  .382. 

Skibis  2070»  a. 

Skie  1276. 


Skifarp  1431. 
Skillinge  389. 
SkjuU  h:d  1436,2978. 
Skoberga  658. 
Sko  8.  59. 
Skrifstens  yad  1235. 
Skrifvarebergct  270. 
Skr&mstad  15. 
Skaltuna  s.  1002. 
Skutlunge  a.  173. 
SkyllersU  b:d,  b.  1035. 
Sky Hinge  s.  907. 
SkyUud  384. 
Skytebolm  35a 
Ski  8.  351. 
Skine   1415,   1577,  1824, 

1915,  1974,  1994,  207^ 

(2823.) 
SkiniU  8.  480. 
Skiniug^i   h:d  1346,  1$72, 

1688,  1985. 
Sk&num  l36a 
Sk&rby  142a 
Skisla  564. 
Skääng  856. 
SkäderO  8.  609. 
Skaftekärr  2808. 
Skälby  385,  393,  428,  844. 
Skilef  2807. 
Skälfram  s.  1341,  164t 
Sk&Iler6  311. 
Skärkinds  h:d  1124 
Skdn  8.  1083. 
Sköleby  1077. 
Slaka  8.  113& 
Slangersten  936. 
Slädene  s.  1366. 
SlOU  s.  1561,  1638, 16M. 
Smedby    22,    416,  431.  1. 

1316. 
Snmla  8.  1401, 1904 
Snotestad  496. 
Soikaryd  1235. 
Solna  485,   8.  366. 
Solituna    b:a    363,    1679, 

2011,  8.  389. 
Sorunda  s.  835. 
Sotenas  h:d  2035. 
Sotholms  h:d  816,  2024. 
SparlOsa  8.  1378,  1692. 
Spillevika  s.  872. 
Sproge  8.  1773. 
Sp&nga  s.  (319)   379,  884^ 

1679,  2011. 
Spingaberget  2025. 
SUby  8.  283. 
Stadsjö  1008. 
Sufsund  68,  359. 
Sufsang  634. 
Sufvestad  806. 
SUfyered  20ia 
Stala  8.  2a34. 
Stegtomta  8.  890. 
SUninge  537,  551,  2070  a. 
St«nkamla    8.    1590«   tiof 

1571,  1590,  1741. 
StenqyisU  a.  1627. 


Slenstad  490. 
Stenuros  s.  1345. 
Sten&sa  s.  1309. 
Stockholm  363»(ifir.  Fl.  8. 

9,  10,  11.)        ^ 
Stojby  1279. 
Storkön  2032. 
Stratomta  2068. 
Strengnäs  955. 
Strö  1447 
StrOja  128. 
Str5p»Ud  808. 
Stuteby  839. 
StyrsUd  s.  1096. 
SUngenäs  b:d  1676. 
Stäb7  834. 
Stäke  328. 
Staringe  913. 
Stärkeby  348. 
SuDdbro  14S. 
Sundby  147.  347,  376. 
Sund  271»  914,  1199. 
Sunderänga  1207. 

Snndre  s.  1817. 

Sunncrbo   b:d   1253,  1609» 
1969. 

Sanol  1064. 

Sursta  462. 

Svalc«nM>ea  1073. 

Syarsta  29. 

Svarllösa  b:d  815. 

Svart^jö.  345. 

Svenarums  s.  1243 

SvisUd  143,  478. 

Syingarnt  s.  731. 

Svinhults  8.  2825. 

Svirta  s.  885. 

Sya  s.  1168. 

Syltan  164,  1098. 

Synoerby  s.  1347. 

SSoga  8.  345. 

Säpebo  249. 

Säby  65,  215,    390,  1311. 
8.1204. 

Safyabro  73. 

Säfvestad  669. 

Sällinge  210. 

Särstads  s.  1371. 

Saler  1042. 

Säterstaüs  s.  865. 

Sätra  1009. 

Satlna  s.  1082. 

Söderby  208.  504,711.825, 
040.  878.  5.  623.  1356. 

Söderkopiiig  1121. 

Södertcigo  796. 

Söfvcstads  s.  1426. 

SöWitsborg  2060. 

Sönnerslöf  s.  I4l5. 

Sorby  1123.  S.  llTtt 

Tak^tad  568. 

Tanum  2064. 

Tassby  1120, 

Teda  s.  733. 

T«lge(Norr)628.  (Söder)796. 

Ten^la  s.  234. 

Terülctorp  1236. 


Tbomasarfye  1856. 
Thoresund  s.  934 
Thorshälla  985. 
Tborslunda  14. 
Thorstorp  1354. 
Thorstuna  b:d,  s.  771. 
Thorsiker  s.  1055. 
Thorsis  8.  1277. 
Thorsätra  325. 
Thorsö  1326. 
Tiblc  584,  728.  2006.    ». 

24,  79,  toi,  1624. 
Tiby  127. 
Tidö  978. 
Tierps  8.  259. 
Tillinge  s.  725. 
Tils  gärde  769. 
Timmelbed  8.  14ia 
TingsUd  8.  1099. 
Tingstäde  8.  1718. 
Tisnaren  905. 
Tjock8tad  212. 
Tjurbo  h:d  998,  lOia 
TjursSker  441,  724. 
Tjast  h:d  1281. 
TiuBlad  486. 
Tjftrn  2033. 
Toftaholni  1253. 
Toftc  8.  1742. 
Tolfla  8.  262. 
Tollstad  8.  1663. 
TolsUd  $46. 
Tolstorp  248,  255 
Torna  b:d  1440,1577,1994 
Torran  (417,  393). 
Tortuna  8.  1000. 
Tosscne  a.  2035. 
Tranliygge  qrarn  327. 
Trane mo»  8.  1413. 
TransjO  1272. 
Triminge  442. 
Trockbammar  356. 
Trollartorpet  795. 
TroUestad  841. 
Trosa  848.  2056. 
t'roBnSa  2809. 
Tro88lOf  1261. 
Trögds  h:d  664,  2001. 
Tryslad  167. 
Tubundra  b:d  1016. 
Tulstorp  8.  1435. 
Tombo  8.  987. 
Tun  8.  1367. 
Tuna   149,  1264.    s.   284, 

1066,  1076.  2055. 
Turinge  8.  801. 
TyeU  h:d  1203, 1905,1943. 
Tyfstegcn  851. 
Tyrcstad  2025. 
Tyrjcslad  727. 
Tystberga  s.  860. 
Täby  8.  1105. 
Tännö  s.  1247. 
Taby  s.  643,  1037,  1867. 
Täckeräker  820. 
TSckhammar  892.. 
Tfings  8.  1368. 


Tangened  8.  1383. 

Törneby  353. 

TörncTalla   8.   1128,    1558, 

2068. 
Udby  587. 

UggUitn  8.  1632,  1636. 
I3l]a8j&  8.  1412. 
Ullevi  317. 
Ullerfya  8.  1331. 
ULleryd  8.  2003. 
Ulleräker  h:d  101,  1552. 
Ulricaehamn  1411. 
UlsUd  1004. 
Uistämiua  665,  2001. 
Undarsmo8se  2070  a. 
Uppgrenna  1202. 
Upsata  101.  292,  184. 
Uppviddinge  b:d  1945, 1991. 
Uppäkra  s.  1238,  1439. 
Urgude  1Ö55. 
Urlunda  729. 
Uräsa  8.  1278. 
Wada  8.  468. 
Wadsbo    b:d    1325,  1670, 

1938,  1982,  2970. 
Wadsbro  8.  900. 
Wadatena  1172. 
Wad«uiida  8.  16.  2006. 
Wagnhärad  s.  849. 
Walbo  1050. 
Walby224,  760.  992. 
Walbammar  225. 
Walkcbo  h:d  1152. 
Walkärra  8.  1444. 
Walla    908^    (1124)     bul 

1344.  1643,  2a35. 
Wallby  1124  8.  686. 
Wallentuna  h:d  402.  1554, 

1624.  8.  44.S,  1564,-  1900. 

2823, 
WallersUd  8.  1150. 
Wall:(iö  8.  1237,  166a 
WaUtad  812. 
Wabteua  1646.  1731. 
Waltorp  1635,  40. 
\iramblingbo  8   1809,  1857. 
Warby  1116. 
Warpsund8  udde  38. 
Wartofla    h:d  1357,  1359, 

1561.  1638.  1691. 
Waxala    b;d    184,   8.     191, 

155H. 
Waxmyra  175. 
Wedbo  h:d  1204. 
Wederslöfa  8.  1275,  2993. 
Wcdyxe  211. 
Wcmmcnbogs  b:d  14.33. 
Wendeic  lÜJl. 
Wendel8  h:d,  s.  256. 
-Wekliolm  9.  702. 
Werka  639. 
Wermeland     1040,     1981, 

2003. 
\?ernamo  8.  1246,  1565. 
Wersia  s.  1687.  1940. 
AYese  h:d  1042. 
WeaU  1036. 


Weatbo    h:d    1251,    1907, 

1968,  1990. 
We8tcrberga  295. 
Westerby  116,  1013. 
Westerljung8  8.  857. 
Wcsterlösa  8.  1148,  1656. 
Wcstermo  s.  993. 
Westcris  995,  1902. 
Westhöl  1383. 
Wc8tra    b:d     1234.    1644, 

1668,  1989. 
Wcta  8.  1167,  1557. 
Wexiö  1273. 
Wi  8.  2814 
Wiblc  387. 
Wiby  391,   661.  •.   1039, 

1162. 
Wicktby  536. 
'  Widbo  8.  526. 
Wifülka  b:d  1161,  1557. 
Wigby.  97,  21.3,  671. 
Wiggeby  685,  933. 
Wik  91,  423. 
Wikingstad  a.  1155. 
WikJcby  8-  1323. 
Wikejö  51. 
Wikatada  8.  245. 
\Yilberga  8.  675. 
Willands  h:d  2070. 
Will&tünge  b:d.9ll. 
WiUke  b:d  1356,  1637,  42. 
Wilunda  429. 
Wiramcrby  1284. 
Wing.  8.  1400,  1639. 
Wingaker,  s.  905. 
Winköl,  8.  1348. 
Wirke  1445. 
Wisby  1740. 

Wisiogsd  1201,  1666,1942. 
WisU  h:d  1201,1666,1942. 
Wi8te  b:d  1378,  1692. 
Wistena  1174 
Witulsang  196. 
Wozlorpj  8.  1248. 
Wccta  226,  2010. 
Wrigstad.8. 1242,1644,1989. 
Waia  h:d  791,  1864,  2008. 
Walsta  896. 
Wänga  8.  1349. 
Wänlkuuila,  a.  1358,1631. 
Wärdsberg  s.  1129. 
Wärdsälra  120. 
Warfrukyrka  8.  717. 
Wäckby  735. 
Wäddö  625. 
Wälle  982. 
Wäfversuuda  s.  1660. 
Wälamby  529. 
Walla  319. 
VVäiliugsjö  616. 
Wändcwlad  787. 
Wäuc  h;d  2016. 
Wänga  918. 

Wange  8.  111,  1562,  .1738. 
Wäppeby  37,  710. 
Wärmdö  638. 
Wärcnd  1269. 


—  VI  — 


WSu»U  1.  1187.    . 
WSsby  638.  961«  103a 
wate  8.  1747. 
Tdre  b:d  1199,  2802. 
Yla288. 

Yrke,  le  örke,  176. 
Yrita  293. 
Tttreby  261. 
TUergrani  t.  43. 

1   8.   1111. 

Abjörna  fli8a  1308. 
Ibyggc  by  258. 
Iby  8.  1195,  1290,  2008. 
Iby  582,  597,  993. 
Alby  946. 
llcbäck  1308. 
Il8&ter  906. 
Akale  379. 

Iker,  8.  92.  635,  967, 1612. 
8kepp8l  631  b:d  955. 


Ikerbo    h:d     1022,    lf2Q, 

120%  1558^  2068. 
Akerby  303.  a.  162. 
Akerö  8.  357.  Jfr.  Eker6. 
Alanda  a.  81. 
AUtorp  1446. 
Al5pe  152. 
inestad  Sil. 
Inga  232. 

Angermaoland  1068.  2996. 
Arby  233,  932,  951. 
Ardala  8.  912. 
AresUd  2024. 
Ar8anda  a.  1054 
Aryd  8.  2005. 

A«  8.  1372.  h:d  1398, 1639. 
A8aka  f.  1359,  1384. 
Asarp,  8.  1402. 
Asbo  8.  119a 


Isby  S30,  963,  1033. 
lae  b:d  1367. 
l8Ud  474 
Asuma  8.  1915. 
l8imda  h:d  713. 
Aogby  562. 
Aogeby  129,  372,  525. 

Arla  8.  977. 

Arl8iiiida  399. 

Arntuna  8.  216. 

Ar8U  879L 

ÖdesbOg,  a  1197. 

öfrergran,  8.  36w 

Öglonda  1643. 

öja  911,  917.  8.  1791. 

öknebo  b:d  796l 

Öl8Ud  70. 

Orby  2912,  520,  2069. 


örebro  b:d  1037. 

Öl^by  293. 

öresund  71. 

ÖrfTa  UUL 

Örkel76. 

Önfi  1433. 

Ö8by627,  897,  1124.8.477 

Öslunda  509. 

Östberga  876. 

ÖstboM  1245,1565,1612, 

1906. 
Ö8terby  82. 
Ö8terunda  8.  775. 
Östkind  b:d  1116. 
Östmo  8.  829. 
Östraby  1211. 
Ö8tra  b:d  1213,  1576,  1822, 

2032. 
Ö8taDa  579. 


Runristningar,  befintliga  vtom  Srerige« 

lYoirige  1453,  1595,  1614,   1628,  1648,  1826,  1888, 

1919,  1948,  1954,  1965,  1977^  1995^  2013, 

2018,  2035,  2065,  2232,  2723,  2772,  282a 
Danmark: 

Seland  1468, 1890;  Jfr.  Fl.  8,  9,  la 

Bornbolm  1476,  1606, 1978. 

Falster  1484 

Fyen  1485,  1608,  1835,  (1892,  1956,  2044. 

Lolland  &c.    1490,  1609. 

Juüand  1495,  1610,  1836,  1892,  1934,2071, 

2825,2979. 

ScfalesTig  1548, 1841. 
Island  1605,  1650,  1842  1894,  1966,  2045^2961. 
Grönland  1859,  2072. 
FasrOarne  2052. 
England  1617,  1896,  1979.    SkoUand  1623. 
Grekland  2053. 

Frln  SkandinaWen  ntflyrda  396,  787, 1893,  2741,  2815. 
VendUka   m.  fl.  af  främmande  Runarter  N:o  2828-2927 
Uro  upptagne  inoten  rid  "Nio  2054 

[Annt.  Bland  nu  bekanta  gamla  urkunder  med 
Nordisk  Runteckniog  befinoas  bAde  de  Sldsta 
och  fleste  Tara  slorre  och  jordfasU,  och  säie- 
des  bibehällna  pä  sitt  Ursprung liga  stille:  öf- 
Ter  dessa  kunna  vi  foljakteligen  gifva  en  öf« 
▼ersigt.  De  nSttare  fiter  och  mera  beqTfimt 
flyltbara,  samt  s41edes  ISttare  spridning  och 
forstöring  nnderkastade,  utgöras  med  fä  im- 
d'antag  af  RunstafTar  (eller  Run-Calen- 
drar),  sannolikt  Ursprungligen  och  hufvud- 
sakligast  förekommandei  SverigCySamt  afett 
vida  mindreantal  Runmynty  endast  lillho- 
rande  fordna  Daumark. 


Öffersigt  af  jordfasta  Runmonumenlernas 
antal  p&  olika  orter« 


lldre. 

Obot. 

TDgr. 

h 

3 

3 

a 

?s 

Fl.    I. 

4» 

« 

y» 

^ 

!»3- 

Sammtn- 

^ 

m 

M 

rikatde. 

SveaRikB  (iiio) 

— 

— 

— 



Upland. 

797 

7 

7 

7 

a 

a 

83a 

SödermanL 

ao2 

3 

a 

1 

I 

aoQ 

Westml.m.m. 

So 

a 

a 

7 

6t 

Norrland. 

44 

i 

a 

K 

47 

Gotha  iand[iZi) 

Österg6thland 

112 

3 

a 

H 

K 

i3t 

Westergölhl. 

90 

II 

3 

a6 

i4 

•44 

Sraftland 

90 

a 

a 

6 

16 

116 

Öland 

34 

7 

I 

I 

43 

Gottland  (i6i) 

11 

9 

i3a 

9 

161 

/:  d  Danm.iyi) 

Bleking 

1 

I 

a 

a 

I 

6k 

t3 

Sk&ne 

37 

I 

a 

6 

it 

46 

Hall.,Bohusl. 

a 

4 

3 

2 

i« 

la 

Norrife  (90) 

t8 

8 

'9 

16 

a6 

3 

90 

Danmark  (112) 

Öarne 

»7 

•4 

I 

I 

to 

43 

Jutland 

56 

a 

6 

5 

69 

Island,  Grönl, 

1 

ao 

7 

3 

3i 

England,  na.  fl. 

1 

7 

I 

9 

Summa 

731? 

^ 

^ 

f^ 

lOti 

TT 

ao47 

Ytterligare  bekcuUbUfne  Run-Urkunder    •). 


N:o  817.  a.    Pi  Tumba  skog.  N-  w-   + 

IC  Siki    auk    n    Thanvi    n  litu  n  raisa  *  stain  « 
pinsTBL  jc  iftia  »  ^orkil  «  fa{>ur. 

1290.  a.  Arby  fyrkogänL  N.  u.  ] 

------sa  K  kuml  *  iftia  *  Bofa  x  ---- 

1 290.  Ä.  /^y«Äj^  kjrrka,  i  S.  grundmuren.  N.  w  ] 
-  •  -  -  iVu  ki  •  •  boro  iftir  faf  u  sin  Ula  -  -  - 

1 854.  Ä.  Skäne,  Prosta  h:d,  Hors  socken  och  by.  N.  \u 
IC  Asur  •  ok:  Fastvi... 
»f  kuf  I  hialpi   »f« 

Prt  c/i  gamma!  ckstolpe  {som  fordom  tor* 
de  varit  en  dörrkarm),  melian  ame  upp* 
ho/ da  rader  ä  inai  vända  sidan,  nu  m" 
saii  i  en  lada 

1908     a.    N.    Möre,    R/ssby,   i   kalken   ofver 
hvalfveU  N.  u. 

.  «  «  .  X  sunt  J  risti  x   Runia  ------ 

dd)    Ljuskrona. 

1965.  a.     GoUlandj    Heide  Ting,  fVäte  kyrka. 

N,/.  N.  m. 

■{•  Juan:    i:    krentm:  han:    gaf:  j^isa:  krunnu: 
füllst:  gu^i:  ok:  varra:  frru:  ok:  ^aira:  helnu 


{helgu?)i    kirkiu:    sinni:   sial:    til:    ^rfa:  oki 

si|»--.  (eW  stycke  felas.) 

Pä   eil    tvärshands   bredt  och   nigra  al* 
nar  längt ,   med   Ijuspipor  i  kanten  for*  ' 
sedt    och   tili  en    ring    euer   ljuskrona 
hopböjdt  jernbUck. 

1974  a)  Skäne j  Prosta  hd.  Hör.  N.  w. 

-f   Märten  •  niik  •  giar|»e:    4- 

1974.  b  —  /-F.  Sallerup.     En  dylik.  N.  u. 

1984.  a.  Kakinds  härad,  Kyrkefalla.  N.  x. 

Gistts  Ou|»  s  kialdolfor:  han  giert  mik:  ok 
Mahnniis:  ok  Beon:  skar  mik:  prowastr 
han   + 

AlU  med  vände^runor. 

2ooa.    Westeräsj  vid  Domfyrkodorrenjiteglen» 

ku^f •• .•  /ufork  ru]^dr..k^h-^- 

20o4-  a.  Smälandj  N%   Möre  lud,    Kldckeberga 
N*  kyrkovägg.  N.  it 

f  uBorkhnia*-* 
--pork---- 

Ristadt   i  gamla   murbruket,  som  igen'- 
fyllde  en  öppning,    huggen    genom   en 

sandsten. 


♦)  Meddelade  af  Contracts-Prosten  A,  ÄhlquiH  (N.  /0,  Prav,Lakaren  Dr.  O,  Chr,  Ekman  (N.  1«),  BegementS" 
Past.  L,  G,  Soibtrg  f  N.  v)  och  Lieuien  F.  Schürer  von  ff^aldheim  (N.  w,)/  *«"«  (*)  «^«r  BeräU.  om 
Kyrkornas  märkväraigheter.   MSC. 


Rdtttlser; 


N.5,8i 

rM> 

•  y 

ia#:  fi 

loi 

— 

C43 

-    C  I. 

iiß,3oo 

— ' 

AC  a5,  ttü         titplänas. 

144 

^ 

(aS 

—    C  a5. 

334 

— 

3:  ta. 

—    K.  3:  iti. 

bc-Bnnas 

—    befinnas, 

470 

— 

B.  80, 

—    B.  90. 

555 

— 

B»  171. 

—    B.  17a. 

6o3 

— 

B.  045. 

-    B.a44. 

73. 

— 

B.  635. 

—    B.  634. 

853 

— 

B.  775. 

—    B.  775. 

1067 

— 

47 

^    48. 

H16 

— 

B.  914 

—    B.  ii5o. 

1346 

— 

W./. 

-    N.^. 

:  1434 

— 

W.  1171. 

B.   198.  las:  B, 

i448 

-— 

N. 

lä9:  N.  1. 

1614 

— 

W.  519. 

—    W.  5tf. 

,;ß3 

— 

K' 

-  y 

i9«5 

— 

w.  144. 

—    W.  171. 

19S4 

— 

,44. 

—    K.  a.  144 

'     «997 

— 

56 

—    T.  d.  56. 

3o3a 

.^ 

ai5 

—    aiJ. 

ao^     —    «trAjr  —    pä  dktm  sHato/tea^  ilrax 

a8a3     —    D.  c.  —    D.  e. 

a977     —    Mortorp  ••     —    Morlorp. 
Sifi.  117^  rad,  4«  nfdifr.  star:  58919  Idt.-  89a» 


«St'.  Dip/.  /  B.  M,  MS  ^*  /7  ned/frän,  vidi  Hsr  bj- 
ri«i  danabolmber  8cc.  anmärk&s,  att  hvad  dti^tfitr  an- 
förcM  om  ff^esiergothlandj  gränserj  hiott  i  nägra  fi 
KagCodiees  Joifer  pd  hvail  häv  förui  ar  upptagßi  rö- 
rjmde  Damtiholms  moie^ 


a  Band.  sid.  3o. 
Sid.  60    r«    5. 
—  la. 


r«  i3. 

nedi/r. 


7» 
86 
loa   —    8. 


—    7,     nt'difr. 


'09 
III 

lai 

J87 


—  a3, 
-14. 


ia86 

Aug. 

ia85. 

1209. 
bortfaUaa 
wIgarUtcr 

1037 


Ust 


ia87. 

Sept. 

1389. 

lago. 
borlfaJUia« 
wigalifcr 

io38. 


miinsliuidu«!  —     nunislundum » 
j5.    ntdijr,     Mcudum     —        secundum 
nedersta  rad^n  W  CG*  —     M*CC«XCV, 


SVENSKT 


DIPLOMATARIUM. 


ÜTGIFVET 


AF 


JOH.  GUST.  LILJEGREN. 


II  BanTietis  n  SfL 
Aren  1300—1310.    N:o  1301—1172. 


STOCKHOLM,  1837. 
,>.TRycKT  aos  P.'  A.  Norstbdt  &   Sönbr, 
KongL  Boktryckare. 


:\ 


FÖRORD. 

£)&  utgifvaren  af  Svenskt  Diplomatarium  Här  leninar  slutet  pS  3:dra  bandet,  f&r 
han  tillkännagifva,  att  samma  plan,  som  legat  tili  grund  för  utarbetandet  af  i:8ta 
bandet  y^  oforändrad  blifvit  foljd  äfven  vid  delta.  Endast  bör  anmärkas,  att  ut- 
gifvaren trott  sig  böra  med  ett  inom  parenthes  inneslutet  utropstecken  (!)  utniSrka 
sädana  ord,  som  genom  böjning  eller  stafsätt  mera  väsendtligt  afvika  frftn  det 
rätta,  eller  det  i  raedeltidens  skrifter  vanliga  bruket,  hvilket  likväl  först  i  sednare 
Arens  documenter  börjat  iakttagas. 

De  nya  källor,  hvarur  bidrag  blifvit  hemtade  för  detta  band,  äro  följande*): 

Sednare    tiders   afskrifter.     ytpograplut  recentioris  ibvL 

J.  5.    Afskrifter  af  gamla  Originalbref,    med  derunder    tecknade   sigäl;   FoL 
Ett  litet  hafte. 

Tryckta    Bock  er.     Ldbri  impresso 
L.  b.  —  J,  B»  LoHMAN,  Arboga  känning;  Stockh.  17^7,  ^:o. 
L.  c.  —  J.  M.  Lappenberg»  Hansisches  Urkundenbuch,  utgörande  ardra  deleü 

tili  bans  upplaga  af:  G.  F.  Sartorii    Urkundliche    Geschichte    des    Ur* 

Sprunges  der  deutschen  Hanse;  Hamburg,  i83o  4*^* 
L.  d.  —  Scriptores  Rerum  Svecicarum  Medii  ^vi,  Tom.  I  &  II;  FoL 
L.  e.  —  Nigra  gambla  stadgar,  tryckte  efter  J.  Hadorphs  upplaga  af  Björköa« 

Ratten;  Stockh.   1687.  Fol. 
Ic  f.  —  Grim  J.  Thorrelin,   Analecta,    quibus  Historia,    Antiquitates,   Jura 

Regni  Norvegici  illustrantur;  Havn.  1778;  8:0. 
L.  g.  — Skrifter  i  det  Kiöbenhavnske  Selskab  af  Laerdoms  og  Videnskabs  El- 

skere  fremlagte  og  oplaeste;  Kiöbenh.  1745,  följ.  4-o* 
L.  h.  —  Thorm.  ToRFiEus,  Historia  Rer.  Norvegicarum;  Hafn.  171 1.  FoL 
L.  i.    —  Diss.  de  Hallandia    in    genere,    Praes.    Sv.  Bring,    Respond.    J.  G. 

:  Grjmbeck;  Lund.    1751,  4*^*         * 
L.  k.  —  J.  Hadorph,  Andra  Delen  tili  Rijm-Cronikorne,  inneh&Uande  KongL 

och  Furstlige  Förlijkningar,  &c.  Stockh.  1676;  ^:o. 
L.  L    —  J.  Marquardi  Tractatus  Politico-Juridicus    de    Jure   Mercatorum  et 

G>mmerciorum  singulari;  Francofurt«  1662.  FoL 
L.  m.  —  Christ.  Nettelbladt,  Schwedische  Bibliothec.  Stockh.  und  Leipz.  4*o. 


^)  Jfr.  Bandet,  sid.  IX,  följ. 


Pä  det  detta  Band»  tili  vidd  och  anordning,  malte  i  det  närmasle  öfverens- 
stänima  med  det  föregäende,  har  utgifvaren  icke  velat  belasta  det  med  nigra  an- 
dra  plancher,  an  ett  fac  simile  af  de  märkligaste  yariationer  i  stilar,  som  i  ori- 
ginaleroa  förekomma,  under  de  a^  kr,  hvilka  närvarande  band  omfattar^).  Ted- 
ningar  af  Sigillen,  äfvensom  Register  tili  dessa  bfida  band,  sjnas  lämpligare  bora 
intagas  i  ett  serskildt^  redan  päbörjadt  Supplementband,  hvilket^  sä  snart  tid  och 
tillß&lle  medgifver,  skall  utkomma. 

För  att  gä  flere  Fornforskares  och  vänners  önskan  tili  mötes,  har  utgifvaren 
yid  detta  band  bifogat  ätskilliga  hjelpredor  tili  bestämmande  af  dateringen  i  me- 
deltidens  Handlingar,  dels  äldre,  sädana  som  samtidigt  begagnades  för  detta  ända- 
m&l,  dels  nyare,  mera  enkla,  hvarigenom  utgifvaren  sökt  bereda  den  möjligen^tör- 
sta  lätinsaid  för  denna  vigtiga  del  af  historiska  och  diplomatariska  forskningen.  Som 
prof  pä  Medeltidens  Calendarier,  har  utgifvaren,  bland  de  mänga»  som  vi  ännu 
dga  qyar  frän  olika  stallen  inom  Föderneslandet,  af  lätt  begripliga  skäl,  valt  det, 
hvilket  följdes  vid  Metropolitankyrkan  i  Upsala.  De  hjelpredor  utgifvaren  för 
nämnde  ändamäl  utarbetat,  bestä  i  ^erskildta  alfabetiska  Ibrteckningar  öfver  sk  väl 
de  rörliga,  som  de  stäende  festerna  och  helgondagarne,  samt  i  2:ue  Tabeller,  hvil- 
kas  bruk  närmare  anvisas  sid.  XXYI« 

Äfven  med  det  biträde  utgifvaren  i  sednare  ären  egt  af  en  i  gamla  urkuD- 
ders  läsning  och  redigerande  uppöfvad  oph  skicklig  ung  man  ^^),  har  likväl  detta 
band  fordrat  en  längre  tid,  an  som  frän  början  künde  päräknas;  men  utgif- 
varen tror  sig  i  s&dant  fall  kunna  päräkna  ett  skonsamt  omdöme  af  en  hvar, 
som  känner  beskaffenheten  af  detta  slags  arbete.  Utan  att  för  framtiden  bestämma 
sig  tili  nftgon  viss  tid,  vill  utgifvaren  endast  förbinda  sig,  att  pä  fortsättningen 
af  detta  för  Fäderneslandets  häfder  vigtiga  arbete,  oförtrutet  använda  alla  krafler, 
sä  längt  Försynen  förlänar  heisa  och  erabetsgöromälen  medgifva  ledighet. 

Stockholm  den  37  Febr.   1837. 


*}  I  afseende  pä  inbindningeii  af  2:dra  bandet,  tillstyrker  utgifrarea  att  Runurkundema,  hvilka 
säsom  Supplement  ätfölja  Ksta  afdeln.  af  detta  band,  uttagas  för  att  sedermera  ingä  i  Sup- 
plementbandet» 

**)  HeiT  Mag.  Baga  Emil  Hilpebrasd,  Niunismatices  Docens  vid  Lunds  Universitet. 


Araeckningar  rörande  Medeltidens  Tideräkning. 


I.     Kort  öf versigt  af  Tideräknings-lärafij  upptecknad  är  i344^ 

B.  »2  »48. 
Tabula   cerei   paschalis. 

Jste  Cereus  est  consecratus  in  honorem  sancte  trinitatis  et  beate  virginis  marie«  bea- 
torumque  martirum  laorencii  et  erici  et  omnium  sanctorum. 

Anno  ab  origine  mundi  sexcies  Millesimo  quinquies.     C°  XL  tercio 

Anno  ab  incarnacione  domini  Millesimo  CCC^  XL®  quarto 

Anno  a  passione  domini  Millesimo  CCG®  vndeqimo 

Anno  cicii  solaris  secundum  dionisium  XX  ^) 

Anno  cicli  solaris  secundum  gerlandum  XX. 

Anno  cicli  decemnouinalis  XY. 

Anno  cicli  lunaris  XII 

Anno  cicli  indictionis  XU 

Anno  a  bj'sexto  NuUo 

Aureo  numero  XV. 

Littera  dominicali    G 

Littera  tabolari    p.  ^) 

Concurrente    IIIL 

Epacta    IIIL 

Clane  terminorum  XXII« 

Termino  pasche  kalendis  aprilis 

Die  pasche  pridie  nonas  aprilis 

Luna  ipsius  diei  paschalis  XYII 

Termino  pentecostes  XIII  kal.  junii 

Die  pentecostes  X  kal.  jupü 

Luna  ipsius  diej  pentliecostes  VIL 

Anno  a  passione  beati  erici  regis  et  martiris  CLXXXIIIL 

Anno  pontificatus  sanctissimi  patris.  domini  clementis  pape  II. 

Anno  cottsecracionis  domini  hemmingi  archiepiscopi  ▼psalensis  II 

Anno  regni  illustrissimi  domini  magni  regis  swecie  XXVIL 

Anno  translacionis  reliquiarum  vpsalensis  ecclesie  LXVII. 

Cereus  iste  deum  notat»  äc  annum  iubileum 
Quo  mundus  per  eam  sumpsit  de  morte  tropheum 
Est  ignis  deitas.  est  cera  caro  tua  christe 
Sicdeus  est  et  homo  quem  signat  cereus  iste 
Est  eciam  signi  Signum  quod  nube  Tel  igni 
Dum  sequeretur  eos  pharao.  protexit  hebreos. 

*)  Bor  vara  EL  Jfr  regeln  pA  Dästa  sida.    *^  Jemß  Päsk-Taflm  If.-oS^id.  FII  och  regcbi  s.  11/. 

I 


n  ■ 

Modus    ordiiiandi    tabulam   paschalem. 

Yt    tabula   Cerei  paschalis  sine  longa,  caiculacione  et  diffusa  inspectione  computi  va- 
leat  facilitet  ordioari  consalantur  infra  scripta 

Aunus  ab  origine  mundi  sie  scitur  Anni  a  creacione  mundi  sunt  .5199. 
iuxta  illos  versus. 

Anni  bis  Centum  minus  vno  millia  quinqne. 

Precessere  tue  noua  legis  tempora  christe. 
Hiis  igitur  annis  5199.  adde  numerum  annorum  ab  incarnacione  domini  et  patebit 
annus  presens  a  creacioue  mundi. 

Annus    ab    incarnacione   (f^mini    patet   per  recentem  ysum  eius  in  lit- 

teris  que  singulis  diebus  conficiuntur. 

^  '  • 

Annus  a  passione  domini  patet  si  ab  anni^  domini  subtrahantur  .33.  anni 

passus  nimirum    fuit    christus   33^.  anno  etatis  sue  iuxta  iilum  ymnum. 

Lustra  sex  qui  iam  peracta  &  cetera 

Annus  cicli  solaris  secundum  dyonisium  patet  si  annis  domini  addantur 
.9.  quia  secundum  eum  christus  fuit  natus  .9.  anno  cicli  solaris,  et  totalis  summa 
per  .28.  diuidatur  et  si  nichil  remanet  sumus  in  vltimo  anno  cicli  solaris,  si  ?ero  ali- 
quid remanet  illud  ostendet  nobis  in  quoto  anno  sumus. 

Annus  cicli  solaris  secundum  gerlandum  et  quo  ad  ordinacionem  elus  na« 
turalem  necnon  quo  ad  ysum  ecclesie  sie  scitur.  annis  domini  addantar  .20. 

namque  yigin  primo  christus  natus  fuit  anno. 
&  tota    summa    diuidatur    per  .28.  si   igitur    nil     yltra     huius    diuisionem   remauet 
sumus  in  yltimo  anno  si  aliquid  illud  ostendit  nobis  quotnm  annum  cicli  solaris. 

Annus  cicli  decemnouinalis  sie  scitur  annis  domini  addalur  vnitas  et 
totalis  summa  diuidatur  per  .19.  et  si.  nichil  fuerit  residuum  sumus  in  yltimo  si- 
cut  prius. 

Annus  cicli  lunaris  sie  scitur  ab  annis  domini  subtrahantur  .2.  yel  ad- 
dantur  .17.  et  summa  inde  proueniens  diuidatur  per  .19.  et  si  nichil  fuerit  residu- 
um &c.  sicut  prius. 

Annus  indictionis  sie  atinis  domini  addantur  .3.  quoniam  christus  dicitur 
natus  .4:to.  anno  indictionis  et  totum  per  «iS.  diuidatur  et  operetur  vt  dictum  est 
prius. 

^  Annus  a  bisextö  sie.  si  anni  domini  possjint  diuidi  in  •4*  partes  equales  est 
in  ipso  anno  bisextili  et  per  consequens  nullo  ab  bisexto.  ai  vero  ynum  fuerit  resi- 
duum vllra*  diuisionem  annorum  domioi  per  •4«  equalia.  es  in  primo  anno  post  bi- 
sextum.  si  duo  es  in  secundo  et  sie  deinceps. 

Ciclus  quotus  cicli  ctclorum  sie  numerus  annorum  cicli  i9:lis  a  bi- 
sextili proximo  quouis  ordine  ysquead  finem  eiusdem  per  4'^r  diuidatur.  et  si  sumus 


in 

in  secundo  vel  lercio  anno  cicli  recipiatur  proximus  annus  HsexUlis  illi  anno  slue 
precedat  siue  sequatur  et  ab  illo  bisextili.  computentur  anni  tocius  cicli  remanentes 
et  ipsos  diuide  per  .4«  ^^  ^^  remanserit  ternarius  sumus  in  primo  ciclo*  si  bioarius 
sumus  in  secundo.  si  vnitas  in  tercio,  si  autem  nichil  suraus  in  vUimo. 

Aonus    magni   cicli   paschalis  ^)  sie.  anuis  domini  addantur  «ao. 

namque  vigin  &c. 
et  totam  per  summam  cycli  diuidatur  et   per  .53:2.  et  si  vltra  diuisionem  nichil  re* 
nianet  sumus  in  vltimo  anno,  si  aliquid  illud  ostendit  nobis  quotum  aiuium  illius  cicli« 

Aureus  numerus  sie  scilur.  scito  nimirum  anno  cicli  igiWs  habetur  stalim 
aureus  numerus  deseruiens  illi.  quia  vnitas  est  aureus  numerus  in  primo  anno  cicli 
19:11$.  binarius.  in  secundo.  ternarius  in  tercio  et  sie  deinceps  vsque  ad  .i9.inclusiue. 

Littera    dominicalis    sie  per  hunc  versum. 

Filius  Esto  Dei  Celuni  Bonus  Accipe  Grates, 
qui  per  primas  sui  litteras  singularum  diccionum  indicat  litteras  dominicales.  et 
inponatur  in  inanu  sie,  prima  diccio  que  deseruit  primo  anno  cicli  solaris  per  quam 
&esignatur.  F.(ilius)  ponatur  in  radice  indicis.  secunda  scilicet  esto  que  deseruit  secun- 
do anno,  ponatur  in  radice  medii.  tercia  annulans.  quarta  minimi.  quinta  super  ra- 
diccm  indicis  et  sie  deinceps  donee  in  exteriori  radice  minimi  digiti  fiat  finis»  hoc 
addito  quod  in  qualibet  iunetura  minimi  digiti  sunt  ponende  .2.  dictiones  propter 
duplicem  litteram  dominicalem  in  anno  bisextili»  quarum  prima  que  per  primam 
dictionem  designatur.  deseruit  per  .2.  meuses  videlicet  a  circumcisione  domini  vsque 
ad  festum  sanoti  matbie.  secunda  vero  deseruit  per  «lo.  menses  residuos« 

Littera  tabula ris  ^^)  sine  inspectione  tabularum  sie poterit  inueniri.  sciantur  , 
primum  duo  litterarum  tabularium  abcedaria  f )  quorum  primum  incipiens  per.  b«  et 
terminans  videlicet  in  .v.  postpunctatur  penitus.  reliquum  vero  incipiens  ab  .a.^  et 
terminans  in  .q.  prepunctatur.  deinde  ordinetur  alphabetum  litterarum  dominicalium 
per  iuncturas  et  summitates  pollicis  et  indicis  sinistre  manus  sie  a.  ponatur  in  sum- 
mitate  pollicis  b.  in  media  iunetura  eiusdem  .c.  in  radice  eiusdem  «d.  in  radice  in- 
dicis .e.  supra  radicem  eiusdem  .f.  in  penultima  iunetura  eiusdem.  et  »g.  in  summi- 
tate  eiusdem.  postea  sciantur  isti  versus. 

I        II        in        IV         V         VI      VII         vni        ix         ,% 
Rex     fit     egens     ope     clam     bis     lora     kalens     tenet     hora 

XI  xn  xni         XIV       xv       xvi     xvn     xviu     xix  *f) 

gaudens     querit     equum     dans  miiltum  beal     ars     kalat     iras 

*)  Sfiniedelst  künde  man  ft  den  derstfides^uppgjorda^  af  532  &r  bestSende  PAsklaflan,  som  saknade 
ArtaisanvisniDg,  likväl  med  lättbet  igenfiDna  lasbokstafven 9  som  aavisade  Paskdagens  inträffao- 
de  för  det  sökla  äret. 

*♦)  En  sAdan  tafla,  som  hfir  Jsyftas,  eller  en  sükallad  Päsktafla  af  stora  Päskcyklens  532  är, 
mea  med  andra  bokstäfver  och.eAer  annan  grund  uppsiälld,  funnen  i  Waljentuna,  meddela«^ 
bär  under  N:o  a,  sid.  VI.  Som  ingen  för  Upsala  eller  mot  här  angifna  bruk  svarande  gam- 
mal  tafla  är  mig  bekant,  bar  lag,  IcSr  att  underJätla  inbemtandel  af  der  gällande  ocb  i  denna 
iippsats  afsedda  berSkoingar,  efter  här  gifna  gruuder  uppgjort  en  sädan;  Se  N:o  3  sid.  VII. 

«J«)  Jemf.  sid.  VlI.  Efter  samraa  grund  är  äfven  Arsbokslafs-Tab.  IF.  uppgjord;  raen  i  stallet  lor 
bokstäfver  med  punkt  framforey  äro  dei-i  begagnade  stora  (Uncial-)   bokstäfver. 

*>{-)  De  19  Gyllentalens  ziffror  finnas  icke  i  originaiet,  utan  bafva  här  blifvit  tillsatta,  för  mera 
tydlighets  skull. 


1 


IV 

hie  sunt  nimirum  •iQ.dictioHesseruientes  .19.  aiinis  cicli  «igilis.  prima  pritno&c.  in 
quocumqae  igitur  anno  litteram  tabularem  inuenire  volueris  capiatur  diccio  seruiens 
Uli  anno  etsi  non  terminetur  in  .a.  incipiatur  primum  alpbabetum  in  radice  indicis 
scilicet  h.  c«  d.  si  vero  in  •$.  terminatur  capiatur  secundum  scilicet  a.  b.  c.  in  media 
iunctura  pollicis.  et  discurratur  cum  litteris  aipfaabeti  per  iuncturas  dictorum  digi- 
torum.donec  occurrat  prima  littera  illius  dictiouis  et  si  conueniat  cum  littera  domi* 
nicali  illä  est  tabularis.  sin  autem.  vltra  transeatur .  et  cum  qua  littera  dominicaiis 
conuenit  tabularis  erit.  hoc  eciam  notato  quod  si  egrediatur  primum  alphabetum  in- 
cipiatur secundum  et  semper  littera  tabularis  erit  cum  qua  littera  dominicaiis  conuenit. 

Goncurrens    scitur  per  hos  versus 

Sex  habet  .A.  B.  quinqne  tenet  •€.  quatuor  et  .D, 
tres  habet.  Eque  duos.  F.  vnum,  G.  quoque  septem. 
quociens*    nimirum    .A.  est  littera  dominicaiis  senarius    est   concurrens   quocieus  .B. 
quinarius  et  sie  deinceps. 

Epacta    scitur  per  huuc'  versum. 

Deiude  vnum.  post  adde  .9.  post  vnde  viginti. 
{id  est)  vno  minus  quam  •rzo.  ponatur  nimirum  primus  annus  cycli  .19:11$.  in  radice 
policis.  secundus  in  media  iunctura.  tercius  in  summitate  .4'"^*  I^^i*^^^  in  radice.  et  ita 
computes  circulariter  annos  cicli  donec  occurrat  annus  cuius  queritur  epacta  et  si 
sistat  in  radice  subtrahatur  vnitas.  si  in  media  iunctura  adde  .9.  si  in  summitate. 19. 
et  habebitur  epacta  quesiti  anni. 

Nota    loca    clauium     Cläuis  terminorum  habetur  per  hos  versus. 
Yicenos  quinos.  tredecim  plus  asse.  tricenis. 
vu  de^)  vigin.  epta  digitis  pro  clauibus  apta. 
computentur.  nimirum  per  omnes  digitos  sinistre  manus  donec  venias  ad  annum  cicli 
de   quo  clauis  queritur  sumpto   inicio  a  pollice  et  si  annus  quesitus  sistat  in  police. 
illius  anni  numero  adde  «üS.  si  in  indice  .i3.  si  in  maiori   digito  .3i.  si  in  medico 
.ig.   si  in  aurioulari  .7.   hoc  tamen  prenotato  quod  si  excrescant  .40.  vel  maior  nu- 
merus    reiciantur  .3o.  et  residuum  erit  clauis. 

Terminus    pasche    scitur  per  hos  versus. 

esse  grauem  nobis  hello  karnem  kaueamus. 

bellum  sepe  gerens  etenim  puto  deicit  hostem. 

Mox  anime  lucrum  inuenies  cum  religiosis. 
Jn  hiis  nimirum  versibus  .19.  dicciones  seruiunt  .19.  annis  cycli  .i9:Us  prima  primo 
et  sie  deinceps.  Ad  inueniendum  igitur  alicuius  anni  cicli  .19:115.  ^rminum  pascha- 
lern  sumatur  diccio  seruiens  illi  anno  et  si  terminatur  in  .M.  terminus  pasche  erit 
in  martio  tot  diebus  computatis  a  fine  martii  ascendendo  quota  est  prima  littera  die«* 
cionis  illius  in  alphabeto,  et  vbi  terminatur  talis  computacio  ibi  est  terminus  pascbci 
Si  aulem  non  terminatur  in  .M.  pascalis  terminus  erit  in  aprili  tot  diebus  computatis 
a  priiicipio  apriiis  descendendo  quota  est  prima  littera  eiusdem  diccionis  in  alpbabeto. 


*)  Utan  allt  tvi/vel  vnde  vigin, /or  att  bcteckna  19. 


Dies   pasche    scitur    habito    termiao    pasche   qaum  in  dominica   proxima  se^ 
quente  terminum  seroper  est  dies  pasche. 

Luna    ipsius    diel    pasche    potest    sciri    si    inspicialur   kalendarium  per  au- 
reum  uimiruiu  numerum  capitur  etas  lune  vel   aliter  sine  inspectione  kalendarii  potest 
sie  haberi  cognito  regulari  lunari  cuiuslibet  mensis  qui  scitur  per  hos  versus. 
Quinque  Sep.^ember  Oc^^i^«'^  donant  No."™*>«'  De.cember 

Septem  ter  tria  Ja.«"«""«  Mar.««« 
Feb.ruarias  A^.prilis  decem  suiDunt,  post  VHum  cuilibet  addas. 
et  sequen's  aprilem  habet.ii.  pro  regulari  lunaris.  etsequens  iUum.i2.  et  sie  semper 
addendo  vnitateni  vsque  ad  septembrem  qui  habet  quinque.  liabitis  igitur  epacta  anni 
presentis  et  regulari  lunari  mensis  in  quo  continet  pascha  iungantur  simul  epacta  et 
regularis  mensis  pasche  et  si  ex  illorum  coniunclione  resullant  3o.  vel  minor  numerus 
talis  etatis  erit  luna  in  kalendis  mensis  cuius  regulärem  supersisti  si  maior  reice  .3o. 
et  residuum  oslendit  etateni  lune.  ad  etatem  vero  lune  in  kalendis  mensis  habitam 
addatur  numerus  dierum  mensis  preteritorum  in  quo  est  ille  dies  in  quo  vis  habere 
etatem  lune  vno  die  supertracto  ne  bis  primus  computetur  et  in  die  presenti  si  fu- 
erit  pasche  etas  habetur  et  si  summam  iunacionis  mensis  excesserit  residuo  retento 
ipsa  abiciatur  et  si  lunacio  illius  mensis  fuerit  .39.  duorum  et  numerus  ille  excesserit 
39.  abiciantur  .29.  et  residuum  ostendit  etatem  lune  in  illo  die  quesito. 

Terminus  pentecostes  patet  habita  claue  ipsius  festi  pentecostes. 

Dies  pentecostes  patet  habito  similiter  termino  ipsius  pentecostes. 

Luna  ipsius  diej  pentecostes  patet  eciam  per  inspectionem  aurei  numeri  in 
kalendariis  vel  per  cooiunctionem  epacle  et  regularis  lunaris  mensis  in  quo  euenit 
festum  pentecostes. 

Aduentus  domini   scitur  per  hos  versus. 

Andree  festo  vicinior  ordine  quouis. 
Adueutum  domini  feria  prima  notat 
Si  cadit  in  lucem  domini  celebratnr  ibidem, 
proxima  nimirura  dominica  festo  andree  siue  ante  siue  post  celebrabitur  aduentus  do- 
mini.      Cetera  que  in  tabula  cerei  paschalis  communiter  ponuntur  (iant  per  additam 
vnitatem  ad  numerum  anni  precedentis,    hec  igitur  pro  ordinacione  tabule  cerei  pa- 
schalis illis  sufficiant  conscripta  qui  noticiam  vel  copiam  computi  non  habuerint   vel 
ociem  tabularum.  solo  quia  volentibus  contentari,  qui  vero  taraquam  curiosi  perscru- 
tatores  ad  proprium  quid  huius   artts  se  voluerint  profundare    scrutentur    principia 
computiste. 

Cereus  iste  deum  notat  ac  annura  iubileum 
Quo  mundus  per  eum  sumpsit  de  carne  tropheum 
Est  ignis  deitas  est  cera  caro  tua  christe 
.    Sic  deus  est  et  homo  quam  signat  cereus  iste 
Est  eciam  signi  signum  quod  nube  vel  igni 
Dum  sequeretur  eos  pharao  prothexit  hebreos. 


1 


▼I 


>a.    Päsk-Tafla,  ur  en  gammal  Mässebok  i  Wcälentuna  Kyrka  i  üplanA  *). 


FIos 

B'  .VI. 

i    d  V  ^    d 

i;p£ii;pi    Api    k 

V  i    d  V 

a 

D   ZI  KaL  Apr. 

Eue 
Deitate 

.VII. 
.1. 

d   V   o    d    V 
t    k  c    t    n 

odvohcohco 
ctnhtbhinh 

h   c   yt  h 
6   t    h  b 

b 
c 

d 

E  X 

F   IX 
G   VIII 

Cluens 
Ab 

.11. 
B'  .IUI. 

g   a  s    m  b 
V  y   1    w  9 

s    mbs    m  g   a   m  g   a 

m  g   a   % 
e   1  9  e 

d 

e 
e 

A    vu 
B    VI 
C    V 

Geilte 

.V. 

q  k   /    q    k 

/qkexkexke 

i   q   e   X 

e 

D   IUI 

Furenti 

.VI. 

d  V   p  i    k 

pi    k   V   i    d   V  i    rfv 

p    rf   V    p 

i 

E     HI 

F    II 

Et 

.VII. 

V   o    h   c    o 

hcohcyhdyo 

d   V   0   d 

h 

G    Kai.  Apr. 

Causa 
Bethmot 

B'  .n. 
.111. 

m  g   a  m  g 
f   z    m  f    z 

a    m  g    a   B    gas    m  h 
mfz'rfzrmzr 

8    mbs 

m  a   r    m 

i 

k 
1 

A   IUI  NoD. 
B    III 
C    II 

Atri 

.IUI. 

y  1    e    7   l 

ejifeygejql 

w  7   I    c 

m 

D  Non. 
E    VIII  idiis. 

F     YII 

Genus 

.V. 

k  e    X   k  e 

xkexqexqk/ 

q    k   /    q 

m 
n 

Eume 

B'.VIL 

c    V  h   d   V 

odvodvoAco 

h   c    0   h 

0 

G   VI 

Diuum 
Gui 

.1. 

.n. 

t    h  «    t    h 

g   a   s    g   a 

ctnctnhtnh 
s    mbs    mb  s    m  g  a 

b    n  b  b 
mg   a   m 

P 

q 
7 

A   V 
B    im 
C    III 

Belue 
Gladius 

.IIL 
B'   ;V. 

z    r    f   %    T 

q   e    X    q   k 

mzrniarmfzm 
/qk/qkexke 

f    z    m  f 
X    k  e    X 

r 

s 
t 

D   11 

E   idus 

F   XVIII  KaL 

Furit 

.VI. 

d  V  ^   d  V 

^  i    k    ^   \    k   V  i    d  V 

i    d  V  ^ 

V 

G   XVII 

Et 
Discordia 

.VII. 

.1. 

V  o   d   ▼   0 
n   c   t    n   h 

hcohcohcrh 
tnh&nh&thi 

d  V  0   d 
t    h  c  1 

V 

X 

y 

A   XVI 

B     XT 

C    xiiii 

Bella 

B'  .ni. 

a   r    m  f    z 

mfzmfzrfzr 

m  z   r    m 

z 

D    XIII 

Ast 

.IUI. 

7  1    e    y  1 

ejlejyejyc 

y  7  »  y 

a 
b 

E    XII 

P    XI 

Gere 

.      .V. 

k    /    q    k  e 

xkexkexqex 

q    k   /    >I 

c 

G    X 

Fer 
Domina 

.VI. 
B'    .1. 

k   jf   i    k   V 
n   h   &    t    h 

i    dvdvd^dv'p 
bthcthctnh 

d  V  ^  i 
t    n   h   i 

k 

l 

A    IX 

B    VIII 

G    YiiKaLHaj. 

Ciippeura 

.11. 

e   a    m  g   a 

«gas    mbs    mbs* 

m  g   a   m 

O:     cS 

Bellantibus 
Astans 

7»a  s 

.111. 

.IUI. 

ir 

&   s 

z    in  f    s    r 
I    c    y   7   e 

fzrmzrmarro 

f    z    m  f 

7   I    e   y 

•    •    •     • 

.1 

H^  HÄ   ►^   ►^   ►^ 
H*.   H*'   h*.  K9    fO 
1-^   4k  ^   Q  fO 

itlll 

t!t  ^  M>   fO  N9 
rik    ^  ^   K9   UV 
?S   M^    50    S   JJI 

jOfoOOQOcoOd    4k4k^cn 

1  1  1  1^  1    M  1  r 

f  1  T  1  J 

H*    lA   Mk    H^2 

SS  2  28 
a>  -*  «0  jj  • 

*)  EAer  original-tabellen  pä  pergament,  förvarad  i  M.  Aschanei  samlingar,  jinder  Sign.  F.  b.  & 
pä  K.  Bibliotheket  i  Stockholm.  Nägra  bokstäfver  äro  der  utplänade  ech  ndgra  felslrifoa. 
Artalen  äi*o  af  Utgifvaren  bestämda  och  tillsatta,  likasom  de  Svenska  forklaringsorden.  De  cur- 
siva  bokstäfverna  äro  i  originalet  röda. 


vn 


3.     Päsk^Tufla^  innefiällande  Stara  Päsk-Cyklen  och  angifvande  med  hokstäf^ 
ver  Päskdagen  för  hvarje  dr^  efter  hvad  som  i  Upsala  iakttagits  *). 


i    F 

s. 

L    .m  .e     I. 

.m 

.e      1. 

d. 

.e 

s.     d.   .e     s.     1.    .e 

s. 

I.    .m 

b.Mart22 

2      E 

k. 

.1      r.     k.   .1 

.d 

k.   .1 

.d 

r. 

c.   .d     r.    c.    .d     r. 

k. 

.r     r. 

ft    —   23.. 

3  D 

4  CB 

5  A 

.L 
o. 
f. 

q.    i.    .k     .c 
g.   .h    .a     g. 
.g      V.    f.    .g 

.h 

V. 

•k    .c 
.a     o. 

f.  .g 

q- 
•p 

V. 

.k 
.a 

.c      q.    b.  -c"     q.    i. 
o.   .p    .a     o.    g.   .h 
.o     V.    o.   .o    .g     n. 

.k 

o. 

f. 

q.    i. 

g.  .h 

•g     n. 

d.    —  24 
c    ^  25 

f.  —  26. 

g.  -  27 

6      G 

.f 

t     e.    S      U 

e. 

.f  t 

m. 

•n 

t«     m.  .n     t.     m«  «n 

.f 

m.  e. 

h.    —  26 

7      F 

1. 

d.   .e      s.     d. 

.e 

s.     1. 

.e 

8. 

].    an    s.     1.    .m  .e 

L 

.m  .e 

i.     —  29 

8     ED 

.k 

•c     q.    b.  .c 

q- 

i.    .k 

q- 

i. 

.k     q,     i.    .k    .c      i. 

.k 

.c     q. 

L    —  30 

9  C 

10  B 

.b 
o. 

p.  .q    «b     p. 
.p    .a      o.   .p 

b. 
.a 

J>     p. 
o.    g. 

h. 
.h 

a 
o. 

p.    h.  a     .b     b.  a 
g.  Jtk    .o.    g.  «h    ,a 

.b 

g- 

h.  .i 
.h    .a 

1.       r-    31 

m.  Apr.  1 
n.    —     2 

11    A 

•g 

V,     n.    .o     V. 

Q. 

•o    .g 

n. 

f- 

.g     n.    f.    .g     V.    f. 

•g- 

T.     f. 

o.    —     3 

12   GF 

s. 

I.    .m    s.     1. 

.m 

.e     1. 

.m 

•e 

1.     d.  .e      s.    d*   .e 

8. 

L    .e 

p.    r-     4 

13    E 

k. 

.1      1%     k.  .1 

r. 

-k.  .1 

.d 

k. 

.1     .d     r.     c.    .d     r. 

C. 

.d     r. 

q.   —     5 

14    D 

•k 

q.     i.    .k      q. 

• 
1« 

.k    .c 

i. 

.k 

.c      q,  .k    .c      q.    b. 

.c 

q.    i. 

r.     —     6 

15    C 
■  16  BA 

p- 
f. 

b.  .i      p.    h. 
.g     n,     f.    .g 

.i 

V. 

.b     h. 
f-    -g 

.1 
Y. 

.b 
f. 

h.  a     tb     p.  .q    «b 
•g     V,    n.  .o     V.    n. 

?• 

.o 

b.  .b 
•g     n. 

».     —     7 

t,    —     8 
T.     —      9 

17    G 

S 

m.   e.  .f      U 

e. 

.f     t. 

e. 

S  . 

t.    in.  .Q     t*    m.  ai 

t. 

in.  .n 

.a     —  10 

18    F 

1. 

.m  .e     I.     d. 

.c 

8.       d. 

•e 

s. 

1.    .e     8,    1.    .m    8. 

1. 

.m  .e 

J)     —  11 

19    E 

.1 

•d     k.   J     .d 

n 

c  .d 

r. 

c. 

.d     r.    k,  .1      r.    k. 

.1 

r.    k. 

.c     —  12 

20   DG 

.b 

h.  a     .b     p. 

•q 

J>       p. 

h. 

.b 

p»    h.  «i      p.    h.  .i 

i> 

h.  .i 

.d     —13 

21  B 

22  A 

g- 
•g 

.h    ,a     o.  .p 

V.      f.     .g       V. 

.a 

O.    ,p 
.O       V. 

•a 

n. 

o. 
•o 

g-  .h     o.    g.   .h     o, 
.g     D.    f.    .g     n.     f. 

g- 

•g 

.h    .a 
V.     f. 

•e     —"14 

4f      —    15 

.g     —   16 

23    G 

t. 

e.   ,f     t     mw 

.n 

t.     m. 

•D 

t. 

m.  .n    .f     m.  e.   .f 

t 

e.  .f 

.h     —  17 

24   FE 

c. 

.d     r.     k.  .1 

r. 

k.  .1 

r. 

k. 

•I     .d     k.  fl     .d     r. 

c. 

.d     r. 

.i       -:-    18 

26    D 

•c 

q.    i.    -k     q. 

i« 

A     q. 

i. 

.k 

.c     i.    .k    .c      q.   .k 

.c 

q.    b. 

.k     —  19 

26  C 

27  B 

28  AG 

p- 

•p 
t. 

b.  J>     p.    h« 
.a      o.    g.   .h 
m.  .1)    »f     in. 

p.    h. 

g.   .h 

.f     t. 

•i 

0. 

e. 

.b 

g- 
.f 

h«  ä     .b     h.  a     .h 
•h    .a     g.  «h    .a     o. 
t.     e«    »f     t     na.  .n 

p- 

•p 
t 

.q    J> 
.a     o. 
m.  .n 

.1     —  20 
•m    —  21 
.n     —  22 
.o     —  23 

2-     ß- 

1         i^ 

•  •      •      • 

•  •      •      • 

•  •      •      • 

•  •      •      • 

la^        ^^         b^         ^^ 

y^ 

•            • 

M^ 

•  •      •      •   ,  •      • 

•  •      •      •      •      • 

.p     ^  24 
.q      -    25. 

i 

^^        R*         ^^         p* 

Q    ^    i^    ♦^ 

2  £  g  3 
1    1     1     1 

^  t:  ü  & 

?  P  .85  ^ 

S  £ 

LI 
11 

1 

CO      M      <^     ^     tS^     ^ 

«  g  £  i  S3  s 
i.  1  l  l  1  1 

CO 

1 

1 

K  Sil 

1      * 

*)  Uppställd  af  Utgifvaren  p&  de  i  föregäende  uppsats  anforda  gruodeiv    Jfr  sid.  III, 


DOt. 


1 


VIII 


4.     Tabellj  utvisande  Pdskdagen  *)   samt  Concurrent  och  Epact  för  kvarje  är, 
hvars  Gfilentäl  och  Söndagsbokstaf  äro  bekanta  ^^J. 

Fastelags-tafla  frSn  1600-talet 

0     12     3     4     5     6    dagtr. 
A   B    C   D    £   F   G  S5od.boU 


Lit.  Dominic. 

F 

£ 

D 

C 

B 

A 

G 

{Concurr.) 

I 

II 

III 

IUI 

V 

VI 

VII 

Epacta  nnllae. 

XI 

s. 

r. 

.c 

h 

.a 

▼. 

t. 

I 

«XII 

L 

k. 

i. 

h. 

a 

f. 

m. 

II 

III 

.e 

.1 

.k 

i 

•g 

•f 

III 

XIIII 

8. 

r* 

q- 

l 

0. 

V. 

t' 

IUI 

XXV 

d. 

c. 

i* 

g- 

f. 

e. 

V 

VI 

.6 

.d 

•c 

h 

.h 

•g 

.f. 

VI 

xvn 

1. 

r. 

q- 

P- 

0, 

n. 

m. 

VII 

XXVIU 

•m 

J 

i 

•^ 

•P 

JO 

•Q 

VIII 

X 

.e 

.d 

^ 

i 

A 

V. 

L 

IX 

XX 

L 

k. 

i. 

h. 

O. 

n. 

m. 

X 

I 

•m 

.1 

Jl 

.i 

Jl 

•g 

.n 

XI 

XII 

s. 

r. 

a- 

i> 

•a 

V. 

t. 

xn 

xxin 

l 

k. 

•• 

I. 

h. 

I- 

f. 

e. 

XIII 

mi 

•e 

.d 

.k 

.i 

•g 

.f 

Xlill 

XV 

I. 

r* 

q- 

l 

0. 

n. 

t 

XV 

XXVI 

d. 

c 

l. 

%' 

f. 

e. 

XVI 

VII 

•e 

.d 

.c 

h 

.a 

•g 

.f 

XVII 

XVIII 

1. 

k. 

1' 

T 

0. 

D. 

vm 

XVIII 

XXIX 

JB 

.1 

i 

•P 

.0 

ja 

XIX 

Eiiacte. 

Tabob 

CMctarom  respondcntiuB 
AureU  Mumeru. 

Aoreos 
Numerus. 

8    8    8 

8 

7 

7 

7 

6    6    6 

6 

6 

6 

6 

»99 

9 

9 

8 

8 

8    7    7 

7 

7 

7 

7 

6    6    6 

6 

5 

5 

5 

9    9    8 

8 

8 

8 

8 

7    7    7 

7 

7 

6 

6 

10  10  10 

9 

9 

9 

9 

8    8    8 

8 

8 

8 

7 

7    7    6 

6 

6 

6 

6 

9    9    9 

9 

9 

9 

9 

8    8    8 

7 

7 

7 

7 

6    6    6 

6 

6 

6 

5 

999 

9 

8 

8 

8 

7    7    7 

7 

7 

7 

7 

6    6    6l 

5 

5 

S 

5 

9    8    8 

8 

8 

8 

8 

7    7    7 

7 

7 

6 

6 

10  10  9 

9 

9 

9 

9 

l 


I 

8- 


*)  P&skdagen  anviias  genom  samnia  bokstäfver,  som  finnas  &  den  forut  (s.  vii)  anlprday  forUpsala 
gällande  F&sktafla. 

**)  Ur  forut,  sid.  vi,  anforda  Mässebok  i  Wallentuna,   hvarutur  Aschaneus  i  bemHlde  sina  sam- 
lingar,  Sign,  F«  b.  &,  äfven  kv  i63i  anteckoat  följande: 

'Xibri  Ecclesi«  YaUentuDensis  TituliM  est  Praeparatio  Misss  in  quo  baec  inscripta  saDt&c. 

'In  Galendario  Antiquissimo  Notata  est  Dedicatio  Ecciesiae  Wallandatwii«  ad  diem  i.  Mensis 
octobris.  sc  i.  Sanctae  Mari«  Virgini,  a.  Saocto  Johanni  Baptist«,  3.  Sancto  Sylvestri  &c 

Nota.  Huius  et  horum  Saoctorum  Imagines  Arte  cisas  et  depictas  adbuc  ibi  reseruaDtar 

£t  per  se  decollatun  Gaput  Johannis  Baptist«,  sicut  et  quot  annis  borum  Ecciesi«  celebrat 

festiuos.   Kyrkemessor  ann.  Caleodarium  hoc  antiq.  stylo  Gbalcographico  nobis  i*elicluxD  est 

Notata  est  quoque  28  dies  Jutij  sici  Hie  obijt  Ragni  frater  Archiepiscopi  Jarleri.  M.CG.L. 

iste  Ragni  pastor  erat. 

Notata  est  itixlem  dies  18  Decembrls  sie:  Hie  obijt  Rex  Magnas. 

NB.  £x  isto  Galendario  defractus  est  Mens.  Januar,  et  Febr.  Reliqui  adbuc  adservati/' 

''NB.  Jn  hoc  libro  £cclesiae  ^raedicto  Tallandati^^nae  invenitur  Anni  Christi  Numeros,  Nb- 
tabilis,  de  antiquitate  £cclesi«  &c.  sie:  Annus  incarnationis  Domini,  M.CXCyill." 


5.    Päskdagens 


IX 

5.     Päskdagens  bestämning  medelst  angifvande  af  Päskterminen  för  hvarje  Gyl-- 
lental  *).     Ur  en  gammal  bok  i  Forssa  Kyrka  i  Helsingland. 

I  ^  Post  nonas  Aprilis  prima  dominica  fac  Pascha. 

//  Post  VIII  kalend.  Aprilis  prima  dominica  £ac  Pascha. 

///  Post  ydus  Aprilis  prima  dominica  fac  Pascha. 

IV  Post  IUI  non.  Aprilis  prima  dominica  fac  Pascha. 

f^  Post  XI  kalend.  Aprilis  prima  dominica  fac  Pascha. 

VI  Post  nil  ydus  Aprilis  prima  dominica  fac  Pascha. 

VII  Post  m  kalend.  Aprilis  prima  dominica  fac  Pascha. 

VIII  Post  Xnil  kalend.  MaiJ  prima  dominica  fac  Pascha. 

IX  Post  VII  ydus  Aprilis  prima  dominica  fac  Pascha.   . 

X  Post  VI  kalend.  Aprilis  prima  dominica  fac  Pascha. 

XI  Post  XVII  kalend.  Maij  prima  dominica  fac  Pascha. 

XII  Post  II  non.  Aprilis  prima  dominica  fac  Pascha. 

XIII  Post  IX  kalend.  Aprilis  prima  dominica  fac  Pascha. 
XI III  Post  II  ydus  Aprilis  prima  dominica  fac  Pascha. 

XV  Post  kalendas  Aprilis  prima  dominica  fac  Pascha. 

XVI  Post  Xn  kalend.  Aprilis  prima  dominica  fac  Pascha. 

XVII  Post  V  ydus  Aprilis  prima  dominica  fac  Pascha. 

XVIII  Post  IV  kalend.  Aprilis  prima  dominica  fac  Pascha. 

XIX  Post  XV  kalend.  Maij  prima  dominica  fac  Pascha. 


6.  Röriiga  festemas  bestänming  genom  en  för  hvarje  Gjrllental  fastställd  termin 
för  üeptuagesiina  [början  tili  niu  vikna  fasta  ^). 

Quando  aureus  numerus  erit  vnum  tunc  dominica  proxima  post  brigide  €rit  septuagesima. 
Quando  duo  dominica  proxima  post  agnetis  erit  septuagesima. 
Quando  ternus  dominica  post  scolastice  erit  septuagesima. 
Quando  ^\o\  dominica  proxima  post  brigide  erit  septuagesima« 
Quando  per  quinque  dominica  proxima  post  pricce  virginis  erit  septuagesima. 
Quando  erit  sextus  dominica  proxima  post  dorothee  erit  septuagesima. 
Quando  septem  dominica  proxima  post  crastinum  conuersionis  sancti  pauU  erit  sep- 
tuagesima. 


*)  Detsamma  ahvisas  i  nagra  forntidens  Kalendrar,  äfven  Run-Kalendrar,  medelst  Gyllentalets  an- 

tecknande  vid  här  angii'ne  dagar;  jemf.  folj.  sid.  xv  not. 
*^)  Dessa,  de  igGyllentatens  lecken,  finnas  icke  i  Origioalet,  utan  hafva  af  utgifvareD  blifvit  tili 

upplysning  om  här  lemnade  bestämpingars  grunder  bifogade. 
•J«)  Detta  och  foljande  2:ne  stjcken  vid  N:o  7  äro  ur  cd  handskrift  frän  slutet  af  i4oo:talety    in- 

häftad  efter  Burei  Gollectanea  8:0,  under  Sign.  F.  a.  la^  befintliga  i  Kongl.  Bibliotbeket. 


Qiiando  per  octauo  dominica  post  valentini  erit  LXXr™. 

Quando  per  nouem  dominica  post  blasij  erit  liXX:™*. 

Quando  per  decem  dominica  proxinia  post  vincencij  erit  septuagesima. 

Quando  per  vndecim  dominica  proxima  post  scolastice  erit  LXX:™* 

Quando  per  duodecim  dominica  proxima  agate  erit  septuagesima. 

Quando  per  tredecim  dominica  proxima  post  henrici)  erit  septuagesima. 

Quando  per  quaterdecim  dominica  proxima  post  scolastice  erit  septuagesima. 

Quando  per  quindecim  dominica  proxima   post    conuersionem  sancti  pauli  erit  sep- 


tuagesima. 

Quando  per  sedecim  dominica  proxima  post  anthonij  erit  LXX:">'. 
Quando  per  XYII  dominica  proxima  post  agate  erit  septuagesima. 
Quando  per  XYIU  dominica  proxima  conuersioni    sancti  pauli  erit  septuagesima. 
Quando  per  XIX  dominica  proxima  ante  valentinj  erit  septuagesima. 

Versus 
Post  stelle  festa  vbi  sit  noua  luna  reperta. 

7.  Rörliga  festernas    bestämning    genom  uppgi/vet  antal  af  söndagar  mellan  Jul 
och  Septuagesima  för  hvarje  GjrllentaL 

I  II     ^        III  IV  V  VI  VII  vni  IX 

Primus    homo     credens    socie    mala    plurima ')     fecit    jNfeUx  ^)     mulier 

X  XI   .        xn  XIII        XV9  XV      XVI     xvii       xvin  xix 

cito     credens     obfuit  ')    iUi    pellit  ^)     pena    ros    elatis    mucro     minatur. 

-  Nota  quot  tot  erant  dominice  inter  natiuitatem  et  LXX:am  computando  A  prima 
dominica  post  diem  natiuitatis  domin j  exclusiue  tot  sint  Uttere  in  qualibet 
dictione  illorum  versuum  deputato  aureo  numero  cuilibet  annj  vt  supra  do- 
tandum  est  et  erit  regula  infaUibilis  et  erit  in  eternum. 

En  amian  djriikj  med  nägot  sednare  hand* 

I  n  in  IV  V  VI  vn  vm  ix 

domine    deus    infunde    nobis    dona    gracie  *)    beati    apostoli  ^)    jacobi 

,     X  XI  XII         xin  XIV  XV     XVI      xvii       xviii  xix 

piis    meritis     reple  •)    tuos    famulos  ^)     sms    qui     subdis    'CoUa     gencium. 

Ad  inueniendum  LXX  et  festa  mobilia. 


')  ^)  ^)  ^)  Skilloaden  mellan  dessa  bSgge  uppgiftei'oa  beror  deraf  att  mellao  Jul  och  Fastiagen 
iotrSffar  en  Soodag  mer  p&  vissa  &r  Sn  pä  andra,  hvilka  dock  hafira  samma  Gjllental:  ett 
(orhällande,  com  ofta  figer  riim,  dfveD  der  dessa  uppgifter  saiDmanstämma,  som  tydiigarc  synes 
af  Fastlags-taCkiD  vid  N;o  4  ^id.  X. 


XI 


8.     Calendarium  för  üpsala  Jrke-Stift ,  frän  Ar  i344  *). 

B.  a.  {Fol  9). 

Januarius.     Aureus  numerus«  littere  dominicales.  claues  terminorum  hie renouantur. 

Circumcisio  domini  totum  duplex 

Octaua  sancti  stephani  ix  lectionum 

Octaua  sancti  iohannis  Hie  incipit 

4:us  embolissimus  ix  lectionum 

Octaua  sanctorum  innocencium      ix  lectionum 

Epiphania  domini  totum  duplex 

clauis  septuagesime 
Hie  dicatur  missa  de  beato  erico  et  habeatur  memoria  de  san^ 
cto  henrico  in  eadem  missa  et  dentur  indulgencie  .xl.  dierum 


1 

All. 

A  Kai. 

2 

b 

.IUI.  Non. 

3 

.XI. 

c 

.ni.  iVb/i. 

4 

d 

.11.  Non. 

5 

.XIX. 

e 

Nonas 

6 

•VIII. 

f 

vui  Jdus 

7 

g 

VI!      — 

8 

.XVI. 

A 

VI  Jdus 

9 

.V. 

b 

V       — 

/o 

c 

IUI  Jdus 

11 

.XIII. 

d 

III      — 

/2 

.11. 

e 

II      — 

/•? 

f  Jdus 

^4 

.X. 

g 

XIX  Kai. 

f5 

A 

xvni  Kai. 

f6  . 

XVIIL 

b 

XVII  KaL 

^7 

.VII» 

c 

XVI    — 

i8 

d 

XV  Kai. 

W 

.XV. 

e 

xiui  Kai. 

sto 

.mi. 

f 

XIII  KaL 

Sf 

g 

xn  Kai. 

SQ 

•XII. 

A 

XI   Kai. 

b3 

.1. 

b 

X    Kai. 

^4 

c 

IX   Kai. 

25 

•IX. 

d 

vni  KaL 

st6 

e 

vu  KaL 

«7- 

,XVII. 

f 

VI   Kai. 

m8 

.VI. 

l 

v    Kai. 

^9 

J  L 

IUI  KaL 

3o 

.XIIII. 

) 

III   Kai. 

3f 

•III. 

c 

u   Kai. 

Pauli  pritni  heremite 


commemoracio. 


Octaua  epjrphanie  dmi  ix  lectioHum 

Sancti  felicis  in  pincis  presbiteri 

et  conjessoris  in  lectionum 

Sancti  mauri  abbatis.    Dmi  gre^ 

gorii  tantum  in  choro.  iii  lectionum 

Sancti  marcelli  pape  etmartiris      in  lectionum   .... 
Sancti  Antonii  abbatis  ni  lectionum  JhtrihZio'eSm^u 

Sancte  prisce  virginis  et  martiris    in  lectionum 
Sancti  henrici  episcopi  et  martiris   ix  lectionum    Dies  amäueraarius 
Sanctorum  fabiani  et  sebastiani  d^i  nicoim  mar.... 

martirum  ix  lectionum  diunhuao  communis» 

Sancte  agnetis  virginis  et  martiris  ix  lectionum 
Sancti  vincencii  martiris  ix  lectionum 

Sancte  ämerenciane  virginis  commemoracio 


Dies    anniuersarius 

d:norum  beroms  et 

eniasti  distribueio 

communis. 

Dies  anniuersarius 
is  prepositi 
r  communis. 


Conuercio  sancti  pauli 


IX  lectionum 


Sancti  iuliani  episcopi  et  confessoris       commemoracio 
Sancte  agnetis  secundo  in  lectionum 


Januaiius  habet  dies  .Si.  lona  .So.  nox  habet  horas  i6.  dies  .8. 


*)  Hvad  8om  här  finnes  tryckt  med  st&ende  stil^  Sr  i  originalet  skrifvet  med  rödt  black;  det  med 
cursiv  Stil  &ter  dr  skrifvet  med  svart. 


1 


XII 


d  Kai. 


2 

•XL 

e  uu  Non. 

3 

.XIX, 

f    iii   Non. 

4 

•Till. 

g    ir    Non. 

5 

A  Nonas 

6 

•XVL 

b  Yiii  idtis 

7 

.V. 

c  vii    — 

8 

d    VI  Jdus 

9 

.XIII. 

e    V    — 

io 

•II« 

f  im    — 

11 

g    HI    Jdus 

ist 

•x. 

A    II     — 

i3 

b    Jdus 

i4 

.XVIII 

.  c  XVI  KaL 

i5 

.vu. 

d  XV  KaL 

i6 

e  xiin  Kai. 

^7' 

•XV. 

f   XIII      — 

i8 

,1111. 

g  XII    KaL 

^9 

A   XI     — 

HO 

•XII. 

b    X     Kai. 

9.1 

•I« 

C    IX       — 

S2 

d  VIII  KaL 

si3 

•IX* 

c    vii     — 

s^r'. 

f    VI   Kai. 

ü5^^ 

•XVIL 

g     V       — 

26^'' 

•VI. 

A  Uli   KaL 

27-- 

b   III     — 

28^^ 

XIIII 

C     JI       — 

Pebruarius   habet  dies  .aS.  luna  29. 

Jgnacii  episcopi  et  martiris  iti  lectionum.  bri- 

gide  virginis  commemoracio 

Purificacio  sancte  marie     totum  duplex  finitur  4*us  embolissimus 
S:ti  blasii  episcopi  et  martiris.    Dies  anniuer'- 

sarius  d:ni  magni^onson.  tantum  in  choro     ix  lectiomm , 

dies  M:a  hora  8:ua 
S:te  agathe  virginis  et  martiris  ix  lectionum 

S:torum  vedasti  et  amandi  confessorum  ui  lectionum 


prima  .4o:ma 
scolastice  virginis  et  martiris 


iii  lectionum 


Marcii  S:ti  valentini  martiris  Dies  anniuersa^ 

rius  d:ne  Katerine  distribucio  communis         iii  lectionum 
S:ti  sigfridi  episcopi  et  confessoris.     sol  in  piscibus  ix  lectionum 
Dies  anniuersarius  d:norum  waldemari  et  erici 
ducum  distribucio  communis 


vltima  7o:nia 
Cathedra  s:ti  petri  apostoli 

vigilia 
S:ti  mathie  apostolL  locus  bisextilis  ^) 

Dies  M:a  hora  io:ina 


IX  lectionum 
IX  lectionum 


Nox  habet  horas  44«  dies  «lo. 
Notandum  quod  in  crastino  dominice  xl;  agitur 
anniuersarius  dies  d:ne  katerine.. 


*)  '^Bissextum  sexte  martis  tenuere  kaiende 
Posteriore  die  celebrantur  festa  mathie;" 

Stadgande  i  tryckta  Breviarium  Ups. 


1 

.111. 

2 

3 

•XI. 

4 

5 
6 

.XIX. 
•VIII. 

.7 

Marcius   habet  dies  .3i,  luna  «30.  hie  variatur  concurrens 

d   Kai. 

e    VI    Non. 

f    V    Non.  Dies  anniuersarius  d:ni  fulconis  archiepiscopi  distribucio  com* 

munis 
g  4III  JVon.  Dies  anniuersarius  d:ni  N.  archid/aconi  distribucio  communis 
A  III    Non.  hie  incipit  7:us  embolissimus 

b    11^  Non.  hie  incipit  o:us  embolissimus 

e   Nonas       S:tarum  perpetue  et  felicitatis  virginum  commemoracio 

8  .XVI.  d  VIII  Jdus  Dies  anniuersarius  d:ni  beronis  prepositi  antiqui  tantum  in  choro 

g    .V.     e  VII     — 

10  f  VI    Jdus  Dies  anniuersarius  d:ni  Johannis  ludolphi  Canonici  vpsalensis 

et  Curati  stokholmensis.  distribucio  communis 

11  •XIII.  g    V      —     Dies  anniuersarius  d:ni .  kanuti  prebendarii    elauis   pasche 

distribucio  communis 
1 2     .II.    A  IUI  Jdus  S:ti  gregorii  pape  ix  lectionurn 

f3  b    ni      —    Dies  anniuersarius  d:ni  Andree  prepositi  distribucio  communis 

i4    »x.    c    II      — 
i5  d    Jdus 

/  6  .xviii*  e  XVII  KaL  Aprilis  ' 

iy  .vu.    f  XVI    — 
i8  g  XV  Kai.  sol  in  ariete  .  primus  dies  secli 

S:ti  benedicti  abbatis  et  confessoris         [xvi]  *)  ix  lectionum 

primum  pascha  [v] 

[xiii] 
Annuneiacio  dominiea  [ii]         totum  duplex 

Dies  anniuersarius  d:ni  prima  resurrectio  d:ni  [x]  vlphonis 
holmgersson  distribucio  communis 

Dies  M:a  hora  2:da 

[xviii] 
[vn] 
Nox  habet  horas  .12.  dies  .la« 


*)  Dessa  har  inom  []  satte  GyUentalssiffror^  hvilka,  likasom  uppiiftema  vidN.-oS  sid.  xi,  an- 
gi/va  Pdskterminenj  äro  hemtade  ur  tryckta  Breviarium  Arosienscj  hvarest  tillika  derom  gifves 
foljandß  fbrtskrißc  Precognilo  aui*eo  nuroero  et  eo  inuento  a  dextero  latere,  positam  vide  ex 
opposito  litteram  diei,  sub  qua  descende  ad  litteram  domiDicalem  anzii  prapositi;  in  qua  Pascha 
habebis/' 


19 
so 

xv 

UH 

A 
b 

xiui 
xni 

Kai. 

.xn. 

c 

d 

XU 
XI 

Kai. 

a3 
s4 

.L 

e 
f 

X 
IX 

Kai. 

ä5 
si6 

.IX. 

i 

VIII 
VII 

Kai. 

37 

XVII 

b 

VI 

— 

a8 

VI 

c 

V 

Kai. 

3o 
3i 

XIIU 

.111. 

d 

e 
f 

VLW 
III 

u 

Kdl. 

XIV 

Aprilis.   habet  dies  .Zo.  luna  .^g. 

1  g   Kai  Fxv] 

2  .XI.    A  IUI  Non.  [imj 

3  b   ni    Non«  hie  finitur  7:08  embolissimus 

4  .XI2U  0    n    Non.  S:ti  Ambrosii  episcopi  et  confessoris   hie  finitur 

(3:us)  embolissimus  [xn]   ix  lectionum 

5  viu«  d   Nonas      Dies  anniuersariiu  d:ni  laurendi   de  byrium 

jrconomi  distribucio  communis  [i] 

6  XVI    e  VIII  Jdus 

7  V      f   vu    —  [ix] 

8  g    VI   Jdus 

g   XIII   A   V     —  [^vii] 

10  II     b  IUI  Jdus  '  Dies  .M:a.  hora  .i:ma  [vi] 

11  C     III      — 

^s  X  d    II     —  [xnii] 

i3  .  e   Jdus  [iii] 

i4  xvin  f  xviu  KaL  Maii  Tyburtii  et  valeriani  martirum  in  lectionum 

i5  vn  g  XVII  £a/.  clauis  rogacionum  [xi] 

16  A  XVI   — 

iy  XV  b  XV  KaL  Sol  in  tauro  [xixl 

18  mi  c  xini   —  [^"U 

ig  d  xiii  KaL 

520  XU  e  XU    —  Dies  M:a  hora  ii:ma 

21      I  f   XI    Kai. 

23  g      X       — 

^3     IX    A  IX   Äa/.    S:ti  georgii  martiris  in  lectionum 

24  b  vm    — 

a5  xvu   c  vu  KaL    S:ti  marchi  ewangeliste  vltimum  pascha  letania 

maior  ix  leetionum 

26  VI    d    VI    —  prime  rogaciones 

27  e    V    KaL 

28  xmi    f   IUI    —      S.-ti  vitalis  martiris  m  lectionum 
ag    in     g   iii   KaL    S:ti  petri  martiris.    ordijiis  predicatorum 

Glauis   pentecostes  in  lectionum 

3o  k    u    — 

Nox  habet  horas  10.  dies  •r4« 


Mai U8  habet  dies  .3i.  luna  Jio. 

/     XI     b   Kai.         Apostolorum  philippi  et  iacobi  walburgis  virgiuis  ix  lectionum 

2  c    VI   JVon. 

3  XIX    d    V    NoD.  Jnuencio  sancte  crucis   Alexandri  euencii  et 

theodorü  commemoracio  ix  lectionum 

4  VIII    e   nii  Non.  hora  «Siaa 

5  f    III   Non. 

^   XVI    g    n   Non.  S:ti  iohannis  ante  portam  latinam  ix  lectionum 

7     V     A   Nonas 

S  h  VIII  Jdus 

g    xni    c  VII    — - 
io     II     d    VI    Jdus  S:torum  gordiani  et  epjrmacki  martirum.  Prima 

pentecoste  ///  lectionum 

ff  ,  e  V  -^  Dies  anniuersarius  d:ni  Mathie  dapiferi  distribucio  communis 
/2  X  f  im  Jdus  S:torum  nerei.  achillei.  atque  pancracii  martirum  in  lectionum 
i3  g   III     _ 

f4  XVIII  Au     — 
/5    VII    b    Jdus 
f6  c  XVII  Kai.  Junii 

#7     XV    d  XVI    — 

f8    im    e  xv  Kai.    Siti  erici  regis  et  martiris.    Sol  in  geminis  totum  duplex 

tg  f  xnn  — 

QO    xn-  g  xiu  KaL 
sf      i     A  XII    —     ^)ies  anniuersarius  d:ni  iohannis  odolphi  archi- 

dyaconi  distribucio  communis 
üst  b   XI    Kai. 

ä5     IX     c    X     — 
a4  d   IX   KaL 

^5   xvn   e  vin    —      S:ti  vrbani  pape  et  martiris    estas  oritur«    Dies 

M:a,  hora.  io:a  ///  lectionum 

s6     vf     f  vn  Kai. 

517  g    VI     — 

5t8  xmi  A    V    KaL 

ap  m  b  ini    — 

3o  c   iii   Kai.  vltime  rogaciones 

3f  XI  d    n     —      S:te  petronille  virginis.  commemoracio 

Nox  habet  horas  .8.  dies  .i6. 


XVI 


3 

4 
5 
6 

7 
8 

9 

10 

11 

12 

i3 

i5 
i6 

^7 

i8 

^9 


20 


e   Kai 

XIX    f  IUI  Non. 

VIII    g   m   Non. 

XVI    A   II    Non. 

V     b   Nonas 

c  viu  Jdus 
xiii    d  VII    — 
II      e    yi    Jdus 

f    V     — 
X     g  IUI   Jdus 
A   III     — 
will  b    II     — 


VII     c    Jdus 

d  xviii  Kai. 
XV     e  xvii   — 
ilii     f  XVI  Kai. 

g    XV      — 

XII    A  xiiii  — 
I      ]}  xiii  Kai. 


C     XII 


Junius   habet  dies  .So.  Uma  .39. 

^:ti  nicomedis  martiris 

S:torum  marcelUni  et  petri  martirum 


Bonefacii  episcopi 


S.'torum  prinü  et  feliciani  martirum 

Dies  M:a  hora  .6:ta. 
S'ti  batnabe  apostoli 
Eskilli  episcopi  et  martiris  ix  lectionum 
basilidis  sociorumque  eius 


commemoracio 
III  lectionum 


commemoraao 


III  lectionum 


commemoracio 


III  lectionum 


21 

IX 

d 

XI 

KaL 

22 

e 

X 

•^ 

23 

XVII 

f 

IX 

Kai. 

W 

VI 

g 

VIII 

— - 

25 

A 

Vll 

Kai. 

26 

XIIII 

b 

VI 

— 

27 

111 

c 

V 

Kai. 

28 

d 

JllI 

— 

^9 

XI 

e 

III 

Kai. 

3o 

f 

11 

^^m, 

Julii 
Sctorum  viti  et  modesti  martirum 

Dies  M:a  hora  .4'^^ 
Botulphi  abbatis  Sol  in  cancro  ix  lectionujf^ 

S:torfim  marci  et  marcelliani  martirum  in  lectionum 

Geruasii  et  prothasii  martirum*  Hie  habeatur 
missa  de  säncta  trinitate  pro  statu  regni  et 
dentur  .xl.  dies  indulgenciarum  in  lectionum 

Commemoracio  omnium  canonicorum  vpsalensis 

ecclesie  defunctorum  ix  lectionum 


Natiuitas  sancti  iohaunis  bapliste 
Johannis  et  pauli 

passio  apostolorum  petri  et  pauli 
Commemoracio  s:ti  pauli 

Nox  habet  horas  .6.  dies  .18. 


vigilia 


IX  lectionum 

IX  lectionum 

vigilia 

IX  lectionum 

Julius 

xvn 


/  XIX 

2  VIII 

3 

4  XVI 

5  V 

6 


XIII 

11 


^7 
S 

9 
io      X 

ff 

tQ    XVIII 

f3    yii 

f5    XV 
f6    Uli 

/^      XII 

^9     I 
so 

2/       IX 

22 

23    XVII 

2^,     VI 

25 

26  XIIII 
/ 

27  III 

29       XI 

3o    XIX 
5/ 


Julius    habet  dies  «Si.  luna  «So. 

KaL  Octaua  s:ti  iohantiis  baptiste 

VI    Non.  S:torum  processi  et  martiniani  marUrum 

V    Non. 

IUI   Non.  Translacio  archiepiscoporum  de  antiqua  vpsatia 
ad  vpsaliam  Anno  d:ni  iiPCO^.LXX^tercio 

III   Non; 

ti    Non.  Octaua  apostclorum  petri  et  pauli 

Nonas  bic  incipiunt  dies  camculares 

g  VIII  Jdus  S:torum  hirinei  sociorumque  eius  martirum 
A   VII    — 

Jdus  Septem  fratrum  martirum 


d 
e 
f 


tx  lectionum 
commemoracio' 


VI 

V 

IUI 


IX  lecticnum 

III  lectionum 
III  lectionum 
III  lectionum 


Jdus  Commemoracio  omnium  episcoporum  et  arcki" 

episcoporum  vpsa/ensis  ecclesie  defunctorum    ix  lectionum 
e    ni     ^  Dies  M:a.  hora  ii:a» 

f    u    Jdus  '     caniculares  dies 

g   Jdus 

A  xvu  Kai.  Augusli 
b  XVI   — 

c  XV  Kai.  sol  in  leone 

d  xnii  — '  caniculares  dies 

e  xui  Kai.   S:te  margarete  virginis  et  martiris 
f  XII    —      S:te  praxedis  virginis 
g   XI   iKal.    S:te  marie  magdalene     Dies  M:a.  hora  ii:a 


S:ti  apollinaris  martiris 
Kai.    Cristine  virginis  vigilia  commemoracio 

—  S:ti  iacobi  apostoU 
KaL    S:te  mgrthe  virginis  commemoracio  Anne  ma» 

tris  d:ne 

Kai.   SM  botuidi  martiris 

—  S:ti  olaui  regis  et  martiris 
KaL    S:torum  abdon  et  sennen  Martirum  Saltus  lune 

in  vltimo  anno  cicli  .ig. 
b    II     —      S:ti  germani  episcopi  et  confessoris 

Nox  habet  horas  .8.  dies  .18.  (16) 


A 

b 
c 
d 

e 
f 

g  IUI 
A  III 


X 
IX 

vni 

VII 

VI 
V 


IX  lectionum 
III  lectionum 
IX  lectionum 
///  lectionum 
III  lectionum 
IX  lectionum 


IX  lecticnum 

IX  lectionum, 
IX  lectionum 

///  lectionum 
III  lectionum 


XVUI 


Augustus   habet  dies  «Si.  luiia  .ag^ 


V   .Yni.   c    Kai.  Aduincula  s:li  petri  Dies  ftl:ii  lior«i   i:a  '      i\  lectionum 

»  «xyi.  d   IUI    Nofi.  Stephani  pape  et  martiris     hie  iiicipit  6:u6  ein* 

bolissimus  ///  lectionum 

3  .Y*     e    III    Non.   Jnuencio  s:ti  stephani  ix  lectionum 

4  f    n    iVb#i.  Dies  anniuersarius  d:norum  israelis  prepositi.  karoli 

erlendi  canonici  et  ragfridis  distribucio  comnuuris 

5  »xin.   g    Nonas       S:ti  dominici  confessoris  ix  lectionum 

6  .11.    A  viii  Jdus  S:ti  sixti  pape  ///  lectionum 

7  b    VII     —      S:ti  donati  episcopi  ui  lectionum 

8  .X.     c    Yi    Jdus   Suorum  ciriaci  et  sociorum  eius  iii  lectionum 
p            d     V      —                                                                    vigilia 

10  .xviH.  e   IUI  Jdus  S:li  laiireiicii  martiris  lotum  dupleit 

//     .vir.    f    III     —      Tiburcii  martiris 

12  g     II     -—  coimneinoracio 

i3    .XV.  A   Jdus         &ti  jrpoliti  martiris  ix  lectionum 

$4  *^^''*   ^  ^^^  ^^^*    Septembris  •  vigilia 

i5  c  XVIII  —      Assumpcio  s:te  marie  totutn  duplex 

f  6  .xti.  d  XVII  Kai. 

/7     .1.      e  XVI    —      Octaua  s:ti  laurencii    hicfiiiiiint  dies  caiiiculares  ix  lectionum 
iö  f  ^  XV   Kah    S:ti  agapeti  martiris      sol  in  vtrgine  (^d/es  d:ni 

pauli   laurencii   prebendati  distribucio  com^ 
munis  ^J  commemoracio 

ig    .IX.    g  xuii    —      S:ti  magni  martiris  commetßoracia 

20  A  XIII     — 

21  .xvu.  b   XII   Kai. 

»2    «VI.    c    XI     -—      Octaua  s:te  marie  .ix.   lectionum    tliimothei  et 

simphoriani  commemoracio    autumpiius  oriiur 
s5  d    X    Kai.    Timothei  et  apptdlinaris  martirum        ^igiliu       commemoracio 

ft4  •xini.  e    IX     —      S:ti  bartholomei  apostoli  ix  leclionum 

5t5-  .111.    f  VIII  Kai.    S:ti  bernardi  abbatis  ix  lectionum 

%6  g   VII     —      (Dies  anniuersarius  iohannis  gioMrdhersmag  di- 

stribucio communis  ^J 
27    .XI.    A    VI    Kai, 
%ß  .XIX.  b    V      —      S:ti  augustini.  episcopi  et  confessoris  ix  lectionum 

29  c   Hit   Kai.    Decollacio  s:ti  iohannis  baptiste  ix  lectionum 

30  .VIII.  d    III     —      S:ti  felicis  et  aducti **)         Dies  M:a  hora  «jra      ///  lectionum 
3t  e    II      —      Nox  habet  hoias  .10.  dies  .i4»     hie  (inltur  .6:iis  embolissimiis 


*)  De  iiiom  pai*enthes  inneslutna  ordea  §1*0  tillskrifoa  af  cd  vida  sednare  hand.  **}  A^aucti. 


XfX 


Seplember  habet  dies  .3o.  luna  .3o.  hie  rciiouatur  litlera  annum  ostendens. 


/  .XVI. 

«  .V. 

3 

4  .XIII. 

5  .11. 
6 

7  .X. 

8  ^ 

9  .xviii. 
fO  .vif. 
// 

/2  .XV. 

t3  .1111. 

u 

t5  .XII. 

f6  .1. 

/5  IX 

^9 

20  XVII 

2/  VI 
22 

2«?  XIIII 

^4  1" 
25 


hie  incipit  .srus  embolissiraiis 
Dies  Mca  hora  .7 


/x  lectionum 


totum  duplex 

comm^moracio 

commemoracio 


IX  lectionum 


•XI. 


26 

27    .XIX. 

2* 

29    VIÜ 

5o 


f    Kai.  S:ti  egidä  abbatis 

g  Uli   Non. 

A    III    Non.. 

b    II    Non. 

c    Nonas 

d  VIII  Jdiis 

e    VII  — 

f    VI    Jdus  Natiuitas  $:te  marie 

g     V      —      S:ti  gorgonii  martiris 

A  nii   Jdus  S:torum  protlü  et  iacincti 

b    lu     — 

C     II       — 

d    Jdus 

e  XVIII  Kah  Octobris.     Exaltacio  s:te  crucis 

f  XVII  Octaua  s:te  marie  Nicomedis  martiris  commemoracio    iX  lectionum 

g  XVI  Kai.    Dies  anniuersarius  d:ni  Nicolai  cristine  canonici 

distribucio  communis 
A  XV    ^—      luimberti  episcopi  et  martiris        sol  in  libra       commemoracio 
b  XIIII  Kai. 

C  XIII     — 

d  XII  Kai.    Obitus  d:ni  b/rgeri  icerleri  ducis  vigilia 

e  XI  . —      S:ti  mathei  apostoli  etewangeliste    Dies  M:j).  hora. 4-3  ix  lectionum 

f  X  Kai.   Mauricii  et  sociorum  eius  ix  lectionum 

g  IX  — 

A  viii  Kai.  festum  reliquiarum  vpsalensis  ecclesie 

b  VII  —      commemoracio  omnium  benefactorum  ecclesie- 

vpsalensis  defunctoriim 

c  VI  Kai. 

d  V  —      S:torum  cosme  et  damiani 

e  iHi  —  - 

f  Hl  Kai.    S:ti  michaelis  arcbangeli 

g  II  —      S:ti  ieranimi  presbiteri 

Nox  habet  horas  .la.  dies  .la. 


totum  duplex 

IX  lectionum 

IX  lectionum 

IX  lectionum 
IX  lectionum 


XX 


1 

•  A.V1» 

a 

.V. 

3 

•XIII. 

4^ 

u 

5 

6 

•X« 

7 

8 

.XVIII 

9 

.vii. 

10 

11 

.XV. 

12 

•IIIL 

i3 

'4 

•XII. 

1^ 

•I. 

i6 

'7 

IIX. 

i8 

'9 

.XVII. 

zo 

•VI. 

ai 

Si 

xiin 

a3 

•rii. 

a4 

a5 

XI 

a6 

«XIX. 

ay 

a8 

«Ylll. 

«P 

3o 

.XVI. 

3i 

.V. 

October   habet  dies  .Si,  luna  .^c^ 

A  Kai.      S:ti  reifiigii  confessons    hie  fiaitur  a:us  embolissimus  la  lectionum 
b    VI    Non.  S:ti  leödegarii  episcopi  et  martiris        Dies   M:a« 

hora  .9:3  ///  lectionum 

c     V    Noii. 

d  im  Non.  S:ti  francisci  confessoria  ix  lectionum 

e    III    Non. 
f    11    Non. 

g    Nonas       S:ti  marci  pape  ///  iectionum 

,  A  vm  Jdus  '  " 

b  vii    —     S:torum  djronisü  sociorumque  eius  martirum         ix  lectimum 
c    VI   Jdus  S:torum  gereonis  sodorumque  eius  martirum       ///  lectiomm 
d    V     — ^ 
e  IUI  Jdus  commemoracio  omnium  sacerdotum  d/ocesis 

a)psalensis.  ix  lectionum 

f   III     — 

g    u     —     &ti  kalixti  pape  et  martiris  ///  lectionum 

A   Jdus 
b  xvu  Kai.  Nouembris 

C    XVI     — 

d  XV  Kai.    S:ti  luce  ewangeliste         sol  in  scorpione  iX  lectionum 

e  xiiii  — 

f  xm  Kai. 

g  'XII    —      S:tarum  vndecim  milia  virginum  tx  lectionum 

A    XI   Kai.  Dies  M:a.  hora.  9U1 

b    X     —      S:ti  seuerini  episcopi  et  oonfessoris  in  lectionum 

c  IX   Kai. 

d  vni  — *  S:torum  crispi  et  crispiniani  martirum  Dies 
anniuersarius  d:ni  iacobi  archiepiscopi  tantum 
in  choro  m  lectionum 

e  vn  Kai. 

f  ^i     —  vigilia 

g    V    Kai.   Srtorum  sjrmonia  el  iude  apostolorum  ix  lectionum 

A  im    — 

b    III    Kai. 

c    n     — ^      S:ti  quintitu  martiris  vigilia  commemorado 

Nox  habet  horas  •14.  dies  .lo. 


XXI 


a  .xiii. 


3 

.11. 

^ 

5 

•X. 

6 

7' 

XVUI. 

8 

vu 

9 

fO 

.XV. 

11 

IUI 

12 

i3 

XII 

f4 

•I. 

i5 

i6 

•IX. 

n 

i8 

.XVII. 

^9 

VI 

sto 

Ski 

•XIIII. 

SB 

•in. 

s3 

. 

st4 

XI 

5t5 

tix 

%6 

S7 

•VUI. 

^8 

52p     XVI 

3o      V 


d    KaL 
e  Uli  Noiu 

f    ui   Non. 
g  .II    Non. 
A  Nonas 
b  VIII  Jdus 
c  vu    — 
d    VI    Jdu8 
e    V     — 
f  IUI   Jdus 

g     UI      — 

A    u     — 
b   Jdus 
c  xviu  KaL 
d  xvii   — 
e  XVI  KaL 

f   XV      — 

g  xiiu  Käl* 
A  xiii   — 
b  XU  Kai. 

C    XI      — 

d    X    KaL 
e   IX     — 
f  VUI  KaL 

g    VII     — 

A  VI  KaL 

b    v  — 

c  IUI  Kal^ 

d    lu  — 

e    u  — 


Nouember    habet  dies  •3o.  luaa  •3o. 

Festiuitas  onmium  saaetorum 

Gommemoracio  animarum         bic  incipit  .9.  etn- 

bolissimus 
S:torum  eustac/ui  sociorunufue  eius  martirum 


Dies  M:a.  hora.  8:a 
S:ti  leofiardi  confessoris 

{/uatuor  caronatorum 
S:ti  theodori  martiris 

S:ti  martiui  episcopi  confessoris 

iS:^£  briccii  episcopi  et  confessoris 
Decembris 

S:ti  ethmundi  episct^i  et  confessoris 

sol  iu  sagilario 
Octaua  s:ti  martini 


SM  edmundi  regis  et  martiris 

S:te  cecilie  virginis 
S:ti  clementis  ])ape 
Crisogoni  martiris 
Kalerine  virgiuis 
S:ti  Uni  pape  et  martiris 


byems  oritur 


S:ti  audree  apostoU 

JNox  (habet)  horas  ,\6.  dies  .8. 


primus  aduentus 
Dies  M:a.  hora  gza 
wgilia 


totum  duplex 

IX  lectionum 
///  lectionum 


m  lectionfim 

III  lectionum 
III  lectionum 

IX  lectioiiufli 

IX  lectionum 

commemoracio 

IX  lectionum 

UI  lectionum 

IX  lectionum 
IX  lectioQura 
///  lectionum 
m  lectionum 
III  lectionum 


IX  lectiouuiD 


xxu 


/ 

3 

4  «x. 
5 

6  •XVIII. 

7  VII 
8 

9  -^v- 

10  «Uli« 

/d   .xii. 
f3    .1. 

'^ 

i5    .IX. 
i6 

iy  •xvit. 
/-^     .VI. 

'9 

20  .xini. 

21  ni. 

22 

2«?     .XI. 

2^     XIX 

25 

26     VIII 

27 

2<?    rXVI. 
29     .V. 
^O 

J/    xni 


f  KaL 

g  IUI  JVon» 

A  III  Non. 

b  II    Non. 

c  Nonas 

d  VIII  Jdus 

e  VII.  — 

f  VI    Jdus 

g  V      _ 

A  im  Jdus 
b    III    — 
c     II      — 
d    Jdus 
e  XIX  KaL 

f  XVIII  — 

g  XVII  Kai, 
A  XVI   — 
b  XV  Kai. 

c  XIIII   — 

d  XIII  Kai. 

C    XII     — 

f    XI    Kai. 

g    »     — 
A  IX    KaL 

b  VIII  — 

€  VII  Kai. 

d  VI  — 

e  V  Kai. 

f  IUI  — 

g  III  Kai. 

A  II  — 


December   habel  dies  .3i.  luna  .39. 

hie  flilitur  .9:118  embolissinms 
bio  iiicipit  primus  embolissirnus 


S:ti  nicolui  episcopi  ix  lectiouuin 

Octana  s:ti  anäree  ix  /ectionüm 

Concepcio  s:te  marie  virginis     Dies  M:a.  hora  1  :a  /x  lectionum 
Dies  anniuersarius  d:ni  jngimundi  prepositi  tantum  in  choro 


Lude  virginis  iX  lectionum 

Januarii     Dies  anniuersarius  kenrici  et  d:ni  Ni^ 
colai  de  ponte  tantum  in  choro 


O  sapiencia 

\es  an 
choro 

S:ti  thome  aposloli 


Dies  anniuersarius  d:ni  magni  regis  tantum  in 

sol  in  capricoruo 


vigilia 


Natiuitas  domiui 
Stepbani  prothomartiris 
Johannis  aposloli  et  ewaiigeliste 
Sztorum  innocencium 
S:ti  thome  archiepiscopi 


Dies  M:a.  hora  6:a 
vigilia 


IX  lectionum 


totuin  duplex 
IX  lectionum 
IX  lectionum 
IX  lectionum 
IX  lectionum 


Siluestri  pape      hie  fiuitur  primus  embolissirnus  ix  lectionum 
Nox  habet  horas  .iß.  dies  .6. 


XXIII 


9.     Rörliga  Sön-  och  Helgedttgar. 


Absolnltoiiis  dies,  Skärthorsdag, 
Angelum,  feria  ad,  Onsd.  Tamperdag  iAdv. 
Adoratiis  dies,  Ldngfredag. 
Adorate  dominum,  /  Sd.  e.  i3:dag. 
Ad  le  levavi    1        oj    -    ^j 
Adventus  Dmi]  '  ^^'  '  ''^'""'^ 
Aflon,  dagen  Jör  en  större  heigedagj  med 

hvars  namn  den  utmärkes, 
Albis,  driiica  in,  /  Sd.  e.  Päsk. 

—     septimana  in,  veckan  efter  Päsk. 
AngarioB,  Tamperdag. 
Ascensio  D:ni,  Chr.  Himmelsfärdsdag. 
Aste-onsdag,  Onsd.  e.  Fasttags  Sd. 
Aspiciens  a  longe,  1  Sd.  i  Advent. 
Azymorutn  restum,  Päsk. 
Bacchanalia ,  Fet-tisdagen. 
Benedicta  Drnica,  H.  Tref.  Sd.^ 
Böne-Söndag,  5  Sd.  e.  Päsk. 
Candelas,  drnica  ante,  Sd.  före  d.  2  Febr. 
Cantale  Domino,  4  Sd.  e.  Päsk* 
Caput  jejunii,  Aske^onsdag. 

—     quadragesimae,  d:nica  in,  Fasü.  Sd. 
Caritas  Dei,  Lörd.  e.  Fingst. 
Carnes  levandas,    toUendas,    d:nica  ante, 

Fastl.  Sd. 
Carnis  privium,  Fastan  i  altmänhet,  (sär- 

skiidt  äter'j  an  forsta  dagarrie  i  fa- 

stan,  an  Sd.  Septuagesima).  .  , 

—  sacerdotum,   Sd.  Septuagesima. 

—  novum ,  Fasttags  Sd. 

—  vetus,  /  Sd.  i  Fastan. 

Carnis  privia,  inter  duo,  metlan  Fastf.  Sd. 

och  f  Sd.  i  Fastan. 
Chananeae  drnica,  2  Sd.  1  Fastan. 
Christi  Lekamadag,   Thorsd.  e.  H.  Tref. 

—  Himmelsfärdsdag,  Tliorsd.  e.  BöneSd. 

—  Uppständelse,  Päskdag. 
Cinerum  dies,  ^Aske^onsdag. 
Circumdederunt  rae,  Sd.  Septuagesima. 
Coena  Domini,  Skärrthorsdag. 
Coramovisti  ten-am,  Sd.  Sexagesima. 


Compassio  b.  Maria?,  Fred,  före  Palmsd. 
Conversio  S.  Magdalenas,  Skär-thorsdag. 
Corporis  Christi  festum,  Tliorsd.  cH.Tref. 
Crucis  bebdomada,  Septimana,  Dymmel'- 

veckan. 
Crucium  bebdomada,  septimana,    Gänge- 

dagsveckan, 
Cruces  nigrae,  Gänsedagarne.  " 
DaemoD  mutus,  3  Sd.  i  Fastan. 
Da  pacem,  /7  5^.  e.  H.  Tref. 
Deus  in  adjutorium,  //  Sd.  e.  H.  Tref. 

—  in  loco  sancto,  10  Sd.  e.  H.  Tref. 

—  omnium  auditor,  2  Sd.  e.  H.Tref.  ocf^ 
fötj.  titt  1  Sd.  i  jiugusti  mänad. 

Dicit  Dominus,  2s  och/ötf.  Sd.e.  H.Ttef 
Domine  ne  longe,  Patmsönd. 

—  in  tua  misericordia  1 

Dominica  benedicta       >  H.  Tref.  Sd. 

—        duplex  j 

Dominus  fortitudo,  5  Sd.  e.  B.  Tref. 

— :        illuminatio,  3  Sd.  e.  H.  Tref. 
Dum  clamarem,  g  Sd.  e.  H.  Tref. 
Dum  medium  silentium,  Sd.  e.  Jul.  It.  Sd. 

e.  nyärj  da  den  infatter  den  5  Jan. 
Daplex  domiaica,  ff.  Tref.  Sd. 

—     bebdomada,  veckan  ejter  H.  Tref. 
Dymmekeckan,  veckan  före  Päsk. 
Ecce  Deus  adjuvat,  8  Sd.  ef.  H.  Tref. 
Esto  mihi,  Fastlags-sÖndag. 
Exaudi  domine,  6  Sd.  e.  Päsk. 
Ex  Ore,  Sd.  e.  Nyärsdag. 
Exurjg;e  Domine,  Sd.  Sexagesima. 
Factus  est  dominus,  /  Sd.  e.  H.  Tref. 
Fastlags-Söndag ,  7  Sd.  före  Päsk. 
Feria,  Dag  i  veckan. 
—7  secunda  (u),  Mändag. 

—  tertia  (ni),  Tisdag. 

—  quJirta  (iv),  Onsdag. 

—  quinta  (v),  Tliorsdag. 

—  sexta  (vi),  Fredag. 

—  (1  och  vn  förekomma  sättan).  . 


XXIV 


v^ 


Feria  II  &c.  major,  dag:he  i  Djrmmelveckafu 

—  magnificat,  Thorsd.  i  3  veckan  ifastan. 
Fastan»  ifrän  Jske-onsd.  tili  Päsk. 

—  9  vikna,  laogfasta,  ifrdn  Sd.  Septua- 
gesima  tili  Päsk. 

Fet-tisdag,  Tisd.  e.  Fasttags  Sd. 
Florum  et  Ramorum  dies,  Palm  Sd. 
Fläsk-söndag,  Fastlags  Sd. 

—  M&ndag,  Mänd.  e.  Fastlags  Sd. 
Focorum  dies,  #  Sd.  i  Fastan. 
Fooos,  drnica  post,  s  Sd.  i  Fast  an. 
Foutanis,  drnica  de,  Midfasto  Sd. 
Forensis,  d.  ä.  Feria,  dag  i  veckän. 
Forhelgd,  förhelgd,  vigilia,  afton^  dagen 

före  en  större  helgedag. 
Gaudete  in  D:no,  3  Sd.  i  jidvent. 
Genfasta ,  ybi/a  mot  ndgon  högtid. 
Gäugedagar,    dagarne  e.  Böne  Sd.,  men 

Litli  Gangdagr,  den  sS  Jpril. 
Hebdpmada  crucisj    —  ferialis»   — -  indol- 
gentiaa,  ^—  magna,  —  muta,  —  poenalis, 
—  poeaosa,  — sacra,  Djrmmelveckan. 

—  duplex,  veckan  e.  H.  Tref. 

—  expectatioiiis,  veckan  e.  Hei.  Thorsd. 
-^  Paschae,    Päskveckan,   veckan   efter 

Päskdagen. 

HimberSöndag,  3  Sd.  i  Advent. 
Hvita  Tisdag,  Fet^tisdagen. 
—     Söndag,  /  Sd.  e.  Päsk  (i  Sd.  i  Fast, 
enl.  andra  uppgifter). 
Jejunii  caput,  Jlske-^onsdag. 
Jejuniura,  Fastan. 
-^  gaudiosum,  Päsk-'  och  JuUafton. 
^—^  lY  Temporum,  Tamperdag. 

—  asstivum,    -—  laetitiae  et  exultationum, 
Tamperdag  vid  Fingst. 

Jerusalem,  daiica  Laetare,  Midfasto  Sd. 
Ignes,  d:nica  post,  d  «Sd!.  i  Fastan. 
In  excelso  throuo,  #  Sd.  e.  i3:dag. 
In  Toluntate  tua,  20  Sd.  e.  H.  Tref. 
Inclina  aufem  tuam,  i4  Sd.  e.  H.  Tr^ef. 
Indulgentiae  d:nica,  PälmSd. 


Invoeavit  me,  /  Sd.  i  Fastan. 
Isli  sunt  dies,  5  Sd.  i  Fastan. 
Jubilate  omnis  terra,  3  Sd.  s.  Päsk. 
Judica  me,  5  Sd.  i  Faftan. 
Judicium  extremum,  ü  Sd.  i  Fastan. 
Justus  es  d:ne,  16  Sd.  e.  B.  Tref. 
Kluckna-  (klocke-)  onsdag,  Jske-onsdag. 
Kärn-söndag,    5  Sd.  i  Fastan?    (Tjsk 

Gar,  Char,  Garen    (af  Cavtnz  fasta), 

ChorFreytag,  är  Län^redag). 
Kött-söndag,  Fastlags  Sd. 
Laetare  Jerusalem,  Midfasto  Sd. 
Lagthings   m&iidag,    Mändag.  e.  i3  Jan. 

(i  LinkopingJ. 
Lamentationum  dies,   3  sista  dagarne  i 

Djrmmelveckan. 
Langfasla,  niu  vikna  fasta,  ifrdn  Sd.  Septu- 

.  agesima  tili  Päsk. 
Lekaniadag  Chr.,  Thorsd.  e.  H.TreJ.Sl 
Litanianifii  dies,  Gängedagarne. 
Litanias,  d:nica  ante,  BöneSd. 
L&ngfredag,  Fredagen  före  Päsk. 
Magnus  dies,  Päskdag. 
Media,  mediana  quadragesima,  Midfasto  Si 
Memento  mei,  4  ^^*  '  jidvent. 
Midfasto'  Söndag,  4  ^^*  ^  Fastan. 
Miserere  mei  d:ne,  i5  Sd.  e.  H.  Tref. 
Misericordias  Dnii,  2  Sd.  e.  Päsk. 
Neophjtorum  dies,  6  dagar  före  1  Sönd. 

e.  Päsk. 
Niu  vikna  Pasta,  ifrän  Septuages.  tili  Päsk, 
Octava,  Mtonde  dagen  efter  en  helgedag. 
Ocuii,  3  Sd.  i  Fastan. 
Omaes  ^entes,  6  Sd.  e.  H.  Tref 
Omnia  quae  fecisü,  ig  Sd.  e.  li,  Tref 
Omnis  terra  adoret,  %  Sd»  e.  i3:dag. 

Parasceue,  Längfredag. 
Pascha,  Päski 

—  annotinum,  Lörd.  e.  Päsk. 

—  ciausum,  /  Sd.  e.  Päsk. 
—  competentium,  PalmSd. 

_i  floricIuiD, 


xxv 


}5  Sd.  i  Fastan. 


Pascha  floridum,  florum,  PalinSd. 

—  medium,  Onsd.  e.  Päskdag. 

—  Rosarum  9  Fingst. 
Passionis  dominica 
Passione  D:ni,  d:nica  in, 
Passio  Domiiri,  Längfredag. 
Pastor  bonus,  a  Sd.  e.  Fäsk. 
Patronbrum  Regni  festum,  Sönd.  e.  g  Juli 

(i  UpsalaJ. 
Pentecoste,  Fingst. 

—         media/  Onsd.  e.  Fingst. 
Pingues  dies,  dagarn&  före  Aske  Onsdag. 
Populus  Sion,  a  Sd.  i  Advent. 
Privicarnium,  se  Garnisprivium. 

—  Sacerdotum,  Sönd.  Septua^ 

gesima. 
Protector  noster,  i3  Sd.  e.  Trinit. 
Profestum,  Förhelgdj  dageri  för  en  fest. 
Quadragi^ita ,  dominica,  Fastlags  Sd. 
Qaadragesima,  Fastan,  4^  dagar  f.  Fäsk. 

—  intrans,  Fet-tisdag  (/  Sd.  i  Fastan).^ 
Quasimodogeuiti ,  /  Sd.  e.  Fäsk. 
Quatember ,  1  Tamper-- 
Quatuor  temporum  jejunium,  3  dagar. 
Quindena  Paschae,  i5  dagar j  frän  Falm^ 

Sönd.  tili  1  Sd.  e.  Fäsk.      » 
— -  Pentecosles,  /5  dagar  e.  Fingstdag. 
Quinquagesima,  Fastlags  Sd. 
Quinque  panum  d:nica,  MidfastoSd. 
Quintana  d.'nica,   /  Sd.  i  Fastan. 
Ramis  Palmarum,  d:nica  in,  FalmSd. 
Redditc  quae  Caesaris  Ceesari,  SfSd.e.Trin. 
Reminiscere,  s  Sd.  i  Fastan. 
Respice  D:ne,  ist  Sd.  e.  Trinit. 
Respice  in  me,  2  Sönd.  e.  Trinit. 
Resurrectio  Domini,  Fäskdagen. 
Rogate,  Rogationum  d.'nica,  ßöneSd. 
Rogationum    dies,    Gängdagarne j    Mänd. 

och  Tisd.  efter  Bönesönd. 
Rorate,  coeli,  4  ^^*  '  Advent. 


Rosae,  de  Rosa,  d:nica  Mid/asto  Sönd. 
de  Rosa,  Rosis,  d:nica,  6  Sönd.  e.  Fäsk. 
Rösthugnedagen,  se  Vocem  jucunditatis. 
Sabbatam,  Lördagen. 
— T  luminum,   —  magnum,  Fäskafton. 

—  Palmarum,  Lörd.  före  FalmSd. 
-—  XH  lectionom,  Lörd.  i  Qvatember. 
-^  Sitientes,  Lörd.  före  5  Sd.  i  Fastan. 

—  Vacans^  Lörd.  för  FalmSd. 
Salus  Populi,  iS  Sd.  e,  Trinit. 
Sancta  dominica,  Fäskdagen. 

Scrutinii  dies,     lOnsd.  i  4'de  veckan  i 

-^  feria  magni,  j     Fastan. 

Septimana  crucis  &c.,  se  Hebdomada. 

Septuagesima,  g:de  Sönd.  före  Fäsk. 

Sexagesima,  8:de  Sönd.  före  Fäsk. 

Si  iniquitates,  s/  Sd.  e.  Trinit. 

Sicut  oculi  servorum,    Mänd.  e.  i  Sönd. 

i  Fastan. 
SkärTborsdag,  Thorsd.  före  Fäsk. 
Spiritus  domini,  Fingstdag. 
Strenas,  d:nica  post,  Sönd.  e.  i  Jan. 
Suscepinms  Deus,  7  Sd.  e.  Trinit. 
Tamperdag  i  Fastan,  Onsdag.  e.  1  Sönd. 

i  Fastan. 

—  i  Pingstveckan ,  Onsd.  e.  Fingst. 

—  om  hosten,  Onsd.  e.  14  Sept. 

—  i  Adventet,  Onsd.  e.  3  Sönd.  iAdv. 
TaraperLördag,  Lörd.  eft.  en  Tamperdag. 
Traditiones,  Otisd.  e.  ö  Sönd.  i  Fastan. 
Transfigurationis  d:nica,  1      q^    '  p    ± 
Transfiguratione  de,        J 

H.Tref.  Sd.,  Trinitatis  drnica,  Sd.  e.  Fingst. 
Unam  Domini,  dmiep,  s  Sd.  e.  Fäsk. 
Yacans,  d.'nica,  Sd.  mellan  Jul  och  i3:dag, 

samt  Sönd.  e.  l^amperdagar. 
Vigilia,  se  afton  ,  förhelgd. 
Viridium  dies,  SkärThorsdag. 
Vocem  Jucunditatis,  Böne  Sd. 
XL,  d.  ä.  Quadragesima,  Fastan. 


Anm.    Lagthings  M&ndag,  en  af  de  4  mändagar  i  äretj  da  lagting  hölls. 


XXTI 


üpplfsningar  tili  bi/ogade  Tab.  Ij  II. 


För  att  med  lätthet  kunna  efter  värt  vanllga  dateringssätt  igenfinna  dea  tids* 
bestämmelse,  som  anvisningar  mot  rörliga  Sön-  och  Högtidsdagar  ionehälla,  har  jag 
uppgjort  de  bär  bifogade  Tabellerna  I  och  IL 

Tab.  I  upptager  ärets  Söndagar  i  den  ordning  de  (olja  p&  h?arand(Pi  i  kaotea 
tili  venster  med  Svenska,  och  tili  höger  med  Latinska  benämningar,  samt  deremel- 
lan  de  dagar^  p&  hvilka  de  kunaa  inträffa,  ordnade  i  vissa  columner.  Hvarje  column 
inneh&ller  de  Söndagar»  som  böra  tili  ett  bett  Ar,  och  är  öfverst  utmärkt  med  sin 
serskildta  bokstaf  (ftrsbokstaf,  hvartill  den  förut  sid.  III.  nämnda^  i  Upsala  begag* 
nade  Littera  Tabularis  biifvit  anlagen). 

Tab.  II  anvisar  med  en  af  dessa  bokstäfver  vid  hvarje  ftrtal,  att  den  ColumneD 
p&  Tab«  I,  som  utipärkes  med  samma.  bokstaf ,  angifver  datum  för  samma  ärs  Söq* 
dagar.  Sä  t.  ex.  är  N  flrsbokstaf  för  är  i3oa,  hvarföre  pä  Tab.  I  i  columnen  N 
finnes  datum  för  hvarje  söndag  är  iSoa,  midt  för  söndagcns  i  kanten  anförda  namn. 

För  Januari  och  Februari  mänader  finnas  i  hvarje  column  j:ne  olika  dato-be- 
teckningar,  af  hvilka  den  ena;  med  större  siffror  angifna,  gäller  ander  vanliga  är, 
och  den  andra»  med  mindre  siffror  antydda,  gäller  endast  för  Skottär,  hvilka  pft 
T^b.  II  utmärkas  med  en  efter  bokstafven  stäende  stjerna,  t  e.  N^»  d.  ä.  att  för 
ären  io44>  iia8»  149^»  m.  fl.,  vid  hvilka  demia  stjerna  finnes  efter  ärsbokstafveo, 
gäller  bemälda  mindre  sifferbeteckning,  men  är  i3o2i  m«  fL.  betecknade  med  N» 
gälla  de  vapliga  större  siffrorna  i  columnen. 

Vill  man  vika  den  i  kauten  stäende  förteckningen  pä  Söndagarna  intill  bemalte 
column,. sä  finner  man  ännu  lättare  datum  för  heia  ärets  Söndagar,  da  ock  i  röljaode 
column  finnas  ärets  Mändagar»  i  den  derpä  följandie  Tisdagarne»  o.  s.  v.  (utom  vid 
de  a:ne  första  columnerna  a  och  a»  hvilka  angifva  nägira  den  äldre  tidrSkningen  ej 
vidkommande  egenheter). 


XXVII 


10«    Belgondagar  och  andra  ororliga  fester. 


Abdon  et  Sennen  MarL    3o  Juli. 
Achatius  et  Soc.  M.     ss  JunL 
AchiUeus  et  NBreus^  M.     /ü  Maj. 
Adalbertus,  Episc.  M.     23  j^pr. 
Adauctus  M.    So  Aug. 
Adelgundisy  Virg.    3o  Jan. 
Adelbeidis     16  Dec. 
Ado  Episc.     16  Dec. 
Adoratio  magorum»     6  Jan. 
Adrianus  M.     8  Sept. 

—        miles     4  Mars.  ^ 

Adventus  Spiriiua  sancti     /5  Maj. 
^gidius,  Abbas     /  Sept. 
^linarmessa     3i  Juli. 
Aflelse,  J«  Mariae     8  Dec. 
Afra,  Virg»  et  Soc.  WL     7  (5)  Aug. 
Afton,  dagen  före  en  fest. 
Agape,  Chionia,  Irene»  M.     3  Apr. 
Agapetus,  M.     18  A^g. 

— i        Pap.  Transl.     so  Sept. 
Agatha,  Virg.  M.     5  Febr. 
Agnes,  Virg.  M.     s/  Jan. 

-•-      ardo     a8  Jan.  (s/  /  PFesteräs). 
Agricola,  se  Vitalis. 
Albanus,  M.     9f  Juni. 
Albin  US,  Episc.     f  Mars. 
Aldegundis,  Virg.    3o  Jan. 
Alexander,  Episc.      ü6  Febr.  ($8  Mars). 

—  M.     5o  Jan. 

—  et  Epimachus,    /s  Dec. 

—  Pap.,EventiusetTbeod.  3  Moj* 
Alexius,  Conf.     /7  Juli. 

Alla  Helgons  dag     /  Nov. 
AUa  Själars  dag     d  Nov. 
Alricus,  Episc.     10  Oct. 
Amandus,  Episc.     4,  iVbi;. 

«^—         translatio     26  Oct. 
Amantius,  Episc*     4  Nov. 
Amaranthus,  M.     7  Nov. 
Ainatus  Abb.     i3  Sept. 
AmbrosinSj  Episc.    4  -^P^^ 
Ammon,    4  Oct. 


Anacletus,  Pap.     26  Apr. 
Anastasia,  Virg.  M.     25  Dec. 
Anastasius,  Pap.     27  Apr. 

—  M.    22  Jan. 
Anatolia,  Virg«  M.    g  Juli. 
Andreas,  Apostol.     3o  Nov. 
Angelorum  festum,  2g  Sept. 
Anianus,  Episc    /7  Nov.  , 
Anicetus,  Pap.  /7  Apr. 
Animarum  dies,  2  Nov. 

Anna,  mater  Marias  26  Juli j  intill  är 
i436j  da  den  flyttades  tili  g  Dec. 
Jfr.  Diar.  Wadst.  sidd.  jg,  85. 

Anniversarius  dies,  Jrsmot^  drsbegängel- 
sedag  efter  en  afleden. 

Annunciatioms  dies,     s5  Mars. 

Annunciatio  Marias  V.     25  Mars. 

Ansgarius,    (3  Febr.)  ups.  4  Febr. 

Anshelinus,  Episc     18  Mars. 

—  Abb.    21  Apr. 
Anthimus,  Episc     ^7  Apr. 
Antoniuus  M.     3  Sept. 
Antonius  Erem.     /7  Jan. 

—  Conf.     i3  Juni. 

—  M/    10  Apr. 
ApoUinaris  &  Timotheus,  28  Aug. 
Apollinaris,  Episc  M.    28  Juli. 
Apollonia,  Virg.  M.     g  Febr. 
ApoUonius,  Presb.     10  Apr. 
Apostlarnas  delning     i5  Juli. 
Apostolorum  divisio,  —  festum  /5  JulL 
Apparitio  Domini,     6  Jan. 

Aquila  et  Priscilla     8  Juli. 
Arcadius,  M.     /s  Jan. 
Arnolphus  Episc.     18  Juli  (16  Aug) 
Assumtio  Marias  V.     /5  Aug. 
Atbanasius,  Episc     2  Maj. 
Augustinus,  Episc     28  Aug. 

—  Episc  Cantuar.     26  Maj. 
Aurelius,  Episc.     10  Juli. 

Aureus  et  Jastina,  M.    16  Juni. 
Aurea,  M.    4  Oct. 


xxvm 


Avitus,  Abb.     /7  JuhL 
Aygulfus,  Abb.    3  Sept. 
Babjlas  Episc.    24  Jan. 
Barbara  Virg.  M.     4  ^^^* 
Barnabas  Apost«     /;  Juni. 
Barnadagr,  Menl.  barns  dag,     28  Dec. 
Bartholomäus,  Apost.     24  ^^g* 
Basitides,  Cyrinus,  Nabor,  Nazarias»   M. 

12  Juni. 
Basilius,  Episc.     14  Juni. 
Batbildis  (Bothild),    3o  Jan. 
Beatrix,  Felix,  Simplicius,  M.     2g  Juli. 
Bebudelse,  J.  Mar.     25  Mars. 
Beda,     27  Maj. 
Benedictus,  Abb.     21  Mars. 

•—  Transl.     11  Juli. 

Benignus,  Abb.     /  Nov. 
Bernhardus,  Abb.     20  jiug. 
Bers-,  Bertillsmässa     24  -^^g* 
Bertinus,  Abb.     5  Sept. 
Bertrand  US,  Episc.     3  Juli. 
Bibiana,  Virg»  M.     2  Dec. 
Birgitta,  Vidua     7  Oct. 

—       Transl.     28  Maj. 
Blasius,  Episc.    3  Febr. 
Bonaventura     i4  J^^i- 
Bondeknut     10  Juli.  • 

Bonifacius,  Episc.    5  Juni. 
Botulfus,  Abb.     /7  Juni. 
Botwidus     28  Juli. 
Briccius,  Episc.     /5  JVov. 
Brigida,  Virg.     /  Febr. 
Bruno    6  Oct. 
Brynolfus     f6  Jug. 
2  Brödradag     10  Juli. 
!Burckardus  Episc.     14  Oct. 
H.  Bönders  dag,  se  Nereus. 
Gaesarius,  se  Cesarius. 
Ca  jus,  Pap.  22  Apr. 
Calendae,  första  dagen  i  Mänaden. 
Calixtus,  Pap.     i4  Oct. 
Gampanarum  festum     25  Mars. 
Gandelarum  festum     2  Febr. 
Cantius,  Gantianus  et  Soc.  M.    3/  Maj. 


Gaprasiä,  M.    20  Oot. 
Ganutus,  Dux,  M.    7  Jan. 

—  Transl.     25  Juli. 

—  Rex,  M.     /o  Juli. 
Cara  cognatio,  .     ^^  ^^ 
Canstia,  / 

Garolus  Magnus     28  Jan.^ 

-^      Bonus    2  Mars. 
Gassianus,  Episc.     5  Aug. 

—  _  M.     /5  Aug. 
Catbarina,  Virg.  M.     25  Nov. 

—  Senensis     ig  Apr. 
Galbedra  Petri     aa  Febr. 
Cecilia,  Virg.  M.     m  Nov. 
Geleslinus,  Pap.     6  (y)  Apr. 
Gesarius,  M.     /  (%)  Nov. 
Gholoronnus  M.     i3  Oct. 
Ghristina^  Virg.  M.     24  Juli. 
Cbrislophorus    s5  Juli.  . 
Ghrysantus  et  Daria,  M.     25  Oct.  Q 
Ghrysogonus,  M.     24  Nov. 
Ghrysostomus  (Job.)     37  Jan.         •  - 
Gbunegundis,  Virg.     3  Mars* 
Ghunmdus,  Episc.     26  Nov^ 
Gircumcisio  Domini     /  Jan. 
Giriacus  et  Soc.     8  Aug. 

Girianus»  se  Basilides. 

Glara  Virg.     /2  Aug. 

Glemens  Pap.     23  Nov. 

Gleophas     25  Sept. 

Goeciüa,  Goelestin.,  .ve  Gecilia,  Celeslin. 

Golumbanus,  Abb.     2/  (23)  Nov. 

Gommemoratio  A  Episc.  Ups.      tQ  Juli. 

—  benefaclorura ,  eccl.  Ups.  s5  Sept. 
«—     Ganonicor.  Ups.     20  Juni.^ 

—  fidelium  defunct.     2  No^>. 

—  S.  Pauli    3o  Juni. 

—  sacerdot  dioces.  Ups.     /2  Oct. 
Gonceptio  b.  Virg.  Marias     8  Dec. 
Gonradus  Episc.    26  Nov. 
Gonstantius,  Episc.     2g  Jan. 
Gonversio,  S.  Pauli     iS  Jan. 
Gorbiuianus,  Episc.     8  Sept. 
Cornelius,  Pap.    f4  Sept. 


XXIX 


Corona  so  Febr.yS  Maj  (Run^Jjfr^Viclor. 
•CoronatJj  quatuor    8  Nov* 
Grastinum     dagen  efter  en  fest* 
Cosmas  et  Damianus,  M.     ay.Sept. 
Crisantus  et  Daria     st5  Oct* 
Grisogonus  M.    24  Nov. 
Grispious  et  Crispiuianus»  M.     st5  Oct. 
Grispus  et  Cajus     4  ^^^* 
Grucis  exallatio     f4  ^^p^^ 

—  inventio     3  Maj. 

—  messa,    3  Maj  ^  14  Sept. 
Gucufatus,  M.     25  Juli. 
Gunibertus,  Epi«e.     12  Nov. 
Cuniguuda     3  Mars. 
Gulhbertus,  Episc^     iq  Nov. 

—  Trausl.     4  Sept. 

Gypriaaus,  Episc.  M.     ^4  Sept. 
—  et  Juslina     26  Sept. 

Cyriacus  et  Soc.  M.     8  yiug. 
Cyricus  et  Julitta     16  Juli. 
Cyrillus  et  Methodius     8  (g)  Mars. 
Cyrinus  (Cirianus)  m.  ß.     12  Juni. 
Damasus  Pap.     //  Dec. 
Damianus  miles  M.     f2  Febr» 
Damianus  et  Cosmas,  M.     27  Sept. 
Daniel,  Propb,     21  Juli. 
Dali  US,  Episc.     i4  ^^^* 
David,  Abb.     s5  Juni. 

—  Rex     (2g)  3o  Dec. 
Decera  millia  Marl.     22  Juni. 
Decollalio  Job.  Bapt.     2g  Aug. 
Dedicationis   dies,    invigningsdagen  för 

altarcj  kloster  eller  kjrrka. 
—  Eccl.  Arosiens.     16  Aug. 
Deraetrius  M.     8  Oct. 
Depositio,  en  Confessors  dödsdag. 
Desiderius,  Episc-  28  Maj,  Trans).  11  Febr. 
Desponsatio  Mariffi  V.     28  Jan. 
Dimissio  Apostolor.     /5  Juli. 
Dionisius  et  Soc.  M.     g  Oct. 

—        Episc.     17  Nov. 
Discipulorum  «72  Christi  festum;  tS  Juli. 
Divisio  Apostoiorum     /5  Julu 
Dominicas  Conf.    5  Aug. 


Domitianus  daic  et  Maria     5  Febr. 
Domitius,  Erem.     5  Juli. 
Domninus,  M.     g  Oct. 
Donatianus  et  Rogatianus,  M.     24  Maj. 
Donatus,  Episc«  {&  Afra)     7  Aug. 

—        M.     1  Mars. 
Dormientes,  Septem,  M.     27  Juli. 
Dormitio  Marias     i5  Aug. 
Dorotbea,  Virg.  M.     6  Febr. 
Dunstanus,  Episc.     ig  Maj. 
Dyre  värfrudag     i5  Aug. 
Eadraundus  AEpisc.     16  Nov.  ^ 

—  Rex.     20  Nov. 

Ebbo,  Episc.  27  Aug.     Transl*  f5  Febr^ 
Ebrulfus,  Abb.     26  Juli. 
Edelburgis,  Virg.     7  Juli. 
Edeltrudis,  Epeltrud,  Reg.     28  Juni. 
Edmundus,  Episc*     26  Nov. 

-—  Rex     20  Nov. 

Edvardus,  Rex     5  Jan.  (t8  Mars}» 

— '         Tra.nsl.     18  Febr^^  i3  Oct. 
Egbertus,  Presb.     24  Apr. 
Egidius,  Abb.     /  Sept. 
Eleutherius,  Episc.     17  Apr. 

—  Pap.  M.     26  Maj. 
Elevatio  S.  Crucis     14  Sept. 
Elfva  tusende  jüngfrur     21  Oct. 
Eligius,  Episc.     /  Dec. 

Elin,  Elinsmessa     3i  Juli. 
Eiiphius  (EloQ     16  Oct. 
Elisabeth,  Vidua     ig  Nov. 
Emmeraranus,  Episc.     22  Sept. 
Emerenciana,  Virg.     28  Jan. 
Engelbertus,  AEpisc.     7  Nov. 
Epimachus  et  Gordianus  M«     10  Maj. 
Epipanti     2  Febr. 
Epiphanius,  Episc.     12  Maj. 
Epiphania  domini     6  Jan. 
Epularum  S.  Petri,  festum     22  Febr. 
Erasmus,  Episc.     (2)  3  Juni. 
Erhard  US,  Episc.     8  Jan.  * 

Ericus,  Rex,  M.     18  Maj. 

—       TransL     28  Jan. 
Erndrudis,  Abb.    3o  Juni. 


XXX 


Eschülas»  Episc«  M.    /2  Juni. 

—  Transl.     6  Oct. ' 
Ethmundus,  Episo«     16  Nov. 
Eucbarius,  Episc.    8  Dec. 
Eucherius,  Epi^c.     20  Febr. 
Eugenius,  M.     fSNov. 

—  Episc.     f3  Juli  (i3  Nov.) 
Eugenia,  Virg.  M.     st5  Dec. 
Eulalia,  Virg.  M.     12  Febr. 
Eulogius     i3  Sept. 

Euphemia,  Virg.  M.     16  Sept. 
Euphrasia,  Virg.  M.     i3  Mars. 
Euphrosyne,  M.     7  Maj. 
Eusebius,  Episc.     1  jiug. 

—  Pap..    ä6  Sept. 

—  Presb.     14  ^ug. 
Eudtachius  et  Soc.    3  Nov. 
Evaldi,  fratres  M.     2  Oct. 
Evaristus,  Pap.     a6  Oct. 
Everardus,  AEpisc.    22  Jan. 
Exaltatio  sancte  Crucis^   ^4  Sept. 
Ezechiel,  Proph.-  10  Apr. 
Fabianus  et  Sebastianus,  M*    20  Jan. 
Faustinus  et  Jovita,  M.     i5  Febr. 
Felicianus  et  Primus,  M.     g  Juni. 
Felicitas,  Virg.  M.     23  Nov. 

—  et  Perpetua     7  Mars. 
Felicula,  Virg.  M.     i3  Jufii. 
Felix  et  Adauctus,     3o  Jug, 

— '     et  Eusebius     5  Nov. 

—  Episc.  M.     /5  Nov. 

—  Fortunatus  et  Achilleus     a3  Apr. 

—  Pap.     3o  Maj. 

—  in  Pincis     i4  Jan. 

—  Presb.     4  ^^^* 

—  et  Regula     //  Sept. 

—  Simpliciiis,  Faustiüus  ^t  Beatrix  2p 

Juli. 
Fidelis,  M.    28  Oct. 
Fides,  Virg.  M.     6  Oct. 

—      Spes  et  Cbaritas     /  Juli. 
Firminus,  Episc.     25  Sept. 
Florentius,  M.     2y  Oct. 
Fiorianus,  M.    4  ^^h 


Florus,  Epiac.    3^  Nov. 

Fortunatus    (91)  26  Febr.  {21  Apr.)  m.fi. 

Frambaldus    $6  Aug. 

Franciscus,  Conf.    4  Oct. 

Fratres  Septem,  M.     /o  JaU. 

Fyratio  Märtyrer,  Riddare     g  Mars. 

Gabriel,     26  Mars. 

Gajus,  se  Ca  jus. 

Gallus,  Abb.     $6  Octi 

Gangulfus,  M.    (11)  i3  Maj. 

Gelasius,  Pap.     21  Nov. 

Genesius  M.     25  Aug. 

Genovefa,  Virg.    3  Jan. 

Genuipus  et  Albinus  Episc.    5  Febr. 

Georgius,  M.     23  Apr. 

Geraldus    i3  Oct. 

Gereon  et  Soc.     10  Oct. 

Gerbardus,  Episc.     (23)  24  Sept.  . 

Germanus,  Episa  Antisiod.  3 1  Juli  (Ups.), 

—  Episc.  Paris.     28  Maj. 
-^          Episc.  Gap.    3o  Oct.  - 

—  Presb.     si  Apr. 
Gertrudis«  Virg.  Abb.     /7  Mars. 
Gervasius  et  Protbasius,  M.     19  Juni. 
Gilbertus,  Pr<esb.     4  Febr. 
Gildardus  et  JVIedardus,  M.    8  Juni. 
Godhardus,  Episc.     5  Maj. 
Gordianus  et  Epimacbus,  M.     /0  Maj. 
Gorgonius,  M.    g  Sept. 
Gregorius,  Pap#    /2  Mars. 

—  Episc.     g  Maj. 
Gudula,  Virg.     8  Jan. 
Guido     /2  Sept. 
Gftngdag,  lille,     25  Apr. 
Gökdagen     25  Apr. 

Halvardus,  M.    /5  Majj  i3  i  Norge. 
S:t  Hans  dag     25  Juni. 
Hedvigis,  Duc     f5  (ij)  Oct. 
Hegesippus,     7  Apr. 
Helena  Regina     5  Apr.  (Sthlm). 

—  Mater  Const.     i5  Apr.  (18  Jug.) 

—  de  Schedwi     3f  Juli. 

—  Virg.    22  Maj. 
Helgedomadag,  se  R^liqüiarum  festum. 


XXXI 


Helgonamessa    /  iVbi;. 
Uenricus,  Eplsc.  M.     /9  Jan* 

—  Imp.     i3  Juli 
Herbanim  festum^     i5  Jug. 
Herculanus,  Episc.     7  Nov. 

•—  TransL     1  Mars. 

Heribertus>  AEpisc.     16  Mars. 
Hermagoras  et  Fortunatus     12  Juli 
Hermes,  Digna  et  Soc.  M.     28  Jug. 
Uieronymus,  Presb.     3o  Sept. 
Hilaria,  M.     /2  Jug. 
Hilarion,  Abb.     s/  Oct. 
Hilariiis,  Episc.     i3  Jan. 

—  Pap.     Ä/  Febr. 
Hilarinus»  M.     16  Juli. 
Hildebertus,  Episc.     27  Maj. 
Hildegardis,  Abb.     /7  Sept. 
Hindersmässa     ig  Jan. 
Hippolitus  et  Soc.     i3  jdug. 
Hirineus  (Irenseus)  et  Soc.     8  Juli. 
Honoratus  Episc.  M.     16  Maj. 
Hubertus,  Episc.     3  Nov. 

Hugo,  Abb.     sig  Apr. 
Hyacinthus-  et  Protus ,  M.     /  /  Sept. 
Hyginus,  Pap.     11  Jan. 
Hypanti,'  Hypapanti     2  Febr. 
Hypolitus  et  Soc.     i3  Aug. 
lacinctus,  se  Hyacintbus. 
Jacobus,  Apost.     ^5  Juli. 
-—        Alpbeei     st 2  Juni. 

—  et  Phib'ppus,  Apost.     /  Maj. 
Januarius  et  Soc.     ig  Sept. 

Ida,  Comit     i3  Apr. 
Jeronyiiius,  se  Hieron vmu«. 
Ignatius  £pisc.     /  Febr. 

—  Transl.     /7  Dec. 
Iliansmässa     /  Sept. 
Innocentes  pueri     28  Dec. 
Innocentius  Pap.  et  Nazariufi    ü8  Juli. 
Inventio  S.  Crucis     3  Maj. 

—       S.  Stephani     3  Aug. 
Joacbim     520  Mars. 
Jodocus,  Presb.     i3  Dec. 
Johannes  ante  portam  latinam    6  Maj. 


Johannes  Bapt.  nativitas  st4  Juni* 
— .  *— •  decollatio  üg  Aug. 
-:-  —     capitis  inventio  24  Febr. 

— -        in  captivitate     6  Maj. 

—  Ghrysostomus     27  Jan. 

—  Evang.  et  Apost.    27  Dec. 

—  Nepomucenes     ig  Maj. 

—  Pap.  M.     28  Maj. 

—  et  Paulus    26  Juni. 
Jon,  Jonas,  Jonius     5  Aug. 
Josepbus,  Nutrit.  Drni    ig  Mars  (i5  Jan.) 
IpoUtus,  se  Hypolitus. 

Irene,  Agape  m.  fl.     3  Apr. 
Ireneus  et  Soc.     8  Juli.  (Ups.) 
Isidorus,  M.     i5  Maj. 
Judas,  Apost,  se  Simon. 
Juldag     25  Dec. 
Julia,  Virg.  M.     22  Maj. 
Juliana,  Virg.  M.     16  Febr. 
Julianus  et  Basilissa,     M.  g  Jan. 

—  Episc.     2j  Jan. 

—  et  Soc.     27  Febr. 

Julius,  M.     27  Maj.  —  Pap.     12  Apr. 
Justina  et  Aureus    iG  Juni. 

—  et  Cyprianus,  M.     26  Sept. 

—  Virg.  M.     7  Oct. 
Jnstinus,  Presb.  M.     4  ^^8* 

—  Philos.     i3  Apr. 

Justus  (Justinus  Run.)  Episc.    2  Sept. 
Juvenalis,  M.     7  Maj. 
Kanutus     ig  Apr.  (Run.) 

—  Dux,  M.     7  Jan. 

— .         —    Transl.     25  Juni. 

—  Rex,  M.     10  Juli. 
Karinsmessa,  25  Nov. 

Ketillus,  ConF.,  Kieldsdag     a  Juli. 
Kilianus  et  Soc.  M.     8  Juli. 
Konungar,  Heiige  tre     6  Jan. 
Korsmässa  om  hosten    14  Sept. 

—  onx  vären     3  Maj. 

Kulbjörn  med  laxen      11  Juni. 
Kunigunda,  Virg.     3  .Mars. 
Kvincianus  (Qvincianus)      /  Apr.  (Run.) 
Kvirinus  (Qairinus)    3o  Mars  (4  Juni.) 


xxxn 


Kyndelsmessa     2  Febr* 

Kyrkmessa,  en  kjrrkas  invigningsdag^ 

Ladislaus,  Rex     s/  JunL 

Laetus    5  JVov. 

Lambertus  Episc.  M.     /7  SepL 

Larsmessa,         1 

Laufrinsmessa,    1     w  Aug* 

Laurentius,  M.  } 

Las^rus,  Episc*     16  Dec. 

Lebvinus     12  Nov. 

Leander,  Episc.     27  Febr. 

Leo»  Pap.  M.     14  Mars. 

—  I  Pap,  M.    //  Jpr.  (to  i  Westeräs). 

—  11  Pap.  M.     28  Juni  (Ups.). 
Leocadia»  Virg  M.     g  Dec. 
Leodegarius  Episc*  M.     2  Oct. 
Leonardus»  Abb.     6  Nov. 
Leonegisilu^,  Abb.     i3  Jan.  (2  jipr.J. 
Leopoldus,  i5  Nov. 

Lethania  Major     s5  Apr. 

—  Minor,  se  Gängdagar. 
Leutfridus,  Abb.     21  Juni. 
Liberius,  Pap.     24  Sept. 
Liborius,  Episc.     23  Juli. 
Licerius,  Episc.     7  Aug. 
Licinius,  Episc.     i3  Febr. 
Lille  Gängdagen     25  April. 
Lille  S:t  Hans  dag     6  Maj. 

Linus,  Pap.  M.     26  Nov.  (23  Sept.) 

Liphardus,  Abb.     3  Juni. 

Litania  Major     26  Apr. 

Longinus,  miles  M»     /5  Mars. 

-     —         ii  Dec.  (Run.) 

Lucas,  Evang.     18  Oct. 

Lucia,  Virg.  M.     i3  Dec. 

Lucianus,  Presb.  Antioch.  M*     7  Jan. 

—  —  Bellovac.  M.  (Run.)  8  Jan. 

—  M.     7  Juni. 
Lucius,  Episc.     i5  Mars. 

—       Pap.  M.     4  Mars. 
Lucius     12  Apr.  (Run.) 
Ludgerus,  Lyder,    26  Mars. 
Ludovicus,  Episc.     ig  Aug. 

—  Rex    25  Aug. 


LuUus,  Episc.    16  Oct. 
Luminum  festum     2  Febr. 
Lupus»  Episc.     (2g  Juli)  25  Sept.  . 
Macarius  M.  (^gypt.)     /5  Jan. 

—  M.  (Alexandr.)     2  Jan. 
Machabaei  fratres,  M.     /  Aug. 
Machutus»  Episc.     /5  Nov. 
Magdalena,     22  Juli. 

Magnus  et  Soc.  M.     ig  Aug. 

—  Comesj  Orcad.     16  Apr. 
Majolus,  Abb.     //  Maj. 
Malacbias,  AEpisc.     3  Nov. 
Mamertus,  Episc.     11  Maj. 
Mansuetus,  Episc.    3  Sept. 
Marcellinus  et  Petrus  et  Soc.  M.    2  Juni. 
Marcellus,  M.     4  Sept. 

<r—         Pap.  M.     16  Jan. 
Marcus  Evang.     s5  Apr. 

—  Pap.  M.  (7  Oct.  Run).  8  Oct.  ups. 
«—      et  Marcellinus     t8  Juni. 

—  Marcianus  et  Soc,  M.     4  ^^* 
Margareta,  Virg.     20  Juli. 

Maria  ad  Martyres     i3  Maj\ 

—  ad  Nives    5  Mai  (5  Aug.)* 

—  ^gyptiaca     g  Jpr. 

—  Cleophae  g  Apr. 
Marias  Aflelse    8  Dec. 

—  Annuntiatio     25  Mars. 

—  Assunuio     /5  Aug. 

—  Bebudelse     s5  Mars. 

—  Besökelsc     2  Juli. 

—  Cerealis     2  Febr. 

—  Conceptio     8  Dec. 

—  Desponsatio     23  Jan. 
— •      Dormitio     i5  Aug. 

—  Hinimelsßird     /5  Aug. 

—  Nativitas     8  Sept. 

—  Offring     21  Nov. 

—  Praesentatio     21  Nov. 

—  Purificatio     2  Febt. 

—  Renselse     2  Febr. 
-—      Salutatio  .  25  Mars. 

—  Visitatio     ü  Juli. 

Marbmcssa 


XXXIII 


Mariumessa  yfri     8  Sept.  (Run.) 
Maria  &  Martha     ig  Jan. 

—     Magdalena     2ü  Juli. 
Marianus  et  Jacob.  M.     3o  Apr. 
Marina/  Virg,     18  Juni. 

—       Transl.     /7  Juli. . 
Marinas 9  miles  M.     3  Mars. 
Mari  US,  Martha  et  Soc.  M.     ig  Jan. 
Martha,  hospita  Christi     sy  Juli. 
—  Virg.    26  Aug.  (Ups.)  Ä/  (fVesteräs). 
Martialis,  Ep.     3o  Juni.  (iy  Juli  Run.). 
Martina,  Virg.  M.     /  Jan. 
Martinianus  et  Processus     2  Juli. 
Martinus,  Episc.     //  Nov. 

—  Transl.    4  ^^^^  (Run,). 
Martjres  X  (decem)  millia     22  Juni. 

—  XL  (quadraginta)    g  Mars. 
Matern  US,  Episc.     14  Sept. 

—  Transl.     18  Juli. 
Mathilda,  se  Mechtildis. 
Idattbias,  Apost.     24  Febr. 

—        Episc.     3o  Jan. 
Matlheus,  Evang.  et  Apost.    21  Sept. 
Maura  et  Britta     i3  Juli. 
Haurilius,  Episc.     i3  Sept. 
Mauritius  et  Soc.     22  Sept. 
Maurus,  Abb.     i5  Jan. 
Maxiniilianus,  Episc.     12  Oct. 
Haximinus,  Abb.     /5  Dec. 

—  Episc.  (Transl.)     2g  Maj. 
Maximus  Episc.  ig  Nov.  (2g  Maj j  m.fl.J 
Mechtildis     14  Mars. 

Medardus,  Episc.     8  Juni. 
Meinard  US,  Li  von.  Apost.     14  Aug. 
Mennas,  M.     //  Nov, 
Hethodius,  Episc.     18  Sept.  (11  Maj). 
.Michael,  Archangelus     2g  Sept. 

. —  —  Apparitio     8  Maj. 

Midsoinmarsdt^g.^^  Juni. 
Milites  (XL)  quadr:sguüa     g  Mars. 

Modestus  et  Vitus     i5  Juni:  ^ 

Monica,  maier  Augustini*    4  ^^7* 
Mormessa,     8  Sept. 


Märtensmessa     //  Nov. 

Nabor  et  Felix,  M.     12  Jutij  m. ß. 

Nabor,  Nazarius,  m.  fl.  M.     12  Juni. 

Narcissus,  Episc.     2g  Oct. 

Natalis,   en  martjrrs  dödsdag;  äfven  en 

Regents  eller  Prelats  invigningsdag. 
•—  S.  Petri     22  Febr. 
Nativitas  Christi     s5  Dec. 

—  Domini     25  Dec 

•— .        Johannis  Baptist.     24  Juni. 

—  Mariae     8  Sept. 

Nazarius,  Basilides,  m.  fl.  M.     fd  Juni. 
Nazarius  et  Celsus,  M.     28  Juli. 
Nereus  et  Achilleus,  M.     12  Maj. 
Nicasius,  Episc.  et  Soc.  M.     14  Dec. 
Nicetas,  Abb.    2  Apr. 
Nicolaus,  Episc.     6  Dec. 
Nicomedes,  Presb.  M.     /  Juni  (Run,). 

—  _  /5  Sept.  (Ups)  . 
Norbertus,  AEpisc.     6  Juni. 

Oclava,  eller  Octavae,  ättonde  dagen  ef- 

ter  Helgedagar. 
Odile,  Abb.     1  Jan. 
Olaus,  Rex,  M.    2g  Juli. 
Omnium  Animarum  dies    2  Nov. 

—  Sanctorum  dies     /  Nov. 
Optatus,  Episc.    4  J^^* 

O  sapientia     16  Dec.  - 

Oswald  US,  Rex     5  Aug. 

Olhilia,  Abb.     i3  Dec. 

Othmarus,  Abb.     16  Nov. 

Otho,  Episc.  2  Juli.  • —  Transl.  3o  Sept. 

Pachomius     14  Maj. 

Pancratius,  m.fl.j  ^^  Nereus,  12  Maj. 

Pantaleon;  et  Soc.  M.     28  Juli  (Run.). 

—  18  Febr.  (Run.). 

Passio  Apost.  Petri  et  Pauli.     2g  Jum. 
Palernianus,  Episc.     10  Juä.' 
Paternus,  Episc.     16  Apr. 
Patricius,  Episc.     /7  Mars. 

—  Transl.     g  Juni.    __  .-> 
PcmU^caaime|noxatio^^y"^m. 

—    Conversio    25  Jan. 

•5 


ÜXXIV 


Paulinus,  Episc.  (Nolan.V    sst  Juni. 

—  Episa  (Tfeyir.).  SfJug.  (Bun.). 
Paulus  Eremi(a     fo  Jan^ 

—       et  Johannas  M«    m6  Juni. 
Pausalio  Marias     i5  Aug. 
P^hr  i  Stolen  \  „  , 

Peiirs  dag  om  vinlern  /     ^  ^^^^*' 
Peiagia,  Virg.  M.     8  OcL 
Pelagius,  M.     »S  Aug. 
Peregrinus,  Episc.     16  Maj. 
Perpetua  et  Felicilas,  M,     7  M€a*s. 
Perpetuus,  Episc. .  8  Apr.  (3o  Dec.J 
Petii  et  Pauli  com  memoratio     29  Juni. 

—  cathedra,  —  dies     22  Febr. 

—  Epularum  festum     %2  Febr. 

—  Vincula     1  Aug. 
Petronella,  Virg.  M»     3f  Maj. 
Petrus  et  Paulus,  Apost.     stg  Juni. 
Petrus  Diacon.     17  Apr. 

—  (Exorcista)    «  Juni  (Run.). 
-t-      Martyr.     2g  Apr. 

Pbilibertus,  Abb.     20  Aug* 
Philippus  et  Jacobus,  Apöst.     /  Mo/. 
Pius,  Pap.     1/  JuU^ 
Placidus  et  Soc,  M.    5  Oct. 
Polycarpus,  Episc.     st6  Jan. 
'Pontianus,  Pap.  M*     fg  Nov. 
Poppo,  Abb.    s5  Jan. 
Potentiana,  Virg.  M.     fg  Maj. 
Praesetilatio  b.  Virg.,  Mariae,     21  Nov. 

—  domini,  Christi,  2  Febr. 
Praxedes,  Virg.  M.     21  Juli. 
Primiliarum,  Primitivum  (estum    1  .Aug. 
Primus  dies  secult     f 8  Mars. 

Primus  ei  Felicianus,  M.     g  Juni. 

Prisca,  Virg.  M.     t8  Jan. 

Priscu&,  M.  /  Sept.  —  cum  Sog.  28  Mars. 

Privatus,  Episc.     2i  Aug. 

Processus  et  Mariinianus,  M.     2  Juli. 

Projeclus,  Episc.     25  Jan. 

Protasius  et  Gervasius  M.     fg  Juni. 

Protus  et  Hyacintbus,  M.     #/  Sept. 

Pudentiana(Potentiana),  Virg.  M.  fg  Maj. 

Puerorum  innocent  fest.    28  />ec. 


Pulcheria,     fo  Sept^ 
Purific^tio  b.  Virg.,  Mari^,  2  Febr. 
Quadraginta  Martyres    g  Mars» 
Quatuor  Coronati,  M.  ,8  Nov. 
Quintinianus  et  Anastasius,  M.     1  Jpr. 
Quintinus  Episc.     6  Sept.  (Sthlm).  . 

—  M.     3f  Oct. 
Quirjnus,  Episc.     4  J^^- 

—  .     M.     ^o  Mars. 
Ragnildis  ' /ß  Ji///. 
Regina,  Virg.  M.     7  Sept. 

Relatio  pueri  J.  Chr.  de  .£gyptq  y  Jm 

Remigius,  Episc.     f  Oct. 

Riddare,  10,000     22  Juni. 

Robertus,  Abb.     2g  Apr. 

Rochus,  Conf.     f6  Aug. 

Rogatianus  et  Donalianus,  M.    24  ^^j- 

Romanus,  Abb.     28  Febr. 

— .         Diac.     f8  Nov. 

— -       ^niiles  M.     g  Aug. 
Rufiina  et  Secunda,  Virg.  M.     /0  Juli 
Ruffinus  et  Valerius  M.     f4  Juni. 
Rufus  M.  (Capuae)     27  Aug. 
—     M.  (Roma?)    28  Nov. 
Rupertus,  Episc.     27  Mart. 
Sabas,  Abb.     5  Dec. 
Sabina,  Vidua  M. «  2g  Aug. 
Sabinus  Episc.  et  Soc.  M.     7  l)e<\ 

—  Transl.     3o  Dec. 
Saturninus,  Episc.     2g  Nov. 
Scholastica ,  Virg.     fO  Febr. 
Sebaldus,  Eremit,     fg  Aug. 
Sebnstianus  et  Fabian.  M.     20  Jan. 
Selio,  Saudi  in     8  Juli. 

Septem  Dorniientes     27  Juli. 

— •      Fralres  Mart^     /o  Juli. 

— •      Macehabaci  fratres     1  Aug. 
Serapion  Episc.     3o  Oct. 
Servalius,  Episc.     f3  Maj. 
Severinus,  .Episc.     23  Oct. 
Severus,  Episc.     /  Febr. 

—  .  Presb.  M.     22  Oct. 
Sigfridus,  Episc.     f5  Febr. 
Sigismundus,  Rex,  M.     2  Maj. 


XXXY 


Süverius,  Pap*.  M.    ao  Juni. 
Silvester f  Pap.     3i  Dec. . 
Simeon  Episö.     18  Febr. 

—  Episa  cum  Soc.    21  Apr. 
Simeonis  festum     s  Febr. 
Simon  et  Judas,  Apost.     5i8  Oct. 
Simplicius»  Pap.     2  Mart. 

—  Felix  et  Faustinus  M«  itp  Juli, 
Sisinius  et  Alexander*  M.  .  stg  Maj. 

Sju  Brödra  dag     10  Juli. 

— •   Sofvare  dag     27  Juli. 

Sixlus  Pap.   Felicissimus  et  Agapelus  M. 

6  Aug. 
Själadagen     2  Nov. 
Sophia»  M.     (iS  Maf)  1  Aug. 
Sother,  Virg.  M.     /o  Febr. 

—  Pap.  et  CajuSi  M.     üh  Apr. 
Staffansmessa     ü6  Dec. 
Stanislaus,  Episc.     8  Maj. 

Stellae  festum     6  Jan. 
Stephanus  Prolomart.     26  Dec. 

—  Pap.  M.     52  Aug. 
Stephan!  inventio     3  Aug. 
Strena»  strenna     /  Jan. 

Sanniva,  cum  sanctis  in  Selio     8  Juli. 
Susanna,  Virg.  M.     //  Aug. 
Swidberlus,  Episc.     /  Mars. 
Swithuni,  Episc.  Transl.     /5  Juli. 
Symphorianus  et  TimotheuSy  M.    ü2  Aug. 
Symphorosa  et  7  Filii,  M.     18  Juli. 
Syrus,  Episc.     (12  Sept.)  g  Dec. 
Terlullianus,  Presb.     3i  Juli  (4  ^^SO 
Thecla,  Virg.     si3  Sept. 
Theobaldus,  Presb.     /  Juli. 
Theodardus  Episc.     10  Sept. 
Theodora,  M.     /  Apr. 
Theodoricus,  Abb.     /  Juli. 
Theodorus,  AEpisc.     ig  Sept. 

—  Mart.     g  Nov. 

Thcodosia,-Virg.,  2  Apr. 
Thomas,  Apost.     s/  Dec. 

—  de  Aquino     7  Mars. 

—  AEpisc.  Cantuar.     2g  Dec. 

—  ^—       Transl.     7  Juli. 


Thorlacus,  Episc.    aJ  Dec. 
Tiburtius,  Marl.     //  Aug. 

—  et  Yalerianus,  M»     14  Apr. 
Timotbeus  et  Apollinaris ,  M.     si3  Aug. 

—  Episc,     24  Jan. 

—  et  Symphorianus,  M.  22  Aug. 
Tio  tusende  Märtyrer,  Riddare,  22  Juni. 
Tjugonde  dag  Jul     f3  Jan. 

Torpes,  Torpetius,  M.     f/  Maj\ 
Transfiguratio  Domini     6  Aug. 
Translatio,     ett  helgans  bens  ßyttning. 
Tretlondedagen    €  Jan. 
Triura  Regum  festum,    6  Jan. 
Trudbertus     26  Apr. 
Tryplio  et  Respicius,  M.     10  Nov. 
Tychicus,  Tyche,  Episc.    stg  Apr.  , 
Udalricus,  Episc.     4  J^\ 
Undecim  millia  virginum     21  Oct. 
Urbanus,  Pap.  M.     25  Maj. 
Ursula,  Virg.  M.     21  Oct. 
Valborgsmessa,  Valburgis,  Abb«      /  Maj. 
Valdetrudis,  Vidua     g  Apr. 
Valentinus,  Presb.  M.     14  Febr. 
Yalerianus  Episc.     i5  Dec.  (18  'Apr.) 
Valerius  Episc.     2g  Jan. 

—  et  Rufinus  M.     i4  Juni. 
Valfridus,  Episc.     12  Oct.     ^ 
Vedastus  et  Amandus,  M.     6  Febr. 
Venantius  M.     18  Maj. 
Venceslaus,  Dux,  M.     28  Sept. 
Verena,  Virg.     /  Sept. 
Veronica,     (4  Febr.)  ly  Aug. 
Vicbertus,  Abb.     i3  Aug. 

Victor,  M.     20  Apr.  (28  Juli^  m.  ß.) 

—  M.  (Mediolan)    8  Maj. 

—  et  Soc.  M.  (Massil.)     21  Juli. 

—      M.  (Thessal.)    3o  Mars. 
--  —   ^  M.  (^gypt.)     «5  Febr. 

—  et  Corona  M.     14  Maj. 

—  Salurninuset  Tbyrsus,  M.  3i  Jan. 

—  et  Viclorinus  ,  6  Mars. 
Vicloria,  Virg.  M.     23  Dec. 
Victorinus,  Episc.  M.   5  Sept.  (q5  Febr) 
Vigilia     dagen  für  en  fest. 


XXXVI 


Vigilius ,  Episc.     3i  Jan. 
Vilbelmus,  Abb..  6  Apr. 

~  Düx    Si8  Mai. 

Villibaldus,  Episc.     y  JidL 
Villibrordus,  Episc.     7  Nov. 
Vill^hadus,  Episc.     8  Nov. 
Vincentius,  Diac.  M.     ^3  Jaii. 

—  el  Benign  US  9  M.    6  Juni. 

Vincula  Pctri     /  Aug. 
Vindicianus,  Episc.     //  Mars. 
Virgilius,  Episc.     27  Nov. 
Visitatio  b.  Virg.  Mariae     st  Juli. 
Vitalis  et  Agiicola,  M.     4  (^7)  ^^"^- 

—  et  Felicula,  M.     i4  Fdir. 

—  Mart.     st8  Apr. 

Vitus  et  Modestus,  et  Crescentia»  M.  i5Juni. 
Tolfgangus,  Episc.    3i  Oct. 


VuIfilaicuSy  Diac.    stt  Oct. 
Yulmarus,  Abb.     so  JulL 

— i         Transl.     /7  Juni. 
y&rfrudagy  i  fastan»  Annunciat.  tSMars, 

—  conceptionis »     8  Dec.  1 

—  dyre     i5  Aug. 
Xystus,  se  Sixtus. 

Ylarius  et  Remigius»  M.     i3  Jan. 
YliansmSssa     /  Sej^. 
Ypapanli,  Ypolitus,  se  Hypop.,  Hypolit. 
Yrjan ,  se  Georgias     ü3  Apr, 
Zacbarias,  Pap.     i5  Mars. 

—  Propb.     6  Sept, 
Zeno,  Episc.     12  Apr. 

— *     et  Kilianus  et  Soc.     8  Juli. 
Zephyrinus»  Pap.  M.     96  Aug. 
Örjan,  se  Georgius     a3  Apr. 


/ 


~        3o9        — 
i3oi.  ^  i3oo-  odat  Westeräs. 

DoBfKJLPiTLBTS  i  Westcris  sLrifvelse  tili  Ärke-Biskopen  i  UpsaJa,  om  forrSttadt  Biskopsval,  med 
aobällan  om  stadf^steke  för  Kaniken  i  Linkoping  Nicolaus,  hvilken,  sedan  2:ne  andre  för- 
ut  Yalde  mSn  afsagt  sig  detta  förtroeode^  förklarat  sig  viilig  att  kallelsen  emottaga. 

A.  7.'a. 

Reuerendo  ia  christo  patri  ac  domino  suo  Domino  N  diuina  proujden- 
cia  vpsa]ensi  Archiepiscopo  Capitulum  ecclesie  Arosiensis  se  ipsos  cum  omni 
reuerencia  &  honore  Paternitati  vestre  ea  qua  decet  reuerencia,  Tenore 
presencium  intimamus  Quod  nos  -venerabili  patre  pie  memorie  Domino  P 
quondam  episcopo  nostro  in  Norvegia  defuncto.  Anno  domini  M^CCXC^^IX" 
VHP  ydus  Maij  &  eins  corpore  apud  Midharosiam  tradito  sepulture  prout 
nobis  postmodum  sabbato  infra  oqtauas  apostolorum  p,  &  p  certitudina- 
liter  innotuit  volentes  tarn  spiritualibus  quam  temporalibus  nostre  viduate 
ecclesie  precauere  dispendijs  s(C  infra  tempus  statutum  a  canonibus  eidem 
de  pastore  preuia  dej  gracia  prouidere  in  aduincula  sanctj  petri  in  vnum  con- 
uenimus  &  quartam  feriam  infra  octauas  assumpcionis  beate  virginis  statuimus 
ad  eleccjonem  futuri  pontifici»  celebrandam,  Deinde  predicta  die  veniente  in 
loco  capituli  ea  more  conuenientes  presentibus  omnibus  qui  debuerunt  yo- 
iuerunt  &  potuerunt  commode  interesse  Jnvocata  Spiritus  $ancti  gracia  per 
viam  decreuimus  procedere  compromissi,  Et  compromissarij  nostri,  Reuerendum 
virum  dominum  0arum  ecclesie  vpsalensis  canonicum  concorditer  elegeruat, 
Qui  eleccione  sibi  infra  tempus  debitum  presentata  &  elapsis  quas  sibi  ad 
deliberandum  prefixerat  inducijs  Jn  octaua  natiuitatis  beate  virginis  apud  vpsa- 
liam  ex  bumilitate  laudabili  consentire  eleccionj  de  se  facte  penitus  recusauit , 
super  quo  plena  noticia  habita,  Nos  quarta  feria  proxima  post  matbej  ad  locum 
capituli  nostri  jterato  conuenientes  diem  beati  kalixti  pro  eleccione  pontifi« 
eis  duximus  statuendum,  Die  igitur  prefixa  in  loco  capituli  ex  more  con- 
uenientes invocata  spiritus  sanctj  gracia,  prout  .prius  placuit  omnibus  per 
viam  procedere  compromissi  &  compromissarij  nostri  Dominum  haqui- 
num  prepositum  nostrum  concorditer  in  episcopum  elegerunt,  qui  elee- 
cioni  de  se  facte  primo  consensit  &  postmodum  apud  vpsaliam  in  pre- 
sencia  vestra  aq  capituli  vestri  nuUa  iuris  necessitate  compulsus  sed  sponte 
renunciauit  omni  Juri  sibi  ex  predicta  eleccione  competenti  postmodum  vero 
Anno  domini.  M^CCC*  in  octaua  epyphanie  iterato  conuenientes  predicto 
loco  capituli  ad  tractandum  de  eleccionis  negocio  prefiximus  diem  sextam 
feriani  proximam  post  conuersionem  beati  pauIi  cum  continuacione  dierum 
sequencium    ad  eleccionem  in  ea  futuri    pontificis  celebrandaiD,  &  ad  omnia 

Sv.  Diplom,  IL  4» 


—        3io        — 

alia  facienda  que  eleccionis  negocium  pertingere  dinoscuntur  Die  igitur  pre- 
fixa  conuenientes  in  predicto  loeo  oapituli  presentibus  omiiibus  qui  debueruut 
voluerunt  &  potuerunt  commode  interesse  Jnvocata  Spiritus  sancti  gracia  prout 
antea  per  viam  decreuimus  procedere  cotupromissi,  &  discretos  viros^  Dominos 
haquinum  prepositum  no^trum  Johannem  &  Thidemanniim  concanonieos  nostros 
comprooiissarios  depiitantes  eis  plenaiu  potestatem  dedimus  de  episcopo  nobis 
&  ecciesie  nostre  de  se  ipsis  de  gremio^  vel  extra  aliunde,  prout  eoruni  discre- 
cioni  videretur  libere  prouidendi,  vsque  ad  tenipus  vespertiiium  eiusdem 
die]  tantummodo  duraturam  Promittentes  nos  illum  recepturos  in  episcopum 
nobis  &  pastorem  de  quo  ipsi  otnnes  dueerent  prouidendum,  Hoc  adiecto 
quod  postquam  deo  inspirante  de  persona  eligenda  concordassent,  vnosillorum 
de  aliorum  compromissariorum  coiisensu  vice  sua  &  ipsorum  ac  tocius  capituli 
personam  illam  eligeret,  ac  pupplicaret  in  communi,  Porro  prefati  compro- 
missarij  potestatem  sibi  per  nos  traditam  acceptantes  &  seorsuni  ad  partem 
secedentes  &  ibidem  habita  coliacione  plurium  personarum  prout  nobis  post* 
modum  retulerunt  finaliter  omnes  simul  conuenerunt,  in  reuerendum  virum 
Dominum  Nicholaum  canonicum  ecciesie  lincopensis ,  personam  ecciesie  beate 
virginis  skeningic  virum  vtique  prouidum  &  discretum  sciencia  moribus  ap- 
probatum  in  sacris  ordinibus  &  roatura  etate  constitutum  ac  de  legittiino 
matrimonio  procreatum,  nee  non  &  spiritualibus  &  temporalibus  circum- 
spectum,  Deinde  reuersi  ad  capitulum  predictus  H  vice  sua  ac  aliorum 
compromissariorum  de  ipsorum  mandato  sibi  facto  ac  spiritualiter  abeiadem 
ac  vice  tocius  capituH  eundem  dominum  Nicbolaum  infra  terminum  in  conh 
promisso  prefixum  elegit  sollempniter  in  hunc  modum  Jn  nomine  patris  & 
filij  &  Spiritus  sancti  amen  Ego  haquinus  prepositus  arosiensis  de  consensu 
&  voiuntate  sociorum  meorum  compromissariorum  dominorum  Johannis  & 
Thithemanni  concanonicorum  meorum  vice  mea  &  ipsorum  ac  tocius  capituli 
Dominum  Nicholaum  canonicum  ecciesie  lincopensis,  personam  ecciesie  beate 
virginis  skeningie  eligo  in  episcopum  &  pastorem  ecciesie  nostre  arosiensis, 
&  eteccionem  dictam  in  scriptis  puppHco  in  conimuni,  Nos  vero  eleccio- 
nem  sie  sollempniter  celebratam  omnes  approbauimus  nüllo  penitns  reniiente 
Postmodum  vero  predictam  eleccionem  per  dictum  dominum  H.  clero&po- 
pulo  fecimus  pupplicari  Deinde  domini  Johannes  concanonicus  noster  ac 
thobias  persona  ecciesie  k0pung  pro  eleccione  presentanda  dicto  electo  nostro 
procuratores  nostri  die  purificaciönis  beate  virginis  iter  arripuerunt  &  dicto 
domino  electo  nostro  eleccionem  predictam  in  presencia  venerabilis  patrts 
Domini  L.  episcopi  lincopensis  apud  ecciesiam  vndariuth  die  lune  proxima 
post  dominicam  LX*  presentabant  consensum  ipsius  irtstantissime  requirentes, 
Jpse  vero  quo  deliberandi  tempns  faaberet  mensem  sibi  prefigebat  Verumpta- 


—        3ii        — 

men  circa  quindenam  prima  dominca  XL^  in  presencia  dieti  domini  linco- 
pensis  ac  domiceiii  waldemari  ac  domini,  Th,  marscalcj  ac  aliorum  domino- 
rum  de  consilio  domini  nostri  regis  predictus  dominus.  N  in  vilia  ethristath 
in  finnithia  assensum  prebuit  eleccioni  de  se  facte^  Quo  circa  reuerencie  ve* 
stre  vnanimiter  &  liumiliter  supplicamus  quatinus  vtilitati  ecciesie  nostre  paterna 
pietate  fauentes  ac  votis  nostris  beniuolo  concurrentes  assensu  eleccionem 
sepe  dictam  rite  ut  supponimus  &  de  persona  ydonea  factam  auctoritate  me- 
tropolitana  qua  deo  fauente  fungimini  dignemini  conßrmare  eique  conse- 
cracionis  munus  pro  tempore  impertiri,  Vt  deo  auctore  nobis  &  nostre  dyo^ 
cesi  velud  pastor  ydoneus  vtiliter  preese  valeat  &  prodesse,  Nosque 
yna  cum  subditis  alijs  sub  ipsius  regimine  possimus  regi  regum  omnium  sa- 
lubriter  militare  Ceterum  vt  vnanimitas  votorum  nostrorum  circa  sepius  me-^ 
morate  eleccionis  negocium  vestre  paternitatis  circumspeccioni  euidencius  in- 
notescat,  presens  eleccionis  nostre  decretum  vestre  reuerencie  per  procura- 
tores  capituli  nostri  transmittimus  siggillis  tarn  capitulj  quam  nostris  perso- 
nalibus  roboratum,  necnon  ivxta  kanonum  statuta  singulorum  subscripcioni- 
.bus  annotatum,  Ego  Haqninus  prepositus  ecciesie  arosiensis  predictis  Omni- 
bus interfui  &  in  dictum  dominum  Nicolaum  consensi  8c  buic  decreto  manu 
propria  subscripsi  .Q.  ego  Johannes  canonicus  arosiensis  ecciesie  predictis  Om- 
nibus interfui  et  in  dictum  dominum  nicolaum  consensi  et  fauic  decreto  ma- 
nu mea  propria  supscripsi  .3.  Ego  Gamskliel  canonicus  ecciesie  arosiensis  pre- 
dictis Omnibus  interfui  &  in  dictum  dominum  Nicholaum  consensi  &  huic 
de^creto  manu  mea  propria  subscripsi  .+.  Ego  thidemannus  canonicus  aro- 
siensis ecciesie  predictis  omnibus  interfui  &  in  dictum  dominum  Nicholaum 
consensi  &  huic  decreto  manu  propria  subscripsi  T^  Ego  petrus  canonicus 
arosiensis  predictis  omnibus  interfui  &  in  dictum  dominum  Nicholaum  con- 
sensi 8c  huic  decreto  per  manum  domini  thidemani  subscripsi  q|. 
Sigillen  N:o  i,  3,  5,  6,  7  bortfalloa;  N:o  a,  4  nsycket  sLadode. 


f3o2.  i3oo  d.   a3  Jan.  Nürnberg, 

Romerska  Konungen  Albi*ekU  bref  tili    Kooaog    Birger ,  med  anhillan,   aU  Lybecks  borgave 
m&  tillätas  fri  resa  tili  Newa,  s&  väl  genom  haos  länder,  som  p&  sjöo. 

L.  c.  193.  *) 

Excellenti  et  magnifico  principi,  Domino  Birgero,  Regi  Swecje,  Amico 
SUD  dilecto,  Albertus,  dei  gracia  Romanorum  Rex,  semper  Augustus,  Regi- 
um  et  sincerum  in  omnibus  complacendi  afTectum. 


*)  Orginalet  i  Lybeck« 


—        3ia        — 

Super  graciosa  promocioDe ,  *  quam  prudentibus  viris ,  Ciuibus  de  Lubeke^ 
dilectis  nostris  fidelibus,  frequenter,  prout  publica  fama  nos  edocet,  iinpen- 
ditis  et  haetenus  impendistis,  excellencie  vestre  cum  graciarum  accionibus 
inclinamus.  AfTectuosa  precum  soUicitudine  vos  rogamus,  quatenns  eosdem 
Giues  nostros  Lubicenses  versus  Nu,  tarn  per  terras  vestras,  quam  per  aquas 
ire  secure  et  libere  permittatis  iuxta  quod  honestus  vir,  lator  precencium, 
vestram  excellenciain  plenius  informabit.  Scientes,  quod  iidem  Giues  hoaori 
Testro  et  profectui,  vt  audiuimus,  intendunt  totis  viribus  atque  posse.  Da- 
tum apud  Nuerembergam  IX  Kln.  Feb.  regiii  nostri  Anno  secundo. 

Päskri/tf  Excellenti  e(  magoifico  priocipi  domiDo  Btrgero,  Kegi  swecie,  amico  nostro  lanssimo. 


i3o3-  i3oo  ^d.    12    Febr.  Rom. 

P&fVeo  BoHiFAcros  yiIT:s  Bulla,  med  tiilst&Dd  for  Predikare«  och  Micoriter-Ordens  broder,  att  i 
aioa  kyrkor  och  egaode  stallen  samt  p4  gator  ik  offenlligen  predika  lor  folket,  sft  eck  all 
i  aila  stSder  och  stift  (k  afhöra  bigt,  Alägga  bot  och  gifva  oflö'söing,  mot  det  att  4*dedctenaf 
deras  derfore  erbfilfna  inkoroster  meddelas  fbVsamlingens  kyrkoherdcy  samt  olt  de  mäga  hos 
sig  inom  sioa  kloster  och  A  deras  egande  platsc^r begrafva  dem,  soro  der  vfilja  sig  lägerstad« 

8,9172*). 

BoNiFACius  episcopus  seruus  seruorum  dei,  ad  perpetuam  rei  memoriam, 
super  cathedram  preeminencie  pastoralis,  diuina  prouidencia  ')  constituti  et 
si  multis  et  arduis  que  in  amplum  Romane  curie  alueum  vndique  confluunt, 
quasi  torrens,  pregrauemur  negociis,  curis  excitemur  innumeris,  cogitacioni- 
bus  plurimis  distrahamur,  circa  id  tamen  feruentibus  votis  intendinius^  va- 
camus  instancius,  ac  operose  spllicitudinis  Studium  inpertimur  ^),  vt  ad  di- 
uini  nominis  gloriam  exaltacionem  catholice  fidei,  et  perpetuum  ^)  fideJium 
animarum,  precisis  radicitus  dissidiorum  vepribus,  et  litigiorum  anfractibus 
omnino  subductis,  jnter  ecelestarum  antistites  ad  curam  et  regimen  gregis  ^] 
dominici  deputatos,  ceterasque  personas,  quas  ordo  clericabs  iiicludit,  pacis 
tranquillitas  vigeat,  feruor  caritatis  exestuet,  inualescat  .concordie  vnitas,  et 
animarum  indempnitas  perseueret,  Seimus  enim  et  ^)  ex  euidencia  facti  col- 
ligimüs  quod  non  nisi  pacis  in  tempore  bene  coiitur  pacis  aetor  ^) ,  nee  igno- 
ramus  quod  dissensiones  et  scandala,    prauis  actibus  aditum    preparant,  li* 


*)  Flnnes  i  B.  2:  193.  med  derma  qfverskrift .'  Bonifacitis  statuit  napa  quod  predrcalores  io  cc- 
clesiis  parochialibiis  vel  loci»  horum  predicare  non  possunt  njsi  de  licencia  sacerdotis^  oec  ea 
hora  in  locis  propriis  quando  prelatua;  predicat  in  ecciesia  sua  et  quod  tenentur  dare  quartam 
de  funeralibus^  samt  foljande  olikheierc 

1}  diuina  disponente  clemencia  a)  impertimur  3)  perfectum  4)  ■'^g>$  5)  ^uod  6)  auclor 


—        3i3        — 

tes7]  et  odia  suscitaht,  illicitis  motibus  ausum  prebent,  Olim  siquidem  jnter 
prelatos  et  rectores  seu  saeertotes  ^)  ac  clericos  parochialium  ecclesiarum , 
per  diuersas  mumii  prouincias  constitutos  ex  parte  vna  et  predicatorum  ac 
minorum  ordiiium  fratres  ex  altera,  pacis  emulo,  satore  zizanie  procurante, 
grauis  et  periculosa  discordia  extitit  suscitata,  super  predicacionibus  fidelium 
populis  faciendis,  audiendis  eorum  confessionibus,  penitenciis  iniungendis  eis- 
dem^  ac  ^)  tumulandis  defunctorum  corporibus,  qui  apud  fratrum  ipsorum 
ecclesias  noscuiitur  '^)  eligere  sepulturam,  nos  autem  pii  patris  more  lau-^ 
dabilj  moleste  ferentis  jnconiinoda  filiorum  reducentes  ad  exacte  conside- 
räcionis  examen  ac  irifra  pectoruro  claustra  sollicite  reuoluentes  quam  sit 
plena  periculis  quam  onusta  dispendiis,  quamque  in  diuine  maiestatis  con- 
spectu  reddatur  exosa  discordia  supradicta,  et  propterea  intendentes  paterne 
sollicitudinis  studio  illam  prorsus  euellere  ac  omnimode  submouere  nuljis 
vaquam  futuris  temporibus  actore  domino  suscitandam,  grandi  quoque  de«^ 
siderio  cupieat^s,  vt  huiusmodi  negocium,  quod  potissime  insidet  cordi  no- 
stro  finem  salubrero  et  scelerem  "}  per  apostolice  sollercie  Studium  coose* 
quatur,  et  '^]  diligenti  cum  fratribus  nostris  deliberacione  prehabita  super 
eo,  ad  honorem  dei,  exaltacionem  fidei  qi^ietum  statum  parcium  predicta» 
rum,  ac  '^)  animarum  fidelium  incrementum  de  ipsorum  fratrum  consilio 
apostolica  auctoritate  statuimus  et  ^^)  eciam  ordinanius,  vt  dictorum  ordinum 
Tratres,  in  ecclesiis  et  locis  eorum,  ac  in  plateis  communibus  libere  valeant 
clero  et  populo  predicare  ac  proponere  verbum  dei,  hora  illa  dumtaxat  ex- 
cepta,  in  qua  locorum  prelati  predicare  voluerint  vel  coram  se  facere  sol- 
lempniter  predicari,  jn  qua  predicare  cessabunt,  preterquam  si  aliud  de  pre- 
latorum  ipsorum  voluntate  processerit,  ac  licencia  speciali  Jn  studiis  vero  '^} 
generalibus,  vbi  sermones  ad  clerum  '^)  fieri  solent  diebus  illis,  in  '7]  qui- 
bus  predicari  soUempniter  consweuit  ad  funera  eciam  mortuorum  et  in  fe- 
stis  specialibus  seu  peculiaribus  eorundem  fratrum,  possint  iidem  fratres  et 
liceat  eis  libere  predicare  nisi  forsan  '^)  illa  hora,  qua  solet  ad  clerum  jn 
predictis  proponi  locis  seu  studiis  verbum  dei,  episcopus  vel  prelatus  su- 
perior  clerum  ad  se  generaliter  conuocaret,  aut  ex  aliqua  racione  vel  causa  vr- 
gente  clerum  ipsum  duceret  congregandum  Jn  ecclesiis  vero  parochialibus^ 
fratres  ipsi  nullatenus.audeant  vel  '^j  debeant  predicare,.  vel  proponere  ver- 
bum dei,  nisi  fratres  predicti  a  parochialibus  sacerdotibus  inuitati  vel  vo-* 
cati  fortassis  extiterint,  aut  de  ipsorum  beneplacito  et  assensu,  seu  petita  li- 
cencia fuerit  et  optenta,  siue  episcopus  vel  prelatus  superior  per  eosdem 
fratres  predicari    mandaret,  Statuimus    eciam  et  ordinamus    auctoritate  pre- 


j)  ranooret  8)  tacerdotes  9)  et   10)  eccciesia  siue  loca  noscantur   11}  cclerem   la)  et  är  lUesluiet* 
i3)  salutis  är  tUUaU.  I4)  ac  i^  autein  16)  ex  more  tiUsait  17}  in  utesL    18)  foratan  19)  nee 


—        3i4        — 

dkta,  vt  ^)  In  ciuitatibus  singulis-  et  dyoeesibüs  in  qnibns  fratrum  ipsonim 
loca  consisfere  dinoscufitur,  yelin  ciuitatibus  vel  '')  dyooetibus,  locis  ipg» 
vicinis,  in  quibus  loca  huiusmodi  non  habentur,  magistri  priores  prouincia- 
les  predicatorum ,  aut  eoruni  vicarii,    et  generalis  minister,    ac  prouinciale^ 
ministri,  et  eustodes  minoruoi,    ordinutn   predictorum  ad  presenciam  prda- 
torum  eorundem  locorum  se  conferant,  per  se  vel  fratres,  quos  ad  hocydb* 
neos  fore  putauerint,  bumiiiter  petituri,  vt  fratres  qui  ad  hoc  eiecti  fueriot, 
in  eorum  ciuitatibus  et  *')    dyoeesibüs  confessiones  subdi torum  suorum  con* 
fiteri  volencium ,  audire  libere  valeant  et  huiusmodi  confitentibos    prout  se* 
Cundum  deum  expedire   cognouerint,    penitencias  imponere   salutares  et  eis 
beneficium  absolucionis  inpendere,  de  licencia,  gracia  et  beneplacito  eorun- 
dem,  ac  deinde  prefati  magistri >  ac  ^)    priores  prouinciales,  et  ministri  ac 
prouinciaies  ministri,  ordinum  predictorum,  eligere  studeont  personas  suffi- 
eientes,  ydoneas,  vite  probate ^.  discretas,  modestas,  atque  peritas,  ad  tam 
salnbre  ministerium  et  ofßcium  exsequendum,  quas  sie  ab  ipaia  electas,  re- 
presentent  vel  faciant  presentari  prelatis,  vt  de  ipscH*um  licencia,    gracia  et 
beneplacito,   in  ciuitatibus  et  dyoeesibüs    eorundem,    f>ersone  huiwm.o^i  sie 
eiecti,  confessiones  confiteri  volencium  audiant,  imponant  penitencias  salu- 
tares, ac  beneficium  absolucionis  inpendant,    prout  superius  est  expressum, 
extra  ciuitates  et  dyoceses,  in  quibus  deputate  fuerint^)  per  quas  volumus 
et  non  per  prouincias  deputari,  confessiones  nullatenus  auditure,    Numeros 
autem  personarum  assumendarum  ad  huiusmodi  exercendum  officium  esse  de* 
bet,  prout  numerositas   cleri  et  populi,  aut  ^^)    multitudo  vel  paucitas  ex^ 
git  eorundem  et  si  iidem  prelati  petitam    licenciam  confessionum  ^}   huius- 
modi audiendarum  concesserint ,    illam  prefati  magistri  ministri    ac  alii.cuin 
graciarum  accione  recipiant,  dicteque  persone  sie  electe  comroisaum  sibi  of* 
ficium  exsequantur,  quod  si  forte  iam  dicti  prelati  quemquam  ex  buiusmo* 
di  fratribus  presentatis  eisdem,  ad  huiusmodi  officium  noilent  habere,  vel  non 
ducerent  admittendum,  eo  amoto  vel  subtracto  loco    ipsius    similiter  eisdem 
presentandus  prelatis  possit  et  debeat  alius  subrogari,  Si  vero  iidem  preiati 
prefatis  fratribus,  ad  confessiones  vt  premittitur  audiendas  electis  huiusmodi 
exhibere  licenciam  recusarent  ^>.),    nos  ex   nunc    ipsis,    vt  confessiones  sibi 
confiteri   volencium,  libere  valeant  liciteque  audire,  eisque  pentteneias  inpo- 
nere  salutares  atque  eis  ^^)   absolucionis  beneficium  inpertiri,   graciose  coa- 
cedimus  de  apostolice  plenitudine  potestatis,  per  huiusmodi  autem  concessio* 
nem  nequaquam  intendimus  personis,  seu  fratribus  ^9),  ad  id  totaliter  depu- 
tatis  potestatem  ^),  inpendere  pleniorem  '*),.  quam  in  eo  curatis  seu  paro- 


^6)  quod  2i)  et  a»)  et  uiesL  23)  ac  uUsL  ^4)  fucrhit  deputate  et  iS]  -ac  i6)  confieseionis  37}  re- 
cusariflt  a8)  eisdem  ag)  ipsU  iiÜBiUt*  3o)  in  hoc  tiUuUU  3i)  aoipltorciii. 


I 


—        3i5        ~ 

chialibus  saccrdotibus  est  a  iure  concessa ,  nisi  forsan  eis  ecclesiarum  prelati 

vberiorem  ip  hac  parte  graciam  specialiter    ducerent    faciendam,    huiusmodi 

quoque  statuto  et  ordinacioni   nostris  adicimus,  vt  fratres  dietorum  ordinum 

in  ecciesiis  et  Jocis  suis  vbilibet  constitutis,  liberam  vt  sequitur  habeant  ^e» 

pulturara,  videb'cet  qiiod  omnes  ad  eani  reeipere  valeant,  quisepeh'ri  elege- 

rillt,  in  locis    et   ecciesiis    memoratis,    Verum   ne  parochiales  ecciesie  et  ^^) 

ipsarum  curati    siue  rectores,  qui  ministrare   habeant  ^^)   ecciesiastica  sacra* 

menta  quibusve  noscitur  de  iure  competere  predicare  seu  proponere  verbum 

dei,  et  confessiones  audire  fidetium,  debitis  et  oecessariis    beneficiis   defrau- 

dentur,  cum  operariis  mercedis  exhibicio  debeatur,    auctoritate  statuimus  et 

ordinamus  eadem  vt  fratres  ordinum  predictorum,  de  obuencionibus  omnibus 

tarn  de  funerälibus  quam   quibuseunque    et    quomodocumque   relictis,    indi- 

stincte  vel   distincte   ad    quoscumque    certos  vel  determinatos    vsus  de  quif* 

bus  eciam  quarta  seu  canonica  porcio  dari  siue  exigi  non  consweuit  vel  non 

debet  de  iure,  necnon  de  datis  vel  qualitercumque  donatis   in  morte  vel^) 

mortis  articulo  aut  ^)    infirmitate  donantis  seu  ^)    dantis  de  qua   decesse^ 

rant  ^7)    quomodocumque    indireete  vel  directe    fratribua  ipsis    vel  aliis  pro 

ejsdem ,  quartam  partem ,    quam  apoatolica  auctoritate    ta&amus  et  eciam  ii- 

mitajaius  parochialibus  aacerdotibus  et  ecclesiarum  rectoribus  seu  curatis  lar- 

giri  integre  teneantur,  •  facturi  et  curaturi,  quod  nee  alii  vel  aliis  a  quiboa 

qnarta  buiuamodi  niinime  debetur  ^^)  ad  ipsorum  fratrum  vtilitatem  vel  com«* 

moduDi  huiusmodi  fiant  reliota,  aut  in  eos  taliter  data  vel  donata  procedant 

aeu  quoque  ^)    in  morte  vel  ab  infirmis   huiusmodi    dandum  vet  donandum 

fratribua  ipsis  existaret,  in  eorum  ^)    dancium  vel    donancium    sanitate  sibi 

dari  vei  donari  procurent,    In  quibus  per  ipsoa  vitandis,  eorum  intendimus 

consciencias   onerare,  vt  si  quod  absit,    per    fratres    ipsos  dolo  vel  fraude, 

3nicquam  in  hac  parte  agi  fortasse  contigerit,  preter  idquod  eos  propterea 
ictis  saccrdotibus  rectoribus  et  curatis  teneri  volumus,  eciam  districta  racio 
in  extremi    iudicii    requiratur    examine    ab  eisdem,    vItra    porcionem  autem 
huiusmodi *nil  valeant  parochiales  saterdotes  rectores  et  4«)  curati  et  prelati 
exigere  supradicti,    neque  illis  amplius    dicti    fratres   inpendere    sint  astricti 
neque  ad  id  a  quoquam  possint  aliquatenus  coherceri,  Nos  autem  ^^)    vt  in 
cunctis  equaiiter  et  pacifice    fauente  domino    procedatur  vniuersa    priuilegia 
indulgencias,  gracias,  verbo  seu    scripto  sub  quacumque    forma  vel  expres- 
a^one  seu  coneepcione   verborum  a  nobis  vel  predecessoribus    nostris    roma^ 
nis  pontificibus,  cuicunque  ordinum  predictorum  concessa  necnon  consvt^etu- 
dines,  conuenciones  statuta  et  pacta,    in  quantum  sunt  premissis   seu  alicui 


3s)  ac  33)  habent  34)  teu  35)  in  titlsatt.  36)  vel  37)  decesseriot  38)  deberetur  39)  quid  40} 
dem  40  «t  utesL  4?)  ateniafe. 


.—        3i6        — 

premissorum  contraria,  penitus  reuocamus  vacuamus,  cassamus  et  irritamus, 
quinymo  cassa  vacua  et  irrita  nunciamus    et  nullius  prorsus   existere  firmi- 
tatis,  Ceteruro  vniuersos  eoclesiarum  preiatos  cuiuscunque  preeminencie,  Sta- 
tus 4^),  dignitatis  existant,  ae  sacerdqtes  parochiales  et  eurätossiue  rectores 
Sredictos,   preseneium  tenore   rogamus  et  hortamur  attente  nichilominns  eis 
istricte  precipiendo  inandantes,  quatenus  pro  diuina  et  apostolice  sedis  re- 
uerencia  predictos  ordines  et  professores  eorum,    habentes  affectn    beneuolo 
commendatos  fratribus  ipsis  non  se  diniciles  graues,  duros,  aut  asperos  sed 
pocius  fauorabiles,  propicios,  et  benignos  plaque  munificencia   liberales  stu- 
deant  exhibere,  sie  eos  in  predicacionis  officio  et  proposicionibus  verbi  dei 
ac  aiiis  omnibus  supradictis  tamquam  cooperatores  eprum  ydoneos,  et  labo- 
rum  suoruin  participes  prompta  benignitate  44],  ac  affectuose  admittere  non 
omittant,  Tt  proinde  illis  eterne  beatitudinis  premium  augeatur  et  animanim 
salutis  incrementa  felicia  procurentur,  nee  ipsos  lateat  quod  si  secus  ab  ip- 
sis4^)  agi  contingeret  in  bac  parte  apostolica  sedis  benignitas,  que  ordines  et 
professores  eosdem  vberi   fauore   prosequitur  et  gerit  in  visceribus   caritatis 
contra  eos  non  inmerito  turbaretur,  nee  eadem  equanimiter  posset  pati,  quin 
super  hoc  prouisionis  optime  remedium  adhiberet,  ipsosque  nicfailomiuus  oe- 
lestis  indignacio  principi3,  dignapro  meritis  rependentis,  cuius  obseqaiafra* 
trum  ipsorum  sedulitas  curiosa   prosequitur,    minime   preteriret,    Nuili  ergo 
omnino  hominum  liceat  hanc  paginam  nostristatuti,  ordinacionis,  concessio- 
nis,  taxacionis,  limitacionis,  reuocaeionis  4^)  cassacionis  et  irritacionis  infringtre, 
vel  ei  ausu  temerario  contraire,  Siquis  autem  hoc  attemptare  presunipserit, 
indignacioni  omnipotentis  dei  et  beatorum  petri  et  pauli  apostolorum  eins  se 
nouerit  incursurum,    Datum  Lateran.  .XIV.  kal    Marcii    pontificatus   nostri 
anno  sexto. 


i3o4.  i3oo  d.   i5  Febr.  Riseberga. 

Ldgmao  i  Nerike  Suhbs  iotjg,  att  han,  eniigt  vederbörand^s  samtycLe,  hade  tili  Riseberga  klo- 
stcr  med  Fröken  Cecilia,  Werner  Brunkes  dotier,  gifvit  Alma  gftrd  samt  4o  mark  penDiagar, 
bYiika  han  foreskrifver  Brunkes-  arfvingar  att  inom  ett  &rs  förlopp  ulbetala. 

A.  5.  n. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  Süno  Legifer  nderichiensis  salutem 
in  domino  sempiternam,  Tenore  preseneium  constare  volumus  vniuersis,  Quod 
nos  ex  consensu  &  voluntate  venerabih'sPatris  Doniini  Ysari  Episcopi  strenge- 

nensis 

43}  vel  tiUsatt.  44)  recipere  tillsati.  ^5)  ab  eis  4Q  vacuacionis  iitiißii. 


-        3,7        ^ 

hensis  nee  non  &  filiorum  quondam  domini  Werneri  dicti  brunk  cohtuli-* 
mus  claustro  Risaebergh  curiam  dictam  almo  cum  agris,  pratis,  colonis, 
molendinis  ac  ceteris  attinenciis  suis  racione  Prebende  Nobilis  Domicelle  ce* 
cilie  filie  quondam  dicti  Domini  werneri  brunko  quam  ibidem  religioni  tra- 
didimus,  nee  non  et  XL.  marcbas  den.  racione  eciam  dicte  Prebende  et  ex- 
pensarum  ibidem  factarum,  quas  de  bonis  Heredum  sepedicti  Domini  wer- 
neri Brunko  esse  volumus  a  festo  Pasehe  nunc  instante  infra  annum  inte- 
gi'aliter  persolutas.  jn  ciiius  rei  testimonium  sigillum  nostriim  vna  cum  si- 
giilis  dominorum  Gerardi  Prepositi  naerichie,  et  Johannfs  plebani  de  0rdßbro 
presentibus  est  appensum,  scriptum  Risebergh.  Anno  Domini  M^CCC®.  jn 
die  Beati  sigfridi  confessoris. 

3  sigill   skadade,  de  atne  sista  andeliga. 

i3o5»  i3oo  d.  2  ApriL 

Kaniken  i  Liokoping  Bosbs  testamentariska  an<Htliiiiig  om  sia  qvarlfttenskap. 

B.  3:  $2.  T. 

Testamenium   magistri  bosonis   canonici  lincopensis   qui  ecdesie  hgtzuit 
curiam  ahy  cum  condicionibus  jn  littera  hac  contentis. 

Jn  nomine  domini  Amen  Anno  eiusdem  Millesimo  CCC  sabbato  ante 
dominicam  palmarum  Ego  boso  cancmicus  lincopensis  jn  infirmitate  graui 
constitutus.  sciensque  morte  nichil  esse  cercius  et  nichil  incercius  hora  mor- 
tis jdeoque  mortalibus  nichil  esse  vtilius  quam  diem  extremum  pietatis  ope- 
ribus  preuenire  Nomine  testamenti  de  rebus  meis  ordino  in  hunc  modum 
Primo  videlicet  fabrice  ecclesie  lincopensis  cui  racione  perceptorura  ab  ea- 
dem  tempore,  quo  eius  amministi*actionem  gessi  me  in  multis  obligatum  re- 
cognosco.  Curiam  meam  in  aby  videlicet  sextenario  minus  quam  IIII:or  at- 
tungos  cum  onmibus  attinenciis  mobiübus  et  immobilibus  confero  et  refun- 
do  hac  condicione  irrefragabiliter  adiecta  quod  nee  episcopus  nee  prepositus 
nee  aix^hidyaconus*  nee  decanus  nee  canonici  dictam  curiam  siuequicquam 
de  bonis  eius  ad  suos  uel  quoscunque  vsus  alios  applicandi  facultatem  aliqua* 
tenus  babeat  seu  eciam  conuertendi.  Quod  si  a  quoquam  attemptatum  fuerit. 
preposito  archidyacono  et  decano  qui  pro  tempore  fuerint  dictam  curiam 
cum  bonis  eiusdem  pro  vsibus  dicte  fabrice  vendendi.  plenam  et  liberam 
concedo  auctoritate  presencium  facultatem  Jtem  ad  altare  beati  petri  mar- 
tiris  in  ecclesia  lincopensi  tria  vasa  argentea  vna  cum  Septem  codearibus 
argenteis,  pro  vno  calice  faciendo  Jtem  ad  sacristiam  vnum  agrum  situm  in 
awange.  Preterea  breuiarium  meum  vendi  volo  et  de  precio  eiusdenr  vnam 
casulam  comparari   ecclesie   in  skrukuby   conferendam  Jtem  domino  W.  pre- 

Sv.  Diplom.  IL  4* 


--        3i8        — 

posito  lincopelisi  VII  iumenta  wigariter  dictum  ]0sbiukh  cum  pulIis  si  qui 
fuerint.  duo  puluinaria.  duo  mensalia  et  vnam  ollam  assigno,  Domino  bir- 
ghero  canonico  duo  puluinai*ia,  Magistro  kanuto  I  mensale  duo  puluinaria 
^t  vnam  ollam  Jtem  domino  Marco  sacriste  III  marcfaas  denariorum  jn  qui- 
bus  michi  tenetuf  dominus  R0ricus  birgersson 

Det  öfriga  fattas^  emedan  följande  bladet  i  Codex  biifvit  borUkui^t 

i3o6.  i3oo   d.  8  April.  üpsak 

Bengt  Bosoirs  Stadfastelse  p&  JVils  Ubbesons  enka,  Julianas  Testamente,  af  den  a5  April  1398. 
(Se  föreg&cnde  N:o  i23a). 

Ego  BENEDiCTUS  BOOSSON  nuuc  proximus  heres  dicte  Juliane  ex  parte 
mea  et  heredum  meorum  predictum  testamentum  ratifico,  sub  condicione 
quam  venerabilis  pater  dominus  meus  archiepiscopus  ^  super  terra  insoeby 
legata  expresserit  secundum  dicte  Juliane  et  meum  beneplacitum  et  consen- 
sum.  Jn  cuius  rei  testimonium  sigillum  meum  presentibus  est  appensum. 
Scriptum  vpsalie  anno  domini  Millesimo.  Trescentesimo,  Jn  die  parasceues. 
Ar  tillsLrifvet  vid  slutet  af  ofvannämnde  orginal-tesUmente. 


i3o^. 


i3oo? 


'  JoHAir  LiTLES  af  Myrby  intjg  om  den  6'f verenskommelse ,    som  Bengta  af  Berga,  innan  hon  gid 
i  kloster,  uppgjort  med  sina  slägtingar  om  hennes  feldernegods. 

A.  a 

Omnibus  presencia  visuris  vel  audituris  Johannes  dictus  parws  de  Myrby 
salutem  in  domino.  Vniuersitati  vestre  notum  facio  per  presencia  quod  cum 
soror  benedicta  de  biergum  religionis  habitum  vellet  assumere  ego  ex  parte 
ipsius  suos  veros  heredes  secundum  leges  terre  et  consilium  domini  mei  bene- 
dicti  legiferi  rite  atque  legaliter  citaui,  vt  ad  ipsam  conuenirent  ac  eius  bona 
patrimonialia  iusto  precio  ime  empcionis  sibi  vendicarent,  qui  prefata  bona 
emei-e  non  sufficientes  a  predicta  sorore  benedicta  petebant  humiliter  et  at- 
tente  quod  ipsa  de  suis  bonis  aliquam  partem  diuine  remuneracionis  intuitu 
eis  daret,  consencientes  vt  de  reh'quis  bonis  suis  mobilibus  et  inmobilibus  li- 
bere  secundum  velle  proprium  et  beneplacitum  ordinaret,  Supradicta  vero 
soror  .B.  verorum  heredum  suorum  videlicet  sororis  patris  sui,  que  vocatuf 
0a,  et  niiorum  ipsius  thoriri  et  holmstani  precibus  inclinata,  eis  partem 
quandam  de  suo  patrimonio  in  b0thaskogh  possidendam  assignauit,  liiemora- 
tique  0a  et  filii  eius  thorirus  et  holmstanus,  quicquid  iuris  in  hereditate  sepe- 
dicte  sororis  habuerunt  in  manus  eiusdem,  presentibus  hemmingo  sunasun. 
gerdaro  thanne  aerinwardo  de  biergum,  birgero  de  stafby,  et  karido  de  bier- 


—        3i9        — 

gum,  legaliter  resip^narunt  spoqtanee,  consencientes  p!eiiai*ie  vt  ipsa  sua  bona 
mobilia  et  inmobilia  daret  vel  venderet  libere  secundum  sue  Ijeneplacitum 
voluntatis  huic  assignacioni  et  resignadonf  ego  personaliter  interfui,  ac  eam 
rite  secundum  consuetudinem  et  leges  terre  publice  promulgaui  Jn  cuius  rei 
testimonium  sigilla  dominorum  *  Nicolai  legiferi  werendie  et  Nicolai  sestridisson 
cum  meo  proprio  presentibus  sunt  appensa. 

Pä  frcLnsidan  .•      äff  Böta  skogh. 
Sigillea  N:o  i  och  %  skadade;  ^:o  3  borta,  remsad  qvar« 

i3o8.  i3oo  d.   i3  April*). 

Grefve  Jacobs  af  Haliand  Förpantningsbref . pä  Herlef  i  Grimmeton,  Jonsrjd  och  Stmksryd 
tili  Hearik  Morija  för  5oo  lödig  mark  silfver,  med  vilkor,  ätt  dem  tiär  som  helst  mot  sam^ 
ma  summa  kuana  &terI6'sa,  äfven  om  de  af  honom  tili  nägoa  annan  under  tiden  iorpaotas. 

£.  80.  c.  5. 

Omnibus  praesens  scriptum  cernentibus  Jacobüs  Dei  gratia  Comes  Hal- 
landiae  eternam  in  Domino  salutem.  Noverint  universi  tarn  posteri  qvam 
praesentes,  qvod  dilecto  nobis  in  Christo  Domino  Henrico  Moryn  **)  et  Hae- 
redibus^  suis  omnia  bona  nostra  infrascripta  ^  videlicet  in  Grymätunä  herleef 
qvae  habuitnus  de  Thyrberno  Swenson  lonsryth  et  Straksryth,  cum  omnibiis 
et  singulis  praedictorum  bonorum  .adjacentijs  scilicet  colonijs,  inqvilinijs  mo- 
lendinis  silvis  agris,  pratis,  pascuis  et  piscaturis  caeterisque  alijs  suis  casibns 
nominatis  et  innominatis  nuUo  exempto  pro  qvingentis  marchis  puri  argenti, 
pcmderis  colonijensis  inpignoramus  per  praesentes  pro  proprijV  suis  usibiis, 
usque  ad  dicti  argenti  totalem  solutionem  libere  wdinanda,  ita  qvod  idem 
Henricus  Moryn  et  ipsius  Heredes  incumbente  eis  necessitate  possint  ea  de- 
inceps,  cui  voluerint  pro  tanta  Summa  argenti  ut  praeniittitur,  exponere  ti- 
tulo  pigneris  et  non  perpetue  alienationis  praeconditionaliter  per  excluse  pro 
eo'  tantum  qvod  nobis  et  Haeredibus  nostris  post  nos  debitum  jus  et  plena- 
ria  V  auctoritas  reserventur  et  salventur,  praenominata  bona  omniä  cum  om- 
liibus  suis  suprascriptis  pertinencijs  a  qyocunque  cui  dicta  bona  pro  me- 
morata  qvantitate  argenti  expbsita  fuerint,  et  qvandocunque  nobis  placuerit 
redimendi,  pröhibitus  et  firmiter  et  praeconditionaliter  subseqvens  articulus 
et  subscriptus  tiat  omnibus  Successoribus  nostris  in  dictum  Dominium  Hai- 
landie,  principibus  vel  Domihis  qvalibuscunque  vel  qvibuscunque  utputa, 
qvod  se  de  dictis  bonis,  cuicunque  persone  impigneratis  pro  eorum  aliqva 
impetione  vel  revocatione  nullatenus  intromittant  anteqvam  pro  qvingentis 
marchis  puri  argenti  ponderis  colonijensis  a  qvocunque  cui  impignorata  fiie- 
rint  redimentur.  Datum  sub    testimonio    Sigilli   nostri,  nee  non  et  Sigillornm 


*^  Skulle  kuDDa  vara  i3o4  den  29  Mars.  *> 

**)  Kallas  hos  Suhm,  Hist.  af  Danmark,  Tom.  II,  pag.  360,  Monyn. 


_        3ao        — 

rlilecti  filij  nostri et  Domini   Petri  Jacobson    in  ciautelam  firmiorem. 

Anno  Domini  Millesimo  trioentesimo  Qvai^to  die  Pasche. 

iSoQ.  i3oo    d.    i8   April.  Husabj. 

Westgota  Lagmannen  Be5gts  intyg,  att  Brjnolf  Herljun  tillstatt,  det  han  lor  egarens  räkning 
s&lt  garden  Hösteaa  tili  Biskop  Bryoolf  i  Skara^  for  3o  mark. 

B.  6:  7.  ▼. 

Omnibus  quibus  presens  scriptum  innotuerit  BEinsDicTUS  legifer  vesgo- 
torum  salutem  jn  domino  ihesu  christo  Gonstitutus  jn  presencia  nostra  Brwn* 
noiphus  herliun  super  ta^ngiem  recognouil  se  predium  Quod  petrus  bryn- 
nolffsson  habuit  et  possedit  jn  h0steen  domino  Brynnolfu)  dei  gracia  sca- 
rensi  episoopo  pro  viginti  Marcis  nomine  dicti  petri  vendidisse.  Jn  cuius  rei 
enidenciam  pleniorem  Sigillum  domini  tolueri  vnacum  sigillo  nostro  presen- 
tibus  est  appensum  Datum  Hosaby  Anno  domini  M^CCC^  die  Lun»  proxima 
Quasimodogeniti. 

i3io.  i3oo  d.    I    Maj.  Linköpii^. 

Biskopen  i  Liokoping  Laas  IIis  vidimalion    och  stadfastelse  af  sin  foret|*adares,   Biskop  HcDrib 
Stadga  af  dea  a6  April  127a. 

B.  3:  13.  ▼. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus  Laurencius  dei  gracia  episo(^u$ 
lincopensis  salutem  in  omnium  saliiatore  Noueritis  nos  litteras  venerabilis  pa* 
tris  predecessoris  nostri  episcopi  henrici  non  Rasas.  non  abolitas  non  can- 
cellatas  nee  in  aliqua  sui  parte  viciatas  vidisse  in  hec  verba.  He.  dei  gracia 
&c,  Se  N:v  56 1.  Predictas  igitur  litteras  quas  ex  zelo  deuocionis  nouimus 
ertianasse  ex  consensu  et  consiiio  eapituli  nostri  auctoritate  presencium  con- 
firmamus  Jn  cuius  rei  enidenciam  pleniorem  sigillum  nostrum  vna  cum  si- 
gillo eapituli  nostri  pretentibus  duxinras  apponendum  Datum  lincopie  Anito 
domini  Millesimo  CCC.  Jn  die  apostolorum  phiIip[M  et  Jacobi. 


i3i  I.  i3oo  d,   1   Maj. 

Carl  Dagssosts  Bref  cm  foröndring  af  en  punkt  i  dess  är  .297  utgifna  testameiile. 

B.  3:  114. 

Jn  nomine  domini  amen,  Anno  eiusdem  M^CC®  die  apostolorum  philippi 
et  Jacobi  Ego  Karl  dictus  dagsson  sciens  voluntatem  testatoris  ambulato- 
riam  usque  ad  mortem,  testamentum  meum  quod  anno  dominj  M°CC**XCVIP- 
vigilia   assumpcionis   condidi    quod    vnum    duntaxat    articulum  immuto  quod 


—  321  -i— 

videlicet  V.  marcbe  quas  olauo  nepotj  meo  nomine  testamenti  contülj  pro 
anima  mea  et  aliorum  fidelium  iuxta  ordinacionem  discreti  virj  dominj  Wy- 
mutidi  prepositi  Lincopensis  Jn  missis  vigiliis  psalteriis  et  aliis  piis  operibus 
expendantur.  Aliis  oninibus  in  dicto  testamento  contentis  in  suo  robore  du-* 
raturis  Jn  cuius  rei  testiinoniurn  Sigillum  capituli  ecclesie  h'ncopensis  vna 
cum  sigillo  ciuitatis  eiusdem  presentibus  est  appensum, 

i3i2.  i3oo  d.   2   Maj.  Fänö* 

FoL&B  JoNssojrs  FörpaotoiDgsbref  pä  6  oVeslaod  jord  i  Teige  i  Frötuna  socken,  tili  Upsala  dom- 
kyrka,  for  So  mark  gängse  myoti  dem  han  blifvU  skyldig  för  lAotagne  lo  Jäster  spaDoemif, 
med  tillständ  all  fastigheten  lagfara,  deresl  skulden  ej  ioom  d.  25  derpA  foijandeNoy.  blif- . 
Vit  betaid. 

B.  a:  a8. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  fdlco  jonsson  salutem  in  do- 
mino  sempiternam  Notum  esse  volumus  per  presentes  Nos  mutuo  recepisse 
et  habuisse  ab  ecciesia  vpsalensi  decem  lestas  annone  pro  quinquaginta  mar- 
chis  denariorum  monete  currentis,  pro  quibus  predium  nostrum  in  villa  tel- 
gium,  parochie  rr0tunum,  videlicet  sex  oras  terre  exponimus  &  obligamus 
per  presentes  sub  hac  forma,  quod  si  predicte  sex  ore  terre,  pro  quinqua- 
ginta marchis  denariorum  in  moueta  nunc  currenti^  in  quindena  post  fe- 
stum  sancti  martini  nunc  proxima  integrab'ter  apud  vpsaliam  redempte  non 
fuerint,  ex  tunc  dictum  predium,  videlicet  sex  ore  terre  cadant  in  precium 
et  solucionem  debiti  memoratj  et  domino  ac  possessioni  dicte  ecclesie  vpsa- 
lensis  approprientur  pleno  iure,  resignantes  in  hoc  longioris  termini  proro- 
gacioni,  ac  omni  excepcioni  seu  legum  auxilio  que  nobis  vel  quibuslibet 
personis  ad  nos  pertinentibus  competere  posset  ad  inpediendam  seu  contra- 
ctandam  obligacionem  supradictam  per  nos  factam,  vt  autem  hec  obligacio 
secundum  terre  leges  et  patrie  consuetudinem  suflficiens  fiat  in  communi  pla- 
citacione  apud  fulclans  thingstad,  super  hiis  dedimus  fastones  in  cuius  rei 
te&timonium  sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum,  datüm  fan^  Anno 
domini  Af^GGC  in  crastino  apostolorum  philippi  6t  iacobi. 

i3i3.  i3oo  d   3  Maj.  Arno. 

Ärkebiskopeo  Nils  Allbssons  Vidimation  af  PAfliga  Legaten  Johans  bref  af  den  aa  Juli  ia86. 

A.  a.  d. 

Vniuersis  presentes  litteras  Jnspecturis,  Nicolaus  diuina  miseracione 
an^hiepiscopus  vpsalenais  salutem  in  domino  sempiternam ,  Noueritis   nos  vi- 


322  . 

disse,  et  diligenter  perspexisse  infrascHptas  litteras,  non  abolitas,  non  oin- 
cellatas,  non  rasas^  nee  in  aliqua  sni  parte  viciatas,  qiiariim  tenor  per  om- 
nia  talis  erat,  Johannes  See-  Sc  föregäenHe  N:o  942.  Datum  apud  arn0, 
lanno  domini.  M%CCC%  quinto  Non.  Maij. 

Sigitlet  borlfiillfft^  reiDSfto  qtar« 


i3i4-  i3oo  d.   3   Maj.  Aroö. 

Ärkebiskopeo  Nils  Allessors  vidimatioD  af  ett  aonat  bcmfllde  Päfliga  L«gaU  breA 

A.  1.  d» 

Vniuersis  presehtes  litteras  jnspecturis,  Nicolaus  diuina  miseracione  ar- 
chiepiscopus  vpsalensis,  salutem  in  domino  senipiternam ,  Noueritis  nbs  vi- 
disse  et  diligenter  perspexisse  infrascriptas  litteras,  non  rasas,  non  abolitas, 
non  cancellatas,  nee  in  aliqua  sui  parte  viciatas,  quarum  tenor  per  omnia 
talis  erat,  Johannes  &c.  Se  föregäende  N:o  962.  Jn  cujus  rei  testimonium, 
sigillum  nostrum  presentibus  duximus,  apponendqm,  Datum  apud  arn0.  ao- 
no  domini.  M*.CCC*.  Quinto  Non.  Maij. 

Sigillet  bortfallel,  remsaii  qvar. 


i3i5.  i3oo  d.   üi    Maj.  Sigtuna. 

Provineial-VicarieD  Nils's  Förordnaod«,  att  det  Breviariun,  hvilket  Thorer  Mb  Haddonge,  st- 
som  Muak,  skänkt  Sigtuna  kloiter,  af  honoro  i  bans  lifstid  ßck  begasoas,  meo  efter  bans 
dödi  ehvar  det  fanns,  skulle,  utan  att  kunna  afhändas,  klostret  tillFallal 

A.  3.  c 

Ovinibus  presentes  litteras  ii^specturis ,  flftater  Nicolaus  vicarius  pro- 
uincialis,  salutem  in  domino  sempiternam,  T^fiore  preseuoium  notum  facio  «pod 
frater  thoriri|S  de  huddungi  cum  adhuc  esset  conuentualis  diktunie,  hreuia- 
rium  suum  ex  quibusdam  causis,  assignauit  commuiiitati  conuentus  siktu- 
nensis,  de  liceneia  et  approbacione  fratris  Jsraelis  tunc  prioris  ibidem,  jta 
quod  quocumque  loco  eum  assignari  contingeret  vel  vbicumque  mori,  dictum 
breuiarium  ad  sepedictum  conuentum  perlineret  et  ad  ipsum  redire  deberet, 
Ego  igitur  premissum  factum  cum  beneplacito  dicti  fratris  thorriri  et  eo  pre- 
sente  a pprobans,  et  actoritate  prioris  prouincialis  qua  fungor  ratißcans  et 
conßrmans,  Testificor  quod  dictum  breuiarium  simpiiciter  absque  potestate 
alienandi  illud  per  fratrem  thorirum,  pertinet  ad  conuentum  siktunensero, 
sed,  dicti  breuiarij  ¥sus  ad  sepedictum    fratrem  thorirum  pertinet,  tempore 


—        323        — 

vite  sue,  datiim  siktoiiie  anno  domini.  M.CCC  sabbato  infra^  octauas  ascen* 
sionis  domini, 

Sigillct  friiti  den  uv  brefvet   klippta  remsan  borlfallet. 


i3i6.  i3oo   d-   27   Maj.  Stockholm. 

Biskopen  Laas  lUs  i  LinLöping  Förordnande  om  ändring  i  Öiskop  Henriks  Stadga  angdende  utgd- 
ramiet  af  tionde  frftn  forsam lingarne  i  östra  härad  i  Niudunge  och  Östbo  Afirad  tili  Nydala 
kloster. 

Vniuer&is  christi  fidelibus  presentes  litteras  Jnspecturis.  Laukengius  dei 
graeia  episciopus  Hncopensis.  saltitem  in  domino  sempiternam.  Cum  omnium 
habere  meonoriam  et  iq  millo  peccare.  non  humane,  sed  pocius  angelice  sit 
virtutis,  Jdeo  ne  res  gestas  in  tempore  propter  labilem  hominum  memoriam, 
et  mutabilem  quorundam  voluntatem,  abolerc  valeat  processus  temporis  Ion- 
gioris,  cautum  est,  vt  eas  conseruet  perhennis  viuacitas  litterarum,  Hinc  est, 
quod  cum  dilecti  nobis  in  christo  tilih  viri  rdigiosi,  al>bas  et  conuentus 
noue  vallis,  cysterciensis  ordinis,  nostre  dyocesis,  quasdam  decimas  episco- 
pales,  in  trium  quadrancium  ecclesiis,  in  proaineia  que  0strahse£adh  Nyu- 
dungie  dicitur,  que  eeclesie  hiis  nominibus  appellantur.  skyri,  alsydha.  My- 
risbodhe.  Limandahult.  Nessyohult.  Myrisyo.  Naeuilsyo.  sketha.  et  in  trium 
quadrancium  ecciesiis  in  prouincia  que  dicitur  0stbohaeradh.  que  eeclesie  sie 
vocantur.  vernamo.  Tando.  owaxthorp.  GaellurydL  Fr0ale.  haxsyohult.  Toft- 
rydh.  kaeppsyo.  aker,  nostre  dyocesis  habuissent,  et  occasione  earundem  de- 
cimarum  secuudum  ordinacibnem  felicis  recoixlacioois ,  doni^ini  henrici,  quon* 
dam  predecessoris  nostri  nobis,  et  episcopis  lincopensibus ,  qui  pro  tempore 
fuerint,  a  prima  doniinica  aduentus,  vsque  ad  vigih'am  natalis  domini.  Jn 
Monasterio  suo,  si  tanto  tempore  ibidem  pro  deuocione  stare  decreuissent , 
cum  certo  personarum  et  equorum  numero,  jdem  abbas  et  conuentus >,  pro- 
iiidere  in  expensis  competentibus  tenerentur.  quod  et  semper  promto  solliciv- 
tudinis  studio  faciebant.  verum  quia  crescente  hominum  malicia,  quod  pro- 
uisum  est  ad  reraedium,  jam  tendit  ad  noxam,  Nos  considerantes  quod  huius- 
modi  ordinacione  et  procuracione ,  multa  tedia,  grauamina,  et  incomm'oda 
hinc  et  ihde  euenirent,  ac  euenire  possent  amplius  in  futurum,  volentesqiie 
tarn  nobis  et  nostris  successoribus ,  quameciam,  dictis,  abbati  et  conüentui, 
super  preniissis  salubriter  prouidere.  communi  consib'o  et  assensu  capituii 
nostri.  cum  prefatis,  abbate  et  conuentu  taliter  duximus  ordinandum.  videli- 
cet  quod  nos,  successoresque  nostri.  pro  expensis  et  procuracionibus,  nobis, 


—        324       — 

nostrisque  successoribus,  ac  canonicis  faciendis,  decimas  de  ecclesiis^  vide- 
licet,  skyri.  Nessyohult.  vernamo.  Tando.  owaxthorp.  Gjellurydb.fr0ale.hax- 
syohult.  Toftrydh.  kaepsyo.  aker.  decetero  recipiemiis,  aliis  decimis  tarn  no- 
uis  quam  antiquis,  in  Ecclesiis  videlicet,  alsydha.  Myrisbodhe.  limandahult. 
Myrisyo.  Naeuilsyo.  sketha.  iritegraliter  et  inconcusse,  predictis,  abbat!  et  con- 
uentui,  noue  vallis  remauentibus  in  perpetuum  pleno  jure,  eosdem,  abba- 
ten! et  conuentum,  ab  expensis  predictis,  dtipulacione  sollempni,  et^ldgitti- 
ma  absoluentes.  ac  renunciantes,  nostro,  ecciesie  iiostre,  successorumque  iio- 
stroruni,  nomine,  omni  excepcioni,  doli.  mali.  friaudis,  decepcionis,  aliena- 
cionis,  seu  alio  quocunque  beneficio,  vel  auxilio,  canonici  juris  vel  ciuilis, 
quod  nobis,  ecciesie  nostre,  et  successoribus  nostris,  in  premissis  prodesse. 
aa  predictis,  abbati  et  conuentui,  noue  vallis  obesse  valeat  in  futurum.  Ne 
igitur  predicta  ordinacio,  de  cetero  ab  aliquo  inficiari  valeat,  aut  quottodo- 
übet  violari.  ipsam  in  scriptis  redactam.  sJgillo  Magaifici  principis.  dooiiiii 
byrgeri  dei  gracia  illustris  Regis  swecbie,  et  sigiiio  reuerendi  patris  doniini 
Nicolai  diuina  miseracione  vpsalensis  ecciesie  atchiepiscopi.  vna.  cum  sigillo 
Bostro,  et  capituli  nostri  in  testimonium  et  muiiimen  perpetuum  fecipius 
roborari.  Datum  stokholmis.  anno  domini.  Millesiraa  Triscentesinio.  feria  seita 
proxima,  post  octauam  ascensionis  domini. 

Sigilbfti.  ulooi  ett  fn^ment  af  N:o  i.,  alla  borlfailna;  hafva  hingti  de  3  iorsta  p&  roda, 

det  4*de  pd  gula  silkettr&dar. 


1817.  i3oo  d-  29  Maj. 

KonuDg  Boiosas  Bref  p&  faela  FjerbuodralaDd  med  Enkö'pings  stad,  fill  morgongäfva  (or  dess 
QtmAlf  med  foibindeiaey  att^  eoligt  fönit  ti*Sffad  ofverenskQinraeJfe,  öka  samina  g&fva  med 
andra  gods^  oin  deona  skulle  befiuoas  vara  mindre  an  den  Konungens  sysler  Ingeborg  af 
KonuDgen  i  Danniark  erhdlliL 

Lr  d:  a.  a.  7a. 

'Omnibus  praesentes  litteras  inspecturis,  Birgerüs,  Dei  gratia,  Sueoruffl, 
(jrothorumque  Rex,  salutem  in  Domino  sempiternam.  Rationi  consonum  ar- 
bitramur,  ut  ea,  quae  per  Principes  provida  deliberatione  pro  bono  pacis,  et 
mutuae  dilecjtionis  vinculo  gesta  sagaciter  fuerint  et  statuta,  ipsorum  successo- 
res  stabiliant  et  observent.  Hinc  est,  quod  inter  Magnificos  Principes  ac  Do- 
minos, Ericum  quondam  Regem  Danorüm,  et  dilectum  patrem  nostrura,  Ma- 
gnum,  Regem  Sueciae,  felicis  recordationis,  tempore  sponsalium  inter  Domi- 
num Ericum,  nunc  regem  Daciae  illustrem,  et  dilectam  sororem  nostram  Do- 
rainam  Ingeburgem  ex  una  parte,    et  Nos  et    Gonsortem  nostram  ex  altera 

con- 


—        3a5        — 

oontraotorum,  placitatiim  exstitit  in  hune  moklüinr:  Quod  q:oicunque  no&trani, 
scilicet  Dominua  Ericus  nunc  rex  Dacideprsbmissus,  vel  Nos/  prius  matri- 
momum  consummaret  contractu,  rite  soas  nuptias  celebrando,  quantacunque 
.donatione  propter  nuptias  suam  uxorem  honoraret,  ad  tantam  donatiönem 
ille  nostrum  qui  subsequenter  suas  nuptias  celebraret,  suae  uxori  teneretur 
assignare«  Nos  igitur  eandem  Consortem  nostram  dilectam  omni  honore  et 
dilectionis  privilegio,  quo  poterimus  prosequi  cupientes,  ut  tenemur,  sibi 
totam  Fiedrundiam  cum  suis  obveationibus  et  reditus  dedimus  et  assigiia- 
vimus,  pleno  jure  perpetuo  possidendam,  ratione  donationis  propter  nuptias 
supra  dictae,  uqa.cum  villa  forensi  Enecopia,  in  eadem  terra  sita^  conditio- 
ne  servata  eadem  et  consimili ,  qua  donatio  Sorori  nostrae  praedictoe ,  ab  ipso 
Rege  Daciae  fuerit  assignata.  Si  vero  praemissi  reditus  de  praedicta  terra  et 
villa  Enecopensi  provenientes^  quo  minus  valuerint  seu  minores  fuerint,  quam 
quod  prseclarus  princeps  Dominus  Ericus,  rex  Danorum  praedictus  Sorori 
nostrae  dignoscitur  contulisse,  Nos  de  bonis  nostris  aliis  defectum  hujusmodi, 
in  locis  ipsi  üxori  nostrae  aptioribiis  et  utilioribu»,  ita  supplebimus,  quod 
eadem  donatio  nostra  tanta  sit  penitus  in  reditibus,  quanta  donatio  facta' 
ipsi  Sorori  nostrae  per  Dominum  Regem  Daciae  supradictum.  Datum  anno 
Domini  MCCC.  die  Pentecostes.    ' 


i3i8.  i3op  d.  3o  Maj  *)•    .  Stockholm. 

KonuDg  BiaGEas  Bref  tili   HöfvidsmaDnen  i  Finland  Niis  Andersson,   med    tillstSnd    for    nigra 
hemmaasagarey  att  fortfarande  fH  tiii  pdiiog  begagna  skogaroe  i  Tavastland« 

K.  u  188. 

Bergerus  Dei  gratia  Swenorum  Gothorumqve  Rex,  discreto  viro  Domino 
Nicoiao  Andersson  Praefecto  Finlandiae,  salutom  in  Domino  sempiternatn.  Acr 
cedentes  ad  nos  prsesentes  exhibitores  Michael  de  Lappafaerd,  Andar  de  Sa- 
stamell  et  Tobbe  de  Tenka  nobis  sua  propositione  de  sylvis  in  Tawastia  qve- 
rulosa  monstrarunt,  qvod  secundum  qvorundam  praedioruna  culturam  deqvi- 
bus  sylvis  in  Tawastia  qvas  ex  special!  concessione  et  licentia  Domini  Ha- 
raldi  qvondam  ibidem  aavocatj  nostri  hactenus  excoluerant^  nunc  ut  asse- 
runt  iholestantur  et  impetuntur  nimis  injuste.  Qvare  cum  Fratri  cärissimo 
Duci  Waldemaro  mage  proficuum  esse  dinoscitur  qvod  terra  sua  per  homi- 
nes  discretos  ydoneos  excolatur  et  inhabitetur  qvaiti  deperta  relinqvitur,  vo- 
lumus  et  mandamus  itaqve,  qvatenus  super  praemissis  bomines    praedictos  a 

*)  Slufie  Lanna  tai*a  i3ö3  den  i  JTunL   ' 


^        3a6        — 

modo  nuliatenus  molestare  relilisv  5ed    p<rtictt  ipsos  t^ram  per  eos  GuhaQ 
pacifice  et  qviete.de  caetero  sicut  hactenus  labere  per mittatis,  dummodo  non 
obstiterit  aliqvid ,  q vod  adhuc  i4iteliigere  non  potuimus  de  praediis  snpradictis* 
Datum  Stockholm  Anno  Domini  MGGC.  IIL  Kalend.  Junii. 


iSig.  i3oo  d.    17   Jum. 

SiGMüKo  Keldorssons  och  Philip  Björitssohs  StadAistelse  fi  deras  faders,  Björn  Singares  gäfva  a/ 
5  öreslaod  jord  i  Grjtby  och  Olafata  tili  sin  IjeDariona  Christina  eller  heoDrs  son  Ingevald, 
for  troftto  tjenst 

^  A.  6.  a.  3. 

Omnibna  presentes  litteras  inspecturis  Sighmundüs  KiELDORSSON  et  Pm- 
Lippus  BioRNSSON  salutem  in  ömnium  isaluatore  Quia  dilectus  pater  noster 
bero  quondam  diotus  sangari  meniorie  recolende  fafnule  sue  dilecte  Cristim 
den  filio  suo  Jngiualdo  racione  sui  fidelis  seruicii  pariter  et  laboris  legauit 
quinque  horas  terre  in  villis'  que  dicuntur  grytby  et  olafstae  &itiiatas  Te^ 
nore  presencium  constare  volumus  omnibus  euidenter .  quod  nos  donacio* 
nem  predictam  nominate  Christine  suisque  heredibus  factam  legaliter  in  pre- 
sencia  diseretorum  virornni  videh'cet  domini  Michaelis  vifson  domini  Jo- 
hannis  de  taelghium  Morchari  de  alsno  ac  aliorum  fide  dignoruni  ratamgra^ 
tani  firmam  fecinins  et  acceptam  ac  irreuocabiliter  stabilitam  in  cuius  rei 
testimonium  presentes  litteFas  siggillorum  •  nostrorum  niunimii)ß  duximus  ro- 
borandas.  Datum  anno  domini    .M^'.CCC'  in  die  beati  botulfi. 

Tvä  Sigill  bortfalloai  reinsortia  qvar« 


rSaoi  fSoo  d.   39  Jmii.  Linköping. 

Abboten  i  Nydala  Gebmvuds  Bref  onn  afstieodet  af  en  del  af  denLIostrei  förläota  BisJH>ps(iood€B 
af  Östra  hSrad  i  Njudifige  och  östbo  härad^  mot  befrielse  frän  skjidighcten,  att  uoder 
Adyeotet  i  klostret  underhitlla  ett  visst  antal  personer  och  bfislar  ki  Biskopeo. 

A.  X 

Vniuersis  christi  fideh'bus  ad  quos  presentes  litt^re  peruenerint,  Frater 
Germundus  dictus  abbas,  Totüsqüe  Conuentus  None  uaHis  Cysterciensis  ordi- 
nis  Lincopensis  dyocesis,  salutem  in  domino  sempiternam.  Cum  omnium  ha- 
bere memoriam  et  in  nullo  peccare,  non  humane,  sed  pocius  angehce  sit  nv- 
tutis,  jdcirco  ne  res  gestasjn  tempore  propter  labilem  hominum  memoriam,  et 
mutabilem  quorundam  yoluntarem  abolere  valeat  processus  temporis  longio- 
ris^  Cantum  es}:,  vt  eas  conseruet  perhennis  viuacitas  litterarumt  JHinc  est, 


quod  tarn  pre^entibus  quam .  fuUiris  notum  eßa^  cnpimuSf  quod  feum  nos  ac 
predeces^ores  nostri  quitsdiim  depim^Si  epi«09paje3  jn  triam  .quadraneium  eö- 
clesijs,  ja  prouinoia  qiie  jztatrah^i^h.Niuthufig^ie  dicitiir,  que  eedäste  hijs  no»- 
niinibus  appeliantur,  Skiri/ alsidh,  Myrisbothi,  limandahult,  NessIoKuIt,  My- 
risio,  Neuilssiö^  Sketha«  Et  in  trium  quadrancium  ecclesijs  ja  prouMcia  que 
0stbohaBraht  dicitur,  que  eciam  ecdesie  sie  vocanjtur,  warnamo,  Tando, 
owaxthorp,  Gelloryth,  fr0ale,  haxioliult,  toptryd,  kaepsio,  aker,  lin- 
copensis  dyoeesis  pro  snstentacione  nostra  habuissemus,  et  occasione  ea« 
rundem  decimarum  secundum  ordinacionem  reuerendi  patris  domini  Hyn- 
rici  felicis  recordacionis  quondam  dei  gracia  Lincopensis  ecclesie  episcopi, 
Sibi,  suisque  successoribus  qul  pro  tempore  fiierint,  ß  prima  dominica  aduen- 
tus  vsque  ad  vigiiiam  natalis  domini  jn  monasterio  nostro,  Si  ibidem  pro 
deuöcione  tanto  tempore  stare  decrewissent,  cum  certo  persoharum  et  equo- 
rura  numero  proiiidere  jn  expensis  decentibus  teneremur,  Nos  pensatis  di- 
ligenter  huiusmodi  expensis,  et  tedijs,  grauaminibus,  ae  multimodis  jncom- 
modis  et  jnsoleneijs,  que  crescente  hominum  malicia^  occasione  predictarnm 
expensarum  jn  predicto  monasterio  nostfo  hinc  et  inde  euenirent,  et  euenir^ 
possent  ampb'us  in  futurum,  volentesque  tam  expensaset  yexaciones  predictas 
redimere,  quam  eciam  paci  et  tranguillitati  nostre  super  premissis  salubriter 
prouidere,  cqmmuni  et  concordi  consih'o,  cum  reuerendo  patre  doipino  Lau- 
rencio, <;leigracia  predictejincopensis  ecclesie  episcopo  super  predictis  de- 
cimis  et  expensis  taliter  duximus  i)r()inandum^  Videh'eet,  quod  nos  predicto 
<]oDiino  laurencio,  episcopo,  suisque  Successoribus,  ac  ecclesie  Li ncopensi,  de- 
ciro'as  de  ecclesijs  videlicet  Skiri,  Nessiohult,  warnamo,  T^ndo,  owaxthorp^ 
Gelloryth,  fr0ale,  haxiohult,  Tij^ptryd,  >^kapsio,  aker,  pro  expensis  sibi 
suisque  successoribus,  ac  canonicis  de  cetero  faciendis,  resignauimus,  et  pre^ 
sentibus  resignamus,  alijs  decimis  tam  nouis^quam  ailtiquis,  jn  ecclesijs  vide- 
licet alsid,  Myrisbothi,  liraahdahult,  Myrisio,  Naeuilsio,  Sketha,  nobis  sine, 
omni  grauamine  et  molestia  remanentibus  jntegraliter,  jnconcusse  et  in  per- 
petuum  pleno  jure,  promittentes  eidem  domino  Laurencio,  episcopo  et  sup 
capitulo.sollempni  et  legitima  stipulacione^  dos  et  successores  nostros  pre- 
dictam  ordinacionem  perpetup  et  irrefragabiliter  Seruaturos,  ac  reminciantes 
nostro  et  successorum  nostrorum  nomine  omni  exceptioni  doli  mali,  frau« 
dis,  decepcionis,  alienacionis^  seu  alio  quocunque  beneficio  vet  au;iL[lio  ca* 
nonici  juris  vel  ciuilis,  quod  nobis,  successoribusque  nostris  prode$se  jn  pre« 
missis,  ac  predictis  domino  Laurencio,  episcopo  suisque  successoribus  ac  ec- 
clesie Lincopensi,  obesse  valeat  jn  futurum,  Ne  igitur,  predicta  ordinacio 
ab  aliquo  inposterum  jnficiari  valeat  aut  quombdolibet  violari,  jpsam  jn 
seriptis  redactam,  Sigillis  magnifici  principis  domini  Erici  dei  gracia  ducis 
Swecie,    et    illustris  militis    domini    sTvantepolk,    et  Nos  frater  Germundus 


^        Saß        — 

abbas  predictus,  Sigillo  nostro,  Nos  veroconuentus,  quia  secundum  jnstitiita 
nostri  ordinis  Sigillo  autentico  non  vtimur,  Si^ilo  venerabilis  patris  domini 
abrabe  abbatis  aluastrensis  ja  testimonkiin  et  muoimen  perpetiium  fecimm 
roborari,  Datam  Lincopie  anno  domini  M%GGG'',  jpso  die  apostolorum  pe- 
tri  et  Pauli. 

Sigiilet  N:o  %  borifailel;  N:o  a— 4  «ksdade. 


3a  1.  i3oo  d.   3  Juli.  Stren 


gnas. 


Biskop  YsARS  i  Strengoäs  Bytesbref,    hvarigenom  jordar  i  Mora    och  Thor,    jemte  meilaogift, 
lemnas  4t  Holmstacus  af  Giodunge,  emot  haus  gArd  ÄIfvestad  i  östergötland. 

A.  6.  «. 

Vniuersis  presentes  litteras  inspecturis.  Ysarüs  dei  gracia  episcopus 
Straenginensis,  säilutem  in  domino  sempiternam ,  acciones  rite  gestas  confir- 
mare  debet  perhennitas  litterarum,  ne  corrumpantur  jn  posterum  per  falla- 
eiam  peruersorum.  Noscant  igitur  tarn  posteri  quam  moderni,  Nos  cum  do- 
mino homlstano  de  Grodungy  tale  fecisse  concambium  predioruni  videlicet, 
quod  eidem  curiam  in  Morum  cum  omnibus  suis  attinenciis ,  ac  Gentum  vi- 
ginti  marchas  denariorum  necnon  et  vnara  dimidiam  marcham  terre  in  Thjzlr 
commisimus  et  soluimus,  pro  curia  su^  aelwistadae  jn  jzJstgocia  quam  nobis  iure 
perpetuo  diinisit  integraliter  et  expresse.  scilicet.  cum  tribus  attungis  terre 
quarta  parte  vnius  attungi  minus  cum  pecoribus,  agris  pratis,  siluis,  pis- 
cariis,  et  ceteris  que  pertinent  ad  eandem,  huius  facti  testes  sunt, -Dominus 
Nycholaus  ingimundae  son  ericus  jzfstensso«,  confirmatores  vero  qui  wlgari- 
ter  dicuntur  fastaer  sunt  isti,  Jon  brunco,  haemingus  thorstensson ,  Rerabol- 
dus,  sigwidus  0stensson,  Jngimarus  deRifsum  Radulphus  de  bogast^n,  elar- 
dus.  Rangwaldus  sibbseson  Laurencins  de  wie,  Jngeldus  de  halspang,  Jng- 
lilphus,  petrus  Tbomasae  son  Jnter  hos  eciam  presenti  commutacioni  dominns 
Johannes  prepositus  et  totum  capitulum  nostrum  necnon  et  alii  discreti  viri 
plurimi  affuerunt,  Jn  cuius  Rei  testimonium  sigillum  nostrum  et  sigillum  ca- 
pituli  nostri  necnon  et  sigilla  discretorum  virorum,  dominorum  Efrardi  de- 
cani  vpsalensis  et  Nicholai  Jngimunda^  son,  et  discreti  viri  Erici  0stensson 
vna  cum  sigillo  domini  holmstani  supradicti,.  presentibus  sunt  annexa.  Da- 
tum straengines  anno  domini  .M*.  CGG*.  in  dominica  proxima  post  apostolo- 
rum  petri  et  pauli. 

Sigillea  N:o  i>  3,  4>  ^>  7   ^^^  ^^^^^  mindre  skadade,   N:o  a^  6,  8  bortfalloa. 


—        329        — 

i32  2.  x3oo  d.   I   Aug.  Linkpping. 

BorgcrskapeU  i  Linköping  lotjrg  om  Kyrkoherden  Finvids  gäfva   och    s!utliga   iippUtande   «f 
dess  andel  i  HildebuU  tili  Lioköpiogs  Biskopsslol. 


A.  6.  a. 


Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  vniuersitas  ciuium  lincopensiam. 
salutem  in  domino.  Gonstare  volumus  euidenter  quod  dominus  finuidus  re- 
ctor  ecciesie  de  haeslehy.  in  nostra  presencia  constitutus.  Recognouit  et  con- 
fessus  est  quod  tempore  venerabilis  patris  Episeopi  henrici  felicis  recorda* 
cionis.  quicquid  iuris  habuit  in  hyldaehult  cum  omnibus  bonis  mobilibus  et 
immohilibus  ad  eandem  curiam  pertinentibus  ob  anime  sue  remedium,  con- 
tulit  liberaliter  et  mere  sedi  lincopensis  ecciesie.  ab  eo  qui  eidem  Sedi  pre- 
fuerit  perpetuo  possidendum.  Cum  autem  idem  dominus  .ff«  dictam  curiam 
usque  ad  hec  tempora  pro  usibus  suis  retinuerit  eandem  exnunc  cum  om- 
nibus bonis  ut  superius  est  expressum.  fructibus  duntaxat  anni  instantis  ex- 
ceptis.  libere  \  .  .  nat  in  manus  domini  Episeopi  lincopensis,  ad  horum  .Jgi- 
tur  euidenciam  pleniorem  sepe  dictus  dominus  .ff.  presentes  litteras  Sigillo 
ciuitatis  .  •  .  e  petiit  communiri.  Datum  et  actum  lincopie  anno  domini 
Millesimo.  CCC".  in  aduincula  Sancti  petri. 

Sigillety  häDgaode  vid  en  iir  brefvet  kiippt  remsa,   skadadt. 


i32  3.  i3oo   d.    II   Aug. 

ÖJAR  NiLSSONS  Bref,  med  tiilLänaagifvande,  aU  han  girvit  sina  i  Wreta  kloster  ingäende  döttrar 
en  fastigbet,  n^mligen  halfva  Glypsna,  samt  att  bans  sjster,  tili  ersäilniog  for  denna  hea- 
nes  ßdernejord,  erhäller  i  stallet  fullgod  andel  i  Yxissjöbult. 

D.  8:  i563. 

Uniuersis  Christi  fidelibus  presentes    litteras  visuris  vel    audituris  0ya- 

Rios  NiCLissoN Salutis    omnibus    repromissam illud 

quod  cum    racione    debita    fiat ceremoniis    congruis 

...•.«  Ideo  ego  0yarus intellexissem   dilectas  michi  filias  •  .  •  .  • 

Spiritus  sancti  gracia  ad  religionis  habitum  suscipiendum  inflammari 

ex  deliberacione  et  consensu  cognatorum  et  amicorum  roeorum  ipsas  ad  re- 
ligionis cultum  Wretis  Christo    deo  meo Sponso  ipsarum    presen« 

tari,  cum  proventu,  sicut  moris  est  et  consvetudinis  antiquae,  tali  videlicet 
dimidia  villa  in  Clypsnae,  h.  e.  una  marcha  terrae  cum  omnibus  suis  attinen- 
tiis,  et  quia  ista  proventa  specialiter  est  assignata  de  matrimonio  dilectds 
filiae  meae  ca  .  .  •  •  •  i*um  hseredibus  meis,  ne  in  post  mihi  aliqua  occa- 
sio    querimoniae  et  dissensionis  pravae   oriatur,   de  patrimonio  sororis  meae 


n 


.—        33o        — 

ssepedictee  restituo  aequipollens  in  Yxissiohult.  Anyo  domini  M.GCC.  3.  Idoe 
Augusti;  cum  testimonüs  et  sigiUis  nobilium  et  nominatarum  personaruni, 
domini  Svantepulk,  domine  K.  Abbatissse,  mei  ipsius,  nee  non  donünorum 
Ganonicorum  Lincopensium  Kanuti  et  Olavi,  scilicet  et  Gardiani  Lincopensis. 

Brefvet  är  afskri/vel  med  Örnhjelms  hand  oc^  vJJ/ogad  anmärkning.',    ''Coli,  med  Orig«  pcrniebr, 

Yar  p&  iD&Dga  ställeu  oläsligit  af  vaeto." 

Fem  «gill  hafva  fuDDit^ 


i324-  i3oo.   d.    I  I   SepL 

Mabgarbtas  af  Selnum  testameote  af  penningar    tili    itikilliga   kloster  och  kyrkor)    for  Irvilki 
sumraor  en  gärd  sftttes  i  pant,  samt  diverse  lösören  tili  enskilda  pcrsoeer. 

A.  3.  c 

Jn  nomine  patris  et  ßlij  et  spiritiis  sancti  Arne».  Ego  Margareta  de  Sel- 
num. jn  Remissionem  meorum  peccatorum  meum  in  hunc  modum  Condo  et 
ordino  Testamentum,  Apud  Religiosos  viros  fratres  predicatoi^es  siktonie  michi 
Eligo  sepulturam,  Quibus  lego  decem  marchas  denariorum  Ecelesie  vpsalensi 
vnam  marcham  den,  Monasterio  Sko  duas  marchas  den.  ffratribus  minoribus 
stokholm  vnam  marcham  den.  Ecelesie  Skanald  vnam  marcham  den.  et  alte- 
ram  eiusdem  ecelesie  sacerdoti,  Ecelesie  logh0  vnam  mareham  den.  Ecelesie 
valenda  thunum  vnam  marcham  den.  Pro  soluendis  autem  premissis  legatis 
deputo  quinque  solidos  terre  de  patrimonio  meo  in  villa  sorma.  Margarete 
filie  andree  de  logh0,  confero  Scrinium  meum,  vnum  annulum  aureum  et 
vnam  fibulam  argenteam,  Cecilie  vnum  mantellum  brunaticum.  et  aliud  Ru- 
beum.  Notifico  eciam  quod  Ego  tuli-mecum  de  curia  mea  selnum  ad  curiam 
dilecti  filij  mei  in  Iogh0.  vnam  kaldariam  magnam.  duas  bllas  magnas.  et 
vnam  olam  paruam.  Tres  cortinas,  tres  culcidras.  vnam  cistam  magnam.  vnum 
torale  dictum  akledhi.  Exequtores  autem  testamenti  mei  presentis,  constituo 
dominum  thomam  presbiterum  et  dilectum  generum  meum  Olauum  de  noru- 
sum.  Testes  eciam  huius  mee  ordinacionis  fuerunt.  dominus  thomas.  Bero  de 
valastum.  Margareta  de  norusum,  Ragnildis  de  lindasund.  Ragnfridis.  Joban- 
nes puki.  Jarlerius.  Martinus.  asmundus,  gill0gh,  Thyrgillus.  ketilgeros, 
Cristina.  ketiluastus,  Quia  autem  sigiltum  proprium  non  habeo,  sigillum  domini 
thome  presbiteri  presentibus.  apponi  peto  in  euidenciam  Rei  geste.  Actum  anno 
domini  Millesimo  trecentesimo,  dominica  infraoctauasnatiuitatis  virginis gloriose. 

Sigjllei  boitfaliet. 


—        33i        — 
t32  5-  i3oo  d.   24   Sept  Linköping^ 

Biskopen  i  LiokopiDg  Labs  If:«  Tidimation  och  stadßisteise  pS  Biskopen  Labs  I:s  breF  aogSende 
tionde  Trän  Slaka  sockeo« 

B.  3:  i46.  t, 

Laua£NC1US  dej  gracia  episcopus  lyncopensis  Omnibus  presentes  litte- 
ras  jnspecturis  saluteni  jn  domino  sempiternam  Constare  vobis  voloraus  noi 
vidisse  litterast  venerabilis  patris  ac  dominj  laurencij  dej  gracia  quondaih 
lyncopensis  episcopi  non  rasas  non  abolitas  non  cancellatas  nee  jn  aliquii 
parte  suj  viciatas  Jn  hec  verba,  Laurewciüs  dej  gracia  lyncopensis  &c.  Se^ 
/öreffdende  N:o  346-  Nos  jgilur  dictas  litteras  confirmantes  easdem  sub  si- 
gilio  nostro  et  capituH  .duxinuis  reiiouandas  Datum  lyncopie  anno  dominj 
M'^CCC"  sabbato  proximo  post  mathej. 


i3a6.  i3oo  d   25   Sept 

fii&kopf n  f  Linköping  Lars  II:s  Vidimatioo  och  stadfastelse  pa.  Biskopen  Henriks  bref  angiende 
tionde  af  Wärdsbergs  socken. 

B.  5:  143.  ▼. 

Vniuersis  presentes  litteras  jnspecturis  Laürenciüs  dej  gracia  episcopns 
lyncopensis.  salutem  in  domino  sempiternam.  Noueritis  nos  litteras  venera- 
bilis patris  ac  dominj  He  dej  gracia  quondam  episcopi  lyncopensis  non  ra- 
sas non  abolitas,  non  cancellatas  nee  jn  aliqna  suj  parte  viciatas  vidisse  jn 
hec  verba.  Omnibus  ad  quos  See.  Se  föregäende  N:o  ySa.  Nos  igitur  pre- 
dictarum  annexionem  decimarum  ratam  et  gratam  habentes  eandem  duximus 
conßrmandam  Vnde  sigillum  nostrum  vna  cum  sigillo  capit4ili  nostri  memo- 
rati  presentibns  appendi  fecimus  ad  maiorem  euidenciam  premissorum  Anno 
dominj  MXCC  die  dominica  proxima  post  mathej. 


1327. 


i3oo  d.  6  Oct  Paris- 


Offentligt  Intfg  frln  Paris,  att  Bomproftten  i  XTpsala  Israel  uppgifvit^  det  han  at.  Arkebiskopeo 
Nils  i  UpsaJa  tili  Iftns  erhAllit  to8  Parisiska  rtpiark^  med  förhindelse  (or  egen  person  och  sina 
arfvingar^  att  detta  af  hans  egendoin  Stergälda«' 

.  ■    A,  Q.    ■  : 

Vniuersis  presentes  litteras  inspecturis.  Oificiatis  Curie  pariaiensis  sa- 
Ittiem  iA  domino.  Notumfacimusquod  in  nostra  presencia  cönstitutus  discre* 
tus  vir  dominus  Jsrael  Prepositus  Ecclesie  vpsalensis  in  Regno  swecie,  Re- 


1 


—        332        — 

cognouit  et  oonfessus  est  in  iare  coram  nobis  s.e  debere,  et  soluere  legi- 
time teneri  Reuerendo  in  christo  patri  domino  .N.  dei  gracia  vpsalensi  Ar- 
ehiepiscopo  Gentum  et  Octo  Libras  parisienses  ex  causa  puri  et  veriMujtuj, 
sibi  a  procuratoribus  dicti  domini  archiepiscopi  facti  nomine  procnratoris 
dicti  domini  archiepiscopi  et  pro  ipso  in  pecunia  nuraerata.  De  quibus  se 
Tocauit  et  tenuit  coram  nobis  pro  bene  pagato  et  contento.  Quam  quidem 
pecunie  aummam  prefatus  dominus  Jsrael  tenetur  et  promisit  bona  fide  red- 
dere  et  integre  persoluere  prenominato  domino  Archiepiscopo,  vel  eins  certo 
et  legitimo  procuratori,  ad  voluntatem  et  requisitionem  ipsius  seu  dicti  eios 
certi  et  legitimi  procuratoris  presentes  litteras  deferentis,  aljsque  custn  dam- 
pno,  dilationC)  et  difficultate  quibiiscunque  Obligans  quantum  ad  hec  se 
et  heredes  suos,  omniaque  bona  sua  mobilia  et  immobilia  ecciesiastica  et 
mundana  presentia  et  futurä  vbicunque  existentia  usque  ad  integram  satisfac- 
tionem  debiti  memorati«  Seque  jurisdiccioni  parisiensis  Curie  et  cuiuslibet  al- 
terius  Curie  et  judicii  ecclesiastici  vbicunque  se  duxerit  transferendum  sup- 
ponens.  £t  in  hoc  facto  bona  fide  Renuntians  omni  exceptioni  doli  mali,  et 
non  numerate,  et  non  recepte  pecunie  predicte  Reique  sie  non  geste,  fori 
priuilegio^  Juri  reuocandi  domum  appellacionis  remedio,  et  omni  ah'j  juris  et 
facti  auxilio  canonici  et  ciuilis  juri  etiam  dicenti  generaliter  Renuntiationem 
non  valere.  Jn  cuius  rei  testimonium  sigillum  Curie  parisiensis  ad  petitionem 
*  jamdicti  dominj  jsraelis  litteris  presentibus  duximus  apponendum.  Datum  anno 
dominj  Millesimo.  Trecentesimo.  die  jouis  proxima  ante  festum  sancti  Dior 
nisij. Benedictus  de  lond. 

Sigillet  bortfallety  remsan  qvar. 


iSaS.  i3oo  d.  9  Oct.  Linköping. 

Biskopen  i  Linköping  Lars  IT:«  Bref  om    Biskopstiondens   ifr&n   Kisa,   Tirserum   och  Oppebj 
ansläende  Uli  2:ne  kanonikater  i  Linköping. 

B.  3.  i3i.  V. 

Vniuersis  christi  fidelibus  tarn  presentibus  quam  posteris  presentes  litterai 
jnspecturis  Laurencius  dei  gracia  episcopus  lyncopensis  salutem  in  domino 
sempiternäm  Cum  antecessores  dilectorum  canonicorum  nostrprum  domino- 
rum  kanuti  de  vllawi  et  jogonis  de  fiydisby,  temporibus  venerabilium  patrum 
predecessorum  nostrorum  laurencij,  henrici,  bononis,  et  benedicti  «piscopo- 
rum,  decimas  episcopales  de  parochiis  kysa,  tydhisrum,  et  vppeby  habue- 
rint,  memorati  «anonici  nostri  nobis  humiliter  supplicarunt ,  Tt  dictas  de- 
cimas prebendis  ipsorum  propter  tenuitatem  earundem  annecteredignareBW 

Nos 


—        333        — 

Nos  igitar  peticioni  eorum  quam  ex  iusta  et  euidenti  necessitate  nouimus 
processisse  fauorabiliter  annuentes  ex  consensu  et  voliintate  capituli  nostri 
decimas  episcopales  snpradictas  prebendis  ipsorum  exnunc  duximus  jure 
perpetuo  annectendas  Ne  quis  ergo  Ipsos  aut  successores  ipsorum  canonice 
jnstituendos  super  dictis  decimis  niolestare,  aut  ordinacionj  nostre  jn  hac 
parte  contraire  atteniptet  sigillum  nostruin  vna  cum  sigillo  capituli  presen- 
tibus  litteria  appeiidi  fecimus  ad  maiorem  euideociam  preniissorum  Datum 
lineopie  Anno  domini  M'^CCC  die  beati  dyonysij« 


iSag.  ,     i3oo    d.   9  Oct  Lioköping. 

BisLopen  i  Linkoping  Lars  Ibs  Skrifvelse  tili  Kisa^   Tlrserum    och    Oppeby   församliogar   rö- 
rande  saniiua  Same« 

B.  3.  i3t.  V. 

Ladrenciüs  dei  gracia  episcopus  lyncopensis  dilectis  filiis  presbiteris  et 
parrochianis  de  kysa.  tydbisrum  etvppeby.  salutem  in  domino  sempiternam 
Vobis  constare  völumus  euidenter  quod  nos  dilectis  canonicis  nostris.  do- 
minis  kanuto  et  jngonj  ac  successoribus  ipsorum  decimas  episcopales  de 
parrochiis  vestris  dederamus  jure  perpetuo  possidendas  Vnde  volumus  et  man- 
damus  quatenus  ipsis  super  decimis  supradictis  justiciam  et  obedienciam  om- 
nimodam  faciatis  Datum  lyncopie  anno  domini  M*CCC%  die  beati  dyonisij. 


i33o.  i3oo  d.   i4  Nov. 

KoDUDg  BiRGBRS  Gäfvobfef  p&  5  oresland  sakore  gods  i  Jiirebj  i  Lislena  socken,  tiJI  dess  Fo- 
gate  CbristierD. 

B.   2!    109. 

Byrgerus  dei  gracia  sweorum  gothorumque  rex  Omnibus  presentes  lit- 
teras  inspecturis  salutem  in  domino  Tenore  presencium  constare  volumus 
vniuersis  nos  quinque  oras  terre  in  jureby  in  parochia  litlene  quas  racione 
emende  acquisiuimus  cristiarno  aduocato  nostro  dilecto  dedisse  scotasse  et 
corporalem  in  possessionem  tradidisse  sibi  et  suis  heredibus  perpetue  possi- 
dendas  transferentes  in  ipsum  et  stios  heredes  plenum  dominium  et  potesta- 
tem  predictam  terram  possidendj  vendendj  seu  quocumque  modo  voluerit 
ordinandj  pro  sue  libito  voluntatis  Jn  cuius  rei  euidenciam  sigillum  nostruni 
vna  cum  sigillo  dilecti  marscalchi  nostri  presentibus  duximus  apponendum 
Datum  anno  domini  M'^CCG^   die  lune  post  martini    episcopi  et  cönfessoris. 

5«.  Diplom,  IL  4^ 


—        334        -- 
i33i.  i3oo  d.   25  Nov.  Spanga. 

Irkebiskopen  i  IJpsala  Nils  Alusssovs  ^tadAlstelfle  pA  en  oy  Kyrkmäsfodag  for  Skokloster  kjr- 
ka  med  löfte  om  4^  dagors  a£lat  for  botgörare,  soin  vid  den  tiden  besoka  deosamma. 

A.  3.  b. 

Vniuersis  presentes  litteras  jnspecturis,  Nicolaos  •  diuina  mjseracione 
archiepiscopus  vpsalensis  salutem  in  domino  sempiternami.  Cum  diuioa  nobis 
cooperante  clemencia  Ecciesiam  monasterij  sko,  annadomiiii  »M'^GGC")  quia-* 
to  kalendas  septembris  dedicassemus ,  Maiori  altari  eiusdem  ecclesie  prius^per 
venerabilem  fratrem,  dominum  Johannem  olim  Episcopum  aboensem  con- 
secrato,  accedentes  ad  nos  Dilecte  in  christo  fille,  Domina  abbatissa  et  con- 
uentus  memorati  monasterij,  nobis  bumiliter  supplicarunt,  vt  cum  dicta 
dies,  pro  ipsarum  aniuersario  dedicacionis  die  minus  congrueret,  tum  pro« 
pter  festa,  que  ab  ipsis,  propter  earum  constitueiones  sunt  illo  in  tempore 
celebranda,  Tum  eciam  quia  necessarias  parochianorum  eiusdem  ecclesie 
operas  iion  modicum  impediret,  aniuersarium  diem  predicte  dedicacionis  in 
pridie  nonas  septembris  transferre  dignaremur,  Nos  humilibus  earum  sup- 
plicacionibus  jnclinati,  predicte  dedicacionis  celebritatem  aniüersariain  in 
predicta  £ccle&ia  statuimus  et  ordinamus  in  posterum  pridie  nonas  septem- 
bris perpetuo  sollepmniter  celebrari,  Jnsuper  omnibus  vere  penitentibus  et 
confessis,  qui  memoratam  £cclesiam  in  supradicto  aniuersario  dedicacionis 
die,  cum  deuocione,  et  Reuerencia  visitauerint,  de  omnipotentis  dei  miseri- 
cordia  et  beatorum  petri  et  pauIi  apostolorum,  laurencij  et  Erfci  martirum 
cius,  auctoritate  confisi,  quatraginta  dierum  jndulgencias ,  annis  singulis  mi- 
sericorditer  in  domino  Relaxamus,  Jn  cuius  Rei  testimonium,  sigillum  no- 
strum  duximus  presentibus  apponendum,  Datum  apud  Ecciesiam  spangar 
anno  domini  Millesimo,  Trecentesimo,  jn  festo  beate  katerine  virginis  et 
martiris. 

,  Sigillet  skadadt  i  kaateraa« 


i332.  |3oi.   Odat  Teige. 

Ärkebiskopeo  i  Upsala  Nils  Allessons  lotyg,  att  Herr  Dao  Iodssod  nedlagt  tvistexi  med  Bisko- 
pen  Ysar  i  Strengnäs  oin  Mundristorp,  «samt  Norra  och  Södra  Thegnaby  ocb  afstlU  M> 
sina  anspräk  pä  näoiode  gods,  hvarjemte  frägan  om  Börringe  skog  lemnas  tili  Biskopeos 
afgörande. 

A.  6.  a. 

Omnibus  presentes  litteras  jnspecturis.  Nicholaus  Dei  gracia  archye- 
piscopus  wpsalensis.  Salutem  jn  domino  sempiternam.  Npuerint  vniuersi 
Quod  'dominus  dan  Jons  .son.  coram  nobis  personaliter  constitutum ,  presenti- 


'^       '335       ^' 

btis  venarabilibus  patribus  süffraganeis  nostrrs,  etdiscfetis  alijs  actioni  cui- 
übet,  ac  liti  ofnnmo  c^sit,  qoe  jnter  venerabüeAi  patrem  dominum  ysa- 
ram  strsengeneiisem  Episcopum  ex  vna  parte,  et  ipsum  dominnm  Dan  ex 
altera,  super  curijs  mundisthorp,  et  Nyrraethaegnaeby,  et  predio  jn  sydraethaeg- 
naeby  renuneians  penitus  et  expresse  omni  juri  siquod  ei  jn  dictis  curijs, 
et  earum  pertineneijs  eompetebat,  Littera»  omnes  eciam  reuocauit,  quecum- 
qne,  et  sub  qualicuraque  tenore  jnuente  fuerint,  confecte  super  hijs  vel  bo- 
nis  alijs  de  quibus  jnter  ipsos  litigium  extitit,  earumque  renunciauit  qui- 
buslibet-munimentis.  Super  silua  vero  byrringi  se  sue  commisit  gracie  quam* 
cumque  sibi  facere  voluerit,  super  hoc  fidedignorum  testimonio  requisito. 
Jn  cuius  tpstimonium  vna  cum  sigillo  nostro,  sigilla  predictopum  suffra- 
ganeorum  nostrprum^  et  ipsius  Domini  Dan  presentibus  sunt  appensa.  Da- 
tum et  actum  taelghis,  Anno  Domini  M',CCC%  primo,  jn  concilio  nostro  pro- 
iiinciali. 

Sigillen  N:o  i — 3/7  skadade^  4"^^  bortfalina;  remsorna  qvar. 


i333.  i3oi    d*    5    Jan.  Stockholm. 

Konung  Bi&gers  Sladföstelse  pä  Herr  Ambjörn  Sixtenssons  och  Cüarl  Gregerssons  by te  af  Sydra« 
Jystra  mot  Salesta,   med  vilkor,  aU  deo  sotn  förlorar  p&  bytet,  far  ersattning  i  Norunda. 

A.  6.  a  *). 

BiRGERUS  de!  gracia  sueorum  Gothorumque  rex,  Omnibus  preseptes 
litteras  inspecturis,  salutem  in  domino  sempiternam  Tenore  presencium  no- 
tum  facimus  vniuersis,  quod  in  presencia  nostra  nobiles  viri,  dominus  aber- 
nus  sixtensson,  et  karolus  gregorison  commutacionem  *)  possessionum  fece- 
runt  in  hunc  modum,  videlicet  quod  ipse  dominus  abernus  insulam  sydhra- 
lustra  ^)  cum  omnibus  suis  pertineneijs  quam  sibi  dedimus  eidem  karolo 
assignauit,  recipiens  ab  eo  predium  suum  in  sialastum  ^)  cum  suis  4)  pertineneijs 
quibuscunque  perpetuo  possidendum,  ea  condicione  adiecta,  quod  si  redditus 
prouenientes  de  «predicta  insu]a  excesserint  redditus  predij  dicti  ^)  in  siala- 
stum, ipse  karolus  domino  aberno  iuxta  estimacionem  discretorum  tantum 
in  redditibus  in  prouincia  norunde  ^)  refundere  teneatur,  Si  vero  premissuni 
predium  in  sialastum  plus  soluerit  annuatim  quam  predicta  insula  sydraly- 
stpa?),  idem  dominus  abernus  ipsi  karolo  consiraili  racione  in  eadem  prouin- 
cia satisfacere  teneatur,  Nos  igitur  commutacionem  huiusmodi  ex  mero  con- 
sensu  vtriusque  partis  tam  rite  factam,  ratam  et  irreuocabilem  esie  volentes, 
ipsam  auctoritate  regia  confirmamus,  Jn  cuius  testimonium  et  euidenciam  pJe- 

*)  Ett  annat  Original ßnnes  qf  sammabref,  med /ol/ande  olikheter.-  i)  prediorura  et  possessiomira 
2)  Sydralustra  3}  Syalastum-  4)  suis  uiesL  5)  predicti  predij  6)  DOrrunde  7}  Sydraliustra. 


n 


336       ^ 


niorem  ^)  siginum  hortrum  vna  cttm  sigitlis,  dilecti  fratris  no6tri«  domkii  E.  dacb, 
dostini  fb«  mttrscalci  nostri^  domioi  aberni  et  karoli  predictorum  presentibus 
est  appensum,  Datum  stokholmia  c^)  Anno  domioi  •M^'.CGGL  primo,  in  vigilia 
epiphanie  domiiii. 

PA  frftiMidaa:  Nota  liilera  hec  eti  super  talkU« 

Sigillen  »»)  Nio  1—4  »>^  ^^^  imndre  skadade^  det  5:tc  borla,  reoMaa  qvar. 


i334-  i3oi    d    i5   Jan.  Örebro. 

Konungens  Fogate  CHBonni»  Bref  o«  ulbyte  af  Jnraby,  tili  üpiaia  ocb  Waxala  kyrLor,  tmtit 
Almby. 

A.  6.  a. 

.  Omnibus  präsentes  litteras  inspecturis,  GaiSTiERifUS  aduocatus  illustm 
llegis  suecie,  salntem  in  domino  sempiternam ,  Tenore  presencium  coostare 
volo  euidenter,  me  cum  venerabili  patre  domino  vpsalensi  prediorum  per- 
mutacionem  fecisse  in  hunc  modum,  Habui  enim  ab  ecciesia  vpsalensi  deeem 
splidos  terre  in  vi  IIa  almby  parochie  vengium  et  quatuor  solidos  terre  in 
eadem  villa  almby  de  ecciesia  vaxald  pro  (|uibus  quatuordecim  sölidis  terre 
supradictis  ecciesijs  restitui  et  reassignaui  m  villa  juraby  parochie  litleni 
Quindecim  solidos  terre,  cum  domibus  in  fundo  eiusdem  predij  constructis, 
computatis  ad  valorem  trium  marcharum  denariorum  vel  circa,  super  pre- 
missis  adhibiti  sunt  firmarij  wigariter  dicti  fastar  in  placito  communi  secun- 
dum  terre  leges  et  patrie  consuetudinem  approbatam,  Datum  apud  0rabro 
anno  domini  Millesimo  Trescentesimo  primo,  Dominica  postoctavas  epipha- 
nie proxima. 

Sigillet  skadadty  pA  en  ur  brefvet  Llippt  remsa. 

i335.  i3oi   d  21   Jan.  Lund 

Johanna,  Gudmund  Litles  «olas  GAfrobref  p&  Krumfault  i  Harl&a  socLen  iDom  FrflsU  bind, 
tili  Domkapitlet  i  Lund« 

B.  i:  2i3. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus  Johanna,  relicta  quondam  do- 
min j  gudmund j  dicti  litle.  Salutem  in  domino  sempiternam.  Dum  corpus  sa- 
nitate  viget.  mens  interior  in  semetipsam  collecta  pleniorj  vtitur  racione.  et 
salubrius  disponit  Judicium  sue  voluntatis  Quapropter  ego  Johanna  presenti 
pagina  omnibus  constare  volo  tarn  presentibus  quam  futuris  quod  opidura 
krumholt  in  frosteheret  in  parochia  hardl0se  situm  Molendino.  agris.  pa- 
scuis.  siluis  et  aquis.  necnon  coloniis  et  villicis  cum  omnibus  attinenciis  suis 

8)  rei  (estfimonium.  9)  Stokbolm  utesL  10)  sigilleo  i,  1,  5  borlfalloa  3,  4  skadadc.. 


—        337        — 

taui  fnobüibus  quam  immobiübus.  capitulo  lundensis  ecclesie.  do.  lego.  scoto 
et  manutrado  in  perpetuum  possidendum  Tali  condicione  adiecta  quod  de 
redditibus  tx  dictis  bonis  prouenientibus  post  mortem  meam  deducantur  due 
marche  denariorum.  vna  mafcha  ad  pictanciam  canonicorum.  dimidia  mar*» 
cha  denariorum  pauperibus  scolaribus  distribuatur.  et  alia  dimidia  marcha 
de  eisdera  redditibus  ad  oblaciones  in  missis  animarum  in  die  anniuersarij 
mei  deputentur.  Reliqua  vero  bona  prefati  opidj  cedant  mense  canonicorum 
supradictorum  in  perpetuum.  Jn  cuius  rei  testimonium.  sigilla  discretorum 
virorum  dominorum  Nicolai  roagnusson.  petri  prefecti.  johannis  karlson  an- 
dree  nicleson.  militum  jacobi  jon  litleson  armigeri  et  nicolai  twesson  vna 
cum  sigillo  meo.  presentibus  sunt  appensa.  datum  et  actum  lundis  anno  do* 
mini  MCCG  primo.  kalend.  februarij  XIL 

Öfverskri/t.'  De  oppido  krumholt   de   quo  fit  niencio    apiid    regislrum  in  littera   »K.  vnde  ieneatar 

anDiuersarium  domine  johaooe  de  stamsthorp« 


i336*  i3oi    d   20   Febr.  Finstad. 

ABGiRETA,  Lagnoan  Birger  Perssons    tjensteqvinnas    testamc 
socken  tillfalJer  Sigtiina  klosler,  Tiina  och  Lagga  kyrkor« 


Mabgireta,  Lagman  Birger  Perssons    tjensteqvinnas    testamente,    hvarigeoom  Werstad  i  Tuna 


A.  3.  c« 


Jn  Nomine  patris  et  filii  et  Spiritus  sancti  amen,  Ego  Margareta  vil- 
lica  Doiiiini  Byrgeri  legiferi  vplandie,  sana  corpore  per  dei  graciam  et  men« 
te^  de  patrimonio  meo  testamentum  dilecti  mariti  mei  Ragneri  et  meum  condo 
et  ordino  in  hunc  modum,  Jn  primis  fratribus  predicatoribus  sictunie,  apud 
quos  nostram  eligimus  sepulturam  lego '  quatuor  solidos  terre  in  verstadum 
que  est  in  olandia  parochie  Tunum,  £cciesie  Tunum  (Upiidium  solidum  ter* 
re  ibidem  perpetuo  possidendum,  Ecciesie  in  lafgeredi  dimidium  solidum 
terre  ibidem  perpetuo  possidendum,  sacerdoti  in  cuius  parochia  me  mori 
eoaligerit:  vtrumque  pro  dono  et  sepultura  vnam  marcham  denariorum  nunc 
vsualis  monete^  huius  ordinacionis  testes  presetites  fuerunt,  Domina  Jngi- 
burgis  dilecta  vxor  domini  byrgeri  legiferi,  et  domina  Ragnildis  vxor  dile- 
cta  domini  Egardi,  Domicelle  Cecilia  et  Margareta,  Fratres  predicatores  pe- 
trus  et  folkmarus,  Ragnerus  maritus  meus  dilectus,  Nicolaus  procura tor, 
laurencius  elinuson  uicinus  noster,  Jacobus  camerarius  domini  mei,  beto 
dagson,  et  alii  plures,  Exequtores  huius  mei  testamenti  peto  dominum  meura 
byrgerum  pelaerson  legiferum  vplandie,  dominum  Egardum  et  petrum  strala,, 
quorum  sigillis  et  presentes  supph'co  Roborari,  vna  cum  sigillo  Domine  mee 
Jngiburgis  Actum  in  Finstadum  Anno  domini  RrC^CC*  primo,  X.  kalend 
roarcii. 

Pä  fränsidan:  Testameotum  per  fratrem  Petrum  \yendum  procuratum. 
Sigillen:  N:o  a  skadadt,  de  ofriga  bortfallDa,  remsorna  qvar. 


1 


—        338        — 
i3oi    d.   26   Febr.  Stockholm. 


iSSy. 

Philw  Fibwidssohs  af  Rumby  Saiubref  p&  8  örlugland  jord  i  Hammarby  i  Edebo  Mckeo,  tili 
S:t  Clara  kloster  i  Stockholm. 

E.  73:  5o. 

I 

Universis  praesentes  literas  inspecturis,  Phylippüs  Fynwidhjesün,  de  Rum- 
by, salutem  in  Domino  sempiternaro.  Notum  esse  cupio  inodernis  pariter  et 
futuris,  quod  octo  solidos  terrae  in  villa  quse  vocatur  Hamarby  in  parochia 
£bo  hqered  cum  omnibus  attinentiis  sine  ulla  exceptione  pro  legittimo  pre« 
cio  vendidi  Monasterio  sororum  sanctde  Clarae  in  Stokholm  perpetuo  possi* 
dendos.  Jn  cujus  rei  euidentiam,  sigillum  meum  praesentibus  est  appensum. 
Datum  Stokholm  Anno.  Domini  M**.CCC%  primo  Dominica  secunda  in  Qua* 
dragesipia. 

Teckningen  aF  sigillet.  visar^   alt  det  varit  tili  hälften  skadadt. 


i338.  i3oi   d.    i   April. 

Carl  Dagssons  teste mentariska    anordning  om  sin  qvarlätenskap,    och  deribland    äfven  om  an- 
^  väDdningen  af  de  genora  försfiljning  af  den  tili  Doin-Prosten  Wimund  i  Linköping  pantsaUa 

^gärden   We&terby  erhällne  pennin^ar,  tili  skulds  betalning  m.  m,j  samt  Uli  massor  fb'r  bans 
«jäl  och  tili  vaxl)iis  för  Jiingfru  Marie  beläte  i  Linköpings  Domkyrka. 

B.  3:  116.  y. 

Jn  nomine  dominj  amen  Anno  dominj  M^'CCCr  dominica  quasi  modo 
•  genitj  Ego  Karülüs  dagson  testamentum  meum  condo  in  hunc  modum  pri- 
mo lego  ecclesie  lincopensi  equin  meum  rubeum  in  qua  mihi  eligo  sepultu- 
ram  Deinde  prediui#meum  in  westerby  videlicet  dimidium  octonarium  ad 
ordinacionem  discreti  virj  dominj  .W-  prepositi  Lincopensis  volo  vendi  tali 
condicione,  quod  idem  dominus  W.  prepositus  cuj  idem  predium  pro  VI 
marcis  inpigner^tum  est,  primo  easdem  sex  marcas  recipiat,  postea  de  filia- 
bus  meis  in  faBring[e0om  X  marcas  de  pecunia  eadem  Residuum  vero  pro 
,  anima  mea  in  missis  psalteriis  et  vigiiiis  erogarj  volo  prout,  melius  ex pedire 
videbitur,  preposito  memorato  Jtem  volo  quod  idem  dominus  .W,  prepositus 
recipiat,  VI  oras  denariorum  de  Johanne  Jngason  de  predio  supradicto cum 
quibus  fiat,  vnus  cereus  ad  nouam  ymaginem  beate  virginis  in  ecclesia  lin- 
copensi Jtem  confero  domino  .W.  preposito  armaturam  meam  cum  torace 
platne  et  laedaener  Jtem  domino  Jngimaro  in  kyaetalstadhum  sellam  meamfre- 
num  et  calcaria  Horum  igilur  testes  sunt,  dominus  Marchus  sacrista  Domi- 
nus 0dbernus  et  Hemmingus  Susanne,  ad  horum  eciam  euidenciam  pleniorem 
sigiila  ciuitatis  lincopensis  et  dominj  marci  sunt  appensa  datum  anno  et  die 
supradicto. 


'  ^  ^  ^    339    -.  .    ' 

1339.  i3oi   d.   24  ApriL  Upsak« 

Gabl  GfiEGEBsaoNs  testameatariska  anordning  af  sid  <}variäteDsLap,  hvavigenom  han  gifver  Nod- 
tuoa  tili  Upsata  Domkyrka,  der  han  önskade  blifva  jernte  LagmaD  Israel  begrafvea,  samt 
Ätskilltga  bestämda  summor  tili  kloster  och  kyrkor  fbV  hvilkas  utbetalning  han  «pplalerEk*: 
by  i  Östergölhland  och  Salta  i  Tbeda  socken  och  skulle  öfverskottel  tillfalla  bans  här  upp- 
gifna  arfvingar. 

A.  4  ♦). 

Jn  nomine  domini  amen.  Anno  eiusdem  M*.CCC*  primo,  octauo  kalend 
Maij,  Ego  KAiiOLüs  GREGERSSON  per  graciam  ihesu  christi  mente  et  sen- 
su sanus,  licet  aliquali  corporis  debilitate  grauatus,  desiderans  quamdiu 
racio  regit  mentem,  ordinacionibus  oportunis,  et  disposicionibus  saluti  anime 
proficuis,  ineuitabile  condicionis  humane  debitum  preuenire,  Testamentum 
meum  facio,  condo,  et  ordino  in  hunc  modum ,  Jn  primis  dilectos  mihi, 
fratrem  meum  Dominum  Magnum,  et  greger  knutson,  et  dominum  ßhilip- 
pum  ingiualdson  eiusque  consortem  sororem  meam,  et  liberos  sororum;  mea- 
rum,  Dummodo  prolem  legittimam  non  habuero  mihi  süperstitem,  meos  in- 
stituo  legittimos  heredes,  Jtem  sepulturam  meam  eJigo  apud  ecciesiam  vpsa- 
iensem,  in  capella,  in  qua  dominus  jsrael  bone  memorie  quondam  legifer 
,  est  sepultus,  Cui  ccciesie  lego  et  confero  curiam  meam  Nanaetunir  cum  bonis 
Omnibus  immobilibus  ad  dictam  curiam  attinentibus,  et  mobiiibus  vniuersis  que 
ibidem  fuerint  tempore  mei  obitus,  ad  vsus,  ad  quos,  Reuerendus  pater  Do- 
minus Nicolaus  diuina  miseracione  Archiepiscopus  vpsalensis,  et  ^na  cum 
eo,  discreti  viri,  Magister  Andreas  quondam  prepositus  ecclesie  vpsalensis, 
et  dominus  Benedictus  Booson,  et  frater  jsrael  prior  fratrum  predicatorum 
domus  sictonensis,  vel  illi  ex  hiis,  qui  tempore  vocacionis  mee  superstites 
fuerint,  dictam  curiam  cum  suis  pertinentibus  duxerint  deputandam,  prout 
saluti  anime  mee  magis  iudicauerint  expedire,  Si  autem  eosdem  ante  exi-. 
tum  mee  vocacionis  migrare  contigerit,  Tuncapud  dominum  Archiepiscopum 
vpsalensem,  qui  pro  tempore  fuerit,  ordinacio  remaneat  supradicta,  Jtem 
fratribus  minoribus  vpsalie,  apud  quos  pater  mens,  et  plures  mei  propinqui 
sepulti  sunt,  lego  viginti  marchas  denariorum,  Jtem  ecclesie  Beate  virginis 
vpsalie  quatuor  marchas  den.,  Jtem  cappelle  beati  Erici  ibidem  iuxta  sco- 
las  site  tres  marchas  den.,  Jtem  domui  dei  vpsalie  tres  marchas  den.,  Jtem 
>anctimonialibus  in  sko  tres  marchas  den.,  Conuentui  fratrum  predicatorum 
sictonie  octo  Marchas  den.,  fratribus  Minoribus  stokholmie  tres  marchas  den., 
Monasterio  sancte  Cläre  ibidem  tres  marchas  den.,  Domuj  sancti  Spiritus  ibi- 
dem tres  marchas  den. ,  Fratribus  predicatoribus  in  strengiaenes  tres  Marchas 
den.,  Fratribus  minoribus  Enecopie  tres  marchas  den.,  Jtem  hospitali  ibidem 
tres  marchas  den.,  Fratribus  predicatoribus  in  vestra  aros  duas  öiarchas  den., 


*)  Finoes  äfveo  i  en  vldimerad  afskrift  af  den  i  Maj  i3o8. 


—       34o       — 

fratribuft  minoribus  in  aarhuglia  diias  Marcbas  den.,  Fratribus  mioaribus 
Nycopie  duas  Marchas  den.,  Sanctimonlalibus  in  fodh0  duas  Marchas  den., 
Sanctimoniab'bus  in  Risibergum  duas  marchas  den«,  fratribus  hospitalis  beati 
johannis  baptiste  in  Eskilstunum  duas  marchas  den. 5  Jtem  cuilibet  eccie* 
sie  in  cuias  parocbia  curiam  possideo,  et  ipsius  ecciesie  rectori,  siniifiter  lego 
vnam  Marcham  den.,  inter  ipsos  equaliter  diuidendam.  Ad  solucionem  autem 
predictorum  debitorum  meorum,  pro  quoruni  solucione  certum  pignus  per 
nieas  litteras  nou  obligaueram,  vel  alio  modo  de  solucione  certitndinein  noa 
feceram,  et  ad  faciendura  restituciones,  si  post  mortem  meam  inuentum  et 
ostensum  fuerit,  Me  iniuste  aliquid  ab  aliquo  habuisse^  et  ad  satisfacienduHif 
si  compertum  et  probatum  fuerit,  Me  aliquem  lesisse,  et  ad  solucionem  pre- 
dictorum legatorum  deputo  vnum  attungum  in  curia  mea  Ekby  in  gotia 
prope  skaeningiam  situm,  Quem  ex  speciali  beneüolentia  ad  karissimum  fratrem 
meum  Dominum  Magnum,  volo  per  ipsum  pro  octoginta  marchis  den.  redi- 
mi  ab  exsequtoribus  testamenti  mei  infra  annum  a  tempore  obitus  mei  com- 
putandum,  Alioquin  anno  elapso  volo  dictum  attungum  per  exequtores ipsos 
vendi  cuilibet  amplius  offerenti,  Jtem  ad  faciendum  et  implendum  premissa^ 
deputo  et  obligo  et  assigno  curiam  meam  saltae  in  parocbia  Thedhom  sitam, 
cum  Omnibus  oonis  immobilibus  ad  dictam  curiam  pertinentibus  et  similiter 
mobilibus  omnibus,  tempore  mortis  mee  existentibus  in  eadem ,  volens,  quod 
dictus  attungus  in  Ekby,  a  domino  Magno  fratre  meo,  et  dicta  curia  saltae 
nou  adeantur,  nee  occupentur  a  meis  heredibus  cum  decessero,  Sed  sint 
per  annum  sub  cura^  custodia,  et  disposicione  exsequtorum  testamenti  mei, 
et  si  infra  annum  predictum  exsequtoribus  meis  heredes  mei  tradiderint,  vn- 
de  et  debita  soluantur  plenarie,  et  fiant  restituciones  et  salisfactiones,  etle- 
gata  integraliter  persoluantur,  Tunc  dicta  curia  redeat  ad  heredes  ineos,  Si 
autem  heredes  mei  infra  annum  non  tradiderint  exsequtoribus  meis,  vnde 
premissa  perficiantur.  Ex  nunc,  ut  ex  tunc,  possessionem  et  proprietatem 
dictorum  bonorum  in  meos  exsequtores  transfero,  et  ipsis  coxnmitto,  ut  cui 
uoluerint  libere  vendant  ea,  ad  implendum  omnia  et  singula  premissa,  et 
hijs  perfectis,  quidquid  superfuerit  precij,  volo  «heredibus  meis  tradi  ab 
exequtoribus  memoratis,  Hanc  igitur  meam  vltimam  voluntatera  et  ordina* 
cionem  valere  volo  iure  testamenti,  quod  si  iure  testamenti  non  valet,  va- 
leat  saltem  iure  cuiuslibet  vltime  voluntatis,  Huius  autem  testamenti  mej 
exsequtores  facio,  et  constituo,  venerabilem  patrem,  Dominum  Nicolauni  di- 
uina  miseracione  archiepiscopum  vpsalensem,  Magistrum  Andream  quondam 
prepositum  ibidem.  Dominum  Benedictum  booson,  et  fratrem  jsraelem  prio- 
rem  sictoniensera,  quod  si  non  omnes  premissis  exsequendis  et  implendis  com- 
mode  potuerint  vel  uoluerint  interesse,  volo,    et   ordino,    quod  ille   vel  illi 

ex 


—        34i         — 

ejc  eis,  qui  voluerint,  et  commode  potuerint  eis  intendere,  ea  exsequendi  et 
implendi  per  omnia  liberara  et  plenariam  babeant  potestatem,  et  generaliter 
omnia  et  singula  faciendi,  que  veri  et  iegittimi  exsequtores  facere  possunt 
et  debent  in  premissis,  et  circa  quodlibet  premissorum,  Per  hoc  autem  te- 
stanientum  meum,  reuoco,  casso,  irrito,  adnichilo,  eteuacuo,  quecunque  per 
me  prius  disposita,  facta,  seu  eciani  condita  testamenta,  volens  istud  testa- 
mentum  ineum,  valere  iure  ordinacionis  et  expressionis  mee  finalis  et  vltimfs 
voluntatis,  Donacioni  autem  per  me  de  dicta  curia  Nanaetunir  ecclesie  vpsa- 
lensi  facte  firmarij  wigariter  dicti  fastar,  in  placito  seu  pretorio  puplico 
vpsalie  per  me  adhibiti  etassignati,  sunt  quisubscribuntur,  videlicet,  Tbiaeg- 
nerus  filius  thidrici,  Botolphus  paetarson,  Johannes  vaesand,  Lidmundus,  Ni- 
colaus bryggiare,  Engilbertus  sartor,  vaedscellus  frater  lodujci,  Johannes  bil- 
dinbek,  Olaus  frater  aasgoti,  Gotica  sutor^  kastiluastus  mule,  Nicolaus  ja-* 
copson,  Laurencius  bruh^  Johannes  de  granbergom,  Siggo  gener  doraini  ka- 
nuti,  Jngolphus  de  brunnum,  Jbuar  de  berby,  holmuastus  de  hialmastum, 
Jacobus  de  Malraum,  Andreas  de  hildingi,  Jngiuastus  in  saefhiom,  Jarlerus 
de  juristum,  Jouar  de  haghe,  Qui  eciam  testes  in  testimonium  specialiter 
uocati,  et  a  me  rogati  sunt  in  testificacionem  veritatis,  ad  euideneiam,  ro- 
bur,  et  pleniorem  certitudinem  tocius  testamenti  roei  prescripti  per  me  fa«» 
cti^  Jn  cuius  rei  testimonium  sigiilum  meum  appositum  est  presentibus,  et 
sigillum  Reuerendi  patris,  domini  Nicolai  diuina  raiseracione  archiepiscopi 
vpsalensis,  et  honorabilis  viri,  Magistri  andree,  et  sigilia  gardiani  et  Gonuen- 
tus  fratrum  minorum  vpsalie  instanter  peto  apponi,  Jnsuper  eciam  rogo 
karissimum  fratrem  meum,  Dominum  Magnum^et  alios  heredes  meos,  ut  huic 
ördinacioni  mee  uoluntatis  extreme,  siue  Testamento  meo  suum  beneaolum 
velint  adhibere  consensum,  et  in  euidenciam  consensus  ipsorum  adhibiti  dig- 
nentur  presentem  litteram  sigillorum  suorum  apposicione  roborare.  Actum  et 
datum  vpsalie,  in  puplico  placito,  Anno  dicto,  et  kalendis  prenotatis. 

Sjgill«!)  ]!f:o  i',  5,  8,  9»  lo,  ii«  i3  Dä«tan  oskadade;  en  d«!  nf  de  öfriga  refiüorna  qvar« 


1 340.  1 3o  I    d.    14  Maj. 

Konung  B{rg£r$  förordnande  for  Uplands  Lagmann^n  Birger  Persson,  att  afgora  Ivisteo  inel* 
Iah  Hätuoa  kyrka  och  Junker  Waidemar,  Grefve  Gerhards  af  Holsteii  son,  om  dennes  mo- 
derne godsy  medelst  granseroas  beslämroande  meilan  kyrkans  och  Juokeroi  god& 

A.  6.  a. 

Omnibus  presentes    litteras    inspecturis,  Birgerus    dei    gracia    sweorum 
gothorumque  rex,   salutem  in  domino  sempiternam,  accedens  ad  presenciam 

Sv.  Diplom,  IL  ,  44 


—        34a        — 

nbstram  dilectus  consanguineiis  noster  domicellus  *waldeniarus  filius  domini 
gerardi  comitis  holzacie  conquestiis  est  corajn  nobis  qiiod  bona  sua  et  pos- 
sessiones  quo  post  matrem  suam  in  liattununi  jure  hereditarjo  •  acqatsiuit  n 
quibusdam  oceupantur  minus  iuste,  Nos  vero  nullius  ins  in  aiiquo  diminue- 
re  volentes  sed  iusticiam  prosequi  pocius  ut  tenemur,  tab'ter  inter  ecciesiam 
ibidem  et  ipsum  domicellum  duximus  ordinandum^  quod  eadem  eeclesia  bona 
et  possessiones ,  que  sibi  debentur  habeat  libereque  possideat  discretis  ter- 
minis  certisque  Jimitibus  wulgariter  dictisiiaellaland  antiquitus  habitis  et  ser* 
uatis  jure  ipsius  domicelli  in  nuHo  penitus  diminuto,  prout  dilectus  patrue- 
lis  noster  dominus  waldemarus  quondam  rex  easdem  possessiones  post  ma- 
ttem suam  aequisiuisse  dinoscitur  et  postmodum  pRcißee  possedisse,  Hoc 
autem  arbitrio  domini  birgeri  legiferi  vplandie  et  aliorum  discretorum  quos 
secum  ad  hoc  deputauerit,  relinquimus  per  ipsos  fine  debito  terroinandum, 
sicut  coram  deo  et  nobis  voluerint  respondere»  Datum  anno  domini  .M^.CCC 
primo  dominica  proxima  post  assensionem  domini. 

P&  Mnsidao:  actoritas  Regia  comcnissa  domino  birgero  pactxrson   diuidendi  predia  in  hatuoain 
inter  ecciesiain  ipsam  &  iiiiuni   comitis  gerardj. 

Sigtllet  bortfallet  frin  den  ur  brefvet  klippta  remsan. 


i34i- 


i3oi    d.    2  5   Juoi.  Fanö. 


FOLKE  JoMiSoifs  förklariDg,  alt  han  tili  Ärkebiskopen  och  Upsalo  domLyika  afslSlt  deu  for 
Janfftögen  spanneniAl  pantsatta  fastigheten  i  Teige,  s4  vfil  sin  egen,  som  bans  broders,  Peter 
Magoussoos  andely  hviikeo  scdoare  han  iofvar  med  annan  jord  ersfitta« 

B.  3:  38. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  fulco  jonsson,  salutem  in  do* 
mino  sempiternam,  Not u m  facio  per  presentes,  quod  terram  in  telifium  quam 
venerabili  patri  domino  vpsalensi  et  eitis  ecciesie  pro  dccem  lestis  antione, 
valentibus  tunc  quinquaginta  marcis  denariorum  inpigneraui,  et  tempore  de- 
bito non  resolui,  et  ideo  legittime  deuoluta  est  ad  eeclesiam  vpsalensem  ei<- 
dem  ecciesie  iterato  libere  pleno  iure  assigno  tarn  eam  que  mea  erat  qtiam 
eciam  illam  de  beneplacito  domini  magni  gregorii  que  erat  karissiini  fratris 
mej  petri  magnusson,  promittens  me  dicto  fratri  meo  petro  equiualentera 
terram  aecundum  placitum  et  arbitrium  domini  M«  predicti  reddituruni  in 
cuius  rei  robur  et  euidenciam  sigillum  meum  presentibus  est  appensum  et 
^sigillura  predicti  domini  magni  in  euidenciam  sui  consensus  peto  presentibus 
apponi.  Datum  fani0  anno  domini  M'CCC  primo.  in  crnstino  beati  iohannis 
baptiste. 


—        343        — 

i342.    -  i3oi   d.  8  Juli. 

Konung  BiRGEAS  GSfvobief  pä  8  örtiiglaDd  jord  i  Finstad|  lül  Lagmaunen  Birger  Persson,  (Sy 
trogen  t  Jen  st. 

A.  6.  ». 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  Birgerus  dei  gracia  sueorum  ]go- 
thorumque  rex,  salutem  jn  domino  sempiterriam,  Tenore  presenciura  con- 
stare  voluraus  vniuersis,  quod  nos,  domino  birgero  legifero  vplandie  consi- 
liario  nostro  predilecto,  octo  solidos  terre,  in  finstadhum  nobis  pertinentes, 
dedimus,  et  assignauimus,  racione  sni  fideb's  seruicii,  perpetuo  possidendos, 
transferentes  in  ipsum  et  snos  heredes,  planum  arbitrium  et  liberara  facul- 
tatem  premissos  solidos  terre^  possidendi,  vendendi,  commutandi,  seu  quo- 
cunque  modo  voluerint  ordinandi  Datum  anno  domini,  M%CCG,  primo, 
VIII.   jdtis  Julii.  ^ 

Sigillet  skadadt. 


1^43.  i3oi   d.  8  Sept 

Nunnan  IrfGBiD  Bosootters  GäfvobreF  pä  GinLalunda,  som  hon  vid  silt  inträde  gifvit  tili  Ske« 
ninge  klosler,  samt  henoes  moders,  Estrids  gäfvobrefpä  2:ne  landbobol^  Baratorp  och  Sunds- 
ryd  tili  henne,  med  vilkor,  att,  om  hon  öfverlefde  sin  dotter,  skulle  hälAen  tiffhora  klostret 
och  bälAen  hennes  arfvingar,  meo  i  motsatt  fall  skulle  allt  tillfalla  dottern. 

A.  3.  8  ♦). 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Jngridis.  filia  bcnonis  bone  me- 
niorie  de  barathorp  salutem  in  domino  sempiternam.  Notum  faeio  vniuersis. 
quod  die  qua  intraui  ad  sorores  skeningie.  et  habitum  recepi  caruhdem  con- 
tuli  eisdem  predium.  Patrimonium  meum  sciiicet,  quod  est  in  ginkaiundurn. 
ad  valorem  Centum  marcharum  minoris  numeri  cum  omnibus  eidem  predio 
adiacentibus,  videlicet  pratis  siluis.  pascuis  et  piscariis  Jnsuper  Ego  ^estridis 
niater  puelle  meujorate.  Confero  eidem  puelle.  fiJie  mee*  duo  opida  landbo- 
bool  dicta  barotborp  et  sundsruth  cum  omnibus  sibi  adiacentibus  dequibus 
proueniunt  due  marche  denariorum  annuatim.  tali  condicionequod  si  me  prius 
quam  ipsam  mori  contingat  dicta  oppida  ipsi  perpetuo  attinebunt  si  autem 
ipsam  me  viuente  mori  contingat.  dimidietatem  oppidorumeorundem  confero. 
prefatis  sororibtis  dimidietatem  mihi  et  heredibus  meis  retinens  de  eisdem. 
Ja  huius  facti  et  ordin?icionis  testimonium.  >sti  presentes  fuerunt  videlicet  do- 
minus Romundus  plebanus  ecciesie  sandsiotth.  folkuidus  de  faldinge.  heniki- 
'  nus  wesceli,  fratres  sepedicte  puelle  Bero  videlicet  et  Iraquinus«  guthmundus 


*}  Ur  en  af  Aduocatus  Siundo  och  Borgnaäsiare  i  Skeninge  d.  ati  Nov.  i333  Tidimerad  afskrift. 


^ 


—       344       — 


de  aesgethorp.  sweno  de  rastenae  et  alij  quam  plures  fidbdignL  ad  certitudi* 
nem  autera  irreuocabilem  et  euidenciam  pleniorem*  sigilla  ciuitatis  skenin- 
gensis,  et  conuentus  fratrum  predicatorum  ibidem  presentibus  sunt  appema 
Datum  anno  doraini,  Af^.CCG.  primo  jn  natiuitate  beate  virginis. 


i344-  i3oi   d.  8  Sept 

NuDoan  Ihgeid  Bosdottbbs  G&fvobref  p&  sitt  nidcrnegods  i  Rjda,  toio,  med  UDdantagafeoikfr, 
hon  pA  sin  mvigoingsdag  gifvit  tili  Sketiioge  kloster,  samt  henaes  moders,  Estaids  gafvobref 
pA  a:De  landbobol  Kramberyd  och  Sundsryd  tili  bem:te  sin  dotier,  med  vilkor,  alt  om  Nun- 
nao  dog  fore  modreo,  btott  bfilAen  lillfalier  Llostret. 

A.  3.  •  ♦). 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus  Jmgridis  fiua  Benonis  boneme^ 
morie.  salutem  in  domino  sempiternam,  Notum  facio  vniuersis  quod  die  qua 
habitum  religionis  suscepi  sororum,  apud  sanetum  martinum  skeningie  eisdem 
contuli  predium  siue  terram  Patrimonium  meum  scilicet  quod  est  in  ryth«. 
Gentum  marchas  minoris  nuiiieri  valentem.  vno  agro  excepto  cum  omnibus 
eidem  adiaceneiis.  scilicet  pratis.  siluis.  pascuis  atque  piscarijs.  Jnsuper  Ego 
iESTRiDis  mater  puelle  memorate  filie  mee  Jngigerdi«  confero  duo  oppida.  land- 
bobool  dicta  Gramberuth.  et  siunsdruth  ad  vsus  suos  proprios  cum  omnibus 
sibi  adiacencijs  de  quibus  proueniunt  due  marche  denariorum  annuatim.  Con- 
dicione  tali.  quod  si  ipsa  viuente  me  mori  contingat.  dicta  oppida  persona- 
liter possideat  heredum  eontradiccione  aliquo  modo  non  obstante  si  aateo 
ipsam  me  yiuente  mori  contigerit  dimidietatem  dictorum  oppidorum  confero 
sororibus  perpetuo  possidendam.  Ne  autem  hec  donacio  et  ordinacio  irrita 
et  inanis  reputetur  cum  ordinabatur  isti  presentes  fuerunt  in  testimonium 
veritatis.  videlicet  dominus  Romundus  plebanus  de  sandsiotth  folquidus  de 
faldinge.  henikinus  wesceli  guthniundus  de  sesgestorp.  sweno  de  rastene  et 
fratres  sepedicte  puelle  scilicet  Bero  et  haquinus  et  alij  quam  plures  fidedigni 
Jn  euius  rei  testimonium  sigillis  ciuitatis  skeningensis  ac  conuentus  fratrum 
'^predicatorum  ibidem  presens  littera  roboratur  Datum  anno  domini  iVr.CCC". 
primo.  jn  natiuitate  beate  virginis. 


*)  Ur  samma  vidimatioQ  med  föregäende. 


j 


—        345        — 
i345.  i3oTd.i2  Sept  Calmar. 

Nannan  MUbgabeta  Gostifsdottbbs  Foreskrift  om  fördelnrngen  af  benBesfasligheterjhvartgenoni 
benoes  gods  i  Sverige,  Nerike  och  Östergöthland  nnordnas  tili  Galroare  kiosters  upphyggandcj; 
ulom  Harg  med  9  landbÖDder  och4qfarnar,  Tylfstad,  Malma  i  Nerike  ocb  Koutsbro  qvarn^ 
som  tillfalla  benoes  sysler  Fru  Ingeborg,  samt  Haromar,  sodci  gifves  tili  bennes  broderaoD 
Gustaf,  roen^  om  haa  dör  barolös,  lillfallcr  klostret^  hvarfemte  Systems  gArd  Tjlfstad,  si- 
som  lägligare  för  klostret^  det  samma  tilldelas  i  utbyte  mot  Norby. 

A3y*). 

Omnibus  pre^encia  visuris  vel  audituris  soror  Margareta  G0staui  quon- 
dam  FiLiA  ordinis  predicatorum  de  Calmarnia  salutem  in  domino  sempiternam. 
Quoniam  dilectus  frater  mens  dominus  karolus  et  karissima  soror  mea  domina 
Jngiburgis  temporibus  illustris  prineipis  domtni  regis  Magni,  presentibus  ve- 
nera bile  patre  domino  anundo  episcopo  strenginensi  et  domino  benedicto  pae- 
tserson  marito  sororis  mee  eiusdem  potestatem  mihi  plenariam  et  consensum  pre- 
stiterunt,  quod  de  bonis  meis  roobilibus  et  inmobilibus  possim  dare  clausfris' 
et  ecclesijs  ac  aliis  quibuseunque  que  et  quanta  voluero,  et  qnod  residuum 
bonorum  meorum  diebus  vite  mee  habere  possim  et  possidere  libere  in  quo- 
cunque  statu  conuersari  me  contingat,  cupiens  omnem  litis  materiam  peni« 
tus  amouere,  et  inter  sorores  nostri  claustri  ac  heredesmeos  pacem  et  cpa-« 
cordiam  instaurare,  notum  tacio  per  presentes,  quod  cum  habitum  religio- 
nis  assumerem  presentibus  domino  Magno  karlson.  domino  .N«  sigridison.  Dor 
mino  .N.  sestridison  ac  aliis  quam  pluribus  fidedignis  tunc  congregatis  cal- 
marnie,  hoc  modo  de  bonis  meis  ordinaui^  videlicet  quod  predicta  soror 
mea  domina  J«  que  me  iure  propinquitatis  habet  hereditäre ,  cum  suis  here- 
dihus,  post  mortem  meam,  curiam  meam  hargh.  cum  nouem  colonis  etqua- 
tuor  molendinis  ceterisque  attinenciis  omnibus  eidem  curie  adiacentibus, 
curiam  meam  in  thylfstadh,  curiam  meam  in  Maelffium  in  Nericia,  et  molen- 
dina  mea  in  knutsbro,  possideat  iure  pleno,  ita  tamen  quod  ad  dies  meos 
integraliter  cedant  in  vsus  claustri  nostri  mihi  ad  victum  et  vestitum  bona 
memorata,  Cetera  vero  bona  mea  tarn  mobilia  quam  inmobilia  sita  in,  sve- 
cia,  Nericia  et  ostgocia  sororibus  ordinis  nostri  calmarnie  pro  constructio- 
ne  claustri  contuli  iure  perpetuo  possidenda,  preter  curiam  meam  in  hamar 
quam  g0stauo  filio  dilecti  fratris  mei  assignaui  condicione  tali  interiecta, 
quod  si  eundem  g0stauum  mori  contigerit  absque  prole  superstite,  eadem 
curia  sit  soror  um  tiostre  domus,  Porro  quia  curia  mea  Norby  sororibus 
calmarnie  assignata  nimium  distat  a  ceteris  bonis  earundem«  cum  sorore 
iiiea  de  consensu  sororum  domus  nostre  facio  cambium  prediorum.  ita  vide^ 
licet  quod  soror  mea  et  heredes  sui,  curiam  in  Norby,  sorores  yero  calmar- 

*)  Finnes  fifven  tillika  med  oisüoljaode  bref  i  «n  af  Konong  Birger  den  37  Aug.  t3o6  vidimerad 
afskrift. 


—        346        — 

nie  cnriam  in  tfaylfstadh  possideant  perpetuo  contradictione  cuiusuis  non  ob- 
stante,  Jn  bitius  igitur  ordinacionis  et  assignacionis  atque  commutadonis  te- 
stimonhint  et  munimen  sigillum  proprium  vna  cnm  sigillis  dbmiäorum  Ma- 
gni  kdrlsön  Domini  Tlioriri  kaetilson  domini  benedicti  paetaerson  et  venera* 
bilis  patris  fratris  Olaui  prioris  prouincialis  dacie  necnon  et  sororis  mee  do- 
mine J.  supradicte,  et  filiieius  haquini  dicti  l^rae  duxi  presentibus  apponen- 
dum,  Datum  Galmarnie  Anno  domini  .M.GCG*.  Primo  feria  tercia  infra  octa- 
uäs  Natiuitätis  virginis  gloriose. 

Sigillen  börtfalloai  med  ucdantag  af  N:o  3,  som  Sr  mycket  skadadt« 

1845   a).  öfversällniög. 

Alle  them  thette  breff  höre  eller  see ,  heiser  iacb  Systher,  Margret  Gö- 
staffz  dotther  vdi  Galmarne  Glöster  warendis,  ewerdelige  med  gudhi.  Effthesr 
thett  min  käre  brodher  her  Karll  och  min  kära  systher  fru  Ingeborgh,  vdi 
högbemälte  konungz  Magnuses  tijdh,  j  gode  mänsnärware,  Amundh,  Biscop 
i  Str&ngnäs,  och  her  Benchtt  Pätharszon,  förnämde  mine  systhers  mann,  gäffwe 
och  tilstodho  migh  fulla  machtt,  att  iach  matte  giffwe  Kierkier  och  Glostber  äff 
mino  bade  i  löst  och  fast,  szä  mykett  som  iach  wille,  och  thett  som  iach 
igenn  hadhe,  matte  iach  vdi  min  lijffztijdh  haffwe  och  frijtt  äghe ,  vdi  hwad 
stand  migh  hendhe  komme  kunne,  Begärendis  all  twist  och  twedrecktt  aldclis 
uffstelle  och  emellen  wärtt  Glösters  systrar  och  mina  effthr:de  arfFwinger  frijd 
och  endrechtt  förnye,  Gör  iach  hermed  witterligit,  att  när  iach  vpätoog  then- 
ne  gudzfructhennes  clädebonett  och  skick,  närwarendis  her  Mons  Karlsonn 
och  her  N:  Sigridzsonn,  och  her  N:  Hestrijdis  och  monge  andre  gode 
mendz  vdi  Galmarne,  effther  thette  sättett  skickede  iach  vmra  mine  äghe- 
deler,  nämpligenn,  att  forme  min  systher  Domina  I.  ägher  med  sine  efT- 
therkommende  ärffwinger,  ärffwe  min  gärdh  Hargh,  med  Nijo  Landbönder 
thervnder  och  fyre  qwärnar,  och  annett  hwad  ther  tilligger,  Ithemm  min  gärdh 
i  TylPfzstadh,  och  min  gärd  j  Malmun  i  Närike,  och  min  Qwarn  i  Knuttz- 
bro  skall  hon  med  füll  skiäll  äghe,  dogh  szä  lenge  iach  leffwer  schole  tesse 
forme  godz  liggie  tili  wärtt  Glöster  her  i  Galmarne  mig  tili  clädhe  och  födho, 
Alt  annett  som  mig  tilhörer  bädhe  löst  och  fast  somm  ligger  i  Swerige 
Närike  och  Östhergöltzlandh  giffwer  iach  mine  systrar  tili  Glosterens  vpbyg- 
Mkingh  her  j  Galmarne,  tili  ewerdelige  äghe,  förvthan  min  gärd  i  Hainmar  hwil- 
ckenn  iach  haffwer  achthett  min  kiäre  Brohers  sonn  Göstafr,  med  sädane  wilkor 
vmm  forme  Göstaff  döör  vthann    Barnn    och    arfTwinger,    thä  skall   forme 

*)  Skrifven  vid  medlet  af  i5oo:iaiet 


J 


-        347        —- 

gärdb  wäre  wäre  systres  huus.  Mäön  ihenne  gärd  Norby  somm  iach  hafTwer 
achthett  mine  systrar  i  Calmarne  ligger  langtt  iffrä  andre  tberis  iordegodz; 
therföre  haffwe  wij  berädslagit  att  giore  byte  med  min  systher  och  giffwe 
henne  Norby  för  thenn  gärdh  hon  haffwer  i  Tylffstadha,  att  the  mä  thenn 
ewerdelige  äghe,  hwar  icke  nägenn  andenn  mottsäielse  ther  vmm  yttremere 
komme  kann.  Datum  Anno  domini  i3oi.  fyre  dage  effther  Natiuitatis  Marie. 


i346-  i3oid.    12   Sept.  Calmar. 

Fru  IffOEBOBGS  UHkanpftgifvauile,  att  med  henoes  mans,  Herr  Bengt  Perssons  och  MSkan  Lännas 
samtyckey  heortes  syster,  Nuikoan  Margareta  i  Calmar,  eger  all  i  Itfstideo  begagoa  de  tili  Fru 
Ingeborg  sedermera  i  aiT  hemfailaDde  godsen  Harg  med  qvarnar  och  MaJma  samt  Knuts* 
bro  qvarn,  samt  alt  hon  vid  syslefos  död  gifVer.  Malfi^a  och  Koutsbro  qvarn  tili  bemalte 
kloster,  och  iemoar  Tfayllalad  i  ulbyte  mot  Iforby. 

A.  3.  y  *). 

Omnibus  presentes  litteras  jnspectqris,  jngibürgis  coniux  domin j  beiie- 
dicti  paeterson,  salutqm  in  domino  sempiternam.  Tenore  presencium  notum 
['acio  tarn  posteris  quam  modernis,  quod  bona  oronia  quedilecta  soror  mea, 
soror  margareta  ordinis  predicatorum  kalmarnie,  videlicet  hargh  cum  colo- 
ni$  molendinis  ac  ceterii»  attinenciis  eidem  curie  adiacentibus  et  curiam  in 
maelmae  et  molendinum  in  knuzbro,  mihi  dimiserat  jure  hereditario  po^si- 
denda,  sibi  de  consensu  dominj  benedicti  dilecti  mariti  mei,  et  haquini  lae* 
rnae  fih'j  mei  reassigno,  jta  quod  dicta  bona  ac  redditus  ac  prouentus  omnes 
de  eisdem  habeat  libere  et  irreuocabihter  in  diebus  suis,  post  obitum  vero 
ipsius  ipsa  bona  absque  contradicione  cuiuslibet  mihi  et  meis  heredibus  per- 
tinebunt,  preter  molendina  in  knnzbro  et  curiam  meam  in  maelmurii  que  vo- 
Ig  post  meum  obitum  claustio  sororum  ordinis  predicatorum  kahnarnie  ad 
fabricam  ecclesie  perpetuo  pertinere.  Ceterum  per  presentes  recognosco  cum 
consensu  dominj  benedicti  paeterson  et  filii  mei  haquini  laemae  curiam  meam 
in  Thylfstadh  quam  soror  mea  mihi  assignauerat  jure  hereditario  possideti- 
dam,  Claustro  sororum  kalmarnie  pro  curia  earundem  norby  sytam  in  riae- 
ricia  me  dedisse.  Jn  horum  igitur  robur  et  munimen  sigillum  proprium  vna 
cum  sigiHis  dominj  benedicti  paeterson  dilecti  mariti  mei,  dominj  Magnjkarl^ 
son ,  dominj  Thuriri  kaetilson  et  dilecti  filii  mei  Haquini  laema  presentibus 
est  appensum.  Datum  kalmarnie  anno  dominj,  M%CCC*,  primo,  feria  JII. 
infra  octauas  natiuitatis  virginis  gloriose. 

*)  Ur  en  af  Konimg  Birger  den  27  Aug.   i3o6  vidimerad  afslrift. 


^ 


—     34Ö     — 


1347.  i3oi   d,   14  Sept 

IvGi^iDS  af  Woxtorp  ofverUtelse  tili  henoei  soo  Ambjoni  SifteDSSoo,  «U  efter  godtfiDnaiuie 
aoordna  om  den  andel  i  ForsbjTi  com  henne  Itilkon)  i  heonet  afledne  idoller  Ingrids  morgoo« 
gftfva  af  Biod  Keldorssoo. 

A*  7.  t. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturiSf  Jngridis  deowaxthorp,  salutemin 
domino  seiiipiternam,  Nouerint  tarn  posteri  quam  presentes  quod  dilecto  fi- 
lio  meo  domino  aberno  sixstenson,  partem  mihi  iure  hereditario  acquisitam 
in  forsby  post  obitum  dilecte  filie  mee  ingridjs,  quam  nobilis  dominus,  r0dh 
kaeldorson  eidem  contulit  racione  donacionis  dicte  morghungaeff,  pro  pleno 
precio  assignaui,  pro  sue  libito  uoluntatis  ordinandam,  ac  omnia  mobilia 
seu  immobilia,  supradicto  iure  michi  attinencia,  uel  ab  eodem  domino  r0(lb 
exhigenda,  prefato  filio  meo  domino  aberno«  libere  prout  uoluerit  commisi, 
disponenda,  Jn  cuius  rei  euidenciam,  sigillum  meom  una  cumsigillis  domini 
guzerk,  kanuti  swantapolks  arwidi  g0tstafrson,  et  benedicti  algotson,  duxi 
presentibus  apponendum^  Datum  anno  domini ,  M'^GCC.  primo  in  exalta- 
cione  sancte  crucis. 

Sigiikn  ^:o  1—4  finiiat«  Hu>  5  JioriralleL 


1848.  i3or   d.   28  Sept  Sko. 

Abbedissan  Radboros  ocb  Conventets  i  SLoLlofter  ofverl&telse   tili    Arkehiskopen   i  Upiala  af 
den  Prebeoda,  Herr  Magnus  Jonsson  i  kloatrets  kyrka  atiftat» 

B.  9:  as. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Radborgis  humilis  abbatissa  to- 
tusque  conuentus  sanctimonialium  in  scho  salutem  in  domino  sempiternam, 
'  habet  hoc  mortalium  prouidencia  proprium ,  quod  que  pia  inteneione  et 
pro  Vera  fine  instituuntur,  exitum  quandocunque  contrarium  sorciuntur,  pro- 
iijde  cum  felicis  recordacionis  dominus  magnus  jonson«  specialis  benefactor 
noster,;  et  nostrarum  vtilitatum  amator  et  projnotor  .ardencior  inter  alia 
pietatis  opera  que  in  suorum  remissionem  peccatorum  ad  nostrum  profecton 
et  solacium  et  nostri  monasterii  honorem  ordinauit  quandam  prebendam 
prouida  inteneione  instituerit,  pro  vicario  perpetuo  in  nostra  ecciesia  ad 
quoddam  aitare  deseruaturo,  experiencJa  tamen  docente  non  commoda  et 
solacia  ex  predicte  prebende  gubernacione,  et  dicti  vicarii  apud  nos  coinmo- 
racione^  sed  grauamina  multimoda«  et .  sollicitudines  onerosas  nostro  statui 
minime  competentes  prouenire  nobis  didicimus,  et  si  dicte  prebende  et  vi- 
carii 


-        349        — 

catii  prouisio  penes  nos  diucius  permaneret  exinde  in  posterum  poss'emus 
ampliora  eciam  grauamina  verisimiliter  formidare,  jdeoque  nostris  vtilitati- 
bus  prouidere  volentes  multis  tractatibus  et  diutina  ac  morosa  deliberacio- 
ne  prehabitis  super  premissis,  de  communi  consilio  et  consensu  tocius  no« 
stri  conuentus  jus  quodcumque  in  dicta  prebenda  ex  dicti  domini  magni  in-  ' 
stitucione  et  ordinacione  nobis  competens,  jn  manus  reuerendi  patris  domini 
N.  dinina  prouidencia  vpsalensis  archiepiscopt  resignauimus,  dictum  jus  si- 
bi  suisque  successoribus  et  ecclesie  vpsalensi  sub  modo  et  forma  que  in 
litteris  sepedicti  domini  magni  super  institucione  dicte  prebende  contenter 
lucide  continentur,  libere  et  perpetuo  totaliter  relinquentes,  jn  cuius  rei  te- 
stimonium  et  euidenciam  pleniorem  presentes  litteras  fieri  feeimus  et  nostro- 
rum  sigillorum  munimine  roborari,  Actum  apud  monasterium  nostrum  scho 
anno  domini  M^'CCG"  primo  quarto  kal.  octobris. 

1349.  1 3oi   d.   7   Od. 

Nils  Ikgemundssoits  ocli  dess  hiislru    Ragitfbips  intyg,  att  de    gifvit  tili  Wärfruberga  klosler  en 
Card  i  Flustada,  for  en  afliden  Tuwes  sjäiahugnad* 

A.  3.  k. 

Omnibus  presentes  litteras  inspectoris  vel  audituris  Nicolaüs  ingi- 
MüWDi  FILIUS  suaque  uxor  Rangfridjs  salutem  in  omnium  saluatore,  Nouerit 
vniuersitas  tam  posterorum  quam  modernorum  nos  vnam  curiam  in  Flustba- 
tum  cum  Omnibus  attinenciis  suis  uidelicet  in  pascuis  pratis  et  nemoribus 
pro  anima  tuphonis  felicis  memorie  monasterio  in  monte  beate  virginis  ra-  ^ 
cione  testamenti  condonasse,  Nobis  nostrisque  heredibus  totaliter  ah'enasse, 
Jn  cuius  rei  testimonium  presentes  litteras  sigillis  nostris,  et  sigilh's  uidelicet - 
laurencii  viphonis  tilii  sueque  vxoris  domine  Ramburgis  et  sigillo  nicolai 
cristine  filii  feciraus  consignari,  Datum  et  scriptum  anno  domini  M'CCC 
primo  snbbato  proximo  post  festum  translacionis  beati  Eskilli. 

Sigillet  N:o  I   tili  det  mfista  borlfaIlet|  N:o  2,  5  mjcket  skadade;  N:o  3,  4>  borlfallna. 

i35o.  i3oi   d.   2  3  Oct.  Sigtuna: 

Kyikoherden  i  H5lo  Christiahs  intyg,  att  faan  gifvit  -§  markland  jord  i  Husesta    tili   Strengoa« 
Domkyrka,  med  förbehdll  af  brukande  i*ätt  i  sio  lifslid« 

A.  3.  g.         , 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus.  Gristiarnus  Rector  ecclesie  h0li 
salutem  in  domino  Gonstare  volo  omnibus    euidenter  quod  ecclesie  strenge- 

Sv.  Diplom.  IL  4^ 


—        35o        — 

nensi  dimidiam  marchain  terre  in  hüsistum  sitam  legaui  et  tradidi  pleno  jure 
perpetuo  possidetidam  hoc  adiecto.  qttod  de  eadem  dimidia  marcha  terre 
temporibus  meis  Tsufructus.  pereipere  debeam  et  leuare.  Jn  <!raius  rei  testh 
monium  sigfllum  meum  presentibus.  vna  cum  sigillo  henuningi  thorstensson. 
est  appensum.  Datum  sictunum  anno  domini.  M^'.CGG*.  primo.  decimo  kal. 
Nouembris. 

Tvä  sigill^  nUgot  skadade,  fiiinas  p&  remsoPi   klippta  ur  brefvcL 


i35i.  i3oi   A  2  1   Nov.  Kijl 

Biskop  YsABS  1  StrengDäs  tillkännagifyandcy  att  lian  erh&llit  fasta  p8  en  \ord  i  Sjalewad,  soq 
han  köpt  af  Skalde,  hvilken  förbinder  sig  alt  lemoa  »o  hustru  iBolsvaraodc  crsSItniDg  för 
heoDes  del  i  densamnaa. 

A.  7.  .. 

Vniuersis  preseutes  litteras  inspecturis.  Ysarus  dei  gracia  Episcopus 
strengiaenensis »  salutem  in  domino  sempiternam  Tenore  presencinm  notuio 
fäcimus  vniuersis,  tarn  posteris  quam  modernis,  Nos  de  skaldone  dicto 
MuK  quinque  solidos  terre  in  sialwad,  tytulo  empcionis  videlicet  pfo 
..XVI.  marcis  denariorum  legaliter  habuisse,  cuius  empcionis  testes  wlgariter 
dicti  fast»  superfuerunt  di^i*^*^i  viri,  videlicet  Douiinns  Benedictus  paiters« 
6on,  Dominus  Johannes  de  0rabro  canonicus  strengiaenensis,  haquinus  dictos 
laemae,  Gonradus,  laurencius  botolfsson,  petrus  styrbiornaeson ,  arnbernusde 
billinge  et  sigwardus«  Ne  quis  uero  in  posterum  memoratum  predium  pro 
aliqua  parte  vxoris  ipsius  skaldonis  impedire  valeat,  promisit  se  tpse  scaldo 
in  nostra  presencia,»  necnon  et  suprascriptorum  nobiliura,  pluriuroque  di- 
scretorum,  eidem  vxori  sue  pro  parte  quam  in  hoc  habuit,  satisfactnrum  in 
alio  predio  equedigno,  Jn  cuius  facti  pleniorem  notictam  sigillnm  nostrum 
vna  cum  sigillis  discretorum,  Domini  Benedicti  paetersson  Domini  joliannis 
de  0rabro,  haquini  dicti  laemo,  conradi,  et  petri  styrbiornae  son,  presen- 
tibus duximus  apponendum,  Actum  kijl  anno  domini,  M^'^CGC  primo  Jn 
profesto  beate  Cecilie  virginis. 

PA  frfinsidan:   littera  super  bonis  in  siaelwadh. 

Sigitlen  N:o  m,  7  och  8  skadade,  de  ofriga  bortfalloa,  remsoroa  qvar.    Remsorna  tili  N:o  3,  5  och 
6  äro  klippta  af  eU  bref,  lill  ioneh&llel  lika  med  det  hfti*  aAryckta. 


—        35i        — 
t352.  i3oi   d.   2  5  Nov.  Linköping. 

Biskopen  Laas  H:s  i  Liokfiping  Yidimatioo  af  BislopcD,  Hertig  BengU  testamenle  samt  dess  egen 
lestamentariska  anordning,  hvarigenom  ett  stenhus  i  Söderköpiog  och  etl  guldkors  tilide- 
Jas  Linköpings  domkyrka,  samt  gods  i  SkSlIvik,  StyUinge,  Ryd,  Gärweda,  Huretianda, 
GoidÜDg  vid  Köpstad,  Slumsryd  vid  Wernamo,  tillika  med  gods  vid  Ljaogbj  och  Fallande- 
berg i  Tjust  lemnas  tili  Biskopsbordet,  m.  m.  samt  lösören  tili  kloster  och  hospitali  bvar- 
jemte  redorisas  fauru  forbemälde  Biskop  Beogts  skulder  blifvit  betalde. 

A.4. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus  Laürenciüs,  Diuina  miseracione, 
Episcopus  LincopensiSi  Perhennem  in  jhesu  christo  salutem,  Tenore  presen* 
cium,  Omnibus  constare  volumus  euidenter,  Nos  litteras  venerabilis  patris 
ac  antecessoris  nostn\  Domini  Benedicti,  felicis  memorie  ac  recor(}acionis  Eterne 
vidisse  ac  djligenter  perspexisse,  super  ipsius  testamento  conscriptas  in  hec 
verba.  Jn  nomine  &c,  Se  föregäende  N:o  looo.  Nos  igitur  tam  pij  patris, 
ac  predecessoris  /  nostri ,  vestigia  in  quantum  deo  dante  poterimus  sequi  cu- 
pientes,  simulqueconsiderantes,  omnia  mortalium  legi  subiacencia  in  sui  dis- 
solucionem  prorumpere,  Quoniam  quis  est  homo,  qui  non  videbit  mortem, 
neque  cum  eo  moriente  descendit  gloria  donius  eins,  Sed  solum  hoc  sequi-- 
tur  mortuum,  quod  in  precium  redempcionis  anime  sue  et  opus  misericordie 
per  eum  uiuum  salu briter  fuerit  ordinatum^  Diem  eciam  mortis  nostre,  ca- 
ritatis  quibus  possumus  operibus  preuenire  desiderantes,  Mente  et  corpore 
incolumes  in  nostra  bona  et  sana  memoria  constituti,  Testamentum  nostrum 
in  hunc  raodum  duximus  faciendum,  Jn  primis,  Ecciesie  lincopensi,  quenos 
a  juuenili  Etate,  et,  quasi,  ab  infäncia  educauerat,  Damus,  Domum  lapideam, 
quam  sudhercopie,  de  conrado  Dicto  Baggae,  pro,  Mille,  et  quingentis  mar- 
chis,  Emimus,  Jta  quod  redditus  ex  eadem  domo  prouenientes ,  annuatim, 
fabrice  cedant  ipsius  Ecciesie,  Jtem  crucem  auream  cum  campanis  et  aliis 
ornamentis  in  decorem  et  ornatum  eiusdem  domus  dei,  Preterea  mense  epi- 
scopali  assignamus,  bona  et  predia  per  nos  empta,  iuxta  curias  ecciesie  sita, 
scüicet  isla,  Jn  skyoldawik,  predia  que  emimus,  pro,  centum  marchis,  jn 
styttinge,  pro,  LX,  marchis,  jn  Rydh,  pro,  XLII,  marchis,  jn  Gardhwidhe, 
pro  XL,  marchis,  jn  hwetelandum  pro.  L,  marchis,  et  curiam  quam  ibi- 
dem emimus,  Jtem  curiam' quam  emimus  iuxta  c0pstadha  Gnidling  nomine, 
et  curiam  nostram  stumsrydh,  circa  wernamo  sitam,  Jtem  predia  iuxta  liong- 
by,  pro.  XL,  marchis,  empta,  et  curiam  nostram  fallandabergh,  iuxta  thiu- 
stiam,  situatam,  vna  cum  aliis  prediolis  omnibus  per  nos  comparatis,  £x- 
ceptis  hiis,  que  seruitoribus  nostris  dederamus,  et  eciam  hiis,  que  iuxta 
patrimonialia  nostra  sunt  iocata,  Redditus  autem  curie  quam  lincopie  emi- 
mus de  domino  arnolfo,  uohimus  ut  in  quatuor  partes,  annis  singulis  diui- 
dantur,  quarum  prima  pauperibus  in  anniuersario  nostro  erogetur»  secunda 


1 


—       362       — 


.fratribqs  minoribus  lincopjey  pro  pictancifi  detur,  tercia  vicarüs  in  choro 
ibidem  laborantibus,  pro  (^icendis  missis  ahimarum  distribuatcir,  et  quarta 
in  luminaribus  coram  imagine,  resurrectionTs  christi,  et  beate  marie  virgi- 
Dis,  expendatur,  Jtein  cuilibet  ecclesie  cathedrali  in  regiio  swecie  legamus 
Tnum  baldekiiium ,  jtem  Glaustro  noue  uallis  vnum  baidekinum,  Claustro 
aluastris  vnum  baldekinum,  Clanstro  monachorum  gotualie,  vnutn  baidekinun, 
Moiiialibus  wretis  vnam,  marcam,  anone,  Moniaiibus  ascaby,  vnam  marcam/ 
anojie,  fratribus  minoribus  iunecopie,  casulam  viridem  cum  dalmatica  et 
subtili^  ffratribus  minoribus  h*ncopie,  antipendium  melius  et  dorsale  de  ca- 
pella  nostra,  predicatoribus  skeningie,  casulam  rubeam,  cum  dalmatica  et 
subtih',  hospitali  ibidem,  vnam,  marcam,  anone,  ffratribus  minoribus  su- 
dhercopie,  vnam  lagenam  butiri,  cum  vna  marca,  anone,  hospitali  ibidem, 
vnam  marcam,  anone,  predicatoribus  calmarnie,  vnam  marcam,  anone,  Do- 
minabus  ibidem,  tantum,  hospitali  in  n0rrebygd,  vnam  marcam,  anone,  Pre- 
dicatoribus, visby,  vnam  lestam,  anone,  ffratribus  minoribus  ibidem,  tantum, 
hospitali  ibidem  vnam  lestam  anone,  Moniaiibus  ibidem,  tantum,  JNonerint 
eciam  vniuersi,  sepedictum  anlecessorem  nostrum,  Ecclesie  nostre  linco- 
pensi,  in  duobus  miilibus,  marcarum,  cum,  CCG,  marchis,  fuisse  obliga- 
tum,  super  quibus  nos  vna  cum  collegio  nostro,  cum  habuimus  supporta- 
tum,  absoluentes  ipsum  de  eodem  debito,  causa  curiarum  eidem  ecclesie, 
loco  elemosine  per  eum  assignatarum,  Racione  insuper  quarum,  simnlqne 
propter  Dileccionem  specialem,  qua  intime  nos  dilexit,  Debita  suä  snbscri- 
pta,  pro  eo  soluimus  personis  istis,  Hinzoni  Curae,  XXX,  marcas,  argenti, 
cum.  X,  marchis  denariorum,  Hermanno.  LIIL  marcas,  argenti,  Gerardo 
plump,  LX,  marcas,  argenti,  jtem,  eidem,  XXVI,  marcas,  argenti  Jtem 
eidem,  G,  marcas,  denariorum,  Remboldo  langae.  GV,  marcas,  argenti,  Jo- 
hann! ingifridhason,  XL,  marcas,  denariorum,  Hermanno  dyppse.  L.  marcas, 
argenti,  Henekino  b^guaerae,  XXXIJII,  marcas,  denariorum,  cum  diinidia, 
Domino,  Nicholao  ciui  sudhercopensi,  XXXIIII,  marcas,  argenti,  cum  di- 
niidia,  lyberto  lincopie,  XII,  marcas,  argenti,  Domino  iohanniskelehorn,  LXllI» 
marcas,  argenti,  vno  fertone  minus,  Jtem  Hermanno  dyppae,  L,  marcas, a^ 
genti,  Jtem  Gerardo  plump,  XX,  marcas,  argenti,  Domino  Benekino  lincopie, 
XV,  marcas,  argenti,  Jtem,  remboldo  langae,  XI,  marcas,  argenti,  cum  di- 
midia,  Jtem  Gerardo  plump,  G,  marcas,  argenti,  lamberto  wittenborg,  CC. 
marcas,  argenti,  XI,  marchis,  minus,  cum  dimidia,  Jtem,  eidem,  G,  marcas, 
argenti,  in  raaiori  numero,  pro  uariis  peilibus  Jtem  pro,  domino  Gnnnaro, 
LXIII,  marcas,  denariorum,  Borcardo  ciui  sudhercopensi,  G,  etX,  marcas, 
argenti,  Jtem,  remboldo  langae  L,  marcas,  argenti,  Domino  Erico  cancella- 
rio,  XL,  marcAS,  denariorum,  Domino  Sunoni  archidiacono,  G,  marcas,  de- 
nariorum, Magistro   kanuto,  LX,  marcas,  denariorum,  Dominabus   ascaby, 


—        353        — 

LX)  marcas,  denariorum,  fratribus  minoribus  sudhercopie,  G,  marcas,  de^^ 
nariorum,  Thorkillo,  dyakn,  G,  marcas,  denarioruro,  Pro  testamento/  do- 
mini,  siggonisarchidiaconi,  GXL,  marcas,  de  quibus  modica  pars  restat  so-r 
liienda,  Domino,  Nichoiao  de  sten,  XIIII,  marcas^  denariorum,  Domino  akoni, 
de  rydh,  IUI,  marcas,  argenti,  lunduido,  XX,  marcas,  denariorum,  digoto, 
XXIIII,  marcas,  denariorum,  Magistro  iohanni  lapicide  lincopie,  X,  marcas, 
argenti,  Domino  Folnido,  XXI «  marcas,  denariorum,  fratribus  scaris,  LX, 
marcas,denariorum,  Guduasto,  IUI,  maroas,  argenti,  Ormero  Galldhae^  VII, 
marcas,  denariorum  Tithemanno  fris  Geterum  petimus,  ac  instantissime 

Kogamus,  successorem  nostrum  quicumqiie  fuerit,  vt  si  nos,  de  medio  tolli 
contigerit,  aliqnibus,  Debitis*  memorati,  Domini,  B,  non  solutis,  anime  eins 
salutis  respeetu,  nostrarumque  precum  intuitu,  opem,  et  operam  efßeacem 
velit  inpendere,  nt  soluantur,  Jnsuper,  conuiuio  beate  katerine  in  lincopia, 
legamus,  vnum  baldekinum,  pro  memoriali,  super  feretrum,  sepeliendorjum 
ccfiuiuarum  Jn  premissorum  itaque  maiorem  Euidenciam,  presentes,  appen- 
sione  siggilli  nostri,  fecimus  communiri.  Actum  et  Datum  lincopie,  An^o,  do- 
ijiini,    M'*,CGG%r,    Die  beate  katerine,  Viagims. 

Pd  Jränsidan,-  Svmraa  pecunic  debite  fabrice  ecclesie  lyocopensis  per  dominum  benedicliim 
eiusdem  Episcopum  bone  luemorie  et  remissc  per  (^ominum  laurencium  successorem  eiusdero  et 
capitulum,  raciooe  curiarum  in  leenum  et  iordhacslaedbum»  duo  milia  et  treceote  marce  dena- 
riorum,  jtem  summa  pecunie  soiute  per  eundem  dominum  laurencium.  pro  testamento  et  de« 
bilis  memorati  domini  .B.  mille^  centum.  et  decem,  et  septem  marcbe  argenti  cum  dimidia. 
Et  nongente  quadraginta  sex  marcbe  cum  dimidia  denariorum. 

Af  sigiliet  fionet  blott  ett  stjcke  qvar. 

I  3  5  3.  j  3o2    Odat.  Brunsholm. 

Magnus  Gbegbassons  medgifvande  för  Ärkebiskop  Niis  i  Upsala,   alt  anoidna  om    en  jordiott  i 
Berga  i  Färentuna  socken,    hvilken    hans   soo  Peter  erhäilit  i  arf  ef\er  Carl  Erlandsson. 

A.  6.  a. 

Omnibus  presentes  Litteras  inspecturis.  Magnus  gregorisson,  salutem 
in  domino  sempiternam  Presentibus  volo  constare  euidenter,  consensus  et 
voluntatis  mei  fuisse  et  esse.  Quod  reuerendus  pater,  dominus  Nicolaus  dei 
gracia  archiepiscopus  vpsalensis,  de  septem  solidis  terre.  minns  vno  denario 
terre  et  dimidio,  situatis  in  parochia  feringatunum  viUa  bergum,  que  qui* 
dem  terra  filio  meo  petro.  de  hereditate  domini  Karoli  Eriendson  prouene- 
rat,  disposicionem  et  ordinacionem  plenariam  babeat  permutandi  ipsos  et 
alio  quouisrliodo  distrabendi  pro  sue  h'bito  uolnntatis.  Jn  horum  testimohium 
eaidens,  presentem  litteram  feci  fieri  et  meo  sigillo  communiri^  ScriptufQ 
Brunsholm,  asno  domini.  MilJesimo.  CGG*.  secundo. 

Sigiliet  borlfallet  frftn  den  ur  brefvet  klippta  remsan. 


^ 


—        354        — 

i354-  i3o2  Odat.  Sko. 

'  GüTTOBM  Ahuvdssovs  hjitihttt  fi  a  mark  fand  jord  i  SSby,  son  ienioat  NuoDoroa  i  SLokloster, 
eiDot  9  markland  i  Sjökarlaby  samt  brnkande  ritt  tili  ctt  3:dje  markJand  derstSdes  i  bans 
Urstid. 

A.  3.b. 

Vnitiersis  ad  quos  presens  scriptum  peruenerit  Gothormus  iilius  andnn 
salatem  in  domino  sempiternam ,  vniuersitati  yestre  notum  facio  me  cum  re- 
uerendis  dominabus  claustri  sko  permutacionem  prediorum  in  hunc  roodum 
fecisse,  assignaui  predictis  dominabus  duas  marcas  terre  in  curia  mea  seby 
pro  duabus  marcis  in  sy0kar]ab7  cum  domibus  et  omni  suppellectili  sicnt 
nobis  conuenit,  adhibitis  secundum  Icges  terre  testibus  et  firmarijs  qui  wi- 
gariter  dicuntur  fastar,  Terciam  autem  marcam  in  predicta  curia  syokarlaby. 
fauore  et  beneplacito  suo  sepedicte  domine  pro  vita  mea  mihi  exhibuerunt, 
hac  racione^  vt  post  mortem  meam  absqne  omni  heredum  meorum  contra* 
dictione  h'bere  poterint  vsibus  suis  prenominatam  marcam  reuocare  ac  ven- 
dicare,  Jn  cuius  rei  testimonium  sigillum  meum  cum  sigillo  domini  Magni 
gregerson  presentibus  est  appensum,  Datum  sko  anno  domini  M^'.CCGMr. 

SigiUen  skadade. 


i355.  i3o2   d.    8   Jan.  Sigarsö. 

Biskopen  Ysaas  i  StrengDSs   oppna   forordaDde   tor   prestmannen    Johaones    i   Tboresuod  son 
ernade  fsirdas  utomlandt,  för  att  studera  ocb  betoka  siDa  forSidrar. 

B.  9:  77.  T. 

Omnibus  presentes  litteras  jnspecturis,  ysaros  dei  gracia  episcopus 
strengnensis  salutem  in  domino  sempiternam,  pro  exhibitore,  presenciüro, 
dilecto  clerico  nostro,  Domino  Johanne  parochiano  ecclesiarum  in  Tborsn 
et  Ekeb^  *)  qui  gracia  studii  et  visitacionis  parentum  suum  extra  reg- 
num  swecie,  Jntendit  proficisci  yniuersitatem  vestram  petimus  et  rogamas 
Tt  ipsum  ad  tos  diuertentem  yeb'tis  benigne  recipere,  ac  huraaniter  pertra- 
ctare,  admittentes  eum  ad  sacerdotale  ofBcium  libere  exsequendum.  nee  si* 
nentes  sibi  jn  aliquo  joiuriam  fieri  vel  grauamen,  Datum  Sygars0  anno  do- 
mini, M'fCCC'ir,  die  lune  jnfra  octauam  Epyphanie. 


*)  Slutet  af  Damoel  forkortadl  och  ikHydigl; 


—        355        — 
i356.-  i3ö2    d.  8  Jan.  Sigarsö. 

Biskopen  YtAKs  i  Strengnis  iDtyg,  alt  prastmaiuieii  Jobaniiety  9öm  vid  sia  resa  utomlaBcU  «r^ 
kSot  sig  vara  sLyldig  sio  broder  Fi-ombold  60  mark  penmogar,  inför  Biskopsembetet  öf* 
verlätit  tili  beoiälde  sio  broder  alla  iokooistcroa  af  sina  forsamliDgar  under  iio  bortovarOi  tiUc 
skuldeo  blifvit  betald. 

B.  g;  77.  T. 

1  Omnia  vt  prius. 

1  NotuDi  facimus  per  presentes,  quod  dilectus  clericus  noster  Johannes 
Yt  prius,  in  presencia  nostra  Recognouit  se  obligatum  fromoldo  fratri  suo 
jn  sexaginta  marchis  denariorum  pro  quibus  sibi  omnes  prouentus  ecclesia- 
rum  suarum  tempore  abseucie  sue  dereliquit  ^coram  nobis  quousque  Eidem 
fromoldo  fratri  suo  memoratum  debitum  jntegraliter  fuerit  persolutum,  jn 
cuius  rei  testimonium  presentes  sibi  duximus  concedendum,  Datum  loco  et 
tempore  supradicto. 


1357.  i3o2  d.  8  Jan.  Sigarsö« 

Biskopen  Ysars  i  Strengnäs  lilUt&od  för  samme  prestmao»   att  Yara  borta  frio  fina  iorsamlin- 
gar  i  4  Ar,  for  att  studera  och  besöka  sioa  ioräldrar« 

B.  9:  77.  T. 

1  Sicut  prius.. 

Notum  facimus  per  presentes  quod  nos  dilecto  clerico  nostro  domino 
.  •  •  persone  vt  ante,  gracia  studii  et  visitacionis  parentum  suum  damus 
h'cenciam,  ad  quatuor  annos  ab  ecclesijs  suis,  continue  abessendi,  Ne  igitur 
sibi  racione  huiusmodi  absencie  sue  aliqua  jn  posterum  suspieio  valeat  sub- 
oriri  presentes  eidem  duximus  jn  testimonium  concedendum,  Datum  vt  prius« 


i358.  i3oa   d.  aa   Jan.  Sigtuna. 

Predikare-Ordeni  Prioren  Olofs  vidimaüoo  af  Munkeo  Thorers  bref  af  &r  1 298  oin  ett  Mo- 
taget  Breviarium,  med  föreskrift|  aU  bvarhekt  bemilde  Muok  komiBer  all  döj  bor  Bre* 
▼iariuai  kloctrel  AtarttfiJias. 

A.  S.  c. 

Omnibus  presentes  litteras  inspectaris,  Frater  Olauüs  fratrum  ordiois 
predicatorum  in  prouinoia  dacie  Prior  et  seruus  indignus,  Salutem  in  do* 
mino  sempiternam,  Tenore  presencium  testificor  me  vidisse  subscriptam  lit- 
terant  sub  s^illis  priorum,  siktuniensis  et  insulensis  in  hec  verba,  Omnibus 


—        356       — 

presentes'  litteras  &c,  Se  föregäende  N:o  i  häo.  Jdeoque  vtilitati  dicti  con- 
uentus  in  dicto  negocio  prout  iustiim  est,  fauere  desiderans,  districte  pro- 
bibeo,  ne  dictum  bretiiarium  distrabatur  vel  abenetur,  Sed  quod  illud  sim- 
pliciter,  vbicunque  dictum  fratrem  tborirum  migrare  vel  mori  contigerit,  ad 
sepedictum  siktunensem  conuentura  modis  Omnibus  reuertatur,  datum  siktunie 
anno  domini  Millesimo.  CCC*.  secundo,  secunda  feria  post  agnetis  proxima. 

Sigillet  skadaclu 


359. 


i3o2    d.    5   Febr.  Calmar. 


Ingeborg  Gustafsdotters  testameiUaiisLa  anordning  lilliloster  och  hospital,  hvarigenom,  ibiand 
andra,  Galmare  kloster,  erhöll,  utom  Maloia  och  Kiiutsbro  qvarn>  som  hon  förut  gir?it, 
fifven  Norbj  i  Nerike,  för  heones  grafpiats  ovh  mässor. 

A.  3.y.       ^ 

Jn  Nomine  patris  et  filii  et  Spiritus  sancti  Amen,  Ego  Jngiburgis  g0- 
STAüi  quondam  filia  corpore  Sana  et  incobimis  ac  per  omnia  mei  corapos, 
aduertens  et  considerans  nicbil  certius  morte  et  bora  mortis  incertius  nichil 
4  esse,  de  salute  anime  mee  solb'cita,  commutare  temporaHa  cupiens  in  eterna, 
de  bonis  meis  a  deo  mibi  concessis,  meum  in  bunc  modum  ordino  testamen- 
tum,  Jn  primis,  sororibus  ordinis  predicatorum  Calmarnie  quas  affectu  pre 
.  ceteris  religiosis  dib'go  speciali,  apud  quas  mihi  Ibcum  eligo  sepulture,  pre- 
ter  curiam  in  Maelmum  et  Molendinum  in  knutsbro,  que  de  oonsensu  dilecti 
Mariti  mei  domini  benedicti  psetaerson  ac  karissimi  filii  mei  haquini  dicti 
laeroe,  ipsis  ad  ecciesie  sue  fabricam  prius  dederam.  Curiam  meam  Norby 
cum  onunibus  suis  attinenoiis  in  Nerichia  sitam,  confero  in  meorum  ac  Ha- 
quini filii  mei  prefati,  remissionem  deiictorum,.  possidendam  pterpetuo  iure 
pleno,  Tt  de  prouentibus  eiusdem  curie,  sustentari  valeant  dictis  sororibus 
Missas.  ac  diuina  celebrantes,  volens  et  ordinans  per  presens,  quod  si  di- 
ctam  curiam  vmquam  a  se  quomodolibet  alienare  sorores  voluerint,  ipsam 
pro  iusto  precio,  seu  pro  predijs  equiu^Ientibus,  exhibeant  memorato  filio 
meo  aut  ipsius  beredibus  comparandaro.  Jtem  ad  subsidium  terre  sancte, 
pro  redempcione  crucis  lego  viginti  Marcas  argenti  puri,  Jtem  Monacfais  alva- 
stri  et  fratribus  ibidem,  vnam  Marcam  puri  argenti  Jtem  fratribus  ordinis 
predicatorum  skeningie  duas  marchas  argenti  puri^  Jtem  fratribus  eiusdem 
ordinis  Calmarnie  vnam  Marcam  puri  arg«nti,  Jtem  cuilibet  daustro  cuius- 
cunqu#  ordinis  per  regnum  svecie  ex  ista  parte  maris  ccmstituto,  vnara  Mar- 
cam denar.,  Jtem  siogulis  hospitalibus  voam  Marcam  denar.  Jtem  cuili- 
bet ecciesie  mee  parrocbiali  ynam  Marcam  denar.,  et  sac^rdotibus    plebanis 

ibidem    . 


■    —  ,     337     •   —    ' 

ibi(ieHi  ciuiabet  vnam  Marcham  deaar.^  Ad  solucionem  vero  pnedietorum 
omnium  deputo  .prouentus  omnes  de  bonis  meis  omnibus  in  verendia  sitU 
prouenientes  annuatim  districtissime  profaibens  ne  qiiis  beredom  meoruin 
qiiidquam  accipiat  de  prouentibus  memoratis  post  obittim  neum^  antequam 
soiuta  fuerint  omnia  supradicta,  Sed  ne  atiquibus  hoc  factum  caJuafipniandi 
detur  occasio,  Dilectum  maritum  meum  dominum  benedictum  paetaerson  Ha- 

3uinum  dictum  lem^fiHum  meum  karissimum,  Dominum  Magnum  kariaon,  et 
ominum  Thyrkillum  dyaconem,  exsecutores  instituo  huius  testamentj,  adiu- 
rans  eosdem  per  aspersionem  sangvinis  üiera  christi,  et  obnixius  rogaiis  rt 
bec  omnia  promoueant  efBcaciter  et  procurent,  Jn  huius  intur  regj  robur 
et  testimonium  vna  cum  proprio  presens  scriptum  sigülis  dominorum  vide* 
licet  domrni  benedictj  paetaerson,  domini  Magni  karlson,  et  domini  Thurkilli 
dyaconi,  necnon  et  Haqajini  dicti  laemae  predictorum  peto  sigillari,  Datum 
Galmarnje  Anno  domini  M*CGGMI%  Ja  die  beate  agathe  virginis  et  Martyris. 
^gilieo  N;o  i»  a,  3  boüA,  M;o  4  och  5  oiLadade. 

i36o.  i3oa   d.    i^   Febr.  Zutphen. 

StadeD  Zutphens  tkcifvelse  tiU  Koniing  Erik  i  DaninarL«  med  klagonAI  öfner  de  olagligheter, 
som  i  Skanör  och  Falslerbo  samt  andra  delar  af  haas  rik«  begls  rmot  kopmüiineo  {rindt 
slariska  stfideroai  «anit  stüderDa  i  <flprefskapct  Geldern  och  Stiftet  Utrecht. 

L.  c  aaS*). 

Glorioso  viro  ae  IHtistri  principi,  Domino  Regi  Dacie,  Scabini  et  Con« 
sHles  Sutpbanienses  ad  regia  mandata  quantnm  possunt  seruieij  et  bonorts. 

Vestre  gloriose  dominacioni  graui  querimonia  conqueri  compellimur, 
quod  mercatoribus  Ciuitatum  Slauie  et  mercatoribns  communtbus  oppido- 
rum  nostre  Comitie  Gelrensis  et  djroceseos  Traiectönsis  intotlerabiles  iniurie 
et  manifeste  vioiencie  in  vestro  regno  cotidie  inferantur.  Ita  quod  in  Sco* 
nure,  walsterbode  et  alijs  partibus  regni  vestri  communes  raercatopes  Omni- 
bus iuribus  et  libertatibus  suis  sunt  quodammodo  spoliati,  et  iarisdiccionem, 
quam  ab  antiquo  a  vestris  antecessoribus  consueuerant,  nunc  non  perraittun- 
tur  exerr^re^  et  Aduocati  seu  Justieiarij  Ri3gni  vestri  accipiunt  a  mercato- 
ribus cum  violencia  id,  quod  volunt  Vobis  ignoranter  siue  scienter  insnpeiv 
si  alique^  naues  sub  regho  uestro  naufragiuni  patiuntur,  dicunt  uestri  Aduo- 
cati siue  Iusticiarij\  quod  omnia  bona  naufraga  ad  eos  pertineant  pleno  iure. 

Quare  vestram  gloriosam  domjnacionem  precibus  deuotis  deprecamur, 
quatenus  dei  amore  nostrique  seruieij  perpetui  dictos  mercatores  Ciuitatum 
olauie  et  mercatores  oppidorum  nostre  Gomitie  Gelrensis  et  dyoceseos  Tra* 

f)  Efter  origioalet  i  Lübeck»' 

Sk^.  Diplom,  n.  4^  * 


n 


—        358        — 


iectensis  in  iuribus  et  libertatibus,  a  vestris  antecessoribus  ab  antiquo  con- 
suetis,  faciatis  libere  et  quiete  iii  vestro  regno  permanere,  vt  apud  vos  vi* 
cissitudine  grata  nostro  seruicio  perpetuo  valeamus  promereri, 

Datum  Sutphanie,    Anno  domini  M*GGC*   secundo,   feria  secunda  post 
Agathe  virginis. 


i36i.  i3o2   d.   3o  Ma^rs. 

FoLiLjB  och  Johannes,  Helge  Smvghs  souers' Salu-  och  fastebref  pä  en  jord  i  Svaitingstorp,  tili 
Predlkare-Systrarnes  klosler  i  Caliuar. 

A.  3.  j. 

Omnibus  presencia  visuris  vel  audituris,  Folco,  et  Johannes,  filii  Hel- 
GONis  dieti  smugh,  salutem  in  domino  sempiternam,  Tenore  presencium  no- 
tum  facimus  tarn  posteris  quam  modernis,  nos  predium  nostrum  in  swartingsb 
thorp  situm  videliQet  decimam  partem  attungi  in  quo  duodecim  spannones 
Seminare  consueuimus  annuatim,  sororibus  ordinis  predicatorum  calmarnie 
pro  viginti  quatuor  marcis  denariorum  vsualis  monete  totum  cum  agris,  sil- 
uis,  gratis,  et  aquis  cum  ceteris  pertinenciis  omnibus  intra  sepes  et  extra 
eidem  ville  adiacentibus  vendidisse,  ac  eandem  terram  per  legalia  wigariter 
dicta  festnae  calmarnie  dictis  sororibus  multis  villanis  ibidem  presentibm  le- 
galiter  resignasse  Hanc  resignacionem  magnus  kinben  rite  secundum  leges 
publicauit,  et  Ditmarus  monetarius  calmarnie  eandem  ex  parte  sororum  pre- 
dictarum  acceptauit,  Jn  huius  igitur  vendicionis  et  resignacionis  robur  et 
euidens  testimonium  sigillum  Giuitatis  calmarnie  presentibns  est  appensum, 
Datum  anno  domini  M'^fCCC,  secundo^  sexta  feria  post  annunciacionem 
virginis  gloriose. 

Sigillet  oästaa  oskadadt. 


iSöa.  i3o2   d.    II    April.  Hwarfslad 

iNGEBOHoSy  Magntis  JohapssoDS  enkas  uppl&telsebref  pä  iukiliiga  girdari  dem    hon  redan  forot 
testameoterat  tili  Upsala  Ärkebiskop  och  Docukyrka. 

A.  4- 

Omnibus  Presentes  litteras  jnspecturis,  Jngiburgis  Relicta  domini  Magoi 
joansson  bone  memorie,  salutem  in  domino  sempiternam,  Euentuum  frc'» 
quencia  perspicue  manifestat,  quod  racionabiles  et  salubres  testamentarie 
decedencium  voluntates  et  ordinaciones,  sepius  infringuntur  irritantur  et  ad- 
hichillantur  voluntatibus  contrarijs    seu   malicia   successorum,   sed  et  omni- 


^        35g        ^ 

potenti  deo  hon  inmerito  fore  digooscitur  elemösinarum  largicio  gracior  et 
accepcior  quam  quis  facit  incolumis  Atque  sanus,  Jdcirco  premissorum  con« 
sideracione  mota  JBgo  jngiburgis  Relicta  domini  .M.  joansson  bone  memo- 
rie,  Curiam  meam  vallar  in  sudhermanpia  parocbia  bughastaf ,  quam  Archie- 
piscopo  et  Ecolesie  vpsalensi  in  meo  legaueram  testamento ,  Nunc  de  bene- 
plaeito  et  consensu  dilectarum  filiarum  mearum»  Margarete  et  jngiburgis,  in 
meorum  remissionem  peiCcat<H*um  titulo  donaoionis  inter  viuos  ex  nunc  con- 
fero,  assigno  et  approprio  dicto  domino  Arcfaiepiscopo  et  Ecciesie  memora- 
te.  Cum  ßubscriptis  predijs  et  pertinencijs,  iure  perpetuo  possidendam, 
videlicet  in  ipso  fundo  curie  wallum.  sedecim  solidos.  jn  villa  byasrghum 
eadem  parochia  Octo  solidos.  jn  Thyurinby  in  proxima  villa.  decem  dena- 
rios.  jn  villa  Ekla.  sex  denarios.  tercia  parte  denarji  minus,  jn  villa  hesH-: 
by.  quinque  denarios«  jn  kl^psta  parochia  Thystiberghum  duos  solidos. 
jn  sythum  in  Eadem  parochia  vnam  oram  terre.  cum  duobus  denariis.  et 
dimidio.  vnum  molendinum  situm  iuxta  klepsta.  Et  in  presenti  donacione 
assignacione  et  appropriacione  dicte  Curie  proprietatem  cum  possessione 
transfero  in  dominum  archiepiscopum  et  Ecclesiam  vpsalensem  jta  quod  di- 
ctam  Curiam  permutare  vendere  seu  distrahere  et  alio  quocumque  modo 
alienare  valeant  libere  et  licite  pro  sue  libito  voluntatis.  vt  autem  premissa 
mea  ordinacio  irrefragabilem  firmitatem  haberet,  jdeo  ex  parte  mea  dati 
et  assignati  sunt  per  discretum  virum  hemingum  Thorsteoson  apud  aspul0t 
in  communi  placito  prouincie  R0ntunum  domino  archiepiscöpo  vpsalensi  et 
Eins  Ecciesie  firmartj  w^Igariter  dicti  fastar,  quorum  daeionem  et  assigna* 
cionem  ratifico,  et  habeo  et  habere  volo  inperpetuum  ratam  atque  gratam. 
jn  premissorum  autem  omnium  robur .  testimoniom  et  Euidenciam  plenio- 
rem ,  sigillo  meo  et  sigiUis  dilectarum  filiarum  mearum  predictarum  feci  pre- 
sentem  litteram  communiri,  Datum  apud  Curiam  meam  huarfstadhL  Anno 
domini.  M\CCC''  secundo,  feria  quarta  proxima  ante   dominicam  palmarum. 

Stgiilen,  med  undantag  af  N:o  t,   föga  skadade. 


i363.  i3o2    d.    2  2   April.  Lund. 

He9Rtk^  JoHAir  BauHswiKS  S05S  testamentariska  onordning  tif  sin  qvarilileDsLap    tili  kyrkor  ocli 
kioster  i  Lund,  samt  tili  enskilda  personer. 

•   B.  i:  ii5. 

Jn  nomine  patris  et  filii  et  spiritus  sancti  amen  Ego  henüigus  filius  jo- 
HANNis  dicti  BRüNSWiCH.  sciens  nichil  esse  cercius  morte  et  nichil  incercius 
hora  mortis,  licet  corpore  debilis  sanus  tarnen  mente  de  bonüsculi^  michi  a 
deo  datis  testamentum  meum    condo  et  ordino   in    bune    roodum  Jn  primis 


^ 


—        Stfo        — 


1^0  ecclcane  beati  amlree  lundis  apud  quam  eligo  sepulturam.  duas  nianAti 
denariorum  sacerdoti  ibidem  dimidiam  marcbam  den.  et  ministro  oram  denr 
jtem  fabrice  ecclesie  tundensis  marcbam  den.  jtem:  ür^tribus*  mmoribus  Ion*» 
dis  dimidiam  marcbam  de»,  jtem  fratribiis  predicatoribM  lanVnr*  jtew  sitn 
guli»  ecciesm  lu^dis  oram  den.  sacerdotibus  earundem  tantmn,  minisCrDnim 
cuilibet  soHdum  den.  jfttm  ecclesie  beftti  petri  monialium  lundis.  H  orasden^ 
jtem  ad  mensam  earundem  tantum  jtem  puero  meo  petro  cappam  meam 
griseäm  et  vnara  marebam  den.  jtem  aseero  braxatori  dimidiam  marohanf 
den.  jtem  attonk  duas  ocreas  jtem  lucie  vnurm  fectum  jtem  botiide.  tunicüm 
.  meam  bnineticam  jtem  ketol0gb  vnum  pellicium  jtem  ad  laudero  omnjpoten- 
tis  dei  et  cultum  ipsius  ampliandum  ac  anime  mee.  animarumque  parentum 
meorum  remedium.  lege  ad  anniuersarkim  meum.  anno  qmlibet  in  Jondensi 
eboro  perpetuo  celebranditm.  qnandam  tabernam  quam  jure  hereditario  fai» 
bui  post  patrem  ineum  diiectum  quer  est  inter  tabernas  mercatorum  ad  I)a^ 
tem  fori  orientakm  sita«  media  inier  tabernam  matbei  joonson  ciuis  lunderh 
sis  et  tabernam  matbei  fratris  mei  vtermi.  de  cuius  pensione  volo  quod  quo- 
übet  anno  deducentnr  due  ore  den.  inter  scolares  pauperes  diuidende  et 
duc  ore  ad  commodum  fiaibriee  ecclesie  landensis  conuertende.  residuum  au- 
tem  pensioms  taberne  supradicte.  yolo  quod  inter  canonicos  et  vieariM  qni 
vigiliis  et  misse  fnterfaerint.  diuidatur.  boc  prouiso.  quod  memoria  mim* 
rum  dilectorum  micbi  patris  et  matris  in  predicto  anniuersario'  meo  aDfioo 
babeatur.  yfolo  insuper.  quod  prepositus  lundensis.  quicanque  pro  tempore 
fuerit  euram  predicte  gerat  tanerne.  et  in  sua^  ordinacioae  disfponat  proat 
superius  est  expressim  Exsequtores  antem  buius  testamenti  constitno  et  or* 
dino.  dilectos  michi  ki  cbristo.  matbeum  joonsson.  bartleuum  et  johannem 
brocbos.  ciues  lundenses  rogans  ipsos  hnmilirer  et  deoote  vt  banc  meam  viti^ 
inam  voluntatem  prosequi  relint  ad  effectu«  prout  eoram  deo  audeant  re^ 
Spondere*  Jn  cuius  rei  testimonium  sigillom  eapitufi  tondensia  vna  eam  si- 
gillo  meo  et  sigillis  exsequtorum  loeorttm  neenoii  sigillo  nicolai  fratris  nei 
vterini.  presenti  testamento  rogo  apponendum  Datum  lundis  anno  domini 
MCCG  secundo  decimo  kal.  roaij. 

i364*  i3oa   d.   20  Maj\  Upsala, 

DomprwtMi  Ihabl  Pstümom  g&frobref  pft  Njtta  tili  sia  siäglingiB  Magister  AndreiiSiOeh  eAcr 
haus  dfid  tili  Lagauumcii  Birger  och  tum»  arff iogar  med  förkefaftU  af  öpptro  utOlnitvig  for 
gftrdea  Raobj. 

A.  6.  a. 

Omnibus  presentes  litteras  JnspMtqris  Israel  petm  prepositus  vpsateii* 
$is^  salutem  in  domino  sempiternam,  Vniuersitati  vestre  significo  |>€r  prestn* 


tes  quod  diiecto  consobrino  meo,  Magi&tro  andre,  propfer  diuerfta^tfc  bhq^ 
tiplicia  beneficia  michi  per  ipsum  prestita ,  confero  et  assigno  cum  consemu 
dilecti  fratris  mei^  Domini  Birgheri  legiferi  vplandie^  decem  oras  terre  in 
JVysta,  cum  omnibus  adiacentibus  eisdem,  »i  ipso  siiperstite  me  ab  hoc  se* 
culo  contiugat  euocari,  volo  nichilominirs  quod  curia  Rfinby  libere  habere 
possit  commoda  seu  exitus  qui  wlgariter  dienntur  vtuegbtr  in  aquas,  ad 
pascua,.  uel  insiluas,  Volo  eciam  vt  diclo  Magistro  andree  de£uncto,  ad  fra* 
treiii  meum  superius  nominatcrai,  Qei  ad  eicfö  liberos,  nominata  possessio  re- 
deat  nysta  pleno  iure,  Si  autem  quod  absit  sepius  nominatum  fratrem  meum, 
ante  mortem  sepedicti  magistri  andree,  sine  liberis  d'b  hoc  seculo  euocari 
contigerit,  tunc  volo  atque  ordino,  quod  sepius  repetita  possessio,  Nysta,  se- 
cundum  discrecionem  dicto  Magistro  andree  a  deo  datampro  anima  nostrum 
omnium  diuidatür  Jn  Cuius  facti  euidenciam,  SigilTum  meum  com  sigillo  di* 
lecti  fratris  mei ,  i)resentibus  est  appensum,  Datum  vpsalfe  anno  domim. 
Millesimo.  .CXC.  Secundo.  Terciodecimo  kaJendis  Junij. 

TvX  sigUl  fionat,   oAgot  »kadade.' 


i365.  i3oa   d.    19  Juni 

BMopen  i  We$ter&<  Mnls  KiTTtts^iif   aflaUbref  ior  botfiirdiga',   sott   pl  v»ia  ftticlagar  bf* 
söka  Sigtiioa  kJotUr^kyrkar« 

A.  S.  c. 

Vniuersis  presentes  litteras-  inspecturis.  Nicolaos  Dej  gracia  Episcopus 
arosiensis.  Salutem  in  donimo  sempiternam.  Licet  js  &c.  lika  med  foregd^ 
ende  N:o  435  tili  apciores.  Cupientes  igitur,  vt  eccle^^ia  religiosorum  virorum 
fratrum  Predicatorum  »ictunie,  yi  honorem  beatissime  marie  virginis  dedi* 
cata,  congrois  honoribu^t  et  deuocione  populi  frequentetur,  Omnibus  vere 
confitentibus  et  eonfessis^  qui  eandem  ecelesiamr  jn  annittersario,..dedicaeionis 
die  ipsius,  et  vsque  ad  öcto  dies  sequentesy  Et  in  omnibus  festiuitatibus 
beate  virginis,  et  beate  Marie  magdalene,  et  beate  katerine.  Et  in  sollem* 
iHtatibus  beatorum  augvstini  et  Dominici  confessorum,  ac  beati  Petri  mar- 
tyriSf  Necnoo  in  secunda  die  Natiuitatis  domini.  Pasche  et  Peufeehostes » 
cum  reuerencia  et  bonore  visifauerint,  De  omnipotefirtis  det  misericordia 
confisi.  Qaadraginta  dies  de  iniunctis  sibi  penitenciis  misericorditer  annis 
^ingulis  relaxamus.  dumroodo  per  venerabifem  Patrem  dominum  Tpsafensem 
in  cuius  dyocesi  dicti  fratres  degunt,  i^atificate  fuerint  indulgencie  memorate. 
Jn  cuius  rei  testimouium ,  Sigillunt  nostrum  preseutibus  est  appensum  Datum 


^ 


—        36a         — 


anno  Dominj.  M*.GCC\  Secundo.     Jn  die  sanctorum  martyrüm  G^ruasii  et 
Prothasij. 

P&  uppvecketf  Jstas  indulgencias  coDfirmauit  dominus  archiepiscopus  ad  sapplicacioDem  fratris  Jsraclii. 

Sigtliet  skadadt. 


i366.  i3o2   d    12   Juli.  Odenslunda. 

Kaoikep  Olofs  af  Forsa  G&fvo-  och  faste-bref  p&  en  del  af  Forsa  ströoiy    tili  Laginan  Birger 
Persson. 

A.  6.  a. 

Ego  Olaüüs  de  fforsum,  Canonicus  vpsalensis,  Tenore  presenciuni  no- 
tum  facio,  omnibus  quorum  interest,  tarn  presentibus  quam  futuris,  me,  no- 
bili  viro,  et  michi  dilecto  cognato^  dotnino  .B.  peterson,  legifero  vplandie, 
quatuor  solidos  in  torrente  fforsuin,  qui  ad  me  pertinebant  raeione  predio- 
rum  meorum  ibidem,  in  com muni-placito  babito  norundie ,  apud  villam  Odins- 
lunde  contulisse  seu  donasse  pleno  iure  ac  ibidem  super  eadem  donacione, 
firmarios  wulgariter  dictos  fastar  adhibuisse  secundum  patrie  leges  et  con- 
suetudinem  approbatam.  Jn  Guius  donacionis  euidenciam  pleniorem^  presen- 
tem  cedulam  propria  manu  scripsi,  et  eam  proprio  meo  sigillo  signaui^  Actuqi 
loco  predicto,  ftnno  domini  M\  CGG*,  secundo,  IUP.  jdus  julij. 

Sigillet  bortfaKet  frfin  den  ur  brefvet  klippta  remsan. 


i367*  i3o2cl.  8  Sept.  Stockholm. 

^rtig  Eaiies  Gifvobref  p&  g^rden  Sörb] 
Birgers  tjenare^  Thorkel  Glemensson. 


Hertig  Eaiies  Gifvobref  p&  g^rden  Sörby,   med  underliggande  gods,  tili  dess  broders,   Konuog 
kcl 


A.  6.  a*). 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Ericus  dei  gracia  Anx  sneorum, 
salutem  in  domino  sempiternam.  Cum  dignum  sit  ac  racioni  consortum  yt 
fideliter  servientcs  dignis  stipendiorum  beneficiis  remunerentur  et  promoue- 
antur  commodis  et  profectibus  graciosis.  Gonstare  volumus  tarn  posteris  quain 
modernis,  quod  discreto  viro  thurgillo  clemaetson  famulo  dilecti  fratris  no- 
stri  et  dommi,  Domini  birgeri  regis  sueorum  illustris  dedimus  et  assignaui-' 
mus  curiam  nostram  s0rby  cum  predijs  infrascriptis,  videlicet  in  eadem  s0r- 


^)  Finnes  Sfven  i  original^  A.  6.  a.^    med  sigillen  i^  3,  5,  6  skadade^    hängende    8    pergamenls- 
remsor;  N:o  a,  4?  7»  ^  9  bortfallna;  remsoroa  qrar.. 


J 


—        363        — 

by  duas  marchas  terre  cum  vna  ora  terre  tercia  parte  solidi  minus,  Jtcm 
in  westra  80rby  vnum  solidum  terre,  Jtem  jn  orberghum  dimidium  solidum 
terre,  Jtem  jn  walluni  duos  solidos  terre  cum  dimidio,  JteminFotsta  vniim 
solidum  terre,  Jtem  jn  billistum  Septem  solidos  jn  torrente  dumtaxat  ibidem 
Jtem  in  gildistum  dimidium  solidum  terre,  Jtem  in  akiste  tres  oras,  Jtem 
in  ballsta  quatuor  solidos  terre,  Jtem  jn  billaberghum  duos  solidos  terre, 
Jtem  jn  westrauallum  dimidium  solidum  terre,  Jtem  in  alsengum  dimidiam 
oram  terre,  Jtem  in  Gardlengio  dimidiam  marcham  terre,  Jtem  in  Eke  di- 
midium solidum  terre,  Jtem  in  Norraeby  duos  solidos  terre,  Jtem  in  biura- 
nes  vnam  oram  terre  et  in  quastum  vnum  solidum  terre,  ac  omiiia  et  sin- 
gula  eidem  curie  attihencia  vbicumque  sita  et  inuenta  fuerint  in  agris,  pra- 
tis  siluis,  paschuis,  piscariis,  molendinis  et  molendinorum  locis  infra  sepes  vel 
extra  longe  uel  prope  positis,  racione  sui  fidelis  seruicii,  tarn  nobis,  quam 
predicto  domino  nostro  regi  impensi,  Jure  perpetuo  possidendam  Transferen- 
tes  in  ipsum  et  suos  heredes  facultatem  eanclem  curiam  possidendi,  ven- 
dendi,  coramutandi,  seu  quocumque  modo  voluerit  ordinandi,  Jn  cuius  rei 
testimonium  sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum,  quibus  apponi  pe- 
timus  sigilla  doitiini  nostri  regis,  dilecte  matris  nostre  domine  regine  Hel- 
uighis,  waldemari  f'ratris  nostri  dilecti,  domini  tburgilli  knutson  marscalci,  et 
aliorum  nobilium  de  consilio  einsdem  domini  nostri  regis  ad  euidenciam  ple- 
niorem  Datum  stokholmis  Anno  domini  M'CCC*  secnndo  in  natiuitate  virgi- 
nis  gloriose. 

Sigillen  i;  2,  3,  5,  8;  9  skadade,  hängande  pä  olika  fbrgade  silkestrftdar;  de  ölriga  borta. 

i368.  i3o2.  d.  24  Sept 

Koniing  BiBGERS  Skydds-  och  frihets-bref  (or  Biskopen  Brynolfs  i  Skara  gods  och  &  dem 
beende  personer,  med  försäkrao  om  de  friheter,  sonn  tillkoinmo  dem,  bvilka  gjorde  Kobun- 
gen  riistljenst. 

A.  3.  I. 

BiRGERüS  dei  gracia  sweorum  Gotborumque  Rex,  Omnibus  presentes 
Jitteras  inspecturis,  Saiutem  in  domino  sempiternam  Tenore  presencium  con- 
stare  volumus  euidenter,  Quod  nos  Reuerendi  patris  Domini  Bryniulpbi  di- 
uina  miseracione  Episcopi  skarensis  omnia  bona  mobilia  et  inmobilia,  vil- 
licos  et  coJonos,  ac  personas  omnes  in  eisdem  bonis  residentes  recepimus 
sub  nostram  protectionem  et  tutele  graciam  specialem,  Reddentes  eadem bo- 
na, cum  personis  premissis  que  silicet  pro  cotidianis  suis  vsibus  et  pro 
mensa  deputauerat,  ab  omnibus  causis  et  iuribus  nomini  nostro  debitis,  vi- 
delicet  gengiaerdh  et  alm8ennings0ri,  ac  solucionibus  alijs  seu  inposicionibus 
quibuscumque,    racione  fidelis  sui  seruicij  nobis  inpensi,  et  prout  speramus 


-^        364        —  • 

in  posteram  fideliter  inpetidendi,  libera. ,  penito»  et  exempta,  Jta  qtiod'per 
omnia  eadem  libertate  gaudeant  qua  ceteri  gaudent,  qui  nobis  eum  dextra- 
Hjs  seruiunt  pbaleratis,  Prohibemus  igitur  ne  qiiis  bona  seu  persorias  pre* 
missas  contra  huiusniodi  nostram  tuicionem,  inpetere,  graaare,  sen  molestare 
presumat,  sicot  graciam  nostram  diligere  voluerint  inofTensam,  Datum  Anno 
aomini  Millesimo,  Trescentecimo  secundo,  VHP.  kalend.  oetobris. 

Pi  ftantidam  Prioilegia  regalia  episcopo  scarensi'dfala  ted  siricta  aliqiialltcr. 
Sigiilet  borifallet  frftii  den  ur  bnefvel  klippta  remsaiu 


1369.  i3o2  d  7  Oct. 

Konung  BiaGSBi  Braf  fSr  Grefve  JaLob  af  flallaod  och  flera  Danika  fljkttogary  attslaffa  dfm 
HU  af  Konung  Erik  i  Danmark  och  emedlertid  gifva  dem  tillfljkt  i  Sverige. 

L.  f.  :«• 

Universis  präsentes  b'tteras  inspecturis  Birgeeus  dei  gracia  Svecorum 
Gotborumque  Rex  salutem  in  domino  sempiternam  Notum  facimus  per  pre- 
sentes  nos  a  viris  fide  dignis  veraciter  didicisse«  qvod  magnificus  Prinoeps 
dominus  Ericus  Danorum  Slayoruinqve  Bex,  frater  noster  dilectus,  .super 
causis,  qvas  ipse  nobilibua  viris,  dominis,  Jacobo,  comiti  Hallandie,  Petro 
Jacobs,  domicello  Nicoiao  et  Johanne  Petersun  de  regno  Dacie  profugis  et 
proscriptis  imposueriti  eosdem  nobiles  contra  justiciam  et  legei  patrie  mul* 
tipliciter  aggraverat  et  eosdem  ab  alits  procuraverat  indebite  mblestari;.qvaai 
ob  rem  ad  petitionem  et  instantiam  incliti  principis  domini  Hafenni  regb 
Norvegie  illustris  fratris  nostri  carissimi,  promisimus  eisdera  nobilibus  bona 
fide,  qvod  pro  ipsis  et  eorum  liberis  praedictis,  efßcaciter  placitare  volu- 
mus,  ac  ipsis  opem  praestare  conveAientem ,  nt  pro  injuriis  et  dampnis  illa- 
tis  eisdem,  justiciam  conseqvi  valeant  et  pro  causis  eis  impositis  excusacio- 
nera  legalem  seu  legittimam  facere,  secundum  Deum  et  justiciam,  et'ut  in 
yeris  et  approbatis  libris  regni  Dacie  legolibus  continetur^  nee  non  et  me- 
moratis  nobilibus  et  eorum  liberis  supradlictis,  refugium  in  regno  nostro 
concedere,  si  necesse  fuerit,  et  eis  videbitur  oportunum,  nee  ipsos  deserere 
Yolumus  a  nostris  specialibus  gracia  et  favore.  In  cujus  rei  testinionium  tina 
cum  sigillo  nostro  sigillum  domini  Erjci  ducis  fratris  nostri  dilecti,  et  si- 
gilla  dominorum  Th.  Marscalchi  nostri  et  aberni  sixstoins.  consiliarioruin 
nostrorum  praesentibus  sunt  appensa.  Datum  anno  domini  M«  GCC  IL  nonis 
Octobris. 

137a 


~        365        — 
1370.  i3o2   d.    10  Oct. 

Carl  lüGnoRGSsoifs  Bref  om  ett  jordabjte  med  Skokloster,  hvarigenom  klostret,  emot  TSogestad 
och  Harket  i  Kefrie  (Kärrbo)  socken  samt  delar  af  nägra  holntar  och  en  skog^  erhöll  Sal« 
kapdaeke  i  Gryta  sockeo  och  fiybj  i  Längthora  socken. 

A.  3.  b. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  Karolus  Jjigibürgason  ,  salutem 
in  domino  sempiternam,  Jniariatur  memorie  frequent0r  obliuio,  et  longin- 
quitate  sepe  fit  temporis  quod  clara  presentibus  reddufitur  »)  obscura  futuris^ 
Jdcirco  tarn  posteris  quam  presentibus  tenore  presencium  notum  facio^  Me 
fecisse  quandam  permutacionem  prediprum  meorum  cum  domina  abbatissa 
et  Conuentu  sanctimonialium  in  scho,  sub  bac  forma,  videlicet  quod  Ego 
recepi  a  dicta  domina  abbatissa  et  suo  Conuentu  ad  Jus  et  proprietatem 
meam  Guriam  predicti  monasterij  dietam  Tangastir  Cui  subiacent  due  mar* 
che  terre,  Jtem  octo  solidos  terre  in  villa  harekj  parochia  kiefri,  et  quid* 
quid  in  insula  afgarnum,  et  in  sigmarsholmum,  et  in  langholmum,  et  in  si* 
lua  iiestum,  monasterium  scho  possederat,  Cum  agris,  pratis,  siluis,  pisca- 
rijs,  et  pascuis  ^),  et  ceteris  Omnibus  et  singulis  attiniencijs  ad  dietam  Curiam 
tangastir  ^),  et  ad  predictum  predium  in  villa  harekj  pertinentibus  quöcumque 
nomine  censeantur  absque  diminucione  et  excepcione  quacumque  dictis  wl- 
gariter  afnempningum,  Ego  uero  karolus  Jng^iburgason  pro  predictis  bonis 
ad  Jus  et  proprietatem  monasterij  scho,  tradidi,  assignauj,  et  appropriauj 
titulo  permutacionis  Curiam  meam  salkandaekj  in  parochia  grytum  Cui  sub- 
iacent quindecim  ore  terre,  et  duodecim  denarii  cum  dimidio  denario  terre^ 
et  tres  oras  terre  in  nyby  in  parochia  langythoru  Cum  agris,  pratis,  si- 
hiis,  piscariis  et  pascuis,  et  ceteris  omnibus  et  singuhls  attinenciis  ad  di* 
etam  Curiam  salkandaekj^  et  ad  dictum  predium  in  nyaby  pertinentibus  quor 
cumque  nomine  censeantur,  absque  excepcione  et  diminucione  quacumque 
4ictis  wigariter  afnempningum ,  super  predicta  eciam  perrautacione,  tradi- 
cione,  assignacione,  appropriacione,  et  recepcione  permutacionis  titulo,  Bali 
et  accepti  fuerunt  firmarij  wigariter  dicti  fastar,  et  omnia  alia  facta  que^e- 
cundum  leges  patrie,  et  terre  consuetudinem  in  hiis  negocijs  fieri  consueua- 
runt  Jn  cuius  eciam  rei  testimonium  sigillum  meum  vna  cum  sigillo  domini 
Magni  gregorison  presentibus  est  appensum,  Actum  anno  domini  *M*.CCG*.II*. 
sexto  Jdus  octobris. 

Pd  Jrdnsidan,"  littera   super  XV  horas  j  salkandeykie« 
Sigillen:  N:o  t  skadadt;  a  bortftill^t,  remsan  qvan 


i)  reddantur  i  NcO  iSji.     2)  pascuis  utesl  i  N,'0  fJj/,     3)  Tangastum  *  JV.-d  /J7/. 

Sv,  Diplom.  IL  ^  4? 


—        366        — 
i37i-  i3ö2   d.    lo  Oct  BaldiogstaA 

Ärkebiskopen  i  Upsala  Nits  Allessovs  pi  atlmänt  ting  gifoa  Fastebref  p&  Ktrl  lageborgiBoos  i 
Dästföregfiende  bref  omtalta  jordabyte  med  Skokloster. 

A.  3.  b. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis»  Nicolaüs  miseracione  diuina  ar- 
cliiepiscopus  vpsalensis,  salutem  in  domina  sempiternam»  Jniuriatur  &c.  som 
i  nästföregdende  N:o  1870  tili  tenore  presencium  uitimamus,  Quod  domi- 
nus karolus  Jngiburgha  svn^  et  vestg0ti  famulus  domine  abbatisse  de  scho 
a  dicta  domina  abbatissa  et  eius  Conuentu  ad  hoc  specialiter  deputatus  et 
destinatus,  fecerunt  hi  nostra  presencia  permutacionem  huiusmodj  predio- 
rum,  videlicet  quod  dictus  dominus  karolus  titulo  permutaeionis,  tradidit, 
assignauit^  et  appropriauit,  dicto  vestg0ta  nomine  abbatisse  et  Conuentus 
de  scho^  Curiani  suam  salcandaekj  in  parochia  grytum  Cuj  subiacent  quin- 
deeim  ore  terre,  et  duodecim  denarij  terre,  cum  dimidio  denario  terre,  Jtera 
tres  oras  terre  in  vilia  Nyaby  in  parochia  langutboru,  cum  agris,  pratis, 
siluis,  piscarijs,  et  ceteris  Omnibus,  et  singulis  attinencijs  ad  dietam  Curiam 
salcandaekj,  et  ad  predictum  predium  nyaby  pertinentibus  quocumque  no- 
mine censeantur,  absque  diminucione  et  excepcione  quacumque  dictis  wlga- 
riter  afnempningum,  Predictus  vero  vestg0ti  nomine  abbatisse  et  Conuentus 
de  scho,  tradidit,  assignauit»  et  appropriauit^  dicta  domino  karolo  Guriara 
monasterij  scho  dietam  tangastir^  CuJ  subiacent  &c.  som  i  nästföregdende 
N:o  1870  [med  der  anmärkta  olikheter]  tili  afnempningum ,  Super  pre- 
dicta  eciam  permutacione  däti  et  accepti  fuerunt  in  Comunj  placito  coram 
nobis  secundum  Feges  patrie  firmarif  wFgariter  dicti  fastar  in  cuius  rei  testi- 
monium  ad  instanciam  et  supplicacionem  predictorum  dominj  karolj  nee  non 
et  vestg0ta  nomine  diele  abbatisse  et  conuentus  scho  presentes  fieri,  et  &i- 
gillj  nostri  fecimus  munimine  roborari,  Actum  apud  £cclesiam  baldingsta- 
dum  Anno  dominj  .M".CCC*ir.  sexto  Jdus  octobris. 

Pa  fränsidan.'  super  salkandekie. 
Sigillet,  pa  en  ur  brefvet  klippt  renasa,  skadadU 


872. 


i3o2   d.   24   Now  CondestiV. 


Ramfbid,  Lagmannen  Israers-  enkas.  stadfasteisd  p&  dess  gSfva  tili  Upsafa  Di&R^kyrkn,  sä  v9l  af 
de  hu8  hon  kan  komma  atb  uppfora  pA  den  tomt  vid  H..  Trefaldtghels  kyikan,  t^^iiken 
Äi-kebiskopen  upplätil  tili  heoDes.  begagnande  p&  lifstideo^  som  ock  af  de  bohagstiog  dtt 
kuDoa  förefinoas  vid  iienae&  död^ 

Omnibus  Presentes  litteras  Jnspecturis,  Ramfradis  Relicta  domini  Jsraelis 
legiferi,  salutem  in  domino  sempiternam,  Tenore  presencium  constare  volo, 


—        367        — 

quod  assignacione  micbi  fi^cta,  per  venerabilem  patrem  domintim  Nicolaum  Diiii- 
na  prouideocia  archiepiscopum  vpsalensem,  de  fundo  iuxta  ecclesiam  sancte  tri- 
nitatis  cum  domibus  tunc  ibidem  existentibus,  pro  meis  vsibus  et  commodo 
ad  dies  vite  mee^  Ego  Guiuslibet  Calumpnie  oecasioni  precauere  vol^ns,  Ac- 
cessi  ad  prefectum  et  consules  Giuitatis  vpsalensis,  et  in  Gommuni  plaoito 
ipsorum  Recognoui  premisse  *  concessionis  graciam  michi  factam^  et  volens 
beneficencie  micbi  inpense  grata  fore  contuli  Ecclesie  vpsaleiisi,  domosquas 
tempore  habitacionis  mee  in  dicto  fundo  contingeret  me  construere  et  eoiam 
Ytensilia  que  illic  existererit  tempore  mortis  mee,  quam  donacionem  ex  nunc 
Ratifico,  Ratamque  et  firmam  inmutabiliter  esse  volo,  Jn  GuiusRei  testimo- 
nium  sigillum  meum  presenti  littere  vna  cum  sigillis  domini  Andree  pre- 
positi,  et  Ramburgis  filie  mee  est  appensum,  Actum  Apud  Gondestum,  Anno 
domini,  Millesimo,  Trecentesimo,  secundo,  Octauo  kalendas  decembris. 

Sigilleoy  N:o  i  och  a  tkadade,  3  bortfallet. 


1373. 


i3o2   d.   28  Nov.  Condestir. 


Satnma  Ramfbids  Testamentarisla  anordniDg  af  penningar  tilikjrkoroch  Lloster  m.  tu.,  tili  hvil- 
kos  utbetaloing  g&rdeo  Hwalfstader  anslfts,  hvarjemte  grafstälie  ulses  antiogeD  i  Upsalaellcr 
Skara  Oomkyrka« 

A.4. 

Jn  Nomine  domini  amen,  AnnoNatiuitatisEiusdero,  M".G*G**G*.  secun- 
do,  Quarto  kalendas  Decembris,  Ego  Ramfridis  Relicta  domini  Israelis  con- 
dam  legiferi  vplandie  debilis  aliqualiter  corpore  Sed  mente  per  dei  graciam, 
compos  et  sana  per  omnia,  saluti  anime  mee  desiderans  vtiliter  pronidere, 
De  bonis  michi  a  deo  concessis,  Testamentum  meum  condo  et  ordino  in 
hunc  modum.  Jn  primis  Diiectum  filium  meum  Ragnwaldum,  et  karissimas 
Alias  meas  michi  instituo  in  bonis  meis  snccessores  legittimos  et  heredes, 
Obligo  autem  omnia  bona  mea  pro  debitis  meis  si  qua  post  mortem  meam 
exstiterint  persoluendis,  volens  vt  illa  absque  dilacione  qualibet  persoluan- 
tur,  Jn  Ecclesia  autem  vpsalensi,  si  in  superiori  swecia  contingat  me  mori, 
«ligo  in  Gappella  beati  Nicolai,  iuxta  diiectum  Maritum  meum  sepulturam^ 
ad  cuius  Gappelle  structuram,  lego  Quadraginta  Marchas  denariorum  vsualis 
monete,  Jn  quo  casu  lego  Ecclesie  beate  virginis  skaris,  Tres  marchas 
denariorum,  Si  autem  in  vesgocia  contingat  me  decedere,  eligo  iuxta  Pa« 
trem  meum  in  Ecclesia  beate  virginis  skaris  sepeliri,  et  tunc  lego  illi  Eccle- 
sie Quadraginta  marchas  denariorum,  dicte  autem  Gappelle  beati  Nicola]  tunc 
lego,  Tres  Marchas  denariorum,  Jtem  ad  edificacionem  domus  dei  vpsalie, 
lego  decem  marchas  denariorum,  ffratribus  minoribus  ibidem,  decem  mar- 
chas denariorum,    Jtem    Ecclesie  beate  virginis  ibidem,  vnam  marcham  de- 


^368       — 

nar.  Jtem  Ecclesie  sancte  Trinitatis,  vnam  mareham  denar. ,  Jtem  Eccle- 
sie  beati  Petri,  vnam  mareham  denar.,  Fratribus  predicatoribus  sikto^ 
nie,  decem  marcbas  denar.,  Jtem  hospitali  Enecopensi  duas  marcfaas  denar. 
Jtem  fratribus  minoribus  stokholmis,  duas  marchas  denar.,  Jtem  monasterio 
sancte  Cläre  ibidem,  duas  Marchas  denar. ,  Jtem  fratribus  predicatoribcis  ska« 
ris,  Tres  marchas  denar.,  Jtem  fratribus  minoribus  ibidem ^  decem  Marchas 
denariorum ,  Jtem  monasterio  domlnarum  in  gudhem ,  decem  marchas  denar., 
Jtem  monasterio  monachorum  in  waernem,  Tres  marchas  denariorum,  Cuili- 
bet  ecclesie  in  qua  habeo  curiam  lego,  duas  marchas  denar.  et  Rectori  cuius- 
libet  ecclesie  vnam  mareham  denar.,  Jtem  filie  villici  mei  dicti  skakla  que 
defectum  in  alio  patitur  brachio,  lego  viginti  Marchas  denar. ,  ad  hoc  quod 
cum  dictis  denarijs  reeipiatur  in  monasterio  gudhem  in  sororem,,  ad  pre* 
missorum  solucionem  specialiter  deputo  et  obh'go  Curiam  meam,  hwalffstadhir 
cum  Omnibus  bonis  mobilibus  et  inmobilibus  ad  dictam  Curiam  spectanti- 
bus,  volens  Curiam  predictam  pro  legatis  obligatam,  sub  regimine  exequto*- 
rum  meorum  mauere,  et  si  heredes  mei  infra  annum  eandem  non  redime- 
rint,  Tunc  exequtores  mei  elapso  anno,  ius  habeant  eam  vendendi  ad  so- 
luendum  legata,  et  quod  residuum  fuerit  ipsis  heredibus  committatur,  £&€- 
qutores  autem  huius  testamenti  mei  tales  constituo,  facio,  et  peto,  videlicet 
venerabiles  Patres,  dominos,  Nicolaum^. diuma  prouidencia  archiepiscopura 
vpsalensem,  et  bryniulphum  eadem  graqia  Episcopum  skarensem,  Dilectum 
consanguineum  meüm,  dominum.  Th.  knutsson  iUustris  Regis  sweeie  mar- 
skalkum,  et  dominum  Andream  prepositum  vpsalensem ,  supplicans  vt  hanc 
meam  voluntatem,  et  ordinacionem  complere  velint,  et  exequi  propter  de- 
um,^  Quod  si  omnes  exequtores  a  me  constituti  presens  testamentum  meum 
notuerint,  uel  commode  non  poterint  exequi.  volo  quod  iiis  exequendi  ad 
eum,  uel  ad  eoa  pertineat,  qui  hoc  voluerit  facere  propter  deum,  Testes 
autem  huius  testamenti  mei,  specialiter  in  testimonium  vocati,  et  rogati  fue- 
runt«  videlicet,  dominus  Thorbernus  Rector  Ecclesie  ParoclHalis  Lenuin,  et 
discreti  virt  Jacobus,  Jasrlerus,  et  Jqgiuestus  omnes  <le  villa  brunnuin,  et 
hoimgerus  de  villa  vatholmum,  cum  vicino  suo  baegwido  fastulphus  vicinus 
presbiteri  memoratj,.  et  dilectus  famulus  meus  bero,  Quod  si  premissa  ordi* 
nacio  mea,  iure  testamenti  non  valet,  valeat  iure  quocumque,  ordinaeionis 
cuiuslibet  extreme  voluutatis,  Jn  cuiusrei  testimonium  presens  seriptii^m  nieo 
sigillo  sigilJauj\  et  appensioii.e  sigilli  venerabilis  patris  domini  Nicolai  dei 
l^raciä  archiepiscopi  vpsalensis,  et  dilecte  filie  mee.  Ranbur^is,  nee  non  Wo- 
biiium  et  discretorum  dominorum,  videlicet,  Magistri  andree  prepositi  vp* 
salensis,  Magni  gregorisson,  birgeri  paetserson  I^iferi  vplandie,  R^dh  k«l- 
doraon,  benedicti  booson,  jz^ari,  et  Nicolai  scolasticj  canomcorum,  insrancia 
qna  posaum.  postulo  roborari,,  Jtem  reuoco  presenti  acriptoomnia  testamenta 


-        3%        -^ 

prius  a  me  facta,    quibuscumque  testibus,    uel  sigillis  sint   vallata,    Actum 
aptid  Curiam  filie  mee  Ranburgis  Condestir,  anno  et  die  prenotatis. 
Sigtifen  N^>  r^  3,  5|  g^   lo  skadade,   de  6Tr%a  bortfalliia^  remsorna  qvar. 

i374«  i3o2    d.   5  Dec.  Skeninge. 

Alvers  af  Falsberg  GAfvobref  pa  en  jordlott  och  bSlflen  af  all  sin  lösegendom  tili  Wreta  kle- 
ster,  föV  sin  och  sin  hustius  grafplats,  med  fö'rbebäil  af  disposilionsrält  deröfver  i  sin  Hfstid, 
och  med  vilkor^  att  baos  hustru  skulle  efter  häns  död  af  kloslret  njula  kläder  och  underhäll. 

A.  3.  t. 

Vniuersis  presens  scriptum  cern^ntibus.  alüerüs  de  falsbyafrg.  Salutem 
in  domino  sempiternam»  Quoniam  pleraque  que  aguntur.  ab  humana  memoria, 
facilius  elabuntur.  nidi  litterarum  testimonio  roborentun  tenore  litterarum 
dignum  duxi.  presentibus  et  posteris  non  latere.  Set  cognilum  fieri  euidenr 
ter.  me  sextam  partem  terra  de  attung  cum  dimidietate  omnium  bonorum 
meorum  mobilium.  raonialibus  vrdet0m.  pro  sepultura  niea.  nee  non  dilecte 
vxoris  mee,  eontulisse.  hac  condieione  interiecta.  silicet  quod  sr  me  prius 
mori  cohtigerit  hec  mea  donacio.^  firma  et  stabilis  habeatur.  vxorique  mee 
predilecte.  post  mortem  meam.  victus  et  vestitus  debeant  omnibus  diebu5 
Tite  sue.  de  bonis  earundem  mpniaiiam  ministrari.  Si  autem  ipsahi  prius 
iDori  contigerit.  volo.  \t  predicta  donacio  ad  usus  meos  redeat.  disponen- 
da.  pro  mee  libito  voluntatis.  Jn  cuius  testimonium.  Siggilla  nobilium.  Domini 
ormeri  carl&on.  Nicolai  prioris  skseningie.  Siggillumque  ciuitatis  eiusdem.  Do- 
mini  thyrgeri  de  biaelbo.  valdemari  de  siwidaathorppse.  folkuidi  de  faldhungi. 
presentibus  sunt  appensa.  Datum  ska^ningie.  annodomini.  M''.CCC\  Secundo. 
in  vigilia  beati  nicolai. 

Sigillea  Nu>  i,  %  och.  &  borla^  3  mycket  skadadt,  4  ^^^  ^  nästan  heia. 


187^. 


i3o2   d.    18   Dec.  Rom. 


Fäfven  BoNiFACtus  YIFL's  Bulla  tili  Cistercienser-Orden^  om  befrief&e  ifrjn  all  tioiid'e  och  afgift 
tili  nSgoo  aonao  af  dtrw  jprd,  äfveo  mn  de  Icrana  d€n  it  aodra  att  odia. 

A.  I.  d.  i3  *y 

BoNiFACius  epfscopuB  scfruus  seruorum  dei^  Difectis  filiis,  abbatibus,  ab- 
batissis,  et  conuentibus  ordinis  Gysterciensis,  tam  presentibus  quam  futuris, 


*)  Utuv  CD  af  Biskop  Guioq'  d.   i^  Sept..  i3o3>utgifven  vidiniatioD^.^t«r  tiidimerad  af  acneProstar 
p4  Gotliland  d.  28  Oct.  i338. 


salutem  et  apostolicam  benediccionem  ^  Jn  ecclesie  firmamento  Tester  ordoni- 
tore  claro  choruscans  vniuersalem  gregis  dominici  aulam  illuminat,  et  cur- 
rentibus  in  stadio  rectum  iter  insinuat  quo  ad  salutis  brauium  facilius  per- 
uenitur,  Nos  quidem  ob  hoc^  et  propter  magne  deuocionis  afTecturo,  quem 
ad  nos  et  apostolicam  sedem  babetis,  ordinem  ipsum  ac  vos  et  alios  eios- 
dem  ordinis  professores  intima  karitate  prosequimur  ac  sinceris  affectibus 
excitamur,  act  vestra  et  illorum  commoda  in  quibus  honeste  possumus  pro- 
mouenda,  Jdeoque  premissorum  intuitu  et  obtentu«  dilecti  ülij  nostri  Ro- 
bert j,  Tit.,  sancte  prudenciane^  presbiteri  cardinalis,  qui  tanquam  prefa- 
ti  Ordinis,  quem  professus  existit  promotor  assiduus,  necessitates  vestras  et 
dicti  ordinis  nobis  Reuerenter  exposuit,  et  super  illis  nostre  prouisionis  au- 
xilium  implorauit,  Vobis  auctoritate  presencium  indulgemus,  vt  de  terris 
vestris  cultis  et  incultis  ad  ordinem  vestrum  spectantibus,  quas  alijs  con- 
cessistis,  vel  concedetis  in  posterumexcolendas,  (de  quibus  tarnen  aliquis  de- 
cimas  seu  primicias  non  percepit  *)  nullus  a  vobis,  seu  cultoribus  terrarum 
i[}sarum ,  aut  quibuscumque  alijs ,  deeimas,  seu  primicias,  exigerevel  extor- 
quere  presumat,  Nos  enim  nichilominus  irritum  decreuimus,  et  inane,  quic- 
quid  contra  tenorem  fauiusmodi,  Jndulgencie  fuerit  attemptatum,  Nulli  ergo 
omnino  hominum  liceat  hanc  paginam  nostre  concessionis  et  constitucionis 
infringere  vel  ei  ausu  temerario  contraire,  Si  quis  a^item  hoc  attemptare 
presumpserit ,  Jndignacionem  omnipotentis  dej  et  beatorum  petri  et  pauli 
apostolorum  eius  se  nouerit  incursurum,  Datum  Laterani,  XV,  kalend.  Ja^ 
nuarij.  Pontißcatus  nostri  anno  Octauo. 

Fa  frfinsidan  af  afskriften  med  sednare  hand:  Jste  autem  littere  omni  suspicione  carentes  saluii 

sigiilis  varnhem  reseruantur« 


I  376. 


i3o2   d    18  Dec.  Lateran. 


P&fven  BoiriFACius  VIlI.'s  Bulla  tili  Cistercienser-Orden,  om  frikallelse  for  de$s  kloster,  gods,  och 
tillbörande  folk;  frdo  extra  tionde  och  andra  pälagoo 

A.  I.  d.  88  **). 


BoNiFACiüs  episcopus  senius  seruorum  dei  dilectis  filiis  vniuersis 
tibus  et  abbatissis  et  conuentibus  ordinis  cisterciensis  tarn  presentibus  quam 
futuris  salutem  et  apostolicam  benediccionem  jn  perpetuum  Jn  vestitu  de 
aurato  ecclesie  sponse  christi  que  varietate  circumdata  suo    sponso  specioso 


*)  Det  iDora  parenthes  satta  är^  efter  raderiog,  som  det  tjckes  af  samma  hand^    meo  oied  mor- 
kare  bläck  inskrifvet. 
**)  Utur  den  vidimation,    Biskop   Thomas  i  Strengnfis  d.  26  Febr.  t44i    gifvit    af  Ärkebiskop  Jo' 
BAUS  i  Upsala  d.  10  Juoi  1^2^  bekrSftade  afskrift. 


—        371         — 

forma  pre  filiis  hooiinum  invadat  jntegre  fidej  ac  söliditate  spej  a  dex- 
tris  assistit  Gisterciensis  ordo  diuinis  mancipatur  obsequiis  et  inter  religiones 
ceteras  gloriose  virgini  sing'ularitate  deuocionis  astrictus  ex  institucione  pri- 
maria et  professorum  ipsius  quantum  ex  alto  conceditur  prosecucionis  in- 
stancia  rutilat  caritate  candet  tiastimonia  et  pulcritodine  conuersacionis  elu- 
cet  huius  ordinis  nazarei  Candidi  dicti  videlicet  professores  eiusdem  sub  arte 
obseraancie  districcione  in  conspectu  eorundem  regis  regum  et  regine  cele- 
stis  phialas  odoramentorum  plenas  jn  oracionum  assiduilate  presentant  Bene- 
placitis  illorum  per  opera  pietatis  inseruiunt  et  sie  hospitalitatem  obseruant 
quod  sibi  paoperes  pauperibus  diuites  illis  munifici  sibi  parci  laboribus  non 
parcunt  propriis  sed  victu  sui  witus  sudore  quesito  se  tenui  exfaibent  aliis 
subueniunt  habundanter  faec  quidem  fauorem  omnium  vendicant  hec  vos  fa- 
uorabiles  reddunt  cuiushbet  peccatoris  pii  judicio  representant  solet  enim 
regum  et  prmcipum  aliorumque  magnatum  famih'aribus  ipsoriim  contempla- 
cione  deferri  Quanto  jtaque  amplius  tarn  peculiaribus  eorundem  summi  re- 
gis et  regine  celestis  famulis  ipsorura  obtentu  in  suis  esse  subueniendum 
necessitatibus  etoportunitatibus  assistendum  profecto  immensa  inter  comparata 
disparitas  mensuram  comparacionis  huiusmodi  admittit,  hec  nos  monent  at- 
tencius  hec  nos  et  fratres  nostros  hortantur  instancius  vobis  et  monasteriis 
Vestris  contra  incideiicium  decimarum  et  aliarum  exaccionum  instancias  opor« 
tuno  remedio  prouidere  Quid  enim  opus  est  ea  decimare  uei  per  partes  exi- 
gere  ad  seruiendum  exinde  doroino  que  ipsius  sunt  seruiciis  totaliter  depu- 
tata  Jdeoque  de  ipsorum  fratrum  consilio  vos  Monasteria^  celeraque  loca  et 
hoinines  eiusdem  ordinis  ac  ipsum  ordinem  ab  onere  cuiuslibet  repentine  ac 
extra  ordinarie  decime  seu  alterius  exaccionis  eximirous.  districcius  jnhiben- 
tes  vobis.  dictis  monasteriis  locis  et  bonis  decetero  huiusmodi  decimarum  et 
exaccionum:  quocotique  nomine  censeantur  inponiiacinponendäs  in  posterum 
quantumcunque  generah'ter  sub  qua^iis.  forma^  uel'  expressiöne^  verborum 
a  vobis  exigi  vel  vos  super  illas  dh'quatenus  ni.ofestarr,.  Decernentes  ex  nunc 
omnem  sentenciam  suspensionis  interdicti  seu  exconimunicacionis  in  vos  Mo- 
nasteria  homines  vel  bona  predicta  propter  hec  quacunque  auctoritate  latam 
irritam  et  inanem  ac  viribus  omnino  carere  Nulli  ergo  omnino  hominum 
&c.  Datum  lateranj  XV  kalend.  Januarij  pontificatus  nostri  anno  VHP. 

i577*  i3o2  d..  ag  Dec^  Segerslad. 

<Ärkebiskopen<  i.  Upsala  Nils  JJLllbssons^  Brcf  om  Segerstads,  Söderala  och  Hanebo  sockuars  npp- 
lälaodeaf  en  mils  omkiets  i  derar  aYfmänniog:  pä  skogen  Emordb^  &t  innehafvaren  af  de 
föc    resande»  beqyämlighefe  p4.  eimod«  skog  uppfoVda  hus,.  mot  forbehäll  af  vissa  vilkor. 

A.  a. 

Omnibus    presentes    litteras   fnspecturis^    Nicolaus    miseracione    diuina 
Archiepiscopus  vpsalensis,  salutem  in  domino  sempiternam  Jniuriatur  memo- 


—         372        — 

rie  frequenter  obliuio  et  longinquitate  sepe  fit  temporis,  quod  clara  pre- 
sentibus,  redduntur  obscura  fuluris.  Quare  aduersus  dispendium  obliuionis 
de  scripture  suffragio  prudenciom  cautela  prouidit.  Notum  igitur  esse  toIo- 
mus  per  presentes,  quod  cum  domus  alique,  specialiter  propter  pauperum 
transeuncium  commoda  et  quietem  fuerant  in  medio  silue  emordh  ab  anti- 
quis  construete  temporibus,  sed  propter  inopiam,  et  pennriam  sustentacio- 
nis  inhabitatoris  crebrius  destitute.  Nos  pauperum  per  dictam  siluain  trans- 
euncium Ttilitatem,  et  commune  bonum  promouere  volentes^  Cum  apud  ec* 
clesiam  saerisstadhum,  Anno  dominiMiliesimo,  Trecentesimo,  secundo.  die  be- 
ati  thome  marlyris  risitacionis  officium  ageremus  petiuimus  a  dicte  ecciesie, 
Ecciesiarumque  sudheralum  et  hanabo  parochianis ,.  quorum  communitas  ius 
habere  dicitur  in  silua  circumiacente  Jocum  dictarum  domorum ,  quod  pro 
sustentacione  inhabitantis  nunc  et  pro  tempore  inhabitancium  dictum  locum 
de  silua  viciniore  dictis  domibus  ad  spacium  vnius  miliaris  perpetüo  assig- 
narent,  Qui  nostre  peticioni  beniuole  annuerunt  appositis  condicionibus  in- 
frascriptis,  videlicet  quod  dacio  seu  assignacio  dicti  miliaris  in  dicta  silua 
sit  specialiter  pauperum  transeuncium  vsibus  appropriata.  Jta  quod  dictom 
locum  talis  incolat  et  inhabitet,  absque  iuris  hereditarij  vendicacione,  qui  vflt, 
et  potest  se  in  premisso  negocio  vtiliter  exerccre.  Jtem  quod  in  predicti 
miliaris  assignacione,  non  inuoluatur  seu  includatur  silua  alicui  ville  specia« 
liter  appropriata,  Jtem  quod'vitra  sepedictum  miliare predictarura  domorum 
inhabitator  communis  silue  vsum  non  habeat  absque  possessorum  requisicio- 
ne,  et  licencia  speciali.  Jtem  quod  homines  predictarum  trium  parochiarum 
infra  illud  miliare  piscari  in  aquis,  cum  retibus  et  sagena,  et  cortices  ia 
silua  coHigere,  et  pascua  pro  suis  pecoribus  libere  valeant  habere,  Agros 
tarnen  et  prata  infra  dictum  miliare  nulli  facere  liceat  altert  nisi  inhabita- 
tor! domorum  pi^dictarum.  Jn  horum  igitur  testimonium  euidens  sigillum 
nostrum  presentibus  est  appensum,  Actum  loco,  anno,  et  die  prenotatis. 

Sigillet  borlfailet  fiiiii  den  iir  bfefvet  ilippto  remsan. 
Pa  franst dan:  Liltera  de  siltia  emordh  id  litlsingja. 


1378-  i3o3    OdaL 

Ragwiiild  SprtLBüDW  dotters  testamente  af  jord    och    penoiirgar  lül  kvilor,    klosler  ocK  andfi 
aodeiiga  filifleüer, 

A.  3.  a. 

Jn  Nomine  Domini  Amen.  Cum  mortis  dies  et  hora  cunctis  niortalibus 
sint  incerta,  Jdcirco    Ego  Ragnildis    filia  SPiiELDBüDiE  vxor  beronis  Jngulf- 

suos 


—        373        — 

SUDS  mente  et  corpore  incolumis  per  graciam  ihesu  ehristi,  Diligenti  dellb«« 
racione  prehabita,  meum  infrascripto  modo,  condo^  facio,  et  ordino  testa-* 
mentum.  Jn  primis,  apud  Ecciesiam  vpsalensem,  in  Capella  beate  virginis 
mei  corporis  eligo  sepulturam.  Ad  fabricarn  autem  dicte  Ecciesie  vpsalensis, 
do,  et  lego,  quinque  solidos  terre  in  0by  parochia  nees,  mere,  de  coramu^- 
ni  mariti  mei,  et  meo  peculio  conquisitos  Jtem  fratribus  minoribus  vpsabe 
lego  vnam  Marcam  denarioruro^  Jtem  domui  dei  vpsalie,  duas  Marcas  de- 
nar. ,  Jtem  fratribus  Predicatoribus  sictunie ,  duas  Marcas  denar. ,  Jtem  mo*- 
nasterio  sco,  vnam  Marcam  denar.,  Jtem  ecciesie  dalhy,  duas  marcas  denar., 
Jtem  ecciesie  laza,  duas  marcas  denar.,  Jtem  £cclesie  askana&s,  duas  Marcas 
denar.  Predictas  autem  duodecim  marcas  piis  locis  legatas,  solui  uolo  per 
huiusmodi  Testament!  mei  executores,  integre  debonis  meis  mobilibus,  antequam 
bona  ipsa  ab  heredibus  adeantur,  seu  eciam  occupentur,  Executores  huius 
testamenti  constituo  et  humiliter  peto,  venerabilem  patrem  et  dominum,  Do* 
minum  meum  archiepiscopum  ypsalensem,  et  Magistrum  Andream  preposi* 
tum  vpsalensem,  et,  Dominum  benedictum  boson,  supplicans,  vt  propter 
dominum  meam  premissam  implere  velint,  et  exequi  yoluntatem.  Quod  si  p're<» 
dicti  executores  omnes  hiis  exequendis  interesse  nequiuerint,  uel  noiuerint, 
ille  uel  illi  eorum  qui  uoiuerint  et  valuerint,  nichiloroinus  exequendi  ea  ple*- 
nariam  habeant  facuitatem.  Testes  autem  huius  testamenti  mei  taliter  ordi* 
nati  in  Testimonium  speciah'ter  uocati  et  Rogati  sunt  Parrochiani  Ec6lesie 
dalby  infrascripti,  videlicet  dominus  Andreas  dicte  Ecciesie  presbiter,  Thor- 
bernus  de  Tunum,  Emundus  et  Jngi  in  nyby,  Nicolaus  et  Johannes  et  bod*' 
di  in  hsesli,  ylfo  et  ksetiluastus  in  seby,  laurencius  et  Oiauus  villici  in  gra- 
num,  Petrus  in  nybili,  biorn  sunason,  Andreas  Jngiualdus  et  siguastus  ia 
vbby,  Ospaker  et  Jacobus  villici  in  Tunum,  Jngimundus  smidher,  Thordher 
in  Endaestum,  Tubbi  in  aluarstum,  botti  in  brunnum,  Erlendus  et  Jngo  et 
multi  Alij  de  parrochia  predicta.  Jn  Cuius  rei  testimonium,  quia  sigil* 
luni  proprium  non  habeo,  sigillum  venerabilis  Patris,  Domini  Nicolai  Ar* 
chiepiscopi  vpsalensis,  et  sigilla  honorabilium  uirorum,  dominorum  Mathie 
el  Nicolai  Ganonicorum  ibidem  presentihus  apponi  peto.  Actum  Die  et  loco 
supradictis,  Anno  Domini,  Millesimo,  Trecentecimo  Tercio. 
Si^iileo:  N:o  i  tondrigt;  N:o  3  andeligt,  ofittan  oskadadt;  Nro  2  och  4  bor4ralIna,  remsoraa  qyar« 


Sv,  Diplom,  IL 


48 


379- 


—        374       — 
1  3o  3   d.    T  8   Jan. 


Advocattis  i  Stockliolm  Cbbistu^s  foi^Viaajttt  af  K^Hnjngens  gods  och  iokooisUr,  tlkr  i  briii 
deraf,  af  egna  medel  lemna  Riddaren  Johun  Engel  betiu|;adl  vedrrlag  '  för  gftrden  Xtgö^ 
sonr  bao  lemnat  Koniingen^  och  HsLenäs,  soni  liao  femnat  Martken  ThorLel  KoaUson. 

J.  6:  iSo. 

Vniueisis  Christi  fidelibus  praesens  scriptum  Cenientibus  Chrjstiahüs 
ndvocatiis  stokholmensjs^  saliitem  in  Domino  sempiternam.  Vniuersitati  iu- 
re praesentium  denotetür .  per  tenorem,  nobilem  militem  Dominum  Johan- 
nen! dictum  Angelum,  Domino  meo  Regi,  curiam  suam  Algö,  et  Domino 
Thuroni  Knutson,  dilecto  Marchalco  suo,  aliam  curiam  dictam  Hakenäss, 
in  östgotia«  ipsis  ipsorumque  haeredibus  contulisse,  iure  ha&reditario,  per- 
petue  possidendas.  Pro  quibus  sibi  de  boiiis,  Domini  nostri  Begis,  et  red- 
ditibus^  secunduin  sestimationem  uobilium  Dominorum,  videlicet,  Venerabi- 
lis  Patris  Domini  iV.  Dei  gratia,  Archiepiscopi  Vpsaliensis,  et  Domini  An-^ 
dre$e  pi:aepositi  ibidem,  in  duplo  majores  redditus,  quae  de  praadictis  curijs 
proveniunt  annuatim  finaliter  ordinabo,  si  vero  de  bonis  Doroini  Regisred- 
ditus  ut  pra&dixi  non  optinuerit^  sibi  de  bonis  nieis  proprijs  omnia  integra- 
liter  eomplebo,  quae  in  b'tteris  Domini  nostri  Regis,  super  hoc  confectis, 
sigillo  suo  proprio,  ac  dilecti  Fratris  sui  K.  Dei  gratia,  ducis  svecorum  et 
Dilecti  Marscalci  sni  praamunitis  continentur.  In  buius  testimonium  praesen- 
tes»  scripsi,  feci,  et  sigilli  mei,  -vna  cum  sigillo  fratris  brauidi  quondam 
prioris,  in  Eskilltunum  munimine  roborari.  Anno  Domini.  M.CCC.  Tertio, 
i5  Calend.  Februarij. 

Euligt  teckDingeo  af  Sigillen,  synes  N:o  i  hafva  varit  skadadt,  N:o  a  utpUnadt 


i38o.     '  i3o3  d.    i8  Jan.  LudA 

Äikebiskop    Ysabs    i    Lund    vidimatioo    af  Gisrercicncer-Abboten    W:»    bonom    forevisade  «f^ 
ikrift  af  P&fven  Lucius  Itl:s  Bulla,  aogaende  friheter  for  GistcmeDser-Brödernas  jord. 

A.  I.  d. 

YsARNüS  permissione  diuina  lundensis  archiepiscopus  -  Swecie  prinoas 
electus  -  vniuersis  presentes  litteras  inspecturis  -  Salutem  in  domino  sempiter- 
nam  -  Vobis  vniuersis  et  singulis  tenore  presencium  intimamus  -  quod  Religio- 
sus  vir  frater  Boecius  dictus  Brand  -  Monachus  -  Monasterij  NouevaHis  -  Cyster- 
ciensis  ordinis  -  Itncopensis  dyocesis  -  in    nostra    presencia    constitutus  -  quas- 


*)  Finnes  äfven  i  en  odaterad  vidimalioOy    iemnad  af  Abbotao  Jobannes  i  Mjrdala  tili  Abboteo  i 
^    Saba  kloster. 


—        ^75        — 

dam  litteras  cerec  sigillo  sigillataa«  coram  nobis  exhibuit  et  pupplicauit  -  non 
viciatas  •  non  cancellatas  -  sed  omni  vicio  et.  suspicione  carentes  -  Teno- 
ren»  qui  aequitur  continentes  ^  Reuerendis  8cc.  Se  N:o  82a  och  98.  Quibus 
exhibitis  et  diligenter  inspectis-ad  instanciam  predicti  fratris  Boecü-e'as 
transcribi  fecimus  de  verbo  ad  Terbum  -  nil  addito  iiel  nnitato  -  et  redigi  in 
banc  pupplicam  nocionem  -  in  cuius  rei  testimonium  sigillum  nostnmi  pre- 
sentibus  duximusapponendam- Datum  Lundis  -  anno  doininj  MXGC*  Tercio. 
XV  kal.  februarij. 

Sigitiet  borlfallet,  rem^oii  qvar. 

i38i.  i3o3   d.    14   Febr.  Linköping. 

Kanikerne  KffUT,  Ihgb  och  Olops  m.  fl.  ViUaesbrcf  om  rtt  utbyte  af  gArdeo  Wreta  mot  Norr« 
ed,  fuellan  Giidmund  Gudmuodsson  och  Domprosten  Wimund  i  Linköping,  och  om  den 
sedoaies  ipellaogiA,  tili  större  deieo  erlagd  i  böter  för  den  forre. 

A.  6.  a. 

Vniuersis  presentes  litteras  inspeoturis,  Kanotos,  Jkgo,  ^  olauüs  ca-* 
noniqi  b'ncopenses,  ac  amjogatüs  et  consüles  eiasdem  ciuitatis,  satatem  in 
omnium  saluatore,  Constitutus  in  presencia  nostra  in  ecciesia  linoopensi  die 
beati  ualentini,  Gudmundiis  gudmundi  condam  filius  coram  nobis  puplice 
fatebatur  quod  pro  commutacione  curiarum  quam  fecit  cum  domino,  W«  pre- 
posito  lincopensi  dimittendo  eidem  domino  .W.  ctiriam  dictam  Wreth^e  cum 
omnibns  suis  attinenciis,  et  recipiendo  sibi  et  suis  heredibus  curiam  dictam 
norrethe,  in  euius  roeliora^ionem  leuauerat  hie  subscripta,  primo  cum  dictus 
gudmuudus  iuit  ad  kareios  pro  uarijs  suis  usibus,  XV.  inarcas  denar«  Jtem 
ingimaro  dicto  herdkono  .VI.  marcas  denar.  Jtem  gunnaro  quem  lesit  aput 
karelos,  unam  curiam  in  vesterwik  sitam,  ualeutem  .Xlll.  marcas  denar. 
Jtem  uiliico  in  thiaBughaby  quem  lesit.  quartam  partem  attungi  in  nyartha- 
Mri.  quem  byrgerus  liquidson  emit  pro  .XX.IllI.  marcas  denar.  Jtem  .Xli. 
marcas  denar.  pro  dimidio  attungo  in  sconbyergh  quas  leuauit  dominus  hon- 
gerus  ulfson.  Jtem  quando  fuit  proscriptus  pro  quadam  transgressione  le- 
gis, dicta  thingsfrid,  pro  iure  regio  et  boschiptnec  non  et  pro  iure  prouin- 
ciali,  quadraginta  marcas  denar.  Jtem  pro  secunda  proscripcione,  domino 
philippo,  Wlfson.  unum  equm  ualentem  .XX.  marcas.  Jtem  quando  tercio 
fuit  proscriptus,  iohanni  dicto  fr aka  quem  lesit  .IL  marcas.  et  pro  iure  regio 
et  boschipte,  XX.  marcas.  Jtem  pro  .XII.  thumVordei  quos  fecit  serainari  in 
norredum  .VI.  marcas.  Jtem  pro  .XX. IUI.  thynir  ordei  quos  recepit  hegirstad 
.XIL  marcas.  Jtem  dimidium  attungum  et  .Xllimam  partem  attungi  in  lund 
iuxta  suthurcopiam  pro  .XX.  marcas.  Jtem  in  promta  pecunia  .X.  luarcas.  Jtem 
ad  melioiacionem  curie  dicte  rekkioscogh  quam  recepit  gudmundus  pro  cu- 
ria dicta  lund,  quartam  partem  attungi  in  wiskor0    hec  autem  omnia  sicut 


supradietum  est  sepedictus  G.  se  coram  nobis  recepisse  fatebatur  presenti- 
bU8  eciam  alijs  quam  plurimis  fidedignis,  Jn  cuius  rei  euidenciam  plenio- 
rem,  sigilla  nostra  presentibi»  sunt  appensa,  Dataro  et  actum  Anno  domim 
M*.CCC*JIL  loco  et  tempore  prenotatis. 

StgilicD»  alla  Sy  D&got  skadade,  hiogaade  i  remsor. 
Pd/ränsidan.'  Littere  super  boois  wret^prope  wist. 

i382.    .  i3o3  d  7  Mars.  Skön. 

li'kebifkop  Nils  Allbuoxi  i  Upsala  G&fvobref  pi  eo  gdrd  i  Westrahyliuin,  tili  uoderUllao- 
de  af  giUtDing  pa  J^afwunda  skogeo,  med  förbeh&ü  for  Iboen  Thorer  Gyrdss  sod  och  den 
arfviogar,  att,  sä  länge  de  gflftniogeo  underhülla,  fil  deooa  egeodom  mnehafva  ocb  begagna. 

A.  6.  *). 

Omnibus  presentes  litteras  jnspecturis,  Nicolaus  diuina  mtseracione 
archiepiscopus  vpsalensis,  salutem  in  domino  sempiternam,  Constare  volu« 
mus  per  presentes ,  Quod  nos  predium  cum  domibus  in  vestrabyliam.  valo- 
ris  quadraginta  Marcarum  quod  nobis  et  ecciesie  nostre  Tpsalensi  domiom 
0ndo  presbiter  ecciesie  lithi,  pro  suis  forefactis  et  delictis,  persoluit  et  as« 
signauit  sub  testimonio  bonorum,  in  communi  placito  habito  apiid  ecclesiam 
ai^s  in  jempcia,  loco  in  silua  Rawundum,  per  dominum  Jacobum  bone  me- 
morie  predecessorem  nostrum,  inchoato,  vbi  thorirus  gyrdonis  filius  nunc 
iuhabitat,  ad  supportaudum  facilius  hospitalitatis  beneficiuro,  transeuntibus  et 
maxime  pauperibus  inpendendum,  conferinius  et  jure  perpetuo  possidendnm 
deputamus^  ea  tarnen  condicione  adiecta,  quod  id^m  thorirus^  vxor  eios  si 
superstes  ei  fuerit  ac  heredes  dicti  thoriri,  quamdiu  hospitalitatem  solitam 
in  loco  eodem  exhibere  studuerint,  predicti  predij  vsumfructum  et  prouisio« 
nem  irreuocabiliter  habeant  doniinio  tantum  et  proprietate  in  eo,  nobis,  ec- 
ciesie nostre  vpsalensi,  et  nostris  successoribus  reseruatis,  Prohibemus  igi- 
tur  districtius  Ne  supradictum  predium  in  vestrahylium ,  seu  alia  predi», 
per  nos,  vel  predecessorem  nostrum  dominum  Jacobum  loco  predicto  assig- 
nata  permutentur,  alienentur,  vel  quomodolibet  distrahantur,  seu  inter 
aliquas  vmquam  personas  diuidantur,  sed  ille  vel  illi  tantum,  potissime  inme« 
diati  heredes  dicti  thoriri ,  quamdiu  simul  commanere  in  loco  ravsrundum  su- 
pradicto,  et  dicte  liospitalitati  voluerint  et  valuerint  deseruire,  sub  fomia 
et  modo  superius  prenotatis,  vsumfructum  et  proüisionem  bonorum  ha- 
beant et  possideant  supradictorum  Si  vero  dissensionem  et  controuersiam, 
oriri  contingat  inter  ipsos  heredes,  et  veiint  possessiones  inter  se  diuidere, 
tunc  ad  diffinicionem  domini  vpsaiensis  absque  omni  contradictione  heredum 

*)  Finnes  ifven  i  en  af  Arkebii4op  Beipttiiog  i  Upsala  battyrkt  afskriA  af  ir  i346. 


j 


—        37>        — 

pertineat,    cui  vel  quibus  eoruin^  Tsusfructus  et  prouisio  predictOrttm  bono« 
ruiD  debeatur,  Statuto  enim  sanctimus  perpetuo  valituro,  illum  seniper  alijs 
debere  preferri  in  dictorum  bonorum  vsufructa  et  prouisione,  qui  dicte  ho*  . 
spitaiitati,  pro  facultattim  suarum  niodulo  operam    inpendere    studuerit  effi-^ 
cacem,  locumque  sepedictuin  vtiliter  excolere,  et  pro  posse  indigentibus  in»  . 
pertiri  curauerit,  subsidia  karitatis,  Jnhibemus  eciam  Hrnfiiter  et  districte,  Ne 
aliquis  sqccessorum  nostrorum,  loco,  bospitalitatis  supradicto,  racione  donacionis  ^ 
prediorum,  sibi  per  nos  facte^  onus  quodlibet  vel  inposicionem  quamcumque^ 
Tltra  id  quod  superius   expressum  est  in    hac    littera    nostra    inponat,   «eu 
quomodolibet  per  se  vel  suos  transeuntes,  per  locum   predictura,  grauamen 
inferri  paciatur,  in  horum  igitur  omnium    robur  et  euidenciam    pleniorem, 
ac    perpetuam    rei   memoriam  sigillum    nostrum  presentibus    duximus  appo- 
nendum,    Datum    apud    ecclesiam    sk0n    in    msethalpatba   anuo  domini  Mit* 
lesimo,  Trescentesimo ,  Tercio  non.  Mareij. 

Sigillet  bortfallety  remsan  qvar« 

i383.  i3o3  d   7   Mars.  Skön. 

Arkebiskop  Nils  Allb^ohs  i  Upsala  bref  om  gifven  fasta  p&  en  jord,  hvilkeo  han   ansllr    tifl 
forutnSmnde  gästniogi  uoderh&ll. 

A.  a.  ♦). 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  Nicolaus  diuina  miseracione  Ar« 
chiepiscopus  vpsalensis,  salutem  in  domino  sempiternam,  Jnter  opera  pietatis 
et  misericordie  dominica  sentencia  commendatur,  egenos  vagosque  hospicio 
colllgere^  et  panem  esurientibus,  ac  potum  sicientibus  ministrare,  hac  con- 
ftider^icione  ductus  felicis  recordacionis  Dominus  jacobus  arcbiepiscopus  vp- 
salensis  predecessor  noster,  cum  intelligeret  ob  prolixitatem  silue  Rawun- 
dum,  ex  defectu  hospicij\  grauari  plurimos,  et  pauperes  sepe  de  vita  pericli- 
tari,  et  nonnullos  perire  frequenter  in  dicta  silua,emit  pro  dimidia  marcbä 
locum  quendam,  et  iiii  loco  circumiacencia.  silicet  vnum  Mansgangu,  que 
Gyrdoni  patri  videlicet  thoriri  nunc  ibidem  habitantis,  et  suis  heredibus 
assignauit,  pro  vsibus  supradictis,  Nos  quoque  opus  tarn  necessarium  et  pi- 
lim,  benigno  fauore  promouere  volentes,  ad  dictum  hospitah'tatis  oflibium 
conferimus  vicinum  predium,  quod  emimns  a  radgero  de  hambri  pro  duo- 
decim  oris,  quod  predium  in  subscriptis  limitibus  terminatur,  videlicet  ad 
occidentalem  partem,  in  loco  dicto  lomowijk,  postmodum  in  grytubolma 
que  Sita  sunt  magis  ad  aquilonem,  Deinde  directo  ad  orientem  in  ampne 
dicta  myrtaa  ^).    ffirmarij   vero  dlcti  wigariter  fastar    empcioni    predicte    et 

*)  Ftnnes  flfven  i  en  af  Arkebiskop  Hemming  t  Upsala   bestjrkt   afskrift  af  Ar  i346. 
i)  I  afskriften:  myreaa* 


—        378    .    — 

vendicioni  facte  inter  nos  et  dictuiD  radgerum,  adhibiti  fiierunt  subscripti, 
silicet  farthegn,  spelbudhi  ^)  nepos  eius^  Nicolaus  in  sungu,  Jngiefdusin  Ne- 
sku,  gutthormus  in  kiolPj  filius  Joans  dicti  karks  ^),  bcro  kieptcr,  sighus 
de  diupuvijk,  et  Nicoiaus  presbiteri  filius  de  lijth,  et  insuper  in  tradicione 
possessionis  huiusmodi  wigariter  dieta  sk0tuing,  assampti  fuerunC  in  testes 
Dominus  prepositus  hyggiulphus  et  helghi  de  lithi,  in  premissis  praloqutor 
extitit  supradictus  bero  kiepter,  3n  horum  igitur  omniutn  robur  et  euiden* 
eiam  pieniorem,  sigillum  nostrum  presentibus  duximus  apponendum,  Datum 
apud  ecclesiani  sk0n  anno  domini  Millesimo  Trescentesimo,  Terciö  Non. 
niarcij. 

Si($illet  skadadty   bängande  pä  en  tir  brefvfl  klippt  reinsa. 


i384-  i3o3   d.    i3  Mars- 

Konung  Birgebs  alfmänna  P^bud  oai  försvarslösa  och  främroande  landsstykares  /ordnTvande, 
med  forelSggande,  att,  sä  vida  sädane  personer  i  Riket  fuiinos  öTvei'  en  manads  (td  efter 
denna  sladgns  kr.ngÖrande,  de  skulle  vtso  hos  livero  de  Toro  i  ifenst,  sä  kärt  dem  var  a(t 
undvikn  förlust  nf  alll  hvad  de  atjdc,  spöslrafT  ocli  öionens  slympande,  »unit  alt  iler  efltr 
ytteilisare  en  iniinads  qvarsladnande  undergu  an  härdare  beslrafihiog. 

L.  c.  7. 

BiRGEßUS  Dfii  gratia  Swoorum  Gothorumque  Rex  omnibus  Tiundiam 
inhahitantibus  gratiam  cum  salute.  Cum  apud  Skeningiam  dudum  fuimus 
constituti,  quam  pluriroi  Regni  noslri  nobiliores,  tarn  consiiiarii  nostri,  quam 
alii  nobiles  ibidem  occurrentes,  querulosa  nobis  insinuatione  monstrarunl, 
quod  ipsius  Regni  incolae,  propter  clientnm  et  cursorum  ac  Garcionum  va- 
gorum  dictoröm  sculuara,  et  praecipue  ac  maxime  extraneorum  nulli  servi- 
entium  crebros  transitus,  pregravantur,  qui  in  multis  locis  homicidia  occulta 
Mord  dicta,  furta  et  latrocinia,  ac  alia  plurima  fore  facta  diiroscuntnr  in- 
tolierabib'a  commisisse.  Nos  igitur  considerantes  praedictae  turbationis  pcricu- 
bira  imminens  praecavendum,  DEo  auspice  ex  peritoruin  nostrorum  consilio, 
prsedictorum  malefactorum  audaciae  celeri  remedio  obviare  quantocius  affe- 
ctamus,  ne  in  jacturam  pacis  hujusmodi  audacia  transeat  impunita;  Unde 
per  eosdem  consiliarios  nostros  qui  tunc  aderant,  duximus  statuendum,  wt 
quicunque  Cliens  irel  Cursor  seu  Garico  vagus,  nulli  serviens  ut  praedixi- 
mus,  inventus  fuerit  in  Regno  vagabundus  et  Dominum  cui  serviat,  non 
ostenderit  infra  mensem  unum  post  publicationem  praesentiutn ,  quam  sibi 
pro  termino  peremptorie  assignamus  viatici  testimonio,  vel  per  patentes  lit- 
teras,  seu  aliis  sufficientibus  Documentis,    ipsum    poena   amissionis   omnium 


2)  l  Afskr.:  faithlgign  spixibudhi.     3}  I  afftkr.:  k0L     4}  I  aftkr.:  Karls. 


-        379        — 

reriim,  quas  habuerit,  et  corporis  flagellatione,  ac  auriuin  irintilatiöne  decre^ 
vimns  puniendum.  Si  vero  taiiter  castigatus  in  Regiio  remaiiserit,  ita  quod 
in  Suecis  supernis  moram  fecerit  per  mensein,  vel  ultra  silvam  Culmard 
quod  dicitur  utban  Skog,  per  quindenam  poenam  corporaleni  acriorem  ipsum 
sustinere  volumus  per  eos,  quos  ad  hoc  duximus  deputandos  postiDodum 
infligeiidam.  Praeterea  vos  scire  volumus,  quod  qualiter  super  bis  vel  oliis 
vagabundis  indigenis  vel  extraneis  Regnum  transeuntibus  dilectus  Pater  no- 
ster,  Dn.  Magnus  Rex,  bonae  memoria^  statuit,  et  nos  postmodum  ordinäre 
decreyimus,  vobis  infra  praedicti  mensis  spatium  intendimus  lucidius  decla* 
rare.  Datum  Anno  Domini  M*  CCC.  IIL  III.  idus  Martii. 


i385.  i3o3  d.    14  Mars.  Lund. 

Domprosten  i  Lund  Avobeas'  Gäfvobref  pS  all  sin  lösa  och  fasta  e<;endoffn,  tili  inrättande  aF 
ett  altare  i  Lunds  domkyrka,  nemiigen  Westra  Köpinge,  Kyrkekopinge,  Skifvarp  och 
Stäfvie  i  Skytts  liärod,  2:ne  bodar  7  Lund  samt  en  gard  dervid,  titi  boställe  fit  tjenstfötTfit- 
tande  presten,  jemfe  föreskrifter  om  Domprostens  rättigheler  att  lillsStla  prest,  samt  dennes 
icrrättm'ngy  m.  m. 

A.  5. 

Jn  nomine  patris  et  filij  et  spiritus  saneti  AmeN.  Notum  sit  omnibus 
presens  sc«  iptum  cernentibus  quod  £go  Andreas  Lundensis  prepositus,  ad 
cultum  diuiiium  in  ecclesia  beati  Laurencij  lundis  ampliandum  et  constrv- 
endum  ibidem,  vnum  Altare  in  honorem  dei  omnipotentis,  et  beatissime  vir- 
ginis  Marie  raatris  ejus,  et  beati  Andree  apostoli  Longa  mecuni  'meditacio- 
ne  preambula  et  deb'beracione  habita  dib'gentj.  ac  in  Remedium  anime  mee^ 
nee  non  et  patris  mej.  Matris,  fratris.  parentum.  et  familiarium  meorum.  Do 
et  confero  sub  condicionibus  infrascriptis  omnia  bona  mea  mobilia  et  in* 
mobilia  videb'cet  JIILor  curias  quas  possideo  in  vaestrak0pingae.  vnam  curiam 
Jn  kirkyk0pingae.  vnam  curiam  in  skipathorp.  et  vnam  curiam  in  sta5w0gb0 
in  sk0sh8er9eth.  Jtem  duas  tabernas  in  ciuitate  Lundensi  in  parochia  beati 
Andree  apostoli,  quas  habui  de  Magno  swenson  dicto  gaggy  et  vnam  curi- 
am ibidem  in  parochia  beati  Jacobi  sitam,  in  qua  vicarius  dicti  Altaris  ha- 
bebit  residenciam.  vt  ex  eis  sacerdos  quicunque  pro  tempore  fuerit  institu* 
tus  ad  Altare  predictum  in  memorata  ecciesia  commode  sustentetur,  et  one* 
ra  incumbencia  valeat  competenter  supportare.  Jn  primis  igitur  volo  quod 
ius  presentandi  sacerdotem  vicarium,  videh'cet  predicti  altaris  apud  sum* 
mum  prepositum  ecciesie  antedicte,  quicunque  pro  tempore  fuerit  perpetuo 
remaneat  saluum  et  integrvm.  et  ipse  prepositus  perpetuam  tuicionem  et 
plenam  habere  debet  bonorum  Altaris  eiusdem.  Sacerdos  vero  ad  dictum  al- 


1 


—        38o        — 


tare  institutus^  bonorum  predictorum  ipsi  altari  attinencium  plenam  et  Übe» 
ram  habebit  orduiacionem  sub  summo  preposito.  Jta  tarnen  qood  de  bonb 
inmobilibus,  edificijft^  seu  estimacionibus  absque  Domini  arcbiepi9Copi  Lun- 
densis  et  suorum  successorum  auctoritate  nichil  alienent,  penitus  nee  com- 
muteqt  Qui  sacerdos  diebus  singulis  celebrare  debet  in  dicto  altari  salua 
honestate  debita  videlicet  in  qualibet  Dominica.  De  sancta  trinitate,  exceptio 
diebus.  Natalis  domini.  Pasche.  Pentecostes.  et  Festiuitatibus  beate  Marie  vir- 
ginis.  Omnium  sanctorum.  omnium  apostolorum,  nee  non.  IIII:or  Doctoruin 
beatorum  Gregorij.  Ambrosij.  Augustini.'  et  Jeronimi  et  beati  Lanrencij  mar- 
tiris.  Qualibet  eciara  secunda  feria  Quarta  et  Sexta  feria  pro  defunctis  Ter«* 
cia  feria  de  sancto  Andrea  apostolo  Quinta  feria  de  sancto  Laurencio,  et 
quolibet  Sabbato  De  beata  Maria  virgine.  Prouiso  quod  in  omnibus  missis 
memoria  bcati  Nicola j.  beatarunique  Marie  magdalene  Katerine  et  Marga* 
rete  virginum.  vicissim  habeatur.  Jnsuper  quociens  in  vna  septimana  dictas 
niissas  celebrare  omiserit  has  in  sequenti,  seu  sequentibus  septimanis  proxi- 
mis  per  se  vel  alium,  seu  alios  supplere  non  omittat.  £t  si  corporis  de- 
bilitate  vel  alia  causa  racionabili  fuerit  prepeditus.  Alium  loco  suj  ad  cel^ 
bra^ndum  niedio  tempore  substituet.  Sacerdos  eciam  ad  jdem  altare  depüta- 
tns  in  choro  boreali  inter  canonicos  et  vicarios  stallum  habeat  quemadmo- 
dum  vicarius  altaris  sancte  Marie  virginis,  ibidem  in  choro  australi.  et  hone- 
ste  chorum  ingredj  debet  sub  cappa  superpellicium  habens  more  canonico- 
rum  et  chorum  frequentare  debet  in  omnibus  sollempnitatibus  tocius  anni. 
Sed  missaih  ibidem  dicere  nullatinus  teneatur.  Horam  eciam  habeat  eertam 
qualibet  die  missam  inchoandi,  saluo  jure  capituli.  scilicetvt  finita  miss.i  Al- 
taris beate  virginis  iuxta  chorum  inchoet  missam  suam  De  annuis  autero 
Fructibus,  siue  prouentibus  eidem  altari  appositis  taliter  ordinacionem  pro« 
uidi  vt  ex  eis  quinque  marche  dennr.  anno  quolibet  Ueducentur  in  v&um 
oblacionum  et  elemosinarum  largicionem  plene  et  fideliter  hoc  modo  dispen- 
sand  ...  in  die  ahniuersario  obitus  mej  deduabus  marchis  et  dimidia  dentur 
eanonicis  qui  vigilijs  et  misse  interfuerint  marcha  denar.,  et  cuilibet  vicario 
vigillijs  et  misse  predictis  presenti  quinque  denarii  ad  oflferenda  eciam  dimi- 
dia marcha  Fratribus  predicatoribus  eodem  die  ad  pisces  vna  ora  denar.^et 
tantundem  Fratribus  minoribus.  Siquid  vero  superfuerit  pauperibus  Scolari* 
bus  erogetur.  De  Reliquis  autem  duabus  marchis  et  dimidia  singulis  annis 
die  proxima  post  anniuersarium  meum,  nisi  fuerit  Dominica  vel  alia  festiua 
dies,  ex  qua  occasione  in  sequentem  feriam  differatur  anniuersarium  patns 
mej.  matris  fratris  parentum  et  familiarium  meorum  ad  summum  Altare  in 
choro  sollempniter  cum  vjgilijs  et  missa  teneri  constituj  et  quantum  ad  omn^s 
distribuciones  volo  similiter  dispensarj,    sicut  in  die  anniuersdrij  mej  sapra 

feci 


—        38i        — . 

feci  mencionem.  De  supradictis  eciam  fructibus  antedicto  altari  appositis  an* 
no  quolibet  vnnm  solidum  grossorum  toronensium  vel  quatuor  solidos  ster* 
lingorum  deponi  constitui  in  sacristiam  ad  reparacionem  librorum  vestimen-» 
4oruin  et  ornatus  dicti  Altaris,  secundum  prouideneiam  et  discrecionem  ip- 
tius  suimni  prepositi  et  Gapituli  reseruandos.  Quod  si  predictus  sacerdos 
chorum  frequentare  contempserit.  Aut  in  altari  proprio  celebrare  yel  predi- 
ctorum  bonorum  fructus  ordinäre  sicut  premissum  est  omiserit  seu  neglexe- 
rjt.  Supplico  venerabili  patri  TiUndensi  Archiepiscopo  qui  est  vel  pro  tem- 
pore fuerit  vt  ipsum  corrigat  et  castiget.  et  si  incorrigibilis  fuerit,  ammo- 
ueat  ab  Altari.  Ne  igitur  Alicui  bominum  liceat  aliquo  modo  hanc  meara 
collacionem  irritare,  antedictas  possessiones  vt  prius  confero  et  scoto  imma 
pocius  collacionem  et  scotacionem  prius  factas  innouo.  et  ipsum  Capitulum 
nomine  vicarij  canonice  instituendi  ad  altare  sepedictum,  exnunc  in  corpo- 
ralem  pono  possessiönem  perpetuis  futuris  temporibus  duraturam  bonornm 
supradictorum  fructibus  ad  vsus  meos  coaduixero  reseruatis.  Jn  cuius  Rei 
testimoninm  sigillum  meum  presentibus  est  appensum.  Actum  Lundis  Die 
Jouis  .XIIII:ta  mensis  marcij.  Anno  domini.  M'^.CCC.  tercio. 

Sigillet  bortfallet;  ett  stycke  af  rcmsan  qvar. 


i386.  i3o3  (L   2  April  Linköping. 

Advocatus  Frostbvs  och  Borgmäslarnes  i  LioLöping  Fastebref  foV  Kamken  Oiof  i  Liuköpiog  pfi 
3:oe  jordloUer  i  Patnstad. 

B.  3:  tSo. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  fr0stanijs  aduocatus  lincopensis 
et  CONSÜLES  ibidem  in  domino  saiutem.  Nouerint  vniuersi  discretum  vi« 
rum  dominum  Olauum  canonicum  lincopensem  duodecimam  parlem  octo- 
narij  de  sunone  dicto  borstaerun.  pro  dimidia  IIILta  marca  denariorum  in 
patastadh  ex  consensu  vxoris  sue  et  fratrum  eins  scilicet  saxonis  et  petri 
in  presencia  nostra  comparasse  Pro  cuius  empcionis  titulo  proloqutor  fuit 
saxo  de  karaby.  id  est.  skilde  firi  faesth.  secundum  quod  consuetudo  terre 
approbat-  et  in  libro  legum  continetur  jtem  sequenti  die  hemmingus  Susanne 
emit  de  eodem  tantum  et  proloqutor  illius  faste  fuit  kanutus  sutor  quod 
predium  eidem  domino  Oiauo  canonico  h'ncopensietsuis  heredibus  proeodeoi 
precio  dimisit  cum  festis  perpetuo  possidendum.  Huic  igitur  facto  interfue- 
runt  dominus  jngo  canonicus  lincopensis  sweno  tynderboe.  Arnulphus.  tbyr- 
gillus  de  granby  et  frater  eins  laurencius  Agmundus  de  risness.  Ragwaldus 
de  vllaviri  Johannes  de  glyttinge  et    alij  quam    plurinii  fidedigni.     Ne  igitur 

Sv,  Diplom.  IL  49 


n 


^       38a       — 

in  postcrum  de  vendick>ne  predicta  aliqiia  suspicionis  nota.  valeat  subortri. 
presentern  litteram  in  euidenciain  pleniorem  conscrtbi  fecimoa  Et  sigiJio  eh 
iiitatis  nostre  vna  cum  sigillo  conuiuarum  beati  Olaui  ibideni  cominuniri  Dt« 
tum  lincopie  anno  domini  MCCGIIL    tercia  feria  po&t  dominicam  palmarom. 


1887.  i3o3   d.   4   April.  Nyborg* 

Konuog  Eai&s  i  Daomark  Bref  oni  npprittelse    for  Irkebiskopen    Ysar  och  Liiods  Domkyrka, 
för  den  forlusl  dem  tilirogatti  under  f.  d«  IrkebisLöpeii  JoImids  ßogeoskap ,  samt  Aterstiilao»" 
det  af  deras  dldre  privilegicr.  \  ' 

A,'5.  •). 

Ericus  dei  gracia  Danorum  Sciauoruroque  Rex  vniuersis  presentes  litte» 
ras  inspecturis  Salutem  in  domino  s&mpiternam  Vobis  vniuenis  et  singulii 
tenore  presencium  facimus  manifestum  quod  uosTOcato  et  congregato  gene* 
rali  Parlamente  prelatorum  prineipuro  baronum  et  aliorum  incolarum  Regni 
nostri  apud  nyborg  super  satisfactione  facienda  venerabili  patri  domino  ysar« 
no  dei  gracia  Archiepiscopo  lundensi  Suecie  primati  electo  et  ecclesie  soe 
lundensi  de  priuilegiis  et  bonis  lundensis  ecclesie  subtractis  eidem  tempore 
capcionis,  Venerabilis  patris  domini  Johannis  quondam  lundensis  Archiepisco- 
pi  ac  libertatibus  quibus^  extunc  prefata  ecciesia  per  gentes  nostras  noscitur 
spoliata  Nee  non  in  decem  milibus  niarearum  puri  argenti  in  bonis  iromo* 
bilibns  in  quibus  auctoritate  apostolica  eidem  Archiepiscopo  et  ecclesie.no* 
scimur  condednpnati  habito  frequenti  et  diligenti  tractatu  cum  Nobilibus  vi* 
ris  Christofero  et  Valdemaro  fratribus  nostris  et  aliis  predictis  eorumque 
accedente  consilio  et  assensu  predicta  priuilegia  eidem  domino  ysarno  et 
lundensi  ecclesie  restituimus  promittentes  quod  si  aliqua  alia  poterint  inue* 
niri  quod  non  credimus  ipsa  eis  restitui  faciemus  ac  destrvcta  corrosa  in- 
fecta  vel  quomodolibet  lesa  nostri  causa  si  que  fuerint  innouabimus  ad  be- 
neptacitum  eorundem  preterea  libertates  quas  prefata  ecciesia  et  Archiepiseo- 
pus  vel  predecessores  eiusdem  hactenus  habuervnt  et  in  quorum  possessione 
vel  quasi  predicte  capcionis  tempore  exis^ebant  eisdem  restituimus  et  ser- 
uari  promittimus  illibatas  scilicet  quod  homines  dicti  Archiepiscopi  ft  ecclesie 
lundensis  vel  eciam  alii  in  bonis  Archiepiscopalibus  residentes  que  skutga^ 
de  cömniuniter  appellantur  ac  eciam  familia  ipsius  Archiepiscopi  ac  denn 
lundensis  diocesis  ac  eius  familia  non  in  nostro  seu  alio  seculari  foro  nisi 
tantum  super  terris  hereditariis  Sed  in  ecclesiastico  super  omnibus  aliis 
negociis  et  offensis  respondeant  et  satisfaciant  de  eisdem  si  tarnen  actoresfne^ 


*)  Efter  eti  vidiinalioa  af  Konung  Haus,  dat.  KöpeDhamn  d  t5  Nov.  i5oo. 


j 


—        383        ~ 

rillt  forum  reorom  sequantur  Jtem  quod  homtli^  ecciesie  et  Arcbiepiseopt 
supradicti  iuxta  disposicionem  eiusdein  bona  sua  propria  per  portus  dicti 
domini  Archiepiscopi  de  dicto  regno  libere  trahere  et  portare  valeant  extra 
illud  niai  generalis  inbibicio  in  toto  regno  noßtroex  causa  noatre  reipublice 
per  nos  fiat  quod  nullus  bona  inde  extrahat  vel  exportet  Archiepiscopus 
autem  qui  est  et  qui  pro  tempore  fuerit  bona  sua  propria  nullis  alienis 
adiunctis  omni  tempore  et  per  omnem  locum  dicti  regni  nulla  sibi  inhibi« 
cione  obstante  trahere  et  portare  libere  valeat  qualibet  fraude  cessante  Jtem 
quod  prefati  homines  et  famiiia  Archiepiscopi  et  lundensis  ecciesie  libere  sint 
et  immune^  ab  omni  regio  nouo  theoloneo  et  pedagio  imponendo  et  a  di- 
ota  capcione  imposito  si  quid  est  et  ab  omnibus  taliis  exactionibus  collectis 
nisi  eas  de  consilio  maiorum  et  meliorum  regni  nostri  suadente  vtilitate  et 
necessitate  nostre  reipublice  et  regni  per  nos  vel  successores  nostros  fieret 
in  forma  et  casibus  a  iure  consuetudine  vel  bonorum  ipsoruih  condicione 
.  permissis  Jtem  quod  si  vocatis  in  generali  placito  incolis  lundensis  diocesis 
ad  expedicionem  pro  defensione  dicti  regni  prefati  homines  Archiepiscopi 
et  ecciesie  lundensis  contumaces  fuerint  vel  deliquerint  in  premissis  Archie- 
piscopus ipsos  puniet  et  compellat  Si  vero  in  hac  necligens  fuerit  vel  re« 
missus  vel  predicta  commiserint  eius  mandato  conniuencia  vel  consensu  no- 
stram  in  quos  deliquerint  iuxta  leges  patrie  senciant  vlciohem  Jteqi  quod 
bona  clerieorum  decedencium  libere  veniant  ad  eorum  heredes  legittimos  si 
existant,  alia^  ecciesiis  vel  Archiepiscopo  iuxta  canonidas  sanctiones  Jtem 
prpmittimus  quod  si  apparuerit  lundensem  ecclesiam  alia  vel  aliis  libertati« 
bus  spoliatam  eam  vel  eas  plene  et  integre  restituemus  eidem  et  possessione 
ipsarum  et  aliarum  predictarum  et  earum  quas  obtinet  in  pfesenti  defende- 
mus  eandem  ita  quod  omnes  libertates  predictas  cum  omni  iure  regio  libere« 
habeat  et  gaudeat  commodo  earundero  Jtem  pro  bonis  subtractis  dicto  do^ 
mino  Johanni  tempore .  capcionis  sue  si  que  sint  preter  illa  que  sibi  et  dicto 
domino  ysarno  restitura  noscuntur  obligamus  eidem  domino  ysarno  et  tra- 
didimus  bona  nostra  omnia;  in  0thelstade  in  fionia  tamdiu  habenda  et  te<- 
nenda  cum  omnibus  siluis  pascuis  piscariis  et  aliis  suis  iuribus  et  pertinen- 
ciis  vniuersis  donec  de  dictis  bonis  cognoscatur  sibi  de  ipsorum  fructibus 
vel  alio  modo  plene  et  integre  satisfactum  Jtem  bona  nostra  que  in  insula 
borendeholm  obtinemus  dicta  Kotneheret  que  quidem  bona  bereden  nobilis 
▼iri  Vffonis  militis  quondam  dapiferi  detinent  in  presenti  cum  omnibus  in 
dicta  insula  per  ipsos  vel  patrem  eorum  predictum  emptis  vel  quomodolibet 
acquisitis,  Jtem  Heruitstadheheret  in  scania  cum  omnibus  siluis  pascuis  pi- 
scariis iuribus  et  pertinenciis  suis  cum  dominio  mero  et  mixto  ac  pleno  iure 
regio  villa  forensi  dicta  ystad  ac  hominibos  qui  sunt  et  dicuntur  commvni- 
ter  et  specialiter  homines  re^is  dumtaxat  exceptis  in  dicto  heret  scaniensi  qui 


-^        384        — 

tum  in  liegociis  et  delictis  in  ipso  heret  commissis  et  committendis  vel  quo; 
rnodolibet  emergentibus  respondeant  et  satisfacfant  Archiepiscopo  sopradicto 
et  suis  successoribus  iuxta  leges  et  consuetudines  scanienses  arbitrantibus 
Reuerendis  patribus  Ripensi  et  Vibergensi  episcopis  ac  nobilibus  viris  Jo- 
hanni  Ütle  achone  j0ners  sun  Nicoiao  biliar  et  Canuto  esbernj  militibus 
habita  deliberacioue  cum  aliis  episcopis  Electo  Roskiidensi  baronibus  prin-* 
cipibus  et  maioribus  regnj  gratis  et  spontanea  voluntate  non  decepti 
sed  de  iure  et  facto  plene  instrvcti  eidem  domino  ysarno  ac  lundensieccW 
sie  pro  memoratis  decem  milibus  marcarum  argenti  puri  assignauimus  sco- 
tauimus  et  dedimus  in  solutum  Jtem  pro  euictione  et  cautela  euictionis  di- 
ctorum  bonorum  de  borendehoJm  assignauimus  scotauimus  et  dedimus  io 
solutum  domino  Archiepiscopo  et  ecciesie  supradicte  Si  euincerentur  ab  eis 
in  toto  vel  in  parte  vemundbeh^ygisherret  adiecto  quod  si  heredes  nobilii 
Tiri  vffonis  militis  quondam  dapiferi  omnes  et  singuli  dicta  bona  de  boren- 
debolm  libere  dimiserint  et  restituerint  Archiepiscopo  et  ecciesie  supradictis 
predictum  heret  pro  dictis  bonis  scotatpm  ad  nos  et  ins  ac  proprietatem 
nostram  libere  redeant  ipso  facto  Renunciantes  actioni  cuiuslibet  doli  et 
decepcionis  pluris  et  minoris  et  sine  causa  et  restitucionis  in  integrum  et 
genen^liter  omni  iuri  et  actioni  qua  vel  quibus  aduersus  vel  contra  predi- 
cta  per  hos  vel  per  alium  quomodolibet  venire  possemus  approbantibus  supra 
dicta  vniuersa  et  singula  venerabilibus  patribus  dominis  ChristieMio  Ripensi 
Bertoldo  SIeswicensi  Johanne  arusiensi  et  petro  vibergensi  episcopis  ac  prin- 
cipibus  baronibus  et  aliis  regnicolis  in  dicto  parlamento  per  se  et  nomine 
absencium  constitutis  Jn  cuius  rei  testimonium  Sigilla  nostrum  fratrum 
nostrorum  ac  Reuerendorum  patrum  episcoporum  et  Electi  predictorum  et 
dominorum  Johannis  dicti  litle  acbonis  Johannis  Ganuti  esberni  et  Johannis 
dicti  lekke  marscalci  nostri  militum  presentibus  duximus  apponenda  Actum 
et  datum  nyborg  Anno  domini  Miilesimo  tricentesimo  tercio  Jn  cena  domi- 
ni  in  presencia  nostra. 


r388.  i3o3  d.  4  April  Nyborg. 

KonuDg  Eaiks  i  Daomark  Skrifrelse  tili  Rtddaren  Nils  Holin^ersson  och  Kaniken  Trngok  i 
Lund,  med  befaltniogy  att  Uli  Ärkebiskopcns  Fogate  dfverleciina  EoIdc  faSrad  p&  Bornhoim 
och  Herrestads  häi-ad  i  Skäne  med  uDdaolag  likväl  af  staden  Ystad. 

K.  f.  a:  87. 

Ericus  D.  G.  Danorum    Slavoruroqve  Rex,  dilectissimis   sibi  in  Cbri&ta 
Dominis  9  Nicolao  Holroiger^  strenuo  militi ,  et  Trugoto  Presbytero,  Canooico 


-.       385        — 

Lündensi  salutem  et  gratiam.  Rogamus  vos,  niodis  omnibus  volentes  etmaiv» 
dantes,  qvatenus  statim  visis  prsesentibus  ad  Rothneherrid  in  Borringholm,  et 
Hervidstadherrid  in  Scania,  personaliter  accedentes,  virum  nobileih,  Domi* 
num  Johannem  dictum  Canne,  militem  reverandi  Patris  Domini  Isarni,  Dei 
gratia  Lundensis  Archiepiscopi ,  Sveciae  primatis  electi  advocatum,  in  corpo«- 
ralem  .|:)össes8ionem,  dictorum  locorum,  jurium  et  pertinentiarum  eerundem, 
nomine  dicti  Domini  Archiepiscopi  et  Lundensis  Ecclesiae,  inducatis,  et  de-^ 
fendatis  inductum,  mandantes  ex  parte  nostra  habitatöribus  dictorum  loco«» 
rum,  ut  praedicto  Domino  Archiepiscopo,  et  Successoribus  suis,  tanqväm 
Domino  suo  humiiiter  ac  devote  obediant,  et  intendant  de  omni  jure  Regio 
plene  et  integre,  in  judicio  et  extra  studeant  respondere.  Villa  Ystade^  et 
hominibus  nostris,  dicti  Hervidstadherrid ,  duntaxat  exceptis^  juxta  formam 
scotationis  dictorum  locorum,  qvam  in  literis  inde  confectis  videbitis  conti- 
-neri.  Contradictores  et  rebelles  authoritate  Regia  compellendo,  prout  Regiam 
Titare  volueritis  ultionem.  Datum  Nyborg,  Anno  Domini  M.GCCJIl.  in  Gsena 
Doroini  in  praesentia  nostra. 


1389.  i3o3   d.   6  April. 

Biskopeo  Magvus's  i  Ibo  bytesbref,   hvarmcdelst   Kurusa  med  en  iot  tillfailer  Abo  domkyrka^ 
emot  hSlAeo  af  äfindamäki« 

B.  5.  190. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Magtius  diuina  miseracione  Epi- 
scbpus  Aboensis  Salutem  jn  domino  sempiternam  Quoniam  propter  labilem 
hominum  memoriam  ea  que  diu  excogitata  et  acta  sunt  faciliter  traduntur 
obh'uioni  nisi  litterarum  testimonio  fuerint  confirmata  Jdcirco  notum  facimus 
vniuersis  Quatenus  nos  ex  consensu  capituli  nostri  Cum  Olauo  presencium 
exhibitore  quandam  commutacionem  terre  feceramus  sub  hac  condicione  qnod 
dedimus  sibi  medietatem  agrorum  nostrorum .  cultorum  jn  raenthaemaeki  me-^ 
dietate  illorum  cum  omnibus  aliis  wlgariter  dictis  lindhum  ad  vsum  nostrum 
et  ecciesie  retenta  et  reseruata  De  eodem  vero  olauo  omnesagros  suos  cul- 
tos  jn  kurusum  cum  ceteris  aliis  minus  curatis  et  cum  quodam  alio  spacio 
terre  wlgariter  dicto  löt  ad  perpetuam  ecciesie  nostre  possessionem  recipien- 
tes  Jn  cuius  facti  testimonium  firmius  et  perpetuam  ratificacionem  Sigillum 
nostrum  vna  cum  sigillo  Capituli  nostri  presentibus  est  appensum  Datum 
Anno  Domini  M'CCC'III*  Jn  vigilia  pasche. 

Öfvenkrift:  De  prediii  iu  korusuin  prope  abo. 


--        386        — 
iS^ö.  i3o3  d.  8  April.     .  üpsala, 

Squäm  Evgbu  {mntförskrifoing  af  %  örtugland  jord  i  Vüppy  tili  Uptaly  kjAm   för  co  hilf  Ui: 
«paoniAly  beräknad  tili  8  mark  penDiogar,  som  bao  Uola^it  af  Domkjrrkan. 

A.  5. 

Omnibus  presenteft  litteras  jnspecturis,  ^ohaiiiües  dictus  akgelus,  Saiu- 
tem  in  domino,  Notum  facio  per  presentes  me  recepisse  mutuo  de  annom 
fabrice  vpsalensis  eoclesie  pertinenti,  dimidiam  lestam  pro  octo  lnarchis(]^ 
ilar. ,  Tsualis  monete  nunc  currentis.  Pro  quarum  octo  marcharnm  solucione, 
oblig^o  predium  meum  videlicet  duos  solidos  terre,  in  va^ppy,  parrochia  (^to* 
num,  quos  si  in  feato  beati  martini  proximo  venturo'  non  redemero,  voio 
qiiod  dicta  terra,  tunc  ut  ex  nunc  ad  solucionem  dicte  summe  pecunie  de- 
putetur  et  in  jus  et  proprietatem  supradicte  ecciesie  deuolaatur  pleno 
iure,  Huic  autem  mee  obligacioni  adhibiti  sunt  per  roe  testes  %vlgariter  di- 
cti  fastaar^  aecunda  die  pasche  ante  foras  ecciesie  vpsalensis  Jn  fauius  autem 
"  mee  obligacionis  maiorem  firmitatem,  sigiilum  meum  presentibus  est  appeor 
sum^  Actum  anno  domini  Millesimo,  CGCMII.  die  et  loco  supradictis. 

[Ell  styckc  ar  sigillet  qvar  p&  den  ur  brefTet  klippta  remsan^ 


i3qi.  i3o3  d.    10  April  Odeose. 

Kooung  Ebiüs  i  Oanmark  Bref  tili  StadeD  Lund,  med  befaÜDing,  aU,  iitan  afsccDde  pA  erhftiioa 
mitstydda  brcf  eller  privilegier,  bibebdila  at  Kyrkoberden  och  socko^boerne  i  Su  Michaels 
försaroliDg  derstädes  deras  kyrkoväg,  hvilken  Predikarebröderna  och  deras  Prior  ßmm 
dem  begagoa. 

A.  5. 

E.  Dei  gracia  danorum  sciauorumque  Rex,  Dilectis  sibi  aduocato 
et  scabinis  Lundensibus.  salutem  et  graciam*  sua  nobis  rector  ecciesie  beati 
michaelis  lundis,  et  parochiani  eiusdem,  conquestione  monstrarunt,  et  vene- 
rabiii  patre  Domino  Jsarno  dei  gracia  lundensi  archiepiscopö  sweebie  pri- 
mate  Electo  jntelleximus  referente,  Cui  super  hoc  commisimus  vices  nostras/ 
quod  prior,  et  fratres  predicatores  lundenses  quandara  viam  publicain,  ad 
rares  dicte  ecciesie  directam  per  quam  parochiani  predicti  ad  dictam  eccie- 
siaro  consweuerant  conuenire,  jn  ipsorum  et  dicte  ecciesie  preiudiciuai  et 
grauamen,  contra  justiciam  occuparunt.  Jdeoque  vobis  precipiendo  mandamus. 
quatinus  prefatam  ecclesiam,  et  parochianos  in  possessionem  corporalem  dicte 
vie  quantocius  inducatis  et  defendatis  inductos,  non  obstantibus  litteriscon- 
firmatoriis,  vel  aliis,  a  nobis,  vel  nostris  predecessoribus  jnpetratis.  Cum  sit 
expressum  in  eis  vel  exprimi  debuisset,    vt  fieret  sine  juris    alterius  lesiooe, 


i 


.     ~        387        —      , 

et  sie  Rescripta  principum  sano  intellijg^i  debeant  intellectu.  Datum  otthoue 
anno  domjni.  M'^.GCG''.  Tercio.  quarto  die  pasche,  jn  presencia  nostra. 

Sigillel  borlfallet,  remsafi  qvar* 


iSga.  i3o3  d.   i8  April.  Ribe. 

irlebiftkopen  i  Land  T&iaas  Stadga  on  gudstjeostens  förHItlande  i  Lunds  Domkjrka  och  Stift, 
Lordagarne  tili  Jcmgrrtt  Mariai  och  Thorsdagarn«  tili  S:i  Laareotii  Sra. 

JsARHUS.  permissione  diuina.  lundensis  archiepiseopus*  suecie  primas  ele* 
ctus*  Vniuersis  abbatibus.  prioribus  prepositis.  decanis  rectoribos.  et  aliis 
ecclesiarum  preiatis.  salutem  in  doroino  sempiternam.  Cum  prophetica  clamat 
auctoritas  quod  in  sanetis  suis  laudare  dominum  debeamus.  Nimirum  in  ipsius 
matre  virgine  sanctissima.  et  beatissimo  martire  laurencio.  tutore  sacrosancte 
lundensis  eeclesie  ac  patrono  ympnis  et  laudum  preconiis.  dominum  collau* 
dare  tenemur.  et  graciarum  proferre  pro  collatis  nobis  beneficiis  actiones. 
altissime  raaiestati  ad  hoc  nostri  capituli  accedente  consensu.  ad  honorem 
dusdem  beatissime  matris  dei  et  virginis.  et  prefati  gloriosissimi  martiris.  du- 
ximus  statuendum  vt  in  ecciesia  et  aliis  ecciesiis  lundensis  ciuitatis  et  dio* 
cesis*  qua  übet  die  sabbati  in  predictis  ecciesiis  de  prefata  beatissima  virgine. 
et  die  joui^.  de  predicto  sanctissimo  martire  a  vespere  vsque  ad  vesperam 
totum  eeclesiasticum  ofBcium  comiter  et  soUeropniter  peragatur  .1.  festo  no* 
nem  fectionum  aduentu  domini  et  quadragesimali  tempore  duntaxat  ex* 
ceptis.  Jn  quibus  fiat.  prout  fieri  consueuit.  Jdeoque  deuocionem  vestram  ex* 
hortamur  in  domino.  vosque  requirimus  et  monemus.  et  in  virtute  sancte 
obediencie  vobis  precipiendo  niandamus  quatenus  predictum  statutum  diligen- 
ter  obseruari  curetis.  prefatum  officium,  ex  nunc  et  in  posterum  vt  premit* 
titur  facientes  deuote.  humiliter  et  attente.  Contraria  consuetudine  non  ob- 
stante.  vt  per.  hec  bona  et  alia  que  dante  deo  feceritis.  peruenire  ad  eterna 
gaudia  Taleatis.  Datum  Ripis.  anno  domini  MCCC*  tercio.  Die  mensis  aprih's 
AVni  Jn  cuius  rei  testimonium.  sigillum  nostrum  presentibus  duximus  ap* 
|ionendum. 

Ö/verskrtfi  /  Statutum  Jsarni.  quod  in  quinta  feria  dt  tancto  luureocio  et  in  sabbattt  de  beata  ?ir- 

gine  pemgalur  of&ciutn  cum  nonero  lectiocibus. 


1 


—       388       — 


iSqS*  i3o3   d.    19  April. 

Preslmanncn  Tbokkils  i  Nykoping  testatneDtarifka  lorordnande,  aDgieiide  bortgirvaadel  tf  joij 
och  prnningar  tili  kyrkor,  kloster  och  eoskilde  personer; 

Jn  nomine  patris  et  filij  et  spiritus    sancti    AmeN    Ego  thtrkillus  ple- 
banus  de  Nycopia  licet  graui  infirmitate  corporis  detentus,  mente  tarnen  sa- 
ha  considerans  quod  Testamentorum  ordinacio  ad  hoc  a  mortalibus  sagaciter 
est  inuenta,  vt  humana  imbecillitas  de.  hiis  que  bonorum    omnium  Largitor 
tribuit  pro  sue   possibilitatis  modulo  retribucionem   faciat,    peccata  elemosi- 
nis  redimat  et  mortis  incertitudinem  preuia  dei  gracia  ultime  uoluntatis  in^ 
sinuacione  preueniat    de    bonis  mihi  a  deo  collatis  in  meorum  remissionem 
peccaminum  meum  in  hunc  modum  condo  et  ordino  testamentiim,  Jn  priotis 
ad  sepulture  mee  locam  quem  in  Ecciesia  beati  Nicholai  Nycopie  eligo  Lego 
dimidiam  marcham  terre  in  ternum,  Tnum  solidum  in  Ta  et  dimidium  soU- 
dum  in  kialcastum  in  parochia    killae,    Ecclesie    strengenensi  predium  quod 
habeo  in  huldae   cum  domibus,    fratribus    minoribus    Enikopie,    X  Marchas 
denariorum,  fratribus  predicatoribus    in    strengenes,   sex  Marchas  denarior., 
fratribus  minoribus  nycopie  sex    Marchi^s   denarior«,    Ecclesie  in  husaby  di- 
midiam oram  terre    in  ternum,    Jtem    eidem    ecclesie    soluo    tres  oras  terre 
eciam  in  ternum  pro  quinque  Marchis  puri  argenti  duabus  oris  minus.  Jtem 
ecclesie  beati    Nicholai    JNicopie    soluo    eciam  in  ternum    dimidium  quartum 
solidum  terre  ad  usum    sacerdotis,  et  unum    solidum    terre  ad  usum  eccle- 
sie y  Jtem  eidem  ecclesie  pro  decem  et  octo  marchis  denarior.  soluo  VIII:to 
solidos  terre  in  hostum  et  unum  solidum  in  0fraby  et  hec  solucio  ad  usum 
ecclesie  pertinebit,  Predia  autem  que  pro    sepultura   raea  legaui   pertineant 
ad  usum  sacerdotis,    Predia  que    habeo  in  Nerdaelundum   committo    domino 
phiiippo  ad  soluendum  hiis  de  qnibus   predia]  receperamet  non  soluj\  Ce- 
tera alia  que  amicis  meis  pro  eorum    beneßciis  et  sacerdotibus  meis  et  aliis 
famulis  pro  eorum  seruitiis  dederam,    in  alia  littera    continentur  Qu<im  iit- 
teram  uolo  iure  testamentj  nicbillominus  roborarj,    Huius    autem  testamentj 
mei  exequtores  constituo  dominum   Johannem  prepositum    strengenensem  et 
dominum  philippum  jngiwalzsün,  Rogans  eos  humiliter  et  deuote,  vt  se  de 
eins  exeqUcione  efficaciter  intromittent,  Jn  omnium  butem  preniissorum  eui- 
denciam,  Sigillum  venerabilis  patris  domini  mei  episcopi  strengenensis,  ac  si* 
gilla  supradictorum  exequtorum  una  cum  sigilio  meo  proprio  presenti  scrip- 
ture  apponi  postulo  et  requiro,    Actum    anno  Domini,   M*,  CCC%  111%  kal 
May. 

Sigillen  bortfallna;  remsan  tili  N:o  4  <|^«r. 

1394. 


—        389        — 

i394-  i3o3  d.   2  0  April.  Lund. 

JoRAsriTEs  Hwrrs,  fr^ii  Malmö,  FuUmaLt  for  sio  son  och  2:ne  andra  mSn,  att  frän  nAgon  af 
Ijrtns  egendomar  laga  spannemäleii  af  i  6'resland,  för  alt  gifva  Domprosteii  Andreas  i  Lund, 
sasom  fvllnad  i  den  egecdoinshandei  hao  gjort. 

A.  5. 

Omnibus  presens  scriptum,  cernentibus.  Johannes  hwit  cle  malm^gbe 
nduocatus  in  burlef,  Salutem  in  dotnino  sempiternam.  Nouerint  vniuersi  ine, 
plenam  dedisse  potestatem.  viris,  discretis.  Donliuis,  Andree  gage.  Nicoiao 
presbitero  de  maini0ghe  0fra  et  Johann!  fiiio  meo,  semen  duarum  orarum 
de  terris  meis  vbicunique  eis  placuerit.  seeundum  scotacionem  et  promissio- 
neni  diiecti  Jilij  mei  faetam.  domino  andree  preposito  Lundensi  refundere« 
et  defectuin  quadrantis  terre  que  sibi  vendidi  pleniter  adimplere.  Ratnm  et 
gratum  habiturus/quicqnid  per  predictos  rite  factum  fuerit  in  premissis.  Jn 
cnius  Rei  testinionium  sagilium  meum  presentibus  est  appensum.  Datum  Lundia. 
Anno  domini  .M'.CCC/.  tercio.     Sabbato  proximo,  ante  misericordki  domini. 

Sigilfet  obetyditgt  ikadadt,   hingande  i  ro  iir  brefvet  klippt  remsa. 


1395.  i3o3  A  4  M^j- 

Ärltfhistkop  Nils  Axlessohs  i  Upsafa  Anteckning  angäende  öppnandet  af  Erik  den  Metiges  skrin 
p4  Herlig  Eriks  begärao,  oni  beskafiCenheten  af  de  deri  fbVvarade  ^eliquier,  och  om  de 
slyckeo  deraf,  som  vid  samina  LillAiUe  oldelades  tili  nicaDde  Hertig,  saml  Uli  Biskop  Nils.i 
Wester&s  och  Prioi^  Israel  i  Sigtuna. 

A.Ü.        ■ 

Anno  dominj  M'CGC*  tercio  Jn  cractino  inuencionis  sancte  crvcis,  Nos 
Nicolaus  dei  gracia  arcbiepiscopus  vpsalensis,  aperuimus  presens  scrinium 
beati  Erioi  et  vidimus  ibi  caput  cum  ceteris  corporis  membris,  paucis  forte 
et  minutis  particub's  propter  veneracionem  martyris  inde  demptis  prius  pre- 
dicta  autem  caput  et  membra.  composita  et  connexa  fuerant  in  sex  ligatu- 
ris  slue  massis  Haue  afiteni  scrinij  apercionem  et  reliquiarum  ifispeccionem 
fecimus  ob  instanciam  magnifici  principis  dominj  Erici  dei  gracia  ducis  sue- 
orum,  filii  regis  Magni  bone  memorie  Cui  ob  deuotam  |)eticionem  dedimus 
de  predictis  reliquijs  sacrosanctis,  siiicet  eciam  tit.  venerabili  fratri  nQstro 
domino  Nicoiao  dei  gracia  episcopo  arosiensi,  et  fratri  Jsraeli  Priori,  pro 
suo  conuentu  siglhoniensi  contulimus  de  eisdem,  premissis  presentes  inter- 
fuerunt  testes  subscripti,  iridelicet  dominj,  Olauuus  archidiaconus  Magister 
Laurencius    de  Waxheld,   0yarus,    Mathias    Nicolaus    scolasticus    canoniciis 

Sv.  Diplom.  IL  5o 


—        Sgo        — 

Tp^aJetisis    et    Frater    Jsrabel  prior  sigthonjirnsisi    et  dominus    Jordanus  tit. 
sacrista. 

Sigillel  n&got  skadadt,  hingande  }ii  cd  ur  brefvct  klippi  ixmM» 


1396.  i3o3  d«  9  Maj.  AlsDö. 

KonuDg  BiBGEBS  ßvefj  hvari  hao  fritager  Abbedissan  i  WuiTruberga  kfostrr  med  alla  dess  ud- 
derbafvaode  Mo  alla  Kongliga  plfagor  ocli  skalier,  nemltgeo  sponoeniäli  ledungs  taaa, 
ttUegfild  ocb  skipvisti  eodasi  förbehöl lande  «ig  vhsa  boter. 

BiRGERUS  dei  gracia  sweorum  Gothoratnqiie  Rex,  Omniktis  presentes 
lilteras  inspecturis,  Salutem  in  domioo  sempiternam,  Quamuis  generalker 
du:g^iiQüs  statueoduoi,  vt  nullus  incola  regni  nostri,  de  solucionibus  quibtis- 
curaqCie  nobis  annuatim  debitis,  Über  resideat  vel  exemptus,  nisi  nobis  ')  cum 
dextrario  seruierit  phaleratQ,  Religiosas  tarnen  persouas  ampliori  gracia  pro- 
sequi  cupientes,  Notum  facimus  Tniuersis,  quod  nos^  Discretam  et  honestam 
ac  deo  deuotam  Dominam  Abbatissam  de  nionte  beate  virginis,  totumque 
conuentum  ibidem  cum  omnibus  bonis  suis,  mobilibus  et  inmobilibus,  vil- 
licis,  colonis,  familijs  et  persoais  in  eisdem  bonis  comraörantibus,  recepi- 
mus  sub  nostre  protectionis  et  tutele  graciam  specialem,  Reddentes  easdem 
dominas  cum  persoois  et  bonis  premissis,  ab  omnibus  causis  et  Juribus  re- 
gijsv  ac  solucionibus  dictis  spannamala,  ledhungxlama ,  settegield  et  skipuist, 
•ac  ceteris  juri  nostro  vel  noraini  debitis  liberas  penitus  et  exemptas,  Sivero 
expedicipnem  nostraiii  euocari,  vel  generaliter  a  toto  regno  subsidium 
requiri,  seu  corone  Juramentum  aut  Judicium  nostrum  .infringi,  vel  causas 
in  occultis  homicidijs  Moordh  dictis  aut  furtis  emergere  contigerit,  ex  hijs 
ad  liscum  nostrum  ius  nobis  specialiter  Veseruamus,  Prokibemus  igi^r  ne 
quis  personas  supradictas  aut  earum  bona,  contra  premissam  nostram  über- 
tatem  et  tuicibnem,  äliquatenus  inpetere,  vel  molestare  presumat,  sicut  gra- 
ciam nostram  diligere  voluerit  inoffensani,  Datum  apud  alsn0,  Anno  domini 
Miiiesimo,  Trescentesimo  tercio,  Septimo  Jdus  Maij. 

Sigillet  Jbortfallel  frftD  den  ur  brefvel  klippta  rcmsao. 

])  Nobis  underpunkteradt  i  origioalet. 

-"    ■■  \      '     ■  ■   . 


i 

/ 


—        Sgl         — 
1897.  i3o3   d    18   Maj. 

Rtkunarsleo  Tsoakbl    Kxvtbobs    Dytesbref  med    Ärkchiskopen    Nils  rörande  öariM  Aroofi  ech 
Risarae  samt  gArdep  Öüterrör,  j^mte  särskild  meUangifl  A  Riksmarskeas  sida* 

A,  j.  a. 

Omnibus  presentes  litteras  inspeoturis,  Thyrgillus  rnutsson  marscalcus 
domini  Regis  sweorum  illustris,  Salutem  in  dofnino  sempiternani  Tenore 
presencium  constare  volumus  euidenter  Nos  cum  reuerendo  patre  Domino 
Nieolao  diuina  miseracione  archiepiscopo  vpsalensi,  quandam  prediorum  per- 
mutacionem  fecisse  in  hunc  modnm,  Dictus  enim  dominus  Nicolaus  archie- 
piscopus,  nobis  et  nostris  heredibus  dimisit  et  assignauit  totalem  partem  pos- 
sessionis^ in  insula  ampn0  sibi  attinenteiii,  videlicet  decem  et  octo  oras  terre 
cum  oninibus  suis  attinencijs  iure  perpetuo  possidendam,  pro  qua  parte  pre- 
dicto  domino  archiepiscopo  racione  reeompensacionis  dedimus  et  assignaui- 
mus  dimidiam  Marcham  terre  in  insula  Risarnum,  quam  a  discreto  viro  Do- 
mino phiiippo  de  Rumby  iusto  tytulo  conquisiu intus,  nee  non  et  nouem 
oras  terre  in  vilia  0sterr0r,  quas  a  noliili  viro  Nicoiao  tunes^on  tytulo  per- 
mutacionis  acquisiuimus  cum  agris  pratis,  »iluis,  pascuis,  piscarijs,  molendinis, 
et  molendinorum  locis,  ac  alijs  attinencijs  quibuscumque,  verum  quia  bona 
prescripta  que  nos  prefato  domino  archiepiscopo  dedimus,  propredijs  que  ab 
eo  recepimus  se  ad  recompensacionem  debitam  non  entendunt,  recogrtosci^ 
mus  nos  sibi  promisisse,  quod  defectum  iiuiusmodi  complebimus,  in  supra-» 
jdicta  villa  0sterr0r  aut  alibi,  sicut  idem  dominus  archiepiscopus  gesserit  se 
contentum,  et  sue  placitum  fuerit  voluntati,  Transferimus  igitur  in  eum  ins 
proprietatem  et  dominium,  supradictorum  bonorum  in  Risarnum  videh'cet; 
et  0sterr0r  Jta  quod  liberam  facultatem  habeat  eadem  vendendi,  commu« 
tandi,  donandi,  seu  alicf  quocumqne  modo  voluerit  ordinandi,  pro  sue  libito 
voluntatis,  Jn  cuius  rei  testimonium  vna  cum  sigillo  domini  nostri  Regis, 
quod  presentibus  apponi  petimos,  sigillum  nostrum  eisdem  duximus  appo- 
nenduni  Datum  anno  domini  !Vr.CCG**in\  Jn  die  beati  Erici  Regis  et  martiris. 

Pä  fransidan*'   de  dimidia   tnarca  terre  in  riisixrnuni  et  IX  oris  terre  in  villa  oslerö'r 
Sigillcn:  N:o  1  skadadt,  N:o  1  Dästan  oskadadt|  liängande  p4  remsor. 

1398.  i3o3  d.   20  Maj.. 

Konung  BiRGBBS  Forklarande,  att  Mrömmen  i  Aspwik  i  Näs  socken    vid  Almarne  lagligen  till- 
horer  Nunnorha  i  Skokloster,  bvitka  der  upplort  en  qvarn. 

D.  7.  4:5. 

BiRGERUS  dei  gracia  Sweorum  Gofhorumque  Aex  omnibos  presentes  lit- 
teras  inspecturis  salutem  in  domino  seropiternam.    Tenore   presentium  con- 


—        Sga        — 

Stare  volurous  evidenter,  quod  nos  torrentemin  Aspwiik  parochiae  Nsesapud 
Almarnir  monasterio  Sko  legaliter  attinentem  recognoscimus  de  sanctimonia- 
lium  ibidem  coiisensu  et  benevolentia  tenere,  et  molendinum  ibidem  asdifi- 
casse  et  construxisse ,  quatndiu  Dominae  Ahbatissa^  vel  coiiventui  monasterij 
supradicti  placitum  fuerit  tenendum  et  pertrnctandum«  In  cujus  rei  testimo- 
nium  sig^illuin  nostrum  presentibus  duximus  apponenduin.  Datum  Anno  do- 
mini  M-CCCIIf.   i3.  Kalend.  Junii. 

Sigiilcl  tji:kes  liafva  funnits.    Med  Örnfafelms  liand  flr  aoleclDadl:  Coli*  med  Orig.  permehr. 


1399, 


i3o3   d.    la   Juni. 


Thords  of  Steusfault  pnntförslriTning  af  dess  gdrd  Slenshiilt  tili  Nils  KettiUson  for  4o  H^ark| 
med  r{llU$het  lor  lians  sliglingar,  i  hindcite  af  hani  död,  aU  iuom  eU  kv  iösa  den  för 
nfloinde  «umiiia. 

A.  6.  a. 

Omnibus  presens  Scriptum  Cernentibus  Thoado  de  stenshulti  Salutem 
Jn  domino  sempiternam.  Quegeruntur  a  viris  prudentibns  ne  quibus  possint 
calumniis  attemptari.  litterarum  soleat  memoria  perhennari  Jdeo  buniuersitati 
Tcstre  notum  fucio  per  presentes.  me.  domino  Nicliolao  käst  ilsson.  curiamme- 
am  in  stenshult.  pro  .XL.  marcis  Jnpignorasse  volens  tarnen  quod  heredes 
niei  curiam  prenotatam  redimere  pQterint  intra  annum  pro  pecunia  hie  in- 
scripta,  me  tarnen  mortuo  existente,  et  si  me  absque  procreacione  soboli$  ab 
vxore  mea  oontingat  decedere  ab  inpeticione  hereduni  meoruni  curiam  ap- 
proprio  per  presentes  domino  Nicholao  ksetilsson  et  lieredibus  ipsius  assigno 
iure  |ierpetuo  possidendaro  Ne  Jgitur  super  hoc  facto  aliqua  possit  jn  poste- 
rum  Suboriri  catumpnia  vel  contradiccio.  a  quocumque  presentes  litteras  si- 
giliis  discretorum  virorum  domini  boJmuidi  arnbiornason  domiiii  NicLolai 
kaetilsson  domini  haeminggi  0dgislason  et  domini  marci  de  langaryd  postulo 
Roborari  Datum  anno  domini.  M*CCC*  tercio  Secundo  Jdus  Junü, 

Sigitleo  bortfailna,  rcmsorna  qvar. 


1400.  i3o3   d.   21    Juni 

Magkus  NiLssons  af  Wilabcrga  Salubrcf  pä  Hiskilliga  g&rdar  tili  Kyrkoherdeo  Peirr  i  Ringbo- 
härad. 

A.  6.  a. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturi^  uel  audituris^  Magjvus  niglesson 
de  vilaberghum,  salutem  iJi  domino,    voIq  constare  vniuersis,  quod  ego  M. 


~        393        ~ 

discreto  viro  domitio  petro  reetoci  ecdesie  ring^bohecedhi  vendidi  dtios  soIi« 
dos  cum  decem  denariis  tenre,  ia  alby  .pafodiie  estarniim,  vnuni  soiidum 
cum  X  denariis  terra  in  norby,  in  riland,  soliduoa  cum  dimidio,  in  karla» 
by  parochie  0stby  a  garn^  soiidum  cum  dimidio  in  seby  a  garn,  qualiter  su- 
pradictas  terras  seu  possessiones  cum.  omnibus  attinencijs  ad  ipsas  pertinen* 
tibns,  a  me  alieno  et  eidem  doniino  P.  supradicto  approprio  et  asingno  per* 
petuo  possidendas  Jnsu[>er  ad  iti;«iQrem  rei  euideQciam  et  pleniorem  fidem  et 
certiorem,  dabo  actoritatem  et  potestatem  liberam,  famulis  meis^  G^tstauo 
et  Olauo,  nee  non  et  iaurencio  de  finstadhum  vicinomeo,  vt  memorato  do- 
mino  P,  firmarios  vulgaliter  dictos  fastae,  nomine  mei,  asingnant  jn  Com- 
muni  placito  s0ündheredi,  et  quod  ipsi  fecerint  et  ordinauerint  super  pre* 
missis,  ratum  et  firmum  babeo  nullatenus  contraueniendo,  Jnsuper  eciam  idem 
famuli  mei  et  vicinus,  G,  L,  et  O,  inpinnörabunt  sepe  dicto  petro  vnura 
soiidum  terre  in  viby  pro  duabus  Marcis  denar.,  mihi  si  potero  in  proximo 
festo  beati  marthini  redimendo  Actum  et  datutn  anno  domini  M'CCCIfl,  XI 
kal.  julij  presentibus  fidedignis  döminis  presbiteris,  petro  de  husaby, 
agtnundo  de  bledakaer,  ragnero.  de  lennum,  lajcis  forcundo  de  bershamar,  et 
petro  de  vagn  carpentario  ecciesiarum. 

Sigillel  bortfallct  fiän  den  ur  brefv^  klippla  i^msao. 


i4oi.  i3o3  d.   28  Juni. 

KonuQg  BxAGiRS  och  Hertig  Ekies  Bref  och  befallning  tiil  Uplaocls  invlnare  alt  afgifva  de 
iipplysningar  som  kuode  infordras  af  Arkcbiskopeo  Nils,  Domprosten  Andreas  och  Lag* 
mannen'  Birger  Persson,  hvilka  füll  i  uppdrag  att  beftämma  hvilka  gods  borde  Kongl,  Ma}:t 
och  kronaa  cttcr  Hertigdötnet  lilfkomiDB. 

A.  6.  «. 

BiRGERUS  dei  gracia  sweorum  Gothorumque  Rex,  et  Ericcs  eadem  ^ra* 
cia  dux  eorundem,  Discretis  viris  vniuersis  vplandiam  inhabitantibus,  Gra- 
ciani  cum  salute.  Quoniam  dubium  quoddam  vertitur  super  l)onis,  predijs 
et  possessionibus  nostris,  pene$  vos  sitb^  que  silicet  corone,  vel  que  du* 
catui  de  jure  debeant  attinere  Significamus  vobis  per  presentes,  quod  nos 
veiierabili  in  cbristo  Patri  Domino  Nicoiao  diuina  miseracione  archiepiscopo 
vpsalensi,  Discretisque  viris  Magistro  andree  preposito  ibidem,  et  Domino 
birgero  paetersson  legifero  vestro,  consiliarijs  nostris  predilectis,  commisimus, 
vt  super  premissis,  inquisiciouem  et  discussionem  habeant  diligentem.  Ra- 
tum et  firmum  habituri,  quicquid  per  eosdem  dominos  de  predictis  bonis 
predijs  et  possessionibus  corone,  vei  ducatui  fuerit  adiudicatum,  et  certis 
Jimitibus  deputatum^    volcples  et  maudantes  vt  super  veritate    dicenda  pre* 


-       894       — 

dietis  dominis  «stisiatis,  prent  per  femdeni  fuerkis  reqnisiti  sicut  grician 
nofttram  diligitis  inofTeHsam^  Datom  Annm  domini  M*.  CGC*III\  jn  ?igilia 
apostolorum  petri  et  paiiit. 

Sigillcto  boHfafliM;  itinftonip  ^%t. 


140 2-  i3o3  A    i3  Juli. 

Pitnt  RaowaldIohs.  Intjg  «II  Bengl  IngworMon  Pukc  «id  sill  iolrflde  i  E^kilslui»  med  sig  ti 
inaifvil  oirii  etl  maiLiand  jord  i  Tiioneftla  gdrd« 

A.  3.  I. 

Omnibus  christi  fidelibus  presentes  litteras  inapecluris  fiel  aiiditum,  Pe* 
TRUS  Rangwaldsson,  salutem  in  eo  qui  est  vera  sahis,  Tenore  presenciutn 
protestamur,  et  qonstare  volnrous  taii)  posteris  quam  modernis,  Uenedictum 
ingwari  filium  dicti  pukip  donini  et  fratribusbeati  joliaonis  baptiste  in  sskils- 
tunum,  Tnam  marcbani  terre  solido  minus  in  tunnestiim  cum  agris  pratis 
pascuis  piscacionibus  et  siluis  cum  omnibus  prope  vel  longe  infra  $epes  vel 
extra  adiacentibus  omnium  heredum  suorum  legitimoruro  adhibita  voiuotate 
et  tenore  legum  reseruato,  vna  secum  contulisse  iure  perpetno  possidendam, 
Ne  igitur  super  preniissa  donaeione  cassacio  aliqua  seu  calumpnia  ab  ali- 
quibus  in  posternm  valeat  suboriri  Sigillum  nostrum  vna  cum  sigillis  alio- 
rum  discretorum  qui  fuernnt  fastser  nobiscum  ad  donacionem  predictam  vi- 
delicet  domini  haquini  prepo^iti  srosiensis^  Domini  holmwidi  eiefson,  holio* 
berni  legiferi,  laurencij  nlanianni,  et  olaui  gysmundaeson  presentibus  du- 
ximus  apponendum  Jtem  fastse,  fr^bernus  de  wiby^  annse  de  seogiby,  hffr 
mundus  karlsson,  gudmundus  de  granestum  et  Narwi  fastaesson  Nicbolaus 
iudex  nominauit  premissos  in  communi  placito  arosie,  Datum  et  actum  anno 
domini,  M*.  CCC".  III*.  tercio  ydus  iulii. 

Sigiilel  ÜUf  3  skadadi;  Nio  i,  3**6|  borlfaMaa,  remmma  qTar. 


140 3.  i3o3d.    29   Juli.  Alsnö. 

Mai-slfR  Thobrel  Kanrrssoff«  Bref  om  ütbyteafdess  godsöna  i  D«laritey  If|oi-la(on>,  Agi»«!»|f^) 
Norberg  o€li  dess  andel  i  Jern-  och  St&l*b<-rgel,  taml  östby  i  WeaUotaniland,  Qusabyy  04- 
iQBi'ke  och  Skira  i  Ncrike  samt  qvarnar  i  Thorshäfla  lill  K.  Birger  ricot  heia  den  sa  i^h 
lade  Konungs-Iotten,  inom  Linkopings  och  Wexiö  slift,  sapit  Tun«  i  Tjust  och  en  egendow 
t  Öslergotlahd. 

!•.  g.  7;  5iÄ 

Omnibus  presentös  literas  inspecturi^,  Thyrgillus  Knutsson,  Marscalcns 
Domini  Regis  Sweorum  iiiustris,  Salutem  in  Domino  sempitemam.    Tenore 


—        3^5        — 

presentium  constare  Tjoliumis  eridenter,  Not  cum  MagjQißco  Principe  ac  Dor 
mino  nöstrp,  Domiiio  B/Dei  gratia  Sueorum  Gothorumque  Rege,  feciase 
prediorufli  et  possessionum  cottunutationem  in  huuc  modiim,  videlicet  qaod 
nos  eidem  Domino  nostro  Regi  et  suis  heredibiis  diniisimus  iet  assignavimuf 
ctirias  nostras  et  possiessionea  infraseriptas,  seilicet  insulam  et  curiam  Oena 
dictam  in  Dalutn,  cum  omnibus  at4ineDtiis  suis,  sec  non  et  Hiortaethorp^ 
cum  omnibus  pertinentibus  ad  eandem,  totalemque  possessiouem  nostram  in 
Aghastadhüm,  cum  piscatura  in  torrente  ibidem,  item  Norobergb,  et  quic« 
quid  ibidem  |)os9edimus  in  nionte  ferri  et  caiibia,  ac  omnia  qvae  possedimus 
in  Dalum,  tempore  quo  presentes  emanaliant  Item  cüriam  Oestby  sitam  in 
Vestmannia,  quam  Iiaboimus  de  Domii^o  Aberno  Dapifero^  Item  Husaby; 
Oedmarchi  et  Skyraoos  in  Niericia,  ac  molendina  in  Rytlu  juxsta  Grenna. 
Item  Molendina  in  Tborsbarghe^  duo  yidelicet  que  nobis  Dominus  Ulpbo 
Karlsson  bone  memorie  coutulit,  et  unum  qvod  nobis  dedit  Reverendus  Pa* 
ter  Dominus  Ysarus  Episcopus  Strengnensis,  perpetuo  et  iri*euocabiliter  pos«* 
sidenda.  Ipse  vero  Dominus  noster  Rex,  ratione  reeompensationis  pro  predi* 
ctis  bonis  et  possessionibus,  dimiserat  et  assignaverat  nobis  et  nostrjs  here«> 
dibus  totalem  partem  «de  cbmmvnibus  prediis  in  Diocesibus  Lincopensi  et 
Wexionensi  sitis,  sibi  attinentem,  vulgariter  dictam  KunungsJut»  nee  non  et 

curiam  suam  Tuna  in  Thyust,  et  possessionem  Bry in  Oestgotia, 

cum  singulis  earum  attinentiis,  que  quidem  curi?  et  possessio  de  prefata  ter* 
tia  parte  communium  prediorum  dinoscuhtur  derivate«  Hoc  adjectö,  quod 
ubicunque  compertum  fuerit,  quod  aliqua  pars  de  prediis  supradictis,  com- 
munibus  seilicet^  nobis  dimissis,  rite  et  amicabiliter  diuisa  et  distincta  fuerit, 
ac  nomini.  Regio  taliter  assignata,  siue  culta  sit,  siue  inculta,  videlicet  in  cu* 
riis,  coloniis^  agris,  pratis,  pascuis,  siluis,  piscariis,  molendinis,  vei  mplen* 
dinorun)  locis,  infra  sepes  et  rxtra^  ipsa  pars  ad  nos  et  nostros  heredes  per- 
tiaeat,  diminutione  qualibet  pretermissa.  Si  autem  aliquid  de  tertia  parte 
predicta  possessionum  per  commutationem  inventum  fuerit  dimissum  pro  aliis 
equivalentibüs  bonis ^  ita  quod  de  hoc  gerimus  nos  eontentos^  hujusmodi 
commutatio  rata  maneat  atque  firma,  Si  vero  secus  factum  fuerit^  ipse  Domi* 
nus  noster  Rex  nobis  facultatem  liberam  dedit  et  commisit,  taliter  dimissum 
vel  reuocandi  et  reassuraendi,  vel  etjam  satisfactionem  plenariam,  prout  ju* 
stum  est,  petendi  pariter  et  acqvirendi.  Preterea  voluit  idem  Dominus  noster 
iiex^.ut  quicqvid  de  parte  predicta  prediorum  per  commutationem  vel  ven- 
ditionem  factam  forsan  per  progenitores  ipsius,  vel  alio  quocumque  modo, 
fuerit  alienatum  vel  distractum,  retroactis  temporibus  quantumcunque  anti- 
quis,  hoc  integraliter  ad  nos  deuoluatur«  ita  quod  nicbil  penitus  sit  excep* 
tum,  quin  totum  nobis  cedat,  quod  in  premissis  suo  i^omini  dinoscitur  atti* 
xiuisse,  prout  in  literis  suis  super  hiis  cönfectis  plene  patel.  Hanc  igitur  bo* 


—        396        ~ 

noruin  et  pcsse&sionum  commutationem,  ioler  ipmm  Dorointim  liostrum  Re« 
gern  et  nos  rite  et  legitime  factam,  tarn  ntam  et  irreTocabilem  habere  to* 
lumus  ex  utraque  parte,  qiiod  neqoe  per  eundem  Dominam  nostrtioi  Regen^ 
beque  per  nos  vel  heredes  nostros  aot  suos  revocari  valeat,  aut  aliquate« 
nus  irritari.  Hoc  etiam  adjecto,  quod  si  quid  in  bonis,  prediis  Tel  posses* 
sionibus  predieti3,  que  nos  ipsi  Domino  nostro  Regi  dimisimus  et  assigna* 
navimus,  impetitum  vel  calnmpniose  fuerit  impeditum,  ita  quod  hoc  diebus 
liostris  sibi  non  poterimus  appropriare,  vel  de  prediis  nostris  aliis  suftkieo- 
ter  refundere^  heredes  nostros  ad  hoc  faciendura  esse  volumus  obligatos. 
Simfliter  et  ipse  Dominus  noster  Rex  tenebitur  ad  tantum  nobis  vel  heredi* 
bus  nostris  refundendum,  sicut  de  predictis  possessionibus  aut  prediis  nobis 
per  ipsum  assignatis  impetitum  fuerit  vei  iropeditura,  quod  si  diebus  suis  fa- 
ctum non  fneritfSuccessor  suüs,  qui  post  eum  r^ni/tegimen  susceperit,  bee 
idem  nomine  suo  tenebitur  adimplere.  In  premissorum  igitur  omntum  robut 
et  euidentiam  pleniorem,  una  cum  Sigillis  Nobih'um  Dominorum  £rici  Sueo* 
rum  et  Waidemari  Finiandie  diuina  Providentia  Ducum,  ac  dliorum  discre* 
torum  de  cönsilio  ipsius  Domiot  nostri  Regia  Sweorum  illustris^  Sigiilum 
nostrum  presentibus  est  appensum.  Datum  Alsnu  Anno  Donuni  Miilesifflo 
CGG.III.  quarto  Kai.  Augusti« 

140 4'  i3o3cl.    I    Aug  Linköpittg. 

Li!fK.dpijro§  BoRGCBSKi?!  Intjg  att  KyrkohcrcfeD  Fkmd  i  Hetkby  bu  tili  Biskopea  öfverleaoir 
•in  fönit  tili  Lioköpiogs  donikjrka  afstadda  r&ltighet  i  Liodehult  med  los  och  fast,  med 
förbehüll  cndast  af  kommaDde  arrts  afkastniDg. 

'  t  7^  iiS. 

*  Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  vniversitas  cividif  Lincopensiübt, 
salutem  in  Domino,  Gonstare  volumus  euidenter,  quod  DonAinus  Finuidus 
rector  ecciesie  de  Haesleby  in  nostra  presentia  constitutus,  recognouit  et  con- 
fessus  est^  quod  tempore  venerabilis  patris  Episcopi  Henrici,  felicis  recorda- 
tionis,  quicquid  juris  habuit  in  Lynd^hult  cum  omnibus  bonis  mobilihus  et 
immobilibus,  ad  eandem  curia m  pertinentibus,  ob  anime  sue  remedium  con- 
tulit  liberah'ter  et  mere  sedi  lincopensis  ecciesie  ab  eo  qui  eidem  sedi  pre- 
fuit,  perpetuo  possidendum.  Cum  antem  idem  dominus  F.  dictam  curiarn, 
usque  ad  hec  tempora  pro  usibus  suis  retinuerit,  eandem  ex  nunc^  cum  om- 
nibus bonis  ut  superius  est  expressum,  fructibus  duntaxat  anni  instantis  ex- 
ceptis  libere  •  •  .  .  •  •  .  in  manus  domini  Episcopi  Lincopensis.  Ad  herum 
autem  euidentiam  pleniorem,  sepedictus  <Iominus  F.  presentes  Litteras  sig^ilio 
ciuitatis  dicte  petiit  communiri,  datum  et  actum  Linconie,  Anno  Domini 
miilesiroo  CCCJIL  ad  vincula  sancti  Petrl 

]4o5. 


-        397        — 

i4o5.  i3o3  d.  8  Aug.  Sigarsö. 

Biskop  YsARS  i  Strengnäs  Bref  angfteode  ett  jordabyte  med  Bagnar  frAn  öfrahalt. 

A,  6.  a. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  ysards.  dei  gracia  Episcopus 
fttrengenensis ,  salutem  in  domioo  sempiternain,  Cum  propter  diuersos  Re- 
rum  euentus  credimus  esse  racioni  consonum  qüod  racionabiliter  .  .  tenor 
perpetuet  litterarum,  idcirco  notum  esse  volumus  .tarn  posteris  quam  roo- 
dernis  quod  cum  Ragnero  de  0ffrahuldi  feeimus  quandam  commutacionem 
prediorum,  videlicet  quod  ab  ipso  in  0ffra  hulde  vnam  horam  terre  duo- 
bus  denariis  minus  recepimus  Reddentes  ei  duos  denarios  terre  in  biaerghum 
pro  quoh'bet  denario  terre  quam  habuimus  ab  eodem,  Jnsuper  sibi  pro  re- 
compensacione  domorum,  quas  babuit  ibidem  in  0ffrahuld  promisimus  sol- 
uere  vnum  solidum  terre,  vbi  nobis  videtur  expedire,  \nde  duo  qui  dicun- 
tur  vidherwarumen ,  videlicet,  dominus  lidhinwardus  legifer  narichie  et  do- 
minus magnus  marineson,  et  .XIL  firmarii  qui  wlgariter  dicuntur  fastaerquo- 
rum  nomina  subscripta  sunt  ad  hec  fuerunt  specialiter  nominati  et  astan« 
tes,  scilicet,  Dominus  bero  longus  canonicus  scarensis,  Conradus  ysarsson. 
Dominus  siluester  de  0steraker  Dominus  magnus  presbiter,  Radulphus  de 
boghasten,  sigstanus  de  sundby,  magnus  de  j0rforsi ,  Eruastus  de  wra^tistum, 
Olaws  in  syghanzstum,  petrvs  styrberni^  petrvs  villicus  in  medhal0sum, 
jadwardus  in  yra,  Jn  cuius  Rei  testimonium  sigillum  nostrum  vna  cum  si- 
gillis  predictorum  firmariorum,  quisigilla  habuerunt,  presentibus  est  appen- 
»um,  Actum  sygars0,  Anno,  domini,  M%CCC*,  tercio  in  quinta  feria  proxi- 
ma  ante  Laurencij. 

Fi /rinsidan  med  sednare  hand^  Elalia  Sochen.  % 

Sigillen  bortfalloai   remsorna  efter  N:o  2,  5,  6  qvar. 


t4o6.  i3o3  d.    12   Aug.  Nä*. 

Ärkebiskopen  Nils  Allbssoxs  Intyg,  att  Domprosten  Andreas  med  hans  tillAlelse  köpt  ett  halft 
öresland  i  Morge  af  Dalby  kyrka  och  sockneboar,  och  tili  fullo  betalt  detsamina. 

A.  6.  a. 

Omnibus  Presentes  litteras  Jnspecturis,  Nicolaus  miseracione  diuina  ar- 
cliiepiscöpus  vpsalensis ,  salutem  in  domino  senipiternam ,  Notum  facimus  per 
pre^ntes,  quod  dominus  Andreas  prepositus  vpsalensis,  ex  consensu  nostro 
emit  dimidiam  oram  terre  in  morghse  de  ecclesia  dalby  et  parochianis  eius- 
dem,  pro  qua  dimidia  ora  terre  dicti  parochiani  ex  parte  ecciesie  in  nostra 

Sv,  Diplom.  IL  5t 


^ 


—         4oo         i— 

ab  obitu  meo  per  heredes  meos  persolutum  ex  tunc  dictj  fratres  supradictam 
terram  libere  clistrahendj  cuicumque  eis  placuerit  habeant  potestateno,  Eccle*  ' 
sie  knifsta  cuius  caratus  fuj.  coniero  tres  niarcas.  Ecclesie  upsalensi  tres  mar- 
cas.  Ad  domum  dei  upsalie  vnam  marcam.  fratribus  ibidem  diooddiam 
marpam.  fratribus  enycopie  dimidiam  marcam.  bospitali  ibidem  dimidiam  inar^ 
cam.  Ecclesie  tyllingi  vnam  marcam.  Jtem  pauperibus  quibuscuuque  dimi- 
diam marcam.  Jtem  jogiualdo  fratri  meo  vmim  iuuenem  equm.  vnam  equaro 
nigram  et  vnam  uaccam.  Jtem  cecib'e  sororj  mej  tabardum  meum.  Exequto- 
res  hujus  mei  testamentj  constituo  karissimum  fratrem  meum  jngiuaidum 
cqjus  eciam  assensu  hec  omnia  fecj.  et  fratrem  Thorirum  siktuniensem.  cog- 
natum  meum.  Testes  predictorum  sunt  isti.  gregorius  in  l9ef)ingi.  asroundus 
villicus  dominj  abernj.  Michael  de  gridiiby.  ragualdus  ibidem,  kiaetilbornus 
de  engiaby.  Nicolaus  de  terf.  et  ericus  ibidem.  Jn  premissorum  autem  robur 
et^  euidenciam  firmiorem  siggillum  meum  presentibus  est  appensum  vna  cum 
siggiIHs  discretorum  yirorum  domini,  omunda  de  of^inserg  et  domini  lau- 
rencij  ^e  üadsundum  necnon  et  fratris  mej  Jngiualdj.  Datum  knifsta  anno 
domini  M\  CGC^  tercio  in  crastino  omnium  sanctorum. 

Sigilleo  mer  och  miodre  skadade« 


i4i;i.  r3o3  d.  6  Nov.  Viht 

Elisif  Jobass  af  Nybble  doUers   Testamente  tili   Predikarebr&kroa  i  Sigtaoa    af  des8  andel  i 
den  g&rd  hon  hade.  fUlt  af  Juliane. 

A.  3.  c 

Jn  nominß  patris  et  filii  et  spiritus  sancti  Amen.  Ego  elisif  f{Lia  johan- 
ms  de  nübyli.  compos  mente.  et  jncoluminis  corpore,  de  modica  substan- 
ciola  mea  saluti  anime  mee  cupiens  prouidere.  Jn  meorum  remissionem  pec- 
catorum.  fratribus  predicatoribus  sictonie  apud  quos  eciam  corporis  mei  elig^o 
sepulturam.  lego  partem  meam  in  curia  quam  laudabilis  memorie  juliana 
mihi  ante  mortem  suam  dedit  et  volo  vt  predicta  pars,  et  dimidia  pars 
curie  superius  nominate  per  filiam  meam  christinam  si  ipsa  post  mortem 
meam  vixerit  a  fratribus  memoratis  pro  quinque  Marcis  denariorum  redima- 
tur  jnfra  annum  post  decessum  meum.  si  tamen  ipsa  fih'a  mea  partem  illim 
redimere  voluerit  et  suffecerit  et  absque  calumnia  cuiusquam  valuerit  pos- 
sidendo  retinere.  aiioquin  predicti  fratres  partem  sibi  legetam  supradicte  cu- 
rie cuicunque  voluerint  et  carius  poterunt  vendere  liberam  habeant  potesta- 
texn.  testes  huius  ordinacionis  mee  presentes  fuerunt.  domina  mea  Ragnburgift 
ßlta  condam  domini  jsraelis  legiferi.  bero  helsinger  petrus  de  borungi.  ka- 
teha  vxor  sua.  m^rgareta  et  Rangfridis  £amule  domine  »R.  et  fratres  de  sicto- 


—      4oi       — 

nia  bero  et  valterus.  Actum  jn  viht  anno  domini  .M*.  CCC*  HIV  feria  IUI.-« 
proxima  ante  MartinL  Ad  confirmacionem  äutem  huius  voluntatis  mee  sigilla. 
domine  mee  Ragnburgis  et  frajtris  israelis  prioris  sictoniensis.  huic  littere 
apponi  peto. 

Pifransidam  Tcstamentum  per  fratrem  lyend.  procuratum. 
Sigillen  bortfallna,   remsorna  qvar. 

i4i2.  i3o3  d.  7  Nov.  Rom. 

PifvcD  Bekedictus  XF:s  Bulla  tili  irkebUkopen  Isar  i  LuDd  med  forkiarande  af  Konung  Eriks 
i  Danmark  giftcrroSl  med  Svenska  Prinsessan  logeborg  for  lagligt|  oaktadt  de  äro  beslägtade 
i  fjerde  led» 

F.  i:  35a  A.  3i.  Ep.  So« 

Benedictus  XI  instante  Ingeburg  Sorore  Regis  Svetice   committit  Archie- 
•   piscopo  iMndensi  ab  impedimento  ^:ti  gradus  dispensare  cum  Rege  Datice ^ 
uti  statuerat  Bonifacius  VIII. 

Benedictus  &c.  Venerahili  fraJtri  L  Archiepiscopo  Lundensi  Svetie  Primati 
Salutem  &c. 

Licet  matrimonii  contractum  in  quarto  consanguinitatis ,  vel  afBnitatis 
gradu  Sacri  Ganones  interdicant,  consuevit  tarnen  interdum  Sedes  apostoHca 
super  hoc  devotorum,  et  maxime  personarum  sublimium  inducta  precibus 
dispensare.  Petitio  quidem  carissime  in  Christo  filie  Ingeburg  Sororis  caris- 
simi  in  Christo  filii  nostri  Burgerii  Regis  Svetie  Illustris  nobis  exhibitacon- 
tinebat,  quod  cum  olim  post  mortem  cl.  mem.  Erici  Regis  Datie  per  poten- 
tiam,  et  malitiam  inimicorum  eius  Regnum  Datie  oppressum  foret  multipli- 
citer  et  collapsum,  magnificus  Princeps  Ericus  Rex  Datie  Illustris  eius  filius 
pro  tuitione,  ac  defensione  sua,  et  dicti  Regni  cum  eadem  Ingeburg,  de 
cuius  Patris  presidio  propter  hoc  plurimum  confidebat  matrimoniura  de  fa- 
cto per  verba  de  presenti  contraxit^  et  carnali  postmodum  copula  subsecuta 
jam  per  plures  annos  cohabitavit  eidem.  Verum  quia  ipsi  Rex  Datie^  et  In- 
geburgh  quarto  se  gradu  consanguinitatis  contingunt  feh  rec.  B.  P  P.  VIIL 
Predecessor  etiam  noster  ad  ipsius  Regis  Datie  supplicationis  instantiam  super 
impendenda  eis  in  hac  parte  dispensationis  gratia  tibi  tunc  Archiepresbitero  Gar* 
eassonensi  Cappellano  suo,  quem  pro  quibusdam  negotiis  ad  partes  illas 
transmiserat,  suas  certi  tenoris  litteras  distinavit,  set  tu  de  partibus  ipsis  redi- 
ens,  quod  tibi  mandabatur  in  eis  exequi  nequivisti,  propter  quod  ex  parte 
dicte  Ingeburgh  nobis  extitit  supplicatum,  ut  cum  ex  ipsorum  Regis  Da- 
tie, et  Ingeburgh  separatione,  si  fieret  maxima  scandala,  odia,  et  guerre 
possent  de  faciii  exoriri,  providere  sibi    ac  dicto  Regi  Datie,  qui  nisi  esset 


4o3  — 

iRfrascripta  exconiKQuaicatione  ligatus  una  cum  ea  super  hoc  fanrniliter  snp- 
pJbk^ret  de  oportune  dispensatioais  remedio  dignaremur.  Nos  vero,  qoi  fide« 
lium  trariquillitatem  ^ppetimus,  et  salutem  huiusmodi  scandalis  odiis,  et 
guerris  obviare  volentes  fraternitati  tue,  de  qua  fiduciam  gerimus  in  Domino 
specialem  per  apostolica  Soripta  mandamus,  quateiius  si  premissis  veritas 
sufifragatur  cum  eisdem  Rege  Dati«,  et  Ingebupgh  postquaraidem  Rex  Datie 
ab  excom^municationis  sententia,  qua  propter  captionem,  et  detentionem  Vene- 
rabilis  fratris  nostri  L  Rigensis  tunc  Lundeosis  Archiepiscopi ,  ac  quoudam 
Jacobi  Prepositi  Ecciesie  Lund^usia  teudtur  astrictus  iuxta  commissionem  su* 
per  hoc  per  alias  nostras  litteras  tibi  factam  rite  fuerit  absolutus,  imposita 
ipsis  pro  eo  quod  taliter  absque  dispensatione  apostolica  contraxerunt,  nee 
non  pro  copula,  et  cohabitatione  predictis  penitentia  salutari  eisque  ad  tem- 
pus  iuxta  tue  discretionis  arbitrium  carnali  commercio  interdicto,^  quod  in 
eodem  matrimonio  remaoere  licite  valeant,  iiupedimeato  quod  ex  dieta  cön- 
sanguiiiitate  provehit  non  ob$tante  per  te  vel  aiium,  seil  alios.  auctoritate 
nostra  dispenses,  prout  secundum  Deum  aniwarum  ipsoruin^  saliMi  videris 
expedlre,  prolem  susceptam,  et  suscipiendam  ex  eodem  matrimonio  legitimam 
nuntiando.  Datum  Laterani  VJI.  Idus  Novembris  Anno  Primo^ 


i4i3.  i3o3  d.   16  Nov. 

Konqng  Bibgers  Bref  tili  Borgmästare  och  Räd  i  Lybeck  om  toadgifvea  iki  $e{!aU  pi  Nevt 
tili  Nowogorod,  pä  ett  fir,  med  vilkor  att  ej  dilföVa  vapen,  jern  eller  slilj  m.  ni.  eller  före» 
taga  oAgoty  honom  eller  riket  tili  fovfäog. 

L,  c.  a3i  *). 

BiROEfiUS,  dei  gracia  Sveorum  gotbonimque  Rex,  discretis  vjris  Consu- 
libus  et  vniuersitati  eiuium  de  Lubek  sinceram  in  domino  dilectionem  cum 
salute  in  vero  salutari. 

Accedens  ad  presenciam  nostram  vir  discretus  Johannes,  dictus  de  do- 
waie,  nobis  ex  parte  vestra  negocium  sibi  commissum  fideliter  exposuit,  et 
efficaciter,  quantum  in  ipso  fuit,  procurauit. 

Nos  vero,  cognitis  vestris  supplicacionibus,  et  cum  fratribus  nostris 
karissimis  et  aliorum  de  consilio-nostro  nobih'uoi,  cum  intencione  discussis, 
peticionem  vestram  in  hac  parte  taliter  duximus  admittendam,  quod  Omni- 
bus et  singulis  de  vestra  ciuitate,  versus  Nyn  ad  nogardiam  cum  mercibas 
suis  nauigare  volentibus,  liberam  auctoritate  presencium  transeundi  conce- 
dimus  facultatem,  jta  videHcet,  quod  nullus  eorum  secum  arma,  ferrum, 
calibem  vel  expensas  quascumque,    preterea    que    ad    vsus  persone  proprie, 

*}  Eftor  origioalety  som  förvaras  t  LybecL 


J 


—       4o3        — 

ferre  presumat,  nee  eciam  ali(}uid  atteiütabit  de  facto  vel  consiliö  per  ire 
vel  peralios  occulte  vel  manifeste,  quod  in  hostruin  aut  RegnihostH  preiu- 
dicium  cadere  pössit  vel  gjrauamen. 

Hanc  licenciam  vobis,  vt  preftiissum  est,  conces^äm  du^are  voluinuft  a 
festo  pentecosfes  nunc  proximö,  vsque  äd  scqüens  festuifi  penteeostes  pro* 
ximo'tunc  futurum.  Datum  Anno  Domini  Millesimo  trescentesimo  tercio,  sexto 
decimo  Kalend.  Decembris. 


1 4 1 4-  1 3o 4    Odat  Skeninge. 

Abvulf  Esrilssons   Salubref  pl  sin  gSrd  i  Wreta^    hvilkeo  han  tillbytt  sig  af  sin  hustru,    tili 
St  Martini  Nunoekioster  i  Skennioge,  mot  klostreti  gftrd  HsIIeby  och  120  oiark  penningar. 

A.  3.  6. 

Omnibus  presentes  litteras  Jnspecturis,  Arnivülp&us  Eskilsson,  salutem 
in  domino  sempiternam,  Tenore  presencium  nouerint  vniuersi  me  sorori- 
bus  apud  sanetum  martinum  skyseningie  vendidisse  curiam  meam  in  wretum 
Cum  agris,  pratis,  siluis,  Golonis,  et  omnibus  eidem  curie  attinentibus  pro 
curia  ipsarum  in  Haelleby,  piscatura,  et  omnibus  ah'js  ad  prefatam  curiam 
spectantibus,  additis  mihi  ex  parte  dictarum  sororum,  Centum  vigioti  Mar- 
chis  monete  vsualis,  porro  curiam  in  Wretum  de  vxore  mea  emi  pro  pre- 
dio  equipolente,  immo  maiore  alibi  sibi  assignate,  Gommutacio  autem,  et 
empcio  ex  parte  mea  cum  sororibus  predictis,  et  vxore  mea,  facta  est,  pro- 
cessibus  legum  terre  per  omnia  obseruatis,  Cuius  testes  sunt,  qui  presentes 
fuerunt,  silicet  dominus  prepositus  thorchilius  de  normael0sae,  Waldsemarus 
de  syundaethorph,  folkquidus  de  faldinghia,  et  alii  discreti  fidedigni,  Jn  huius 
igitur  euidenciam,  sigillium  venerabilis  domini  Episcopi  lyncopensis  vna  cum 
sigillo  meo  proprio  est  appeosum.  Actum  Anno  domini.  M%CGC,inP  in  ec- 
clesia  beati  martini  skyaeningie. 

Sigillety  jeoDte  den  ur  brefvet  klippta  remsan,  borta. 


141 5.  i3o4  <i-  4  Ja»-  Upsala. 

Mjloistratehs  i  Upsala  Intjg,  aU  Nils  Hemtningssoo  inför  densamma  erkänt  sig  hafva  bortbytt 
sina  gftrdar  i  Wardsätra,  Gutasund,  m.  no.  tili  Ärkebiskop  Nils  i  Upsala ,  mot  jord  i  Baling- 
stad  ocb  en  g4rd  i  Lund,  samt  So  maVk  penniDgar  i  niellaogirt. 

A.  S.  a. 

Omnibtts  presentes  litterast  inspeetnris,  aduocatüs,  et  Consoles  Ciuita- 
tia  vpsalensis,  salutem  in  domino  sempiternam,  Constitutus  coram  nobis,  Ni* 


1 


-      4o4      — 


colaus  haemingson,  recognouit,  et  confessus  est  puplice,  se  quandam  predio- 
rum  periDUtacionem  fecisse,  cum  .venera bilj  patre,  Dotnino  Nicoiao  Dei 
gracia  archiepiscopo  vpsalensi,  suo  et  ecciesie  sue  nomine,  in  hunc  modum, 
videlicet,  quod  pro  curia  sua  wardhsaetrnm ,  Cui  aubiacent  Nouem  ore  ter- 
re  cum  vno  solido,  et  decem  et  nouem  solidis  terre  in  gutasünd ,  Et  brachio 
piscature  in  fl0tasund,  Jtem  pro  curia  sua  in  hwamum,  Cui  subiacet  Mar- 
cha  terre  solido  minus,  et  vndecim  solidis  terre  in  nustatunum,  que  omnia 
tradidit,  assignaüit,  et  appropriauit  Domino  archiepiscopo,  et  ecciesie  sue, 
ciüm  Omnibus  iuribus  et  pertinencijs  dictis  bonis  intra,  uel  extra,  prope  uel 
longe  sepes  positis,  absque  vlla  excepcione  dicta  affnempning,  Recepit  ab 
eodem  Domino  archiepiscopo  Tres  Marchas  terre  in  ballinxstum,  et  Guriam 
in  lundi,  in  parochia  aesaebro,  cui  subiacent  sex.  ore.  terre,  cum  omnibus 
iuribus  et  attinencijs  dictis  predijs,  intra  uel  extra,  prope  uel  longe  sepes 
positis,  absque  qualibet  excepcione  dicta  affnempning,  Super  predieta  au- 
tem  permutacione ,  dati,  assignati,  et  recepti  fuerunt  secundum  leges  etpa- 
trie  consuetudinem  firmarij  wlgariter  dicti  fastar,  Recognouit  eciam  dictus 
Nicolaus  se  recepisse  et  habuisse  ab  eodem  domino  archiepiscopo  ad  valo- 
rem  Quinquaginta  Marcharum  monete  nunc  currentis,  Quas  racione  cuius« 
dam  melioracionis  sibi  dedit,  Jn  premissorum  autem  testimonium,  et  euiden- 
ciam  pleniorem  sigillum  nostre  communitatis  ad  instanciam  dicti  Nicolai  pre- 
sentibus  est  appensum,  Datum  vpsalie  anno  domini.  M*.  CCC*,  Quarto,  Jq 
Octaua  sanctorum  Jnnocencium. 

Sigillet  bortfallet,  remsap  «jvar. 

i4t6.  i3o4   <1*    i4   Jan*  LiDköpiDg. 

Tjenstförrattande  Lagroannen  i  Öslergölfand  Waldebiahs  Fastebref  pä  %:ne   ätiingar  i  Örabeif) 
aotD  DotuprosteQ  i  Linköping  Wimuod  köpt  af  Kyrkoberdeo  Safmand  i  JNäsby. 

A.  6.  «. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis.  Waldemarus  uices  legiferatus  ge- 
rens  in  osgocia.  salutem  in  domino.  Tenore  presencium  constare  volo  lucu- 
lenter.  quod  anno  domini.  M*.  CCC°.  Ilir.  feria  secunda  proxima  post  octauam 
epiphanie.  que  dicitur  lagdhingsmanadager.  lincopie  in  curia  domini  episcopi 
in  magna  stupa.  communicato  discretorum  et  legisperitorum  consilio  solempni 
examinacione.  et  diligenti  inquisicione  prehabitis.  legumque  patrie  tradicione 
seruata.  duos  attungos.  in  0rabyergh  in  parochia  Rystad.  quos  dominus  Wi- 
mundus  prepositus  lincopensis  de  aomino  Salmundo  quondam  rectore  eccie- 
sie de  nesby.  per  legittimam  prediorum  permutacionem  msedfestum  oc  laga- 

fangum 


—        4o5        — 

fangum  habuerit.  eidem  domino  .W.  preposito  seatenciallfer  adiudicaui.  dictos 
duos  attungos  cum  Omnibus  eorundem  attinenciis.  vendicandi.  occupandi.  pos- 
sidendi.  coIendL  seniinandi.  inhabitandi.  arandi.  metendi.  ibique  fructus  col- 
ligendi  et  seruandi.  plenam  et  liberam  legum  auctoritate  concedens  faculta- 
tem.  Hoic  igitur  facto  interfuerunt.  Domini.  Haquinus  dictus  laemae.  et  nico- 
laus throtaeson.  cum.  Johanne  ingseson.  Swenone  de  laeluby.  Siggone  thorda- 
son.  et  0iaro  niclassaeson.  nee  non  et  aliis  quam  plurimis  nobilioribus  et  dis- 
crecioribus  osgocie  tarn  clericis  quam  laycis.  Quorum  sigilla  ad  premisso- 
rum  euidenciam  pleniorem  ac  firmiorem.  vna  cum  meo  presentibus  sunt  ap- 
pensa.  Datum  loco  et  die  supradictis. 

Sigillenc  N:o  i  borta;  N:o  2 — 6  obetjdligt  skadade. 


1417-  i3o4   d.   26   Jan.  Öiebro. 

KonuDgf  BiBGERS  Bcrallning  tili  Edsbergs  sockens  invinare,  att  ingalnnda  säUa  sig  eroot  Rise- 
berga  klosters  af  Alder  erkSnda  rätlighet  tili  väiden  om  deras  församliDg  och  üikomsterna. 
af  deosamma. 

A.  3.  n. 

Birgeros  d^i  gracia  svveoruro  gothorumque  Rex,  Discretis  viris  vniuer- 
sis  et  singulis  parochianis  ecclesie  eezbergh  Jn  domino  graciam,  dileccio- 
nem  et  salutem,  Noueritis  nos  ex  relacione  fidedigna  discretorum  plurium 
Teraciter  didicisse,  quod  ecciesia  vestra  sub  ordinacione  et  regimine  sancti- 
monialium  monasterij  Risiberghum  fuerat  ab  antiquo,  de  qua  eciam  fructusv 
annuatim  prouenientes  perceperant  domine  monasterij  supradicti,  Quare  cum 
beninolus,  assensus  Reuerendi  patris  Domini  ysari  dei  gracia  Episcopi  stren* 
genensis  ad  hoc  accedat,  quod  decetero  sicut  hactenus.regirnen  babeant  ec- 
clesie eiusdem  domine  supradicte,  volumus  et  districte  vobis  precipiendo 
mandamus  Quatinus  super  prouisione  seu  regimine  vel  eciam  fructuum  per- 
cepcione  ecclesie  memorate,  dictas  dominas  nullatenus  prohibere  vel  inpe- 
dire  presumatis,  quin  pocius  ipsis  iusticiam  omnimodam  prout  a  retroactis 
temporibus  eisdem  dominabus  fi^rr  consueuit,  exhibere  curetis,  prout  vlcio* 
nem  nostram  volueritis  euitare,  Nam  supradicte  domine  nobis  firmiter  pro- 
miserunt  quod  reuerenciam  omnem  et  obedienciara,  ac  seruicium  vobis  de- 
bitum,  in  omnibus  et  singah's  sicut  decet  et  expedit  exhibebunt,  Datum 
apud  0rabro  Anno  domini  M''.  CGC  quarto,  dominica  septuagesime. 

SjgilJet  skadadt,  hingande  p&  en  ur  bjcfvet  klippt  reoisa. 


Af.  m^ltm.  IK  *»  *^ 


1 


—        4o6        — 


iJ^iS.  i3o4   d-   26  Jan.  Riseberga. 

IjiGiioBGf  9  Birger  H^kanuoDS  enkas  Girvobrcf  fl  cn  ßtrd  i  Plobjr  och  17  ortoglaod  i  Ötreby, 
/or  ftina  3  soners  själari  tili  Aisabcrga  kloftcr,  med  förbeUII  för  sin«  fligtiogar,  all  inomlr 
och  dag  kuniia  igcplösa  sislDflraodc  godt|  anliogeo  med  lika  mAoga  orluglaod  jord  eller  5i 
mark  peDDiDgar.r 

Ohinibus  christi  fidelibus  presentes  litteras  inspecturis,  Jngebüagis  r^ 
licta  domlni  byrgeri  haqunsson,  salutem  in  domino  ihesu  christo,  Quia  se- 
]ye  solent  ea  que  racionabiliter  acta  sunt  in  dubiuni  reuocari,  nisi  bononim 
et  fidedignoriiin  bomiiium  testimoniis  seu  litterarum  serie  roborentur  Ego 
igitur  Notum  facio  tarn  presentibus  quam  futuris  me  cum  consensu  et  to- 
iuntate  meorum  heredum  pro  animabus  dilectorum  filiorum  meorum  g0staoi 
et  siggonis  dedisse  monasterio  in  risaebyergh  curiam  meam  floby  cum  agris 
pratis  sifüis  nemofibus  piscariis  molendinis  ac  omnibus  aliis  attinenciis  roo- 
bilihus  et  inmohilibus  perpetuo  possidendam,  Jnsuper  dedi  pro  anima  Ha« 
quini  filii  inei  XVII  solidos  terra  in  villa  que  dicitur  0traeby  in  walunaes 
monasterio  supradicto,  Hac  adiecta  condicione  quod  heredes  mei  dictum  pre- 
dium  debent  resoluere  infra  annum  cum  totidem  solidis  terre  vbicumque  eos 
poterint  procurare,  Si  uero  predium  non  habuerint  quinquaginta  marcbäs 
denar.  cum  vna  vsualis  monete  soluant  monasterio  infra  terminum  memora« 
tum,  et  si  defecerint  in  solucione  dicte  pecunie  sicut  pretaxatum  est  idem 
predium  sanctimoniales  eiusdem  roonasterii  in  perpetuum  possidebunt,  Jif 
cuius  rei  testimonium  sigillum  meum  vna  cum  sigillis  nobih'um  dominorum 
Domini  Rangwaldi  dicti  mulae  dilecti  filii  mei,  et  Domini  Magni  marinaesson 
dilecti  generi  roei,  ac  dilectorum  filiorum  meorum  benedicti  et  Magni  pre- 
sentibus est  appensum,  Datum  risaebyergh  Anno  domini  «M*.  CCC*.  IIlK  Vir 
kaL  februarii. 

Sigilleu:  N:o  1  och  3  skadadc»   N:o  2  hell,  N:o  4  bortfallcU 


141 9.  i3o4d«i^  Febr.  Stockholm- 

Konung  Bircbka  StadHlttelse  p&  MarsLeo  Thorkel  KnuUsons  jordabjtc  med  Nuonorna  i  Clara 
kloster,  hvarigenom  han  icmoar  gods  i  Hiuabji  Lunda,  Bcrgbj  och  Luodbj  mot  kloilrcU 
fiftrd  t  Östbr. 

A.  $.  r. 

^Byrgherus,  dei  gracia  sweorum  Gothorumque  Rex,  Omnibus  presentes 
litteras  inspecturis,  salotem  in  domino  sempiternam,  Quoniam  propter  bre« 
uem  vitam  mortalium,  honiinumque   labilem  memoriam,    ea  que  raciooabili- 


ijiieras  inspeucurjSy  saiuirui  Jii  uuuiiiiu  »cuipucniam,  quoniam  prupicr  ma- 
uern vitam  mortalium,  honiinumque  labilem  memoriam,  ea  que  racionabili- 
ter aguntur,   rare  perueniunt  aa  puram  noticiam  posterorum,  nisi  presen- 


I 


—       407       — 

tes  proi>iderint ,  vt  succedentibos  pateant  viuaci  testimonio  litterarum,  Hinc 
est  quod  ad  noticiam  presencium  et  futuroriiin  euidenter  ciipimus  peruenire, 

3uod  nobilis  et  prudens  vir  Dominus  thyrghillus  kitutson,  marskalciis  noster 
iiectus^  ex  parte  vna,  et  religiöse  domine,  abbatissa  et  sorores  monasterij  sancte 
Cläre,  ex  parte  altera,  quandam  permutaeionem  prediorum  fecerunt  in  no- 
stra  presencia  in  hunc  modum,  Tradidit  namque  Dominus  marskaicus  su* 
pradictus,  eisdem  sororibus,  et  earum  monasterio^  Duas  marcbas  terre  in 
hossdhy  marchem  vnum  solidum  terre  in  lundqm,  vnam  horani  terre  in 
byaergby,  et  quatuor  sblidos  terre  in  lundby,  villis  videlicet  ibi  prope,  cum 
"Tiludo,  agris,  pratis,  siluis,  aruis,  paseuis,  piscacionibus,  aründinetis,  et  ce- 
teris  attinencijs  sine  omni  excepciond,  perpetuopossidendas,  Recepta  abeis-> 
dem  sororibus,  sibi  et  suis  heredibus,  in  proprietatem  et  dominium,  curia 
monasterij  earum  in  0stby,  in  parochya  danaer0r,  com  omnibus  condicioni* 
bns  supradictis,  cui  subiacent  predia  consimiljs  quantitatis,  dimidio  solido 
terre  minus.  Nos  igitor  predictam  permutaeionem,  tanquam  legittime  factam, 
ratiticamus  et  confirmamus  presentibus  litteris,  volentes  eam  existere  perpe* 
tue  firmitatis,  Jn  cuius  facti  euidenciam,  sigiltum  nostrum,  vna  cum  sigillo 
ipsius  marskalci,  presentibus  sunt  appensa.  Datum  stokholm,  Anno  domini, 
M**,  CCC*,  1111%  sabbato  ante  primam  Dominicam  quadragesime. 

Sigilleoy  häogaDde  i  gab  och  röda  stikessöören ,  fkvo  n&got  skadade« 

1420.  i3o4   d.  8  Mars  *)•  Strengnäs. 

KoDung  BimcBRt  oppna  Bref  med  fornyade  privilegier  for  Rikets  PrestersLap. 

A.»  3« 

Omnibus  presentes  litteras  Jnspecturis.  Byrgerus  dei  gr.icla  sweorura 
Gothorumque  Rex.  Salutem  in  domino  sempiternam,  Quamuis  creatura  non 
habeat  quid  pro  meritis  respondeat  creatori  solicite  tarnen  precauenduni  est 
ne  fiiios  hominum  ingratitudo  reos  constituat,  quos  suis  graciis  preuenire 
et  prosequi  nunquam  cessat,  Sane  inmensa  ^)  diuine  largitatis  beneficia  erga 
nos  licet  immeritos  feh'cium  semper  augmento  successuum  comuiari  ^j  solicita 
meditacione  contemplantes  quamquam  laudes   condignas  sibi    rependere  non 

*}  Af  samma  handling  fionai  t  Original  ifven  azocexemplar,  men  med  ftrtalet  iSoS,  och  deolik- 
heter^  tom  lilr  under,  tarnt  pft  deras  USlIe,  2r  i3o5  d.  38  Mars  anmSrka«.  Den  fianes  ftfven- 
Jedes  i  co  afskrift  fr&Q  t6oo:talet,  Sign.  J.  i:  8|  som  pA  flera  stallen  rojer  afskrifvarens  stora 
misstag,  samt  utgifveo  af  Dijkman  (Ant*  EccL  s.  a85«)  och  Rii«lbeck  (Privil.  Doctor.)  med  är* 
lalet  i3o3|  h?ilket  Ir  Konuog  Birger  pA  nimnde  dag  var  (enligt  K.  n«  1:  3aa)  i  TyreholmooU 
undertecLoade  der  en  Tractat  AfskriÖen  i  Cod.  Line.  B.  3:  3«  Sr  efter  Originalet  af  är  i3o4t 
nen  i  Cod.  Ups.  B.  a:  ii5  efter  det  af  Ar  i3o5,  som  äfven  iegat  tili  grund  för  PAfTen  Jolian 
XXfI:s  derä  gifna  stadfilstelse. 

1)  inmensa  i,  inmensa  a.    9)  cumulari  i,  commulari  a. 


1 


—        4o8        — 

po^simus,  ut  nos  tarnen  ad  sua  seruicia  in  qulbus  valemus  promptos  efliciat 
supliciter.  exoramus,  Hinc  est  quod  progenitorum  nostroruni  qni  ecclesiaruro 
et  ecclesiasticarum  personarnm,  successinis  temporibus  speciales  fuerant  pro- 
tectores  ^)  et  specialiter  patris  uostri  karissimi.  dominj  Magni.  felicis  recor- 
dacjonis  quondam  Regis  swecie^j,  qui  eas  ampllns  ceteris  magnis  ditauitdo- 
nacionibus  ^),  et  libertatum  muniuit  priuilegiis,  libenter  vestigiis  inhereutes, 
ut  dum  eorum  acta  magnifica  grata  conseruacione  prosequimur  eflicimur  ut- 
cumque  in  ipsotuni  liberalitatibus,  liberales^  et  quibus  afTectu  commuaica- 
inus^  donis,  effectu  participemus  in  premiis,  de  omnipotentis  dei  profusa 
benhigüitate  ^)  retribucionis  sperantes  ineritum,  qui  filios  in  peculio  credito 
sibi  efficit  donatores,  de  suo  in  suis  faciens  meritum  quod  Coronet,  Jndul- 
gemus  itaque  indulgencia  in  posterum  valitura,  ut  omnes  ecciesie  et  eccle- 
siastice  persone  in  nostro  regno  5)  constitute.  sub  nostra  protectione  mane- 
ant,  plena  securitate  gaudentes,  ut  eo  deuocius  qno  quiecius  pacis  actori^) 
famulentur,  acerbissima  contra  earuni  9)  molestatores  *  Jiostra  vindicta  proce- 
dente,  Concedimus  eciam  eisdem  omnia  bona  sua  mobilia  &  inimobilia.  que 
ad  eas  sunt;  cum  suis  oneribus  deuoluta  et  ecclesiarum  nomine  possidentur, 
saluis  antiquis  ecclesiarum  '^)  possessionibus,  tarn  inferiorum  quam  cathedra- 
lium  ecclesiarum,  cum  familiis  in  eisdem '')  commorantibus,  siue  per  villicos 
jegantur,  siue  per  colonos,  siue  per  inquilinos  seu  eciam  per  noualiuin  ex- 
cultores,  ab  omnj  jure  regio  et  causis  regalibus,  solucionibus  qnoque  wiga- 
riter  dictis,  ledhunslamae  **J,  skypwiste  '^},  spannamala  '^j,  et  Elta«?yeld  '^), 
ac  aliis  muneribus,  talliis'^),  exaccionibus,  seu  quibuscumque  tributis  rebus 
vel  personis  inpositis  vel  imponendis  quibuscumque  nominibus  censeautur, 
ac  si  specialiter  et  nominatim  essent  expressa  libera  penitus  et  exempta, 
Quascumque  eciam  causas  pecuniarias  in  eisdem  '7)  bonis  emergentes,  ab 
episcopis  et  eorum  officialibus  exigi  volumus  et  recipi  voce  culuslibet  alte- 
rius  pretercbisa  eciam  si  aliqui  *®)  apparuerint  regij  iuramenti  '9]  transgres- 
sores.  Hujusmodi  tarnen  ^^)  paci  et  communioni  hominum  regni  nullatenus 
restituantur,  nisi  hij  contra  quos  deliquerant,  intercesserint  pro  eisdem,  Si 
vero  contingat  aliquos  inhabitare  bona  ecclesiastica  in  parte  et  in  parte  bona 
propria  sen  alterius  alicujus  priuate  persone,  pro  rata  bonorum  que  habent 
ab  eccliesia  teneantur  personis  ecclesiasticis  respondere.  de  iuribus  et  causis 
Omnibus  supradictis.  et  in  reliquis  regi   qui   pro  tempore,  fuerit  se  in  orani- 


3)  speciales  successinis  temporibus  fuerant  defensores  i,  a.  4)  sweorum  !•  5)  framfor  donacich 
nibus  har  varit  skrifvet  honoribus,  som  iir  utstruket^  i.  6)  benignitate  i,  a.  7)  regno  nostro  1,3. 
8)  auctori  3.  g)  eorum  i,  2.  10)  ecclesiarum  utcsi^  i,  3.  11)  possessionibus  tiilsatt  2.  12)  ic- 
thunxlama  i,  Jedhongslama  ä,  e3)  skipuisl  i,  skipwist  x  i4)  spannam>iala  1,  spannxfnala  2. 
i5)  aettergield  i,  aeUergiald  2.  16)  ta<li}Sy  rouDcribus  1.  17)  dictis  i,  a.  18}  siqui  a,  19]  iu* 
raiuenti  regij  i^  a.     ao)  persone  tilU.  a. 


—        4o9^       — 

bus  recognosctint  et  intelligant  debitores,  Jn  cujus  nostre  concessionis  eni- 
denciam  pleniorem  sigillum  nostrum  maius  presentibus  est  appensum.  Datum 
apud  strengyanaes.  anno*  Dominj.  M.  CCC".  IUI.  in  doniinica.  letare  ieru- 
salern. 

Ett  stycke.  af  KoogK  sigiilet  fiaiies» 


142 1-.  i3o4   d.    12   Mars. 

Cecilu,  Danska  Kiks-Marsken  Johan  Kalfs  enkas  teslameote  af  penniogar  tili  Beliga  Uudi* 
bjelpen,  och  för  grafställe  i  tlet  Predikarehrö'dra  kloster,  som  iigger  DSrmast  den  ort  der 
hon  dor,  samt  ytlerligare  af  sin«  gods  i  Wragelorp  tiJI  LundsDomkyrka,  8&  eck  redapen- 
penuingar  tili  kyrkor  och  k I oster  i  Lund  samt  andra  trakter  afSkioe  och  det  öTriga  DaDmark« 

A.  5. 

Jn  Nomine  Patris  et  Filij  et  Spiritus  sancti  Amen.  Ego  Cegilia  Reficta 
Dominj.  Johannis  Kalf  quondam  Marskalci  illustris  Danorum  sciauorumque 
Regis.  Sciens  pietatis  opera  per  homines  in  hac  vita  exfaibita  ipsos  sequi 
post  mortem  et  quod  nichil  de  rebus  temporalibus  secum  auferent  nisi  quod 
in  pios  vsus  expendere  curauerint,  pro  remedio  anime  mee  de  bonis  michi  a 
deo  collatis  testamentum  meum  ordino  in  hunc  modum,  Lego  in  primis  pro 
redempcione  crucis  ad  terra m  sanctam  vigintj  marcas  denariorum  jutensis 
nionete.  Jtem  locum  sepulture  mee  eligo  apud  fratres  predicatores  in  vici- 
niorj  conuentu  loco  mortis  mee  in  quacumque  terra  me  morj  contigerit  et  ei- 
dem  conuentuj  lego  viginti  marcas  denar.  illius  terre  et  crucem  auream  quam 
habeo  in  qua  est  lignum  dominj.  Jtem  omnia  bona  mea  mobilia  et  immo- 
bilia  in  *  wrahsethorp  que  jure  hereditario  habui  post  niatrem  meam  confero 
lundensi  ecciesie  sub  hac  forma,  quod  de'  redditibus  inde  prouenientibus 
deducatur  vna  marca  denariorum  ad  fabricam  ecciesie  et  vna  marca  denar. 
distribuatur  inter  canonicosqui  vigilijs  et  missis  interfuerint  in  die  anni- 
uersarij  mej,"  et  due  ore  inter  vicarios  diuidantur.  Due  ore  ad  offerendum 
in  die  Anniuersarij  mej,  residuum  vero  inter  pauperes  diu idatur.  Ordinacio- 
nem  autem  istorum  bonorum  et  curam  committo  Decano  lundensi  qui  pro 
tempore  fuerit,  ordinandam.  Jtem  Fratribus  predicatoribus  lundis  sex  mar- 
cas denar.  si'  ibidem  sepulta  non  fuero.  Fratribus  minoribus  ibidem  .V.  mar- 
cas denar.  Ecciesie  sancte  Trinitatis  ibidem  .XII.  oras  denar.  Sacerdoti  .II.  oras. 
Monialibus  apud  sanctura  petrum  .III.  marcas  denar.  inter  eas  distribuendas. 
Ecciesie  pmnium  sanctorum  ibidem  .1.  marcam  denar.  Hospitali  sanoti  Spiri- 
tus ibidem  .1.  marcam  denar.  Hospitali  leprosorum  ibidem  .f.  marcam  denax. 
Ecciesie  sancti  Johannis  .1.  marcam.  sacerdoti  .1.  oram.  Ecciesie  sancti  Pauli' 
J.  marcam.  sacerdoti  .1.  onim.    Ecciesie  sancti  petri    Monialium  .1.  marcam. 


1 


—       4<o       -^ 

Eccl^ssie  sancti  Petri  que  dicitur  litlse  dimidiain  roarcam.  sacerdotl  .L  oram. 
Eociesie  sancti  Andree  dimidiam  marcam.  sacerdoti  ibidem  .1.  oram.  Ecclesie 
Mncti  Magni  dimidiam  marcam.  sacerdoti  J«  oram.  Singulis  alijs  ecciesijs 
Lundis  a  iam  dictis  .IL  oras.  sacerdoti  .1.  oram.  Jtem  Fratribus  predicatori- 
i>us  in  Helsingburgh  .III.  marcas  denar.  Ecclesie  in  lumma^  .II.  marcas.  sa- 
cerdoti dimidiam  marcam.  nicholao  ministro  dimidiam  marcam.  Ecclesie  in 
Burlef  dimidiam  ^marcam.  Ecclesie  in  Asmundaeiborp  dimidiam  marcam.  sa- 
cerdoti .II.  oras.  Claustro  in  Tumm^ethorp  nouiter  combnsto  «L  marcam  de- 
nar. Jtem  Fratri  Andree  lectori  Ordinis  fratrum  predicatorum  in  Aosia  .f. 
marcam  denar.  Jtem  lego  marcam  Annone  cum  dimidia  inter  pauperes  vi- 
duas  et  alios  indigentes  distribuendam*  Jtem  ecclesie  Andwordskou  in  sya- 
landia  quinque  marchas  denar.  Ecclesie  Jarl0sse  dimidiam  marcham.  Ecclesie 
gyslingae  dimidiam  marcam.  Ecclesie  Munkaebiaerby  dimidiam  marcham. 
Fratribus  Predicatoribus  Roskildis  .1.  marcham.  Fratribus  minoribus  ibidem  .1. 
inarcham.  Jtem  sororibus  Cristine  et  selizef  filiabus  sororis  mee  apud  san- 
ctam  Ciaram  Roskildis  cuilibet  .1.  marcham.  Jtem  ecclesie  winningae  in  feonia 
dimidiam  marcham  denar.  Ecclesie  Niserth^u  .1.  marcham  denar.  Ecclesie  lun- 
dse  dimidiam  marcham  denar.  Ecclesie  Aby  dimidiam  marcham  denar.  Fra- 
tribus predicatoribus  Otthonie  vnam  marcham.  Fratribus  minoribus  ibidem  .1. 
marcham  denar.  Jtem  lego  sex  marchas  denar.  dandas  pauperibus  scolaribus, 
Jtem  Fratribus  predicatoribus  Ripis  .V.  marchas  denar.  si  ibidem  sepulta  non 
fuero  et  psalterium  quod  dedit  michi  dilectus  maritus  mens  siue  ibicjem  se- 
pulta fuero  •  siue  non.  Ecclesie  byarta?  in  Jucia  vnam  marcham  denar.  Eccle- 
sie stenthorp  vnam  marcham  denar.  Domino  Bondoni  presbitero  in  Dalby. 
vnam  marcham  denar.  Ecclesie  beate  virginis  wibergts  quinque  marchas 
denar.  Ad  altare  sancti  ketilli  ibidem  .L  marcham  denar.  Fratribus  predica- 
toribus viribergis  quinque  marchas  denar.  Fratribus  minoribus  ibidem  .IIL 
marchas  denar.  Ecclesie  sancte  Trinitatis  vnam  marcham  denar.  Jtem  eccie- 
sijs sancti  Mathei  sancti  Johannis.  sancti  Nicolai,  sancti  Mikaelis  ibidem  ciii* 
übet  vnam  marcham  denar.  Monialibus  ad  sanctum  botulfum  ibidem  JH. 
marchas  denar.  inter  eas  distribuendas.  Jtem  ecclesie  sancti  Botulphi  et  sin- 
gulis  alijs  wibergis  a  iam  dictis  dimidiam  marcham.  denar.  Monialibus  in 
asmeld  vnam  marcham  inter  eas  distribuendam.  et  ecclesie  .1.  marcham.  £c* 
clesie  sancti  petri  in  skiuae  JII.  marchas  denar.  Jtem  ad  altare  sancti  Thiud- 
geri  in  westerwik  .11.  marchas  denar.  Ecclesie  Mambra^  .11.  marchas  denar. 
Fratribus  predicatoribus  arasie  vnam  marcham.  Fratri  Thorstano  seniori  ibi« 
dem  J.  marcham.  Glaustro  0m  «IIL  marchas  denar.  Domino  Tly>rkillö  qiion- 
dam  Capellano  meo  .X.  marchas  denar.  Exequcionem  autem  huius  mee  or- 
dinacionis  diligentj  deliberacione  prehabita  confecte  committo  dilecto  filio 
meo  Johann j  kalf  decano  lundensi,  et  alijs  suis  fratribus   filijs   roeis  ac  do- 


—       4ii       — 

mino  Petro  de  eliaeryth  Fratri  meo.  vt  ipsi  de  hits  se  fideliter  intromittant 
et  debito  effectuj  mancipeDt,  seounduin  quod  voluerint  in  extremo  examine, 
coram  altissimo  judice  respondere.  Jn  huiusautem  ordinacionis  et  facti  eui- 
denciam  et  confirmacionem  pleniorem  sigillum  meum  tna  eum  sigillis  dicto» 
rum  videlicet  Johannis  kalf  filij  mej  et  dominj  Petri^de  eliaeryth  fratris 
mej  presentibus  sunt  appensa.  Actum  Anno  dominj  .M*".  CCC\  Quarto.  Jn 
die  Beatj  Gregorij  pape. 

Sigillco;  N:o  i  och  %  bortralloa^  Nzo  3  akadadt« 

142 3*  i3o4   d.   a6  Mars.  Skara. 

Domprosten  Birgts  i  Skai*a  Forklariog  ioför  Biskop  BrjDoif,  att  de  godt  hali  kopt  i  RanAkra 
ocn  Blomberg ,  8ro  köpta,  icke  för  liaDs  egn«!  ulan  för  Doinprosterietsiiiedel,och  aillaft  dct- 
samma  tilihora. 

A.  e.  a. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  Behedictus  scarensis  prepositus, 
Salutem  jn  domino  sempiternam,  Gonstitutus  jn  presencia  venerabih's  patris, 
Domini  bryniulphi  scarensis  Episcopi,  et  Capituli  sut,  testificor  et  pupplice 
recoghosco«  quod  omnia  et  singula  predia  empticia  que  habeo  jn  ranakrum 
et  blomsebiaergt  non  de  bonjs  seu  redditibus  patrimonialibus  vel  maternis, 
seu  lucro,  artificio,  vel  industria  qualibet  personali,  sed  de  prouentibus  pre- 
positnre  tantummodo,  cönquisiueram«  volens  firmiter,  quod  dicta  predia  cum 
Omnibus  suis  adiacenciis,  intra  sepös  et  extra,  prepositure  scarensij  ad  quam 
de  jure  pertinent,  \ti  perpetuum,  tarn  me  defuncto  quam  viuente,  debeaht 
pertinere.  Ne  igitur  quisquam  heredum  meorum  vel  quis  alius,  colore  quo- 
libet  quesito,  seu  excogitata  malicia,  sepedicta  predia  post  mortem  meam, 
jniuste  petere^  vendicare,  seu  occupare  valeat  vel  attemptet,  vna  cum  sigillo 
Reuerendj  patris,  Domini  .B.  scarensis  Episcopi  supradicti,  sigillum. Capituli 
scarensis,  et  sigillum  meum  proprium  presentibus  apponi  fecj,  Jn  testimo* 
nium  et  euidenciam  premissorum  pleniorem.  Datum  scaris.  anno  domini. 
M^CCC^IIIP.  jn  cena  domini* 

Pa  fransidam  Oc  boois  in  ranacrum  et  bloinsisbyerg  acquisitis  per  doroiaum  benedictum  tuoonis. 
Sigillen  N:o  1  ocb  a  bortfalina,  N:o  3  nlstan  oskadadt« 

1428.  i3o4  d.    10  April.  •   Sko* 

Abbedissan  Raoboegs  och  Coitvbtets  i  Sko  kloster  Fullinagt  för  deraif  ijenare  Westgothe,  ntt 
bortbjta  5  drtugland  jord  i  Kumla  tili  Domproslen  Andreas  i  Upsala,  mot  3j  örltigland  i 
Skrjmftta,  tarnt  pA  tioget  k  klostrrtt  vügnar  dera  gifra  fasta« 

A,  3.  b« 

Vniuersis  presentes  litteras  inspecturis,  Soror,  R,  sororum  in  sko  abba- 
tissa  totusque  conuentus  salutem  in  domino  vniuersitati  uestre  per  presentes 


1 


notum.facimus  quod  famulo  nostro  vesgotho  auctoritate  presencium  potesta- 
tem  cominittimus  predium  nostrum  quod  hahemus  in  cumblum  silicet  quinque 
soljdosterre  in  tressolidos  terre  cum  dimidio  in  skrymistum  comfnutandl  cum 
Feuerendo  domino  andrea  preposito  vpsaleasi«  volentes  vt  loco  nostri  in  pla- 
eito  coniniuni  dicto  domino  andree  preposito  vpsalensi  assignet  testes  qui 
wlgariter  dicuntur  £»staer  secundum  terre  consuetudinem  approbatam  Jn 
cuius  rei  testimonium  sigilla  nostra  abbatisse  et  cönuentus  presentibus  sunt 
appensa.  Datum  sko  anno  domini  M**.  C*C"C\  IIILto.  quarto  Jdus  aprilis. 

SigilleD  skadade. 


1424*  i3o4  d.    17   April-  Upsala. 

Arkebiskopen  Nils  ÄLLBssoin  och  Upsala  Dom&apitbls  Fullmagt  for  KaniLen  OloF,  alt  som  lyr* 
Laos  ombud  besöka  Päfliga  stoien,    med   rätlighet   att  uppläoa   ända  Uli  aoo  mark  silfver, 
som  af  dem  skola  betalas. 
'    .  A.a. 

Omnibus  Presentes  Litteras  Jnspecturis,  Nicolaus  Diuina  Miseracione 
Archiepiscopus ,  Totumque  Capitulum  Ecciesie  vpsalensis  salutem  in  domino 
sempiternam.  Noueritis,  Quod  nos  Reuerendo  viro,  Domino  Oläuo  Canonico 
Ecciesie  nostre,  quem  pro  quibusdam  nostris  et  Ecciesie  nostre  negocijs  apud 
sedem  apostolicam  promouendis,  ad  sedem  destinauimus  eandem,  ac  ipsum 
propter  hoc,  nostrüm  et  Ecciesie  nostre  procuratorem  constitueramus,  Da- 
raus et  concedimus,  nostro  et  Ecciesie  nostre  ac  nostri  Capituli  nomine,  te- 
nore  presencium,  plenam  et  liberam  potestatem  ac  mandatum  speciale,  Con- 
trahendi  et  Recipiendi  mutuum,  vsque  ad  ducentas  marchas  argenti  puri 
et  examinati,  a  quibuscumque  creditoribus  pro  nostris  negocijs  in  Romana 
Curia  prosequendis ,  Dantes  Eidem  nostro  et  ecciesie  nostre  ac  Capituli  no- 
stri procuratorj,  plenam  et  liberam  potestatem  ac  speciale  mandatum  obli- 
gandi  propter  hoc,  Nos,  (successores  nostros*),  et  Ecciesiam  nostram,  et  om*' 
nia  bona  nostra,  (successorum  nostrorum  *)  et  Ecciesie  nostre  mobilia  et  im- 
mobilia  Ecciesiastica  presencia  et  futura,  et  promittendi,  Qaod  nos,  dictam 
pecuniam  restituemus  et  restituj  faciemus,  loco,  termino,  et  tempore  statu- 
endis  cum  Omnibus  dampnis  expensis  et  interesse,  Que  uel  quas,  dicti  cre« 
ditores  incurrerent,  si  in  statutis  loco  termino  et  tempore  predicta  pecunia 
eis  non  fuerit  persoluta,  Necnon  renunciandi  in  hoc,  nostro  nostrorum  suc- 
cessorum dictorum  et  ecciesie  nostre,    omni  Juris  auxilio   Canonici  et  Ciui- 

• lis, 

*)  Utstruket  i  originaiet. 


—      4i3      — 

'liSf  Brioüe^  feris  Beiießcio'rastitiiciohk  in  integrum  ^  Condtcioni  indebiti 

-et  sine  causa,  appeiiadonis  remedib- cuiusHbet  tempore !  feriato ,   Juri  reuo* 

-cdTidi  domom,  L&gi  de  qbadrimestri  tempore.    Legi  dicenti,    generalem  re- 

fiuncfaoioaeiii.  noa  valere  Priuitegio  cruce  .signatis  et  cruce    signandis,  con- 

eisso  Tel/ketum' ooneiedenido,  Bxcej^cioni  eoiam  Quod  diota  pecunia,  non  sit 

tin^nosträm,    nosltrojruni  succeasorum  et  ecclesie    iiostre  .  utilitatem  conuersa, 

CdMtitucioiii  deduabas  dietis  edite  in  conciUo  geineraii,  Gonuencioni   loco* 

'rum  et  Judicium  .;oiniiibus    litteris   et  indulgencijs    appstoliöis    impetratis  et 

impetrandis  ac  alijs  quibuscunque ,  et  otnnibus  alijs  excepcionibus ,  per  quas, 

,Noä  et  successCM'es  nostri  et  ecciesia  nobtra,  possemus  contra  creditores  eos- 

dem  in' posterufm  quo«i6dolibet  nos  tueri,  Subhijttendiquoque  Nos  Jurisdic- 

cibni  auditoris    oausaruoL   camere    dotnini    pape,    Suscipiendi    et  acceptandi 

sponte,  onines  icondempnaciones  et  excommunicacionis  sentencias,  quas  per 

dictum  nuditorem  contra  nos  fieri  vel  in  Nos  coiitingit  promulgari ,  Jurandi 

.in  animas  nostras,  de  obseniandis  omnibus  et  singulis  supradictis,  et  oninia 

aliaet  singula  faciendi  in  predictp  negocio,    que  veri  et  legittimi    procura- 

*tares  facere  possunt-et  debent,   et  que  Nos  ipsi    faceremus  seu  facere    pos- 

semus  si  Preseates  essemus.    Jnsuper  damui  eidem  procuratori    nostro  pote- 

statem  per  presentes  et  speciale  mandatum,  Predictam  summam  pecunie  per 

ipsum  mutuo  feceptam,   erogandi  et  expendendi,   pro  dietis  nostris  negocijs 

et  causis,  prout  sibi  visum  fuerit  expedire.    volentes,    super  erogalis  et  ex- 

pensis  per  eundem,  absque  quauis  alia  prohibicione^  stare  simplici  assercioni 

.dicti  sui)  Ratum  et  gratiun  habituri,  et  inuiolabiliter   obseruaturi,  quicquid 

per  dictum  procuratorem  et  nuncium    nostrum,    factum    fuerit    in    omnibus 

premissis  et  singulis  Premissorum    Jn  cuius   rei  testimonium,    Presentem  lit- 

teram  fien\  et  sigillorum  nostrorum  munimine,  fecimus  roborari.  Actum  vp- 

salie.  Anno  Domini,  Millesimo  .CCC.  Quarto,  XV\  kal.  Maij. 

Sigiiiet  med  dess  remsa  borta.  I  uppvecket  finnas  2:ne  hil  (3r  sigiliremsor. 


-1425.  i3o4   <!•    17   April.  Upsal^. 

ÄrLebisLöpen  Nils  Allbssov»  Fullmagl  för  Kaniken  Olof  af  Foraa,  att  s&som  hans  och  bans 
kjrkas  ombud  upptaga  ocb  qviUera  de  deposita  och  de  fordringar,  farilka  han  hvartomh^Ist 
kan  ega,  samt  betala  och  mottaga  qTittens  för  de  skulder,  för  hvilka  han  möjffgen  skulle 
.kuniia  bifta. 

A.  6.  a. 

Omnibus   Presentes    Litteras  inspecturis^    Nicolaus  Miseracione    Diuina 
archiepiscopus  vpsalensis;  salatem  in  domino  sempiternam,  Nouerit  vniuer* 

Sv.  DipUm.  II.  53 


1 


—      4i4      — 

sitas  Tiestra^  Qnod  nos  dilectüm!nobis  io  cbmto  fifiam,' Don 
forsuni)  Canonicnin  ecdeaie  nostre  vpsalensi^  exhibitorem  preaenciura,  faci- 
mus^  constituiraus  et  ordici&mus^  nostrum,  et  Ecclesie  nostne  rpsaleosis,  ve» 
ruin  et  legittiaium  procuratorem ,  oegociorum  gestorfsm  ac  nunciani  specia- 
lem, ad  omnia,  liostra,  et  ecciesie  nostre  negocia«  gerenda  et  exceroeoda, 
ad  ordinandum  et  dtsponendum,  de  rebus  nostris  vbiiibet  iauentis,  proiH 
Dobis  et  ecciesie  nostre  predicte  vtilitatibus  prospexerit  expedire,  Neenon 
ad  exigendum  et  recipiendiim  pecaniam  nostram  sea  res  alias  nobis  debitas 
a  personis  quibusGumque,  sea  aptid  qnasctinique,  res  nostre  inueniuntur  de- 
posite,  seu  eoiara^  quoquo  laodo  detente,  Dantes  eidem  nostro  procaratorj, 
auctoritatem  et  potestateoi  plenariam,  faciendi  predickis  nostris  debitoribos, 
depositarijs,  seu  detentoribus  finem  et  quitacionem,  paetumqae  de  ulterios 
non  petendo,  super  rebus  receptis  et  leuatis  per  eum,  nostris  quoqtie  cre* 
ditoribus  satisfaciendi,  si  qui  inueniantur,  Quibos^  nos  legittime  constitent 
obligatos,  nee  non  et  Litteras  quitacionis^  petendi  et  recipiendi  ab  eisdein. 
Raturn  gratum  et  firmum  habituri,  quicquid  per  dictum  uostrum  procora- 
torem,  actum,  gestum,  factum ve  fuerit  iü  premissis,  Jn  cnius  Rei  testimo^ 
nium,  sigillum  nostrum,  Presentibus  est  appensum.  Datum,  Tpsalie,  aaoe. 
doinini,  M\  CCC%  Quarto.   .XV^  kalend.  Maij. 

Den  ur  bi-efvet  klippta  remsan  bortrifven  j«mte  sigiliet. 

1^26.  i3o4   d.   3o  April  Aranäi 

Herligarne  Eriil  ocli  Waldenars  försäkran  tili  Konung  Birger,  att  icke  begifva  sig  utomlaodi 
ej  heiler  utan  p&  kallelse  inGnna  sig  hos  Konungen,  dock  icke  ätfoljde  af  Üere,  So  Kooaih 
gen  föieskrifvit,  samt  i  öTiigt,  att  hvarken  inom  eller  utom  landet  stämpla  mot  Konungeo 
och  dess  hus. 

L.  d.  a.  a.  ^S» 

Universis  praesentes  litteras  inspecturis,  Ericüs  Sueorura,  et  Valdema- 
RUS  Finlandise,  Dei  gratia,  Duces,  salutem  in  Domino  seropiternam.  Tenore 
praesentium  constare  volumus  evidenter,  nos  Magnißco  Principi  ac  Domino, 
D.  Birgero,  Dei  providentin  Sueorimi  Gothonmique  Regi  semper  illu^tri,  fra- 
tri  nostro  charissimo,  ex  niera  et  libera  voluntate  firmiter  promisisse,  fide 
jDraestita  corporali,  qnod  nos  extra  regnoni  suum  nnnquäinf  movebimus,  nee 
aiiquatenus  transferemus,  sine  ipsius  Domini  nostri  Regis  requisitione  speci- 
alis et  licentia  petita  et  paiiter  obtenta.  Promittimus  etinm,  quod  ad  prae- 
sentiam  ipsius  Domini  nostri  Regis  nullatenus  veniemus,  nisi  per  ipsius  lit- 
teras, aut  certum  mandatum  ad  determinatum  nöbis  diem,  «t  in  iocuin  fue- 
rimus  vocati:  Et  cum  taliter  vocati  fuerimus,  ad  ejus  prassenttam  veniemus 
cum  tot  personis  et  equitaturis,  tantum  quot  ipse  Dominus  noster  Rex  per 


sQ|i(»Jitteras,  vel  mändatum  pertiim .  nobis  dmerit  limitandos.  Caeterum  pro- 
ijiittimus  ac  fide  stabili  spondemus,  quod  per  nos,  aut  nostros,  vel  alios 
quoscunque,  litteris  vel  nuwiis,  extra  regnum  vel  intra,  nunquara  talium 
quicqnam  movebimus  sive  faeiemus,  nee  moveri  nee  fieri  procurabimus,  no* 
stris  cünsiliis  vel  factis,  palan)  vel  occuHe,  de  quo,  vel  quibus,  ipsi  Domino 
hostro  Regi,  aut  uxori  suae  eharissimae  pominae  Margaretae,  Reginae  illustri, 
aut  liberis  eorum ,  sive  etiam  eis  fideliter  adhaerentibus,  damnum  aliquod  seu 
fiocuinentuin  pösset  provenire.  In  cujus  rei  testimonium,  robur  et  eviden- 
tiam,.  seereta  nostra,  qoia  penes  nos  alia  sigilia  non  babemus,  praesentibus 
duximus  apponenda.  Datom  apud  AaraMes,  anno  Domini  MdCGIV.  pridie 
Kalend.  Maij. 

1427.  i'3o4    d.    17   Maj  *)• 

Heilig  Eriks  Drots  AiitxÖAjr  Sixrpssoiis  ach  Philip  .Ultssoits  Bytedmf  p4  Salestad  iemie  gods 
i  Ra&bo  och  Noruoda  hSrad^  som  lemnas  i  utbyle  mot  den  sistaämodes  gods  i  Roslagen. 

'■''''';..  '  A.  6.  a. 

Omnibus  pre$ßote«  litteras  Jn$pecturis^  Ap^anüs  siXT£SissoN  dapifer  da* 
mini  E.  ducis  >weorpjQ  i(!Jtwt?iset  jp^HU^Lipj^UiS  vEtpsoMrSaiutem  in  dominosem*^ 
piternam.  Tenore  pt«3eaQittm  notu)n  facioius  euidenter  quod  nos  subscripto- 
rum  bonorum  nostroruin  tecHnmutacionem  inter  nos  fepimus  Jii  bunc  modum 
videlieet  quod  £gp  abernus  sixtei^son  ipsi  domino  philljppo  vlfson,  Curiam 
meam  salastaß  eutn.  Omnibus  eiusdem  Curie  attinenoiis  mobilibus  et  immo- 
biübus  jntra  sepes  et  extra  longe  vel  prope  positis*  vna  cum  prediis  meis 
singulis  in  Rasbobunder^  ^t  Nonuide  sitis  dimisi  et  assignaui  suisque  here* 
dibus  perpetuo  possidendam.  £gQ  autem  phillippus  vif  son  ipsi  domino  aber- 
juo  sixtensson  igenero  meo  düeetp.  omni^  bona  mea  in  aialandia  mobilia  et 
imoiobilia.  cuoi  omilibus  e^H^und^m.  bonorum  attinenoiis.  infra  sepes  et  extra 
longe  vel  prope  positis,  pro  Inmis^  suis,  qu^  nobis  dimisit  vt  predicUim  est 
nomine  commutacionis.  dimisi  et  assignaui  suisque  heredibus  pleno  iure  per- 
petuo  possidenda.  in  cuius.  rei  testimonium  et  euidenciam  firmiorem  sigilla 
magnitieorum  prlncipmn  dominorum  Erici  sweorum  et  waldemari  ffinlaudie 
dei  gracia  ducum,  dominoriim  arnwidi  g0tstaffson.  9t  hemmingi  0dgisla 
soa,  sighmundi  kieldorson.  vna  eum.  nostris  sigillis  presentibus  sunt  appen- 
sa^  Petimus  eciaib^  pir^entem  Utteram.  cum  litteris  et  sigillis,,  unagnifici  prin* 
cipis  domini  .B.  dei  gracia  regis  sweorum  illustris,  et  domini  Tb  marsKalci 
sui  dilecti  roborari  Datum  annö  domini  W  CGG*  II1I\  die  pentecostes. 

SigiJlen  all»  7  Jborta«  Vid  lf:o  a  qvanitta  nftgra  gr6'oa  och^  roda  «Ikestrfidar. 
*)  Skulle  äfven  kunna  Tara  i3oo  d.  i  Juoi  (f|erdedag  Fingst). 


1428-  f3o4   d.   2   JünL  Arnöi 

Magaus  Johanssons  enla^  Tjtceborgs,  testamentarisla  anordningi  hvarigenom  gSrdarne  Säby  och 
Asby  tiilfallaSko  kioster,  f&r  hennes  gi*arplats,  samt  Valdby  tilldelas  Upsala  Domkyrka  for 
irsbegäDgelsen,  och  ptiniiingar.gifra»:till  klösUr  oeh  kyrkor,  samt  yord . tiil  en  del  af  heones 
tienarei  hvilka  alla  skola  frigifvas^  hvafcAer,  ofch  sedan^  skulder  och  hfad  hon  kaa  beYuai 
olagligen  Atkommit  blifvit  betalde,  ätersloden  lilifalier  heones  döttrar  Margareta  och  Ingebore. 

Jn  Nomine. P^tm  et  filij  et :>apir]tus  sancti   Amen.     Quooiam  infirmao* 
cium  racionem  3epe  irdeo  lan'g&r    obnukUat,    ut^  nein  fiolum  r^ruio  teinporav 
lium^  verum  eciam  *§ur»  rpsius,  cogaA  ipaia  langpirisvebemencia  obliuisci.  Jno* 
pinatus  quoque  transitus  ex  hoc    secuio    multos    fefellerat,  et  salubH^  pro* 
posita,  sepe  reliiiqui  fecerat  inperfecta.  Hac  consideracione  ducta  Ego  Jnci- 
BURGis,  Relicta  domini  Magni  Josensson,  mente  et  corpore  sana  per  graciara 
ihesu   christi^    diutina    deliberaSoione  ;prefa)abi)ta,    meum  infra    scripto  modo, 
condO)  et  ordino,  testamentum.    Jn  primis,   heredes  mihi  instituo  karissimas 
lilias  meas,  margaretam  et.  irtgibiirgi   in  omnibus    bonis  et  rebus  meis,  que 
possideo  tempore  mortis  mee,  illis  bonis  et  rebus  duntaxat  exceptis  de  qui- 
bös,  alias  per  me  ante  obitum  meum,  extiterit  ordinatum.  Jtem  volo,  quod 
debita  raea,  quecunqucextiterint  tempore  mortis  mee,^  soluantar  integre  de 
bonis  mobilibus  exstantibtrs  in  ciarijs   meis,    quahdö  dece^sero.    restituciones 
eciani  fieri  volo  integfaliter  de  bonis  eisdem,  si   pt^bari  poterit,  me  iniustc 
ab  ahquo,  quicquam  habuissev   volens  et  quantum    in  me   est   inhibens,  nc 
heredes  mei,  bo«ä  predicta  post  ine  relictä  adeant  äeu  occnpent,    antequam 
solucio  supradiclorüm  fuerit  expedita    atque  facta.     Jtem  in  monasterio  sko 
apud  karissimum  maritum  meum,   domirtum  magnum  Josensson  felicis  recor- 
dacionis,    mei  corporis  eligo  sepulturam,   et  eidem  monasterio,  do,  et  lego, 
curiam  meam  saeby  in  vastmnnnaland  cum  duobUs  solidis  t^rre  in  asbypar- 
rochia  rytru,  cum  agris,  pratis,  siluis,  aqu>is,  et  ceteris  omnih^s' bonis  mobili- 
bus et  immobilibus,  ad  dictam  Curiam  etdictoä  duos  soJidos  tefre  pertioeu- 
tibus,  iure  perpetuo  pössidenda.  Jtem  pro  Mfniüer3ario  meo  in  ecclesia  vp- 
saJen^i    perpetuo   faciendo,  contuli    eidem    ecciesie,    curiam    liieam    waldby, 
quam  sana    et  iucolumis,    assignaui  et  ad    manns    tradidi    venera bili    Patri, 
Domino  iS'icolao,  Archiepiscopo  vpsalensi,  in  ipsum/ nomine  ecciesie  suesu- 
pradicte,  pleno  iure,    transferens   possessionem  et  proprietatem  dicte  Curie, 
adhibitis  super  hoc   firmarijs,    secundum    patrie   leges  et  consuetudinem  ap- 
probatam.    Jtem  fabrice  ecciesie  cathedirali^  in  vestraarus,  lego  sex  marcbas 
denariorum,  Jtem  fabrice  ecciesie  Catbedralift  in  strengenes,  sex  marchasdc- 
nariorum,  Jtem  fratribus>  pr^dicatoribus'in   siktfaunia,   sex  marclias  pori  ar- 
genti,  Jtem  fratri  Jsraeli  priori. ibidem,  tres  «Marctias  puri  argenti ,  Jtemfra* 
tribus  predicatoribus  in  vestraaros,  sex  marchas  denariorum,  Jtem  fratribus 


^       4i?.      — 

predicatoribus.  kalmariiie,  sex  marcbas  denar«,  Jtem.  sororibu&  ibidam,  ^ua* 
tuor  Marcbas  denar.^  Jtem  sororibus  apud  sanctum  martixtum  skeningie,  qua- 
tuor  marcbas  denar.,  Jtem  conuehtibus  fratrum  predicatorumv  strengenea, 
skaBfiingif  skarum,  lydosum,  wisby,  finlandie,  siogubs,  tres  Marcbas  denario« 
roih,  Jtem  monasterijs,  aUaastrum,  waernem,  nydal,  juluttum,  singulis,  tres 
Marcbas  :denar. ,  Jtem  monasl&ri js  sororum ,  wretum^  askaby  gudhem.  risa* 
baergb)  foodh0,  ordihis  sancti' Benedict!  ^  singulis^  .tres  iifiarchas  denar.  Jtem 
CQnuentibu&fratrum  minorum  vpsalie.  £nichopie.  stokbolmis.  et  sororibus  ibi-. 
dem,  Jtem  arbugha^suderkapie  Nychopie.  Lincliopie«  Junsechopie.  skarum. 
wisby.  singulis,  tres  marcbas  denar,,  Jtem  hospjtaii  in  Eskilsthunum ,  tres 
ii\archas  denar.,  Jtem  cuilibet  ecclesie  in  cuius  parrocbia  curiam  possideo, 
et  eius  rectori,  de  qualibet  curia  in  illa  parrocbia  sita,  vnam  Marcbam 
denar.,  Jtem  hospitali  Enichopie,  tres  Marcbas  denar.,  Jtem  hospitalibus, 
sudbercbopie,  skaeningie.  skarum.  lydbosum.  wisby.  cuilibet  duas  Marcbas 
denar.,  Jtem,  domui  dei  vpsab'e,  tres  Marcbas  denar.,  Jterp  domui  dei 
stokholmis,  vnam  Marcbam  denar.,  Jtem  balta  seruienti  meo,  quatuor 
Marcbas  denar.  Ad  soluendum  •  autem  premissa  mea  legata  per  exequtores 
huius  testamenti  mei,  si  per  me  met  ipsam  ante  obitum  meum  sbluta 
non  fuerint,  obligo.  deputo.  et  assigno.  curiam  .meam  broathorp  in  alem, 
necnon  et  curias  meas,  sundaby  ßt  sandem,  in  westgocia,  Quas,  distrahi 
et  vendi  volo  per  exequtores  supradictos,  prout  ipsis  videbitur  expediens, 
si  b^redes  mei,  dictas  Curias  non  redemerint  infra  annum  a  tempore  mei 
obitüs  computandum ,  Jnfra  quem  tämen  annum,  predicte  Curie,  ab  exe- 
qutoribus  huius  testamenti  mei,  occupentur.  regantur,  et  conseruentur. 
Jtem  faraulo  meo  ksetillo,  do.  et  lego.  octo  solidos  terre  in  brohofdhi,  par- 
rocbia dunker.  Jtem.  famulo  meo  Thome,  Quatuor  solidos  terre  in  wretuni, 
parrocbia  sundby.  Jngiruni  famule  mee,  Quatuor  solidos  terre,  in  sudherby 
parrocbia  husaby.  Seruis  quoque  et  ancillis  meis  omnibus  plenam  confero 
libertatem.  Preterea,  per  hoc  testamentum  meum,  quod  de  consensu  ex- 
presso  dilectarum  filiarum  mearum  predictarum,  per  me  conditum  est  atque 
factum,  reuoco,  irrito,  et  casso,  quodcunque  testamentum  a  me  prius  faetum, 
seu  quomodolibet  ordinatum.  Exequtores  huius  testamenti,  constituo,  facio,  et 
ördtno,  venerabiles  patres  et  dominos,  Nicolaum  vpsalensem  arcbiepiscopum, 
et  strengenensem  et  arosiensem  Episcopos,  et  magistrum  ändream  preposi- 
tum  ecclesie  vpsalensis,  et  honorabiles  viros,  Dominos  Johannem  sudhaerman- 
nie  et  Birgerum  vplandie  legiferos,  Rogans  et  instanter  petens,  vt  hoc  te- 
stamentum meum  seu  extreme  voluntatis  ordinacionem ,  implere  uelint  et 
perficere  propter  deum.  Quod  si  hiisexequendisomnes  interesse  nequiuerint 
seu  noluerint,  illi  nibilominus  qui  ea  Toluerint  perficere,  premissa  exequendi 
et  faciendi,  plenam  et  liber&m  habeant    facultatem,    quam  ipsis  tenore  pre- 


—        4i8        — 

sencium  committo.  Hoc  autem  meum  testanieiitnm ,  a  me  conditum,  Jn  pro^ 
sencia  renerabilis  patrss,  domini  Nicolai  archiepiscopi^  pnplicaui  apud  Arn0 
presentibus  testibus  in  testimonium  premissorum  speciaJiter  uocatis  et  roga» 
ti^,  videlicet  Dilecta  filia  mea  Jngiborgi,  Jtem  ingibnrgi,  filia  Erld  0steii8son 
et  Dominis  Mathia  et  Johanne  magnusson  Canonicis  ecclesie  ypsalensis,  Fra* 
tre  Jsraele  priore  et  bernardo  suppriore  sikthunie^  drdinis  pcedicatoram, 
Oerardo  dicto  langa,  finuido  nicolai  filio  et  Philippo  biornsson.-  Jn  supradi- 
Ctorum  omnium  testirnoniutn  sigillum  meum  propriaBii  presentibus  est  ap* 
positum,  necnon  et  sigilla  venerabilium  patrum,  Domioorum  tpsaleasis, 
strengenensis,  et  aroeiensis^  ac  testium  prescriptorum,  et  dilectarum  tiliara« 
mearnm,  cum  Jnstancia  peto  apponi.  Actum  apud  Arn0,  Anno  Domini 
.MV  CCC*.  Quarto-  Quarto  Non.  Junij. 

Sigillen  Ii:o  i  ocb  5  osladade;  N:o  3,  6,  7  och  9  skadade;  N:o  3^  4>  ^t   lo-^ia  boillallAa, 

reissoroa  qyai-. 


1429-  i3o4   <J.   20  Juni.  Slantamo. 

JoQANflTEs  HIravssoits^  Intjg,  att  Gudirus  Hrite  salt  sin  arfvedcl  i  Hessfe,  tili  Ingemund  Nilssoo. 

J.  (K  a8. 

Nouerunt  vniversi  me  Johannem  Hakügersson,  interfuisse,  quin  Gudi- 
rus hwite  vendidit  Ingimundo  Niclisson,  omnem  partem  suam  haereditariam 
quam  haereditauit  post  Dominum  Davidem,  et  Dominum  Petrum,  bon«  me- 
moridß  in  Hesslo,  Nullis  penitus  Exceptis^  secundum  aestimationem  fidedigno- 
rum  qui  tunc  praesentes  affuerunt.  Scriptum  in  placito  Slantamo  ^  sub  Anno 
Domini  M.  CCC.  quarto,  sabbato  proximo,  post  festum  Botolphi  Abbatis. 

Sigiilet  sjrnet,  enligt  teckoingeDy  hafva  varit  nästan  oskadadt^  med  omskrift:   +  Sx  loh^Visa  X  Iia&tksox. 


1480.  i3o4   d*   2  2    Juni.  Arno. 

£rkebiskopeo  Nils  Allessons  Bref,  med  löfte  oro  4^  dagars  aflat  för  dem,    aom    leoiDa  btdraf 
Uli  anskaSande  af  Jjus  i  Sko  kloster. 

A.  3.  b. 

Nicolaus  miseracione  Diuina  archiepiscopus  vpsalen&is,  Christi  fidelibos 
Presentes  litteras  inspecturis  salutem  in  domino  sempiternam.  Cum  per  ope* 
ra  pietatis,  specialiter,  que  ad  cultum  diuinum  pertinent  chri&ti  fidelium 
merita,  salutaribns  plurimum  multiplicentur  augmentis,  ad  ea  conuenit,  fide- 
les  ipsos  inueniri  voluntarios  et  deuotos.  Proinde,  cum  monasterium  dilecta- 


—        4i9       — 

ram  filiaruin  sanctimonialium  sko,    pro  luminaribua  ecclesie    sue«    qpua  W 
beat  ad  presens,  fidelium  subsidijs  adiuuari,  Nos,  ad  tam  pium  opus,  ipsos 
fideles,  remissiuis  indulgencija,  quasi  illectiuis  quibusdam  preiiiij\  inuitantes, 
Omnibus  vere  penitentibus  et  confessis,  qui  ad  hoc  manum  porrexerint  adiu- 
tricem,  de  omnipotentis  dei  misericordia  et  beatorum  Petri  et. Pauli  aposto- 
lorum  necnon  Laurencij  et  Erici  Martirum  eius  auctoritate  confisi,   Quadri* 
giota  dierum  induigencias,  de  iniunctis  eis  penitencijs,  misericorditer  in  do- 
mino  Relaxainus^^resentem  autem  nostram  graciam,  tantum  extendi  et  va- 
lere  üoluihus,  in  mendicacione  quam  de  foca  fecerit  dicti  monasterij  bedallus, 
stokholmis.  in  presenti.    Datum  apud  mansionem    nostram    Arnfi.  Anno  Do- 
mini.  M''.  CCC.  Quarto.  Decimo.  kal.  Julij. 

Af  Sigillet  finnes  eU  fragraeot  pi  den  ur  brefvet  klippla  remsain. 


i43i*  i3o4d.   6  Juli.  Firuryd. 

Carl  Ragvildssoks  B^tesbref  pä  en  fjerdedel  af  sioa  gods  i  Elghutt  och  Myklahult,  hvilka 
Jeinnas  tili  Petrus  Öjarsson  raot  tredjedeten  af  bans  gods  i  Tanga,  med  forbindetse  alt  vara 
haus  Hemulsniao  y  i  händeise  af  klandefi  samt  sä  framt  hao  ej  ikuile  kuooa  skafia  andra 
gods  i  vedei'iag,  ätcrlemua  livad  hao  emoUagit« 

J.  6:  a4i.  T. 

Omnibus,   ad    quos    praesens   scriptum    peruenit,    Karolüs    Ragnildas« 

SQü^  salutem  in  omnium  saluatore,  Omnia  qudd  aguntur  in  tempore,  et  cum 

tempore  sunt  evanescant,    solent    testimonio  et  sigillis   discretorum  ad  noti-* 

tiam  deduci  posterorum,  Idcirco  tenore  praesentis  notum  facio  vniuersis,  me 

cum  Petro  öarsson^  dilecto  cognato  meoCambium  et  commutationem,  super 

quibusdam  nostris  praedijs,  rite  et  legaliter    fecisse,    de  nostrorum  consensu 

et  beneplacito  vtrorumque,    ita   videlicQt,    quod  de  supradicto   Petro  recepi 

tertiam  partem  praediorum  in  Tanggum,    cum  omnibus    sibi,    infra  sepes  et 

extra  adiacentijs,  quae  in  eodem  ioco  poasidebat ,  et  quartam  partem  omnium 

qoaß  possedi  in  Elgiafault  et  Myklahult,  infra  sepes  (et)  extra,  perpetue  pos- 

sidendara,  sibi  et  suis  h«ieredibus  assignaui,   tali  tarnen  conditioiie  interiecta, 

quod  si  praedicta  bona,  pro  sepedicto Petro  contigerintcalumpniari,  vel  quo- 

cunque  modo  ab  aliquo  impediri,    me    sibi    appropriatorem,    qui  vulgaritcr 

dicitur  Hemulssman,  obhgo  per  praesentes.     si  autem    dicta    praedia   propter 

aliqiuem  casum  futurum  contingentem  sibi  appropriare  non  suffecero  ut  pro^ 

misj  auctoritate  praesentis  liberam    habeat    potestatem   resumendi  et  habendi 

praedia  sua  quae  in  Ioco  prius  possederat  memorato^  In  cuius  rei  robbratio- 

nem  et  firn^itatem  Discretorum   Dominorum,    Magni  Karlssons,    legiferi  wä- 

rendensis,  et  "thorchilii  Eringislassons    sigilla,    vna   cum   sigillo  proprio  po- 


n 


—       .4ao       — 

'stulö  anneötenda.'Dattinfi  firurydb,  Anno  Domini  l\r.:CCC.  qudHo,  in  octau» 
Apostolorunt  Petri  et  Pauli. 

'  Enligt  teckningen  hör  Sigillet  N:o  i  Yartt   borta,   N:o  2  och  i  vorit  fuitslliidiga. 

-1432.  i3o4  d.    10  Juli  Näs. 

Ärkebiskopen  Nils  Allessons  Fullmagt  för  GudniUDd  Botviüssoo  pä  Bio  paslorat, 

B.  2:  119. 

Vniuersis  presentes  litteras  inspecturis,  kxcolaüs  mi&eracione  diuina  a^ 
chiepiscopus  vpsalensis  salutem  in  domino  sempiternani ,  Tenore  presencmm 
constare  volumus  euidenter,  qnod  no3  dilecto  in  christo  filio,  domino  gudh- 
mundo  botuidi  de  morestum  (ilio,  ecclesiam  bro  in  0rbohoini,  cum  Omnibus 
suis  iuribus,  canonice  possidendani  contubmüs  cum  onere  dicte  ecclesie  per 
nostros  predecessores  inposito,  videlicet  quod  idem  dominus  gudmundus, 
tempore  &ue  amministracionis,  annuatim  soluat  fabrice  ecclesie  vpsaliensis, 
censum  trium  marcharum  argenti  puri  in  denariis,  ad  valorem,  silicet  esti- 
macionis  communis^ cuius  medietas  soluidebet  vpsaHe,  in  nundinis  dictis  dl- 
sathing)  et  reh'qua  medietas,  tempore  synodi  vpsalie,  curamque  aniniarum,  et 
amministracionem  temporalium  bonorum,  sibi  commisimus  in  eadem,  Quare 
dicte  ecclesie  parochianis,  precipiendo  mandamus  quatenus  eidem  domino 
gudmundo,  reuerenciam  debitam,  tamquam  suo  curato,  inpendant,  atquc 
iura  parochialia  fideliter  et  deuote  studeant  exhibere  Jn  cuius  rei  testimo- 
nium,  sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum  Datum  apud  curiam  no- 
stram  naes  iuxta  fl0tasund,  Anno  domini  M*  CCC*  quarto,  sexto  jdus  julii. 

Ö/verskrift ,'  Ordioacio  (juod  curatus  ecclesie  bro  soluat  ecclesie  vpsalensi  id  est  sacriste  censum 

trium  marcharum   argenti  purL 

i433,  i3o4  d.    la   Juli.  Sigluna. 

Prosten  i  Medelpad  Ahobeas's  Gäfvobref  p&  sin  gSrd  vid  torget  i  Sigtuna  tili  dervarande  Pre- 
dikarebrödrakloster,  med  tillkännagifvande,  att  all  äbjgganden  är  bans  egendom^  meneodel 
af  tomlen  tillhörer  S:t  Petri,  och  en  del  S:t  Nicolai  kyrkon 

A.  7.  a. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  Andreas  prepositus  in  maedbal- 
padha  in  helsingia,  salutem  in  domino  sempiternam,  Notum  facio  per  prä- 
sentes, Quod  religiosis  viris  fratribus  predicatoribus  sictunie  in  meorum  re- 
missionem  peccatorum,  confero  Curiam  meam  sictunie  iuxta  forum  sitanii  de 
meo  peculio  pro  duodecim  Marcbis  denar.  emptam ,  cujus  curi«  omnes  domtii 

mee 


—      4ai       — 

mee  sunt ,  pars  autem  fundi  dicte  corie  ad  ecciesiam  beati  petri ,  et  pars  que- 
dam  ad  ecciesiam  beati  Nicolai  dignoscitur  pertinere,  Jn  dictos  autem  fra* 
tres,  dicte  curie  proprietatem  et  possessionem ,  sicut  6am  possideo,  ex  nunc 
trahsfero  totaliter,  dans  priori  et  fratribus  predicti  conuentus  sictuniensis  li- 
beram  potestatem  dictam  Curiam  vendendi  et  alienandi,  pro  sue  libito  uo- 
luntatis,  Testes  autem  huius  mee  donacionis  specialiter  uocati  et  rogati  sunt, 
dominus  Johannes  de  sancto  olauo  sacerdos,  et  dominus  petrus  aüquando 
curatus  in  Ekby,  et  dominus  gerika  brand,  dominus  Johannes  saxi,  Jn  cuius 
rei  testimonium  sigillum  meum  presentibus  est  appensum,  et  sigiila  domino- 
rum*  Johannis  et  petri  secerdotum  predictorutn ,  et  domini  Johannis  saxa, 
et  sigillum  communitatis  sictuniensis  presentibus  apponi  peto,  in  testimonium 
rei  geste,  Actum  sictunie,  Anno  domini  «M*.  GGC^.IIir.  Quarto  Jdus  Julij. 

Sigiilen  borta,  reaosoroä  qvar.     ^ 


1434*  i3o4  d.    i5  Juli. 

Presterskapets  och  Allmogens  pi  GoUland  klegom&l  hos  IrkebisLopeo  Nils  Aileston  öTver  de 
oiagliglieter,  som  Btskopen  Lars  i  Linköpiog  och  bans  tjenare^  p&  mAogai  hir  apprflknade 
stfiUeo  vid  Visitation  pä  00  begitt. 

A.  7.  «. 

Reuerendo  in  christo  patri  ac  domino ,  Nicholao  dei  gracia  archiepisco« 
po  wpsalensi,  Seniores,  cleri  et  populi,  terre  Gutlandie,  Cum  omnimoda 
reuerencia  obedienciam  tam  debitam  quam  deuotam,  Vobis  presentibus  in- 
timamus^  Quod  coram  nobis  eonstituti  parochiani  seu  patroni  ecclesiarum 
infrascriptarum ^  terre  nostre  seu  insule^  necnon  persone  quedam  sriigulares, 
sepius  sunt  conquesti,  dominum  Laurencium  dei  gracia  lincopensem  episco- 
pum,  dum  in  terra  nostra  visitacionis  officium  exe^cebat,  eos  et  ipsorum 
ecclesias  multipliciter  aggrauasse^  Qui^  videh'eet  ecciesias,  Sancti  Clementis 
in  wisby^  et  fledynge^  quas  vos  cum  in  predicta  terra  gutlandie  eratis, 
vestri  gracia  reconciliastis,  Jdem  dominus  L.  postmodum  veniens,  exegit  et 
aceepit  pecuniam  pro  reconciliacione,  non  a  se  sed  a  vobis  eisdem  ecciesijs 
prjys  impensa^  Cii^iterium  ecclesie  in  alwm^  per  dicti  domini  lincopensis 
fämulum  seminis  efTusione  pollutum,  prout  per  confessionem  solius  mulieris 
constitit,  cum  qua  idem  famulus  dicitur  facinus  perpetrasse,  prius  reconci« 
liare  noiuit,'  quam  sibi  .XIL  marche.  denariorum  ab  ecciesia  soluerentur, 
Jtem  in    Ekiby.    postquam    dictus   dominus   Jj.  procuracionem   a   sacerdote 

JSv.  Diplom.  IL  54 


—  4^2  — 

ibidem  r^ceperat,  famuli  ipsiits  omnia  qtte-  de  expensis  proeuradonis  refnaii* 
serant  efFiiderunt.  In  Synaru,  omnes  conuiuas  nupciales,  cuHisdam  consang« 
uinei  suj,  ad  expensas  quas  sibi  racione  procuracionis,  eittsdem  eeclesie  sa* 
cerdos  parauerat  inuitäuit,  Jn  Hyrsne,  GarnaB,  et  Sandam,  consecraciones 
ecclesiaritm ,  altariiiin,  et  Cymiteriorum  diuisit,  ita  qnod  vna  die  ecciesiam, 
ftlia  altare^  tercia  cymiteriuiu  dedicauit,  in  hoc  ecciesias  «xpensis,  et  paro- 
chianos  incommodis  plus  solito  aggrauando,  Jn  thopta,  postqnam  saeerdo* 
tem  ibidem  ecciesia  et  bonis  omnibus  prinauerat,  non  deductis  debitis,  nee 
bonis  pnternis  in  fundo  ipsius  ecclesie,  vttra  quadrimestre  tempus  feeit  re< 
sidenciam  personalem,  obuenciones  ipsius  ecelesie  integre  percipiendo,  Qua- 
propter  vobis  vna  cum  dictis  grauatis,  quantum  possumus  sui^Iieamus,  qua- 
tenus  procura tori  dictorum  grauatorum,  presentis  portitori ,  dominp  Symoni. 
super  premissis  dei  intuitu  et  nostrarum  precum  interuentu  facialis  fieri  iu* 
stiele  coraplementum,'  vt  ex  defensione  eorundera  grauatorum  sciamus  nos 
cum  necesse  fuerit  ad  vos  habere  refugiura  speciale,  Nos  itaque  omnia. pre- 
dicta  et  singula  scientes  euidencia  rei  testante  sine  dubio  esse  vera,  Sigiilom 
terre  in  premissorum  testimonium,  presentibus  apponi  fecimus  et  annecti, 
Datum  anno  domini.  M%.  C*C*C\,llll.  ydus  Julii. 

Sigiilet  borUi  remsan  qvar. 


i435-  i3o4  A   24  JulL  Arboga, 

Magnus  Ca^rlssons  FasUbref  pä  det  bytc,  hvarigenom  lian  af  Biskop  Ysar  i  Strengnäi;  erholl 
Thegnaby  och  80  raark  gSngse  mynt  emot  sin  gfird  i  Eldasuod,  med  tfllSgg,  alt  Biskopens 
iniiil  Tliegnaby  gräosaodegard  Mandistorps  grftoser  odi  lilihörigbtter  derigenom  icke  rubbas* 

Omnibus  presentes  Ijtteras  inspecturis,  Magnus  KARLssoit  in  domino 
ihesn  christo  sahitem  Quoniam  ea  que  rite  aguntur,  in  dubium  verti  solent 
et  plerumque  ab  hominum  memoria  penitus  etabi  nisi  viua  voce  ve!  littera- 
runi  testimonio  sint  yallata  Notum  facimus  tam  posteri^qadm  modernis  quod 
cum  venerabiJi  patre,  domino  ysaro,  Episcopo  strengiaiiensi  quoddara  feci 
cambium  prediorum,  videlicet  qnod  recipiens  ab  eo  curiam  quam  habuit  h 
thisegnaby  cum  omnibus  suis  attinencijs^  et  octoginta  marcnas  denariorum 
Ysuatis  nionete,  Curiam  quam  habui  in  Elda&sund  cuin  agrisv  prätis,  siTuis 
piscariis  et  ceteris  pertinentibus  ad  eaiidem,  Eidem  reddidi,  et  tradidipleno 
iure,  adiecto,  quod  cürie  quam  adhuc  habet  idem  dominus  ^trengianensis 
in  mundistborp,  que  predicte  curie  thisegnaby  est  contigua,  in  metis  vel 
possessionibus  ab'quatinus  non  derogetur  ynde  testes  et  firmarii »  qui  wlga- 


—        4^3        — 

riter  dicuntur  fastar  hiffuerunt,  primo  venerabilis  pater  dominus  bryniul- 
phus  scarensis,  et  discretus  vir  donoinos  bero  longus  canonicus  eiusdem  et 
Nobiles  alü  et  discreti  viri,  domiaus  Magnus  marineson  et  filius  eius  finwi- 
dtts^  holmgerus  vifsson,  sweno  olafsson.  laurencius  dd  Esliby,  Thomas  sig* 
widhaeson,  Laurencius  jonsson  Nicholaus  de  Runx0,  Ericus  cristiarni,  sikir 
spiselbodher  de  wanz0  henikinus  de  Arboghae,  Jn  Cuius  testimoniuni  vna 
cum  sigillis  venerabilium  patrum  dominorum  Episcoporum  predictorum  si- 
gillum  meum  presentibus  est  appensum  Datum  Arbugwni  Anno  domini, 
M%  CCC*  llir  in  vigilia  beati  jacobi  apostoIL 

SigilJen  skadade,  fionas  qvar« 


i436.  f3o4  d.  28  Juli-  Alsnö. 

KoDung.BiBGERs  Stadßstelse  pft  ett  emelfan  dess  fader,  Koiu  Magnus  samt  Upsa'la  Domkyr- 
ka  skedt  jordabyle,  sedan  Ärkebiskopen  nu  Aterlemoat  s&  myclel,  som  dertill  utsedde  Mäo, 
efter  företagen  proTning,  funait  att  Ärodan  blifvit  fidande  pä  bjrtet. 

A.  7,  a. 

BiROERCS  dei  gracia  sweorum  gothorumque  Rex  vniuersis  Präsentes 
litteras  inspecturis,  salutem  in  domino  sempiternam«  Cum  magnificus  Prin- 
ceps  et  dominus,  Dominus  Magnus  bone  memorie  pater  noster  karissimus, 
ac  venerabilis  pater  dominus  Magnus  bone  memorie  quondam  electus  eccie- 
sie  vpsalensis  confirmatus,  quandam  inter  se  permutacionem  prediorum  fe^- 
cissent,  ex  parte  corone  et  ecclesie  vpsalensis  prout  in  litteris  super  hoc 
^K>nfectis  plene  patet,  Nos,  considerantes  in  huins  prediorum  permutacione, 
eoronam  aliqualiter  esse  lesam,  Discretis  viris,  dominis  Thyrgillo  knuthzsson 
marskalco  nostro,  Andree  preposito  vpsalensi,  et  Birgero  paetersson  vplan- 
diarum  legifero  consiliarijs  nostris  predilectis,  nee  non  et  fideli  nostro  Gri«* 
stiarno  prefecto  stokholmensi ,  de  consensu  venerabilis  patris,  Domini  Nicolai 
diuina'miseracione,  nunc  Arcbiepiscopi  vpsalensis,  dedimus  in  mandatis,  vt 
ipsi  Quod  equitatis  esset  et  esse  posset  in  permutacione  predicta  diiigencius 
inuestigarent  et  ponderarent«  deliberataque  referrent,  quibus  visum  est,  quod 
ex  parte  ecclesie  vpsalensis,  assignari  deberent  corone,  duodecim  ore  terre, 
4}uas  quidera  duodecim  oras  terre,  videlicet  vnam  Marcliam.  terre  in  stawi 
parrocnie  fasririgiaethunum,  et  dimidiam  Marcham  terre  in  Tborp  husaeby 
l3roo,  Jdem  dominus  Arcbiepiscopus  vpsalensis,  secundäm  predictorum  vi* 
rorura  assercionem  et  estimacionem ,  tradidit  et  assignauit,  Nös  igitur  sup- 
plecionem  predictam  acceptantes,  sepedictam  prediorum  permutacionem,  in- 
ter supradictos  dominos,  patrem  nostrum  et  Magnum  electum  vpsalensem 
factam,  secuiidum  £ormam  in  litteris^  super  hiis  confectis  contentam,    Ratiß« 


-        4a4        — 

camus  et  auctoritate  regia  eonfirmainus,  Prohibentes,  et  sub.optentu  gracie 
nostre  districtius  inhibentes,  ne  quis,  dictam  eeclesiam  vpsalensem  vei  eius 
prelatum,  pretextu  sepedicte  permutacionis  in  aliquo  tnolestare,  grauare  vel 
impetere  presumat,  Prout  vindictam  regiam  voluerit  eüitare.  Jn  premisso*. 
riim  testimonium  sigillum  nostrum  presentibus  est  appensuin,  Datum  apud 
alsn0,  Anno  Doniini  .M"*.  CCG*.  Quarto.  Quinto  •  kalend.  Augusti. 

Sigillct  finnes  qTar,  meu  mjcket  sLadadt. 


1437.  i3o4   d.   29  Juli. 

Konting  BiRGsas  Bref  oni  befrielse  for  Upsala  Domkvrkogods  frio  siatter  och  utiagor  (ill  KoDgl. 
Majrt  och  Krooan,  med  undaotag  af  nigra  vissa  lail. 

A.  6.  a. 

BiRGERUS  dei  gracia  sweorum  gothorumqüe  rex,  Vniuersis  presentes  lit- 
teras  inspecturis,  Salutem  in  domino  sempiternam,  Quamuis  generaliter  du- 
ximus  statuendum,  quod  nullus  incola  regninostri,  super  exhibicionibus,  seu 
solucionibusquibuscumque,  nobis  annuatimdebitis,  über  resideat,  vel  exemp- 
tus,  nisi  cum  dextrario  seruierit  phalerato,  Cum  ecclesijs  tarnen,  et  earuoi 
personis  graciam  facere  volentes  ampliorem,  predia,  possessiones ,  seu  bona 
omnia,  et  singula  ad  fabricam  eeelesie  vpsalensis,  cum  villicis,  colonis,  fa- 
milijs,  et  personis  ceteris  in  eisdem  bonis  commorantibus  spectancia,  sub 
nostram  recepimus  proteccionem ,'  et  tutele  graciam'  specialem,  Reddentes 
bona  predicta,  cum.  personis  vt  premissum  est,  ab  omnibusiuribus,  et  cau- 
sis  regijs,  Jnposicionibus,  solucionibus,  ac  exhibicionibus,  videlicet,  skip- 
uist,  lethunxlama;,  spannamalae^,  ^ttegield,  et  Thinglamae,  necnon  aiijs  omni« 
bus,  et  singulis,  nomini  nostro,  vel  iuri  debitis,  libera  penitus  et  exempta, 
Si  vero  expedicionem  nostram  euocari,  vel  subsidium  a  toto  regno  genera- 
liter requiri,  seu  corone  iuriamentum,  aut  iudicium  nostrum  infringi,  vd 
queropiam  eoium  in  occultis  homicidijs,  moördh  dictis,  aut  furtis  comiinci 
contigerit,  hoc  ad  ordinacionem  nostram  et  ßscum  regiufii,  volumus  specia- 
liter  pertinere,  Prohibemus  igitur  firmiter  et  districte,  ne  quis  predia,  sen 
bona  supradieta^  vel  personas  in  eis  commorantes,  contra  premissam  tuicio- 
nem  nostram,  et  libertatem,  aliqaatenus  inpetere,  grjiuare,  seu  molestare 
presumat,  Sicut  graciam  nostram  diHgere  voluerit  inoffensam,  Datum,  anno 
domin j  .M*.  CCCIIII.  Jn  festo  beati  Olaui  Regis  et  martyris. 
Sigillet  boiifallet  fran  den  ur  brefvet  Llippta  rem^n. 


—       4a5       — 
1438-  i3o4  d.  3ö  Juli.     '  Närdawi, 

BULopei»  i  Strengnift  YiMi  SladAMtlse   p4  $iu  foretiüdares,   Bskop  Hob  afbyCe  oT  BisLops^ 
liondcQ  fräo  Edsberga  locLcfiy  lill  Riseberga   l^lostejTy  mot  ca  tredjcdel  i  gülden  Wräk. 


A.  3.  tu 


Omnibus  presentes  litteras^  jnspecturia,  ysAROS  deigrada  Episoopus  »traen- 
giaßnensis,  saiutem  in  doniino  sempiteroAm,  Noneriiil  .vniuersi  quod  v^m 
testimonijs«  et  assertione  didieimus  ^dedigiia.  Quod  venerabUis  pater  prede* 
cessor  noster.  dominus  kol.  quondam  Episeöpus.  stra^jigwnensis,  cum  mona- 
sterio  Risaebderghum,  commutation^iQ  >  quamdam  feoerat  in  hunc  modum,  vi* 
delicet,  quod  terciam  parteni  totiuswrsßk,  €uhi  Piscarijs  et  ceteris  pertioen- 
tiis  intra  sepes  et  extra  recepit,  Dando  et.dimitteodd  pr.edicto  monasterio 
decimas  episcopales  de  tota  parocbia,  Ezbiaergh»  ad  ¥sus  suos  in  perpetuum 
colligendas,  Mos  igitur  hanc  comdfiutationem  tdm  commode  vtrique  parti  et 
ratlonabiJiter  factanu  gratam,  habeiAus  et  F^atam  de^o^rBiiPUS  in  pej^rpetuum 
per  presentes,  Jncuius  testioionium.  sigilia.  VeneisaJbiUs  patris«  DoBiiniiBryji- 
ylphi,  diuina  prouidentia  skar^nsis  £iptscopL  no^trt&nqu^^.€t(  Capituli^^cyistri 
presentibus  sunt  appensa^  Datum  Naerdbaewi.  Abaot  domini  •M^CGC''^I^. 
Tercio  kal«  Augusti« 

Sigillct  N:o  ty  Ibga  sksdodt;  ftf  Nu»  a  fimet  bloU  curragoüeDl;  Kao  3  ir  borta,  rensan  qvar. 


1439.  i3o4  d.  8  Aug  Lund. 

'   JoniirifAy  Gadmund  Litles  enkas  g&fvo-  och  skotesbf^f  pft  SCamstbrp  fill  Lands  Domkyrka)  tSr 
nsSsKor  och  drsbegängelse,  samt  glftor»  iitdalande  UM  andeliga  och  faUiga*   ' 

R  1;  tio, 

Jn  nomine  patris  et  filii  et  Spiritus  sancti.  Amen^  £go  Jöhantia  relicta 
<Iuondam  dominj  gudmundi  lille.  sensu  docente  ewangelieo  qut  dicit  Vigi- 
Jäte,  quia  nescitis  diem  neque  horam ,  diligenter  premonita«  ne  presentis  vite 
exitum,  cuius  hora  et  die  ntchil  incertius  incaute  dormiendo  pretfenta.  pe-- 
nitus  obh'uiscar  ad  ]audem  et  gloriam  creatoris  qui  me  dignatus  est  pluri- 
bus  dotare  graciis.  omnia  bona,  mobilia  et  immobilia  que  habfeo  in  stafPns* 
torp  in  parochia  naewesh0g  in  bareheret«  Sana  mente  et  corpore  pro  salute 
nnime  mee.  lego  secundum  Jeges  patrie  et  cfonsuetudines.  scoto  et  ordino  in 
hunc  modum  Jn  primis  volo.  quod  in  exsequiis  meis  tres  misse  vna  adsum- 
mum  altare  ecciesie  beati  laureneii  Secunda  ad  altare  sancti  stephani.  tercia 
ad  altare  sancti  vincencii  cum  nota  celebrentur.  Preterea.  legatur  vna  missa 
ad  quodlibet  altare  in  ecciesia  memorata.  Jn  octauo  quoque  et  tricesimo  die 
mjssa  animarum    iuxta    morem  ad  summum  altare«    prout  in  exsequiis  cele- 


bri^iir.  J9  v6ro  missis  omnibuff  T0I9'  qu9d  oblaciones.  de  dictorum  bonorum 
redditibüs  ministrentur  Et  de  oblaciohrbus  huiusmodi.  vicarii  in  choro  lun- 
deafti  pereiptant  duas  oras.  reiiquora  vero  inter   eanonicos  qui  predictis  in- 
terftierint.   ^lialiter   diuidatur.    item  eodeod  die  per  totam   ciuitatem  lun- 
densem  debet  communiter  pro  anima  mea  cum  canipanis  pulsari.  Jtem  eodem 
die  exsequiariiin.  de  predictis  redditibüs  fratribus  predidatoribus  vtia  lagena 
cereuisie.  altera  fratrrbtis  moinoribus.  tercia  sancti  petri  Monialibus  ministren« 
tur'  Siquid  vero   remanserit  de   dictoram    bonorum    redditibüs.    pauperibus 
seölaribus  et  aliis  publice  mendicantibus.  erogetur.  Jnduper  volo.  qaod  ani- 
itiäbus  patris  et  matris  ac  dilecti  quondam    mariti  roei  dominj  gudmnndi  in 
sinigulis  pnniuersariis  meis  due  marche    denariorum  de  fabrica  lundeasis  ec« 
clesie  deputetitur.    ad  offerendum  -  vero    dimidia    marcha.     Pa.uperibus  sco* 
latibus  scolas  et  chorum    frequentadtibus»    due  ore  ah'is  pauperibus  publice 
mendie^ntibus.  due  ore  Vicariis  vero  qui  vigiliis  et  misse  interfnerint  due  ore 
largiantur,  (^uidquid  autem  residüum  fuerit.  inter  canonicos    siue  residentes 
siue  non  q'ui  vigiiii^  et  liHS'se  intörfuerint.  equaliter  diüidatur.  Jtem  ministris 
qiii  die  exeqüiarunb'^nniuersarii  in  turri  ecelesie  predicte.    campanas  puba- 
uerint  ora  denariörum'  tribuatur.  Jtem  ^olo.  vt  quicunque  pro  tempore  or- 
dinacionem  bonorum    mense   communis   canonicorum    babuerit.  dicta  bona 
in  staffnstorp  vt  premissum  est.    habeat  ordinanda  Geterum«  discretos  viros 
dominos  andream  prepositum.  Johannem  decanum.  aslonem  et  petrum  dictum 
liolmbo  canonicos  lundenses  omnium  rerum  mearum  mobilium  qui  post  obi- 
tum  meum  in  curia  mea  reperte    fuerjnt  erogatores,   dispensatores  et  distri- 
butores  exnunc  facio  ordino  etconstitno  volens.    ne  quis  heredum  meorum 
seu  quisquam  alius  se  de  ipsis  aliqualiter  intromittat  sed  ipsi  res  meas  pre- 
dictas  inter  familiäres  meos.  erogent  dispensent  et  distribuant.   prout  in  te* 
stamento  meo  seu  vitima   voluntate    fuerit   ordinatum    Jn   quorum  ornnioD) 
euidenciam  et  certitudinem  pleniorenu  sigilla  dominorum  Nicolai  magnusson. 
petri  jon^sofl  quondam^  prefecti«    petri  filii  .N,  prefecti.    andree  de  h0gbby. 
andree  dicti  gagge  miiitom.  petri  vffaeson  et  nicolai  tuneson  de  harabiasrgh 
vna.cmn  meo  propria  presentibus  sunt  appensa.  Actum  et  datum  lundis  in 
commani  placito  scaniensi  Anno  domini  M'^CCC  quarto.  die  sabbati  proii- 
ma  ante  festum  beati  iaurencii  martiris  *)•     ^ 

öfvfsrskrfftc  Svper  boDit  in  ataflhtdiorp  pro  aniaersariis  domine  Johanne  el  mariti  siii. 

donUnj  gudmundi  lille. 


*}  Vid  slutct  af  brefvet  tillSgges   denna  anroärkning:   Extat   de    bac   CUera    vnum    Tidisse  quod 
ysarnus  arcbiepiscopos  ]S.  i*egi  dvooriim  miserit 


—        4^7        — 

i44^-  :|3o4  *i-   lo;  A&g.  Streognäsw 

fiisköpen  i  Slrengtiis  Ysars  PlSroixIrxinil^  «fly  «üiriMiebe^ga  liotlar  Ai*ligeB  aippfait  inlLütDtterna 
af  Edsbergs  socken,  klostret  ocksä  bö'r  underhiila  en  af  Bkk«^il  iorordmM.ptMtniaB» 

A.  3.  o« 

Omnibus  presentes  litter?i«  jnipecturis;  ysARüS  (äei  gracfä*  Episcppus 
straetigisenensis,  salutem  in  domino  sempifernam,  Nb.ucritfs  nos  .eic  relatione 
fidedigna  •  discretorum  pluriiim  veraciter  didicisse ,  Quod '  Ecdfe^a'  JEtbfaei^ , 
siib  ordinationc  et  Regimine  S^nctirtioniahlim  Monasterij*.  de 'Risabaergb;  fue- 
rat  ab  aritiquo.  De  qua  eciam  fructus  aritluatitti  prötieniehtes  pdrceperant 
domine  Monasterij  supradicti,  Quare  cum.  be'nruolus  assi^nsiis  Prepositi.  6t 
Capituli  hostri  ad  hoc  accedat  quod  de  cetero*  jure  pei^ptqqf  eamdem  pöissi« 
deant  ecclesiahi,  Volumu^  vt  ratioiie  eius^öpud  se  traeäVit  pei^ettfoitt  vicd* 
rium.  per  nos  et  successöresriostrosiCphoTiicei  jrtstrttieoyuirt/  Cuip^^^fiBb  %^ 
nostro  et  eorundem  successoraiti  nöätröräm  in  allp'oHiriibnssfeVii'per^  ^uo, 
Jn  cuius  testimonium  sigillä«  nostroni  >i^  Gapittili  i^ostr^f /^resentibus  sunt 
appensa,  Datum  Straengiaenes ,  Anno  domini  .M^r  CCC*  Ilir,  Jn  die  beati 
Laurentij. 

.    Sigill^n  skadaUcr 


i44i'  i3o4  <3[-   li   Äug;  '        'Wexiö. 

AuvtfD  Bosso5s  Päntfor»knftnng  pA  sina  godi  f  Lindliutt   tör  35  mart  jpcm^in^M^^iötff^iian  I&nt 
'aC  JNiU  Til-y  ftied' vtMi«arialt  &l€Ub(rtala  fieii'i'ilov«      '   o  *'  '     -ü.^   .-i^ivAr.  t' i 

Oitmibus  pnesens 'Mr«ptuiii'  dei'qencibnp,   AbMosiswsi.Bdossotnr.tbiliytemJkx 

Domino  sempiternam    Nov?rsnt  Vmd^ei^   qilod  Idona  inea  iü  vLkidiMadAissitä, 

viro  dfscreto  Nicofao  N.  pro  vij^ihti  quin^tfMtmanoasr ')  dec^ariorain^  iapigntaraiii 

festo  omirium  Sanctoirüm  in  Ögxrydh  nti^tit  p^rsohiendals  ^j^  et  si  piviMet^ 

tempore  in  soluendo  difeceram,  €t;piriedidt«ibom:^inifhJ:^t  hasnec^biiS'mflisjalEr 

no  ^  et  Nicholao  et  suis  ba^r^dibmiappraptfio  perpebid  peMkkrmIas»'4)iMld  cftnm 

rei  evidentiam^^%iHa  ^iscretor«M  iirir^iioWri^  Vttteliiie* -LatireMij  et  JfehbdkH 

iK>ssou  TM  6üm  proprtd  präesennto^  stiiif  •  appensa.  iBatttuiiWeiiiiOtAmio^ifio^ 

mini  .M.  GCXl  IIII.  tiie  beciH  Tibortif  ^mdH^m  istäv         '■  ;:.  :•:  ^  i     nl 

•    Sigmtfii,  fe«^«V einigt  tydLÜiigeW^fai^it^t»  "-'^-l   i'J->i'>^^i  ^'^ 

j.)  t  #t.  /or  inarcis.    aj  i  5/.  /or  pcrsoliieDdis;    3)  1  il.  /or  aCeao.  4)  ^*  ^^-  /^  possidciufau 


—     4^a     — 

li^a.  i3i04  cL.i5  Aug.  Skara. 

I  i'     HIkä«  BAiirqurasoA  Bjtesbrcf,  hirlirigftMiii  W  tili  Hib  KeltilMOD  aCrt&r  mm  godt  i  FalloDge 
.{'  .sttol  liiNU  J[odt  i  Goiheiiei 

A.6.1. 

pmqibns  preaeiis  scriptum  ^eernentjbus,  saq^nus  buthjclfsov^  salutem 
in.  .dpwino.  I^ot^ui]^  facio  per  presentesj  fijle  conimutaeionein  prediorum  fe- 
cisse^  f^cmi  don^fj^Oiiiiicolap  kiastüsson.  per  hfinc  modum.  TideJicet«  quod  dedi 
sibi  9faaia;pr«fdia  naea  in  iallungi;,  cum  omnibus  «oruiQ  pertiuencjis«  iatra 
6epes  et  e.itra^  recipiens^ab  eo  omnia  jpredja  su^  in  g0tene^  <!unioiiinjbussuis 
pertinefieiis^  ^inlra  sepes  et  extra,  sicut  superius  est  ei^pressum.  Jn  huius 
igi^nr  ijestpm^niu^,^  ^d^^^  domini  mej\  scareosis,  Magistri 

J^en^d^ti^  harfiidii^rjrni  firatri^  mei.  martini  eristinaßson »  vna  cum  si- 

gUlo  .pieo  prqprip  /p^esentibus   synt   appensa.    Datum   scari^.   aonp  dowol 
At""  CCC*^  Uly.  ^19  die  asdumpeionis  beate  virginis. 

':  ^gii^fi  Vj^  1^  3,  4,  5  o^tj;^ligl  sLfi^ade^  K:o  ?  bctirlfalUt 


144^^  i3o4  ^   19  ^^^  Upsak 

Borgmflstare  och  Rlds  i  Upsala  foty^j  aU  OlausDabb«  iofordem  erkint,  aUiian,  foratt  godt- 
göra  $iDa  mAnga  forbrytelscr  mot  ÄrkebjsLop  Nils,  tili  bonom  örverlemnat  4>cb  uppUtitni 
igjtfd  i  Upsala  y  den  ban  ftrft  «fter  fin  fader  Mjirtea  Laagebeiu 

•  •  :  V   •  '   *      •''     '  ■  A.8.<w    ' 

Omnibiüs ,  preaeitfes  |itteras.  M3p€)Ctiu*is,  p^jeexictus  et  cohsules  ciuitatis 
vpsalensis  salutem  in  domino  Tenore :  presencium  facifliud  manifestum ,  Qood 
in  noitra  presencia  propter  hoc  personaliter  constitutus  Dominus  Olauuus 
dictusidabbaa;,  curiam^vaiittolAm^qiidii^fi^fisaJie.bereditfl^  po&t  p^rcini  suom 
Mirtjiiimi'  Jäiig9dDieav..pra  stuis.  mult^a-  f^  et  excessibuä   in  quibüsse 

oontra  üeiierarUlem;  potre  domiimm.  NiqoJäutQ  d«i  gra^ia  ArchiepiscopuiB 
vpaalenwm.  multipliciter  deiiquissa  fuit  «o^Cessus.  coram  nobis,  ipsam  sicut 
erat  mrtres  parted  diuisäüsiifee.obiiii  exeepeione  dicta  pfnemning,^  dicto  do* 
arioo  Nicölao  emeQdM)it  .iSlj  assigoauit  plßno  im»  adhibitis  super  hoc  finna* 
His  diäl&  fastum  SMiindMitt  pUtrie^ligM  et  «Misuetudinein  approbatam,  Jo 
«lius  mi.  teatimonittm  ad  incAanmn*  eC  petittoo^n-  dioti  domin j  Olaui  sigii- 
lum  nostrum  presentibus  est  appenaum^fDatwR  vpsalie  annadpmini  WCCClüh^ 
die  mercurii  proxima  post  ^umpcipn^m  virg^iis  gloriose. 

fiigillel  betydli^l  «kadadt,  blogaDde  p&  cd  vir  brcf^el  ilippt  reoMa. 


\ 


i44i 


i 


—       4^9       — 
i4^4^4v  i3o4   d-  29   Aug,  Linköping, 

Kaniken  i  LinLöping  Wirold    Bbngts^ons    skuldebref  pä  14    mnrk    penntngar    tili    Linköpings . 
Domkyrka,  att  af  lionom    betalas    vid    Slerkomsten,  efter  afslulade    studier^  eller,  om    han 
^        iiiomiands  dog,  af  hans  arfvingar  ätergaidas. 

B.  3:  81. 

Nouerint  vniuersi  qiiod  Ego  winoldüs  benedicti  canonicus  lincopensis 
teneor  et  fateor  Me  veraciter  obligatum  ecclcsie  lincopensi  XIIII  marcas  de- 
narioruni  nionete  nunc  currentis  racionecurie  canonicalis  prebende  mee  quam 
ab  ipsa  ecclesia  comparaui  sibi  integraliter  persoluendas  cum  de  studio  per 
dei  graciam  fuero  reuersus  uel  per  heredes  meos  si  in  extraneis/  partibus 
decedere  me  contingat  Datum  lincopie  anno  domini  MCCC  quarto  sabbato 
proximo  post  bartholomei  sub  sigillo  nieo  presentibns  apposito  inpendenti. ' 


i44^-  *       i3o4  d.  8  Sept. 

Peter  Liqvidssons  Gäfvobref  p&  sitt   gods   Allensboda  i  Asby  socken  tili  Dömprosten  WIround 
1  Lioköpingy  med  füll  rättighet,  att  efker  godtycko  derom  anordoa. 

B.  3:  166. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus  petrus  liquidzson  salutem  in 
domino  sempiternam.  Tenore  presentis  constare  yolo  euidenter  Me  pre- 
dium  meum  in  allensbodhum  in  parrochia  asby  situm.  discreto  viro.  domino 
W.  preposito  lincopensi  sibi  et  heredibus  suis  assignasse  perpetuo  possiden- 
dum  Dans  ipsi  domino  wimundö  plenam  et  liberam  facultatem  dictum  pre^ 
dium  vendendi  commutandi  seu  quocunque  modo  voluerit  ordinandi  pro 
sue  libito  voluntatis  Jn  cuius  Rei  testimonium  sigillum  meum  presentibus 
est  appensum  Datum  anno  domini  Millesimo  CCCrmo  quarto  jn  natiuitate 
beate  Marie,  virginis  gloriose. 


1446-  i3o4  d.    14  Nov.  Eskilstuna, 

Magnus  Carlssovs  Intyg,  att  han  af  Biskopen  i  Strengnä's  erhallit  füll  belalning  i  och  för  ii(- 
bytet  af  gärden  Thegnoby  root  Eldasiind,  hvarjeint^  han  för  4^  mark  penningar  pantsätter 
Thegnaby,  för  hvilkct,  om  det  ej  inom  o§sta  Micliaelidag  aterlöstesy  god«  man  skulle  he- 
stämma  hvad  derföre  ytterligare  af  Biskopen  borde  betalas. 

A.  6.  M. 

Omnibus    presentes    litteras    jnspecturis,    Magnus  karlsson,  sabitem  in 
domino  sempiternam,  Recognosco  per  presentes  me  de  commutatione  Curia- 

Sv.  Diplom.  IL  55 


—       43o       — 

rum  Thiaeghnaeby,  et  Eldseswnd,  solutum  et  pagatum  a  venerabili  patre  do- 
mino  strsengiaenensi ,  et  dimitto  euni  liberum  et  quittaturo,  jmpignorans  ei- 
dem  domino  strengenensi  Thiaeghnaeby,  Guriam  supradictam  pro  quatraginta 
Marchis  denar.  vsualis  monete.  jta  tarnen  quod  si  eamdem  Guriam  non  re- 
demero  in  festo  Michaelis  proximo  nunc  instante,  ipse  dominus  strengenensis 
et  Ego.  relinquemus  arbitrio  discretorum  virorum  per  hos  eligendörum  quan- 
tum  debeat  ad  illas  Quadraginta  Marchas  denariorum  addere  sepedictus  do- 
minus strsengenensis,  vt  sibi  venditionis  titulo  ipsa  Guria  acquiratur,  jn 
cuius  testimonium  sigillum  meum  presentibus  est  appensum,  Datum  Eskils- 
tunum^  Anno  domini  .M*.  GGG*  Ilir.  in  sabbato  infra  Octauam  beati  Martini. 
Sigillet  borUy  jemt^  den  ur  brefvet  klippla  remsan. 


1447.  i3o4  d   14  Dea 

Riks-Marsken  Tbobk.il  Knutssoks  och  Lagroanoen  i  Wermland  Knuts  paotforskrifDiog  af  sim 
gods  Rölösa  och  Ldoghem  i  Westergölbland  för  100  marklödig,  «om  de  läntagit  af  Biskop 
.    Ysar  och  Domkyrkan  i  Streognäs* 

A.  7.  ». 

Vniuersis  presentes  litteras  inspecturis,  Th,  knuzson  iIIustri5Regis5W^ 
cie  marscalcus,  et  kanuto»  legifer  vermalandie,  salutem  in  domino,  sempi- 
ternam.  Tenore  presencium  recognoscimus  nos  mutuo  recepisse  a  venerabili 
patre  domino  ysaro  dei  graeia  episcopo  et  ecclesia  sua  strengenensi  centum 
marchas  puri  et  examinati  argenti,  proquaquidem  argenti  summa  nos  Thiu*- 
gillus  curiam  nostram  R0l0sa  parocbie  swenaby  in  vazbo  vestgocie,  Egoka* 
nutus  curiam  meam  langeem  parocbie  langeem  in  vestgocia  cum  omnibus 
et  singuiis  ad  curias  predictas  spectantibus  inpignoramus  et  in  pignus  poni- 
mus  taii  condiciohe  adiecta,  quod  si  supradicta  bona  per  nos  aut  nostros 
heredes  infra  diem  et  annum  a  vigilia  natalis  dominj  proximo  numerandum, 
resoluta  non  fuerint,  extunc  potestatem  et  aucto  ....  em  plenariam  babeat 
dictus  dominus  ysarus  episcopus  strengenensis  curias  predictas  resoluendi  et 
argen  .  .  .  radictum  in  vsusdebitos  et  deputatos  conuertendi  et  de  ipsis  cih 

riis   postmodum  ordinnndi,  prout tati.  Jn  cujus  rei  testimonium  sig- 

gilla  nostra    presentibus    duximus  apponenda M''^GCC%nn* 

in  Grastino  beate  lucie  virginis. 

Obligacio  facta  ecciesie  strengnensis  super  quodam  mutuo  .s.  bonis  in  vesgocia. 
Ifedre  konten  af  fukt  skadad  och  sigillen,  liliiLa  med  de  ur  brefvet  klippta  remsoroa»  bortfallna* 


—       43i        — 
1448.  i3o4  d.   26  Dec. 

PrestmSnnen  Haralds  i  Linneryd,  Sigmunds  i  Sandsjö  och  öfrigaegares  aF  Hoikaryd  erkfinnan- 
de  af  Nydala  klosters  rällighet  lili  eo  angränsandeskog,  uiot  förbehaü  af  sin  ganiia  ratt  tili, 
jagt  och  bifangst. 

A.  3.  X, 

Vniuersis  christi  fidelibns  presentes  litteras  visuris  vel  andituris,  Ha- 
RALBUS  sacerdos  de  lindirydh,  Sigmundüs  Sacerdos  de  sanzsio  ceterique  pos- 
sessores  ville  de.  HoIkary|)  salutem  et  cognoscere  veritatem,  Quarauis  per 
iios  aliquando  questio  mota  fuisset,  aduersusdiscretos  viros,  monachos  noue 
vallis  de  siliia^  jacente  ad  meridiem  a  via  que  ducit  directe  a  monasterio 
vsque  ad  pontem  wlgariter  dictum  liiiwubro,  jnde  directe  per  ductum  ri- 
uuli,  vsque  ad  stagnum  dictum  Rosk,  Consideratis  tarnen  omnibus  que  tidem 
possent  facere  premissorum  Testimoniis  eciam  seniorum  super  hoc  diligenter 
examinatis,  recognoscimas,  quod  predJcta  silua,  a  fundacione  domus  mona- 
chorum  fuerat  possessio  semper  pacifica  et  quieta,  licet  venaciones  apum  et 
animaliura,  cum  vtilitatibus  wlgariter  dictis afgderf)abyagilzli  nobis  in  eadem 
silua  nunquam  fuerint  denegate,  Quibus  eciam  juribus  amodo  contenti,  Om- 
nibus aliis  renunciamus  nomine  nostri  et  heredum  nostrorum  per  presentes, 
jn  cuius  rei  testimonium  sigilla  discretorum  virorum,  domini,  M,  legiferi 
waerändie  Hsemingi  ysacson  vna  cum  nostris  presentibus  sunt  appensa,  Da- 
tum, die  beati  stephani  anno  supradicto^  videlicet  M°CCC°IIir. 

Sigillen  bortfalloa;  en  rerosa  qvar. 


1449-  i3o4    d.   28   Dec,  • 

Fru  Gbcilia,  Gustaf  Ingeborgssons  enkas  GSfvobref  pä  Lnkestad  (iJI  Riseberga  kloster,  med 
vilkor  aU  ß  aterlösa  denna  gärd  inoni  bestämd  lid,  eller  om  dcUa  urakllätes,  fu  i  sin  iifstid 
förvalta  densamma. 

A,  3.  n. 

Vniuersis  christi  fidelibus  presens  scriptum  visuris  uel  nudituris  notißco 
quod  Ego  CEQLIA  relicta  condam  Domini  g0stani  Jngiburgis.  Sana  mente 
pariter  et  corpore  Guriam  meam  in  l0kestaclbum  cum  omnibus  suis  attinen- 
cijs  clanstro  sanctimonialium  in  Risaeberghnm  vbi  mihi  cum  predilecto  condam 
marito  meo  suprascripto  sepulturam  eh'go  pro  anima  patris  mei  et  anima 
Dicti  mariti  mei  et  pro  anima  mea  racione  testamenti  allego  et  confero  per- 
petuis  temporibus  possidendam.  tali  tamen  condicione  preambula  quod  si 
dictam  curiam  pro  nouies  viginti  marchis  dum  adhuc  vixero  mihi  redimere 
vel  precium  pro  eadem  exhibere  vohiero  partim  in  pecunia  numerata  et 
partim  in  alijs  predijs  per  me  vel  heredesmeos  post  me  persoluendum  pro- 


—        43a        — 

I 

prii  sit  arbitrii/  Si  uero  curiam  memoratam  in  vita  mea  redimere  uel  pro 
eadem  ut  supradixi  precium  exhibere  noiuero  aliqua  parte  precij  ad  pre- 
sens  soluta.  aliqua  uero  superstite  pro  tempore  persoluenda.  sepedicta  Curia 
cum  suis  attinencijs  ipso  claustro  in  perpetuum  possessorie  sit  annexa, 
Jta  tarnen  quod  meo  regimini  quamdiu  vixero  subdatur  curia  memorata, 
Quicunque  autem  cuiuscunque  condicionis  homo  fuerit  qui  jianc  meam  do- 
iiacionem  infringere  seu  irritare  voluerit.  Jndignacionem  dei  omnipotentis  et 
beate  niatris  sue  niarie  et  omnium  sanetorum  se  nouerit  incursurum.  Datum 
anno  Domini  M*.  C^CC*  quarto  Jn  die  sanetorum  innocehcium. 

Sigillel,  nägot  nötl,  bänger  pa  röda  silkeslrädar. 

i/\So.  i3o4   d.   3o  Dec.  Nyköping. 

Konung  Birgers  StadHistelse  p&  den  i  Konungens  och  Riks-Marslens  närvaro  af  ädlingaroe 
Bengt  och  Magnus;  Lars  Bobergs  söner,  samt  Afgot  Jonsson  gjorda  upplälelse  af  Qvadowi 
ocb  Ekeby,  bvilka  förbemälle  Lars  Boberg'  gifvil  med  sin  dotter  Rangfrid  tili  Wärirubecga 
k  losler. 

A.  3.  k  ♦> 

BiRGERUS  dei  gracia  sweorum  gothorumque  Rex.  Omnibus  presentes 
litteras  jnspecturis,  salutem  in  domino  sempiternam.  Tenore  presencium  con* 
Stare  volumus  euidenter  quod  in  presencia  nostra  dileetique  marsealci  no- 
stri  doniinj  Thyrgilli  knuzson,  nobiles  juuenes  benedictus  et  magnus  filij 
domin j  lanrencij  bobiergh  necnon  et  dominus  algotus  jonson  donacionem 
quamdam  videlicet  vnam  marcham  terre  j\i  villa  quadhowj  parochie  hosto.  et 
vnam  marcbam  terre  cum  duobus  solidis  in  villa  Ekeby  parochie  Rytrae  quam 
dominus  laurencius  dictus  bobiergh  cum  filia  sua  rangfridi  cöntulit  mona- 
sterio^sanctimonialium  in  monte  beale  virginis  dyocesis  strengenensis  «x  mera 
eorum  voluntate  cum  agris  pratis  pascuis  silnis  piscariis  molendinis  seu  nio- 
lendinornm  locis  ad  teiras  predictas  juste  spectantibus  dicto  monasterio  as- 
signasse  perpetuo  possidendam.  Nos  igitur  donacionem  huiusmodi  rite  et  le- 
gittime  factam  tenore  presencium  ratiHcamus  ac  presentis  scripti  patrocinio 
communimus.  Prohibentes  firmiter  et  districte,  ne  quis,  sanctimoniales  pre- 
dicti  monasterij\  super  prediis  predictis,  molestare,  grauare,  vel  aliquatenus 
inpetere  presumat  siciit  graciam  nostram  diligere  voluerit  inoffensam.  Da- 
tum nycopie  anno  dominj  M",  CCC%  IUI.  Jn  Crastino  beatj.Thome  archic- 
piscopi  Cantuariensis.  sub  sigillo  nostro  dilecti  marsealci  nostri  et  dominj 
algotj  jonson. 

Pä  fränsidan  af  en  bland  B^  Stjrrbförns  vidimationer :  littera  super  kadhawi  parochie  hoslai 

Sigillen,  ehuru  insydda  i  tjg,  söndriga. 

*}  Finnes    äfven  i   2:ne    af   Biskop   >St3rrb]öVn  i  Strengnäs    vidtmerade    afskriflery    den    ena  af  if 
i3ii,  den  andra-  af  är  i3a8;  och  i  en  af  Hertig  Erik  vidimerad  afskrift  af  d.  29  Apr.  i3n« 


—        433        — 
1 4  5  o   «)•  Öfversättning.  Nyköping^ 

A.  3.  k.  f). 

Wi  BIRGHER  med  gudhz  nadh  swerikis  ok  götlia  konungher  helsom  alla 
the  thetta  breff  see  aella  höra  aewerdherlika  med  gudhi  Ok  kongörum  wi 
thet  allom  opinbara  med  tesso  waro  incigladho  breffwe  at  j  waro  närwaru 
oc  wars  marks  herra  tyrgiils  knutsson  komo  ärlighe  öc  welborne  vnge 
men  som  waro  henedictus  oc  magnus  herra  laurencii  böberghx  som  oc  herra 
algot  jonson  holke  som  fore  os  thet  witnadho,  at  warefrwbergba  clöstre  oc 
renlifwes  jomfrwar  ther  sama  staz  atto  thessom  jordha  guoz,  som  först  är 
I  marklandh  jordh  j  kedhawi  j  hosta  sokn  Oc  I  markland  jordh  oc  II  öc- 
toghlandh  i  ekehy  j  rytra  sokn,  holkit  jordha  gooz  theris  fadher  herra  laii- 
rencius  bobergh  gaff  in  med  synne  dotier  ramfridhe  warefrwbergba  clöstre 
med  synna  sönir  wilia  oc  samtikkio  til  äwerdherlika  ägo ,  oc  hons  sönirsom 
bar  förra  screfne  ara,  the  thet  fornempda  jordha  gooz  j  waro  oc  waarz 
marskz,  warefrwbergba  clöstre  thet  stadhfesto  til  äwerdherlika  agho  med 
akrom  ok  ängiom  fämarkom  oc  skoghum  fiskewattnom  oc  quernom  oc  qwer- 
nastadhum,  Ok  fore  then  skul  wi  birgher  konungher  j  swerike  ransakat 
hafwm  thessa  gafwonar  skelika  oc  lagligha  gifna  waro  thy  stadfestom  wi 
clöstreno  fornempda  jordha  goz  med  thesso  waro  incigladho  brefwe  oc  i 
wara  heghn  taghum  oc  forbiudhom  fulFirligha  ok  starklika  at  engin  man 
beer  epttir  til  dirfwis  at  hindra  dröfwa  älla  tingia  fornempda  clöstre  alias 
jomfrwar  offwar  tesso  fornempda  goze  swa  framth  at  han  ey  wili  hafwa 
wara  wredhe  Datum  nykopie  anno  dominj  W  CCC"  quarto. 


i45i.  i3o4d.   3o   Dec.  Normalösa. 

Ragvvai^d  Magnussons  Förpanlniogsbref  pd  jord  i  Wreta  inom  Stens  socken  tili  Biskop  Lars  i 
Linköping  för  36  mark  gängse  mynt,  med  vilkor,  att  om  den  ej  inom  den  29  nästkommande 
Juni  äterlostes,  skulle  den  tillhöra  Biskopeu,  bvarjerate  betygas  att  Diskopen  förut  af  ho- 
nom  köpt  jord  i  Ekeby. 

A.  6.  a. 

Omnibus  presentes  litteras  Jnspecturis.  Rangüaldüs  Magnüsson,  de 
byarghusora.  salutem  in  domino  sempiternam.  Tenore  preseneium  Constare 
volo  euidenter,  Me  venerabili  patri.  Domino.  Laurencio  dei  gracia  Episcopo 
linoopensi  vnum  octonarium  \\\  wrelum  in  parochia  sten.  pro  XXXVI,  mar- 
chi's  denariorum  vsualis  monete  vsque  ad  festum  beatorum  apostolorum  petri 


*)  Ur  en  af  BisLop  Scjrrbjorn  i  Strengnäs.utgifven,  odaterad  vidimatiop  p3  papper. 


-       434       - 

et  pauli  inpignorasse,  tali  adiecta  condicione,  quod  si  dictus  octonarius  per 
me  tempore  prenotato  resolutus  fuerit.  mihi  meisque  heredibus  cedat  si  au- 
tem  resolutus  non  fuerit  extunc  predictus  octonarius.  dicto  domino  linco- 
pensi  cedat  perpetuo  possidendus,  Geterum  recognosco.  dictum  dominum  lin- 
copensem  vnum  dimidium  octonarium  in  ekeby  prius  a  me  habuisse  titulo 
empcionis,  vnde  quia  ad  presens  sigillum  proprium  non  habui.  sigilium  pre* 
dicti  domini  lincopensis,  vüa  cum  sigillis  discretorum  virorum.  videlicet.  Do- 
mini beronis  canonici.  Domini  thorkilli  prepositi  de  normal0so ,  Domini  petri 
de  fornusum,  Domini  0hini  curati  de  husby,  haraldi  laurensson  presentibus 
peto  apponi.  Datum  normal0so  anno  domini  M"".  CGC  IUP,  sexta  die  na- 
tiuitatis  dominj. 

Sigiltea  N:o  i  och  6  bortfalina;  a  och  3  tkadade;  4  ocb  5  fullstSndiga,  andcliga.  . 


1452.  i3o5  d   5  Jan.  Leckö. 

Tholvb  Pktebssons  testaixieDlariska  anordning  tili  kloster,  kyrkor  och  prester,  samt  serskildt 
ior  fiin  grafptals  i  Gudbems  kloster,  for  hvilka  utbetalniogar  paDtsfittes  gärden  Äng  i  Eds 
socken y  samt  tili  hans  skulders  betalniog  en  fasügbet  i  Ransberg  och  en  qvara  i  Tjeroakit. 

A.  3. 

Jn  nomine  patris  et  filii  et  spiritus  sancti  amen.  Ego  tholuo  PiETiERS- 
SON.  sanus  mente  et  corpore ,  de  bonis  temporalibus  mihi  ^  deo  concessis 
anime  mee  cupiens  salubriter  prouidere.  anno  domini.  M**CCC*V*.  jn  vigilia 
epiphanie.  domini.  constitutus  in  presencia  venerabilis  patris,  domini  roei 
bryniulphi  dei  gracia  scarensis  episcopi,  presentibus  discretis  viris,  Domino 
benedicto  alguzson,  Magistro  benedicto  et  domino  martino  canonicis  scaris, 
ac  heredibus  meis,  haraldo  bryniulfson  genero  meo  et  Johanne  filio  roeo 
presentibus  et  consencientibus,  testamentuiii  meum  lego  et  ordino  in  hunc 
modum.  videlicet  claustro  in  guBem  vbi  sepulturam  eh'go,  do  et  lego  qua- 
traginta  marchas  monete  vsuatis.  pro  quibus  .XL.  marcis  medietatem  pre^ 
diorum.meorum  in  aeng  in  eBzsokn,  Obligo  persoluendis.  Jtem  do  et  lego 
ecclesie  beatc  virginis  scaris  ad  fabricam,  viginti  marchas.  fratribus  predi- 
catoribus  scaris  tres  marchas.  minoribus  ibidem  tres  marchas.  predicatoribus 
loSosie  tres  marchas.  Jtem  cuilibet  ecclesie  scaris  vnam  marcham.  Jtem  ec- 
clesie in  frjzfial,  predia  Valencia  decem  marchas  monete  currentis.  sacerdoti 
ibidem  9  marcham.  Jtem  sacerdoti  et  ecclesie  in  kilSeni  marcham.  Jtem  sa- 
cerdoti et  ecclesie  in  flo,  marcham.  Jtem  sacerdoti  et  ecclesie  in  0staena. 
marcham.  Jtem  sacerdoti  in  eSe  et  ecclesie  marcham.  Jtem  sacerdoti  et  ec- 
clesie in  salseby    marcham.    Jtem  sacerdoti  jn   markom  et  ecclesie   marcam. 


—        435        — 

Jtem  sacerdoti  et  ecclesie  in  s0rby  marchani.  pro  quibus  Omnibus  soluendis, 
Obligo  aliam  inedietatem  prediorum  meorum  in  aeng  in  parokia  e8e,  predicto- 
rum.  Pro  debitis  vero  meis  integraliter  persoluendis,  obligo  coloniani  raeam 
in  ransbiaerg,  et  inolendinum  in  tisernaekil,  cum  fundo  prope  idem  molendi- 
num  sito,  qui  importat  quolibet  anno  tria  talenta  butiri  lacione  pensionis. 
hoc  expresso,  quod  heredes  mei  predicta  bona  omnia,  tarn  in  aeng,  quam 
in  ransbiarg,  et  tiaernsekil,  a  die  obitus  mei,  resoluere  teneantur  si  velint, 
infra  annum.  quod  si  non  fecerint,  Domini,  sigualdus  canonicus  scarensis, 
et  laurencius  de  thynguallum,  plenariam  potestatem  babeant  dicta  boiia  ven- 
dendi,  et  de  precio  testamentum  integraliter  persoluendi,  quia  ipsos  exequ« 
tores  constituo  testamenti.  siquid  vero  soluto  testamento  de  precio  residuum 
fuerit,  ipsum  residuum  heredibus  meis  recommittant.  Jn  premissorum  igitur 
testimonium  et  euidenciam  pleniorem,  sigilla  predictorum,  domini  scarensis, 
domini  benedicti  alguz  son,  magistri  benedicti,  domini  martini,  domine  mar- 
garete  vxoris  mee,  et  haraldi  bryniulfsson  generi  mei,  vna  cum  meo  pro- 
prio, presentibus  sunt  appensa.  Datum  et  actum  laekkiu.  anno  et  die  su- 
pradictis. 

Pa  fransidan.*  Super  aengh  id  edz  sockn  testameDtum  domini  tholuoDis. 
Sigillen  N:a  f,  6  heia,  N:o  3,  4  ^9  7  söodeiTallna,  N:o  3  borta. 


1453.  i3o5   d   6  Jan. 

Konung  Birgbas  Intyg,  att  Konungen  icke  genom  köp  af  del  i  Skfillviks  gird  bar  eller  tiileg* 
nar  sig  nägon  rält  öfver  den  delen  af  darne  Jursd,  Askö,  Yxnö  och  Mar,  soiu  Biskopen  i 
Linköpiog  iger,  derigenom  att  de  vid  nämnde  girds  forsäljning  tindantogos. 

B.  3.  55:  T. 

BiRGHERUs  de!  gracia  sweorum  gothorumque  Rex  Omnibus  presentes 
Jitteras  inspecturis  salutem  in  domino  sempiternam  Tenore  presencium  con- 
stare  volumus  euidenter  Nos  partem  quam  possidet  venerabilis  pater  do- 
minys  episcopus  lincopensis.  jn  insulis  infrascriptis  videlicet  jurs0.  ask0, 
yxn0  et  mar.  cum  curia  dicta  skyaldawiik.  quam  cum  suis  attinenciis  de 
eodem  domino  epiacopo  emimus  minime  habuisse  \x\de  nee  proprietatem  in 
hüs  nobis  aliquam  vendicamus  eo  quod  exempte  fuerunt  ecclesie  insule  in 
empcione  curie  memorate  Jn  cuius  Rei  testimonium  sigillum  nostrum  pre- 
sentibus duximus  apponendum  Datum  anno  domini  Millesimo  GCC.V.  jn  die 
epyphanie  dominj. 


~        436        — 
14S4.  i3o5  d.    18  Jao.  üpsak 

ÄrLebiskopen  i  Upsala  Nii.8  Allbssovs  testamentariska  anordniog  tili  LyrLor  och  ktoster,  tili 
iolje  hvaraf  ^riftplats  köpes  i  Upsala,  och  tili  B.  Nicolai  kapeil  aoslis  ett  oiarkland  i  Heigö 
i  Frösunda  socken,  och^-l  inarkland  i  Hof  i  Rasho  sockeo.  ' 

A.  X 

Jn  Nomine  Patris  et  filij,  et  spiritus  sancti  Amen,  Cum  testante  apo- 
stolo,  statMtum  $it  hominibua  semel  mori,  nee  quisquam  sit  hominum,  qui 
viuat,  et  non  videat  mortem,  Cunetis  quoque  mortalibus,  dies  et  horaroor- 
lis  sint  incerta,  Jdeirco  Nos  Nicolads  dei  gracia  archiepiscopus  vpsalensis, 
.exitum  nostrum  de  hoc  mundo  volentes  salutaribus  ordinacionibus,  ob  anime 
nostre  remediam  prouide  prouidere,  Jn  nostra  vpsalensi  ecclesia,  nostricor- 

•  poris  eligimus  sepulturam,  Cui  pro  edificio  suo  conferimus  et  assignamus, 
Quadraginta  marchas  denariorum,  Ad  Gapellam  Beati  Nicolai,  conferimus 
.vnam  raarcham  terre,  in  helgh0,  parochia  fr^sundi,  volentes  vtde  pensione 
exinde  proueniente,  Cappellano  de  beato  Nicoiao  missas  facienti  singulis  septi- 
manis  in  anno  aliqualiter  respondeatur,  Jtem  ad  Capellam  eandem  conferi- 
mus  dimidiam  marcham  terre,  in  hwff,  parochia  Resbohunderi ,  volentes  vt 
de  pensione  exinde  proueniente,  scolares  paruuli  assistentes  Cappellano  in 
missa  respiciantur,  Desiderantes  eciam  sanctarum  congregacionum  suffragijs, 
apud  omnipotentem  iudicem  specialiter  adiuuari,  Religiosis  conuentibus,  et 
pijs  locis  nostre  dyocesis  de  bonis  a  deo  nobis,  et  nostre  dispensacioni,  cre- 
ditis  et  concessis,  elimosinas  pias  duximus  conferendas,  Jn  primis  Fratribus 
nostre  dyocesis,  de  ordine  minorum.  duodecim  marchas, denariorum,  Fratri- 
bus predicatoribus,  Duodecim.  marchas*  denar.,  Jtem  sororibus  monasterij 
sancte  Cläre  stokholmis,  Tres.  marchas.  denariorum  Domuj  dei  ibidem,  duas. 

,  marchas.  denariorum.  Jtem  dominabus  in  sko.  sex.  marchas.  denar.  Jtem  ho- 
spitali  Enicopensi,  sex.  marchas.  denar.  Jtem  Ecclesie  Beate  virginis  vpsalie 
sex.  marchas.  denar.,  Presbitero  vnam.  marcham.  denar.  Jtem  ecclesie  sancti 
Petri,  duas.  marchas.  denar.  Presbitero,  vnam.  marcham.  denar.  Jtem  ecclesie 
sancte  Trinitatis,  Quatuor.^  marchas.  denar.  presbitero  vnam.  marcham.  de- 
nar., Jtem  domui  dei  vpsalie,  sex.  marchas.  denar.,  Jtem  ecclesijs  Bro  et 
laza.  Quatuor.  marchas.  denar.  presbitero  earum  vnam.  marcham.  denar.  Jtem 
ecclesie  symbatunum  Tres.  marchas.  denar.  presbitero,  vnam.  marcham.  de- 
nar., Jtem  ecclesie  Damarchum  sex.  marchas.  denar.  presbitero  vnam.  mar- 
cham. denar.,  Jtem  ecclesijs  antique  vpsalie,  Lenum,  Akri  in  Tunum,  Munz0, 
giristum,  greßn,  Egby,  Ecclesijs  sanctorum  Petri,  et  Olaui  siktonie,  Alseki, 
et  Nes,  Cuilibet  ecclesie,  vnam.  marcham.  denar.,  et  aliam  presbitero.  Jtem 
ad  cappellam  beati  Erici,  ab  ecclesia  maiori  separatam,  Quadraginta  mar- 
chas denariorum,  Ad  prosequendum  et  perficiendum  premissam  nostram  yo^ 

luntatem 


-        437        — 

luntatein,  exequtores  ordinamus,  et  deputamus,  Discretos  viros,  Magistrum 
Andream,  prepositunHy  et  Dominos  laurencium  decanum,  et  Beronem  Cano« 
nicum  nostre  ecciesie  irpsaiensis,  Transferentes  in  ipsos  exnunc  auctoritatem 
et  potestatem  bonorum  nostre  dispensacioni  a  deocreditorum,  quantum  opus 
fuerit,  ad  premissa  totaliter  adimplenda,  Premisse  autem  nostre  ordina- 
cioni  presentes  fuerunt,  ad  hoc  specialiter  Tocati,  Domini  Mathias,  Nicolaus 
marcr,  Nicolaus  scolasticus,  Bero,  et  Johannes  Magnj,  nostre  vpsalensis  ec- 
ciesie Canonici,  et  Joarus  noster  Gappellanus,  Jn  horum  euidenciam  pienio- 
rem^  sigillum  nostrum,  et  predictorum  -  Canonicorum  sigilla,  presentibus 
sunt  appensa  Actum  vpsalie,  Anno  dominj  Millesimo  Trecentesimo  Quinto. 
Quintodecimo  kalend.  februarij. 

Sigilteo  Vio  1^  3 — 6  mer  eller  mindre  skadade,  N:o  a  fullstäodigt 

1455.  i3o5   d.   3t   Jan.  Hyringsholm. 

Jos  Joffssov  l4iTL£$  Skrifvelse   tili   Arkebiskopen    Ysar  i  Luod,   om   forenande   af  Wäsby  för- 
samling,  lill  bvilken  han  jemte  Arkebitkopen  egde  jus  patronatus,  raed  en  prebenda. 

6.  1:  i3i. 

Reuerendo  in  christo  patri  ac  domino.  domino  Jsarno  diuina  misera- 
cione  iundensi  archiepiscopo  suecie  primati.  Joon  joonson  dictus  litle  Sa- 
lutem  et  semper  paratam  ad  ipsius  beneplacita  Toluntatem.  Honorabilium 
virorum  dominorum  canonicorum  lundensium.  qui  sicut  in  dignitate  precel- 
lunt  aliarum  ecclesiarum  regni  dacie  canonicos  et  honore.  jta  eciam  non  in- 
digne,  diuiciis  et  rerum  habundancia  precellere  tenerentur.  defectibus  non 
immerito  compacientes.  feruoremque  dilectionis.  quem  ad  vos  pater  reueren- 
de  ac  sanctam  lundensem  ecclesiam  semper  in  mente  habuimus  et  habemus 
volentes  quomodo  possumus  demonstrare.  paternitati  vestre  tenore  presen- 
cium  intimamus.  quod  nos.  non  coacti  nee  decepti  sed  libere  et  sponte.  no- 
stram  voluntatem  admittimus  et  consensum  vt  ecclesiam  waesby  vestre  dio- 
cesis.  curam  animarum  hnbentem  in  qua  nofois  vna  vobiscum  jus  competit 
patronatus.  prebende  discreti  viri  dominj  Gwidonis  de  hallandia.  lundensis 
canonici*  jllustris  regis  dominj  nostri  regis  danoruni  capeltam  quam  in  dicta 
vestra  Iundensi  ecciesia  obtinet  cum  sit  multum  tennis  et  exilis.  quando  vo« 
bis  placuerit.  annectere  poteritis  perpetuo  et  vnire.  Jn  cuius  rei  testimonium. 
sigillum  nostrum  presentibus  duximus  apponendom.  Datum  hyringsholm  an- 
no dominj  MCCC  quinta  Dominica  proxima  ante  purificacionem  beate  Vir- 
ginia marie. 

öfverskrifi:  G>nieiMUs  jus  patronatu«  habencium  in  dicta  ecciesia  (Waesby)  pro  hac  aonexione. 

Littera  prima, 
Sv.  Dipiom.  IL  56 


-        438       .- 
1456.  i3o3  d.  S  Febr- 

Frii  Maagabbtas,  Knut  EriissQos  Eokas  <»cb  Ihobtokos»  Joba«  EogeU  Frut  iotjg^  all  deres  ft^ 
Jiilna  moder  Ingeborgy  som  vaU  sig  grafplaU  i  Sko  Llostrr,  dit  gifvil  sid  glird  .Saby  i  West» 
manland  {ernte  jord  i  Asby  i  Rjrttcroe  socken,  samt  i  Hcstbrunna' och  i  Sura, 

A.  3.b. 

Vniuersis  christi  Hdelibus  pres^ns  acriptum  cernentibus,  Margareta  re* 
licta  domini  kanuti  ericsson  nee«  non  et  Jngibdrgis  vxor  domini  Jobanais 
dicti  aiigeli  salutem  in  domino  Mmpiternam^  suboriri  so|et  gestis  hominom 
sepe  calumpnia  si  nön  eis  suffragatur  rox  testium^  uel  litterarum  memoria 
prebeat  fimiamentum  Jd  circo  notum  sit  tarn  presentibus  qaam  futuris  di* 
lectam  matrem  nostram  Jngiburgim  felicis  recordacionis  contuh'sse  luonaste- 
rio  sko  ubi  sibi  elegit  sepülturam  curiam  suam  sa&by  in  vestmanneland  duos 
solidos  terre  in  asby  parochya  rytru,  dimidiam  oram  terre  in  hestbrunnum^ 
quatuor  denarios  terr^  in  »urum  cum  agius^  pratis,  siluis, ,  aquis,  et  ceteris 
Omnibus  bonis  mobilibus  et  inmobilibus  ad  dicta  predia  pertinentibus  iulre 
perpetuo  possidenda,  Jn  cuius  rei  testimonium  presenti  pagine  sigitia  nostra 
duximus  apponenda  Datum  anno,  domini,  M\  CCC  quinto^  in  die  beate 
agathe  virginis  gloriose. 

Pä  /ränsidanj'  Super  angekuiu 

Sigillea.  skadadc». 


1457. 


1 3o5   d.  6   Mai^ 


Gardianen  Olovs  och  brödei*nas  i  Stockbeiin  Salubref  tili  Su  Clara   kloaler    pi  faitAca  af  n 
g4rd,  sota  Thomas  Faber  gifvit  tkin  i  testarncnte. 

E.  53:  5o. 

Universis  praesentes  litteras  visuris  vel  audituris,  Frater  Ojlaws  Gar- 
dianus,  caaterique  fratres  domus  Stokholm.  salutem  in  domino  seoipiteroa». 
Universitati  vestrae  tenore  praesentium  significamus,  quod  nos  medietatem 
curiae,  quam  nobis  Thomas  dictus  Faber  in  suo  testamento  donaverat,  cum 
Omnibus  ad  nos  in  dicta  medietate  praedictae  euriae  pertinentibus,  sororibiis 
ad  sanctam  Ciaram  pro  justo  preeio  relinquimus,  et  totaliterassignamas.  In 
cuius  testimonium  sigiJlum  domus  nostram  praesentibus  est  appensum.  Sorip* 
tum  Anno  Domini  .M^CCG^•V^  sabbato  proximo  ante  Dominicam  XL*.  ^ 

Sigiilel  bar^  ealigt  teckobge»  under  afakrifien,,  Tlirk  bortfallct«. 


-     aH     - 

i458-  i3o5   d.  8  Mars.  Tönsberg, 

GrelVe  Jakobs  «f  Hatland  Cftfvo«  och  SkStesbi'er  pA    dess   GrefsLap   tili  Konungen   i  Norrige, 
för  det  bkride  ban  erUlik  tili  Grcfskaptts  försvar. 

L.  f.  68*).     , 

Omnibus  presens  scriptam  cernentibiis  Jaoobus  Dei  gracia  comes  hat« 
landie^  salutem  in  dornfno  seonpiternam.  Reeogno$c6nte<  magnifiea  et  qvam 
plurima  beneficia  Excellentissiinorum  principum  doniinorum  nostrorum  vide- 
iicet  bo.ne  memorie  qvondam  regis  Erici  et  Haqvirri  nunc  regnantis  consan- 
gvineorum  nostrorum  carissimorum  nobis  et  nostris  saepius  exhibita  tarn  in 
comitatu  nostro  et  terris  contra  regem  Dacie  et  suis  cum  excercitu  et  magnis 
sumtibus  defensandis  in  castris  hunae  hals  et  Vardberg  construendis  et  ve- 
xacionibus  proprie  persone  et  suorum,  non  absqve  magnis  periculis  et  ex- 
pensis  plories  ad  placitandum  pro  nobis  dicto  Regi  Dacie  occurendo,  qvam 
in  prompta  peeunia  sub  nostra  fidejussione,  dua  millia  mfircharum  sterlin- 
garum  dicto  Domino  Suderjuci^e  et  alia  nobis  dona  pluri<i^s  concedendo  et 
alias  .multimode  in  nostris  necessitatibus  et  angustiis  succurrendo.  Nos  iil 
recompensacionem  praedictorum  beneficiorum  ^t  potissime  qvia  contra  instan- 
tem castrorum  nostrorum,  a  dicto  domino  rege  Dacie  impugnacionem  et  co«*  . 
mitatus  invasionem  non  sufficimuS'  propriis  viribus  resistere  et  eastra  eadem 
ac  homines  in  eisdem  existentes  liberare,  tradimus  pleno  jure  dicto  domino 
nostro  regi  Norvegie  illustri,  dictum  comitatum  nostrum  Hailand  cum  ca- 
stris,. praediis«  possessionibus ,  molendinis,  silvis  piscariis,  portubus,  colonis; 
juribus  et  pertinenciis  qvibuscunqve  et  proprietatem  omnium  praediötorum 
in  dictum  dominum  nostrum  regem  Norvegie  et  suos  successores  ad  coro- 
ngm  regni  Norvegie  perpetuo  transfererido,  et  in  Signum  tradtte  possessio- 
nis scotavimus  eidem  domino  regi  dictum  comitatum  secundum  consvetudi- 
uem'  npprobatam,  volentes,  ut  deinceps  dictum  coinitatus  nomjnis  ejusdem, 
eastra  praedia  et  omnia  supra  dicta  teneantur,  possideantur  et  regantur. 
Promittimus  insuper  bona  fide  et  per  solempnem  stipulacioriem  nos  omnia 
et  singula  supradicta  fideliter  servaturos  nee  unqvam  venire  contra  ista  ver- 
bo  vel  focto,  per  nos,  haeredes  nostros  Vel  interpositam  personani  de  jure 
vel  de  facto,  submittentes  nos  et  infantes  nostros  gracie  dicti  domini  Regis, 
Tit  si' dictum  comitatum  sibi  et  regni  Norvegie  per  placitacionem  vel  alio- 
modo  possit  retinere,  nos  et  liberos  nostros  respicere  velit  prout  exitus 
fauius  guerre  feliciorc^m  vel  graviorem  eventum  sortietür  et  prout  sex  Norici 
meliores  de  regno,  qvos  ad  hoc  elegerimus  secundum  deum  et  consciencias 
5uas,  si  dicto  domino  Regi  interim  contingat  humanitus,    recompensacionem 

^)  Ur  eo  aT  BisLopai*De  Et^aod  och  Arne  samt  Domkapftlet  i  Bei*geo    d.  1 1  Mar$  1 3o6  best jrrkt 
afskraft. 


-       44o       — 

pro  diGto  comitatu  decreverint  faciendam  sicat  coram*  samino  jodioe  Toliiep 
rint  respondere.  Verum  si  dictus  Dominus  nosler  Rex  Noryegie  predicta  doo 
millia  marcharum  cum  fructibus  dampois  expeosis  et  interesse  a  sepe  dücto 
domino  duce  sudrjueie  plenarie  fuerit  consecutus  omoino  erimos  et  esse  ▼(>• 
lumus  a  supradicta  fidejussoria  oblig^aciooe  liberati.  In  cujus  rei  testimonram 
sigilluro  nostrum  presentibus  est  appensom.  Datum  Tunsbergfais  die  lone 
proxima  ante  festum  beati  Gregorit  Pape  anno  dofltioi  MCGCV. 


1459.  i3o5  (L   28  Mars.  Slrengnas. 

Konung  Buobbs  oppna  Bref,  med  tSmjmde  privilegier  tot  Pretienkapet 

A.  7. 1,  ♦> 

BiRGEaus  ■)  dei  gracia  sweorum  gothorumque  Rex  Omnibud  presento 
litteras  jnspecturis,  Salutem  in  domino  sempiternam  *)  Quamuis  creatora  noh 
babeat  &c.  Se  föregäende  N:o  14^0,  tili  Si  vero  contingat  aliquos  inbabitt- 
re  predia  ecclesiastica  in  parte  et  in  parte  predia  ^)  propria  vel  alterius  p€^ 
sone  priuate  4),  jta  yidelicet  quod  buiusmodi  prediorum  ^)  partes  sint  eqo^ 
les,  pro  rata  prediorum  ^j  que  tenent  ab  ecciesia,  ecclesiasticis  persotiis?), 
pro  rata  vero  prediorum  propriorum «  aut  ^)  alterius  priuate  persone  respon* 
deant  regi,  Quod  si  ultra  medietatera  in  predijs  ab  eccfesia  tenuerint  ^),  er- 
hibiciones  omnes  Tt  dictum  est,  integraliter  de  omnibus  predijs  que  inhabitant 
personis  ecclesiasticis  a^luant  Si  vero  '^J  minus  de  predijs  ecclesiasticis,  et 
plus  de  proprijs  aut  priuatis  tenuerint,  tunc  Regi  qui  pro  tempore  fuerit,  se 
in  omnibus  recognoscant  et  intelligant  debitores  Jn  cuius  nostre  coocessio- 
nis  testimonium  et  ")  euidenciam  pleniorem,  sigillum  nostrum  maius  presen- 
tibus duximus  apponendum  *^)^  Actum  et  datum  apud  strengienes  ■'),  Aniib 
domini  M*.  CGC*  quinto,  dominica  letare  ierusalem. 

Sigillel   bort  fallet. 

*)  £U  annat  Original,  det  vid  N:o  1420  Aberopade  N»>  a>  bTarifraa  Sigtllct  borlfatlit,  men  rca- 
San  är  qvar,  fiooet  med  här  nedanlore  anfSrda  olikheter. 

1}  Byrgerus  2)  jn  domino  graciam  dileccionera  et  salutem,  3)  predia  utesL  4)  priaate  pcrsÖM; 
5)  bonorum  6]  bonorum  7]  teneantur  personis  ecclesiasticis  respondere  de  iuribus  et  causis 
omnibus  supradictis  tiUsatt.  8}  uei  g— 10)  personis  ecclesiasticis  exhibrciönes  omnes  de  predij« 
omnibus  que  inhabitant  integraliter  vt  dictum  est  toluant^  si  autem  11)  teslimoniaui  tXv6A 
la)  est  appensum     t3)  ttrengjanses. 


—      44*       —  • 
i46a  i3o5  d.  29  Mars. 

Konting  BiauBES  vidimation  och  sUdOtlelse  pi  Koooog   Magoiis   I3  gäfrobfcf  pi  Sigario  tiU 
fiiskopcD  i  Strcngnäi. 

A.  3.  f. 

BiKGERUS  dei  gracia  sweorum  Gothorumque  Ilex  Omnibus  presentes  lit- 
teras  inspecturis  Salutexn  in  domino  sempiternaoi,  Tenore  presencium  coa*> 
Stare  volumus  euidenter  Nos  vidisse  ac  diligenter  perspexisse,  litteras  infra* 
scriptas,  non  Rasas,  non  cancellatas,  non  abolitas,  nee  in  aliqua  sui  parte, 
viciatas,  quariim  per  omnia  tenor  talis  erat,  Yniuersis  cfaristi  .fidelibus  &c. 
Se  före^äßnde  N:o  645.  Nos  vero  dictam  donacionem  Ratam  et  gratam  ha- 
bere uolentes,  Probibemus  firmiter  et  districte  Nequis  jpsam,  infringere, 
cassare  uel  irritare  presumat,  sed  in  suo  permaneat  robore  perpetuo  dura- 
tura,  Datum  apud  strangiaenses  anno  domini  Millesimo  Trescentesimo  quinto, 
qtiarto  kalend.  Aprilis. 

Pa  /rinsidanf  De  aquisictone  curie  sigliars0  in  nerichia  conüoet  vtraque  littera. 
Slgillet  sLadadty  hSngande  p&  en  ur  bFefr^i  klippt  reins^« 


i46i-  i3o5  d.  5  April. 

Magnv«  NiLSsoAs  tillkfioDagirvanüe,  att  han  yid  sin  systers,  iDgegerds  intrade  i  Risaberga  klonte)', 
med  iiärmaste  slagtingar«  aaratycke,  gifrtt  heaiie  sio  oth  sioa  tjtkoos  i  moderDe  Srfda  gArd| 
Sundby,  tili  prebenda. 

A.  3.  D. 

Omnibus  presentes  litteras  iiispecturis,  IVUcnns  NiGLfiS90N,.salutem  in 
domino  sempiternam,  Quoniam  ea  que  rite  «guntur  in  dubium  verti  solenj;. 
et  plerumque  ab  hominum  memoria  penitus  elabi,  nisi  viue  vocis  vel  litte- 
rarum  testimonio  perheAnentur,  Tenore  presencium  notifieo,  quod  die  lujae 
proxima  post  dominicam  passionis  qua  dilecta  soror  mea  ingigiaerdis  in  moiia- 
sterio  Risaebergh,  ad  ordinem  beati  benedicti  reeepta  est.  Guriam  Sundby, 
que  nos  omnes  fratres  et  sorores  carnales.  ex  parte  matris  hereditarie  con- 
tingerat  prout  consensus  nostri  omnium.  propinquorum  que  et  amicorum 
nostrorum  affuit.  eidem  sororj  nostre  assignauimus  pro  prebenda,  Transfe* 
rentes  in  abbatissam  loci,  et  Gonuentum  ibidem,  plenum  jus  possessionis,  et 
proprietatis.  eamdem  Guriam,  eqm  Siluis.  Pascuis.  Piscarijs«  jnsulia.  ceteris 
que  pertinencijs  intra  sepes  et  extra,  in  perpetuum  possidendi.  vendendi. 
transmütandi.  seu  quouis  alio  modo  alienandi.  et  prout  placuerit  ordinandi. 
Jn  cuius  testimoniura  sigilium.  ven^rabtlis  patns  domini  ysari  Episeopi  straen* 
giamenais,  Et  ngiUt.  domioi  Philippi  jiigiwaldssoii,  legiferi  &wdbermannie,'et 


—     44?       — 

doiuini  johannis    prepositi   «infhgkpBenrff,    et  meüm  proprium.   aliornmoQt 
discretorum  presentibus  sunt  appcnsa,  Datum  Anno  clominL  Millesimo.  CCC'V'. 
;4ie  Lune  prasma  pobt  dpmniMm  PaasicHiis, 

figilleu:  N:o  i»  a,  5  och  6  bortralloa,  rcmsorna  qvar;  N:o  3  och  4  Aadadc/ 

146a.  i3o5  d.   II — 17   Apr. 

AaiioLD  Es&iLssoHi  Bytesbrcf  p2  den  af  kons  hustrii  Hcicna,  i  utbyte  mol  Kolsladi  erh&lina  |;är- 
den  Wreta,  som  leninos  Skenninge  Nunnelloster  mot  Heltekjr  och  110  mark  pcnningar,  oed 
bvilka  Itans.  testiMnenIa  Uil  aa  dei  Llifvit  «ttlietaldl  litl  Padi karabi Sderae  dcr<amniM(idei. 

A.  S,  I. 

Omnibus  presentes  litteras  Jnspectnris,  Arnülphüs  Escilsson,  Jn  do- 
minO  saldtem,  Nouerint  Tniuersi  me  a  dilecta  vxore  mea  £lena,  de  suo  be- 
neplacito  et  assensu  curiam,  que  sibi  attinebat  in  Wretum,  .cum  omnibus 
suis  attinencijs,  pro  curia  mea  in  Culstadhum  emisse  seruatis  per  omnia  le* 
gibus  terrc,  et  presentibus  testibus  veredicis  domino  thorchillo  prepositode 
normael0saey  waldemaro,  et  folkwido  de  faldinge,  qui  fuerunt  in  predicta 
empcione  fest»  et  k0pce,  ac  alijs  pluribus  fidedignis,  Dictam  vero  curiamin 
wretum^tam  legittime  ab  ipsa  vxore  mea  emptam  cum  omnibus  attinencijs 
vendidi  sororibusskyseningie,  pro  bonis,  que  habebant  in  hellaeby  et  Cen- 
tum  viginti  Marchis  Tsualis  monete,  de  quibus,  fratribus  skyaeningie  meuni 
in  parte  solui  testamentum,  presentibus  festum  et  k0pum,  ac  testibus  sq- 
pradictis^  Me  jgitur  per  aliquos  dicta  bonorum  commutacio,  empeio,  et  ven- 
dicio  iniuste  possit  in  posterum  irritari,  vna  cum  sigillis,  meo,  et  prioris 
skyaeningiensis ,  peto  presentes  sigillis  dominorum,  Regis,  Episcopi  lynco- 
pensis  et  Marskalcbi  roborari  ad  maiorem  autem  cautelam,  si  predfctam  com- 
mutacionem,  contingat  aliqualiter,  qvod  absit,  irritari,  volo,  quod  prefate 
torores  skysmingie  predictam  cnnam  in  Culstadhum  pro  Hdlaeby,  et  parte 
testaraenti  fratribus  jam  soluta  h'bere  habeant  perpetue  possidendam,  Datum 
anno  domini.  M*,CCC*V*  Jn  ebdomada  pasche. 

SlJgilleD  M:o  i/a,  3,  4  bortralina,  N:o  5  toodrigt. 

i/^63.  i3o5  omkriog  d.   1 1   April. 

Frestmanoen  StcMvaDi  i  SaDdsjo  intyg,  att  han  med  sin  broder  Ottos  och  ofriga  arfviogars  sam- 
-     tycLe,  tiil  Vydala  kloster  i  tcstameate  güVil  sin  del  i  Qwarnafbrs  Tid  Lftng6'|i  bfedeis«  iian 
skoU^  dö  uader  aia  du.  iMgfnlii  sciegriiiulkrct  tiU  Aqiu. 

Omiwbiis  presfifis  aeriptum  eemteiilN»,  Smmunaus  siaoefdte  de  sanzio 
aalutem  in  doraiiu)  sempJtenMira,   Protesfeor;  presemibiis   ue  nonacKis  noitö 


1 

j 


-      443       - 

vafilid  Torrent^m  meum  wlf^aisiter  dietum  q^e^rnafoft  in  longef^e  aceedenfe 
coiTsensu  diiectj  fratris  mej  attonh  nee  non  omnium  aliorum  berediim  meo- 
ruin  si  me  decedere  contingat,  antequam  a  via  romana  reuertar  quam  ingre« 
dior  nunc,  vjdelicet,.anno  domini  M'CCC*  qiiinto  circa  pascha  in  meo  tc- 
stnniento  contulisse,  jn  cuius  rej  testimoninm  sigillum  meum  presentibus  est 
appensum,  Datum  Anno  et  tempore  supradictis. 
«  SigiJlet  Dagot  skadadt,  hfiogapde  yä  eif  ur  brcfvet  klippt  retnsa. 


1464-  i3o5    d.    I   Maj. 

Prestmatin^n  Peters  i  Bexheda  inlyg,  alt  ban  varit  Dflrvarande  pA  WestrahSrads  ling  i  Ekesjö, 
du  Önder  Starlongy  p/l  C^^rniiind  Bondessons  begSrany  offeodigen  tillLflnnagafatt  beniälde  Ger* 
mund  för  fuH  betalning  tili  Nydala  kloster  försält  hvad  hans  fader  egt  i  Qvarnnfors  vid 
Längä. 

A^  5.  X. 

Omnibus  presens  scriptum  ceraentibus,  Petrvs  sacerdos  de  beksi^  m- 
lutem  in  domino  Teuere  presentis  protestor  nie  in  placito  ekesio  de  'westra- 
harad  interfuisse.  quando  0nderdictus  starlonger  rogatus  a  germundo  bonda 
son  qui  presens  fuit  pupplicauit,  quod  dictus  germundiis  partem  torrentis 
wlgariter  dicti  qudernafors  in  Iangef)e  quam  possedit  pater  suns  absque  di^ 
minucione  abbat]  et  conuentuj  noue  vallis  pro  pleno  precio  vendidisset^  jn 
eoius  rej  testimoninm  sigillum  meum  presentibus  est  appensurri,  Datum  An- 
no domini  M*  CCC*  V:«"«,  Jn  festo  beatoi^um  apostolorum  philfppi  et  jacobj. 

Sigillet  hflngande  pA  en  ur  ki'efvet  klippt  reinsa. 


1465.  i3o5  d.  5   Maj. 

Fognten  i  Slockholm  Cabistians  ßref,    med  tillkäDnagifvande,  Hit  han  geoom  bjrte  afstätt  ford 
t  Sverttnge  i  Soltentuna  sockeo  t>II  Sko  kiosterl 

A.  3.  h. 

Vniuersis  presens  scriptum  cernentibns  Cristurnüs  prefectus  stokhof- 
mie  salutem  in  domino  seinpiternam  vniuersitati  uestre  constare  uolo  per 
präsentes  nie  sanctimonialibus  in  sco  vndecim  oras  terre  cum  vno  solido 
terre  in  sverthingt  in  parocbia  solendsetuaum  cum  domibus  et  singußs  eins- 
dem  terre  attinenciis  infra  sepes  et  extra  longe  uel  prope  positis  per  cam- 
bium  dimisisse»  transferens  a  nie  et  meis  heredibus  et  in  dictas  sanctemo- 
niales  plenum  ius  et  dominium  dfctam  terram  possidendi,  uendendi  commu* 
tandi  seu  quocumque  modo   uoluerint   ordinaodi^  in  huiua  rei  testimonium 


—      444       - 

et  äuidenciam  firmioreni  BigiJIum    memn    presentibus  est   appeasom  Datum 

anno  domiai,  M''^  CCC*,  quioto  quarta  feria  proxima  post  inuencionem  saa« 

fcte  crucis« 

Sigilkl  bortfallel  Mn  des  wr  brcfTel  LlippU  remsan. 


1466.  i3o5  d.    IQ   Maj.  Lund. 

Arkebiskopen  i  Lund  Ysaes  srar,  med  bifall  tili  deo  m(  Kaoiken  dersanmastädes  Guido  gjorda 
aniökoiogy  alt  med  bans  tvaga  kaoonikat  mitte  ioreaas  S.  Andre»  ForsamliDg  i  Wasby,  tili 
hvilken  Ärkebiskopen  tili  större  delen  egde  jus  patronatus  och  bvartill  Konungea  och  de  af 
Adel,  som  derjemte  egde  \u§  patrooatiUf  redao  giFvil  sitt  samtTcke. 

B.  1:  i3i. 

JsARriUS  miseracione  diuina  archiepiscopus  lundensi^  Suecie  primas.  Di- 
lecto  filio  domino  Gwidoni  Canonico  lundenst.  salutem  et  siDceram  in  do- 
mino  caritatem  Porrecta  nobis  dudum  tua  peticio  continebat  quod  preben- 
da«  quam  in  lundensi  ecclesia  es  eancmice  asaequtua.  adeo  est  in  redditibus 
et  proueatibus  tenuis  et  exilis  quod  ex  eis  nequeas  commode  et  congrue  sus- 
tentari.  quare  nobis  supplicasti  humiliter  et  deuote.  quod  ecclesiaoi  sancti 
andree  in  w^sby  in  qua  nobis  jus  patronatus  competit  pro  maiori  parte. 
dicte  prebende  annectere  perpetuo  curaremus  Exhibuisti  eciam  coram  nobis. 
ipagnidci  principis  doroini  Erici  regis  danorum  illustris  et  quorundam  nobi- 
liüm«  qui  in  eadem  ecclesia  sancti  andree.  jus  patronatus  yna  nobiscum  ha- 
bere noscuntur«  litteras  patentes,  in  quibus  euidenter  apparebat  eos.  anoe- 
xioni  huiusmodi  faciende  libere  et  liberaliter  consensisse.  Verum,  quia  iuxta 
canonicas  sanctiones.  spiritualia  sine  teroporalibus  stare  non  possunt  Nosat- 
tendentes  sollicite  quod  ecciesie  lundensi  expediat.  jmmo  quanto  alias  eccie- 
Sias  nostre  prouincie  in  dignitate  precellit.  tanto  amplius  et  specialius  opor- 
tunum  sit.  et  omnimode  necessarium.  viros  ydoneos  habere  in  canonicos  A 
in  fratres.  quibus  et  morum  honestajs.  e)  litterarum  scienci.a  ac  sue  probita- 
tis  merita  suffragantur  Et  quia  tale«  non  imiperito  siojt  naioribus  beneficiis 
honorandi.  Necessitate  silicet  et  vtilitate  lundensis  ecciesie  meritis  eciam  tuis 
ac  peticione  predicta  sufTragantibus.  prebendas  ecciesie  nostre  tenues  et  exi- 
les.  de  capellis  vei  ecclesjjs  parrochialibus  in  perpetuum  annectendis  eisdem. 
discrecione  preuia  prouidemus  lac  eciajtn  ordinauimus  augmentari.  Hinc  est.  quod 
predictam  ecciesiam  sancti  andree  in  ivaesby.  curam  animarum  habenteoi 
cum  Omnibus  juribus  et  pertinenciis  suis,  habito  diligenti  tractatu  cum  luo- 
densi  capitulo  et  deliberacione  congrua,  predicte  prebende  tue  quam  in  pre- 
senciarum  obtines.  jure  arcbiepiscopali  Jn  emnibus  saluo.  de    consensu  eiosr 

de© 


—       445       — 

dem^capituli  nostri  perpetoo  annecttmus.  et  vt  nunc  annexam.  tibi  ac  pre- 
bende  tue  presenti  paginä  confirmamus«  Prouiso.  quod  in  ipsa  ecclesia  per- 
petuum  habeas  vicarium  canonice  institutum  Assignata  sibi  de  redditibus 
eiusdem  ecciesie.  congrua  porciooe  Jn  cuius  rei  testimoniunh  präsentes  litte« 
ras  inpresslone  sigilli  nostri  ac  sigilli  dundensis  eapituli  fecimos  consignari« 
Datum  lundis  Anno  domini  MGCC  cjainto.  Jdus  Maij  quarto  *). 

Öfverskriftf  Avoeiio  «odesie  W«sbj  ad  pp^bendooi  clomioj  gwidonis. 

i4^7-  i3o5   d.  «7   Maj.  Upsala. 

Domproslen  i  UpsaFa  Akdreas's  reglementqrisLa  fbVcskriAer  för  .det,.D3/^yggda  Helge  Ands  hütet 
'  1  Upsala,  hvartill  en  del  af  gruaden  Lief  sLSnkt  af  ÄrkebisLop  Kils  AllessoD,  ocb  en  annan 
'  clel  inköpt  af  Domprosteo;  hvarjeinte  de -godi  iippräknaSy  «om  blrfvit  skfinkta  (ill  deona  in-^ 
i'fitlotog. 

A.  3.  a. 

¥niuei!9is  presentes  Htteras  jospecturis  Andreas  prepositus  vpsalensis, 
Salutem  in  domino  sempiternain,  Rex  aitissimus,  Dei  filitis,  Dominus  omni- 
potens,  jhesus  chrtstus  Jn  consumacione  iiuius  seculi^  jn  sede  Maiest^^tis  sue 
gessurus,  et  siiigulis,  pnopria  pro  nieritis  {)reii>ia  redditunis,  jnpensa  paupe- 
ribus  et  infirniis,  amore  sui,  subsidia  et  solacia  pronunciabit  sibi  facta^  juxta 
illud,  Hospes  fui  et  coilegistis  me,  Jnfimius  et  visitastis  me,  Hac  considera- 
cione  dticti,  quidam  viri  Misericordie^  quornm  pietates  obliuionem  non  ac- 
cipiejit.  Cum  viderent,  et  audirent,  non  nullos  pauperum,  ex  defectu  ho- 
ftpicij  tempore  potissimuoi  liyemali  extreoaas  sustinere  miserias,  Adeo,  vt  ple- 
rosque  eorum  nudos  extingueret  vis  jalgoris,  et  jn6roii  iii  communibus  vicis 
et  plateis,  morerentur,  jnstinctu  Spiritus  sancti  de  bonis  sibi  a  deo  eollatis 
elemosinas  contulerunt,  vt  pro  pauperxiiii  hospicio  indigencium,  et  jnfirman- 
cium  egenorum  vsibus,  construeretur  habitaculum,  Quod  vere  domus  dei 
diceretur  et  esset,  Ad  hoc  opus  tarn  pium,  tamque  salutifertim,  ac  deo  pla- 
citum,  Venerabilis.  pater  Dominus  Nicolaus  dei  gracia  archiepiscopus  vpsa- 
lensis,  patruiM>nialem  fundum  suum  contulit,  jpsum  a  prioiario  loco  suo,  ad 
utum,  vbi  nunc  dicta  domus  est  fundata  ^raasmutans,  Partem  äulem  dicti 
fimdi)  Ego  andreas  prepositus  vpaalensis  eompaj^tti,  cum  multorum  bona* 
Ml»  eJemosinis,  et  cooperacionet  pro  aepluaginta  duabus  marehis  denariorum, 
ab  eccLesia  beati  Petri  »vpsalie,  Comptetis^  et  consumaiis  eandem  domum  de 
Jatotibus,  Anno  Dominj\Millesimo,  CGC\  seoundo^  Seqüenti  vero  annö  domini 
videlicet,  M',  CCC^  Teneio,  quarto  KoaasJunij,  Ja  Ca ppbUa  eiusdem  domus, 


^   *)  Vid  href^XM  sfm  tHBi^fu<  flvius  €tX  et  ilk  \iataf%  ititfdanvloBori»  (j/h.  N:o,  xißSU  «  ' 


—       446       — 

consecratum  est  aitare  jn  honore  beatissime    Marie    vh^iois,  et  &ancti  Nico- 
lai epjscopi  et  confessoris    Et  Beate  Katerine  virginis  et  martyris,  a  supn- 
dicto,  Venerabili  patre,    Domino  »N.  diuina  prouidencia  archiepiscopo  Tpsa- 
lensi,  Ad  fundacionem  istius  domus,    Dominus    Magnus  jonsson,    bone  m^ 
morie,  et  Dominus  karolus  Herlendsson   Felicis    recordacionis  Canonicus  vp« 
salensis,  Primj,    aliqua    predia    contnierunt    que    partim    permutata  sunt  in 
loca  infrascripta ,  Jn  Haghi  duas  oras  terre  cum  dimidia,    Jn  6tr0by.  viginti 
denarios,  Jn  Haesliby  Tres  oras  terre,   Jn  berghby  quinque  solidos  cum  di- 
midio,  Jtem  in  graenum    octo  solidos   terre.     Jn  ßrunmim    vndecim   solidos 
terre,  Jn  adhulustum  quatuor  solidos  cum  dimidio,    Jn  Faxstum  vnum  soli- 
dum  terre.  Jn  kerri  vnam  oram  terre    Et   quia    non,    snfficit  vtilia  et  meri- 
toria  inchoare,    nisi  prouida   disposicione    curentur    in    bono  conseruari,  et 
augeri  valeant  incboata,  Jdcirco,  vt  per  multorum    consilia,    ac  subsidia,  et 
pauperum  augeatur  sustentacio,  et  dicte  domus  prouisio    vtilius  procuretor, 
ordinatum  est,   quod  apud  domum  dej    sepius   nominatam  quedam   commo- 
nitas  et  fraternitas  fieret,    per  quam    constituantur  et  deputentur  Tres  per- 
sone  deuote  et  discrete,  videlicet  duoCIeriei,    et  vnus  laycus,    qui  Tres  si- 
mul  intendant  dicte  domuj,  et  eins  bonis  gubernandis,  et  pro  vsibus  paup^ 
rum  vtililer  dispensandis ,  Qui  eciam  tres,    vel  duo  ex  ipsjs,  si  Tercius  im* 
peditus  fuerit,  Causas  et  Negocia   dicte  domus  gerant,   per  se,    uel  per  ali- 
quem  fidelem  et  Discretum  virum,  quem  ydoneum  judicauerint  pro  predictb 
exequendis,  Tres  eciam  predicti    coram    communitate    conuiuarum    de  pro- 
uentibus  et  statu    domus    semel    in    anno   compotum   reddant  et  faciant  ra« 
cionem,   Qüod  si  collegium  siue  conuiuium  predicte  domus  cessare,    vel  ad« 
nichilari  contigerit,  dicte  domus  prouisio  pertineat  ad  Dominum  vpsalensem, 
Jnfirmi  autem  recipiendi  in  domo  dei  confessionem  de  peccatis  suis  omnino 
faciant  generalem,  antequnm  in  dicta  domo  colligantur,  Jn  qua  eciam  domo 
Yniuersaliter  jnfirmi  recipiantur,  Tali  sih'cet  infirmitate  detenti,  vt  solentbo- 
mines  communiter  infirmarr,  Jnsuper  quantum   eommode  secundum  loci  ca- 
jKicitatem  fieri  potest,  Nulii  omnino  pauperi   bono,   et  hospicio    penitus  in- 
digenti  pernoctacio  denegetur,  Recpllecti  eciam,   seu  recepti  in  dicta  domOt 
nullum  sibi  jus  vendicent  remanendi    vItra    voluntatem    persone  que  cotidie 
ministrat  pauperibus  ibidem,  Ceterum  elemosine  jn  victualibus  que  deferun- 
tur  ibidem  conimitti  debent  persone  ministranti  in  dicta  domo  distribuende 
inter  panperes  et  egentes  secundum  exigenciam  et  condieionem  ipsorum,  Nisi 
forte  aliquis  suis  notis  et  propinquis  aliquid  voluerit  speciale  impartiri,  Jtem 
qui  intromiltitur  nd  dacumbendum  in  domo,  sub  bonorum  Testimonio^  res 
qua&  habet  tradat  ad  seruandum  persone  ministranti,  et  de  ipsis  quandoin* 
trat^  or^inßt,  vt  jnde  si^moritiar  possit  habere  liecemaria  iepalture  Si  autem 
euaserit  uel  c6nualuerit>  eadeta  resumat  integraliter  que  commiserat  ad  ser- 


—       44?       — 

uandum,  Si  vero  deeessedt  res  que  superfaerint  necessariis  sepulture,  ad 
ipsam  donium  debent  pertinere,  Jteni^  rmllus  oianencium  in  dicta  domo,  as- 
suniat  sibi  specialem  seruijtorem,  sine  licencia  persone  ministrantis,  nee  ex* 
tra  domum  panes^  uel  victualia,  a  quoquam  deferahtur,  sed  quod  superfue« 
rit  decumbentibus  in  domo  et  seruari  non  potest,  distribuatur  mendicanti- 
bus  hostiatim,  per  eandem  personam  ministrantem,  Nullus  eciam  ibidem 
nutriat  uel  teneat  porcellos,  vel  huiiismodi  nisi  Cattos,  Nee  liceat  sepius 
nominate  persona  ministranti,  de  rebus  diete  domus,  aliqua  concedere,  ven- 
dere,  permutare^  distrabere»  vel  quoqnomodo  alienare,  sine  eorum  consensu  et 
consilio  qui  di^te  domui  prineipaliter  habent  prouidere,  Jnterliniarem  supra 
positam  videlicet,  que  partim  permutata  sunt  in  loca,  approbo  et  ratifico, 
Jn  premissorum  autem  robur  et  euidenciam  ])leniorem,  sigillum  meum  pre« 
sentibus  est  appensum,  et  sigilla,  Capituli  vpsalensis,  et  Domini  Jßirgberi  le- 
giferi,  neenon  et  dominorum,  Nicolai,  scolastici  et  beronis  Canonicorum  vp* 
salensium,  et  Fratris  jsraelis  prioris  sictonie,  presentibus  instanter  apponi 
peto,  Actum  vpsalie  Anno  Doihini,  Milles^imo,  GCG",  quinto^  sexto  kalend. 
junij. 

Pd  /ränsinUn."  Jnstitucio  Primaria  Domiu  cfei  vpsalie  et  vnde  obtenCus  sit  fundus  et  quis  eam  edi« 

ficauit  et  qualiter  pauperes  ibi  debeant  mauere« 

Alla  sigülen  boilta,  maÄ^reiiisorDa  qvar. 

i468-  i3a5   d.    i4   Juni.  Upsala. 

&AG5riiio  Gustafsdotter,  Lagman  Israels  enkas  gtFrobref  p&  en  tomt  vid  Marias  kyrka  i  Up- 
sala,  näm  bro«,  samt  ^tt  hus  tili  Predilarebroderoe  i  Sigtuna* 

A.  3.  0. 

Omnibus  presentes  litteras  jnspeöturis,  Rangfridis  G0dstaüi  filia  re* 
licta  Domini.  Jsi^aelis  bone  memorie  quondam  legiferi  vpiandie,  Sahitem  in 
domino  senipitei*nani,  Notum  facio  per  presentes  quod  conuentuj  Religioso* 
rqm  yirorum  Fratrum  ordinis  predieatorum  siktunie  in  meoruin  remissionem 
peccatorum,  Confero^  Do,  approprio,  assigno,  et  ad  manus  trado  in  area 
quam  pro  promptis  denariis  comparauj  et  aliquando  inhabitauj  juxta  eccie- 
siam  beate  Virginia  vpsalie  prope  pontem  vnum  fundum  Iqngitudinis  quatu- 
ordecim  cubitoruoi  et  decem  cabitorum  latitudinis  jn  introitu  vbi  porta  cu« 
rie  in  area  memorata  construete  esse  consueuerat  ^  Predictis  quoque  fratribus 
confero  domum  vnara  seu  hospicium  in  dictum  fundum  transferendum,  et 
jpsös  in  fundi  et  domus  predictorum  corpöralem  possessionem  pono  per  pre- 
sentes et  exnunc  proprietatem  et  dominium  eorum  jn  ipsos  fratres  transferö 
pleno  jure,  Testes  autem  huic  mee  donacionj  in  puplico  placito  vpsalie  ad- 
hibuj  per  discretum  virum  dominum   Jordanum  sacristam  ecciesie  vpsalensis 


-       448       — 

wigariter  dictos  fastar,  secundum  patrie  kges  et  consoetudinem  approbatan 
quorum  hec  sunt  nomina»  silicet  Dooiiiios  R0dh  kieMorsun,  dominus  kanu- 
tus  Muli,  suno  de  vpsalia,  Botulphus  paeterson,  Conradus  de  luptstUT/, 
Olauus  asguthsbrodhir^  Johannes  de  grenberghum,  Tbiegni,  Elardus,  go- 
dhika  desvartabek,  Haenica,  bilderbeek,  Engilbrict  sartor,  lambertus  pellipa- 
rer,  Thomas  pictor,  Johannes  longus^  Thidbemanntis  gladiator,  Jobannes 
pistor,  0stanus  pistor,  Ermundus,  tborirus  dyakn,  spielbudhi  pellifex,  Jo- 
hannes coqus,  llenza  lictenberg,  Thideroannus  faber,  et  moltitndo  reUqua 
in  placito  congregata,  Jn  cuius  rej  testimoniom  stgillum  menm  presentibus 
apposu]  et  bonorabilis  viri  Magistri  Andree  prepostti  et  eommunitatis  Ciuium 
ypsalensium  et  karissime  filie  mee  ranghurgis  que  predicte  donacionj  niee 
consepsit  sigilla  huic  littere  instanter  apponj  peto,  in  robur  et  testiroonium 
veritatis,  Datum  vpsalie  Anno  domini.  JVr.CGC.  quinto^  XYIIf.  kalend  Julij. 

Pa  fränsidan.'  De  hospicio  fratruro  vpsalicw 

Sigillcn  N:o  i  ocfa  a  borlfaltoa^  li:o  3  och  4  ska^ade;    reiqsorna  llippta  afeil  lila  lydtande/for- 

modligea  qiisityckädl  brefn 


1469-  i3o5   d^.i4   JunL  Upsak 

Bemälda  Ragvybid  Gustafsdotters  gSfvobref  p2  cd  g&rd  D§ra  S:t  Mari«  kjrka,  vid  bron,  liü 
Helgeandshiiset  i  Upsala,  med  undaDlag  af  det  kus  med  tillhörande  gruDd,  som  hon  bade 
gifWt  tili  PredikarebroderDa'i  Sig'tuna«  , 

:     '       •  •  A.  3.  a  ♦). 

Omoibus  presentes  litteras  inspectaris  Rangfridis  GIOzstaui  filia  relicta 
domini  israelis  bone  memorie  quondam  legiferi  vpplandie  salutem  in  domino 
sempiternam.  Notum  facio  per  presentes  quod  curiam  meam  prope  ecclesiam 
beate  virginis  iuxta  pontem  ibi  situatam.  quora  dominus  gierdaros  pro  VIII 
marcliis  denariorum  eomparauit.  sub  nomine  domini  prepositi  ex  parte  mea 
a  nicolao  braxatoi*e.  et  cecilia  vxore  sua.  acceptis  saper  dicto  contractu,  m 
pubhlfo  placito  vpsalie.  firmariis  wlgariter  dictis  fastum,  et  multo  tempore 
personaliter  inhabitauj.  Confero.  do.  approprio«  et  assigno  domuj  dej  vpsaKe 
preter  vnum  solarium  ibidem  pro  quo  iliius  possessor  precium  non  habait. 
et  preter  vnum  ospicium  quod  fratribus  predicatoribus  siktimie  dedi«  et  fundum. 
decem  cubitörum  latitudints.  et  XIIII  cubitorum  longitudinis.  quem  contnli 
fratribus  predictis.  Et  ex  nunc  proprietatem  et  dominium  dicte  cnrie  \n  dy 
ctam  domum  dej  trar^sfero  pleno  iore.  et  candem.  pono  in  corporalem  pos- 
sessionein  predictorum  per  presentes,  Testes  autem  mee  donaeioni  premisse 
in  pubiico  placito  vp$aiie  adhibui  per  disoretum  viru»  dominum   iordanum 


*^  Ur  ea  afskriA  af  d.  18  Juti  1317,  vid(a>erod  af  Ofansj  utvafM  Arkebiskbp  1  Up^la. 


-       449       - 

sacristam  ecciesie  vpdalensis  wigariter'  dictds  faastar  secundum  pafrfe  leges  ei 
consuetudinem  approbatani.  Qnorum  hec  simt  nomina  silicet  doraiaus  r00d 
kyeldorson.  dominus  kanutus  rrnilj.  suuo  de  vpsalia.  botulphus  paeterson« 
conradus  de  lubstuby.  olaws  asguts  broder,  iohannes  de  grenberghum,  tbiegni* 
elardus.  gyodika  de  swartiabaek,  hdenika  biifdirbaek.  engifbrict  sartor.  lamber- 
tiis  pellifex,  iohamies  coqus.  thomas  pictor.  iohannes  loiigus.  tbidemannus 
gladiator:  iohannes  piston  0stanus  pfstor,  ermundus.  thorrrus  dyakn.  spiel- 
budhi  peUifex«  benza  lictenbaergh.  thidemannus  faber.  et  multitudo  reh'qua 
in.placito  congregata.  Jn  cuius  rej  festrmonium  sigillum  raeum  preseötibus 
apposuj.  et  honorabiHs  viri  magistH  andree  prepositi  et  communitatis  ciuiuot 
vpsaFensium.  sigilla  hwic  littere  instanter  apponj  peto.  in  robur  et  testi- 
moniiim  veritatis;  DatuiJ^  vpsalie  annö  domrnj  M*  CCC*  quinto.  XVIII  kal. 
Julij- 


1470.  i3o5   d.    17   Juni.  Helgeskog. 

BiskDpeo  i  Wexic^  Magnvs's  foi-ilarii»g,  att  de  fviheter  fvin  Biskopstionde  ban  tillgodonjuler  & 
siaa  ^ods  i  Linköpings  stift,  tillKomniH"  af  serskild  mot  bdoöin  visad  välviifa  och  icke  tili  folje 
af  olgon  rdtligheU- 

B.  3>  4i5,  T- 

Omnibus'  presens  scriptum  cernentibus.  Magnus  dei  gracia  Wexxionensis 
episcopus  salutem  ja  domino  sempiternam  Constare  volumus  omnibus  eui- 
dentei*  quod  libertates  et  gracias  quas  venerabilis  pater  dominus  laurencius 
lincopensis  episcopus  nobis  super  bonis  nostris  et  decimis  episcopabbus  ex 
eisdem  bonis  prouenientibus  famulis  ac  familiis  nostris.  in  sua  dyocesi  con* 
stitutis  per  Htteras  suas  concesserat  ex  mera  gracia  et  gratüito  munere,  nee 
de  Jure  aliquo  recognoscimus  nos  habere  Jn  cuius  rei  euidenciam  sigillum 
nostrum  presentibus  est  appensum.  Datum  helghescoh  Anno  domini  MCCC 
quinto  j'n  die  beati  botufphi  abbatis. 

i47i^  i3o5  cL   liQ  Juni,  Stockholm. 

Konung  Birgers  vFdimalion  Stadf^stelse  p4  llskiHfga  Konungcrrs  of  &  Hertigars  Bref  roraDde  fal* 
tigtiondens  iuom  Upsota  sttft  utgörande  tili  Upsa^fo  Domkyrka^ 

A,  3»  a  *). 

Omnibus  presentes  litterftsJnspecturis,  Birgerüs  dei  gracia  sweori)mgo- 
thoruraque  Rex  salutem  in  domino  sempiternam ,  Noueritis  nos  infraseriptas 

♦)  ÄDDU  etl  dyKkt  originär   fiDncs,    med   ingen  onnan  skiHnad,  an  all  de  afskrifna  brcfven  fore- 
koinnia  i  denna  oidoiag:  Nro  Sgi,  894 >  669,  S^a  ocb  393.  Sigillet  borta,  sHkeslH^darne  qvar. 


/  —       45o       — 

litteras  progenitorum  nostrorum  Regum  videlicet  et  Ducum,  nonrasas,  noB 
abolitas,  noti  cancellatas,  nee  in  aliqua  sui  parte  viciatas,  vidisse  et  diligen- 
ter  examinari  fecisse  quarum  Tenores  subscribuntur  in  hee  verba,  B.  dei 
gracia  Dux  sweorum  Omnibus  Attundaland  intrabitantibus  &c.  Se  N:o  391. 
W.  dei  gracia,  Bex  sweorum  Vniuersis  Attundaland  inbabitantibus  &c.  Se  ^:o 
394*  W.  dei  gracia  Rex  sweorum,  vniuersis  Tyundaland  inbabitantibus  &c. 
Se  N:o  39a.  W.  dei  gracia  Rex  sweorum,  vniuersis  fiaedhrundaland  inbabi- 
tantibus &c.  Se  N:o  393.  Omnibus  presentes  litteras  inspecturis*  Mag!<€S 
&c.  Se  N:o  669.  Nos  igitur  predictas  litteras  in  omni  ipsarum  parte  ratas 
et  firmas,  perpetuis  temporibus  habentes  ipsas  ratiticamus  et  ratas  fore  osten* 
dimus,  litteris  robur  perpetuum  auctoritate  presencium  tribuentes  merooratis. 
Jn  Cuius  rei  Testimonium  sigillum  nostrum  malus  presentibujs  est  appensum. 
Datum  stokholmis  Anno  Domini.  Millesimo.  GGC%  quinto.  jn  Die  beatorum 
petri  et  pauIi  apostolorum. 

Sigillet  skadadt,  hSogande  pft  svarta,  favila,  roda  och  grooa  silkesti-2dar. 


1479.  i3o5   d.   29  JuDL  Stockholm. 

KoAUDg  BtiG^s  Sppoa  Bref  tili  iovänarne  iUpsala  stiAy  med  stadftstelse  pS  Upsala  Doiokyrliii 
och  dess  Prelaters  rSttighet  tili  8&  kailade  fattigtionden,  livars  ulgörande  firiagg  blifvit  lor- 
budet,  inom  de  tre  Folkländerna,  intilf  dess  undersökoiug  kunnat  ske,  med  hvad  r9U  Ijr- 
k$.n  upptagit  denna  tioode,  och  Sventka  Foikels  tanka  birofter  blifvit  inhemtad. 

A.  S.  t  ♦). 

ByRGERCJS  dei  gracia  sueorum  gotborum  que  rex  Omnibus  archiepisco- 
patum  vpsalensem  inbabitantibus.  Jn  domino  graciani;  dlleccionem  et  salu- 
tem  Jniuriatur  memorie  frequenter  obb'uio  et  longinquitate  sepe  fit  tempo^ 
ris  quod  res  clara  presentibus  redditur  obscura  futuris,  et  sie  interdum  con- 
tingit  quod  recisa  repullulant,  suscitantur  sopita,  et  sepulta  resurgunt,  sane 
aduersus  obliuionis-  dispendium  de  scripture  remedio  prvdencium  cautela 
prouidit,  presertim  in  iUis  que  propter  uitanda  grauia  pericula  animarum 
perpetua  debeant  firmitate  stabiliri.  Hinc  est  quod  propter  sugestiones  quo- 
rumdam.  terciam  partera  deeimarum  que  olim  cönsueuit  decima  pauperum 
i^lgariter  appellari  Ecciesie  vpsalensi  et  eiusdem  prelatis  per  omnes  tres 
fulklandias  probibuimus  generaliter  exhiberi  et  mandauimus  easdem  fideliter 
oonseruari,  quousque  quid  iuris  super  hoc  foret  nobis  pateret  euidenter, 
anno  videlicet   Dominj«  M^  CC\,  XG^IX''.    Tum  quia  non  coiistabat  uobis 

.  *)  Etjt  annat  original ,  endast  gcnom  komniateriDg  afvikande  frin  detta.  forcedt  med  blott  11  «'* 
gilly  finnes,  ftfven  som  en  ovidinierad  afskrift,  samt  enmed  PAfven  Johannes  XXIbs  stadHlslels^ 
af  Pifliga  Ifotarien  Arnvidus  JTohannis  d«  l  Dec.  i3i$  meddelad  afskriA. 


quo  tytulo  dicta  ecclesia  easdem  decimas  percepit.  Tum  eciam  quia  nee 
nobis  innotuit  de  conimuni  inbabitanciurn  patriam  uoluntate,  Verum  quia 
litteras  super  percepcione  dictarum  decimarum  a  progenitoribus  nostris  tarn 
regibus  quam  ducibus  ac  ah'js  maioribus  tunc  terre  principibus  quantum 
spectabat  ad  eos  dimissas  ecciesie  vpsalensi  ac  prelatis  eiusdem,  et  uidimua^ 
et  fecimus  examinari  diligenter.  Jnuenimusque  quod  prebende  Canonicorüm 
quasi  omnes  super  dicta  decimarum  parte  fuerunt  ab  inicio  fundate.  Accessit 
insuper  communis  consensus  et  uoiuntas  tnm  dilectorum  consiliariorum  no^ 
strorum  quam  aliorum  inhabitatorum  patrie  quod  predicta  Ecclesia  ac 
prelati  eiusdem  memoratas  decimas  perpetuis  temporibus  percipere  debe-' 
ant  pleno  iure.  Nos  igitur  *}  predecessorum  nostrorum  clare  memorie  videli*^ 
cet  Erici  et  waldemari  rögum  Byrgeri  quoque  et  wiphonis  ob'm  ducum 
suecie.     Necnon  precipue   karissiini    patris  nostri    felicis  recordacionis    Regia 

'  Magtii,  libenter  uestigiis  iuherere  uolentes,  et  potiäsimum  in  hiis  que  ad 
augmentum  diuini  cultus  spectant,  et  salutem  respiciunt  animarum,  supra- 
dictas  decimas  memorate  ecciesie  et  prelatis  eiusdem  de  consensu  consilii,  ac 
maiorum  nunc  regni  nostri,  libere  resignamus,  dimitlimus et  auctoritate  regia 
in  perpeluum  confirmamus.  Jnhibentes  firmiter  et  districte,  Nequis  decetero 
prememoratas  decimas  retinere  uel  quocumque  modo  impedire  presumät  prout 

"  offensam  regiam  uoluerit  euitare,  Vt  autem  euidenter  hanc  nostram  constet 
fore  uoluntatem  sigillum  nostrum  maius  et  consiliariorum  nostrorum  qui 
predictis  resignacioni  dimissioni  et  confirmacioni  ihterfuerunt  sigitla.  videlicet 
dominorum  ysari  strengienensis  et  Nicolai  arosiensis  Episcoporum  Thorgilli 
kriutssou  Marskalchi  nostri,  swantsepulk  Ostgothorum,  Byrgeri  vplandie, 
Magni  gregorisson  westmannie  Leonardi  Na&ricie  Philippi  Jngiuaildsson  su- 
dermannie  Benedict!  westgotorum  ^  Kanuti  wermalandie  legiferorum,  Ka- 
nuti  Jonsson^  philippi  wlfsorr.  Petri  Ragen waldsson.  Gudmari  Magnusaesoti 
Karoli  Thydisk»  et  KaroH  wlfson  presentibus  sunt  appensa.  Actum  et  da- 
tum  stokliulmis  Anno  domini  M'  GCC°  quinto  in  die  beatorum  apostolorum 
Petri  et  Pauli. 

Sigilien  t — 4  borta,  hdfva  kätigt  p&  snoclder  a-f  svart,  bviet,  rodC  och  gFÖnt  »Ike.*  Af  de  oTriga 
5 — 17^  som  alia  hätigt  pn  pergamentsremsor,  finno»  endast  N:o  9»,  i»,  i3  mer  eller  mindrr 
brulna^  de  flesta  rerasoma  tili  de  öfri^a  sKta  (^var. 

Ptt  det  andra  origiaalet  hafva  3'Sigill  hängt  i  djiika  mftngföi'gade  silkessnorea ^   de  öfrig»  pa  per«- 

gomtntsretiisor;  N:o  3^  10  och  ir  finna«  i>  behdlL 


*')  l  andta  origiaatet  och  vidiination  lUlägges  häv:   vesttgii»^,  loea  bvifket  oi-d  r  dtt  bat'  aArjckta* 
5r  öTverstri^et» 


.«        45:1     '  — 
i47^*  i3o5  d.    10  Juli.  üpsak 

Upsnla  DoMMPfTBLS  intjg,  att  Kaniken  Öjar,  tili  sina  Forrayndaie-och  Code  IVl^o  antagit  Arke* 
djeknen  Otof  och  Sacristanen^Jordan  ocli  &t  dem  upplatit  förvalXningen  {fT  sinasä  v9l  acde- 
liga  somverdsliga  godsy.för  att  .af  iokoinstcrDa  godtgöra  all«  fordringsigarr« 

A.  6.  a. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  CAPiTULüii  ecciesie  xpsalensis  Sa- 
lutem  in  domino  sempitei^nain ,  Gonstitutus  in  nos|ra  4)r6sencia  Discretus  vir 
dominus  0yarus  concanonicus  noster  fecit  constituit  et  ordinauit  Venerabileni 
virum  dominum    Olauum  anchidyaoonum,    et  dominiyn    Jordaiuini  sacristam 
ecölesie  nostre  vp^alensis  .presentes  et  mandatum  suscipientes ,  generales  suos 
procuratores,negooiorum  gestores  >et  nuncios  speciales,  ad  cmnia  negocia  sua 
gerenda  et  execcenda  tarn  in  boois  suis  ecciesiasticis  ^quam  aliis  /inibuscun» 
que,.ad  petendujn  et  tzecipiendum  pro  eo  et  eius  nomine  quicquid  sibiqua- 
eunque  racione  debetar  vel  debebitur  in  futurum,  et  ad  agendum  et  respoa- 
dendum.pro  eo  quibuslibet  personis  ecciesiasticis   vel  secularibus  que  contra 
ipsum  aliquid  peterent  vel  opponerent  quauis  forma  coram  quocunque  judice 
eccle^iastico  vel  seculari,    et  ad    colligendum    reponendum   et  distrabeiidum 
omnes  fructus  et  prouentus  suos  presentes  et  futuros ,   et  ad   satisfaciendum 
de  ipsis  omnibus  et  singulis  quibus    appareat    ipsum  dominum  .^yarurn  .esse 
in  aliquo   pbligatum  et  ad    faciendum  et  recipiendum    finom  et  remissionein 
et  |)actjpp[i  de  J^^lterius  non  petendo,  .oxnnibus  seu  ab  omnibps  quibus  vel  a 
quibus  aliquid  solpedt  v.el  .r^ceperit  prout  de  jure  vel  de  consuetudine  foe- 
xit  faciendum    et  ad    ohljgandum    personam    ipsius  et  bona,,  de  obsemändis 
et  adimplendis  omnibus  et  singuh's  que  per  ipsos  procuratores  suos   siio  no- 
mine proxqissa  fuerint  i^iue  .gesta.  Et  generaliter  ad  omnia  et  singula  facien- 
da et  exercenda  tam   in    judicio    quam    extra    que  jpsemet    facere  jposset  si 
personaliter  interesset,  .Dans  et  concedens  eisdem  liberam  et  generalem  am- 
ministracionem  in  .omnibus    et    singulis  supradictis.  et  que  ad  ipsa  qualiter^ 
cumque  sp^clare  iioscuntur,    Necnon    promittens  se  firmum    et    ratum  per" 
petuis  Jtemporibus  habiturum,  quicquid  per  dictos   eius  procuratores  factuis 
fuerit  in  premissis  et  quolibet  premissorum^  volens  et  promittens  super  hiis 
que  in  posterum  gesserint,  seu  que  ab  eisdem  acta  gesta  ve  fuerint  nomine 
süo,  sue  simplici  assercioni  credere  et  credi  debere    absque  alia  |>robacioDe 
quaounque.  In  -cuius  rei  testimonium  sigillum  nostrum  et  sigilluro  ipsius  dor 
mini  0yari  jiresentibus  sunt  appensa,  Actum  vpsalie«  anno  domini  .M".  CCC*. 
quinto,  Sexto  ydus  julij.  dictos  eciam  dominos.    videlicet  Olauiim  arcbidya- 
conum  et  jordarHim ,  jrfem  dominus  Oyarus  procuratores   suos    fecit\et  coa- 
stituit  verbaliter  stokholmis ,    Jn   presencia    Magnifici    principis  Domini  Byr«* 
.geri  d^i  «gra<}ia  sweorum  gothorumque  R^is  jllustris. 


—       453       — 

l474*  l3o5     d.     14     Juli- 

Henriks  af  Lessom  qvittens  pA  100  mark  penniogar,  favilka  Johannes  Folkesson  tili  honom  betalt. 

J.  6:  5«). 

Omnibus  praesentes  literas  visuris,  Hinricüs  de  lessom  perhennem  in 
Domino  salutem.  Nouerint  vniuersj,  me  a  nobili  viro  lolianne  Folkasson  cen- 
tum  marchis  denariorum  nunc  currentium  in  quibus  mihi  veraciter  obh'gatus 
fuerat  integre  subleuasse,  igitur  eundem  lohannem  de  eisdem  Centum  mar- 
chis denariorum  h'berum  habeo  atque  quittum.  In  cuius  rei  Testimonium, 
Sigillum  meum  praesentibus  est  appensum.  Datum  Anno  Domini  M.  CCC, 
quinto.  feria  quarta  proxima  post  Canuti  Regis  etc. 

Sigillet  har,  enligt  teckningen,   varit  tili  hälften  skadadt. 


1475.  i3o5  d.    17   Juli. 

Priorn  Isjubls  och  Konvbhtets  i  Sigtuna  forklaring  och  hemställan  tili  Proviocial-Priorn  och 
Konventet  i  Skeninge,  röraode  tvisten  med  Sigtuna  kloster  om  rSttigheten  tili  Sjäiabodarne 
i  Stockholm. 

A.  3.  c. 

Reuerendis  in  christo  patribus,  Prior]  prouincialj,  et  diffinitoribus 
in  Capitulo  prouincialj,  skeningie  celebrando,  Frater  Jsrael  et  conüentüs 
sictuniensis,  Reuerenciam  et  obedienciam  debitam  cum  salute,  Paternitatj 
vestre  dirigimus  articulos  infrascriptos,  de  negocio,  quod  uertitur  inter  nos 
et  fratres  Strengienenses  de  mendicacione  foce.  Primus  est,  quod  taberne  in 
quibus  foca  mendicatur,  adiacent  et  pertinent  ville  stokholniensi,  et  quasi  eius- 
aem  ville  pars  sunt,  vnde  siquis  ibidem  infirmatur,  velmoritur,  a  sacerdote 
stokholmensis  ecclesie,  visitatur  communicatur,  et  sepelitur  in  cimiterio  ec- 
clesie  eiusdem.  Jtem  omnis  foca,  stokholmis  venditur  et  emitur,  sed  solum- 
modo  in  dictis  tabernis.  o;.  sialabodum,  quia  aliquantulirm  distant  a  con- 
cursu  roultitudinis,  propter  fetorem,  foca  mensuratur.  Secündus  est,  quod 
semper  habueramus  hucusque  dictam  mendicacionem  sine  impeticione  cuius- 
übet,  in  pacifica  possessione,  donec  frater  Laurencius,  tunc  prior  strengie- 
iiensis,  mouit,  et  misit  fratrem  mathiam,  dictum  Gornhest,  iam  triennio  ibi- 
dem mendicare,  qui  statim  prohibitusfuit  per  priorem  sictunie,  tunc.  vicarium 
prouincialis,  et  ad  presenciam  eins  vocatus  non  A^enit,  excusans  s^  per  1n- 
firmitatem  et  defectum  nauis.  )ictus  autem  locus  est  in  nostro  Archiepisco- 
patu,  Legiferatu,  et  prouincia  nostra  attundia,  non  in  surdermannia ,  in 
qua  est  conuentusstrengienensis,  Reuerendus  uero  pater,  prior  prouincialis, 

Sp.  Diplom,  IL  58 


-       454       — 

hijs  nostris  racionibus  et  consimilibuSf  strengienensiumque    similiter  auditis, 
et  diligenter  hincinde    (consideratis  *)  ponderatis,    ordinauit   quod   in  dictis 
sialabodum  de  foca  mendicacionem  faceremus  ea  condiciooe  adiecta,  quam  in 
littera  sua  super  hoc  negocio  expressit,  donec  per  iudicium  prouincie,  fina« 
liter  causa  seu  questio  dicta  finiretur,    remittens   nobis  *  litteram  suaqi,  sub 
sigillo  suo,  tenorem  predictum  continentem,  quem  exibitor  presencium  lector 
noster,  paternitatj  vestre  presentabit,  villas  eciam  que  adiacent  parochie  dicte 
soln0,   que  sunt  similiter  in  nostro   archiepiscopatu ,    Legiferatu,  et  prouiu- 
cia  scilicet  attundia,  licet  ex  parte  meridionalj  torrentis  stokholmensis,  et  vl- 
tra  sialabodir  situate,    nostras^  et  in  nostris    terminis    esse  recognoscimus  et 
affirmamus,  quamuis  interdum  villas predictas  et  ipsi  mendicauerant,  nostris 
fratribus,  loca  illa«  quasi  exilia  et  parue  (valoris^^)  vtilitatis,  ad  aliquot  an- 
nos  non  visitantibus.  frater  tarnen  r0ricus  dicit,  et  iurat  in  anima  sua,  quod 
ad  triginta  annos  fuit  socius    fratris    Emundj,    sictoniensis,  illic  mendicantis 
pluribus  annis.  jtem  iurat  frater    thorirus,    quod    frater    bo.  et  alij  de  sik- 
tonia  multis  annis,  terminos  illos  pacifice  coluerunt,  Contigit  insuper  estate 
precedentj,  venerabilem  patrem,  dominum  archiepiscopum  nostrum,  cum  ma- 
gistro  andrea  preposito,  vna  et  domino  birgero,  vplandie  legifero,  nee  non 
et  domino  R0dh  kialdorsson,  domino  benedicto  boson,  alijsque  ecclesiasticis 
et  militaribus  personis  ydoneis,    mittj  ab  illustri    rege  nostro  super  quodam 
negocio,  quod  uertebatur  inter  ipsum  et  dominum  £ricum    ducem,   fratrem 
suum,  de  confinio  et  limitibus  inter  prouincias  memoratas,  diligenter  reqoi- 
situris.    Qui  et  indagacione  rusticorum    antiquorum,    conuicaneorum   vtrius- 
que  prouincie,  repererunt  in  ipso  confinio  scilicet  inter  arusboawik  et  telgedj\ 
quod  est  ultra  confinium  villarum  predictarum«  petras  quasdam,  in  quasin- 
fusi  sunt  circuli  ferrej\  futuris  seculis,  ueritatem  antiquorum,  omnibus  ostea- 
dentes,  ibique  maiorum  etseniorum  sagacitate,  verum  confinium,  coram  rege 
nostro  et  duce,  iuramentis  affirmarent.     Supradictis    nos    racionibus,  et  ap- 
probacionibus  conßsi,  et  potissime  littera  reuerendj  patris,  prioris  prouincia- 
lis,  misimus  ex  more  fratres  nostros,  andream  et  johannem,  ad  tabernas  se- 
pedictas,   pro  foca  vt  prius  mendicanda,  quibus  ibidem  aliquandiu  morauti- 
bus,  superuenerunt  fratres  strengienenses,   magnus  et  £ricus,    asserentes  se 
missos  a  priore  suo  et  conuentu  similiter  ibidem  mendicare,  ad  quos  acces- 
sit  frater  bernardus,  tunc  supprior  noster,  eis   ostendens  et  legens  litteram 
prouincialis,  qui  responderunt  se  prius   talia  audiuisse,  et  propter  hec  nihil 
facere  uel  omittere.  postea  rogauit,  et  tandem  mandauit  eis  prior  noster,  fra- 
ter J^rael,  tanquam   terminorum   nostoruni    inuasoribus    sub  peoa   preceptj, 
quod  desisterent,  qui  responderunt  idem  quod  .prius  Nos  uerp  videntes  illo- 


*}  Ordet  Mr  undeiprickadt  i  originalet. 


—        455        — 

ram  pertinaciam,  nialuimus ,  non  iurj  sed  iscähdalo  cedere,  quam  conten- 
cionibus  confusibiliter  deseruire,  Ego  frater  jsrael,  fr^tribus  nostris  roandauj 
superaedere.  Supplioamus  igitur  humiliter  paternitatj  vestre  quatinus,  equa 
iänce  libretis  iusticiam,^  ne?  compellamur  indebite  luere,  quod  haiiestatj\  con- 
cordie  et  pacj,  eciain  cum  extraneorum  irrisione,  et  dafnpno  nostro,  studuimus 
prouidere,  valete  in  christo,  Scriptum  anno  domini  .M*.  CCC  quinto,  sabba- 
to  proxinio  ante  margarete« 

Brefvet  har  värit  sammanviket  och  försegladt,   enligt  nu  varande  bruk;  marke  efler  ' 

sigillet  oTver  fogningeD  synes  äonu. 

Vtanskrift.*  Prior j  prouinciali  et  Diffioitoribus  Gapituli  prouincialis  skeniogie  celebrandi. 

Derunder.'  NegockiiD  de  sialahothum  stokholmis. 


1476.  i3o5  d.    16   Aug. 

Konung  Biagers  Bref  tili  Ulf  Holmgerssons  söner,  med  förbud,  att  förskingra  nägot  af  gSr*- 
den  KjruDgsrum  i  Gelborum  socken,  som  deras  aflidne  broder,  Kanikea  Harald,  gifvit  tili 
Linköpings  Domkyrka,  förr  an  iagligen  blifvit  undersokt  och  afgjordt,  hvem  samma  g&rd 
bor  tillhöra. 

A.  3.  o. 

BiRGERüS  dei  gracia  sweorum  gothorumque  rex,  Discretis  viris,  domino 
holmgero,  karulo,  laurencio  et  bolmgero  filijs  domini  ylfonis  holmgeri  filij 
bone  memorie,  in  domino  graciam  et  salutem,  Quoniam  veraciter  inteliexi- 
mus,  quod  dominus  haraldus  frater  vester  quondam  Canonicus  lincopensis, 
curiam  Xyrunxruum,  parrochie  gelborum,  ecclesie  lincopensi,  in  suo  legauit 
vitimo  testaniento,  Prohibemus  firmiter  et  districte,  Ne  quis  vestrum  de  dicta 
curia  aliqua  surripere  seu  distrahere  presumat,  donec  per  nos  aut  nostrum 
certum  mandatum,  legittime  discussum  fuerit  et  determinatum.  ad  quem 
dicta  curia  debeat  pertinere,  Datum  anno  domini.  Millesimo,  Trescentesimo, 
quinto.  decimo  septimo  kalend.  septembris. 

^igillet  tili  det  mesta  bortfallet  Mb  den  ur  brefvet  klippta  rerosao. 


1477.  i3o5d.   22   Aug.  Skeninge. 

Provincial-Priorn    Pbters    Vidimation  af  PAfven  Bonifacius  YIIIcs  Bulla,  utgXngen  tili  nämnde 
Orden,  rörande  brödernas  bestraffoing. 

A.  I.  85. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis.  Frater.  Petrus.  Fratrum  ordinis 
predicatorum  in  prouincia  Dacie  Prior  prouincialis  licet  indignus.  Salutem 
in  domino  sempiternam.    Noueritis  me  recepisse   et  habere,    litteras  sanctis- 


^       456       — 

simi  Patris.  Domin j  Bonifacij.  Papeoctaui,  non  rasas,  non  abolitas.  noncan» 
celiatas,  nee  in  aliqua  sui  parte  viciatas,  sub  uera  bulia  et  filo  serico,  in 
hec  verba.  BoNiFAaus  episcopus  &c.  Se  föregäende  N:o  ii64*  Jn  euius  rei 
testimonium.  sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum.  Datum  skenii^pe. 
Ahho  dominj  .M"".  GGG\  V.  Jn  octäuis  assumpcioBis.  fieaCe  Virginia;  in  htetro 
Gapitulo  prouincialj. 

Sigillet  bortraliety  remsan  qvar«  ' 


1478.  1 3o5  Odat.  Skeninge. 

ProviDcial-Priorn  Peters  och  det  i  Skeninge  försam lade  ProviDCial-Konvenlets  dorn  i  den  mel« 
Jan  Predikarebröderne  i  Sigtuna  och  Strengnäs  förda  tvisten  om  gränsen  vid  Stockholm^ 
hvarigenom  heia  Stockholms  Forsamlisg  och  de  der  belägna  sjäiabodarne  förklaras  Ullfaom 
Sigtuna  klosters  omr&de. 

A.  3.  c. 

Omnibus  presentes  litteras  inspeeturis.  Frater  Petrus,  fratrum  ordinis 
Predicatorum  in  prouincia  Dacie.  Prior  prouincialis.  licet  indignus.  Necnon. 
et  fratres,  Nicholaüs  Prior  skeningensis.  Jsrael,  Prior  Sictuniensis.  Boio. 
Lector  Ripensis.  vernerüs.  lector  Lundensis.  Diffinitores  Gapituli  prouincia- 
lis. Skeningie  celebrati.  Salutem  in  domino  sempiternam.  Tenore  presencium 
constare  uolumus  euidenter.  Quod  questionem  iam  pluries  uentilatam  inter 
Gonuentus,  Sictuniensem  et  strengenensem  de  limitacione  terminorum  circa 
stokholm,  decidere.  et  litibus  finem  inponere  volentes.  ordinamus  et  difHni- 
mus.  quod  SialaboSer  et  tota  Parochia  stokhohnensis,  attineat  fratribus  sictu- 
niensibus.  pleno  iure.  Jn  cuius  rei  testimonium.  Sigilla  nostra  presentibus, 
sunt  appensa.  Datum  Skeningie.  Anno  dominj.  Millesimo.  Trecentesimo.  Quin- 
te. Jn  nostro.  Gapitulo.  Prouinciali. 

Sigiilen  N:o  I9  a»  5  skadade,  3^  4  borlfallna. 


1479-  i3o5  d.  29  Aug. 

KonuDg  B1BGER8  Stadielstelse  pi  Konung  Magnus  I:s  gäfva  af  Sigarso  tili  i  SlrengnSs  DonikTrka. 

1  A.  3.  g. 

BiRGERUS  dei  gracia  sweorum  gothorumque  Rex  vniuersis  presentes  lit- 
teras inspeeturis,  Salutem  in  domino  sempiternam.  Quoniam  Magnificus  prin- 
ceps  dominus  Magnus  elare  memorie,  quondam  Rex  sweorum  pater  noster 
karissimus  Guriam  sighars0,   cum  omnibus  et  singulis  ad  eam    spectantibus, 


—       457        — 

de  consensa  et  beneplacito  venerabilis  patris  domini  benedicti  quonclam  epi« 
scopi  lincopensis  nee  non  et  aliorum  quorum  intererat,  eeclesie  strenge* 
nensi  contulit  perpetuo  possidendam^  prout  in  litteris  super  eo  confectis^ 
quas  diligenter  perspeximus  plene  patet,  Nos  igitur  donacionem  curie  su-^ 
pradicte  sighars0  auetoritate  regia  eontirmamus  ac  presentis  scripti  patro^ 
einio  communimus,  prohibentes  firmiteret  districte^  nequis  donacionem  huius* 
modi,  cassare  vel  infringere  presumat  sicut  graeiam  nostram  diligere  volue* 
rit  inoffensam,  Datum  Anno  domini  M%  CGC  quinto  Jn  collaeione  beati  Jo- 
hannis  baptiste« 

Den  ur  brefvet  klippta  remsan,  jemte  sigillety  saLoas. 

1480.  i3o5  d.    14   Sept.        Herrevadskloster. 

Hertigarne  Eeiks  och  Waldemars  bifatl  liJl  StSodernes  pä  mötel  i  Fagradal  fattade  besliit, 
bvarigeoom  Konung  Birgers  sod,  ^TunLer  Magnus^  blifvit  vald  tili  Kooung,  och  erhälJitKo- 
nuDgatileL 

HL.  i.  3:  34  ♦). 

Universis  praesentes  literas  inspecturis  Ericüs  Sveciae,  et  Woldemarüs 
Finlandiae  Dei  gratia  Duces,  Cum  magnificus  Princeps  ac  Dominus  noster 
Byrgerus  Dei  gratia  Sveorum  Gothorumque  Rex  illustris,  Frater  noster  ka- 
rissimus,  nee  non  et  Praßlati  ac  Barones  ceterique-  nobiles  et  Regni  Sveciae 
communitas  universa  Domicellum  Magnum  dicti  Domini  Regis  Filium  primo- 
genitum  in  Regem  Sveciae  concorditer  elegerunt,  nomenque  ei  Regium  tri- 
buerunt,  in  Parlamento  inter  magnificos  Principes  Dominos  Reges  Daciae  et 
Svecias  apud  Favaeraedalae  jam  ultimo  celebrato,  notum  facimus  vniuersis, 
quod  Nos  dictas  electionem  et  nominis  Regii  dationem  concorditer  factas 
sponte  et  libere  approbamus,  et  in  ipsas  consentimus  ipsumque  Domicellum 
Magnum  in  Regem  Sveciae  ex  nunc  eh'gimus  et  nomen  Regium  sibi  damus, 
eidemque  fidelitatem  et  servitia  fidelia  sicut  vero  Domino  nostro  impendere 
bona  fide  promittimus  per  praesentes  &c.  In  cujus  rei  testimonium  sigilla 
nostra  praesentibus  duximus  appendenda.  Datum  in  monasterio  Harivadensi 
Anno  Domini  M  CCG  quinto  in  Festb  exaltationis  sanctae  C4rucis. 

1481.  i3o5  d.    17   Sept. 

.   Andreas  Gablssozis  Bref  om  ett  med  Aaund  Bankesson  förrättadt  ulbyte  af  qvaroar  i  Kasatorp, 

J.  6:  398. 

Omnibus  Christi  fidelibus  ad  quos  praesens  Scriptum  pervenerit ,  Andreas 
Caruli  filius  in  Domino  salutem.  Notificamus  tam  praesentibus  quam  futuris, 

*)  Efter  Originalet  i  K.  DansLa  AiUrvet. 


_       458       — 

quod  ego  et  Dominus  Aniindus  Bankasson  carocionem  mokndinarum  Kasa« 
torp  superiorem  locum,  cum  suis  attinentijs  et  dictus  Dominus  Anundua  in- 
feriorem cum  suis  attinentijs  mutaturos  testes  sunt  qui  fuerunt  penes  nos 
Haraldus  Munansson,  Dominus  Hemnerus,  Dominus  Fridilpkus  Dominos  Sig« 
watus,  Agmundus  Caruli  iilius,  nee  non  etceteri  famuli  nostri,  et  camcioae 
sui  fuerunt,  et  qui  secreta  habuerunt,  cum  meo  sigillo  secretis  suis  mooue* 
runt.  Scriptum  Anno  Domini.  M.  CCC.  V.  secunda  die  Eufemiae  virginis. 

Sigillen  hafva,  enligt  leckningeoi  alla  Tarit  borla. 


1482.  i3o5  d.   22   Sept  Lund. 

Konung  EbiKs  i  Danmark  Gfifvobref  lill  Lunds  DomLyrka  pA  60  mark  Sk&oska  i  Arllga  inkom« 
ster,  tili  en  prebendfty    och  dertid  varaode  Kanik,  hvars  utoSrnDande  Kooaogeo  förbeUllcft 

B.  1:  t«i. 

OMnibus  presens  scriptum  cernentibus  Eaicus  dei  gracia..  Danorum 
Sclauorumque  rex  Salutem  jn  domino  sempiternam  Ad  perpetuam  rei  me- 
nioriam  tenore  litterarum  presencium  signiBcamiis  vniuersis.  quod  nos  atten« 
dentes  sollicite.  quoniam  niensuram  bonara  et  confertam  in  sinum  fidelium 
suorum  pro  pietatis  operibus  reddendam  promiserit  rex  celestis  Jdeo  circa 
augmentandum  diuini  cultum  ministerij  affectum  babentes.  sanctam  que  lon- 
densem  ecciesiam  quam  omnium  ecciesiarum  regni  nostri  caput  esse  recog* 
noscimus  et  magistrum  aliquo  speciali  munificencie  nostre'dono  honorare  vo* 
lentes.  terras  LX  marcarum  denariorum  scanensis  monete  in  annuis  redditi- 
bus  annuatim  valentes.  cum  omni  libertate  et  jure  regio,  quod  nobis  in  eis- 
dem  terris  et  ciiltoribus  ac  habitatoribus  eorum  competit  vel  coropetere  po- 
terit  in  futurum  eidem  lundensi  ecciesie.  ad  honorem  dei  et  beati  laurencij 
martiris  eins,  perpetua  donacione  conferimus.  Vt  ex  eisdem  terris  et  eoruffl 
prouentibus.  vna  de  nouo  constituatur  prebenda  in  ecciesia  memorata  Et 
quod  ex  predictis  redditibus.  triginta  marce  ad  communem  mensam  canoni- 
corum  racione  canonici  in  ipsa  prebenda.  ad  presentacionem  nostram.  qoam 
de  voluntate.  conniuencia  et  consensu  expresso  venerabiiis  patris  domiDi 
Jsarni  lundensis  arcbiepiscopi  et  capituli  eiusdem  ecciesie  in  eadem  nobis 
et  nostris  successoribus  perpetuis  temporibus  reseruamus  pro  tempore  insti* 
tuti  seu  instituendi.  perpetuo  deputentur  Et  residuum  totum.  ad  vsus  suos 
idem  canonicus  libere  percipiat  et  disponat  Jn  cuius  rei  testimonium.  sigil- 
luni  nostrum  presentibus  duximus  apponendum  Datum  lundis  anno  domini 
MGGC  quinto  Jn  crastino  beati  mathei  apostoli  et  ewangeliste.  Jn  presencia 
ilostra. 

Öfverskrift.'  Fvndacio  cuiusdam  prebende  in  eccictia  luodeosi  de  LX*  marcis  per 

DomiDum  Ericum  Regem, 


-        459        — 
i4S3.  i3o5  d.  24  Sept  Liaköping« 

Konung  Bikgbbs  Gäfvobref  tili  Koogl.  fiSdet,  Domprosten  Wimund  i  LioLöping  pi  cd  tomt  i 
nämode  stad» 

A.  6*  a« 

BiRGERUS  dei  gracia  sweorum  gothorumque  Rex,  vniuersis  presentes 
]itteras  jnspecturis,  jn  domino  graciam  dileccionem  et  salutem,  Noueritisnos 
Honorabili  viro  domino  wimundo  preposito  lincopensi  consiliario  nostro 
predilecto,  qiiandam  aream  in  Ciuitate  lincopensi  sitam,  in  longitudine  vi- 
ginti  tres,  in  latitudine  vero  decemetocto  vlnas  continentem,  euriam  Magni 
dicti  kraemaere  ad  orientem,  ad  raeridiem  autem  curi^m  Conradi  quondam 
dieti  krökhand  habentem  contulisse  pleno  jure  perpetuo  possidendam ,  Ad 
firmiorem  igitur  et  pleniorem  huius  nostre  donacionis  euidehciam  presentes 
litteras  nostras  eidem  domino  »W.  preposito  contulimus  sigilli  nostri  muni«* 
mine  roboratas,  Datum  lincopie  anno  domini  Millesimo  Trescentesimo  quin- 
to,  Vlir.  kalend.  octobris. 

Sigillet  skadadt  i  kaoteroa^  hSngande  p&  en  ur  brefvet  klippt  remsa. 


i484-  i3o5  d.  24  Oct  Lund* 

ÄrkebiskopeD  IsAfts  i  Lund  bifall    tili  Kaniken    Holmgers    anhäilan,  att  med    silt  kaponikat  f& 
foreoa  KaUarps  församling. 

B.  ij  i33. 

JsARN£S  miseracione  diuina  archiepiscopus  lundensis  suecie  primas.  di« 
lecto  filio.  nulmgero  canonico  lundensi.  Salutem.  Tua  mihi  humillima  insi- 
nuacione  monstrasti  quod  prebenda  tua  quam  in  lundensi  ecciesia  ad  pre- 
sens  canonice  obtines,  adeo  est.  8lc.  lika  som  i  följande  N:o  1490  utom  ex 
ea  i  st.  f.  ex  eis  och  precedit  i  st.  f.  precellit,  tili  ecclesiam  parrochialem 
in  kätathorp  *)  nostre  diocesis  cum  omnibus  juribus  et  pertinenciis  suis 
Reseruato  nobis  nostrisque  successoribus  jure  episcopali  in  eadem.  De  con- 
silio  et  consensu  capituli  lundensis  et  nobilium  virorum.  Domini  Sewidi  dicti 
skene.  militis.  necnon  synde  soteson.  et  ebbonis  soteson.  et  asmundi  jonoson 
ariuigerorum.  qui  jus  patronatus  habere  dinoscuntur  in  eadem.  predicte  pre- 
bende  tue  perpetuo  annectimus.  Volentes  vt  secundum  canonica  instituta  in 
predicta  ecciesia  ydoneum  et  perpetuum  habeas  vicarium  canonice  institutum. 
qui  pro  sua  sustentacione.  congruentem  de  ipsius  ecclesie  prouentibus  habeat 
porcionem.  Preterea.  hec  perpetuo  obseruari  volumus  subjuramento  prestito 


*)  Församlingem  namo  ir  tilkkrifret  t  kanteo/  i  stalle  för  kfitiisthorp,  som  i  texten  9r  öfrerstruket. 


—        46o        — 

corporali  Jn  cuius  rei  testimonium.  sigillum  nostrum  et  sigillum  predictica- 
pituli  nostri.  presentibus  sunt  appensa*  Datum  lundis  anno  domini  MC€G 
quinto.  kalend.  Nouembris  nono  *}. 

6/verskri/i.*  AHnexio  ecclesie  (Kaelilsthorp)  Kathalhorp.    /  bradden  med 
nyare  hand.'  Ecciesia  Karup. 

1485.  i3o5  d.   4  Nov.  Broby. 

Biskop  Nils  Kettilssoits  i  Wcsteräs  .vidimation  af  Konung  Waldeinars  bref  om  Gullatorp. 

B.  3:  43.  T. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Nicolaus  diuina  miseracione  epi- 
scopus  Arosiensis  salutem  in  doraino  sempiternam  Tenorepresencium  coostare 
Yolumus  euidenter  nos  litteras  magnifici  principis  domini  W.  dei  gracia  quon- 
dam  regis  sweorum  non  rasas  non  abolitas  nee  in  aliqua  sui  parle  viciatas 
vidisse  in  hec  verba.  W.  dei  gracia  &c.  Se  föreg.  N:o  Sy3.  Jn  cuius  Rei 
testimonium  sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum.  Datum  broby  Aano 
domini  MCCC  quinto  pridie  non.  nouembris. 

i486.  i3o5  d   4   Nov.  Broby, 

Biskdp  Nils  Ketilssons  i  Westeräs  vidiroatioQ  af  BisLop   Henriks  i  Linköpiog    bref  om   Gulla- 
toi-p  och  Kusatorp. 

B.3S44. 

Vniuersis  presens  scriptum  cernentibus  Nicolaus  miseracione  diuina  aro- 
siensis episcopus  salutem  in  domino  sempiternam  Tenorepresencium  con- 
stare  volumus  euidenter.  Nos  litteras  venerabilis  patris  domini  .H.  dei  gra* 
cia  quondam  episcopi  lincopensis  non  rasas  non  abolitas  nee  in  aliqua  sui 
parte  viciatas  vidisse  in  hec  uerba  .H.  dei  gracia  &c.  Se  föreg.  N:o  638. 
Jn  cuius  Rei  testimonium  sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum.  Datum 
broby  Anno  domini  MCCC  quinto  pridie  non.  nouembris. 

1487.  i3o5  d   4  Nov.  Broby. 

Biskop  Nils  Ketilssors  i  Westerfts  vidimation  af  Biskop  Henriks  bref  om  Gullatorp  och  Kusatorp. 

B.  3:44 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Nicolaus  diuina  miseracione  epi- 
scopus Arosiensis  salutem  jn  domino   sempiternam.     Tenorepresencium  con- 

Stare 

*)  Hirefter  foijer  denna  acmirknings  "Exstat  liltera  coDsensus  palronorum«  uA  nimis  est  lest." 


-       46^       ~ 

stare  vokiiniis  euidenter  nos  litteras  vcftierabilis  patris  domini  .H.  dei  gracia 
quondam  llncopensis  episcopi  non  rasas  non  abolitas  nee  in  aliqua  sui  parte 
viciatas  vidisse  in  hec  verba  .H.  dei  graeia  &c.  Se  föregdende  N:o  664.  Jn 
cuius  rei  testimoniutn  sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum.  Datum 
broby  anno  domini  M  CCC  quinto  pridie  non.  nouembris. 


1488.  i3o5  d.   16  Nov.  Sellösa. 

JoHAXifBS  BjÖAKSSoirs  intyg  om  det  af  hans  son  Lars  tili  sin  hustru    Ingeborg  gifna  morgongäf- 
vogodsy  med  besläjnmande  af  des«  belopp  5  öresland  i  Hargbjr,    undei*  Aistställda  vilkor. 

A.  6.  a. 

Anno  domini  .W.  CCC\  V^  XVr..  kalend.  decembris  Ego  Johannes 
BiOKNESON  jn  presencia,Nobilium  regni  Dorainörum  Petri  Ragnvaldson  et  phi- 
lippi  legiferi  suthermannie  sie  protestor  racionem  donacionis  propter  nup- 
cias  ex  parte  laurencij  filij  mei  esse  factam,  videlicet  .V.  ore  terre  in  Hargh* 
by  dantur  vxori  sue  jngiburgi  in  donacionem  nupciarum  ad  hoc  fratrum 
ipsius  laurencij  accedente  consensu,  ea  dum  taxat  condicione,  vt  si  predicta 
Jngiburgis  maritum  suum  dictum  iaurencium,  superuixerit  sine  propagine  li- 
berorum  predictam  terram  in  Hargby  optineat  jure  perpetuo  pössidendam, 
Si  uero  mediante  liberorum  propagine  superstes  fuerit  jngiburgis  ad  placi* 
tum  eins  predicta  terra  ad  rellquara  hereditatem  referatur,  ac  jnter  alias  por* 
ciones  cedat  sorti,  Si  autem  laurencius  absque  liberis  jngiburgem  superui- 
xerit predictam  terram  in  harghby  redimere  valeat  juxta  iegum  terre  jnsti- 
tuta,  ad  equalitatem  uero  bonorum  mobilium  que  in  vxta  assignantur  jngi- 
burgi, Obligo  me  in  hargby  tantumdem  assignare.  Jn  huius  igitur  donacionis 
eniid^nciam  testes  qui  faster  dieuntur  jnuocati  factum  legaliter  confirmariint, 
videlicet  supradicti  nobiles  Domini  petrus  et  philippus  qui  vidheruarumen 
sunt  vocati  cum  .XIL  qui  faster  dieuntur  qui  sunt  hie  subscnpti.  jngiualdus 
gudmund^son,  sigwidus  0stenson.  Johannes  hesdal,  Jon  jnguson  Ragnvaldus 
sibbeson  sweno  niclisson.  Nicolaus  ragneson.  Magmis  f rater  3^us•  Arnaldus 
judex.  Olaws  de  gestum.  Laurencius  mus.  petrus  nicolai*  Jnsuper  $igilla  prcr 
dictorum  domini  petri  et  domini  philippi  vna  cum  sigiljo  nieo.  presentibus 
Jitteris  ad  facti  robur  et;  memoriam  sunt  appensa«  Actum  apud  Sell^s^,  jÄn? 
no  et  die  superius  aonotatis. 

PafrinäiUnf  Uttera  super  harbjr«  •;    *    .1    ? 

Sigillen  n4got  sLadade  i  kaqtej^ya.^  .,       .  ,'    '  /    l/..:   ;> 

■  '        '        '  ••'      •:  ..•"  '  *■'•.•    .1    •:•  y\  '    w^s-Va'    ;:•    r'-i     \  ,    \ 


—        46a        — 
1489.  i3o5  d  6  Dec.  Linköping, 

Elofs  af  Berga    testamentarisLa    anordning  af  andclar  i  Ber^a    samt    hälften  i  iosorcboct  tili 
Domprosteriet  vid  LiDlopingsdomLjrkafder  lianonskaraUjemte  sin  hustru  blifva  begrafTeo. 

A.  3.  0. 

Jn  nomine  domini  amen,  Anno  ab  incarnacione  eiusdem,  M*,  CGG* 
quinto,  Die  beati  nicolai  Ego  Elauus  de  byergum,  de  bonis  michi  a  deo 
concessis,  Testamentum  meum  condo  in  hunc  modum,  Jn  primis  Ecciesie 
lincopeosi,  in  qua  sepulturam  eligo,  pro  me,  et  vxore  mea  predilecta  con- 
lero  in  byergum,  dimidium  oetonarium,  et  octauam  partem  octonarij,  et 
duodecimam  partem  octonarij  cvm  dimidietate,  bonorum  meorum  mobiliuin 
omnium,  Jta  tamen  quod  et  predium  huiusmodi  et  dicta  bona  mobilia,  ad 
preposituram  Ecciesie  iincopensis,  volo  specialiter  pertinere ;  Huicautem  do- 
nacioni  presentes  fuerunt  infrascripti  dominus  Jngo,  et  olauus  canonici  lin- 
copenses,  dominus  Marchus,  et  iayci  videh'cet,  hemmiggus  susanne,  qui 
eciam  fuit  festemann  Rangualdus  aduocatus,  clemens  haconasoti,  olauus  pel« 
Jifex,  kanutus  de  uesterby,  et  alii  quamplurimi  fide  digni,  Exequtores  vero 
dicti  testamenti  mei,  discretos  viros  infrascriptos  constituo,  dominos  scilicet 
Jngonem,  et  olauum  canonicos  dominum  Marchum,  Ranguaidum  aduocatum, 
hemminggum  susanne,  dementem  haconason,  Ad  horum  igitur  euidenciam 
firmiorem  sigilla  sepedictorum  canonicorum  vna  cum  sigilto  communitatis,  et 
laycorum,  Rangualdi,  Hemminggi,  clementis,  presentibus  sunt  appensa,  da- 
tum  lincopie  loco  et  die  supradictis. 

Pafrän^idam  LiUera  siiper  prediis  id  bjaer^liiim  sitis  donalis  ecciesie  Ijncopeosi  ad  ordinacio- 
.Dem  .W.  quondara  prepositi  ibidem.  Med  annan  handt  parochie  sancti  lauiencii. 

Sizilien  N:o  i,  4 — 6  oskadade,   2,  3  ocb  7  nigot  brulna  i  kaolen. 

1490-  i3o5   d.    17   Dec.  Lund 

Ärkebislopen  i  Lund  YsAits  bifall  tifl  Kaniken  Peters  anhillaDi  aU  med  sitt  Kanonikat  fd  lor- 
ena  Saxtorps  forsamimg. 

B.  1;  i3a. 

JsAaNüs  dei  gracia  lundensis  arcfaiepiscopus  suecie  primas  Dilecto  filio 
magistro  petro  dicto  herba  canonico  lundensi.  salutem  in  domino  scnipiter- 
napi.  Tua  nobis  humih'  insinuacione  raonstrasti.  quod  prebenda  tua  quam 
in  ecciesia  lundensi  ad  presens  canonice  optines.  adeo  est  in  suis  proiienti* 
bus  et  pensionibus  tenuis  et  exilis.  quod  ex  eis  nequeas  vt  decet  commode 
sustentari.  Cum  igitur  dignum  sit  et  perquam  necessarium  eidem  lundensi 
ecciesie  vt  ipsa.  qne  cetefas  lundehsis  prouincie  ecciesias  preeminencieetpre- 
lacionis  dignitate  precellit.  canonicos  habeat  ydoneos.  quibus  et  morum  bo- 
nestas  et   litterarum    sciencia   sufTragatur.    ac   talibus  non  immerito  de  con- 


—       463       -^ 

gruis  ac  pocioribus  sit  beneficiis  prouidendum  Nos  hac  vtilitate  et  necessi« 
täte  eiusdem  ecclesie  diligenter  pensatis.  eqclesiam  parrochialem  in  saxilthorp 
nostre  diocesis  in  qua  nobis  competit  jus  patronatus.  cum  omnibus  juribus 
et  pertinenciis  suis  Reseruato  nobis  nosti*isque  successoribus  jure  episcopali 
in  eisdeni.  de  consilio  et  consensu  lundensis  capituli.  predicte  prebende  tue 
perpetuo  annectimus.  Volentes.  vt  seeundum  canonica  instituta.  in  predicta 
ecclesia.  ydoueum  et  perpetuum  habeas  vicarium  canonice  institutum.  qui 
pro  sua  sustentacione.  congruentem  de  ipsius  ecclesie  prouentibus  habeat 
porcioneni.  Preterea.  hoc  obseruari  volumus  sub  juramento  prestito  corpo* 
rali  Jn  cuius  rei  testimonium  sigillum  nostrum  necnon  et  sigillum  predicti 
capituli  nostri,  presentibus  sunt  appensa  Datum  iundis  anno  dominj  MGCC 
quinto.  kalend.  Januarii  XVL     # 

öfverskrifu  Axoexio  ecclesie  saxilthorp.  Med  annan  hand  i  kanten.'  Ecciesia  Sallcrap  aoDexa  Pi^aebendae« 


1491-  i3o5   d.    18  Dec.  Luud. 

▲rkebislopen  i  Lund  Ysabs  bifall  tili  KaDiLen  Tb:s  aohallan,  att  med  silt  KaooniLatfi  forena 
Grefvrie  församliDg. 

B.  I!  i33. 

JsAKNUS«  miseracione  diuina  lundensis  arcbiepiscopus,  suecie  primas.  Di- 
lecto  filio  Th.  canonico  lundensi.  Eternam  in  domino  salutem  Tua  nobis  hu- 
mili  insinuagione  monstrasti*  quod  prebenda  tua.  quam  in  ecciesia  lundensi 
ad  presens  canonice  obtines.  adeo  est  in  suis  prouentibus  tenuis  et  exilis. 
quod  ex  eis  nequeas  vt  decet.  commode  sustentari  Cum  igitur  &c.  lika  med 
/öregäende  N:o  i^go  tili  ecclesiam  parrochialem  in  graeff^ghe  nostre  diocesis 
cum  omnibus  juribus  och  ojidare,  utom  ecciesia  tua  och  perpetuo  obseruari 
ända  tili  kalend.  Januarii  XV. 

öfverskriftf  Affoexio  ecclesie  graefEoghe. 

1492-  i3o6    Odat 

Maohus  af  Kalstad  och  dess  bustni  Ixgegeros  gftfvobrcf  p&  deras  jord  i  Kidjawad,  efter  bägges 
dödy  tili  Wrela  kfoster,  emot  det  alt  klostret  iipplater  dem  i  deras  lifstid  Llostergods  i 
Raroslad. 

.A.  3.  t. 

Vniuersis  presentem  paginulam  visuris  vel  audituris  tarn  posteris  quam 
modernis,  Magisus  dictus  de  kalstat  vna  cum  coniuge  sua  Jngigekdi,  Salu- 
tem in  omnium  saluatore,  Racionabiiiter  induxit  antiquitas,  quod  videlicet« 
ob  fr^ilem   hominum    memoriam  que  geru/itur  in  tempore,    ne  lapsu  tem- 


\ 


-      464      - 

poris  obliuioni  tradantnr.  auctentice  scripture  testimonio  futurörom  noticie 
transmittantur,  Nos  vero  sani  mente  et  corpore  in  puplioam  proferimos  no- 
cionem,  Quod  vnum  attungum  absque  diminucione  qualibet  integrum  in 
kydliiawat  simul  doniificatum  cum  omni  snpellectile  et  ytensilibus  omnibus 
ibidem  manentibus,  Jta  durataxat,  quod  coniux  mea  J.  terciam  partem  in 
eodem  attungo,  videlicet,  antifernam  suam,  et  ego  duas  partes,  claustro  et 
roonialibus  in  vretum  pro  testamento  nostro  conferimus  perpetua  fruicione 
possidendum,  Sub  condicione  autem  tali,  Quod  domina  priorissa  ibidem  cum 
consensu  et  assensu  tocius  inibidem  conuentus,  in  vita  nostra  duos  attuih 
gos,  XII:ma  parte  minus,  in  Ramstathum  concedunt,  boc  eciam  omnibus 
declaramus  per  presens,  quod  supradictam  curiam  nostram  in  kidhiauat 
quam  diu  ambo  viuimus  hobismet  ipsis  regiftiliter  obseruamud,  tam  ipsa  post 
me  quam  ego  post  illam,  Jn  cuius  euidenciam  pleniorem  et  rei  testimoDium 
nobilium  siggilla,  videlicet,  domini  swantapolch.  Domine,  katerine  abbatisse 
in  vretum,  Domini  B  canonici  lyncopensis.  waldemari,  in  siondakopt  preseo- 
tibus  procurauimus  appendenda,  Datum  et  actum,  anno  domini.  M"*.  CCC".  YP. 

Sigillen  alla  borta;  efter  N:o  2  och  4  qvarsitta  segelgarnstridar  och  cAer  N:o  3  cd 

pcrgameBUremsa. 


1493.  i3o6  d.   4   Jä^*  Nyköping, 

.  H1ka5  iNGSBOBGSsoiii  morgoDgäArobrcf  tili  siQ  husiru  Ingeborg»  doUeraf  Aagnwald  Ingeborgssoik 

Vniuersis  christi  fiJelibus    presentes    h'tteras  risuris  vel  audituris,   Ha- 

QLiisüs  INGIBORGASON  salutem  in  domino  sempiternam •  •  •  ,  uam  facti 

memoria m  presencium'  tenore  jnsinuo  tam  posteris  quam  modernis,  Me.  pre- 
dilecte  vxori  mee  Jngiburgi  y?//(e  Domini  Rangualdi  Jngiborgason  cnriasmeas 
dictas  Byerghae  et  faghernes  cum  colonis  et  molendinis  ceterisque  mobilibus 

et  immobilibus  .  .  in  vardhungi  con solet  fieri  in  crastino 

nupciarum  contulisse  hiis  condicionibus  preconcessis  videlicet  quod 

paterna  hereditate  .  .  •  •  tentur  sed   matris  Si  autem  quod  .  .  .  • 

eam  absque  liberis    mori •  •  •  •  .  predicta    boba    infira    diem  et 

annum  redimantur  pro  Quatraginta  marchis  puri  argenti  si  autem  ipsa  su- 
perstite  sine  liberis.  et  sobole  me  defungi  contigerit  extunc  sepedicta  bona 
sibi  suisque  heredibus  cedant  integro  iure  perpetuo  possidenda.  Jn  cuius  rei 
euidenciam  sigilla  illustrium  dominorum  videlicet  domini  mei  Domini  B. 
regis  swecie.  et  domini  E.  ducis»  domini    W»  ducis  nee  non  et  aliorum  no* 

*)  Brefvet  Ir  sonderrifrrt  ocb  pä  flera  stallen  oittan  bell  och  bAltct  otpUDadl. 


—       465       ^ 

bilium  scilicet  domini  Petri  rabgualson.  Domini  M.  karlson.  Domini,  R.  byr« 
gherson.  Domini  Haquini  lemas.  Domini  M.  cristinseson  Domini  Mathei  ketil- 
mundason.  Domini  M.  roarinason.  Domini  Jngonis  rangwalson  et  Humgeri 
byrghirson.  qui  omnes  vulgariter  dicuntur  fastae.  Et  Domini  Philippi  legiferi 
et  Cristiderni  aduocati  qui  vulgariter  dicuntur  presentes  et  proloquutores. 
vna  cum  sigillo  meo  proprio  presentibus  sunt  appensa,  Datum  et  actum 
Anno  domini  Millesimo  Trecentesimo  .VI:^^  Nykopie  Jn  Octaua  sanctorum 
Jnnocencium. 

Sigiilen  N:o  t,  8 — la  borta;  2—7  och  i3  nier  clJei*  mindre  skadade^  Iiänga  i  svarta 

.  och  hviU  silkestridar« 

Pa  Baksidän  stär.*  pro  basrgha  parocbia  TardhoDge;  och  med  yngre  handtillskrifveti  Hakan  Joge- 
borgsoDs  MorgODgSfvebref  gifuilt  sio  huslru  fru  Ingeborigh  her  Kaguall  Jogeborgsons  dotier. 
Daterat  I^yköpungh  Anno  i3o6. 


i49.4-  i3o6  A    17   Jan.  Linköping. 

Lagmannen  i  Östergöthland  SvANTisroLiLS  intyg,  att  Gudmund  Ingeborgsson  erkänt  sig  hafva  af 
Domprqsten  Wimund  i  Linköping  erb&llit  Norheda  g&rd  och  aoo  mark  peoningar  for  sin  gärd 
Wrela. 

A.  6.  a. 

.  Omnibus  presentes  litteras  Jnspecturis,  swantapokh  Legifer  osgotorum 
salutem  in  domino  sempiternam  Tenore  presencium  Constare  volumus  eui- 
denter,  quod  constitutus  in  presencia  nostra  lincopie,  gwdmundus  Jngibor- 
gasson  puplice  Recognouit,  se  curiam  quandam  dictam  norheda  cum  Omni- 
bus suis  attinenoijs,  et  cum  hoc,  ducentas  Marchas  monete  vsualis,  pro  Cu- 
ria dicta  wretom,  de  discreto  viro  domino  W.  preposito  lincopensi,  inte- 
graliter  recepisse,  Renuneians  Jn  hiis  omnibus  et  singulis,  excepcioni  doli 
maliy  in  factum  condicioni  indebiti,  omni  Juris  auxilio,  canonici  et  ciuilis, 
speciaiiter  Juri  generalem  renunciacionem  non  valere,  ac  aliis  omnibus  Ju- 
ris, et  facti  excepcionibus,  dictam  curiam  wretse.  Jure  hereditario,  aut  quo- 
libet  alio  modo,  vel  genere,  exigendi,  petendi^  calumpniandi,  impetendi 
nee  non  et  de  cetero  reuocandi,  Ad  horum  igitur  Euidenciam  pleniorem 
sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum,  Datum  lincopie  anno  domini,  , 
M',  CCC',  sexto,  secunda  feria  post  octauam  Ephiphanie. 

Pä /ränsidan^'  h'Uera  legiferi  osgotorum  super  curia  wreta. 
Sigillet  nilgot  skadadt^  banger  pä  en  ur  brefvel  klippl  remsa* 


1495.  i3o6  d   5   Febr. 

Kon.  Biitofias  TidimalioD  och  stadftsldse  pA  Biskop  Brynolfs  t  Skara   bref  om   girdaroe  Gin* 
firin,  Soleryd  och  Hand. 

A.  J.i 

BiRGERUS  dei  gracia  sweorum  gothorum  que  Rei.  Omnibus  presentes 
litteras  jnspecturis^  salutem  in  domino  sempiternam  Notiim  facimus  vniuer- 
sis  nos  vidisse  ac  diligenter  perspexisse  litteras  venerabilis  patris  Dominj 
bryniulphi  dei  gracia  episcopi  skarensis  non  rasas,  non  abolitas  Dec  in  all- 
qua  sui  parte  viciatas,  continentes  jn  hunc  modum.  Vniuersis  &ü.  Se  före* 
gäende  N:o  1062.  Nos  igitur  collacionero ,  possessionis  tradicionem,  et  Do- 
mini  j  ac  proprietatis  translacionem  predicta  ratificantes,  ipsa  sicut  rite  et 
legittime  facta  sunt,  in  hiis  scriptis  actoritate  regia  confirmamus.  Jn  cuiusrei 
euidenciam  pleniorem  sigillum  nostrum  presentibus  duximus  apponendum. 
Datum  anno  Dominj  M%  CCC',  sexto.  nonas  februarij. 

Pa  fransidßn.'  super  gingrioi  solasrydcr  et  hand. 
Sigillet  bortfallet  fr&n  den  ur  brefvet  Llippta  remsan. 


i496»  i3o6  d.  9  Febr.  Stockholm. 

MarsLeo  Tbob&el  Kbutssohs   TestarocDte,    hvarigenom    jordagods  och  penoingar   anordcas  tili 
Lloster  och  kyrLor,  och  g&rden  Gum  tili  haos  hustru,  sft  länge  bon  i  Sverige  lefver  eoka. 

J.  3:  118. 

•  Jn  nomine  patris  et  filij  et  Spiritus  Sancti  amen.  Ego  Thtrgillus  Knot« 
SON  quondam  Domini  Bergeri  Diuina  prouidentia  Sueorum  Gothorumque  Re« 
gis  illustris  Marskalkus  sentiens  contra  me  latam  sententjam  Regjae  maiesta- 
tis,  vt  conquerentibus  de  me  faceret  iusticiae  complementura.  De  eiusdem 
tainen  domini  mei  beneuolentia ,  et  pietate  oonfisus  plurimum  et  eins  benig- 
nitati  et  gratiae,  quantum  ad  praesens  seculum  spectat.  humiliter  et  penitus 
me  submittens.  quantum  serenitas.  magnificentise  suse  permiserit.  testanientan) 
meum  condo  et  ordino  in  hunc  modum.  Jn  primis  fratribus  minoribus  in 
Stocholm.  apud  quos  ecciesiasticam  in  Domino  eh'go  sepulturaip ,  legocuriaro 
meam  Thyll.  cum  oronibus  attinentijs.  provino,  oblatis.  cera,  0|eo,  et  alij^ 
ad  diuinum  cultum  pertinentibus.  procurandis.  Jtem  Ecolesidß  Vpsalensi.  cu- 
riam  meam  in  Gestringia.  quae  dicitur  insula  Jtem  Ecclesiap  Arosiensi  curiaro 
meam  Mulhammän  Jtem  Ecciesiae  in  Strängenäs  curiam  meam  Jdo  Jtem  Ec-* 
clesiae  Skarensi  curiam  meam  Haldiae.  Jtem  Ecciesiae  lincopensi  curiap)  nieara 
Skinnarydh  Hanc  tamen  conditionem  seruari  volo,  quoadcurias  supradictas 
cum  Omnibus  attinentijs  ut  ad  eos  vsus  seruitij  Diuini  deputentur  quQS  v^* 


-        467        - 

nerabiles  patres  Ecciesiarum  Episcopi  predictaruminsiniul  conuenientes,  cum 
alijs  executoribus  mei  testamenti  Deo  iudicaverint  magis  gratos.  Jtem  cuilir 
bet  loco  seu  monasterio  religiosorum  vel  religiosarum.  llegrii  Suetiae  lego 
quinque  marcasdenariorum,  illis  exceptis.  quibus  plus  confero.  Jtem  Guilibet 
hospitali  Regni  Suetiae  quinque  marcas  den.  Jtem  Sororibus  Sanctae  Clarae  in 
Stocholm  lego  decem  marcas  den.  Jtem  Ecclesiae  Stocholmensi  quinque  marcas 
den.  Sacerdotl  ibidem  tres  marcas  den.  Jtem  domui  Sancti  Spiritus  in  Stoc- 
holm lego  quinque  marcas  den.  Domui  Sancti  Spiritus  Vpsalensi  quinque 
marcas  den.  Jtem  Guilibet  Ecclesiae  in  qua  bona  habeo,  lego  vnum  solidum 
terrae  assignandum.  de  praedio  incolarum  curiarum  mearum,  si  quos  in  ilia 
parochia  babeo.  Sin  autem  praedictvs  solidus  terrae  ex  ipsis  curijs  meis  assigne- 
tur  Jtem  cuilibet  Sacerdoti  in  cuius  parochia  bona  habeo,  lego  marcam  den. 
Jtem  dilectae  vxori  meae  confero  Curiam  meam  Gum.  quamdiu  in  Regno 
Suetiae  voluerit  commorari.  et  in  statu  viduitatis  perseuerare.  Si  vero  ipsam 
matrimonium  legittime  contrahere  contigerit  volo  vt  predicta  curia  haeredi- 
bus  meis  deputetur.  Vt  autem  huius  testamenti  mei  ordinatio  obtineat  robo- 
ris  firmitatem.  clementissimo  principi  Domino  meo  B.  Dei  gratia  Sueoruni 
Gothorumque  Regi  supplico  hqmiüter  ex  intimo  cordis  mei.  Quatenus  memmor 
seruitij  si  quod  feci.  et  condonans  ofTensam,  qua  ofTendi,  motus  visceribus 
pietatis  et  benignitatis  solitae  autoritatem  praebeat  et  tutelam  praedictae  ordi-* 
nationi,  meae  vitimae  voluntatis  Gui  etiam  humiliter  supph'co,  Vt  huius  te- 
stamenti mei  executor  dignetur  existere,  vna  cum  venerabilibus  Patribus  et 
Dominis  Episcopis  Scarensi  Lyncopensi  Strenginensi  et  Arosiensi  et  Do- 
mino Folcone  Joonson  et  Domino  Gutmaro  et  Domino  Petro  Liquisson  et 
Gristierno  Aduocato  Stocholmensi  quod  si  quam  firmitatem  optineat.  De 
mera  reputo  gratia  Domini  mei  Regis.  Vt  autem  legata  in  hoc  testamento, 
et  debita  mea  ah'a  facilius  possint  solui.  et  iniuste  per  me  a  quibuscumque 
ablata  restitui.  omnia.  bona  mea  propria,  alia  a  praedictis  executoribus  meis 
assigho.  humih'ter  supplicando,  vt  vnicuique  quod  iusticia  exigit  reddere 
studeant  sine  mora.  et  pro  hoc  speciah'fer  rogo  Ghristiernum  aduocatum 
Stocbolmensem.  vt  cum  scitu  Domini  mei  Regis  et  aliorum  executorum  satis- 
tieri  faciat  propter  Deum.  Ad  huius  autem  testamenti  mei  euidentiam  plenio- 
rem  Sigilla  Doraini  Folconis  Jonson  Ghristierni  Aduocati  Stochohnensis.  Goro-> 
munitatis  Villae  Stocholmensis  et  Gonventus  fratrum  minorum  ibidem  praesen- 
tibus  sunt  appensa.  Datum  Stocholm  Anno  Domini  M  GGC.  Sexto.  Quinto 
Jdus  Februarij. 


-        468        ^ 
r497-  i3o6  d.    lo  Mars. 

Öemolfs,  IiTGBUVNDS  och  o'friga  arPfingars  cfter  Arnvid  i  Bredarjd  lorpantningsbref  pl  Hamr^ 
tili  Mydala  kloster,  för  60  mark  pcoDingar  af  de  80  inark|  som  Arnvid  i  testamente  ditgil^. 
Vit,  sedaD  Abboten  Johannes  efterskfiokt  ao  mark« 

A.3.,. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  Oamolphus  et  jkgimdndus  Ce- 
terique  heredes  domini  arnwidi  de  bre{)a  rydh  salutem  et  cognoscere  veri- 
tatem,  Quoniam  dominus  Johannes  abbas  Noue  vallis  ad  instanciam  multo- 
Fum  nobilium  de  octaginta  marchis  suo  monasterio  ex  parte  oominati  pre- 
dilecti  fratris  nostri  quondam  domini  arnwidi  Testamentaliter  collatis  nobis 
viginti  mai^chas  denariorum  indulgebat,  presentibus  dominis  Thordone  pre- 
posito  et  Gunnone  de  ryzby  Nee  non  vddone  dicto  skalgha  et  jfirlaendo 
kroknaef  et  Petro  brun,  ac  alijs  multis  fide  dignis  promittimus  fide  prestita 
corporab'.  quod  in  prompta  pecunia,  Peeoribus  et  ab'js  bonis  rebus  Avlgari- 
ter  dictis  bopaenninga,  predicto  domino  abbati  et  suo  conuentui  cumgracia- 
rum  accione  integraliter  debemus  persoluere  sexaginta  marchas  denariorum 
ad  vitimum  septiraana  post  festum  proximum  sancti  Michaelis ,  Protestaotes 
quod  Cum  omnibus  mobilibus  et  immobilibus  Curia  in  hambrum  supradictis 
monachis  remanet  impignorata  sicut  in  testamento  continetur  donec  predicta 
summa  totalitär  fuerit  persoluta,  Jn  cuius  rei  testimonium  quia  sigilla  pro- 
pria  non  habuimus  Omnes  in  littera  superius  nominatos  rogauimus  presen- 
tem  litteram  sigillare,  Datum  anno  domini  M*  GCC  sexto,  quinta  feria ante 
mediam  quadragesimam. 

Sigilien  Na>  i  borla,  a,  4»  ^  söodriga^  3  oikadadt*   . 


1498^  i3o6   d.    II    Mars-  Bergen. 

ßiskoparne  Eblavds  och  Abites  samt    Domkapitlets  i  Bergen    vidimation  af  Grefve  Jacobs  brtf 
om  Hallandy  med  beskrifoing  p&  Grefvens  derunder  befintliga  större  sigiJl. 

L.  f.  68. 

Universis  praesentes  litteras  inspecturis  Erlendus  Dei  gracia  Episcopos 
Farensis,  Arnas  eadem  gracia  Episcopus  Bergensis  a<5  CAPrrULÜM  ejusdem 
Ecciesiae  Bergensis  salutem  in  domino  sempiternam.  Noverint  universi  nos 
vidisse  et  diligenter  perlegisse  literas  domini  Jacobi  comitis,  non  rasas  non 
abolitas,  nee  in  aliqva  sui  parte  ^iciatas  deverbo  ad  verbum  infra  scriptum 
tenorem  continentes,  sub  majori  sigillo  dicti  domini  comitis  cujus  sigilli  ^^ 
per  scripcio  hoc  est^  qvod  in  superiore   parte  est  qvidam  Leopardus  qfa» 

gra- 


_        469        —  ' 

gradiens  positus  ex  tran$¥erso  et  diesiibtiis  Leopardum  est  campus  continens 
sparsos  florea  qvi  dicuntur  Söblad.     Omnibus  &e.  Se  Joreg.  N:o  i458. 

In  cujus  rei  testimönium  sigilla  nostra  presentibus  sunt  appensa.  Datum 
Bergis  in  vigilia  beati  Gregorii  Pape  anno  domini  M  CGG.VL 

1499.  i3o6  d.   7   April.  Opslo, 

KonuDg  HIkaxs  i  Norrigei  uppS  jordägares  i  ViLen  anforda  besvSr  oTver  arrendatorernas  trcd- 
skaode,  att  irliga  arrcndet  enligt  gammal  plögsed  och  Vikeos  gamla  lagboL  erlägga,  gifaa 
förordnände,  att  det  skall,  Tid  en  inarks  böter  enJigt  lag,  ärliged  före  Jul  erilggas. 

L.  h.  IV2  4id. 

Ha(CON  Dei  gratia.  Notum  sit  vobis,  proprietarios  Vikenses  nobis  que- 
stos  esse,  praediorum  conduotores  annuam  mercedem  detrectare,  -quam  mos 
priscus  et  antiqvus  Codex  Vikensis'imperat.  Nos  itaque  per  omne  Gulense 
territorium  firmiter  ordinavimus,  consentientibus  optimatibus,  qui  prsesto 
erant,  ut  mercedes  ex  nostris,  Ecclesiae  privatorumque  praediis,  quotannis 
ante  festum  Christi  Natale  solvantur,  sub  multa  unius  marcae,  ex  tenore  le- 
gum.  Mandamus  insuper  Nomophylacibus,  ut  secundum  horum  tenorempost 
hanc  diem  jus  dicant;  sub  ira  et  offensa  nostra,  si  quis  haec  ullo  modo 
violaverit  Osloae,  die  Jovis  in  hebdömada  paschali,  anno  regni  nostri  octa- 
vo,  qui  est  Christi  i3o6. 


i5oo*  i3o6   d.    17   April.  Roskild. 

Biropen  i  Roskilds  Olofs  vidimalion  af  en  P£fven  Innocentius  IVrs  Bulla  ^  hvilkea  Munken  Bo 
frän  Nydala  foretett. 

A.  I.  a  19  *)• 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  ')  -  Olaüüs  -  diuina  miseracione 
Episcopus  Roskildensis  salutem  in  domino  sempiternam  *  Vobis  vniuersis  et 
singulis  Tenore  presencium  intknamus  quod  religiosus  uir  frater  Boecius 
monachus  Monasterij  Nouevalh's  Cysterciensis  ordinis  -  lincopensis  dyöscesis - 
in  nostra  presencia  constitutus  -  quasdam  litteras  apostolicas  uera  bulla  et 
filo  serico  bullatas  -  coram  nobis  exhibuit  et  pupplicauit  -  non  uiciatas,  non 


*)  En  annan  fiones,   A.  i  a.  18^   hvarifr&o  sigillet  bortfaliit|  men  röda,  hvita  ock  grona  silkes- 

tr&darne  äro  qvar.    Den  bar  foljande  3:oe  olikbeter: 
i)  uisuris  uel  audituris. 

Sv,  Diplom.  IL  .  60 


cancellatas  •  sed  omnj  uibio  etsusspiüione-cairentes'^teiiorein  qu j  sequitur  con- 
tinenteä  •  J^NOCENCIUS  episcopus  &t?.  Se  ßiregäendß  N:o  371.  Quibos  ex- 
hibitis  et  diligenter  inspectis  .  ad  instanciäm  pradictj  fritris  Boecij  -  eas 
transcribj  fecimus  de  uerbo  ad  uerbam  ^)  tiil  addito  uel  mütato  -  et  redigi 
in  hane  pupplicam  nocionem  -  Jn  cujus  rej  testimoniüm  sigillum  nostrum 
presentibus  est  appensum  -  Datum  Roskildis  -  Anno  dominj  M""  CCC"  VP 
quintodecimo  kal.  Maj. 

Päfrämidan.'  Tidis^e  super  papaiia  de  decimis. 
^igillety  nägol  skadadt,  hSoger  pi  röda,  hvita  och  gröoa  silkestrSdar. 


i5oi.  i3o6d.    17   Apr.  Roskild. 

Samma  BisLops  Tidimation  af  en  anoan  samma  PAfTes,  af  Monken  Bo  uppvista,  bulla. 

A«  I.  d. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  -  Olaxtüs  diuina  miseracione  Epi- 
scopus  &c.  Lika  med  föregäende  N:o  1 5oo  tili  JNNOCEiiCius  Episcopus  8cc. 
Se  föregäende  N:o  872  *).  Quibus  exhibitis  et  dib'genter  inspectis  -  ad  in- 
stanciäm predicti  fratris  Boecij  -  eas  transcribj  fecimus  See.  lika  med  näst- 
föregäende  ända  tili  slut. 

Sigillet,  Dästao  oskadadt,  häoger  p&  röda,  gula  och  gröna  silkestridar. 


i5o2.  i3o6d.    I    Maj.  KöpeDhaiQE 

Bemälde  Biskops  vldimation  af  en  Päfven  Alexander  IVa  Bulla. 

A.  3.|. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  -  Olauus  miseracione  diuina  Epi- 
scopus  Boskildensis  salutem  in  domino  sempiternam  *  Noueritis  nos  quasdam 
litteras  apostolicas  uera  bulla  et  filo  serico  bullalas  *  non  uiciatas  non  caa- 
celiatas  -  sed  ömnj  uicio  et  susspicione  carentes  -  vidisse  et  perlegisse  in 
in  hec  uerba  -  Alexander  Episcopus  &c.  Se  föregäende  N:o  44'-  Nos  igi- 
tur  in  hujus  rej  testimoniüm  -  sigillum  nostrum  presentibus  duximus  appo* 
nendum  -  Datum  Hamnis  -  Anno  dominj  M"  CGG*  sexto  in  die  beatorum 
philippj  et  Jacobj  apostolorum. 

Sigillet  bortfallet;  röda,  gula  och  gröna  silkestridar  qvar. 


a)  de  uerbo  ad  uerbuoi  utesL 

*)  Buiian  har  hSr:  Datum  Lugdufii  XIII  Lal.  Octpbris^  pontificalus  nostri  «mo  septiinp. 


—        471        — 
i5p3.     .  :i3o6    d.    I   Map  Köpenhamo. 

BemSlde  Biskops  vidimätiod  af  FAFven  Bonifadus  Vllbs  bulla. 

.    A.  I.  d.  *). 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis.  Olawus  miscracione  diuina  epi- 
scopus  Roskildensis,  Salutem  in  domino  sempiternam  Noueritis  nos  quasdam 
litteras  apostolicas  vera  bulla  et  filo  serico  bullatas  vidisse  et  perlegisse  non  vi- 
ciatas,  non  cancellatas  sed  omnj  vicio  et  suspicione  carentes  tenorem  qui  sequitur 
continentes.  Bonifaciüs  &c.  Se  föregäende  N:o  1876.  Nos  igitur  jn  hukis  rei 
testimonium  sigillum  nostrum  presentibus  ....  apponendum.  Datum  Ham- 
nis  Anno  domini  M**  CCC**  sexto  die  beatorum  philippi  et  jacobj  apostolorum. 


i5o4-  i3o6  d.    16   Maj.  Stockholm. 

FoLKE  JoirssoHS  Gäfvobref  p&  fisket   Ykowerka    tili    Bo  NicIissoD  och  dess  arfvingar,  om  han 
nägra  med  sio  d&varande  fästemö  Cecilia  KoutsdotUr  erhäller. 

A.  6.  a 

Omnibus  presentes  litteras  uisuris  uel  audituris.  Folco  Jonsson.  Salu- 
tem in  domino  sempiternam.  Notum  facio  per  presentes,  quod  piscaturara 
meam,  dictam  ykowsrka,  boecio  niclaesson  dedi  et  assignaui,  sibi,  et  here- 
dibus  suis,  si  quos  ex  cecilia  knutsdottor,  que  nunc  est  sponsa  sua,  dante 
domino  generabit.  perpetuo  possidendam.  adempta  michi  et  heredibus  meis 
omni  facultate  dictam  donacionem  ullo  umquam  ingenio  reuocandi.  nisi  quod 
absit^  contingat  dictum  boecium  sine  liberis  ex  ipsa  cecilia  procreandis,  tolli 
de  medio.  quia  ^  tunc  uolo  qqod  dicta  piscatura  ad  me  uel  heredes  mejos , 
sine  contradiccione  qualibet  reuertatur.  Jn  cuius  rei  testimonium  sigillum 
meum  presentibus  est  appensum.  ad  nxaiorem  igitur  firmitatem  ne  possit  su- 
per ista  donacione  dubietas  aliqua  suboriri,  petiui  et  optinui  sigilla  uene- 
rabilium  uirorum,  dominorum,  swantapolc,  kanuti  Jons  son,  birgeri  paetars 
.son.  Magni  gregoris  son.  et  philippi  ingiwalsson ,  presentibus  apponenda. 
Datum  stucholmis  anno  domini  .M*".  CGC"*  sexto,  die  lune  infra  octauam 
ascensionis  domini  nostti. 

Sigillen  alla  i  bebäll,  inen  nSgot  skadade. 


*)  Ur  en  afskrift  af  Ar  i35o'y  vidimerad  af  Abboten  BjigDwald  och  Konventet  i  Alvaslra.  I  oiid- 
tcn  af  brefvet  Äro  tircnnc  större  hfti  fi^tta. 


—        47^        — 
i5o5.  i3o6  d   i6  Juni  Tjonelsa 

KoDUDg  BuGBBs  Skjcldsbref  fSr  Fogdd  kloster  i  betiUoiagen  af  Tibble^  som  Biif er  PUltpuon 
dit  testamenterat. 

A.  3.  k. 

Birgeaus  dei  gracia  sweorum  gothorum  que  Rex,  Omnibus  presentes 
litteras  jnspecturis  salutem  in  domino.  Constituta  in  presencia  nostra  do- 
mina  abbatissa  de  fodh0  conquesta  est  curiam  Thygbyle  quam  birgerus  phi« 
lippusson  testamentaliter  contulit  dicto  monasterio  cum  pertinenciis  ceteris 
perpetuo  possidendam  pro  se  et  dominabus  ibidem  in  pertinenciis  quam 
plurimum  impediri,  dignum  igitur  arbitrantes  omnes  et  singulos  et  maxime 
sponsas  christi  ad  justiciam  confouere  dictam  curiam  cum  pertinenciis  qui- 
buslibet  sicut  ipse  birgerus  ipsam  habuit  et  in  testamento  continetur,  libere 
possidendam  sentencialiter  confirmamus,  prohibentes  firmiter  et  districte  ne 
quis  dictas  dominas  aut  procuratores  earum  super  dicta  curia  aut  aliquibus 
suis  pertinenciis  audeat  impedire,  verum  si  aliquis  ius  aut  racionem  appe- 
tendi  dictam  curiam  aut  aliquam  de  pertinenciis  suis  esse  sibi  viderit,  super 
hoc  nobis  conqueratur  nee  alij  cuiquam  quia  omnem  impeticionem  buius 
cause  nostre  examinacioni  et  sentencie  decreuimus  reseruaudam,  Jn  cuius 
rei  testimonium  sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum  Datum  Thyn- 
nil80  anno  dominj,  M%CCG%  sexto,  XVI.  kalendas  julij. 

Pä/ränsidan.'  littera  domioi  birgeri  regis  swecie  Tybille. 
^  SigilJet  bortai  jemte  den  ur  brefvet  LHppta  reonsaD» 


i5o6.  i3o6  d.   i3  Juli.  Kattasträte 

Obm  HAK.Ajr$soir8  ofverl&telsebrcf  tili  Ragnär  pS  sin  hustrus  gods  Öfrfi  Walla  p4  Sclaöo,  ßratt 
af  Magnus  Marineson  och  Inge  Ragnwaldsson  sins  emdian  lika  fordelas. 

A.  6.  a. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  ormerus  haqunsson  salutem  in 
virginis  filio  gloriose,  tenore  presencium  Consta re  volo  euidenter  me  nobili 
viro  ragnero  predium  quod  Txor  mea  in  yfra  Valium  apud  sila  posedit  tota- 
liter  dimisisse,  Jsta  tamen  condicione  prout  discreti  viri  dominus  magnus 
inarina  sun  et  dominus  jngo  ragualdsson  inter  eös  equaliter  fuerint  dispeo- 
suri,  Jn  cuius  rei  testimonium  sigillum  meum  presentibus  est  appensum,  Da- 
tum  kattastraete  anno  domini  M'  CCC  VI",  IIP  idus  Julii,  valete  in  cbristo. 
Sigillet)  nistan  oskadadt^  bfloger  pA  en  ur  brefvet  klippl  remsa. 


—      473       — 
i5o7-  i3o6  d.   19  JuL 

Magbu«  CABUsovaugäfvobref  pi  alla  sioa  egodelar  i  Tvcta  och  LandsmarL   tili  Wreta  kloslerf 
for  siQ  systers  sjndaforlitelse* 

A.  3.  t 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus  Magnus  karlsson  salutem  in  do-* 
mino  Tenore  presencium  constare  vohimus  vniuersis,  nos  claxstro  monialium 
in  wretum  omnes  et  singulas  possessiones  nostras  in  thywetum  et  lanzmark 
infra  sepes  et  extra  secundum  leges  terre  assignasse  ob  remissionem  peccato* 
mm  dilecte  sororis  nostre  Jn  cuius  rei  testimonium  et  ad  euidenciam  ple- 
niorem  sigillum  nostrum  vna  cum  sigillis  discretorum  dominorum  domini 
holmgeri  domini  dan  domini  kanuti  kanonici  lincopensis  et  domini  thyrneri 
ionsson  est  appensum  Datum  anno  domini  millesimo  trecentesimo  VI  in  vi-^ 
gilia  beate  margarete. 

Sigillea  W:o  1—4  ^^^  och  miDdre  skadade,  N:o  5  borte. 

i5o8.  i3o6  d.  3o  JulL  Reso- 

Horvidsmannen  i  Finlandi    Habald  Tborsteitssovs  gfifvobref  pS  en  ingj   som   han    erh&Ilit  af 
Nils  i  sakore,  tili  Yille  i  Masko  och  hans  arfvingar. 

B.  5:  io3.  y.  •) 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus  haraldus  torstenson  finlandie 
'  prefectus  in  domino  salutem  sempiternam  Cum  ea  que  aguntur  in  tempore 
ne  simül  labantur  in  tempore  viuacij  solet  litterarum  testimonio  sufTulciri 
Tenore  presencium  constare  volumus  vniuersis  nos  pratum  quod  de  nicolao 
in  sak0ri  acquisiuimus  exhibitori  presentis  TÜIoni  in  masko  et  heredibus 
eius,  perpetuo  contulisse  possidendum  Jn  cuius  rei  testimonium  sigillum  no- 
strum presentibus  est  appensum  Datum  in  reisum  Anno  dominj  M'^GGC* 
sexto  proximo  sabbato  post  festum  beati  olaui  regis  et  martyris. 

i^og.  i3o6  d.   23  Aug. 

Konnng  Biaosis  iridimation  och  stadßtotelse  af  3:ne  Bref,   rSrande   Predikaretystraroes  klostcr 
i  Calman 

A.  3.  y. 

BiRGERUS  dei  gracia  sweorum  gothorum  que  Rex,  Omnibus  presentes 
litteras  jnspecturis^    salutem  in   domino   sempiternam.     Tenore  presencium 


*)  Ur  eo  af  Biskopen  i  Weiio,  Thomas,  i  Nummis  Qtgi(VeD  vidimation,  som  tillika  iniicl|filler  iS- 
regiande  Bref  N:a  ago. 


—        476        — 

mine  abbatisse  et  conuentus  ibidem  et  gracia  specialis    Datum   Uncopie  sub 
siggillo  nostro,  Anno  domini  M\  GCCVr«    Jn  die  sancti  Dionisii. 

Pa /roitfi^bn .- stenbrydb. 
Sigillet  skadadt,  biogande  p&  en  ur  brefvet  klippt  remsa* 

1 5  1 4.  1 3o6  d   1 4  Oct.  Afr«, 

Hertigarne  ££t&  och  Waldemaas  skyddsbref  for  BJseberga  kloster« 

A.  3.  D. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  Ericus  et  i/valdemaeus  dei 
gracia  Duces  sweorum,  salutem  in  domino  sempiternam,  Constare  volumas 
Omnibus  euidenter,  quod  nps,  Religiosas  dominas  et  honestas,  domioam  ab- 
batissam  et  sanctimoniales  in  Risaebaergh,  cum  omnibus  bonis  suis^  mobili* 
bus  et  inmobilibus,  villicis  et  colonis,  et  personis  in  eisdem  bonis  commo« 
rantibus ,  sub  nostre  proteccionis  munimen ,  et  tiitele  graciam  specialem  i^ 
cipimus  defensandas,  daiites  et  declarantes,  memorata  bona  earundem,  cum 
personis  in  eisdem  bonis;  ab  omnibus  exhibicionibus ,  inposicionibus  et  so- 
lucionibus  quibuscumque,  regio  nomini  debitis,  libera  penitus  et  exempta,  si 
vero  generalem  expedicionem  euocari,  aut,  generaliter  subsidium  de  totore- 
gno  requiri,  uel  iudicium  nostrum,  aut  corone  juramentum  infringi,  sen  in 
occultis  homicidijs,  mordh,  dictis,  aut  furtis,  quempiam  conuinci  contig^ 
rit,  ista  nobis  specialiter  uolumus  pertinere,  quapropter  inhibemus  sub  op- 
tentu  gracie  nostre  firmiter  et  districte,  ne  quisquam,  sepedictas,  dominas, 
abbatissam  et  sanctimoniales  eiusdem  uel  bona  earundem ,  seu  personas  in 
eisdem  bonis  commorantes,  contra  hanc  nostram  libertatem,  eis  induitam, 
audeat  uel  presumat  aliquatenus  indebite  molestare,  prout  nostram  euitare 
voluerit  vlcionem.  Jn  cuius  rei  euidenciam  sigilla  nostra  presentibus  sunt 
appensa»  Datum,  afrae.  anno  domini.  M*.  CGC.  Vr.  kalixti  pape. 

Sigillen  borlfallDB,  remsorna  qvar. 

i5i5.  i3o6  d.   14  Oct 

SvAKTBPOLK  KiTVTSsovs  Testamente  af  ao  mark   lödig   tili    LinkopiDgs   domkyrka   och   tili  dct 
Kanonikat,  haDS  farmoder  stiftat  i  Flisbyi  sin  gArd  i  Kettilstad,  att  tillträda  efter  haosdoi 

B.  $.  i33. 

Omnibus  preseiites  litteras  jnspecturis  swaktapolk  qnondam  ducis  filioB- 
ftalatem   in   domino   sempiternam.    Tenore   preaencium   constare   toIo  om- 
nibus 


—       477        — 

nibus  euidenter  quod  jn  testamento  ineo  ecciesie  lyncopensi  confero  XX 
marcas  puri  argenti.  necnon  ad  canoniam  eiusdem  ecciesie .  quam  magister 
Jngo  possidet  videlicet  fiydhisby.  quam  mater  patris  hiei  ducis  kanutl  fun- 
dauit,  tribuo .  curiam  meam  jn  kiaetilstadhum  jure  hereditario  possidendam 
cum  Omnibus  pertinciis  et  adiacenciis  ad  eandem  jta  tarnen  me  prius  mortuo 
existente  Jn  cuius  rei  euidenciam  firmiorem  sigillum  meum  presentibus  est 
appensum  Datum  anno  dominj  M**CCC*VI*  die  beati  kalixti  pape. 


i5i6.  i3ö6   d.    i8  Oct  Skeninge- 

Herligarne  Eriks  och  Waldemars  gäfvobref  tili  Riddaren  Folke  Jonssoo  p&  godsen  Limsta  ocU 
KettiUta,  (ikasom  Christian  dem  förut  innehaA,  med  forsakran,  att  för  sig  och  sina  arfvingar 
fä  bebälJa  dem,  äfven  i  den  händeJsen,  att  Christian  blifver  frigifven  och  i^ter  tagen  tili  näd. 

B.  a:  46  (och  io4). 

Omnibus  presens  scriptum  Cernentibus,  ericüs  et  waldemarüs  dei  gracia 
duces  sweuorum  salutem  in  domino  sempiternam,  constare  volumus  omnibus 
euidenter,  quod  nobili  militi,  domino  fulconi  Joonson,  bona  dicta  limstse  et 
kaetilstse,  cum  omnibus  et  singulis  suis  pertinenciis  sicut  eristiernus  ea  übe- 
rius  possedit,  damus  et  tradimus  jure  perpetuo  possidenda,  et  si  cristiernum 
liberari  contingat  et  in  fauorem  gracie  nostre  recipi,  predicta  bona  propter 
ipsum  cristiernum  eidem  domino  fulconi  et  suis  heredibus  omnino  libera  fa- 
ciemus,  ita  quod  ab  ipso  domino  fulcone,  vel  suis  heredibus,  nunquaiii  de- 
beant  reuocari  Jn  cuius  rei  euidenciam  sigilla  nostra  presentibus  duximns 
apponenda  Datum  skaeningie  anno  domini  M'CCC^'Vr  luce  ewangeliste. 


i5i7.  i3o6  d.   17  Nov. 

Algot  Jonssohs  Fullmakt  föt*  Presten  Hakan  i  Hasle,  att   sköta    och  lagligen  oTverllta  qvarnen 
vid  Kekestad  i  Lidan,  tili  Biskop  Bryocif  i  Skara  och  hans  eAerträdare. 

A/  6.  a. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus.  algotüs  jonson.  salutem  in  Do- 
mino» tenore  presencium  vobis  constet  vniuersisi  me  dedisse  in  mandatis.  di- 
screto  viro  domino  haquino  presbitero  de  haslu.  scotandi  et  alienandi  mihi 
et  meis  heredibus,  secundum  leges  vesgothorum;  molendinum  cum  torrente 
situm  juxta  kekistad  in  amne  ti|)U  cum  acursibus  et  decursibus  ad  ipsum  tor- 
rentem  pertinentibus.  Reuerendo  patri  domino  brynulpho  episcopo  skarensi 
et  suis  successoribus  perpetuo  iure  possidendum.  habendum  et  tenendum  et 

Sv.  Diplom*  II.  61 


-        47«        — 

quicquid  deinceps  placuerit  faciendam.  jn  cuius  testimonium  sigUIam  meam 

presentibus  apposai.  actum  anno  dominh   Millesimo.  CCC»VL  die  jouis  pro- 

xima  post  martini. 

P&  fräniidanf  De  molendiDo  io  kekestadbam  in  parocbia  Ylleroi. 

Sigillel  bortfallet  frÄn  den  ur  brcfvet  klippta  remtan. 


1 5 1 8.  1 3o6  d.   2 2  Nov.  Lund 

Ärkebiskopen  i  Lund  Ysars  bifall  tili  Kaoiken  Tbomas'«   aobSllan ,   alt  ^med    «tt  kanonik^  fl 
forena  Burlöfs  forsamliog. 

B.  i:  i33. 

JsARNUS.  niiseracione  diuina  lundensis  archiepiscopus  siiecie  priinas.  Di- 
lectö  filio.  Thome.  canonico  lundensi.  salutem  et  sinceram  /n  domino  carita- 
tem  Tua  nobis  humili  insinuacione  monstrasli  &c.  som  i  föreg.  N:o  i^yo 
(med  melioribus  i  st.  för  pocioribus,)  tili  pensatis.  ecclesiam  parrochialemin 
bwrleedf  in  qua  nobis  merum  jus  competit  patronatus.  cum  omnibüs  juri- 
bus.  fructibus  et  pertinenciis  suis  Reseruato  nobis  nostrisque  successoribus 
Jure  episcopali  in  eadem.  de  consilio  et  consensu  capituli  lundensis.  predicte 
prebende  tue  perpetuo  annectimus.  Volentes.  vt  secundum  canonica  instita- 
ta.  jn  dicta  ecciesia.  ydoneum  et  perpetuum  habeas  vicarium.  canonice  in- 
stitutum.  qui  pro  sua  sustentacione.  congruentem  habeat  de  ipsius  ecciesie  red* 
ditibus  porcionem.  Preterea  hoc  perpetuo  obseruari  volumus.  sub  jurameoto 
prestito  corporali.  Jn  cuius  rei  testimonium.  sigillum  nostrum«  necnon  et 
sigillum  predicti  capituli  nostri.  presentibus  sunt  appensa.  Datum  Lundis  an- 
no domini  MGCC  sexto.  kal.  decembris  Decimo. 

»  Öfvertkrißf  Annexio  ecciesie  bwrleejflT« 


iSig. 


i3o6   d-   25  ]Vov.  Vadstena. 


Hertig  Ebikj  uppmaning  tili  R&det  i  Noriige»  att  afrftda  KonuDg  H&kan  fr&n  att^  tili  folje  a( 
iorlikniDgen  med  Daoroark  afligsDa  oägra  af  sina  anbäogarcy  eoflr  Danska  KoDungen  gesoo 
anfall  pä  ett  af  KoDUDg  Häkaas  sloU  redan  brutit  denoa  forlikniag, 

L.  f.  77. 

Universis  in  Christo  patribus  dominis  Jerundo  archiepiscopo  Nidrosiensi, 
Erlando  Ferensi  Ketillo  Stavangrensi  Helgoni  Asloensi,  arnoni  Bergensi,  et 
Ingelldo  Hamarensi  divina  miseracione  Episcopis,  abbatibus,  Baronibus  et 
Consiliariis  Magnifici  principis,  domini  Haguini,  Dei  gracia  regis  Norvegie 
illustris  patris  nostri  carissimi,    militibus  et  armigeris   caeterisque    clericis  et 


—        479. •     — 

laicis  in  Norvegia  constitutis,  Ericus  Dei  gracia  dux  Sveonuoi,  aalutem  ia 
domino  sempiternam ,  qvoniam  magnificus  princeps  dominus  et  pater  noster 
carissitnus  dominus  Haqvious  Dei  gracia  Rex  Norvegiae  praedictus  vofuit  om- 
nia  tenere  pro  bono  pacis,  qve  condieta  fuerunt,  inter  ipsuro  et  praeclarum 
principem  dominum  £.  Regem  Dacie  illustrem,  sed  idem  dominus  Rex  Dacie 
placitacionis  sue  immemor  ac  fidei  daeionis  firmate  inter  ipsos  et  eorum  re« 
gna  prout  in  literis  super  hoc  confectis  plenius  continetur,  castrum  do- 
mini  qostri  regis  Haguini  praedicti  infra  treugas  et  contra  formam  placita- 
cionis in  non  modicum  scandälum  ,et  dampnum  sui  et  suorum  armata  manu 
combussit  penitus  et  destruxit  praeter  hanc  placitacionem  rationabiliter  factam, 
fide  media  ipsius  et  nobilium  de  regno  suo  manifeste  et  publice  infringendo, 
Yobis  Omnibus  et  singulis  bona  fide  consulimus,  ut  ipsum  dominum  nostrum 
regem  efficaciter inducatis  ut  nullum  de  fautoribussuis.vel  sibi  adhaererevo- 
lentibus  racione  hujus  placitacionis  de  regno  suo  remöveat  vel  exciudat ,  sed 
pocius  omnes  qvos  obtinere  poterit,  colligat,  teneat  honestius  et  pertractet. 
Datum  Wazstene  Anno  domini  M  GGC.  VI.  die  Sancte  Katherine  Virginis« 


i52o.  i3o6  d.   27  Nov..  Stockholm. 

Stephavs  af  Hessleby  och  bans  hustru  Maboabbtas  samt  deras  öfriga  Slägtingars  gäfvobref  pi 
jord  i  Gryta  samt  i  Rosberga  i  Westmanlaod,  jemle  5o  mark  penningar,  tili  S.  Clara  klo- 
ster^  i  hviiket  dottreo  Kettillog  iogätt  som  Nunna,  hvarjerote  ärliga  afkastningen  af  jord  i  No- 
statuna  tili  nironde  penniDgesummas  betalning  pantsättes,  med  vilkor,  att  om  denna  skuld  ej 
iDom  5  &r  blifvit  betald.  panten  hemfaller  tili  klostret. 

A,  3.  f. 

Vniuersis  pre^entes  litteras  visuris  uel  audituris,  Stephanus  de  hesleby. 
ac  dilecta  vxor  sua  Maegareta.  necnon  et  Ceteri  consakguinei  eorumdem. 
Salutem  in  domino  sempiternam.  Notum  vobis  facimus  per  presentes,.  filiam 
nostram  kaetill^gh,  habitum  deuotarum  dominarum  sororum  sancte  Cläre  apud 
stocholm,  accedente  voluntate  et  consensu  suorum  affinium  assumpsisse.  Pro 
cuius  aliarumque  sororum  sustentacione ,  ac  ipsius  monasterii  vsibus.  sex 
oras  terre.  quatuor  in  grytum,  et  duas  in  westmannia  parrochia  skedherghe. 
willa  dicta  Rodsbyergum,  sitas,  perpetuo  deputamus  et  insuper  quinquagin* 
ta  marchäs  denariorum  Tsualis  monete.  Pro  quarum  marcharum  solucione. 
sex  oras  terre  in  villa  dicta  nqstatunum  eidem  inpigneramus  monasteriö  con- 
dicione  subscripta.  videlicet  vt  predicte  sorores  singulis  annis  fructus  dicta- 
rum  tex  orarum  in  nostatunum  percipiant,  donec  predicta  pecunia  totaliter 
fuerit  persoluta.  quod  si  infra  quinquennium  terra  supradicta  redempta  non 
fuerit,  extunc  perpetuo  eidem    cedat  monasteriö,    nee  ab  aliquo  nostrum  in 


posterüm  aliquatinus  inpetatur.  Vt  aatem  predicta  maiorem  optineant  firmi* 
tatem,  presentes  litteras  sigillis,  discreti  viri  domini  0iari  Canonici  vpsa* 
Jensis.  ac  ciuitatis  stochölmerisis  petimus  roborari.  Datum  stocholm.  Anno 
domini.  M'.  GGG\  Sexte.  Dominica  Prima  aduentus  domini. 

Sigillen  nSgot  skadadc« 


I  5  2 1 .  1 3 06   d.    1 3  Dec.  Nessia. 

Olöf  Tunesdotters  Gäfvobref  pl  Jerfslosa  gSrd,  tili  foda  och  k lader  för  henoes  i  Wreta  II(h 
ster  säsom  Nunoa  iog&ngna  dotier  Ghrislina,  och  alt  efter  hennes  död  titiralla  kJoslret  loif 
ärliga  själamässor  öfver  gifvarinnan  samt  hennes  arfviogar  och  forHlder. 

A.  3.  t. 

Vniuersis  presens  scriptum  visuris,  vel  audituris,  Olof  thüna  DOTiER 
salutem ,  et  rei  geste  cognoscere  veritatem  Quia  ordo  naturalis  exhigit  vt 
Tnater  filiis  et  filiabus  suis  inpendat  beneficia  materne  caritatis,  Jjlis  preci- 
pue  qui  merito  melioris  vite  fulciuntur  Hinc  est  quod  luce  clarius  omnibas 
cupio  clucere  quod  dilecte  filie  mee  cristine  sanctimoniali  Wretis  quam  prop- 
ter  religiosam  vitam  suam,  sincere  et  tenere  diligo,  et  amplector,  duxicon* 
ferendum  curiam  meam  in  Jdeninzl0s0  cum  omnibus  suis  attinenciis  infra  se- 
pes  et  extra  ad  meliorandum  vietum  et  vestitiim  suum  in  vita  sua,  Tolens- 
que  vt  post  eins  obitum  eadem  curia  cedat  ad  usus  perpetuos  monialium 
monasterii  supradicti  in  nostrarum  animarum  refrigerium  et  progenitornm 
nostrorum  ac  consanguinium  beneficium  sempiternum,  Jta  quod  prouentiis 
dicte  curie  per  ordinacionem  domine  abbatisse  ad  pitanciam  conuentus  annua- 
tim  in  crastino  apostolorum  philippi  et  iacobi  fideliterin  perpetuum  expen- 
dantur,  quia  eodem  die  pro  me  et  meis  heredibus  et  progenitoribns  missas 
et  oraciones  speciales  deprecor  a  conuentualibus  monasterii  supradicti  cele- 
brari  Jn  huius  rei  confirmacionem  sigillum  venerabilis  patris  domini  L  dei 
gracia  episcopi  lincopensis  vnacum  sigillis  dilectorum  propinquorum  meorum 
videlicet  domini  .B*  prepositi  skarensis  fratris  mei  ac  sororum  mearum  do- 
mine  Jngiburgis  et  domine  helene  et  domini  Magni  cristinaeson ,  mathei  ha- 
conason  ac  meo  proprio  quo  vtor  et  dilecti  filii  mei  magni  presentibus 
sunt  appensa  Datum  et  actum  neissium  anno  domini  M'  C^'C^'C"  sexto  iß 
die  sancte  lucie  virginis  et  martiris. 

Sigilleo  aro  alla  bortfalina,  endast  efter  N:o  5  finoes  remsan  qvar. 


j 


—       48i        — 

iSüü.  i3o6  d.   i3  Deic. 

OtöF  TMBSDomiis  CAfvohret  pft  lerfslosa  gird  tili  Wreta  kioster  för   irliga  själamässor  efter 
heDne  och  beanes  slägtiogar. 

A.  3.  t 

Oiqnibus  presentes  litt^ras  inspecturis.  Olof  tv^m  dotbr.  salutem  in 
domino  sempiternam»  Tenpre  presencium  constare  uolo,  Quod  curiam  meam 
in  i^mmlfißp  cum  omnibus  attinencijs  suis  intra  sepes  et  extra  ob  remissio- 
nem  peccatorum  meornm  et.  remedium  anime  mee  cöntulj  sanetimonialibus 
de  wretis,  eisdem  in  perpetuum  possidendam.  Jta  quod  racione  dicte  dona- 
cionis  habeat  conuentus  pictanciam  ad  ordinacionem  domine  abbatisse  annis 
singulis  in  crastino  apostolorum  philippi  et  iacobi.  quia  eodem  die  anima- 
rum  missas  pro  me  et  cognatis  meis  ibidem  deprecor  celebrari.  Jn  huius 
ergo  rei  confirmacionem  sigillum  venera bilis  patris.  Domini.  L.  episcopi  lih- 
copensis  vna  cum  sigiilo  meo  et  filij  mei  magni  presentibus  est  appensum 
Dktum.  Anno'domini  M*  CCG*  VP  Die  beate  Lucie  virginis. 

Sigillen:  N:o  i  borta,  2  n&got  söiidrigt^  3  akadadt. 


i52  3.      \        i3o6   d.   26  Febr- — 17   Dec.  *).        Skeninge* 

AfiNOLF  EfiKiLssoHsGäfvobref  pd  hvad  Wreta  g&rd  künde  vara  bättre  an  Hälleby  med  fiske 
och  mellangiA  i  peDaingar,  hvilket  han  af  Skeniiige  Nunnekloster  i  bjte  erhällit^  samt  för- 
sSkran,  att  cm  delta  klandras,  klostret  skall  i  stallet  erhälla  Eneby  i  ßyringe,  sädaot  han 
det  tili  sin  hustru  lemiiat|  m.  m. 

A.  3.  8. 

Omnibus  presentes  litteras  visuris  vel  audituris,  Arnülphüs  eskilssün, 
jn  dei  fih'o  salutem,  Tenore  presencium  constare  volo  vniuersis,  quod  si  cu- 
ria jn  wretis  cum  suis  attinenciis  melior  fuit  in  modico  vel  magno,  quam 
curia  jn  haelliby  et  piscacio  et  pecunia  parata,  quam  a  sororibus  apud  san- 
ctum  martinum  skieningie,  pro  eadem  recepi  jn  publica  et  presencia  mul- 
torum  bonorum  racione  commutacionis,  hoc  totum.  silicet  quantumcunque 
melior  extitit  curia  supradicta  jn  vretum,  confero  viuus  et  sanus,  claustro 
supradicto  jrreuooabiliter  jn  perpetuum  possidendum  jn  remissiönem  meo- 
rnm peccatorum,  Et  si  heredes  mei  nisi,  seu  conati  fuerint  commutacionem 
istam  et  donacionem,'  per  se  vel  per  alios  reuocare  in  vita  mea  vel  pöst 
mortem  meam,  Tunc  supradictis  sororibus   confero  et  assigno  loco  curie  in 


*)  logen  besiaoiniDg  Sr  bifogad|    som    aotyder    hvilkendera   af  de  4  Tamper-^Lordagaroe  d.  26 
Febr.,  a8  Maj,  17  Sept  euer  4«  17  Oec.  brefvet  detta  ir  blifvit  gifvet. 


—       48*       — 

vretum,  Curiam  meam  Eneby  in  buringi  cum  omnibus  sibi  attmeiUibu$  mo- 
bilibds  et  immobilibus ,  sicut  eam  dilecte  Txore  mee  deputaueram.  loco  cih 
rie  dupradicte,  Assigno  eciam  soröribus  extunc  piscacionem  quam  ab  eis  re- 
cepi  in  h^Iliby,  et  quicquid  emi  in  vretum  vel  ^uocnnque  alio  modo  optinoi, 
de  habitantibus  in  haralsh0g  vel  ab  aliisquibuscuiique,  siue  ante,sioe  post« 
quam  duxi  helenam  in  Txorem,  et  curiam  jn  haelliby  quam  habuj  a  sorori« 
bus  sepedictis  cedat  heredibus  meis  in  possessionem ,  Jn  cujus  rei  testimo- 
nium  sigillum  meum  presentibus  est  appensum,  Datum  skiaeningie  Anno 
domini  .M*.  CCC'.  VI.  sabbato  quatuor  temporum. 

Sigillet  bortai  jemte  den  ur  brefvet  klippta  reuifaii« 


i52  4-  i3o7.  Alvastra. 

HoLGBR  Ulpssohs  TestamcDtariska  anordning  om  sin  «fTarMtensLapy  hvarigeDom  BredasUd  i 
Widbo  gifves  tili  Alvastra  kloster  föreoArlig  sjalamässay  penoingar  tilldelat  kloster,  presler 
och  kyrkor  samt  losegendom  anordoas  At  tjenare. 

A«  3.  T. 

Jn  Nora  ine  domini  Amen.  Cum  naturalis  exaccio  debitj  sine  certo  vite 
sue  termino  in  pristinam  apellit  originem  unumquemque  transmutari,  Ego 
HoLGERUS  Wlfson  corpote  debilis  racionis  mee  non  inualidus  secundnin 
monita  saluatoris  nostri  decreui  terrenis  et  transitorijs  bonis  celestia  et  per- 
benniter  mansura  comparare,  condens  testamentum  meum  in  hunc  modum. 
Jn  primis  ecciesie  sancte  Marie  in  aluastrum  vbi  deo  inspirante  in  extremis 
meis  in  presencia  predilecte  uxoris  mee  Jngigerdis  quam  spero  vota  et  uo- 
luntatem  meam  pre  cunctis  mortalibus  velle  dedueere  adeffeotum  et  in  pre- 
sencia multorum  testium  fide  dignorum  circa  me  tunc  temporis  existencium 
locum  elegi  sepulture  Curiam  meam  bredhaestadher  in  vidbo  situatam  cum 
molendinis  coloniis  agris  pratis  pascuis  et  piscarijs  nemoribus  ac  pertinencijs 
ceteris  infra  sepes  et  extra  confero  nomine  testamenti  quam  curiam  prelibate 
consorti  mee  predilecte  in  crastino  nupciarum  hostrarum  quod  dicitur  mo- 
rongief  assignaui  loco  ipsius  curie  et  loco  prediorum  empcionis  titulo  acqni- 
sitorum  curias  meas  kyningsrum  et  naruarh0  sibi  vendico  eodem  iure  possi- 
dendas,  hoc  volens  quod  in  crastino  *)  post  dominicam  in  albis  memoria  mea 
meorumque  propinquorum  a  conuentualibus  solempniter  celebretur  et  eodem 
tempore  conuentui  et  XXIIII.  pauperibus  per  prouicfenciam  domini  abbatissuf- 
ficiencia  necessariaministrentur,  Jtem  fratribus  minoribus  lincopie.  XXX.  Mar- 
chas  denariorum  usualis  monete  do  et  lego,  Jtem  ut  multiplicatis  intercessoribus 


*)  Här  fir  en  lacua  i  brefvet,  ehuru  intet  ord  sjnes  fattas  i  meningen. 


J 


^       483        — 

pater  misericordiarum  ad  indulgenciam  facilius  inclinetur  cuilibet  claustro 
in  regne  swecie  ex  ista  parte  maris  constituto  cuiuscunque  ordinis  confero 
unam  Marcham  argenti.  et  dimidiam  Marcham  argen ti  cuilibet  ospitali  regni 
eciam  memorati.  Jtem  cnilibet  plebano  et  ecclesie  in  cuius  parochia  bona 
patrimbnialia  habere  dinoscor  unam  Marcham  lego  monete  vsualis  inter  se 
eqüaliter  diuidendam.  Jtem  cuilibet  armigero  meo  unum  equm  confero  cuius 
predilecta  uxor  mea  cönspiciat  bonitatem,  Jtem  Harthica  famulo  meo  equm 
meum  rubeum  do  pro  XX.  Marchis  denariorum  appreciatp  famulo  meo  stee* 
naß  gladium  meum  confero.  Ceteri  autem  famulis  meis  cotidianis  remunerai*i 
committimus  predilecte  uxori  mee  et  alijs  exequtoribus  testamenti  huius.  se- 
cundum  uniuscuiusque  eorum  famulatum.  Jtem  de  XL.  Marchis  puri  quas 
mihi  frater  meus  karissimus  fulco  tenetur  XV.  ex  eisdem  Marchis  deputo  ad 
redempcionem  crucis  mee  ad  terram  sanctam  ista  condicione  prehabita  quod 
decem  marche  laboranti  dentur  in  expensas  et  quinque  in  terra  sancta  of- 
ferentur.  XX  autem  quinque  Marchas  puri  residuas  soluat  predilecte  uxori 
mee  plena riter  et  perfecte  pro  debitis  meis  redimendis.  Geterum  debita  mea 
persoluenda  committo  predilecte  consorti  mee  de  qua  magis  confido  et  ka- 
rissimis  fratribus  meis  fulconi  laurencio  et  humgero  domino  magno  kaarlsson 
execuqutoribus  huius  testamenti,  quorum  sigilla  una  cum  proprio  presenti- 
bus  sunt  annexa^  Datum  aiino  domini  M^'.CC'G''  VII. 

Alla  5  sigillen  borta,  remsorna  qvar. 


iSaS.  1807   Odat 

Waldbmabs  af  Sundalhorp  Testamentaroka  anordtiiag  af  penoingsummor  tili  kyrkor  och  kloster, 
bvarvid  Alvastra  kloster  ifor^äkras  om  jord  i  HaUtad,  tili  paot  för  de  3o  mark  pepniogar, 
som  för  vald  griftplats  i  klostret  blifvit  anslagna. 

A.  3.  T. 

Jn  nomine  patris  et  filij  et  spiritus  sancti.  Amen^  Ego  waldemarus  de 
swndathorp  considerans  quod  omnia  que  sub  celo  sunt  ex  nichilo  condita 
sunt,  et  ad  suam  originem  tendunt  „Tniuersa ,  et  hoc  solum  de  rebus  trän- 
sitorijs  post  huius  vite  transitum  non  transire  dinoscitur  quod  ad  pietatis 
xtiisericordiam  erogatur,  Jdeo  in  sup^rbenedicte  trinitatis  nomine  de  rebus 
mihi  ab .  ea  licet  immerito  largissime  concessis  testamentum  meum  condidi  in 
Iiunc  modum,  Jn  primis  monachis  alvastri  ad  quos  diutina  deliberatione 
xnihi  eligi  locum  sepulture  confero  XXX:^  marcas  denar.  cnrrentis  monete 
obligans  pro  eisdem  XXX:^  marcis  dimidium.  octonarium  situm  in  calsta- 
dum,  assignans  eundem  loco  pignoris  monachis  memoratis  condicione  talj 
^t  si  ante  festum  sancti  olauj  proxime  venturum  ab  heredibus  meis  redem- 


^       484       — 

ptus  non  fnerit,  denoluatur  aÜ  vsus  perpetuos  claustri  supmdictj,  Jtem 
parrochiali  ecclesie  mee  byelbo  lego  XX:**  Marcas  Jtem  sacerdotj  ibidem X 
Marcas  ad.  speciales  vsus  mense  sue  Jtem  confero  Domino  oltoo  dilecto,  et 
fidel j  confessorj  meo  .1.  Marcam,  Jtem  ecclesie  liricopensi  »in*  Marcas,  frt« 
tribus  minoribus  ibidem  IIL  Marcas,  Fratribu^  minoribus  sotharcopie  JIL 
Marcas,  Ecclesie  sancti  laurencij  ibidem  .L  Maroam^  Hospitalj !  ibidem  I 
Marcam,  Hospital j  skaningie  J  Marcam  Jtem  fratribus  predicatoribus  ska- 
ningie  IIL  Marcas,  sororibus  ibidem  «L  Marcam,  Jtem  singulis  ecclesiis  in 
quibus  predia  mea  situata  sunt,  ac  singulis  sacerdotibus  ibidem  celebrantibus 
confero  singulas  dimidias  Marcas.  Jn  huius  rei  euidens  testimonium  sigillum 
ineum  vna  cum  sigillo  M'agnj  predilectj  filij  mej  presentibus  est  appensum, 
Datum  et  actum  Anno  Domin j.  M".  C'C'C",  VIP.  in 

Pü  fransidam  Super  dimidiuni  octonarium  terre  in  kaalstaadhom. 
.    SigillcD  nägot  skadade. 

i52  6.  1807   d.  8  "^*"'  "^^^' 

HertJgarne  E&iks  och  Waldbmars  Gäfvobrer  p&  Häckeoäs  tili  Folke  JoDSSon  och  haos  arfriogar. 

J.  6:  a66.  7. 

Omnibus  praesentes  literas  inspecturis,  Ericüs  et  Waldemarüs  Bei  gra- 
tia  duces  Svecorum.  salutem  in  Domino;  provida  principium  circumspectio 
in  sui  Status  culmine,  tanto  raagis  ab  omnibus  Excellitur  commendanda, 
quanto  amplius  et  opulentius  bene  sibi  seruientes  remunerat,  et  ipsos  ad 
seruiendum  animans,  manu  munifica  reddiderit  aptiores.  Constare  volumus 
igitur  omnibus  evidenter,  quod  dilecto  et  fideli  nostro  Domino  Folconi  loans- 
son  et  suis  haeredibus  Curiam  Hakkienäss,  cum  oolonijs,  agris,  pratis,  pa- 
scuis,  siluis,  molendinis^  piscarijs  et  ceteris  pertinentijs^  intra  sepes  et  ex- 
tra, longe  uel  prope  positis,  mobilibus  vel  immobiiibus,  cum  beneuolentia 
et  voluntate  nobilium  virorum,  Domini  loon  dicti  Ängill,  et  Petri  Magnus- 
sons,  ipsi  Domino  Folconi  in  praesentia  nosträ  coram  muitis  fide  dignis  pu- 
blice et  fauorabiliter  adhibita,  damus  et  tradimus  iure  perpetuo  possiden* 
dam,  transferentes  in  ipsum  suosque  ha^redes  plenum  prOprietatis  ius  et  pos- 
sessionis dominium  praedictam  curiam ,  cum  suis  pertinentijs  superius  tactis 
occupandi,  vendendi,  donandi,  commutandi,  et  quocunque  modo  voiueriot 
pro  suis  usibus  ordinandi,  et  ab  ipsis  nunquam  alicuius  adüehtionis  in- 
genio  revocandam.  In  cuius  rei  Evidentiam,  sigilla  nostra,  vna  cum  sigillis 
Venerabilium  Patrum,  Dorainorum,  Laurencij  Lincopensis,  Magni  Wexionensis 
Episcoporum,  ac  cum  sigillis  nobilium  Dominorum,  Domini  Ab^ni  Sextens- 

«on 


—       485       — 

san  Dapiferi  nostri,  Doniini  Philipp!  VIffson,  Domini    loon  dicti  Ängill,  et 
Petri  Magnussons  suprascripti,  praesentibus  sunt  appensa«  Datum  Sääm  Annö, 
Domini  M.  GCG.VII.  Dominica  infra  octauas  Epiphanias. 

Af  tCGkniDgen  ses,  alt  ett  sigill  varil  borte,  3:ne  sLadade  och  ett  fiillständigt. 


iSaj  i3o7   d.   20  Jan. 

HjlHoks  af  Piskabj  testameDtariska    anordnmg    af  sin    qvarldteoskap,  och    deribland  eci  del  af 
Kohult  tili  Nydaia  kloster,  samt  peDiMogar,  m.  dl  tili  kyrkor  och  prester« 

A.  3.  JL 

Cum  iuxta  sacre  scripture  testimonium.  varij  et  inexcogitabiles  sint  hu- 
mane fragilitatis  euentus,  nee  scire  quisquam  poterit,  nisi  inspiratus  diuini- 
tus,  quando,  aut  quo  fine  diem  claudat  extremum,  Ego  igitur  Harochds  de 
(|scaby)  quamuis  corpore  debilis  ät  infirmus  aniiQJ  mej  tarnen  compos,  hujus 
seculj  fragiiitatem  considerans,  testamentum  meum  in  hunc  modum  disposuj 
ordinandum,  Jn  prirais  monaehis  nouevaliis,  apud  quos  eligo  locum  sepul- 
ture,  confero  predium  meum  in  Coahult,  cum  omnibus  pertinenciis  suis,  in« 
fra  sepes  et  extra,  exceptis  duabus  paruis  partibus,  quas  ibi  Erichus,  et 
sweno  possident,  iureperpetuopossidendu»,  Jtem  confero  ecclesie  de  swyth- 
narom  dimidiam  marcam,  sacerdotj  ibidem  vnani  vaccam^  Ecciesie  de  mal-> 
bek  dimidiam  marcam,  sacerdotj  ibidem  similiter,  Ecciesie  de  Topthryd 
dimidiam  marcam,  sacerdotj  ibidem  eciam  dimidiam  marjcam,  vi]iico  meo 
in  Esgestorp  capam  meam,  in  hujus  rej  testimonium ,  sigilia  discretorum  vi^ 
rorum,  videlicet  hemmingj  ysaksson,  dominj  sigmundi  de  sanzio,  domin j 
haquinj  de  Topthryd,  Byrgerj  dictj  stert,  sunt  appensa  presentj  testamento, 
Nos  igitur  predictj,  videlicet  hemmingus,  Sigmundus,  et  haquious,  sacerdo- 
tes,  necnon  Byrgerus  dictus  Stert ,  protestarour,  vxorem  et  heredesceteros  ha- 
rochj  quondam  nominatj,  in  audiencia  nostra,etaIiorum  plurium,  iidedigno- 
rum,  omnia  premissa,  suo  consensu  coofirmasse,  Actum^  Anno  dominj,  M^, 
CCC%  septimo,  quindena  post  Epiphaniam  dominj  gloriosam. 

Pä  /ränsidan.'  Parochia  swidoarum.  Kohwlt.  Harokus  de  fjrsiaby. 

fiigilleti  S:o  i  nästan  oskadadt;  Nro  3  och  3  bortfaUna  frdn  de  ur  brefvei  käppta  nemMroa; 

lüio  4  syoes  aldrig  faafva  TuoDit«. 


Sv.  Diplom,  n.  -6% 


—       486       — 
lÄaS.  i3o7  d.   ao  Jan. 

MjlGHUS  Carlssohs   iotyg   om    vederböraDde   arfviogars  bifall  tili  Harok  Slerts   tcstamcfltariila 
Boordoing  af  all  sia  egeodoroy  med  biott  o&gon  del  undantageoi  i  Kohull  tillNjdalaklosUr. 

H.  I. 

Omnibus  presens  Scriptum  cernentibus  Magnus  karlsson  sa Intern  in  do« 
mino  sempiternam  Protestamur  presentibus  heredes  harochi  quondain  dicti 
staert  donacioni  testamentali  quam  idem  harochus  bone  memorie  fecit  mona- 
sterio  noueu^llis  de  possessionibus  omnibus  quas  habuit  in  coahwith  ex* 
ceptis  duabus  paruis  partibus  quas  ibidem  possident  ericus  et  sweno  nobis 
audientibus  consencientibus'  acclamasse  Jn  cuius  rei  testimonium  sigillum 
nostrum  presentibus  apposuimus  ab  eisdem  heredibus  ad  hoc  rogati  Datum 
anno  domini  Millesimo  CCC.  septimo,  quindena  post  epyphanyam  domini 
gloriosam. 

iSag-  1807   d.    24   Jan.  Pätorp. 

Hertigarne  Ebisjs  och  WALDBiiims  GSfvobref  pA  deraa  andel  i  a:ne  loi*p  BMwik  tili  Bo  Niclassoo. 

A.  6.  a.  *). 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  Ericus  et  waldemarüs  dei  gra- 
cia  duces  sweorum,  Salutem  in  domino  sempiternam,  Notum  faeimus  vni- 
iiersis;  quod  dilecto  et  fideli  nostro,  Bo  niciaes  son  partem  nostram  in  duo- 
bus  opidis,  que«  blawijk;  nuncupantur  dedimus  et  assigriauimus,  sibi  et  suis 
heredibus  perpetuo  possidendam,  Prohibentes  firmiter  et  districte,  iie  quis, 
ipsum  super  dicta  donacione  presumat  ah'quatenus  indebite  molestare.  Da- 
tum pafwaßth0rp,  änno  domini.  M%  CCC*.  Vir.  Jn  profesto  conuersionis 
beati  pauli  apostoli. 

Fragmeoter  af  sigillen  Sro  qvar  p&  de  ur  brefvet  kJippta  remsorna. 


i53o.    .  1807   d.  3o  Jan. 

Magnus  Cablssoms  intjg,  aU  ett  vite  af  3o  mark  btifvit  utsaU  for  den,  90m  bryter  dti  gjorda 
utbylet  af  Svens  g&rdar  i  Wrigstad  socken  tili  Nydaia  kloster  emoi  klosU-eta  gfirdar  i  Wer* 
Darao,  Starkeryd  och  MÖlnarp. 

A.  3.  1. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus  Magnos  karls  son  salutem  in  do- 
mino sempiternam  Tenoi^e  presencium    notum    facimus    posteris  et  modernis 

*)  Fiooes  äfven  t  eo  af  Abboten  Ragvaid  i  Alvasira  vidimered  afskriA  af  d.  üo  April  i34i 


-        487        — 

no$  a  dtscretis  viris  domino  abbate  Johanne  et  conuentu  noüe  vallis  ex  vna 
parte,  et  swenone  gunna  son  ex  altera  audiuisse,  quod  infringenti  concam- 
bium  terrarum  quod  fecerant  de  possessionibus  omnibus  quas  habuit  jdem 
sweno  jn  paroebia  wrixstaf)  gratanter  acceptatis  a  predictis  abbate  et  con- 
uentu pro  possessionibus  eorum  omnibus  attinentibus  curiis  in  Wernamo 
starkaryf)  et  ni0lnothorp  cum  agris,  pratis  et  molendino  penam  jmposue- 
runt  XXX:^'  marcharum  denariorum  ex  vtraque  parte  ad  hoc  fide  prestita 
corporali,  Jn  cujus  rei  testimonium  sigiilum  nostrum  presentibus  est  appen- 
sum,  Datum  Anno  domini  M*   GGC  septimo,  Tercio  kal.  februarii. 

Slglllet  skadadt,  hängande  p&  en  ur  brefvet  klippt  remsa. 


53  r.  Vid  i3o7. 

rjuRD  NiLSSoNS  bytesbrcf  p&  en  skift  i  Mjohult  tili  AI 
i  allmännlngsskogea  mellan  Ingabo  och  Stenbäck  i  Fryeleds  socken. 


Gjurd  Nilssons  bytesbref  p&  en  skift  i  Mjohult  tili  Abbot  Johannes  i  Nydala,   emot  dess  lotter 

"lai    '      '         .«*-..— 


\  3.  X. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus.  Gyrdo  Nicolai  son  in  domino 
salutem  presentibus  protestor  me  cum  discreto  viro  Domino  iohanne  abbate 
conuentus  noue  vallis  terrarum  cambium  egisse  in  hunc  modum  Quod  ego 
pro  partibus  suis  quas  habet  in  communitate  silue  que  iacet  iuxta  ingatbothi 
Ysque  ad  riuulum  qui  wlgaliter  dicitur  stenbaek  possessiunculam  meam  quam 
in  miuthult  habeo  que  wlgaliter  dicitur  skipt  contuleram.  Jn  cuius  rei  testi-- 
monium  siggillum  meum  presentibus  est  appensum. 

Pa  fränsidam    Parua  possessio  in  mthulth. 
Sigillet  finnes  pä  en  ur  brefvet  klippt  i^emsa,    skadadt. 


i532.  1807   d.    1 3   Febr.  Linköping. 

BoRGMÄsTAEE  OCH  Rabs  i  Linköpiog  intyg,  att  Helena,  Johannes  Ingessonsenka,  i  sin  syster  Chri- 
stinas närvaro  gifvit  sin  gärd  Utala  tili  LinköpingsDomkyrka(till  inrattandeaf  en  prebenda). 

B.  3:  116.  V. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Consules  duitatis  Lincopensis  sa- 
lutem in  domino  sempiternam  Notum  faeimus  vniuersis  quod  constituta 
coram  nobis  linöopie  in  sacrista  ecclesie  feria  seeunda  post  dominicam  jn- 
uocauit  relicta  johannis'  Jngason  presentibus  omnibus  nostris  videlicet  rang- 
waldo    baliuo    hemmingo    Susanne    laurencio    prouisore    curie    episcopi   pe- 


—       488       ~ 

tro  bothulphi  kanuto  sutore,  R0bicliino  et  Johanne  tyeco  bonda  nee  non 
et  aliis  quam  plurimis  fide  dignis  curiam  snam  vtalae  cum  coionis  molendi* 
nis  et  Omnibus  eiusdem  eurie  attinenciis  sorore  sua  cristina  presente  et  oon- 
sensiente  publice  et  expresse  nomine  testanienti  assignauit  ecclesie  Itncopeiu» 
ad  fundandam  ....  Det  öfrigUy  som  wirü  f artsatt  pä  /iUjande  bladet  I17, 
är,  tUlika  med  bladet  118,  wr  baken  bortskuret. 

I  braddertf  med  ndgot  sednarehand.*  consensus  super  ytala  et  fröswi. 


i533.  1807  d.    i3   Febr.  Linkoping. 

D011K.APITLBTS  samt  BoRGMÄSTABB  OCH  RliMi  i  LiDköping  intyg,  att  Christina,  Ingemuods  af  Aninid- 
stad  enka,  offentligen  medgifvit  sin  syster  Helenas  rättighet,  att  efter  behag  af jttra  sina  gods 
i  Utala  och  Fröswi,  hvilka  hon  gifvit  tili  Linköpings  domkyrka. 

A.  &  a. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Capitulum  ecclesie  Lincopensis 
necnon  et  consüles  ibidem  in  domino  salutem  Tenore  presencium  constare 
volumus  euidenter,  quod  constituta  coram  nobis  lincopie  in  sacristia  ecclesie 
feria  secunda  post  dominicam  inuocauit  cristina,  Relicta  Jngimundi  de  Anun- 
stad,  publice  recognouit  et  expresse  consensum  suum.  voluntatem  omnimodam 
et  assensum  dedisse  penitus.  vt  Elena  soror  sua  bona  sua  que  habet  vtals 
et  fr0swy  cum  coloniis,  molendinis  ceterisque  eorundem  bonorum  attinen- 
ciis, possit,  libere  donai^e,  permutare  et  quouis  alio  modo  alienare  necnon 
et  de  bonis  eisdem  testari  et  pro  libito  A'^oluntatis  ordinäre.  Renuncians  diete 
cristina  in  hiis  omnibus  et  singulis,  Excepcionibus  doli  mali,  in  factum  oon- 
dicioni^  indebiti,  omni  iuris  auxilio  canonici  et  ciuilis,  specialiter  iuri,  ge- 
neralem  renunciacionem  non  valere.  Ac  aliis  omnibus  iuris  et  facti  excepcio- 
nibus.  dicta  bona  iure  hereditario,  aut  quolibet  alio  modo  uel  genere,  inpe- 
tendi  vendicandi,  exigendi,  petendi,  calumpniandi  seu  eciam  reuocandi,  ad 
horum  igitur  euidenciam  pleniorem.  sigilla  nostra  presentibus  sunt  appensa, 
Huic  facto  interfuerunt  vna  nobiscum  primo  Ragwaldus  aduocatus  qui  fuit 
festa  man.  quando  dicta  Flena,  secundum  leges  patrie  per  legittimas  festas 
dicta  bona  assignauit  ecclesie  lincopensi,  Jtem  Hemmingus  Susanne,  l0bichi- 
nus  laurencius,  prouisor  curie  domini  episcopi.  sweno.  tyndirbo,  petrvs  bo- 
tulphi.  kanutus  sutor,  nicolaus  b0gir,  Henichinus.  corradi,  R0bichinus  et 
alij  quam  plurimi  fkledigni.  Datum  et  actum  anno  domini.  M*.  CXIC*  VII 
loco  et  die  supradictis. 

Pä/ränsidan,-  Hec  est  littera  de  consensu  cristine,  sororis  helene  super  dooacione  vtalom et  firöswi. 

Sigillet  N:o  i   skadadt,  N:o  a  bortrallet> 


—       489       — 
i534-  i3o7  d   i3  Febr.  Kepstad 

Gjurd  N1LS8OS8  Salubref  pft  ud  och  sin  systen  andel  af  Tro'jeboda  i  £olahult  tili  DisLop  Lars 
i  LinkopiDg  för  110  mark  penoiDgar. 

B.  3:49. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Giwrdho  niclisson  salutem  in  do- 
mmo  sempiternam  Constare  vobis  volo  euidenter  per  presentes  Me  venera- 
bili  patri  domino  laurencio  dei  gracia  Episcopo  lincopensi  curiam  raeam  et 
sororis  mee  predilecte  partem  sibi  in  eadem  curia  attinentem  jn  kolahult 
dictam  troyobodhe  cum  domibus,  prediis  siluis  pecoribus  ac  omnibus  aliis 
attinenciis  mobilibus  et  immobilibus  pro  centum  et  decem  marchis  denariorum 
Tsualis  monete  vendidisse  necnon  et  sibi  suisque  successoribus  ex  parte  mea 
et  sororis  mee  Jngridis  sine  qualibet  diminucione  legalfter  assignasse.  dans 
eidem  suisque  successoribus  plenam  potestatem  dictam  curiam  cum  omnibus 
mobilibus  et  iminobilibus  ut  premissum  est.  donandi.  vendendi  mutandi.  com-* 
mutandi.  alienandi  seu  aliter  pro  sue  libito  voluntatis  disponendi  Jn  cuius 
Rei  testimonium  sigilium  meum  vna  cum  sigillis  discretorum  virorum.  vide-* 
licet,  dominj  Elaui  prepositi  de  alsidhum.  dominj  boo.  prepositi  de  bierkry- 
dhum.  thorstani  de  fallandafors.  dominj  henrici  de  Akau.  folkonis  ionsson. 
g0zstaui  siggasson.  est  appensum  Datum  kepstadhum  anno  domini  M  CGC 
VII  Jdibus  februarii. 


j535.  i3o7  ^-   ^  Mar».  Hammarhem. 

Hertigarne  Erik,  och  Waldemars  skydds-  och  frihets-bref  for  Gudbems  Lloster. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus.  Eaigus  et  waldemarus  dei  gra- 
cia Duces  sweorum  salutem  in  domino,  Goustare  volumus  omnibus  euidenter 
quod  nos  nobilem  dominam  ac  religiosam  dominam  abbatissam  de  gutheem, 
totumque  conuentum  ibidem,  cum  omnibus  bonis  suis  mobilibus  et  inmobi- 
iibus,  villicis  et  colonis,  ac  personis  et  familijs  in  eisdem  bbnb  commoran- 
tibus,  sub  nostre  proteccionis  munimcn  et  tutele  graciam  recipimus  specia-* 
lem,  dantes  et  declarantes  eandem  eiusdemque  conuentum,  cum  premissis 
bonis,  et  personis^  ab  omnibus  juribus  et  caqsis  regalibus,  videlicet,  gengdsrth, 
almaennings^rse,  spannaemaal.  Lethungslamse,  skipwist  et  sak^^rae,  acalijsex- 
hibicionibus,  inposicionibus  et  solucionibus  quibuscumque  nomini  nostro  de* 
bitis,  liberam  penitus  et  exemptam,  Si  vero  expedicionem  nostrara  euocari, 
aut  generaliter  subsidium  de  toto  Regne  requiri,  oel   corone    Juramentum, 


—       490       —  ' 

seu  Judicium  nostrum  infritigi,  aut  ip  occulti^  homicidijs  mordh  dictis,  Tel 
fürtis,  quempiam  conuinci  contigerit^  Jsta  ordinacioni  nostre  volumns  spe- 
cial itcr  per  tinere,  Probibentes  sub  optcntu  gracie  nostre  firroiter  et  districte, 
ne  quis  predictam  dominam  abbatissam  uel  eius  conuentum,  in  premissis 
bonis  seu  personis,  contra  hanc  nostram  defensionem  et  libertatis  gracinm 
sibi  indultam,  molestare,  inpetere,  uel  ^rauare  presumat,  seu  quomodolibet 
inpedire,  prout  nostram  euitare  voluerit  ulcionem.  Datum,  Hambrheem,  an- 
no domini.  M*.  CCC.  VIl'*.  Jn  quinta  feria  ante  dominicam  raedie  XL*. 

Sigillen  N:o  i  bortrifvet,  N:o  a  obetydligt  skadadt,  p&  en  ur  brefvet  Llippt  remsa. 


i536.  i3o7   d.  6   Mars. 

Hertigarae  Erik  och  Waldbmabs  Skjddsbref  tili  NuoneLlostret  i  CalmBr,  med  frihet  frio  alla 
ordioarie  skatter  och  päJagor. 

^      ^  A,5.y. 

Ericüs  et  W.  dej  gracia  duces  sweorum,  Omnibus  presentes  litteras  Jn- 
specturis.  salutem  Jn  domino  sempiternam.  Tenorepreseneium,  Notum  faci- 
mus  euidenter,  quod  nos.  religiosas  dominas  Margaretara  priorissam.  kal- 
marnie.  totumque  conuentum  eiusdem.  cum  omnibus  bonis  ipsarum  mobilia' 
bus  et  inmobi}tbus,  villicis  et  colonis,  familiis  et  personis  in  eisdem  bonis 
commorantibus,  sub  nostram  proteccionem  recipirous  et  tutele  graciam  spe- 
cialem, Reddentes  ipsas  cum  bonis  et  personis  premissis,  ab  omnibus  causis 
et  iuribus  regiis  ac  exhibicionibus  dictis  skipuist  spannamala.  ledungxiama. 
aetagiald.  gengiaerd  almenningx0re.  et  borghagierd  ceterisque  imposicionibus 
nominj  nostro  aüt  iuri  debitis,  iiberas  penitus  et  exemptas,  Si  vero  expedi- 
cionem  nostram  euocari  aut  generaliter  a  toto  regno  requiri  subsidium,  seu 
corone  Juramentum  uel  iudicium  nostrum  infringi  aut  causas  in  ocultis  ho- 
mietdiis  mord  dictis  vel  furtis  emergere  contigerit.  ista  sibi  nullatenus  libe- 
ra  reddimus,  sed  ea  ad  ordinacionem  nostram  speciaJiter  Tolumus  pertinere, 
probibentes  nequis  ipsas  in  bonis  aut  personis  premissis  presumat  ab'quate- 
nus  molestare,  Datum  anno  domini.  M"  CCC,  \IV.  feria  secunda  proxima 
post  Letare  iherusalem. 

Pd  andra  sidan,-  Kpnings  sak  0re  vp  ath  taka  afT  landbomen;  samt  med  sednare  hand: 

Kontiogh  Eriks  brefF. 

Af  Sigillen  finnes  blolt  det  ena  qvar  p8   cd    ur    brefvet    klippt    remsa,    som    likTfil  bliTvit  afrydt 

och  sedcrmcra  fast^ydd. 


—        491         —    . 

1537.  i3o7  d.  a8  Mars*  'Nyköpiog. 

Herligarne  Eriks  och  Waldbmabs  siadf^torMse  pä  Upsala  LyrLe«  och  &ii(U  alJa  Krui  undflogne 
privilegier,  och  aersküdia  sladgaDden  odi  \deta  si  kallad«  fatüglionden. 

A.3.  a.*). 

Vniuersis  presenteslftteras  visaris  uel  andituris  »),  Ericüs  et  waldema- 
i\us  ^)  dei  gracia  duces  sweorum^),  safutem  in  domino  sempiternam  4),  Pro- 
genitorum  ac  ^)  predecessoruni  noströrum  uestigijs  toto  conamine  inhererites  ^J, 
et  pnecipue  in  hüs  qne  ad  diuini'fwnoris  cultum  spectanl?),  et  salulem  re- 
spicinnt  animartini,  Tenorepreseneiüm  facimws  manifestum,  quod  priuilegfa 
omnia  indöltaet  Jibertates  concessasa  predecessoribus  nostris  et  precipue  a  patre 
nostro  karissimo,  felicis  recbrdacionis  Rege  Magno,  ac  ^  fratre  nostro,  domino  0) 
Rege  Birgero,  vpsalensi  ecelesie  »°)  et  ministris  eiusdem,  ac  clericis  et  alij« 
eorundem  personis  quibuscuiique  dyocesis  vpsalensis  auctoritate  nostni,  nee- 
jion  declaracionem  et  apprt>bacionem,  faetas  per  predictos  reges  super  de* 
cimis  canonicalibus,  qne  öHm  cohsueuerunt  decime  pauperum  wlgariter  ap- 
pellari^  approbamus,  perpetuo  ratificamus,  et  tenorepreseneiüm  irrefraga- 
biiiter  innouamus  secundum  tenores  litterarum  a  predictis  regibus  conces- 
saruni ,  ac  sf  presentibus  de  uerbo  ad  uerbum  essent  expressi  et  inserti,  Pro- 
hibentes  tirmiter  et  districte  ne  quis  cuiuscunque  dignitatis  uel  preeminencie 
presurnat  hanc  predecesisorum  noströrum  et  nostram  conces3ionem  infringere 
seu  quomodolibet  uiolare  "),  prout  nostram  indignacionein  ae  '^)  uicionis 
acerbissime  aculeos  voluerit  euitare.  in  cuius  rei  testimonium,  sigilla  nostra 
presentibus  sunt  appensa,  Datum  nycopie  *^).  Anno  dominu  M*.  CCC\VIP. 
tercia  *4j  feria  pasce. 

Pä  fransidart:  priuilegia  et  libertates  vpsalensi   tcciesie  et  eius  clero  concesaas  per  Reges  Magnuni 
et  Birgeruni  Ericus  et  Waidemarus  d«oes  coofiroiaot  Item  decimas   caoonicales  dictas  decimas  ^ 
pauperum« 

Sigillet  N:o  1  mycket  skadadt,  N:o  a  bortfallet,  rerosan  qvar. 


*)  Ett  annat  original  finnes  med  ioljande  olikheler:  1)  inspecturis  i^Uf*  visuris  uel  auditiiifs; 
a)  W.  3)  suecie,  4)  ihesu  christo  i  st.  ß  sempiternam  5)  et  6)  inhererere  cupientes  i  st.  J. 
inherentes  7)  et  cultus  spectant  augmentum,  /  st.  f.  cullum  speclanl  8)  et  9]  Domioo  nte^ 
slittet  To)  Ecciesie  vpsalensi  11)  iropedire  la)  et  ,i3)  Actum  et  datum  apud  Nycopiam  i4)  Jin. 
Päfränsidan  af  dcUa  originale  Super  priuilegiis  ,per  Ericum  et  W.  üuces  confirmatis  et  de- 
ctmis  canonicalibus.  Under  detsamma  finnas  2.'ne  remsor,  hvarifran  sigillen  bortfalUt. 


-^     '49a      ^ 
i538.  i3o7   d.   a8   Mars.  Nyköping. 

Hertiganie  Erik  och  Waldbmars  uppmaningsbrtff  tili  iciT^iiNirne  i  cle  Ire  Folklanders«,  att  lein« 
na  httlftcD  af  deras  kyrLoUoiide  tili  oadcrtlod  för  den  pabegjrota  kostbara  donkjrkaa  i  Upsala. 

A.la 

Erigus  et  WALDEMARUS  dei  gracia  Duces  sweorum,  Omnibus  Tres  fulc- 
landias  archiepiscopatus  vpsalensis  inhabitantibus^  Jn  domino  graciam,  di- 
leccionem  et  salutem^  Cuifi  ecclesia  vpsalensis ,  que  est  metropolis  regni,  sit 
inchoata  ad  honorem  dei,  oper«  adeo  suipptuoso,  qiiod  eidem  ad  sui  opor« 
tunam  structuram,  proprie  nullatenus  sufllciaot  facultates,  absque  vestrarum 
parochialium  ecclesiarum  adiutorio  specialis  volumus,  consuiimus  et  horta* 
mur,  quatiiius  medietatem  decimarum  uestrarum  ecclesiasticarum ,  secundum 
cursum  et  modura  exhibendi  easdem  conswetum  actenus,  ad  requisicionem 
ychonomorum  fat)rice  vpsalensis  curetis  in  antea  fideliter  exhibere.  Datum 
Nycopie.  anno  domini.  M^.  CGC.  VIP.  tercia  die  pasce. 

iSigilleD  horlfiilloa  /rfln  de  ur  brefret  kitppta  rcmsoroa« 


1539.  i3o7   d.   28   Mars.  Nyköping. 

Hertigarne  EniK  och  Waldemars  tillstlod  (or  Upsala    Domkapitel    alt  taga  i  besittotng  den  af 
.     aflidne  MarskalLeo  XborJiel  Knutson  gi&a  gäfden  Co  i  Gcsiriklaad« 

A.  3.  ■. 

Yniuersis  presentes  inspecturis  Erigus  et  W.  dei  gracia  duces  suecie  sa- 
lutem  in  domino  ihesu  christo  Notum  facimus  per  presentes  Nos  dedisse  et 
concessisse  Capitulo  vpsalensi  licenciam  intrandi  et  oecupandi  auctoritate  no* 
stra  possessionem  predij  seu  cunie  que  dicitur  00  situate  in  gestringia  cum 
Omnibus  pertineneiis  eiusdem  Curie  prout  eam  quondam  Marscalchus  Tb. 
knutsson  legauit  ecciesie  "vpsalensi.  Hoc  adiecto  quod  si  aliquos  contingat 
querulari  racionabiliter  se  iniuste  spoliatos  parte  possessionis  seu  predij  pre- 
dicti  vei  eciam  sibi  non  fuisse  plenarie  satisfactum.  predicti  Capitulum  te- 
neantur  eisdem  secundum  iusticiam  et  leges  patrie  respondere,  Prohibemus 
igitur  firmiter  et  districte  Nequis  ipsos  Capitulum  contra  predictam  nostram 
concessionem  et  datam  licenciam  presumat  quomodolibet  impedire  prout  gra- 
ciam  nostram  diligere  uoluerit  m  offensam,  Actum  et  datum  Nicopie  Anno 
dominj  M"  CCC"  VIP.  tercia  die  pasche. 

Pi /riniidan^  af  santma  tumd/  De  insula  dicta  60.  in  gestiicia  qua  est  capitulL 
Kemtan  tili  sigiliet  N:o  i  finnef  qvar,  If;o  21  bortrifveo  ieml«  en  dei  af  uppveckct,  hTari 

den  Tarit  flistad.  ; 

i54o. 


—        493        — 
i54o.  1807  d  3 o  Mars.  Nyköping. 

Herligaroe  E&iks  och  Wai>cbiiabs  forläniogaf  Abyggnader  i  Näshalt  tili  BULop  Lars  i  Liokopiog, 
med  samma  friheUri  soi»  de  af  derai  fader ,  Konung  Magous,  blifvit  hoDom  forlSnte« 

B.  3:  49. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus«  Eaigus  et  waldemarus  dei  ^ra- 
cia  duces  sweorum  salutem  in  domino  sempiternam  Constare  volumus  Omni- 
bus euidenter  quod  venerabili  patri  nobis  in  cbristo  Carissimo  domino  lau- 
rencio  dei  gracia  lincopensi  episcopo  Golonias  jn  nessiohult  sicut  tempori- 
büs  karissimi  patris  nos^i  Regis  magni  easdem  liberius  habuit,  libere  duxi- 
mus  concedendas  Quapnbpter  mandamus  colonis  predictis  sub  optentu  gra- 
cie  iiostre  firmiter  et  districte  quatenus  Eidem  uel  suo  certo  nuncio  omni- 
modam  iusticiam  Reuerenciam  et  obedienciam  facere  non  omittant  prout  no- 
stram  euitare  uoluerint  uicionem  Volumus  eciam  ac  firmiter  precipimus  ut 
si  quis  ollficialium  nostrorum  quicquam  de  prefatis  colonis  iam  leuauerat 
Eidem  domino  lincopensi  illud  sine  omnj  contradicck>ne  restituere  non  omit* 
tat  Datum  nycopie  Anno  domini  M  CCG  septimo  quinta  die  pasche. 


1 54  !•  1 807   d.    I o   Apr.  Benhammar. 

Jbdwabd  PflTLipssovs  morgongAfvobref  pä  Watha   tili   sin    hustri^  Birgitta,    dotter   af  Lagman 
Nih  i  Wärend. 

A.  6.  a. 

Vniuersis  presentes  litteras  jnspecturis,  Jedwardus  philippi  filius,  Salu- 
tem in  domino  sempiternam,  Tenore  presencium  singulis  esse  volo  manife- 
stum, me  curiam  meam  vatha  cum  omnibus  et  singulis  ad  eam  de  Jure 
spectantibus  sicut  eam  possideo,  vxori  mee  predilecte  Birgitte,  Nicolai  legt- 
feri  quondam  verendie  filie,  donacione  propter  nupcias  devoluntate  et  con* 
sensu  patris  mei  karissimi  domini  philippi  expresso  dedisse  et  assignasse  sub 
hac  condicione  possidendam,  Quod  si  ipsam  vxorem  meam  ante  me  sine 
prole  mea  discedere  contigerit,  ego  bona  supradicta  redimere  tenear  pro 
quadraginta  Marchis  argenti  puri,  si  vero  me  prius  ab  hac  luce  dominus 
vocauerit  predictam  curiam  cum  omnibus  sibi  adiacentibus  possideat  vxor 
mea  supradicta,  Si  autem  de  ipsa  mea  vxore  birgitta  prolem  suscepero  ad 
^am  memorata  bona  jure  materno  deuoluantur,  Jn  huius  autem  mee  volun« 
tatis  testimonium  et  euidenciam  pleniorem  yna  cum  sigillis  Nobilium  viro^ 
rum  dominorum  philippi  patris  mei  karissimi  kanuti  jonsson,  Magni  grego- 
risson,  Fulconis  jonsson,  philippi  jngiualdsson ,    et  domini  Johannis  presbi- 

Sv,  Diplom.  IL  60 


^     I 


—      494.     - 

teri  ecclesie  knifsta  fratris  mef,  sigillum  iii€uiit  presentibus  est  appensoin, 
Datum  et  actum  apud  benamar  Anno  domini  M*.  CCC*  VII".  feria  secunda 
ante  beatorum  martirum  Tibtircrj  et  raleriani  proximä. 

Sigilleo  N:o  i  och  6  finnas  nSstan  osLadade;  Jf:o  a^-5  och  7  bortfalloa,  remsoroa  q^ar. 


1542.  1807   d.    12   Apr.  Svingarn. 

Philip  Ulfssons  bjtesbref  pä  Sjökarlaby,  som  lemnas  tili  Petrus  Jungfru,  i  utbjte  mot  hans  gftrd ' 
i  Defwiogsö. 

A.  6.  a. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  philippüs  vlfssön,  salutetn  in 
domino  sempiternam ,  ne  quod  v^ritas  approbat  .a.  posteris  trahatur  in  da- 
bium  viuaci  solet  testimonio  litterarum  liquido  perhiennari,  Tenore  igiturpre* 
senciura  ad  communem  proferimus  nocionem,  quod  cum  dilecto  et  fidelino- 
stro,  petro  diclo  jvncfrw  commutacionem  predioruni  facimus  in  hunc  mo- 
dum  videlicet  quod  eidera  petro,  suis  que  beredibus,  curiaro  nostram  syoka^ 
laby,  cum  agris,  pratis,  pascuis,  siluis,  piscariis,  et  ceteris  pertinenciis,  in- 
tra  sepes,  et  extra,  longe  vel  prope  positis,  damus  et  tradimus,  cum  pleno 
proprietatis ,  et  possessionis  dominio,  iure  pleno  et  perpetuo  possidendam, 
Recipientes  nobis,  et  nostris  beredibus,  in  recompensacionem  curie  nostre 
predicte,  curiam  eiusdem  petri,  cum  omnibas  et  singulis  suis  pertinenoüs 
vbicunque  locorum  situatis,  in  defwinx0  sitam,  consimili  pleno  iure  in  per* 
petuum  possidendam,  ablata  nobis,  nostrisque  heredibus  omni  facultate. 
hanc  commutacionem  vllo  vmquam  ingenio  reuocandi,  Jn  cuins  rei  euiden- 
ciam,  sigilla  magnificorum  principum,  dominorum  nostrorum,  E.  et  W.  da* 
cum  swecie  illustrium  petiuimus,  et  optiauimus,  vna  cum  sigillo  nostro  pre« 
sentibus  apponenda,  Datum  swinagarn,  anno  domini.  M"*.  CCG*.  VII.  feria 
quarta  proxima  ante  tiburcii  et  vaieriani. 

Sigilleo  Pf:o  i,  3  bortfaüna,  remsorna  qvar;  af  N:o  1  finnes  ett  ft^agment. 


1543.  1807   d.    16  Apr.  £koIsund. 

Herligarne  Eriks  och  Waldeuars  skydds*  och  frihetsbref  (or  Skolloster. 

t).  7:  479  •)• 

Omnibus  praesens  scriptum  cernentibus  Ericus  et  Waldemarüs  Dei  Gra- 
tia  Duces  Sweorum,  salutem  in  domino  sempiternam.  Gonstare  volumus  omni- 

^}  Derstädes  efter  originalet. 


~        495        — 

bös  evidenter,  quod  nos  religpiosas  domihals  et  honestas,  döminam  Abbatis« 
sam  et  conventum  ejusdem  in  Scbo,  cum  omnibiis  bonis  suis,  mobilibus  et 
immobilibus,  vitlicis,  colonis,  familiis  et  personis  in  eisdem  bonis  commo- 
rantibus,  sub  nostrae  protectionis.inunimen,  et  tutelae  gratiam  recipimus  spe- 
cialem, dantes  et  declarantes  ipsas,,  cum  predictis  bonis  et  personis,  ab  Om- 
nibus juribus  et  causis  regalibus,  videlicet  lethungslamae,  Skipvist,  Spannae- 
malse,  setagiald,  ac  aliis  exhibitionibus,  impositionibus  et  solutionibus  qui- 
buscunque,  nomini  nostro  vel  jnri  debitis,  liberas  penitus  et  exemptas.  Si 
vero  expeditionem  nostram  evocarf,.aut  geheraliter  de  toto  regno  subsidium 
requiri,  vel  coronae  juramentum,  seu  Judicium  nostrum  infringi,  aut  ,in  oc- 
cultis  homicidiis  Mordh  dictis,  vel  furtis,  qvempiam  convinci  contigerit,  ista 
eis  nuUatenus  libera  reddimus,  sed  ordiuationi  nosCrae  volumus  specialiter 
pertinere.  Prohihemus  igitur  fi;:miter  et  districte,  ne  quis  ipsas  in  preraissis 
l3onis  vel  personis,  contra  banc  nostrae  defensionis  et  libertatis  gratiam  eis 
indultam  impetere,  gravare  vel  molestare  presumat,  seu  quomodolibet  impe- 
dire,  prout  gratiam  nostram  diligere  voluerit  inoßensam.  Datum  Ekolssund 
Anno  domini  M.  CCC.  VII.  i6  Kalend.  Maji. 


i544*  1807   d.    i6   April.  Ekolsund. 

Hertigarne  Eriils  och  Waldbmars  Skrifvelse  tili  Riddarco  Folke  Joqssod  ,  med  befallniog,  att 
uodersöka  och  bestraSa  de  oförrStter  Predikarebrödierne  i  Sigtuna  klagat  sig  lida  af  sioa 
egna  tjenare  och  andra,  derföre  aU  de  ej  blifva  straffade* 

A,  3.  c. 

Ericus  et  WALDEMABUS  dei  gracia  Duces  sweorum ,  Nobili  militi,  dilecto 
sibi  in  christo  domino  folconi  joon  son  sinceram  in  domino  dilectionem  et 
salutem,  querela  religiosorum  virorum,  Prioris  et  fratrum  ordinis  predicato- 
rum  syctunie,  nobis  proposita  continebat,  quod  famuli  eorum  ex  quo  pro 
dtslictis  non  corriguntur,  et  non  nulii  alii,  diuini  nominis  timore  postposito, 
ipsis  dampna,  iniurias,  et  molestias  varias,  inferre  non  verentur,  quia  igitur 
dicti  fratres,  pro  iu^icia  optinenda,  causis  et  placilis,  conuenienter  interesse 
noii  possunt,  nos  ipsos  tuicionis  gracia  speciali,  et  oportunis  fauoribus,  fo* 
uere,  ac  maiignorum  dusus  temerarios,  choibere  volentes,  de  vestra  prüden- 
cia  firmam  gereutes  fiduciam,  ad  peticionem  prioris  et  fratrum  predictorum, 
Tobis  committimus  per  presentes,  vt  negocia  ipsorum,  que  vobis  exposue- 
rint,  secundum  iusticiam  prosequamini ,  per  vos,  vel  per  eum  quem  vobis 
'  substitueritis ,  si  non  vobis  vacauerit,  ac  procuretis  ipsis  fieri  iusticie  com- 
plementum,   et   notabiles    famulorum    iporum    excessus,    debita  cboercione 


-        496        - 

oastigetis^  si  quis  autem  eos  indebtte  molestarc  presumpserit,  omoipoteMis 
dei  et  nostram  poterit  rion  inroerito  formidare  vindictam«  Datum  ekoole« 
sund  Anno  domini  M'.  CCC*  VII.  XVL  kalendas  maij. 

Pi/rinsidanf  Quod  dominus  Falco  Jonsoo  famalos  firatnim  corrig^at  ct  fratres  ab  iniuriis  laeatur. 
$igiilet|  skadadt,  p&  en  ar  brefret  klippt  rcmsa;  flera  syoes  icle  hafva  fuDDits. 


i545*  1807   dL   17   Apr.  Göksholm. 

CiBL  Ulfssoks,  Drotset  Aubjöav  Sixteitssohs,  Riddarne  Philip  Ulfssovs,  Peteb  Bjlgswaldsso» 
och  Leomhabd  Ödessons,  samt  HI&ah  Lamas  skiHesbref  A  FröLen  Brigittas  och  Ambjoro 
Sixtenssons  barns  möderncarf,  hvarigenom  pA  Frökens '  iott  föllo  Husbjf}öl,  Gökshoho, 
Alfwerwiy  Smedby  och  Ulfsberg,  och  pä  de  6'frige  bar  neos  ioU  Akra,  Skula^ta,  Helgo,  Kij 
Vindestady  Unrarf,  Wam|  Dille^  Aros  i  Wermland,  liro  ochHammarö,  samt  gÄrden  Mooo, 

A«  6.  a. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  Karolus  vlfsson.  Salutem  in 
domino  sempiternam.  Constare  volo  omnibus  per  presentes  quod  anno  do- 
mini. M^.CCC.VIP.  die  lune  proxima  post  tyburtii  et  valeriani,  Ego  karo- 
lus vlfsson  cum  nobilibus  militibus  dominis  aberno  sixtensson,  dapifero  illa- 
stris  ducis  swecie.  phih'ppo  vlfsson.  petro  rangualdsson.  leonardo  0dhason. 
ac  discreto  viro  haquino  laema.  conuenimus  g0ksbolm  ad  computanduro  et 
diuidendum  bona  hereditaria  domicelle  byrgitte  et  liberorum  Domini  abBrni 
sixtensson  succedencia  eis  ex  parte  matris  eorirni  condam  consortis  eiu^dem 
domini  aberni  sixtensson  bone  memorie.  vnanimi  consensu  in  hunc  modum. 
Primo  quod  ipsi  domicelle  .B.  bona  infrascripta.  videlicet  hosabyfiol  cum 
agris.  pratis.  pascuis.  siluis.  piscariis.  molendinis.  ac  ceteris  eiusdem  curie 
pertinenciis.  g0ksbolm  cum  omnibus  bonis  mobilibus.  et  immobilibus.  ac  ce- 
teris eiusdem  curie  pertinenciis.  aluervi.  cum  ceteris  eiusdem  curie  adiacen- 
tibus.  Sraidhaby.  et  vifsberg.  cum  omnibus  bonis  mobilibus  et  immobilibus. 
intra  sepes  et  extra.  longe  vel  prope  positis,  cedere  debent,  ac  in  sua  pos- 
ses^one.  et  heredum  suoriim  perpetuo  perdurare.  Jnsuper  bona  alia.  videlicet 
akvdd.  sottlastae.  haelg0.  küK  vindistadha.  hvarf.  vaam.  dillse.aros.  in  vermalandia. 
bro.  et  liamar0.  cum  agris.  pratis.  pascuis  siluis.  piscariis.  molendinis.  coloniis. 
ac  ceteris  earundem  curiarum  pertinenciis.  mobilibus  et  immobilibus  intra  se«* 
pes  vet  extra.  longe  vel  prope  positis.  liberis  predicti  domini  aberni.  ex  pre- 
dicta  diuisione  succedere  debent  et  eins  heredibus  vt  superius  est  pretactuiD. 
Curia  eciam  in  moom  cum  singulis  suis  pertinenciis  liberis  sepedicti  aberni.. 
cedere.  debet.  quam  ego  karolus  vlfsson  sponsus  predicte  domicelle  .B.  ae 
alii  propinquiores  Aognati  sui.  cum  molendinis  et  coloniis.  adeo  bonam  ür 
ciemus.  quod  qüatraginta  tbynones  anone  reddere  valeat  annuatim.  Jn  buius 


~        497        — 

igitur  rei  euidenciam  pleniorem  siggilla  omnium  nostroram  predictorum  pfe* 
sentlbus  sunt  appensa«  Datum  et  actum  anno.  die.  et  loeo  supradictis. 

SigiUcQ  N:o  1—6  borirallna,  remsorna  q^ar;  den  första  innebSlfer  början  lill.ett  bref  8&  lydand^: 

Oamibtis  presens  scriptum  coraeotibus  Aberntis  sixstensoD  dapifer   Doniini  .E.  ducis  sweorum  ill»» 

stm  salutem  io  domino  sempiteroam  CoDstare  volo  omoibus  per  presente& 

i546*  1807   ^'   ^  ^^i- 

KonuDg  HIkav  Maghussovs  i  Norrige  bref  oro  de  oforrfilter  Kooongeo  i  Danmarl  hoDom  och 
Grefven  af  HaJiand  tillfogat;  med  tillkänoagifvande,  atl  han  pä  Herlig  Eriks  i  Sverige,  Bi- 
sLoparoes  och  aodra  Rids  ride  antagit  sig  sin  fräode  Grefve  Jakob|  Herr  Peter  JaLobssoD, 
samt  deras  barn  och  andra  duglige  mfins  barn  fr&n  DanmarL. 

L.  f.  91  *). 

Hacon  met  gudz  raiskunn  Noreghs  Kongr  sün  Magnus  Kongs  sendir 
allum  monnom  thaeim  sem  thetta  bref  sea  edr  hoyra  qvediu  guds  och  sina. 
that  man  gudi  kunnight  och  hinom  bedstom  monnom  i  rikino  sem  optaz 
hafa  i  hiä  os  verit  hvasso  mikia  ahyggio  ver  hafom  haft  och  aefterldehat.  vid 
Kong  af  Danmörk  at  fridr  och  nädhir  maettu  verda  rikinna  fmillum  Noreghs 
och  Danraarkar.  ihar  saem  ver  hafom  1  mörgom  möttosoch  adra  goda  menn 
vara  aefter  at  leita  fridnom  och  sa&ndom  thä  maen  sem  ver  haffdom  med  os 
och  konghr  af  Danmörk  gaf  sök  um  daudha  fodhrs  sfns  til  ptofs  vidhr  hann 
och  undanförslo  um  thaer  sakir  saem  hann  gaf  tha&im.  och  thä  er  thaeir  skyl- 
do  thar  koma.  thä  säs  thaeir  bref  thau  sem  mote  thaeim  var  göer  och  thaeir 
hafa  en  i  dagh  i  huseriom  aer  tbaeir  varo  aenghi  thau  lögh  bodenn  sem  an* 
nat  tuaeggia  gänga  i  Noreghe  eda  Danmörk  aedha  adrom  landom  sva  at 
maen  hafa  höyrt  getit.  oc  thar  met  varo  settar  firir  thaeim  storar  och  hardar 
urosätor  at  sumir  af  thaeim  mätto  met  aengho  moti  fram  thingat  komaz.  aen 
tbaeir  saem  framkomo  matto  aenghom  laghom  ne  rettindom  frarofirer  sik  ko- 
ma utan  konghr  af  Danmörk  naempdte  menn  til  och  let  svaeria  upp  ä  tha 
slikt  sem  hanum  likadi  och  er  that  baedi  ä  moti  guds  löghhom  och  allra 
kristinna  manna  sem  fiestir  skinsamir  menn  maeiga  undirstanda  eptir  tasim 
framferd  sem  i  fyrstunni  var  e  höfd  vidr  thä  er  su  sök  var  gefinn  thaeim. 
at  thaeir  varo  thegar  utflaemtir  af  Rikino  och  godz  thaeirra  upptekit  firer 
thaeim.  fraendr  thaeirra  draeppnir  och  suaeinar  fängadir  och  ofraegt  tha  sua 
tnn  öll  löndin  med  brefum  sinum  och  annari  öfraegd  och  vildi  aeghi  hoyra 
thar  log  och  raettindi  ne  undan  förslo  sem  thaeir  bndu  firir  sik.  oc  sidan  er 
thaeir  säo  at  thir  mätto  aenghom  rettindom  firar  sik  koma  sakar  ofmy killrar 
ägyrndar  vidr  thä.  tha  skutu  thaeir  sino  mäli  til    Pafans    och  lagdo  sik  och 

*}  Thorkelins  Latinska  ofversättoing  häraf  (L.  f.  94-^97)   ^^   mycket   olik   den  af  Torfaeus  (L.  n. 
lY:  410}  efter  HvitTeld  anförda. 


—       49«       — 

s 

gin  mälöfni  oll  ä  hans  dorn  letom  ver  tbä  thetta  alt  Vera  «fter  vilia  kongs 
af  Danmörk  och  vikom  xhiv  och  vildom  seigbi  thessa  mednn  hafa  sidan  i 
biä  oss  och  hugdunst  med  thesso  och  aihi  adru  til  tfasegia  at  ver  och  tbeg* 
nar  varer  möttom  frid  och  nadhir  hafa.  ko«i  eidan  en  su  skipan  a  roillom 
vor  och  kongs  af  Danmörk  at  saett  och  aefinlegar  fridr  var  gaer  ochstad- 
fastliga  saettir  millum  rikianna.  var  thaessi  fridr  och  oll  annur  daghthingan 
.aeigi  bi'ieter  halldinnvidr  oss  aenn  thegar  efter  lett  konghr  af  Danmörk  tilfara 
och  taka  nidrbriöta  och  brenna  hüs  vart  hialm  thvert  moti  thvi  sera  ädr 
var  maeit  och  dägtbingat  var  i  millum.  £n  suma  hua^ria  kanpmenn  norröna 
thä  sem  til  Danmarkar  varo  siglder  let  han  upphaida  och  af  tbaeim  taka 
that  godz  saem  thaeir  haffdo  maed  at  fara  och  sialfa  thä  imisltga  illa  handla 
thä  saem  aeighi  gato  undan  komist  och  thvi  kaennunz  vaer  thar  vidr  at  vaer 
crom  konghinom  af  Danmörk  aenghan  lut  skyldhughir  at  halda  af  thaeirri 
dagthingan  och  gerom  ver  allum  mannom  kunnugt  at  aefter  rädi  hertogha 
Eriks  af  Sviarfki  Mägsaefnis  vars  biskupa  varra  och  annara  rädgiäfa  thä  haf- 
um  wer  thaegit  herra  graeifan  Jacob  franda  varn  hinn  kiaerasta  och  herra 
petr  Jacobson  och  börn  thaeirra  och  alira  annara  dugandimanna  hörn  thaeir- 
la  saem  af  Danmörk  varo  til  var  komnir.  och  suaefna  thaeirra  alla  tbä  s«m 
med  thaeim  aero  och  allan  thaeirra  varnad  i  gudz*valld  och  vara  haegml  och 
konglegt  traust  til  allra  raettra  mala,  fullkomliga  fyrir  biodandi  huaerum 
nianni  thaeim  at  misthyrma  i  nokoram  lutaedr  hindra  tha  aedrthalma  aflogh- 
liga.  nema  sä  er  that  gerir  vili  saetta  af  oss  raeidi  och  r.nefsingom  och  binoin 
hardastom  afarkostom  sua  at  adrom  skal  ttl  vidrsiönar  verda  at  misthirnia 
fraendom  varom  och  thaeim  adrum  saem  vaer  hafum  sua  saemiliga  i  vara  haeg- 
nad  taekit.  man  och  that  gudi  kunningt  vera  och  hinum  baedstu  mannom  i 
rikino  aer  sannindi  vilia  umsaeigia.  at  ofridr  thaester  oc  onädir  saem  vaerit  haef- 
ir  ofridir  var  byriader  och  upphafdr  f  omegd  ockara  brödra  nu  thö  at 
sumir  favitrir  maen  thali  thar  ymisliga  um  thoeir  saem  thar  vito  aeigi  sua 
liosh'ga  skilä.  Thetta  bref  var  giört  i  Nidarösi  kross  messo  alBtan  um  variti 
VIII  äri  rikis  vars.  och  insiglat  siälfum  oss  hiä  vaerandom  aen  Ivar  klaerkr  ritadi. 


1547.  i3o7   d-  6  Maj.  Matorp. 

Herligarne  Eriks  och  Waldemars    förening    med    Grefve   Christopher  af  Halland  och  Safflso, 
om  inbördes  vSnskap  och  understöd. 

.  L.  f.  8a.  . 

In  nomine  domini  Amen.  Anno  a  nativitate  ejusdem  M.  CCG.  VII.  sab- 
bato  proximo  post  ascehsionem  domini,  cum  magnifico  principe  domino Cbrr* 


^ 


-       499       - 

Ätö^foro,  Dei  gracia  duci»  Hallandie  et  Samsoy.   Nos  Ericüs  et  Waldimabüs 
eadem  graeip  Duces  Sveorum  apud   euriam    Mothorp  placitaciones    compro 
Hiisimas  et  concordavimus  unanimiter  in  hunc   modum.     Iinprimis  videlicet4 
qvod  qvilibet  nostrum  alterius    juvamine   qvamdiu   vixerit^   efficaciter  debet 
congaudere,  et  inter  ipsum   dominum    dueem    Christofornm  et  nos  amicicia 
stabilis,  sincere  earitatis  unio  et  vera  concordia  a  modo    debet  esse  semper 
affectibus  duratura.  Singnle  qyoqve  discordie,  controversie^  si  qve  inter  nos 
hactenus  suborte  fuerant^  exstirpate  de  caetero  d(;bentesse  et  penitus  suffo- 
Gate.  Nos  itaqve  Ericus  et  Waideroarus  promittimus  qvod,  ipsi  domino  duci 
Christoforo  et  sais    hberis,    fideliter    assistemus/  adjuvantes   -eundem  contra 
dominum  regem  Daeie  fratrem  suum,  in  dextrariis  qvadringentis   specialiter 
«idem  domino  duci  Christoforo  et  nutli  alii,    ad  coroham  regni  Dacie  obti* 
nendam  auxilia  toto  conamine  porrigentes.     Item  promittimus  qvod   placita« 
ciones  seu  treugas  cum  proedicto,    Rege    Dacie  sine   consensu  ipsius  domini 
Ducis  nullatenus   ineamus,    nee  in  aliqvo  sine  isto  concordabimus    cum  eo- 
dem.  Praeterea  in  Scania  vel  in  aliis  locis  sibi  aptis,  ubi  commodepoterimus, 
ipsum    dominum   Ducem    secundum    consilium    nostrum    3um    super    castris 
adjuvabimus  construendis.  Item  in  inchoacione    guerre  mouende,    qvamcun- 
qve  terram  Dacie  scilicet  Scaniam  vel  aliqvam  aliam  ibidem  sitam  intraveri- 
mus  devastando  vel  incendium  faciendo,  nos  ipsi  nobis  et  nostris  de  eadem 
terra,  donec  domino  Christoforo    subjugata  fuerit,    providebimus  in  Expen- 
sis.  Si  vero  aliqva  terrarum  Dacie  praefato  domino  duci  fide  digne  adhaerere 
voluerit,   ipse  dominus   dux^postea   nobis  et  nostris    seqvacibus  in  expensa* 
rum  necessariis  praevidebit.  Item  si  ad  bellum  publicum  devenire  contigerit, 
et  in  eodem  hello  de  nostris  adversariis    aliqvos    captivari,    qvilibet  nostro* 
rum  praedictorum  secundum  pluralitatem  personarum,    qvas   habet,    partici- 
pet  de  eisdem;  similiter  eciam  de  castris  intelligatur,    si  per  nos  aliqva  de- 
victa  fuerint,  capti  in  eisdem  castris  participentur,  sicut  prius.  Item  inchoa- 
cione gverre  eidem  domino  Christoforo  trecentas  marchas  puri  argenti  com- 
mittere  nos  oportet.  Praeterea  si  praedictum  ducem    Hallandie  de  castris  suis 
et  aliis  bonis  in  Dacia  sitis,  qvod  Deus  avertat  proscribi  contingat,  ad  ter* 
ras  regni  nostri  et  castra  in  possessione    nostra  et  dominio  existencia  dum- 
modo  suflßcienter  caveatur  ne  dolus    nobis   aliqvatenus    intendatur,    liberum' 
accessum  habeat,  fraude  qvalibet  procul  mota,    eidem  domino  duci  Christo- 
foro castrum  LothosisB    vel  Engellis    specialit^   assignantes,    una   cum  mille 
marchis  denariorum    monetär    Svecie   infra  duodecim  septimannas  a  die,    qva 
idem  castrum  receperit  integraliter  persolvendis,  qvos  eciam  redditus  liberis 
suis  et  servientibus  protYiittimus^  si  ipsi  domino  duci,  qvod  absit,     humani«* 
tKis  qvid  contingat,  exulando,  quousqve  eis  in  Dacia  bona  sua  procurare  po- 
terimus  rehabenda  placitando.  Item  si  aliqvi  de  familia  ejusdem  ingratitudinem 


—        5oo       — 

ioeorreiites,   ad  not  Teoeriot,   eot  Vbete  eoil^re  poMimB,  a| 

cisdeoi  erga   dictaai    doeea    placitare,   doBiaMNiD    pnefato  domiaoni] 

damnuin  non  inferant  Tel  Tioleiiciaai  aliq^alean.    Saniliter  etiam 

dominitt  dux  Chmtoforns  homiiiitMis  noatris,  ai  iCa  coiitingat,  potatl 

Tiee  veraa«  Si  rero  aliqri  ejusdem  domini  dacb  bona  aliqra  in  donno  i 

atro  babuerifitf  litiertatibna  auper  iia  sicut  famoli  noatri  omnino  debeot  i 

gatidere:  Et  si  aliqvis    bona    eoram  Tel  ipsos  infestaTerit^   eisdem  in 

bus  adstabtrocis  sicut  noatris,  nt  secoodam  legespatrie  se  defendant,  a i 

castra  prsedicti  dueis  ab  ioimicis  suis  obsessa   fiieriat,   ad  expellendmii 

dem  cum  festinacione  sibi^  si  qvo    modo  poterimas,   juvaroina  iin[ 

Promittimus  insuper  qvod  nos  ambo  dicfe  goerre  incboande  personaliteril 

teresse  debemus  vel  ad    minus  alter   nostrum    praesens   erit«   si  forte 

casu  contingat  aliqvo  impediri,  Insuper  si  aliqui  in  Dacia  habitantes  jvod 

et  bonis  suis,  ne  devastentur  vel  comburantur,   placitare  atteroptaTeriati 

compositionem  facere,  qyse  vulgariter  dicitur  Thingae  argentum  vel  pecmii 

aut  alias  res  exhibentes,   ista    omnia    domino   Christoforo  debent  sp 

pertiiiere.     Item   omnia   castra   qvae  in  Dacia  per  auxilium   nostrum 

i'uerint,  eadem    cum   omnibus    suis    pertinenciis  et  terra,    in  qva  sita 

prsedicto  duci  Christoforo  cedant  perpetuo  possidenda.  Et  nunquam  de 

ra  inter  ipsum  et  fratrem  snum  Regem  Dacie  mota  cessabimus  nee  aliqo 

ter  desistemus  anteqvam  ipse  Christopfaorus  propositum  suum  in  Dacia 

pleverit  pro  sue  lubitu  voluntatis.  Si  vero  eidem  domino  Duci  per  yinwk 

nostra  in  eadem  Dacia  plura   bona  qvam  nunc  habet    augmentata   foeriil 

de  eisdem  bonis  nobis  eciam  in  pluribns  juvaminibus  qvam   prius   pronk-] 

bit  £t  si  propria  industria/sine  nobis,  sibi  aliqva  subjugaverit,   de  illisDO- 

bis  astabit  qvantum  sibi  placet,    ad    hoc    autem    qvod    omnia  supra  scripti 

sint  iirmiter  et  irrefragabiliter  observanda.  Nos  Ericus  et  Waldemams  am- 

cum  duodecim  militibus  nostris    videlicet  dominis  Aberno  Sixsteins  Philipp 

Ulfsson  Guthmarno    Magnosson  Kanuto  Jonsson  Falcone  Jonson  Petro  Ro^ 

waüsson  Phih'ppo   Ingvvaiisson  Benedicto  Hafridarson  Benedicto    Algautssn 

Lydan  de  Kyrnae.  Yvaro  de  Kyrnae.  et  Yvaro  de  Sandbergh.  ac  vigintiqv» 

tuor  armigeris  nostris  sub  sentencia   excommunicacionis   domini   Pape  firou' 

ter  promittimus y  fide  super  iis  prestita-corporali  ita  qvod  si  nos  promissia 

nes  infringerimus  supradictas    per  nulium    nisi^  per  ipsum  dominum   Papai 

absolvemur,  nee  eciam  per  ipsum  hisi  reconciliacionem  prius  fecerimus  cm 

domino  Christophoro  prius  dicto.   Item  si  promissa  predicta  non  servabimQ 

prefati  milites  nostri  vel    armigeri,  a  servicio   nostro  et  familia    omnino  fu 

giant  et  discedant  vel  eciam  concordiam  inter  nos  promoveant  prius  scrip 

tam  stabiliter  observandam  aut  eciam  ipsi  milites  et  armigeri  excommunica 

cioni' 


—        5oi        — 

r^^eioni  subjaceant  supradicte«  In  cujus  rei  testimonlam  sigilla  nostra  unacum 
^  ^  sigillis  eorundem  militum  presentibus  sunt  appensa.  Datum  Anno  die  et  loco 
^^^  supradictis. 

«.»  i548.  1807    A    12   Maj.  Sko. 

^  Hertigaroe  Emks  och  Waldbmabs  Gftfvobref  tili  SLokloster  pi  en  qvaro,  som  Konuog  Birger 

.     1^  lAlit  uppfora  i  den  bemalte  Lloster  tilihoriga  Aspviks  ström  i  Näs  socLeo. 

■"*•  .  D.  7:480*). 

^^^  Erigus  et  Waldemarüs  dei    Gratia   duces    Svy-eorum   omnibus    ad  quos 

mUt  ppSBsentes  litterae  pervenerint  salutem  in  dorajno  sempiternam.   Tenore  prae- 

sentium  constare  volumüs  omnibus  evidenter,  quod  nos,  molendinum,  quod 

Magnificus  Prineeps  frater  noster  dominus  Birgerus  dei  Gratia  Sveorum 
nj  Gothorumque  Rex    illustris    torrente    in   Aspwik   parochi^    Naes,    apud  AI- 

marnir,    monasterio    Sko  rite  et  legaliter    pertinente,    sedificarr  et  construi 

"       fecit,  et  pro  tempore  ex  consensu  et  benevolentia  dominse  Abbatissae  et  con- 

^^'  ventus  ejusdem  ad  usus  suos  tenuit,    eidem    dominae    Abbatissae    in    Sko  et 

^^   conventui  suo  damus  et  tradimus  pleno   jure  et  possessionis  ac  proprietatis 

^"   dominio  in   perpetuum  possidendum.  Datum  Sko  Anno  domini.    ÄLCCCVII. 

Nerei  et  Achiliei  Martyrum. 


i549  1807   d.    16   Maj. 

Pbiorens  och  BfiÖDEAHis  i  EskiUtuoa  tillkäDnagifvande,  att  de  erfa&llit  Fors  kyrka  ar  Biskop 
Ysars  enskilda  jnnest;  hvarfore  det  allt  ft-amgent  som  forut  tiilhör  Biskopen  i  Streng näs,  ^tt 
tillsätta  nägon  af  Bröderna,  som  finnes  dertiJl  skickJig,  tili  förestdndare  fdr  dentamma  och 
att  denne  bor  erlägga  Biskopstionde,  likasom  andra  kyrkoherdar  ioom  Stiftet;  likpledesy  ati 
bemälde  Biskop  tilldtit  dem  hafva  en  lekman  tili  Prior,  enflr  han  har  nägon  andlig  man  tili 
Substitut. 

A,  3.  1. 

Omnibus  presehtes  Jitteras  jnspecturis,  Prior  et  fratres  jn  Eskilstu- 
nqiD,  salutem  jn  domino  sempiternam ,  Tenore  presentium  recognoscimus  nos, 
ecclesiam,  Foors,  Straengiaenensis  diocesis,  a  venerabili  patre  et  domino. 
domino  ysaro  dei  gracia  Episcopo  straengiaenensi ,  recepisse.  et  habere  de 
gracia  speciali,  Jta,  quod  sicut  obminus  Azerus,  confrater  noster  in  eadem 


*)  Deritides  efter  originalct  afskrifvet. 

Sv,  Diplom,  IL  64 


—        öoa       — 

ecclesia  per  ipsuih  episoopfuoi  iam  ftierat  primum  jostitotiis  caooöioe.  sie 
alius  quisquam  frater  nostre  domua  et  ordinis*  core  oipax«  tdus  post  alte- 
rum  debeat  ibidem  jnstitui.  aut  forsan  destitui,  deinceps.  successiue;  per 
episcopum  .  straengiaenensem ,  Qui  jnstitutus  tenebitur  jn  omnibus  et  ad  om^ 
nia  jura  episcopalia  facienda  sicut  de  ecclesia^  Eskilstwnum ,  ac  ceteris  ec- 
clesijs  que  sancte  sedi  Strsengisenensis  ecciesie  subsunt  sui  Rectores  facient, 
ac  facere  consueuerunt,  Jnstitutus  eciam  iste  de  obnentionibus  ipsiiis  eccie- 
sie pro  labore  suo  ieuet  et  habeat  decem  marchas,  Preterea  supradicius do- 
minus ysarus  Episcopus  Straengiaenensis  ^  tolerando  peroiisit  ista  TJce  quod 
.  habeamus  priorem  laycum.  non  quia  buiusinodi  jus  in  laycum  cadit.  sed  qoia 
habet  alium  qui  clericus  est.  ydoneum  substitutum,  Jn  cuius  testimonium 
sigilla  nostra  Prioris  et  fratrum  quorundam,  presentibus  sunt  appensa,  Da- 
tum Anno  domini  .M*.  CCC*  VIP.  tercia  die  Pentecostes. 

Pa  fransidan,-  Liltera  super  ecclesia  forss  quod  sit  priori  et  fratribus  io  Eslilzlhunar  concfisa 

ex  special!  gracia^ 

SigilleD:  N:o  i»  3  foga  skadade;  N:o  a,  4  ocb  5  bortfatloa.. 


i55o.  i3o7   d   2  2   Maj.  Heigft. 

Herligarne  Eeik.  och  Waldbmais  Gifvobref  pi  Ekeby  g&rd  tili  Aisaberga  kloster. 

A.  3.  o. 

Vniuersis  presentes  litteras  visuris  uel  audituris..  Ericus  et  Waldemarus 
dei  gracia  duces  sweorum,  salutem  in  domino  sempiternam ,  Ne  quod  veri- 
tas  approbat,  a  posteris  trahatur  in  dubium,  viuaci  solet  iitterarum  testi- 
inonio  perhennari,  Constare  volumus  igitur  omnibus  euidenter,  quod  Reli- 
giosis  persohis  et  honestis,.  doroine  abbatisse  in  Risaebaergh  et  conoentui  ibi- 
dem, Curiam  nostram.  Ekaeby.  cum  domibus,  agris,  pratis,  pascuis,  siluis, 
molendinis,  piscarijs,  et  ceteris  pertinencijs  intra  sepes  et  extra,  longe  uel 
prope  positis  damus  et  tradimus  in  perpetuum  possidendam ,  transferentes 
in  ipsam  dominam  abbatissam  et  conuentum  einsdem,  plenum  proprietatis 
ius,  et  possessionis  dominium,  memoratam  curiam  occupandi^  inhabitaDdi, 
vendendi,  donandi,  commutandi,  et  quocunque  modo  voluerint  pro  suis 
vsibus  ordinandi,  ablata  nobis,  nostrisque  heredibus  omni  facultate,  sepe- 
dictam  curiam,  vilo  vnquam  adinuencionis  ingenio  reuocandi.  -Jn  cuius  rei 
enidenciam  sigilla  nostra  presentibus  sunt  appensa«  Datum  Haeigb00.  anno 
domini  JVP.  GCC.  Vir.  in  secunda  feria  proxima  post  dominicam  trioitatis. 

Pa  fränsidmm  Littai*a  super  ekebi. 
Sigillet  N:o  i  niyckct  skadadt;  lf:o  a  bortfallcty  remsan  qTai\ 


.^ 


—        5a3        — 
i55it  1807   d.   25^  Maj. 

Abboten  JoHAffs  ocb  KonYmnvn  i  Nydala  samt  Gb^vuhd  Bovoniovs  bref  om  utbrte  af  en  dcl 
af  klostrcU  egor  i  Iffissja  tili  Germund,  emot  baiM  egor  i  lAngtd  och  Gällarya. 

A.  3.  I. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  Frater  johanives  dictus  abbas 
et  coNUEiYTUS  noue  vallis,  Nee  non  Germundus  boivda  son  Balutem  et  cog-* 
noscere  veritatem,  Protestamur  presentibus^  nos  ad  inuicem  terrarum  huius« 
modi  concambium  fecisse,  videlicet  quod  ego  germundus  gratanter  accep** 
taui  possessiones  monachorum  omnes  in  naesium  exceptis  pratis  Ecciesie  de 
wrixstaf)  et  exceptis  torrentibus  omnibus  ad  edificandum  aptis  ibidem  prata 
omnia  intra  terminos  istos  constituta,  videlicet,  a^  ponte  wigariter  dicto 
stenolfs  bro,  ductu  jtineris  in  stenolfs  spanga,  jnde  semper  per  concursum 
sicci  et  bumidi  in  b0ghio  waf)  primum,  quod  inuenitur  juxta  culsholma, 
deinde  directe  in  sepes  de  nsesium  ductu  vie,  et  cum  pascuis  pecudum  wi- 
gariter dictis  byiahagha  nuper  per  vddonem  in  syndrunsesum  certis  sepibus 
circumclusis,  Ac  accessibus  omnibus  et  vtilitatibus  afgaerf>abyagilzli  wlgari« 
ter  Tocatis  Que  quidem  omnia  nos  predicti  abbas  et  conuentus  recognosci* 
mus  nos  eidem  Germundo  pro  possessionibus  suis  omnibus  intra  sepes  et 
extra  in  langedh  et  Gselluryf)  justo  commutacionis  commercio  vendidisse 
Quapropter  £go  prefatus  germundus  recognosco  me  jura  omnia  disponendi' 
de  predictis  prius  bonis  meis  in  langef)  et  Gaelluryf)  possessionis  videlicet 
et  proprietatis  a  me  et  heredibus  meis  ad  predictos  abbatem  et  conuentum 
et  eorura  successores  transtulisse,  Simul  insuper  omnes  nos  predicti  abbas 
cum  conuentu,  ex  vna  parte  et  sepedictus  Germundus  ex  altera  recognosci* 
mus  nos  predictam  commutacionem  apposicione  pene  sedecim  marcharum 
denar.  wigariter  dicte  wijj^rlaeghe,  quas  quidem  XVI  marchascuni  omnibus 
alijs  receptis  infringere  quod  absit  finaliter  volens  aduerse  parti  soluere  de- 
bet  racione  qua  supra  confirmasse,  Jn  cuius  rei  testimonium  quia  Ego  Ger* 
mundus  sigilfum  proprium  'non  babui  Nobiles  viros  videlicet  Hsemingum 
ysaksson,  Birgherum  wixstensson  et  swenonem  gunna  son  rogaui  presentes 
litteras  nostri  facti  seriem  continentes  sigillare,  Actum  Anno  domini  M''  CCG* 
septimo,  Die  beati  vrbani  martiris. 

Sigillra  n:o  i,  2  ocb  4  bortfailaa,  remsoraa  qvar;  N:o  3  tkadadt« 


t552.  ^3d7  d.  29  Maj. 

JoflurvEs  ÖDD  ...  •  fovf  salu^  oeh  faste^bref  pA  n  wret  rtd  Wctterli,  tili  KADikeo  dcriMuaa- 
stfidea  Thidemaii. 


A.ifL 


a. 


Vniuer&is  christi  fidelibus  presentes  litteras  visuris  yel  audituris  Johannes 
filius  ÖD  •••••«.  •  LONGABEEN  Saluteiu  in  doinino  sempiternam.  Nouer 
rint  vniuersi  presentes  pariter  et  futuri  me  de  cognatorum  meorum  bene- 
placito  pariter  et  assensu  agrum  vnum  iuxta  westraaros  ab  alijs  separatum 
wret  wlgariter  appellatum  inter  agrum  nicholai  dicti  skimalpaenning  ab  ori- 
entali  parte  et  quasdam  curias  ex  occidentali  parte  situatum  ad  me  iure 
hereditario  deuolutum  domino  thidemanno  canonico  arosiensi  prout  ioter 
nos  conuenerit  pro  iosto  precio  vendidisse  sibi  ac  suis  heredibus  iure  per- 
petuo  possidendum,  quod  agri  precium  mihi  plenarie  persolutum  fore  te- 
nore  presencium  recognosco  jn  tantum  quod  nullus.  hominum  prefatum  emp^ 
toreia  super  possessione  dicti,  agri  debeat  vel  possit  in  pösterum  aliqualiter 
impetere  uel  grauare  Jn  cuius  contractus  vendicionis  ac  empcionis  euiden- 
ciam  secundum  legum  terre  proniulgacionem  testes  sunt  inuocati  dicti  faste 
qui  partes  contranencium  hinc  inde  cognouerunt  quorum  testium  nomina 
tunc  consulum  existencium  subscripta  continentur.  Allo  prefectus.  Henricus 
crusaa.  mfigister  siwrdus.  albertus  pes  vipho  in  monte.  bernardus  kietilboL 
nicholau^  bicarmasater.  benichinus  hardarwigh.  thorstanus  sutor,  arnaldos 
sartor.  thogillus  bumul.  gerbertus.  Olauus  ingiulphi.  Jn  cuius  rei  testimo- 
nium  sigillum  ciuitatis  nostre  presentibus  est  appensum,  Datum  anno  domini 
W.  CCC\  vir.  llir  kalend.  iunij  *). 

Sigilkt  blott  i  ena  kaotea  sLadadt. 


i553.  1807   A  3i   Maj.  Falkenberg. 

Hertig  CoaisTOPBBas  af  Halland  och  Samso  för  Halrnüad  utftrdade  privilegier. 

L.  i.  19  **> 

Omnibus  praesens  scriptum  cernentibus,  Cheistophoros  Dei  gratia,  Dax 
Hallandiae  et  Samso  salutem  in  Domino  sempiternam.  Notum  facimus  uni- 
▼ersis»  quod  nos  exhibitores  praesentes  dilectos  nobis  Villanos  in  Halmstadbe, 
sob  nostra  protectione  recepimus  specialiter  defendendos,    volentes  eis  gra- 


^  SkriAen  fr  p&  Atskiinga  tUUien.af  fukt  utplftaad. 
**)  Hemladt  ur  Sladt-Archivet 


~        5o5.       — 

tiaofi  pro  tempore  specialem  sibi  omnia  eadem  jura«  quse  singul»  vill»  fo-' 
renses  regni  Daeide  de  dilectissimo  Patre  .  •  •..  Rege  Dacias  habere  digno^ 
scuntur  ....  et  concedimus  per  prsesentes^  donec  aliud  cum  iisdem  duci«» 
mus  faciendum,  unde  per  gratiam  nosti;:am  districtiusinbibemus:,  ne  quis  ad* 
vocatorum  nostrorum,  seu  quisquam  alius,'cnjuscunque  condicionis,  temere 
statuat,  consilio  in  praemissa^  conclusionis  tenorem  praasentibus  injurias  ali- 
qnas  audacter  irrogare,  prout  indignationem  nostram  et  ultionem  duxerit  evi*- 
tandaiQ.  Datnm  Falkenberg  Anno  D:ni  millesimo  trecentesino  septimo  in  Die 
beataa  Patronae  *)  Virginis  in  praesentia  nostra  et  dapiferi  nostri. 

(L.  S.) 


i554-  1807   d.    II    Juni.  Monas. 

H^rtigarn«  Eriks  0€h  Waldemabs  örverlätclsebref  pA  gArdarne  Tuna  i  Näs,  och  Näs  inellan 
-Wika,  samt  qvarnarae  i  Thorshälla,  h vi Ika  Marsken  Thor kel  Koutsson  egi,  och  bela  6n  Ängsö 
tili  deras  Drots  Anibjö'ra  Sixteosson,  för  600  mark  af  Hertigarnes  mynt  och  4^  tunnor  smör, 
samt  100  mark  iödig,  som  de  voro  honom  skyldige  lor  hvad  hau  lemaat  pä  deras  slott  i 
Myköpiog  och  Kongelf,  samt  6  markland  och  4  örtugsland  )ord. 

A.  6.  a. 

Vniuersis  presentes  litteras  visuris  uel  audituris,  Eaigus  et  waldema* 
RüS  dei  gracia  duces  sweorum,  salutem  in  domino  sempiternam,  Gonstare 
volumus  Omnibus  euidenter,  quod  dilecto  et  fideli  dapifero  nostro^  domino 
aberno  sixten  son,  in  sexcentis  marchis  denariorum  nostre  monete,  cum 
quadraginta  duabus  la^enis  butiri,  et  ducentis  marchis  puri  argenti,  pro 
expensis  suis,  quas  ad  castra  nostra,  nycopie,  et  kungellie  deferri  fecimus, 
ac  in  sex  marchis  cum  quatuor  solidis  prediorum  vere  recognicionis  titulo, 
obligatos  recognoscimus  nos  teneri,  pro  quibus  omnibus  et  singulis,  eidem 
dapifero  nostro  suisque  heredibus,  curiam,  tune  in  naesi  situatam,  et  Guriam, 
NdBs  mellin  wikäe,  cum  domibus,  agris,  pratis,  pascuis,  siluis,  molendjnis, 
piscarijs,  ceterisque  earundem  curiarum  pertinencijs,  intra  ,sepes  et  extra, 
longe  uel  prope  positis,  et  cum  omnibus  molendinis  in  Thorsharghae,  que 
possedit  quondam  dominus  Th.  marscalcus,  et  cum  tota  et  integra  insula 
dicta.  aengs00.  cum  ceteris  suis  pertinencijs  tradimus  et  persoluimus,  pleno 
iure  in  perpetuum  possidendas  ablata  nobis  nostrisque  heredibus  omni  fa- 
cultate,  premissa  vllo  unquam  ingenio  reuocandi.  Si  vero  eadem  premissa, 
uel  aliquod  premissorum,  in  parte  uel  ex  toto  ab  aliquibus  iuste  ac  racio- 
nabiliter  inpeti  contigerit,  promittimus,  quod  ipsis  inpetitoribus  prout  iustum 


*)  Tratigen /etaktigt  OsiJSr  Palrooeji«. 


—        5o6        — 

fuerit  satisfacere  volumus  et  debemus,  iU  quod  omnino  exnunc  ipsi  dafi* 
fero  nostro  et  suis  heredibus,  omnia  suprascripta  integraliter  ueodicamos, 
et  speciaiiter  obligamtis  nos,  ad  quittandum  et  satwfaciendtlni ,  dilecto  H&^ 
deli  nostro/ domino  mag^  gregorison,  pro  omnibua  et  singulis  predij^suis 
et  eorum  pertinencijs  ceteris,  que  in  predicta  insula  aengs00  dinoscitur  pos- 
sidere  ita  quod,  tam  predia  ilia  cum  illomni  pertinencijs,  quam  omnia  alia  pre- 
dia,  in  predicta  insula  existencia,  eidem  dapifera  nostro  suisque  heredibas 
exnunc  libere  uendicamus,  volentes,  et  promittentes  nos,  omnibus  prefate  in- 
sule  possessoribus^  quibus  adbuc  satisfactum  esse  non  oonstiterit,  integrali- 
ter  satisfacere  et  quittare  Jn  cuius  rei  euidenciam  sigilla  nostra  vna  cum 
sigillis  aliquorum  de  consilio  nostro,  presentibus  sunt  appensa,  Datum.  Moo* 
naes.  änno  domini  .M*.  CCC*.  VII*.  die  beati  barnabe  apostoli. 

Sigillen  N:o  ij  3,  5,  6,  9-^12  bortfaiina,  remsonia  qvar;  N:o  2,  4»  7>  8  skadade. 

i555.  1807  d-   10  Aug. 

BisLopcn  i  Slrengnäs,  Ysabs  Skrifvelse  tili  IrkedjckDen  Olof  och  Domkapitlet  i  Upsala,  med 
underrättelse,  alt  han  affärdat  brefvisaren  Kaniken  Thorsten,  for  att  emottaga  hvad  uppdrag 
de  kuode  finna  godt  alt  honom  gifva,  och  med  anhdIlaQ,  att  genoio  öppet  bref  frAn  detta 
ärets  besök  varda  frikallad. 

A.  6.  a. 

Reuerendis  uiris,  Dominis.  Olawo  Archidyacono.  toti  que  Capitulo  ypsa- 
lensi,  ysARUS  dei  gracia  Episcopus  str^engisenensis,  Salutem  in  domino  sem- 
piternam,  Dirigimus  ad  vos  in  officio  visitationis.  dilectum  nostrum  Cano* 
nicum  dominum  Thorstanum  latorem  presentium  ex  parte  nostra.  paraticum 
reuerentia  qua  decet  suscipere.  que  nobis  jnsinuanda  duxeritis  uel  mandao- 
da,  Rogantes  vt  a  visitatione  presentis  Anni  nos  velitis  absoluere.  nobis sn- 
per  hoc  vestras  patentes  litteras  remittentes,  Datum  Anno  domini.  M%GGC''Vn'. 
die  beati  Laurentij  Martiris. 

Pafränsidam  Ysaru^  straBogiaeneofta  visital  capitulum  vpsalense  per  procuratoreoi. 
Sigiliet  bortrifvet,  med  den  ur  brefvet  klippta  remsan. 

t556.  i3o7  A   25  Aug. 

JoHANVBs  l5GBSsoirs  cnka,  Hblbha  Obms  DOTTsms  Testamente  af  gSrdarne  Utala  och  Fitisirik  tili 
det  Vicariat,  som  Doniprosten  Wimundus  stiftat  vid  Linköpings  Döfflkjrrka,  samt  dessatoo 
af  penntngar  tili  kioster  och  hospilal  inom  Öslergothland. 

A.  4« 

Jn.  nomine  domini  amen  Cum  sine  discrecione  magnoque  cautele  stU' 
dio  adinuentum  non  fuerit.  vt  quod  racionabiliter   agitur   yiuaci  iitteranün 


5o7        — 

testimonio  roboretiir,  Ne  uel  presentes.  lateat.  yel  processu  temporis  occul- 
tum  posteris  habeatur,  Ego  Elena  oRMSDOTya,  Relicta  iofaannis  ingaeson, 
anno  ab  incarnacione  dominK  M"*.  CCC\  VII.  nomine  domini  inuocatot  mortis 
ac  nouissimorum  non  inmemor  que  vrgente  necessitate  feliciter  recoluntur, 
ad  omnipotentis  dei,  beatissime  matris  eins  marie  et  apostolorum  eins  petri 
et  pauIi,  omniumque  sanctorum,  laudem  et  honorem  et  meorum  et  proge* 
nitorum  meorum  remissionem  peccatorum  bona  infra  scripta  ad  augmenta- 
Gionem  perpetue  vicarie  quam  fundauit  dominus  Wiraundus  prepositus  nomine 
testamenti  ecölesie  confero  lincopensi.  videlicet.  Curiam  meam  vtalae  in  kind 
Sita m  cum  coloniis,  molendinis  ceterisquealiis  eiusdem  curie  attinenciis,  Jtem 
curiam  meam  fr0swy  videlicet  duos  attongos  cum  omnibus  et  singulis  eorum 
attinenciis  similiter  assigno  ecclesie  memorate.  apud  quam  eciam  michi  eligo  se- 
puituram,  Jtem  ffratribus  minoribus  lincopie,  nouem.  Marchas.  quarum  Septem 
sunt  solute  et  due  restant  soluende  Jtem  fTratribus  minoribus.  sudercopie  tres 
Marcbas.  Jtem  ffratribus  predicatoribus.  skeningie.  tres.  Marchas.  Jtem  sancti* 
monialibus  wretis.  tres.  Marchas.  Jtem  sanctimonialibus  in  askaby,  VI.  Mar- 
chas  pro  duabus  ampullis  argenteis  faciendis.  Jtem  hospitali;  sudercopie  .T.  Mar- 
cham  denar.  Hospitali.  in  skeningie  .1.  Marcham  den.,  Jtem  sororibus  Skenin- 
gie .1.  Marcham,  Hec  omnia  nisi  per  me  soluta  fuerint.  solui  volo  de  alio  octo- 
nario  in  fr0swy  per  illum  qui  bonorum  possessionem  adiuerit  predictorum, 
£xequtores  igitur  huius  testamenti  mei  ordino  et  constituo  venerabilem  patrem 
Episcopum  lincopensem.  dominum  raagnum  karlsson.  dominum  beronem  ca* 
nonicum  lincopensem.  et  ketilbernum  knutsson.  ad  euidenciam  igitur  istorum 
et  confirmacionem,  sigilla  illustrium  princjpum  Erici  et  waldemari  ducum 
swecie.  Episcopi  lincopensis,  domini  swantapolch.  domini  magni  karlsson. 
domini.beronis  canonici  lincopensis.  et  ketilberni  knutsson  fratris  eius  pre- 
sentes litteras  instanter  petb  roborari,  Datum,  anno  domini.  I\r.  GCC  VII 
in  crastino  beati  bartholomei. 

Sigilien  N:o  i — 4  o^got  skadade;  5—9  bortfalina  jemte  reinaorna. 


iSSy.  i3o7   d,   aS  Aug.  Orleans. 

Kaniken  t  üpsala,  Magister  Joeass  Testamentariska  aoordning  af  sin  qvai-Idtenskap,  nemligen 
jord  lili  Upsata  och  Simtuna  kyrkor,  böcker  tili  sioa  bröder  samt  penoingai*  tili  kyrkor^ 
samt  andeiisa  inrättoinear  och  persoiier. 

B.  2:  145. 

Jn  nomine  patris  et  filii  et  spiritus  saneti  amen  Ego  iohannes  magister 
de  swecia  canonicus  vpsalensis  compos  mentis  mee  licet  aliquantulum  infir- 
mus  corpore  attendens  et  considerans  quod  nichil  est  morte  cercius,    nichil 


vero  incercius  hora  mortis  noletis  decedere  intestatus,  testamentum  metim 
seu  vltimam  voluntatem  meam  facio  et  ordino  in  modum  qui  seqoitur  et  iii 
formatn  Sn  priinis  siquidem  do  et  lege  ecclesie  vpsalensi  sex  oras  terre  in 
curia  mea  in  kytbywy,  ea  condicione  adiecta  quod  si  parentes  roei  eas  habere 
et  retlnere  voluerint,  iustum  precium  valoris  earundem  infra  anniini  a  tem« 
pore  sciepcie  obitus  mei  reddant  et  soluant  prefate  ecclesie  alioquin  volo 
et  precipio  quod  diete  sex  ore  terre  dicte  ecclesie  reroaneant  paeifice,  et 
eas  possideat  in  futurum  Jtem  do  et  lego  ecclesie  mee  de  symbatunum  duas 
oras  terre  in  curia  predicta  sub  condicione  predicta  Jtem  sepulturam  meam 
eligo  in  domo  fratrum  predicatorum  aurelianensium ,  et  eisdem  do  et  lego 
sexaginta  solidos  parisienses  Jtem  do  et  lego  ecclesie  sancti  vincencii  in  yi- 
neis  aurelianensibus  sex  solidos  parisienses  Jtem  do  et  lego  rectori  eiusdem  e^ 
clesie  decem  solidos  parisienses  Jtem  do  et  lego  clerico  eiusdem  loci  duos  soll« 
dos  parisienses  Jtem  do  et  lego  domui  dej  aurelianensi  sex  solidos  pamien« 
ses  Jtem  do  et  lego  fabrice  aurelianensis  curie  quatuor  solidos  parisienses 
Jtem  do  et  lego  fratri  meo  ingiualdo  paruas  decretales  meas  cum  sexto  li« 
bro  apparatatas  Jtem  do  et  lego  fratri  meo  finuido  alias  decretales  meas  non 
apparatatas  Jta  quod  vendantur  in  florcnos  qui  in  eiusdem  fratris  ysum  et 
commodum  conuertantur  Jtem  do  et  lego  domui  sancti  spiritus  vpsalie  I  mar- 
cham  denariorum  Jtem  conuiuio  eiusdem  domus  I  marcham  denariorum  Jten( 
do  et  lego  conniuio  presbiterorum  apud  enicopiam  vnam  marcham  den. 
Jtem  hospitali  in  enecopia  dimidiam  marcham  den.  Jtem  do  et  lego  ecclesie 
de  birkistum  dimidiam  marcham  den.  huius  autem  testamenti  seu  vltiroeTO- 
luntatis  mee  exequtores  meos  facio  et  constituo  in  regno  francie,  dilectum 
fratrem  meum  nicolaum  canonicum  strengnensem  et  dominum  beronem  de  tyl- 
lingum  canonicum  vpsalensem,  Jn  partibus  autem  meis  dilectissimum  patrem 
meum  dominum  magnum  marinason  et  dominum  haquinum  prepositum  aro* 
siensem  et  quenilibet  eorum  in  solidum  ita  quod  si  ambo  noluerint  aut  ne- 
quiuerint  interesse  quod  alter  ipsorum  exequcioni  debite  premissa  demen- 
det  Et  volo  quod  istud  testamentum  meum  seu  vitima  voluntas  vel  disposi- 
cio  valeat  iure  testamenti,  aut  jure  codicillorum  aut  jure  canonum  aut  vt 
puplicum  instrumentum  Aut  valeat  vt  quelibet  alia  vitima  voluntas  vel  dis- 
posicio  aut  valeat  prout  melius  yalere  poterit  et  debebit  de  censuetudine 
vel  de  jure  £t  ad  bec  vocaui  in  testes  specialiter  et  rogaui  nicolaum  magni 
jngiualdum  magni,  fratres  meos,  dominum  johannem  duus  canonicum  luo- 
densem  dominum  alfinum  canonicum  hamarehsem  dominum  iohannem  dictum 
vifstorp  johannem  rectorem  ecclesie  sancti  vincencii  in  vineis  aurelianensibus 
presbiterum  et  iohannem  de  cruce  clericum  curie  aurelianensis  notarium  joratuo 
et  rogaui  eos  vt  huic  presenti  pagine  sigilla  sua  vna  cum    meo  appoaerent 

in 


j 


—        5o9       -— 

in  testimoniam  premissorum  Datum  aürelianis  änho  domiiii  M^'CGC'^  septimo 
die  veneris  post  festum  beati  bartbolomei  apostoli. 

6fverskri/if  Testamentom  donoint  iohannis  magistri  canoDici  vpsalensis  in  quo  iegantar  ecciesie  VI 

.   ore  lerre  io  kylowi  et  quedam  alia  alii«. 


i558.  1^07  d.  20  Sept 

Borgaren  i  Linkoping  Beitbcbihs  Testamen tariska  anordning  af  sin  qvarlitenskap  tili  kyrktf^€K:b 
andeliga  inrallningar  samt  busli-u  och  bam. 

B.  5:  86. 

Ja  nomine  dominj  Amen  anno  a  natiuitate  eiusdem  Millesimo  GGG  VII 
jn  ^vigilia  sancti  matbei  apostoli  et  ewangeh'ste  Ego  benichinus  Giuis  Unco- 
pensis  licet  corpore  debilis  qientis  tarnen  compos  testamentum  meum  de  R6- 
bus  mihi  a  deo  concessis  condo  et  ordino  in  bunc  modum  Primo  ecciesie 
Hncopensi  in  qua  mihi  eligo  sepultur.am  confera  tres  marcKas  argenti  et 
vnum  agrum  in  ballahell.  capientem  IIL  mensuras,  fratribus  minoribus  jbi-- 
dem  II  marchas  denariorum  fratribus  minoribus  sndercopie  II  marchas  den. 
Eccielsie  sancte  trinitatis  ibidem  I  marcfaam  den.  Ecciesie  sancti  laurencii  I 
marcham  den.  ecciesie  sancti  egidij  I  marcham  den.  Hospitali  ibidem  dimidiäm 
marcbam  den.  predicatoribus  skaeningie  I  marcham  den.  Ecciesie  beate  vir* 
ginis  ibidem  I  marcbam  den.  Monialibus  dim.  marcham  den.  Hospitali  ibidem 
eciam  dim.  marcham  dem  Jtem  dilecte  Txori  mee  vnum  vas  argen tebm!  pdn* 
derans  III  marchas  puri  Domino  Johanni  fib'o  eiusdem  vnam  armaturam, 
fratri  meo  Roberto  eciam  vnam  armaturam,  Johanni  filio  liberti  I  marcham 
argenti,  domino  Mardbo  sacriste  I  marcham  argenti  et  domino  magno. dim. 
marcham  den.  Jtem  cuilibet  vicariorum  in  choro  lincopensi  II  oras  den.  Ad 
horum  igitur  euidenciam  pleniorem  sigillum  meum  presentibus  est  appensum 
Actum  anno  et  die  supradictis. 

Ö/verskri/t."  De  agro  eeclasie  in  liallahell. 


i559-  i3o7cla3  Sept^  Svansholm. 

Biskop  Maghus's  i  Wm'o  vidimatton  af  Biskop  Lars  II:s  i  liinLopjng  fSrordqande^  om  tiondien 
fi'in  församiingarne  }  Öftra  Hirad  9}udjng  och  (&stb^  HSrad  tili  Njdaja  kloster. 

A.  3.  X.      ' 

Omnibus  presentes   litteras   jnspecturi^,.  Magnus  dei   gracia    Episcppus 
Wexionensis  salutem  in  domino  sempiternialm,  SigiUatas  yeris. sigilli^   magni- 

Sv.  Diplom,  IL  •  ''  1    65  : 


fici  videlic^t  prinetpis  domini  Bii^lieri  dei  gracia  regia  sweonmiac  venera^ 
bilium  patrvm  felicis  recordacionis  domihorum  Nicbolai  quondam  Arcfaie- 
piscojpi  vpaaleasis,  nee  non  Laurencij  Episoapi  et  Capituli  lincopensis,  pro* 
testamur  nos  vidisse  litteras  non  raaas  non  cancellatas  nee  in  aliqua  sui  parte 
viciatas,  quas  diligenter  inspeximus  de  verbo  ad  verbum  Tenore  qui  seqoi- 
tur  continentes,  Vniuersis  &<?•  Se  föregäende  N:o  i3i6  Jn  huius  igitur  in- 
speccionis  nostre  testitnonium  sigillum  nos'trura  presentibus  duximus  appo* 
nendum  Datum  Swansholm  anno  domini  M""  CGG*  VII,  jn  crastino  sancti 
Mauricij. 

Sigiliet  bortfallet,  remtan  qrar. 


i56o.  1807  d.  3o  Sept. 

FAfven  Clembjts  V:s  Bulla,  med  befallDiog  tili  Ärkebiskopen  i  Upsala  och  bans  Lydbiskopar 
all  genom  predikningar  och  äflaU  meddeiande  uppinana  fotket  tili  deltagande  i  del  beslo» 
tada  treiliga  korst&get  mqt  Turkarof  e}l«r  all  med  gAfVor  uodcrttcidj«  deL 

-     A.  I.  bj 

Clemens  episcopus  seruus  seruoram  dei  Uenerabilibus  fratrjbus  •  •  A^ 
cbiepiscöpo  vpsalensi  eiusque  sufifraganeis  Salutem  et  apostolicam  benedictio 
nem.  Jnsurgentibus  contra  fidem  catholicam  et  religionem  extinguere^  molien- 
ttbus  christianam  ea  uirtute  illaque  oonstantia  est  a  fidelibus  resistendum  ut 
fideles  cfaristi  &lei  orthodoxe  ardorc  succensi  uirtutibusque  pro  posse  succinti 
detestandum  illorum  propositum  obice  contrario  intentionis  impendant  et 
roboris  oppositione  conatus  ioiquos  prohibeant  eorundem  sicque  mentis  et 
corporis  armatura  muniti,  ac  directi  lumine  fidei  insui^entes  eosdem  spiri* 
tuali  carentes  munimine  et  infidelitatis  tenebris  obsecatos  deo  cui  iDiiitaat 
ipsis  assistente  prosternant.  Sane  iamdudum  et  nuper  etiam  prout  euidentia  facti 
pro  dolor  notum  reddit  non  sine  amaritudine  mentis  accepimas  quod  gentes 
illorum  infidelium  paganorum  que  uulgari  lingua  Türchi  uocantur  sicientes 
sanguinem  populi  christiani  et  ad  extinctionera  catholice  fidei  faanelantes 
collectis  sue  uiribus  nationis  a  certis  retro  continuatis  temporibus  cum  ma* 
xima  quantitate  lignorum  naualium  armatorum  in  partibus  Romanie  et  alijs 
löcis  fideltum  conuicinis  eisdem  chHstianoruqfi  fines  per  mare  fuerunt  ingressi, 
et  in  christianps  et  loca  ac  insulas  eorundem  atrociter  seuientes  per  mare 
discurrerunt  hacteniis  et  discurrere  non  desistunt  dampnjHcantea  et  depopo- 
lantes  loca  et  insulas  cbristianorum  partium  earundem  ipsasque  incendio  mi- 
$erabili  supponentes  et  quod  nefandiuS  est  christianos  eosdem  in  predam  ab* 
ducunt  et  subiciunt  horribili  ac  perpetue  seruituti,  uendentes  eös  ut  anima'- 
]ia  ipsQsque  ad  abäegandum  fidem   catholicam  compellentes»   quodque  insu- 


—       Sil       — 

lain,  NigripOQlift,  diaersis  temporibus  et  uieibas,  cum  eorütn  ioi^jua  potentia 
et  furore  seuissime  feritatis  hostiliter  inuaserunt,  et  post  depopalätionea  incep- 
dia  cedes  et  spolia  per  iafideles  ipsos  in  dicta  et  aJijs  ihsulis  ao  terria  dicta-» 
vwa  partium  imraaniter  perpetrata   innumerabiles    persona^   iBdielium  eorua-« 
dem.  cepisse  ipsasque  in  seruitutem  predietam  redegisse  pco  dolor  asseruotur; 
Cum  autem  de  buiusmodi  prauis  conatibus  et  oppresisionibus   quos  £era  pa* 
ganitas  in  eosdem  fideles  sie  exercet  atrociter  ia  intitnis   doleamus.  et  prop* 
terea,  uias  et  modos  exqumierimus  ut  statui  dictorum  cbristiatiorum  sie  dp« 
presso  poasemus  utiliter  prouidere,  tandem  diligenti  tractätm  super,  bijs  pre- 
babito  duximus  ordinandum  ut  certa  armata  galearum  [Iwnos  in  i»to  primo 
Anno  realibus  subsidijs  de  nostra  Camera  lieet   sit  multis    expensarum  :  one- 
ribus  aggrauata  et  deinde  spiritualium  et  ecciesiasticorum  subsidij»  adiuuända 
nee  non  carissimum  in  cbristo  filium   nostrum  Hugoneni    Regem  Cipri  illu- 
strem ac  drlectos  filios  .  .  Magistrum    et   fratres    hospitalis    saheti   Jobaniiis 
Jeroso]imitani  et  nobilem .  virum  ,  •  Ducem   veneciarum  et  qiiosdam'  alias  in 
instanti  fiat  pro  succursu  et  defensione  fidelium  predictorum.  utque^  ad  Tri-* 
ennium  duratura  et  quod  hpiusmodi  galee  bellatoribusetalijs  gentibua  Qpor-* 
tunis  et  armis  bene  munite  apud  dictam  insuläm  Nigripdntis  in  instanti  fe^ 
sto  omnium  sanctorum  debeant  conuenire    contra    infideies   eosdem   auctore 
domino  uiriliter  profecture.  Licet  igitur  assidue  cogitemus  quomodö  et  qua** 
liter  negotium  ipsum  ad  dei  laudem  et  gloriam  et  non    aolum.  ad  defensio- 
nem  cathoUce  fidei  et  professorum  eiusdem  sed  etiam  exaltationem  ipsius  fe« 
üeiter  prosperetur,  et  pro  feliciori  prosecutione  ipsius  decimas  reddituüm  et 
prouentuura  ecclesiasticorum  in  certis  terris  prouincijs  et  partibus  consisten-» 
tium  et  aliqua  alia  subsidia    duxerimus    concedenda,    quia   tamea  negotium 
ipsum  quod  maxima  expensarum  profluuia  requirit    maioribus    subsidijs  no-t 
scitur  indigere  ac  ad  illud  coadiuuandum    fidelium    caritatiüa.  subsidia  exi-^ 
stunt  plurimum   oportuna  fideles    eosdem    ad    hoc    quibusdam    spiritualibus 
munificentijs  indulgentijs    uidelicet  et   remissionibus    prouidimus    inuitandos« 
Quocirca  fraternitati    üestre   per  apostolica   scnpta    committimus  et  manda* 
mus  quatinus  statum  miserabilem  christianorum  dictarum  partium, attendentes 
tamquam  precones  fideles  et  fortes  athlete  fidei  contra  infidelea  eosdem  sin« 
guli  uidelicet  uestrum  in  suis  Ciuitatibus  et  diocesibus  per  uqs  et  alias,  per- 
sonas  ecclesiasticas  seculares  et  reguläres  ordinum    quorumcunque    quas^  ad 
hoc  ydoneas  fore  noueritis  cbristi  fidelibus  iuxta  datam  üobis  et  eis  a  deo  pru- 
dentiam  proponatis  publice  uerbum  crucis  et  venerabile  signum  eius  quibusuis 
fidelibus  illud  suscipere  deuote   uolentibus    concedatis    ipsorumque    humeris 
imponatis  fideles  eosdem  quos  ad  audiendum  propositionem  ipsam  quoeiens 
expedierit  ad    loca    ydonea  conuocare    possitia   solicitia  exhortationibus  6t 
opor tunis  instanti js  inducentes  ut  ipsi  suscipieiites  eum  reuei^entia  signum*  cruci^ 


—        3is        — 

illud^ttct  auis  CK^rdibus  impriniMtes,  contra  infidelium  predictorom  perfidiam 
.insurgant  uiriiiter  et  negotium  ipsum  feruenter  assumant  et  feruentias  pros^ 
quantur  Et  ut  ipsi  fideles  tanto  libentius  premissa  prosequi  studeant,  quanto 
ex  suis  Jaboribus  potiorem  gratiam  se  nouerint  percepturos.  Nos  de  oamipoteo-^ 
tis  dei  misericordia  et  beatorum  Petri  et  Pauli  Apostolomm  etus  auctoritate 
eonfisi  et  illa  quam  nobis  deus  licet  indignis  ligandi  atque  soluendi  eontaHt 
potestatem  eisdem  fidelibus,  qui  cum  dicta  armata  uel  alias  in  soccursum  et 
subsidium  christianorum  partium  Romanie  predictarum  contra  infideles  eosdem 
in  personis  proprijs  et  exspensis  siue  per  terram  siue  per  mare  infra  dictum 
Triennium  abeodem  festoomniumsanctoruminantea  computandum  profectifue« 
rint  et  per  vnum  Annum  continue  uel  interpolatim  eiusdem  tarnen  Triennij  in 
dicti  prosecutione  negötij  fuerint  commorati,  nöc  non  et  illis  qui  in  dicti  ne- 
gotij  prosecutione  decesserint  uel  in  prosecutione  huiusmodi  uulnerati  fuerint 
etiam  si  alibi  ubicunque  ex  talibus  uulneribus  decedere  eos  contingat  illam 
suorum  peccaminum  de  quibus  ueraciter  fuerint  corde  contriti  et  ore  conressi 
ueniam  induigemus  que  conceditur  tranfretantibus  in  subsidium  terre  sancte 
et  in  retributionem  iustorum  salutis  eterne  poliicemur  augmentum  eis  autem 
qui  non  iii  personis  proprijs  illuc  accesserint  sed  in  suis  dumtaxat  expensis 
iuxta  facultatem  et  qualitatem  suam  bellatores  ydoneos  destinabunt  per  tem- 
pus  quod  supradicitur  in  huiusmodi  prosecutione  negocij  moraturos  et  iUis 
similiter  qui  licet  in  alienis  expensis  in  proprijs  tarnen  personis  illuc  acces« 
serint  per  tempus  moraturi  predictum  ac  eis  etiam  qui  tan  tum  pro  dicto 
negotio  de  bonis  proprijs  erogauerint,  quantum  essent  illuc  eundo  et  inibi 
per  Annum  continuum  morando  et  redeundo  etiam  expensuri,  eandem  suo« 
rum  concedimus  ueniam  peccatorum  huiusmodi  quoque  remissionis  uolurous 
et  concedimus  esse  participes  iuxta  quantitatem  suhsidij  et  deuotionis  affe- 
ctum  omnes  qui  ad  subuentionem  dicti  negotij  de  bonis  suis  congrue  mini* 
strabunt  et  circa  predicta  auxilium  uel  consilium  impenderint  oportunum. 
Ceterum  ut  huiusmodi  negotium  fidei  felicius  prosperetur.  uolumus  ut  in 
singulis  ecciesijs  uestrarum  Ciuitatum  et  diocesium  singuli  trunci  concaui 
ponantur  Tribus  clauibus  consignati  prima  uidelicet  penes  loci  ordinarium 
secunda  penes  ecclesie  sacerdotem,  et  si  in  CoIIegiatis  ecciesijs  fuerit  penes 
maiorem  de  Capitulp  Tertia  uero  penes  aliquem  probate  uite  laicum  conser- 
uandis,  ac  in  eis  fideles  quilibet  iuxta  quod  dominus  eorum  mentibus  io* 
spirauerit  suas  helemosinas  deponere  in  remissionem  suorum  peccaminum 
moueantur.  Volentes  et  illam  pecuniam  quam  per  fideles.  eosdem  offerri  et 
deponj  contigerit  in  truncis  eisdem  recipiatis  erogaturi  eam  pro  ^ictö  nego- 
tio illi  uel  illis  quem  uel  quos  ad  hoc  deputandum  duxerimus  seu  etiam 
deputandos,  ac  certificari)  nos  perlitteras  uestras  de  receptis  in  truncis  eis- 
dem et  bijs   que  depntando  uel   deputandis   predictis   duxeritis   assignanda 


-^        5i3        — 

Porro  quia  presentes  littere  nequirent  forsan  propter  uiarum  discriinina  uel 
alia  impedimenta  legitima  uestrum  singulis  commode  presentari.  uolumus  quod 
per  te  frater  .  .  Archiepiscope  dictarum  litterarura  transumptura  manu  pu- 
blica scriptum,  tuoque  communitum  sigillo  uobis  fratres  sufTraganeis  trans- 
hiittatur  cui  adhiberi  per  uos  uolumus  uelut  originalibus  plenam  fidem.  Da* 
tum  apud  Villam  noua'm  Auinionensis  diocesis  II  kal.  Octobris  Pontificatus 
noetri  Anno  Secundo. 

Under  uppvecket.'  Aaoo  dominj  Millesiino  &c«  christifideles. 

P&  uppvecket^  tradlta  de  Curia  Transmortaaa« 

Pä /ransidan.'  ofvantiU  ett  stört  B,  och  nedanßre.'  Archiepiscopo  Vpsalensi. 

Blybullan  tillika  med  sooret  bortfalieo. 

i56i,  i3o7   d.  5  Ocl.  Harokstorp. 

Hertig  Eai&s  forskrifniDg  pft  ij  mark  lödig,  Maßngna  af  Abbedissan  Katharina  i  Wreta  mot 
förpantoiDg  af  Monas ,  hviiken  gärd  Ullfaller  klostret,  om  ej  skuiden  inom  nästa  pftsk  betaltes. 

A,  3.  t 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Erigus  dei  gracia  Dux  sweorum , 
salutem  in  domino  sempiternam  Notum  facimus  vniuersis  nos  a  religiosa  do- 
mina  domina  katerina  abbatissa  in  wretum  triginta  septem  marchas  puri  ar* 
gönti  mutuo  recepisse  in  festo  pasce  proxime  venturo  persoluendas  proqui- 
bus  sibi  curiam  nostram  monses  cum  omnibus  dicte  curie  adiacenciis  in- 
pignorauimus  isto  modo  vt  si  dicta  curia  infra  terminum  predictum  redempta 
non  fuerit  ipsi  Domine  et  conuentui  suo  perpetuo  cedat,  ita  tarnen  quod 
illud  nobis  supplere  teneatur  in  quo  dicta  curia  melior  per  fidedignas  per- 
sonas  ex  parte  nostra  et  sua  nominandas  fuerit  iudicata  Jn  euius  rei  testi* 
monium  sigillum  fratris  nostrl  karissimi  domini  ducis  waldemari  vna  cum 
sigillo  nostro  presentibus  est  appensum,  Datum  Haroksthorp  anno  domini 
W.  CCG.  VIJ,  tercio  non.  octobris. 

B&da  Sigilieo  bortfalloa  TrAn  de  ur  bref?et  klippta  remsoroa» 


i562.  i3o7  A  2  1   Oct  Fänö. 

FoLKB  JoNs^oHS  Bfcf  ofo  {ordabjte  med  Margareta  i  Hickeby,  ft  hennes  soaers  ragnar,    hvari* 
genom  j  marklaod  i  Htisaby  Markhem  beone  lemnas  för  jord  i  FAnö. 

A*  6.  b. 

Omnibus  presentes    litteras   jnspecturis,    fulko  jonsson  salutem  in  do- 
iBino  sempiternam,  Tenore  presencium  constare  volumus  euidenter  nos  cum 


^        5i4        — 

liiargareta  in  hikkab^  ex  parte  filioram  auorum  ad  consensum  etbeniuoleo- 
ctam  johannis  r0rikssoii  et  jngiuaidi  awnculorum,  nee  non  et  aliorüm  eorun- 
dem  propinquorum  quandam  fecisse  permutacionem  prediorum  in  hunc  mo- 
dum,  recepimus  enim  ab  eadem  et  filijs  suis  quatuordeeem  solides  terre  in 
fanh0,  pro  quibus  assignauimus  ipsis  dimidiam  marebam  terre  in  husaby 
marohem  qum  omnibus  ^uis  attinencijs,  quam  de  dilecto  eonsobrino  nostro 
domino  Johanne  quondam  sudbermannie  legifero  pro  pleno  precio  habuirom, 
Quare  vos  omnes  et  singulos  tarn  posteros    quam    mödernos  in  domino  ro- 

Samus  Quatinus  eidem  margarete  et  filijs  suis  astare  velitis  pro  quocumque 
iinidiam  marcham  terre  predictam  jmpetente.  Cum  nos  et  heredes  nostri 
ipsis  erimus  veri  in  wigari  hemulsmaen,  in  eadem,  Jn  cuius  rei  testimonium 
sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum ,  Datum  apud  faDh0  anno  domioi 
Millesimo,  CCG",  septimo  jn  die  vndecim  milium  virginum.  ' 

Sigillet  skadadt,  pS  en  ur  brefvet  klippt  remsa;  har  Tarit  insydt  i  en  pergamcDtsiapp,  afklipptif 

elt  bref,  som  i  Tillägget  komnier  att  inforas. 


i563.  1807   d,   2g  ^^**  Stockholm. 

Hertigarne  Eains  och   Waldeiuirs  sbidfistelse  p&  Eonung  Magni  vidimerade  bref  af  deo  7 
Oct.  1286. 

£.  73:  m8. 

Ericüs  et  Waldemarüs  Dei  gratia  Duces  Sweciae,  Omnibus  präsentes 
literas  inspecturis,  salutem  in  Domino  sempiternam.  Noveritis  nos  vidisse 
litäras  Illustris  Principis,  Domini  Magni^  quondam  Regis  Sweciae ,  dilectissimi 
patris  nostri  vero  sigillo  consignatas,  sub  hac  forma,  Magnus  Dei  gratia  &c. 
Se  föregäende  N:o  921.  Nos  igitur,  ut  dilectissimus  pater  noster,  Fratrum 
dictorum  paci^  et  quieti  providere  volentes,  easdem  gratias,  assignationes seu 
donationes  eisdem  rratribus  tenore  praesentium  confirmamus  et  nostris  si- 
gillis  eommunimus.  Datum  Stokholm.  Anno  Domini  M*.  CCG*.  septimo,  cra- 
stino  beatorum  Apostolorum  Simonis  et  Judae. 

Enligt  teekningen  uodcr  afskriAeD,  har  Sigiilet  N:o  i  varit  borta,  N:o  3  faDDiU  qvar. 


i564.  i3o7  *^-  ^  ^^^^  Sigarsö. 

Feteb  SiTBuröBHSsoirs  Fastebref  pi  Mosaby  i  Kumla  socken,  med  fullajoveotarter,  lemoadtS^ 
skop  Ysar  i  StrengnSs^  i  vederlag  mot  erhAIJeo 
Ställen  y  sammanraknade  tili  43  örtugsland  jord* 


A.3. 


Omnibus  presentes  litteras  jnspecturis,  Petrus  STTRBiORNiESON,  salutem 
in  domino  sempiternam,  Quoniam  ea  que  rite  aguntur  jn  dubium  verti  so- 


—        5i5        — 

lent  et  plerumqoe  ab  hominum  memoria  penituselabi'^nisi  viue  rocis  uel  lit- 
terarum  testimonio  confirmentur,  Notum  facio,  me  recompensatione  qua- 
dam  prediorum  facta  cum  venerabili  patre  dominö  ysaro  dei  gracia  £pi- 
scopo  straengisenensi ,  juxta  volantatem  et  consensum  meorum  verorum  ac 
legittimorum  heredum  quorum  aliqui  tune  presentes  erant  in  sighars09  de* 
dfsse  ei  curiam  meam,  Mosaby,  in  parochia  kumblum,  cum  omnibus  suis 
pertinentijs  ac  vtensilibus  omnibus  in  ipsa  curia  tune  jnuentis,  Et  reoepisse 
ab  eo  quantum  habuit  in  Hiorstum,  ffulkwi,  ac  alijs  multis  locis,  ita  quod 
continet  .XL.III.  solidos  terre  mihi  ac  meis  hek*edibus  perpetuo  possidehdum^ 
Testes  wigariter  dicti  faster  fuerunt  isti,  Petrus  dictus  kaplan,  Johatines 
birghirsson»  Nicolaus  de  saandum,  Johannes  dictus  Norsaebask,  Birgherus 
karlsson,  Haquinus  de  ThjzJgsby,  ffr08tanus,  Haquinus  de  Myryby,  Jn  cuius 
testimonium  siggillum  meum.  cum  siggillis  reuerendorum  virorum  Domini 
Johannis  prepositi  Straengenesie ,  Domini  johannis  prepositi  Naerikie,  presen«* 
tibus  sunt  appensa,  Datum  Sigbars0,  Anno  domini  .M"".  CCC  VIP.  die  am-- 
marum  post  festum  beati  Michaelis. 

Sigillen:  N:o  i  och  3  mycket  sladade;  N:o  i  bortfalleti  remsan  qvar. 


i565.  1807  d.   II   Nov.  Upsala. 

HertigarDe  Eams  och  Waldbüuhs  oppna  bref,  med  fornyada  pmilegiar  for  Presterskapat« 

B.  3:  4,  T. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis.  Ericüs  et  waldemarüs  dei  gra* 
cia  duces  sweorum  sahitem  in  domino  sempiternäm.  Quamuis  creatura  non 
habeat  See.  iika  med  föregdende  N:o  1/^20  tili  Jn  cuius  nostre  concessionis  eui- 
denciam  pleniorem  sigiHa  nostra  presentibus  sunt  appensa.  Datum  apud  vp- 
saliam  Anno  domini  MGCC  septimo  in  festo  beati  Martini. 

i566.  i3o7  d.   17  Dea  Aby- 

Hertigarne  Ebiils  och  Waldbmaes  forbindelse,  att,  mot  erhällaDde  af  subsidlcr  af  KoDungHS* 

kan  i  Norrige;  bekriga  KoDUDgeo  i  Danroark« 

L.  f  .  go  *). 

Omnibus  praesens  scriptum  cernentibus  E.  et  W.  Dei  gracia  duces  Sveo* 
FHm  salutem  in  dotnino.    Constare  volumus  omnibus   evidenter,   qvöd  facta 

*]  Uuir  tu  Odat«ra4  ffldimatioa  af  Bbkop  Uelgt  i  Opsl^ 


—       5i6       ^ 

nobis  de  viris  providifi,  dominis  ascero  Jonsfte  et  Ivaro  canonico  Bergensi 
procuratoribus  et  ininistris  magnifici  principis  domioi  Haguini  Dei  gracia  regis 
Norvegie  illustris,  patris  nostri  carissimi,  sufficienti  caucione  super  mille  nuu*« 
chis  puri  argenti  nobis  qvam  cicius  assignandis,  et  de  mille  marchatis  an- 
tiqve  monete  noricane  in  rebus  competentibus  nobis  vel  nostro  certo  naocio 
Tunsbergis  in  media  qvadragesima  jam  proxima  committeodis ,  etdeLethang 
et  Landsckyld  de  Elwarsysl.  et  Ranriki  istius  anni  nobis  eciam  qvantocios 
deliberandis,  promittimus  bona  fide  Regem  Daeie  cum  nostratibos  et  stipeo- 
diariis  dealamannia  duetis  tota  nostra  potencia  invadere  et  hostiliterjmpQg« 
nare  nee  cum  ipso  absqve  domino  nostro  Rege  Norvegie  praedicto  aliq?ate- 
uus  concordare.  In  cujus  rei  evidenciam  sigilla  nostra  et  sigilla  dilectorum, 
consiliariorum  nostrorum,  qvi  qobiscum  in  hac  parte,  fide  data,  promise- 
runt  videlicet  Venera bilis  patris  domini  H.  Dei  gracia  Lincopensis  JBpiscopi, 
domini  aberni  dapiferi  nostri,  Domini  Philippi  UliTsou  Domini  Siggonis Hai- 
steins f.  Domini  Arnvidi  Gottstaff  domini  Yvani  de  Kyrin  domini  Lydari  <fe 
Kyrin,  et  domini  Thurgilli  clerici  nostri .  Secretarii  praesentibus  sunt  appea- 
sa.  Datum  aby  Anno  domini  M.  GCG.  VIL  in  3:a  dominica  adventus. 


1567.  1807  d.   17   Dec.  Aby. 

AscBB  JoirssoKS  och  Kaoiken  i  Bergeo  Iwaas  lorbiodelse,  alt  tili  Herügarne  eller  dcru  ombod, 
p&  bestämda  tider  öTverleoiDa  ofvaanamnda  subsidiery  o^haUtillse,  dei  Konungen  i  Norrip 
icke  Ulan  Herligarnes  begifvande  logAr  nigOD  forbindelte  med  KonuDgen  i  Daomark,  samt 
Grefte  Jakobs  af  HaJIaod  derföre  gifna  borgen. 

L.  f.  «8  ♦). 

Omnibus  praesens  scriptum  cernentibus  Ascerds  Jonsson  et  Iwarus  Ca- 
nonicus  Bergensis  salutem  in  domino  sempiternam.  Tenore  praesentium  ad 
communem  proferimus  noticiam  qvod  nos  procuratores  magnifici  principis 
domini  nostri,  H.  Dei  gracia  Regis  Norvegie  illustris  fide  media  promittimus 
ex  parte  sua  et  nomine  procuratorii  sui  nobis  commissi  magnificis  principibos 
Dominis  E.  et  W.  ducibus  Sveorum  illustribus  vel  eorum  certis  nunciisi 
mille  marchas  argenti  puri,  infra  qvartum  diem  ä  die  nativitatis  domioii 
proximo  numerandum^  integraliter  tradere  et  qvittare  ac  mille  marchatosao- 
-tiqve  monete  noricane  in  rebus  ipsis  competentibus  Tunsbergis  in  media 
qvadragesima  jam  proxima  assignare^  et  soluciones  dictas  Laeidang  et  Land- 
skyld ,  istius  anni  de  ElvasysL  et  Ranriki  qvam  citius  deliberare  eisdem,  et 
super  iis  deliberandis  sufficientem  ipsis  facere  caucionem.  Promittimus  iosu* 

per 

*)  Utur  en  TidimalioD  afSigge  Halsleoaion  och  KlerLen  Gtfl,  dat  d.  98  Dec.  iJoj. 


—        5i7       — 

per  bona  fide,  qvod  dictus  dominus  noster  Rcx  Norvegie  absqve  consensu 
et  voluntate  praraictoram  dominorvm  ducum  cum  Rege  Dacie  nunqväm  de- 
beat  concordare,  et  qvo  »)  omnia,  qve  pro  hono  pacis  inter  ipsum  dominum 
nostrum  regem  Norvegie  et  ipsos  dominos  duces  condicta  sunt,  debeant  ex 
parte  sua  iaviolabiliter-observari.  Et  si  praemissa  pro  ipsis  dominis  ducibus, 
vel  eorum  nunciis,  aliqvaliter  impediri  contigerit  promittimus  nos  coopera- 
tores  et  efficacesexistere  promotores,  donec  ipsis  in  hac  parte  integralis  et 
debita  satisfactio  praelendatur.  Praeterea  nos  Jacobüs  Dei  graciä  comes  Hal- 
landiae  super  praemissis  observandis  et  minime  infringendis  recognoscimus  nos 
fidem  corporalem  eciam  praestitisse.  In  cujus  rei  evidenciam  sigilla  nostra 
praesentibus  sunt  appensa.  Datum  aby  Anno  domini  M.  CCC.  VII.  in  3:a  do*- 
minica  adventus. 

i568.  1807   d.    17   Dec.  Aby. 

Herligarne  Ebiks  och  Waldei^aas  fiiUniakt  för  Si^^e  Halstenssoo,  att  uppbSra  1000  mark  silf- 
ver  af  JVoi*ska  Konaogens  Pörvaftare. 

L.  f.  «7. 

Omnibus  praesens  scriptum'  cernentibus  E.  et  W.  Dei  gracia  duces  Sve- 
orum,  salutem  in  dpmino  sempiternam.  Tenore  praesentiuni  notum  facimus 
universis,  qvod  dilecto  et  fideli  miiiti  nostro  domino  Siggoni  Haisteins  f. 
damus  et  concedimus  liberam  potestatem  et  plenariam  authoritatera  mille 
marchas  puri  argenti,  de  viris  providis  dominis  ascero  Jons  f.  et  IvvaroCa- 
nonico  Bergensi  procuratoribus  Magnißci  prineipis,  domini  regis  Norvegie 
illustris  patris  nostri  carissimi  pendendi  ex  parte  nostra  pariter  et.Ieyandi 
ac  eisdem  quittacionis  litteras  assignandi.  In  cujus  rei  evidenciam  sigilla  no- 
stra praesentibus  duximus  apponenda.  Datum  aby  Anno  domini  M.  CCC.  VII. 
in  3:a  dominica  adventus. 

1569.  1807   d.  28  Dec.  Kongelf. 

SiGGB  Halstevssovs  ocb  Klerken  Carls  vidimatioD  af  Ascer  Joossoos  och  Kaniken  Ivars  foregä« 
eode  bref. 

L.  f.  87. 

Omnibus  praesens  scriptum  cernentibus  Sicco  Halsteins  praefectus  Ku- 
get  ^)  et  Carolus  clericus  domini  £.  dei  gracia  ducis  Sveorum  illustris,  salu- 
tepi  in  Christo.  Constare  volumus  omnibus  evidenter ,    nos   recepisse  litteras 

1}  FÖrmodligen  qvod.    a)  FTirmodligen  Kuageliis. 

Sv,  Diplom.  IL  66 


•^        5i8       —  ^ 

virorum  discretorum  dominorum  Asoeri  Jons  et  Iwari  cattonici  Bergensk, 
Procuratorum  Magnifici  principis,  doniini  H.  Dei  gracia  Regis  NorvegieHlu* 
stris,  non  rasas,  non  concellatas,  non  abolitas  vel  in  aliqva  6ui  parte  ?icia« 
tas  in  hseo  verba.  Omnibus  &c«  Se  föreg.  N:o  1.567,  In  cujus  rei  testimo« 
nium  sigilla  nostra  praesentibus  sunt  appensa.  Datuai  Kungell  Anno  donini 
M.  CCC  VIL  4«tQ  die  nativitatis  domini. 


1570.  •  1807   d.   29  Dec.  Dyngiu. 

SiGGB  ÜAisTBirasoBS  qviltens  pä  dt  penniogsuromor,  faan  ft  Hertigarne  Erik  och  Waidemars  vij- 
nar  uppburit  af  Norska  Koouogea  Hakans  Förvaltare. 

K.  i.  3:  49. 

'  Omnibus  presens  scriptum  cernentibus  Siggo  Hallsteinssoü  ,  Praefectus 
Kongellis  salutem  in  Christo.  Recognosco  me  reeepisse  et  leuasse  de  &c. 
Domini  H.  Dei  gratia  Regis  Norwegiae  Procuratoribus  sexcentas  roarcas  puri 
argenti,  centum  et  mille  marcas  denariorum  Lybicensium  ex  parte  Domino* 
rum  meorum  Dom.  £.  et  W.  Ducum  Sveorum  illustrium.  Hoc  autero  argen- 
tum  et  fiecuniam  recognosco  me  pro  mille  märchis  puri  plenarie  reeepisse 
&c.  praesentibus  Domino  Karulo  clerico  Domini  Ducis  Erici  praedicti  et  Öf- 
rardo  monetario  Lotosiensi.  Datum  apud  Dyngiu  anno  Domini  M  GCC  VII 
quinto  die  natiuitatis  Domini. 

1571.  i3o8  Odat 

Pbtbb  GBBABDSdoas  salubref  pfi  2  öresland  jord  i  Willberga  i  SkobohSrad  tili  Skoklosler^  med 
förbebAlly  att  i  sin  lifstid  fH  hugga  ved  p&  Soderakogen« 

A.  3.  b. 

Vniuersis  christi  fidelibus  presentes  litteras  inspecturis  petros  quondam 
G£AADDi£SON  salutcm  in  omnium  saluatore^  Jniuriatur  memorie  frequenter 
obliuio,  et  longinquitate  sepe  fit  temporis  quod  res  clara  presentibus  red- 
duntur  obscura  futuris,  Jdcirco  tenore  presencium  Um  posteris  quam  pre- 
sentibus notum  facio,  quqd  Religiosis  dominabus  sanctimoniälibus  in  sko, 
duas  oras  terre  Jn  villa  bergum,  Jn  skobohered{>i  pro  iusto  et  condigno 
precio,  vendidi,  tradidi,  et  assignaui  perpetuo  Jure  possidendas,  sub  firma- 
rijs  secundum  leges  patrie  dominica  palmarum  apud  predictum  Monasterium 
datis,  ac  eciam  nominatis^  domino  Haquino  sacerdote,  domino  Raguasto,  He- 
mingo  Jngimundaeson,  thaeluono  Hydinson,  vesg0to,  Kettiluasto  Jn  vasta- 
dum  cum  omnibus  parochianis,    Oeterum  yolumus  omnibus  et  singulis  con- 


—       5i9        — 

Stare  quod  a  dictis  dominabus  licenciam  habeo  Jn  suderskog  ligiia  que  di<> 
cuntur  dfihvet  succidere  tempore  vite  mee  vnde  ne  heredes  mei  hanc  licen* 
ciam  sibi  iure  hereditario  vsurpent,  sigillum  nostrum  presentibus  est  appen* 
$uin,  Datum  anno  doraini  M"*.  GGC*.  VIII. 

Pi/rinsidan,'  supr«  wiilabaorgba  j  skobobaredhe. 
Sigillet,  pA  en  ur  brefvet  kiippt  remsa,  «dligt,  meo  skadadt 


1572. 


i3o8  d.    I   Febr. 


iNGBGBRDy  Holoiger  UlfsfiODs  «Dkas  g&fva  tili  Alvastra  kloster  af  g&rdenBerg  i  Westergolhland, 
med  föreskrifty  att  afkasloiiigCD  efter  heooes  död  lagges  tili  det  anslag  hennes  man  gifvit  sam- 
ma  kloster. 

A.  3.  T.  •). 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  Jngigerdis  relicta  domini  holgeri 
wlf  son,  salutem  et  cognoscere  veritatem  Condecens  est  et  consentaneüm  ra- 
cionj  vt  quos  amör  et  dilectio  matrimonii  in  bac  uita  inseparabiliter  adu- 
nant  hos  eciam  post  mortem  non  separet  sepultura,  Wnde  tenore  presen- 
cium  constare  volo  omnibus  euidenter  quod  sana  mente  et  corpore  apud 
monachos  in  aluastrum  vbi  predilectus  dominus  meus  et  maritus  holmgerus 
wlf  son,  sepultus  est  locum  eligosepulture,  Et  curia m  meam  byergh  inwes^ 
gocia  situatam  cum  omnibus  suis  pertinencijs  prope  et  alonge  positis  nomine 
testamenti  confero  raonachis  memoratis  bac  condicione  mediante,  quod  pro- 
uentus  illius  curie  post  obitum  meum  venient  ad  agmentum  pitancie  de  qua 
dominus  meus  prelibatus  conuentum  predictum  et  cum  eis  *  •  •  •  pauperes 
in  suo  testamento  annuatim  constituit  sustentandos  Datum  anno  dommi 
]WC*C"C^  VIII  in  vigilia  purificacionis. 

Sigillet  borta,  jemle  den  ur  brefvet  klippta  remsan. 

1578.  i3o8   d.   20  Mars.  Bergen. 

Konung  Hailahs  i  Norrige  öppna  Lejdebref  och  föi^sakraD  för  Konung  Eriks  i  Danmark.och 
dess  broder,  Hertig  Ghristophers  lillgifne  Herrar  och  Miiiy  hvilka  ville  infinna  sig  i  Wikei» 
omkring  d.  22  Ma),  da  Konungens  tvist  med  Junker  NiU  fSrekomroer,  att  fritt  ocb  obehio- 
dradt  ditkomma,  d^rstädes  vistas  i  10  dagar  ocb  lika  säLert  hemfara.^ 

L.  f.  97. 

Omnibus  &c.  H.  Dei  gracia  Rex  Norvegie  &c.  xiotum  facimus  univer- 
sis,  qvod  nos  damus  et  concedimus  per  praesentes  saivum  et  securum  con- 
ductum  qvibuscunqve    prselatis    militibus  ex  parte  magnificorum    principum 

*)  Brefvet  skadddt  «f  fugt. 


—        5ao        — 

dominorum  .Erici  regis  Dacie  et  Christofori  fratris  sui  ad  nos  libere  venien* 
di  in  Vichiam  super  deJfberacione  domicelli  Nicolai  nobiscum  io:mo  Kai. 
Junii  vel  citra  tempus  illud  volentibus  placitare  et  nobiscnm  tempore  placi- 
tacionis  morandi,  nee  non  a  die  placitacionis  finita  infra  vicesimum  diem 
pro  nobis  et  nostris  omnibus  et  singulis  ad  propria  libere  redeundi,  man- 
dantes  omnibus  et  singulis  tarn  extraneisqvam  indigenis,  infra  districtus  no* 
stri  potestatem  conslitutis,  sub  poena  capitis,  ne  qvis  ipsum  praesentem  con« 
ductuQi  ausu  temerario  violet  vel  infringat,  sed  potius  ipsis  durante.  con- 
ductu  praesente  omnes  ipsos  benigne  recipiant  et  honeste  pertractent.  In  cu- 
jus rei  testimoniu/n  sigilla  reverendi  patris  doniini  arnonis  dei  gracia  Ber- 
gensis  ecclesie  Episcopi  et  discretorum  virorum  de  consilio  nostro  domino- 
rum Erici  Waidemari  Berneri  Erlingi  de  Biarkaey,  Snaronis  Ashlaci,  Baro- 
num  nostrorum,  una  cum  sigillo  nostro  sunt  appensa.  Datum  Bergls  Anno 
domini  M.  CCC.  VIII.  die  Mercurii  ante  dominicam  Laetare. 


i574*  i3o8   d.   20   Mars^  Haera. 

Hertig  EniRS  StadfästeJse  pa  den,  emelian  Birger  Petersson  och  Elof  Andersson  a  egna  ocb  k 
sin  broder  Peters  och  sin  stster  Ragnhilds  Yfignar,  ingängna  forlikning  i  en  tvist  rorandegods 
och  Jösegendouii 

A.  7.  a. 

Ericus  dei  gracia  dux  sueorum,  vniuersis  presentes  litteras  inspecturis 
salutem  in  domino  sempiternam,  Tenore  presencium  constare  volnmus  eui- 
denter  Quod  in  presencia  Magnifici  principis  Domini  birgeri  dei  gracia  regis 
sweorum  fratris  nostri  karissimi  et  nostra  ac  aliorum  quam  plurium  discre- 
torum apud  ecclesiam  haera  dyocesis  arosiensis  constitnti  vir  nobilis  domi- 
nus birgerus  paetersson  et  Discretus  juuenis  elauus  andresson  nomine  suo, 
fratris  sui  petri,  et  sororis  sue  ragnildis  ac  omnium  qui  hoc  factum  inpe- 
tere  possent  libere  recognouerunt  quod  omnia  inter  eos  hactenus  ventilata 
super  predijs  aut  rebus  aliis  quibuscunque  concordes  et  vniformes  se  esse 
sunt  professi,  Jtaquod  quilibet  eorum  de  parte  sua  tunc  optenta  reddiditse 
paratum,  quare  cum  rite  et  racionabiliter  acta  potissimum  in  nostra  pre- 
sencia approbare  et  ratificare  teneamur  supradictorum  nobilium  recognicio- 
nem  approbamus  et  presentis  scripti  patrocinio  communimus  prohibentes  fir- 
niiter  et  districte  nequis  pactum  huiusmodi  quod  inter  se  predicti  dominus 
birgerus  et  elauus  super  prediis  et  rebus  aliis  fecerant  inpetere  seu  violare 
presumat  sicut  graciam  nostram  conseruare  et  penam  pecuniariani  voluerit 
euitare  Jn  huius  autem  rei  testimonium  vna  cum  sigillo  serenissimi  principis 
Domini  ,B.  dei  gracia  regis  sweorum  fratris  nostri  et  nostro  sigilla  nobüium 


Dominorum  henrici  borgrauij  fulconis  ioansson.  mathie  kaetilmundaeson  ka- 
nuti  lagman  et  elaui  andre^son  presentibus  sunt  appensa  Datum  anno  do« 
mini.  W.  CCC\  VHP.  Xlir  kalendas  aprilis  loco  supradicto. 

Pd  Jränsidan,-  littera  concordacionis  inter  Dominum  Birgerum  paetxrsoo  et  Elauum  andresson. 
Sigiilen  N:o  r,  3,  8  sLadade;  N:o  2,  4—7  borlfallDa. 


iSjS. 


i3o8   d.   21   Mars.  Haara. 


Hertig  £bik.s  Stadfästelse  p&  den  metlao  Birger  Pelersson  ocb  Fru  RagDhiid^  £ggerts  af  Brals« 
torp  enka^  ä  henoes  ocb  bennes  baros  vägnar,  iogäogoa  forlikniog  i  förenämnde  tvist« 

A/  6.  a. 

Ericus  dei  gracia  dux  sweorum  vniuersis  presentes  litteras  inspecturis 
salutem  in  domino  sempiternam,  Tenore  presencium  constare  volumus  eui- 
denter  quod  in  presencia  magnifici  principis  domini  birgeri  dei  gracia  regis 
sweorum  fratris  nostri  karissimi  et  nostra,  ac  aliorum  plurium  discretörum 
Apud  eeclesiam  Haara  dyoeesis  Arusiensis,  constituti  vir  nobilis  dominus  bir- 
gerus  paetersson  et  discreta  domina  Rangnildis  reh'cta  domini  Eggardi  dicti 
bralsthorp  nomine  suo  et  liberorum  suorum  recognouerunt  libere  coram  nobis 
quod  omnia  inter  eos  hactenus  ventilata  super  contractibus  in  rebus  mobi- 
libus  et  immobilibus  qvibuscunque  inter  dietos  dominos  birgernm  et  eggar- 
dum  dum  viueret  babitis  coneordes  et  vniformes  se  esse  sunt  professi,  ita 
quod  pars  quelibet  de  optento  reddidit  se  contentam,  Quare  prohibemus  fir- 
miter  et  districte  nequis  factum  huiusmodi  inpetere  seu  violare  presumat, 
sicut  graciam  nostram  conseruare  et  penam  pecuniariam  voluerit  euitare,  Jn 
huius  autem  Bei  testimonium  vna  cum  sigillo  serenissimi  principis  domini 
.6.  dei  gracia  karissimi  fratris  nostri  et  nostro,  sigilla  Nobilium  dominorum, 
henrici  borgrauij,  birgeri  legiferi  et  folconis  jonsson.  Mathie  ksetilmundae,  Et 
quia  ipsa  domina  Rangnildis  proprium  sigillum  non  habuit  sigillum  domini 
kanuti  dicti  legiferi  presentibus  sunt  appensa  Datum  anno  domini  M"  CCC* 
VHP.  in  die  beati  benedicti  loco  supradicto. 

Pä /ränsidan  »*  Goncordia  facta  jnter  domiDum  birgerum  paeterson  et  doinioam  Ragnildim   reJiciam 

domini  Edgardi  de  bralsthorp« 

Sigillen  N:o  3,  3,  7,  8  mer  och  miodre  skadade;  N:o  i,  4 — ^  bortfalJna,  remsorna  qvar. 


—        5aa        — 


1 3o8   d.   2 1    Mars.  Hara. 


1576. 

Hertig  EtiKS  StadfSslelfle  pä  den  emellao  Birger  Petersson  och  Fru  Ragohild  Eggerts  tf  Brali- 
Uiorp  enka,  ä  egna  och  hennes  baros  vflgaari  sainl  Ysar  och  Konrad ,  bemalde  Egserts 
sligtingar,  ingdngna  förlikniog  i  förcoflaoode  tvist. 

A.  6.  a. 

Ericus  dei  gracia  dux  sweorum  Vniuersis  presentes  litteras  inspecturis 
Salutem  in  domino  sempiternain,  Tenore  presencium  constare  volumus  eai- 
denter  Quod  id  presencia  inagnifici  principis  domini  Birgeri  dei  gracia  Re- 
gis  sweorum  karissinii  fratris  nostri  et  nostra  ac  aliorum  quam  pluriun 
discretorum  apud  ecciesiam  haara  dyocesis  arusiensis  constituti  vir  nobilis  do- 
minus birgerus  psetersson  et  discreta  Matrona  domina  Ragnildis  reiicta  do- 
mini eggardi  quondam  dicti  bralsthorp  nomine  suo  et  liberorum  suonim 
necnon  et  Ysarnus  ac  conradus  bralsthorp  fratres  dicti  domini  eggardi  militis 
defuncti  fratrueles,  recognouerunt  libere  coram  nobis  quod  super  cootracti- 
bus  in  rebus  mobiübus  et  imipobilibus  quibuscunque  inter  predictos  domi- 
num birgerum^paetersson  et  dominum  eggardum  militem  dum  viueret  babi- 
tis  ac  alijs  omnibus  inter  eosdem  hactenus  ventilatis  concordes  et  vniformes 
se  esse  per  omnia  sunt  professi  et  per  assignacionem  prediorum  per  dictum 
dominum  birgerum  paetersson  liberis  ipsius  domini  eggardi  eciam  in  nostra 
presencia  factam  prout  in  litteris  suis  patentibus  super  hoc  confectis  plene 
patet  pars  quelibet  de  optento  reddidit  se  contentam,  Quare  cum  singula 
rite  et  racionabiliter  acta  potissimum  in  nostra  presencia  teneamur  diaini 
et  humani  juris  intuitu  roborare  Nos  factum  buiusmodi  approbarous  et 
^confirmamus  ac  presentis  scripti  patrocinio  communimus  Prohibentes  firmiter 
et  districte  nequis  pactum  hoc  impetere  vel  infringere  presumat  seu  quomo- 
dolibet  yiolare  sicut  graciam  nostram  conseruare  et  penam  pecuniariara  yo- 
luerit  euitare  Jn  cuius  rei  testimoniuni  sigilium  ffratris  nostri  karissimi  do- 
mini Birgeri  dei  gracia  Regis  sweorum  et  nostrqm  necnon  et  nobilium  do- 
minorum  henrici  borgrauij  ffulconis  jonsson  Mathie  ketilmundason  Et  quia 
dicta  domina  Ragnildis  sigilium  proprium  non  habüit  sigilium  domini  kanuti 
laghman  loco  sui  vna  cum  sigillis  predictorum  presentibus  est  appensam 
Datum  Anno  domini  Millesimo  CCC  VHP.  jn  die  beati  benedicti  abbatis  loco 
supradicto« 

PA  frin$idan*'  Concordia  facta  inter  domioam  B.  paetersmn  et  domiDani  RagDildim  relictam  donüini 

Egardl  de  hraltthorp  et  omoes  ei  attioeoles» 

Sigiilen  N:o  I9  3,  7  bortfalloa;  N:o  3,  4~'6  n&got  skadade. 


—        5a3        — 


1577. 


l3o8  d.   26   Mars*  Örebro. 


Konung  Bibobes  oTverenskommelse  och  forlikoiDg    med  sioa  bröder  Hertigaroe  Erik  och  Wal- 
dcmar,  samt  vilkorcn  för  dcnsaroma« 

E.  80.  b.  I.  och  L:  k.  i. 

Universis  praesentes   literas   inspecturis,    Birgerus    Dei  gratia  Siieorum 
Gothorumque  Rex,  salutem  in  Domino  sempiternam!    Ut  firnia  pax  et  vera 
concordia  inter  nos  et  fratres  nostros  karissimos  Dominos,  Ericum  et  Wal* 
demarum,  Dei  gratia  Duces  Sueorum  illustres  perpetuis  temporibus  invioJa* 
bilitei*    observetur,    promittimus    eisdem    fratribus    nostris  in  vi    sacramenti 
prius  in  Placitatione  nuper  apud  Nycopiam  corporaliter    praestiti  super  cor- 
pus Christi,  quod  et  nunc  libera  et  spontanea  voluntate  approbamus,  quod 
omnes  causae,  dissensiones  et  discordiae    majores  et  minores,    hactenus    inter 
nos  qualitercunque  obortae,  debent  ex  parte  nostra  esse  remissae   penitus  et 
sedatae,  nee  ullo  unquam  tempore  per  nos  ad  animum  revocari.  In  vi  etiam 
ejusdem  sacramenti    submittimus  et  committimus    nds  spontanea    voluntate, 
quo  ad  omnia  nos^  tangentia ,  majora  et  minora,  voluntati  et  Ordination!  eo- 
rundem  fratrum  npstrorum,  quorum  ordinationi  in  omnibus   stare  volumus, 
et  ut  inter    nos    disponendum    decreverint,    reputabimus    nos  contentos,  et 
quod  astabimus  eis  contra  quemlibet  hominem  honores  ipsorum,  jura  et  bo* 
na  tanquam  propria  tota  potentia  nostra  defendendo,    nee  dampna,  injurias 
vel  gravamina  ipsis  aut  hominibus  suis  seu  ipsis  adhaerentibus,   nee   aliquid 
in  ipsorum  praejudicium  occulte  vel  manifeste  facere  debemus ,  vel  etiam  at- 
tentare.  Commissionem  etiam  castrorum  Galmarniae  et  Borgholma  factam  Do* 
minis  E.  et  W.  Ducibus  Sueciae,   fratribus    nostris  in  cbristo    karissimis  per 
nobilem  virum  Dominum  Karolum  Thydhiskas,   tunc  advocatum  nostrum  in 
eisdem  castris  et  per  alios  castrenses  ibidem    ratificamus,  et  eam  innovando 
omnino  approbamus.  Sub  eodem  nostro  sacramento    resignamus    exnunc  ca- 
stra  omnia  Finlandias  et  partium  orientalium,  videllcet  Aaboo  et  Tavestahus 
et  Wiborgh  cum  terris  adjacentibus  eisdem  et  quam  cito  transsitus  patuerit 
ad  Finlandiam,  et  partes  iilas  orientales,    niandabimus  praefectis    nostris  ibi- 
dem,  quod  castra  prasdicta  et  terras  cum  pertinentiis    suis    eisdem  fratribus 
nostris  Dominis  Ducibus  tradant  et  commjttant  pleno  jure,  quod  si  castrum 
Wiborgh  tradere  sibi  non  poterimus  ista  vice,  per  idem  promittimus  sacra- 
mentum,  ut  quocunque  modo  poterimus,    procurare  debemus,    ut  ad  manus 
eorundem  fratrum  nostrorum  sicut  alia  castra  valeat  devenire.  et  si  per  nos 
dictum  castrum  nullo  modo  possit  optineri,   astare  debemus    Dominis  fratri- 
bus nostris  consilio    et  auxilio,    cum   omni    potentia    nostra,  ut  in  ipsorum 
perveniat  potestatem.   Item  vi  ejusdem  sacramenti  nostri  promittimus,  quod 
terras  contractas  et  bona,  quae  infra  regnum  nobis   dimittere  voluerint,  de- 
bemus secundum  leges  et  patriae  jura  teuere,  nee  subditis  ultra  casum  con- 


smetum  talliis,  impositionibuSf-   vel  aliis  gravamiaibus    aliquatenus  honerare. 
Astringimus    etiam    nos    firnia    obligatione    in    cjusdetn   vi  sacramenti,  ut  si 
contingat  fratres  nostros  praeraori,  et  nos  ipsis  superstites  esse,  novasaliquas 
impositiones,  talJias  seu  gravamina  subditis  regni  nullatenus  inpetere  debea- 
inus,  nee  de  consensu  et  voluntate    inajorum  regni  requisitis    pariter  et  op- 
tentis.  et  quod  propter  dissensiones  inter  nos  et  fratres  nostros  subortas  ho- 
inines  ipsorura  clericos  vel  laicos  vel   alios   quoslibet  eis  qualitercunque  ad- 
haerentes,  vel  subditos  regni  nullo  modogravare  debemus,  persequi  seu  etiam 
molestare,  nee  in  eos  ab'qualiter  vindicare.  Astringimus  etiam  in  vi  ejusdem 
nostri  sacramenti,  quod  milites,    armigeros   et  notabiles    personas    regni  ca- 
pere  vel  captivare,  seu  bona  ipsorum  occupare  non  debemus,  nisi  prius  le- 
gitime sint  convicti,    nee    exaetiones    indebitas  in  ipsos   exercere.    Debemus 
etiam  dictis  Dominis  Ducibus,  fratribus  nostris,  cum  hominibus  nostris  assi- 
stere,   et  regnum  contra  quoscunque    invasores    eum  eisdem  tota  nostra  po- 
tentia  defensare.     Promittimus  etiam  in  vi  ejusdem    sacramenti    nos  curato- 
res  et  procuratores  cum  omni  diligentia  et  instantia  quoad  possumus,  quod 
Magnitici  Principes  Domini  Reges   Daciae  et  Norvegiae,    Domini   Gerardus  et 
Alwerus  fratres,  Comites  Hulzatine  et  Skogwiborg,  et  Dominus  HenricusMag- 
nipolensis  una  nobiscum  omnia  praemissa    repromittent,   et  quod  omaia  per 
nos  hie  promissa  velint  observare.     Cum   bis   et  ex  parte  nostra    repromisit 
hec  omnia  vir  nobilis  Dominus  Henricus  Borgravius  domus  Theotonicorum, 
et  assumpsit  se  procuraturum  et  curaturum,    quod  Magister  Ordinis   sui  in 
Lywonia  et  fratres  praemissa  omnia  repromittent;   et  si  contra  proemissa  v^ 
iierimus,  praedictus  Magister  Ordinis  et  fratres  sui  possunt  a  nobis  recedere 
libere,  et  dictis  Dominis  Ducibus  fratribus    nostris   adhaerere*     Renunciamus 
etiam  in  vi  ejusdem  sacramenti   omnibus   literis    cujuscunque  tenoris,  et  ex 
quacunque  causa  a  dictis  fratribus   nostris,    Dominis  Ducibus    habitis  et  re* 
ceptis,  ubicunque  et  apud  queracunque  inventae  fuerint,  per  solempne  pac- 
tum ex  certa  scientia,  et  volumus  quod    sint   irritae,    cassatae  et  nullius  p^ 
nitus  firmitatis:    ipsosque    Dominos   Duces,  fratres  nostros  ab  omnibus  obli- 
gationibus  in  eisdem  contentis  quietos   et  absolutos    reddimus,    et  in  perpe- 
tuum  liberatos.  Obligamus  ergo  nos  modo    quo  supra,    et  firraiter   astringi- 
mus ad  omnia  praedicta  fideb'ter  observanda.   Et  si  contingeret,    quod  Deus 
avertat!  nos  venire   contra  praemissa  seu  quodlibet    praemissorüm,    submitti- 
rous  nos  spontanea?  Jurisdiction!  Episcoporum  Regni  Sueciae  omnis,   vel  sal- 
tem  illorum,  quos  Domini  Duces  fratres  nostri  ad  hoc  duxerint  invocandoS;^ 
ut  possint  in  personam  nostram  summam  *)  Excommunicationis  promulgare, 
et  alias  poenas  Ecclesiasticas  seu  Ganonicas  in  nos  exercere.    Volumus  etiam 

et 

*)  Troägen  sententiam 


—        6a5        — 

et  per  pactum  promittimus  eisdem  fratribus  uostris ,  ut  si  in  aliquo  veneria 

inus  contra  praeniissa:  omnes   fidelitate    nobis    astncti    sint   eo  ipso  a  nobis 

absoluti,  et  quod  possunt  absque  quatibet  nota  vel  displicentia  nostra  dictis 

fratribus  nostria  adhaerere.    Consentimus    etiani)    quod  dicti   Domini    Duces, 

fratres  nostri  non  teneantur  nobis  ad  aliqua  promissa  observanda,  si  contra 

praemissa  venerimus,  ut  superius  est  expressum,  nobis  nihilominus  remanen* 

tibus  eisdem,  quo  ad  omnia  inter  nos  placitata  firmiter  obhgatis.   Vi   etiam 

nostri  sacramenti  nos  obligamus,  et  voluntarie  nos  astringimus,  ut,  veniendo 

contra  praemissa  vel  aliquod  eorum,  eo  ipso  perdamus    bona  et  jura  omnia 

nobis  infra  regnum    conpetentia,    et  ad  aictos   fratres    nostros   devolvantur. 

Renunciamus  insuper  in  omnibus  prsemissis   omni  exceptioni  doli,    fraudis,, 

metus,  violentidß,  et  cujuscunque  anxilii  juris  communis  vel  consuetudinarii , 

quod  nobis  prodesse  possit,  et  praedictis  fratribus  nostris  obesse  in  praemissis 

vel  quolibet  praemissorum.  Ratificamus  insuper  et  approbamus  placitätionem 

Anno  Domini  M"".  CGC.  VHP.    Dominica  carnis   Privii   Nycopiae    habitam, 

et  omnia  in  ea  contenta   tenore   praesentis   innovamus.     Ut  autem    praedicta 

omnia  et  eorum  quodiibet  per  nos  et  nostros   firmiter:  et   inviolabiliter   ob* 

serventur,  repromiserunt  uha  nobiscum  Domini  Episcopi,  Episcopus  Scaren- 

sis,  et  alii   nobiles  et    magnates  regni    infrä    scripti,   videlicet  Swantapolk, 

Henricus  Borgravius,  Karolus  Thidhiske,  Beoedictus   Boosson,  Rangwaidus 

Puke,  Henricus  Glysingh,  Gudserkuis  Boosson ,  Johannes  Huwd,  Milites,  nee 

non  et  Domicellus  j£rnist,    Sigraundus    Kialdorsson^  Annndus   Liquidsson,. 

Thoko  Boosson,  Stepbanus  Röreksson^  Ghristiacnus  quMidam  Advocatus.»  et 

Christiarnus  filius  suus«  In  cujus  rei  testimonium  una  cum    sigtiio  nostro  si* 

gilJa  supradictorum  nobilium    praesentibus   sunt   appensa.     Actum  et  datum 

Oerabro  Anno  Domini  M%  CCG^  YllV.  in  crastiao    Annunciationis  beatae 

Virginis. 

XJtom  KonuBgeDr  aHidigü  «gAll»  Sro  lo  ^udxm  si£;ill  aAeckDade^  samt  remsei*  tili  3nie  dito« 


1578.  i3o8  d    17  ApriL 

H0LM6EA  kuA$  PaDtebref  pä    afrad  af  jord  i  Lingdunker  tili  Lars  Ulfsson^  tili  godtgorande  af 
80  mark  peoningar« 

Omnibus  praesentes  literas  inspecturis,  Holmgeäüs  Amä,  salutem  in  Do-, 
mino  sempiternanti.  Tenore  praesentis  constare  volo  Evidenter,  me  fratri  meo 
Laurentio   Ülffssön,    in   octaginta    marchis   denariorum ,    pro  parte  fratrum 
meoruni  iuniorum,  et  sororum  Langftdunker,  videlicet,    decem  solidis  terrae 


—        5a6        — 

cum  dimidio  teneri  obligatum,  adiecta  conditione,  ut  eidem  Laurentio  sen- 
sum  dictum  Affradb  annuatim  pro  parte  praedicta  conferre  debeam  donec 
pecunia  restiterit  integraliter  solutä.  In  cuius  rei  Evidentiam  sigillum  meum 
praesentibus  est  appensura  Datum  Anno  Domini  M.  CCC.  VIII.  Quarta  feria 
Paschsd. 

Sigiilet  har,  enligi  ritBiageDy  Tarit  oiladadt. 


i57g,  i3o8  d.   2  2   Apr.  Poitiers. 

Tifven  Clemens  V:8  Bulla  tili   Upsala   Domkapitel  med  tillklnnagifvande,  aU  BisLopen  i  We* 
«leris    MiJs  blifvit  uloärnnd  tül  Ärkebiskop  i  Upsaia. 

A.  I.  b. 

Clemens  episcopus  seruus  seruorum  dei  Dilectis  filijs  .  ,  Gapitulo  eccle- 
sie  Vpsalensis  Salutem  et  apostolicam  benedictionem.  Quam  sit  onusta  peri- 
culis  et  plena  dispendtjs  ecclesiarum  prolixa  uacatio  nos  qui  h'cet  immeriti 
sumus  Petri  succetsor^  et  vicarius  Jhesuchristi  prepositi  regimioi  uniuer* 
MÜs  ecclesie,  decet  atteadere  consideratione  soilicita,  ut  nunc  per  aimplicis 
prouisionis  ofBcium  nunc  per  ministerium  trarislationisaccommode^  ipsis  ua- 
cantibus  pastcres  accedant  ydonei^  sub  quorum  regimine  opitulante  diuino 
suffragio  requiescant«  Sane  nacante  dudam  ecciesia  nostra  vpsalensi  perobi- 
tum  bone  memoria  Nicolai  Arcbiepi^copi  Vi^salensis  uos  uocatis  omnibus  qui 
ttoluerunt  debueront  et  potuerunt  comode  Interesse  ut  moris  est  conue- 
nientes  in  unum,  pro  substitutione  futuri  pastoris  ac  deliberantes ,  ad  id 
per  uiam  scrutinij  procedendum,  assumpsistis  dilectos  fib'os  Magistrum  An- 
dream  Prepositum  Oyarum  Siggonis  et  Sunonem  de  Adeliundum'  de  uobis, 
fidedignos  eiusdem  ecclesie  GanonicoS)  qui  sua  prirao  et  deinde  sÜJgulorum 
aliorum  uestrorum  uota  diligenter  inqiiirerent,  eaque  •fideliter  in  scriptis  re- 
dacta  publicarent  iliico  in  communi,  qui  mandatum  huiusmodi  exequentes 
comperuerunt ,  quod  tarn  ipsi  quam  uos  ahj  singuli  in  venerabilem  fratrem 
nostrum  Nicolaum  Episcopum  quondam  Arqsiensem  in  Archiepiscopum  Vp- 
salensem  Electum  uoto  unan|mi  eonsensistis.  Et  deinde  Magister  Andreas 
Prepositus  memoratus  uice  sua,  et  predictorum  conscrutatorum  suorum  ac 
aliorum  uestrum  omnium  de  uestro  consensu  et  mandato,  ipsum  Nicolaum 
in  VjDsalensem  Archiepiscopum  postulauit.  Jpse  uero  postuiationi  huiusmodi 
oon  consentiens,  Nee  dissentiens  statum  suum  ordiuationi  sedis  apostoJice 
totaliter  in  hac  parte  submisit.  Presentato  itaque  nobiß  per  propuratpres  et 
nuntios  uestros  postulationis  lamdictQ  decreto  Nos  ipsius  posttilationis  e&a« 
minationem  dilectb  filio  nostro  Luce  s^ncte  M^rie  in  Viakta  .  diacono  Car- 
dinali-duxrmus  committendam ,  qui  processum  illius  examinan«^«  quod  super 


hoc  inuenit  in  nostra,  et  fratrom  nostrorum  prcsentia  retulitdiligenter.  Cum- 
que  nostre  iritentionis  existeret,  apud  sedem  prefatam  huiusmodi  diffinire 
negotium,  roaxime  cum  ipsius  ecctesie  cura  et  prouisio  de  instituendo  in  ea 
pastore,  ad  nos  immediate  spectaret,  ad  predictorum  procuratorum  et  nun- 
tiorüni  supplicationem  instantem,  eidem  Electo  ad  *sedem  eandeni  pro  ipsius 
postnlationis  prosecutione  uenfendi  concessimus  facultateni,  Et  deittnm  tarn 
pro  parte  ipsius,  quam  pro  iiestra  iamdiote  postulationis  serie  preposita  coram 
nobis,  ut  postolationem  admitteremus  eandem  fuit  humilitersupplicatum  Nos 
igitur  postulationem  prefatam,  ipsiusque  £)ecti  personam  per  vönerabilem 
fratrem  Nicolauum  Ostiensem  et  Velletr^nsew  Episcopum  et  dilectos  filios  no- 
stros  Stephanum  .tit  sancti  Ciriaci  in  termis  presbiterum,  et  Lucam  memo- 
ratum  Cardinales,  examinari  fecimus  examinatione  solerti,  et  facta  nobis  ab 
eisdem  Episcopo  et  Cardinalibus  super  hoc  relatione  fideli  postulatibnem 
huiusmodi,  quam  inuenimus  de  prefato  Electo  persona  ydonea  canonice  ce- 
lebratam,  de  predictorum  Episcopi,  et  Cardioalium,  ac  aliorum  fratrum  no- 
strorum consilio,  ac  apostolice  plenitudine  potestatis  duximus  admittendam, 
ipsumque  a  uinculo  quo  tenebatur  dicte  Arosiensi  ecclesie,  bui  preerat  ab- 
soluentes  eum  ad  eandem  ecclesiam  vpsalensem  transtulimus  liberam  sibi  con- 
cedendo  licentiam  ad  ipsam  vpsalensem  ecclesiam  transeundi,  curamque  et 
administrationem  eiusdeni  ecclesie  ypsalensis  eidem  Electo  tam  in  spiritua- 
libus,  quam  in  temporalibus  plenari^  commktendo,  tenentes  indubie,  quod 
cum  ipsum  commendet  scientia  litterarum,  et  kudabilis  uite  preconia  in  pla- 
cabilitate  conuersationis  extoUant,  ac  morum  grauitas  honesta te  decoret,  sit- 
que  in  spiritualibus  et  temporalibus  circumspectus,  diligentisuo  studio,  pre- 
fata  vpsalensis  ecciesia,  ad  eiiius  curam  et  sollicitudinem  non  minus  prout 
deuote  supponimus  dei  prouidentia  qu^m  hominum  euocatione  uocatur,  sie 
a  noxijs  illesa  seruabitur,  quod  de  bono  in  melius  temporalibus  crescet  auxi- 
lijs  et  spiritualium  sentiens  increnienta  augebitur  uirtutibus  et  exemplis. 
Quocirca  vniuersitati  uestre  per  apostolica  scripta  mandamus,  quatinus  eun- 
dem  Electum  tanquam  patrem,  et  pastorem  animarum  ucstrarum  deuote  sus- 
cipientes,  sibi  obedientiam  et-  reuerentiam  debitas  impendatis  ipsius  saiubri- 
bus  monitis  et  mandatis  humiliter  intend^ndo.  Alioquin  sententiam,  quam 
idem  Electus  rite  tulerit  *)  in  rebelles  ratam  habebimus  et  faciemus  actore 
domino  usque  ad  satisfactionem  condignam  inuiolabiliter  obseruari.  Datum 
Pictauis  X  kal.  Maij  Pontificatus  nostri  Aniio  Tertio. 

Pa  uppveckti.-  Lamb^rtüs  pro  se  ei  Jordan* 

Pa/ränsidan  ofverst*'  Guido  de  Sarabaco;  nedanfore»'  Caphuio  ecclesie  vpsaiensis  ex  parte  Reue^ 
rendissicDi  domini  JN.  albi  archiepisc(»pi. 

Blybullan  bortfallen,  segelgarnssnöret  qvar. 

*)  tulerit  är  a.-ne  ginger  skri/vei  i  originalet. 


i58o^  i3o8    d,    I   Maj. 

DoMKAPiTLBTf  1  Upttla  vidiiiMilioo  af  Carl  Gregersaoot  testamefilariiLa  aoordoiagi  upprStUd  d. 
a4  April  i3oi. 

A*  7.  ». 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  Capitülum  eccl^aie  vpsalensis, 
salutem  in  domino  sempiteroam ,  Notam  facirous  per  presentes,  nos  testa- 
mentum  nobilis  viri  karoli  gregorisson  vidisse  sub  sigillis  auctenticis  in  bec 
Terba^  Jn  nomine  &e«  Se  N:o  iSSq.  Ja  cuius  rei  testimoniuia  ugillum  Ga>* 
pituli  ecciesia  nostre  ypsaleilsis  presentibus  est  appensum,  A^tum  et  datum 
^nno  doroini  M*  GCG*  VIII  die  apostolorum  philippi  et  jac<^i. 

SigiUet  botia,  remsao  qvar. 


i58i.  i3o8  d.    I    Maj.  üpsak 

DoicKAPiTLBTs  i  Upfafa  vidiination  af  Fru   Ramfrids   teslamentaridLa   aoordoingy   uppratUd  d. 
aS  Hot.  i3oa« 

A.  7.  a  ♦). 

Omnibus  presentes  litteras   inspecturiS)    Gapitdlüm  ecclesie   vpsalensis, 

salutem  in  domino  sempiternam,  INotum  facimus ^  .  mentum  no- 

bilis  mulieris  domine  Rangfridis  vidisse  sub  sigillis  auctenticis  •  .  .  hecver- 
ba,  Jn  nomine  domini  amen,  &c.  Se  N:o  i^yX  Jn  cuius  rei  testimonium  %\r 

gillum  Gapituli  ecclesie appensum,  Actum  et  datum  irpsalie  anno 

domini,  M%  GGG*  VIII  die  apostolorum  philippi  et  jacobi. 

Sigillet  bortfallet,  remsan  qvar. 


iSSa-  i3o8  d*    I   Maj.  Wernamo. 

pBTEA  Magsussohs  foYklarande,  att  ban  för  sin  del  afsUr  tili  Magnus  Marinasson  deo  ickelgcQ- 
idsta  jorden  i  Tensla  och  Kylista,  i  KSrna  socken,  bvilken  Johannes  Engel  tili  Magnus 
paoCsaU« 

J.  5:  I. 

Omnibus  praesentes  literas  inspecturis,  P£TRUS  Magnusson,  salutem  in 
Domino  sempiternara.  Tenore  pr^sentium  constare  volo  evidenter,  me  ter- 
rani  XL  oras,  solido  miuus^  in  Tenstä  et  in  Kylistum,  in  parochia  Kärnum 
situatam  nobili  militi  Domino  Magno  Marinasson,  per  Dominum  lohanneffl, 


*)  Brefvet  Sr  p&  flcra  stsllen  sdudrigU 


—        Sag        •— 

dictum  ÄDgill,  prius  inpignoratam,  et  termino  inter  ipsos  recepto,  non  re« 
solutam^  mihi  tarnen  actione  percionis  *)  attingentem,  praadicto  Domino  Magno, 
ex  parte  mea  suis  hdßredibus  libere  dimisisse.  In  cuius  rei  testimonium ,  sigillum 
meum  praesentibus  est  appensum.  Datum  wärnamo,  Anno  Domini  M.CCG.VIIL 
in  die  beatorum  Philippi  et  Jacobi. 

Sigillety  enligt  tcckDiogeQi  borta» 


i583.  i3o8  d.  23  Maj, 

BiAGSR  TaoMASsovs  af  Hageby  testamentarisLa   anordning   af  jord,    peoniogar   och  losöreo  tili 
Uoii^f  kyrkor  och  cDskilda  personer. 

A.  3.  L 

Jn  nomine  patris  et  filii  et  spiritus  sancti  AmeN  Anno  domiiii  M"*  CCG^ 
VHP  in  die  ascensionis  domini  Ego  birgerus  thome  quondam  filius  de  ha* 
gaßby  licet  corpore  debilis  mente  tamen  sanus  et  robustus  videns  mundanam 
felicitatem  ut  fenum  agri  in  nichilum  redigi  hominisque  uitam  super  terram 
Yt  vmbram  cicius  pertransire  propter  temporalis  mortis  acerbitatem  et  nouis- 
3imum  examen  michi  super  venturum  saluti  anime  raee  volo  diligenter  pro- 
uidere  vnde  testamentum  meum  condo  in  hunc  modum  monachis  et  mona- 
sterio  de  iulatum  ubi  locum  eligo  sepulture  lego  hec  bona  videlicet  curiam 
meam  saeby  in  nsesi  apud  almarnaestek  perpetuo  iure  possidendam  cuni  om* 
üibus  bonis  mobilibus  in  eadem  curia  existentibus  atque  attinenciis  eins  vi- 
delicet agris  pratis  pascuis  piscaeionibus  siluis  nemoribus  intus  et  extra  se- 
pes  Jtem  capellam  meam  cum  calice  libris  et  omnibus  suis  ornamentis  at- 
que decem  marcas  vsualis  monete  do  monachis  supradictis  Jtem  domino 
abbati  de  iulatum  do  decem  alias  marcas  denariorum  Jtem  claustro  de  wre* 
tum  eciam  decem  marcas  currentis  monete  Jtem  fratribus  in  arbogum  tan* 
tum  hoc  est  decem  marcas  Jtem  ecciesiis  in  quarum  parrochiis  bona  habeo 
hoc  est  cuilibet  earum  do  vnum  solidum  terre  et  cuilibet  plebano  dictarum 
ecclesiarum  do  duas  marcas  denariorum  ea  de  causa  ut  me  mortuo  quilibet 
eorum  in  qualibet  septimana  missam  pro  anima  mea  semel  ad  minus  cele* 
bret  usque  ad  annum  Jtem  ecclesie  strengenensi  do  vnam  horam  terre  in 
thorlundum  Jtem  margarete  knudhs  doter  do  quinque  horas  terre  et  duos 
denarios  terre  suderby  in  tumbo  haersedhae  ista  condicione  mediante  do  cum 
iam  dicta  margareta  grauida  esse  videtur  prole  mea  illam  eandem  terram  in 
suderby  dicte  proli  cum  ad  vitam  venerit  temporalem  assigno  iure  paterno 
hereditandam ,  Modo  quia  mater  cuiuslibet  sui  infantis  morientis  heres  esse 
videtur  ad  huc  eam  terram  in  suderby  meis  heredibus  dimitto  resoluendam, 


*)  permuUciooi»? 


—        53o       — 

ita  tarnen  quod  sepe  dicta  proles  mea  subito  mortoa  fuerit  in  hoc  mundo,  Jtem 
pueris  roeis  ista  duxi  danda  videlicet  markusi  duas  horas  terre  quinque  de- 
nariis  minus  in  0sterl0sdß  atque  dextrarium  meum  cum  omni  armatura  mili« 
/  tari  Jn^ewaldo  praam  quinque  marcas  denar.  Laurencio  in  hyffraby  tres 
marcas  denar.  Jt^m  Laurencio  de  *)  duas  marcas  denar.  Jtem  nicbolao  quon- 
dam  koco  meo  duas  marcas  den.  ad  sepulturam,  Jtem  susanne  sororie  niee 
tres  marcas  den.  ad  dotalicia,  Jtem  nicbolao  ruffo  tres  marcas  den.^,  Jtem  in- 
geldo  stigb  duas  marcas  den.,  Jtem  bungero  scbambals  duas  marcas  den. 
Jtem  beriulfo  quinque  marcas  den.,  Gutbormo  tres  marcas  Petro  sororio 
meo  tres  marcas  den.  Jtem  iobanni  vilb'co  in  wesby  pro  debito  quod  teneor 

.  ei  et  donario  do  tres  marcas,  Jtem  arnwido  silnario  duas  marcas,  Gunnoni 
piscatori  dnas  marcas  Magno  erici  vnum  tentorium,  Jtem  fratribus  in  eskiis- 
tunum  decem  marcas,   Jtem  fratri    stenulfo' quinque    marcas  den.  Laurencio 

/  thouae  son'  duas  marcas  Jtem  domino  matbeo  quondam  filio  ketilmundi  do 
cornu  meum  quod  dicitur  buckuljaekae  Domino  magno  quondam  gregoriido 
aliud  cornu  quod  dicitur  rinnianden,  benedicto  kanuti  do  cornu  meum  bro- 
kan  Gregorio  kanuti  do  cornu  meum  quod  dicitur  sylscbatten,  Jtem  sigwido 
0stansson  vnum  cornu  rubeum,  Jtem  katberine  filie  sigwidi  vnam  brazamao- 
•ream,  Jtem  cuilibet  viMice  mee  vnam  vaccam,  pro  soluendo  testamento  meo 
singulis  ut  recipiat  quiuis  testamentaliter  quod  uel  quantum  dedi  curiam 
meam  sigwalstadhae  assigno  in  pingnore  et  infra^  annum  omnino  ab  beredi- 
bus  meis  redimendam,  alioquin  er  tunc  nuncquam  dicta  curia  ab  eisdem  be- 

.  redibus  meis  redimetur  sed  volenti  et  tenenti  linialiter  digno  foro  vendenda 
dimittetur  ^aut  eciam  si  de  Iinea  mea  non  inuenitur  homo  qui  sepius  memo- 
ratam  curiam  emere  suffecerit  alius  aliquis  quamuis  incognitus  eandem  ku- 
riam  digno  precio  comparabit  Ne  quod  absit  omnia  iam  premissa  per  he- 
redes  meos  in  aliquo  possunt  inpediri  vnde  micbi  meritum  meum  preclude- 
tur  et  beredibus  meis  periculum  aliquod  in  anima  possit  prouenire  vnum 
tarnen  excipio  si  me  contingat  liberos  babere  micbi  superstites  iq  boc  mun- 
do tunc  ad  huc  eadem  kuria  sigwalstadbi  per  suos  proprios  fructus  annua- 
tim  prouenientes  se  de  omni  anno  in  annum  de  omni  inpignoracione  et  ven- 
dicione  liberabit  quoad  vsque  omnia  superius  memorata  fuerint  tolaliter  per- 
soluta  et  sie  denium  talis  possessio  dictis  liberis  meis  erit  inperpetuum  pos- 
sidenda,  Jtem  bec  omnia  debita  mea  que  diuersis  reddere  teneor  videlictt 
erico  sigwals  son  quatuor  marcas  den.,  Ecclesie  tborsbiergie  duqs  marcas  den. 
Jtem  cuidam  mercatori  arosie  qui  tenet  ciffum  meum  argenteum  in  pignore 
duodeeim  boras  olauo  de  balstum  XIIII:*^""  marcas,  tbeoderico  in  arosia  VII  ho- 
ras  solido  minus,  bennickino  byttingi  quinque  marcas  duabus  oris  minus  de 


*)  Naiunet  har  ej  blifvit  utskrifvet,  uUiD  Sr  lakun  lemnad  i  brefvct* 


—        53i        — 

fructibus  in  sig^walätadhum  proüenientibus  omnino  persoluantur  Exequtores 
eciam  istius  testamenti  mei  instituo  discretos  viros  et  honestos  Siguiduni 
0stani  quondam  filium,  et  Kanutum  quondam  ereng^isel  (ilium  dans  eis  ple- 
iiam  et  liberam  facultatem  de  predictis  omnibus  disponendi,  Jn  cuius  rei 
testimonium  et  euidenciam  pleniorem  sigillum  illustris  principis  domini  Erici 
ducis  dei  graeia  regni,  sweorum  presentibus  est  appensum,  yna  cum  sigillis 
discretorum  videlicet  domini  £  abbatis  de  iqlatum)  Domini  magni  quondam 
gregorii,  Domini  mathie  quondam  ketilmundi,  Gregorij  quondam  kanuti  et 
benedicti  fratris  eiusdem  sigwidi  quondam  0stdsnsson  ätque  appendente  si- 
gillo  roeo  in  memoriam  premissorum  et  munimeN,  Fuit  eciam  hec  pagina 
scripta  in  presencia  istorum  testium  domini  £  abbatis  de  iulatum  et  sigwidi 
0st8ßnsson  atque  thome  filii  sui^  Magni  erici  olaui  de  halstum,  birgeri  ko, 
et  laurencii  de  ouerby.  Datum  anno  domini  ut  supra« 

Sigiilen  N:o  i,  3,  5  mer  eller  miadre  skadadc;  2  och  4  bortralloa,  remsorna  qvar. 


i584-  i3o8   d.   3o  Maj.  Rumby. 

Uplaods  Lagmaooeo  Bieoeb  PfiTBBssoirs  siutliga  öfverenskooimelse  med  Simon  af  Sundby  i 
Ayds  socken,  hvarigeoom  den  sistnämnde  erhAller  Brokenäs,  SundbyboUtad  med  ekskog 
samt  Sundby,  emot  det  han  afstär  öarne  Hennegarn^  Herkelso  och  Helgö  samt  utbetalar 
vissa  penningsummor  tili  Sigtuna  Predikarebrödrakioster  och  Täby  kyrka. 

A.  6.  a. 

Omnibus  presentes  htteras  jnspecturis  Birgerus  PiETERSSON  vpländie 
legifer  salutem  in  domino  sempiternam  Tenore  presencium  constare  uolo 
certitudinaliter  vniuersis,  quod  inter  me  ex  parte  vna  et  simonem  de  sund- 
by  parochia  ryd  ex  parte  altera,  super  prediis  quibusdam ,  et  causis  que  in* 
ter  nos  vertebantur  hoc  modo  finafiter  est  placitatum,  videlicet,  quod  ego 
predium  meum  brocsenes,  jtcm  siiuam  quercinam  in  sundbybolstadhe,  et 
predium  sub  dieta  silua  et  omneni  vsum  predicti  predij,  et  silue,  et  ius 
quodcunque  habui  in  sundby  in  villa  qoam  incolit,  et  ius  inpetendi  aliquid 
in  sundby  ipsi  simoni  ac  suis  faeredibus,  pro  me  et  meis  heredibus,  iure 
plenario  dimitto,  ipsum  ac  heredes  eius  liberum  dimittens,  ex  parte  mea  ac 
heredum  meorum  ab  omni  inpeticione,  ex  quacunque  causa,  quam  habeo 
contra  eum,  sub  hac  condicione,  videlicet,  quod  ipse  simon,  ex  parte  sua , 
oc  heredum  suorum,  mihi,  meis  que  heredibus,  assignat,  ^t  appropriat^ 
quidquid  possidet  in  insulis,  hennaegarnum ,  herkils0,  balg0,  cum  aquis,  pi-. 
jscarijs,  et  omnibus  adiacencijs  ad  dictas  insulas  pertinentibus,  prout  nunc 
sidiacent  vni  inarche  terre  quam  pospklt^  io  s0rby,  jnsuper  debet  et  pro- 
niisit  dictus  simon,  quod  conuentui  aictunie  fratrum  predicatorum  soluet  ex 


—        532        -- 

parte  mea  decem  et  octo  marchns  denarioriim^  in  feste  beati  martini  proxi« 

mo  iam  venturo,  Jtem  eidem  conuentui,    viginti  marchas  in    festo  penteco- 

stes  post  festum  beati  martini  tunc  sequente,  Ecciesie  uero  taeby,  anno  do- 

mini«  M''.  GCC.  IX*.  in  festo  beati  martini  debet  soluere  duodecim  marchas 

denariorum.  Premisse  autem  placitacioni  inter  me,  et  dictum  simonem  habite, 

interfuerunt/karissima  Yxor  mea  ingiborgis,  et  frater  israel  consobrinus  meus, 

Dominus  andreas  bringse,  et  Dominus  benedictus,  sacerdotes,  et  famuli  mei, 

ingo  de  kefro,  erieusHemmingsson,  hoimgerustrullae^karulus  granns,  annn- 

dus  lamb,  haghana,  samson,  petrus  villicus  in  rumby,  Johannes  thortensson, 

Jn  euidenciam  autem  et  robuV  premissorum,  sigillum  meum,  et  sigillum  ka- 

rissime  consortis  mee  Jngiborgis  et  sigillum   fratris   israelis    prioris   sictonie 

eonsobrini  mei  presentibus  sunt  appensa  Actum  rumby,    anno    domini,  M*. 

GGC.  VHP.  in  octaua  ascensionis  domini. 

loga  sigill  fiooas,   och  om  de  fuDDito^  s4  har  ncdra  kanles  mt  brefvet,  der  de  rarit  ffatade, 

bKfirit  i  sedoare  tider  bortLlippL 


i585.  i3o8  A   i5  Juli.  Poitiere. 

Pafren  Cunmi  V:s  Fuilmakt  fSr   Biskopeo   ITils  i  WesterSs,    att   vara    ÄrkebisLop  i  Upsali, 
med  öTverlemoaQde  iillika  af  derlill  böraDd^  Pallium* 

F.  i:  S6a.  Ao.  3.  Ep.  Sod 

Clemens  V.  Nicolaum  transfert  ab  Arosiensi  Ecclesia  ad  Ecclesiam  Fpsdenr 
sem^  misso  de  more  Pallio. 

Clemens  &c.  Venerabili  Fratri  Nicoiao  Archiepiscopo  Vpsalensi  Sak* 
tem  &c. 

Nuper  presentato  Nobis  decreto  postulationis,  quam  dilecti  filii  Gap- 
tulum  Vpsalensis  Ecciesie  tunc  vacantis  de  te  tunc  £piscopo  Arosiensi  ad 
Archiepiscopatum  Vpsalensem  concorditer  celebraverint ,  nos  postuiationem 
eandem,  quam  invenimus  de  te  persona  ydonea  canonice  celebratam  admi* 
simus,  teque  a  vineulo  quo  tenebaris  Arosiensi  Ecciesie  cui  preeras  absolu- 
tum  ad  dictam  Ecclesiam  Vpsalensem  de  Fratnim  nüstrorum  consilio,  et 
apostolice  plenitudine  potestatis  duximus  transferendum ,  preficiendo  te  iili 
in  Archiepiscopum  et  Pastorem,  curamque  et  administrationem  ipsius  tibi 
in  spiritualibus,  et  temporalibus  committendo^  plenam  quoque  tibi  coaoe* 
dendo  licentiam  ad  «andern  Vpsalensem  Ecclesiam  libere  transeundi.  Com 
autem  palleum  insigne,  yidelicet  Pontificalis  officii  a  Nobis  cum  ea«  quad^ 
cuit  instantia  postulasses,  Nos  tois  sopplicationibus  annuentes  ipsumueco^ 

porc 


—        533        — 

pore  B.  Petri  sumptum  perdilectos  filios  nostros  Landulphum  Sancti  Angeli, 
Guilelmum  S.  Nicolai  in  Carcere  TuIIianensi  et  Lucam  S.  Marie'  in  Vialata 
Diaconos  Cardipales  tibi  fecimus  assignari ,  ut  illo  intra  Ecclesiam  tuam  illis 
diebus  dumtaxat  utaris,  qui  expressi  in  ipsius  Ecclesie  privilegiis  continen- 
tur.  Vt  igitur  signum  non  discrepet  a  signato  &c.  Datum  Pictavis  Idibus  Julii 
Anno  Tertio. 


i586.  i3o8d  23  Juli.  Upsala. 

Oompro'steD  Azidreas's  i  Upsala  glfvobref  tili  Predikarebröderoa  i  SigUioa  p&  elt  stycke  tillök- 
oing  tili  den  tomt  i  Upsala,  ipidt  eoiot  Domkyrkao,  sora  FruRangfiid,  Lagmaonea  Isi-aels 
enka,  dem  girvit. 

A.  3.  a. 

Omnibus  presentes  lilteras  inspecturis,  Andreas,  prepositus  ecclesie  vp- 
salensis,  Salutem  in  domino  sempiternam.  Cum  Nobilis  et  deuota  mulier, 
Domina  Rangfridis,  Relicta  dorainj  israejis  legiferj,  Religiosis  viris,  ffratri^ 
bus  predicatoribus  sictonie,  in  fundo  curie,  quam  vpsalie  juxtä  ampnem  ex 
opposito  ecclesie  beate  Marie  possedit,  aream  pro  domo  vna,  longitudinis 
quatuordecim  vlnarum,  et  decem  vlnarum  latitudinis  contulerit,  Ego  an- 
dreas  prepositus  vpsalensis  dictorum  fratrum  vtilitatibus  et  solacionj  fauere 
libenter  jntendens,  superaddidj  dictis  fratribus  in  eadem  area  sex  vlnas  in 
longitudine,  et  quatuor  in  latitudine,  jta,  quod  iibere  exnunc  ibidem  possi- 
deant  aream  longitudinis  vigintj  vlnarum,  et  latitudinis  quatuordecim,  ad 
inhabitandum,  et  edificandum  prout  ipsam  nunc  jnchoauerant,  pro  sue  li- 
bito  voluntatis,  jta  quod  absque  vssurpacione  amplioris  ibi  spacij,  locum  in- 
habitent  memoratum,  sed  et  nichil  sibi  racione  huius  aree  juris  vendicent 
versus  ampnem,  seu  in  ipso  ampne*,  Et  plateam  communem  secundum quan- 
titatis  aree  sue  exigenciam  parent  et  teneant,  prout  platea  contigua  ab  aliis 
circa  habitantibus  paratur  et  tenetur,  Jn  cuius  rej  testimonium  sigillum 
meum  presentibus  est  appensum  et  sigilla  Reiierendorum  virorum  domino- 
rum,  Laurencij  decanj, '0yarj.  Mathie.  Nicolai  Marcj*  et  johannis.  canonico- 
rum  ecclesie  vpsalensis  apponi  peto  ad  euidenciam  pleniorem.  Actum  et 
Datum  vpsalie.  anno  domin j  W.  CCC*.  VHP.  ja  crastino  beate  Marie  Mag- 
dalene. 

Pa  frinsidan.'  de  bospicio  fratriim  vpsalie. 
Sigitleo  Nu>  i— 3  bortfaJloa;  N;o  4  och  5  skadade. 


Sv.  Diplom,  IL  '68 


—       534       — 


i5S7-  i3o8  d.   10  Aug.  Husaby. 

Biftkop  BavHOirs  i  Skara  iatyg,  alt  Domprosten  Magister  Beogt,  med  Biskopeos  och  Domkapitldl 

tilktdnd,  bortbytt  Klagstorp  och  Sigarstad  i  Wermland,qvarneo  i  Marem ,  DomprostspaDnen 

mt  girdar  i  Fiskebfick  tili  KaDiken  Bjoro  af  Data  emol  Ssglora  och  Bathwet, 


tiüstdnd,  bort 
i  Kikiod  samt\ 

A.  ai. 


Vniuersis  presentes  litteras  yisuris  vel  audituris  B.  dei  gt^acia  scarensis 
Episcopus,  Salutem  in  domino  sempiternam,  Notum  facimus  vniuersis  quod  in 
presencia  nostra  constituti,  discreti  viri,  dominj,  Magister  benedictus  pre- 
positus  scarensis.  et  bero  de  dalum  candnicus  noster,  perniutacionem  quan- 
dam  de  bonis  beneficiorum  suorum  perpetuo  duraturam^  deconsilio  et  con- 
sensu  tarn  nostro  quam  eapituli  nostri  fecerunt  in  hunc  modum,  Tidelicet, 
quod  curie  saeglorar  et  haSueth,  cum  molendinis,  piscarijs,  colonijs,  ac 
Omnibus  aiijs  dictarum  curiarum  pertinencijs,  intra  sepes  et  extra,  ad  pre- 
posituram  scarensem  perpetuo  pertinere  debeant,  Curie  vero,  claxthorp,  et 
sigarsta%se  in  wermalandia,  cum  molendinis,  piscarijs^  colonijs.  ac  omoibus 
alijs  dictarum  curiarum  pertinencijs  intra  sepes  et  extra,  necnon  et  moleo* 
dinum  in  mareem  cui  annexa  est  colonia,  Modius  prepositalis  in  kakiod,  et 
colonie  in  iiskibaec  illa  dumtaxat  excepta«  de  qua  facta  fuit  permutacio  cum 
ecclesia  in  lenom,  prebende  dicti  domini  beronis  debeant  in  perpetuum  et 
irreuocabiliter  adiacere.  Ne  igitur  super  premissis  vel  aliquo  premissorum 
aliqua  possit  in  posterum  dubietas  suboriri,  sigitlum  nostrum  et  sigillum 
qapituli  nostri  presentibus  sunt  appensa.  Datum  et  actum*  hosaeby.  anno 
domini.  M\.  CCC*.  Vlir.  in  die  beati  laorencij  martiris. 

SigilleB  mydiet  skadade. 


i588-  i3o^  d.    II   Aug.  Poitiers. 

Pifven  CLanBas  Yu  Bulla  tili  Ärkebiskopen  i  Upsala  och  haos  Lydbiskopar,  med  befallning,  aü 
uiider  5  &r  genom  predikande  och  aflats  utdelande  uppmana  folket  tili  ea  korstilgsgärd,  tili 
kriget  mot  SaracenerDe,  jemte  föreskrifter,  huru  de  iosamiade  medlen  böra  förvaras,  redovisa» 
och  slutligen  tili  PAfven  öfversftodas. 

A.  1.  a  ♦> 

Clemens  episcopus  seruus  seruorum  dei  venerabilibus  fratribus  archie- 
piscopo  vpsalensi  et  eins  sufTraganeis  necnon  et  aliis  episcopis  exemptis  si 
qui  fuerint  in  vpsalensi  pronincia  constituti  salutem  et  apostolicam  benedictk)- 
nem,  Exurgat  dominus   et   inimici    dissipentur  ipsius  exurgant  cum  eo  fidei 


*)  Ur  eo  ovidimerad  afskrift  pS  eo  Uog  pergamentsremtay  i  bog  grad  svirläst  och  pa  flera  stSltcn 
nästan  helt  och  hUiet  utpUnad. 


—        535        — 

zelatores  apprehendant  ftrma  timoris  domini  Jndiiant  se  ßdei  orthodoxe  lo- 
rica.  diuini  amoris  scatam  assumant  et  sub  potencia  virtutis  altissimi  robo« 
rentur.  Opprobriorum  et  enim  crvcifixi  que  6unt  ei  ab  insipientibus  tota  die 
vindices  eius  sint  inemores  et  erga  statum  miserabilem  terre  sancte  plenitudi*» 
nem  miseracionum  exerceant  compassionis  fluenta  deriuent  et  misericordis 
aperiant  viscera  pietatis  qnia  uenerunt  gentes  in  hereditatem  domini  et  sanc- 
tum  eius  tabernaculum  polluerunt  Accendanturquidem  vtigniscorda  fidelium 
ad  ipsius  terre  necessitatibus  suceurrendum  et  aßectus  pie  consideracionis  auctis 
ardoribu»  infiammentur  prebeant  quoque  manus  ad  opera  et  sub  spe  eele- 
stis  auxilii  prelium  domini  preliantes  ad  iuuandum  illius  causam  feruenti  magna* 
nimitate  eonsurgant  qui  multos  in  paucis  sue  poteneie  virtute  coneludit 
«on  obdormiens  nee  dormitans  in  euentibus  gerencium  bellum  eius  ipsofum 
custos  peruigil  et  magnificus  thriumphator  se  que  accingant  giadio  potentis»- 
Bimo  circa  femur  ad  ipsius  iniurias  viciscendas.  voce  quidem  assidue  lamen* 
tacionis  exclamat  et  inproperat  terra  ipsa  fidei  orthodoxe  cultoribus  ut  re* 
cordari  non  desinant  quid  eis  in  partibus  transmarinis  acciderit  intueantur 
et  attente  considerent  tocius  Christian itatis  opprobrium  quam  preclara  nostri 
saluatoris  hereditas  versa  est  ad  alienos  et  locus  ille  sanctissimus  vbi  celi  regem 
virgo  puerpera  genuit  locus  redemptoris  nostri  preöiosissimo  Bariguine  perfusus. 
locus  vbi  poni  meruit  sepulcri  dominici  fündamentum  et  locus  quem  resur- 
gens  Christus  a  mortuis  sue  resurreccionis  gloria  multipliciter  illustrauit  alie- 
narum  subuertitur  imperio  nacionum  Recenseant  eciam  effusis  lacrimis  mul* 
tiplicibusque  singultibus  infra  claustra  pectorum  diligenter  qualiter  dudum  ilie 
perpetue  malediccionis  alumpnus  babilonicus  persequtor  cnristianorum  sang« 
uinem  siciens  de  fedis  cubilibus  babilonis  contra  renatos  fönte  baptismatis  ani- 
mis  furibundis  exiliens  tripolitanensem  et  demum  aconensem  ciuitates  fide- 
lium populorum  multitudine  preditns,  magne  nobilitatis  titulis  insignitas  re- 
fertas  opibus,  et  bonorum  vbertate  fecundas  potenter  angustans  et  incola- 
rum  eius  aliorumque  chrtsti  fidelium  inibi  tunc  presencium  viribus  superatis 
Ciuitates  easdem  et  non  nulla  alia  loca  sollempnia  in  arcu  et  pharetra  fu- 
rentibus  gladiis  comprehendit  et  fideles  ipsos  velut  occisionis  oues  in  terra 
marique  seuiens  eius  gladius  interemit,  ciuitates  et  loca  predicta  redigensin 
cinerem  et  fauillam  Cuius  igitur  pectus  adeo  posset  incallere  duricie  quem 
pro  terre  ipsius  aflßiccionibus  releuandis  non  emolliret  pie  consideracionis 
affectus  Quis  et  enim  nisi  ferreum  |)ectus  habens  vel  adamantis  durissimi 
corda  gerens,  eidem  terre  non  aperiat  viscera  pietatis.  Quis  non  prouocetur 
ex  intimis  quis  non  accendatur  ad  iram  et  quis  non  animetur  ad  actum  de« 
bite  vlcionis  Absit  nimirum  ut  a  tam  salutari  christi  seruicio  quisque  se  re- 
trahat  absit  vt  relinquat  arma  rubigini  absit  quod  animum  neget  victorie 
.cum  non  desit  victoribus  Corona  per  gräciam  et  meritum  in  presenti  et  per 


—        536        — 

gloriam  et  premium  in  futuro;  Et  quidem  illatas  qnisqoe  subditis  suis  ofTen* 
sas  viciscitur  et  dei  sm  non  vindicabit  iniurias  tam  atroces,  ad  hereditatem 
quilibet  suorum  manus  inuasorum  extendi  non  substinet  et  pacietur  heredi* 
tatis  dominice  tanto  tempore  detentores  Ne  igitur  qui  crvcem  adorant  ia 
/crvcifixo  dissimulent  quod  iuste  non  toUerarent  in  homine,  pungat  eorum 
mentes  et  animos  contumelia  redemptorjs,  eosque  zelus  accendat  fidei  memo* 
rate,  dum  nimirum  miserabiiis  et  plenus  amaritudine   Status    eins   iugubris^ 

äue  condicio  de  nostris  consideracionibus  offerunt  dum  eius  diram  horrea* 
amque  calamitatem  vocibus  sue  flebilis  lamentacionis  audiuimus.  eo  turba* 
jnur  amarius  acerbiusque  laceramur  in  intimis.  quo  sibi  subducte  qoietis 
duicedinem  roagis  ac  magis  desiderantur  appetimus  et  tranquiilitatis  deper- 
dite  tempopa  propensius  affeetamus.  Sentimus  quidem  per  effectum  vberem 
pie  mentis  eius  afflicciones  innumeras,  palpamus  suarum  niultiplicium  incen* 
dia  passionum  et  per  compassionis  intime  pietatem,  non  absque  lacrimarum 

?rofluuio.  eius  deploramus  angustias  et  secum  doloris  sui  tormenta  partimur. 
'ristatur  quoque  ac  turbatur  in  intimis  pia  mater  ecciesia  taütis  intrinsecus 
confossa  doloribus  perfunditur  lacrimis  wltiis  eius  sibi  vndique  lamenlacoD- 
surgunt  dum  quos  regenerauit  in  fiiios  efferi  hostis  lacerauit  impietas  et  in 
fidei  orthodoxe  cultores  dire  seuit  gladius  impiorum,  se  nichiioniinus  mater 
ipsa  pro  iuuanda  terra  predicta,  semper  multis  sollicitudinibus  anxiam  eihi- 
bens,  ac  ostendens  feruentibus  studiis  operosam  et  quantosibi  extitit  ex  aito 
promissum  manus  et  mentem  ab  eius  auxilio  non  retraxit  Profecto  copiosos 
ifi  misericordia  dominus  qui  de  sue  habundancia  pietatis  animos  regum  et 
principum  deuociönis  igne  succendit  ad  salubrium  exercicium  accionum  pre- 
cordia  kdrissimi  in  christo  filii  uostri  philippi  regis  francoruni  illustris  celestis 
benediccionis  rore  perfundit  sicque  ipsum  fidei  zelus  eiusdem  succendit  ut 
terre  predicte  afHiccionibus  et  pressuris  pio  affectu  compaciens'ad  uici* 
scendas  in  illa  ipsius  saluatoris  iniurias  et  eiusdem  terre  grauamina  rele- 
uanda  adeo  feruenter  desiderium  dirigitur  mentis  sue.  quod  ducimur  in  do- 
mino  firma  fiducia  in  iilo  qui  mari  et  uentis  imperat  et  post  nubilum  tem- 
pora  serenitatis  induiget  deuote  speramus  quod  per  ipsius  regis  ministerium 
studiosum  auxiliante  illo  cuius  agitur  in  bac  parte  negocium  eidem  terra 
proueniat  passagii  generalis  auxilium  et.optaterecuperacionis  claritas  eluces- 
scat  Quia  uero  tam  arduum  tanteque  profunditatis  negocium  non  potest  sub 
br^ui  temporis  spacio  prout  desideramus  et  expedit  debitam  et  congrT«im 
ordinacionem  suscipere.  Nosque  timore  grauissimo  in  mente  perterriti,  ne  ci- 
pri  et.  armenie  regnorum  nobilium  que  crvcis  hostium  premuntur  incursibus 
et  usque  in  intrinsecus  ad  intima  iacerantur  ac  ipsorum  inualescente  perfidia 
affliguntur  varietate  multiplicis  crvciatus,  prout  insinuatur  eorundem  regno- 
rum fidelium    vocibus  oppriessorum  sub  rabie    persequcionis   ipsorum  deci- 


—        637        — 

dat  fortitudo  et  per  hostiuiu  ipsorom  seuiclam  eisdem  regäis  pqsitis  in  de* 
solacionis  excidium  fideles  ipsi  dire  mortis  casibus  exponantur  vias  et  modos 
studiis  diligentis  indagacionis  exquirimus^quibus  terre  acregnis  eisdem  opor* 
tuni  manum  auxilii  porrigere  vaieamus,  O.  quam  grauem  confusionem  re- 
ciperet  si  qupd  deus  auertat  taiis  casus  emergeret  tpta  religio  chri^tiana  O 
quam  opproI;»riose  dispendium  deformitatis  incurreret  si  per  ipsorum  hostium 
rabiem  trvculentam  tam  «obilibus  membris  eam  quod  absit  contigeret .  muti* 
lari  Quis  nimirum  posset  eis  miseriqordje  viscera  claudere.  quis  denegabit 
ea  illis  preliantibus  aperire  quis  a  se  sie  virtutem  misericordie  relegabit 
quod  supra  turbam  fidelium  eorumdem  nesciuerit  misereri.  Credimus  nimi- 
rum quod  cum  eis  in.  huiusmodi  neeessitatis  articulo  subuenitur  gratum  deo 
sacrificium  immolatur  Verum  leqantes  in  circuijtu  oeulos  nostros  \t  uideremus 
si  quos  pugiles  et  si  quos  reperiremus  athletas  domini  ad  bellum  paratos 
ipsius  tandem  ad  dilectos  filios  Magistrum  et  fratres  hospitalis  saacti  johan* 
nis  ierosolimitani  nostre  mentis  reflectentea  iutuitum  et  sperantes  quod  ad 
defensionem  terre  ac  regnorum  ipsorum  ad  quam  sunt  specialiter  depotati 
afiiciantur  ex  corde  et  pro  liberacione  terre  ipsius  de  manibus  impiorum 
mortis  pericula  non  formident  certum  per  eos  equitum  et  peditum  arm^to- 
rum  passagiuti;  prius  cum  ipsius  hospitalis  et  militie  templi  magistris  etma* 
ioribus  preceptoribus  antequam  idem  magister  ipsius  milicie  caperetur  ^t 
quam  pluribus  aliis^  secularibus  magnis  et  prvdentjibus  viris  qui  statum  et  con* 
dicionem  terre  ac  regnorum  ipsorum  pleoius  cognouerint  diutina  et  matura 
deliberacione  prehabita  prout  tanti  negocii  grauitas  exigebat  habitoque  su- 
per hoc  karissimorum  in  christo  filiorum  nostrorum  Cipri  et  armenie  regum 
illustrium  pleniori  nobis  per  ipsorun^  iitteras  destinato  et  subseqijienter 
eiusdem  regis  francorum  ac  nouissime  fr^trum  nostrorum  consilio  ad  dictpr 
rum  cipri  et  armenie  regum  instantem  instancijim  pro  illius  modici  residui 
quod  tidei  predicte  cultoribus  in  eadem  terra  remansisse  dinoscitur  ac  ipso* 
rum  terre  et  regnorum  defensione  ac  secura  custodia  et  ad  oportuna  prepa* 
randa  obstacula  perfidis  christianis  ne  victualia  et  merces  probibitas  eisciem 
deferant  sarracenis  et  sarracenos  ipsos  prout  possibile  fuerit  inpugnandi 
non  de  decime  yel  partis  cuiuslibet  ecclesiasticorum  inposicione  facta  reddi- 
tuum  sed  de  thesauro  nostre  camere  eipsdem  regis  francorum  affluenti  ad 
hoc  pecuniario  adiuncto  subsidio  in  proximo  vernaJi  tempore  prouidiijius  or- 
dinandum  et  prosequendum  per  ipsos  deo  duce  per  quinquennium  sequtu* 
rum  per  hoc  ipsius  camere  attenuando  erarium  et  semitas  quodam  modo 
pontes  et  vias  ad  idem  generale  passagium  preparando  Ex  quoquidem  pas- 
sagio  deo  fauente  vberioris  frvctus  eisdem  terre  et  regnis  commoda  prouenr 
tura  sperantur  quam  de  quouis.  passagio  in  ipsorum  terre  et  regnorum  facto 
subsidium  prouenerit  a  longis  temporibus  retroactis  'Et  quia  fidelium  subsi* 


—        538        — 

dia  dd  huiusmodi  passagium  arnit  niihipliciter  oportuna  um  considenta 
in  hüs  eorum  salnte  qnoram  animas  ilH  cains  locum  quamuis  itnnieriti  te» 
nemus  in  terris  lucrifacere  multipliciter  delectamur.  quam  plarium  graciarum 
et  indulgenciarum  beneficia  copiosa  (idelibuB  ip^is  duximus  concedenda  vt 
autem  dictum  subsidium  valeat  eidem  terre  celerius  prouenire  Tolumus  quod 
U05  et  singuli  vestrum  fideles  quoslibet  vestrarnm  cioitatum  et  dyocesiom 
cum  uos  confessiones  eorum  audire  contigerit  eiaque  proponere  verbam  dei 
moneatis  attencius  et  eßicaciter  inducatis  et  nihilominus  omnes  aeculares  et 
reguläres  personas  exemptas  et  non  exemptas  vestrarum  ciuitatum  et  dioce* 
sium  confessiones  audiendi  et  proponendi  verbum  dei  potestatem  babentes 
iuxta  datam  uobis  a  deo  prvdenciam  studeatis  efBcaciter  exortari  quod  fide- 
les ipsos  confitentes  eisdem  et  sermones  ac  predicaciones  audientes  ipso- 
rum  solerter  moneant  et  dih*gencius  exortentur  quod  ipsi  dum  Tixerint  et 
demum  tempore  obitus  eorumdem  pias  elemosinas  et  grata  karitatis  subsidia 
dictis  magistro  et  fratribus  pro  huiusmodi  passagio  in  ipsius  terre  subsidiam 
studeant  erogare  Nos  nimirum  ut  negocium  huiusmodi  eo  libencius  eoque 
feruencius  prosequi  studeatis  quo  uos  et  exortatores  ipsi  ex  vestris  labori- 
bus  pocioris  salutis  fructum  noueritis  percepturos  de  omnipotentis  dei  mise- 
ricordia  et  beatorum  petri  et  pauIi  apostolorum  eius  auctoritate  confisi  et 
illa  quam  nobis  licet  indignis  deus  ipse  ligandi  et  soluendi  contulit  potesta- 
tem singnlis  vestrum  et  exortancium  predictorum  vere  penitentibus  et  confes* 
sis  diebus  singulis  quibus  exortacionis  huiusmodi  exercebitis  pium  opus 
Tnum  annum  de  iniunctis  vobis  et  eis  penitenciis  roisericforditer  relaxamus 
Omnibus  quoque  personis  ecciesiasticis  regularibus  et  secularibus  nee  et  qui- 
buscumque  aliis  christi  fidelibns  et  inpotentibus  ac  inhabilibus  ad  bellandam 
et  mulieribus  non  intendentibus    in    personis    propriis    transfretare  in  dicto 

Eassagio  generali  que  tarnen  de  bonis  eorum  memoratis  magistro  et  fratri* 
US  erogabunt  quantum  essen t  in  vho  anno  si  personaliter  proliciscerentur 
in  terre  predicte  subsidium  expensure  plenam  eis  jnsuper  qui  medietatem  il* 
lius  quod  per  tempus  anni  predicti  expenderent  in  terre  iam  dicte  persona- 
liter  proficiscendo  subsidium  sepedictis  magistro  et  fratribus  exhibebunt  me- 
diam  suorum  de  quibus  fuerint  corde  contriti  et  ore  confessi  conoedimus 
veniam  peccatorum  Jllos  uero  qui  prefatis  magistro  et  fratribus  in  dicto 
passagio  de  subsidio  maiori  vel  minori  subuenient.  secundum  magis  et  minus 
iuxta  huiusmodi  subsidii  quantitatem  &t  deuocionis  affectum  remissionis  partici- 
pes  esse  uolumus  antedicte  Subuenientibus  quoque  diebus  «^.  •  maioris  ebaomade 
pro  eodem  passagio  magistro  et  fratribus  memoratis  in  XXIIII  denariis  parwo- 
rum  turonensium  vel  ipsorum  valore.  XXIIII  annorum  illis  uero  qui  aliis  die- 
bus veneris  duodecim  denariorum  subuencionem  prestabunt  XlL  annorum 
et  eis  qui  aliis  diebus  de  sex  denariis   monete    predicte  aut  eorum  valore 


—        539        — 

eisdem  magistro  et  fratribus  de  bonis  eorum    impendent   subsidium  sex  a,n« 
noriim  indul^enciam  misericorditer  elargimur  Jta  quod  pro  quolibet  denario 
dato  in  subsidium  antedictum    iuxta    ordinacionem    huiusmodi    largitor  ipse 
Tnius  anni    Qui  uero  taatum  noiuerit    uel  nequiuerit   exhibere   sed    dederit 
tantum   obnlum    uel    pictam    iuxta   huiusmodi    quantitatem    subsidii    et   de^ 
uocionis   affectum  eandem    iudulgenciam    consequatur   volumus  autem  quod 
predicta  subsidia  infra.  dictum  quinquennium  largientes    predictas   indulgen* 
cias  assequantur  Concedimus  eciam  quod  omnes  qui  totum    subsidium  exhi^ 
bebunt  iusimul  vno  die  quod  singulariter  singulis  maioris  ebdomade  vel  ahis 
ueneris  aut  singulis  diebus  quinqueanii  memorati  impensuri  essent  pro  sub- 
sidio  antedicto  totam  iliam  indulgenciara  prout  eam  pier  eösdem  dies  seciin- 
dum  magis  et  minus  diuerso   modo   concessimus   integre   assequantur  quam 
assequerentur  singulariter  diebus  singulis  quibus  huiusmodi   subsidium  exhi«» 
berent.    Quod  quidem  et  aliud  subsidium  omne  dictis   magistro  et  fratribus 
pro  dicto  passagio  inpendendum  per  manus  ordinariorum  locorum  vel  alio» 
rum  deputandorum  ab  eis  ipsis  magistro  et  fratribus    volumus    exhiberi  Jn- 
tendentes  itaque  quod  eleniosine  et  emolimentum  que  ex  predictis  indulgen* 
ciis  prouenire  contigerit  pro  ipsius  passagii  commodo  diligencius  eonseruen« 
tur  volumus  quod  tu  frater  arcbiepiscope  in  tua  metropolitana   vosque  fra* 
tres  episcopi  in  singuijs    vestris  cathedraJibus   ecclesiis  m  aliquo  intra  ipsas 
accommodo  et  tuto  loco  vtia  ponatuf   archa  vel  trvncus   fortis  et  firoius  in 
quo  elemosine  et  emolimentum   huiusmodi  et  aüa  per   manus  vestras   occa* 
sione  cuiusuis  per  nos  concesse  indulgeneie   ipsis    magistro  et  fratribus  pro 
huiusmodi    passagio  in  sipgulis  vestris   ciuitatibus  et  diocesibus  prouentura 
reeipienda  per  manus  vestrum  cuiuslibet  in  sua    ciuilate    recondantur  Simi* 
lern  quoque  archam   vel  trvneum  in  qualibet    parochiali    ecciesia    cuiuslibet 
diocesis  in  quo  elemosine  et  emolimentum    in  singulis  parochiis    ecciesiarum 
ipsarum  ex  indulgeneiis  prouentura  predictis  seeurius  conseruentur  poni  vo* 
lumus  et  mandamus  auctoritdte  preseacium  ordinantes.  quod  in  singulis  eis- 
dem archis  vel  trvneis  tres  serature  totidem  habentes  claues  diuersas  et  om* 
nino  dissimiles  appon^ntur  quarum  clauium  videlicet  arche  vel  trvnci  positi 
in  ipsis  metropolitana  et  catnedralibus  ecclesiis  Tu  arcbiepiscope  et  quilibet 
vestrum  episcoporum  in^  sua  ecciesia  vnam.  aliam  uero  procurator  hospitalis 
predicti  et  reliquam  aliquis  de  ciuitate  bone   opinionis   et   fidedignus  homo 
fideliter  custodiant  et  conseruent  Arobarum  afutem  vel  trvnconim  eorumdem 
in  dictis  parochialihus  ecclesiis  dietarum  dioeesium  positorum  vna  a  rectore 
ipsius  ecclesie»   Secundft  vevo  a  proeuratore    predicto  et  tereia   ab  vna  fide^ 
digna  et  d«nota  p«i^p«a  pdroehie   magistro.  et  fratribus   ac  passagio   eisdem 
propicia  conseiruentitr»  Arcbfts  aUtem.  vel  trvhcos   predi^os   videlicet  in  eis- 
dem parochialibus  ecclesiis  consistentes  in  quindena  festiuitatis  resurreccionis 


—       54o       — 

domini  proxime  venture  quo  ad  presentem  annum  propter  paissagii  necessi- 
tatem  eiusdem  per  eosdem  vctores  et  procuratorem  ac  personas  que  ciaues 
vt  predicitur  dictorum  archarum  vel  trvneonini  habebunt  aperiri  iuberauset 
pecuniam  in  eisdem  inuqntam  com  moderatis  expensis  eiusdem  hospitalis  per 
illos  qui  claües  tenebunt  uel  per  ipsorum  duos  tercio  impedito  legittimevo- 
bis  archiepiscopo  et  episcopis  integraliter  assignari  quam  quidem  pecuniam 
necnon  et  aliam  quam  quilibet  vestrum  episcoporum  predictorum  in  archa 
vel  trvnco  ecciesie  sue  cathedralis  inuenerit  tunc  prefato  procuratori  tradat 
integraliter  et  assignet  faeiens  de  assignacione  ipsa  et  hniusmodi  tradita  sibi 
summa  pecunie  patentes  litteras  fieri  suo  et  procuratoris  eiusdem  sigillis 
munitas  dicto  archiepiscopo  festinanter  et  sine  dilacione  qualibet  destinandas 
Simili  quoque  modo  tu  archiepiscope  supradicte  de  peeunia  ex  huiusmodi 
indulgenciis  per  te  in  tua  eiuitate  et  diocesi  recepta  procuratori  assignata 
predicto  iuxta  prescriptam  formam  litteras  confici  facias  tuo  et  dicti  procu- 
ratoris sigillis  signatas  ipMS  necnpn  et  easdem  litteras  episcoporum  ipsonjoi 
camerario  nostro  quam  eicius  poteris  per  fidelera  nuncium  transroissurus 
Geterum  intendentes  Rectorum  earumdem  parochialium  ecclesiarum  in  hac 
parte  laboribus  prouidere.  volumus  quod  in  singulis  Illlror  dictum  festnm 
resureccionis  sequentibus  annis  tempore  synodi  per  quemlibet  in  sua  ciuitate 
et  diocesi  celebrande  arcbe  uel  trvnci  aperiantur  predicti  et  pecunie  in  illis 
inuente  per  dictum  procuratorem  et  alios  qui  elaues  archarum  et  trvnco- 
pum  ipsorum  habebunt  cuilibet  vestrum  in  !sua  synodo  assignentur  tuncque 
in  quemlibet  vestrum  fiat  procuratori  predicto  pecunie  predicte  tradicio  et 
fiant  similiter  de  tradicione  et  quantitate  huiusmodi  tradite  pecunie  littere 
camerario  nostro  quantocius  destinande  vt  supra  proxime  in  casu  alio  est 
expressum  Si  uero  ex  indulgenciis'  ipsis  tantam  contingeret  pecuniam  prone- 
nire  quod  tutum  non  esset  iliam  in  archis  vel  trvncis  retinere  predictis  qui- 
libet vestrum  circa  custodiam  pdcunie  in  archis  uel  trvncis  in  eeclesiis  ca- 
thedralibus  ut  predicitur  positis  ac  rectores  ecclesiarum  ipsarum  circa  custo- 
diam alterius  pecunie  in  eisdem  archis  seu  trvncis  Sn  ipsis  eeclesiis  cath^dra- 
libus  recondite  de  consilio  et  consensu  dictorum  procuratorura  et  aFiorum 
tenencium  elaues  easdem  sie  caute  prouideant  ac  attente  prospiciant  quod  pe- 
eunia ipsa  dictum  passagium  non  fraudetur  Jllos  uero  qui  arcfaas  uel  trvn- 
cos  fecerint  aut  concesserint  supradictos  Quique  ipsos  et  ciaues  easdem  fide- 
liter  custodierint  nobiles  et  innobiles  et  quosuis  alios  cuiuscunque  condicio- 
nis  existant  qui  in  eorum  vitimis  voiuntatibus  equos  arma  et  queuis  alia 
bona  in  subsidium  dicti  passagii  eodem  durante  quinquennio  magistro  et 
fratribus  legauerint  sepedictis  Omnes  eciam  et  singulos  arma  equos  victualia  seu 
fodrum  et  quecumqüe  mercimonia  in  terra  uel  mari  ad  exercitum  dicti  passa- 
gii 


^      54r      ~ 

gü  qnonocfelibet  ^deferentes  omnem'  operam.  p£etatis  et  dioru«!  ppif;itpaUiH^ 
bonorum  et  benefioiorum  que  fiunt  et  fieri  contigQrit  in  ho^pjitAli  etpassag^^ 
sQpradictis  participes  esse  uoiumus  et  consortes.  Vobis  igitiir  a]L|ctoritateiapo-i 
stölica  didtrictjus  iniungimus  ut.quocieacumque  vos  missarum  spllempnia.ee': 
lebrare  eontigerit.  Oraciohes  dontra  poganorum  perfidiam  per  ecclesiam  or^ 
dinatas.  quaram  prima  Omnipotens  sempiterne  deus.  Secunda  speciäliter  de- 
putata  ad  secretam  Sacrificismdomine  et  terciam  dici  po3t  communion^m  pre- 
cipue  eonsuetam  Proteetor  incipiunt  deuotis  mentibus  effundatis  vt  per  sin« 
gülas  personas  ecclesjasticai». -in  sacerdoeio  constitutas  uobis  subiectas  pio 
cordis  affectu  dici  in  missarum  earuadem  offieijs  faciatis«  Personis  aiftem  ec- 
elesiasticis  uolentes  plenius  prouidere  dyocesanis  eorum  dispensandi  cum  eis 
qui  cum  a  canone  uel  ab  horoine  latam  excoromunicacionis  sentenciam  in-* 
currissent  irregularitatis  notam  in  miscendo  se  diuinis  officiis  contrax^unt 
uel  ob  id  infra  dictum  quinquennium  contrahere  ipsos  contigerit  dum  modo 
tantum  de  bonis  eorum  magistro  et  fratribus  ipsis  pro  subsidio  memorate  per- 
soluerint  quantum  expenderent  in  ueniendo  ad  romanam  curiam  et  morando 
in  ipsa  pro  dispensacione  huiusmodi  optinenda  et  redeundo  eciam  ab  ea- 
dem  nisi  forte  in  episcopos  uel  abbates  uel  alios  superiores  proprios  inie- 
cissent  manus  temere  violentas.  Post  quam  ab  excommunicacionum  senten- 
ciis  quas  incurrerant  uel  incurrere  ipsos  contigerit  tempore  supradicto  ^  iuxta 
formam  ecclesie  fuerint  absoluti  plenam  auctoritate  presencium  concedimus 
faeultatem  Omnibus  insuper  et  singulis  tarn  clericis  quam  laycis  cuiuscum- 
que  dignitatis/ preemihencie.  ordinis  condicionis  uel  Status  existant  sttb  in- 
terminacione  malediccionis  eterne  districcius  inhibemus  ne  quemquam  quod- 
uis  subsidiüm  in  dicto  passagio  eisdem  magistro  et  fratribus  ^xhibere  ab 
huiusmodi  voluntate  retrahere  uel  in  quoduis  aliud  eciam  pium  opus  com- 
mutare  uel  quo  minus  huiusmodi  largiatur  subsidiüm  verbo  vel  bpere  impe- 
dire  presumat»  Siquis  uero  contra  nostram  prohibicionem  huiusmodi  attemp- 
tare  presumpserit  eandem  et  apostolorum  ipsorum  ac  nostram  a  qua  nullum 
absolui  volumus  preter  quam  in  mortis  articulo  quousque  duplum  eiusdem 
subsidii  exhibuerit  quod  per  impedim^jenti  prestacionem  huiusmodi  dicte  terre 
sttbtractum  exstiterit  se  nouerit  incursurum  Jdeoque  fraternitatem  vestram 
monemus  et  hortamur  in  filio  dei  patris  vobis  iniuogimus  in  virtute  obe- 
diencie  districte  precipiendo  mandantes  Quatinus  tenorem  et  formam  indul- 
genciarum  huiusmodi  christi  fidelibus  eis  proposito  verbo  dei  dominicis  sin- 
gulis et  festiuis  et  aliis  diebus  de  quibus  expediens  fuerit  in  ecciesiis  et  lo- 
eis  vestrarum  ciuitatum  et  diocesium  in  missarum  soUempniis  et  aliis  horis 
congrventibus  publicetis  ae  per  rectores  ecclesiarum  et  predicatorum  ac  mi- 
norum  ordinum^.fratres  et  alios  religiosos  uel  personas  ecclesiaaticas  earundem 

Sv.  Djphm.  IL   .  69    ^ 


—        54a        — 

einitiitum  et  diooeiiioiii  in  eisdem  follempiiiis  et  horis  fiicifttis  lollicite  in  wlgari 
coilibet  paroekie  poblicari  et  nihilominoi  ta  archiepiacope  supradicte  statim  re- 
ceptis  presentibiM  premissa  omnia  per  ttias  patentes  litteraa  de  yerbo  ad  Terbam 
harum  aeriem  cöntineates   cum    omni   oeieritate  qua  poteria   proot  tarn  {ho 
negocio  videris  expedire  dictia   episcopis   stodeaa  intimare    eiaque    mandara 
districtiua  ....  eorum  aubditis  «  •  .  ^uo    nändato   reeepto   cmni  dilackme 

........  aliquatenus  non  ......   tarn  pioDi  opiia  et  gntnm  altis&imo 

sollicite  et  laudabiliter  iaxta  datam  uobia  a  deo  .....  studeatia  Sicqua  ad 

ftubuemendum  terre  predicte  necesaitatibua   efficaciter  iidelem  * de 

vestris  laboribus  diuina  fauente  clemencia  frvctns  aperati  .  .  .  ant  et  .... 
vestre  atudiuni  palman  glorie  que  causam  dei  ^erentibus  pro  digna  retribuciooe 
j'ependitur  mereatur  Datum  Pictauis  tercio  idua  auguati  Pontificatua  nostri 
anno  tercio. 

Denntt  afskrift  &r  med  /Stande  ord  derrfter  bckraftad.' 

in  cuiua  rei  teatimonium  aigillum  noatrum  presenti  scripto  duximus  ap» 
ponendmn. 

Fid  ena  ändan  tilltkrifvei.'  Traniscriftam  ItUerarum  domiDi  ckmentis  pape  .Y.  super  pAssagio  ad 

terrani  sanctaiii.. 
Stgill  finocs  icke. 

i589*  i3o8  d.   II    Äug.  Poitiers. 

Parven  CLUins  V:i  Balia  tili  Patriarker,  Arkebiskopar  oeh  Biskopar,  med  iHUlelie  och  upp- 
»aniDg  alty  under  loppet  af  foljaode  fem  Aren,  efter  en  vi»  berfikniog  forvandla  botgora* 
res  löfleD  oin  spSkmng  och  vissa  yalfarter  i  peoningar  tili  heliga  landshjdtpeD,  hvilka  skolt 
enligt  derom  gtfna  fforeskrifter,  foi*varas  och  redovisas  samt  tili  Hospilaliteroa  Qfvcrleiaaait 

▲•  I.  b. 

Clemens  eptscopus  seruns  seruorum  dei.  venerabilibus  fratribua  Patriar- 
cbis  Arcbiepiscopis  et  Episcopis,  ad  quos  littere  iste  peruenerint  Salute«  rt 
apostoh'cam  benedictionem.  Gerentes  cordi  negotium  Terre  sancte,  ac  intcn- 
dentes  solficite  ad  promotionem  passagij  qüod  per  dilectos  filios . .  Magistrom 
et  fratres  Hospitalis  sancti  Jobannis  Jerosolimitani  in  vernali  tempore  prch 
ximo  uenturo  pronidimus  faciendum.  et  per  ipsos  proseqnendum  deo  doce 
per  Quinquennium  secuturum.  obtinentes  quoquc  de  uestre  circumspection» 
industria^  fiduciam  in  doraino  specialem,  uobis  et  uestrum  singuh's,  comiDii- 
tandi  dicto  durante  Quinquennio  cuiusuis  abstinentie  et  quarumcunque  pe-^ 
regrinationum  uota,  vltramarjno  dumtaxat  excepto  in  pecuniartnra  subsidiom 
prefatis  Magistro  et  fratribus  uel  eorum  procura tori  pro  dicto  pasaagio  ex-* 
bibendum  cum  super  hoc  ab  eis  uel  eodem  procuratore  fuentis  reqaisfti 
dummodo  conditione  inspecta  uouentium,  ac  dicti  passagij  necessitate  p^o* 
sata  super  quibua  uestram  conscientiam  oneramua,  prietio  uet  precibM» 
amieitia,,  fauore  oel  odio  cuiuscunque  nicfail  circa  hec  super  quibus  sciat  se 


—        543        — 

unusquiflqiie  uefttrum  redditaram  m  examine  districti  Jadicij  ratiohem.  a|[a- 
tur  in  fraudem  uel  diminutionem  subsidij  supradicti  pleoam  et  liberam  auc* 
toritate  presentiqm  eoncedimus  facultatem.  volumus  autem  ut  liuiusmodi 
pecuniariuia  subsidium  prestandum  uidelicet  per  uouentes  peregrinationes 
«asdem  ad  tantam  snmmain  peciHiie  extendatur^  quantam  uouentes  ipsi  pro 
Gomplendo  uoto  peregrinationis  eiusdem  personaliter  expendissent  votum 
autem  buiusoiodi  abstinentie  iuxta  illius  arbitrium  intendimus  redimi  qui  uo*^ 
tum  huiusmodi  commutabit,  de  peeunia  uero  que  habebitur  pretextu  con* 
cessionis  huiusmodi  ^t  quo  ad  traditionem  ipsius  pecunie  faciendam  proca- 
ratori  predieto  et  quo  ad  confectionem  litterarum  receptionis  dicte  pecunie 
necnon  et  quantum  äd  certificationem  Camerarij  nostri  de  tradite  ipsi  pro- 
curatori  pecunie  quantitate  sicut  de  alia  peeunia  qüe  reponetur  in  Archis 
uel  Truncis  iuxta  ordinationem  contentam  in  alijs  nostris  litteris  indulgen- 
tialibus  pro  negotio  passagij  predicti  concessis,  apertius  continetur.  Datum 
Pictauis  III  Jdus  Augusti  Pontificatus  nostrj  Anno  Tertio. 

P4  uppvecket.'  pro  Pascal!  infirmo  P.  Ascibilis.  Pa/ränsidan,'  bulia  de  paisagio. 
Bullan  bortfaileo;  aegelgariusnöret  qvar. 

iSgo^  i3o8   d.    1 1   Aug.  Poitiers. 

Pifven  Clbmehs  V:s  Balla  tili  Patriarker,  iikebiskopar  och  BisLopar  med  till&telse  att  gifva 
diapencc  för  viss  lid  ff  an  preslvigbiag  ki  de  anddiga  oAn^  som  titi  korttftgsgllrdeD  iemaa 
etl  ärs  iDkomster  af  den  foi*$amliDg,  tili  hvilkep  de  redan  blifvit  kallade  eller  under  loppet 
jaf  foljande  5  firen  kallas;  jeiute  foreskrifter  om  roedlens  förvarande  och  aflemnande. 

•  A.  I.  b.        < 

Clemens  episcopus  seruus  seruorum  dei.  Venerabilibus  Fratribus  Patriarchis 
Arcbiepiscopis  et  Episcopis  ad  quoslittere  iste  peruenerint,  Saluteni  et  apo- 
stolicam  benedictionem.  Dignum  rep^tamus  et  congruum,  ut  eos  qui  ad  chri- 
sti  obsequia  prosequenda  se  offerunt,  specialibus  gracijs  honoremus.  Jnten- 
dentes  igitur  ut  Passagium  ^uod  per  dilectos  filios  ,  •  Magistrum  et  fratres 
Hospitalis  saneti  Johannis  Jerosolimitani ,  iq  vernali  tempore  proximo  uentu-^ 
ro,  in  subsidium  Terre  sancte  prouidemus  faciendum,  et  prosequendum  deo 
duce  per  Quinquennium  secuturum,  tanto  libencius  personarum  ecciesiasti- 
carum  fulciatur  auxilio,  quanto  magis  persone  ipse  fanorem  apostolicum  sibi 
sencient  gratiosum,  dispensandi  cum  quibuscumque  ad  regimen  Parrochialiuiti 
ecciesiarum  assumptis,  uel  usque  ad  dictum  Quinquennium  assumendis,  qui 
infra  Quinquennium  ipsum,  fructus  unius  anni  ecciesie  Parochialis,  quam 
ainguli  eorum  obtinent^  uel  infra  dictum  Quinquennium  obtinebunt,  racione 
cuius  haberent,  infra  annum  ad  presbiteratus  ordinem  promoueri ,  dictis  Ma- 
gistro  et  fratribus,  uel  eorum  procuratori,  pro  subsidio  dicti  Passagij  exhi- 
bebunt  y  quod  ipsi  dummodo  infra  annum  ordinem  subdi^conatus  recipiant, 
non  teneantur  usque  ad  Quinquennium,  a  tempore  huitismodi    suscepti  re- 


—      544       - 

giminis,  racione  ipsius  ecciesie,  ad  sacerdofiüm  promoueri,-necad  id  aquo* 
quam  cömpelli  possint  inuiti  qualibet  constitucione  contraria  noa  obdtante, 
quDtienscumquea  prefato  procuratore  fueritis  requisiti,  plenara  uobis  etsingulis 
uestrum  concedimus  auctoritate  presenciam  facultatem.  De  pecunia  ueroque  ha- 
hebitur  pretextu  concessionis  huiusmodi,  fiat  quo  ad  tradicionem  ipsius  pecume 
Taciendam  procuratori  predicto,  et  quo  ad  confectionem  litteral*um  receptio- 
nis  dicte  pecunie,  neenon  et  quantum  ad  certifieationem  Gamerarij  nostri  de 
tradite  ipsi  procuratori  pecunie  quantitate,  sicut  de  aHa  pecunia,  que  repo- 
netur  in  Archis  uel  truiicis  iuxta  Ordinationen!  cohtent^jm  in  aliis  nostris 
litteris  indulgentialibus  pro  negotio  Passagij  predicti  concessis,  apertius  con- 
tinetur*  Datum  Pictauis  HI  Jdus  Augusti  Pontificatus  nostri  Anno  Tertia 

Pä  uppvecket,'  N.  de  fraclu.    Pä  /ränsidan»'  bulla  de  passagio  clemeDtis. 
Bullan  boi-tfalleD;   segelgarnssnoret  qvar. 

iSgi.  i3o8  d.    12   Aug.  Poitieri 

Pafven  Clbmevs  V:s  Bulla  tili  Ärlebiskopen  i  Upsala,  Biskopar,  Abholer,  Priorer  och  aiMin 
Kyrkans  Prelater,  samt  tili  Domkapitel  och  Konventer,  med  kaUelse  tili  Kyrkomole  i  Yicn- 
ntj  för  att  r&dsli  om  Tempelherre-Orden  ^  heliga  landets  Atertagaode  m«  m. 

A.  I.  b.  ♦). 

Clemens  episcopus  seruus  »eruorum  dei.  venerabilibus  patribns  • .  Archie- 
piscopo  vpsalensi  et  Episcopis  ac  Dilectis  filijs  Electis  Abbatibus  Prioribus 
Decanis  Prepositis  Archipresbiteris  Archidiaconis  et  alijs  ecciesiarum  Prelaüs 
exeipptis  et  noa  exemptis  et  eorum  Capitulis  et  Conuentibus  per  vpsaleo* 
sem  prouinciam  constitutis,  Salute.m  et  apostolicam  benedictionem.  Regnans 
in  celis  triumpbans  ecciesia  cuius  pastor  est  patereternus  cui  sanctorum  mi- 
nistrant  agmina  et  laudis  gloriam  angelorum  chori  decantant  in  terris  ad  sui 
similitudinem  et  representationei^  constituit  ecciesiam  jnilitantem  unigenito^Uo 
dei  uiui  domino  ihesu  christo  ineffabili  commercio  copulatam  in  qua  idem 
unigenitus  dei  filius  a  patre  progrediens  per  illustracionem  paracliti  proce- 
dentis  pariter  ab  utroque  statuit  fidei  fundamentum  sane  Romana  ecciesia 
mater  alma  fidelium  caput  est  disponente  domino  ecclesiärum  aliarum  omni* 
um  et  Magistra,  a  qua  ueluti  a  primitiuo  fönte  ad  singulas  alias  eiusdem  fidei 
riuuli  deriuantur  Ad  cuius  regimen  uoluit  cbristi  clemencia  Romanum  Pon- 
tificem  uice  sui  deputare  ministrum  ut  instructionemN  et  doctrinam  ipsius  elo- 
quio  ueritatis  euangeJice  traditam,  cuncti  renati  fönte  baptismatis^  teneant 
et  conseruept  9  £t  qui  sub  hac  doctpina  cursum  uite  recte  peregerint,  salui 
fiant,  Qtti  uero  ab^  *)  deuiauerint  condempnentur  JpS4  nempe  Romana  ma- 

*)  Bullan  Nu)  iSga  i  samma  ämne  tili  Konaogen  i  Sverge  bar  fSliaude  olikhcler:    t}  ip» 


in  «qteifcus  diuiai  ndminis  cükud-uig^t 'fiä«^[iiö   fcatholiee^ 'cibsäFüiinlia  nitilaf» 
intuitum  sedule  coRsideratiOMS^  ^Xtef^emv  a^ 

rationis  examini^  diuYurnr  calimiUtis  an^sti^tö^^ilKüsilipboialis^lMredita^^ 
mifiice  uidelicet  terre  sanet^'ab  infidelibiiaiikiiserabilit^r' •ooii^ülfmte^  in^^^^ 
iddin  patris  etei^ni  filias  noBtre  carnis  indiimeoato  contect^iiis,  dalutem  humaili 
l^eneris  fiietate  »nefIPabili  e^titit  operjttus,  quainque  sua  ip$e  uotüit  corpo»^ 
pali  lAs^hire'  pte^encia  et  ptx>prii '  asper»iön^  satigäiiniä  consecrare  nralta  sol» 
licitudiiie  studoit'  eidem  ferre  rdtröactis"^)  CeiiipoHbus  quibuspotuit^iieaiedi^ 
ut  epiperetur  ^)  ob  ipsis  imm js  stibuenire*  £t  quia  ifiter  eeteros  quoa  professio 
christiaiie  religionis  induait  Milites  e%  Ft&iv^s  dom^is  Militie  Tenipli'  Jero6<>*  * 
Hmitani,  sicüt  est  töti  orbi  tiotöriuiti  tanquant  speciales  eiusdem  fidei  pix* 
gjles,  et  iamdjcte  terre  precipui  ^efensore&^j  ipsio^  tei^re  negociom  principa'» 
liter  gererevidebanttir,  ipsos  et  ebf imi  ordinem  prefata  eeolesia  specialis' fe^ 
tiorfe  pienftadine  proseqiuensl  eos*  aduersua  cbHsti  hofttes  on)ois  armaciit  sig* 
fiacuTo,  multk  exaltaoit  honbribtt^  diialnit  fa4»ltal;ibtis  ao  diuersis  libertatibns 
et  priailegijs  cqmmuniixit.  i  Hij  imnirbm«  cum!  ^orjdda^entur  in  doraini  seniitio 
8ub  regulari  habitu  fideliter  milftare'  sibi  qiiasi  ctinblbruiti  loairas  fidelrom 
cum  multiplici  erogatiöoe  bönoram  ^  sentiebktit  niultipbade  mnitiaqüe  -  die^ 
propterea  ^iiiti^ices,  sed  proh  dolot«:  Jioua  et  calamito^ä  uox  de  maligiiitatis 
fratrom  ipsorum  enormitate  progpedien»  nos^rum  •  imptenit  iiiimo  uerios  pc^ 
torbauit  aiiditum..  Hec  enim  iiox  ftiincia  lamebtatioms  et  gemitus  audientiiras 
harrbirem  ingerit  commoaet  animos  mentes  turbat  et  cnpctts  lidet  cbristiaiie 
cultoribus  noue  et  ineflabilis  amaritudinis  calicetn  subministrat,  et  dumfacfi  - 
aeriem  eios  necessitate  posbente  depromtmos  noster  attentiatur  preanguatia 
apiritus  et  ualitudinis  fatigata  confractibns  niembra  singula  preoimio  dolore 
tabescünt.  Dudum  siquidem  oirca  nostre  pnomotionis  ad  apicem  somme  pon« 
tificatus  initium  eciain  ante  quam  lugdunum  ubi  recepimus  nostre  Corona- 
tionis  insignia  ueniremus  et  post  tarn  ibi  qnain  alibi  secreta  quorundam  nob»* 
insinuatio  intimauit  quod  . .  Magister  Preceptores  et  alij  fratres  ordinis  *)  dicte 
Militie  Tempil  et  etiam  ipse  ordo  qui  ad  defensionem  patrimonij  ipsios  do- 
mini  nostri  ifadsu  chrrati  fuerant  in  tränsmarinis  partibns  depotafi  contra 
ipsum  dominum  in  sceius  apostasie  nephandum  4etcstabile  ydolatrie  vitium 
execrabile  facinus  aodomörum  et  herbes  narias  erant  lapsi.  Sed  qtna  non 
erat  ueri  simile  ne6  credibile  uidebatur  quod  viri  tarn  Religiosi  qmprecipne 
f>ro  christi  nomine  suum  sepe  satiguinem  elTundere  ae.personaa  suas  mortis 

Sericulia  frequenter  exponer^  oradebaiitor.    Quique  multa  et  magna    tarn. in 
iuinis  officijs  quam  in  ieiunijs  et  alijs pbseruancijs  deuocionis  signa  frequent* 

^  '  ■.■!■■■  .X  .  ^ 

t]  retrohabitia    3)  eripcret    4)  dcfeiuioaic»    *>  ordini*  lUesiuieU 


^       546       — 

tia»  iMT^eiwlebAnt  ^)  «oe  sie  eiM|it4«ü«tit  immeBioret  qood  talia  perpetmtiik 
iMiWMnodi  loakiuatioiMt  Ae  delactOM  ipsorum  «lusdem  domini  nostri  cKJBt- 
fld$  et  ctnjDQiee  seriptutfe  doctrinis  ^dbeti  aureln  noluimas  iaclinare«  ^)  Deiode 
«ero  Ciarissiirtua  m  obristo  filiu«  «Ofiter  Pfailip^us  Rßx  francorum  JUustrk 
ciai?)  eadeni  fuerant  fiitiinopa  «unciaU^  non  tif»^)  auaricie  cum  de  Immw 
Tenplariorum  Bichil  sifoi  o)  ucttidioare  uel  appropriare  intendat  *)  immo  ea  oo- 
Im  et  ecetewe  per  deputakdoa  auper  boc  a  nobia  admirnfttranda  gubernaiida 
eonser^ada  :^  cuatowenda  ltberalit(^  et  deuote  in  re^o  auo  dimiaft  ^)  ma- 
miumswn  ^*)  exii»de  toti^ter  aaumendo.  Sed-i^dei  orthodoxe  foruore  suarum  ") 
fHHi^peiiitorum  uestigta  olarji  S69uens  aecenaüadepremittis  ^oantam  lieite  po* 
tttit  66  **)  inforiBaos  ad  inatruMrduai  et  inforaiandum  nos  auper  hija  miiltai 
«t  magnas  nobia  infbrinationea  per  auoa  <^)  nuntios'et.  litteras  destioauit '^] 
ioCsiaiia  uero  cootra  itempllurios  jpaoa  tiHirebreacente  üalidius  super  sceleribns 
«itedictia»  Et  quiA  ecium  quidain  .Miles  etosdem  ordinia  aeia^ne  nobiiitatis  cl 
.qui  oon  lenis  opinionia  ia  dicto  ordtfie  babebattir,  oorani  nöbia  sacrefto  iara- 
UM  depoauit,  quöd  ia  peeeptioae  fradrwti  preCati  ordmia,  faec  oönaoetodö  ad 
iieraoa  corruptela  seruatur,  quod  ad  veeipieotia  üel  .ab  eo  deputati  suggestio- 
amM  qui  reoipitur  «fariatiifli  ihosüm  negat  et  aaper  €riicem  sibi  ostensam 
a|Miit  ia  liitii^riuiii  Grvoifixi,  et  qaedam  alia  faciimt  recipiens  et  receptm 
qne  jUcita  noo  auat  ^^)  aec  Ihumane  tronatoiuat  boaestati  proot  ipse  tunc 
^amifeasua  eiKtitit  corasb  adbta  urgente  hoa  ad  id  ofiicij  noatri  debito  uitart 
aeqataitnua  quin  tot  et  tadttia  elamoribus  aocommodareinua  audUtum  Sed 
«Mxn  deiaum  faoia  publica  delbrente  ao  claaiosa  iaainuatione  dicti  Regis  ^ 
Ate  non.  et  Ducam^  Goiaitum  6t  Barcmwn,  ac  aüornin  bobilium,  Gleri  quo- 
que  ae  populi  dieti  Regni  fraaeorum  ^?)  ad  nostram  propter  hoc  tain  per 
fe  quam  per  procuratores  et  ayodieos  preaentiani  uenientiom  quod  dolenter 
reCerimaa  Ad  nostram  audientiaia  peruenisset  quod  Magister  Preceptores  et 
4ilij  fratres  dicti  ordinis,  et  ipse  wdo  prefatis  et  pluribus  alijs  erant  crimi- 
nibus  irretiti,  et  premissa  per  mukas  confessiones  atteatationes  et  depositio- 
nea  prefati  Magistri  et  pjurium  ^)  Preceptorum,  et'  fratrum  ordinis  prelibati 
«orain  multis  Preiatis  et  •  •  heretioe  prauitatis  Jnquisitore  in  Regno  francie 
factas,  habitas  et  receptas  et  ia  pablicam  acripturam  redactas  nobisque  et 
fratribtts  noatris  ostensas  probari  quodamniodo  uiderentur,  et  '9]  nichilominas 
fania  et  clbmores  predicti  in  taatuni  inualuissent  et  eciam  ascendissent,  tam 
contra  ipauni  ordinem^  quam  contra  siogulares  personas  ^}  eiusdem  quod 
sine  graui  scandalo  preteriri  non  poterat  nee  absque  imminenti  periculo  to- 
^  lerari  Nos  iUius  cuius  uiees  licet  immeriti  in  terris   gerimus    uestigijs  inh^ 

5)  proteodebaot  6—7)  Deiode  vero  tu  coi  8)  typo  9)  tibi  *)  iotendas  10)  luo  dioiisisti  **}ti»in 
11)  tuorum  la)  le  i3)  tuos  i4)  destioasti  i5}  que  doo  sunt  licita  16)  iDSiDuatione  tui  17)  Acp^> 
tili     18)  principaliuui     19)  ac    ao)  peraonae  aiiiguiares. 


j 


—    .    547        — 

rente«,  ad  inquirtodnm  de  {Nrediotis  ritigme  preoia  daximm  peoeedenduMi 
nnltcsque  de  Preceptoribos  pMsbitetis^  Milidbus  et  alija  fratribus  dicti  or^ 
dinis  repotatioDis  non  modice  ia  oostra  presentia  constittttoa  prestito  ab  eit 
Biraiiiento  quod  super  prendasi»  meram  et  plenam.  nofais  dioere&t  ueritaten« 
super  predictia  interrogatiiniuSf  et  usque  ad  numccum  acptaagmbr  dnorinb 
examinauimitt  »^),  multis  ex  iratribos  mutria  nobis  assistetstibos.  diligetttcr, 
eorumque  cöofeaaiooes  per  publioaa  maniis  w  aiiteDfeicam  aGripturam  redactaa 
ülico  in  nosira  et  diotoruai:  fratrom  noetvorum  preasntia.,  ac  deindei  ioter- 
poaito  .atiqueruoi  dieruia  apatio  in  consiMorio  legi  fecimns  ooraai  ipsis^  et 
iUaa  in  suo  uulgari  cuilibet  eorum  esponi.  Qai  peräbuerantes  in  illtaeaa  e&^ 
prease  et  spönte  prout  recitate  fuerant  approbaront  Post  que  cum:  Magssiro 
et  precipuis  Preceptoribioft  prefati  ordiois  intendentea  super  preiniasis  inquin 
rere  per  nos  ipsos,  ipsiun  Magistrmn  et  •  .  firancie  ^  %  Teere  Vkramarifte  .  ^ 
Normannie  .  •  Aquitanie  ac. .. .  Pietafue  Preceptorea  aiasorea  noibia  ^)  Pida«« 
XUS  existentibus  mandaiiiniiis.  preaentarL  Sed  quoniam  .qoidam  ex  eia  aio  io^ 
firmabantar  tune  temporis  qqod  equitare  noa  poteraat,  nee  adnosftnott  pa»- 
sentiain  quoqaomodo  addnci,  Noa  cum  eis  acire  uolentes  de  (wetDiBsis  oani^ 
btts  ueritatem,  et  an  ueca  easent  qae  oontinebantnr  in  eenmn  confeasiönibiia 
et  depositionibü^  quas  ooranp  •  ^  Jnqniaitore.  pmiifatis  heretiiie  in  Regno 
francie  ^)  pcesentibus  quibuadam.  jiM>tartjs  ptiiUkia  et  multis  alijs  boiiia  Tt^ 
TIS  dicebantur  iscisae  iMiiiia  et  fratoibua  neatria  per  ipstna  Jnqoiailoaem.aofai 
manibus  pabliois/ exbibitis  et.  aatensis,  Dilectia  filijs  BostriaB»eagark>  .tit;.>43i 
sanctornos  Nerei  et  Aobiilelet  StepbanotiL.  Sancti  Ciriacsin  TeFaaiSipresbiteit» 
et  ^)  Landulfo  sancti:  Angieli  dtMOQoGardinaiibuade4|aornntpraclenlia  expe» 
Hentia  et  fidelitate  indübitatamfidtt^amobtkiemus.oomnaisiBiUftietmaaidaoiHiBs: 
ut  ipsi  cumprefetiaMagistroet^^)  Preceptodibns  inqisivQreiit  tarn  cbatra  ipsOB> 
et  alias  stagulares  persotxaa  |c&ti.ondiqia  generaliter  quam  contra  rpswa  «r^ 
dinem  sup»  premissis  cum  diligentia  neritatara  et  qxNcqiiid  supechija  nttie'*^ 
nirent  nobis  referre  ac  iK>rum  confessiones  et  depeqitioaea.  per-  mamim  piir~ 
blicam  in  seriptis.  redactas,  nostro  apostölatai  dele^reiJiCfMrescBlaffteurannt, 
eisdem  Biagiatro  et  Preceptoribua  absolutionia  beaefieiua  a  sententili:  excMHn^- 
mnoieatioofis  quam  pro  pvemiss»  si.  üero  ienrnt  anoarreraiit  si  absobitienoon 
humiliter  ac  deuote.petereot  ut  debebant^^^}  iilxta:forro«meeclesieimpc«iicr;^ 
Qui  Cardinales  ad  ipaos. Magistrnm  et  Pcostfpttirea  peraauliter  aoeedante» 
eia  sui  aduentua  oanaaiii  exposuerunlL  St  quoniam^  tami  parsone^  €ptmmiUK 
ipsorum  et  aiiorumTempkriaram  ia  diotOiBregno  ^)  consisteatium  in  nostvia* 
raanibus  ^)  etfant  quod  libere^  abaqire  meUi  ieaimquam^  pin»  et  ^)  pure 


^t)  et  exammaurmos  vsque  ad  nimieritni  teptuaginCa  daorani     aa)  etiam  iiilsait.    ^rSj'fteginr'tiiV' 
prdtk^o    a4)  Utali    tS)  ae    afijv'MberMi:  tff)'^'  WObM    a8)-iMDiba»  a««^    ^9)  ati 


r 


per  firebiissis  { onnibna  ?  apsis  Gf rdmaÜbua  dioerent  üerilMibciit ,  eis  aactoritate 
«po8tbtica<  iniafixiörant  Qui  Magistri  et  Preoeptores,  Irliiicie  Terre  Tkranai 
line^  :No#manqie,  Aqüitanie.  ac  Pictauie  ooram  ipsis  tribaft  Cardinalibm  ^ 
sentibüs  Qdatuor  Tabellionibns'publicis  et  multis  alijs  bonis  viria  ad  sancta 
der  evang^elia  abeia  corporaliter  tacta  preatito  iarameato  quod  auper  pre- 
misfiis  Omnibus  oBiefam  et  pleBam  dioerent  ueritatem  eoram  ipsis  aingulariter 
libere  ac  aponte  abscpie  eoaetione  qualibet  et  terrore  depoauerunt  et  confesst 
foerunt  inter  cetera  christi  abnegatidieüL  et  apuitioDem  super  cmcem  cum 
in  ordine  Tempil  reöepti .  fuerunt  et  quidam  ex  eis  3e  aubeadeiB^ieniia^- 
lieet  eum  abiiegatione  ehris^i^et^)  apuitione  super  crnoem  fratres  multos  re- 
cepisae,  sunt  etiam  quidam  ex  eis  quedam  aha  horribilia  et  inhonesta;  cönfesai 
^e  ot  ecM'um  ad  presens  parcatniis  uerecundie  subticemns.  Dixerunt  prete^ 
rea  et  oonfessi  fuerunt  ^sse  uera  que  in  eorum  confessionibaa  etdepositioni* 
hoB  oontinentnr,  quaa  dudum  fecerant  eoram  .. .  Jnquisitore  heretice  pradta- 
tHi  Qae  4)onfea8iones  et  depositiones  dictorum  Magistri  et  Preceptorum  ^*)  in 
aeriptnram  publicam  per  Quatuor  Tabelliones  publicos  redacte,  in  ipsorum 
Maj^tri  et  Preeeprtorum  et  quorundam  alioruiH  bonorum  virorum  presentia 
ac  deihde  interpoaito  aliquomm  dierum  spatio  eoram  ipsis  dsdem  lecte  fu^ 
nmt  de  mandato  et  in  preaentia  Gardinalium  predietorum  et  in  suo  uulgafi 
exposite  cuilibet  eomndem  Qui  perseverantes  in  Ulis  eaa  expresse  ac  spoote 
fyrout  recitate  fuerant  approbahint,  et  ppst  confesaiooes  et  depositiohes  ha- 
iusmodi  ab  ipsi»  Cardinalibüs  ab  excommunieatione  quam  pro  premistis  in- 
eurrerant  absolutionem  flexis  genibua  manibosque  complosis  bumiliter  et  de- 
uote  ac  cum  laerimanmi  efKussone  non  modica  petienint  Jpsi  uero  CardiQa>^ 
les  quia  ecciesia  non  claudit  gresnidm  ri»feiinti  ab  eisdem  Magistro  et  Pre* 
oeptoriboB  heresi  abiurata  expresse  ipsis  secundum  frataam  ecclesie  auctori« 
täte  nostra  abaolutionis  beneficium  impendernnt,  ac  deinde  ad  nostram  pre- 
sentiam  redeuntes  conieasiones  et  depositiones  prelibatoram  Magistri  et  Pre- 
oeptocum  in  scripturam  pubiicam  per  manus  puUicas  ut  est  dictum  redactas 
nobis  presentaueruQt  et  que  cum  dietis  Magistro  et  Pl^eceptöribus  fecerant 
retulerunty  Ex  quibus.  con£essionibus  et  depositionibus  ^)  ac  relatione  injie- 
nimus  sepefatos  Magtstrum  et  Fratrea  in  premissis  et  circa  premissa  licet 
qiaoadam  ex  eis  in  pljiribus  et  altes  in  paucioribus  grauiter  deliqniase.  At- 
tendentes  autem  qiiod  scelera  tarn  borcenda  transire  incorrecta  absque  dei 
omnipotentis  et  omnium*  oathoUoorum  iniuria.  ncm  poterant  nee  debebant, 
deereuimus  de  fratrura  nostrorum  oousilio  per  ordinarios  locoram  ac  per 
alios  fideles  et  sapientes  viroa  ad  bec  depittandos  a  nobis  omtra  singolares 
,  persenas 

3o)  sc    3i)  depottlioMi  Ifagiitri  etPrac^moi  pMdialarum    3»)  deposHtoaifaiis  et  coofofio- 
fiibui. 


<-       549       - 

personas  ipsius  otdinia^  nee  hon  et  ^^)  contra  dictum  olrdin^m  per  certas'dis- 
Qretas.  personps  quag  ad  hoc  duximus  deputandas  super  premissis  criminibuä 
et  e^qessibus  iiiqnirenduiB.  Hijs  nempe  que  magis  flere  cogimur  quam  narra- 
re  cor.noatrum  passione.nimia   cruojatur  et  cum  tanta  proinde  nobis  immi- 
neat  gemendi  materia,  fletum  non  possupius   declinare,    Quisnam  cätholicus 
bec  audiens.nimis^non  doleat   et    prorumpat  in  luctum,   quis    fideh's  huius- 
modi  sinistrum  euentum  inteHigens  amara  non  emittat  suspiria  uerbaque  la* 
roentationis  et  mestitudinis  non  eructet  cum  tota  Christianitas  huius  ^^)  dolo- 
ris  sit  particeps,  et  hie  casus  fideles  percutiat  uniuersos.  Ex  hijs  etiam  dum 
ministerio  debite  considerationis  nostre  mentis  presentantur  ^^)  obtutibus,  ignis 
in  nostris  meditationibus  exardescit  et  ad  tanta   discrimina    releuanda  suspi- 
rat  affectus  zelus  accenditur  et  spiritus  anxiatur.  Ad  quod  cum  nos  sufficere 
commode  non  posse  sciamus    leuamus  oculos    nostros   ad  Montem,   Montem 
quidem  dei,  Montem  uberem,   Montem  pinguem    unde  oportunum  prouenire 
nobis ''ö)  auxilium  et  humih'ter  petimus  et  deuote  ^7)  speramus.  Et  quia  salu- 
bre  in  hijs  adhibere  remedium,  interest  generaliter  omnium  Nos  cum  eisdem 
fratribus  nostris  alijsque  viris  prudentibus  exacto  et  ^^)  frequenti  tractatu  pre- 
habito  proul  tante  necessitatis  instantia  exigebat,  de  ipsorum    fratrum  con«- 
silio  vniuersale  Gonsilium  sicut  imitationa  digqa  sanqtorum    patrum  consue- 
tudo  laudabilis  longeue  obseruationis    exempio   Nos  in^truit^  a  pro^imis  ka- 
ländis  Octobris  ad  duos  annos  immediate    sequentes   decreuimus  congregan- 
dum  ut  in  eo  tam  circa  dictum  ordinem  et  personas  singuJares  et  bona  eius- 
dem  et  alia  que  statum  tangunt  fidei  catholice  quam  circa  recuperationem  et 
subsidium  terre  sancte,  ac  reparationem  ordinationem  et  stabilitatem  ecciesiarum 
et  ecclesiasticarum  personarum,  et  libertatum  earum  ^),  illadeo  auspice  communi 
consilio  inueniatur  prouisio  et  eiusdem  approbationeConcilij  roboretur  per  cuius 
salutiferam  executionem  uirtus  altissimi  elimatis  erroribus  roborata  fide  ad  trami« 
tem  uerkatis  reductis,  errantibus  reintegrata  eiusdem  fidei  unitate  extirpatis  ui- 
tijs  uirtutibusque  plantatis  correctis  excessibus,  moribus  reformatis,  repressis 
oppressionibus,  übertäte  solida  stabih'tate  munita  recuperatis  deperditis,  eteius^ 
dem  terre  statu  prospero  4«)  reparato  occupata  restituat  uastata  re&tauret  et  re- 
staurata  conseruet  Nobisque  uiam  aperiat  idemipsequi  nouit,  et  facultatem 
tribuat  ipse  qui  potest ,  ut  sie  in  premissis  iuxta  intensum  anjimi  nostri  deside*- 
rium  sibi  ministrare  possimus  salubriter  quod  idem  uerus  eiusdem  vniuersalis 
sponsus  ecclesie^  ipsam  dilectam  suam  purgatam  mac'uh'$  «lunitam  uirtutum 
monilibus  ac  ornatam  unam  semper  habeat  et  formosam  ad  sui  nominis  lau- 
dem  et  gloriam  ad  animarum  profectum^')«  robur  iidei,pacein  et  exaltatio« 

33)  ei  uiesiutet  34)  hotusoiodi  35)  praseatatar  36)  oobis  proueDire  37)  deuoti  38)  «c  39)  eoram 
4^)  prospere    40  perfectam. 

$¥.  JHptam,  IL  7^ 


—        55o        — 

Qem  populi  chriBtiani.  Quia  uero  prosecutio  tanti  propositi  tempoce  indigeti 
ut  deductum  maturius,  facilius  auctore  domino  enectutti  debitum  sortiator 
predictum  tempus  ad  id  duximus  deputandum.  Quocirca  4>)  Tniuersttati  ue- 
stre  per  apostolica  scripta  precipiendo  mandamus  quatinus  uos  fratres  Ar* 
ehiepiscope  .  .  Strauinensis  et  •  •  Anguriensis  Episcopi  reliqais  oestrom 
Episcoporum  in  uestra  Prouincia  remanentibus  adeaque  Pantificale  officium 
exigunt  tarn  in  uestris  quam  illorum  dicte  Prouincie  qui  ad  buiusmodi  Coq- 
cilium  yniuersale  accesserint  Ciuitatibus  et  diocesibus  exercenda  omni  negli- 
gentia relegata  eunctis  prout  talis  et  tanti  negotij  qiialitas  exigit  dispositis  et 
paratis,  sie  medio  tempore  accingatis  ad  iter  quod  in  buiusmodi  decreto  ter- 
niino  quem  uobis  et  alijs  peremptorie,  assignamus  in  viennensi  Giuitate  nostro 
uos  Arcbiepiscope  et  Episcopi  superius  nominati  personaliter  tos,  neroaÜjre* 
manentes  Episcopi  Electi,  Abbates,  Priores  Decani  Prepositi  Arcbi/?rwÄÄm  Ar- 
chidiaconi  et  Presbiteri  Capitula  et  Conuentus  per  eosdem  Arcbiepiscopum  et 
Episcopos  ad  predictum  Concih'um  accessuros  quibus  ad  omnia  que  in  eodem 
Goncilio  statuentur  fient  et  ordinabuntur  et  fuerint  oportuna  concedatis  plena- 
riam  potestatem  de  qua  sufficienter  constet  per  publica  documenta  conspectui 
presentetis.  Quod  si  forsitan  ipsis  Archiepiscopis  et  Episcopis  accessuris  buius- 
modi noiueritis  concedere  potestatem,  eo  casu  uenire,  uel  alios  procuratores 
ydoneos  cum  potestate  simili  ad  idem  Concih'um-  teneamini  destinare.  Non 
obstantibus  quibuslibet  Priuiligijs  seu  Jndulgentijs  quibuscumque  persouis  o^ 
dinif  dignitati  seu  Gollegio  sub  quacumque  uerborum  forma  uel  expressione 
a  predicta  sede  eoncessis  per  que  possit  effectus  buiusmodi  mandati  nostri 
quomodolibet  impediri,  aut  eidem  in  aliquo  derogari.  Jnterim  quoque  per 
uos  et  alios  uiros  prudentes  deum  timentes  et  babentes  preocuh's  otnnia 
que  correctionis  et  reformationis  limam  exposcunt  inquirentes  subtiiiter,  et 
conscribentes  fideliter  Eadem  ad  ipsius  Concih'j  notitiam  deferant  et  nos  ni- 
hilominus  uarijs  modis  et  uijs  solers  Studium  et  eflßcacem  operam  dare  pro* 
ponimus  ut  omnia  tab'a  in  examen  buiusmodi  deducta  Concilij  correctionem 
et  directionem  recipiant  oportunam,  Nullus  inobedientie  notam,  et  canonioe 
ultionis  acrimoniam  uitare  desiderans  fallacium  excusationum  uelamento  se 
diuniat  uel  ex  impedimentis  itinerum  que  domino  praua  in  directa  et  in  uiaB 
planas  aspera  sua  omnipotentia  conuertente  cessabunt  friuole  allegationift 
munimenta  confingat  ut  a  tarn  sancti  prosecutione  operis  se  subducat,  sed 
occurant  singuli  uotuntarij  ad  id  quod  et  diuine  congruit  uoluntati,  et  sa- 
hitem  animarum  ac  utih'tatem  respicit  singulorum.  Datum  pictauis  secundo 
Jdus  Augusti  Pontificatus  nostri  Anno  Tertio. 

Pdfränsidan.'  R  C.  Ivi. 
CoDuocacio  coodlü  generalis  contra  TeaipJarioi  ei  ex  aliis  cautis  cieaoeDlis  pape  .Y^ 
Blybullan  häoger  pä  segelgarDSsnöreo. 

4^)  Yade  &c.  Se  If.-o  1593. 


J 


—        55i        — 
i5q2.  r3o8  d.    12   Au^*  Poitiers, 

Päfven  Clbmeks  V:s  Bulla  tili  Konungeti  i  Sverige,  rörande  saiAina  ämne,  med  sSrsLild  uppma- 
ning,  att  Konungen  i  egen  person  malte  infinna  sig  vid  defr  blifvande  kyrkomötet« 

K.  c.  190. 

Clemens  Papa  Qvintvs  Gharissimo  In  Christo  Filio  .  .  .  Regi  Sveciae 
illustri. 

Regnans  in  Caelis  triumphans  Ecciesia,  cuius  Pastor  est  Pater  aeternaSi 
CHI  Sanctoriim  ministrant  agniina  &c,  lika  med  föregäende  N:o  1691,  och 
derunder  anförda  olikheter  tili:  ad  id  duximus  deputandum.  Vnde  Venerabi- 
libus  Fratribus  nostris  Archiepiscopis  et  Episcopis  et  dilectis  filijs  Electis 
Abbatibus,  Prioribus,  Decanis,  Praepositis,  Archidiaconis,  Archipresbyteris, 
et  aliis  Ecciesiarum  Prselatis  exemptis  et  non  exemptis,  eorumque  Capitulis 
et  Conuentibus  per  alias  nostras  litteras  prsecipiendo  mandamus,  yt  ijdem 
Archiepiscopi,  nee  non  et  caeteri  Episcopi  per  ipsorum  Archiepiscoporum 
Prouincias  constituti,  in  eisdem  litteris  nominati,  reliquis  ipsorum  Episcopo« 
rum  indictis  Prouincijs  remanentibus  ad  ea  quae  Pontificale  officium  exigunt, 
tarn  in  suis  quam  illarum  dictarnm  Prouinciarum,  qui  ad  huiusmodi  Gon- 
cilium  vniuersale  accesserint  Ciuitatibus  et  Diocesibus  exercenda  omni  negli- 
gentia relegata  cunctis,  prout  talis  et  tanti  negotij  qualitas  exigit  dispositis 
et  paratis,  sie  roedio  tempore  se  accingant  ad  iter,  quod  in  huiusmodi  de* 
creto  termino  quem  eis  et  alijs  peremptorie  assignamus  in  Viennensi  Ciui- 
täte  nostra  ijdem  Archiepiscopi  et  Episcopi  taliter  nominati  personaIit€r,  alij 
vero  remanentes  Episcopi  Eiecti  Abbatas,  Priores^  Decani,  Praepositi,  Ar- 
chidiacöni,  Archipresbyteri  et  Praelati,  Gapitula,  et  Gonuentus  per  eosdem 
Archiepiscopos  et  Episcopos  ad  praedictum  Goncilium  accessuros,  quibus  ad 
omnia  quae  in  eodem  Goncilio  statuentur  fient  et  ordinabuntur  et  fuerint 
opportuna  concedant  plenariam  potestatem ,- de  qua  suflficienter  constet  per 
publica  documenta,  conspectui  repraesentent.  Quod  si  forsan  ipsis  Archie- 
piscopis, Episcopis  accessuris  huiusmodi  noluerint  concedere  potestatem  eo 
casu  venire,  vel  alios  Procuratores  idoneos  cum  potestate  simili  ad  idem 
teneantur  Goncilium  destinare.  Non  obstantibus  quibuslibet  Priuilegijs  seu 
indulgentijs  quibuscunque  personis,  ordini,  dignitati  seu  Goilegio  sub  qua- 
cunque  verborum  forma  vel  expressione  a  praedicta  sede  concessis«  per*  quae 
possit  effectus  huiusmodi  mandati  nostri  quomodolibet  impediri,  aut  einem 
in  aliquo  derogari.  Mandauimus  insuper,  vt  ijdem  Archiepiscopi  et  Praelati 
per  se  vel  alios  Viros  prudentes  Deum  timentes,  et  habentes  praß  oculis 
omnia  quae  correctionis  et  reformationis  limam  exposcunt  inquirentes  subti- 
üter  et  conscribentes  fideliter  eadem  ad  ipsius  Goncilij  notitiam  deferant.  Et 
nos  nihilominus  varijs  modis  et  vijs  solers  Studium  et  efficacem  operam  dare 
proponimus,  vt  omnia  talia  in  examine  huiasmodi  deducta   Goncilij   eofrec- 


tionemet  directionem  recipiaot  oppoi^tunain.  Hoc  etiam  in  eisdem  nostris 
Litteris  adiecto.  vt  nullus  inobedientiae  notam  et  Canonici  vltionis  acrimo* 
niam  vitare  de^iderans,  fallacium  excusationum  velamento  se  muniat,  vel  ex 
iinpedimentis  itinerum,  quae  doniino  praua  in  directa,  et  in  vias  planasaspe- 
ra  sua  omnipotentia  conuertens,  cessabunt  friuolae  ailegationis  munimenta 
confingat,  vt  a  tarn  Sancti  prosecutione  operis  se  subducat,  sed  occurrant 
singuli  Yoluntarij  ad  id  quod  et  diuinas  congruit  voluntati,  et  salatem  ani- 
Diarum  ae  vtilitatem  respicit  singulorum.  Ca^terum  quia  multipllciter  expedit 
vt  tarn  celebre  Concilium  tua  et  allorum  Catholicorum  Principum  decoretur 
prsesentia,  vt  salubri  consilio  et  auxilio  fulciatur,  Serenitatem  Regiam  roga* 
mus  et  hortamur  attentius  in  remissionem  tibi  peccaminum  suadentes,  qua- 
tenus  prasscriptis  loco  et  termino  in  eodem  Concilio  captata  interim  ad  hoc 
Qpportunitate  studeas  personaliter  interesse,  meditatione  prouida  prudenter 
attendens^  quod  in  hoc  non  solum  labor  quem  ad  tarn  sancti  et  jtilis  ne- 
gotij  promotionem  assumes,  tibi  cedet  ad  meritum,  verum  etiam  alioram 
qui  ad  veniendum  ad  idem  Concilium  efBcatius  tuo  inducentur  exemplo,  et 
jiihilominus  vota  tua  nobis  poteris  familiarius  aperire,  quae  in  omni  beneuo- 
•>lßntia  iibenter  ad  exauditionis  gratiam  quantum  cum  Deo  ac  Ecciesiae  honore 
poteriraus  admittemus.  Datum  Pictauis  secundo  Idus  Augusti  Pontificatus  no- 
stri  Anno  tertio. 

i5g3.  i3o8  A    i5   Aug.  Skara. 

Biskop  Brtkolfs  i  Skara  intyg  om  forsfilJDingen  af  Skara  Domkyrkas  gods  i  Gotala,  Sunnerby 
och  qvarnaroe  i  Vlkiwi  ocb  Brastorp,  hvaremot  aodra  gods  blifvit  inköpta  och  geoom 
laglig  skötaiog  Biskopsborde t  lillagda. 

A.  ,^  z. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus^  B.  dei  gracia  scarensis  Episco- 
pus,  Salutem  in  domino  sempiternam,  Constare  volumus  vniuersis  per  pre- 
sentes,  nos  recepisse  pro  bonis  ecclesie  beate  virginis  scaris.per  nos  veodi- 
tis,  primo  racione  commutacionis  facte  de  g^taelum  cum  illustri  principe  do- 
mino magno  rege  condam  sweorum  quadringentas  marchas  denariorum,  pro 
curia  in  synderby  ducentas  marchas  denar«,  pro  molendino  in  vllerwj.  cen- 
tuip  viginti  marchas  denar.»  Jtem  pro  molendino  in  brazthorp,  sexaginta 
inarcl^s  denar.^  et  emisse  possessiones  alias  pro  summa  pecunie  memorata> 
quas  dicte  ecclesie  scarensi  vna  cum  alijs  Omnibus  possessionibus  nostris 
einpticijs  vbicunque  sitis,  pro  mensa  episcopaii  per  scotacionem  legittimam 
fecimus  assignari,  Testamur  eciam  et  volumus  omnibus  euidenter  elucere> 
omnes  possessiones  quas  emeramus ,  de  bonis .  ecclesie  scarensis  et  non  alir 
uade  conquisitas  et  empCas  esse,  Ne  igitur  s^up^r  premissis  aliqua    possit  in 


—        553        — 

posteruni  dubietas  suboriri,  sigillum  nostrum  et  sigillum  capituli  nostri,  pre^ 
sentibus  duximus  apponenda,  in  testimonium  et  euidenciam  pleniorera,  Da- 
tum scaris,  Anno  domini.  M**.  CCC\  VIII*.  Jn  die  assumpcronis  beate  virginis. 

Pä  /ränsidan.'  de  commutacione  facta  de  götaluoa* 
SigilleD  bortfailna,  remsorna  qvar* 


i5g4-  i3o8   d.    i5  Aug.  Skara. 

Biskop  Baynolfs  i  Skara  ForordAande  for  Hakan,  att  vara  Domprosten,  Magister  Bengls  bestSn* 
dige  vicarius  i  Edsleskogs  försaniling,  med  bestämmelse  af  hvad  honoixi  dervid  bor  &rJige» 
tiilkoinma. 

A.  3. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  Brtniulphus  Dej  gracia  scarea- 
sis  Episcopus,  Salutem  in  domino  seropiternam,  Notum  facimus  yniuersis, 
nos  dilectum  in  christo  filium,  dominum  haquinum.  presentis  exbibitorero, 
ad  presentacionem  domini  magistri  benedicti  prepositi  scarensis  perpetuum 
vicarium  fecisse  et  canonice  instituisse  in  ecelesia  etlsßschogh,  quam  prepo« 
siture  scarensi,  de  consensu  parocbianorum  ibidem,  anneximus  et  vniuimus* 
pleno,  iure,  facientes  inter  ipsos  dominos.  benedictum  prepositum  et  haqui- 
num super  percepcione  reddituum  dicte  ecclesie,  conuencionem  perpetuo' 
vaiituram,  per  hunc  modum.  videlicet,  quod  dictus  dominus  .B.  prepositus 
et  singuli  suj  successores,  habere  debent  de  reddkibus  ipsius  ecelesie,  dena- 
rios  qui  dicuntur  beati  nicholaj,  tarn  in  wesgocia  quam  in  dal,  et  medieta* 
tem  oblacionis  in  festo  beati  iohannis  baptiste  jn  partem  suam  prouenientis 
jn  rebus  quibuscunque,  et  Septem  naualia  talenta  butiri  de  colonis,  Jpse  ve- 
ro  dominus  haquinus,  et  singuli  sui  successores,  habere  debent  pro  fabrica 
et  procuraeione  episcopi»  ac  alijs  oneribus  supportandis,  modium  prepositj 
de  thyssi,  et  omnes  obuenciones  alias^  et  prouentus  quoscunque,  ad^dictam 
ecciesiam  in  parochia  Tel  alias  vbictmque  pertinentes,  preter  colonias  jn  sa» 
laeby  et  wazendae,  facultate  qualibet  vtrique  parti  sublata,  conuencionem 
predictam  reuocandj,  aut  aliqualiter  jmmutandj,  nisi  devoluntate  et  asseiisu 
partis  proeesserit  vtriusque.  Ne  igitur  super  premissis  aliqua  possit  in  poste- 
rum  dubietas  suboriri,  sigillum  nostrum  et  sigillum  capituli  nostri,  pre- 
sentibus  suntappensa,  jn  testimonium  et  euidenciam  pleniorem,  Datum  scaris,. 
Anno  domin j-  M*.  CCC*.  Vlil*.  jn  assumpcione  beate  virginis* 

Pa /ränsidan,-  iottilucio  domini  baqoini  de  hödtlsescogh. 
Sigillen   $kadadc. 


:—     554    — 

iSgS.  i3o8  d.   17   Aug-  Wisingsö. 

'     Hertigarne  Erik*  och   Wau>bmaiis   g&fvobref  pä   AranSt   tili  Nunoorna  i  Gudfaen,  ior  att  dii 
forflytu  sitt  kloster, 

A.  3.  i 

Omnibus  presentes  litteras  Jnspecturis^  Ericus  et  waldemabus  dei  gra- 
cia  duces  sweorum  salutem  in  domino  sempiternam,  Cum  progenitoruni  no- 
/  strorum  facta  magnifica  nos  inducant  suraopere  hijs  intendere  et  inuigilare 
de  quibus  honor  regis,  qui  nos  reget  in  secula  accumulatur^  et  Teneracio 
sanctorum  eius  aecrescit,  et  vnde  deuocio  prouenit  fidelibus  in  presenti,  et 
in  futuro  remedium  animabus  et  salus  generatur  eterna,  Nos  vt  ipse  qui  in 
sanctis  suis  gloriosus  et  mirabilis  est,  eo  feruencius,deuocius,  et  laudabilius 
glorificetur,  et  populus  ei  seruiens  numero  et  merito  augeatur«  ob  sinceram 
et  piam  afTeceionem  quam  ad  reb'giosas  personas,  Dominaro  abbatissam  et 
conuentum  in  gudhem  habemus,  damus  et  presentis  littere  patrocinio  cod- 
ferimus  Jpsi  domine  abbatisse  in  gudhem  et  conuentui  ibidem,  pro  rnona- 
sterio  construendo,  Guriam  nostram,  aranes,  cum  omnibus  dicte  curie  per- 
tinencijs,  videlicet.  domibus,  agris,  pratis,  pascuis,  siluis,  molendinis,  molen- 
-dinorum  loeis,  ac  ceteris  dicte  curie  pertinencijs.  intra  sepes  et  extra,  longe 
uel  prope  positis,  pleno  Jure  perpetuo  possidenda,  Jn  ipsam  dominam  ab- 
batissam et  conuentum  ibidem,  plenum  proprietatis  jus  et  possessionis  domi- 
nium transferentes,  ablata  nobis,  nostris  que  heredibus,  predictam  donacio- 
nem  vllo  vmquam  adinuencionis  ingenio  reuocandi,  dummodo  in  dictum  lo- 
tum,  monasterium  suum ,  transferre,  et  ipsum  corporali  earum  residencia  oc- 
cüpare  voluerint,  infra  annum  .a.  festo  beati  micfaaelis  iam  proximo  compu- 
tandum,  Jn  cujus  Rei  testimonium,  et  euidenciam  firmiorem  sigilla  nostra. 
vna  cum  sigillis  aliorum  de  consilio  nostro  presentibus  sunt  appensa.  Datum 
visings0  anno  domini  M'  CGG*  VHP.  Jn  octaua  beati  Laurencij. 

Sigiileo  skadade. 


T596.  i3o8  d    17  Aug.  Wisingsö. 

Hertigaroe  Eams  och  Waldbmabs  Bref  om  deras  gifva  af  AraDls  gärd  tili  l[aniK>nia  i  Gadhcn^ 
for  atl  der  f&  elt  ligligare  stalle  kanna  uppfora  tin  klosterbyggnad ,  med  aMBaniiig  tili  deoii 
tom  pä  klostreU  förra  sUlIIe  bade  stna  anhöriga  begrafnet  aU  Uli  dessas  fiyUoiog  gUVa  sitt 
bifali  ocb  tili  verkstiUligheteD  lemna  TSlvilligl  bitride. 

A.  a.  I. 

Eaicus  et  WALDEMARU5  dei  gracia  duces  sweorum,   Omnibus   preienM 
litteras  Jnspecturis  Salutem  in  domino  sempiternam.    Cum  iuxta  sentencian 


J 


;—        555        ~ 

sapientii,  oportet  nos  diem  messionis  extreme  operibus  misericordie  preiie» 
nire,  ac  eternorum  intuitii  setninare  in  terris  quod  reddente  domino  cum 
multiplicato  fructu  recolligere  debeamus  in  celis,  Cum  igitur  Religiosarum 
dominarum  abbatisse  et  conuentus  in  gudhem,  monasterij  circumstancias.  et 
loci  condiciones  intenta  consideraremus  diligencia,  perpendimus  quod  dicte 
domine  racione  loci,  multis  beneficijs  caruerunt,  que  faciliori  modo  acqui-» 
rerent  si  monasterium  earum  translatum  foret  ubi  aquarum  beneficijs  inniti 
possent  et  iuuari,  Quo  circa  nos  earum  defectum  per  nostre  inposicionis 
^uxilium  succurrere  cupientes,  ipsi  domine  abbatisse  et  conuentui  eius.  Gu* 
riam  nostram  aranes,  cum  omnibus  et  singuh's  dicte  curie  pertinencijs,  pro 
loco.  et  fundo  monasterij,  contulimus  pleno  iure  perpetuo  possidendam,  Qua- 
re  omnes  et  singulos  qui  parentes,  propinquos,  seu  cognatos  penes  ipsasdo- 
roinas  in  gudbem  sepultos  habuerint,  instanter  requirimus  et  Rogamus.  Qua- 
tinus  consensum  eorum  et  beniuolenciam,  immo  specialiter  ad  hoc  iaborare 
et  cooperari  velint  ipsorum  auxilijs  oportunis,  precium  nostrarum  intuitu 
et  amore,  vt  dicte  domine  in  gudhem  monasterium  earum  cum  corporibus 
ibidem  sepultis  in  aranes  transferre  possint.  gracia  monasterij  ibidem  constru* 
endi«  Datum  visings0  anno  domini  M"".  GGG\  VHP.  Jn  octaua  beati  Laurencij« 

•SigideDy  N:o  i  mycket  skadadt,  N:o  a  ofitUn  fulktfiodigt,  pft  remsor  Llippta  ur  brefret 


i5g7.  i3o8  d.  q4  Aug.  Skärkind 

Hertigarne  Ebi&s  och  Waldbmabs  skyddsbref  (or   Liokopiogs   Domkjrrka  pi  alla  de«  erhAilne 
fri-  och  rfiltigheler. 

B.  3:  4.  T. 

• 

Ericüs  et  WALDEMARUS  dei  gracia  duces  sweorum  omnibus  dyocesin 
lincopensem  inhabitantibus  jn  domino  graciam  dileccionem  et  salutem.  Licet 
ad  fauius  regni  omnes  ecclesias  zelum  deuocionis  teneamur  habere  maxime 
tarnen  ad  ecciesiam  lincopensem  quam  Progenitores  nostri  specialiter  sibi 
titulo  vendicarunt  Nos  igitur  ipsorum  vestigiis  inherere  volentes  predictam 
ecciesiam  quo  ad  omnia  jura  ecclestastica  et  episcopalia  quocunque  nomine 
censeantur  ea  que  temporibus  venerabilium  patrum  dominorum  henrici  et 
benedicti  episcoporum  ibidem  felicis  memoria  prefata  gaudebat  ecciesia  gau- 
dere  per  omnia  volumus  libertate.  Non  obstantibus  statutis  quibuscunque 
editis  uel  contra  libertates  ecciesiasticas  promulgatis,  Prohibemus  firmiter  et 
districte  ne  quis  prefatam  ecciesiam  in  premissis  iuribus  oel  in  aliquo  pre- 
missorum  presumat  uel  audeat  turbare  offendere  seu  aliqualiter  molestare 
sicuti  vlcionem  nostram  strictam  effugere  uelit  et  vindictam  Datum  sLierkind« 
Anno  domini  M  GGG,  VIII  die  beati  barthofomei  apostoli» 


—        556        — 
i5q8.  i5o8  d.  3  Sept  Sigtuna. 

FoL&E  JoKSSONS  ÖfverlStelse-bref  pä  ett  markland  jord  i  Wiby  vid  Sigtuna  tili  Upsala  Bomljr- 
.   ka,  for  loo  mark  peiiningar,  livilka  han  nägra  &r  tillförne  fatt  läoa^med  tillkäDnagifvaiide, 
att  han  uppdragit  sin  Ijenare  Agmund,  att  derä  gifya  laga  fasta. 

Omnibus  presentes  litteras  inspectiiris  fulco  jonsson  salutem  in  domino 
sempiternam  tenore  presencium  certitudinaliter  constare  volo  quod  ecdesie 
Tpsaliensi  vnam  marcham  terre  soluo  et  trado  in  villa  wiby  prope  sicta- 
niam  pro  centum  marcis  denariorum  vsuah's  monete  quas  ab  ea  recepi  mu« 
tuo  ante  aliquot  annos  in  pecunia  numerata,  et  huie  solucioni  et  tradicioni 
per  agmundum  famulum  meum  adhibeo  firmarios  secundum  leges  patrie  et 
consuetudinem  approbatam  in  cuius  rei  testimonium  sigillum  meum  presen- 
tibus  est  appensum  Datum  sictunie  anno  domini  Millesimo  CCC**  Vlir  ter- 
cio  nonas  septembris, 


1599.  i3o8   d.   4   öct.  Eriksberg. 

A&NF&iD  JoHAKS  DOTTEA8  testamcntariska  anordning  af  Hagbardatorp  tili  Gudbcms  kloster,  samt 
10  mark  tili  Skara  domkjrka  och  tili  Jäla  kyrka  lika  summa. 

A.  3.  I.  ♦). 

Jn  nomine  patris  et  filij  et  Spiritus  saneti,  amen.  Anno  domini  M'. 
GCC.  VHP.  jn  sexta  feria  proxima  postdiem  beati  michaelis«  Ego  anfriihs 
JOHANNis  FILIA  Sana  mente  et  corpore  jn  presencia  domini  benedicti  prepositj 
scarensis,  jn  erexbiaergh  constituta,  saluti  animi  mee  volens  salubriter  preui- 
dere^  de  bonis  mihi  a  deo  collatis  testamentura  meum  condo  jn  hunc  mo- 
dum,  videlicet  quod  in  primis  do  et  lego  monasterio  sänctimoniah'um,  in gad- 
hem  Tbi  eligo  sepulturam,  curiam  meam  jn  hagbarSsethorpe  cum  omoibas 
bonis  mobilibus  et  immobilibus  et  ceteris  eiusdem  curie  pertinencijs  iotra 
sepes  et  extra,  quam  iure  hereditario  defuncto  filio  meo  jngimundo  aequi- 
siuj.  Hac  condicione  videlicet,  quod  habeam  vsufructum  dicte  curie  ad  dies 
meos,  Me  vero  defuncta,  eadem  curia  ad  dictum  monasterium  deuoluatur, 
Jtem  do  et  lego  ecclesie  beate  virginis  scaris  ad  fabricam,  decem  marchas, 
Ecclesie  jn  ialum  .X«  marcfaas  ^d  fabricam  uel  ornatnm,  yolens,  vt  quicun- 
que  presens  testamentum  cassare,  impedire  uel  infringere  temptauerit,  diui- 
nam  aenciat  vlcionem«  Testes  autem  qui  huic  mee  ordinacioni  interfuerunt,, 
)  sunt 


*)  Ur  en  «f  BisLop  Brf oolf  i  Skani  YMÜmcnd  afskrifti  af  4  10  Pcbr.  i3i  1. 


—       .557       — 

sant  isti,  videlicet  discreti  virj,  sctiicef  domini  saeerddtes,  thorbernus  de 
th^waerryS  officialis  domini  scarensis,  haelgho  de  langhem.  gunno  de  houe 
jet  petrus  de  erexbiaergfa,  Et  laici  guSmundus  suerker,  asmunduS  de  niagni- 
staShum  frater  dicti  domini  haelghonis  et  thorirus  villicus  in  erexbisergh , 
vna  cum  domino  .b.  preposito  memorato.  Exequtores  autem  huius  mei  te- 
stamenti,  facio  et  constituo  discretos  viros,  jngimundum  de  ]angb0«  bertho* 
•rum  consobrinum  raeum  de  brysmini.  et  fratrem  meum  hultonem,  ac  quem« 
libet  eorum  jn  solidum,  ita  quodquicquid  per  omnesipsos,  duos,  uel  vnum, 
fectum  fuerit,  robur  obtineat  firmitatis  si  in  vnum  noluerint  concordare.  Jn 
premissorum  eciam  euideneiam  pleniorem,  sigilla  discretorum  dominorum  .b. 
prepositi  scarensis,  thorbernj  de  thuaerrySum.  helgonis  de  langhem.  gun- 
nonis  de  houe.  et  petri  de  erexbiaergh,  ac  jngimundi,  predictorum,  presen- 
tibus  ad  meam  jnstanciam  sunt  appensa.  Actum*  anno,   loco  et  die  supradictis. 


1600.  i3o8   d   29  Dea  Tipt. 

IffGEGERD,  Holroger  CJlfssons  enlas  skuldebref  tili  Ragwold  Björnwidsson  pä  24  mark  pennin* 
gar,  alt  betalas  tili  nästa  Michaelidag,  kommande,  i  annat  fall^  den  af  hennes  man  i  pant- 
satta  jord  mellan  Tipt  och  Toketorp  att  l&ngifvaren  tillhöra. 

J.  5:  1. 

Omnibus  praesens  scriptum  cernentibus,  Ingig£rdis$  relicta  Domini  Holm- 
geri  VlfTsons»  Salutem  in  Domino  sempiternam.  Noverint  vniuersi,  perprae-" 
sentes,  me  dilecto  viro,  Ragwaldo  Biarwidsson,  in  XXIIII.  marchis  denario- 
rum  Vsualis  monetae  teneri  obligatam,  in  festo  beati  Michaelis  proximo  iam 
futuro  persoluendis,  pro  redemptione  terrae,  quam  terram  Dilectus  Maritus 
ineus,  Dominus  Holmgerus,  inter  Tipt  et  Tokatorp  sitam,  eidem  Ragualdo 
inpignorauit,  quae  terra  si  tunc  redempta  non  fuerit,  absque  quorumlibet 
impetitione,  praefato  Ragualdo,  cedat  in  perpetuum  possidenda.  In  cuius  rei 
Testimonium  Sigillum  meum  praesentibus  est  appensum.  Datum  Tipt.  Anno 
Domini,  M.  CCC.  VIII,  In  festo  beati  Thomae  Episcopi  et  Martyris. 

Enligt  teckningen,  bor  sigillet,  jemte  den  ur  brefvet  klippta  remsan,  varit  borta. 


1601.  i,  1^09   Odat  Höjentorp- 

Biskop  BaYiioups  i  Skara  bref  ora  lEtblaskogs  forsamlings  Ifiggande  tili  Domprosteriet. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  BayiviULPHUS  dei  gracia  scarensis 
Episcopus,    Salutem  in  djpmino  sempiternam,     Quia  redditus  et  proUentus 

.    Sv.  Diplom.,  II.  7« 


—       558       — 

wepöBitüf'e  jElcarem»  loni^s  retroictife  tefmporftiiis/Mleo  ditniniitj  et  attemitt] 
sunt  paulatim,' qooid  prepositus  qui  pro  tempore  fuerit  secandtfm  deoeii* 
ciam  statns^sui  sine-  reodituum  remt^racione  honeste  non  poterk  se  tenero, 
Nos  diminucionem  prouenttinm  fauiusnfodi  sicat  iuri  satis  est  consomim^ 
modo  quo  posBuiiras  8Qpf>Iere  volentes*,  de  consilio  et  assenso  ^capitoÜ  m> 
«tri,  Ecclesiam  jn  etlseskogh,  parochianis  eiusdem  äcclesie  eÖDsencientibiii, 
dicte  prepositui^e  vninTis  et  afinectimus  pleno  lore,  Assif^ata  vicario  peK 
petuö  quem  ibidem  jnstituimus,  tarn  de  redditibus  |>ref>o6iture  (foam  eccle^ 
sie,  predictarum^  congrua  et  sufBcteMj  porciofie,  sicut  in  litteris  nostris 
super  hoc  specialiter  confeotis,  expresae  cdntinetur;  Ne  igitfir  super  anne- 
xione  seu  vnione  predicta,  aliqua  possit  jn  postemm  dubietas  suborirj,  si- 
gilium  nostrum  et  sigilfum  capituH  nostri  presentibus  sunt  appensa  ad  eoi- 
denciam  pleniorem.  Datum  b0gnaethorp.  anno  domini.  M°.  CCC^  Noao,  se- 
ounda  die  synodi. 

Pa  fransidam   De  aetlaescogb  qualiter  sit  aanexa  preposilure. 
Sigillen  oS>elydKgt  siadade. 


1602.  ^^^9  *^-    7   ^^^^  Riseberga. 

IffGBiD  ÄKDEAtDorrBBS   tcstamentariska   anordning  af  gflrdeu  Mo  och  sin  aadcl  i  Honastum  lill 
Riseberga  kloster  för  sina,  sin  broder  Foikes  och  sin  son  Carls  synder. 

A.«  3*  n. 

Jn  nomine  patris  et  filij.  et  Spiritus  sancti«  amen.  Ego.  Jngridis.  an- 
DREE  FiLiA.  Considerans  et  ingemiscens  fragilitatem  meam  ponens  eciam  ante 
oculos  cordis.  extreme  diei  seu  corporalis  mortis  fihem  que  cunctis  est  cjr- 
tis^ima  licet  eiusdem  hora  penitus  ignoretur.  Ne  propter  uarios  rerum  euen- 
tus.  et  bominum  fragilem  memoriam  quod  racionabiliter  actum  est  malignan- 
cium  calumphiacionibus  inßci  ualeat  uei  confundi  presenti  scripto  testamentum 
,meum.  CQndo  sub  hac  forma,  videlicet  ad  honorem  omnipotentis  deidecuius 
largitatis  munificencia*  me  ipsam  omnia  que  habeo,  tenere  recognosco  et  ad  ho- 
norem beate  uirginis.  et  omnium  sanctorum  ac  in  remisisionem  (!)  peccatorum 
meorum  necnon  et  dilecti  Fratris  mei  Fulconis  et  Filij  mei  karuli.  Curiam  meam. 
Moae.  et  partem  meam  quam  habeo  in  Colonia.  Honastum.  cum  domibus. 
^gris.  pratis.  pascujs.  siluis.  molendinis.  pist^arfjs.  et  ceteris  pertinencijs  intra 
sepes  et  extra,  longe  uel  prope  pösitis.  Monasterio.  Risas^bergb.  do  et  trado 
in  perpetuum  possidendam  Transferens  in  abbatissam  et  conuentum  eiusdem 
pienum  proprietatis  jus  et  possessionis  dominium.  Memorataro  Curiam.  Occu- 
fia^ndi.  inhabitandi.  vendendi.  donandi.  Commutandi.  et  quocumque  modo  u(h 
luerint  pro  suis    vsibus  ordinandi.     abl^ta  michi  meisque  heredtbus  omni  Fa- 


~        559        — 

eultate  sepedictam  Curiam  ullo  umquam  adinuencipois  xiog^mo  reuocandi.  J« 
Cuivs  Rei  testimonium  sigillum  meum  presentibus  est  appensum.  Scriptum 
Ris8Bbergbom  anno  domini.  M^CGC^.JX^  sequenti  die  po$t  Epyphanie.  pre* 
sentibus  eciam  virijs  fidedignis*  uidelicet.  domino.  thyrgillo«  haquino  dy^ekn  et 
quodäm  armigero  domini  b^nardi.  dicto«  smyrdh  pco  eodenn  testimonio  con^ 
hrmando.  Risaßbei^hom  eciam  eligo  sepulturam  volens  humiliter  et  omni 
seruicio  instare  uenerabilibus  dominis  et  ]llust|*ibua  principibus  dominis  du* 
eibu3  ut  ipsorum  gracia  speciali  mediante  hoc  quod  per  me  uiuaqi  datuoi 
fuerit  post  Mortem  meam  ratum  teneri-ualeat  et  haberL 

Sigiilet  bortfiilkt;  remsan  c|var. 

i6o3.  i3o6  d   7 — 12  Jaqi  Id. 

DroUcI    AüBSoEir    SiXTimsoirs  gäfvobref  tili  sin    tysterdotter,    FrökeD    Ingrid,    pft  dt    gods  i 
Iby,  hvi|k»«baii  af  Hertigaroe  Erik  och  Waidemar  erb&llit. 

A.  6»  a. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  abernus  si)(:t£KSOn  dapifer  domini.  . 
£•  ducis  sweorum  illustris,  salutem  in  domino  sempiternam  Tenore  presen- 
cium  Notum  facio  omnibus  euidenter  quod  bona  mea  aby  dicta.  cum  om« 
nibus  attinencijs  sicut  ea  mihi  data  sunt  per  magnißcos  principes,  dominos 
meos.  £.  et  W.  duces  sweorum  illustres  prout  in  ipsorum  litteris  patentibüs  " 
super  hoc  confectis  continetur  plenius,  Domicelle  ingridi  filie  sororis  mee, 
do  et  jn  possessionem  corporalem  a^igno,  sibi  et  suis  heredibus  pleno  jure 
perpetuo  possidenda»  Jn  cuius  rej  testimonium.  et  euidenciam  firmiorem  pre- 
sentes litteras  peto  sigillis  ipsorum  dominorum  meorum  .E.  et  W.  ducum 
swecie  illustriqm.  vna  cum  sigillis  Nobilium  consiliariorum  eorundem.  et 
meo,  communiri  Datum  anno  domini  Millesimo.  trescentesimo.  nono.  apud 
ecciesiam  iid  infra  octauam  epiphanie  eiusdem. 

Sigillen  i,  a,  3  bortfalJna;  remsproa  qvpr.    Flera  bafva  ej  blifTit  pSsaUa. 


i6o4*  i3o9  d.    i5   Jan.  Alewath. 

fiisknn  Petbks  i  Odense  skrifvelse  tili  Dekanen  Gvido  i  Lund  om  lagHgh.eten  af  de  ätgSrder, 
Soul  vidtagits,  d&  ban  utvaldes  tili  Decanus  af  Kapitlet  i  Lund. 

B.  u  i48. 

Fnater  Petrus  der  gracia  episcopus  ottoniensis.  Dilecto  sibi  filio  Gwi- 
doni.  iundensi  decano  salutem  et  sinceram  in  domino  caritatem '  Nuper  no« 
bis  per  venerabilem  in  christo  patrem  ac  dominum.  Dominum  Jsarnum 
diuina  prouidencia  lundensem  archiepiscopüra.  suecie  primatem.  electionis  de . 


te  in  decanum  {undensis  ^ecclesie.  celebrate.  negocio  delc^ato  No«  in  eo  iuxta 
traditam  nobis  formam  procedere  cupiented.  inquiri  fecimus  diligenter  vtrom 
electio  decani  in  lundensi  ecciesia.  ad  capitulum  lundense  spettäret  de  con» 
ftuetudine  vel  de  jure.  Vel  ad  dictum  dominum  arohiepiscopTum  dicti  deoa* 
natus  collacio  seu  prouisio  pertineret  Et  si  electio  in  lundensem  decänom 
de  te  nuper  facta,  esset  canonice  celebrata.  Gitari  eciam  fecimus  publice  ac 
palam  in  dicta  ecciesia  omnes  et  singulos.  si  qui  essent  qui  veilent  opponere 
aliquid  obuiendo  contra  formam  electionis  tue  predicte  vel  electi  personam 
Et  quia  inuenimus  electionem  decani  in  sepedicta  ecciesia  lundensi.  ad  ca« 
pitulum  lundense  pertinere  de  consuetodine  et  de  jure*  Electionemque 
tuam  de  te  in  lundensem  decanum  nuper  factam  canonice  celebratam.  nul- 
lumque  die.  tempore  citacionis  in  predicta  ecciesia  facte.  prefixo  otthonie. 
quem  volentibus  se  opponere.  loeum  ad  comparendum  assignauerimus.  com- 
paruisse.  qui  vellet  se  opponere  contra  formam  electionis  tuoioobiciendo  ali- 
quid vel  personam  prout  hec  omnia.  in  litteris  super  hoc  <imifectis  plenius 
continentur.  Ad  confirmacionem  electionis  tue  predicte.  suadente  justicia.  du- 
ximus  procedendum  Consideratis  igitur  Omnibus,  que  in  talibus  merito  es- 
sent consideranda.  et  exigentibus  eligencium  votis  concordibus  ac  tue  meritis 
probitatis.  electionem  predicta m.  de  te  canonice  factam.  auctoritate  premissa 
nobis  in  hac  parte  tradita.  confirmamus.  ac  te  de  eodem  decanatu.  per  mor- 
tem venerabilis  viri  domini  jobannis  kalff  quondam  decani  eiusdem  ecciesic 
vacante  per  nostrum  annulum  inuestimus.  Jn  cuius  rei  testimonium  sigillum 
nostrum  duximus  apponendum.  Datum  Alewath.  anno  domini  MCCC  nono 
in  octaua  epiphanie  dominj.  Presentibus  dominis  Torkillo  preposito  laladensi 
Nicoiao  rectore  ecclesie  eueby  ac  aliis  multis  clericis  et   laicis  fidedignis*). 

Öfverskriß:  Quod  Electio  decani  spectat  ad  capitulum. 

i6o5.  '^09   d.    18  Jan.  Upsala. 

Vikarieo  yid  Upsala  dorokyika  Kruts  testamentaiiska  anordoing  af  sio  gird  Risaby,  sä  od 
jord  i  Ödarfveby,  Gelterste^  Abyggeby,  Aberga  och  Uplanda  tili  Domkyrkaiiy  samt  penoin- 
gar  och  Jösören  tili  kyrkor  och  kloster,   äfvensom    kläder,   böcker  in.  ro.  tili  enskilda  per« 

'   sooer;  jemle  sednare  ä  fränsidao  gjorda' anteckningar. 

A«  4* 

Jn  Nomine  dominj  amen.  Anno  eiusdem,  Millesimo,  CCC°,  nono,  l\\ 
die  beate  prisce  virginis,  Ego  Kanütüs  perpetuus  vicarius  in  ecciesia  vpsa- 
lensi,  considerans  omnia  ad  suam  tendere  originem,  hocque  solum  stabile 
permanere,   quod   pro   salute    anime  spiritu  dej  salubriter  ordinatur/volens 

*)  Vid  siuiei  tif  hrefvtt  iilld^gts  foljande  anmärkning,'  Exstat  liltera  Nicolai  arcbiepiscopi  qnod 
decanus  in  suis  aooexis  ecclesiis  habest  omnes  cpiioopalcs  decimas  6cc.  sed  nimis  tesa  legi  d9B 
potest  expedite. 


^        56i        — 

igitur  tentporalia  pro  eternis  commutare,  de  rebus  mihi  a  deo  concessis  Testa« 
mentum  meum   condo  et   ordino  in   hunc  modum,    Primo  pro  Anniuersario 

,  meo  annuatim  celebrando,  ecclesie  vpsalensi,  in  qua  eligo  sepulturam  lego 
curiam  nieani  Risaby,  cum  dimidietate  omnium  bonorum  mobilium  ibidem 
existencium,  quia  vilicus  (!)  dimidietatem  possidet,  sub  qua  curia  sunt  Septem 
ore  terre  cum  dimidio  solido,  Hiis  addo,  duossolidos  terre  in  0daruaby.  et 
vnum  solidum  terre  in  Gelterstum,  Jtem  octo  solidos  terre  in  abigiby.  Jtem 
duos  solidos  terre  in  alberghum.  et  dimidiam  oram  terre  in  vplandum,  Tali 
racione,  quod  in  die  annuiersarij  mej,  omnes  vicarij  de  choro  dicant  missas  pro 
anima  mea  et  quilibet  leuet  oram  denariorum,  Jtem  lego  ecclesie  de  vendill. 
Tres  marcas  denar.  et  Fratribus  minoribus  vpsalie  tres  marcas  denar.  cum 
magna  pelui  et  vrceolo,  Jtem  ecclesie  beate  virginis  vpsalie  vnam  marcam 
denar. "  Ecclesie  sancte  trinitatis  ibidem  vnam  marcam  denar.  Jtem  ecclesie 
beatj  petri,  vnam  marcam  denar.  et  pauperibus  in  domo  dei  vnam  marcam 
denar.  Jtem  sororibus  in  sko  vnam  marcam  denar.  Fratibus  sictonie,  vnam 
marcam  denar.  Jtem  Fratribus  in  stokholm  vnam  marcam  denar.  Fratribus 
in  strsengenes,  vnam  marcam  denar.  Sancti  monialibus  in  fodh0.  vnam  mar- 
cam denar.  ffratribus  in  arbugha  vnam  marcam  denar.  ffratribus  in  vestra 
aros.  vnam  marcam  denar.     Jtem  fratribus  enicopie  vnam  marcam  denar.  et 

"  hospitali  ibidem  vnam  marcam  denariorum.  Ad  hec  omnia  soluenda  deputo 
^estimenta  mea  infrascripta ,  videlicet  vnum  tabardum  blauium  forratum  pel- 

*  libus  mardellinis.  et  alterum  blauium  forratum  variis  pellibus,  Jtem  bina 
paria  vestimentorum  variis  pellibus  forratorum,  et  cistam  meam  raaiorem, 
Jtem  volo,  quod  soluto  testamento  meo,  quidquid  super fuerit  de  precio  vesti- 
mentorum pauperibus  erogetur,  Jtem  Jego  ad  capellam  meam  vnum  parum  rygla- 
kan.  et  pellem  meam  vrsinam.  Jtem  arnerö  paruo,  do,  omnes  libros  meos 
infrascriptos,  videlicet,  bibliam,  matheum  glosatum,  breuiarium  in  duobus 
Toluminibus,  et  vnum  librum  vocatum  Gedduhouud  *),  cum  cista  mea  minorj. 
Jtem  haeniku  plott.  lego  nauem  meam  minorem,  vxori  sue  Tunicam  rubeam 
forratam  pellibus  mardellinis.  Jtem  domino  lamberto  nauem  meam  maio- 
rem,  et  vnumequm,  cum  mortellino  cupreo,  Jtem  Filie  eins  gerthrudi.  Ful- 
crum  cum  culcedra  in  quibus  requiesco,  viilico  meo  in  Risaby  cellam  meam 
cum  freno,  et  dimidium  vrfiell  quem  emj  de  ecclesia  vendil.  qui  dicitur  kem- 
paboll.  Jtem  michaeli  de  bek.  lego  vnum  cornu,  et  vnum  mensale.  et  petro 
gerardi  cultellos  meos,  quos  possedit  pater  suus.  Vt  autem  presens  Testa- 
mentum  meum  robur  habeat  firmitatis,  Sigillum,  capituli  vpsalensis,  et  si- 
gilla  Reuerendorum  virorum,  dominorum,  Laurencii  decani  ecclesie  vpsalen- 
sis. 0yari  Mathej,  Nicolai   roarci.  et  johannis  de  resbohundere.  canonicorum 


*)  Bokstafven  d  £  siuiet  är  i  originakt  ändradfrän  t. 


—        56a        :- 

Tpsalensium.  vna  cum  sigillo  ineo  proprio  presentibns  sunt  appeasa«  Eise* 
qatores  hqius  mei  Testament!  constituo,  hoDorabiles  \iros  dorainos,  Laih 
rencium  deeanum^  Matbiam,  et  Nicolaum  niarci  canonicos  supradicioa.  Actiua 
vpsalie  Anno  et  die  prenotatis. 

Pä  frdfisidtm  med  annan  kand:  Pro  istis  prediis  fuerunt  aasigoaU 
alia  predia  ecciesie  scilicet  m  rylliügy  parochie  baloastum.  YII  ore.  htm 
in  nystatunum  due  ore  Jn  abeckyaby  remanent  V  solidi  et  in  riaaby 
similiter.  V.  solidi  hec  dominus  jordanus  reqoisitus  per  domiawn  fra- 
trem  .P.  archiepiscopum  dixit  in  presencia  toeius  capituli  poslquam  di- 
misit  yconomiam  fabrice  ecciesie  vpsalensis. 

Tvars  S/ver  hrefvet  med  sednan  hand:  peroftulacio  facta  est  ad  rWioga  die 
Sigillen  N.*o  i,  3,  4»  7  «kadade,  a^  5^  6  bartfailoa;  rtOMoroa  qvar. 


i6o6,  *3<^9  ^-  ao  Jan-  eller    i4  J«U*) 

Kaniken  i  LinliopiDf^  HBBHitifs  iatyg^  all  baD  af  Wrela  lilaAlat*  0r  an  half  auirk  armdem 
etl  torp  vid  Stgunnatorp,  vid  namo  Skumpalorp,  hvilk«!  GfuduuiiMl  af  Tipl  giffil  IUI  Uo- 
sirel  med  sio  dolter. 

A,    3.  t. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  Hermanttcs  canonicus  linco- 
pensis,  Salutem  in  doroino  Sempiternam  Tenore  presentis  omnibus  notifico 
et  protestor,  me  a  domina  abbatissa  et  conuentu  Wretum  opidum  quoddam 
dictum  schumpathorp,  quod  gudmundus  de  tipt  predicto  coquentui  cum  filia 
sua  dederat  situm  apud  sigbunnathorp,  pro  dimidia  marca  per  quenoHbet 
annum  conduxisse,  et  ne  a  posteris  credatur  ah'ter  quam  pretaxaturo  est.^itr 
bende  raee  subiacere,  Sigillum  domini  olawi  canonici  Hncopensis  vna  cum 
sigillo  meo,  in  testimonium  presentibus  est  appensuni)  Daturh  anno  domini, 
M",  CCC^   IX'',  feria  secunda  post  kanuti. 

Sigilleo  i  grönt  vax,  nugot  skadade^  häogande  p&  2:oe  ur  brefvel  klippla  rerosor. 


1607.  *3o9   d.    16   Febr.  Upsak 

DoMKAPiTLETs  1  UpsaU   vidimalioD  af  Päfven  Clemens  Wi%  Bulla  tili  Predik^re-Ordeq  af  deo 
i5  Juni  ii65. 

A.  3.  d. 

Vniusersis  presentes  litteras  incpecturia,  Gapitoldm  ecciesie  Tpsalensifti 
Salutem  in  domino  sempiternam,  Notum  facimus  per  presentes«  Ifos  litte* 
ras  vidisse  bullatas,  Sanctissimi  Patris  nostri,  Dominj  Glementis,  pape^  qußrtjt 

*)  Originalet  angifver  ej  oni  beräkningen  är  cfter  Knutsdagen  d.  i3  Jan«  eller  d.  lo  Juli. 


—        563        — 

nofi  rasas,  non  aboIka&,  non  cancellatas,  nee  in  aliqua  sui  parte  viciatas,  in 
iiee  verba,  .  .  Clemens  &c.  Sj  föregdende  N:o  5o6.  Jn  Cuius  nostri  trän- 
scripti  Testimonium,  Sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum,  Datum  vp* 
«alie  anno  domini  M^  CCG°  noao,  jn  prima  dqminica  Quadragesime. 

Ar  sigillet  bloU  ett  stycLe  qvar. 


1608.  '^09   d.   2   Mars  Tyslberga. 

Biskopen  i  StrengnSs  Sttabjöbas  lipprSttade  testamenle  eHer  sin  afledne  broder  Johanes« '  ä, 
peoningar  tili  klostet*  och  kyrkor  sarat  joid  tili  facklors  underhallande  i  Streognäs  Domkyr« 
kai  fifvensonoi  tili  Tystberga  kyrka  m.  ro. 

A.  a. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis.  Styrbernüs  dei  gracia  Episcopus 
strengianensis.  salutem  in  domino  sempiternam,  Tenors  presencium  constare 
volümus,  euidenter,  quod  dilectus  frater  noster.  Johannes  felicis  recordacio- 
nis.  licet  corpore  debilis.  et  languens.  mente  tameu  compos  et  racione,.  in 
suis  extremis  contulit  nobis.  et  dilecte  matri  nostre.  Eciam  sine  qualibet 
emuloriim  contradiccione.  cum  testimonio  Bdedignorum.  in  solidum.  plenam 
licenciam.  et  pranimodam  potestatem.  suum  testamentum  ordinandi.  faciendi, 
in  singulis  et  ceteris  exequendi.  Nos  Vero  non  inmemores  condicionis  hu- 
mane quam  semper  commitatur  (!)  innata  fragilitas.  Cui  ab  ipso  vite  principio 
mortis  imperium  dominatur.  Jn  remissionem  suorum  peccatorum.  nee  non 
ad  eterne  feh'citatis  maiorem  adepcionem«  Jn.  nomine  sancte  et  indiuidue 
trinitatis  patris.  et  fih'i.  et  Spiritus  sancti«  suum  in  hunc  modum  ordinamus 
et  facimus  testamentum.  Primo  et  principaliter.  ad  montis  beate  virginis. 
claustrum.  vbi  elegit  sepeliri  legamus.  et  assignamus.  pro  anima  sua.  XVL 
marcas  denariorum  vsualis  monete.  Jtem  ecclesie.  tunum.  11.  marcas  confe- 
rimus  et  legamus.  Jtem  claustro.  IL  marcas  denariorum  conferimus  streu- 
gianensi.  Ad  cuius  solucionem.  X.  solidos  terre.  in  vtredhi.  inpignoramus.  Jn 
festo  pentecostes  iam  proximo.  ad  aenum  (annum)  vltimo  resoluendos.  Qui  si 
tunc  per  heredes  redempti  non  fuerint  cJaustra  eadem.  ecciesiaque  premissa. 
dictam  terram.  vendendi.  exponendi.  commutahdi  et  ad  placitum  ordinandi 
llberam  habeant  potestatem.  Prout  porcio  cuiuslibet  partis  exigit  et  requi- 
tit.  Jtem  ecclesie  cathedrah',  in  strengianes,  damus  pro  faculis.  habendis  in 
eleuacione  corporis  christi,  ad  summum  altare.  IUI.  soh'dos  terre.  in  Val- 
ium, a  syla,  sitos  in  agris  cuiusdam  vidue  ibidem  commorantis,  cum  Omni- 
bus attineticiis  suis,  absque  omni  diminucione.  damus  perpetue  possidendos. 
Sic  tarnen  quod  heredes  possint  redimere  si  voluerint  per  cambium  predii 
adeo  vatentis,  infra  terminum  supradictum.  Jtem  dimidiam  oram  terre;  in 
wtredhi  conferimus  ecclesie.  thywstabergh.  simili  condicione  et  termino  quo 


—       564       — 

et  qua  superius  dederamus.  Quia  vnum  et  eundem  terminum  ad  soloendm 
prefigimus  testamentum.  Jtem  ecclesie  sattastum  vnain  purpuram,  pro  eins 
conferimus  vtilitate,  Vt  autem  hoc  testamentum  optifieat  firmitatem  cartam 
presentem,  supra  hoc  factam,  nostri  sigilli.  nee  non  dilecte  matris  nostre  et 
dilectoruin  nostrorum  generorum.  Johannis  dicti  man.  et  thorstani  sigillo- 
rum  duxirnus  munimine  conHrmandam,  volentes  hoc  testamentum  omnibus 
retroactis  infestacionibus  preualere,  Actum  apud  ecciesiam  thystabergh  aeno(!) 
domini.  M®  C^C^CMX.  in  proxima  dominica  ante  letare. 

Pa  fransiddn.'  littera  super  IUI  solido^  terre  lo  vaMum  in  syla. 
Sigilleo  bortfaÜDa;  remsoroa  tili  N:o  i  och  2  fianas  qvar. 


160Q.  '^09   d.   6   Mars.!  Linköping. 

Kyrkoherden    i  Quislbro  Magkvs's  salubref  pft   sin  arfvejordy  girden    Hundaberg    vid  LioLo* 
piogy  tili  sin  slägtinge  Knut  Stubbe^  for  5o  mark  penningar» 

A.  6.  a. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis.  Magnus  sacri  altaris  minister. 
Curatus  in  Ecciesia  quistbro  naericie.  salutem  in  omnium  saluatore.  Tenorc 
presencium  innotescat  oiiinibus  Euidenter.  quod  curiam  in  hunddabierg 
prope  lincopiam,  quam  iure  hereditario  ibidem  possedi.  dilecto  Cognato 
meo  kanuto  diclo  stubboe.  ex  consensu  filiorum  meorum.  et  heredum.  pro 
quinquaginta  marcis  denariorum  usualis  monete  uendidi,  cum  domibus  et 
agris  secundum  leges  terre  pleno  iure  possidendam  Ne  igitur  in  posterum 
de  uendicione  predicta  ab'qua  suspicionis  nota  ualeat  suboriri«  presentera  Jit- 
teram  conscribi  feci  in  euidenciam  pleniorem  et  sigilh's  discretorum  uirorum 
domini  ingonis  canonici  lincopensis,  et  Giuium  ibidem  vna  cum  sigiilo  meo 
communiri.  Datum  lincopie  anno  domini.  M^  CCC^  IX^  feria  quinta  ante 
dominicam  letare. 

Pä  fränsidan^  liUera  de  curia  hundabergh.     Med  sednare  handf  modo  älieoata. 
Sigiileo  N;o  i,  1  borlfaÜDay  N:o  3  skadadt. 

16 10/  '3*^9  ^-  ^   Mars.  Linköping. 

Advocatus  i  Linköping  Ractt^lds  samt  fjerdings-rofionen  Knut  IYestuuits,  Stev  Ttsdeims» 
Carl  Holboobcssoss  och  H4NIK1«  sadlamÄstarps  fastebref  k  förenämnde  forsaljoiog  tf 
Hundaberg,  med  inlyg,  att  de  med  wiosord  och  fasta  samt  alla  laga  fSng  tilldomtEont 
Stubbe  bemSlde  gdrd. 

A.  &8. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Raguald^s  aduocatus  lincopensis. 

CA9CJTUS   UESTAlBY  SU£ir0  TYIfDIABOE  8ARULUS  HOLMBURC^IS    et  HiEMIGHUlOS  Sad- 


—        565        — 

lamestere«  Haerdunghinen  salutem  in  omnium  saluatore.  Nouerint  vniuersi« 
dominum  raagnum  plebanum  in  quistbro  naericie  curiam  in  hundabierg  cum 
satis  quam  hereditauit  post  dilectam  sororem  suam  katerinam  kanuto  dicto 
Stubbse  pro  quinquaginta  marchis  denariorum  vsualis  monete  ex  consensu 
beredum  suorum  et  filiorum  uendidisse.  et  nos  dicto.  K.  eadem  bona  cum 
winsord  et  festum.  oc.  alla  laga  fanghum  uendicasse.  Ne  igitur  in  posterum 
de  uendicione  predicta  aliqua  suspicionis  nota  ualeat  suboriri  presentem 
litteram  in  euidenciam  pleniorem  conscribi  fecimus.  et  sigillo  ciuitatis 
nostre.  vna  cum  sigillo  conuiuarum  beati  olaui  .  .  •  comvniri.  Huic  au- 
tera  uendicioni  interfuerunt.  magister  jngo  canonicus  lincopensis  hemmin- 
gus  Susanne,  arnnoiphus.  lybertus.  petrus  hestridis.  laurencius  brun.  iohan- 
nes  dyank  hennikinus  conradi  et  alij  quam  plurimi  fide  digni.  Datum 
lincopie  anno  domini.  M^,  CCCMX^  feria  quinta  ante  dominicam  letare. 

Pa^frinsidan.'  Littera  de  curia  huodabergh.  Med  sednare  hand.*  videlicet  fasta. 
Sigillet  N:o  i  skadadt;  N:a  a  borta,  jemte  remsao. 


i6ii.  ^^^9  vid  d*  9  Mars. 

Magnus  LAnges  eoka  Estbids  testaraeotariska  anordniog  af  4o  mark  penniDgar  tili  Njdala  klo-^ 
ster,  for  hviika  all  hennes  egendom  i  Jernwrixtorp  i  Tweta  härad  pantsäUes. 

A.  3.  z. 

Jn  nomine  domini  amen,  Ego  Estridis  relicta,  Magni  dicti  longi,  licet 
ex  diuine  pietatis  beneficio  statu  gaudens  sospitatis  corporalis,  attendens 
nichilominuscommunemmoriendinecessitudinem^simulque  debitum  illud  mor* 
lis  soluendi  incertitudinem  quo  ad  tempus,  non  ignorans,  in  remedium  et 
salutem  anime  mee  sufficienti  prehabita  deliberacione  testamentum  meum  dis- 
pono  et  ordino  in  hunc  modum,  videlicet,  quod  religiosis  viris  domino 
abbati,  et  conuentui  Noueuallis,  apud  quos  mihi  eiigo  sepulturam,  quadra- 
ginta,  marchas  denariorum  titulo  donacionis  lego,  inpignerans  eisdem,  pro 
dictis  donacionibus,  integritatem  omnium  eorum  que  in  iarnwixthorp ,  et 
in  domibus  et  in  predijs  tam  extra  quam  intra  sepes  possideo  tali  sub  con- 
dicione,  vt  heredes  mei  prefata  bona,  antedictis  monachis  inpignerata,  a  die 
obitus  mei  vsque  ad  diem  et  annum  pro  quadraginta  marcis  denariorum 
libere  possint  si  velint  redimere,  alioquin  extunc  ipsa  eadem  bona  in  Jarn* 
wixthorp,  ad  abbatem  et  monachos  perpetuo  pertineant  pleno  iur6,  Jn 
huius  rei  euidenciam,  sigiilum  domini  Germundi  de  WrichstaS  curati  mei 
ad  peticionem  meam  cum  proprium  sigiilum  non  habeam  presentibus  est 
appensum,  Actum  anno  domini  M^,  CCG^  Nono,  circa  medium  quadragesime. 

Pd  /ränsidan.'  JerDWrix))orp  in  ))Hreta  prouiocia. 

Sigillet  nigot  skadadt,  p&  eo  ur  brefvel  klippt  remsa; 
Sv.  Dipkm.  IL  7« 


—        566        — 
•i6i2.  i3o9   d.    1 1   Mars.  Wibwg. 

KonuDg'BiBOBits  appell  tili  PSfven,  emot  Biskoparne  Brjnoffs  i  Skara  och  Knuts  i  Linkoping 
tilltänkta  bannlysniogy  pft  grund  af  Konungens  oenighet  med  sina  bröder  Hertigarne,  enir 
Kon^ngeo  icke  vil!  erkfiona  dem  för  sioa  domai^e,  eaiedao  ban.  missISoker  dem  vara  Her* 
tigaroe  tUlgifoe« 

A.  7.  ..  *) 

Jn  nomine  domini  amen,  anno  eiusdem  Millesimo,  GCG^  IX^  quinto 
Jdus  Marcii,  Cum  nos  »B.  dei  graeia  sweorum  gothorumque  Rex  essemus 
vibergis  jn  juscia  constituti,  pro  primo  jntelleximus  a  pluribus  fidedignis^ 
discretis  et  reuerendis  personis,  quod  venerabiles  patres  .domini  .B.  scarensis. 
et  .K.  lincopensis  episcopi,  contra  nos  jntendunt  judicialiter  procedere,  et 
jn  nos  sentencias  nescimus  cuiusmodj  fulminare,  asserentes  se  judices  et 
non  causam  vt  causam  allegantes  videlicet  quod  nos  contra  fratres  nostros 
duces  deliquerimus  et  pacta  cum  eis  jnita  non  seruauerimus  vsquequam. 
vnde  qtiia  deo  et  consciencia  nostra  testibus,  nos  erga  fratres  nostros  reputa- 
mu^  et  scimus  prorsus  jnnoxios  ^  et  domini  episcopi  supradicti  nostri  jn  bijs 
judices  non  existunt,  vel  dato  sine  nostro  preiudicio  quod  eos  appareat 
esse  judices  quoquo  modo,  sunt  tarnen  nobis  pluribus  , de  causis  et  certa  ra- 
cione  suspecti,  vtpote  qui  fratribus  riostris  ducibus  et  per.  fidem  et  horoq- 
gium  tenentur  astricti,  nee  jn  hijs  vel  alijs  quidquam  faciunt  quod  ipsorum 
fratrum  nostrorum  ofTcndat  jn  aliquo  voluntatem,  et  jn  ipsorum  consilijs 
et  tractatibus  sunt  precipui,  quos  eciam  fratres  nostros  duces  ebulliens 
pernersorum  raalicia  nostri  hpnoris  fecit  emulos  sicut  experiroento  probaui- 
mus,  et  venenose  suggestionis  jnductio  nostre  iusticie  simul  et  jnnocencie 
fecit  jnfestos,  sunt  et  alie  suspicionis  cause  de  quibus  oninibus  et  ipsonim 
singulis  possumus  et  volumus  ac  offerimus  nos  pro  loco  et  tempore  legittime 
perdocere,  et  jura  clamant  periculosum  esse  coram  suspectis  judicibus  liti«' 
gare,  Ne  memorati  episcopi  comminaciones  suas  prefatas  ducant  aliqualiter 
ad  effectum,  contra  nos  aliquid  de  facto  cum  de  jure  non  valeant  attemp* 
tafido,  ex  quibus 'verisimiliter  tiraemus  et  probabiliter  suspicamur  nos  posse 
jndebite  pregrauari,  sedem  apostolicam  appellamus  et  pronocamus  jn  bijs 
scriptis,  nos  et  jura  nostra  omnia  jn  personis  et  rebus  supponentes  et  com- 
mittentes  protectioni  sedis  eiusdem.  et  apostolos  jterum  atque  jterum  cum 
jnstancia  petentes  si  est  qui  eos  dare  possit  et  debeat  de  jure  vel  de  facto, 
et  vlterius  eciam  petere  jntendentes  loco  et  tempore  foportunis.  Tcrminum 
autem  huic  nostre  appellacioni  prefigimus  vnum  annum  jncipientem  et  cur- 
rentemab  eo  die  et  tempore  quo  contra  ipsam  contigerit  aliquid  attemptari. 
Protestamur  eciam  publice  jn  hijs  scriptis  quod  haac  nostram  appellaciooem 
notificare  jntendimus   cum  primum    possurnus   episcopis    memoratis.      Testes 

")  lotagen  i  meddelandet  tili  ÄrkebisLopen  i  Upsala,  s.  ä.    ^e  föi'y  N:o  i6i3« 


autem  huius  nostre  appeUacionis  sunt  hij.  Magfiificns  princeps  domiiiu« 
Ericas  dei  gracia  danorom  sclauorumque  Rex  jllustris,  venerabiles  patres, 
dominus,  G.  Ripensis.  P.  vibergensis.  N.  burglanensis  eiusdem  grpcia  episcopL 
et  Reuerendus  vir  dominus  .R.  eiusdem  dominj  Regis  Cancellarius,  quorum 
sigilla  presentibus  sunt  appensa.    Actum  anno,  die  et  loco  supradictis. 


i6i3.  i3o9  d.    19  Mars.  Wiborg. 

Konung  Birgbbs  lueddelaDde  af  foregftende  oppell  tili  Irkebiskopen  i  Upsala,  med  lillkftDDagif» 
vQDde  att  Yederborandt  deraf  erh&IJa  del  och  med  aDb&llan  om  Irkebiskopens  rSd. 

A.  7.  a. 

RiRGERCJS  dei  gracia  sweorum  gothorumque  Rex.  Venerabili  jn  christo 
patri  doraino  Nicoiao  eiusdem  gracia  archiepiscopo  vpsalensi.  dileccionem  jn 
domino  cum  salute,  Significamus  vobis  quod  hijs  diebus  quandam  appella- 
cionem  jnterposuimus  jn  hunc  modum.  Jn  nomine  domini  &c.  Se  N:o  1612. 
Cum  ista  igitur  appellacione  misimus  quendam  cappellanum  nostrum  domi- 
num andream  presbiterum  ad  notificandum  eam  episcopis  se^edictis.  Vnde 
ipsa  perspecta  et  debita  delibßracione  pensata,  velitis  nobis  circa  hoc  ne« 
gocium  sane  consulere  quod  nobis  creditis  expedire  valete  nunc  et  semper 
jn  domino  Amen.  Scriptum  vibergis  jn  juscia  feria  .IIIL  proxima  ante  be- 
nedicti  abbatis. 

Sigillet  med  den  ur  brefvet  klippta  rerasan  bortrifvet« 


161 4^  ^3^9  ^*   ^^  Mars.  Gismustum, 

Jakobs  af  Asker  testamentariska  aDordning  af  penoingar  tili  kloster  och  kyrkor,  bland  andrm 
tili  Predikarebrödernas  kloster  i  Sigtuna,  fö'r  grafstflile  ftt  sig  och  sioa  vid  Nfts  kyrka  förut 
begrafna  söner. 

A.  3. 

.  Jn  Nomine  patris  et  filii  et  spiritus  saneti  Amen.  Quia  tempus  et  hora 
mortis  cunctis  mortalibus  sint  incerta.  et  inopinatus  euentus  salubria  pro-^ 
posita  sepe  relinqui  fecerit  in  perfecta.  Hac  consideracione  ductus  Ego 
Jacobus  dictus  de  asker.  h'cet  corpore  debilis.  mente  tarnen  compos  per  gra* 
ciam  ihesu  christi  facio.  condo  et  ordino  testamentum  meum  in  hunc  mo- 
dum.  Jn  primis  apud  Religiosos  viros  fratres  predicatöres  sictunie,  mei  cor- 
poris eligo  sepulturam.  quibus  lego.  quatragint^i  marchas  denariorum,  Jtem 
deputo.  quinque  marchas  denar.  pro  lapide  sepulchri,  Jtem  illuc  volo  trans- 
ferri  filios  meos.  harardum  (!),  et  birgerum.  apiid  ecclösiam  Nes  tumulos.  *)  pro 

*)  Bor  sannolikt  vara  lumulatos. 


—        568        — 

quibus  eidem  conuentni  lego.  viginti  marchas  denar.  Jta  qaod  equs  quem 
eis  tradidi,  in  parte  solucionis  quantum  valuerit  oomputetun  Jtem  ecdesie 
ypsalensi  ad  fabricam.  tres  marcbas,  Fratribus  minoribus  vpsalie.  tres  mar- 
chas, Jtem  donmi  dei  ibidem,  vnam  marcham  denar.  sanctrmonialibus  in  sko. 
quatuor  marchas.  Domine  botilde  sorori  mee  ibidem,  duas  märchas  denar. 
Jtem  fratribus  Minoribus  stocholmis.  tres  marchas  denar.  fratribus  minoribus 
enicopie.  tres  marchas  denar.  hospitali  ibidem,  vnam  marcham  Ecciesie  mee 
parrokiali  in  byrium.  duas  marchas  denar.  et  vnam  sacerdoti.  Jtem  Ecciesie 
in  antiqua  vpsalia.  vnam  marcham  et  aliam  saceHoti.  Ecciesie  Nes  vnam 
marcham.  et  alteram  sacerdoti.  Ecciesie  fseringatunum  vnam  marcham.  et 
alteram  sacerdoti,  Jtem  ecciesie  Tyllingi.  Vnam  marcham  et  aliam  sacerdoti. 
Ad  solucjonem  autem  premissorum.  deputo  et  assigno.  de  pecunia  quam 
habui  nuper  de  domino  dapifero  pro  predio  quod  vendidi  sibi  in  tunum 
quantum  sufficit  pro  predictis  debitis  persoluendis.  Jnsuper  ecciesie  JNes 
quia  filii  mei  ad  tenipus  ibi  sepulti  fuerant.  lego  tres  marchas  denar.,  Execu- 
tores  huius  testamenti  mei  Constituo  Peto.  et  facio.  honorabiles  viros.  do- 
minum Nicolaum  marchi  Canonicum  vpsalensem.  ffratrem  Jsräeleni  priorem 
sictuniensem ,  et  dominum  inguarum.  Rectorem  ecciesie  in  byrium,  Testes 
eciam  huius  testamenti  ad  hoc  specialiter  Rogati  et  vocati  sunt  hü.  Dominus 
Jngwarus.  Thyrgillus  de  vpsalia,  Martinus  et  Nicolaus  de  tidhaby.  suno. 
fasti  et  lucas  de  Nyaby,  Martinus  Gampanarius,  et  gudmundus  in  gismas* 
tum  Jn  cuius  Rei  testimonium  sigillum  meum  vna  cum  sigillo  domini  Jngwari 
presentibus  sunt  appensa.  Datum  in  gismastum.  Anno  domini«  M^  CCC^ 
Nono.  in  die  beati  benedicti  festura  precedente. 

Sigilleo  i  grönt  vaz^  oskadade. 


j6i5.  j3o9  d.   23  Mars. 

Thobrel  DiAAiriLS  saltibref  pä  en  qvarn  i  Myllabj  tili  Alvastra  Llosler  for  i oo  mark  penoingar, 
bvarifrän  iikväl  afga  4o  mark,  tom  han  för  sio  Jägei^tad  tili  klostret  teslamenteral. 

A.  3.  h. 

Vniuersis  presens  scriptum  inspecturis  Thorkillüs  dictus  dyaank,  sa- 
lutem  et  cognoscere  veritatem,  Tenore  presentis  constare  volumus  euidenter 
Nos  molendinum  nostrum  in  Myllaby  quod  immediate  adiacet  molendinis 
monachorum  de  aluastrum  Domino  B.  abbatj  et  monachis  dicti  locj  raciona- 
biliter  et  iuste  uendidisse  pro  Centum  marcis  denariorum  vsualis  nionet^ 
relaxantes  ipsis  monachis  de  eisdem  centum  marcis  XL**  marcas  racione  nostri 
testamentj  Nam  irreuocabiliter  in  monasterio  ipsorum  nobis  elegimus  Locuni 
nostre  ^epulture  volentes  in  omni  bono  adhuc  idem  testamentum.« .  •  m  ampliare 


-        569        - 

domino  de  hac  vita  nos  uocante,  Dominus  vero  abbas  et  memoratj  monaelii 
residuas  .LX**.  Marcas  .  .  .  persoluent  in  festo  sancti  olaui  proxime  ueniente 
secundum  quod  inter  nos  est  condictum  Jn  huius  rei  testimonium  sigillum 
nostrum  presentibus  est  appensum,  Datum  et  actum  anno  domini  M*^.  C^C^C® 
IX^  Jn  dominica  palmarum. 

Pä  fränsidan:  de  millaby. 
Brefvet  Sr  uppfrfiU  i  kantCD,  hvarigenoiB  den  ur  deUamma  Lllppta  reinsaa  med  »igillet  bortrallit« 


1616.  ^3^9  d.   27    IVfars.  Gorsung. 

Hertigarne  Erik  ocb    Waldebiabs  öppna  bref  om  forläiiingen  af  Musk6n  lill  Biskop  Slyrobern 
i  StreognäSy  med  befailoiog,  alt  gifva  hoDom  all  ritt,  vördoad  och  höVsambe^« 

A.  e. «. 

Erigus  et  WALDEMARUS  dei  graciaDuces  sweorum,  Omnibus  ad  quos  pre- 
sentes  littere  peruenerint  salutem  in  domino  sempiternam,  Quia  venerabili 
patri,  domino.  styrberno,  dei  prouidencia  strenginensi  episcopo,  Jnsulam 
nostram,  Musk00  cum  omnibus  exhibicionibus  et  solucionibus  que  inde  pro- 
uenire  consueuerant  libere  duximus  concedendam.  volumus  modis  omnibus 
et  firmiter  precipiendo  mandamus,  vt  sibi  uel  suo  certo  nuncio  exhibeatur 
de  predicta  insula  omnimoda  iusticia,  reuerencia  et  obediencia  debita  ac 
condigna,  prout  contra  facientes  in  hac  parte,  nostram  euitare  uoluerint 
vicionem.     Datum  gorsungae.  anno  domini.   M^  CCC®.  IX°.  Jn  cena  domini. 

Pä  fränsidan,'  liUera  doDacionis  vel  coDcessioDis  super  musköö. 
Ert  litet  stjcke  af  eU  sigill  fiones  pä  eo  ur  brefvet  klippt  remsa« 


1617.  1^09   d  9  Apr-  Salsta. 

Herligarne  Erik,  och  Waldemars  dorn,  hvarigenoro  Eskil  Skfalges  borgeoärer  (illerkännes  lagliy 
besiUoing  af  älsLillig  lill  dem  panlsaU  jord^  som  ej  inom  den  öfvereoskomna  tiden  blif- 
vit  in  löst. 

A.  8.  c. 

Ericüs  et  WALDEMARUS  dei  gracia  duces  sweorum,  Vniuersis  presens 
scriptum  cernentibus  salutem  in  domino  sempiternam,  Quia  eskillus  dictus 
skyalghi  predia  infra  scripta,  videlicet  in  lilla  walby  X.  solidos  terre,  in 
risberghum  .  VII.  oras.  terre  cum  dimidia.  in  dysebodbum.  duos  solidos  terre 
in  ghimka.  •  .  .  solidos  que  Jatoribus  presencium  0stano.  fi0stano.  ghud- 
wasto.  siggoni  nicholao  beroni  inpignorauit,  et  termino  inter  ipsos  statuto 
non  redemit  quamuis  inter  ipsos  statutum  fuerit  et  condictum,  quod  et  ipse 
eskillus  dictus  eskyalghi  ipsis  prediis  cederet,  si  in  termino  inter  ipsos  pre- 
fixo  nou  fuissent  resoluta.  quare  ipsis   latoribns  sepe  dicta  bona  eorumque 


-        570        -  ,    \ 

het^edibus,  perpetuo  possidenda  iüdicamus  sentenciarliter  in  hiis  scriptis,  Da<- 
tttm  salastum  Anno  dominj  tnillesimo*  CCG.  Nono  quarta  feria  post  quasi 
modo  geniti. 

De  ur  brefvet  Llippla  remsorna,  bvarpl  sigillen  faflngt^  Sro  borlrifna. 


1618.  1809   d.    i3  Apr.  Wi. 

BisLopeo    i    LinLöping  Gahls    föVordnaode    för   Kettillvast    pä    den  vicaria,  aom  Fni  Helemi 
Johan  IngessoDS  eoka,  inrattat  i  LiDköping. 

B.  3:  nS. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Karolus  dei  gracia  episcopos 
.  lyncopensis  salutem  in  domino  sempiternam  Quianobilis  matrona  Helena 
Kelicta  Johannis  Jnga&son  ex  consensu  et  beneuolencia  sororis  sue  cristine 
de  bonis  suis  vtalensi  et  fr0swi  sitis  cum  omnibus  eorum  adiacenciis  videli- 
cet  agris  pratis  siluis  colonis  molendinis  et  piscariis  quandam  fecerat  et  or- 
dinauerat  in  ecciesia  nostra  lincopensi  perpetuam  vicariam  ipsam  honorans 
qualibet  septimana  vna  rois$a  ad  quam  optinendam  discretum  virum  dominum 
ksetiluastum  presentauerat  prout  prouidi  virj  dominj  .W.  prepositus  kanutus 
Bero  ac  alij  canonicj  nostrj\  de  hoc  qui  ore  suo  in  capitulo  coram  eis  ad 
hoc  specialiter  intrante  audiuerat  nobis  retülerunt  Nos  memoratum  domi- 
num ksetiluastum,  ad  uoluntatem  predicte  matrone  in  bonis  supradictis  in- 
stituimus  et  corporalem  eidem  possessionem  coromittimus  per  presentes  h 
cuius  institucionis  euidenciam  sigilhim  nostrum  presentibus  est  appensum 
Datum  wy  Anno  dominj  M®  CCC*^  IX®  yidibus  aprilis* 


16  IQ.  Odat 

IffGEBOBG  Olava  och  Helbita  Tuiib3  dottbabs  bref  pA  nigra  god«  litt  Skara  domprosteri,  i  ersitt- 
DJDg  for  ndgra  ondra,  hvilka  deras  broder  Domprosten  Bengt  olagligen  forskingraf. 

A.  3.  u 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  Jngibyrghis,  olaua  et  Heleiu 
TuNi£D0T£R,  salutem  in  domino  sempiternam,  Quia  dilectus  frater  nosfer  do* 
minus  benedictus  condam  prepositus  scarensis  duas  colonias  in  vlleruj  et  colo- 
niam  pre$tryS  in  moae  baereth,  et  terciam  partem  prediorum  in  touaethorp, 
ac  predia  in  lutrum  ad  preposituram  pertinencia,  partim  per  vendicioneio, 
partim  per  commutacionem,  et  partim  eciam  per  donacionem,alienauit,sicnt 
intelieximus  minus  iuste,  Nos  indempnitatj  ecclesie  consulere  cupientes,  pro 
recompensacione  omnium  predictorum,  domino.  magistro  benedicto  nunc 
preposito  scarensi  et  prepositure  refundimus  et  assignamus  nomine  nostro  et 


—        S^i        — 

heredum  nostrorum,  colomad  infrascriptas,  videlicet  hasIistaSaer,  bilistatSat 
nortSby.  sitas  in  thors0,  et  duas  colonias  in  asenom  in  parochia  biaerghs9etruQi« 
ac  partem  prediorum  ad  nos  pertinencium  in  louene  cum  agro  in  karlseby 
quem  possedit  gaesi  cum  Omnibus  pertinencijs  dictarum  coloniarum  intra  se» 
pes  et  extra,  hac  cöndicione  adiecta,  quod  dictus  dominus  «B  prepositus,  sa* 
.  tisfaciet  haquino  selisiuseson  pro  predijs  in  barknu  que  ipse  a  dicto  haquino 
reuocauit.  Hoc  eciam  cauto ,  quod  sepedictus  prepositus  alienaciones  quascun- 
que  per  dictum  fratrem  nostrum  factas,  nuUatinus  reuocabit,  Jn  premissorum 
igitur  testimonium  et  euidenciam  plenioreni,  sigilla  nostra  presentibus  sunt 
appensa. 

'^a  frinsidtin.'  composicio  facta  inter  magistrum  benedictum  johannis  et  sorores  beoedicti  tunaeson. 

Alla  3  sigilien  bortfallna;  remsorna  qvar. 


1620.  1^09   d    2  2   April.  Leckö, 

Biftkopen  i  Skara  Bryholfs  intyg,  att  niivurande  Domproslen  Beogt  gjort  en  väniig  öfvereot- 
kommelse  med  förre  Dom  prosten .  Beog-t  Tunessons  systrar  Ingeborg ,  Olava  och  Helena  om 
de  gods  bemäide  deras  broder  frdn  Domprosteriet  förskiograt, 

A.  3.  z. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  Brynnulphüs  dei  gracia  scarensis 
Episcopus,  salutem  in  domino  sempiternam,  Notum  faeimus  vniuersis,  quod 
inagister  benedictus  prepositus  scarensis  jn  presencia  nostra  constitutus,  Ke^ 
cognouit  et  pupplice  fatebatur  se  fecisse  cum  nobilibus  dominabus  jngi- 
byrghe,  olaua.  et  helena  sororibus  dominj  benedicti  tunae  son  prepositi  con- 
dam  scarensis  super  permutacionibus  et  donacionibus  prediorum  prepositure  , 
scarensi  pertinencium,  per  ipsum  dominum  «B.  fratrem  ipsärum  sine  nostro 
scitu  et  assensu  factis,  composicionem  amicabilem  per  hunc  modum,  videlicet, 
quod  dictus  magister  .B.  nomine  prepositure,  et  singuli  süi  successores  de- 
beut  habere  jure  perpetuo  colonias,  a  quocunque  et  <jualitercunque  emptas 
vel  conquisitas,  que  sequntur,  videlicet  haeslistadaer,  brlistaSar,  nor^by,  et 
duas  colonias  jn  asenom  in  parochia  biaerghsaetrum,  et  coloniam  in  louene 
cum  agro,  quem  dictus  dominus  .B.  tunae  son  prepositus,  jn  karlaeby  emit 
de  gaasde,  nee  non  et  coloniam  in  cliSruboSom  cum  omnibus  pertinencijs 
coloniarum  predictarum,  intra  sepes  et  extra ,  hac  cöndicione^  scilicet,  quod 
idem  magister  .B.  et  singuli  süi  successores,  ratas  et  gratas  habere  debent  in 
perpetuum,  permutaciones ,  donaciones,  seu  alienaciones  quascunque  pre- 
diorum, per  dictum  dominum  .ß.  prepositum  predecessorem  suum  factas,  jn 
vlleruj  et  prestryB  vel  alijs  locis  quibuscunque,  Renuncianit  jnsuper  me- 
moratus  Magister  .B.  nunc  prepositus,  nomine  suo  et  successorum  [Quorum, 
omnj  juri,  quod  sibi  compecijt  jn  predijs,  touaethorpe,  agrydaethorpe,  et  lu- 


—        Sja        — 

trum,  que  ad  preposituram  pertinebant,  Promisit  eciam  sepedicto$  magister 
•B.  prepositus,  se  responsurum  et  satisfacturum  haquino  aeiisiuae  son  de 
denarijs  qüos  ipse  soluit  de  suo,  ormero  dicto  piakn  pro  predijs  jo  koiz- 
thorp,  ex  parte  domini  «B.  tunse  son  pjepositi,  pro  predijs  qtie  dictus  ha« 
quinus  emit  de  ipso  preposito  jn  barcnu,  Adieeit  jnsuper  memoratus  roa» 
gister  .B.  quod  si  dicte  domine,  J.  O.  et  E.  vel  heredes  earum  composicio- 
nem  predictam,  jn  aliquo  cassare,  vel  immutare  temptauerint,  composicio 
predicta,  nullam  habeat  firmitatem ,  sed  eo  ipso  ipsi  .B.  preposito,  et  suis 
suocessoribus,  ad  predia  prepositure  suprataeta,  et  alibi  siinueniantur,  Über 
et  licitus  Sit  regressus,  Ne  igitur  super  premissis,  aliqua  possit  in  posterum 
dubietas  ^uborirj  sigillum  nostrum  et  sigillum,  jpsius  magistri  benedicä 
prepositi  scarensis,  presentibus  sunt  appensa,  jn  testimonium  et  euidenciam 
premissorum  pleniorem.  Datum  leckiu.  Anno,  domini.  M^  CCC^  IX**.  X. 
kal.  Maij. 

Sigillen  nSgot  skadade. 


1621-  1^09   d   2  3   Apr. 

Enkan  Kathabinas  Testamenle  af  en  del  i  Hierolstad  tili  Alvastra  kloster,  for  grarsUlllederstS^ 

A.  3.  r. 

Omnibus  presentes  litteras  inspeeturis,  Katerina  relicta  LAüREKaj  de 
hiernistadhum ,  salutem  in  doraino  sempiternam  Tenore  presencium  notum 
facio  vniuersis,  quod  monachis  in  aluastro  apud  quos  sepeliri  eligo,  octa- 
uam  partem  vnius  octenarij  in  hiernistadhum  nomine  testamenti  eonfero 
post  mortem  meam  perpetuo  possidendam,  Jn  cuius  rei  euidenciam,  qoia 
sigillum  proprium  non  Iiabeo,  sigilla  discretorum  virorum  domini  iohannis 
de  grennum,  et  asmundi  dicti  laangh  duxi  presentibus  apponenda^  Datum 
anno  domini,  M^  CCC^,  IX,  die  beati  georgij  martiris. 

Sigillen  med  de  ur  brefvet  klippla  remsorna  bortfalloa« 


1622.  '3o9   d.  .  .  Maj.  Leckö. 

Biskopen  i  Skara  Bnruotfs  intyg  om  den  oaellan  Dompi-osten  Bengi  och  förre  Bomprosten 
Bengl  Tunaesons  sjstrar  gjorda  öfirerenskonimelse,  rö'raode  de  gods  Bengt  Tunsson  afUiljt 
frAn  Domprosteriel. 

A.  a. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  Bryniulphds  dej  gracia  scareosis 
Episcopus,  Salutem  in  domino  sempiternam^  Notum  facimus  vniuersis,  quod 

Ma- 


—       .573        — 

Magister  /^enedictus  prepositus  scarensis  jn  presencia  nostra  confititatifSf 
pupplice  recögnouit  se  fecisse  cum  nobilibus  domihabus,  jngibyrghe,  olaua 
et  helena,  sororibus  dotnini  .B.  tunae  son  condam  prepositi  scarensis,  super 
permutacionibus,  et  donacionibus  prediorum  prepositure  scarensi  pertinenci- 
um  per  ipsum  dominum  .B.  fratrem  ipsarum  factis,  sine  scitu  nostro  et 
assensu,  composicionem  amicabilem  per  hunc  modum,  videlicet,  quod  dictus 
magister  .B.  nomine  prepositure,  et  singuli  sui  successores,  debent  habere, 
jure  perpetuo,  colonias  a  quocunque  et  qualitercunque  emptas  vel  con- 
quisitas,  que  sequntur,  videlicet  baeslistaSar,  bilistaBar,  nordby,  sitas  ia 
thors0,  et  duas  colonias  jn  asenom  in  parochia  biaerghsaetrum,  et  coloniam 
in  louene  cum  agro  in  karlaßby,  quem  dominus  .B.  tunae  son  prepositus 
emit  de  gaesae,  nee  non  et  coloniam,  in  cliSruboBom,  cum  omnibus  perti- 
nencijs  coloniarum  predictarum  jntra  sepes  et  extra,  vbicuriique  situatis, 
hac  condicione  scilicet,  quod  idem  magister  .B.  prepositus  et  singuli  sui 
successores,  ratas  et  gratas  habere  debent  in  perpetuum  permutaciones,  do- 
naciones  seu  alienaciones  quascumque  prediorum,  per  dictum  dommum  »B. 
•tiraae  son  condam  prepositum  predecessorem  suum,  factas  in  vllerlul  et 
praestry«,  vei  locis  alijs  quibuscumque.  Ad  hec  insuper  renunciauit  memo- 
ratus  magister  .B.  nunc  prepositus,  suo  et  successorum  suorum  nomine  omrij 
juri  quod  sibi  compecijt  in  predijs  touaethorp,  hagrytSaethorp,  et  lutrüra, 
que  ad  preposituram  scarensem  de  jure  pertinebant,  Promisit  eciam  sepe- 
dictus  magister  .B.  prepositus  se  soluturum  haquino  alisiuae  son  triginta 
duas  marchas  quas  ipse  haquinus  soluit  ormero  dicto  piakn,  de  illis  quia* 
quäginta  marchis  quas  idem  haquinus  tenebatur  domino  rB.  tunas  son  pre- 
posito,  pro  predijs  in  barcnu,  et  pro  .XVIIL  marchis  residuis  de  precio  pre- 
diorum in  barcnu,  debuit  sepedictus  .ha.  resumere  missalem  suum,  quem 
sepedicto  domino  preposito,  pro  •XVIIL  marchis  similiter  persoluebat,  Jtem 
Büiecit  idem  magister  .B.  nunc  prepositus  quod  si  dicte  domine  .J.  O.  et 
•E.  vel  heredes  ipsarum,  composicionem  predictam  in  aliquo  cassare,  vel  im- 
mutare  temptauerint,  compo^^ab  predicta  nullam  habeat  firmitatem,  sed  eo 
]pso,ipsi  magistro  .B.  et  suis  successoribus,  ad  predia  prepositure  supratacta, 
et  alia  quecumque,  minus  iuste  alienata,  über  et  licitus  sit  regressus,  Ne 
igitur  super  premissis  aliqua  possit  in  posterum  dubietas  suborirj,  sigillunk 
nostrum  et  sigillum  ipsius  magistri  .B.  nunc,  preposäl  •  •  .  sigittum  capituli 
nostri  presentibus  sunt  appensa,  ]ti  testimonium  et  euidenciam  pleniorem, 
Datum  Leckyu.  anno  domini.  M^  CCC.  .....  scensionis  eiüsdem  *). 

Pa  fransidam  Lillera  super  quadam  pertnutacione  de  boDis  prepositure  cum  dominabus  jngU 
burgbe  olaua  et  belena  sororibus  doaaioj  beDedicti  tuoason  quoDdam  prepositi  scareosis» 

Sigillen  N:o  i  och  3  skadade,  N:o  2  borta,  remsan  qvar. 

*)  Kaoteo  af  brePret  9r  bortfritt    Fastao  Artalet  8r  ofulistflndigt^  gifrer  likvll  ofvereRSStSminelsen 
med  fcreg.  N:o  i6ao  tillräcLfig  anledolDg,  att  under  detta  ix  iDtaga  detsamma. 


-574        - 
iGaS.  i3oQ  d.    i8    Maj»  Naedaestura. 

Ch&istierns  och  Margaretas  testamentariska  anordoing  af  deras  qvarlälenskap  tili  Lyrkor  ocli 
kloster,  bvaribiand  fast  egeodom  tili  Wärfruberga  k losler,  samt  5o  mark  penniogar,  alt  fördeia 
meilan  alla  kioster,  som  llgo  ofvaoskog  och  de  kyi-kor,  i  hvars  församiiogar  de  hafva  gods  m.  m. 

A.  3  k. 

Jn  nomine  patris  et  filii  et  spiritus  sancti  amen  Nos  Cristernos  et 
MARGARETA  vxor  eiusdein  mente  sicüt  et  corpore  incolumes,  volentes  nostris 
animabus  salubriter  prouidere,  ac  messionis  extreme  diem  misericordie  ope- 
ribus  preuenire,  de  bonis  nostris  nostrum  testamentum  cum  nostrorum  here- 
dum  assensu  beniwolo,  taliter  ordinamus  Jn  primis  Ecclesie  sanctimonia- 
lium  in  monte  beate  virginis,  vbi  pariter  eligimus  sepeliri,  legamus  quin- 
quaginta  marchas  denariorum,  duas  marchatas  terre,  in  villis  subscriptis 
parochie  ecclesie  kyewr,  in  taeby  dimidiam  marcham  terre,  quatuor  de- 
narios  in  vitia  ecclesie  eiusdem ,  Jtem  in  couestum  XIIII:'''™  solidos  Jtem  in 
orrasaeter  parochie  gaernaer  septem  oras  terre,  ipsi  ecclesie  perpetuo  posi- 
dendas,  Jtem  quinquaginta  marchas  denariorum  distribuendas  taiiter  piis 
locus,  silicet  cuilibet  monasterio  owanskogh  vnam  marcham  denar.,  Jtem 
Cuilibet  ecclesie  in  cuius  parochia  curiam  habemus  dimidiam  marcham  den. 
ecclesie  et  tantumdem  sacerdoti  Ceterum  tenore  presencium  recognoscimus 
nos  teneri  obhgatos  supradicto  monasterio  in  XL:^*  marchis  puri ,  ad  quarum 
XL:^*  marcharum  et  quinquaginta  et  iterum  quinguaginta.  marcharum  vsuali- 
um  superius  in  testamento  positarum  solucionem  plenius  faciendam  commit- 
timus  curiam  nostram  in  Watnusum  cum  omnibus  prediis  nostris  in  thorns 
bonestis  viris  et  discretis  domino  Petro  lyquidsson  et  sigmundi  kieldorsson, 
ut  ipsi  de  bonis  memoratis  tarn  in  testamento  legata  quam  debitum  supra- 
dictum  sicius  et  fidelius  expediant  sicut  nostraruui  comodum  diligunt  ani- 
marum  nee  ad  vsum  nostrum  vel  cuiusquam  nobis  attinencium  de  supra- 
dictis  bonis  quidquam  prouenire  volumus  donec  omnia  integraliter  fueriot 
persolüta,  Jn  cuius  ordinacionis  euidenciam  firmiorem  siggilla  domini  petri 
lyquidsson  et  sigmundi  kieldorsson  quos  eciam  huius  rei  testes  habemus  et 
executores,  statuinius  et  sJggillum  Cristerni  filii  nostri  vna  cum  siggiilis  no- 
istris  presentibus  sunt  appensa,  actum  anno  M^  C°C®C°  IX  in  die  sancto 
penthecostes  ia  curia  nostra  naedaestum. 

Pu  fransidam  Jteiu  super  quibiisdam  bonis  in  Isebi  parrochia  kaeuer»  . 
Med  sednare  band:  Cbristiernus  Aduocatus  pd  Stocbolni  och  bans  busliu  Margaret«  aolangaode& 

Sigilieo:  N:o  i  p&  guia,  N:o  5  p&  ljusbl&  silkeslr&dar,  finqas  i  bthäll,  n^ot  skadade;  efler 

N:o  3  fios  blott  eo  knippa'ar  rodt  silke. 


—  -      575        — 
1624«  ^^^9  d.  2  8   Maj.  Upsala.,  . 

ÄrkebiskopeD  Nils  Kbtilssoks  dn^ifvelse  tili  Ibo  SliA,  om  tiden  för  klagom&ls  anföraade  .^fver 
'     KaoiLco  Ragnvalds  vai  tili  Biskop. 

NiCHOLAUS  diuina  miseracione  archiepiscopus  ypsalensis.  Dilectis  in 
christo  filiis,  Clero  ac  populo  Giuitatis  acque  Dyocesis  aboensis  salutem  in 
domino.  Presentato  nobis  dudum  per  discretum  viruni  Dominum  lauren- 
cium  ac  procuratorem  Ecclesie  aboensis,  decreto  eleccionis  facta  de  reue- 
rendo  viro  Domino  rangnaldo  Canonico  aboensi  in  pastorem  ac  episcopum 
matris  vestre  ecciesie  aboensis,  Nos  ofiicij  nostri  debitum  exequentes  di- 
rigimus  ad  vos  discretum  virum  dominum  Gunnonem  nostre  Dyocesis 
presbiterum,  illis  quoruni  interest,  secundum  formam  iuris  denunciantes  vt 
si  quisquam  in  predicti  personam  electi  seu  formam  de  ipso  facta  elecci- 
onis, aliqnid  racionabile  obicere  voluerit  peremptorie  presentibus  euocatus, 
jnfra  festum  Beati  laurencij  proximo  venturum  vpsalie  compareat  cordm 
nobis.  Alioquin  elapso  termjno  memorato,  Omnis  obiecciönis  vocem  sibi 
nouerit  pretarclusam.  Hec  autem  denunciacio  puplice  fiat  id  ecciesia  cathe- 
draii  prefata  aliquo  die  festiuo,  aut  alias  populo  Giuitatis  adhoc  specialiter 
congregato.  Super  qua  denunciacione  modo  qui  premittitur  piuplicata,  vt 
nobis  de  ea  fides  fiat  Confici  volumus  instrumentum'  puplicum,  siuelitteram 
autenticam  fida  dignorum  sigiUis  ac  eorum  subsc?ripcionibus  roboratam.  Jn 
"Cuius  rei  testimonium  sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum,  Datum 
vpsalie,  anno  Domini  M^  C^C^^,  nono  Quinto  kaiend  iunij. 


1625.  ^3*^9  <!•    »7   Juni. 


Pbiup  Ulfssoits  qviltobref  pä  80  mark  penniogar,  hvilka  Folke  Jonsson  tili  honom  betalt. 

J.  6s  110^ 

Vniuersis  praesens  scriptum  cernenlibus,  Philippus  Vlfsson,   salutem  in 

vero  saluatore-    .Notum  habere  volumus  vniuersis  Dominum  Folkonem  lon?- 

son  nobis  satisfecissc  de  LXXX,  marchis  denariorum  termino  inter  nos  satis 

grato,  vt  de  solutione  praedicta  über  everteat  vice   nostra.      Scriptum    Anno 

'Domini  M,  CCC.  IX.  in  die  beati  Botulphi. 

Sigillety  enligt  teckniogen,  oskadadl. 


*)  Inryckt  i  det  derorver  i  Abo  d.  ao  derpS  folj«  Juni  gifaa  iotyg.    Se  ioly  N:o  1626. 


—      576      — 

1626.  i3o9  d.   20  Juni.  Abo. 

r  '    K<iiiik«o  Tho&eas  m.  fl.  intyg»  at't  de  i  Ibo  Domkji'La  seit  och  hört  sig  foreläsas  ÄrkebwkopeD 
*^         Nils  Kelilssoos  sLrifvelse,  rörande  tideo  för  LJagomak  aaföraode   ofver   Kanikcn  Aagoralds 
val  tili  Biskop. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis.  Thorirus  de  nosis  Ganonicus 
Ecclesie  aboensis  cathedrah's.  Gunno  de  virmu  eiusdem  ecclesie  Gathedralis 
-officialis ,  süPPRiOR  et  Conoentus  aboensis  ordinis  predicatorum ,  Jacobüs 
curatus  ecclesie  sancte  katerine  in  nummis,  et  vmiu£RSITAS  Ciuitatis  aboen- 
sis salutem  in  domino.  Tenore  presencium  constare  volumus  vniuersis,  Nos 
super  eleccione  Reuerendi  viri  Domini  Rangualdi  in  ecclesia  nostra  cathe* 
drali  aboensi  dudum  facta,  litteram  denunciacionis  in  die  botulfi  abbatis 
vidisse,  et  lectam  audiuisse  in  ecclesia  cathedrali  memorata  et  in  ecclesia 
fratrum  predicatorum  in  abo  Coram  clero  et  populo  in  hec  verba.  Nicholaüs 
diuina  miseracione  &c.  Se  N:o  1624.  Nos  igitur,  Thorirus  de  nosis  canonicus 
aboensis  ecclesie  cathedralis,  Gunno  de  virmu,  Eiusdem  ecclesie  cathedralis 
ofBcialis,  supprior  et  conuentus  aboensis  ordinis  predicatorum,  Jacobus 
Curatus  ecclesie  sancte  katerine  in  nummis  et  vniuersitas  Ciuitatis  aboensis, 
in  testimonium  et  euidens  documentum  dicte  denunciacionis  facte  in  abo  ia 
die  Botulfi  abbatis  in  presencia  nostra  et  plurimorum  tarn  laicorum  quam 
clericprum  fidedignorumi  sigilla  nostra  presentibus  sunt  appensa.  DatuiD 
abo. anno  domini,  M^  trecentesimo  Nono  duodecimo  kalend.  Julij. 

Pa  /ransidßn,'  Deounciacio  pro  el«clo  aboensi  confirmaDdo Tacieoda. 
Sigillen:  N:o  i — 3  bo);traIlQa;  4  och  5  skadadc;. 


1627-  1^09   d   21    Juni. 

F.  d.  Advocalus  Chbistiaks  förnjelse.   af  sin    förut  d.  lÖ  Maj    g jorda ,  aoordoiog    af  gods   liil 
Virfruberga  kJosler,  för  sig  och  sm  huslru  Margai*eta. 

A.  3.  k. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Cristernus  quondam  aduocatus 
stokholmensis  Salutem  in  domino  sempiternam  Tenore  presencium  omnibus 
fajcio  manifestum,  me  pro  anima  mea  et  pro  anima  margarete  vxoris  mee 
quondam  duas  marchatas  terre  in  villis  subscriptis,  silicet  m  parochia  ec- 
clesie kyewr,  in  taby  dimidiam  marcham  terre,  IIII:***^  denarios  terre  in 
Villa  eiusdem  ecclesie  Jtem  in  couestum  XIIII:''^"*  solidos  Jtem  in  orrasater  in 
parochia  garnum  Septem  oras  terre,  monasterio  sanctimonialium  in  monte 
beate  virginis  tribüisse   ipsi  monasterio  perpetüö  posidendas   Jn    cuius  rei 


—        577        — 

testimonium  siggillum  meum  presentibus  est  appehsum  Scriptum  aimo  domipi 
]y|Q  (^o(]o(]o^  IX.  in  sabato  ante  natioitatem  beati  Johann is  baptiste. 

Pi  fränsidan.*  Litlera  stiper  quibusdam  bonts  Primo  in  (aebi  parrochia  kaeuer  dimidia  marc- 
terre  Uli  deoar.  iq  viJla  eiusdem  ecciesie  cum  piuribus. 

SigiJIet  boriralJet  frio  deo  ur  brefvet  kiippta  remsao. 


1628.  1 3  o  9  d.    I   Juli.  Köpenhamn. 

Danska  Konungen  Erik  Meoveda  med  Norrska  Konungen  Hftkaos  Legater  afslulade  fredstraktal^ 
hvariy  bland  aodra  vilkor,  oTTereuskorameSy  att  Kotiung  Hakans  dotier  Ingeborg  skall  för- 
mälas  med  Svenska  Prinsen  Magnus  Birgersson,  alt  Konung  Hakan  skall  erhälfa  4  bfirad  i 
Hailand  norr  om  llrän,  dels  i  ersSttoing  for  sina  ofriga  inoni  Daoska  omrfidet  egandc  gods, 
dels  i  förläniogy  m.  m. 

L.  f.  98. 

Omnibus  praesens  scriptum  cernentibus  E.  Dei  gracia  Danorum  Slavo- 
rumqve  Rex,  salutem  in  domino  sempiternam.  Noverint  universi,  qvod 
Anno  domini  M.  CCC.  IX.  in  octavo  die  beati  Johannis  Baptista&,  per  Re- 
verendum  in. Christo  patrem  Dominum  Helgonem^  miseracione  divina  Epi- 
scopum  Asloensem ,  et  nobilem  virum  dominum  E.  condam  Regis  Sueorum' 
fijium,  consanguineum  nostrum  dilectum  ac  dominum  Iwarum  canonicum 
Bergß9sem\pagnificiprincipis  domini  Haguini  refi^is  Norvegie  illustris^  pro-* 
curatore3  et  nuncios  speciales,  ex  parte  ejusdem  domini  Regis  ex  una  parte 
et  nos  e%  altera  parte,  placitatum ,  concordatum  et .  promissum  est  in  nunc 
modum.  Primo  videlicet,  quod  inter  dominum  regem  Norvegie  et  nos  et 
regna  nostra  ex  utraque  parte  debet  firma  pax  et  securitas  plenaria  perpe- 
tuis  tempöribus  obs^rvari:  Et  ut  ipsa  pax  et  securitas  utrinqve  firmius  et 
inviolabilius  perpetuo  teneantur,  debet  dominus  rex  Norvegie  praedictus 
filiam  suan^  primpgenitam,.  legitimam  Ingeburg  nomine,  domicello  Magno, 
filio  domini  Birgeri  Svevorom  regis  illustris  nepoti  nostro  desponsare  et 
copulandam  sibi  matrimonialiter  assignare.  Ipse  eciam  dominus  rex  Norvegie 
eandem  filiam  suam  constituere  .debet  post  se  regni  Norvegie  haeredem  si 
ipsum  non  contingat  filium  legittimum  obtinere,  si  vero  filium  legittimum 
obtinuerit,  cum  eadem  fih'a  sua  domicello  praedicto  6  millia  marcharum  ar- 
genti  in  dotem,  et  tantum  de  argento  idem  domicellus  sponse  sue  praedicte 
racione  donacionis  propter  nuptias,  qve  Mornegioff  dicitqr  assi&;nabit  vide* 
licet  bona  seu  certos  redditus  pro  eodem*  Si  vero  haeres  regni  luerit,  dabit 
eidem  8  millia  marcbariim  puri  in  donacionem  propter  nuptias  et  super  eo 
iaciemqs  nos  cum  nostris  fidelibus  caucionem*  Debemus  eciam  nos  et  bona 
ijide  prqmitt^l^s  '^n^CQcJeir^  placite  et  fidelit^r  cooperari  pro  totQ  posse  nostro, 
,q^od  dpmii)i|i  ]B^rgf3ru3  rex  Svevorum  ad  regimen  refi^ni  sui  redeat,  et  dig- 
iiit^temregiam^fst  qvod  fiUus  suus  dopiceU^  saepedictu?  succedat  ^  eidem , 


~     578     — 

siciit  tenetur  merito  in  eisdem,  Cseterum  ut  pax  et  securitas  supradkte  intet 
nos  et  regna  nostra  teneaptur   amodo    vincolo  firmiori,  et  singula  alia  qve 
praemittuntur,  deducantur  commodiu^  et  favorabilius  ad  effectum,  atiqva  de 
bonis  et  redditibus  in  Hallandia  ex   parte    boreaü  aqve    Ether   domino  regi 
Norvegie  sub  rata  et  debita  porciorie  pro  bonis  suis  maternis  omnibus  infra 
regnum  Dacie  sitis,  assignabimus  et  residuum  ejusdem    terre,    et  ipsa   parte 
aqve  Ether,  videlicet  qvatuor  haeröd,    eidem    concedimus   in  pheodum  cum 
juribus,  possessionibus,  libertatibus  e,t  attinenciis,  sicut  ea  omnes  Jacobusa 
progenitoribus  nostris  dinoscitnr  liberius  tenuisse  et  de   eisdem   facto*  nobis 
per  eundem  dominum    Regem    Norvegie    homagiö,    dominus    Rex    Norvegie 
memoratus,  cum  hominibus  et  incolis    ipsorum  hasret,  nobis  et  corone  regni 
nostri  servicium  faciat  reqvisitus,  hoc  adjeeto,  qvod  convicti  pro  morte  pa- 
tris  nostri,  ipsorum  haeredes  et  complices  Daei  ibidem  nullateniis  colligantiir, 
et  ut  ipsa  haerret  et  castra  ibidem  recuperentur  ad  raanus  domini  regis  Nor- 
vegie cooperari  debemus  fideliter  cum  eodem  toto  posse.    Praetera  ad  preces 
et  instancias  domini  Regis  Norvegie,   de  speciali    gracia    duxtmus    admitten- 
dum,  qvod  uxores  et  liberi  novem  pro   morte    patris    nostri  cpnvictorum  et 
€omplices  ipsorum  novem  gc  eorum   liberi    qui    racione    excessuum   suorum 
bona  sua,  änteqvam  domino  Regi  Norvegie  homagium  fecerant,  amisisse  le* 
gittime  dinoscuntur  bonis  suis  maternis  utanturtantummodo;  Complices  vero 
eorum  alii  omnes,  et  uxores  et  eorum    liberi,    qvi    anteqVam    in    serviciam 
domini  Regis  Norvegie  venerant  in  Norvegiam,   bona   sua  propter   excessus 
suos,  ut  praemittitur,  non  amiserant,  utantur  regno   et  bonis    suis    omnibus 
paternis  et  maternis,   ii   nihilominus,    qvi    caucionem    nobis   fecerint,   qvam 
•  duxerimus  acceptandam:  reliqvi  vero  bona  sua  vendant,  et  cum   precio  eo- 
rum maneant  extra  regnum,  hoc  ädjecto,  qvod  uxores  et  liberi  novem  con- 
rictorum  pro  morte   patris    nostri,    perpetuo    extra    regnum    Dacie  Stent  et 
infra  3  annos  praemissa  bona  sua  alienent.      De    caeteris    verö    in    voluntatc 
nostra  sit  et  gracia  qvos  ipsorum    regno    com    bonis,    uti,    ut    praeraittitur, 
velimus,  qvos  ipsorum  extra  regnum  stare  velimus,    et  de  bonis    suis   pr»- 
missis  fructus  et   redditus    levare,    et  qvos  ex    ipsis    extra    regnum    manerc 
perpetuo  velimus,  ac  bona  sua  supradicta  vendere  et  extra  regnum  deducere 
pretium  eorundem.     Admittimus  eciam,  qvod  tempore  placitacionis  habende 
ut  praemittitur,  Comes  Jacpbus  una  cum   Rege    Norvegie    compareat  coram 
nobis.     Insuper   ne  qvid    remaneat,    qvod    pacem   et    concordiam    praemissas 
violare  poterit,  seu  dissensionis  alicujus  materiam  generare,    memoratns  do- 
minus Rex  Norvegie  bona  materna  racione  qvorum  actenus   lites   et   dissea* 
siones   saepius  sunt  commote,  nobis  nee  non  corone  nostre;  ubicunqve  infra 
regnum  Daeie  sita  sint  ordinanda^  Obere  pro  nostris  usibus  resfghabit,  qvando 
adeptus  fuerit  4  haeredas  in  Haljandia .  prius  dicta.     Ttem '^  iwbilj' •  viro  coo- 
sanguineo  nostro  domino  E.  praadictä  bona  sua   materna '  omniä    Ubicunqve 


—        579   .    — 

in  regno  suo  ea  racionahiliter  docere  poterit  ex  nunc  libere  resignamnr. 
Promittimus  insuper  ipsum  dominum  Birgernm  Regem  Svevorum  pro  posse 
no&tro  fayorabijiter  proniovere*  Gondictum  est  eciam  et  promissum,  qvod 
memoratus  dominus  Rex  Norvegie  et  nos  apud  Isafjord  in  Sioland  in  die 
beati  Barnabae  apostoli  jam  proximo  futuro,  convenire  personaliter  debeamus 
ad  deducendum  supradicta  omnia  et  singula  ad  effectum.  Vt  autem  pras- 
tnissa  omnia  ex  parte  nostra  inviolabiliter  observentur  submittimus  nps  juris- 
dictioxii  venerabilis  patris  domini  Helgonis  Asloensis  Episcopi,^  ita  qvod  st 
in  praemissornm  aliqvo  defecerimus,  possit  in  nos  exeommunicacionis  senten- 
ciam  ferre,  et  nos  excommunicatos  denunciare,  dpnec  defectus  hujusmodi 
suppleatur,  sed  ipse  döminds  Rex  Norregie  jurisdictioni  venerabilis  patris 
domini  Olavi  Roscbildensis  Episcopi,  cum  convenerimus  ipse  dominus  Rex 
Norvegie  et  primo  nos,  similiter  se  submiserit  vice  versa.  Promittimus  iii- 
super  qvod  dominus  Birgerus  Rex  Svecie  praedictus  dispensacionem  in  curia 
produrabit,  super  contractu  matrimonii  inter  ipsos  domicellum  Magnum  et 
filiam  regis  Norvegie,  cum  idem  qvarto  gradu  consanguinitatis  se  attingunt» 
In  cujus  rei  testimonium  sigillum  nostrum  praesentibus  est  appensum.:  Actum 
et  datum  Haffnis»  anno  et  die  supradictis» 


1629-  '3^9  ^-17  Jiih\  Köpenhamn. 

Konangen  i  Norrige,  Hakans  stadfastelse  p4  det  roellan    honom    och  Konung    Erik  NEenved  i 
;*  Daomark  slutna  förbanrdi  med  de  vilkor  som  i  näst    fbVegäende    bref  uppgifvas,    hvarjemte 

han  föi'bioder  sig,  att  icke  lerona  pägol  tinderstöd  fit  de  dvenska  Herligarne,  hvilka  Konung 

Erik  skalJ  aDfaltu  med  krig» 

L.  f.  ro3*) 

Omnibus  praesens  scriptum  cernentibus  Hagüinüs  Dei  gracia  Rex  Nor- 
vegie^ salutem  in  domino  sempitemam.  Noverint  universi,  qvod  Anno  do- 
mini M.  CCC.  IX.  feria  5:**  proxima  ante  festum  Beate  Marie  Magdalene 
Kaupmannahafn,  inter  magnificum  principem  dominum  Ericum  dei  gracia 
Danorum  Slavorumqve  regem  illustrem  ex  una  parte  et  nos  ex  aFtera,  pla* 
catatum  concordatum  et  promissum  extitit  in  hunc  modum.  Primo,  qvod 
inter  nos  et  regna  nostra  ex  utraqve  parte  debeat  firma  pax  et  pFena  se- 
coritas  perpetuis  temporibus  observari,  et  ut  ipsa  pax  et  securitas  utrinqve 
firmius  et  inviolabilius  perpetuo  observentur,  debemus  filiam  nostram  primo- 
genitam,  legittimam  Ingeburgem  nomine  domicelFo  Magno  filio  domini  Bir- 
geri  Svevorum  regis  illustris  nepoti  domini  Erici  Dei  gracia  Danorum  regig 
supradicti  desponsare  et    copulandam    sibi   matrimonialiter   assignare»     Nos. 


*)  Ur  Bartholinska  samltDgarne. 


—     5ao     — 

eciam  debemus  filiam  nostram  constitaere  ba^redem  post  nos  regni  NorTegie. 
Si  filium  legittimum  obtinuerimus,  tum  cum    eadem   filia    nostra    domicello 
'prsedicto  sex  millia   marcharum   argenti  dabiraus   in    dotem^   et   tantam  de 
argento    idem    domicellus    sponse    sue    prasdicte    racione  dönacionis  propter 
nuptias  qve  morghengiof  dicitur  assignabit  videlicet  bona  seu  certos  redditas 
pro  eodem«     Si  vero  hseres  regni  fuerit,  dabit  eidem  octo  millia  marcharum 
puri  in  donacionem  propter  nuptias,  et  super  eo  feoit  nobis   dominus  Rex 
Dacie  cum  suis  fidelibus  caucionem.      Debet   eciam  dominus    Rex    Dacie  et 
bona  fide  promisit  intendere  sollicite   et  fideliter  cooperari  .pro    toto  posse 
suo  qvod  Dominus  Birgerus  Rex  Srevornm  adregimen  regni  sui  redeat,  et 
dignitatem  regiam,  et  qvod  filius  suus  Domicellus  Magnus  ssepedicttis  succe- 
dat  eidem  patri  suo,  sicut  tenetur  merito  in  eisdem.  Ipse  dominus  Birgerus 
Rex  Svevorum  praedictus  dispensacionem  in  curia  procurabit  super  contractu 
matrimonii  inter  ipsos  domicellum  Magnum  et  filiam   nostram    supradictam, 
cum    idem  -  qvarto    gradu    consanguinitatis    se    attingunt.      Gaeterum  ut  pax 
et  securitas  süpradicte  inter  nos  et  rägna  nostra    teneantur   amodo    vinculo 
firmiori  et  singula  alia  qve  praemittuntur,    deducantur  commodabiiius  et  fa- 
vorabilius  ad  effectum,  aliqva  de  bonis  et  reditibus  in  Uallandia    ex   parte 
boreali  apud  Ether  sub  rata  et  debita   porcione  pro    bonis  nostris  maternis 
Omnibus  infra  regnum  Dacie  sitis  nobis  assignabit  et  residium  terre  ex  ipsa 
parte  apud  Ethre  predicte  videlicet   quatuor   haeröd,    Dominus    Rex  Dacie 
nobis  concessit  in  pheodum,    cum  juribus,    possessionibus^    libertatibus,  et 
^  attinenciis,  sicut  ea  comes  Jacobus  a  progenitoribus  ipsius  Regis   Dacie  di- 
noscitur  liberius  tenuisse,  et  de  eodem  residuo  ut  supra^    faciemus  Domino 
Regi  per  nos  homagium  et  cum  hominibus  et  incolis  ipsorum  hasröd  domino 
Regi  et  corone  regni  Dacie  servicium  faciemus  reqvisiti,  hoc  adjecto,   qvod 
convicti  pro  morte  patris  domini  regis  Dacie  ipsorum  heredes  et  complices 
Daci  ibidem  nullatenus  colligantur,  et,  ut  ipsa  haeröd  et   castra    ibidem   re- 
cuperentur  ad  manus  nostras,  cooperari  debet  dominus  Rex  Dacie  fideliter 
nobiscum  toto  posse.     Praetera  ad   preces    et    instancias    nostras  de   speciali 
gracia  duxit  dominus  Rex  Dacie  admittendum,  qvod  uxores  et  liberinoTem> 
pro  morte  patris  sui  convictorum,    et  complices  ipsorum,    et   eorum   h'beri, 
qvi  racione  excessuum  suorum  bona  sua,   anteqvain    fratri    nostro  et  nobis 
homagium  fecerant,  amisisse  legittime  dinoscuntur,  bonis  suis  utantur  ma- 
ternis tantuinmodo.     Complices  vero  ipsorum  alii  omnes,  ipsorum  uxores  et 
eoruin  liberi,  qvi  anteqvam  in  servicium    nqstrum    venerant  in    Norvegiam, 
bona  sua  propter  excessus  suos,  ut  praeoiittitur,  non  emiserant,  utantur  regnö 
et  bonis  suis  omnibus  paternis  et  maternis,  sie  Aihilominus,   qvi   caucionem 
domino  regi  Dacie  fecerint,    qvam  ipse   duxerit   acceptandam^    reJiqvi  vero 

bona 


—        581        — 

bona  sua  vendant,  et  cum  precio  eorundem  maheant  extra  regnum,  hoc 
adjeeto,  qvod  üxores  et  liberi  novem  coovietoruin  pro  morte  patris  domfni 
regis  Dacie  perpetui  extra  regnum  Dacie  Stent,  et  infra  3  annos  praemissa 
bona  sua  alienent,  de  caeteris  vero  in  voluntate  et  gracia  ^omini  regis  Da- 
cie sit,  qvos  ipsorum  regno  cum  bonis,  ut  praemittitur,  uti  vokierit,  qvos 
ipsorum  regnum  extra  stare  voluerit ,  et  de  bonis  suis  praeinissis  fructus  et 
redditus  levare,  et  qvos  ex  ipsis  extra  regnum  manere  perp'etuo  voluerit, 
ac  bona  sua  supradicta  vendere^  et  extra  regnum  deducere  precium  eorun- 
dem. Insuper  ne  qvid  remaneät,  qvod  pacem  et  concordiam  praemissas 
violare  poterit  seu  dissencionis  alicujus  materiam  generare,  bona  materna, 
raoione  qvorum  hactenus  lites  et  dissensiones  saepius  sunt  commote,  domino 
Regi  Dacie  et  corone  regni  ubicunqve  infra  regnum  Dacie  sita  isunt  resigna- 
bimus  pro  suis  usibus  ordinanda  libere  qvorum  adepti  fuerimus  castra  et 
qväfuor  haerod  in  Hallandia  priuji  dicta.  Item  instrumenta  seu  littere  om- 
nes  super  bonis  nostris  maternis  in  Dacia  nobis  restituantar  qve  dominus 
Rex  Dacie  habet,  vel  per  ipsum  poterint  obtineri.  Item  faciat  dominus  Rex 
Dacie,  qvod  nobis  fiat  justicia  de  qvibuscunqve  personis  infra  regnum  Dacie 
<2onstitutis ,  contra  qvos  qverimoniam  movere  voluerimus  secundum  qvod 
exigunt  leges  patrie  et  postuiat  ordo  juris ;  sie  eciam  faciem  domino  regi 
Dacie  in  regno  nostro  vice  versa.  Item  resignavit  nobis  dominus  Rex  Dacie 
eximiüs,  omnia  bona  nostra  materna,  ubicunqve  ihfra  regnum  Däcie  sita, 
pro  nostris  lisibus  libere  ordinanda,  super  fructibus  autem  de  bonis  eisdem' 
a  dr6  decolläcionis  beati  Jofaannis  Baptistse  sub  Anno  domini  M.  GCG.  VIII. 
usqve  nunc,  per  qvemcunqve  perceptis  vel  percipiendis  forsan  in  futurum, 
^uper  qvibus  coram  domino  rege  Dacie  qverimonia,  nostro  nomine  mota 
iuerit,  faciat  ipse  dominus  Rex  Dacie  nobis,  qvod  exigunt  leges  terre,  donec 
.castra  et  qvatuor  haerod  in  Hallandia,  ut  praemittitur,  consecuti  fuerimus  et 
«idepti:  Item  dominus  Rex  Dacie  duces  Svecie  qvam  cicius  poterit,  hostiliter 
invadat,  nee  hos  cum  eisdem  ducibus  pacem v  treugas  seu  diem  aliqvam  fa- 
<;iemus  vel  recipiemus  sine  consensu  domini  regis  Dacie.  Et  si  contingat 
DOS  cum  dictis  ducibus  diem  vel  treugas  ex  cau^a  aliqva  recipere,  illa  die^ 
seu  treugaei,  debent  esse  breves  et  dominus  Rex  Dacie  et  regnum  suüm  in 
eisdem  Die  et  treugis  includantur,  et  hoc  sibi  tempestive  per  nos  debet  in- 
timari,  super  qvo  postmodum  fiat,  qvod  utriqve  nostrum  expediens  videatur« 
•Item  dominus  Rex  Dacie  et  nos  non  debemus  separatim  cum  fautoribusr 
dominorum  ducum  praedictorum  aliqvibus  pacem  facere,  nisi  cum  iis  qvos 
nobis  et  domino  Birghero  regi  Svecie  attrahere  poterimus  in  servicium  et 
juvamen.  Item  mercatores  utriusqve  i^egni  Dacie  videlicet  .et  Norvegie  hie 
irel  ibi  naufragium  pa^ientes  bona  sua  per  se  vel  per  aliös,  Salvent  libere 
et  de  salvatis  disponent  libere,  pro  sue  libitu  voluntatis  nuUum  eciam  the^ 

Sv,  Diplom*  II,         '  74         • 


^        S8a        — 

lonium  in  Daci«  vd  Nonregia  «  mercatoribas  ipsorum  regnorum  extorqveri 
debeat  ab'qvatentts  nisi  aecundum  qvod  solvi  consveverat  ex  antiqvo.  Item 
mercimonia  qvecunqre  per  mercatores  utriusqve  regni  erota  in  eisaeoi  regnit 
ante  pubiicacionem  inibicionis,  super  ei$dem  non  deducendia  ibidem  factam, 
soluto  thelonio  nt  supra,  libere  dediicantur.  Si  qve  vero  einpta  foerint 
post  pubiicacionem  inhibicionis  hujusmodi  qvandoconqve  factam,  eadem 
nisi  de  gracia  speciaii  minime  deducantur,  anteqvam  ipsa  deducendi  data 
fuerit  licencia  generalis.  Ut  autein  praemissa  omnia  ex  parte  nostra  invio* 
labiliter  observentur,  submittimus  nos  jurisdictioni  Venerabiiis  patris  Ro* 
skildensis  Episcopi,  qyicunqve  pro  tempore  fuerit  >  ita  qvod,  si  in  pnemi»- 
sorum  aliqvo  defecerimus,  possit  in  nos  sentenciam  excommunicacionis  Feite, 
et  nos  excommunicatos  denunciare,-  donec  defectns  hujusmodi  soppleatar. 
Sic  eciam  niemoratus  dominus  Rex  Dacie  jurisdictioni  Venerabiiis  patris  do- 
mini  Episcopi  Asloensis,  qri  eciam  pro  tempore  fuerit,  se  submisit^similiter 
vice  versa;  Et  cum  hoc,  ut  supradicta  omnia  firmiter  observentur,  promi- 
serunt  una  nobiscum  bona  fide,  Venerabiles  patres  domini  Ketillus  Stawao- 
grensis,  Haelgo  Asloensis,  Arno  Bergensis,  et  Jngeldiis  Hamarensis  Dei  gracia 
Episcopi,  ac  dominus  Ericus  Waidemari  condam  Regia  Svevorum  filius,  do- 
minus Finno,  Magister  capellarum  nostrarum,  ac  nobiles  viri,  dominus  6er- 
nardus  de  Biarkeroy,  Thorerus  Haguini,  Inaro  Aslaci,  Barones^  nee  non  et 
domini  Tborraldus  Toresön ,  Elavas  Eilifson ,  Siqvardus  de  Raodom  Tbroodo 
Halvardi,  Siguatus  de  Laeirholom,  Thorerus  Harfen,  Siqvardus  HarecksoD, 
JBryniulfus  Storm,  Throndo  Gunulfi,  Gunnanis*  Thomae,  Birghems  Tho^ 
chilli,  Serkus  Petri.  Iwarus  Steinari,  Euindus  Symonis,  Augustinus  Amonis, 
Andreas  Sigvardi,  milites,  ac  eciam  Haguinus  Thoriae^  Johannes  Gudbrandi, 
Ivarus  Amonis,  Bryniulfus  Agmundi  Agmundus  Öyvindi ,  Johannes  de  Strond, 
Audrenus  Gudtbormi,  Haguinus  Agmundi  Petrus  Petersson,  Gudbraodus 
Gudbranssoner,  armigeri  nostri,  qvorum  sigilla  una  cum  nostro  praesentibus 
sunt  appensa.  Condictum  est  eciam  qvod  ducenti  et  septuaginta  milAes  et 
armigeri  nostri  promittent  bona  fide  et  super  hoc  dabnnt  litteras  suas  pa* 
tentes,  qvod  singula  omnia  ut  praemittitur,  nostro  nomine  observentur,  et 
illas  litteras  mittemus  nos,  si  securus  fuerit  transitus,  Tunsbergis  die  natip 
vitatis  beati  Johannis  Baptistae  proximo  affuturis  nunciis  domini  Regia  Dacie 
ibidem  assignandas.  Si  vero  securus  non  fuerit  transitus,  ipso  tempore  lit- 
tere  praedicte  tarn  suo  nomine  qvam  nostro  Kaupmannahaffn  mittentur  eo- 
dem  die  ibidem  nunciis  nostris  utrinqve  mutuo  assignande.  Item  si  ex  pro- 
missoribus  nostris  praedictis  militibus  videlicet  et  armigeris  interim  aliqven 
vel  aiiqvos  mori  contigerit,  aiium  vel  alios  constituemus,  qvi  nostro  nomine 
promissionem  similem  faciat  loco  sui.  Actum  et  datum  foco  anno  et  die 
in  principio  supradictis. 


j 


—       583       -^ 
i6 3o.  1 809   d.   39   Juli.  Avignon. 

Pfifven  Glemeim  V:«  Fullmakt  för   Israel  Erl&ndsson,  alt    rara    Biskop  i  WesterSs,   efter   Nils 
AlJesson,  SQin  blifvit  Ärkebiskop  i  Upsala. 

F.  i:.304*  An.  4  Ep-  1099. 

Clemens  V*  fsnctelem  Erlendi  Episcopum  Arosiensem  Ordinis  Predica-- 
torum  eligü. 

Clemens  &c.  Dilecto  filio  Israeli  Erlendi  Electo  Arosiensi  Salutem  &c. 

Inter  sollicitudines  alias,  que  Nobis  ex  officii  debito  pastoralis  incuni« 
bunt  ilia  nos  angit  precipue,  ut  Ecclesiis  viduatis  de  salubris,  et  celeris 
provisionis  remedio  succurratur,  ne  illarum  vacatione  protracta  sustineant 
in  spiritualibus,  vel  temporalibus  detrimentam.  Dudum  siquidem  Ecclesiä  Aro« 
siensis  per  translationem  Venerabilis  Fratris  nostri  Nicolai  Episcopi  Vpsa- 
lensis  tune  Pastore  carentem,  vacante,  Nos  provisioaem  dicte  Ecciesie 
Arosiensis  ea  vice  dispositioni  Sedis  apostolice  reservantes,  decrevimus  ex 
tunc  irritum,  et  inane,  si  secus  super  hoc  a  quoquam  scienter,  vel  igno- 
ranter contigerit  attemptari,  et  deinde  ad  provisionera  dicte  Ecciesie  Arosiensis 
sollicite  intendentes,  post  deliberationem ,  quam  super  hoc  habuimus  cum 
nostris  Fratribus  diligentem,  consideratis  muneribus  gratiarum,  quibus  illo 
rum  Dominus  personam  tuam-  multipliciter  insignivit  ad  te  Ordinis  Fratrum 
Predicatorum  profexum  in  Sacerdotio  constitutum,  quem  litterarum  scientia, 
morum  gravitas,  religionis  honestas,  providentia  spiritualium,  et  temppralium 
circumspectio,  aliaque  virtutum  dona  commendant  direximus  ocuios  nostre 
mentis,  quibus  omnibus  debita  meditatione  pensatis  de  persona  tua  nobis 
et  eisdem  Fratribus  ob  tuorum  exigentiam  meritorum  accepta  eidem  Arosi- 
ensi Ecciesie  providemus,  preficiendo  te  de  Fratrum  predictorum  consilio 
dicte  Arosiensi  Ecciesie  in  Episcopum,  et  Pastorem,  curamque,  et  admini- 
strationem  ipsius  tibi  in  spiritualibus,  -et  temporalibus  committendo,  in  illo 
qui  dat  gratias,  et  largitur  premia  confidentes,  quod  eadem  Arosiensis  Ec- 
clesia  sub  tuo  felici  regimfne  gratia  tibi  sufTragante  divina  salubriter,  et 
prospere  dirigetur«  Jugum  itaque  Domini  prorapta  devotione  suscipias,  et 
suavi  eins  oneri  reverentef  cöilum  submittas,  dicteque  Arosiensis  Ecciesie 
sponse  tue  regimen  sie  exercere  studeas  sollicite  fideliter,  et  prudenter,  gre- 
gem  dominicum  in  ea  tue  vigilantie  creditum  doctrina  verbi,  et  operis  in- 
formando,  quod  de  talento  tibi  credito  dignam  possis  in  extremo  examine 
reddere  rationem.  Nosque  gratulari  possimus  in  Domino  cum  a  spe,  quam 
de  tua  probitate  concepimus  fuerimus  non  fraudati.  Datum  Avinione  IV 
Kalend.  Augusti  Anno  Qvarto. 


—        584        — 

i63i'.  '^^9  d.  .i5  Aug.  Grenna. 

Biskopeo  i  Linköping,    Gabu  uppUtelsebref  tili .  Abbedissan.  Katarina  i  Wreta,    under  beaaei 
lifstid,  p&  Biskopstionden  af  klostrets  församiing. 

A*  «5.  !• 

Omnibus  presentes  litteras  Jnspecturis,  KArolus  dei  gracia  Episcopus 
lincopensis  salutem  in  domino  sempiternam  Tenore  presenchim  volumus 
Omnibus  elucere  quod  nos  dilectis  filiabus  domine  abbatisse  et  sanctimoniat 
libus  de  claustro  wretum  decimas  nostras  episcopales  de  parochia  ipsarum 
ad  dies  domine  katerine  abbatisse  nunc  regentis  quam  diu  ipsa  prefuerit, 
duximus  concedendas,  Ja  cuius  rei  euidenciam  Sigiilum  nostrum  presenti- 
bus  est  appensum,  Datum  aput  grennae,  Anno  domini  M^  CCC^  IX°,  die 
assumpcionis  sanete  marie. 

SigiUet  bortfallet  Mn  den  ur  brefvet  klippta  remsan. 


i632.  1^09   d.    16 — 21    Aug.  Wernamo. 

Philip  Bjobitssoiis  teslamenlariska  anordning;  af  5o  mark  peDoiogar  tili  Sigtuna  kloster  och  eo 
Jika  summa,  att  dela  meliaii  aadra  kloster,  kyrkor,  hospitat  och  fattiga,  hvarfore  jord  i 
Grunsö  pantsättes. 

A.  3.  d. 

Jn  nomine  patris  et  ffilii  et  Spiritus  sancti  amen  Ego  philippus  bjorns- 
soM  sanus  mente  et  corpore  Testamentum  meum  condono  et  ordino  per  hunc 
modum,  Jn  primis  meam  eligo  sepulturam  apud  ffratres  predicatores  sictunie 
quibus  lego  quinquaginta  marcas  denariorum,  Jtem  quinqmaginta  marcas 
denar.  deputo  ad  distribuendum  monasteriis  ^cclesiis  ho^pitalibus  et  paupe- 
ribus  per  executores  huius  testamenti  mej  pro  solucione  autem  predictorum 
denariorum  deputo  vnam  marcam  terre  sitam  in  grünst  Redimendam  per 
heredes  meps  inflfra  annum  a  tempore  obitus  mei  computendam«  (!)  exequtores 
huius  testamenti  mei  fTacio  sigmundum  kia&Idaersson ,  Magnum  niciis  son,  phi* 
lippum  michaelis  filium  et  dominum  laurenoium  saqerdotem  in  Walby,  Jn 
cuius  Rei  testimonium  sigillum  meum  presentibus  est  appensum,  et  sigilla 
sigmundi  kiseld^ersson  magni  niclisson  philippi  michaelis  ffilio  (j)  presentibus 
apponi  peto,  Actum  apud  vaernaemo  anno  domini  M^  GCG^  IX^  infTra 
dctauam  asumcionis  beate  marie. 

Sigillea  bortfalloa  frän  de  4  tir  brefvet  klippta  rerasorna. 


^        585        — 
i633.  i3o9  d.  3  Sept.  Aviniori. 

P&fven  CtEMEirs  Y:s  Bulla  tili  IrLebiskopar,  Biskopar  och  aodra  kyrkans  Prelater,  med  förbud^ 
att  ofreda  CistercieDserne  möt  deras  privilegier. 

A,  I.  d.*). 

Clemens  «piscopus  senilis  seruorum  dei  venerabilibiis  fratribus  archie- 
piscopis  episcopis  ac  dilectis  filiis  aliis  ecclesiarum  prelatis  ad  quos  littere 
iste  peruenerint  Salutem  et  apostoUcam  benedictionem  Benefaciens  dominus 
bonis  et  rectis  corde  dilectos  filios  fratres  cisterciensis  ordinis  in  \ia  man- 
datorum  ipsius  jnoffense  currentes  tamquam  populum  acceptabilem  sibi  nu- 
mero  et  merito  ampliauit  eisque  de  rore  celi  et  de  pinguedine  terre  bene- 
dicens  dilatauit  locum  tentorii  eiusdem  ordinis  et  pelles  tabernaculorum  eins 
extendit.  Sed  quod  dolentcs  referimus  in  via  hac  qua  ambulant  superbi 
super  eos  extendentes  velud  torrentes  iniquitatis  irruentes  in  eos  ipsos  bo*^ 
nis  suis  que  soli  doniino  sunt  dicata  Non  solum  nequiter  defraudare  Cum 
fih'i  huius  seculi  prudenciores  filiis  lucis  sint  in  grauacione  sua  verum  eciam 
iniquitate  potentes  violenter  spoiiare  nituntur  Et  quod  grauius  est  non- 
nulli  de  bis  qui  eos  debuerant  in  christi  visceribus  carius  amplexari  et 
fauorabilius  confouere  jpsos  immänius  persequentes  priuelegia  que  ipsis  a 
sede  apostolica  suis  exigentrbus  meritis  sunt  indulta  gestiunt  penitus  euer- 
uare  dicendo  illa  fuisse  omnino  in  generali  consilio  reuocata  vel  alias  intel- 
lectum*  priuilegiorum  ipsorum  ita  maligna  interpretaeione  ad  libitum  per- 
uertenjio  quod  nisi  os  iniqua  loquencium  obstruatur  nil  restat  quin  predicti 
fratres  priuilegiorum  suorum  penitus  fructu  frustrentur  per  quod  illi  non 
tarn  eisdem  fratribus  quam  nobis  iniuriarj  probantur  dum  contra  sedis  apo- 
stolice  indulgencias  memoratos  fratres  temere  perturbare  presumunt,  mo- 
lientes  contra  nostre  plenitudinis  potestatem  dum  indulta  nostra  irreuerenter 
inpugnant  Nos  igitur  qui  pif'edictos  fratres  speciali  prerogancia  dilectionis  et 
gracie  amplexamur  vtpote  quia  iugiter  offerentes  domino  suorum  vitulos 
labiorum  non  solum  nobis  sed  vniuersali  ecciesie  piis  intercessionibus  in- 
comparabiliter  suffragantur  Noientes  huiusmodi  vexacionibus  eorum  sabbati 
amaricari  quietem  vniuersitatem  vestram  monemus  et  exhortamur  attente 
per  apostolica  scripta  precipiendo  Mandanten  quatenus  quod  dictos  fratres 
ob  reuerenciam  diuinam  ac  nostram  habentes  in  visceribus  caritatis  eis  pri- 
uilegia  et  indulgencias  apostolice  sedis  eisdem  coiicessas  jnuiolabiliter  con- 
seruetis  et  faciatis  ab  aliis  conseruari  salua  moderacione  generalis  consilii 
videlicet  vt  de  alienis  terris  a  tempore  predicti  consilii  acquisitis  et  de  cetero 
acquirendis  exsoluant  decimas  ecclesiis  quibus  racione  prediorum  antea  so- 
luebantur  nisi  aliter  cum  eis  duxerint  componendum  Alias  quoque  predictos 

*)  Ur  den  vidimation  Biskop  Tbomas  i  Strengnäs  d«  26  Febr.  i44i  gifvit  af  Arkebiskop  Johans  i 
Upsala  d.  10  Juoi  14^3  bekräftade  afskrift« 


—        586        — 

fratres  ab  incursibus  malignorum  defendatis  talitcr  quod  defensores  insticie 
ac  pietatis  prebemini  amatores  deumque  vobis  propicium  et  nos  reddatis 
fauorabiles  et  benignes  Datum  Auinion.  tercio  nonas  septembris  pontificalus 
nostri  anno  4*o* 


i634-  1^09  d.  g  Ocl. 

Marslalken  Johan  Kalfs  ebka«  Cbcilias  och  heones  son,  Jakob  Kalfs  appl^telse  af  deras  ratt 
i  den  jord,  befageo  p&  Landamarkea,  som  Dekanen  Johan  Kaif  köpt  och  gifvit  Uli  den 
prebenda,  hvilken  Ärkebiskop  Jakob  stiftat  för  fattiga  sluderande. 

B.  1;  i56. 

OMnibus  presentes  litteras  inspecturis  Cegilia.  relicta  quondam  domini 
johannis  dicti  kalff.  illustris  regis  danorum  marskalchi  et  filius  suus  Jagobos. 
dictus  KALFF.  Salutem  in  domino  sempiternam  Nouerint  Tniuersi  f>er  pre- 
sentes quod  terras  lummae  niark  sitas  quas  dominus  Johannes  dictus  kalfTde* 
canus  lundensis  bone  memorie.  justo  precio  emit.  quas  in  vita  sua.  bona 
voluntate  ac  amore  deuocionis  accensus.'  pauperibus  scolaribus  lundis  cupiuit 
condonare  ad  prebendas  institutas  per  venerabilem  dominum  jacobum  archie* 
piscopum  lundensem  reuerende  memorie,  partem  nostram  in  eisdem  terris 
predictis  scolaribus  ac  eorum  procuratoribus  qui  nunc  sunt  Tel  qui  pro 
tempore  fuerint  pro  libitu  sue  voluntatis  ordinandam  conferimus  per  pre- 
sentes Sn  cuius  rei  testimonium  sigilia  nostra  vna  cum  sigillo  domini  petri 
niciesson  de  eHiaeryth  sunt  appensa.  Datum,  anno  domini  M  CCG  nono. 
die  beatorum  dionisii  et  sociorum  eins  martirum. 


16 35.  1^09   d   28   Oct  Carpeatoratum. 

Pdfven  Clembits  Vis  Bulla,  pied  löfte  om  100  dagars  aflat  for  dem,  som  viFja  genoro  gäfvor 
bidraga  tili  den  under  byggnad  vararrde  nya  och  koslbara  Donikyi-kao  i  UpsaJ«,  gällaode 
för  10  är. 

A.  I. 

Clemens  episcopus  seruus  seruorum  dei.  Vniuersis  christi  Bdelibus  pre- 
sentes litteras  inspecturis  Salutem  et  apostolicam  benedictionem.  Ecciesia- 
rum  fabricis  manum  porrigere  adiutricem  pium  apud  deum,  et  nieritorium 
reputantes  frequenter  cbristi  fideles  ad  impendendum^  ecclesijs  ipsis,  huius- 
modi  auxilium,  nostris  litteris  exhortamur,  et  ut  ad  id  eo  feruentius  ani- 
mentur  quo  magis  ex  hoc  animarum  comodum  sperauerint  adipisci,  non- 
numquam  pro  hijs  temporalibus  sufFragijs  spirituab'a  eis  munera  uidelicet 
remissiones  et  indulgentias  dargimur.  £t  quidem  conueniens  est  et  dignuiD, 
ut  fideles  cbristi,  loca  diuino  cultui  deputata,  deuotione  congrua  uenerantes 


—        587        — 

et  debitum  illis  honarem  eihibeant,  et  ad  eoriim  decorem  sua  etiain  impen« 
dia,  cum  in  componendis  ad  usus  humanes  edibus,  impendi  diligentia  soleat 
subministrent  quatenus  cooperantibus  caritatiuis  eorum  subsidijs  possint  illa 
decentis  consumatione  structure  superni  Regis  laudibus  acta  reddL  Cum 
itaque  sicut  accepimus  venerabilis  frater  npster  .  •  Archiepiscopus  et  diiecti 
filij^  Gapitulum  Vpsalense,  de  nouo  construi  faciant  Ecciesiam  vpsalensem, 
opere  non  modicum  sumptuoso,  ad  cuius  consumationem  operis  fidelium 
suffragia  sunt  eis  plurimum  oportuna,  Vniuersitatem  uestram  rogamus  et 
hortamur  in  domino  in  remissionem  uobis  peccaminum  iniungentes  quatinus 
attendentes  prouide  quod  inter  holocausta  uirtutum  illud  deo  aeceptabilius 
redditur  quod  de  pinguedine  caritatis  offertur  de  bonis  uobis  a  deo  collatis 
pias  eis  ad  hoc  elemosinas  et  grata  caritatis  subsidia  erogetis  ut  per  sub* 
uentionem  uestram  dictum  opus  ualeat  consumari,  Vosque  per  hec,  et  alia 
bona  que  domino  inspirante  feceritis  ad  eterne  possitis  felicitatis  gaudia 
peruenire.  Nos  enim  de  omnipotentis  dei  misericordia  et  beatorum  Petri 
et  Pauli  Apostolorum  eius  auctoritate  confisi,  omnibus  uere  penitentibus  et 
confessis;  qui  manum  ad  hoc  porrexerint  adiutricem,  Gentum  dies  de  in- 
iunctis  eis  penitentijs  misericorcfiter  relaxamus.  Presentibus  post  decennium 
minime  ualituris,  quas  mitti  per  Questuarios  districtius  inhibemus,  eas  sisecus 
actum  fuerit  carere  uiribus  decernentes«  Datum  Carpentorati  V  Kai.  No- 
uembris  Pontificatus  nostri  Adno  Quinto. 

Pi  uppvecket.'  per  N.  Gaoipetleosem*  Pä  frdnsidaDy  ofverst.*  Guido  desarobuca  R.  dcclxvi. 
Längte  ned.'  pro  fabrica  vpsalensis  ecclesie  Geotum  dies. 

Blybullaii  borta;  röda  och  gula  silkesträdar  qvar* 


i636.  iSoQ  d   3i   Oct  Stockholm. 

Hertigarne  Ebiks  och  Waldemars  oppna  pdbud  oro  cd  sloltshjelp  nf  Srivänarne  i  Tinndaland, 
hviiken  tiiiika  med  en  nyss  förut  pftbuden,  meo  Sonii  ionestäende  gflrd  &  Stockholms  slotl 
ofördrojh'gen  aflemnas,  med  belallning  derjemte  att  alta  med  ao  man  besatta  skepp  skoia 
tili  Stockholm  afsfindas  och  de  öfrige,  att  forekomma  deras  användning  af  fieoden,  forsSn- 
kaSy  samt  att  en  man  af  hvarje  hamn  häller  sig  natt  och  dag  redo  med  hä&t  och  vapen, 
att  enligt  Rertigarnes  eller  Lagmaoneo  Birger  Perssoos  närmare  föreskriH;  användas;  allt  vid 
vite  af  lif  och  gods« 

A,  7.  a. 

Erigus  et  WALDEMAROS  dei  gracia  duces  sweorum,  Omnibus  Tiundiara 
inbabitantibus,  in  domino  dileccionem  graciam  et  salutem.  Cum  propter  mo* 
ram,  quam  stokholmis  cum  hominibus  nostris,  ad  tempus  traxeramus,  de^ 
factum  nimium  patimur  expensarum^  instans  necessitas  nos  compellit  super 
expensis  exibendis,  et  deferendis,  pro  sübstentacione  castri,  uobis  specialiter 
intimare  volumus  modis  omnibus,  ac  uobis  sub  optentu  gracie  nostre  firmi- 


—        588        —    ^ 

ter  precipiendo  inandamus,    Quatinus  de   qualibet  hampna  penes  uos  Tnam 
bonam  uaccam  uel  aliud  pecus  equiualens,  sex  talenta  (ardi,  et  tria  taleata 
butiri,  quilibet  rusticus  vnuni  roodium  brasei,  wigariter  dicti  malijt  quilibet 
vnum  modium  farine  ordeacee,  quilibet  vnum  pulluin,  et  duo- vDam  anserem, 
exibere  et  deferre    sine    omni  contradiccione,  et  diflßcultate    qualibet  quam 
cicius  studeatis,  Jta  quod  ad  ultimum  premissa  omnia,   ad  castrum   stokhbl- 
mense,  cum  exibicionibus  uobis  per  nos  inpositis  nuper,  videlicet  quod  sex 
vnum  bonum  pecus,  et  quilibet  Vnum  modium  siiiginis,  cum  quibus residere 
presumsistis  contumaciter  usque  modo,    infra    octo    dies  .a.  recepeione  pt^ 
sencium  modis  omnibus  sint  delata,    Jnsuper  mandamus  ut  naues    ömnes  et 
singülas  ultra  .XX.  homines  portantes  versus  stokholm  cum  expeUsis  supra- 
dictis  uenire  faciatis,   et  quas  mittere   non    poteritis   submergatis,    ita  qaod 
nobis,  et  uobis,  dampnum,  uel  periculum    aliquod    de    nauibus    supradictis 
generari  non  possit,  et  emulis  nostris  ad  profectum  proueniri,  Geterum  man- 
damus ut  vnus  homo  de  qualibet  hampna  equo  et  armis  die  noctuque  suf- 
ficienter  paratus  existat,  donec  mandatum  nostrum,  uel  nobis  dilecti  domiai 
birgheri  paetarsson  legiferi  vplandie  Habueritis  iterato ,  Jsta  omriia  et  singala 
expediatis,    prout    amissionem    bonorum*    uestrorum    omnium,  et  uite   dili- 
gitis  euitare,  Datum    stokholmis,    Anno,    domini.  M^  CCC^    nono    in  vigilia 
omnium  sanctorum. 

Pä  Jrdnsidan:  Lillera  super  conlnbucione  pecorum  ad  castrum  stho€holiii. 
Sigilkn  bortfaüna  frSa  den  ur  brefret  klippta  remsaa. 


.1637.  1809   d.    IQ  Nov.  Sigtuna. 

Hertig  Waldemars  bref,  med  tillständ  för  Munkarne  i  Sigtunaj  att  afyttra  de  dem    forpanttde 
jordagod^y  hvilkas  lösningstid  redan  forlupit. 

A.  3.  c 

Valbemarus  dei  gracia  Dux  suecie.  Omnibus  presentes  litteras  inspec- 
turis  salutem  in  domino.  Tenore  presencium  notißcamus  Quod  terras  fra- 
tribus  sictunie  in  testamentis  obligatas,  quarum  terminus  redempciJDnis  iam 
expirauit  concedimus  liberam  et  plenariam  potestatem  distrahendi>  qpia  in- 
dignum  reputamus,  quod  dicti  fratres  propter  deum  pauperes^  ac  eciam 
defuncti  indebite  defraudentur.  Datum  sictunie  anno  dominL  M^.  CCG^IX^ 
IUP.  Jdus.  Nouembris. 

jSigillet  bortfallet  fr&n  den  ur  brefvet  klippta  remsaiL 

i638. 


-       589       — 

i638.  i3o9  d  II  Nov. 

Cael  B.xoNFRmso5S  testamentariska  anordorag  at  jord  i  Frestryd  och  R&bult  tili   ffydala   klo* 
ster  samt  penningar  tili  kyrkor,  kloster  och  prester« 

A*  3.  X, 

Jn  nomine  domini  amen,  Cum  per  bona  temporalia,  si  debite  fuerint 
dispensata,  miserente  deo  mercari  possit  homo  dura  in  hac  vita  fuerit  gau- 
dia  sempiterna,  Ego,  Karolos  Ragnfri%son  de  salute  anime  mee  solli* 
citus  in  statu  adhuc  incolumitatis  constitutus,  testamentum  meum  dispono 
et  ordino  in  hunc  modum,  Monasterio  Noueuallis  vbi  eligo  sepulturam, 
confero  vnum  fundum,  in,  Frestryd,  et  vnius  solidi  terrara  et  pratum  vnius 
plaustrati  feoi,  vt  libere  et  communiter  in  prefate  uille  predijs  et  attinen* 
cijs  quibuslibet  admittantur,  Jtem,  in  Rahyltae  integritatem  omhium  bono- 
rum quecunque  ad  me  ibidem  speetant,  cum  omnibus  suis  pertinencijs, 
perpetuo  eis  lego,  Jtem  sacerdoti  in  Frearyd,  duas  marcas  denariorum, 
ecclesie  quoque  ibidem,  vnam  marcara,  Domino,  öddoni  in  bieccaby,  dimi- 
diam  maream  den«,  Domino  Germundo  in  wrichstaS  dimidiam  marcam, 
et  ecclesie  similiter,  vbicunque  bona  possideo,  sacerdoti,  dimidiam  maream, 
et  ecclesie  similiter,  Predicatoribus  fratribus  in  kalmar  vnam  maream  den., 
Minoribus  in  Junicopia,  ynam  maream  den.,  Fratribus  in  Andwarsco,  vnam 
jmarcam,  den«,  hospitali  in  Mielstadahas3,  dimidiam  maream,  den.,  Vt  igitur 
ista  perpetuo  maneant  illibata,  sigillum  meum  Tua  cum  sigillo  generi  mei, 
Gudmundi,  duxi  presentibus  apponenda,  actum  anno. domini  ]yi^,  GQC^.  IX 
Jn  die  sancti  Martini. 

Sigillet  skadadt,  hfiogaDde  pl  ^  ur  brefvet  klippt  remsa. 


1639.  '3^9  d-  22  Nov»  Grausellum. 

PäfveD  Clbmsns  V:8  Bulla,  med  tiJlsUlnd  for  Ärkebiskopen  och  dess  L^dbiskopar,   pä   tre  &r, 
att  gcDom  fuHmagtige  l&ta  rena  kyrkor  och  kjrrkog&rdar,  som  blifvit  oskfirade. 

A.  f. 

Clemens  episeopus  seruus  seruorum  dei,  Venerabiii  fratri  Nicoiao  Archi« 
episcopo  vpsalensi,  salutem  et  apostolicam  benedictionem.  Merita  tue  fra- 
temitatis  exposcunt,  ut  que  digne  deposcis,  a  nobis  fauorabiliter  consequa- 
ris.  Cum  itaque  sicut  oblata  nobis  ex  parte  tua  petitio  continebat,.  sepe 
oontingat  ecclesias  et  Cimiteria  tuarum  Giuitatis  et  diocesis,  ac  Prouincie, 
per  effusionem  sanguinis  aut  seminis  Tiolari,  ad  quarum  singulas,  tum 
propter  remotionem  locorum,  cum  eadem  Prouincia  plorimum  $it  diffusa, 
tum  propter  ioca  deserta,  Siluas  et  aquarum  impedimenta,  tu  et  sufifraganei 

Su,  Diplom.    II  75 


—      590      — 

tui  noii  potestis  nisi  raro,  et  cum  magnis  oneFibus  laborum  et  expensamm, 

f>ro  ipsis  reconciliandis  accedere  propter  quod  contingit  interdum  scanda- 
um  in  populo  generari,  Nos  in  hac  parte  uölentes,  presertim  in  fauorem 
ypsalensis  ecciesie  de  oportuno  remedio  prouidere^  tuis  supplicacionibus  ia- 
clinati  ut  ecclesias  et  Cimiteria  supradicta^  quociens  opus  fuerit  per  aliquem 
de  Ganonicis  eiusdem  vpsalensis  vel  aliarom  ecqlesiarum  Gathedralium  dicte 
Prouincie  in  sacerdotio  constitutum,  reconciliare  libere  valeas  aqua  prios 
per  te  uel  aliquem  de  sufTra ganeis  tuis  sicut  moris  est  beaedicta,  plenam 
tibi  concedimus  tenore  presencium  facaltatem.  Pqr  hop  tarnen  constitutioai 
que  id  per  Episcopos  tantum  fieri  precipit,  noluqjiis  preiudicium  generarL 
Presentibus  post  Trienniuin  minime  uaiitwj&^v  Datum  in  Prioratu  de  Gran- 
sello  prope  Malausanam  vasionensi^  diocQsis  *X  kal.  Decembris  Pontificatus 
nostrj  Anno  Quinto.  ' 

Under  uppvechet,-  P.  de  X  Suess;  —  Pa  uppvecket,-  «B.  Med. 

Pi/ränsidan^  ö/verstc  Guido  de  sambuco.  R.  CDCIIII.,  ruderst  c  Pi-o  reconciliacione  ecdeU*. 
amm  et  cimiterioruni  vpsalensis  dyocesis  et  prouiocie.  per  tneonium  tanlum  durans. 

BJybuIIao  bortfalleo;  segelgarnssnöret  qvaf. 


1640V  1641.  '^09  d.   22   Nov.  Grausellain. 

Päfven  Clemeits  V:s  Bulla  tili  Kabiken  Nils  Sigwastsson  i   Liiikoping,  medgifvande  honöoi  all 
•  «t4i&na  ett  ledigt  eller  forst  ledigbliffande  prebende/'  oaktadt  tian  'egde   Hfven   i  üpsäfä'  ett 
kanoniLat  och  prebeuda  med  socknekyrLan  Tierp. 

Deosammes  Bulla  tili  utfaide  fiiiskpp^  Israel  i  We4ter^s  ^ock  K^nikito  Tbeodorik  Simoos- 
son  dersammastädesy  med  uppdrag  att  tillse,  det  l^'\\s  verkligen  koromer  i  ätDjutaode  af  be- 
mälde  form&o* 

F.  i:  366.  Ao.  5.  Ep.  536. 

Expectativa  Chmentis  V.  favore  Nicolai  Sigwasti  Canonici  Lincopenr 
sis  pro  assecutione  aherius  Beneficü  in  Dio^cesi  UncopensL 

Clemens  &c. 'Dilecto  filio  Magistro  Nicoiao  Sigwasti  Canonico  Linco- 
pensi  Salutera  &c. 

Tue  merita  probitatts  super  quibus  laudabile  tibi  testimonium  perbibe- 
tur  exposcunt,  ut  ad  personam  tuam  apostolice  provisionis  dexteram  exten- 
damüs.  Cum  itaque  sicut  ex  parte  tua  futt  eiposittim  coram  Nobis  tu  W 
nerabili  Fratri  nostro  Nicolao  Archiepiscopo,  et  dilectis  filiis  Gapitqlo  Vp* 
salensi^  quorum  Procurator  existis  serviv^is  haötenus  in  Curia  Romana  et 
alibi,  et  adbuc  .servias  fideliter^  et  devote ,  Jabores^iet  perieula  propter  hoc 
Qon  modica  sustinendo^  oos  {iredictoraoi  intuitu  veleiites  tibi  gratiam  facere 
specialem.  Canonicatum  Ecciesie. Linoopenais  cuin-plenituiiine  iuris  canonici, 
ac  prebendam.nuUia'lii  de^iiire  debitamj'^i  qiiar  in>  eadem  Ecciesia  ^  va^at  ad 
presens,  etiam  si  eidem  prebende  cura  sit  animarum  annexa  »cum    6m<iibas 


—       591        — 

luribuis^  et  pertinentiis  suisi  apostölica  tibi  aii^etoritate  iconferimus,  et  de  illis 
etiani  provideöius.,  Si  vero  nulla  talis  prebenda  vacat  ad  presens  in  Eccie«-. 
sia  supradiota^  nok  prebendam  inibi  proximo  vacaturam^  que  similiter  de. 
iure,  nulli  aiii /debeatur  conferendam  tibi  cum  vaeaverit i/eti^m  si  ciirasimilis 
annexa  Bit  eidem  donationi  apostolice  paservamus  deceroente^  &c«  Non  ob* 
staute:  de  cefto  Gänorjtjcorum  huniero  &c.  aut  si  venerabili  fratri  nostro  .  . 
JBpiscopo,  et  dilectis  filiis  Gapitulo  Lincopensi,  vel  quibuscumque  aliis  a 
Sede  sit  iadultüm  predicta,  quod  ad  receptioaem  &c.  usque  habenda  sit  ia 
nöstris  litterismentio. specialis,  seu  quod  ia  Ecclesia  Vpsale»si  Ganonicatum 
et  prebendam ,  cui  quidem  prebende  Ecclesta  parrochialis  de  Tyerp  est  an- 
neta  nosceris  obtinere,  aut  si  presens  non  fueris  ad  prestandüm  de  obsier* 
vaadis  statutis,  et  consuetudinibus  prefate  Ecclesie  Lincopensis  solitum  jura*- 
mentum  dummodo  in  absentia  tua  per  Procuratorem  ydoneum,  et  cum  ad 
Ecciesiam  ipsam  accesseris,  corporaliter  iHud  prestes.  Nos  enim'  tecum, 
quod  buiusmodi  prebendam  Ecclesie  Lincopensis  postquam  illam  fqeris  asse- 
cutus,  etiam  si. buiusmodi  curam  habuerit  una  cum  Ganonicatu,  et  prebenda 
eiusdem  Ecclesie  Vpsalensis  et  parrochiali  Ecclesia  predictis,  retinere  licite 
valeas,  generalis  Goncilii,  et  alia  quavis  Constitutione  continua  nequaquanv 
obstante^  auctoritate  predicta  de  uberioris  dono  gratie  dispensamus.  Proviso 
quod  dicte  prebende  et  Ecclesia  parrochialis  debita  obsequia  non  fraudantur^ 
et  animarum  Gura  in  eadem  prebenda  Lincopensi  si  eidem  imineat,  diötaque 
parrochiali  Ecclesia  nullatenus  negligatur.  Nulli  ergo  &c.  hanc  paginam  nostre 
cpllationis,  prövisionis  res^rvationis,*  constitutionfs^  et  dispefibatioqis  8cc;  Dar 
tum  in  Prioratu  de  Grausello  prope  Mat«  Vasionen.  Dioc.  X  KaL  Decem- 
bris  Anno  Quinto. 

In  ebdem  modo  dilecto  filio  Israeli  Electo  Arosiensi  &c.  TbeodoriQO  Sy- 
mqnis  Ganonico  Arosiensi  ut  supradictum  Nicolaum  recipi  et  admitti  fäciant 
in  Corpora lem  possessionem  beneficiorum  prefatorum. 


1642.  1^09  d.   22.  Nov.  Grausellum. 

Päfveri  G(.BMEV8  V:s  Bulla  iitl  Ärlebislop  NiU  i  Upsala,  medgifvaode  hoDöm.  rättighet  att 
difiipense^a  eU  visst  aotal  personer  fr&n  de  hinder,  som  deras  b6i*d  ßigga  i  väg€ii  för  anta« 
gaade  af  prestembetet 

F.  i:  368.  An.  5.  Ep.  6o5. 

Clemens  V.  Nicoiao  ArchiepUcopo  F'psalensi  indidtum  concedäpro  dispenr 
satione  certi  numeri  personarum  a  nataUwn  defectu  pro  Sacris  susd-- 
piendis  ordinibus. 

Glemens  &c.  Venerabili  Fratri  Nicoiao  Archiepiscopo^  Vpsaleasi  Salu- 
tem  &c« 


Gerentes  ad  personam  tuam  paterne  dilectionis  afTeotum  illani  tibi  gra- 
tiam  libenter  impendimus ,  per  quam  existere  possis  aliis  gratiosus.  Attea« 
dentes  igitur,  quod  Glericis  tue  Civitatis  et  Diocesis,  ac  Pl^ovincie  propter 
magnam  locorum  distantiam  est  valde  difficile  apostolicam  Sedem  adire,  ae 
gerentes  de  circumspectione  tua  fiduciam  in  Domino  specialem,  Fraternitati 
tue  dispensandi  auctoritate  nostra  cum  viginti  Glericis  dictarum  Civitatis, 
et  Diocesis,  ac  Provincie  de  Presbiteris  genitis  et  solutis,  et  cum  quadraginta 
aliis  Glericis  earundem  Civitatis  et  Diocesis,  ac  Provincie  qui  de  solutis  patri* 
bus,  et  Matribus  sint  suscepti  super  huiusmodi  Natalium  defectibus,  quod  eis 
non  obstantibus  quilibet  dictorum  Glericorum,  dummodo  non  sit  paterne* 
incontinentie  imitator,  sed  bone  conversationis,  et  vite,  aliasque  sibi  merita 
suffragentur,  ad  huiusmodi  dispensationis  gratiam  obtinendam  possit  ad 
omnes  ordines  promoveri^  et  ecclesiasticum  beneficium  obtinere,  etiam  si 
curam  habeat  animarum  plenam  concedimus  tenore  presentium  facultatem. 
Ita  tarnen,  quod  iidem  Glerici  ad  ordines,  prout  onus  ipsorum  beneficio- 
mm  exegerit,  so- faciant  statutis  a  jure  temporibus  promoveri,  et  persona- 
liter resideant  in  eisdem.  Alioquin  huiusmodi  gratiam,  quoad  beneficia 
ipsa  nullius  penitus  sit  momenti.  Datum  in  Prioratu  de  Grausello  X*  KaL 
Decembris  Anno  Quinto. 


1643^    i644-  ^3oQ  d.   22   Nov.  Grausellum- 

Pafven  Clbmehs  Vis  Bulla  tili  Kaniken  Thomas  Allessoo  i  XJpsala,  medgifvaDde  hoDom  aU 
erh&lla  ett  ledigt  eller  forst  ledigblifvande  Pastorat  i  Streognäs  Stift,  oakta<lt'  hanmed  »tt 
Kanonikat  hade  H.  Trefaldigbetskjrkan  och  Skuttunge  KapelK 

Deosammes  Bulla  tili  Oomprosteo  t  Westerils  saoil  Scholasticus  Fredrik  och  Kaniken  Redar 
Olofsson,  med  förordnaade,  att  tillse  det  Thomas  kommer  i  atajutande  af  bemiUe  förmio.  ■ 

F.  i:  370.  An.  5.  £p.  774. 

Clemens  V.  Thome  Alionis  Canonico  Vpsalensi  Benefitium  confert  vor 
c(znsy  vel  proxime  vacaturum  in  Dioecesi  Strenginensi. 

Clemens  &c.  Dilecto  filio  Thome  Alonis  de  Odnistum  Presbilero  Cano- 
nico -Vpsalensi  Salutem  &c.  * 

Cum  sicut  ex  parte  tua  fuit  expositum  <;oram  Nobis  labores  inultipli- 
ces^  et  pericula  gravia  pro  Venerabili  Fratre  nostro  Nicoiao  Archiepiscopo, 
et  dilectis  filiis  Capitulo  Vpsalensi  frequenter  sustinueris,  ^et  adhuc  susti- 
neas  incessahter,  pro  quibus  Archiepiscopo,  et  Capitulo  de  partibus  illis  ad 
Sedem  Apostolicam  Qon  absque  magnis  laboribus  accessisti,  Nos  voIisDtes 
tibi  propter  hoc,  ac  tuorum  laudabilium  meritorum  obtentu,  de  quibus  alias 
mültipliciter  commenda.ris ,  gratiam  facere  specialem  beneficium  ecclesiasti- 
cum nuHi  alii  de  jure  debitum  curam    habens   animarum  „cuius    proventos 


-.        593        — 

qüinqaaginta  librarum  Turonensium  parvorum  valorem  annuum  non  excedanf  ^ 
ad  collationem )  provisionem,  seu  Ordinationen!  Venerabilis  Fratris  nostri  •  •  • 
Episcopi  Strengenensis  pertinens,  si  in  Givitate  yel  Diocesi  Strenginensi 
vacat  ad  presens,  cum  omnibus  jnribus,  et  pertinentiis  suis  apostoliea  tibi 
auctoritate  conferimus,  et  de  illo  etiam  providimus.  Si  vero  nulluni  tale 
beneficium  vacat  ad  presens  in  Givitate  et  Diocesi  predictis,  Nos  benefieium 
inibi  proxime  vacaturum  similem  euram  babens,quod  etiam  de  jure  nulli  alii 
debeatur  cuiusque  proventus  valorem  nou  excedant  predictum  spectans  ad 
ooi)ationem,  seu  provisionem,  vel  ordination^m  Episcopi  memorati  confe* 
rendum,  tibi  cum  vacaverit  donationi  apostolice  reservamus,  decernentes 
&c.  Non  obstante  &e.  seu  si  dicto  Episcopo,  vel  aiiquibus  aliis  communi- 
ter,  vel  divisim  ab  eadem  sit  Sede    induhum    quod  ad    receptionem  &c.  et 

Sualibet  alia  dicte  Sedis  indulgentia  &g.  seu  quod  in  Ecciesia  Vpsalensi 
lanonicatum  et  prebendam,  cui  quidem  prebende  Ecciesia  SancteTrinitatis^ 
et  capella  Skutungi  parrochialis  Vpsalensis  Diocesis  annexe  existunt  nosceris 
obtinere«  Nos  enim  tecum  quod  huiusmodi  beneficium  postquam  illud  fue-^ 
ris  assecutus  una  cum  Ganonicatu  et  prebenda,  ac  Ecciesia,  et  Gapella  par-^ 
rocfaialibus  antedictis  eidem  prebende,  ut  premittitur  annexis  retinere  licite 
valeas,  generalis  Goncilii,  et  alia  quavis  constitutione  contraria  nequaquam 
obstantibus  auctoritate  predicta  de  uberioris  dono  gratie  dispensamus.  Pro- 
viso  quod  huiusmodi  beneficium  cum  illud  obtinueris^  ac  prebenda ,  Ecciesia, 
et  Gapella  parrochiales  predicte  debita  obsequia  non  fraudentur,  et  ani- 
marum  cura  in  beneficio,  Ecciesia,  et  Capella  parrochialibus  predictis  nul- 
latenus  negligatur.  NuIIi  ergo  &c.  hanc  paginam  nostre  collationis,  provisio- 
nis,  reservationis,  constitutionis,  et  dispensationis  &c.  Datum  in  Prioratu  de 
Grausello  prope  Mat.  Vasionensis  Diocesis  X  Kah  Decembris  Anno  Quinto. 

In  eodem  modo  •  .  •  Preposito  Arosiensi  et  Magistris  Frederico  Gibo 
Scholastico  Januensi  ac  Redharo  Olavi  Ganonico  eiusdem  Arosiensis  Ecclesie 
qui  eidem  Thome  dantur  Gonservatores  quoad  assecutionem  sepefati  beneficii» 


1645.  |3o9  d.  23  Nov. 

Pifven  Gleksns  Y»  BuKa  tili  Ärkebiskopen  och  Domlapitlet  i  Upsah^  me(f  befafhiog,  aftom* 
besörja  St.*  PeterspeDniogeos  indrifvande  och  att  nuedfo'ra  deo  samma  tili  det  sana manka*! la- 
de -  Kyrkomölet  och  d«r  ademna  den  tili  P&äi^a  Skattkaromaren. 

A.  t.  d.*) 

Glemens  Episcopus  seruus  seruorum  dei  venerabifi  fratrf  .  .  Archiepi- 
scopo  et  dilectis  filiis   Gapitulo   vpsalensi.    salutem  et  apostolicam    benedfc- 

"  '■ » 

*)  Ulur  en  af  Ärkebiskopen  och  Domkapitlet  i  Upsala  d.  21  Apr.  i3i3  vidimerad  afskrift. 


-        594       - 

tionenu    de  uestre  circumspeccionis  indiistria  et  fidelitate  probata  plenam  in 
domino  fiduciam  obtinentes,  et  sperantes,    quod    ea    que   uestre   prvdeacie 
^^ommittantur  curabitjs  exequi  studiose,  vobis  petendi,  exigendi,  et   recipi- 
endi,  per  uos  uel  alium  seu  ah'os  omnem  pecuniatn  de  denario   beati  petri 
ecclesie  Romane  in  regno  suecie    debito,    et   in    eodem    r^no  coUectam  a 
quibuseunque  ad  quos  eadem  pecunia  peruenisset,  ipsosque  racione  et  con- 
poto  ab  eis  uobis  redditis  super  receptis  omnibus  per  eosdem,  de  hiis  que 
ab  ipsis  receperitis  quittandi  et  absoluendi,    necnon  contradictores  et  Gebel- 
les, ac  impedientes  quoslibet  per  censuram  ecelesiasticam  appellacione  post- 
posita  conpescendi  plenam  uobis  concedimus  tenore  presencium  potestatem, 
Tolumus  autem ,  quod  huius  pecuniam  tu   frater  .   .    Archiepiscope   cum  ad 
concilium  per  nos  conuocatum  te  uenire  contigerit,    vna    cum    procuratori- 
bus  vestris  'filii  Gapitulum  quos  ad  dictum  concilium  transmittetis,    Ad  Ca- 
meram  nostram  deferre  procures  sie  igitur  uos  in  premissis    sollicitos  exhi- 
bere,  sie  promptos  et  fideles  exponere  et  offerre  curetis,    quod   diligenciam 
quam  in  hac  parte   duxeritis    adhibendara ,  commendarel    merito    ualeamus, 
Tosque  nostram,  et  apostolice  sedis  beneuolenciam  ualeatis  uberius    t>rome- 
reri,   Datum  in  prioratu  de  Grausello  prope    Maulasanam  wasionensis  dyo- 
<eesis,  X""  kal.  decembris,  pontificatus  nostri  anno  quinta 


1646.  f3o9  d.  20  Dec.  Skär£ 

Hertigani€  E&ms  och  Waldbmabs  öppoa  p&bud  tili  iovänarne  i  TinDdaland  och  AUundahod 
om  utgörande  af  en  serskild  gfird  i  penningar,  iikasora  andra  RikeU  inbyggare^  tili  utlind* 
ska  krigsfolkets  aflöoaDde,  med  fastställande  af  gruoderoa  for  dess  fördelning,  samt  befall* 
«iDg,  att  vid  vite  af  allt  deras  gods  dcnsamma  iopan  DSsta  kyndelsmSssa  tili  Orotset  afltmnt, 
med  föreskrift,  att  iogeiiy  ej  en  gftng  slotu*  eller  kyrkobonde,  uUd  blottden,  som  tjeoU 
med  rtutad  hast  «Her  bebodde  gammalt  kyrkogods,  rar  derifr&o  bcfriad. 

A.  7.  a. 

Ericus  et  wALDEMARüs  dci  gracia  duces  sweorum,  Omnibus  Tiundiam, 
et  Atundiam  inhabitantibus,  jn  domino  dileccionem,  graciam,  et  salutem, 
Quoniam  ad  quittandum  et  soluendum,  stipendiariis,  videlicet,  militibus  et 
armigeris  extraneis,  qcM)s  pro.  defensione  regni  ad  recuperacionem  pacis, 
magpa'  perplexitate  compulsi,  adduci  fecimus,  instans  necessitas  *nos  com- 
pellit,  vobis  sicut  alijs  regni  inöolis,  super  contribucione  pecuniaria ,  specia- 
liter  intimare,  Tolumus  modis  omnibus  et  mandamus,  quatinus^  omnes  et 
«inguli  penes  vos,  nouem  marcharum  expensas,  babentes,  vnam  roafcham 
denariorum^  et  qui  sex  marchas  in  expensis  habuerint,  dimidiam  marcham, 
qui  vero  tres  marchas  in  expensis,  duas  oras,  et  qui  duodecim  orarnm  ex- 
pensas  habuerint,  vnam  oram  denar.,  ante  purificacionem  beate  virginis 
iam  proximam,  }ta  quod  tunc  ad  vitimum  in  promptu  sint,  exsoluere  stu* 


-        595        — 

deant  et  procurent,  prout  per  dilectum  dapiferum  nostrum,  vel  cui  man«- 
datum  suum  in  häc  parte  per  patentes  litteras  commiserit,  nomine  nostro 
fuerint  requisiti,  Nullatenus  omissuri,  prout  penam  amissionis  omnium  bo-- 
norum  suorum  voluerint  euitare,  nullus  autem  ab  huiusmodi  solucione  se 
isubtrahere  audeat,  nisi  qui  cum  dextrariis  seruierint  phaleratis,  Goloni 
eciam  ecciesiarum  et  claustrorum,  ad  hanc  solucionem  similiter  teneantur, 
bona  vero  alia  ecclesiastica  antiqua  in  hac  parte  libera  esse  volumus .  et  e&- 
empta,  Datum  skiserff,  Anno  domini  M^  CCC*^,  IX^  jn  vigilia  beati  thome 
apostoli. 

Pä  fränsidanl  Littera  de  soluciooe  8tipeD<Jiarioniiii. 
Sigilieo  borta;   en  ur  brefvet  klippt  remsa  finnes  qvar. 


1647*  i3io    Odat  Skenhigr. 

FotKB  JoHssoRS  forpaotningsbref  pa  jord  i  Bcdarike  i  Fano  tili  Up'sala  Dbinkyi'ka  for  MiitagDa 
5o  lödiga  mark,  om  denna  sumina  ej  inom  fjoiton  dagar  eflter  nästa  p&sk  Aferbetaltes« 

'  Ottinibus  presentes  litteras  jnspecturis.  Fülgo  jonsson  salutem  in  do- 
mino  sempiternaiti.  Tenore  presencium  co.nstare  volo  vniuersis,  me  rece» 
pjsse  mutuö  ab  ecclesia  rpsalensi  Quinquaginta  marcas  pnri^  ponderis  swe«* 
cärii.  Prpquibus  dicte  ficclesie  impignoro  duas  märcb&s  terre  villa;^  baedhar^ 
Ttum  in  itLX\^\  jnfra  quindenatn  post  pasbha  proximum  absqae  peticione  et 
proteiacione  longioris  termini  redimendas,  Que  due  marche  terre,  ai  tunc 
redempte  non  fuerint,  ad  dictam  ecciesiam  vpsalensem  pertineant  perpetuo 
pleno  jure.  Jn  cuius  rei  Testimonium  sigillum  meum  presentibus  est  ap* 
pensum,  et  sigillum  domini  mei  regis  swecie  illustris  ad  meam  instanciam 
presentibus  similiter  est  appensum.  Datum,  skeningie  anno  domini  M^  GGG® 
Decinio. 

Pa  fransidam  bic  inpignorat  dominus  fuico  jonsson,  duas  Marcas  terre.  jn  bedfaaroam  pro  L.  ~T 
Marcis  ptiri  receptU  ab  ecclesia  vpsalensi.  Med  annan  hand.j  de  ii.  inar^^s  terra  in  ▼illfi' 
biodaernum  io  £bdö.  Med  sednare  haad.'  iopignoratis  ecciesie  vpsalensi«. 

Sigiilen  bortfaliaa  fr&n  de  ur  brefvet  klippta  remsorna- 


1648.  i3io  Odat  Skara. 

Domprosten  B31m»7s  i  Skara  forteckDing   pä   det  inventarium  (laos  Vicarie.HSkao  i  Ethleskog 
enottagtt. 

'      Omnibus  presens  scrjptum  cernentibus  BIenewctus  prepositiis  scarensis^ 
salutera  in  domino  sempiternam,  Nouerint  quorum  jnterest,    quod  dominus 


—        §96        — 

Iiaquinus  viearius  meus  perpetuus  jn  etlaeskogh,  recepit  ibidem  pro  innen- 
Cario,  sex  boues,  duodeeim  vaccas  «IL  buculos,  IIIL  vitulos,  JI.  equos, 
XX.  sues,  «XL  eapräs,  .Uli.  hedos,  decem  oues,  .IL  agnos,  .VIIL  anseres, 
•XX.  fulcra,  sex  cnlcidras,  JVIL  piiluinaria,  .III.  banchalia  ,  «X.  paria  lin- 
theaminum.  quinque  thoralia,  .IL  ollas.  qutnque  caldarias,  .IUI.  mensalia 
hona^  et  .III.  ootidiana,  et  .IL  iqanutergia  bona  blarsend /.VIIL  lagenas  groa- 
sas  .V.  dolia  .VIL  larda  et  fundum  seroinatuoi,  jn  cuiu^  testimonium,  sigil« 
lam  meuro  presentibus  est  appensum«  Datum  scaris,  anno  dominj.  M^.  GCG®. 
X^.  jn  synodo. 

Pi  /rinsidany  inueotariuni  de  aelisscogh. 
£u.  Jitejt  stycke  af  sigillet  fmnt$  i  en  ur  brefvet  klippt  remsa. 


1649*  iSro.d.    16  Jan.  Lund. 

Gecilia»  Harskalken  lohan  Kalfs  enkas  Aillmakt  for   P«(er  Nilsioa  i  Eijaryd,   att   tili  Luods 
dbmkyrka  sköta  fast  och  lost  gods  i  Wragatorp,  gifoa  for  iU*sbegSogelser. 

Vniuersis  presentes  litteras  inspecturis.  Gegilia  relicta  domini  Johannis 
dicti  kaalf,  quondam  illustris  regis  danorum  marskalcL  saJutem  in  domiflo 
sempiternam.  Ncmerint  vniueni ,  quod  Nobili  viro  domino  petro  Niclaes  soii 
de  elliaryth,  dilecto  fratri  meo,  do  et  concedo,  auotoritate  presencium,  ple- 
i|üm  et  liberam  facultatem,  scotandi  ecclesie  beati  laurencii  lundis  omnia 
bona  mea,  mobilia  et  immobilia,  in  wraghathorp   sita   com    agris,   pratis, 

Sascuis,  et  in  dicto  wraghathorp  mark,  mihi  attinentibus  vniuersis.  Jta  ti- 
elicet,  quod  dominus  gwido  decanus  lundensis,  qui  nunc  est,  et  succes- 
sores  sui  deeani  lundenses,  qui  pro  tempore  fuerint,  dicta  bona  sub  ordina- 
cione  sua  libere  habeant,  et  anniuersarium  meum,  modo  qui  sequitur,  tene- 
ant  ex  eisdem.  primo  in  die  anniuersarii  mei  ad  offerendum  dent  duas  oras 
denariorum  Jtem  canonicis,  qui  vigiliis  et  missis  interfuerint  marcham  denario- 
rum.  Jtem  yicariis  duas  oras.  Jtem  ad  lampadem  ardentem,  ante  corpus 
Christi  in  eeclesia  fratrum  predicatorum  lundis  quatuordecim  oras  denario- 
rum. Jtem  fratribus  predicatoribus  duas  oras.  Jtem  fratribns  minoribos 
duas  oraSf  et  siquid  residuum  fuerit  de  fructibus  bonorum  predictorum, 
hoc  cedat  dicto  domino  decano  libere  et  suis  successoribus  annuatim.  Pro- 
mitto  insuper,  quod  dictam  scotaciouem,  per  dictuni  dominum  petrum»  fra- 
trem  meum  dilectum,  prefate  ecclesie  lundensi  faciendam,  ratam  et  gratam 
in  perpetuum  conseruabo,  nee  volo  per  me  uel  beredes  meos,  aliquod  in- 
pedimentum»  vnquam  fieri  contra  eam.  sed  volo  quod  dictus  dominus  de- 
canus  exnunc    statim    dictorum   bonorum   omnium    possessionem    intret  et 

habest 


— -       597        —  ' 

habeat  corpöralem.  Jn  cuius  rei  testimonium  sigillum  meunif  vna,  cum 
sigillo  prioris  fratrum  predicatorum  lundis,  duxi,  presentibus  apponendum. 
Datum  lundis  anno  domini.  M^  CCC^  decimo,  in  die  beati  marcelli  pape 
et  martiris. 

Pi  /rdnsidan."  Super  bonis  in  vragharp  pro  anniuersario  domine  cecilie  kalffs  per  decanum  tenendo. 

Sizilien  borta.    Brefvet  sondrigt. 


i6£>p.  i3io  d   26  Jan.  Hjälsta, 

Äi*kebiskopen  Nils  Kettilssovs  i  Upsala,  enligt  förordnande,  efter  forrättad  bouppteckning, 
gjorda  testamentarifika  anordning  om  Ragnwald  Ingessoni  qyarlätenskap  tili  kyrRor,  klostcr 
och  enskilda  personer.  ' 

A  4. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  NicOLAUS  diuina  Miseracione'^ 
archiepiscopus  vpsalensis,  Salutfem  in  domino  sempiternam.  Licet  incerta 
Mortis  hora  semper  debeat  in  animo  prvdentis  esse  suspecta,  Corporis  ta- 
rnen imminente  langore,  plus  naturaliter  ipsius  formidatur  euentus»  Qua- 
propter  Rangwaldus  ingse  son  bone  memorie,  mente  sanus,  licet  grauiter 
corpore  languens,  facta  confessione,  domino  Olauo  rectori  ecclesie  hildis« 
b0gh,  dixit  publice  coram  eo  et  aliis  astantibus,  quod  elegit  apud  fratres 
predicatores  sictonie,  cum  matre  sua  sepulturam,  Et  quod  fratribus  ibidem 
legabat  quantum  pater  suus  eisdem  legauerat,  videlicet  Quadragir^ta  Marchas 
denariorum«  Post  hoc  cum  prolongaretur  infirmitas  ipsius  Septem  diebus^ 
jdem  Rangwaldus  in  dominica  proxima  ante  festuni  sancti  barnabe  apo- 
stoli,  Excellentem  dominam  dominam  Margaretam  dei  gracia  sweorum  Re- 
ginam,  ac  dominam  haduj  relictam  domini  Thyrgilli  quondam  marscalci,  Nee 
noQ  et  Sigmundum  keldorsson  ac  Geciliam  vxorem  eins,  ad  se  venire  fecit, 
et  hiis  pluribusque  aliis  fidedignis  presentibus,  huiusmodi  extremam  ordina- 
cionem  fecit,  videlicet,  quod  electionem  sepulture  apud  predictos  fratres 
predicatores  sictonie,  ratam  habere  voluit  et  legatum  ipsis  foctum,  Jtem  or- 
dinauit,  quod  Testamentum  patris  sui,  et  Matris,  ac  suum  necnon  et  debita 
sua  de  bonis  suis  integre  soluerentur,  Et  quia  inter  hec  inßrmitatis  vehe- 
mencia  inualuit,  Nobis  primo  et  principaliter,  et  domino  Fulconj  ionsson, 
necnon  et  dilecto  fratri  nostro  domino  karulo,  ac  domino  benedicto  bosoo« 
Sigmundo  keldorsson,  et  domino  Olauo  presbitero  in  hildish0gh  prämissam 
ordinacionem  suam  commisit  adimplendam.  et  ut  pro  salute  anime  sue  de  Testa- 
mento  suo  suppleremus,  quod  ipse  minus  plene  perse  pötuit  ordinäre,  Cum 
igitur  idem  .R.  principaliter  nostre  fidei  et  voluntati  commiserit  suam  extremam 
perficere  voluntatem,  Nos  communicato  eorum  consilio,  quos  ad  hoc  nobiscum 

Sv.  Diplom.  IL  76 


-        593        -• 

^eputauit ;  qu'orum  potuimus  habere  presehciam ,  videlicet  dicti  fratris  nostri  do* 
mini  karuli.  sigmundi  keldorsson,  et  domini  Olaui  de  hildisb0gh.  dicti  Rangwaldi 
extremam  voluntatem  prosequi  volentes  in  hac  parte,  diligentem  inquisicioaem, 
et  conscripcionem  fieri  fecimus  bonorum  mobilium  et  immobilium  ipsius  defuncti. 
Et  vt  fideli  insinuacione  intimatum  est  nobis,  ipse  defunctus  Quatuordecim 
Marchas  terre  cum  dimidia.  preter  terras  inpignoratas  tempore  obitus  sui 
possedit,  et  bona  sua  mobilia  estimata  sunt  pro  Trescentis  LXX^  quinque 
Marchis  denar.  De  premissis  autem  Quatuordecim  marchis  terre  cum  dimi- 
dia,.  eciam  sine  consensu  heredum  libere  potuit  disponere  et  legare  dece^ 
dens,  vndecim.  oras  terre  et  duos  solidos  terre,  vno  denario  minus.  Jtem  de 
.CCC,  LXX^'  quinque  marchis  denar.  däre  potuit  Trigiata  septem  marchas 
cum  dimidia.  Deinde  inquisiuimus  que  terre  minute  dicte  wlgariter  vmior- 
dhir,  salua  vtilitate  heredum  competencius  possent  obiigari.  pro  Testa- 
mento  uel  eciam  distrahi  si  necesse  esset,  et  nominate  sunt  nobis  terre 
seu  predia  ab  ipsis  qui  terrarum  earundem  noticiam  habuerunt,  que 
inferius  post  legata  subscribuntur.  Postmodum  rerum  suarum  et  bono- 
rum ordinacionem  per  presens  nuncupatiuum  testamentum  quantum  se- 
cundum  leges  patrie  dare  et  legare  sibi  licuit  facimus  in  hunc  modum. 
Jn  primis  disponimus  et  ordinamus,  vt  omnia  ab  ipso  accepta  et  habita 
per  quemcunque  modum  illicitum  restitui  et  solui  debeant  de  bonis  suis 
vsque  ad  integram  satisfaccionem  illis  a  quibus  ipsum  ea  apparuerit  ha- 
buisse.  Pro  hiis  soluendis  et  restituendis  omnia  bona  ipsius  obnoxia  et  ob- 
ligata  esse  volentes.  Jtem  pro  deferendo  funere  domini  jngonis  patris  ipsius 
Rangwaldi  de  Norwegia,  et  funeralibus  in  sua  sepultura  ministrandis,  se- 
decim  marchas  denar.  fratribus  sictonie  deputamus,  Pro  quibus  sedecim 
Marchis.  et  Quatraginta  Marchis  denar.  eisdem  ab  ipso  Rangwaldo  legatis, 
obligamus  Tres  oras  terre  jn  villa  Quernestum.  parochia  hildish0gh.  et 
quinque  solidos  terre  in  villa  sk0gby  parochia  ska.  Jtem  ecclesie  hildis- 
h0gh  vnam  oram  terre  in  quernestum  parochia  ibidem,  assignamus  perpetuo 
possidendam.  Jtem  ecclesie  vpsalensi  duos  solidos  terre  cum  dimidio  irt 
alseki  perpetuo  possidendos  Jtem  domino  Olauo  rectori  ecclesie  hildisb^gh 
sex  Marchas  denar.  Jtem  ecclesie  et  presbitero  vbi  dominus  jngo  nunc  se- 
pultus  est  in  norwegia  Octo  marchas  denar.,  cum  dimidia.  Jtem  fratribus 
Minoribus  vpsalie  duas  marchas  denar.  Domui  dei  ibidem,  duas  marchas  denar. 
Monasterio  in  sko  duas  marchas  denar.  Fratribus  Minoribus  stocholmis  duas 
marchas  denar.  Monasterio  sancte  Cläre  ibidem,  duas  marchas  denar.  Jtem 
domicelle  helene  sorori  ipsius  Rangwaldi  Quatuor  Marchas  denar.  Fratribus 
Minoribus  enicopie,  duas  marchas  denar«  Jtem  hospitali  ibidem  duas  Marchas 
denar.  Fratribus  predicatoribus  jn  westraaros,  duas  marchas  denar.  Fratri- 
bus Minoribus  in  arbugha   duas  Marchas  denar.      Fratribus    predicatoribus 


in  8tr*ng€nes,  duas  marchas  denar,    Jtem  ecciesie  et  presbitero  in  spangum 
vnam  marcham    denar.,    Ecciesie   et   presbitero    in    gerfelli    vnam    inarcl?am 
denar.  Jtem  ecciesie   et   presbitero   jn   ness.   iuxta    almarnastek    vnam    mar- 
Cham   denar,   Jtem   ecciesie   et  presbitero    in   dalby   vnam    marcham    denar. 
Jtem  seruientibus  suis  et   patris  eins,    videlicet    domino    karulo    presbitero 
Magno  boson.  haquino  hak:  boo,   Petro   estridheson.    iohanni    dynu.    andree 
and,  Miphaeli,  Oddoni,  villico  in  thiiilestum,  et  gerthrudi  puelle,  Qui  fideli- 
ter  et  diu  in  obsequio  ipsius  domini    jrigonis  et   domine    benedicte    vxoris 
sue  fuisse  dicuntur,  deputamus  Triginta  Marchas,  denar.  inter  ipsos  nostro 
arhitrio   diuidendas,    Ad   soluendum    autem    premissa    legata,    vbi    non    est 
certa  solucio  prius  assignata  deputamus  et  assignamus  vnam   oram   terre   in 
Villa  sc0g\iy  -pa-cocbia  ska,  Jtem    in   villa    kumblum  duos    solidos    terre  vno 
denario  minus  et  quatuor  st/iii/^s  terre   cum   dimidio   in    villa  sundby    pa- 
rochia  akerby.     Jta  quod  terra   predicict  ^c   eciam    terra   superius  fratribus 
predicatonbus  obhgata  ab  heredibus  ipsius   Ka..^a|jj    pedimi    valeat  infra 
annum,  a  tempore    confeccionis    presentis    computanoui...    .ftem    de    valore 
bonorum  mpbilium  Triginta  Septem  marchas  denar.    cum    djmidia.    b..r.  ^^^ 
ad  premissam  solucionem   perßciendam  deputamus.    Jn    premissorum    igitur 
omnium  robur  et  euidenciam   pleniorem  sigillum  nostrum,  et  sigilla  domini 
karuli  fratris  nostri,   Sigmundi   keldorsson.   et  domini    Olaui    presbiteri    de 
hildi$h0gh  presentibus  sunt  appensa.     Actum  apud  ecclesiam  hiaelestum,  an- 
no domini  M^  GCC^,  decimo,  in  Grastino  conuersionis  sancti  Pauli  apostoli« 
Sigillen  N:o  I9  3,  3  bortfallm»  remsorna  qvar;  N:o  4  skadadt. 


i65i-  i3iod.  9  Febr.  Örebro. 

Hertigarne  Eriks  och  Waldbmabs  befallning  tili  inbyggarne  i  Ncrike,  att  genast  efter  häraf 
erhallen  del,  uppä  Pinvids  af  Thyeby  tillsägelse,  verkställa  den  anbefallda,  men  hittilis 
försummade  forilyttningen  af  byggnader  ft*An  Ekeby  gärd  tili  Risaberga  kloster. 

A.  3.  n. 

Ericus  et  WALDEMARDS  dci  gracia  duces  sweuorum ,  Omnibus  naerichiam 
inhabitantibus  in  domino  graciam  diieccionera  et  salutem,  Quia  plerique 
penes  uos  auper  doroibus  de  Citriä  Ekeby  ad  claustrvm  Risaebergfa  deferen- 
dis  residenciam  fecerant  ninus  iuste.  mandato  nostro  deduoto  penitüs  in  coDh 
temptum,  volumus  modis  omnibus  et  sub  obtentu  gracie  nostre  firmiter 
precipiendo  demandamus,  quatinus.  omnes  et  singuli  penes  uos  residentes 
super  premiBsis.  predictas  domus  ad  claustrvm  memoratum  statim  uisis  pre- 
sentibus absque  contradictiooe  qualibet  deferre  studeant  et  procurent  prout 
per  finuidum  de  T^y^b^  Tueritis  J6i|uisiti«  otuliatenus  ommissuri  prout  gra« 


—        6oo        — 

ciam  nostram  diligere  uolueritis  inoffensam.     Datum  0raebro  anno,  domkü. 
M  .  CCC".  X".  feria  secunda  proxima  ante  scolastice  oirginis. 
Sigillet  «kadadt,  pi  en  ur  brefvet  klippt  remsa. 

,552.  i3io  d.    i6  Febr.  Gamla  üpsak. 

Domprostcn  Aimiuus  upplitclse  af  ^issa  rum  i  det  af  honom  stiftade  HelgiÄndshuset  i  t^ 
Jali,  &t  titfgande  j^riäikare-Munkar ,  med  rdrcskrift  af  vissa  vilkor,  i  händelsc  huset sbüle 
komma  atl  anvandas  fdr  Scholarer;  jemte  cn  ȊiskUd  fdrbindelsc  af  Pnorn  och  Coinreiitet 
i  Predikarcbrödernes  kloster  i  Sigtuna, 

Vniaersis  prescntes  litteras  jnspecturis.  Andm«^  prepositus  eccicsie 
vpsalensis.  Salutem  in  doraino  seiTin^tjrnam.  Dominus  jhesus  christus  per-^ 
petuas  pollicetur  in  celcstibn'- •''^»ns'ones  hiis  qui  pro  nomine  eius  pauperes 
hospicio  colligunt  in  t'^esenti,  Hac  consideracione  ductus  Ego  Andreas  prc- 
po«"*^'  fpbaiensis  in  remissionem  meorum  peccaminum  et  premij  celestis 
aa^nmentum^  Religiosos  viros,  Fratres  ordinis  predicatorum  qui  diuini  amoris 
instinctu  ewangelice  paupertatis  elegerunt.  sarcinam  propter  deum,  dictum 
et  hospicium  mendicantes  volens  prosequi  beneficio  speciali,  jpsis  jn  domo 
dei  quam  vpsalie  edificaui  perpetuo  et  irreuocabiliter  deputo  et  assigno  in 
medio  intersticio  domus  vnum  hospicium  ante  Cuius  hostium  beatus  domi- 
nicus  est  depictus,  Jtem  vnum  Gubiculum.  Jtem  stupam,  Coquinam.  et 
Cellas  ibidem ,  Quod  si  contigerit  me  personaliter ,  aut  Me  uocato  de  medio, 
venerabilem  patrem  dominum  archiepiscopum  vpsalensem,  ac  priorem  sicto- 
niensem  qui  pro  tempore  fuerint  jn  dieta  domo  scolares  ponere,  Celle  ad 
scolares  pertineant,  Et  tunc  stupa  et  Goquina  fratribus  et  scolaribus  jnibi 
positis  ^int  communes,  Transferens  in  priorem  et  conuentum  sictonie  fratrom 
ordinis  predicatorum,  vsum  predictoruni  locorum,  jta  tamen  quqd  eorum 
proprietas  ad  pauperes  pertineat  in  dicta  domo  degentes,  sed  dicti  fratres  a 
predictorum  locorum  vsu  per  neminem  valeant  jmpediri,  Nisi  temporibus 
quibus  ibidem,  in  Pentecoste,  et  synodo  conuiuium  celebratur.  Prior  autem 
sictuniensis  et  fratres  predicti  teneantur  soUieitare  principales  procoratores 
et  conuiuas  diete  domus  de  vtilitattbus  et  consolacionibus  pauperum  et  in- 
firmorum  in  domo  degencium  memorata  jura  ipsius  et  res  pro  posse  eciam 
defensuri^  Et  eorundem  pauperam  in  testamentis  ac  aliis  piis  operibus  vti- 
litates  efßcaciter  promoueant,  ac  eis  spiritaalia  solacia  karitatiue  impendaat 
Eciam  quando  vpsalie  fuerint  cum  commode  potuerunt  visitacionis  freqaen- 
cia  Gorporalis,  Meique  et  aliorum  conuiuarum  dicte  domus  sint  anois  sin- 
galis  memores  apud  deum.  Jtem  fratres  de  sictunia  in  sepedicta  domo  dei» 
quarta  die  penteeostes,  et  äollempnitatibua  beate  katerine  ^  et  sancti  Nicolai 


—        6oi        — 

predicare,  et  illuc  tunc  venire  eciam  non  vocati  teneantur,  et  inPentecoste 
et  synodo  intersint  coilegio  conuiuarum.  Jtem  quando  fratres  dormiunit 
in  predi(ita  domo  dicänt  missam  in  capella  ibidem,  dummodo  velint  cele- 
brare  die  illo,  Nisi  rogati  sint  missam  aliby  dicere^  vel  aliter  ex  voto, 
uel  aliis  causis  racionabilibus  voluerint,  Et  si  missam  votiuam  celebrant  in 
capella  oblacionem  in  vsus  suos  assumant^  Ego  Frater  jseaejl.  et  Conuentus 
sictuniensis  promittimus,  quod  annis  singulis  pro  omnibus  conuiuis  doipus 
dei  vpsalie  vnam  missam  de  beata  virgine,  et  alteram  pro  defunctis  per- 
petuo  celebrabimus  in  conuentu,  et  quilibet  frater  sacerdos  vnam  missam 
de  beata  virgine  et  aliam  pro  defunctis  dicemus  annis  singulis  pro  eisdem, 
et  premissas  condiciones  curabimus  fideliter  obseruare.  Jn  premissorum  om- 
nium  Tobur  et  euidenciam  pleniorem  ad  meam  instanciam  sigillum,  venera- 
bilis  patris  Domini  Nicolai  dei  gracia  archiepiscopi »  auctoritatem  huic  meo 
facto  prestantis,  ac  Capituli  vpsalensis,  Meumque^  ac  fratris  israelis  prio- 
ris,  et  conuentus  sictuniensis  sigilla  presentibus  sunt  appensa.  Datum  apud 
antiquam  vpsalianu  anno  domini  M^  CCG^  decimo,  Quartodecimo»  kalend., 
Marcij. 

Pi  /ränsidam  De  hospicio  fratrum  Tpsalie. 
Sigillen  N.  if  a,  3  skadade;  4  odi  5  bortfallnai  remsoraa  qxwr. 


i653.  i3io  d.  i8  Febr. 

Priorn  Arkoim  ocIi  Brodernes  i  EskiUtuna  vidimation  af  Piffen  Gregorius  IXu  ball«  af  d. 
6  Sept.  ia3i* 

A.  3.  b. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus.  Arnoldüs  prior  Geterique  fra^- 
tres  domus  hospitalis  beati  Johannis  ierösolymitani  in  Eskilstunum  salutem 
in  domino  sempiternam,  protestamur  nos  tencH*e  presentis  habere  quasdam 
litteras  in  hec  verba.  Gregorius  episcopus  &c.  Se  föreg.  N:o  SSg.  Jn  cuius 
protestacionis  testimonium  sigillum  capituli  nostri  presentibus  est  appensum, 
Datum  anno  domini.  M^.  GGG^  X^.  XII,  kal.,  marcii. 

Pifränsidan:  Littera  auper  ecclesia  thuna  qaod  sit  conceata  fratribiu  ia  «tkiUthimaer. 
Af  sigilkt  finne«  blott  ett  fragment  pi  en  ur  brefvet  klippt  remsa. 

i654*  i3io  d-  21  Febn 

InGitiB  Stanixpouls  dottbbb  stadfastelsc  pi  den   gafya  af  Kagba,   tom  benact  fader   gifrit 
bennes  sviter.  Abbedissan  Gitbariaa«  och  Wreta  kloster. 

A.6.t. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus  Jngridis  domipi  sdahtapulgh 
condam  filia,  salutem  in  .domino  sempiternam.    Tenore  presentium  constare 


—        6oa        — 

volumus  Quod  dos  curiam  in  kanghum  *}  quam  dilectus  pater  noster  dominui 
suantapulch  dilecte  (ilie  sue  domine  «k.  abbatisse  in  vretis  simulque  con- 
uentui  ibidem  perspiciie  et  legaliter  eonferebat  partem  nostrara  in  dicta 
curia  sub  rati  habicione  confirmamus  mera  aoluntate,  Jn  cuius  rei  euideos 
testimonium  presentes  litteras  siggillo  nostro  vna  siggillo  dilecte  sororis 
ilostre  domine  .k.  abbatisse  vretis  vt  dictum  est  roboramus,  Datum  anno 
domini  .M^  CCC^  X^  sabbato  ante  festuro  kathedre  sancti  petri. 

Päfräfisidam  kangha, 
Sigillen  bortfalliia;  remsan  tili  Nzo  i  finnes  qtar. 


i655.  i3io  d.   2  2   Febr. 

Maovvs  Ebikssom  bjtesbref  pi  8  ortugland  i  Raetishammar ,   som   lemnas   tili   W&rfrabergt 
klotter  mot  8  ortugland  i  Husaby. 

A.  3.  L 

Omnibus  presentes  litteras  inspectqris  magnos  £Ria  condam  FiLiussalo- 
tero  in  domino  sempiternam  nouertnt  tarn  presentes  quam  post  futvri  vm- 
uersi  me  commutacionem  terrarum  cum  personis  discretis  et  religiosis  ?ide- 
licet  cum  domina  K  abbatissa  de  monte  beate  virginis  vna  cum  deuotis  san- 
ctimonialibus  ibidem  humiliter  deo  et  vigilanter  seruientibus  fecisse  assig- 
nantes  eidem  domine  K  abbatisse  ceterisque  conuentualibus  VTIP''  soiidos 
terre  in  raemshamar,  cum  agris  pratis  nemoribus  siluis  piscacionibus  cete- 
risque attinenciis  intus  et  eltra  sepes  pro  .VIII.  solidatis  terre  in  b0saeb7 
iure  perpetuo  possidere  in  cuius  rei  testimonium  et  euidenciara  pleniorem 
sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum  fastaer  iohannes  in  belliby  laa- 
rencius  in  vick  tomas  in  arby  kytiluastus  de  bauamyri  petrvus  raekboy  ion 
de  byrhum  thyghulfus  de  lundby  laurencius  de  lundby  tubby  de  arby  ni- 
colaus de  stenby  heruastus  de  grydby  laurencius  de  wylhaenses  testes  buius 
actus  sunt  petrvs  de  hauamyry  dan  de  bersbamar  datum  anno  domini  M 
CGG  X  in  cathedra  sancti  petri. 

Pa  frimidanc  De  VHI  solidis  terre  in  remshamar ;  mtd  scdnare  hand.*  tom  Abbatissan 

fik  i  byte  af  Mäns  Erson. 

Sigillet  bortfallet  frin  den  ur  brefyet  klippta  reniian. 


*)  Sannolikt  mitskrifning  för  kaugkuaiy  formodligen  aamma  iianm  aom  det  nu  Tarande,  i  gnof 
•kapet  af  Wreta  belägna  Kaga. 


^        6o3        — 
j656.  i3io  d.   27  Febr. 

AsMVND  La5gs  testamentariska   anordning   af  Hofsgärde   p&   Wisingsö   tili   Alvastra   klosfer-' 
kyrka,  penningar  tili  andra  kloster  och  kyrkor»   samt  iösegendom  tili  serskilda  personer* 

A'.  3.  y. 

Jn  nomine  sancte  et  jndiuidue  trinitatis,  Ego  assmundus  dictus  lange 
sanus  mente  licet  eger  corpore  considerans  mortis  certitadiiiem  quarauis 
eius  hor*a  penitus  jgnoretur  cunctis  mortalibus  jminere.  cupio  peccamina  mea 
eleraosinis  ac  operibus  misericordie  preuenire   et  temporalia   jn   jndeficientes 

.  tessauros  commutare.  ex  d&liberacione  diutina  condo  testamentum  meum  jn 
hunc  modum  jn  primis  eclesie  sancte  marie  in  aluastrum  et  monachis  ibi- 
dem deo  famulantibus  ex  conssenssu  vnaniroi  dilecte  conssortis  mee  ramburgis 
conffero  curiam  meam  jn  wysingxh0  sitam  hofTxgerdhe  cum  omnibus  ssuis 
attinenciis  domibus  agris  pratis  nemoribus  ac  pisscarijs,  jnssuper  volo  de 
mobilibus  eiusdem  curie  tantum  jn  ea  reraauere  videlicet  IUP'  boues.  IUP' 
▼accas  II  vectigalia  VHP  ssues  cum  annana  quanta  ssufficit  ad  sseminandam 
curiam  supradictam  vno  anno  jta  tarnen  quod  dimidia  pars  istarum  rerura 
mobilium  cedat  discrele  matrone  katerine.  et  dimidia  pars  monachis  supra- 
dictis  supplicans  autem  monachis  memoratis  ex  conssilio  abbatis  birgeri.  vt 
mei  memoriam  habeant  ssingulis  annis  jn  crastino  apostolorum  petri  et 
pauIi  et  conuentuj  nessessaria  ex  prouentibus  dicte  curie  eodem  die  mini- 
strentur  Jtem  vt  multiph'eatis  jnterssessoribus  pater  misericordiarum  ffaci-^ 
lius  ad  jndulgenciam  jnch'netur*  lego  monasteriis  junacopie  sskaeningie  cui- 
übet  III  marchas.  osspitali  sskaeniggie  vnam  marcham  jtem  eclesie  sancte 
marie  sscaris  ac  reliquis  eclesijs  et  monasterijs  ibidem  cum  osspitali  cuilibet 
vnam  marcham.  Eclessie  jn  rugbiarghum  vnam  marcham.  Sacerdotj  eciam 
tantum  Eclessiis  ffrennarudh*  linderaas.  grennae.  str0  et  kumlaeby  cuilibet 
do  et  lego  vnam  marcham  et  sacerdotibus  similiter  earundem  eclesiarum 
jtem  ne  judicer  beneficiorum  ac  laborum  jngratus  mihi  jnpenssorum  dilecte 
conssortj  mee  conffero  ambulatorem  meum  rubej  coloris.  domino  karulo 
sacerdotj  .X.  marchas  domino  birgero  abbatj  vnum  equm  rubej  coloris. 
aberno  haemingxsson  vnum  ambulatorem  et  sex  marchas  denariorum  dilecto 
conssanguineo  raeo  thukonj  paruo  vnum  dexstrarium.  meum  hernisskio  et 
omnia  arma  mea  ffamulo  meo  fatabur  JII.  marchas  benedicto  jngiborghses* 
son  II  boues  et  II  oras  ännone.  Magno  laurencij  filio  vnum  herniskio  be- 
nedicto paruo  vnum  equm  cum  mea  cella  dilecte  filie  mee  gydhu  dimidiam 
marcham  annone  et  tunicam  meam  rubeam  Dilecte  fGlie  mee  margarete  di- 
midiam marcham  annone  et  tunicam  meam  blauij  coloris.  Sororibus  jn 
kumlaeby  vnam  vaccam  et  karelo   conffero    libertatem   ac    vnum  equm    cum 

^  vna  cella.  ebbe  vnum  equm.  paruulo  meo  nicholauo  vnum  equm.  pro  pe- 
cunia  jn  qua  est  mihi   obligata   osspita    mea    sskaeniggie   hiamborggis  jpsam 


—        6o4        — 

relinqiio  quitatam.  oro  igitur  dominos  meos  dnces  illustres  causa  dd 
omnipotentis  vt  hanc  donacionem  meam  certificent  et  conffirment.  jpsam 
sigillormn  ssuorum  munimine  roborahtes.  Ego  vero  ssigillum  meum  voa 
cum  sigillis  nobilis  domine.  domine  ragnildis  que  presens  fTuit  huic  ordina- 
cioni  et  discretorum  virorum  domini  birgeri  abbatis  de  aluastrum.  domini 
karuli  sacerdotis  benedicti  jngiborghesson  magni  laurinssesson  et  aberni 
haemigxsson  sscripto  duxi  pressenti  apponendum  Datum  et  actum  anno  do- 
mini. M^  GCC^.  X^.  quarto  kaiend.  marcij. 

P&fränsidan:  de  donacione  asmondi  laang  de  wysingtoo  de  kofFxgherde. 
AUa  lo  sigillen  borta;  remtonia  qvar. 


1 6  5  7,  1 3 1  o  4-   5   Mars  Helsingör. 

Konung  BttGims  gifvobref  p4  Algö  gird  tili   Folke,  JonstoDy  sisom  ersättning   och  beldaiB; 
for  m&Dgfaldig  trogen  tjentt. 

J.  6:  i3i. 

Vniuersis  praesens  scriptum  cernentibus,  tam  praesentibus  quam  futuris, 
BiRGERDS  Dei  gratia  Sveorum  Gotorumqute  Rex,  salutem  in  Domino  sempi- 
ternam«  Nobilis  viri  Domini  Folconis  lonsson,  fidelis  nostri,  praesentis  £x- 
hibitpris  seruicia  multipiicia  nobis  tenerius  inpensa,  debita  meditatione 
pensantes  ratione  inducimur,  et  voluntarijs  motibus  merito  prouocamur,  Tt 
non  solum  fidem  ipsius,  et  devotionem  firmam  dignis  fauoribus,  et  votiuis 
remunerationihus  compensemus,  verum  Etiam-  de  seruicio  nostro  reddere  to- 
lumus,  indempnem,  et  de  praemijs  non  immunem,  autoritate  Regia  sibi  da« 
muSy  suisque  veris  haeredibus,  curiam  nostram  dictam  Algöo,  cum  colonijs 
Omnibus«  ^gris,  pratis,  pascuis,  piscaturis,  siluis,  venationibus«  et  ceteris 
alijs  curiae  adiacentibus,  praenotatae  habendam,  tenendam,  et  ia  perpetuum 
possidendaqfi.  pro  nobis  nostrisque  haaredibus,  pacißce  et  quiete,  nee  volu- 
mus  nos  diebus  nostris«  nee  baeredes  nostri  teneantur«  aliquo  .de  i^ire  in- 
posterum  revocare.  In  cuius  rei  testimonium  sigillum  nostrum ,  yna  cum 
sigillo  Magnißcij  Principis.  Domini  E.  Dei  gratia  Regis  Danorum  Illustris, 
et  aliorum  nobilium  Dominorum»  videlicet  Domini  Magni,  Episcopi  Veiio- 
nensis,  Domini  Leonardij  dapiferi^  Domini  Turonis  Kiätillsson,  Camerarij, 
Domini  Haquini  Lämä  Marscalki  nostri,  Domini  Canuti  lonsson,  DomiDi 
Tuconis  lonsson,  Domini  Petri  Liquidsson,  Domini  Töriri  Birgirsson,  Do* 
mini  Haquini  Haralsson,  Domini  Holmvidi  Elefsson^  consiliariorum  nostro- 
rum  dilectorum  praesentibus  est  appensum.  Datum  Hälsingör^  Anno  Domioi 
Millesimo,  GGG  Decimo,  III  Nona  Marti j. 

Enligt  teckningen  kafva  tigiUen  N.  6  och  8  fiumitt  oskadade,  de  fifriga  9  borta. 

i658. 


—        6o5        — 

i658.  i3io  d.   i4  Mars, 

Nas  Caelssoks  qTitto,  för  sig  och  sina  medarfvingar,  p&  riktig  af  Abboten  Johannes  i  Nydala 
kloster  uppburen  betalning  för  deras,  efter  verkställandet  af  fadrens  testamente,  ännu  4ter- 
stdende  halfva  del  i'  R&hult  i  Fryeleds  socken,  samt  i  följe  deraf  gjorda  afstäende  af  allt 
deras  moderne  i  bemalte  gdrd  tili  klostret. 

A.  3.  X. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus  Nicholaus  karls  son  salutem 
in  omnium  saluatore  Tenore  presencium  recognosco  quod  Anno  domini  M^ 
CCC^,  X^,  sabbato  quatuor  temporum  in  quadragesima,  accedente  consensu 
omnium  coheredum  meorum  pro  illa  parte  que  nobis  remanserat  inRahyltu 
postquam  dilectissimus  supranominatus  pater  noster  karolus  bone  memorie 
medietatem  omnium  possessionum  nostrarum  ibidem  de  nostro  vnanimi 
consensu  et  mera  Toluntate  in  suo  testamento  legauerat  monasterio  noue 
Tallis,  Leuaui  plenum  precium  de  domino  Johanne  abbate  dicti  loci,  juxta 
meara  et  coheredum  meocum  voluntatem,  Quamobrem  vna  cum  ipsis  cohe- 
redibus  meis  protestor  presentibus  bona  fide  seriatim,  quod,  intra  sepes  et 
extra  omnia  que  jngridis  duicissima  mater  nostra  felicis  memorie  nobis  reliquid 
in  dicta  villa  Rahyltu  ad  dominium  et  possessionem  dicti  monasterij  sunt 
deuoluta  pleno  jure,  jta  quod  nullo  vmquam  jure  uel  lege  possunt  ab  ali« 
quo  reuocari,  Jn  quorum  testimonium  quia  siggillum  proprium  non  habeo, 
Gudmundum  generum  meum  rogauimus  presentes  litteras  siggillare.  Actum 
Anno  et  tempore  quo  supra. 

Pajränsidan.'  Parochia  Fröale«  rahyltha. 
Sigillet  obetjrdligt  skadadt,  p&  en  ur  brefret  klippt  remsa. 


i3io  d.  i5  Mars. 


1659. 

KsTraFAST  Bagittalmsoxs  m.  fl«  slägtingars  oppna  forklarande,  att  Domprosten  Wimund  i 
Linköping  eger,  att  af  dorn  oqyaldt  gifya  och  disponera  tili  kyrkor  och  andeliga  inrätt« 
ningar  sitt  ^derne  och  öfriga  förvärfvade  egendom  tili  sin  och  sina  foräldrars  själahug« 
nad,  med  anh&llan  derjemte  cm  verldsliga  myndigheternas  stadAstelse  harft. 

B.  3;  ii5. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  K^etiluastos  Ragwaldsoü  Cle-*' 
MEPis  HAQUONASON  Andreas  earlson  Olof  Yxor  sua,  Karolus  Ragwaldüs 
et  LuciA  filii  eorum  in  domino  ihesu  salutem,  perpetuam  et  presentem,  Te- 
nore presencium  constare  volumus  euidenter  nos  consensum  nostrum  bene- 
uolenciam,  et  assensum  adhibuisse,  et  vnanimiter  admisisse,  Tt  discretus 
vir  Wimundus  prepositus  lincopensis  ecclesie  bona  patrimonialia  necnon  et 
queuis  alia  quocunque  titulo  acquisita  pro  anima  sua  parentumque  suorum 
ad  ecciesias  et  ad  pia  loca,  conferendi  €t  ordinandi  plenam  et  liberam  ha- 

Sv^  Diplom.    IL  77 


~        6o6        — 

J>eat  potestatem  Jn  cuius  rej  euidenciam  sigilla  nostra  Videlicet  ketilwasti 
clemeiitis  et  karolj  presentibus  suat  appensa  Nos  vero  andreas  olof,  Rag. 
waldus  et  Lucia  quia  propria  sigilla  non  habetaus  sigillum  dominj  episcopi, 
capituli  lincopensis  et  ciuitatis  ibidem  sumus  vsi  vt  autem  premissa  maioris 
TJgorein  habeant,  firmitatis  nos  omnes  supradictj^  presentem  litteram  Magni- 
ficj  principis  Dominj  Birgerj  dei  graeia  sweorum  gothorumque  regis  illuslrii 
£.  et  .W.  eiusdem  graeia  ducum  illustrium  ibidem  neenon  et  Kanutj  Joon- 
son  legiferi  0sgotorum  sigillis  petimus  communirj  Renunciantes  in  hiis  Om- 
nibus et  singulis  excepcionibus  dolj  mali  in  factum  ^  condicioni  indebiti 
omnj  iuris  auxilio  Ganonicj  et  ciuilis  specialiter  iurj  generalem  Renuncia- 
cionem  non  ualere  ac  aliis  omnibus  iuris  et  factj  excepcionibus  dieta  bona 
iure  hereditario  aut  quolibet  alio  modo  uel  genere  Exigendi  pctendi  Ga- 
lumpniandi  inpetendi  nee  non  et  decetero  quomodolibet  vendicandj  Datum 
et  actum  Anno  dominj  M^  GGC  decimo  dominica  Reminiscere. 

Öfverskrift.'  De  consensu  propinquorum  W.    . 


1 660.  1 3 1  o  d.   21   Mars. ,  Stockholm. 

Matts  KBrriLifinnMSOKS  intyg-,  att  Peter  Gerhardsson  genom    lagligt  bjte   af  honom  erhällit 
%  markland  )ord  i  Lundby. 

A.  6. «. 

Omnibus  preseus  scriptum  cernentibus,  Mathias  KiETiLMUNDJS  soon, 
Salutem  in  domino  sempiternam  Nouerint  vniuersi,  discreturo  virum  petrum 
gerardi  filium  duas^  Marchas  terre  in  lynby  cum  omnibus  adiacencijs  vide* 
licet,  agris,  pratis  siluis^  a  me  iusto  campbio  habuisse  Jn  cuius  rei  testimo- 
nium  sigillum  meum  presentibus  est  appensum.  Datum  stocholm.  Anno 
domini,  M^  C^C°C°,  X^  Jn  die  beati  ßenedicti  abbatis. 

Pa  fränsidam  de  .11.  marcis  in  lundhbj. 
Sigillet  oskadadt,  p&  en  ur  brefvet  klippt  remsa. 


i66i.  i3iod.   22   Mars.  Ebohärad. 

Styhu^rks  af  Sambro  bjtesbref  pi  gods  i  Spänga  och  Staby  i  Uller&kers  ^ärad,  hvilkalea- 
nas  tili  Ärkebiskoj;'  Nils  i  Upsala  emot  Sonunaväng  i  Wikstads  socken. 

B.  a:  42. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  styrbernüs  de  sambrom  salutem 
in  domino  sempiternam  nouerint  vniuersi  me  venerabili  patri  domino  nico- 
lao  dei  graeia  archiepiscopo  vpsalensi  duas  oras  terre  quinque  denariis  mi- 
nus in  spangum,  et  dimidium    solidum  terre    in    villa   stabby    sub    nicolao 


—        6o7        — 

prouincia  vllarakir  permutacionid  titlilo  dimisisse  iure  perpetuo  possidendas, 
recipiendo  ab  ipso  in  somaraeng,  parbchia  vixstadhe,  duas  oras  terre  pro 
prediis  menioratis,  super  boc  testibus  wigariter  dictis  fasta  datis  et  receptis 
secundum  leges  patrie  et  consuetudinem  approbatam  jn  cuiüs  cambii  sea 
permutacionis  euidenciam  pleniorem  sigillum  nieum  presentibus  est  appen- 
8um  datum  apud  ecelesiam  ebohered  anno  domini  M^  GCG^  X^  in  tercia 
dominica  quadragesime. 

Ö/verskrift:  Tenor  super  II  oris  quinque  denariis  minus  in  spangum  et  dimidio 

«olido  terre  in  ^illa  stabbj« 


1662.  i3io  d.   29  Mars. 

Yice  Lagmannen  i  Östergotland  Waldsmabs  betyg,  att  Andreas,  Domprosten  Wimunds  i 
Linköping  sväger  och  nans  hustru  Olöf,  Domprostens  syster,  ofTentligen  förklarat,  det  Domf* 
prosten  egde  att  af  dem  oqvaldt  gifva  och  disponera  efter  |[odtfinnande  all  sä  väl  ärfd» 
som  förvärfd  egendom. 

B.  3:  iiS.  ▼, 

Omnibiis  presentes  litteras  inspecturis  Waldemarüs  vices  Legifefatus 
g^erens  in  osgocia  salutem  in  domino  Tenore  presencium  constare  üolumus 
Omnibus  euidenter  quod  die  lune  b'ncopie  post  domiuicam  letare  que  dici- 
tur  (agdhingsmanadagher  in  presencia  nostra  constituti  andreas  gener  di* 
screti  viri  dominj  W.  prepositi  lincopensis  nee  non  et  vxor  sua  oluf,  soror 
dictj  dominj  prepositi  recognouerunt  publice  et  expresse  consensum  suum 
voluntatem  et  assensum  dedisse  penitus  ut  dictus  «W.  prepositus  de  bonis 
suis  Omnibus  que  sibi  paterna  vel  niaterna  succeäsione  aut  tytulo  donacionis 
aut  empcionis  seu  eciam  causa  profectiua  aut  aduenticia  qel  ecjam  quouis. 
alio  nlodo  peruenerant  possit  libere  testarj  donare  et  ad  libitam  voluntatis 
ordinäre  Benunciantes  in  hiis  omnibus  et  singulis  exempcioni  doli  mali  in 
factum  condicioni  indebiti  omni  iuris  auxilio  canonicj  et  ciuilis  specialiter 
iurj  generalem  renunciacionem  non  uaiere  ac  aliis  omnibus  iuris. et  factj 
excepcionibus  dicta  bona  iure  hereditario  aut  quolibet  alio  modo  uel  ge- 
nere  exigendi  petendi  calumpniandi  inpetendi  necnon  et  de  cetero  reuo- 
candi  ad  horum  igitur  euidenciam  pleniorem,  sigillum  nostrum  vna  cum  si» 
gillis  dominorum  kanutj  ingonis  et  olauj  Ganonicorum  Lincopensium  necnon 
et  consulum  ibidem  Johannis  ingason  0iarj  niclas^eson  guthormj  dictj  kril 
Danielis  villici  quondam  de  typt  Quj  huic  facto  vna  cum  multis  aliis  in- 
terfuerunt  presentibus  est  appensum  datum  et  actum  loco  et  die  supradictis. 

öfverskrifli  De  consensu  heredum« 


—        6o8        — 
i663.  i3io  A  3  Apr.  Hof. 

Hertigarne  Ebik.  odi  Wildehab«  stadfästelse  p&  deras  g&fva  af  Ekebj  i  Herike  tili  Eiseber- 
ga  kloster. 

A.3.a 

Vniuersis  presens  scriptum  cernentibns  Ericus  .et.  valbemaros  deigra* 
cia  duces  sweuorum  salutem  ja  domino  sempiternam.  Garn  religiöse  domine, 
•et.  honeste  abbatissa  .et.  conuentus  de  risanberg  sint  curiam  de.  ekeby.  ja 
nericia  cum  pertinenciis  ex  nostra  rounificencia  consecute.  prohibemas  vni- 
uersis et  singulis  ne  quis  presumat  eas  super  eadem  curia  jndebite  molesta- 
re.  si  quis  autem  crediderit  se  aliquod  ius  habere  super  uicta  curia  tota 
vel  eius  parte  contra  predictas  dominas  jntentandi.  jllud  secundum  lege» 
patrie  prosequatur  nullam  violenciam  de  facto  eisdem  juferendo.  prout  bo« 
stram  jndignacionem  voluerit  euitare  Datum  Hof.  anno  domini.  M*.  CCC^ 
decimo.  sexta  feria  ante  festum  beati  ambrosij  episcopi. 

Sigillet  p&  en  ur  brefTet  klippt  remsa,  sLadadL 

1664.  i3io  d.    18  Apr.  Malma. 

Biskopen  Sttrbjorks  i  Strengnäs  stadfastelse  p&  Gamla  kloster  och  Helgarna  KapeD  siiom 
gamla  annexer  tili  W&rfnibcrga  kloster. 

A-  3.  k. 

Styrbernus  dei  gracia  episcopus  strengenensis  Religiosis  et  honestisdo- 
minabus  abbatisse  et  sanctimonialibus  in  conuentu  montis  beate  virginis  de 
sua  dyocesi  salutem  in  domino  sempiternam  Ne  super  ecclesia  in  gambla- 
cl0ster  quam  ab  antiquis  temporibus  conuentualem  ecciesiam  habuistis  et 
postmodum  in  pacifica  possessione  tenuistis  et  adhuc  in  presenti  optinetis 
et  hoelgarne  capella  sitji  annexa  vobis  a  quoquam  in  posterum  possit  suspi- 
cio  generari  tenore  presencium  constarevolumus  euidenter  quod  nos  habito 
super  hoc  cum  fidedignis  tractatu  et  inquisicione  diligenti  inuenimus  jpsam 
ecciesiam  gamblacl0ster  cum  predicta  capella  sibi  annexa  cum  omnibus 
earum  parochialibus  iuribus  fructibus  et  pertinenciis  monasterio  vestro  rite 
fuisse  collatam  et  canonice  annexam  ante  multa  jam  tempora  retroacta  et  jb 
per  venerabiles  patres  dominos  anundum  et  ysarum  felicis  recordacionis  epi- 
scopos  strengenenses  predecessores  nostros  collacionem  et  annexionem  huius- 
modi  conßrmatam  Nos  igitur  predictorum  predecessorum  nostrorum  vestigiis 
inherentes  confirmacionem  collacionem  et  annexionem  supradietas  ex  con- 
sensu  cnpituli  nostri  quantura  de  iure  possumus  approbamus  perpetuis  ei- 
nunc  temporibus  confirmamus  et  presentis  scripti  patrocinio  communimus 
jn  cuius  testimonium  sigitlum  nostrum  presentibus  est  appehsum  Datum 
apud  ecciesiam  malmae  anno  domini  ]VP  CCC^  decimo  in  vigilia  pasche« 
SigUlet  nästan  helt  och  hdllet  bortfallet  fr&n  den  ur  brefvet  klippta  remsan. 


-.609-^ 

i665.  i3io  d.  2  0  Apr.  Nyköping. 

Bertig  Waldbiabs  slydclsbref  for  Linköpings  Domkyrka,  med  forsakran,  att  ünder  Biskop 
Carls  bortovaro  svai-a  för  hennes  angelägenheter* 

B.  3:  4.  V. 

Omnibus  presentes  litteraa  inspecturis  walüemaeus  dei  gracia  dut 
sweorum  salutem  in  domino  sempiternam.  Licet  ecclesia  lincopensis  quam 
progenitores  nostri  illustres  fundauerant.  libertates  et  priuilegia  semper  huc 
usque  habuerat  nos  tarnen  ipsam  et  jura  sua  cum  personis  familiis  ac  aliis 
Omnibus  ad  eamdem  pertinentibus  in  nostram  proteccionem  et  tutele  gra* 
ciam  recipimus  specialiter  in  absencia  Reuerendi  patris  domini  karoli  ibi- 
dem nunc  episcopi  offerentes  nos  pro  ipsa  et  ad  ipsam  spectantibus^  quo  ad 
premissa  omnia  paratum  et  wluntarium  responsalem  Jn  cuius  Rei  testimonium 
sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum  Datum  Nicopie  anno  domini  M 
CCC  X°.  secunda  die  pasche. 

/  bradden.'  Waldemams  dux  exhibet  se  ecciesie  responsalem. 


j666.  i3io  d.  ü6  Apr.  Wiksta. 

Arkebiskopen  Nos  Kethlssoiis  i  üpsala  bref  p&  4^  dagars  aflat  för   botgorare,  som  visia 
dagar  bssoka  Fredikax-ebrodernas  kyrka  i  Sigtuna. 

A,  3.  c 

Omnibus  presentes  litteras  Jnspecturis,  Nicolaus  diuina  miseracione 
Archiepiscopus  vpsalensis,  salutem  in  domino  sempiternam,  Quoniam  ut  ait 
apostolus,  Omnes  stabimus  ante  tribunal  christi,  recepturi  prout  in  corpore 
gessimus  sine  bonum  fuerit  sine  malum,  oportet  nos  diem  messionis  extreme 
raisericordie  operibus  preuenire,  jd  quoque  seminare  in  terris,  quod  red- 
dente  domino,  multiplicato  fructu  recolligere  valeamus  in  ceJis,  firmam 
spem»  fiduciamque  tenentes,  quoniam  qui  parce  seminat  parce  et  metet, 
et  qui  seminat  in  benediccionibus  de  benediccionibus  et  metet  vitam  eter- 
nam,  Cupientes  jgitur,  ut  Ecclesia  fratrum  ordinis  predicatorum  sictonie^ 
in  honorem  gloriose  virginis  Marie  consecrata  congruis  honoribus  frequen-' 
tetur  et  a  christi  fidelibus  iugiter  veneretnr  Omnibus  vere  penitentibus  et 
confessis,  qui  ad  dictam  Ecclesiam,  jn  festis  beate  virginis,  videlicet,  As- 
sumpcionis,  Annunciacionis,  Natiuitatis  et  Purificacionis,  et  festis  beatorum 
Petri  martyris,  ac  dominici  et  Augustini  confessorum,  nee  non  et  in  cele-^ 
britate  dedicacionis  ipsius  ecciesie,  ac  festis  sancte  '^Irucis  videJicet,  Jnnen-* 
cionis  et  Exaltacionis,  causa  deuocionis  accesserint,  et  soHempnitati  deuo* 
cione  debita  interfuerint,  De  omnipotentls  dei  misericardia,  et  beatorum 
Petri  et  pauIi  apostolorum  eius,  auctoritate^   ac  beatorum  ntartirum,   Lau* 


rencii  et  Ericl  meritis  confisi,  Quatraginta  ^ierum  indulgencias  die  quolibet 
premissorum,  de  iniunctis  sibi  penitenciis  misericorditer  in  domino  relaxa- 
mus.  Jn  Guius  rei  Testimonium  sigillum  nostrum  presentibus  est  «ppen- 
sum,  Datum  apud  ecciesiam  wixtadhe,  anno  domini  M?  CCC^  decimo,  Do- 
minica Quasi  modo  geniti. 

Pd  Jrdnsidan,'  Jndulgencie  episcopomm-in  precipuis  festk* 
Sigillet  bortfellet  fi*än  den  nr  brefret  klipta  remsao* 


1667- 


i3io?  Odateradt 


li'kedjeknen  Olofs  redogörelse  för  dess  uppbord  af  ÄrkebisLops-tionden  i  Attondaland. 

A.  7.  a.  *). 

Me  Olauo  archidyacono  vpsalensi  procurante  decimas  archieptscof] 
per  attundiam  de  mandato  Capituii  vpsalensis^  Primo  anno  roisi   in  gutlan- 
diam,  cum  Johanne  Ottason,  XIIIL  lestas  annone  cum  dimidia  que  vendite 
sunt  in  Wisby,    pro  viginti  octo   niarchis,   et  quatuordecim    solidis    argenti 
puri,  et  octo  marchis  gutensis  raonete,  quas   commisi  domino  Mathie  cano- 
nico  vpsaiehsi,    Jtem  in  secundo  anno  misi   Wisby    per   eundem    Johannem 
ottason  Quatuordecim    lestas  annonas   de    vtby  et   saehund^re,     et    de  aker 
sedecim  lestas,  que  eciam  vendite  sunt  in  Wisby  pro   quinquaginta  Septem 
marchis  cum  duabus  oris  argenti,    quas    similiter   commisi    domino    Mathie 
canonico  vpsalensi,    Jtem   commisi  domino  canonico    vpsalensi    in  stocholm 
Triginta  sex  lestas  annone  cum  dimidia,    et   quatuordecim    roodios    annone. 
De  colonis  domini  mei  archieplscopi  in  parochia  aker  recepi  decem  et  octo 
marcbas  denar.,  cum  quatuor   solidis  de    pecunia    que   dicitur    afrad^  Jtem 
recepi  de  colonis  in  l0stum  decem  marchas  cum  dimidia,  et  quinque  solidos 
denar.  cum  antiquo  debito,  Jtem  recepi  de  colonis  in  munz0  Triginta  vaam 
marcbas  cum  dimidia  et  vndecim  denarios  Jtem  de  colonis  de  morgbaiuxta 
fl0tasund  quatuordecim  oras  denar.,  Jtem  recepi  de  domino  Johanne  de  loon 
monetario  in  stok^holmis  sex  marchas  denar.,    pro  curia    domini    mei    arcbi- 
episcopi  prope  stocholm  sita  karlaby  nnncupata  quam  conduxit,    Jtem  ven- 
didi  quindecim  cutes  bouinas,  que  remanserunt  in  l0stum  de  niortalitate  pe- 
corupi  pro  quinque  marchis,   Jtem  vendidi    stocholmis    quatuordecim    lestas 
annone  pro  viginti  octo  marchis  denar.  que  eciam  venerunt  de  l0stuni,  Jtem 
vendidi  duas  lestas  annone  stocholmis,   pro  quindecim  marchis  denar.,  Jtem 
recepi  de  domino  0mundo    in    odhinshargh    de    cathedratico    octo    marcbas 
denar.,  et  de  domino  Rangnero  in  Lennum  eciam  de  cathedratico  .  quatuor 
^  marchas  denar.,  J.tem  vendidi  vnam  lestam  annone  que    venit  de  alseke  et 

*)  Ur  CD  af  Uplands  Lagman  Birger  Pehrsson  m.  fl.  utgifren  vidimaiion  af  d.  17  Maj  i3io> 


—        6ii        — 

gictonia  pro  Septem  marchis  denar.,  Jtem  recepi  de  sak0ri  in  attundia  quin- 
decim  marchas  denar.,  H  Summa  CLX'*  raarche  denar.,  de  istis  per  me  sie 
leuatis  uel  receptis,  Jn  primis  commisi  domino  Nicoiao  scolastico  vpsalensi 
vjginti  marchas  denar»  de  mandato  Capituli,  Jtem  solui  domino  johanni 
de  resbohundere  canonico  vpsalensi  decem  marchas ^  Jtem  eomisi  johanni 
gasabogh  viginti  quatuor  marchas  de  pecunia  domini  mei  archiepiscopi  ex 
mandato  capituli^  pro  quibus  inpignorauit  predium  suum  videlicet  duas 
oras  terre  in  skujbambri,  quam  terram  redemit  et  pecuniam  capitulo  recom* 
misit,  Jtem  expendimus  dominus  0yarus,  magister  nicolaus  et  Ego,  stoc* 
holm  eundo  et  ibi  manendo  in  ecciesie  negociis  sex  marchas,  Jtem  solui 
pro  mantello  et  tunica  villice  in  aker  octo  marchas»  et  pro  capa  et  tunica 
villici  ibidem  octo  marchas,  quas  dominus  meus  archiepiscopus,  dominus 
Nicolaus  bone  memorie  eis  promisit  dum  iadhuc  viueret,  Jtem  solui  pro 
tunica  iohahnis  in  norum  quatuor  marchas,  Jtem  solui  pro  Tunica  villice 
in  alseke  duas  marchas,  Jtem  commisi  domino  gunnoni  vicario  de  chora 
quatuor  marchas  quando  iuit  in  ostgociam  et  westgociam  in  negociis  eccie- 
sie. Jtem  expendi,  Nycopiam  eundo  et  redeundo  cum  exiret  dominus  meus 
de  Nycopia  .VL  marchas.  Jtem  solui  pro  tela  ad  saccos  farine  marcham 
denar.  Summa,  Nonaginta  tres  marche,  Jtem  ,Teneor  domino  meo  archiepi- 
scopo  Nouem  marchas  argenti  puri  cum  dimidia  pro  quibus  eciam  vendita 
fuit  annona  in  guthlandia,  Jtem  Teneor  ego  Olauus  archidiaconus,  fabrice 
ecciesie  vpsalensis  in  vniuerso  et  per  singula  decem  et  octo  marchas  denar. 
et  duas  oras  cum  quatuor  denariis.  Jtem  Teneor  ecciesie  mee  de  baeling  in 
vniuerso  viginti  septem  marchas  denar.  Jsti  Tenejitur  domino.  meo  archiepi- 
scopo  pecuiiiam  pro  annona,  dominus  Magnus  gregorii,  duodecim  marchas 
denar.,  et  inpignerauit  predium  suum ,  videlicet  sex  solidos  terre  in  parochia 
resbohundere  villa  greni,  Jtem  Johannes  byrgirsson  octo  marchas  qui  eciam 
inpignerauit  predium  suum  videlicet  duos  solidos  terre  in  villa  j^sterrjzfr  pa- 
rochia Riud.  Jtem  de  Crokaestum  hidhinnus  quatuor  marchas  denar.  pro 
dimidia  lesta  annone.  Jtem  Olauus  de  J0ghamar,  quatuor  marchas  pro  di- 
midia lesta  annone,  Jtem  tenetur  domino  meo  archiepiscopo  dominus  petrus 
de  Ringbohered  tres  marchas  argenti  puri,  uel  Tredecim  marcas  denar. 
cum  dimidia  pro  duabus  lestis  annone. 


1668.  i3io  A    17   Maj-  Upsala. 

Uplands  Lagmannen  Birger  Pehrssons,    Magnus   Gregbrssons,    Priorn  i  Sigtuna   Israels   ocb 
Minoriter-Orden»  Förestandare  Nil»  vidimation  af  ÄrkedjeknenOlofsforegdenderedogQrelse. 

A.  7.  a. 

Omnibus  presentes  litteras  Jnspecturis  Byrgerus  p^bterssön  legifer  vp- 
landiarum,   Magnus  gregorsson^  Frater  Jsrael   prior  sictuniensis.  v  •  «  .  $ 


—       6iat       — 

prouincialis  ordinis  predicatorum ,  et  frater  Ni€OLAUS  custos,  ordinis  mino- 
rum,  salutem  in  domino  sempiternam,  Noueriut  vniuersi,  Nos  anno  domioi 
M®,  CCC°  decimo,  Jn  profesto  beati  Erici  Regis  -et  martyris  circa  horam 
Yesperarum^  audiuisse  in  presencia,  venerabilis  patris  domini  Nicolai  archie- 
piscopi  et  Gapituli  vpsalensis.  ac  multorum  fidedignorum,  quandam  carUm 
sine  quouis  sigillo  et  quolibet  legittimo  inunimento,  productam  et  lectam 
ypsalie  per  quosdam  qui  se  asserebant  prociiratores  domini  Olaui  archidya- 
coni  vpsalensis,  de  quodam  compoto  infrascripto,  cuius  Tenor  taliserat.  Me 
Olauo  archidyacono  '&c.  Se  föregäende  N:o  1667.  Jn  Cuius  rei  Testimonium 
sigilla  nostra ,  presentibus  sunt  appensa.  Datum,  anno,  die  et  loco  supradictis, 

Pa  fränsidan.*  Testimoniom  cuiusdam  ratiocinii. 
Alla  4  sigülen  borta;  remsorna  qvar» 


1669.  i3io  d.  17  Maj.  Üpsak 

ÄrLebkkopen  Niu  Kirrnjoss  och  Domkapitlbts  i  Upsala  vidiiiiatioB  af  Pifren  Glemens  IT» 
buUa  af  d.  g  Maj  1265. 

^       '  A.  ,.  d. 

Omnibus  presentes  litteras  Jnspecturis,    Nicolaus   diuina    miseracione, 

Archiepiscopus  vpsalensis,  ac  Gapitulum  eiusdem  Ecciesie,  salutem  in  domioo 

sempiternam,  Nouerint  vniuersi,  Nos  litteras  sanctissimi  patris,  domini  Cle- 

mentis  pape  Quarti  vidisse  non   rasas,  non  aboJitas,    non   cancellatas,  nee 

in  aliqua  sui  parte  viciatas  tenoris  et  continencie  infrascripte.  Clemehs  Epi- 

scopus  &c.     Se  föregäende   N:o  5o2*     Jn    Cuius   Rei    Testimonium  sigilla 

nostra  presentibus  sunt    appensa,    Datum    apud    vpsaliam   anno    domini  M^ 

CCC^,  Decimo,  jn  profesto  beati  Erici  regis,  et  Martyris. 

SigiUen  bortfallna,  remsoiiia  qrar» 


löyo*  i3io  d.  19  Maj-  Upsala. 

Domprosten  i  Upsala  Avdibas's  vidimation  af  Päfven  Martinus  IV:s  bulla  af  d.  11  Maj  ia84 
samt  dispensation  för  den  deruti  omformalde  presUnannen  Johannes  Henriksson. 

A.  1.  A 

Vniuersis  presentes  litteras  inspecturis  Andreas  prepositus  wpsalensis 
Salutem  in  domino  sempiternam  Noueritis  nos  litteras  apostolicas  in  nulia 
sui  parte  viciatas,  vel  corruptas  cum  vera  bulla  recepisse  in  hec  verU 
Martinus  EpisGopus  &c.    Se  föregäende  N:o  787.     Nos   igitur  predictum 

Jo- 


—        6i3        — 

Johannem  subicientes  examini  ac  circumstanciis,  que  circa  personam 
ipsius^  iuxta  fformam  nobis  traditam  ffuerant  attendende,  sufficien- 
ter  et  consolatorie  jnuentis  in  ipso,  vt  ad  omnes  ordines  asceitr 
dere,  ac  ecclesiasticum  beneficium,  eciam  si  curam  animarum  haberet  an- 
nexam  optinere  posset,  cum  eodem  dispensauimus  auctoritate  premissa.  su« 
per  qua  dispensacione,  cum  Johannes  sepefatus,  tum  propter  nostramoccu- 
pationem,  tum  propter  sui  ipsius  obliuionem  et  ignoranciam  dari  sibi  petere 
nostras  litteras  omisisset  eas  tarnen  post  aliquot  annorum  curricula,  tarn 
presbiterali  ordine  quam  curato  beneficio  iam  optento,  prvdencius  et  caucius 
periculum  quod  ex  earum  defectu  sibi  posset  irpminere  considerans,  a  no- 
bis instancius  peciisset,  nos  quia  aliquantulum  offuscatam  habuimus  facti  pre- 
libati  memoriam  cum  per  attestaciones  iuratorias  Reuereiidorum  ac  fidedig- 
norum  virorum  dominorum  silicet  0iari,  Matbie  atque  sunonis  concanonicorum 
nostrorum  wpsalensium,  qui  tarn  recepcioni  litterarum  ipsarum  apostolica- 
rum  quam  dispensacioni  earundem  auctoritate  ut  premittijtur  per  nos  fTacte, 
nobiscum  pre3entes  fuerant,  sie  se  veraciter  habere  premissa  nobis  plenius 
constitisset  presentes  litteras  nostro  ac  predictorum  testium  sigillis  signatas 
memorato  Domino  Johanni  jn  premjssorum  omnium  euidens  testimonium 
duximus  concedendas  Datum  wpsalie  Anno  domini  M**  CCC^.  Xo.  in  crastino 
beati  Erici  Regis  et  martiris. 

Pd/ränsidam  Dispensacio  super  defectu  natalium. 
Sigülen:  i,  2^  3  i  gronjt  Tax^  mer  och  niudi-e  skadade,  aadleliga;  4  bortfallet^  reiQBan  qT^» 


167 1.  i3iod24  Maj.  Thorsö. 

Biskop  BaTHOurs  i  Skaria  bref  p&  etfc  qvarnställe  i  Längenäs  och  dervid  varande  äng  samt  en 
stackwalls  äng  i  Forshems  myr  som  lemnas  Hakan  Djekn  i  Byte  emot  hans  gods  i  QTflttak* 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  Bryniulphus  dei  gracia  scarensis 
episcopus,  salutem  in  domino  sempiternam,  Notum  facimus,  quod  de  con-* 
silio  et  assensu  capituli  nostri  scarensis,  permutacionem  quanoam  prediorum 
cum  haquino  dicto  dyaekn  de  kiSesta^um,  genero  arnuidi  saeter,  fecimus 
per  hunc  modum,  videlicet,  quod  nos  predia  ipsius  haconni  in  kuseteegb, 
cum  Omnibus  suis  attinencijs  intra  sepes  et  extra  habere  debeamus  jure  per- 
petuo  possidenda,  Dantes  pro  eisdem  predijs  ipsi  haquino,  locum  molen- 
dini  in  langaenes  cum  pratis  ex  vtraque  parte  amnis,  que  ibi  adiacere  so- 
lent,  et  prato  vnius  cumuli  qui  dicitur  stacker  in  forsemaemyri,  proprieta- 
tem,  possessionem ,  et  dominium  dictorum    prediorum   jn   ipsum   baquinum 

Ä/.  Diplom,    IL  ♦  7B 


.  —       6i4       — 


et  heredes  suos,  per  scotacionem  legittimam  transferendo,  Jn  cuius  testimo- 
nium  sigillum  nostrum  et  sigilluni  dicti  capituli  nostri  presentibus  sunt  ap« 
pensa,  Datum  thors0  anno  domini.  M^  CCC^  decimo.  IX?  kal,  junij. 

Pa  fransidan:  curia  quaethaegh. 
Sigillet  N:o  i  borta,  2  andeligt,  sLadadt. 


1672.  i3io   d.   28  Maj.  Mörkü. 

Biskop  Sttabjorns  i  Strengnäs  intyg,  att  bans  slägtinge  Ingewald  Magnusson  tili  sin  broder 
Finwid  lemnat  Klöfwasta  gärd  i  utbyte  emot  jord  i  Lagnö  vid  Eldasund,  i  Walsta  1 
Wärdinge  socken  ocb  i  Awunge  vid  Husby  GroduDge. 

A.  6.  a. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Styrdernüs  dei  gracia  episcopus 
strengianensis  salutem  in  domino  sempiternam.  Notum  facimns  quod  cod- 
stituti  in  presencia  nostra,  dilecti  consangninei  nostri  ingiwaldus  niagnusa 
son  et  frater  suus  finwidus  fecerunt  hoc  cambium  prediorum,  videlicet 
quod  idem  ingiwaldus  ipsi  finwido  fratri  suo  curiam  suam  kl0uaste  cum 
Omnibus  pertinenciis  suis  reliquit  perpetuo  possidendam  Recipiens  ab  eo 
quinque  oras  terre  in  lagn0  iuxta  Eldnsund,  tres  oras  in  valastum  paro- 
chia  wardungi,  quatuor  solidos  terre  in  awngi  iuxta  husaby  grodungi,  isla 
condicione  adiecta,  quod  si  idem  finwidus  absque  h'beris  priusquam  ingi- 
waldus morietur  predicta  curia  cl0uasta  cum  omnibus  suis  attinenciis  ad 
predictum  ingiwaldum  redeat,  ita  quod  nullus  coheres  suus  alius  ad  ipsani 
curiam,. ius  hereditarium  petens  manum  mittat,  si  vero  predictus  ingiwaldus 
prius  decesserit,  quam  finwidus,  eodeni  modo,  quo  ad  ingiwaldum  dicta 
curia,  redeant  ad  finwidnm  predia,  que  vt  pote  superius  sepedicto  in- 
giwaldo  sunt  ab  ipso  finwido  cpmmutacionis  tytulo  assignata,  jn  Cuius  testi- 
monium  sigillum  nostrum  cum  sigillis  predictorum  fratrum  presentibus  est 
appensum.  datum  Myrkiu  anno  domini  M°  CCC°.  X^  in  die  ascensionis 
domini« 

Pa  fränsidan:  per  lagnö  et  clewasta. 
SigUlen  obetydligt  skadade. 


1678.  i3ro   d.  4  Juni.  Lund 

Enkan  efter  Matts  af  Aggatorp  Iiigbgj^rds  gäfvo-  ocb  skötesbref  p&  all  beones  losa  och  fasta 
egendom  i  Aggatorp  i  Oxiehärad  tili  Lunds  domkyrka. 

A.  5. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  Jngyiarth  relicta  quondam  roathei 
de  aggathorp  salutem  in  domino  sempiternam  Nouerint  vniuersi  ine  ex  con- 


—       ^i5        — 

sensu  et  voluntate  dilectorum  laurencii  filü  mei  et  Josep  generi  mei,  bona 
mea  omnia  mobilia  et  inmobilia  in  akathorp  sita  in  ossaeghheret,  discretis 
viris,  dominis  magistro  thome  et  olauo  canonicis  lundensibus  nomine  fabrice 
Inndensis  ecciesie,  alienasse  ac  iusto  tytulo  vendidisse  que  quidem  bona 
dictis  dominis  nomine  quo  supra  ex  consensu  et  uoluntate  dictorum  mihi 
attineneium  trado  libere  ac  per  presentes  scoto  in  perpetuum  possidenda, 
^is  que  ea  ab  impeticione  cuiuslibet  approprio  ac  in  posterum  appropriare 
promitto,  et  dictos  dominos,  nomine  ipsius  ecciesie  ac  ipsam  ecclesiam,  si 
quid  dicte  scotacioni  obiectum  vel  contradictum  fuerit  indempnes  promitto 
penitus  conseruare,  Jn  cuius  rei  Testimonium  ex  consensu  et  voluntate  di- 
ctorum filü  mei  et  generi  sigillum  meum  vna  cum  sigillis  ipsorum  duxi 
presentibus  litteris  apponendum,  Datum  anno  domini  Millesimo.  CGC®  X° 
lundis,  in  octaua  ascensionis  domini. 

Pa  /ränsidam  Super  vua  curia  in  agharp  in  ossighehereth. 
Sigillen  borta;  remsoraa  qvar. 


1674-  i3iod.  8  Juni  Edbythorsn. 

loHAiv  Ehosls  testamente  af  sin  del  i  Teige  g&rd  tili  Upsala  Domkyrka,  efter  sin  död. 

Omnibus  presentes  h'tteras  inspecturis  Johannes  angelus  Salutem  in 
domino  sempiternam.  Ne  rerum  racionabiliter  et  legittime  gestarum  seriem 
deleat  obliuio,  vel  hominum  malicia  in  dubium  reuocet,  solent  hominum 
acta  et  salubriter  ordinata,  litterarum  roborari  munimentis,  Jdcirco  Ego  Jo- 
hannes dictus  angelus  Cupiens  de  bonis  mihi  a  deo  concessis,  anime  mee 
salubriter  prouidere.  partem  quam  habeo  in  Curia  telghium,  pro  anima  mea 
et  parentum  meorum  fratrum  meorum  ac  sororis.  vpsalensi  ecciesie  post 
mortem  meam  confero  perpetuo  posstdendam  testes  autein  huic  ordinacioni 
raeae  ad  hoc  specialiter  rogati  et  vocati  sunt  hü,  videlicet  lleligiosi  viri.  frater 
jsrael  karissimus  germanus  mens,  frater  Albertus  socius  suus.  lector  streng- 
nensis  frater  skieldolphus.  et  socius  eius'  frater  Johannes,  frater  asmundus  et 
frater  Ericus  eiusdem  conuentus«  Dominus  benedictus  presbiter  meus«  Jo- 
hannes biernason.  kaetillus  prouisor  bonorum  meorum.  Johannes  kulli  Johan- 
nes brun.  jacobus  qocus  *).  et  alii  plures  fidedigni,  Jn  Cuius  Rei  robur  et 
eüidenciam  pleniorem.  sigillum  meum  et  karissimi  germanimei  fratris  jsrae- 
lis  prioris  sictuniensis  presentibus  sunt  appensa«  Datum  Edbythorsn,  anno 
domini.  M^  CCC°.  decimo.  VP.  jdus  junii. 

Sigillen  skadade. 
*)  Cocus  i  Ärkebiskopeas  stadfibtelse,  se  följ.  I(:o  1676;  coqus^  i  Hertigarnes,  se  N:o  1677. 


—        6i6        — 
1675.  i3io  d.   8   Juni.  Edbythorsn. 

JoHAH  "EsGWiS  Bref,  hvai*i  han  insätter  sin  broder  Israel ,  Priom  i  Predikai^ebrödernas  kloster 
i  Sigtuna^  tili  sin  laglige  ai*fvinge; 

A.    3.    Cr 

Omnibus  presentes  litteras  jnspecturis  Johannes  dictus  Angelds.  Salu- 
tem  in  domino  sempiternam.  Cum  nemini  öbesse  immo  pocius  prodesse 
quouis  iure  debeat,  Quod  se  diuinis  specialius  astringit  obsequiis  et  reTigioni 
inancipat  propter  christum.  Jdcirco  Ego  Johannes  dictas  angelus  karissi- 
mum  germanum  meum  fratrem  Jsraelem  priorera  sictuniensem  Ordinis  pre- 
dicatorum,  meum  verum  et  fegittimum  constituo  heredem  si  mihi  superui- 
xerit,  quod  ius  nisi  se  religioni  reddidisset  sibi  nunc  simpliciter  competeret 
et  perfecte.  Testes  autem  huic  mee  ordinacioni  ad  hoc  specialiter  vocati 
sunt  hü.  dilecta  consors  mea.  Religiosi  viri.  Lector  strengenensis  frater 
skieldolphus.  frater  asmundus  frater  Ericus  frater  Johannes  eiusdem  conuen- 
tus.  frater  albertus  sictuniensis.  dominus  benedictus  vicarius  meus  necnon 
Johannes  biernason.  ketillus  prouisor  bonorum  meorum.  Johannes  kulli.  ja- 
cobus,  Johannes  brun,  petrus  letta.  sixtanus,  ac  alii  plures  fidedigni  Jn  ca* 
ius  rei  robur  et  euidenciam  pleniorem  sigillum  meum.  et  sigillum  dilecte 
coiisortis  mee,  necnon  et  sigillum  fratris  skieldolphi  lectoris  strengnensis, 
presentibus  sunt  appensa.  Sigillum  quoque  venerabilis  patrisdomini  Nrcolai 
dei  gracia  archiepiscopi  vpsalensis  presentibus  apponi  peto  vmiliter  et  in- 
stanter. Datum  Edbythorsn  Anno  domini.  RP.  CGC**  decimo.  sexto  jdos 
juniL 

SigiUet  N:o  1  nSgot  skadadt,  9,  3  och  4  borta;  remsorna  qrar. 


1676-  i3io   d.   9   JunL  FäringtUDiL 

ÄrLebiskepen  Nils  Kbttilssoits  Yidimation  afJokaB  Engels  t^tamentsbref  tili  Upsaladomkyrka. 

A.  3.  a. 

Vniuersis  presentes  litteras  Jnspecturis,  Nigolaus  diuina  miseraciooe 
archiepiscopus  vpsalensis,  sahitem  in  domino  sempiternam.  Tenore  presea- 
eium  significamus  vniuersi^,  Nos  litteras,  Nobilis  viri,  domini  Johannis  an- 
geli,  sub  sigillo'suo,  ac  fratris  jsraelis,  germani  sui  vidisse  non  rasas,  non 
abolitas,  non  cancellatas,  nee  in  aliqua  sui  parte  vieiatas  tenoris  et  conti* 
nencie  infrascripte.  Omnibus  &c.  Se  /öreg.  N:o  1674.  Jn  Cuius  rei  Testi- 
monium sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum,  Datum  apud  Ecclesiam 
fa&ringatunum,  anno  domini  M^  GCC^,.  decimo,  Tercia  die  pentecostes. 

Pa/rinsidaiif  Hie  testificatnr  dominus  N«  Arckiepiscopus  se  vidisse  litteras  domiai 
johaimis  angeli,  super  donacione  cui*ie  telghium.. 

Af  Sigillet  finiies  ett  bmlel  stycke- 


—        6i7        — 
1677.  i3io  d.    12   Juni.  Svarlsj6. 

Hertigarne  Eb.ik  ocE  Waldebcaks  yidimation  af  Johan  Engels  testamenUbref  tili  Upsala  dom«- 
•kyrka. 

A.  3.  «. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis^  Ericüs  et  waldemarus  duces 
sweorum,  sakitem  in  domioo- sempiternam.  Nouerint  vniuersi,  Nos  litteras 
nobills  viri,  Domini  Johannis  angeli,  sub  sigillö  suo  ac  fratris  Israelis  ger- 
mani  sui  vidisse,  non  rasas,  nen  abobtas  non  cancellatas,  nee  in  aliqua 
sui  parte  viciatas,  tenoris  et  contineneie  infrascripte,  Omnibus  &c.  Se  föreg* 
N:o  1674.  Jn  Cüius  rei  Testimonium,  sigilla  nostra ,  presentibus  sunt  ap- 
pensa,  Datum  suartasio  anno  domini,  M^  CCC®,  X°,  feria  sexta  infra  oc- 
tavas  pentechostes. 

Sigillet  N:o  i  skadadt^  N:o  2  bortfallet  frin  den  ur  bpefvet  klippta  remsan.- 


1678-  i3io.  d.    i3  Juni.  SvarlsjO. 

Hertigarne  Erik,  och  Waldsmars  befallning  tili  Inbyggarne  i  Upsala  stift,  att  redligen  och 
oaEiortadt  utgöra  deras  tibnde  tili  Ärkebiskopen,  Qereciet  och  kyrkorna. 

B.  a:  91. 

Ericüs  et  waldemarus  dei  gracfa  duces  sweuorum  Omnibus  et  singu*- 
Ks  vpsaiensem  dyocesin  inhabitantibus  Jn  domino  graciam  dilectionem  et 
salutem  Jnsinuacione  fidedigna  venerabiÜs  patris,  domini  nicoki  dei-  gracia 
archiepiscopi  vpsaknsis,  ad  noticiäm  nostram  est  delatum,  quod  deeime,  que 
diuino  et  humano  jure  et  iongeua  paYrie  consuetudine,  archiepiscopis,  ac 
clericis  et  ecclesiis  vpsalensis  dyocesis  integrah'ter  sunt  solute  jam  homi- 
num  suecrescente  malieia,  nimis  diminute,  et  infideliter,  ipsis,  archiepiscopo 
clericis,  et  ecclesiis  persoluuntür ,  jtä  quod  non  decima,  jmmo  vix  vicesima 
vel  tricesima  iam  soluitur  a  quibusdam,  nomine  decimarum,  sie  que  non 
seruatur  solucionis  decimarum  modus,  diuino  jure  cönstitutus  et  patrie  le- 
gibus hactenus  obseruat^is,  Nos  igitur  diuini  nominis  cultum,  nostris  tem- 
poribus,  non  minui,  immo  pocius  ampliari  cupientes  et  ecciesias  ac  mini« 
stros  dej  in  sua  iüsticia  confoueri,  vobis  omnibus  et  singulis  sub  obtesta- 
cione  diuini  iudicii  et  nostre  optentu  gräcie  precipiendo  mandamus  quatinus 
eidera  domino  archiepisccfpo^  ac  clfericis  et  ecclesiis  iuxta  diuinum  manda*- 
tum  et  legum  patrie  sanctiones,  debitas  decimas  deuote,  fideliter  et  integre 
persoluatis  jndubitanter  scientes-,  quod  qui  negligentes  et  renrissi,  seu'  mä- 
liciosi,  deprehensi  fuerint  in  memoratis  decimis  persoluendis,  Preteridquod 
in  die  nouissimo,.  districti  iudicis  vrcione  reddetur,  nostram  seueram  non 
effugient  ytcionem^  cum  deo  ac  suis  ministtis  debita  sit  solucio   decimarum^ 


-^        6i8        — 


/n  cuius  rei  testimonium  sigilla  nastra  presentibus  duximus  apponenda  Da- 
tum apud  curiam  swartasio  Anno  domini  Miliesimo ,  CCC°,  decimo,  sabbato 
proximo  ante  dominicam  trinitatis. 


i3io   d.    i5   Juni.  Stockholm. 


1679. 

Hertigarne  Eeol  och  Waldbuubs  bref  med  tillständ  för  PrediLaremunkanae  i  Sigtona,  att 
tillti'äda  den  jord,  som  Inge  Aagnvaldsson  tili  dem  testamenterat,  samt  densamma,  om 
den  ej  inom  äret  efler  testators  dod  äterlöseSy  efter  godtfinnande  afyttra. 

A.  3.  c. 

Ericüs  et  wALDEMARüS  dei  gracia  duces  sweorum,  Omnibus  presentes 
litteras  inspecturis  salutem  in  domino  sempiternam,  Quia  iniustum  est  pa- 
riter  et  iniqum  defraudare  animas  defunctorum,  eorum  lestamenta  racio- 
nabiliter  condita  inpediendo  vel  penitus  euacuando,  idcirco  religiosis  viris 
fratribus  ordinis  predicatorum  sictunie  potestatem  plenariam  dainus,  occn- 
pandi,  adeundi,  et  distiahendi  pro  suis  vtilitatibus  terram,  quam  Domi- 
nus ingo  ragnwaldsson  fidelis  noster  eisdem  in  suo  testaniento  tali  coDdi- 
cione  contulit,  quod  si  infra  annnm«  a  tempore  sue  defunccionis  computan- 
dum,  non  esset  redempta  a  suis  heredibus  ex  tunc  dicti  fratres  dictam  ter- 
ram  vendere  possent  libere  quibus  vellent,  Prohibentes  districte  sub  optentu 
gracie  nostre,  ne  quis  eos  indebite  super  prememorata  terra  aliquateiius 
audeat  impedire,  Datum  stokholmis  anno  domini,  Millesimo,  GCC^  decimo, 
die  lune  proxima  post  dominicam  trinitatis. 

Sigfllen  borta  jemte  de  nr  hrefvet  klippta  remtonw. 


1680.  i3io   d.  i5  Juni.  Stockhohn 

Ärkebiskopen  Nils  KsTTassoirs  befallning  tili  K  jrkoherdarne  Nils  i  Skeptuna  eck  Nils  i  Sollen- 
tuna,  att  i  alla  kyrkor  i  Upsala,  Bäling  och  Stockholm  samt  annorstädes,  der  de  finnadet 
lämpligt;  förklara  det  Arkedjeknen  Olof  i  TJpsala,  som  ef\er  stämning  ej  infunnit  sig,  att 
redogöra  för  medel,  som  han  uppburit,  blifyit  af  Ärkebiskopen  bannlyst,  tntilldess  hau 
fogar  sig  efter  Ärkebiskopens  och  kyrkans  befallning. 

A.  2.  •). 

NicoLAUs  diuina  miseracione  archiepiscopus  vpsalensis.  dilectis  jn  cbri- 
sto  filijs  dominis  nicolao  de  skieptunum  et  nicolao  de  solaendatunum  eccle- 
siarum  rectoribus.  Salutem  et  sinceram  jn  domino  karitatem.  Cum  olanum 
archidiaconum  vpsalensem  legittime  et  peremptorie  citari  fecimus,  vt  respon- 

*)  Efter  en  afskrift,  intagen  i  Kyrkoherdame  Nicolai  af  Sollentuna  och  Nicolai  i  Skeptuna  d. 
aa  Juli  i3io  aflätna  svar  tili  Arkebiskop  Nils  «ig&ende  faligorandet  af  den  i  detta  bref  is- 
neh&Una  befallning. 


—        6i9        — 

surus  suis  creditoribus  qui  frequenter  de  ipso  coram  nobis  moaerant  que- 
relam,  et  ad  satisfaciendum  diuersis  ecciesijs  quarum  pecunias  receperat,. 
nee  non  ad  reddendum  compotum  de  eensu  Romane  ecelesie,  quam  jn  mag- 
na parte  nostre  dyocesis  annis  pitiribus  vsurpauerat,  eum  in  suos  vsus  vt 
dicitur  conuertendo,  ac  eciam  ad  reddendum  et  satisfaciendum  de  decimis 
et  alijs  bonis  ad  mensam  archiepiscopalem  spectantibus,  quas  deeimas  et 
bona  jdem  archidyaconus  vacante  sede  contra  ordinacionem  tocius  Gapituli 
violenter  occupauit,  nullum  ipsi  Capitulo  compotum  faciendo,  coram  qobis 
certo  termino  compareret,  et  jn  ipso  termino  per  se  vel  per  alium  respon- 
salem  ydoneum  et  sufficientem  contumaciter  comparere  despexerit,  discre* 
cioni  vestre  tenore  presencium  jn  solidum  committimus,  et  sub  pena  ex- 
communicacionis  districte  precipiendo  mandamus  quatinus  eundem  Olauum 
Archidiaconum,  quem  ob  dictam  eius  contumaciam  per  presentes  excommuni- 
camus  in  scriptis,  tam  diu  per  vos  vel  alium  seu  alios  jn  omnibus  ecciesijs 
vpsalie  nee  non  et  beling  et  stocholm  ac  alibi  vbi  expedire  videritis  ex- 
communieatum  publice  nuncietis  et  nunciari  facialis,  quousque  super  pre- 
missis,  nostris  et  ecclesie  veniet  parere  mandatis.  Rescribentes  nobis  fide- 
Titer  per  vestras  patentes  litteras  harum  seriem  continentes  vel  jnstrumentum 
publicum,  quidquid  jnde  duxeritis  faciendum.  Datum  stocholmis  anno  do- 
mini  Millesimo;  CCC^  decimo,  feria.  IP\  proxima  post   dominicam  trinitatis. 


1681.  i3iod.    16   Juni.  Stockholm. 

Pbter  Magnussoxs  bref  om  afstäende  af  gods  i  Forsö,  Brokaste  socken  och  Olands  härad,  i 
Lidby,  Salems  socken  i  Södermanland ,  i  Thezta  Hölö  socken  samt  i  Throxhammar  i  Sk& 
socken  pd  Färingsö  tili  Skokloster,  tili  försoning  för  det  väld  och  den  orättvisa  han  begätt 
emot  klostret. 

A.  S.  b. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  Petrus  magi^usson,  salutem  in 
domino  sempiternam,  Exposcit  iusticia  ut  lesis,  de  iniuria  satisfiat,  Qua 
propter  ego  petrus  magnusson  humiliter  recognoscens,  me  monasterio  sko 
inferendo  violenciam,  iniuriam  irrogasse,  dicto  monasterio,  ad  arbitrium 
venerabiiis  patris ,  Domini,  Nicolai  dei  gracia  archiepiscopi  vpsalensis ,  vnam 
marcam  terre,  reddo,  soluo,  et  assigno,  possidendam  perpetuo  in  hijs  locis, 
videlicet,  duas  oras  terre  in  olandia,  villa  fors0  parrochia  brocaste,  septem 
solidos  terre  in  suthermannia,  villa  lidhby  parrochia  slaeaem.  Tres  oras 
terre«  villa  thezte  parrochia  h0le«  et  .IL  solidos  terre  in  faeringa^  viila  throx* 
hamar  parrochia  ska,  Jn  cuius  rei  testimonium  ad  meam  instanciam,  sigilla 
venerabiiis  patris  domini  Nicolai  vpsalensis  archiepiscopi,  domini  andree 
prepositi  ibidem,  Patris  mei  karissimi  domini  Magni  gregorisson,  necnon  et 


—         6ap         -:- 

sigillum  neum  presentibus  sunt   appensa,    Datum   stokbolnvis   anno 
M^  CCC°,  decimo,  feria  tercia  post  dominicam  trinitatis. 

Sigillen  N:o  r^  9^  4  skadade;  N:o  3  bortfg^llet^  remsan  qvar. 


1682.  i3io   d.   19   Juni. 

irkebiskopen  Nils  Kettiissors  vidimation  af  Domprosten  Israels  i  TTpsala  föregfiendc  bref. 

A.  3.  b. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  Nicolaüs  diuina  miseracione  ar- 
qhiepisGopus  vpsalensis  Salutem  in  domino  sempiternam,  Tenore  presencium 
constare  ^volumus  omnibus  euidenter  nos  vidisse  Reuerendi  viri  domini  Isra- 
elis condara  prepositi  vpsalensis^  litteras  non  rasas,  non  abalitas,  nee  in  all* 
qua  sui  parte  yiciatas  sub  hac  forma  Omnibus  presentes  litteras  &c.  Se 
/oreg.  N:o  i364*  Jn  Cuius  rei,  euidens  testimonium,  sigillum  nostrum  pre- 
sentibus est  appensum,  datum  anno  domini  millesimo.  CGG®.  X°.  feria  .VI 
post  dominicam  trinitatis. 

Pa  fränsidan:  Littera  recognicionis  super  decem  oris  (in  nyusta  med  annan  hand  tillsatt)  Um 
preposito  andree  datis  ex  parte  domiDi  Israelis  prepositi  condam  Ecclesie  vpsalensis. 

Sigillet  $kadadt,  hänger  pa  en  ur  brefyet  klippt  remsa. 


t683.  j3io  d.    2  3  Juni. 

Dekanen  LiRs  Olofssohs  i  Upsala  testamente  af  jord  i  Östista  samt  en  lott  &  Fjrrisfingeii  tül 
Upsala  domkTrka,  tili  en  beständig  vicaria  i  Petri  och  Pauli  kapell. 

A.  4* 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  LAURENaus  Olaui  quojadam 
filius,  decanas  ecclesie  vpsalensis,  salutem  in  domino  ibesu  cbristo,  Quonian 
vt  ait  apostoluSi  omnes  stabimus  ante  tribunal  'christi,  recepturi  prout  in 
corpore  gesserimus,  siue  bonum  fuerit,  siue  malum,  seminandum  est  in 
terris  eternorum  intuitu  dum  tempus  habemus,  quod  Reddente  domino, 
tempore  retribucionis  eterne  coIHgere  valeamus  in  celis,  salubrj  commercio 
terrena  commutando  in  celestia,  et  transjtoria  in  jeterna,  volens  igitur  ego 
laurencius  decanus  supradictus,  tempus  illud  messionis  extreme  operibus 
misericordie  preuenire,  bona  mea  in  0stistum  do  et  lego  pro  anima  luea  et 
parentum  meorum  eeclesie  vpsalensi,  videlicet  curiam  meam  ibidem,  Cui 
subsunt  quindeeim  ore  terr^  cum  quatuordecim  denariis.  Cum  omnibus  do- 
mibus,  suppellectilibus,  et  animalibus  domesticis  in  eadem  curia  existenti- 
2>a8,  Jtem  do  et  lego  eidem  ecclesie   ypsalen^i  vnam  peciam  terre,  sitam  10 

iföris- 


—     '     621  —        . 

förisehgh  iuxta  vpsaliam,  prope  ecclesiam  beati  petri,  saluQ  iure  parochialis 
sacerdotis,  et  ecciesie  de  waxald,  que  pecia  terre  cireumuallatä  est  fossatis, 
continens  in  longitudine  octoginta  sex  Repp  et  tres  vlnas,  in  latitudme 
vero  quatraginta  tria  Repp  cum  duabus  vinis,  que  inquam  bona  per  me 
titulo  empcionis  conquesita,  do^  et  lego  prememorate  ecciesie  vpsalensi^ 
apud  quam  corporis  mei  eligo  sepulturam,  faciens,  constituens,  et  ordinans, 
ibidem  in  capella  beatorum  apostolörum  petri  et  Pauli,  de  predictis  bonis 
vnam  perpetuam  vicariam,  sub  condicionibus  que  s^cuntur  perpetuo  serua* 
turis,  yidelicet  quod  sacerdos  ad  eandem  vicariam  per  dominum  archiepi- 
scopum,  et  Gapitulum  institutus,  habeat  annis  singuiis  in  quatuor  termihis 
viginti  quatuor  Marchas  denariorum  vsualis  mohete,  vel  valorem  quinque 
Märcharum  argenti  puri,  si  mohetam  contingat  immutari,  et  quod  idem  sa« 
cerdos  obligatus  sit  ad  seruicium  chori  secundum  statuta  choralium,  et  spe- 
cialiter  ad  dicendum  singulis  septimanis  tres  Missas,  vnam  de  beata  virgine, 
aliam  de  beato  laurencio,  et  terciam  pro  defunctis,  et  ad  habendam  in  ca* 
none  mei  memoriam,  viqi  vel  defuncti,  et  vt  supradicta  bona  eo  stabilius 
pro  memoriali  perpetuo  sint  ecciesie  vpsalensi.  nullo  modo  de  locis  in 
quibus.data  et  nunc  sita  sunt  commutentur,  sed  sint  sub  manibus  et  tui« 
cione  domini  archiepiscopi  vpsalensis,  quamdiu  ipse  dare  voluerit  de  Ulis 
bonis,  annis  singulis  et  terminis  pensionem  supradictam,  alioquin  transeant 
et  regantur  cum  aliis  bonis  fabrice,  datis  et  ordinatis  pro  consimilibus  per* 
petuis  vicariis,  Jn  Guius  rei  testimonium  sigillum  capituli  vpsalensis,  vna 
cum  sigillo  meo  presentibus  est  appensum,  actum  anno  domin j.  M^  CGG^ 
decimo  in  vigilia  sancti  johannis  baptiste* 


i684-  i3io  d.  I  Juli. 

Ebjk  Boses>  intyg  om  gränserna  for  en  jordlott  vid  HarLeryd,  hvilken  han  kopt  af  Njdäla 
kloster,  och  medgifvande,  att,  ehuru  s&dana  lägenheter  enligt  lag  hora  tili  de  g&rdar,  & 
hvilkas  egor  de  ügga,  sftdant  likväl  vid  sjeUVa  köpet  blifvit,  genom  serskildt  forbeh&ll,  ho- 
nom  betaget  y  med  undantag  af  mulbete  och  fiske  i  a:iie  sjöar,  hvaremot  ofrigabehofurden 
angränsande  skogen  endast  med  Abbotens  och  Ombudsmannens  särskilda  tiUstiind  Rr  hemtas« 

A,  3.  X. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  Ericus  dictus  böse  salutem 
in  omnium  saluatore,  Scripto  presenti  recognosco  campum  prope  harcuryf> 
quem  habui  de  monachis  noue  vallis,  istis  esse  terminis  conchisum,  vide« 
licet  de  pinu  signata  cruce  juxta  orientalem  et  meridionalem  iinem  stagni 
wlgariter  vocati  harcusio,  directe,  in  abietem  similiter  signatam  cruce,  juxta 
orientalem  et  aquilonarem  finem   proximi  alterius   adiacentis   stagni   sepsio 

Svp  Diplom.    IL  79 


—  622  — ^ 

wigariter  nominati,  vbicunque  autem  predicta  duo  stagna  obiauerjnt,  \el 
mons  ab  Oriente  adiacens^  se  ceperit  erigere,  predicte  empcionis  mee  ter* 
mini  finem  babent,  Quamuis  insuper  talia  oppida  seeundum  leges  patrie, 
berere  debeant  ad  villas,  que  ea  fundauerunt^  accessum  in  predictis  legibus 
limitatum,  in  predicta  tarnen  empcione,  huiusmodi  omnia  mibi  recognosoo 
denegata,  Nisi  pascua  pecorum,  et  in  duobus  predictis  stagnis  dumtaxat 
liberam  piscandi  potestatem,  Omnia  autem  alia  necessaria  de  siluis  adiacen- 
tibus,  oportet  me  et  beredes  meos  de  äpeciali  licencia  domini  abbatis  et 
Celerarii  qui  pro  tempore  in  noua  valle  fueriot,  quociens  et  qnando  eis  Vi- 
sum fuerit  optinerci  jn  quorum  testimonium  rogatus,  a,  me  dominus  Mag« 
nns  de  bestrom  presentes  litteras  mecum  siggillauit,  Datum  anno  domini 
M^  CGG^  decimo,  jn  octaua  sancti  johannis  baptiste. 

fa  frin$idan:  Swi|)nanim  (parochie  nitd  annan  hand  tillsatt) ^  samt  derunder  bosarydk 
SigUIet  N:o  i  skadadt,  M:o  i  fullständigt  i  beh&ll. 


i685.  i3io  d.   2   JulL  Avignon. 

PäfTeB  <!liiibii8  Ya  stadftstelse  p&  alla  de  fri*  och  rättigheter,  hvilka  SLokloster  afPifvar, 
KoDUngary  Furstar  och  andra  Ghristtrogna  erh&Uit« 

A.  1.  d. 

Clemens  episcopus  seruns  seruorum  dei.  Dilectis  in  christo  filiabus  . . 
Abbatisse  et  Connentui  Monasterij  de  Sko^  ordinis  sancti  Benedicti,  vpsa- 
lensis  dioeesis,  Salutem  et  apostolicam  benedictionem.  Solet  annuere  sedes 
apostolica  pijs  uotis  et  honestis  petentium  precibus,  fauorem  beniuolum 
impertiri.  Ea  propter  dilecte  in  christo  filie,  uestris  iustis  postulationibos 
grato  concurrentes  assensu,  omnes  libertates,  et  immunitates,  a  predecessori- 
bus  nostris  Romanis  Pontificibos,  siue  per  priuilegia,  seu  alias  indulgeotias 
uobis  et  Monasterio  uestro  concessas,  necnon  libertates,  et  exeroptiones  se* 
cularium  exactionum  a  Regibus  et  Principibus,  uel  alijs  christi  fidelibus» 
rationabiliter  uobis,  et  eidem  Monasterio  indultas,  sicut  eas  iuste  et  paciOoe 
obtinetis,  uobis  et  per  uos,  eidem  Monasterio ,  auctoritate  apostolica  confi^ 
mamus,  et  presentis  scripti  patrocinio  communimus.  NuIIi  ergo  omninohomi- 
num  k'ceat  hanc  paginam  nostre  confirmationis  infringere^  uel  ei  ausu  te- 
merario  contraire.  Siquis  autem  hoc  attemptare  presumpserit  indignaciooeiB 
omnipotentis  dei,  et  beatorum  Petri  et  Pauli  Apostolorum  eius,  se  nooerit 
incursurum.  Datum  Auinione  VI  Non.  Julij  Pontificatus  nostrj  Anno  Quinta 
Vnder  uppvtchU  vid  kanten  tili  venster.*  h  P«  och  Ukakdes  pi  uppveckei  vid  kanten  tUlhSfjtr. 
BlybuIlaQ  liäiiger  pi  toda  och  gula  silLestr&dar» 


1686.  i3io  d.  6  Juli.  Skara. 

Biskop  Bry50lf8  i  Skara  stadfastelse  pä  det  byte  Domprosten  Bengt  gjort  af  Edlaskogs  kyr- 
kohemman  Watsända,  Klunduryd,  Groryd  och  Äwängen  tili  Sren  Prestssoni  emot  annan 
jord  i  Bokolsryd. 

A.  3.  t. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus  Brtniulphus  dei  gracia  scarensis 
episcopus,  salutem  in  domino  sempiterham,  nouerint  vniuersi  quod  discre- 
tus  vir,  magister  benedictus  prepositus  scarensis,  permutacionem  quandam 
prediorum,  cum  suenone  praestson  de  assensu  nostro  fecit  per  hunc  modum, 
videlicet,  quod  dictus  sueno  et  heredes  sui  debent  habere  predia  ecciesie 
de  etiaeschogh  in  wazaendae,  0rezboL  in  clunduryS^  0rezbol,  in  groryd  0r- 
togfaaebool.  et  in  auangen  0rtoghdebool ,  Jpse  vero  dominus  .b.  prepositus 
nominaius  et  sui  successores,  nomine  ecciesie  jn  etlseskogh,  debent  habere, 
atti»  0rtogbaebool  jn  bokolzryS.  jn  recompensacionem  predictorum,  Nos 
igitur  permutacionem  predictam,  ratificamus  per  presentes,  nostro  sigillo 
roboratas,  jn  testimonium  et  euidenciam  premissorum  pleniorem^  Datum 
scaris,  anno  dominj  M?.  CCG^.  X^  jn  octaua  beatorum  apostolorum  petrj 
et  paulj. 

Pa  fransidam  littere  tangentes  otlaeseogk  && 
Sigillet  borta.    Brefyet  söndrigt. 


1687. 


1 3 1  o  cL    II   Juli.  Lund. 


F.  d*  Prasfecten  Pbtsr  Jorassons  m«  fl.  vid  allmSDt  ting  ffifna  skotebref  pi  los  och  fast  egen« 
dom  i  Wragetorp  och  Wragetorps  mark,  som  Marskalkeo  Johan  Kalfs  enka^Cecilia,  gifvit 
tili  Bekanatet  i  Lunds  domkyrka^for  firande  afhenaes&rsbegäogelsepihärforeskrifvetsätt. 

A.  5. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus.  Petrus  Jon^es  son  quondam 
prefectus  scanie,  Petrus  wiCLiES  son  de  borasyo,  petrus  NiCLiES  son  de 
simbrus,  suthmannus  iGLENi£  soN,  milites,  Petrus  allonis  persona  ecciesie 
myath0lby  in  listria,  ascerus  presbiter  persona  ecciesie  beati  micfaaelis, 
lundis,  NiCHOLADS  TUNiE  SON  de  klsepaethorp,  Andreas  PiETERS  son  de  bulla- 
thorp,  NicfiOLAUS  Jacob  son  de  harthakrae,  Johannes  nigl£S  son  de  thor* 
thorp,  Petrus  yffjE  son  aduocatus.Iundensis,  et  Erlandus  aduocatus  in 
malmoghe.  salutem  in  domino  sempiternam.  Nouerint  vniuersi,  quod  anno 
dominj  .M^  GCG^  decimo.  sabbato  proximo  post  diem  beati  kanuti  regis 
et  martiris,  Nobilis  dpmina,  Domina  cecilia,  relicta  domini  Johannis  dicti 
kaalf,  quondam  illustris  regis  danorum  marskalci,  in  communi  placito  scanie 
constituta,  multis  presentibus  fidedignis,  scotauit  ecciesie  beati  laurencij  lun* 
dis,  omnia  bona  suä  mobilia  et  inmobilia  in  wraghaethorp  et  wraeghaethorp 


^        6a4        — 

mark  sita  cum  agris,  pratis,  pascuis  et  eorum  attioenciis  vniuersis,  Juste  Iq 
perpetuum  possidenda.  Jta  videlicet  quod  dominus  gwido  decanus  lunden* 
sis,  qui  nunc  est,  et  successores  sui,  decani  lundenses,  qui  pro  tempore 
fuerint,  dicta  bona  sub  ordinacione  sua  libere  habeant,  et  anniuersarium 
dicte  dominCi  modo  qui  sequitur,  teneant  ex  eisdem.  primo  in  die  anniuer* 
sarii  sui,  ad  offerendam  dent  duas  oras  denariorum,  canonicis,  qui  Yigiliis 
et  misse  interfuerint  marcham  denar.  vicariis.  duas  oras  denar.,  ad  lampa^ 
dem  ardentem  ante  corpus  christi  in  ecclesia  fratrum  predicatorum  luodis, 
quatuordecim  oras  denar«,  fratribus  predicatoribus  ibidem  duas  oras,  fratrh 
bus  minoribus  ibidem  duas  oras  denar.,  et  siquid  residuum  fuerit  de  fro- 
ctibus  dictorum  bonorum,  hoc  cedat  dicto  domino  decano,  libere,  et  suis  soo- 
cessoribus  annuatim.  voiuit  preterea  et  protestata  fuit  doroina  predicta  quod 
.si  aliquando  contigerit  propter  karistiam  temporis,  uel  alios  casus  quoscua- 
que,  redditus  dictorum  bonorum  non  sufßcere  ad  soluendum  omnia  supra- 
scripta,  quod  quatuordecim  ore  denan  ad  lampadem  ardentem  ante  corpus 
christi  in  ecclesia  fratrum  predicatorum  lundis,  omni  anno  sine  diminucione 
qualibet  exsoiuantur.  et  def'ectus  fiät  in  aliis  distribucionibus  antedictis.  Jn 
cuius  rei  testimonium  sigilla  nostra  cum  sigillo  dicte  domine  presentibus 
duximus  apponenda.     Datum  lundis,  anno  et  die  supradictis. 

SigiUen:  M.  t«*3  och  5— 13  bortfaUoa,  remsorna  qvarj  N.  4  finncSi  skadadt. 


,1688.  i3io  d-    17   Juli.  Helsingborg. 

Freds-  och  Föreningstractat  mellan  Konungame  Erik  i  Daiimark,H[lKjuff  i  Norge  pch  finLGH 
i  Sverige,  Hertig  Gheistophbk  af  Halland  och  Saoisö,  Grefve  Gbbhaad  af  Holstein  och  Hu- 
EiK  af  Mechleoburg  k  ena,  samt  Hertigarne  Eai&  och  Waldbmae  i  Sverige  A  andra  ndan* 

L.  k.  & 

Omnibus  praesens  scriptum  cernentibus  Eaicus  Deigratia  Danorum,  Scla- 
Torumque,  Haqüinos  Nopvegiae,  Birgerüs  Sveciae  Reges,  Christophorus  Dux 
Hallamdiae  et  Samso,  Gerhartus  Comes  Holsatiae,  et  HiliRicos  Dominus  Mag- 
nopolensis,  salutem  in  Domino.  Noverint  universi,  quod  Anno  Domini  M° 
CGG.  X.  sexta  ferja  proxima  ante  festum  Marias  Magoaleoae  in  villa  Helsing- 
bürgh,  inter  nos  ex  parte  una,  et  Dominos  Ericum  et  Waldemarum  Duoes 
Sueorum,  in  modum  qui  sequitur  extitit  placitatum  parte  ex  altera,  vide- 
licet quod  nos  ipsis  Ducibus  contra  quascunque  personas,  in  causis  quibus- 
cunque  astare  fideliter  debeamus,  et  quod  omnes  discordiae,  dissensiones,  et 
inimicitia^  inter  nos,  homines  nostros  et  fautores  ex  una  parte,  et  ipsos 
Duces,   homiiies   ipsorum  et  fautores  ex  altera  hactenus   motas.  et  babita^i 


—        625        — 

terniinatae  sint  totaliter  et  sopitse,  ita  quod  nos  Rex  Dacise  praedictas  Comi- 
tatum  terrae  Haltandise  cum  omnibus  juribus,  libertatibus  et  distinctionibus^ 
tehdentibus  usque  ad  fluTium  Etbre.  Si  Dominus  Gbristophorus  Dux  Hai- 
landiae  frater  noster  hoc  sibi  suo  vendicaverit  juramento^  quod  si  sibi  non 
vendicaverit,  tunc  termini  dicti  Gomitatus  protendentur  usque  in  medium 
fluvii  supradicti,  sicut  ipsum  Comitatiän  tenuit  Goqies  Jacobus  in  quieta  et 
eommoda  possessione  antequam  inbrigaretur,  cum  munitionibuSf  hominibus 
et  universis  aliis  quae  nobis  competebant  indicto  Comitatu,  dictis  Ducibus  et 
eorum  veris  haeredibus  assignavimus  et  concedemus  jure  feudali  quod Fanelent 
dicitur,  et  manu  coadunata  pacißce  possidendum  ponte  Castro  Falkenbergh  supra 
dictum  fluvium  situato,  ipso  Domino  Christophoro  Duci  Hallaodiae  in  suo  situ 
hbere  reservata,  et  ipsi  Duces  Sueciae  praedicti  eorumque  veri  haeredes  ra- 
tione  dicli  Gomitatus  nobis  et  nostris  successoribus  homagium  facient,  et 
hobis  servient  in  causis  nos  et  nostrum  regnum  tangentibus,  cum  sexaginta 
viris,  armisetdextrarijsexpeditis,quandocunque  ad  raensem  antea  nostro  no- 
mine fuerint  requisiti ,  et  cum  terminos  praedicti  Gomitatus  cum  eisdem  exive* 
rint  sub  nostris  lucris  et  dampnis  erunt  ac  expensis.  Praeterea  Dominus  Dux 
Ericus  praedictus  renunciabit  omni  impetitioni ,  quam  habet  ad  regnum  Norve- 
giae,  et  ad  Domicellam  Ingheburgb,  filiara  Magnifici  Principis  Domini  Haquini 
Regis  Norvegiae,  sibi  ahquando  desponsatam^  quae  Domicello  Magno,  filio 
Regis  Sveciae,  fratris  nostri  matrimonialiter  est  jungenda,  ad  quod  dicti 
Duces  Sveciae  tenebuntur  efficaciter  adjuvare  Idem  tamen  Domicellus  Magnus 
dispensationem  super  dicto  matrimonio  contrahendo  a  sede  Apostoliea  si 
poterit,  impetrabit.  -Insuper  Dux  Ericus  praedictus  Domicellam  Sophiam, 
miam  Domini  Nicolai  Domini  de  •  .  «  et  sororis  nostrae,  ducet  sibi  legitj- 
jnam  in  uxorem,  et  super  matrimonio  contrahendo  cum  eadem  dispensatio- 
nem a  sede  Apostoliea  tenebitur  impetrare.  Item  captivi  utriusque  partis  . 
libere  dimittantur;  Ita  quod  quidquid  pro  sui  liberatione  in  parato  non 
exposuerunt  de  caetero  nullatenus  exponere  teneantur«  Item  Dominus  Rex 
Norvegiae*  praedictus  cessare  debet  ab  omni  inpetitione,  qualiscunque  fuerit, 
contra  nos,  sive  fuerit  de  aliquibus  litteris  sibi  datis,  fidejussionibus ,  dona- 
tionibus,  seu  aliis  quibuscunque  literi^  omnibus,  si  quae  sint  datae  inter  nos,  - 
Daciae,  Norvegiae,  Sveciae  Reges,  et  Ghristophorum  Ducem  Hallandiae  ex  parte 
«na,  et  Duces  praedictos  ex  altera,  integraliter  restitutis,  quae  si  restitutae  non 
fuerint,  in  nullo  robore  penitus  permanebunt  Item  si  nos  Rex  Norvegiae  has 
placitationes  ratas  et  firmas  servare  voluerimus,  tunc  ipsi  Domini  Duces  ca- 
strum  Konighald  nobis  restituent,  et  captivi  hinc  inde  libere  dimittentur. 
Si  vero  has  placitationes  habere  noluerimus,  tunc  ipsi  Duces  dictum  castrum 
Konighald  tenebunt  et  captivos,  et  nos  Rex  Daciae  dictos  Dominos  Duces  Sveciae 
contra  eundem  Dominum  Regem  Norvegiae  Haquinum  non  debemus  inpedire 


—        626        — 

in  aliquoy  nee  juvare.  Item  nos  Rex  Norvegiae  antedictus  dictos  Dominos 
Duces  permittemus  uti  suis  distinctionibus,  quas  habuerant  ab  antiquo; 
quod  et  nobis  debent  patere  vice  versa.  Item  prospectos  et  expulsos  pro 
morte  patris  nostri  Eegis  Dacia^  praedicti,  et  ipsorum  haeredes  noQ  debent 
wolligere  nee  fovere  ipsi  Duces  supradictL  Item,  homines  nostros  Eriei  Regis 
Daciae,  si  qui  nos  ofTenderint^  non  debent  ad  se  recipere,  nee  pro  ipsis 
contra  nos  aliqualiter  placitare.  Item  Ecclesia  Lundensis,  personae  Eccie- 
aiasticae  et  mundanae  uti  debent  in  dicto  Comitatu  Hallandiae  suis  bonis, 
juribus  et  libertatibus,  quibus  uti  antiquitus  consueverunt:  et  nos  Reges 
et  Principes  supradicti  prasmissa  omnia  et  singula  firmiter  et  inviolabiliter 
in  suo  robore,  prout  in  suis  articulis  sunt  expressa,  opservare  promittimus 
fide  super  hoc  praestita  corporali.  In  cujus  rei  testimonium  sigilla  nostra 
praesentibus  duximus  apponenda.  Datum  Anno  Domini  M.  GCC.  X.  loco  et 
tempore  supradictis. 

Euligt  teckningen  under  afskriften  i  E*  8o.  b.  5,  hafra  funnits  qvar,  ehuru  betydligt  skadadc, 
ILoQUOg  Eriks  Ivesifiiga  och  Hertig  Christophers ,  Grefve  Gerhards  och  Herr 

Henriks  eiisidiga  sigill. 


1689.  i3io  d.    18  JuJi.  Riseberga. 

boRm  AtfDBRSDorrE&s  af  Kalflorp  testamente  af  Moa  ff&rd  samt  hälften  i  Onastum,  hTiraf 
andra  hälften  säljes,  tili  Riseberga  kloster,  hvarest  hon  Täljer  sig  grafställe. 

A.  S.  o. 

Jn  nomine  patris  et  filij  et  Spiritus  sancti  Amen.  Ego  Jngridis  Ardbib 
YILIA  de  kalfthorp.  Gonsiderans  nichil  morte  cercius  et  nichil  incercius  esse 
hora  mortis,  et  de  bonis  mihi  a  deo  concessis.  anime  mee  cupiens  salubriter 
prouidere  sanetimonialibus  in  Risaebergh  aput  quas.  meara  eh*go  sepulturam 
confero  Guriam  roeam  quam  hereditaui  post  patrem  meum.  in  Mog».  cum 
Omnibus  möbilibus  et  inmobiJibus.  Molendinis.  siluis.  piscariis.  pratis.  agris. 
pro  vsibus  suis,  qualitercumque  uoluerint  ordinandam.  infra  sepes  et  extra. 
prope  uel  remote  sibi  adiacentibus.  ita  quod  dictam  Guriam  statim  post  Mortem 
meam  supradicte  sanctimoniales  in  sua  faabeant  potestate.  Jpsis  eciam  con- 
fero medietatem.  IUP'  sob'dorum.  et  duarum  ulnarum  terre  in  Onastum.  et 
medietatem  uendo.  Ad  maiorernr  uero  huius  mee  donacionis  ratificacionem 
presens  scriptum  sigillis  nobilium  principum  ac  dominorum.  Erici  et  wal- 
demari  ducum  swetie  et  sigillo  sororis  mee  Jngeburgis  postulo  RoborarL 
presentibus  eciam  viris  fidedignis.  fratre  Johanne  et  fratre  brodde.  anundo 
de  ludbgudwi  domino  anundo  et  domino  astone«  quando  ipsis.  eandem  Gu- 
riam contuli  et  eorundem  uenerabilium  principum  sigilla  postulaui.     Datum 


—        627        — 

Risasbergh.     Anna  domini.    M^  CCC^  X^  sabbato  pröximOr  ante   festum 
beate  Margarete« 

Fa  fransidam  littera  de  Moa. 
Ett  litet  och  skadadt  sigiU  finnes  i  behill;  Hertigames  sysas  icke  bafva  blifVit  ditsaCta* 


1690.  i3io  d.   20  Juli.  Helsingborg« 

Hertigarne  EmnL  och  Waudbmars  skrifvelse  om  derais  med  krodren,  Konnng  Birger ,  ingingtta 
forlikning  om  Eikets  delning  och  föryaltnii^  m*  m« 

L.  d.  11:  1,  89. 

Erigus  et  Valdemakus  Dtices  Saeorum,  omnibus  praesentes  litteras  in- 
specturis  salutem  in  Domino  sempiternam*  Noverint  uniTersi^  qnod  anno 
Domini  M  CCG.  X.  XIIL  kaiend.  Augusti  apnd  Helsingborgh,  inter  magnifi- 
cum  Prineipem,  Dominum  Birgerum  Regem  Sueciae,  fratrem  nostrum^  et 
Nos,  super  discordiis  hactenus  mofis  et  habitis,  exstitit  taliter  plaeitatum. 
Inprimis  quod  Ipse  habere  debeat  cum  omni  jure  et  dominio,  sine  diminu* 
tione  qualibet,  terras  infrascriptas ,  scilicet  Helsingiam,  Fiedrundiam^  tres 
proyincias  in  Vestmannia,  quas  prius  habuit,  totam  dioecesin  Strengenensem 
et  castrum  Nycopiae,  terram  Ostgothiae  et  castrum  Stekeborg^  terram  Vid* 
bo,  insulam  Visinxö,  Grenna,  Wijsth  et  Tuetha,  terram  Nydiunge,  terram 
Finwidiae,  terram  Yerendiae,  et  terram  Gothlandiae  cum  Visby  et  castrum 
in  Wiborg,  ita,  quod  nobis  expensas  plenarie  refundat,  si  quas  pro  usibus 
ipsiuä  castri  constare  poterit  nos  fecisse.  Item  orania  bona  sua  patrimoni- 
alia  et  acquisita,  nee  non  et  partem  in  monte  cupri,  qua&  ipsum  haeredita* 
rio  jure  contingit;  bis,  quae  sequuntur,  exceptis  curiis,  Tidelicet  Simunxö^ 
insula  Mörkö,  insulis  concessis  Henrico  Borgravio  de  Strömberg,  curüs 
Harg  et  Sponga,  et  molendinis,  q^ae  a  nobis  idem  titulo  permutationis  ba- 
bnit,  in  quarum  recompensationem  restituit  ipse  curiam  Ekeby.  Item  bonis 
Dominae  Hadhvix,  et  suis  haeredibus  dimissis  per  nostras  patentes  litteras, 
et  bonis  pertinentibus  ad  Dominum  Tyrgillum  quondam  Marscaicum,  curiis 
Faaldanes,  colonis  in  duabus  curiis  in  Suennum  ete.  Item  medietatem  redi- 
tuum  provenientium  de  villa  Visby  et  terra  Gothlaridiae  ad  tempus  praesens 
tb  placitationis.  Aliis  vero  terri^,  castris  et  reditibus  regni  Sueciae  nostris 
Qsibus  remanentibus,  ita  quod  ratione  terrarum,  castrorum  et  redituum, 
eidem  fratri  noströ  bomagio  Nos  pari  manu  et  conamine,  et  in  solidum  nos 
astringimus.  Et  si  alterum  nostrum  mori  contingat^  tunc  terrae,  eastra  et 
reditus  praedicti  ad  superstitem  integraJiter  rerolvantur.  Item  plaeitatum 
est^  quod  idem  frater  noster  in  terris  suo  dominio  dimiss»,  nulla  eastra  de 
novo  construat,  nee  nos  in  terris  nostris  versa  vice.  Qnodque  omnes  regni 
Sueidae  incolae,  in  cujuscunque  dominio  fuerint,^  gaudebunt  suis  libertatibus 


~        628        — . 

et  juribus,  quibus  gaudebant  db  antiquo,  eo  salvo,  quod  ex  caussa  ratio- 
nali  subsidium  peti  posset  et  suscipi  de  subditorom  beneplacito  et  assenso. 
Praeterea  in  terris  nostris  Dominus  Rex  frater  noster  nihil  praecipere,  vel 
mandare  sive  judicare  debet,  nisi  de  suis  hominibus,  et  bis  quse  superios 
nominatim  sunt  expressa.  Nee  debet  eastrum  sive  munitiones,  vel  terras 
aliquibus  in  perpetuum,  vel  ad  tempus  vendere,  impignorare,  extra  maaum 
suam  ponere,  vel  alienare  quoquo  modo.  Quae  omnia  ipsi  fratri  nostro 
facere  volumus  et  servare.  Item  omnes;  Milites  et  Armigeri  utriusque  no- 
struiii  libertates  et  jura  habeant ,  quibus  usi  fuerunt  ab  antiquo.  Item  omnia 
remissa^  Iteni  omries  diligendi.  Captivi  oranes  dimissi  liberi.  Est  etiam 
placitatum^  quod  Mag^ifiei  Prineipes  et  Dominik  Ericus  Daciaß,  et  Birgerus 
Sueciae^  Dei  gratia  Rege?^  ^Christoferus  Dux^  Gerard us  Gomes  Holsatise^  Heo- 
ricus  Magnipolensis,  et  Nos  mutuo  nos  juvabimus  contra  quemcunque  ho- 
minem  nunc  viventem,  consiliis  et  auxiliis  opportunis.  Castrum  vero  Nör- 
copioe  ißcboatum  debet  penitus  demolirj.  Datum  et  actum  die  et  loco  praemissis. 


169 


I.  i3io   d.   23   Juli. 


Kyrkolterdarne  Nfootii  i  Sollentana  och  Nioouli  i  Skepptuna  svar  tili  Xrkebiskop  Nils  i  U^ 
sala^  angäende  fuUgö'randet  af  den  erhällna  befallningen,  att  i  kyrkorna  forklara  ÄrLedjek- 
neu  Olof  bannlyst. 

A.  a. 

Venerabili  jn  christo  patri  ac  domino  suo  domino  Nicoiao  dei  gracia 
Arcbiepiscopo  vpsalensi.  Nicolaos  de  solandatunum  et  nicolaus  de  skiep- 
tunum  ecclesiarum  rectores.  debite  subiectionis  et  obediencie  promptitudi- 
nem  cum  reuerencia  et  seruicio  deuoto«  Recepimus  dudum  paternitatis  ve- 
stre  litteras  jn  hec  verba.  Nicolaus  diuina  &c.  Se  föreg.  N:o  1680.  Volen- 
tes  igitur  paternitatis  vestre  mandatajn  oranibus  secundum  dictum  exsequi 
teuerenter '  et  eßicaciter  vt  tenemur^  accessimus  personaliter  ad  singulas 
ecclesias  vpsalie,  baoling  et  stocfaolmis,  et  litteras  vestras  predictas  jn  ipsis 
hora  congrva  presentibus  plurimis  clericis  et  laicis  publice  legimus  et  ei- 
posuimus  jn  uulgari«  ac  dominum  Olauum  archidiaconum  vpsalensem  pre- 
dictum  elcommunicatum  publice  nunciauimus  secundum  ipsarum  continen- 
ciam  litterarum,  boc  eciam  jn  nostris  ecciesijs  similiter  facientes.  Jn  Guius 
Rei  testimonium  sigilla  nostra  presentibus  sunt  appensa.  Scriptum  die  beate 
Marie  Magdalena 

Pi  frinsidam  littera  de,  domino  Olauo  archidyacono,  Tpsalensi;  med  annan  hand,-  qood 
excommunicabatur  ad  mandatum  arcniepiscopi.  * 


Sigillen  sk^dade^  p&  tvenne  or  brefvet  klippta  reiosor* 


169a. 


—        6ag       — . 
1692.  i3iod.  7   SepL  Kalsbacka. 

BfNGT  PfiTBESsosa  och  hans  syster  MiBCiABTAS  salubref  pi  en  loU  i  en  fing  tili  Nils.  Kettils* 
sons  enka,  Fru  Bengta. 

A.  6.  a. 

Omnibus,  ad  quos  presentes  littere  perueaerint.  Benedictüs  pätersson. 
et  Margareta  soror  sua.  salutem  jn  domino  sempiternam  Tenore  presen- 
ciam.  constare  volumus,  Omnibus  Euidenter,  nos  nobili  domine,  Benedicte 
relicte  domini  nichelai  kiartilsson  totam  partem  in  prato  dicto  hiardsewiikk. 
ad  nos  pertinentem,  per  testes  ydoneos.  ac  eciam  secundum  legum  formam, 
testimonialiter  vendidisse  Pro  precio  competentj,  humiliter  supplicantes,  ne 
quis  successorum  nostrdrum.  seu  quiuis. alter,  dictam  nobilem  domjjnam  (!) 
siue  heredes  eins  velit  autconetur^  super  hac  condicione.  Molestare,  vel  tur- 
bare,  seu  quomodoHbet  jnpedire.  Ad  istud  autem  precauendum.  ne  in  po- 
sterura  aliqua  possit  vel  debeat.  cauillacionis  materia  suborirj,  sigillonostroy 
vna  cum  sigillis  discretorum  videlicet  domini  johannis  de  kaheret^  et  Domini 
gislonis  clerici  eiusdem  domine  .B.  presentes  litteras,  duxirous  Roborandas. 
Actum,  et  Datum,  kalsbackee.  Anno  domini.  M^  CGC°.  decimo.  jn  yigilia 
natiuitatis  virginis  gloriose. 

Sigiilet  N.  I  skadadt,  2  och  3  bortfallna. 


1693.  i3io  d.  8  Sept.  Stegeborg. 

Konung  Birgbes  stadföstelse  pä  det  byte,.  hvarigenom  Konung  Magnus  erhftllit  jord  i  Wal- 
munso,  Ekebj  och hospitalstomten  vid  Stockholm,  af  Upsala  domkyrka,  emot  jord  i  Nor- 
by  i  Wingru,  i  Husabybro,  fisket  under  bron  i  Upsala  och  halfva  &n  pä  ett  bestämdt 
afständ,  hvilket  byte  Marsken  Thorkel  Knutsson  k  kronans  vägnar  klandrat  och  kyrkan 
afhändt  jord  i  Husaby  Bro  och  Staf,  som  nu  äterställes. 

A.  3.  a. 

Byrgerus  dei  gracia  sweorum  gothorumque  Rex.  Omnibus  presentes 
litteras  Jnspecturis.  Salutem  in  domino  sempiternam.  Nouerint  yniuersi, 
quod  Nos  permutacionem  prediorum,  per  bone  memorie  patrem  nostrum 
karissimum  dominum  Magnum,  Regem  swecie  illustrem  ^  cum  ecclesia  vpsa- 
lensi  olim  faetam  de  prediis  infrascriptis,  videlicet  in  Walmunz0.  Tredecim 
oris  terre  cqm  dimidio,  et  duobus  denariis  cum  dimidio,  Jn  Ekiby  duode- 
cim  oris  terre,  et  area  tota  sita  prope  stocholmis,  in  qua  aliquando  fuit 
domus  leprosorum,  Cimiterio  dumtaxat  excepto.  Que  predia  jdem  pater 
noster  habuit  de  ipsa  Ecclesia  vpsalehsi  Recompensando  sibi  in  Wingru, 
in  villa  Norby,  viginti  duas  oras  terre,  Jn  husaby  bro,  dimidiam  Marcham 
terra,  Jtem  piscariam  vpsalie  sub  ponte,  et  medietatem  ampnis  ibidem  ad 
orientem,  jn  longitudine  sexcentorum  quinquaginta  pedum,  que  sie  ibi  tri- 

Sv.  Diplom.  IL  80 


—       63d       — 

bus  lintitibot  est  distincta,  prout  bec  omnia  in  litteris  dicti  patris  nostri 
super  boe  confectis  plenius  continentur^  ratam,  gratam,  et  firmam  perpe- 
tuis  temporibns  esse  Yo'Iumus,  licet  thyrgillus  qcondam  Maracaicus  noster, 
predictam  permutacionem  nostro  nomine  aliquando  nisus  est  infirraare,  au- 
ferendo  supradicte  Ecciesie  vpsalensi  duodecim  oras  terre,  videlicet  in  bro 
busaby,  dioudiam  Marcham  terre.  et  in  stafh.  vilam  Marchani  terre,  vltra 
id,  quöd  expressnm  est  in  permutacione  superius  nomioata,  Quas  duodecim 
oras  terre.  eidem  Ecciesie  vpsalensi  exnunc  restituimus  pleno  jure  perpetuo 
possidendas,  cum  permutacio  sepedicta  facta  cum  patre  nostro  tanto  sit 
tempore  obseruata  pacifice  et  quiete  quod  swadente  iusticia  secundum  leges 
patrie  iuste  nee  potuit  nee  debuit  retractari,  Jn  Cuius  ratificacionis  et  re- 
stitucionis  nostre  euidenciam  pleniorem,  secretum  nostrum  quia  sigillum 
nostfum  maius  penes  nos  non  babemus  presentibus  duximus  apponendum. 
Datum  apud  staekaborgh  anno  domini^  M^,  CCC^  decimo,  jn  aie  Natiuita- 
tis  beate  virginis. 

Ta  främidani  Littera  domini  bir^ri  Regis  super  ampne  Tpsalie« 
Sigillet  bortfallety  har  raiit  fastadt  p&  ett  niore  af  «ilketrftdar. 


i694«  i3io   d.  8  Sept.  üpsala. 

Anders  Erikssons  enka,  Maboabbta  Ebikspottbrs  fullmagt  for  Prestmannen  Michael^  att  gifva 
Al^bedissan  i  Wärfruberga  fasta  pi  de  gdrdar,  som  £an  tili  klostret  bortbytt. 

•  A*  3,  k. 

Omnibus  presehtes  litteras  inspecturis,  Margaeeta  Eaici  filia,  relicta 
Andree^  Eskilsson  bone  memorie  salutem  in  domino  sempiternam ,  Quia  quan- 
dam*  commutacionem  curiarum  et  prediorum  cum  nobili  dominäV  domina 
abbatissa  de  monte  beate  virginis  in  insula  Fodb00  totoque  conuentu  ibi- 
dem nouiter  feceram,  committo  exbibitori  presencium  domino  Michaeli  pres* 
bitero  styrberni  Thorstenson  auctoritatem  plenariam,  ad  dictum  prediorum 
concambium  prefate  .  domine  abbatisse  firmarios  et  testes  dictos  in  wlgari 
lysn  seu  fastar  in  communi  placitacione  dandi  et  pronunciandi,  ac  ex  parte 
mea  libere  nominandi,  Ratum  et  gratum  habens,  quidquid  dictus  dominus 
])Iichael  in  hoc  negocio  nomine  meo  hac  vice  fecerit,  ac  si  personaliter  fa- 
cerem  si  adessem*  Sed  quia  sigillum  proprium  non  habui,  sigillum  styr- 
berni Thorstenson  in  premissorum  rati  habicionem  duxi  presentibus  appo- 
nendum, Datum  vpsalie  anno  domini  M^  CC.C*  X^  in  die  Natiuitatis  beate 
Marie,  virginis  gloriose. 

SigiUet,  lernte  den  ur  brefVet  kiippta  i^emsany  borta. 


—       63i        — 
1695.  i3io  d   12  Sept  Skeninge. 

Fplke  JoHsaoKs  fullmaLt  för  Ärkebiskop  Nib  i  Upsala  och  Priorn  Israel  i  Sigtuna,   att  för« 
panta  bans  i  öfre  Sverige  belägna  god9  for  So  mark  silfver,  i  Lödose  vigt. 

6.  a:  46  &'io4. 

Oronibiis  presens  scriptum  Cernentibus^  fulco  jonson  salutem  in  do« 
mino  sempiternam,  tenore  presencium  constare  volo,  omnibus  euidenter, 
quod  venerabili .  patri  domiao  nicolao,  dei  gracia  archiepiscopa  vpsalensi  et 
religioso  viro  fratri  Israeli  priori  sictuniensi  auunculo  meo  karissimo  predia 
mea  vbicunque  in  superiori  swecia  sita,  auctoritatem  ac  potestatem  plena- 
riam  do  et  committo  pro  quinquaginta  marcis  puri  argenti  sub  pondere 
lydhosiensi  inpignorandi,  ordinandi,  obligandi  ad  vnum  diem  quem  eis  pla- 
cuerit,  prout  meis  vtilitatibus  viderint  aut  iudicauerint,  expediri,  ratum  et 
gratum  habiturus- quicquid  per  ipsos^  ordinatum,  gestum  aut  procuratum 
fuerit  in  premissis  Sn  cuius  rei  testimonium  sigillum  meum  vna  cum  sigillo, 
magnifici  principis,  domini  mei  birgeri,  dei  gracia  sweuorum  gothorumque 
regis  presentibus  est  appensum,  datum  skaeningie  anno  domini  Millesimo 
CCG®  X^  sabbato  proximo  post  natiuitatem  beate  virginis  gloriose. 


1696.  i3iod.    14  Sept.  Värfruberga. 

Anders  Eskilssons  enka,  Maegabeta  Ebiksdotteas  fastebref  p&  byte  af  jord  i  Husaby  Vanso, 
Plangastunii  Husaby  By ringe,  AskarBe,  Sanda,  Hedemora,  Söderby,  Himinunii  Skumera, 
Lilla  Vestby  tili  Abbedissan  Kunigund  i  Wärfruberga  kloster,  emot  jord  i  Svepenäs  och 
Nordhamra. 

A  3.  k, 

Omilibus  presentes  litteras  inspecturis,  Margareta  Erici  filia,  Relicta 
Andree  Eskilson,  bone  memorie.Saiiiteni  in  domino  sempiternam  Quoqiaqti 
propter  hominum  labilem  memoriam  viteque  breuitatem,  acta  hominum 
multociens  in  dubinm  reuocantur^  ni&i  iitterarum  testimonto  ac  acripturarum 
superstite  perhennantur,  Constare  volo  omnibus  euidenter  me  cum  nobili 
et  religiosa  domina,  domina  Kynigundi  ahbatissa  dt  Monte  beatä  -virginis 
Marie  totoque  conuentu  ibidem  quandam*  commutacionetn  ctiria^um  et  fMre« 
diorum  fecisse  in  hunc  modum,  Recoghosco  ndmiram  me  dict^  1  domini abft)i^ 
tisse  .conuentuique  eiusdem  curiam  meam  in  husaby  Väns0$^  cur  i^ffbiaceMt 
XIII  ore  terre  cum  «L  solido  terre  Jtem  in  plangastom  »Xi  sölidM  terre  fti 
husaby  byringi  VHP  solidos  terre, -In  Askarnum  .V.  soltdos  terre  cum  di* 
midio  item  in  Sandum  vnam  oram  terre 'dimidioterciod^atio  tetra-^iniis 
Jn  hedhymorum  vnam  solidofii  ierraU«  Sndberb^/V^iumiiMli^hi^ 
biminum  vnum  solidum  terre.  Jtem  in  Skumarum  vnum  solid  um  terre  xt. 
in  listlavaestby  dimidium   solidum   terre,  XlwK  omBibas..  pcedittis^)  onris  et 


—       65a       ^ 

prediis  attinentibus  silicet  cum  pratis,  agris,  siluis,  piacataris  et  nolendi* 
norum  locis,  permutacionis  titulo  totaliter  et  plenarie,  sine  omnimoda  ka- 
lumpnia  dirnisisse,  Assignando  et  appropriando  prefate  domine  abbatisse 
suoque  conuentui  ius  plenarium  de  predijs  predictis  pro  libito  sue  voiunta* 
tis  ordinandi,  dandi,  comroutandi,  alienandi,  ac  pro  commodo  suo  cfao  vo- 
luerint  disponendi,  Ceterum  fateor  et  protestor  me  a  sepedicta  domina  ab- 
batissa  et  conuentu  eiusdem,  curiam  in  Suepunaes  cui  subiaoent  XII  ore 
terre,  dimidio  solido  terre  minus  et  curiam  in  Nordhhambri  cui  subiacent 
XII  ore  terre,  cuiq  omnibus  eisdem  curijs  attinentibus  et  adiacentibus,  sili- 
cet pratis  agris,  siluis  et  piscaturis  Jntegraliter  recepisse^  Mihi  ead^m  predia 
meis  que  heredibus  perpetuo  possidenda,  Predicte  autem  commutacionis  te- 
stes  aut  firmarij  wigariter  dicti  fastar,  et  presentes  viri  dicti  vidbervanh 
inen  fuerunt  infra  scripti,  yidelicet  Laurencius  de  bierby,  Thomas  de  ar- 
by,  Laurencius  de  bershambri,  kettiluastus  ibidem ,  vlfo  ibidem,  Nicolaus 
de  stenby  laurencius  de  lundby,  vlfo  de  vighby  Ernuastus  de  Grytby  Jo- 
bannes  de  lundby  Siluastus  de  sol00  Johannes  de  bierghum  Olauus  de 
sol00  et  Jngulfus  de  vallum,  Jn  premissorum  autem  magis  euidens  testimo- 
nium  et  Rati  habicionem  firmiorem  peto  sigilla  dominorum  nobilium  silicet 
domini  Birgheri  paeterson  legiferi  oplandiarum  et  domini  Philippi  Jngiuald- 
son  vna  cum  sigillo  styrberni  Thorstensson  presentibus  apponenda,  Actom 
9t  Datuiii  apud  montem  beate  virginis  Anno  domini  M^  G.CC^.  X^  in  die 
exaltacionis  Sancte  crucis.     *  . 

SigiUen  borta,  remaorna  qvar« 


i6g7*  i3io  d.   so  Sept  Lund. 

Konung  Eaiks  i  I^anmarL  intjg  om  den  iorbindelse  Borgerskapet  i  Lund '  &tagit  sig  att  ;^ 
nom  upprSttande  af  altaren  och  andra  bot<^ingar  försona  Josaf  Magnussons  dr^. 

L.  ii:  9o5  *). 

.EaiCDSt  Dei  ^cMia  Danorum  Slavorumqve  ReXf  omnibus  praesens  scrip- 
tufiir  cernentibtis  saluteoi  in  Domino  ^mpiternam«  Noverint  universi,  qvod 
ia  ^ar^BMOtia  n90ti!a  •ccmstii^utiYm  nobiles  et  diaöreti,  dootiai  Juraes  Magna»- 
sim-  CfllDonicus  Lundensis^;  Esbernus  Magnaessun,  Ijaurentiu«  Magnaessqa  fra- 
tresv  I  eeteriqve  consaQgfTinei*  et  amici  eorundem  ex,uiia  parte,  et  consules 
ac  cȴ6s  Lundena^fi  M  alteinii.  super  ccmtroversiia  iiiter  ipsos'ex  utraqve  parte 
p*Q  «ptefffeotiob^.iDoQiiQi  Joseph  Magmessun  bone  iiieB»orie  motis,  modo  qyi 
s«l)vitur  com)0rda»int;  JiiprlmJd.eAii»;^  et  icives  Lundenses  tria 

;  »O  IMMUde«  UlU#vi|fa  Birtliblii^ 


^        633       — 

altaria  construere  promiseront  cum  libris  indomentis  ac  drnamentis  qve  ad 
eadeoi  reqviruatur;  in  qvornm  qvolibet  omni  sabbatho  de  beata  virgpine,  in 
dominicis  de  sancta  Trinita te,  precippis  vero  festivitatibos  de  soliennitate 
illius  diei,  ceteris  autem  diebus  pro  animabus  ejusdem  Domini  Joseph  ac 
bmnium  fidelium  defunctorum  misse  cum  nota  sollennitate  celebrentur.  Ita 
videlicet  qvod  dicte  misse  omni  die  inchoare  debeant  statim  post  roissam 
finitam  de  beata  virgine .  juxta  chorum.  Unum  enim  altare  trium  predicto* 
rum  facere  promisecunt  dicti  Gonsuies  et  cives  in  ecelesia  beati  Laureotii 
Lundis,  cui  pro  sustentatione  presbyteri  ejusdem  altaris,  qvi  pro  tempore 
fuerit,  annuos  reditus  triginta  marcharum  novarum  scanensium  promiserunt 
assignare;  secundum  vöro  in  ecelesia  beati  Lucii  Roskildis,  ad  qvod  etiam 
assignare  tenebuntur  dicti  consules  et  cives  reditus  annuos  sexaginta  mar* 
charum  sjallandensiura  pro  sustentatione  presbyteri  in  illo  altari  celebrantis. 
Tertium  autem  altare  in  ecelesia  fratrum  Prasdicatorum  Lundis,  ubi  idem 
Dominus  Joseph  reqviescit,  facere  tenebuntur;  pro  qvo  qvidem  altari  edili- 
cando  ac  perpetuo  oflGciando,  ut  predictum  est,  ipsorum  fratrum  supra  dicti 
Consules  et  cives  satisfacere  promiserunt  voluntati.  Presentatio  vero  sacerdotum 
ad  duo  altaria  in  ecciesiis  ciathedralibus  supradictis  ad  Dominum  Jurxs  Magnaes- 
sun.  Canonicum  Lundensem,  in  vita  sua,  postmodum  autem  ad  fratrem  suum 
tunc  seniorem,  qvo  mortuo  ad  subseqventem  fratrem  pertineat  successive: 
qvibus  tribus  subiatis  de  medio,  ad  decanum  ipsius  ecclesie,  ubi  altare  con« 
structum  est,  qvi  nunc  est  vel  qvi  pro  tempore  fuerit^  pertineat  provisio 
sacerdotum  ad .  altaria  supradicta.  Insuper  procurare  promiserunt  dicti  Con- 
sules et'  cives  Lundenses  eidem  Domino  Joseph  participationem  omnium 
bonorum  qve  fiunt  in  ordinibus  fratrum  Praedicatorum  et  Minorum.  Praete* 
rea  anniversarium  ipsius  Domini  Joseph  teuere  promiserunt  apud  qvodlibet 
altare  trium  predictorum  annuatim,  cum  missis,  vigiliis,  XV  psalteriis,  bal- 
dekino,  qvatuor  cereis,  thure,  et  soUenni  compulsatione  campanarum.  Ad 
cereos  autem  predictos  inchoandos  unum  Pund  cere  deputaverunt,  ac  eos 
renovare  promiserunt  qvotiens  fuerit  opportunum;  et  duabus  marchis  dena- 
riorum  expendendis  apud  qvodlibet  predictorum;  ita  videlicet  qvod  Canoni- 
eis  Lundensibus,  qvi  anniversario.  interfuerint ,  detur  dimidia  marcha,  fratri- 
bus  vero  Predicatoribus  ibidem  tantum,  vicariis  vero  due  ore,  pauperibus 
Scolaribus  due  ore,  qvi  vigiliis  et  missis  interfuerint,  una  autem  ora  pulsan- 
tibus  tunc  in  ecelesia  beati  Laurentii  tribuantur,    Reliqva  ^(rero  portio  de 

3vatuor  marcis,  qve  Lundis  expendentur,  ibidem  inter  aiios  pauperes  divi- 
atur.  Divisio  autem  duarum  marcharum  Roskildis  ita  fiat,  ut  videlicet  Ca* 
nonicis  dimidia  marcha,  vicariis  due  ore,  pauperibus  scolaribus  due  ore,  qvi 
vigiliis  et  missis  interfuerint,  una  ora  pulsantibus;  reliqva  autem  portio  inter 
aliös  pauperes  erogetun    Geterum  autem  promiserunt  facere  dicti  Consules 


--        634        — 

et  cives  qvatiior  Prebendas  Lundis  pro  q^atuor  acholaribus  pascendis  suffici« 
enter  et  vestiendis,  qvi  qvotidie  misse  intererunt  apad  altare  supradictum 
ia.ecclesia  beati  Laurentii  celebrandi,  qvi  cum  in  sacerdotium  fuerint  pro- 
moti.,  seu  alias  eos  destitui  contigerit,  aiii  qvatuor  loco  illomm  ratione  con- 
simili  eligantur;  et  sie  perpetuo  obseriretur.  Item  pprtandam  est  feretrum 
a  civibus  Lundensibus  baldakino  coopertum  ad  portam  australem  Land», 
ubi  occurrere  debet  communitas  virorum  et  mulierum  Lundensium  nudis  pe- 
dibus  bumiliter  et  devote,  et  sie  portandom  per  ecclesias  civitatis  Lunden- 
sis,  prout  cognatis  et  amicis  ipsius  Domini  Joseph  visum  tone  fuerit  expe- 
'  dire.  Illo  etiam  die,  cum  feretrum  sie  portatur,  dabuntur  qvinqve  marce 
denariorum  pauperibus  et  pro  oblatione  in  ecclesiis  beati  Laurentii  et  Fra* 
trum  Predicatorum  per  eosdem  cives.  Misise  etiam  animarum  in  singulis 
ecclesiis  civitatis  illo  die  in  expensa  ipsorum  civium  dici  debent,  et  omnes 
campane  civitatis  in  occursum  feretri  sollenniter  corapulsari.  Item  dare  te- 
nentur  dicti  Consuies  et  cives  ecciesie  in.  Thruwseth  unum  calicem  continen- 
tem  pondere  Dauico  tres  marcas  puri,  intus  et  exterius  deauratum.  Prete* 
rea.  providere  debent  supradicti  Consuies  et  cives,  ut  una  missa  animarum 
dicatur  sollenniter  anno  jam  instanti  in  qvalibet  cathedrali  ecclesia  Daciana. 
ttem  oflerre  ipsi  Consuies  et  cives  tenentur  in  placito  generali  Lundensi  ad 
petendum  veniam  a  fratribus  cognatis  et  amicis  ipsius  Domini  Joseph  humi- 
liter  et  devote  flexis  genibus,  cum  per  ipsos  fuerint  reqvisiti,  ut  sie  ibi  in- 
ter  eos  (irma  securitas  per  pacis  oscula  conßrmetur.  Item  ad  conducendum 
sepedicti  Consuies  et  cives  se  obligant  qvatuor  viros  bone  fame  ad  peregri- 
nandum  pro  anima  ipsius  Domini  Joseph  solummodo  et  non  pro  mercimonio, 
duos  ad  Sanctum  Jacobum  et  dups  ad  Apostolorum  Petri  et  Pauli  limina 
beatorum.  Presentatio  autem  et  provisio  qvatuor  scolarium  predictorum  erit 
apud  Dominum  Decanum  Lundensis  ecciesie  secundum  modum  qvi  de  alta* 
ribus  superius  est  notatus.  Altaribus  autem  tribus  predictis  ipsi  cives  Lud- 
denses  providere  tenebuntur  in  libris  indumentis  ac  aliis  etiam  omnibus  or- 
namentis.  In  qvo  si  negligentes  fuerint  vel  remissi,  poterit  ipsos  Archiepi- 
scopus  Lundensis  ad  instantiam  cognatorum  et  amicornm  ipsius  Domini  Jo* 
seph  ad  hoc  per  suas  sententias  coercere.  Promiserunt  insujjer  bona  lide 
memorati  Consuies  et  cives  altaria  predicta  construere,  ceteracpe  omnia  qte 
premissa  sunt  facere  circa  festum  beati  Michaelis  anni  instantis  qvantiioi 
possibilitas  ipsorum  civium  se  extendit;  ita  qvod  omnia  et  singula  finem 
debitum  et  cpngruum  sortiantur  infra  qvadriennium  computandum  a  feste 
beati  Michaelis  supradicto,  postmodum  prout  premissa  sunt  in  perpetuum 
duratura.  Voluerunt  autem,  et  ad  hoc  se  specialiter,  non  per  errorem  sed 
ex  certa  scientia,  non  coacti  sed  voluntate  propria  et  libera  sepedicti  Coih 
sules  et  cives  se  obligarunt,  qvod  si  predicta  omnia  et  singula  infra  trien* 


—        635        — 

nium  predictum  legitime  instituta  ac  fine  debito  et  oongruo  noh  fiierint  or* 
dinata,  extunc  elapso  quadriennio  supradieto  tiundensis  Archiepiscopns,  qvi 
pro  tempore  illo  fuerit,  in  persona»  singulares  Consiilum  ac  uxorum  et  filio- 
rum  eorundem  excommunicationis,  in  communitatem  vero  ipsius  civitatis  in- 
terdicti,  sententias,  ad  reqvisitionem  cognatorum  et  amicorum  ipsius  Domini 
Joseph,  licentiam  habeat  proferendi«  Qvod  si  predictus  Archiepiscppus  in 
sententiis  bujusmodi  in  ipsos  Consules  et  civitatis  sepedicte  communitatem 
proferendis  reqvisitus  noiuerit  consentire,  vel  non  poterit  interesse,  ipsos  ac 
communitatem  superios  tactam  interdictioni  venerabiiis  Patris  .Domini  Epi- 
scopi  Roskildensis,  qvi  tunc  fuerit,  subjicierunt  Gonsules  et  cives  sepedicti, 
ut  predietas  sententias  in  ipsos  proferre  poterit  ad  instantia m  predictorum, 
jurisdictionem  ipsius  ordinariam,  qvanCum  ad  hec,  in  ipsos  specialiter  pro- 
rogantes.  Ita  etiam,  qvod  predicte  sententie,  si  eas  in  ipsos  et  commn-v 
nitatem  predictam  sie  contigerit  promulgari,  nunqvam  nisi  de  voluntate 
et  consensu  amicorum  et  cognatorum  ipsius  Domini  Joseph  poterint  relaxari. 
Renuntiaverunt  insuper  omnibus  exceptionibus  juris  et  facti,  doli  et  mali, 
eoactionis,  in  integrum  restitutionis^  petitioni  omniqve  auxilio  et  defensio- 
nibus  juris  Canonici  vel  Civilis,  si  qve  ipsis  competunt  seu  competere  po* 
terint  in  futurum,  circa  premissa  vel  aliqvod  premissorum.  In  cujus  rei 
testimonium  sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum.  Datum  Lundis 
Anno  Domini  MCCCX,  dominica  proxima  ante  diem  beatiMatthei  Evangeliste. 


i6g8.  i3io  d.   26  Sept. 

GiüED  NiLMOHs  tiilkdünagifTande,  att  s&  väl  han,  söm  Abboten  i  Nydala,  godkänt  detutslag, 
hvilket  &  b&da  sidor  utsedde  Gode  Man  gifvit  i  tvisten  med  Nydala  kloster  om  r&märken 
for  Staplahult  och  Skärfsjoryd,  likväl  atan  verkan  pä  hvad  han  egt  af  Frveleds  allroän- 
ningy  och  Abboten  af  bo'nder  förvärfvat  under  tvisten,  favarjemte  Ingabo  bibeh&Ues  vid 
sin  gaznla  rfittighet  tili  skog. 

^  A.  3.  X. 

Vniuersis  presentes  litteras  inspecturis,  GyRDO  niclasson  eternam  in 
domino  salutem,  Tenore  presei^cium  not  um  facio  euidenter  quod  in  causa 
que  inter  me  ex  vna  parte,  et  virum  reuerendum  dominum  Johannem  Ab* 
batem  noue  vallis  ex  parte  altera,  super  quibusdam  predijs  dictis  starflo- 
hult  et  skaerfsioryf)  vertebatur ,  arbitri  vtrimque  electj,  viri  vidclicet  discreti 
karolus  Thurirson,  dominus  Arnwidus  de  kseridhum  et  fulco  mammason, 
ex  parte  mea,  ex  nduersa  autem  parte  dominus  Thomas  Monachus  dicte 
domus  noue  vallis,  dominus  Haquinus  de  Toftryf)  et  Gislo  de  wellisten, 
eandem  causam  in  hunc  modum  duxerunt  concorditer.  decidendam  ^  videlicet 
Tt  mei  termini  ab  occidente  in  steenbaek  vbi  ipse  riuulus  exit  de  palude  in* 
cipientes,  et  cum  eodem  riuulo  directe  ad  orientem,  vsque  quo  idem  riuus 


^       636       — 

versoft  aquilonem  incipiat  diriuarj,  procedentes,  per  quercam  quandam  in* 
cisionem  crvcis  habentem,  viam   quandam  eleuatam  in  aiodum  montis  trän- 
seant,    in    alteram    quercum    umiliter   signatam    ad    orientem    dicte  vie,  et 
deinde  recto  tramite,  versus  orientem,  venientes,  in  ipso  influxu  ampnis  de 
meridionali  parte  venientis,  instagnum  proximum,  vbi  wlgariter  dicitur  syf)», 
cos,  terminentür,  jbidem  incipientibus  terminis  dicti  domini  abbatis,  et  versus 
occidentem  venientibus  in  dictas  quercus  et  vsque   ad   sepedictum   vicinum 
riuum,  vbi  incipit  versus  aquilonem  diriuari,    Qui   deinde   semper  cum  eo- 
dem  riuo  versus  aquilonem  procedentes,    in   exitu  ampnis   de   stagno  pre- 
dicto,  vbi  wlgariter  dicitur  Nyrräoos,  habent  terminari,    saluis  mihi  intra 
predictos  terminos  domini  abbatis,  partibus  meis  tam  emptis  legaliter  litigio 
pendente,  quam  prius  possessis   jure*communitatis    ex   parte    viile,   Fr0le, 
quod  vf^Igariter  bolaskifti   nuncupatur,    similiter   qooque  partes   quas   sepe- 
dictus  dominus  abbas  intra  supradictos  terminos  meos  de  bondonibus  litigio 
pendente  comparauit,  saluas  sibi  et  liberas  existere  prefati  arbitri  concordi- 
ter  decreuerunt,  Hoc    addito  vt   per    partem    prediorum  me   vt   dictum  est 
contingentem ,  quibusdam  bondonibus  de  jngabo{}om,  liberum  ad  siluam  ac- 
cessum,  sicut  venerabilis  pater  abbas  noue  vallis  dominus    Nichoiaus  bone 
memorie  littera  sua  mediante  promiserat,   ex  parte  monachorum .  dictj  mo- 
nasterij  non  habeo  denegare.  Ad  que  omnia  tam  nominatus  dominus  abbas 
quam  ego  fide  prestita  consensum  vnanimem  duximqs  adhibendum,  Jncoias 
rei  testimonium  siggillum  roeum  presentibus  est  appensum^  Datum  Anno  do- 
mini M^  CCG^  decimo  in  sabbato  Ante  festum  sancti  Michaelis^ 
Sigillet,  jemte  den  ur  brefvet  Llippta  remsani  bprta. 


^99- 


l3io  d.    I    Oct  Stockholm. 


Hertlgarne  Erik,  och  Waldemxrs  stadföstelse  p&  ett  halft  markland  jord  i  Torp  i  Hiuabj 
Bro,  hvilket  Konung  Magnus  i  byte  afist&tt  tili  Upscda  dclnkyrka,  men  MarsLen  Thorlei 
Knutsson  velat  klandra» 

A,  7.  a. 

Ericüs  et  Waldemarus  dei  gracia  duces  sweorum  Omnibus  presentes 
litteras  Jnspecturis,  salatem  in  domino  sempiternam  Nouerint  vniuersi,  quod 
Nos  dimidiam  Marcham  terre  jn  husaby  bro.  in  thorpe.  quam  Ecciesia  vpsa- 
lensis  de  patre  nostro  karissimo  domino  Magno  condam  rege  sweorum 
illustri  libne  meraorie  permutacionis  titulo  habuit,  et  longo  tempore  pos- 
sedit  pacifice  et  quiete,  sibi  restituimus  pleno  jure  inperpetuum  po^siden- 
dam,  Ratum  habere  volentes,  quod  per  dictum  patrem  nostrum  factum  fuit 
in  hac  parte,  sicut  in  litteris  eiusdem  patris  nostri  plenius  continetur.    Non 

obstante, 


—        637        — 

obstante,  quod  dominus  Thyrgillus  condam  Marscalcus  eafidem  permutacio* 
nem  nisus  fuit  infirmare.  Jn  Cuius  restitucionis  et  Ratificacionis  nostre 
euidenciarn  pleniorem  Sigilla  nostra  presentibus  sunt  appensa.  Datum  stoc* 
hoimis  Anno  domini  Millesimo,  GCG^  decimo,  die  beati  Remigij  £piscopi 
et  confessoris. 

Ett  söndrigt  Sigill  bänger  p&  silketrädar. 


1700.  i3io  d.    14  Oct. 

Christian,  Erik  och  LiiLyn>,  f.  d.  Advocatus  i  Stockholm  Ghristierns  söners,  samt  Nils  Johssons 
gäfvobref  p&  Sandby  och  Skyllinge  i  Sänga  socken  samt  Södra  Berga  i  Skä  socken  pd 
Färingön,  tili  Gudmund,  för  Mngvarig  och  trogen  tjenst. 

A.  6.  a. 

Omnibus  presentes  litteraä  inspeeturis.  Gristiarnus.  Ericus.  Liruidus.  filij 
quonda/n  Cristiarni  aduocati  stokholmensis.  et  Nicholaus  Jonsson.  salutem 
ia  oninium  saluatore.  Quoniam  seruicium  (ideliter  impensum  digne  remu- 
nerari  debere  lex  diuina  precipit.  et  suadet  racio  naturalis,  hinc  est  quod 
nos  considerantes  seruicium,  Gudmundi  exhibitoris  presencium  qui  predicto 
Cristiarno  fideliter  seruierat  et  laudabiliter  multis  annis.  volumus  nos  bere- 
des  sui  sibi  pro  fideli  seruicio  fideliter  prouidere,  dantes  ilii  bona  dicti  cri« 
stiarni  que  sita  sunt  in  f3eringa0.  perpetuo  et  heredibus  possidenda.  vide- 
licet  in.  sanby.  in  parochia.  sunga.  solidum  terre,  in  skiollunge  in  eadem 
parochia  quinque  denarios  terre.  in  sydra  berghum.  in  parochia  ska  vnum 
solidum  terre,  Jn  cüius  facti  euidenciam  pleniorem  presentem  litteram  sigillis 
omnium  nostrum  eidem  dedimus  consignatam.  Datum  Anno  domini.  M^. 
GGG^.  decimo.  in  festo  sancti  kalixti  pape  et  martiris  gloriosi. 
Sigillen  N.  i  och  4  bortfallna,  remsorna  qvar;  a  och  3  skadade. 


1701.  i3io   d,    18  Nov.  Lundalolft. 

Ärkebiskopen  i  Upsala  Nils  Kettilssohs  föreskriflfc,  att  hvarje  äbo  pä  Folklandsthingstad  skall 
ärligen  erlägga  4  m^rk  penningar  tili  Lundatolf^s  kyrka  och  ett  ore  tili  forsamlingens 
Pastor. 

6.  a:  i3g.  (&  ga.) 

Omnibus  presentes  litteras  inspeeturis  Nicolaus  diuina  miseracione  ar- 
chiepiscopus  vpsalensis  salutem  in  domino  sempiternam,  Nouerint  vniuersi 
quod  cum  inhabitantibus  villulam  forensem,  dictam  folklanzthingstadh,  talis 

Sv  Diplom.    IL  81 


—        638        — 

facta  est  ordinacio,  qnod  ipsi  da  qualibet  curia  quatuor  denarios  ^suales 
ecclesie  lundatolft,  pro  iure  parochiali,  ad  ipsius  reparacionem  ecciesie  et 
luminarium  sustentacionem ,  soluent  omni  anno,  Sacerdoti  vero  pro  decimb 
de  animalibus,  et  personalibus,  dabunt  vnam  oram,  Ne  igitur  super  buius- 
modi  ordinacione  facta  in  nostra  presencia,  aliquod  dubium  in  posterom 
oriatur,  presentes  eis  litteras  dedimus  nostri  sigilli  munimine  roboratas,  da- 
tum  apud  ecciesiam  predictam  lundatolft  Anno  domini  M^  CCC^  decimo  in 
octaua  beati  martini  episcopi  et  confessoris* 

Öfver$krifi{  Jtem  ordinacio  N.  archiepiscopi  quod  quilibet  in  folklanzthing  tenetor  dare 
ecclesie  ibidem  qnataot  denarios  anno  et  corato  I  oram. 


1702.  i3io   d.    18   Nov.  Lund 

Irkebiskop  Esgers  i  Lund  föreskrift,  att  de  Tyskar  som  vistas  i  Land,  utan  att  bebo  egoa 
trädgärdai*  eller  hyra  heia  gärdar,  men  uppehälla  sig  i  bodar  eller  hyra  hos  andra,sLola 
bruLa  crjptan  under  St  Laurentii  kjrka  tili  sin  sockenkyrka  sdsom  foiiit  yarit  bmkligt 

B.   1:   IM. 

EsGERUS  dei  gracia  lundensis  archiepiscopus  swecie  primas ,  dilectis  mibi 
in  christo  tarn  clericis  quam  laycis  in  ciuitate  lundensi  commorantibusvniuer- 
sis,  Salutem  in  omnium  saluatore  Cum  consuetudinis  vsus  que  longeui 
non  sit  leuis  auctoritas.  et  plerumque  discordiam  parant  nouitates.  non  in- 
tendimus  vt  jus  alicuins  perturbari  debeat.  vbi  remedium  ponere  possumos 
oportunum.  Quapropter  cum  sit  propositum  coram  nobis.  quod  omnes  ale- 
manni  in  ciuitate  lundensi  qui  in  propriis  ortis  non  habitant  *)  vel  eciain 
integras  non  conducunt  curias  alienas.  sed  in  tabernis  babitant.  et  qui  do- 
mos  conducunt  in  aliorum  curiis  speciales.  Criptam  in  ecciesia  beati  lao- 
rencii  visitare  tamquam  parrochialem  ecciesiam  teneantur.  jbidem  ecciesia- 
stica  recipere  sacramenta.  secundum  consuetudinem  antiquitus  obseruatam. 
Volumus  et  per  presentes  firmiter  demandamus.  vt  quod  in  casu  premisso 
a  predecessoribus  factum  esse  dinoscitur.  a  successoribus  firmiter  obseruetor 
consuetudinem  talem  racionabilera.  per  istas  litteras  nostras  conßrmantes. 
Jn  cuius  rei  testimonium.  sigiilum  nostrum  vna  cum  sigiNo  lundensis  capi- 
tuli.  presentibus  duximus  apponendum  Datum  lundis.  anno  domini  M 
CCG  X  Jn  octaua  beati  martini  episcopi. 

Öfverskrift,*  Omnes  alemanni  non  habentes  proprias  mansiones  in  lundis  tenentui*  Ti»'tare 
criptam.  tamquam  eorum  ecciesiam  parrochialem. 


*)  I  Codtx  Star  habitans^  hvilket  med  äldre  harid  blifvit  ralladt. 


i7o3. 


—        639        — 
i3io  d.  2  3  Nov.  Hermanshuit 


Jrtsolf  Bei7gtsso5S|  samt  Lygrid  och  Ixgegerd  Swantbpolks  dottrabs  stadfastelse  pä  sin  fa- 
ders  gäfva  af  Kaga  g&rd  tili  Wreta  kloster« 

A.  3.  t. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  bryniolphus  bendictsson.  J^v 
GRiDis  et  iNGiGi^RDis  quondam  filie  domini  Zwantaepolk  salutem  in  douiino 
sempiternam  Notum  faciraus  omnibus  presentibus  et  futuris  nobis  gratum 
permanere,  quöd  nobilis  miles  dominus  Zwantaepolk  felicis  memoria  curiam 
suam  Jn  caogha  ad  claustrum  Wretae  iure  perpetuo  conlulit  possidendam, 
Guius  rei  donacioiiem  litteris  nostris  ratiticamus  et  sigillis  Presentibus  uiris 
(idedignis  et  discretis  videlicet  domino  kanuto  Jonsson  iegifero  osgotorum, 
Domicello  Ernist,  Domino  laurencio  kisetilsson  Domino  Tborstano  kanonico 
lyncopensi  Domino  ingone  kanonico  lyncopensi  quorum  sigilla  presentibus 
sunt  nppensa  Datum  hermanzhult  Anno  domini  M*.  C^C^C®  X®.  jn  crastino 
cecih'e  uirginis  gloriose. 

Sigillen  N.  i  och  2  borta,  3 — 6  mer  och  mindre  skadade,  7  och  8  fullständiga« 


1704.  i3io  d.  3  Dec. 

Magmcts  OiuiGBBsaoirSy  efter  mn  son  Peter  ^  med  enkan  Helenas  och  Prioren  i  Sigtuna,  Israels 
samtycke,  «pprättade  tesCeunente,  hvarmedekt  penningai*  gifvas  tili  Sigtuna  och  flere  klo- 
ster,  tiU  Upsala  domkyrka,  samt  tili  nägra  kyrkor  och  Prester,  hvarjemte,  för  utgörandet 
af  de  dertill  bestämda  beloppen,  hans  gärd  Dalby  i  Södermanland  sattes  i  pant. 

A.  3.  c. 

Omnibus  presentes  litteras  Jnspecturis.  Magnus  gregorisson.  salutem  in 
domino  sempiternam.  Gonstare  volo  tenore  presencium  euidenter,  Quod 
pro  anima  petri  filii  mei.  de  eonsensu  domiae  Eiene  relicte  sue^  ef  de  con- 
silio  Keligiosi  Tiri  fratris  jsraelis  Prioris  sictaniensis.  Awunculi  dieti  petri« 
confero,  deputo,  et  assigno  Coüuentui  sictuniensi  Gentum  Marchas  denar. 
vsnalis  monete  nunc  currentis.  tarn  racione  testamenti.  quam  racione  delicti 
in  dictum  conuentum  soluendas  infra  annum  et  diem.  a  tempore  date  pre*- 
sentis  computandum.  pro  quorum  solucione  obligo  quantum  opus  est  de 
bonis  mobilibus  dicti  petri  ^  de  coiiäensu  prediete  domine  elene,  et  fratris 
jsraelis  prememoratorum  Jtem  ad  frabricam  (!)  eoclesie  vpsaiensis  .V.  Marchas 
denar.  fratribus  Minoribtis  vpsaiie.  tres  Marchas  denar.  jtem  fratribus  pre« 
dicatoribus.  in  vestraarus  .11.  Marchas,  fratrUjus  predicatoribus  in  strengnes 
•IL  Marchas  denan  jtem  fratribus  Minoribus  Enicopie  JIL  Marchas  denar. 
et  vnam  hosptali  ibidem.  Jtem  sororibus  monasterii  sancte  clare  apud  atoc- 
holm  .111.  Marchas  denar.  fratribus  Minoribus  ibidem  .IL  Marchas  denar. 
Jtem  ecclesie  et  presbitero  jn  fittium  vnam.  Marcham  denar.  equatiter  jnter 


I 

86  diuldendaiD)  Jtem  presbitero  in  Aspu.  duas«  Marchas  denar.  Ecciesie  ibi- 
dem, vnaip  Marcham  denar.  Pro  soluendis  autem  predictis  legatis  aliis,  a 
fratribus  sictuniensibus  et  quibuslibet  aliis  debitis  restitucionibus,  et  ad  sa- 
tisfaciendum  lesis^  siqui  apparuerint,  deputo  et  obligo  curiam  dalby  in  sa- 
dhermannia  dicti  petri,  et  de  aliis  bonis  suis  quantum  fuerit  opus.  Acta 
sunt  hec  et  puplicata  in  sepultura  dicti  petri.  Anno  domiui.  M^  CCC^  de- 
cimo.  feria  quinta.  proxima  post  festum  beati  andree,  Testes  autem  quihuic 
ordinacioni  presentes  fuerunt.  sunt  liii.  Dominus  Petrus  Ragwaldson,  karolos 
tukason.  abraham  thorstenson,  benedietus  sijg^hurdhason,  ölauus  de  laogu- 
thoru,  Laurencius  Gornhest  Narwo,  siggo  braxator.  jngiwaldus  de  lunda- 
stum,  et  alii  quam  plurinü  fidedigni.  Actum  et  puplicatum  in  sepaltara 
sua.  Anno  et  die  supradictis.  Jn  Guius  Rei  testimonium  sigillum  meum 
proprium  presentibus  est  appensum.  et  quia  Ego  Elena  sigilfum  proprium 
non  habeo,  sigillum  Religiosi  viri  fratris  jsraelis  prioris  sictunensis  presen- 
tibus meo  nomine  apponi  peto.         ^ 

SigiUen  ni^ot  sLadade. 


1 7o5^  1 3 1  o  d.   28   Dec.  Hessleby. 

pBTsa  Joirssoirs  och  bans  husfru  Sestridt,  tn.  fl.  medarfTiDgars  medgifvaDde,  att  deras  slagtiopi 
BiskopeD  i  Linköping  Carl,  egde  att,  utao  deras  klander,  efter  befaag  aoordna  om  sipa  fader- 
oe  och  inöderDes  fattigheter  i  Hwem  och  Lioderjds  sockoar,  aedan  han  At  dem  afitttt 
festen  af  sioa  gods« 

A.  7.  a. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibtis,  Petküs  joon  son,  et  vxor  su« 
SfiSTRims,  JNiCHOLAUS  et  uxor  sua  gtridis,  MARGARETAet  filius  suus  Behb- 
BiGTUS,  Et  Grisstina  Relicta  haquinj  birghae  son^  Salutem  in  domino  sein- 
piternam,  Quia  uenerabilis  pater,  et  dominus  noster,  Dominus  karolus  dei 
gracia  Episcopus  Lincopensis,  speciali  nos  Dileccione  prosequens^  et  pietatis 
affectu  amplectens,  omnia  bona  sua,  que  ad  ipsum  ex  successione  pa- 
terna  et  materna,  jure  hereditario  sunt  deuoluta,  hiis  que  in  parocbiis, 
hwaem  et  lynderuth  habet,  dumtaxat  exceptis,  nobis  et  heredibus  nosstris 
sue  liberalitatis  gracia,  assignauerat ,  jure  perpetuo  possidenda.  Nos  consen- 
sum  nostrum,  beneuolenciam ,  et  fauorem  adhibemus,  ut  de  bonis,  que 
in  dictis  parrochiis  hwoem  et  iyndderuth,  obtinet,  pro  salute  anime  sue,  o^ 
dinare  valeat,  ad  sue  libitum  voluntatis,  adempta  nobis  et  heredibus  no- 
stris  facukate  dicta  bona  quoquo  modo  inpediendi,  uel  Reuocandi  seu 
contra  factum  nostrum,  in  hac  parte  aliqualiter  veniendi.  Ad  Euidenciam 
igitur  premissorum,  Sigiila  nostra  nos  qui  habemus,  vna  cum  sigillis  coo* 
sanguineorum  nostrorum »    dominorum  thorkilii   dyacn , .  holmuidi   elef  soüt 


—       64i        — 

Sigmund!  «eringisl^e  son,  Wimundi  prepositi  Lincopensis,  et  canuti  decani 
ibidem,  presentibus  duximus  apponenda^  Petentes  humiliter  et  instanter, 
easdeni  sigillis,  Magnificorum  principum,  Dominorum  Birgeri  Dej  gracia 
sweorum  gothorumque  Regis  illustris,  et  (Tratrum  eius  Ducum  commuhiri, 
Datum  haesleby,  anno  Domin j,  M®,  CCC^,  Decimo,  Die  sanctorum  Jnno- 
cencium. 

Pi/rSnsidan,'  Cpnsensut  heredum  episcopi  kai*oli  super  fuDdacione  prebende  in 

ecciesia  vexionensi. 

Sigillen  N.  ly  2,  4»  ^1  7?  9r  ^^^  ^^^^^  mindre  skadade;  N.  3,  6,  8,  10-^12  bortfallna. 


—      C4i      — 
Tillägg:  Förbigdngne  och  O dater  ade. 

1706.  1302 1241- 

KoDung  Wauwma&s  priyilegier  for  LybccLarne  p&  Skanors  och  Fakterbo  marknader. 

L.  c  v%, 

Rex  Waldemarus  antiquis  temporibus  contulit  Civitati  lubicensi,  quod 
in  nundinis  sconore  et  valsterbode  eorum  ciues  possint  et  debeant  ibidem 
vendere  bona  minima  cum  magnis,  et  emere  queeunque  ibidem  vendenda 
inuenta  fuerint,  et  quod  ibidem  tunc  preficiant  advocatum,  quem  to- 
luerint,  quod  ille  judicet  omnes  excessus  et  culpas  preter  excessui 
manus  et  colli,  et  sie  omnibus  regum  temporibus  est  usque  in  hodiernura 
diem  stabiliter  obseruatum  et  preter  bin  et  blot,  et  hoc  vltra  suos  cives 
et  vltra  eos,  qui  ipsius  ciuitatis  juri  adherent  Sed  suum  justum  tlieloneum 
domini  regis  officialibus  debet  quilibet  ministrare;  pannos  cum  ylnis  pos- 
sunt  vendere,  possunt  eciam  alia  vendere  cum  pondere  et  besemere  et  cum 
punder  et  hoc  ideo,  quia  dictus  Rex  tales  übertäte»  contulit  in  ipsis  liberis 
nundinis  observandas. 

Bona  nostra  racione  thelonei  sunt  vnvori'areii,  donec  primus  curras, 
ducens  bona  ad  naves,  sit  in  aqua. 

Si  officiales  Regis  dant  culpam  alicui  ciui  nostro,  ille  expurgare  debet 
se  cum  nostris  ciuibus,  et  non  cum  aliis. 

Giuis  nostri,  ibi  morientis,  bona  recipient  sui  proximi,  si  ibi  fuerint; 
si  non,  noster  aduocatus  et  nostri  probi  ciues  ea  deducent,  et  ea  proximis 
heredibus  presentabunt;  in  quo  advocati  regis  nichil  habent  juris. 

Si  quisquam  ibidem  ducit  aliqua  bona  in  terram,  ad  vendendum  ea,de 
talibus  bonis  theloneum  dare  non  debet,  si  ibi  habet  bodam,  nauem,  hu- 
deuat,  vel  niattan  in  nundinis. 

Ibi  non  debet  esse  aliquis  Woltforinghe,  nisi  violencia,  que  fit  mu- 
lieribus,  ligatio  manuum  supra  dorsum  ubi  fortum  non  est,  et  compedicatio 
alicuius,  clausis  januis,  sine  excessu  et  jure  et  racione. 

Queeunque  nauis  venit  ad  terram,  illam  exonerant  licite  homioes 
quando  veniunt. 

Quiccumque  ibi  quis  emit,  hoc  debet  educere  libere  et  in  hoc  probi- 
beri  hon  debet. 

Die  dominico  ante  michael.  dantur  noui  denarii  pro  theloneo  et  oon 
prius. 

In  nostra  vitta,  nemo  jacere  debet,  nisi  tunc  noster  aduocatus  et  nostri 
ciues  ei  fauent. 

Nullam  tabernam  venalem  habemus  in  vitta,  sed  cerevisiam  dare  pos« 
sumus  per  amphoras  pro  denariis. 


—        643        — 

Si  furem  cum  re  furata  pre$entamu&  aduocato  regis,  sive  Iigatas  fue- 
rit  aut  non  iigatus,  in  eo  non  peccamus. 

Si  ciuis  noster  claro,  die  emit  jumentum,  qnod  forte  furatum  est,  in 
eo  non  habet  culpam  einews,  quoniam  ipsum  furatum  fuisse  ignorabat,  si 
forte  ilie  %'enit,  cui  furatum  erat,  illud  recuperare  volens. 

Quilibet  habens  ibi  bodam  hereditat  eam  super  süos  proximos^  dum- 
modo  regi  satisfaciat  de  loco. 


1707.  13  23 1266. 

BisLopen  ock  Kaosleren  Gils  i  Strengnäs  Te9tainente  af  penoingar  tili  kyrkor  och  kloster, 
samt  sina  barn  och  en  tjenare  Assur,  med  uppdi*ag  ät  Abbedissan  och  Konventet  i  Risa* 
berga,  att  exeqvera  detsamroa^  si  snai*t  säLer  underrättelse  ingätt  om  häns  dod. 

A.  3.  IL 

C.  dei  gracia  stregnensis  ecciesie  Episcopus,  et  Canceilarius  Regis  Sue- 
cie,  Reuerende  donnine  eadem  gracia  Abbatisse  in  Rishberc,  atque  dilecte 
sorori  sue  totique  conuentuj  sanctimoniab'um  ibidem,  oracionis  deuote  suffra* 
gium.  salutare.  Cum  omnes  nos  uiam  vniuerse  carnis  intrare  deuitare  non 
possumus.  hecessarium  nobis  est  et  oportunum.  ut  de  temporalibus  nol)is^ 
que  sempiterna  sunt  procuremus.  Hinc  est  quod  prehabite  et  vniuersali 
dileccioni  uestre  intimamus.  primum  deo  gracias  agentes.  quod  omnia  debita 
que  claustro  uestro  pro  scintilla  nostra.  id  est  filia,  persoluere  tenebaniur 
persoluimus,  cum  effectu.  Notum  eciam  uobis  sit  et  vniuersis,  quod  cathe* 
drali  ecciesie  nostre  stregnensi  quatuor  Marcas  argenti  duas  pro  testimonio, 
et  duas  pro  debito  psalterij  assignamus.  et  quilibet  (!)  claustro  regule  sancti 
Benedict!  in  nostra  diocesi  constituto,  duas  Marcas  argenti  assignamus» 
Fratribus  eciam  maioribus  in  westraarus  libros  quos  a  nobis  tencnt  inconcesso 
assignamus.  et  fratribus  minoribus  in  0straarus.  et  fratribus  maioribus  in 
sicthunia  et  fratribus  minoribus  in  sudhercopia,  cuilibet  claustro,  duas  Mar- 
cas argenti,  assignamus  et  cuilibet  ecciesie  tantum  in  nerchia.  de  nostris 
denariis,  dimidiam  Marcham  denariorum  assigiiamus.  Eciam  fideli  famulo 
noslro  Asur  qui  nobis  diutino  labore  subseruiuit  et  indefesso.  sedecim  Mar- 
cas argenti  et  uiginti  Marcas  gottensium  denariorum  quos  apud  uos  seruastis 
assignamus.  quod  super  est.  prout  uestra  prouiderit  discrecio,  filiis  nostris 
disponatis.  Jstam  nobis  condicionem,  et  beate  marie  virginis  filio,  hono- 
rem, si  de  medio  nos  migrare  contigerit,  facientes,  Ne  igitur  nostro  testi- 
monio quod  adhuc  uita  comite  disposuimus.  quisquam  contraire  presumat. 
litteras  nostras  cum  sigillo  tradidimus  Roboratas.  de  omnibns  uero  biis  nichil 
disponatis  donec  de  nostra  uita  siue  morte  certitudinem  habeatis.  - 

Sigillet  sLadadty  pä  en  ur  brefret  klippt  remso. 


-       644       - 


Tyo8.  Omkring    laSo- 


Utkast  tili  ett  fördrag  om  de  friheter,  8om  Tyska  och  Gottländska  bandlande  skulle  bafra  i 
NowgoitKl. 

Ia  c.  ^9^    ^ 

In  nomine  domini  amen.  Notum  et  euidens  sit  omnibus  christi  fideli- 
bus,  presentem  paginam  inspecturis,  quod,  seeundum  iusticiam,  ab  antiquis 
a  mercatoribus  inter  ruthenos  nogardie  babitam,  hec  eorum  iusticia  et  Tiber« 
tas  noscit4ir  exstitisse.  —  Cum  mercatores  theuthonici  vel  gotenses  veniunt 
in  berk0,  in  regno  regis  nogardiensium ,  erunt  sub  pace  et  protectione  regi» 
et  nogardiensium,  et  quiequid  eis  in  dicione  nogardiensium  iniurie  irroga- 
tum  fuerit,  super  hoc  nogardienses  respondebunt ;  eandem  protectionem  et 
pacem  habebunt  mercatores  predicti  in  redituad  iocum  prefatum,  quam  et 
in  veniendo.  Cum  autem  mercatores  venunt  (!)  in  aquam,  qua  dicitur  Nv, 
fruentur  libertate,  quam  ab  antiquo  in  omnibus  habuerunt. 

A  loco,  ubi  primo  inchoat  dominium  nogardiensium,  hospites  libere 
utentur  sihia,  secando  ea,  de  quibus  habent  necesse,  ascendendo  et  descen- 
dendo« 

Item  hospites  estiuales,  cum  venerint  in  terram,  erunt  sub  antiqua 
pace,  et,  si  uoluerint  hospites,  Rex,  Borchrauius,  dux  et  nogardienses  dis- 
creciores  osculabuntur  crucem,  sicut  moris  est,  in  signum  pacis  et  fedus 
concordie  et  amoris. 

Cum  hospites  in  regno  nogardiensium  et  sub  eorundem  pace  et  protec- 
tione sunt,  si  res  eorum  furto  subtracte  fuerint,  et  summa  furti  sit  infra 
dimidiam  marcam  kvnen,  reus  se  redimere  poterit  cum  II.  marc.  kvnen;  si 
vero  supra  predictam  summam  et  infra  dimidiam  marcam  argenti  furtum 
commiserit,  virgis  decorietur  et  ad  maxillam  cauteriabitur,  vel  rediroat  se 
cum  X.  marc.  argenti.  Qui  autem  ultra  dimidiam  marcam  argenti  furatus 
fuerit,  communem  subibit  sentenciam.  Si  furta  predicta  commissa  fuerint 
inter  berk0  et  engera,  intimabitur  Oldermanno  de  engeren,  qui  veniet  infra 
duos  dies;  et  si  infra  duös  dies  non  venerit  oldermannus,  illi,  qui  furem 
deprehenderunt,  seeundum  quantitatem  furti  de  eo  iudicabunt,  nee  eis  super 
hoc  imputari  debet  excessus.  Simile  erit,  si  furtum  contigerit  inter  engeren 
et  aldagen,  et  ita  deinceps  usque  nogardiam  veniatur. 

Cum  hospites  hyemales  venerint  ad  torrentem,  qui  dicitur  v.orsch,  in- 
timabitur oldermanno  vectorum,  qui  dicuntur  vorschKcrle,  vt  mane  veniant 
ductores;  et  decoquetur  eis  ipso  mane  vnum  caldarium  et  non  plus,  quo 
decocto  et  expedito,  dicti  vectores  sine  dilacione  expedient  mercatores;  nee 
aliqui  assumentur  in  lodias,  nisi  viri  robusti  et  ydonei,  per  quos  res  hospi* 
tum  conseruentur.     Hiidem  vectores,  cum  ad  tabernam  peruenerint  piscato- 

rum , 


—      ,645       — 

rum,  recipiant  precium  suum,  videlicet  quilibet  vectorum  VIII.  capita  mar- 
tarorum  et  vnum  par  maparum,  vel,  loco  maparum,  III.  capita  martarorum; 
et  deinde  hospes  absque  ulla  mora  expediatur. 

Cum  autein  hospites  memorati  devenerint  ad  locum,  qui  dicitur  ge- 
steuelt,  quelihet  nauis  honerata  bonis  teloneabit  vnam  marcam  cvnen.  Nauis 
horierata  grauibus,  utpote  carnibus,  farina,  siligine  vel  brasio  theloneabit  di* 
midiam  marcam  kvnen;  nauis  uero  honerata  yictualibus  ad.nichilum  obliga- 
tur.  ThelQuearius  ibidem  scrutabitur  bona,  pro  quibus  dandum  est  thelo- 
neum^  nee  dabitur  theloneum  antequam  bona  in  nogardiam  veniant. 

Qnando  hospites  estiuales  venerint  ante  torrentem,  qui  dicitur  vorsdi, 
statim  absque  mora  vectores  conducent  eos  ad  tabernam  piscätorum,  quo, 
dum  perveniant,  quelibet  lodia  dabit  vectoribus  IUI.  panes  et  vnam  scutel- 
lam  butiri;  si  panea  habere  noiuerint,  dabuntur  eis  pro  quolibet  pane  dae 
cvnen,  et  pro  butiro  III.  capita  martarorum.  sGuiiibet  vectori  dabuntur 
VIII.  capita  martarorufn  et  vnum  par  maparum,  vel  loco  maparum,  III.  ca- 
pita martarorum.  Idem  ius  habebunt  hospites  estiuales  de  dando  theloneo, 
quam  et  hospites  hyemales,  ut  supra  dictum  est. 

Cum  hospes  lodias  conducit  in  nogardia,  si  lodie  occurrerint  nauibus 
in  nv,  quelibet  lodia  accipiet  precium  suum  et  pernam  vel  V.  marc.  cvnen 
pro  perna.  Si  venerit  lodia  in  occursum  mercatoribus  in  aldagen  vel  in 
wolcowe  minne,  recipiet  medietatem  precii  et  dimidiam  pernam,  vel  IIL 
mrc.  cvnen.  Quecunque  lodia  cum  aliis  lodiis  conducta  non  uenerit,  precio 
suo  carebit  tempore  deputato.  Quecumque  lodia  conducta  non  tarnen  one- 
rata  in  decensu  confracta  fuerit,  uel  periclitata,  similiter  precio  suo  oarebit« 
Cum  mercatores  cum  lodiis  ascendunt  et  ex  infortunio  aliqua  dissensio  inter 
mercatores  et  vectores  orta  fuerit,  uel  percussio  interuenerit,  et  lis  per 
composicionem  sedata  fuerit  non  debet  eadem  dissensio  amplius  YßQ* 
tilari.  Cum  mercatores  ascendunt  wolcov^re  et  veniuat  ad  veritin  ritsagcn 
prima  die  famuli  mereatorum  non  intrabunt  ritsagen,  sed  secunda  die  intra« 
bunt  et  exibnnt,  cum  venerint  dhrelleborch.  Cum  hospes  res  suas  posuit  in 
lodiis,  et  ex  infortunio  aliqua  lodia  periclitata  fuerit  vel  confracta,  nichil 
de  hoc  ad  hospitem,  sed  pro  precio  respondebit  pro  longitadine  vie,  qua 
res  duxit,  et  hospes  sustinebit  dampnum,  quod  exinde  percepit. 

Quando  naues  mereatorum  sunt  in  nv,  secundum  antiquam  iusticiam 
libere  possunt  negociari  hospites  cum  carelis  et  engeris»  Cum  hospites  ve- 
niunt  in  nogardiam  debent  vehicla  esse  parata  ad  deferendas  res  faospitum, 
et  cuilibet  lodie  dabuntur  XV.  cvnen;  predictum  precium  dabitur  infra  quin- 
denam.     Gotenses  X.  cvnas  dabunt  pro  rebus  suis  deferendis. . 

Hospites  cum  exierint  a  curia  theuthonicorum  dabunt  lodiis  in  decensu 
dimidiam  marcam  cvnen. 

Ä^.  DijOom.  II  ,  82 


—       646       — 

Curie  theutbonicorum  et  gotensium  et  hospites  liberi  erunt,  ita  quod 
nogardien^es  nee  personis,  nee  rebus  habendis,  tractandis  uel  vendendis  all* 
quas  possunt  ponere  eonstituciones.  Curie  hospitum  predictorum  adeo  d^ 
bent  esse  libere,  ut  si  aliquis  exeessum  commiserit  et  ad  eas  confugerit,  non 
debet  dari  extra  eas  in  manus  aiicuius,  sed  placitari  debet  pro  eo,  ac  si 
esset  in  propria  ecciesia  constitutus. 

Item  nulli  precones,  qui  dicuntur  schelke,  debent  intrare  curiam  goten* 
sium  uel  teuthonicorum ;  Nuncius  autem  ducis  curiam  intrare  potest  Si 
ruthenus  deliquerit  in  hospitem,  intimabitur  duci  et  oldermanno  nogardien* 
sium,  qui  causam  complanabunt;  si  autem  hospes  deliquerit  in  ruthenum, 
intimabitur  oldermanno  hospitum,  et  nullus  alium  accipiet  per  vestem,  sed 
oldermannus  manum  porriget  pro  reo,  ut  ipsum  producat  ad  racionem. 

Item  placita  hospitum  inter  hospites  et  rutbenos  habenda  sunt  in  curia 
saneti  johannis  coram^duce,  oldermanno,  nogardie(n)sibus  et  non  coramali* 
quo  alio. 

Item  eustos,  qui  dicitur  biriz,  nullum  habet  ins  intrandi  curiam,  nee 
iisquam  ante  curiam  erit,  cum  non  sit  de  antiquo  iure. 

Inter  curias  theutbonicorum  in  platea  non  debet  esse  pugna  uel  pe^ 
cussio  cum  fustibus,  qui  dicuntur  velen,  quia  de  huiusmodi  ludo  insolito 
ab  antiquis  in  loco  predicto  posset  oriri  discordia  inter  hospites  et  ruthenos. 

Si  aliquis  ausu  temerario  curiam  theutonicorum  uel  gotensium  inuadere 
presumserit,  uel  eam  uiolenter  intrauerit  armata  manu,  ibique  aliqueoi  aut 
rebus  aut  corpore  molestauerit  uel  dampnificauerit,  dampnuYn,  quod  ibidem 
acceperit,  pro  suo  obtinebit.  Si  autem  euaserit  et  questio  contra  eum  mob 
fnerit  et  deuictus  fuerit  auctor  iniurie,  duplicem  emendam  faciet,  scilicetXX. 
marc.  argenti,  et  quilibet  d<  suis  complicibus  emendabit  IL  marc.  argenti.  Si 
autem  aliquod  dampnum  in  curia  fecerit,  emendabit;  quod  si  ipse  emeodare 
non  suffecerit,  nogardienses  pro  eo  satisfacient  in  emenda«  Si  uero  aliquis 
inuasorum  curie  aut  personarum  in  curia  pro  excessu  suo  detentus  fuerit, 
pena  publica  punietur.  Si  quis  autem  temerarie  curie  plancas  aut  porlas 
secuerit,  aut  in  curiam  arcu  uel  aliis  armis  sagittauerit,  aut  iropetum  cum 
lapidibus  uel  aliis  fecerit,  conuictus  satisfaciet  in  X.  marc.  argenti. 

Item  Omnibus  venientibus  ad  curiam  hospitum  indifferenter  et  libere 
possunt  vendere  res  suas,  quia  modica  uel  nuUa  est  differencia  mercato- 
ribus  inter  hospitem  et  nogardiensem.  Simile  erit  de  empcione  et  Tendi- 
cipne  extra  curiam,  et  in  eo  nichil  delinquunt  predicti  mercatores. 

Hospites  libere  et  sine  contradictione  pueros  suös  mittant  ad  disceo* 
dum  loquelam  in  terram  quocumque  uolunt. 

Item  ab  ecolesia  saneti  nycholai  usque  ad  curiam  hospitum,  curia  non 
debet  occupari  edificiis  usque  ad  plateam.  Cimiterium  saneti  petri  sepietor 
sicut  antiquo  consuetum  est,  et  simili  modo  curia  theutoniorum  et  gotensium. 


.  j 


—       647       - 

Sanctas  petrus  et  sanctm  Nycholaus  in  aldachen ,  secundum  iura  anti- 
^qua,  rehabere  debent  sua  j)rata. 

Item  81  aliqua  dissensio  emergit  inter  hospites  et  ruthenos  in  nogardia, 
alla  dissensio  ita  debet  complanari  ^t  terminari,  ut  cum  hospites  estiui  uene* 
rint^  cum  dissensione  pröbabita  nichil  habeant  disponere,  siue  terminata  sil 
eadem  dissensio  siue  ^notu  Si  etiam  aliqua  dissensio  orta  fuerit  inter  hospi- 
tem  et  ruthenum  sedari  et  complanari  debet  secundum  iura,  ut  cum  hospes 
abire  disposuerit  racione  dissensionis  nullatenus  impediatur.  Item  si  fuerit 
tdiscordia  inter  kospites  et  nogardienses,  «edari  debet  in  loco,  ubi  orta  est; 
«Ei  auCem  ^«edari  non  possit,  nuUa  pandatio  fiet  primo  et  secundo  anno,  sed 
>&!  tn  ter^ua  anno  dissensio  doropilanari  nonpossit,  et  fiat  pandatio,  admittetun 

Item  nullus  'hospes  potest  detineri  in  curia  alicuius  rutheni,  nisi  prius 
findicetur  oldermanno.,  ut  premuniat  ab'quem,  qui  suspectus  est,  ne  intret 
^uriam  rufheni. 

Item  si  aliqua  werra  tiei  discordia  inter  terras  circumiacentes  et  nogar- 
dienses  (fuerit)^  racione  htiius  discordie  hospes  Jmpediri  non  debet,  quia  ni- 
chil cum  werra  habet  disponere  ck  parte  utraque;  quocumque  ire  uoluerit» 
Jibere  dimrttatur. 

NkkUus  eciam  hospes  theuthonicus  uel  gotensis  tenetur  ire  in  expedici« 
•OBem,  aiec  ad  hoc  de  iure  poterit  ooartari. 

Si  hospes  veniens  de  superioribus  partibus  terre  uersus  gotlandiam  ire 
uoluerit,  dabit  ecciesie  sancti  vridach  marcam  argenti,  non  plus. 

Item  si  hospes  debet  ducere  t^estimonium  in  ruthenum,  habebit  duos 
hospites  et  duos  rufhenos;  similiter  mthenus  contra  theuthonicum.  Si  ru- 
thenus  et  hospes  discordauerint  in  testimonio,  et  neuter  eorum  uelit'prete- 
stificari,  super  hoc  sorcientur,  quis  eorum  pretestificetur,  et  qui  pretesti6- 
catus  fuerit,  euincet  in  causa,  de  qua  tractatur. 

Si  aliquis  ruthenus  sdluere  debet  hospitibus  et  ruthenis,  prius  soluet 
hospiti  quam  rufhena;  si  auteni  hospiti  soiuere  non  sufficiat,  redigetur  in 
seruitutem,  cum  4ixore  et  piieris  hospiti,  et  eum  si  uuh  hospes  deducere, 
poterit,  dum  tarnen,  antequam  emn  deducat,  publice  ofTerat  redimendum; 
<{ui  autem  si  de  eo  intromiserit,  hospiti  debita  persoluet. 

Item  si  derictts  in  sacris  ordinibus  constitutus,  Oldermannus  et  nuncius 
mälo  casii  occidantur^  quod  absit,  dupii  emenda  satisßet,  scilicet  XX.  marp. 
argenti;  si  uero  alias  interfieitur,  «mendabitur  cum  X.  marc.  arg.;  seruus 
^auteni  propritis  emendabitur  cum  IIL  niarc.  argenti;  vulnnus  viri  liberi 
•emendabitur  II.  «narc.  argenti,  vidnus  serui  cum  dimidia  marca  argenti.  Qui 
adii  dedit  alapam,  emendabit  dimtdiam  marcam  argenti. 

Libra  bis  equari  debet  in  anno,  si  expedire  videbitur,  similiter  schia 
(schala)  argenti.  Bona  que  adducit  hospes  ponderari  debent  in  curia  in  libra,. 
sicut  qnondam  «n  pondario,  et  recipiet  ponderator  IX  schin  de  cap.    Bona, 


—        648        — 

que  emit  hospes  a  rutheno,  ea  ruthenus  presentabitad  libram  sine  expensis 
hospitis,  sed.  hospes  dabit  ponderatori  IX.  schin  pro  cap,  non  plus.  Qui- 
cumque  ponderator  oonstituetur,  in  quacumque  libra  ponderabit,  oscuiabi- 
tur  crucem,  quod  cuilibet  ex  utraque  parte  equaliter  pondet.  Ponderator 
argenti  hospitibus  preclictis  ponderabit  sine  precio.  Quicquid  argenti  eia* 
minator  reeeperit  ad  comburendum  de  hospite.,  superposicionem  decompu« 
tabit  de  tali  argento,  quale  ab  eo  recepit.  Cum  hospes  argentum  suunifacit 
pQnderari,  vna  ponderatio  debet  fieri  in  una  scala,  et  secunda  ponderatio, 
si  placet  hospiti.  Si  aliquis  hospes  argentum  uendiderit  examinatori  argen- 
ti, et,  quod  ei  ponderator  argenti  exponderat,  ille,  qui  recipit,  non  repo^ 
tat;  super  hoc  nogardienses  respondebunt*  (Stater)  lode,  qui  dicitur  cap, 
debet  in  grauitate  continere  VIIL  liuonica  talenta. 

Item  per  funem  sancti  petri  debet  hospes  mensurare  bona  sua. 

Cum  hospites  hyemales  uel  estiuales  exierint  a  curia  et  venerint,  ad 
vorsch,  tunc,  si  uolunt,  accipient  vnum  ductorem  scihcet  vorschkel,  m 
dabunt  VIIL  capita  martarorum  et  vnum  panem. 

Quicumque  hospites  sunt  in  curia  estiuales  uel  hyemales ,  et  habeant 
equos,  eis  utantur  bona  sua,  uel  fratris  sui,  libere  adduc^do  et  deducen- 
do  cum  suis  equis. 

Curia  gotensium  cum  ecciesia  et  cimiterium  sancti  olaui  et  prata  adia- 
centia  in  Omnibus  libera  erunt  secundum  iusticiam  habitäm  ab  autiquis. 

Uia  a  curia  gotensium  trans  curiam  regis  usque  ad  forum  libera  erit 
et  edifigiis  inoqcupata,  übertäte,  quam  rex  edidit  constantinus.  Jtem  circa 
curiam  eorumdem  gotensium,  secundum  iusticiam  antiquam  ad  VIII.  pas- 
sus  edißcia  poni  non  debeat,  nee  lignorum  congeries  circumponi,  nee 
aliquid  in  ea  fieri  debet  preter  ipsorum  voluntatem. 

Item  curiam  gilde,  quam  iidem  gotenses  vendiderunt,  non  tenentnr 
renouatione  pontis  aliquätenus  procurare. 

Jura  et  libertates  prescriptas,  quas  hospites  mercatores  sibi  in  doniinio 
regis  et  nogardiensium  sibi  fieri  postulant,  heedem  libertates  et  iura  ipsis 
nogardiensibus  cum  in  gotlandiam  uenerint  in  omnibus  impendentur  fauo- 
rabiliter  et  benigne.    Amen« 


1709.  ,^  12^2   d.   24  Märs. 

Grefvinnan  Maroaeetas  och  Gi*efren  Guidos  af  Flandern  Bref  om  de  förminer^   hvilka  blif- 
vit  Gottlandsfarare  förunnade. 

K.  y.  233. 

Nos  Margareta,    Flandrie  et  Hahovie  comitissa^    et  nos  Gvido  filius 
eins,  comes  Flandrie  et  Hanovie.,  notificamus  omnibus  et  singulis  presenti- 


—        649        — 

bus  et  futuris  presentem  paginam  inspecturis,  quod  ad  instanciam  universo« 
rum  mercatorum  romani  iinperii  Godlandiam  frequentantes  ad  honorabilium 
missorum  He^inanrii  filii  Ocgeri  de  Lubeke  et  lordani  de  Hamborch  requisi- 
tionem  de  nostra  bona  voluntate  volumus  et  concedimus,  quod  nullus  mer- 
catorum in  comitatu  Flandrens!  duello  provocetur,  nee  aliqüis  eorum  pro- 
pter  forefacta  bona  alterius  sed  malefactorum  pro  suo  delicto  secu'  aum  sca- 
binagium  et  legem  terre  satisfaciat  et  puniatur.  Nullus  etiam  mercatorum 
imperii  pro  alterius  debitp  coram  Scabinis  in  Flandria  contracto  yel  recog* 
nito  detineatur  nisi  principalis  debitor  vel  fideiussor  existet,  et  si  continget 
principalem  debitorenl  et  fideiussorem  vel  fideiussores  ipsius  ante  solutionem 
totius  debiti  recedere  et  non  reverti,  et  per  fideiussores  non  satisfacere, 
ita  quod  oportet  creditores  eos  sequi  ad  civitates  vel  oppida,  ubi  babent 
domicilia,  Scabini  vel  iurati  loci  illius  facient  satisfieri  creditori  a  principali 
debitore,  vel  fideiussore,  vel  ab  eorum  heredibus,  sicut  babent  in  bonis  se- 
cundum  Judicium  et  dictamen  Scabinorum  Flandrie,  coram  quibus  dictum 
debitum  recognitum  fuerat  vel  contractum,  si  autem  non  essent  ibi  bona, 
quod  sufficiat,    fiat  iudicium  secundum    legem    et   consuetudinem  dictorum 

locorum *).      Nullus    eciam    mercator    debet    in    littoribus    Flan- 

driae  bona  sua  propter  naufragium  amittere,  quod  de  fluctibus  poterit  eri- 
pere,  sed  pacifice  fruatur  eisdem.  Preterea  mercatores  vel  eorum  naves,  cum 
fuerint  onerate,  si  prius  non  fuerint  calumpniate  legitime  de  aliqua  re,  vio- 
lenter  non  detineantur,  vel  arrestentur  nisi  recens  factum  evenit,  vel  aliqua 
causa  subsit,  propter  quam  teneri  possent,  secundum  terre  consuetudinem. 
Si  vero  propter  debitum  fuerit  mercator  calumpniatus,  per  scabinos  purgare 
se  poterit  iuramento  suo,  et  si  se  purgare  noluerit,  solvet  et  emendet  se- 
cundum legem  loci.  Ut  autem  omnia  premissa  in  perpetuum  robur  obtine- 
ant  firmitatis  presentes  litteras  sigillof*um  nostrorum  appensione  fecimus  ro- 
borari.  Datum  anno  domini  millesimö  ducentesimo  quinquagesimo  secundo 
dominica  Palmarum. 


17 10-  1266.  Odat.  Wiborg. 

Danske-Kanslero,  Biskopen  Nicolai  i  Wiborg  yidimation  af  Pftfven  Clemens  lYis  Bulla  af 
d*  II  Oct.  1265. 

A.  3.  d. 

N.  dei  gracia  Wibergensis  Episcopus  Jllustris  Regis  Dacie  Cancellarius. 
Vniuersis  Presentes  Litteras  Jnspecturis,  Salutera  Jn  Domino.    Noueritis  nos 


*)  Originalet  har  här  af  &lder  varit  fortSrdt.    Jfr  L.  c.  53. 


_        65o        — 

Litteras  domini  Pape  sub  Stilo.  Filo.  Carta.  Bulla.  Legittiims.  oon  cancellatas. 
jiec  in  äliqoa  sui  parte  uiciatas.  uerbo  ad  uerbum  jnspexitöe  sub  hac  forma. 
Clemens  Episcopus  &c.  Se  föreg.  N:o  607.  Jn  cuius  nei  testimöhium  si- 
gillum  nostrum  presentibus  duximus  apponendum.  Datum  Wibergis.  41000 
domini  M^.CC^XX^VP. 

Sigillet  bortfallei,  rSda  odb  gula  «ilLestrUar  qrar. 


tmi.  12BS  d.   5   Jnli.  Slagelae. 

Konung  Ebols  i  Banmank  bve£  om  de  forminer  Lybeckarne  bWrk  (orunoade  i  Falsterbo 
under  jnarknadstider. 

L.  1.  047.  00h  L.  c.  ^ 

Erigus  Dei  Gratia  Danorum  Sciauorumque  Bex  oranibus  boc  scriptom 
cernentibus  in  Domino  salutem.  Ob  specialem  amorem,  quem  ad  dilecto$ 
nobis  Cives  Lubecenses  ex  sinoero  afTectu  gerimus,  ipsorum  devotione  multi- 
moda  exigente  scire  volumus  universos.,  tarn  posteros  quam  praesentes,  quod 
nos  Jpsis  ciuibus  ad  Nundinas  iiostras  in  Skanore  declinantibus  hanc  gra- 
tiam  concedimus  specialem ,  quod  ipsi  dues  tempore  Nundinarum  prsdicta* 
rum  apud  Falsterbotha  plenam  Jurisdictionem  super  debitis  et  rixis,  qtis 
dicuntur  Skaeldworth  inter  ipsos  personaliter  ver^fentibus  concedimus  exe- 
queodam,  et  coram  Advocato  eorum  quem  ipsi  ibidem  sibi  ipais  j)ref6cerint 
nnaliter  terminandam.  Hanc  eis  super  addentes  gratiam  specialem  quod  qua- 
cunque  die  ad  littus  cum  navibus  suis  et  mercimoniis  applicaverint,  sivesk 
dies  festiva,  sive  ferialis,  naves  suas  exonerandi  ac  merces  suas  et  res  alios 
ad  terram  deferendi  liberam  habeant,  facultatem  super  quibus  ipsos  merca- 
jtores  et  alias  res  ipsorum  ä>ujusmodi  deferentes  per  nulLum  AdvocatoruiB 
nostrorum  volumus  impediri.  In  cujus  rei  «estimomum  prn^sentes  literas 
ipsis  contulimus.  Sigilli  nostri  munimine  raboratas.  Datum  in  Concilio  apuJ 
Slagloeoes  Anno  Domini  1268.  Non.  Julii  tercio.  Presenrtibus  domioisTo- 
kone  Arusiensi,  Johanne  Burglanensi,  dei  gracia  Episcopis,  Nicfaolao  pre- 
fecto  Lundensi,  Johanne  paruo,  Nicholao  dicto  Hak  quondam  mareacaüo^ 
Matheo  de  Florthorp,  dapifero  nostro  ceterisque  melioribus  regni  nostri  con- 
siliariis  nostris. 


—        65i        — 


1712'.  126^; 


Stoifursten  JABK>SLATr«  st&dfästelse  p&itle  fonlna-  fri-  t)di  pattigketer,  som  Blifvit  Tyskar  ocK 
Gottländningar  forunnade  i  Nowogoröd. 

L.  a  95, 

Ic  coning  ieretslawe,  coning  Jeretslawen  sone,  Hebbe  geprouet  mit 
dheme  Borohgreuen,  paucens  ^i^  dKeme  Hertogen ^  Heren  ratibore^  vn  mit 
dben  Oldermannen,  vn  mit  al  dhen  nogarderen,  vn  mitt  dheme  dhutschen 
boden,  Henrike  wllenpunde  uan  Lubeke,  mit  ludolue  dobriciken  vn  Jacobe 
curinge  dheme  goten,  vn  besitedeget  den  vredhe,  vnde  beschreuen  vnse 
rechtecheit  liegen  iuwe  breue  to-  iu  dhutschen  sönen  vnde  goten  vn  aller 
latinscher  tung^n,  Dhen  olden  vredhe  to  dher  nuvtfart,  binnin  ketlingen  van 
gotlande  vn  wedher  uan  nogarden  bit  tote  ketlingen,  so  wat  so  dheme  gaste 
dar  en  tuschen  sehnt,  dar  schal  dhe  koning  uore  and  worden  mit  al  ahen 
nogarderen  dheme  somergaste;  vnde  dhe  wintergast  sal  comen  uppe  dhes 
koainges  haut,  des  borgreuen  vnde  al  dher  nogardere  uppe  dhen  olden 
vredhe  sunder  hindernisse,  vnde  scholen  nemen  dhe  nogardeschen  boden 
vnde  dhe  nogardeschen  coplude,  uppe  dhen  olden  uredhe;  vnde  of  se  dhen 
nogardeschen  boden*  neue  nemet,  ge  schul  en  wat  tusgen  nogarden,  vnde 
ketlingen,  dhar  ne  heuet  dÜe  koning  vn  dhe  nogardere  nicht  mede  to  donde: 
vnllet  00  dhe  nogardere  neuen  boden  senden,,  noch  ere  copmanne  nicht 
varen,  vnde  dhe  dhutschen  uaren  sonder  boden^  so  solen  se  uaren  sunder 
hindernisse  tote  ketlingen  uppe  dhen  olden  uredhe«  So  welic  dhudische  ofte^ 
gote  ueret  copfbrt  to  dheq  crelen,  ge  schut  eme  dar  wat,  dhar  ne  hebbet 
dhe  nogardere  nicht  mede  to  donde.  Willet  oc  dhe  nogardere  bi  eres  silues 
willen  nicht  wedher  uaren  mitten  coggen,  so  scholen  se  geuen*  van  ieweli«' 
kerne  vare  ene  halue  mark  silueres. 

So  wanne  dhe  gast  comet  in  dhe  nu  vnde  heuet  heto  dunde  holtes  odher 
mast,  dhe  mach  he  howen  an  beidhent  sit  dhes  wateres,  war  so  he  wil. 

Het  men  enen  dhef  tusgen  ketlingen  vn  aldagen,  dhen  sal  men  uoren 
tote  aldagen,.  dhar  sal  man  ouer  en  richten,  al  na  sineme  broke,  wert  en 
dhef  geuangen  tusgen  aldagen  ynde  nogarden,  dhen  sal  men  to  nogarden 
ouer  richten  na  sineme  broke. 

So  wenne  dhe  dhudeschen  vn  dhe  goten  comet  in  dher  uolkov  vore  dhen 
uorsch.  So  solen  se  de  uorsch  kerle  uorderen  sunder  leiten,  unde  selten  in 
ere  schepe  vrome  lüde  vn  nemen  von  en,  dal  uan  oldere  gewesen  heuet 
vnde  nicht  mer;:^  vnde  swenne  so  dhe  gast  upwart  comet  to  gesteuelde,  so 
.sal  he  geuen,  also  he  uan  older  tit  heuet  ge  geuen,  vnde  nicht  mer;  vn 
dhe  lodienman,  dhe  ge  wnnen  is  to  ter  nu  vn  wedher  up,  dhe  schal  heb** 
ben  uor  sine  spise  V  marc  cunen  ofle  enen  baken;  Is  he  gewnnen  van 
nogarden  wanle  lolä  aldagen^-  vn  wedher  up,   III   maro  cunen   ofle   enen* 


^652        — 


1 


haluen  baken  uor  »ine  spise.  Js  dhat  en  lodie  to  brekt,  dhe  ut  varet  na 
gude,  ofte  geladhen  is  mit  gode,  dher  lodien  darf  men  nicht  gelden;  mer 
der  lodien  hure  sal  men  geuen.  Of  dhe  uor  be  nomeden  lodeiman  an  der 
up  varj;,  edher  ut,  schelende  werdhen  mitten  gesten,  vn  of  se  sie  vnder  en 
uor  euenen  ander  reise,  dhat  schal  bliuen  stede;  vnde  of  se  sie  nicht  uor 
euenen  mögen,  so  scholen  se  comen  to  rechtten  degedingen  vor  den  her- 
togen  vn  uor  dhe  nogardere  uppe  sünte  Johannes  hof.  Dhe  uorlude  tote 
nogarden  scholen  nemen  uan  iewelker  lodien  up  tote  nogarden  to  uorende 
uan  deme  strande  in  dhen  dudesch  hof  XV  cune«,  vnde  in  dher  goten 
hof  X  kunen;  van  dher  utforinge  to  haluer  mark  eunen  van  der  lodien. 

Is  dhe  nogardere  schuldig  tote  gotlande,  men  ene  sal  nicht  en  setten 
in  dhe  pogarden.  Liker  wis  al  so  ne  sal  men  to  nogarden  dhen  dbutschea 
of  dhen  goten  don,  noch  schelke  uppe  ene  setten,  noch  bi  dhem  cledhe 
nemen;  mer  dhat  schal  an  iewedher  siden  vorderen  des  hertogen  bode. 

'  Schut  en  tuist  tuschen  dhen  dudeschen  vn  dhen  nogarderen,  dhe  twist 
sal  endegen  up  sente  Johannis  houe  uor  deme  borchgreuen,  dheme  herto- 
gen vnde  uordhen  copluden.  Gomet  we  mit  eggachter  wapen  in  dhere  dut* 
sehen  hof  vn  dhar  wene  wndet,  of  dhar  got  nemet,  ofte  in  dhere  goten 
hof;  wert  he  geuangen,  men  sal  ene  bringen  to  rechte,  vnde  na  dheme 
bröke  richten.  Werdhet  oc  dhe  porten  offe  dhe  tune  ge  howen,  na  dbeme 
broke  salmen  richten;  vnde  dhar  dhe  tune  uan  oldere  umbe  dhe  houe  ge 
wiesen  hebbet,  dar  men  den  olden  tun  ut  tut,  dar  schalmen  dhen  nigen 
wedher  an  steken,  vn  dhar  nieht  ouer  gripen*  Dar  dhe  wische  sin  dher 
dutsgen  ofte  dere  goten,  dhe  solen  se  hebben,  war  so  se  se  bekennet 

So  wat  so  twist  ge  schut  an  dhere  someruart,  dar  heuet  dhe  winter 
uart  nicht  mede  to  donde;  Vnde  wat  so  twist  ge  schut  an  dhere  winter 
uart,  dar  heuet  dhe  somer  uart  nicht  mede  to  donde.  So  wat  so  sake  to 
weruende  hebben  uan  gerichtteswegene  winteruart  vn  someruart,  dhat  scho- 
len seendegen  uor  dheme  hertogen ,  dhen  öldermannen  vn  dhen  nogarderen, 
vn  scholen  uareneren  wech  sinder  hindernisse.  So  war  so  dhe  twist  gesehnt, 
dhar  sal  man  se  endegen^ 

So  war  so  in  pandinge  geschut,  des  ersten  iares  sal  men  et  kundingen 
un  nicht  nemen,  vn  dhes  anderen  iares  also;  vn  wert  it  nicht  af  ge  leget, 
dhes  dherden  iares  sal  men  panden  vn  nemen  sin  gut. 

Schut  en  twist  (orloge)  tusgen  dhen  landen  vn  dhen  nogarderen,  dhe 
en  ge  legen  sint,  so  schal  de  gast  varen  vngehinderet  bi  watere  vn  be  lande, 
al  so  wit  al  so  dhe  walt  is  dhere  nogardere.  So  wc  bidher  nv  comet,  dhe 
sal  bi  dher  nu  weder  uaren,  comet  he  bi  lande,  bi  lande  sal  he  wedher 
eomen  sunder  hindernisse. 

Is 


i 


—     .  653        ~ 

Is  dhat  sake,  dhat  twe  tagen  solen  dhudeschen  vn  nogardere^vnde  se 
beidhe  dregen  ouer  en,  so  sal  inen  en  truwen.  Is  oc  dat  se  schelet^  vn  se 
ouer  en  nicht  ene  dreget,  so  solen  se  loten  vnder  en;  so  wes  lot  sie  ut 
nemet)  dhe  is  recht  an  sineme  tuge. 

So  we  so  copinge  heuet  mitteme  dhudeschen  vn  mitteme  goten,  vnde 
sin  gut  uor  ueret  ofte  uor  döt,  he  mot  aller  erst  gelden  dhen  gesten,  vn 
sint  anderen  luden,  dhen  he  schulde'cht > is. 

Louet  sin  wif  mitdheme  manne ,  mit  ereme  manne  schal  se  uor  dhe 
schult  egen  wesen,  of  se  nicht  ne  mögen  uor  gelden.  Louet  auer  dhe  wruwe 
nicht  mit  ereme  manne ,  se  bliuet  ledhech  uan  dherre  schult. 

Wert  en  nogardesch  bode  ge  sclagen  ouer  se,  dhen  sal  men  beteren 
mit  XX  marc.  silueres;  to  likere  wis  enen  dhudeschen  boden  to  nogardea 
vn  binnen  erer  gewalt  mit  also  uele  gudes:  dhese  be  nomeden  b^teringe 
sal  men  oc  don  uor  enen  prester,  vn  vor  enen  olderman,  vor  iewelic  ho- 
net XX  marc  silueres  to  beteringe  vn  uor  ene  copman  X  marc  silueres. 
Wert  ein  man  ge  wunt  mit  eggachteme  wapene,  of  mit  chuppelene,  men 
schal  eme  beteren  anderhalue  mark  silueres.  Slet  en  man  dhen  andern  an 
sin  ore,  ofte  an  sinen  hals,  he  schal  eme  beteren  III  verdhinge. 

Dhat  ge  wichte  vnde  dhat  ge  lode  van  siluere  vnde  van  andereme 
gode,  dar  men  weget  uppe  dhere  schalen,  dhat  schal  men  ge  lio  halden 
vn  recht.    Dhat  cap  sal  be  halden  an  dhebe  wichte  VIII  punt  liv. 


17 13-  1272 — 1274- 

Staden  liybe^sks  Magistrats  sLrifvelse   tili   Hirmästaren  Otto  om   n&gra   horgares  i  qvarstad 
hdUöey^ror^  med  begäran  att  de  ej  mfttte  föras  ofvet  Gotkland« 

L.  c.  106L 

Vijcis  prudentibus  et  honestis,  fratri  Ottoni,  magistro  domus  Theuto- 
nice,  ac  si)is  confratribus  in  Riga,  Aduoeatus^  consilium  et  commune  ciui- 
t^tis  Lubycensis,  cum  bona  voluntate  honoris  et  obsequii  quantum  possunt. 

Quoniam-,  vt  percepimus,  bona  conciuium  nostrorum  detenCa  sunt,  licet 
ipsii,  vt  speramus  et  sicuti  dicitur,  non  videantur  in  aliquo  excessisse ,  .audi- 
uimüs  etiam,  quod  dicta  bona  debeant  super  terram  gotlandie  duci;  verum ^ 
cum  specialem  habeamus  in  vobis  confidentiam  omnis  boni,  supplicamus 
ergo  vestre  dilectioni ,  quatinus  nostri  respectu  amoris  et  seruicii  non  pev- 
mittatis^  ut  ducantur  super  terram  gotlandie >  sed  facialis,  quorum  sunt 
nostris  dictis  ciuibus  presentium,  vt  id  apud  vos  et  vestros  debeamus  in  om- 
nihu»  nojbis  possibiliter  specialiter  promoueri. 

Sv.  Diplom:    IL  83 


—     •  654       — 
17 14-  1278.  Gälaqvisi 

Konung  Waldebiabs  bref  för  Hai  na  byamän,  att,  s&som  deras  föi-fader,  fritt  ß  bruka  dem 
by  inom  vissa  rämärken. 

*).         ' 

Vij  Valdemar  med  gndz  nadh  Sverikis  Kunungher  helsom  aHa  the  som 
thetta  breff  see  eller  h0ra  evaerdeligha  med  gudh  knnogth  g0randes  med  thesso 
naervaerende  breffue  oss  hafTiia  vnth  allom  halnars  inbyggiai^om  sin  by  som 
therra  forfaedher  lagligha  haffwa  them  atherleffth  frijw  brukande  mnan  thesso 
ramerke  oc  tiaeldro  stsedher  som  f0rsth  aer  j  moswik  taedhen  oc  j  olaffz  aengh 
taedhen  oc  j  bredamosabakka  taedhen  oc  j  rostabodaryudh  taedhen  oc  j  lana- 
wadh  taedhen  oc  j  langhaello  taedhen  oc  j  stenstaedhe  oc  fra  stenstaede  oc  ater 

til  mosavi /drbiwdandis  sti'engeliga  vnder  vara  nadis  hemdh  ath  mh 

gher  dyrwiss  them  t .  •  fangh  g0ra  til  h0gre  forwamingh  hcn- 

giom  vij  varth  insigle  f0r  thetta  hreff  som  giffvaX  9dr  j  gaelquisth  amio  do» 
mini  MCCLXXIII  in  octava  beate  virginis. 


i^i5.  1275 — 1291. 

Biskop  AtnnfDS  i  Strengnäs  aflatsbref  för  botßrdiga ,  som  besoka  Sigtuna  klosterkyrka. 

A.  3w  c.  , 

A  dei  gracia  strengenensis  episcopus,  Dilectis  sibi  in  christo  filiis.  •  Priori 
et  fratribus  ordinis  predicatorum  in  conuentu  Siktoniensi,  Saliitem  in  domino 
ihesu  christo.  Licet  is  &c.  Uka  med  N:o  435  tiU  Nichilominus  tarnen  cupt- 
entes  populmn  domino  reddere  acceptabilraa ,  ehristi  fideles  ad  complacendum 
ei  quasi  quibusdam  premiis  illectiuis,  jndulgenciis  vtdelioet  et  remisuonibus 
inuitamus,  vt  eiunde  reddantur  diuine  gracie  apciores.  vt  igitqr  ecclesia  vestrt 
oongruis  frequentetm*  honcMribus,  omnibus  tiere  contritis  et  confestis  qui  ean- 
dem  ecclesiam  in  die  parasceues  ob  reuerenciam  Saluatoris  nostri  crucifiii,  et 
in  vtroque  festo  sahcte  crvcis,  et  in  singnits  festiuitatil>as  beate  marie  semper 
virginis,  et  beate  marie  magdalene,  adqne  (H  Katerine,  et  vndecim  milium  vn^ 
^num,  et  in  solempnitatibus  beatorum  conressorum  augustini  episoopL  et  do- 
minici.  ac  beati  petri  martiris.  nee  non  et  in  secunda  die  Natiidtatis  doininL 
pasche  et  pentecostes,  ac  per  earundem  festiuitatum  seu  solempnitatum  octa- 
nas  cum  reuerencia  et  honore  visitarint.    De  omnipotentis  dei    misericcurdia, 


*)  Efter  originalbrefret  pA  pergament,  kvilkct  ännu  förvaras  i  Halna  by  inom  Undenäs  For* 
«amliiig  af'Skara  Stift ,  i  aftkrift  meddeladt  af  Lectorn  odi  DomkyrkoHSysalomannen  l 
Garlmai*k. 


—  .     655        -^ 


et  beatc«*utn  petri  et  pauIi  ä|)OStol6rum  eius  auctoritate  confisi,    Quadi'agintf 
dies  de  iniunctis  sibi  penitenciis  annis  singulis  relaxamiis.     Datum 

Pä  fransidan ,  med  iS'-hundratalets  stil,-  vacat 
Sigillet  skadadt« 


1716.  1280   tL    i5   Febr.  Wexiö. 

ArkehUkopeti  Jacobs  m.  £L  intyg  om  derat  med  Biskop  Ascer  i  Wexiö  anstallda  laga*  under- 
sökningy  rörande  den  snikenhet  och  okyskhet,    hvarföre  l^n  blifvit  aoklagad  och  hvartiU, 
han  äfven  blifvit  forvunnen. 

A.  a. 

Anno  domini.  M*.C®C®.LX®X^X^  Quintodecimo  kalendas  marcij  exercentibus 
uobis  uisitacionis  nostre  debitiim  officium  apud  ecclesiara  wexionensem,  in- 
aenimus  quod  dolentes  referimus  uenerabilem  ia,christo  frati^em  et  cöepisco- 
pum  nostrum  dominum  ascerum  super  uariis  et  enormibus  eriminibus  uideli- 
cet  lubrico  carnis  ebrietate  assidua  et  simonia  apud  bonos  et  graues  multi- 
pliciter  infamatum»  Vnde  coram  ecciesie  nostre  senioribus  prepositis  uidelicet 
andrea  et  iohanne,  ac  eciam  domino  Gerardo,  cepimtis  ex  officio  nostro  sicut 
debuimus  diligenter  super  eisdem  eriminibus  inquirere  ueritatem,  prefixo  ta- 
rnen prius  termino  ac  eciam  assignato  volentibus  ipsum  super  premissis  ali- 
quatenus  accusare.  sane  dictus  frater  nostri  conuentus  a  nobis  qui  ex  offi- 
cio nostro  processimus  quemadmodum  premisimiis  contra  ipsum,  Gohuictus 
fuit  per  tfßstes  idoneos  et  tandem  in  iure  confessus,  quod  soluciones  procura- 
cioniim  a  quibusdam  ecclesijs  sue  diocesis  contra  statuta  concilij  lugdunensis 
receperat  officio  uisitacionis  non  impenso*  Conuictus  eciam  fuit  ac  eciam  in 
iure  confessus  se  amplius  quam  taxatum  fuit  in  prouinciali  concilio  Telgis  in 
expensis  j)rocuracionum  recepisse.  Ceterum  interrogatus  a.  nobis  sub  debito  ' 
prestiti  iuramenti,  confessus  est  in  iure  coram  nobis,  quod  quasdam  mulier- 
culas  carnaliter  cognouerat  postquam  in  episcopum  assuraptus.fuit  diäbolo  pro- 
curante  ac  eciam  instigante,  luciam  uidelicet  et  ingigerdam  solutas.  CeciTiam 
uero  ketiljzJ  et  ingridam  mariatas.  Huic  autem  confessioni  per  ipsum  facte  ^ 
interfuerunt  ima  cum  ecciesie  nostre  senioribus  supradictis  vddualus  preposi« 
lus  wexionensis^  bowo,  petrus  et  magnus  eiusdem  ecciesie  canonici,  Jtem  dfe 
ordine  predicatorum  fratres  thorstanüs  et  thorirus,  de  ordine  uero  minorum 
frater  Henricus  domus  ystaensis,  (piorum  sigillis  et  sighis  presens  scriptum 
ad  cautelam  fecimus  comnuiniri. 

Pa /^ränsidarif  quod  ascerus  wexionensis  conuictus  fuit  de  multis  ci*iminibu5.        .  .,      .,^ 

Ärkebiskopens  stora  «igill,  skadadt,  bänger  under  midten  af  brefvet;  de  dfriga  p4  b&da  jüdocaa*^ 
N«  ij  7^99  10  bortfallna,  remsoirna  gyai*^;  4^*  qfi*ig»  61  mer  eUer  minidre  dLadiide4 


—        656       — 

1717.  i28o  d.    §4  JuH.  Naskow. 

KoDung  Ems  i  Danmark  stadAistelse  p&  Lybeckames  tilliome  erh&llna  frilieter  och  foroi- 
ner  pA  marknadei-na  i  Sk&ne. 

L.  c.  itS  % 

£(ricus),  dei  gracia  Danorum  Sclauorumque  rex,  Omnibus,  {Nresem  scr^ 
tum  cernentibus,  in  domino  salutem. 

Noueritis,  quod  nos  vim  prouidis,  dilectis  nobis,  ciuibus  Lybicensibas 
omnes  libertates  et  gracias,  que  a  nobis  et  progenitoribus  nostris,  qoondam 
regibus  Dacie,  in  nundinis  Scanien&ibus  et  alibi  per  regnum  nostrum  hucDS- 
que  babuisse,  noscuntur,  Diioittimus  et  Concedimus  de  oetero  habendas  libere 
et  vtendas,  quam  diu  nobis  deuoti  fuerint 

Mandantes  omnibus  ofBcialibus  nostris  vbique  per  regnum  nostrum,  oe 
dictos  Ciues  eontra  predictas  libertates  molestare  presumant,  nee  ab  ipsis  iih 
splitum  thelonium  exigant,  set  tantum  illud^  quod  soluere  tenebantur  ab  ao- 
tiquo:  et  si  aliqui  ex  ipsis  pro  quacunque  causa  seu  forefacto  in  iudiciun 
vocati  fuerint,  si  factum  negau^rint,  nolumus  eos  compelii  per  suspectas  sibi 
personas  se  defendere,  set  per  alios  homines  bone  fame. 

In  cuius  rei  testimonium  presentes  litteras  ipsis  Ciuibus  dedimus,  sigilli 
nostri  munimine  roboratas.  Datum  nackaescogh,  anno  Domini  M^  GG^LXXX^ 
pridie  Idus  Julij,  mandante  domino  rege, 

17 18.  1280  d.  7  Sept. 

Förening  pi  10  ir  mellan  Ty^rne  i  Wisbj  och  Staden  Lybeck  tiU  handeliis  skyddaade  i 
Östersjöa  och  dess  hanmar. 

L.  c-  ti6  *). 

Omnibus,  ad  quos  presens  scriptum  peruenerit,  Aduocatus,  Consules  et 
commune  Theutonicorum  civitatis  wisbucensis  Salutem  in   omnium  saluatore. 

Notum  esse  cupimus  uniuersis,  quod  nos  et  amici  nostri  speciafes,  vni- 
uersi  ciues  et  mercatores  honorifici  Lubeke  inhabitantes,  tali  pacto  sumus  ad- 
uicem  coufederati:  si  forte,  quod  absit,  persone  quecumque,  sublimiores  et 
inferiores  in  portu  Trauene  uel  in  Noresunt,  uel  abinde  usque  in  Nogardiam, 
vel  in  toto  inari  orientali  et  in  omnibus  portubus  et  nauigii  locis  intermecfiis 
vLicumqve,  Nobis  aut  eis,  aut  eorum  üel  nostris  cönciuibus,  aut  ullis  aliis 
Theuthoiiicis  mercatoribus,  hobis  de  bono  £auentibus,  Molestie,  Grauamintf 
siue  dampni  quiequam  intulerint:  Hlud  nos  et  ipsi  ciues  Lvbecensös  reforma- 
bimus*  aut  ulcisceniur  Laboribus  communibus'  et  expensis,  secundum  nostra» 
rum  et  suarum  exigenciam  virium,  quemadmodbm  inter  nos  et  eos  communi- 
ter  est  coAdictum.  .         ,     . 

*)  Derstädes  efter  orginalet,  som  ftrtaras  i  Lybeck.  ^'  " 


_        657        — 

Sed  quia  dicta  confederacionis  vriicio  debet  inter  nos  et  eos  per  integros 
X  annos,  proxime  nunc  instantes,  inuiolabiliter  observari,  In  euidens  testi- 
monium  premissorum  presentem  paginam  conscribi  fecimus  et  sigilli  nostri 
appensione  firmiter  communiri. 

Datum  anno  domini  M®  CG®  LXXX^^  Sabbato  proximo  ante  Natiuitatem 
beate  virginis  marie. 


1719.  1281    d.    29   Juli.  Söderköping. 

Konung  MAG!fUS  I:s  beki-äftelse  och  utvidgning  pä  Presterskapets  Privilegier  *}. 

6.  4:  154. 

Allom  them  thetta  breff  wardha  sijandhe  Magnus  med  gudhz  nadh  Swea 
och  g0ta  konimgher  Ewerdelica  heisa  Vaars  Rikis  HjzJgmectighet  hulkit  wij 
bekennom  os  äff  gwdhz  makth  antwardath  aktom  wij  saa  äff  hans  nad  Re- 
gera  och  saa  war  hogh  til  almectig  gudz  hielp  oplista  ath  wij  ey  vilia  saetia 
wara  tr0sth  paa  vaaken  hoffolk  0r}]gzmdDn  heller  aa  wara  egna  förnumst  vthan 
sdßthiom  alth  warth  hop  til  the  helge  trefalloghetz  fjzJrsyn  hulkins  wilie  ey 
«r  äff  mandhz  heller  hestz  starkiek  wthan  them  som  sig  fjzfrlaata  oppo  hans 
milhet  formaa  han  äff  sinne  dygds  storheth  begaffwa  ok  thil  en  god  enda 
foya  the  tingh  som  aldra  olikest  xvw  och  huad  tak  och  loff  wij  honum  göra 
pliktoghe  a^ra  kan  ey  waar  hogh  besinna  heller  tunga  tala  medhen  wij  äff 
wara  mectoghe  fiendhe  och  theris  margfalla  fjzfrsaath  haffwom  her  thil  wa- 
ridh  frelsthe  Synnerligha  äff  hans  naadh  och  saetiom  al  wara  omhugsan  in 
thil  honom  med  fulla  tro  och  hop  ath  wij  medh  hans  hielp  maagha  skikka 
waara  vndhersaatha  fridh  med  waara  omhugsan  hulka  wij  os  welwilieliga 
tiiilthaffwet  haffua  huar  fjzfre  tykker  os  tilbjzJrliget  wara  honum  i  allom  tin- 
ghom  och  helsth  i  them  personom  hedher  wetha  som  synnerliga  til  hans 
tiaensth  skikkade  vevB.  saa  som  the  helgia  kyrkiu  och  hennas  tiaenarom  ther 
han  skikkadh  haffwer  i  sin  stadh  saa  som  goda  herda  och  fjzfrmyndara  fjzfr 
menniskiom  som  aerw  hans  handa  virke  och  ther  fjzJre  som  os  wel  drager  thil 
mynnes  ath  wij  tilf^fenda  i  waara  kr0ningh  vnthom  och  gaffwom  alla  kyr- 
kionnes  godhz  och  aegadela  i  warth  rike  alstingis  frij  äff  alla  konungzliga 
saker  och  rettögheter,  dog  saa  at  alth  thet  godz  kyrkionne  til  komme  epther 
thet  consilium  prouiriciale  i  telgia  ther  wij  personliga  offwerwarum  med  werdn- 
ghom  faadrom  her  erkebiscopenom  j  vpsala  och  allom  riksens  biscopom  f^lye 
med  sinora  toogfaa  siaa  synses   os  nW:  tilbwlighet   i    wara   elskeligha    husfrus 


*}  LatiBska  origiaiilet  8e  ^vaniore  N:o  7i5. 


—        658        — 

kr0ningh' f0riieinpdha  waarä  welgerainga  och  kvrkioones  friihetb  f0rbaettra 
eptber  waarth  fulkomoath  ektheskap  epther  gudz  Laghom  latande  os  tykin 
skee  hiiadh  heritie  g0rs  til  sera  och  eptber  thet  wii  tiiOzfrenda  Skikkade  thiil 
ena  sewigha  gofwa  ath  alla  kyrkior  och  kyrkienoes  personor  i  waara  rike 
skulle  wara  vndher  waara  beskaeroi  i  fulla  trygheth  qcb  freedh  f0rbiwdan(ie 
wiidh  strengista  hempdh  allom  her  mothe  g0ra  Saa  yntie  wü  och  kyrkionne 
och  hennes  personer  al  thera  godz  r0rlighet  och  or0rlighet  saa  yeel  til 
sokna  kyrkior  som  domkyrkior  med  allom  theris  hionom  som  i  tbem  aegho- 
men  boo  hwadh  thet  heller  aero  brythia  landhboo  stwbbakarla  eller  ny  op- 
tagna  iordh  yrkiara  quitte  och  frij  äff  allom  konungz  rseth  ok  konungx  sa- 
koni  och  äff  allom  konungxlighom  twnga  vthskyldber  och  beskatningh  som 
almennelifi^a  kailas  Skepewisth  aetbergeeldb  spannaamala  ledlngxlama  ocb 
allom  androm  twngha  huadh  nampne  han  belst  nempnas  kunne  her  thiil 
aalagdber  haffwer  waridh  heller  her  eptber  aalseggias  kunne  alstingis  frij 
ochvvndantagne,  och  wiliom  thetta  saa  almenneÜghe  skola  tagas  och  vnder- 
staas  och  om  the  godz  ther  kyrkian  epther  f0rnempda  consüium  üaanghet 
haffwer  saa  ath  theo  clausula  med  sinom  tunga,  som  thaa  var  saLt 'skal 
kyrkienne  inghe  stadz  til  •f0rfaangh  wara  j  nogramotta  vthan  skula  alstio- 
'  gis  äff  alskona  twnga  saa  gansliga  frij  wara  som  the  godz  kyrkian  aatthe 
i^r  fornempde  wara  elskeligha  busfrvs  kr0nii:^  Alth  annadh  warandhe  epther 
landz  lagom  wiliom  wij  och  ath  alla  paeningha  saker  ther  i  f0rnempda  god- 
zom  falla  kwnna  Skolo  aaff  biskopom  och  theris  embitzmannom  wtbkraffias 
och  opbaeras  wthan  huars  mandz  gensaegn  Ok  om  thet  er  edz0ris  maal  dogh 
saa  at  then  brotlighe  ey  faa  fredh  eller  inledingh  f0r  en  maalsieganden  be- 
dher  f0r  honom  Kan  thet  och  saa  hendhe  ath  somligha  en  dels  äff  kyrkia 
iordh  och  en  deels  äff  skatta  iordh  heller  annars  mandbz  thaa  sware  ky^ 
kianne  thil  then  del  han  haffwer  afT  henne  saa  i  sak0re  som  affrade  vi* 
tandis  sügh  f0r  then  annan  deelen  konungenom  i  alla  pliktog»  wara  Giff- 
widb  i  s0dherc0pung  Anno  domini  MGGLXXXl  A  f0riiempd(;  woris  elske- 
ligis  kaere  husfrws  kr0nilse  dag  som  war  sancte  oloffs  konungxdagh. 


1720.  1381 1292. 

Lagmannen  i  Wermland  Cul  GLouldssovs  samt  BBimoLr  Sothulpssom  och  Hof-Presten  Öins 
intyg,  att,  ^id  verkställd  undersökning,  godset  Fjälstafn  befunniU  ]agligen  tilihora  Skaia 
domkyrka. 

^6  a. 

Omnibus  christi  fidelibus  Presentes  litteras  Tnspecturis,  karolus  hakalds 
SUN  legifer,  wermalandie,  et  brtniülphos  botildis  necnon  et  0noo  jllustrii 
domini  M  regis  swecie  clericus,  salutem  in  omnium  saluatorei  Nouerintpit- 


-        659        -  .      , 

sentes  et  futuri,  Quod  nos  per  probiores  et  discreciores  tocius  terre 
wermalandie,  super  predio  qaod  dicitur  fialstafn,  secundum  jura  et  leges 
dicte  terre  jnuestigauimus  racionem,  veraciter  ab  omnibus  intelligentes,  di-^ 
etnm  predium  uidelicet  fialstafn  ecclesie,  scarensi  iure  jrreuocabili -fuisse  le- 
galiter  assignatum,  sub  hac  forma  vt  dominus  Episcopus  scarensis,  andree 
jn  tanto,  quod  deficeret  ei  de  predio  qiiod  assignatum  fuit  ei  pro  tialstafn 
jn  swecia ,  satisfaccionem  competenter  adimpleret,  jn  cuius  rej  testimonium 
sigillum  nostrum  presentibus  est  appensuni. 

Pä  fränsidan.'  De  curia  In  fialstampn  wermillandie  s«  vendita  episcopo  scarensL 

Sigillet  bortfallel. 


1721.  1282  d.  8  Sept. 

Eoi^ening  p&  8  Ar  mellan  Riga^  Lybeck  och  Tyskai^e  i  Wisby,  tili  handelns  skydd  i  Osten jon 
och  dess  hftmnar. 

L.  c  ii6  *). 

Vniuersis  haue  literam  inspecturis  aduocatna,  consules  et  cominune  Ri« 
genses  salutem  iaeo,  cpii  neminem  vult  perire. 

Ad  noticiam  omnium  et  aingulorum  cupimus  pervedire»  quod  nos,  cum 
reverendis  utique  viris  ac  amkis  nostris  specialibus,  conciuibus  Lubicensibus 
ac  Wisbucensibua  Teutboniois  yniuersis,  talis  confederacionis  nexus  vniuit 
uidelicet,  si  forte,  quod  absit,  persone  quecunque  sublimiores  aut  inferio- 
res, cuiusciunque  dignitatis  aut  gradus,  nobis  uel  ipsis,  aut  etiam  quibus* 
cunque  Teuthoqicorum  mercatoribus,  nostrum  honorem  diligentibus  et  pro^ 
fectum^  in  portubns  Trauene  tel  Noressunt,  aüt  ab  inde  usque  Nogardiain 
in  toto  mari  orientali,  in  omnibus  portubua  aut  navigii  locis  intermediis, 
molestie  dampoi  seu  grauaminis  quicquam  intulerint,  illud  et  ipsi  et  nos 
reformabimus  aut  uiciscemur  communibus  laboribüs  et  expensis^  secundum 
suorum  nostrorumque  exigentiam  iurium,  prout  etiam  inter  nos  communitei* 
est  condictum.  Predicta  confederacionis  vniooe  per  integros  annos  VIIL.  et 
continuos  numerandos  in  proximo  duratura. 

In  cuius  rei  evidenciam  et  certitudinem  pleniorem  presentem  •conscribi 
fecimus  cartam  et  sigilli  nostri  appendictione  communiri.  Datum  et  actum 
anno  gracie  M  CG  LXXXII,  in  festo  natiuitatis  domine  nostre. 


**)  Efter  origiiialet  i  Lybeck. 


—        66o        — 

1722.  1283 — 1807. 

Johan  logewaldssoDS  Fru,  Helgas  testamentariska  aoordning  af  Hielmsater  och  andra  girdar, 
penningar,  kläder,  m.  m.  tili  kloster,  prester  och  fttskilliga  namngifba  personer. 

A«  IL 

Jn  nomine  patris  et  filij  et  spiritus  sanctj  Amen«  Ego  Helga  vxor  do- 
ininj  Johannis  Jngiwaids  sun,  vltime  uoluntatn  mee  testamentum  in  hono* 
rem  ihesu  christi  et  meorum  remissionem  peccatorum  ordino  sub  hac  forma, 
Sanctjmonialibus  in  Foth^  ubi  secundum  consilium  dilectj  mariti  mej  et  di- 
uine  provisionis  ordinacionem  eligo  sepulturam«  Confero  vigintj  Marcbas  ar- 
gentj  cum  omnibus  paramentis  altaris  et  sacerdotalibus  indumentis  de  Balli- 
cbino,  Jtem  monacbis  de  Jullyttum  quia  parentes  mei  ibi  plurimi  sunt  hu- 
matj,  Confero  iinam  curiam  que  dicitur,  Hialmsetrgli  cum  oranibas  ino- 
bilibus  et  inmobilibus  Jtem  in  honorem  beate  uirginis  et  specialem  deuocio* 
nem  patris  nostri  fratris  thorstanj  fratribus  predicatoribus  in  sictunia  assig- 
no  tres  marchas  argentj,  Jtem  fratribus  predicatoribus  in  westraasras  pro 
vna  casula  in  qua  in  honorem  beate  uirginis  roissa  dicatur  in  sabbatis, 
unum  exametum  do  ad  honorem  eiusdem  virginis  gloriose ,  Jtem  fratribus 
predicatoribus  in  strengines  vnam  Marcham  argentj,  Jtem  fratribus  de  Eskib- 
tunum  similiter  unam  Marcham  argentj,  Jtem  omnibus  sacerdotibus  in  quo- 
rum  pafrachiis  (!)  mansionem  habemus  assigno  cuilibet  vnam  yaccam ,  Jtem  om- 
nibus seruis  et  ancillis  que  tarn  diiecto  4neo  marito  quani  mihi  attinent  caoi 
consensu  suo  confero  Übertatem,  Jtem  domino  Johanni  saoerdotj  qui  niki 
fideliter  seruiuit  do  predium  quod  possedj  in  Mohereth,  Jttm  sigwido  udos 
anulum  cum  saphiro,  Jtem  Byrgero,  quinque  solidos  terre  jn  Tlwagrutkin 
nericia,  Jtem  Ragin j  vnicas  uestes  de  SKarleto,  Jtem  Elene  Tnura  mantelliiD 
de  skarleto  cum  uarijs  subforatum,  Jtem  Margarete  onum  par  uestinanto- 
rum  de  skarleto,  Jtem  sigridi  unum  par  de  genstblath,  Vt  autem  in  oonh 
bus  preniissis  plena  inposterum  posset  esse  stabilitas  ea  ordinaoi  caia  di- 
iecti  maritj.mej  consilio  et  consensu,  cuius  eciam  sigillum  cuin  sigillis  diiecti 
fratris  mej  domini  Anundj  et  prioris  insulensis  presentibus  est  apperaaBi. 

Fi  frinsidaiif  Liüera  super  Hyaelmscdire  propter  quod  optinuimus  ,Torp  et  ragntorp. 

SjgiUcD,  alla  tre,  föga  skadade. 

1723.  1283   d.   27  Juli.  Sunderborg. 

KonuDg  Ebi&s  i  Danmark  lillstAnd  för  flere  Tyska  «täder  vid  Östersjön,  att  beidka  Skln^ 
marknader  samt  nedsätta  sig,  handla  och  Tandla  iriket,  säsom  frAn  äldre  tider  varitTanligt 

L.  c  i33  ♦> 

Eaicus,  Dei  gratia  Danorum  Slauorumque  Rex,  Omnibus,  hoc  scriptom 
cernentibus,  in  Domino  Salutem.  Noueriot 


*}  Efter  originalet  i  Ljbeck. 


j 


•^        66i        — 

Nouerint  vniuersi,  quod  ro9  burgensibus  et  ciuibus  oomibus  de  Ciui* 
tatibus  Lybeke,  Wismar,  Roosztook,  Dimin,  Stralasund,  Gripswald,  Stetin 
et  Andern,  ad  nundinas  nostras  scanienses,  uei  quocumqne  alibi  in  regno 
nostro  venire  volentibus,  plenam  securitatem  et  liberam  facultatem  pro  no- 
bis  et  omnibils  aliis  causa  nostri  aliquid  facere,  uel  omittere  voientibus,  an- 
no isto  concedimus  per  presentes,  iliua  veniendi,  ibidem  morandi»  emendi, 
vendendi  et  roercimonia  sua  exercendi,  prout  consueuerant  ab  antiquo,  ac 
iterum  ad  propria  redeundi. 

Ne  igitur  super  dicta  securitate  eis  possit  aut  debeat  in  posterum  am- 
biguitatis  materia  suboriri,  presentes  litteras  eisdem  contulimus,  aigiili  nostri 
robore  communitas,  in  testimonium  et  cautelam.  Datum  Sunderburgh  alste, 
arino  Domini  M^  CC^  octogesimo  tercio,  sexto  KL  Augusti*  Testibus  Domi- 
nis  Alberto,  Gomite  de  glichen,  H.  priore  de  Andwarthscogh  et  Petro  da? 
pifero. 


1724-  1284   d*    17   Aug^.  Withaiosa. 

KonuDg  Ebuls  i  Daomark  skjddsbref  lor  Tyskar,  soin  besoka  marknaderna  i  SkanSr. 

L.  c  i36  •). 

£(Ricus)y  Dei  gracia  Danorum  Sclauorumque  Rex,  Omnibus,  presens 
scriptum  cernentibus,  in  domino  Salutem. 

Intelleximus  de  nunciis  mercatorumde  Teuthonia,  quoddicti  reercatores 
ad  nundinas  nostras  inr  Scanoer  hoc  Anno  secure  non  possent  venire,  sicut 
consueuerunt  annis  prioribus,  qua  propter  scire  volumus.  vniuersos,  quod 
omnes  et  singuli  mercatores  de  teuthonia,  nundinas  Scanoer  visitare  voientes, 
ibidem  secure  veniant  sicut  consueuerunt  ah  antiquo,  et  si  aliquis  eos  impe- 
dire  voluerit,  nos  eisdem  mercatoribus  de  teuthonia  omnimode  erimus  ple- 
nus  coadiutor. 

Si  vero  aliqua  causa,  casu  fortuito  et  non  deliberato  consilio,  exhorta 
fuerit,  sicut  hactenus  jus  in  Scanör  fuerat,  iudicetur.  Si  autem  deliberato 
consilio  aliqua  causa  contra  aliquem  et  aliquos  fuerit  exhorta,  erimus  ple- 
nus  eisdem  coadiutor  et  defensor. 

In  cuius  rei  testimonium  sigillum  nostrum  litteris  presentibus  duximus 
apponendum.  Hec  littera  ad  nundinas  jam  instantes  valeat  et  non  vltra. 
Datum  Withmosa,  Anno  domini  nostri  M^  CC^  octogesimo  quarto,  sexto  de- 
eimo  Kalend.  Septembris. 


*)  Efter  origioalel  i  Ljbeck.  ^ 

Sv  Diplom.    IL  84 


—       66a        — 
1725.  1285  d   18  Maj.  Rom. 

Pifven  Hoooriuf  IV:«  Bulla,  med  befalloiDg  tili  Blskoparne  i  EoskiU  och  Odcsse,  aUJSfverteia. 
na  pallium  Uli  atvalde  ÄrLabiskopcD  Magnus  i  Upsalai  i  händelse,  alt  Ärkeotskop  Johao  i 
Luod  skulle  vara   hindrad,  att  fullgora  detta  uppdrag. 

F.  1:  Ssa.  Att.  I.  %4  45i. 

Honorius  IV  Roskildensi  et  Othoniensi  Episcopis  committit  Pallüm  de 
corpore  Ä  Petri  sumptum  Magno  Electo  Üpscdensi  t rädere  y  quatenus  l 
[Johannes)  Arehiepiscopus  Lundensis  commissionem  ea  de  causa  acceptam  exe- 
qui  non  posset. 

Honorius  &c.  FenerabiÜbus  Fratribus  . . .  Roskildensi  et  . . .  Otfumienü 
Eoiscopis  Salutem  &c. 

Palleum  insigne  Pontificalis  ofBcii  fuit  a  Nobis  pro  dilecto  filio  Magno 
Electo  Vpsalensi  per  dilectos  fillos  Petruoi  Agnetis  Ganonicuai  Lundensis,  et 
Hemingum   Glericum   Vpsalensis  Diocesis   Nuncios   cum   ea  qua   deeuit  in- 
stantia postulatum,   et   dum   de  concessione   ipsius  Pallei  ageretur  idem  P^ 
trus  pro  parte  ipsius  Ecciesie  Lundensis  asseruit  dictum  Paileum   Venerabili 
Fratri  nostro  •  •  •  Archiepiscopo  Lundensi  specialiter    fore    mittendum  per 
eum    assignandum   Electo    predicto  pretendens   per  Privilegium  apostolicnm 
apparere,    quod  idem  Arehiepiscopus  Lundensis  primatum  obtinens,   preest 
Archiepiscopo    Vpsalensi,  et    quod  cum   expedit  Palleum  impetratum  a  Ro- 
mano   Pontifice    per    Nuntios    Ecciesiarum    earundem  ad  ipsam   Lundensem 
portetur  Ecclesiam,  et  per  Lundensem  Archiepiscopum  Vpsalensi  Electo  con- 
secrato  in  Archiepiscopum  tribuatur.     In  Registro  quoque  felicis  recordacioois 
Gregorii  PP.  IX.  Predecessoris  nostri  noscitqr  esse  repertum,  quod  cum  Pal- 
leum petitum   per  Ganonicos  Lundenses  Nuntios  tunc  pro  Vpsalensi  Electo, 
fuerat    Antecessori    suo    Archiepiscopo    Lundensi  transmissum   eidem  Electo 
per  eundem  Archiepiscopum  assignandum.      Sed  eodem  Hermingo  pro  dicta 
Vpsalensi  Ecclesia  in  contrarium  asserente,  predicta  non  fuisse  servata.  Nos 
precavere  volentes  ne  dicte  Ecciesie  sub  talibus  anfractibus  dispendium  pa- 
tiantur,  huiusmodi  petitioni  duximus  annuendum,    et  per   eosdem    Petrum, 
et    Hermingum    dictum    Palleum   de  corpor«   B.    Petri   sumptum  illi   trans- 
mittimus   assignandum    eidem    Magno  Electo,    ut  illo  intra  Ecclesiam  suam 
illis  diebus  utatur,  qui  expressi  in  ipsius  Ecciesie  Vpsalensis  priviFegiis  con- 
linentur.      Dantes  eidem  Archiepiscopo  nostris  litteris  in  mandatis,    ut  illnd 
auctoritate  nostra  Electo  assignet  eidem  sub  ea   forma ,    quam  predicto  Ar- 
chiepiscopo Lundensi  sub  Bulla  nostra  mittimus  interclusam,  et  ab  eo  nomine 
nostro,    et    Ecciesie    Romane  sub    forma,  quam    sub    eadem    Bulla   eidem 
Archiepiscopo  Lundensi  dirigimus  fidelitatis  recipiat  juramentum.      Formam 
autem    juramenti,    quod  ipse    prestabit  Nobis   per  eiusdem  patentes  litteras 
suo   sigillo   signatas    per   proprium    Nuntium   quantocius   studeat  destinare. 
Verum  quia  posset  contingere,  quod  eodem  I.  Lundensi  Archiepiscopo  morte 


j 


—       663        — 

prevefito,  vel  ex  alio  impedimenttf  legitime  impedito  per  euoi  huiosmodi  pal- 
lei  exhibitio  fieri  iion  posset  Nos  dispendiis  eiusdem  Vpsalensis  Ecciesie 
paterna  sollicitudine  precavere  volentes,  Fraternitati  vestre  per  apostolica 
Scripta  tnandamus,  quatenus  eo  casu  si  contingeret  vos,  Tel  alter  vestrum 
dictum  palleum^  et  ipsas  formas  a  Nuntiis  ipsis  vobis  faeiendas  exhiberi, 
palleum  predictum  juxta  premissas  formas  hac  vice  auctorltate  ni^tra  £Ieoto 
dssignetis  eidera  predictarum  litterarum  nostrarum  dicto  Archiepiscopo  di- 
rectarum  t^nore  servato.  Geterum  non  intendimus,  quod  propter  hoc  eiadem 
Ecclesiis,  vel  eariun  alicui  circa  premissa^  vel  aliquod  ppemi^sorum  in  per- 
secutione  sui  juris  petitorio  vel  posseasorio  jus  aliquod  accrescat,  vel  decre- 
scat,  vel  alias  quomodolibet  derogetur.  Datum  Rome  apud  S.  Sabinam.XV 
Kai  Jun.   Anno  Primo* 

1726.  1285   d.   25   JunL  Lödöse- 

iCoiKing  Magkus  I:s  pA  begSran  gifna  lejdebref  pA  8  dagar  tov  Joban  Lille  och  TysLa  sjö- 
stftdernas  fullmäklige,  for  alt  infiana  sig  Uli  en  Öfverläggniqg. 

L.  c.  i4i  n 
Omnibus,  presentes  litteras  inspecturis,  Magnus,  dei  gracia    Sweorum 
gothorumque  rex,  in  domino  salutem. 

Notum  facimus,  quod  nobili  et  honesto  viro  Domino  Jofaanni  Litla  et 
nunciis  ciuitatum  marithimarum  theotunicarum,  eis  quoque,  quos  secum  ex 
parte  dilecti  fratis  nostri,  Domini  regis  dacie,  habere  uoluerit,  pro  nobis 
et  nostris  Omnibus^  omnibus  quoque  pro  nobis  uolentibus  facere  vel  dirait- 
tere,  ad  nos  veniendi,  nobiscum  morandi  et  placitandi  et  a  nobis  iterum 
recedendi,  omnimode  securitatis  conductum  concedimus  per  presentes,  non 
ideo  quod  ipsis  de  securitate  possit  habere  diffidentia,  sed  quia  dominus 
Wisclawus,  nobiscum  personaliter  colloquens,  a  nobis  voluit  hoc  habere. 
Hunc  autem  conductum  ad  octo  dies  durare  uolumus  et  ualere« 

In  cuius  testimonium  sigillum  nostrum  presentibus  est  appensum.  Da* 
tum  apud  Lodhos,  Anno  domini  M^  CG*  LXXX  quinto,  VII.  Kai.  Julii. 

1727.  i»85  d.  3  JüR  Gulibergshed» 

KoDung  Eriks  i  Norge  förklariog  rorande  den  föreniDg,  som  blifvit  bestämd  att  med  flere 
Tyska  Städers  fullmäktige  uppgöras  i  Kalmar,  samt  begifvande  under  det  utslag,  hvilket 
Sveoska  EiMiaBgen  Magont  dcniti  kaa.iomma  att  sftsom  högsta  domare  gifra. 

L*  c.  i4i  **)• 

Omnibus,  presentes  litteras  inspecturis,  Eaicus,  dei  gracia  Rex^  Nor* 
wregie,  salutem  in  domino  sempiternam. 

^)  Efter  t>i'igitial€t  i  Lybeck. 

**)  Efter  origioaiet  med  bibeUllet  sigilli  fonraradt  i  Lübeck. 


—        664        — 

'  Notom  factmus  Tniaenis,  quod  nos  da  oonsilio  sfpientimi  r^oi  nostri, 
cum  disetetis  viris,  Jobanni  monacbo  et  Vromoldo  de  quinqae  domibas,  de 
Inbeke;  Hassone  de  Crucowe,  de  Wismaria;  Alberto  Spizcenagel,  de  Roztok; 
Goracbaico,  dicto  vnververde,  de  Stralessunde;  et  Hinrico  de  Wolegost,  de 
Gripeswolde,  procuratoribus  et  nunciis  dictarom  Ciuitatoin,  in  preseocia 
magoifici  principis,  domini  Magni^  dei  gracia  Sweorum  GotoraniqQe  reg» 
illostris,  super  disaensionibua  et  causis,  que  inter  nos  regnum  et  snbditos 
nostros  ex  vna  parte ,  et  di<^s  Cinitates  suborte  auot  ex  altera ,  placitauh 
mus  et  conuenimus  in  bone  modum,  quod  nos  in  festo  beati  Micheln  pro- 
-ximo  venturo^  daos  viroa  discretos,  quoa  nomine  nostro  ac  subditorum  no- 
strorumj  Jiidices  decreuimus  eligendos,  et  dnos  procuratores  ydotieos  apod 
Kalmarniam  in  Swecia  destinabimus:  Qui  Judices,  vna  cum  duobus  viris  dt- 
scretis,  quos  queuis  Ciuitas  pro  se  et  suis  Ciuibus  Judices  elegerit,  in  pn- 
sencia  dicti  domini  Sweorum  Eegis«.  causas  et  querimonias,  coram  eis  io 
eodem  loco  mouendas  et  proponendas,  ex  vtraque  parte  audire,  discutereet 
judicialiter  decidere  possunt,  prout  justum  foerit;  et  quicquid  Judices  coiio- 
libet  Giuitatis  vna  cum  nostris  coneorditer  fecerint  et  difnnierint,  Illad  de- 
bet  per  omnia  firmiter  obsernari.  Si  vero.  discordauerint  ratum  et  finnua 
permanere  debet,  absque  appellacionis  remedio,  quicquid  idem  dominos  rex 
Swecie,  tamquam  summus  Judex,  super  biis  factis,  de  causis  singulis,  se- 
cundum  deum  et  conscienciam  suam  Juste  duxerit  iudicandum.  Vnd^Iden 
rex  Swecie  juraoit,  quod  de  omnibus  inter  nos  et  prefatas  Ciuitates  juste 
debeat  judicare.  Ita'  eciam  quod  omnes  cause,  que  mote  fuerint  in  loco  et 
termino  supradictis,  ab  illa  die  terminari  debent  infra  mensem,  cetere  vero 
cause y  que  ibidem  mote  non  fuerint,  proponi  debent  et  terminari  permo- 
dum  suprascriptum  in  colloquio  celebrando,  inter  nos  et  fratrea  nostros,  re- 
ges Swecie  et  dacie,  apud  Gulbergsheid  in  octaua  natiuitatis  Johannis  baptif 
ste  anni  proxime  venturi. 

Quicumque  eciam  pro  aliqua  causa  condempnatus  fuerit,  per  dictum 
dominum  regem  Swecie,  aut  judices  memoratos,  ad  penam  pecuniariam  ex- 
solnendam,  satisfacere  debet  actori,  a  tempore  late  sentencie  infra  AnDum; 
sentencias  autem,  quas  idem  rex  Swecie  vel  iudices  dicti  coneorditer  tuierint, 
gratas  et  ratas  haoere  debemus  et  in  subditia  nostris  fideliter  exeqor  to|o 
posse  nostro,  quando  nobis  hoc  per  litteras  domini  regis  Swecie  fueritnuo- 
ciatum. 

Promisimus  fide  media  et  jurauimua  insuper,  ac  nobiseum  dominus 
dux,  frater  noster  in  christo  karissimus,  si  de  nobis  bumanitus  quid  coo- 
tingat,  omnia  et  singulä  snprascripta  et  infra  scripta  absque  fraude  qualifaet 
firmiter  obseruari,  et  captis  de  dictn  Giuitatibus,  qui  tempore  placitacio- 
nis   apud    Gulbergsbeidh   nunc  babite  detinebantur^   in   c^QO  nostro  cam 


—        665        -• 

rebus I  quas  tunc  habueruat,  Ikenciam  liberam  ad  proprk  redemidi  conce- 
dere. 

Promisimua  insuper,  quod  mercatore»  dietarum  Cmitatam  ab  ecto  die* 
bus  post  festum  beati  Jacobi  apostoli^  priino  ventoinun,  cnm  plena  securi- 
täte  possunt  venire  ia  Dorwegiam  et  sua  ibidem  exercere  mercimonia,  ac  vti 
libertatibus  melioribus,  quas  temporibus  illustrium  regum  patris.  nostri  et 
domini  Haquini,  aui  nostri,  habueruut  et  ostendere  possunt  per  patentes 
litteras  eoruodein  regum ,  dummodo  nostrates  in  predictis  Giuitatibus  tali 
gaudeant  in  omnibus  übertäte,  qual^m.aliquo  tertpore  babuerunt  in  dictis 
Giuitatibus  meliorem;  et  dicte  Ciuitates  inimicis  nostris,  nos  et  regnum  no- 
gtrum  ac  subditos  contra  iusticiam  inpugnantibus,  vel  nobis  aut  nöstris  ju- 
sticiam  denegantibus,  noo  inpendant  consilium,  auxilium  uel  fauorem  publi- 
cum uel  öccultum,  in  nostrum  vel  nostrorum  preiudicium  vel  granamenl 

Si  vero  aliqui  de  nostratibus,  mercatoribus  earundem  Giuitatura  in  ali- 
quo  iniuriati  fuerint,  debemus,  prout  facti  qualitas  exegerit,  secundum  le- 
ges  patrie  conquerentibus  facere  iusticie  complementum. 

Inter  regnum  nostrum  et  dietas  Giuitates,  pace  perpetua  nicfailorainus 
et  concordia  stabili  perdurante,  placitatum  est  eodem  modo  pro  ciuitafibus 
Rigensi  et  Wisby  in  gottandia,  et  pro  ratihabicione  dietarum  ex  parte  Giui- 
tatum,  supra  dicti  procurator^  lubicenses  iurauerunt  et  fide  media  promi« 
serunt. 

Preterea  volumut,  quod  alie  ciuitates,  quarum  procuratores  non  inter- 
fuerint  supradicto  colloquio,  faac  compocisione  includantur,  dummodo  jiiraue- 
rint  et  consimiles  litteras  böbis  dederint,  quod  premissa  omniä  votuerint 
obseruare. 

Dalum  apud  Gulbergsfaeidb,  anno  domini  M""  GG""  LXXXV',  tercia  fe- 
ria  post  festum  bealorum  petri  et  pauIi.  iipostolorum*  Anno  vero  regni 
nostri  sexto. 


i^aS.  1285    d.   3  Juli.  GuUbergshed 

Konang'  MiGVüt  I:s  i  Srerige  fö'rklariog  om  Itagandet,  alt  i  Kalmar  pi  besUTmd  dag,  i  tvislca 
cmellao  Koaang  Erik*  i  Iforge  Mint  Norgef  rike  i  cna,  och  flera  upprflknada  ^Tysk«  haiideb-t 
ftäder  &  aodra  «idao,  afj^ora  altt  h?ad  icke  geaom  deras  fulimiktige  afgores, 

L.  c.  143  *). 

Omnibus,  presentes  litteras  inspecturis^  Magnus,  dei    gracia  Sweorum 
Gotorumq.ue  rex ,  salutem  in  domino. 


*)  Efter  originalft»  med  ionu  vidhäogaode  Koogl.  sigill,  forvaradt  i  LybecL 


^        666        — 

PrculMtamur  Miideqcms  per  pMseiites,  not  atompsUse  nobtd  »per  emm- 
bus  et  singulis  articulis  et  causis«  dequibus  iater  dominum  £(ricum),  regem 
norwegie  älu^ren,  regnuroque  9uam  et  soos  subditos  qiiosciitiqiie,  ex  parte 
viia,  €t  Giuitaftes  roaritimas  lubeke,  Wissemere^  PO«Mok,  Stralessmit,  gripes- 
woltf  theotonioos  Wisbyenaes  et  rjgam  ex  parte  altera,  diseördia  vertitur, 
vt,  quod  duo  ex  parte  pegis  norwegie  et  duo  ex  ciuitatibos  preraissiS)  as- 
sumpti  Judices  concorditer  determinare  et  sopire  toon  poterint,  illod  nos 
senteneialiter  difBnire  t^eamor ;  jnrauirnua  namque  seMindiiift  domiauin  et 
nostram  conacienciam  in  hae  parte  et  in  omnibüs  istis  ad  nos  perlatis,  ja« 
sticiam  nm  facturos. 

Aeceptaaerunt  autem  apontanee  predicte  partes  diem  beati  Michelis,  proxi* 
mo  Tentarum,  ad  eomparendum  coram  nobis  Kalmarnie,  ad  procedendum 
in  predietis  causis  et  articulis,  quos  habuerint  proponendos.  Queearoque 
autem  ibidem  coram  nobis  proposita  fueriht,  sine  mora  illa  ibi  infra  mensem 
terminare  uolumus  ert  debemus;  obligate  quidem  ad  hoc  smit  dicte  Septem 
Ciuitates,  jta  quod  quelibet  Giuitas  pro  se,  in  dicto  festo.Sancti  micbeiis 
Judices  et  nuneios  suos  modis  prehabitis,  cum  procuratoribm  5uis,  m  Kai- 
mariam  transmittant,  et  si  de  aliqua  illarum  Giuitatum  vnus  nuncius  ant  pro- 
curator,  antequam  ad  nos  reniat,  morietur^  atiperstes  illius  Giuitatis  pro  se 
et  decedente  in  omnibus  premissis  habest  ptenariam  potestatem. 

Promiserunt  autem  lubicenses  pro  se  et  ciuitatibus  riga  et  wisby,  et 
cetere  qitatuor  Giuftates  pro  äe  specialiter  promiserunt  pro  predietis  omni- 
bus et  infra  scriptis  ^fidditer  obseruandis. 

Si  eeiam  aiie  Giuitates  similis  questionis  inturias  passe^  aub  composicio* 
nis  forma,  quam  predicte  Giuitates  acceptauerant,  manere  volentes  super  vo- 
Juntate  sua  et  dicte  composicionis  ratihabicione  infra  feiatum  beati  micbaelis 
instans  proximo  suas  nobis  miserint  iitteras,  assumpsimüs  nobis  eodetn  iBodo, 
sicut  ciuitatibus  aliis,  et  eis  super  earum  questionibus  justiciam  judieare;  ü 
vero  impedimento  legitimo  prediti  infra  festum  micbaelis  non  venerint  cum 
ipsis  litteris  ratihabicionis,  et  si  uenerint  ad  gulbierehedh  in  octana  beati 
Johannis  babtiste  anni  proximo  futuri,  cum  suf6cienti  mandato,  ibidem  eis 
justiciam  (aciemus.  Uli  eciam  pärti  nutlum  debemus  impertiri  consilium  vel 
juuamen^»  que  sentencie  vel  senteaciis  nostris  non.  obtemperauerit,  seu  alia 
ition  fecerit,  que  in  eius  apertis  litteris ,  super  hijs  »coofectis,  continentur, 
donec  .secundqm  teuerem  sentencie  vel  sentenciarum  nostrarum  plenariefue- 
rit  satis  factum. 

In  premissorum  autem  testimonium  sigillum  nostrum  presentibus  est  ap- 
pensum  ad  euidenciam  pleniorera. 

Datum  apud  Gulbierehedh,  anno  dominiM''  CC'•LXXXV^  ^piintoNbiL 
Julij. 


—        66;^        — 
1729-  1285. 

Orottning  Ia6ebobgs  i  Norge,  Abboten  Eriks   vid  Munkalir  i  Bergen  och  Ebiü  Duoovlssoks 
^  iostruclioo  for  Biskop  Narwe  1  Bergen  ocb  Björn  Erlingsson,  sftsom  Norrska  Kofluagensofn- 

biid  tili  KonuDgarne  i  Srerige  och  Danmark« 

K.  e.  a:   104  *). 

Ingiborg  medr  guds  inis$kuoa  Drottning  j  Noreghe  ok  Eaikr  Abote  at 
Munkliui  i  Berguin  ok  Erikr  Ouggülsson  senda  ollum  mannum  {)eim  sem  ' 
|)etta  bref  sia  eda  höyra  Q(uediu)  G(uds)  ok  sina.  Ver  vilium  ydr  kun- 
nikt  gera  at  virduligr  herra  ok  analegr  fader  Narwe  msedr  guds  miskunn  bi- 
skup  i  Berguin  ok  herra  Biarne  Erlingson  fara  f>essara  erenda  vars  virdulega 
herra  E.  konungs  hins  koronada  a '  setta  are  rikis  hans  ok  at  lidnum  fra 
burdar  tiina  vars  herra.  äiesu  christi  {>ushundra{)e  ok  tueim  huD{)radum 
LXXXV  vetra  til  Syarkis  at  ef  bref  pat  ma  fazt  er  nu  sendizt  |)angat  til, 
|)a  skulu  jpeir  f>ess  fraeista.  En  ef  jpat  faezt  aei  pa  gere  f)eir  composicionem 
alla  vega  epter  pui  sem  hon  er  uppkastad  vtan  ei  skal  ikoma  vm  stipen- 
diarios  per  skulu  ok  dagr  vidr  Sya  konuog  at  lonsvakn.  Eh  f>essor  ero 
]p2dira.  aerende  til  Dana  konongs  at  ranzaca  ok  höyra  oc  a  lykt  at  koma 
sakum  f>eim  ok  kaerssom  er  fara  mellom  riknanna  Noregs  oc  Danmarkar. 
ok  at  binda  vidr  Dana  konong  ok  fa  land  Ordost  en  ef  eige  gengnzt  pat 
|)a  skolo  jpeir  til  lata  jpiorn  peiv  skaulu  ok  taka  dag  vidr  Dana  konong 
sidazt  at  kunts  (knuts)  mösso  ok  vidr  Guldbergsheide.  Ei  skolo  f>eir  ok  bkida 
meiri  skuld  a  varn  nerra  konongen  af  Norege.  en  at  niessto  läge.  sex.  |>as- 
hundrod  niarka.  med  f)ui  mote  at  sua  mikit  minkizt  ok  nidr  falle  af  |>essa* 
re  skuldu  sem  raknazt  nordmanna  skade  sa  er  f>eir  kaera  a  Dane.  En  fyr*- 
sogd  lond  Stande  at  veidi  Dana  kononge  sua|)oat  ei  skalhan  fyrjsaejta  sina 
menn  en  vti  era  aller  peiv  termini  er  akuadder  uerda.  En  sua  morg  veter 
Stada  se  maelt  ok  stodd  til  upplyfttingar  sem  morg  verda  {)ushundrod  mar- 
ka  vtiatod  ok  lukizt  vppi  Tunsbergi  eda  j  konongahellu.  koma  ok  {)ydeskir 
jnenn  til  Dana  konongs  medan  vars  herra  Noregs  konongs  fyrnemdir  sen* 
dihodar  ero  pav  ok  vilia  saetazt  pSL  se  sua  samt  vidr  |)a  at  peiv  sendi  skilrika  sen- 
diboda  til  saetasrgerdar  vidr  Noregs  konong  en  bans  adr  nemdir  sendibo- 
dar  iate  {)eim  vruggu  leidarbrefe»  Sua  skqlu  ok  vars  herra  E.  konongs  ae- 
rende  (»esse  efinkanlega  syslazt  ef  fast  mego  at  huarge  {>eirra  kononganna  af 
Norege  eda  af  DanmariLU  skal  saetazt  eda  aater  Vera  vid  |)a  hina  f>ydessko 
X  medah  f)eir  vilia  niote  stamla  ok  vaatter  vera  mote  adrum  huarom  |>es- 
^ara  fyrsagdra  kononga  ok  til  vitnisburdar  at  var  hinn  virdulege  herra  E. 
konongr  fek  {)esse  aerende.  sem   er  nu   ero  ritad  Herra  N.  Biscop  ok  herra 


*)  Efter  en  afskrift  pft  papper  i  Bergen ,  rättad  af  Arne  MagMiaoB» 


—       668       — 

B.  at  sysla  vidr  Dana  konong  ok  sya  konong  f>a  gerdom  uerr  {)etta  bref 
ok  vor  insigli  firir  settom  ok  f>esser  menn  af  hans  heimilego  rade  er  ner 
varo  ok  8amf>yktu  {>essare  sendiferd  ok  aerendom  medr  sialfum  honom  ok  oss 
Sira  Erlendr  Profaster  at  postola  kyr(k)iu.  Herra  Gudleikr.  ok  herra  Lodin 
fnerkisoiadr.  herra  Siugurdr  lögmadir.  herra  Hakon  Rögnaldzson.  Herra 
Vidfkunnr,  herra  Niculas;  herra  Juar  Gudlaug^n. 

12    Sigill  hafva  funnits  uoder  brefTet, 


iySo,  ia85. 

Sladen  Rostocks,  pl  flera  andra  stflders  vfigoar,  afikrdade  slrifrelse  tili  Stadeo  Lybeck,  mti 
beglran  om  ttillestlDd  med  Furtten^pft  Mgco,  p&  det  hao  mi-kuima  begifva  tigüUKil« 
mar,  der  alla  stidernas  bästa  ifrigakommer. 

L.  c.  144  «}. 

Viris  providis  et  honestis  consulibus  de  Lubek  consules  ciuitatis  Roz- 
stoc  sipceritatis  et  honoris  plenitudinem  cum  affectu. 

Vestrain  disqr^tionem  rogamus,  studio,  quo  possumus  pleniori,  quatenus 
Magqifioo  principi  Ruyanoruin  inducias  procuretis,  ut  ad  nostra  placita  in 
Kafmariam  pro  omnium  civitatura  vtilitate  et  profectu  valeat  se  transferre, 
quia  speramus  eum  nostrum  negocium  dirigendo  promovere,  de  illatis  r& 
comp^nsam  icapiendo  debitam  et  condignam.  Hec  littera  ex  parte  omnium 
chritatum  Rozstoc  congregatarum  yohk  ßst  directa  licet  salutatio  sub  nomine 
nostro  yobis  sit  signata^ 


173  f.  1285  d   3i   Oct.  Kalmar. 

Koouog  Magvvs  fo  dorn  oellan  Kooangen  i  Norge  oeh  tja  Tytka  sjfistader,    tiU  (olje  hfinl 
stflderne  ej  mAtle  bisli  Konnogen  i  Daamark  mot  Iforge  m«  m. 

JL  c  145  *♦). 

Magnus,  ^dei  gracia  Sweorum  gothorumque  rex,  Omnibus,  presentes  lit* 
teras  inspeeturis,  Salutem  in  domino  sempitemam. 

Protestaxnur  et  recognoscimus  per  presentes,  quod  inter  illastrem  regem 
norwegie  ex  parte  vna,  et  ciuitates  iparitimas:  Lybekh,  Rotstockh,  Wissi- 
mar,  stralaesund,  Gripeswold,  Rigam  et  theotunicos  in  Wisfoy  et  dictarom 
ciuitatmn  incolas,    esse  taliter  placitatum:   quod  si  vßx  daeie    conquereni) 

regem 

*)  Efter  originalet  i  Lybeckt  arkif.     Origioalel  har  brarken  dag  eller  Srlai;  tu  med  Sldie  Mb' 

giord  aftkrift  har  IrUlet  iftSS. 
*t)  Efter  originalet  förtedt  med  Kommgeiu  sigill,  fSrvaradt  i  Ljbeck.  ^ 


-       669       -         - 

regem  norwegie  fecisse  sibi  iniuriam,  et  simulac  contra  eum  dictarum  auxi- 
liiun  inoocauerit  ciuitatum,  ciuitates  debent  regi  norwegie,  quod  faciat  regi 
dficie  iusticiam,  suas  Htteras  destinare/  quibus  receptis,  si  rex  norwegie  re* 
söripserit,  se   hoc  velle,    et   quod    ad  hoc  ofTerat  se  paratum  ad  acceptan- 
dam,  et  diem,   quo  ipse  et  rex  dacie  ad  conferendum  super  eis,   que  inter 
ipsos  uerterentur,  possunt  insimul  conuenire,  quam  diu  memoratus  rex  nor- 
wegie exhibuerit  se  ad  iusticiam  ipsi  regi  dacie  cum  efTectu,  memorrte  ciui- 
tates non  astabünt   regi   dacie,    nee  aliqnod  contra  regem  norwegie  facient 
papliee  vel  occulte:  <2um  vero  eonuenerint  ipsi  reges/ quilibet  per  se  assu- 
mat  vnuin    discretum,    et   tercium  ambo  simul,   quorum  trium  vel  duorum 
ex  ipsis  stabitur  arbitrio,  quis  dictorum  regum  causam  habeat  magis  iustam, 
et  81  arbitrati  fuerint,  quod  rex  norwegie  iusticiam  habeat,  ciuitates  contra 
eom  regem  dacie  non  juuabunt;   si  autem  arbitrium  tulerint,  quod  rex  da- 
cie iustiorem  habeat  causam,  ciuitates,  si  Toiunt,  ipsum  regem  dacie  potue- 
rint  tunc  juuare;  Ita  tarnen,  quod  scilicet  gwerra  moueri  et  geri  incipiat, 
incole    dictarum  ciuitatum   in  norwegia  et  normanni  in  ciuitatibus  premissis 
possint  htnc  inde,    saluis  rebus  suis  et  personis,   redire  ad  propria  in  vno 
mense  postquam  constiterit  arbitrium  esse  latum;  sed    si   forsan  aliqui  nia- 
nere  voluerint,   vbi   tunc  fuerint  constituti,  manendi  securitatem  habebunt 
in  se  et  bonis  suis    extra    ex    vtraque  parte  donec  gwerra  fuerit  terminata ; 
verum  si,  elapsis  octo  annis  a  festo  pentecostes  proximo  preterito,  dictarum 
ciuitatum   incole    regt   daeie   auxilium    non  prestiterint,    ipsi  de  cetero  ali- 
cui  contra  regem  norwegie  non  astabunt,    nee  quod  quelibet  ciuitas  poterit^ 
juuare  dominum  suum,  si  ipsum  rex  norwegie  duxerit  invadendum,  nee  se 
confederabufit  cum  aliquibus  aut  coniurabunt,  quin  semper  excipient  de  ce- 
tero dominum  regem  norwegie,  quod  nichil  facient  contra  ipsum:  et  si  do- 
minus rex  norwegie  cum  aliquibu3  confederacionem ,  seu  coniuracionem    fe- 
cerit.  similiter  dictas  precludet  et  excipiet  ciuitates. 

In  cuius  testimonium  sigillum  nostrum  presentibusest  appensum.  Actum 
Kalmarnie,  anno  domini  W  CG®  LXXX  quinto«  in  vigilia  omnium  san- 
Ctorum. 


1732. 


1285 — i3o5- 


JoBAir  Dahskj»  gSrvobref  pi  «II  sta  fasla  och  l&a  egeodooi  tili  Sko  kloeter,  si  vida  han 
dör  barnlos,  med  förbeh&ll  af  bloU  egande-  och  nyUjande-rfitIco  i  sio  tid,  samt  sin  huslrus 
rftitighct  till.henoes  hiflft,  sä  Yida  hon  honom  fifferlcfde,  eller  i  bindeke  att  hon  dör  före 
hoDom,  hennes  arfviogars  rttt  tili  tredje  delen  af  haos  egendom« 

A.    3.    Da 

Omnibus  presentes  litteras  inspeeturis,  johaitnes  dictus  danski,  de  villa 
irattadum    in  skoboherethi  salutem  in  domino  sempiternam,  Quia  summus 

Su.  Diplom.  IL  85 


— .      670      — 

rerum  opifex  deus,  de  rebus  humanis  sie  prouklitt  vt  in  eis  mchil  es^ti 
quod  non  varietati  temporum,  seu  transmutacioni  subiaeeret,  Jgitnr  ne  eo« 
rum  memoria  que  aguntur  in  tempore,  simul  cum  tempore  elalMitiir,  necesse 
est,  vt  scripture  aminiculo  fulciantur,  Hac  igitur  consideracione  ego  Johan- 
nes inductus,  multorum  beneGciorum,  ac  solacii  multiplicis,  que  näbueraio, 
et  senseram,  ac  habiturum  me  spero,  a  reuerendis  dominabus  monastem  sko, 
nequaquam  inmemor  jmmo  obligatum  me  ex  Ulis  multipliciter  recc^aosceos, 
omnia  bona  mobilia  et  immobilia  ad  me  spectancia,  confero  dicto  inonas|9- 
rio  sko,  ob  remedium  anime  mee  perpetuo  possidenda^  si  prolem  legittimam 
ex  dilecta  vxore  mea  Elena  mihi  superstitem  me  habere  ncn  contingat,  pos^ 
sessione  seu  vsufructu  tantum,  mihi  pro  vita  mea  retentis  in  eisdem,  Tok) 
eciam  ordinacionem  et  condicionem  saluam  per  omnia  esse,  quam  cum  dicta 
vxore  mea  feceram  super  communibus  bonis  nostris,  que  est  talis,  videlicet 
quod  si  ipsa  me  mortuo  superstes  fuerit,  de  omnibus  bonis  mobilibtis  et 
immobilibus,  que  simul  habemus  et  possidemus,  medietatem  integre  perci- 
piat  ac  leuabit,  alia  vero  medietas  cedat  Monastrio  supradicto,  si  autero 
ipsam  ante  me  mori  contigerit  tunc  heredes  ipsius  terciam  partem  omnium 
bonorum  mobilium  secundum  leges  patrie  hereditabunt,  Jn  horuin  autem 
testimonium  euidens  sigilla  Reuerendorum  dominorum,  domini  Magni  gre- 
gorisson,  et  domini  benedicti  bouason,  nee  non  et  sigillum  meum  proprium 
presentibus  sunt  appensa. 

PXfränsidam  Littera  testameoli  et  inortus  8oper  Wastadha. 
Sigilleo:  N.  i,  st  sLadade;  3  borta,  remsao  qvar. 


1^33.  1291    d.    18    Jan.  Rom. 

Pifveo    NiGOLAUS   IVzs  Bulla  tili  Abbedissor  och  Conveoter  af  S.  Claras  Orden,  om  befrieise 
fr2n  afgift  tili  Pifliga  Legalers  underhälf. 

A.  I.  d.  *) 

NiCHOLAUS  episcopus  seruus  seruorum  dei  dileetis  in  cbristo  filiabus  vDi- 
uersis  abbatissis  et  conuentibus  sororum  inclusarum  monasteriorum  ordJnis 
sanete  clare,  salutem  et  apostolicam  benediccionem ,  quanto  studiosius  deuoGi 
mente  ac  bumili  comtemplacionis  diuine  vacatis  obsequiis,  tanto  libencios 
vestre  pacis  procuramus  comodum  et  quietis,  attendentes  igitur  quod  licet 
quam  plurima  monasteria  vestri  ordinis  varias  possessiones  optineant   idem 


*)  Ur  en  af  MioariterbräderDas  Gardiaa  i  Upiala  Simoi^  tHfiffeQ  tidioNition  af  deiitt97  Ocr. 
1345.  Finnes  Sfven  i  en  vidiroation  pä  papper ,  ntgifven  af  Biskoparae  i  LinLopiog  och 
Wexioy  Nicolaus  och  Thomas,  dat  Stockholm  den  la  Maj  i366. 


—      671       — 

Mmen  ordo  in  paupertate  fundatur  vosque  Tolantarie  pauperes  christo  pau- 
peri  deseroitis,  vestris  supplicacionibus  inclinati  vt  vos  seu  yestrum  alique, 
ad  exhibendum  procuraciones  aliquas  legatis  vel  nunciis  apostolice  sedis  siue 
ad  prestandum  sobuencionem  quamcumque  vel  ad  contribuenduih  in  exac- 
ciönibus  tel  collectis  seu  subsidiis  aliquibus  per  litteras  dicte  sedis  aut  le* 
gatorum  vel  nunciorum  ipsorum  seu  rectorura  terrarum  vel  regionum  quas« 
comque  impetratas  vel  eciam  impetrandas  minime  teneamini  nee  ad  id  cogi 
possitis  eciam  si  in  fauiusmodi  sedis  eiusdem  contineatur  litteris  quod  ad 
qüeuis  exempta  vel  noi)  exempta  loca  et  monasteria  se  extendant,  et  äliqua 
eis  ciiiuscumque  tenoris  existat  ipsius  sedis  indulgencia  non  obsistat  nisi  ior- 
säik,  littere  ipse  dicte  sedis  de  indulto  huiusmodi  et  ordine  vestro  ac  nomi« 
ne  cardinalis,  cui  gubernacio,  protectio  et  correctio  fratrum  minorum  ac 
eeiam  cura  moriasteriornm  abbati^arum  et  monialium  sancte  clare  ordinum 
presencium  et  futurorum  pro  tempore  commisse  fuerint  plenam  et  expres- 
sam  fecerint  mencionem,  auctoritate  vobis  presencium  indulgemus,  nosenim 
decreuimjus  irritas  et  inanes,  interdicti  suspensionis  et  excommunicacionis 
sentencias  si  quas  in  vos  vel  aliquam  vestrum  aut  aliquid  monasterioruüi 
vestrorum  seu  *  quoscumque  aiios  occasiohe  vestri  premissorum  pretextu  con- 
tra huiusmodi  concessionis  nostre  tenorem  per  quemcumque  decetero  conti- 
gerit  promulgari,  Nulli  ergo  omnino  hoiiiinum  liceat  hanc  paginam  nostre 
concessionis  et  coiistitucionis  infringere  vel  ei  ausu  temerario  contraire,  si 
quis  autem  hoc  attemptare  presumpserit  indignacionem  omnipotentis  dej  et 
beatorum  petri  et  päuli.  apostolorum  eius  se  nouerit  incursurum,  Datum 
apud  vrbem  ueterem  quintodecimo  kal.  febr.  pontificatus  nostri  anno  tercio. 


1734-  1291   d.   I   Aug.  Rom. 

Pafveo  NicoLAirs  iy:s  Bulla  om  aflat  för  dem,  $010  vilja  antaga  korset,  for  att  med  Koouog 
Edvard  i  Eoglaod  draga  Uli  Förlofvade  laodet  vid  midsommarstiden  Ar  1293« 

A.  a.  *). 

NicoLAüS  Episcopus  seruus  seruorum  dei,  vniuersis  christi  fidelibus  ad 
quos  presentes  littere  peruenerint,  Salutem  et  apostolicam  benedictionem. 
Jliuminet  super  vos  dominus  uultum  suum,  et  ita  suo  lumine,  ad  recen- 
sendum  attentius,  qualiter  redemptor  noster  salutem  humani  generis  in  terra 
sancta  dignatus  est  misericorditer  operari,  oculos  in  vobis  hominis  interioris 
ülmttet^  quod  accendatur  ut  ignis  ad  subueniendum  terra  illius  necessitati- 


*}  ITr  en  af  Ordeosprioro  i  Danmark  O.  tiU  Predikarebrodrea  Israel  i  Sigtuna,  meddelad  af- 
Arift,  dat  Lund  &r  1293. 


-f-       67a     — 

busi   zelos  vestQr«  concalescant  corda,   inflamnietar  afFectos,  et  effeebn 
prompta   operis   prosequcio  subs^uta  cocnmendet»      Goius  etenim  pectoris 
eciam    lapioei   quantamcumque  duriciani   oon  emolliat  considerata  illins  hu- 
manacionis  humilitaa,   in  qua  filius  dei  factus  bomo  exinaniuit  fteraetipsun 
formam  serui  accipiens  in  aimilitudinem  hominum  factus  et  babitu  iaueiitiis 
nt  bomo.    Guius  viscera  non  inflamet  caritatis  ardore  pia  concideracio  ülios 
bumiliacionis  extreme^  in  qua  ipse  factus  obediens  usque  ad  mortem  ad  ex- 
probrancium  opprobria  velud  agnus  coram  tondente  se  vere  mitis  obmutoiti 
et  sicut  ouis  ad  occisionem  ductus,  post  contunielias  et  terrores,  postspiois 
et  Sputa,  post  flagella  varia/innocens  est  sine  causa  dampnatus,  ac  demum 
saturatus  obprobriis,    clauis  affixus,  aceto  et  feile  potatus  in  crucis  patibo* 
lo,  tarn  dire  mortis  subiit  passionem,  Misterium  nostre  redempcionis  cousfi* 
mans,  post  traditum  eciam  spiritum,  lancee  illusione  (!)  confossus.  Hec  igitur 
filii   et   innumerabilia  diuine  largitatis  karismata  in  terra  predicta«  ipsi  ha- 
mano    inpensa   generi   ab   eodem    rederoptore    piissimo,   si  frequenter  infira 
claustra  pectoris  attenta  meditacione  reuoluitis,  si,  qua  decet attencione pen- 
satis,  quis  vestrum  non  feruebit  interius,  foris  ebulliat  exciamabit  et  dicet  Quid 
retribuam  domino  pro  omnibus   que  retribuit    mihi  et  non  expectato  mooh 
toris  vel  soUicitatoris  ofBcio  subiungat  vltroneus.     Calicem  salutaris  accipiam 
et  nomen  domini  inuocabo.     Quis  sine  acutissimi  doloris  aculeis  coasideme 
potest  non  solum  veneranda  et  piissima  loca  illa,    in  quorum    altero  orieDS 
ex  alto  pro  nobis nasci dignatus  humiliter,  in  reHquo  moricrudeliternone^pa- 
uit,.  set  CQiam  quasi  iam  totam  terram  eandem  quam  ipse  idem  sua  illastraait 
corporali    presencia^  miracuh's    clarifiqauit  immensis  et  tandem  effu^ooe  ssi 
preciosi  sanguinis  in  nostre  salutis  precium  consecrauit,  occupatam,  per  De- 
fandissimos   saracenos,    ipsorum  immundicia  poUui,   fedissima  eorum  habita- 
cione  fedari.     Quis  absque  summa  amaritudine  commemoret   tot  christiano- 
rum  castra  Giuitates  et  ah'a  loca  scllempnia  destructa  penitus  etadnicbilam 
redacta  et  eorum  incolas  eorumdem  saracenorum  inmanitate  perbemtos«  Pro- 
dolor,   Quis  noui  casus,  quem  deplorare  übet  potius  quam  narrare,  solen 
censor  et  discriminum  que  comminari  yide(n)tur  discussor,  attentius  per  no- 
ctem  et  diem,  quasi  torrentem*  lacrimas  non  deducat     Guius  oculi  puppilla 
tacebit.       Guius    pectoris    penetral   continebit   suspiria,    vel  in    cinguiuuua 
frequenciam  non  erumpat    lugubri   contemplacione   recensens,  quod   quam- 
cumque    mater    ecclesia    casum    eundem    preuenire  studuerit    incolis   illa- 
rum    partium    in   galeis   bellatorum  multitudine  ac  subueocione  pecuaiau 
iuxta   persuasam  ab  eis   denunciate  necessitatis  exigenciaro  et  oblate  super 
hoc  peticionis  instanciam,  succurendo,  nihilominus  tamen  Giuitas  acconeosts 
sie  eiusdem  ecciesie   studio  communita  quadraginta  et  quatuor  diebus  arcis- 
sima  babilonice  potencie  obsidione  circumdata,  terribilibus  machinis  die  00- 


otti^ne  vexata«  in^petita  diris  ae  erebyis  iosnltibiu  meiisibiifl  jeeiam  ipais  per 

cnniculos   arietatts   occultos,   quadrageaimo  quarto  die  obsidencium  yiripus 

dei  permissione  mirabili  et  stupenda^  succi.  >uit  capta  per  eos  et  igni  expo* 

Sita,  christicolis  inibi  existentibus  cesisinnumeria  et  ceteris,  qui  habere  ne- 

quiuerunt  ad  niaritima  vaaa  recursuni^  in  captiuitat^n  abductis,   Tt  per  ia* 

gum  barbarice  awuituti»  horribile,   dispendiis  ciuilis  mortis  addictj,  naturaU 

eöiam  diutiasniariantart  et  deinde  tirensis  ciuitatis  dedicione  sequta/    Quis 

i^toiitde  cetero  marcebit  oeio.    Qtiis  ocius  non  exurget     Qais  ad  recupe- 

raoioaem  terre  prediote  non  promptus  exiliet?  quis    tardabit?   Quem  non 

pudebit  ingratitudinis  argui  quin  potius  quasi  de  in^delit^te  notari  si  crea- 

tori  proprio  tarn  benefico  domino  ad   redemppiondm  terre    illius  quam  ipsi 

saora  scriptura  testatur  omniiim  eariorem,   qua  potest,  promptitudine  non 

assistat,   cum   eciam   secundum  iuris   humani  cen&uram  subditos  suis  domi- 

nis,  et  ad  tuenda  que  possident  et  ad  recuperanda  iniuste  subtracta  debi« 

tum  fidelitatis  astringat     Quis  de  tot'fidei  ortodoxe  cultoribus  tam  imma- 

niter  trvcidatis,   de  tot  calamitatibus  captiuorum  et  aliis  christianitatis  ob-^ 

probriisy  non.  ex  tota  mente  mouebitur  non  arraabitur  ad  vindictam?   Pro» 

ieoto  cum  secundum.  apostolum,  omnes  simiis  vnum  corpus  in  christp,  non 

imm^rito  cum.illis  cte  quibus  scriptum  est,  Percussisti  eos  et  non  doluerunt, 

iosensibilitatis  arguitur,  quisquis  tantam  huius  nostri  corporis  mutilacionem, 

predictorum  scilicet  christieolarum  non  sentit  excidium,  et  tarn  grauiter  ar- 

Iftti  non  ueretur.     Accingimini  igitur  christi  fideles  et  quia  christiana  reli- 

gione  censemini,  vos  cbristianos  esse  operum  prosequcionemonstrate,  acci- 

pite  deuocione  *  qua   decet,   viuifice  crucis  signum,   illud  in  consideracionis 

vestre  stcrutinium  deducentes  quod  viris  quantumcumque  magnificis  quäntum- 

cumque  dignitate  preditis  et  virtute,«ad  gloriam  magnam  asscribitur,   si  eis 

in  bello  quouis  dominorum  insignia  gerere  concedatur,   sub  quibus  contin* 

^at  frequenter  non  sine  salutis  eterne   discrimine   mortis   subire   periculum 

«ab.  cuiuslibet  remuneracionis  incerto.      Quanto  igitur  gloriosius  quanto  se* 

curius  regis  regum  in  eius  bello  victQriosum  gestare   uexillum,   salutiferam 

videlicet  christi  Crucem,  sub  qua,  deuocione  congrua,  puro  corde  suscepta, 

.coQceptum    prosequentibus  mundfcia  continuata  propositum  mori   est   vite 

eterne    inicium,    transitorie   vite   finis,    retribucionis  inestimabilis  certitudo. 

Festinatei  igiftur^  festinate,  ad  salujtis  vestre  properate  conpendium,    accenda- 

tur  cuiusque  virilia  animua,   et  consultius   accedentes,   quod  si  forte  labör 

.maior  ex-dictarum  ciuitatura  capeione  proponitur,  merces  uberior  subseque- 

:tur.    Cum,  sieut  scriptum  est,  seoundum  suum  labovem  accipiet  vnusquisque 

.aercedem>  «orpora  vestra  et  eOrda  pariiec,  eiusdem  viuifice  crucis  signo  in 

.teere  sepefate  subsidiumt  inßignite,    nuqq  precipue  dum  ipsius  terre  subuen- 

MBQf  muJtis  aboliln.'per  sedem  apostolicam  exquisita  vigilüs  multis  iaboribus 


—        674       —    . 

et  oneiTbüs  procurata,  sed  dioertis  et  adaars»  euentibaft  diuoios  inpedita, 
diuma,  vt  aapponit  deuota  <^edulitas,  proiiisione  dirigitnr  et  ad  expiendas 
terra'  ipsins  angustias,  eämque  de  inpiorum  manibus  eruendam  eflßcaeiCerj  sab 
spe  diuini  numinis  preparatur.  Siquidem  kari&aioiQS  in  cbristo  filius  noster 
cnristianissimus  prineeps,  fiduardus,.  anglie  Rex  illustris,  post  tractatos  va« 
nos  super  generali  et  sao  passagio  in  ipsius  terre  aubsidium  faeimdo  diocs^ 
sorum  Pontificam  Romanoram,  temporibas  habifc»|  nouisaime  tanqnaiB  be- 
nediccionis  filius,  nostris  beneplacitis  acqnieuit,  vtpost  chrktum  iaxta  comilimi 
eius  eat,  se  ipsum  äbnegans  ac  toUenS)  ut  enndem  aequatar  dominum,  cm« 
cem  süam,  terminum,  festum  Tideticet  natiuitatis  beati  johannis  baptiste, 
quod  erit,  anno  domifii*  M^.  CC^  nonagesimo  tercio,  et  ei  ad  transfrett» 
dum  personaliter,  neenon  ad  dietum  generale  passagium  cmce  signads  et 
cruce  signandis,  omnibus  duximus  prefigendum,  humiliter  aeeepfeauit,  seqae 
ipsum  exponere  sui  Redemptoris  obsequiis,  terre  prefate  personaliter  sublie- 
iiiendo,  disposuit,  negligens  natalis  soli  dulcedinem,  pretermittens  regni  m 
terrarumque  diuieias,  spertiens  delicias  et  gloriam  inibi  dominandi  Nod 
igitur  cunctemini  amplius  predieti  gloriosi  rexilli  dominici  caractere  insig^ai- 
ri,  mercantes  felici  eommercio,  perpetuam,  post  defunctioneBa  corporis,  exi- 
guo ,  neenon  perpetuitatis  eooperacione  vix  mottientaneo  labore  quieteta,  M 
permutacione  con&ulta  terrena  pro  celestibus  commutantea,  transitoria  pro 
mansuris,  temporalia  pro  eternis.  Geterum  lieet  ad  expiandos  vestros  ani- 
,inos  in  terre  memorate  succursuQ),  sufficere  debeat  solers  atteneio  premiik 
sorum,  vt  tarnen  eiusdem  terre  negocium  eo  libeneius  eoque  ferueneius  pro- 
sequi  studeatis,  quo  potiorem  fructum  ex  vestria  labcHibus  tos  noaerite 
percepturos,  nos  de  omnipotentis  dei  misericordia  et  beatoram  Petri  et  Pauli 
apostolorum  eius,  auetoritate  confisi,  et  illa  quam  nobis,  lieet  indignis,  deos 
ipse  ligandi  et  soluendi  contulit  potestatem,  omnibus,  qni  veTilli  domioKa 
caractere  insigniti  personaiiter  propriis  sumptibus  in  predicte  terre  nohsi- 
dium  proficisci  curauerint,  plenam  suorum  peceaminum,  de  quibus  wn^ 
ter  fuerint  cörde  contriti  et  ore  confessi,  ^eniam  indulgemus,  et  in  retrh 
bucione  iustorum,  salutis  eterne  poUicemur  augmentum.  Eis  autenii  qui 
licet  in  alienis  expensis,  in  propriis  tarnen  illoc  personis  aeceaaeriiit,  et  illiB 
similiter,  qui  iuxta  qualitatem,  et  facultatem  suam  personas«  ^doneas  in  ex* 
pensis  propriis  destinabunt,  quamuis  personaliter  ipsi  non  aadant,  pleoatt 
suorum  concedimus  veniam  peccatorüm.  Hinusniodi  qiioqMf  remissionis  et 
indulgencie  volumus  et  concedimus  esse  participea,  iuxta  quantitatem  sabtt- 
dii  et  deuocionis  affectum,  eos,  qui  licet  non  iuxta  qualitaten  et  fecultatna 
suam,  aliquam  tarnen  seu  aliquas  personaa  in  aubsidium  diele  terre  in  {»o- 
priis  sumptibus  destinabunt,  vel  suis  traiporalibua  bonis  contribuent  ad  aK^ 
quas  destinandum,   necnön  omnea»  qui  ad   subuencionetn  ipsius  teire  eiden 


—     675     -. 

aliqua    de   bonis  propriis  ministrabunt;  prout  singulis  diuina  fuerlt  inspirar 
cione  suggestum,   aut  alias  ad  promocionem  presentis  negocij   consilium   et 
auxilium  inpenderint  oportunum.      Porro,  si  forte  aliquos  eorum  qui  cruce 
suscepta  in  iam  dicte  terre  sancte  subsidium,  proficiscendi  faborem  subierint,  post 
arreptum  iter  huiusmodi  ex  hac   luce    migrare  contigerit,    ipsos  nihiloininus 
plene  percipere  volumus  indulgenciam  prelibatam,    personas  quoque  familias  et 
bona  eoruniy  quos  ad  transfretandam  personaliter,  uel  iuxta  qualitatem  et  far 
ctiltatem,  suam    personas   ydoneas    destinandas  votum  assumpte  iam  crucis 
astringit  exnunc,    quos   vero    suscipiende    crucis  de  cetero  votum  obligabit 
ad  idem  a  die  qua  taliter  crucem  assumpserint,  sub  beati  Petri  et  nostram 
protectionem  suscipimus,    statuentes  vt  sub  dyocesanorum  suorum  defensio- 
,   ne  consistant.    Quod  si  eos  aliqui  indebite  molestare  presumpserint,  per  dyo- 
cesanos  loeorum,    in  quos  iidem  molestatores  fuerint,  per  censuram  ecclesia- 
stfcam,  appeilacione  postposita  compescantur.  Preterea,  ipsis,  qui  predicto  modo 
crucem,  uel  iam  assumpserunt  uel  assument  in  posterum,    indulgemus;    vt 
per  sedis'  apostolice  Htteras,  vel  legatorum  eins,  nisi  forte  ille  que  ab  eadem 
sede  optente  fuerint,  plenam  de  indulto  huiusmodi  fecerint  raencionem,  ex- 
tra suas  dyoceses  non    ualeant    conueniri,   dummodo    parati  existant  coram 
suis  ordinariis,  de    se  querelantibus  respondere.      Quos  per  eo^dem  ordina« 
rtos  ecelesiastica  censura  defendi,   cessante  appellacionis  obstaculo,  volumus 
ab  hiis,  qui  eosdem  contra  indultum  huiusmodi  presumpserint  temere    mo- 
lestare.    Siqui  vero  ipsorum  ad  prestandas  vsuras  iuramento  teneanlur  astri- 
.  cti,  creditores   eorum  per  dyocesanos  suos,  censura  simili  compellentur,  vt 
iuramentum  huiusmodi  penitus  relaxantes^    ab  usurarum   ulterius    exactione 
desistant.      Si  autem  aliqui  creditörum  eos  extunc  ad    solucionum  coegerint 
vBurarum,  ipsos  ad  restitucionem  ipsarum  per  dyocesanos  eosdem,'  simili  dl- 
strictione  iiolumus    compelfi.      Judeos  quoque  ad   remittendas  ipsis  vsuras, 
per  secularem  compelli  precipimus  potestatem,   et  donec  eas  remiserint,    ab 
Omnibus  cbristi  fidelibus,   quibus  hoc  per  suos  dyocesanos  denunciatum  ex» 
stiterit,  tam  in  mercimoniis  quam  in  aliis,  sub  excommunicacionis  pena  üo- 
laraus  communionem  omnimodam  denegari/   Postremo  cruce  signatis  et  cruce 
Signa ndis  eisdem  uölentes    plenius  prcmidere,   dyocesanis  ipsorum,    ac  non- 
nullis  aliis,  absoluendi  eos  ab  excommunicacionis  sentenciis  in  variis  casibus 
secundum  iuris  et  facti  exigenciam  putauimusexpedire^   necnon  dispensandi 
cum    clericis,   qui  cum  a  canone  vel  ab  homine  latam  sentenciam  incurris- 
sent  irregularitatis  notam,    immiscendo  se  diuinis  ofliciis,  contraxerint,  per 
alias  nostras  litteras  plenam  et  liberam  concedimus  facultatem.     Datum  apud 
vrbem  ueterem.  kal.  augusti.  Pontificatus  nostri  anno  quarto. 


17 3 5.  i'agi  A  i  Aug. 

,  Pifven  NiooLAiTS  IV^  Balla^  med  uppdrag  £t  Proriocial-Prioni  ISr  Pi«diUrtbroderMiI)«h 
'  Bi9rk ,  att  sjelf,  jeinto  oAgra  atyalda  Ordcnsbroder,  draga  omkring  alt  predika  odi  nppmagi 
folket  tili  deltagaiide  i  kortUget  mot  Saraocoeniey  jcmle  ISfleo  oid  belSniogar  «lot  nodlp 
IBreskrifter. 

A.  I.  d  «), 

NicoLAUS  Episcopns  fiemus  seruorom  deiDilecto  filio«  Priori  prooioeia- 
li  fratrum  ordinis  predicatoriim  ia  ProQincia  Dacie,  Salutem  et  apqstoUcun 
benediccionem;   Terra  ßancte  statiiio  miserabilea)  non  absqoe  graui  auuurito- 
dine  intra  iDentjs  D03tre  precordia,  recenseotes,  atque  ad  liberacioneiii  ipsias, 
nostra  simul  et  desideria  conuertentes  et  8tudia ,   inter  multa  operosa  subti* 
dia,  que  ipsi  terre,   deo  auspice^  fruetuosa  aedulo  procurare  atque  inpen- 
dere  studuimus  et  studemus  generale  passagiuni  pro  eiqadem  terre  sabsidio, 
in  festo  patiuitatis  beati  Johannis  baptiste,  qaod  erit  anno  domini.  M^  CO'. 
XG^  III  •  de  fratrum  noftrorjim  consilio  duxiniiis  statuendum,  »icut  in  alüs 
nostris  littßrjs ,   per  quas  ad  subueocionem  eiusdeip  terre  vniuersos  chiasti- 
colas  exhortamur,  qiias  tibi  vna  cum  presentibus  roittimiift,  euydentios  deda« 
ratur.    Vt  autem  ad  suecurrendura  promptius  in  eodem  passagio  terre  {ff^ 
fate  per  diuini  verbi  virtutem  mentes  fidelium  salubriter  excitentor,  cbrati* 
colis   per   diuersas   christiahitatis   partes  proponendum  deliberamns  ytAm 
crucis,  ad  exequendum  in  Prouincia  tibi  comniissa  deliberacionem  baiasmodi, 
te  ac  fratres  prdinis  tui  eo  confidentius  eligentes,  quo  magia  ad  eoiapaGieB- 
dum  et  subuenjßndum  pro  yiribu»  terre   predicte,   religionis  vestre  pietis 
VO8  inuitat.     Jdeoque  predic^nde  ipsius  uinifice  cruci$  ininisteriam  io  eaden 
prouincia,   tibi  et  vigiati  fratribus  eiusdem  ordinis  Religiosa  conuersaciooe 
probatis,   atque   ad  buiusmodi  aptis  offipiuqd,  quoa  de  discr^jkMtiin  fratram 
consilio  duxeris  eligendos,  pre^entium  auctoritate  commjttioiyay  io  reamo^ 
nem  peecajniouni  iniungentes,  Quatinus  tu  et  iidem  eljgendi   fratreSi  boHU* 
.modi  mini^teriu«,  joxta  datam  qobis  a  dep  pnrdenciam,  non  obstantß  quod 
hoc  idem  aljis  sit  commissum,  aolerter  et  efticaciter  exequi  studeatia,  omnes 
fidei  orjtodoxe  c.ultores  ad  tarn  pii  negocii  prosequcioneo)  ydoneos,  predi(^ 
cionibus  crebria  et  aedulis  exhortando,   vt  ad  liberandum  pi^ictam  tema 
de   manibus   inpiorum^    victoriosujn  ejiuadem  viuifice^   cnuua  aignum  deaote 
auscipiant  et  propriis  afBgentes  bumeria,  et  magis  cordibva  inprimeDtes,  it^ 
uerenter  et  publice  deferant,  atque  ad  eiusdem  terre  aufipursam  in  predidP 
pasaagio  generali  promptia  animis  totisque  viribua  ae  accingant.     Qoodcpp* 
dem   venerabile   aignum  volumus   ut  cunctia  deuote  petentibna  conoedwi 
. geaa- 

*)  Vr  en  af  Provioclal-Prioni  ßr  Predikarebrdderms  ordca  i  BanaMrk  TidioMrad  och  tili  !«• 
torn  i  Sigtuna  klotter  Israel  ställd  aftkriA.af  tr  139a« 


.1 


-    .    677        - 

generaliter   omnibuft    predicentes,   quod    qui  crucem  eandem  ausceperint  in 
predicte  terre  subsidium^    vel  personaliter  in    propriis  uel  alienis    accedere, 
vel  juxta  qualitateno  et   facultatem   suam   bellatores  seu   alias  personas  ydo- 
neas  destinare,    vel  saltem,    si    ex    causis  ]egittimis  ecclesie  oportunum  fore 
uidebitur,  susceptc  crucis  votum,   ad  arbitrium  apostolice  sedis,  seu  eorum 
qui  ad  hoc  fuerint  deputati  per  ipsam,    de  facultatibus  suis  redimere  tene- 
buntur.      Hos  autem  qui  taliter  votucn  huiusniodi   redemerint  remissionis  et 
indu^gencie,  que  transfretantibus  in  subsidium  antedictuin  conceduntur,  vo- 
lumus  et  concedimus  esse  partieipes  iuxta  quantitatem  subsidii  quod  inpen« 
dunt  et  eius,    qua  hoc  facient,    deuocionis  affectum,    aliorum  vero  priuile- 
giorum  et  immunitatum  seu  graciarum  que  ipsis  transfretantibus  per  presen* 
tes  et  alias  vniuersis  directas  fidelibus  nostras  litteras  conceduntur,    plena 
eos  uolumus  commoditate  gaudere.    Jnsuper  omnes  qui  hactenus  idem  Signum 
pro  eodem  subsidio   susceperunt    monere   ac  inducere  procuretis,    vt  illud, 
'  si    forte   dimiserint,    resumentes,    alacriter  votum   domino  reddere  studeant 
quod  uouerunt,  terre  prefate  subueniendo  efficaciter  ut  tenentur.     Cum  au<- 
tem  Omnibus  cbristi  fidelibus  qui .  eidera  terre  succursum    inpenderint  opor- 
tunum, vnicuique  secundum  proprium  meritum  indulgenciam  salutarem,  ac 
maxirae  iilis«  qui  cruce  suscepta  in  ipsius  terre  subsidium,  vel  personaliter 
ibimt,  uel  personas  ydoneas  iuxta  qualitatem  et  facultatem  suam  in  propriis 
sumptibus  destinabunt,  multiplicium  graciarum  beneficia  concedamus,    sicut 
in    aliis  nostris  litteris   prelibatis  seriosius  continetur,    earundem  litterarnm 
tenorem  per  te  aQ  fratres  a  te  vt  premittilur  ad  predicandum    crucis   o(B- 
cium,  eligendos,  volumus  populis  christianis   frequenter  et  düig^nter  expo- 
nL     Jta  siquidem  prouide^    quod  et  beneficia  supradicta,  que  ipsis  in  terra 
concedimus,  et  copiosam  mercedem  que  ipsis  preparatur  in  celo  cognoscere 
valeant  et  amare.      Nee  tamen  ex  uerbis  vestris  concipiant,   se  aut  plenam 
in  casibus  in  quibus  nequaquam,    aut   maiorem  quam  concedatur  indulgen- 
ciam promereri.     Sane  ipsos  populos  ad  ydonea  et  certa  {oca,  quociens  ex- 
pedire  uideritis  conuocandi,  ad  uerbum  crucis  humiliter  audiendum,  ac  Omni- 
bus vere  penitentibus  et  confessis,    qui   ad   huiusmodi  vestras  predicaciones 
conuenerint    idem    uerbum    audierint    reuerenter,    centum  dies  de  iniunctis 
sibi  penitenciis,  relaxandi,  uobis  auctoritate   presentium   committimus  facül-  ^ 
tatem.      Si    quando    autem   ad  ecclesias  interdicto  suppositas,   vos  deuenire 
contigerit,  liceat  uobis  ad  ipsas  populos  conuocare,    ac  verbum  crucis  pro* 
ponere  in  eisdem,  necnon  excommunicatis  et  interdictis  exciusis  non  pulsa« 
tt9    campanis,    submissa  uoce  ianuis  clausis  cum    vestris   sociis    diuina    offi- 
cia    ceiebrare.      Ad.hec,    siqui   eorum   quos  ad  transfretandum  personaliter, 
uel  iuxta  qualitatem  et  facultatem  suam  personas  ydoneas  destinandum,  vo« 

SPi  Diphm,  iL  -  '  d6  . 


—     678      — 

tum    assumpte    iain    Grucis  astringit,    vel  assumende  deinceps  obligabit  ad 
ideoi.  excommiinicacionis  pro  violenta  iniectione  manourn  in  personas  ece|&- 
siasticas,  essent  vinculo  innodati,  dummodo   non  fuerit  excesstis  difHcilia  et 
enorrois,  et  passis  iniuriam  satisfaciant  coEnpeteitter,  siue  pro  eo  quod  sepui- 
crura   doroiDicum  visitare,  seu  ad  quaslibet  alias  terras  decedere,  uel  aliqui* 
bus  communicare,  non  tarnen  in  crimine,  contra  prohibicionem  ecciesie  pr^ 
sumpserunt,  dummodo  equos,  arma,  Ferrum  seu  lignaroina,  quibus  cfaristja* 
nos  inpugnant  non  portauerint  saracenis,  absoluendi  eosdera  in  forma  eccle* 
sie,  ac  dispensandi  cum  clericis,  qui,  cumexcommunicacionissentenciaro,  btam 
a  Canone  uel    ab   homine,    incurrissent  irregularitatis  notam  immiscendo  se 
diuinis  ofBciis,  seu  roinistrando  in  susceptis  ordinibus,  contraxeruiit,  tibi  et 
Octo   ex    fratribus  antedictis,    quos  ad  hoc    specialiter  ex  consilio  discretor 
mm  fratrum  eiegeris  concedimus  potestatem.     Jta  videlicet  quod  beneficiam 
absolucionis  et  dispensacionts  huiusmodi,  tu  et  quilibet  eorqndem  Octo  (ra* 
trum,    Omnibus  qui  de   manibus  vestris  aut  aliorum  fratrum,    qui  a  te  li 
premissum  est,  fuerint  ad  officium  antedicte  predicacioois  electi,  enicem  so* 
sceperint,   dummodo  persone  sint  cognite,    discrecione    preambula  inpertiri 
possitis.      Porro  quia    dignus   est  operarius  roercede   sua,   tibi   et  fratribos 
memoratis  in  hoc  diuino  fideliter  laborantibus  opere,  preter  mercedeiB  ete^ 
nam  quam  merito  sperare  potestis,   quocienscunque  studueritis  populis  ad 
licc  specialiter  conuocatis,  proponere  verbum  crucis,  centum  dierom  indol- 
genciam   elargimur.    ac  tos    indulgencie   meroorate,  que   transfretantibui  ia 
subsidiu«    supradictum  conceditur,    iuxta .  laboris  vestri  mensuram  volmnoi 
participacione  gaudere.     Ceterum,  si  quos  ex  fratribus^  quos  ut  supra  dici* 
tur,    ad   exequenda   premissa   duxeris    eligendos,   ab  exequcione  huiasaiodi, 
vel    per    mortem,    siue    alias   quomodolibet    inpediri    vel    per    tuam  forte 
prouidenciam  remoueri  contigerit,    facultatem  tibi  concedimus  ioco  ijisofun 
alios  subrogandi.     Cum  autem  hoc  idem  predicaude  oracis  officium,  Teoera- 
biiibas  fratribus  nostris  Archiepiscopis  et  Episcopis  ac  non  nuilis  alüs  per 
alias    nostras    litteras  coromtttamus,    te-  ac  fratres  ordinis  tui  ad  buiusmodi 
misisterium   per  te  ut  premittitur  eligendos,   cum  omni  diiigejN^ia  vokiaii» 
obseruare,    vt  eisdem  prelatis   humili   Reuerencia  deferentes,.  cum    ipsoriUB 
aliquem  in  quauis    ciuitate  Castro  vel  oppido  predicare  contigerit,  vos  ibi* 
dem  eadem  hora  nuUatenus,    set  nee  eadem  die,    nisi  de  ipsorum  conseosa 
contiocare      populos     ad     predicactonem     huiusmodi    presumatis,    caoeata 
omnino,    ne    prelatorum    ipsorum    predicaeio  per  tos  seu    occasioae  vestn 
mpediatur  quomodolibet    uel   burbetur.         Cum    aliis    eciam    qui   eiusda 
predicacionis     auctoritate    nostra,    officium     exercebunti    sie    loca    ppedict* 
ciofiis    et  tempora  cnretis  diuidere  quod  uos  mutuo  non  turbetas  nee  inpo» 
diatis  aliquatenus  per  concursum ,    set    uobis    inuicem   akemis  vicibus  caa 


j 


—        679        —  . 

omni  pacieocia  et  quiete  cedatis,  4ta  quod  ex  vestra  modestia  populi  bonam 
edifieacionein  accipiant  et  eonsequenter.  ex  predicacionibus  veslris  fructus 
uberior  valeat  prouenire.  Denique  discrecionem  tuam  volunius  prouidere, 
Qt  singuli  fratres  quos  ad  supradictum  officium  elegeris,  tarn  presentium 
quam  aiiarom  (itterarum  nostrarum  christicolis  omnibus  sub  manu  publica, 
Tel  saltem  sub  tuo  siggillo  copiam  babeant,  vt  inspiciendo  fröquenter  de  hiis 
qtte  agenda  committuntur  eisdenl  reddantur  plenius  informati.  Postremo 
quia  diuersis  olim  temporibus  nonnuile  super  predicacione  crvcis  in  sepefa* 
tum  subsidium  commissiones  a  sede  apostolica  emanarunt,  ne  forte  illarum 
occasione  turbacio  ulla  siue  confusio  valeat  suboriri,  noiumus  vt  auctoritate 
commissionum  illarum  in  locis  ad  que  presens  cömmis&io  nostra  peruene- 
rit,  crux  de  cetero  predicetur,  set  predicacioni  huiusmodi  eos  duntaxat  insi- 
stere  uolumus,  qui  presentis  uostre  commissionis  fuerint  auctoritate  suffulti. 
Datum  apud  vrbem  ueteretn,  kalend.  augusti,  Pontificatus  nostri  adiio 
Qiiartö. 


1 7  36.  1 2  9  2    d.   2  2    Juli.  Stockholm. 

Konung  Birgebs  bref  tili  Staden  Lj^I^ck,  otn  de  denna  stads  borgai*«  forunoade  fii-  ocli  räU 
tighetei"  i  Svenge,  samt  stadßistelse  pä  deras  föiTO  piivi legier. 

K*  r.  i«9b  och  L.  c  i68. 

BiKGERiJS  Dei  gratia  Sweorum  Ghotorumque  rex,  viris  prudentibus  et  diacre^ 
tis,  prefectO)  coasulibos-  ac  burgensibus  uniTet*sis  ci\itatein  Lubicensem  inhstf 
bitantibus  omne  bönnm  cum  salute  vite  presentis  partter  et  future«  Si  lites 
•et  jnrgia  per  antecessores  nostros  sapienter  et  fine  debito  terminata  iterran 
de  die  in  diem  deberent  in  oritum  revocari^  nunquam  secura  pacis  ooncordia 
posset  ab  homimbm  inveniri.  Vokrmus  igitur  omnes  vos  Lubtcenses  ad  re«- 
gnumnostrum  cum  mer<:imoniis  venientes  a  trrbuto  et  theoloneo  quolibetesse 
liberos  penitus  et  exemptos.  Si  qiii  vero  de  vestra  civitate  moram  nobiscum 
facere  voluerint  et  in  regno  nostro  babitare,  tunc  volumus  ut  patrie  nostre 
legibus  utantur  et  regantur  et  Sueni  de  cetero  appellentun  Et  hoc  idem 
j>etinius,  ut  vos  circa  nostrates  ad  vestram  civitatem  venientes  inviolabiliter 
observetis,  Preterea  si  quis  de  vesti*a  civitate  aliquam  de  nostratibus  passüs 
fiierit  injuriam  ad  nos  cum  litteris  vestris  et  legitimo  veniat  testimonio  et  nos 
eidem  in  condnenti  secimdum  leges  patrie  plenum  et  integrum  faciemus  fieri 
fustitie  complementum  et  vos  nostratibus  uobiscum  consimiliter  faciatis.  Si*- 
militer  et  omnia  alia,  qne  prögenitores  nostri  in  privilegiis  «jis  antiquitos 
-statuemnt  volumus  observari,  Preterea  si  qui  de  vesfra  civitate  penes  nos 
in  nKiri  rapinas  velint  exercere  et  pacis  federa  perturbäre,  ipsos  de  vestra  ei- 


—       «8o        —  . 

vitate  in  perpetuum  exuletis,  et  nos  hoc^  idem  circa  personas  tafium  kxm 
Tolumus  ubieuhque  prope  partes  nostras  potenmt  inveniri«  Preterea  petinuis 
instancius^  ut  ilios  qui  de;  nostris  partibus  ad  vos  v^iiiuit,  Teiuti  uestrates  et 
nos  illos,  qui  de  vestra  veniunt  civitate  veluti  nostrates,  adinTicem<muti]o<liIiga- 
mus.  Insuper  libertates  et  privilegia  per  progenitores  nostros  vobis  conoessa 
tarn  super  thelone,  quam  super  i*ebus  naufragü,  quamdiu  yestri  civeseasperae 
Tel  alios  extrahere  seu  salvare  poterint  et  voluerint,  non  toUendis^  vestrit 
civibus  concedimus  et  habenda  inposterum  presentibus  litteris  sigilli  nostriro» 
boratis  munimine  confirmamus.  Datum  Stockholmen  anno  domini  M  CG  XC 
secundo  in  die  beate  Marie  Magdalene. 


17  37,  1292  d.    i   Aug.  Frödavi. 

Maovs  Jobahssois  föroTelse  af  silt  &r  1283  upprfitUde  tettamenle,  med  tillägg  af  oya  doQitio- 
ner  tili  aodliga  utiftelter  och  eoftkilda  personer^  trilarnes  frigiftande,  m.  m. 

Jn  nomine  patris  et  filij  et  spiritus  sancti  Amen.  Cum  mortis  tenninos 
cunctis  mortalibus  sit  jncertus,  Jdcirco  Ego  Magnus  Joansson  diligenti  etdiih 
tina  deliberatione  prehabita.  Anno  Domini.  M^  CG^  Octogesimo  Tercio  jn 
Grastino  beati  Thome  Episcopi  et  Martyris%neum  condendo  testamentum^  le* 
gata  feci  Monasterijs  ac  pijs  locis  jnfra  scriptis.  Videlicet  Nydal.  XL:ta  Mtf* 
cas  denariorum.  Guthem.  XL:ta«  Marcas  denar.  Alwastro.  XL:ta.  Marcas  denar.  Ri* 
aiberg.  viginti.  Marcas.  denar.  Juluttum.  decem.  Marcas.  denar.  Ascaby«  XX. 
Marcas.  denar.  Wretum.  XX.  Marcas.  denar.  Jtem  fratribus  predicatoribus, 
videlicet  Ludosie,  nouem.  Marcas.  denar.  Scaris.  IX.  Marcas,  denar.  Skenin- 
gie.  nouem  Marcas  denar.  Finlandie.  IX.  Marcas.  denar.  Wisby.  IX.  Marcas. 
denar.  Strengenes.  IX.  Marcas.  denar.  Sictonie.  IX.  Marcas«  denar.  Galmanue. 
XV.  Marcas.  denar.  Westrearos.  XX.  Marcas.  denar.  Jtem  fratribus  Miaorh 
bus,  Scaris.  XV.  Marcas.  denar.  Junac0pie.  IX.  Marcas.  denar.  Lyncopie.  sex 
Marcas.  denar.  Suthercopie.  XV.  Marcas.  denar.  Nycopie.  XV.  Marcas.  denar. 
Arbuga./sex.  Marcas.  denar.  Enecopie.  XXXrta.  Marcas.  denar.  Stocholm.  XV. 
Marcas.  denar.  Wisby.  XV.  Marcas.  denar.  Jtem  hospitalibus,  videlicet  Ludo* 
sie.  sex.  Marcas.  d6nar.  Scaris.  sex.  Marcas.  denar.  Sutbercopie.  sex.  Marcas 
denar.  Skeningie.  sex.  Marcas.  denar.  Enicopie.  sex.  Marc£».  denar.  Wisbj. 
sex.  Marcas.  denar.  0landie.  sex.  Marcas.  denar.  Nolens  autem  predicta  kg^ta 
sub  futnris  contingentibus  meis  heredibus  jn  posterum  persoluenda  relinquere 
ipsa  de  Gonsilio  discretorum  jntegre  persoluj  suprascriptis  Monasterijs  et  locis. 
Eo  excepto.  quod  Nydal.  XX.  Guthem.  XX.  Alwastro.  XX.  Marce  denario- 
rum,   aahuc  remanent  persoluende.     Pro  quanun  solutione. facienda»   eisdem 


Monasterijs  Cumm  Kyliar  ohligo  per  presentes;  donec  jntegre  fuerint  pei^so« 
lute.     Quia  vero  dominus  vlterius  miehi  tempus  jndulserat  ordioandi  de  bonis 
meis,    Jdeo  preter  ea  que  pretacta  sunt,  de  nouo  Testamentum  meum  condo 
et  ordino  jn  hunc  modum.      Jn   primis  enim  heredes  michi  jnstituo,  dilecte 
quöndam  sorcnris  iaee  filios,  videlieet  Dominum  Johannen  Angelum,    et  Domi- 
num Karohmi  Canonicum  vpsalensem*      Locum  autem  sepulture  apud  Mona- 
stedum  Sanctimonialium  jn  Scho  michi  eligo.      Guj   Monasterio  lego   Curiam 
meam  Snorsta,  cum  Molendino  et  piscatura  ibidem,  ac  Ceteris  bonis  mobili« 
bus  et  jmmobilibusi  sicut  ipsam  possideo.    Jtem  lego  ibidem  ad  vnum  altare 
beate  virginis,    ornamenta,   Galicem,  Missalem,  et  omnia  alia  necessaria  q^e 
ad  altaris  ministerium  requiruntur.     Volens,  ut  per  dominum  vpsalensem  tem- 
poribus  perpetuis  perpetuus  vicarius  jnstituatur  ad  altaris  äwuicium  memoratj. 
Ad  cujus  vicärij  sustentäcionem,  Oiriam  meam  Fr0saker,  et  aliam  Curiam  in 
Fullabro  cunS  Molendino  ibidem,  et  jnsulam  dictam  Lis0   sicut  ipsa  possideo» 
et  predium  meum  Faldenses«  lego  secundum  modum  et  formam,  cme  jn  litte» 
ris   super  hoc  specialiter  confectis,   plenius  continentur.     Jtem  ailecte  vxori 
mee  Jngiburgi  si  ipsam  post  me  superstitem  relinqui  contigerit.  lego  Curiam  meam 
in  Fr^dawi  cum  bonis  omnibus  mobilibus  et  jmmmobilibus,   cum    Molendinis 
pertinentibus  ad  Curiam  baldingstaS,  et  Quinque  solidos  terre  cum  dimidio,  jn  0ti- 
stum,    et   dimidiam   oram    Terre   in    Saeby.      Et   quia    Cmiam    meam    bo» 
ther    sitam    in    Niuthinge,    quam    eidem  dilecte    vxori    mee    pro    dohacione 
pn^ter  nuptias  assignaueram,   postmodum  contuli  famulo  meo    magno  dicto 
vmkise.    Jdeo  loco  eins  assigno  sibi  Curiam  meam  Jiusaby  a  Reech  qum  atti* 
iiencijs  omnibus.    Jtem  quia  Curiam  Mithalby  cuius  proprietas  diim  spectabs^t 
ad   sepedictam  dilectam  vxorem   meam,    de   ipaiiis  consensu  contuli  Domine 
Ragnildi  vxori  Domini  benedicti  boson.  idciroo  loco  eius  assigno  sibi  Curiam 
meam  Egby  a  Thor sne  cum  omnibus  attinentijs  suis,   prout  jn  litt»is  super 
hijs  omnibus  confectis,  euidentius  est  expressum*    Jtem  eccl^e  vpsalensi  lego 
Curiam  meam  Naes  cum  omnibus  bonis  mobilibus  et  jmmobilihus  ibidem,    jta 
tamen,  quod  ratione  eiusdem  legati,  archiepiscopus  vpsalensis  jnfra  annum  a 
die  obitus  mei  teneatur  scrfuere  fratribus  Minoribus  vpsalie  Octoginta«   Maircas 
d^iariorum  quas  lego  eisf  et  Triginta.    Marcas.  denar«  ad  fäbricam  ecclesie 
vpsalensis.      Jtem  lego  dilecto  Nepoti  meo  Fratri  Jsraheli  lectori  fratrum  pre- 
dicatorum  sictonie.  XX.    Marcas.  puri  et  examinati  ^argenti,  quas  hetedes  mei 
vel  hujus  testamenti  exequtores  sibi  tradant  plenarie,    antequam  ipsi  beredet 
jus  hereditarium  assequantur.     Quj  frater  Jsrael  si  ante  perceptionem  dicti  le- 
gati decesserit,  volo  quod  supradic^e.  XX.      Marce.  argen ti  sictoniensi    Con- 
iientui  juxta  modum    superius  positum   nichibmittus  assignentur.     Jtem. cum 
pro  dömino  Peti^o'Ragnwalzson  hone  memorie,  Centum  viginti.  Marcas.*denar. 
vsualis  monete  exhibere  tenear  in  suhsidium  Terre  sancte.    Jdeo  ad  huius  de- 


-*        (58ti        — 

biti  satisfactionem  &i  me  viuente  Bolutmn  noii  fuerit^  deputo  Curiam '  meam 
Liitista  in  parrochia  yristum  cum  suis  ättineatijs  onmibas«  exoepto  grege  jii- 
mentorum  rulgariter  dicto  stoth.  hac  eondidoiie  adiecta,  quod  vel  per  (kh 
ininum  •  •  Arosiensem  Episcopum  si  d  placuerit  ad  opus  eoclesie  soe  possit 
redimi,  vel  alias  vendi  per  predictos  e^ecutores,  quibus  eommitto^  vt  eiin 
pi-ecium  jn  supradicte  Terre  sanctö  subsidium  transportart  proonrent  hm 
pro  jnstaürandD  domicilio  paiipenim  vpsalfe  jn  fnado  qui  ex  parte  ypsaknsii 
eccle^ie  ad  hoc  fuerit  assignatua  leg^  vnäm  atupaia.  Tres  <mis  terre  jnTpby. 
Octo .  solides  terre  jn  ^anum.  et  prediom  qiiod  babeo  in  villa  que  didtnr 
brunn»r  pairochie  wsBngied.  volens,  vt  eiusdem  domicilij  curam .  habeat  prepo- 
situs  vpsalensis.  Jtem  lego  Ecdesie  baldingstdB«  Septem  aolidos  terre  in  ^ 
tum.  Ecclesie  Na^.  Septem  sohdos  terre  jn  Stal^y.  £ccle»e  SorundÜ.  kgo 
preditim  totum  quod  possideo  in  iwse.  Bcclesie  Rosi0Sn.  predium.  quod  habaj 
de  Nicoiao  Haboaß.  Ecclesie  ketastadum.  })redk>te  quod  possiddr  m  wallum. 
Jlein  Curiam  .meam  Hyrn.  tego  Katerine  naturalj  .fitie  mee,  idummodo  jn  Mt^ 
iiasterio  Sdho  antedietö,  se  diuine  mancipäre  Toluerit  semitutj.  Jtem  Jnp- 
burgi  natural]  filie  raee.  lege  Cm'iani  Hitom  Ljfetar,  et  Gui*iam  ncam  Wid» 
hem,  cum  M<dendino  et  piscatura,  ac  ceteris  botiis  mobilibns  et  jmmolnlibus^ 
etsdem  curijs  attinentibus.  Jtem  Gmiam  meam  Cumblar  quam  babuipercon^ 
mütatinnem  pro  hamiindastädum^  cum  bona  mobiltbvs  et  juimobiitbas  ibh 
dem.  lam  seruicij  quam  pietatis  jntuitu,  iego  Petro  dicto  Hwit^  et  Hohii* 
wasfto  dicto  scumpa,  jta  quod  ipsi  Curia«  et  bona  predicta  jnter  se  dmi»* 
dant  ex  equali.  item  fratri  brothero  ConfeMori  meo,  ieg^o  Tt€%.  Maren 
argenti,  Jtem  de  qualibet  Curiarum  mearom  tarn  iegatarum  quam  non  le^ 
gatartim  do  pauperibus  vnam  vaccaui.  Seruis  ettam  meis  tarn  empticijs  qua« 
vernaculis  et  ancHJis,  plenam  confero  libertatem.  Porro  huios  mei  testa« 
loäenti  exequtores  constituo,  venerabiles  patres  ac  domifios,  •  .  Arcbiepuco- 
pum  vpsalensem  Episcopos,  •  .  Strengenensem  et  « «  Arosiensem.  Ntctm 
Priorem  sictöniensem  et  Goardianum  vpsalensem.  Quorom  si  aliqois  rei 
aliqui  predictis  exequendis  jntendere  neqdiuerint  vel  forsan  noloerint,  reif« 
qui  nichilominus  liberam  facuhatem  habeant  stipradicta  omnia  et  sw^h 
exequendi.  Jn  omnium  autem  premissorum  irobur  et  euidentiam,  sigtlloM 
Domini  mei,  Domini  Byrgeri  dei  gracia  sueorum  gotfaorumque  Regts  iün^ 
Mtis,  vna  cum  sigillo  Capitoli  vpsaletisis,  ac  sigillis  memoratorum  « .  Stren^ 
geiiensis  et  Arosiensis  Episcoporum.  sigiilum  meum,  necnon  predictomn 
Prioris  et  Guardian j  presentibus  sunt  appensa.  Actum  apud  Fr0dawi  Anno 
Domini.  M^.  CC^.  Nonagesimo  secundo.  jn  festo  sancti  Petri  ad  Tincola. 

P^JrJkuidan.'  TcstämeDtuin  dooiini  magtii  Jbansoii  in  ^o  in^titiiiCur  jperpelua^fcaria  ffocorw 
frösakxr  et  futlabro  bc  moleodino  ibideqft^  ac  predio  Fatdaiias^  el  quedam  aiia  afiis.  Jlem  ecclesie 
vpsalensi  curia  nes.  Med  sednare  band/  Snorsta  cum  molendino  legatur  pro  perpelua  vicaria  Ciait* 
aUro  sliogh  et  piseatura  ibidem  iteiQJnsdla  dicta  fisd.  S.  N.  VL 

fiigilleo:  N:o  i  (K.  Birgers),  4,  5,  6  skadade;  a,  3  ocb  7  borta;  reauorna  qvar. 


^        683        ^ 


1788. 


raQ2    Odat.  Lund. 


Provincial  Prioro  för  Predikarebroderna  i  Danmark  0:s  fpr  Lectoro  Israel  i  Sigtuna  kloster 
utgifna  vidimatioo  af  Päfven  Ificolaus  IV:s  Bulla ,  med  allmän  uppmaoing  tili  korst&g  mot 
Saraoenerne.  .     • 

A.  I.  d. 

Jn  christo  sibi  karissimo,  Fratri  Israeli  Lectori  Sictuniensi  ordinis  pre- 
dicatorum  Frater  O.  fratrum  eiusdem  ordinis  in  Prouincia  Dacie  Prior  et 
seruus ,  Salutem  in  dei  filio  ihesu  christo.  Noueritis  me  recepisse  mandatum 
apostolicura  in  hec  verba.  Nigo(«au^  Episcopus  &c.  Se  föreg.  N:o  1734.  Jn 
cuius  recepcionis  mee  testimonium ,  sigilium  meum  presentibus  est  appen- 
sum.  Datum  Lundis,  Anno  domini,  Millesimo  Ducentesimo,  Nonagesimo 
Secunda 

hi  sigiiiet  iiime»  ett  lilet  ttycke  qvar. 


1202  Odat.  Lund 


1739-    \  , 

Proviocialpriorii  för  PredikarebroderDa  i  Danmai*k  0:a  vidimatioo  af  P&fven  Nicolaus  IV:t  tili 
honoro  ställda  Bulla,  angäende  ordens  korstägs  predikningari  jemte  uppdrag  ät  Lectoro 
Israel  i  Sigluna  klöster,  ett  prejika  korket. 

A.  I.  4 

Jn  christo  sibt  karissimo,  Fratri  Israeli  Leetori  Sictuniensi  ordinis  pre^ 
dicatorura^  frater  O.  fratram.  eiusdem  ordinis  in  Prouincia  Dacie,  Prior  et 
seruus,  Salutem  iü  dei  filio  ihesu  christo.  Noueritis  me  recepisse  mandatum 
apostolicum  in  hec  verba.  Nicolaus  £pisQopu5.&c.  Se  föreg.  N:o  1735.  v 
Dq'  vestra  igitur  discreciooe  et  probitate  plenam  gerens  fiduciam,  concedo 
vscjh\&  tenore  presentium  anctoritatem  crucem  dominicam  predicandi  cum 
omni  integritate  gcaciarum  quas  sedes  apostolica  iadulget  quibusdara  predi* 
cnntibus  dictom  crucem.  Jn  ouitts  cönoeasionis  testimonium ,  aiggillum  no- 
strura  presentibus  .est  appenaum.  Datum  Lundis«  Anno  Domini,  Millesimo 
Ducentesimo  Nonag^imo  Secundo.  Jn  noiftro  Capitulo  Prouiociali 
Pi/ränsidan:  ^od  proutociaii«  potett  mittere  fratres  od  terram  sanctain. 
Sigfllet  bortfallet;  rerosan  qvar. 


1740.  (^29^ — i3o8). 

Gvnua  MMatwwi  if^tyg^  atlfijAcgp  Lars  i  Lioköpiiig  föi*  boooiD  behalt  63  m^rk,  tom  hao 
v^rit  skjidijj  alt  betab  för  afledpe .  Biskop  Beogt. 

A.  7« 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  Guomarus  Maoni  quondam    Fi* 
lAVS  Salutem  in  domino  sempiternam.     Tenore  presencium  singulis  constare 


—        684        — 

cupio  euidenter,  quod  dominus  Lauren^ius  dei  gracia  episcopus  liocopen- 
i\$^  de  debitis  que  ex  parte  domini  mei  benedioti  quondam  episcopi  linco- 
pensis  tenebar  persoluere.  LXIIL  Marcbas  pro  me  soluit,  procnittens  me  li- 
berum de  solucione  iam  expre.ssa  pariter  et  exemptoiu. 

Sigillet  nSgot  sLadadri  pS  tu  or  brefvel  klippt  reaia.  * 


1741-  (1292 — i3i2). 

PrestmaniieD  Jobaüs    i  Lommaryd    tettameDtariska   aoordniag   af  aio  fasta  och  lost  egeodoB 
tili  kiosteri  kyrkor  och  enskilde  persouer. 

Jn  nomine  sancte  et  indiuidue  trinitatis,  Ego  iohanhes  plebanus  in  Lo- 

marydht,  b'cet  corpore  debilis,  mente  tarnen  sanus  Testamentum  meum  con* 

do  in  hunc  modum,  Jn  primis  in  honorem  beate  yirginis,  monachis  iaatua- 

strum,    apud  quos  eligo  sepuituram,    lego  decretales    nostras«    breuiariomf 

et  ambulatorem  nostrum,  et  vnum  centenarium  vadmalis  et  tele,  Fratribus 

minoribus  iunacopie  ad  edificium  tres  marcas  denariorum,  ecciesie  mee  .111. 

marcas    denar.    cum    predijs   omnibus  et   singulis,  que  possideo  in  parocbia 

mea,  primo  videiicet  in  bisernarydbt,  predium  duarum  marcarum,  et  in  hui- 

larydhum    predium    vnius  marce  denariorum,  .et  in  bodhum  prediom  vnius 

marce«  Karulo  viphsson  balteum  nostrum  argenteuifi  cum  vase^rgeuteo,  Do- 

micelle  Katerine  missalem,  bsenoni  bucca.  vnum  calicem  et  caldarium  braxi- 

ture,    Ragnildi  vxori  eins  .1.  ambulatorem,  domino  asulpfao.  tunicam  cum  fo- 

dratura  de  mardelinis,  et  capucium  simile,  sorori  mee  secilie  (!)  I.  aigrum  eqiiin,et 

collobium  nostruih,  cum  suo  capucio,  sorori  mee  as0  .L  ambulatorem  et  to- 

nicam    blauiam    de    sayan,    ragnildi    .1.    tunicam  blauiam  cum,  suo  capucio, 

margarete  J.  tunicam.  domino  iohanni  congnato  nostro,  de  aluastrum.  casus 

decreta//i^m  et  suromulam  de;  abstinencia,  domiiio  ragualdo  pri<Nri,  vadmak 

pro  cucculla,  et  domino  magno  siroiliter,  domino  forcundo  X  nuoein  argea* 

team,  domino  iobanni  de  balarydht  X  vaccam.  domino«  N.  de  bredhestadban 

X  vacpam,  domino,  O.  de  frinnarydhum  .1.  vaccam,  domino.  M.  de  hagrydh  .1. 

▼accam,  fratri  viphoni  .1.  pellem  vrsinam,  et  bottas  nostras,  Jtem  ingioaldo 

.1.  nigrum  ambulatorem  JL  boues.  et  L  vaccam,  fula  X  iuuenem  eqnro,  et  .1. 

iuuencum,  et  X  iuuencam,  petro  daco  X  vaccam.  et  capam.  iarundo  paroi» 

I.  bouem ,  beroni  .L  iuuenem  bouem ,  margarete  paupercule  X  vaccani,  jiiia* 

ro  brudsson   .1.  vaccam.  et  oereas  suas  nooas,   regnero  toracem  suam,  Ne 

autem  super  dicta  legacione  aliquis  dubitare  possit,    siggilla  domini  gudmari 

inagnusson    karuli  viphsson,  domini  iohannis  vice^N^positi  nostri,   vna  eam 

sig- 


-^        685        -- 

siggillo  proprio  presentibus  duxi  apponendav  Executores  autem  faulus  testa« 
menti,  constituo  videlicet  dominum  gudmarura,  karulum  vlphsson  et  fratrem 
iobani^em  monachüm,  de  aluastrum. 

Pi'fransidan:  TestaioeBtum  domini  johannis  in  lortiarydb.*  Med  hägot  sednare  hand.»   Littera  ' 

de  lomaryd  tesiamentum  preteritum. 

Sigillet  N*  I.  skadadt;  de  öfriga  tie  bortfallna,  remsorna  qvar. 


1742.  1298   d.   9   Aug.  Roskild- 

Koniing  Eaiks  i  Danmark  stadföstelse  pä    de  friheter  och  föVmAner^  hyilka  Stralsunds  invA- 
nare  fordoin  erliällit,  p&  marknaderna  i  Skanö'r  och  annorstädes  i  rrket. 

L.  c.  17a.  *). 

£r(igus),  dei  gracia  danorum  sciauorumque  Rex,  Omnibus  presens  scri- 
ptum cernentibus  salutem  in  domino   sempiternam. 

Noueritis,  quod  nos  viris  prouidis  dilectis  nobis  ciuibus  de  stralaesund 
ömnes  libertates  et  gratias,  quas  a  progenitoribus  nostris,  quondam  regibus 
dacie,  in  nundinis  nostris  scanor  et  alibi  per  regnum  nostrura  hucusque  ha- 
buisse  noscuntur,  dimittimus  et  concedinius  de  cetero  habendas  bbere  et 
exercendas,  quam  diu  nobis  deuoti  fuerint;  Mandantes  omnibus  ofßciaiibus 
nostris  vbique  per  regnum  nostrum,  ne  dictos  eines  contra  predictas  liber- 
tates molestare  presumant  nee  ab  ipsis  insolitum  tfaeloniuni  exsigant  (!),  set 
tantum  illud,  quod  tenebantur  soluere  ab  antiquo;  et  si  aliquis  ex  ipsis  pro 
quacuraque  causa  seu  fore  facto  in  iudicium  vocati  fuerint,  si  factum  ne- 
gauerint,  nolumus  eos  compelli  per  suspectas  sibi  personas  se  defendere, 
set  per  alios  homines  bone  ferne. 

In  cuius  rei  testimonium  sigillum  nostrum  presentibus  duximus  appo- 
nendum.  —  Datum  Roskildis,  anno  domini  M^  CG®  XC®  tercio,  in  vigilia 
beati  laureneii,  teste  domino  Petro  nicles  sun,  dapifero  nostra 


iy^3.  1294  <^-    i8   Maj.  Upsala. 

Dorokapitlets  och  Domprostens  i  Upsala  vidiroation  af  PSfven  Clemens  YVis  Butia,  dat  d.  ra 
Febr.   raGS,  angäende  Predikarebrödernas  forvallning  af  sin  egendom. 

A.  I.  d. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,   Cahtulum  et  Pbepositüs  vpsa- 
lensis  ecclesie^  Salutem  in  domino  sempiternam.      Noueritis  nos  litteras  Do- 

*)  Efter  origioalet  i  Stralsunds  SladsarkiH 

Stf.  Diplom.    IL  87 


—        686        — 

mini  Clementis  Pape  Quarti,  sub  oerta  bulla  stilo  et  filo^  non  canoellatas, 
non  rasas  non  abolitas  nee  in  aliqua  sui  parte  uieiatas«  uidiase  in  hec  lle^ 
ba.  Clemens  episcopus  &c.  Se  föreg.  N:o  5oi.  in  cuins  rei  testimoniom 
siggillum  npstrüm  duximus  presentibus  apponendum.  Datum  ypsalie.  Anno 
domini  Millesimo  Ducentesimo  Nonagesimo  Quarte  *},  Jn  feste, beati  Erici 
Regis  et  Martiris» 

Pa  frinslAam  qiiod  libcre  poisuinos  postidere  bona  nobb  data. 
«  SigiUet  bortai  renisaa  qvar. 


1744.  1296   d.   8   Sept.  Stockholm. 

Anteckaing  roraode  ett  af  Herr  Birger  Perssoo  gjordt  atbyte  af   Fiostad  tili    Rorik  Matssoo 
af  SoUeotuna^  mot  erhAllande  af  Skälloora. 

Anno  domini.  M^  CC^  Nonagesimo  VP.  facta  est  commutacio  predio« 
rum  inter  dominum  Byrgherum  paetaßrson  et  dominum  r0ricum  de  soland«- 
thunum«  Filium  mathie.  Jn  die  natiuitatis  beate  virginis  marie  in  domo  fra- 
trum  in  stokholm  sub  summa  missa.  Jta  quod  dominus  byrgfaerus  dimi- 
sit  domino  r0rico  suam  mansionem  -ffinstaS  dictam  cum  molendina  pro 
curia  quam  dictus  dominus.  r0.  possedit  in  skelldonor  cum  suis  molen- 
dinis  quam,  sibi  dimisit  secundum  leges  patrie  attestantibus  viris  diseretis  et 
fide  dignis  fastae  dictis  eciam  et  adhibitis.  silicet  hiis.  dominis.  Thyrgillo  knut- 
son  marskalcho.  aberno  sixstenson.  yop  molSorson.  karulo  thyzk^.  de  armige- 
ris.  aderant.  kanutus  swantpolkhson  Sighmundus  Eringislaeson.  Johannes  Thur. 
Germundus  filius  legiferi.  Hericus  de  husaby.  andreas  de  logh0.  Jugimarm 
famulus  domini  aberni.  Jtem  de  bondonibus  Johannes  gasscbogh.  cum  filio 
suo  Johanne.  Morkarus  de  alsno.  Jtem  de  mercatoribus.  Tythimannus  essae. 
et  skulo.  Jtem  bondones  Johannes  vlfson.  nicolaus  gubernator.  Jngimundus 
de  arnunge.  Symon  hakk.  Jngimundus  de  saslnom.  Grymbr  de  liSaßrnora. 
.Olawus  longus.  Johannes  cristinaeson.  Annundus  de  nsesby.  et  Olawus  pisca- 
tor.  Hiis  eciam  peractis  affuerunt  fih'i  eiusdem  domini  r0rici  silicet  Johamies 
et  ingiwaldus  annuerunt  huic  pacto  et  firmum  duxerunt  in  domo  fratrum 
pariler  et  in  ecclesia  villanorum  in  stokholm  ita  tarnen  quod  domus  et  mo- 
bilia in  vtrisque  curiis.  pari  modo  apprecientur  vt  soluere  dinoscuntm*.  et  cuius 
res    vel  domus    deteriora    probantur    ille    alteri  satisfaciat  pro  dictis  domibus 


*)  Quarto  Sr  skrifvet  i  stallet  för  Tercio,  som   är  öfferstruket.      Artalet  i  Sv.  Dipl.  I  Del.  sid.. 
4^4  ^  ooten  ändras  s&iedes  tili  iag4« 


-^        687        — 

sev   rebus   quibuscumque    sicut   viri  -inter  eos  diuisi  fuerint   sefu  ordinauerint 
fide  digni.  ^ 

SkriAen  SfvergSr  pä  andra  siclan  af  pergamenisbladet  och  syoes  aldrig  varit  med  uodersatta 

sigiil  bekrSftad. 

Med  nyar^  handc  SjaeUanora   et  finatad  permutacio  P  V^. 


1 745.  1 297  —  1 3o8.  Folklandslingstad. 

Philip  Fikvidssons  af  Bamby    bref  pA  ett    med  Ärkebiskop  Nils  nfigra  är  tillförne  förrattadt 
jordabyte,  samt  p&  ett  annat  du  ytterligare  gjordt  byte  af  gods^  hviJka  alJa  namngifvas. 

A.  7.  a. , 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis.  Philippus  finwidason  de  Riimby. 
Sahitem  in  domino.  Tenore  presencium  notum  facio  vniuersis  quod  cum  ve- 
nerabili  patre  et  domino  meo,  domino  Nicoiao  dei  gracia  archiepiscopo  vpsalen- 
si  quandam  feci  prediorum  permutacionem  in  hunc  modum.  videlicet  quod 
pro  duabus  marcis  terre  cum  octo  solidis  terre  in  villa  kiulum  in  parrochia 
taeby,  pro  .XII.  oris  terre  in  villa  vighby  in  eadem  parrochia,  et  pro  .XII. 
oris  terre  in  villa  lithby  in  eadem  parrochia,  dedi,  tradidi-,  et  assignaui  no- 
mine permutacionis  iure  proprio  et  in  perpetuum  eidem  domino  meo  archi- 
episcopo pro  se,  ecclesia  vpsalensi,  et  suis  successoribus  recipienti,  tres  mar- 
chas  terre  et  vnam  oram  terre  in  villa  saeby  in  parrochia  dathmarkum.  et 
in  baethernum.  VIIL  solidos  terre  in  parrochia  l0t.  jtem  in  Hn0  in  tribus  vil- 
lis  silicet  in  vppaby  .X.  solidos  terre.  in  scotingabolstadh  .11.  solidos  terre.  "et 
in  hagha  tres  oras  terre.  Jtem  in  ssetrum  in  parrochia  edhi  duas  oras  terre,  et 
in  villa  husum  in  parrochia  garn  vnum  solidum  terre,  cum  agi'is,  pratis,  pascuis, 
siluis,  venacionibus  et  omnibus  alijs  eisdem*  predijs  attinentibus,  iuribus  et  actioni* 
bus  que  vel  quas  habent  infra  se  vel  supra  se,  ad  habendum,  tenendum,  possiden- 
dum,  et  quidquid  sibi,  ecclesie  vpsalensi  et  suis  successoribus  deinceps  placuerit  fa- 
ciendum.  datis  nichilominus  ipsi  domino  meo  archiepiscopo  sup^  hoc  firmarijs 
qui  wlgaliter(!)  dicuntur  fastar,  iuxta  leges  patrie  et  terre  consuetudinem  in 
talibus  actenus  obseruatam.  •  Sed  quia  contractus  iste  ante  aliquot  annos  se- 
eundum  leges  et  consuetudinem  patrie  predictam  per  dominum  meum  archi- 
episcopum  predictum  et  me  factus,  non  fuit  vsque  in  presens  litterarum  presi- 
dio  communitus,  ideo  ipsum  feci  presentibus  litteris  inseri  ad  perpetuam  rei 
memoriam  et  meum  appendi  sigillum  in  testimonium  veritatis.  Preterea  con- 
stare  volo  eciam  omnibus  euidenter  me  iam  de  nouo  cum  domino  meo  archi- 
episcopo predicto  quendam  alium  fecisse  permutacionis  contractum  in  hunc 
modum  videlicet  quod  pro  vno  solido  terre  in  villa  husum  in  parrochia  garn, 
et  pro  quatuor  solidis  terre  in  villa  solestum  in  parrochia  fr0sundi,  dedi,  trar 
didi  et  assignaui  permutacionis  nomine,    iure    proprio  et  in  perpetuum  ipsi 


—        688        — 

domino  meo  arehiepiscopo  supiadicto  pro  se,  ecciesia  ypsafensi,  et  sm  siis 
cessoribus  recipienti  quatuor  solidos  terre  cum  dimidio  in  viUa  staff.m  fserm* 
gia0»  et  duodecim  denarios  terre  in  villa  saßtrum  in  wingru,,cum  agris,  pra- 
tis,  pascuis,  siluis,  venacionibus  et  omnibiis^  alijs  eisdem  predijs  attinentibus^ 
iuribus  et  actionibus  qua  vel  quas  habent  infra  se  vel  supra  se,  ad  habeo- 
dum,  tenendum,  possidendum,  et  quidquid  sibi,  ecclesie  vpsalensi,  et  suis 
successoribus  deinceps  placuerit  faciendum.  datis  ipsi  domino  meo  archiepi- 
seopo  nichilominus  firmarijs  super  hoc,  qui  vt  supra  dixi  fastar  dicuiitur,  et 
in  communi  placito  attundie  dicto  folclanzthing.  Jn  cuius  rei  euidentiam  pt 
niorem  et  ad  perpetuam  rei  memoriam  \  presentes  litteras  fieri  fcci  et  mcum 
eisdem  apponi  sigillum.  Actum  in  folklanzthingstad  die  martis  proxima  post 
lucie  virginis. 

Pd  fransidan ,'   Permutacio   facta   per  doroinuni   philippum   finirida&on   de  III.  marcis  et  Lora: ia 
villa  saeby.  jo  bxtaernum.  YIII.  solidis   terre  in   vppaby.  X.   solidis  .in    sko    tingabolsladb« 
H  solidis  in  hagha  .111«  oris«  in  saetruni,  II,  oris.  et  villa  husuni.  f.  soiiido,  - 

Sigillet  bortfallet  Trän  den  ur  brefvet  ilippta  remsan^ 


174^-  ,  1296 — i3i4- 

Ärkebiskopen  Nils's  i  Upsala  (orLIaring  ö'fver  de  för  Presterskapet  vid  kyrkomötet  i  Teige  nt« 
ftrdade  stadgar* 

L.  m.  i36  *). 

Modificatio  et  Declaratio  Statutorum  supra  positorum  **). 

Nos  Nicolaus  divina  miseratione  &c.  Officii  nostri  debitum  nos  solli- 
citat  et  hortatur,  ut  gravatis  tarn  Ecclesiis,  quam  pei^sonis  Ecclesiasticis,  sub 
umbra  nostri  regiminis  respirantil>iis,  salubriter  consulamus.  Igitür  ne  gra- 
ventur  in  posterum  sollicitadine  paterua  pi'secavere  avemus.  Dudum  siquidem 
Telgis  in  concilio  provinciali  cum  dilectis  fratribus  suffraganeis  nostris  con- 
stituti  audivimus  quoedam  statuta  provincialia  proedecessorum  nostrorum,  quar 
licet  pia  consensione  ad  refrenandam  malitiam  perversorum  emanaverint:  tan- 
tis  tarnen  ac  talibus  sunt  poenarum  adjectionibus  vallata,  quod  unde  optata 
sperabantur  levamenta  et  remedia,  inde  gravamina  nunc  et  pericula  inaestiraa- 
bilia  proveniunt  et   eraergimt.      Qvia  ergo  juxta  varietatem  temporum  solent 


*)  Derstddes  efter  Statuta  Pi-ovincialia  Upsoliensis  Provinciae,   tr^  Ups.   iSaß.. 

**')  Med  de  Abeiopade  förntgäende  Sladgarne,  menas  de,  hvilka  antogos  pi  kyrkomötet i Teige 
1279.  (Se  Sv.  Dipl.  K:o  692).  —  Den  hos  Netteihfad,  för  mera  tydlighet,  pä  sioa  stallen  b«- 
gagnnde  cursiva  Stilen,  har  här  blifvit  bibehällen,  säledes^  utan  alt,  sotn  atinars  är  io[U^y  uH- 
kannagifva  oägon    lakun  ellev  otydUghet  i  originaiet. 


-        689        — 

statuta  hominum  etiam  variari,  nos   sacri    concilii   provinciatis    deliberatioiie 

prsehabita,  de  dictis  statutis  quaedam  ob  ipsorum  rigorum  evidentiam  mitiga- 

tionis  licentia  duximus  mollienda:  quaedam  vero  propter  sui  obscuritatem  de- 

clai'anda^  ut  infra  patebit  suislocis.     De  Concubinariis:  Zelus  domus  Dei  &c, 

usque  ibi:.   Unde  hujus  Sacri  Concilii  constitutione  prohibemus^    ne  quispiam 

de  eetero,  cujuscunq^e  Status  &c.  ut  infra  statim  habentur.     De  Procm-ationi- 

busi  Anunonet  cura  &c. Hsqve  ibi:  Declaramus.     De  rebus   Clericorum  dece- 

dentium:    Fecü  Deus  hominem  &c,   usqve  iu  finem.      De  Clericis  peregrinis: 

Sacrorum  &c.  usqve:    Qui  vero  obtenta  licentia  &c.      Indulgemüs  tarnen  no- 

bilibus  personis  curias  suas  visitantibus,  ut  semel  vel  bis,    si    necesse    fuerit, 

ad  ipsos  Ecclesiae  indumenta  deferantur.    Unde  hujus  sacri  concilii  provincialis 

constitutione    consultissima    prohibemus,    ne    quispiam   de  eetero  cuiuscunqve 

Status,  gradus,  conditionis  vel  eminentioe   fueiit,    poenam  pecuniariam  ab  eis- 

dem  fornicatoribus  aliqualiter  accipere  praesumat,    sed  cum  ipsorum  culpa  id 

cxegerit,  juxta  qualitatem  criminum,  poenis  canonicis  in  jure  expressis  punietm\ 

Si  quis  vero  famoe  suae  et  salutis  immemor  statutum  hoc,    pecuniam  vel    ali- 

quod  commodum  temporale  recipiendo  occulte  vel  manifeste    violare  praesum- 

pserit,  duplum  ejus  quod  receperit  illi  Ecclesiae,  a  cujus  rectore  vel  Clericaid 

receptum  fuerit,    infra   mensem  reddere  teneatur.      Alioquin  6x  tunc  ab  in- 

g^ressu  Ecclesi»  naverit  se  suspensum,  quousque  duplum  ipsum  plenarie,  ut 

praemittitur,    fuerit   restitutum,    nulla    eis"^  in  hoc  persolventium  remissione, 

liberalitate  seu    gratia    valituris.      De  Procurationibus  Episcoporum  tempore 

Tisitationis  recipiendis  hujus  statuti  poena  erit  suspensa  ad  sequensconcilium 

provinciale.      Ammonet  nos  cura  suscepti  regiminis  &c.,  usque  ad  id:  Declor 

ramus  quod  Sacerdotes  in  rmllo  teneantur  famulis  Episcoporum  transeuntibus^ 

&c.  vid.  Sup.  et  conseq.      Qvod  statutum   sie   intelligimus,    taliterque  hujus 

sacri  concilii  approbatione  duximus  declarandum,  quod  quicunque.  animo  in- 

juriando    fundum    Ecclesiae  intraverit,    et   ibidem  violentiam  seu  etiam  inju- 

riam  fecerit  in  i-ebus  quibuslibet  vel   personis,    poena  hujus  statuti  teneatur. 

Qvi  vero  in  pace,  nee  animo  injuriandi  fundum  Ecclesiae  intraverit,  et  post- 

xnodum   casu   aliquo    contingente   eum   violentias  aliquas  seu  injurias  ibidem 

faeere  contigerit,  tali  hujusmodi  statuti  poena  minime  credimus  nee  fore  vo- 

lumus  obligatum.      De  rebus   Clericorum   decedentium;    Fecit  Deus  hominem 

&c.  usque  ad  finem.    De   Clericis  peregrinis:  Sacrorum   Praecepta   Canonum 

&c.  usque  ad:  qui  vero  obtenta  licentia  per  homagium   Laicis  taliter  fuerint 

obligatio  nullatenus  ad  inofficiandas  Ecclesias  admittantur y    &c.      Cum  vero 

liujusmodi  Clerici  Dominis  suis  vel  quibuscunque  personis,  licentia,  ut  prae- 

mittitur,  obtenta,  in  Capellis  vel  Ecclesiis  Dominorum  suorum  missas  taliter 

dixerint,    de    oblationibus  uno  tantum  denario  sint  contenti,    reliquam  vero 

oblationero  infra  VIIL  dies  Curato  loci  reddere  teneantur,    et  si  contrarium 


—      690      ~ 

fecerint,  cujuscunqve  conditicais,  Status  ?el  professiontsfnerint,  ab  ingresn 
Ecclesiaß,   donec  Curato  loci  oblationem  taliter  perceptam  mtegraliter  mti- 
tuerint,    ut  superius   est  expressum,    noTerint  se  süspensos.     Qniyerosie 
snspensus  in  hu  jus  illusionem  statuti  Ecclesiam  ingredi,  aut  Ecclesiastici  s^ 
cramenta  tractare,  praesumpserit,  pro  cootutnaci^  trium  marcarum  poeDamoa- 
]is  monejUe  puniatur.     Porro  si  quempiam  Surfraganeornm  nostrorum  in  alie- 
na    parodiia    mfssas   celebrare  contigerlt,   Gapellani  sui^    permissione  hcjos 
statuti,  oblationem  totaliter  percipiant,  nisi  dies  talis  fuerit,  in  qua  Contos' 
provenientem  oblationem  recipere  consTeverit,    vel  etiam  teneatar,  Tel  nisi 
alias  dieta  oblatio  de  jure  vel  consvetudine  pertineat  ad  Caratoro  loci,  ot« 
pote  ratione  exequiarum«  introductionum  post  partum,  seu  etiam  nuptiaroa 
Statuimus  insuper  ut  nulüis  Ciericorum  caiicem,    tabulam  itincrarum^  Bm 
vel  alia  ornamenta  Ecqffßüe  ad  privata  et  prophana  loca  &c.     Indalgeaas 
tarnen  nobilioribus  ut  semel  Tel  bis,  si  necesse  ad  .ipsos  Ecclesis  deferaotnr 
ornamenta«      Statuimns  etiam  et  pubiicamns,    quod  quilibet  Sacerdos  Upo- 
liensis  ProTinciae,    cujuscunqve  Status,   conditionis  vel  eminentiae  fuerit,  di- 
cere  teneatur  has  subscriptas  missas  speciales,  singulis  annis,   unam  deSaa* 
cta  Trinitate,  et  aliam  de  beata  Virgine,   pro  Domino  Rege  et  statu  Regni, 
et  tertiam  de  Sanctis  Martiribus  Erieo  Rege  et  Henrico  Episcopo  pro  sUto 
Gareli»  et  quartara  pro  anima  felicis  memoriae  Domini  Magni.  Veruartaaeii 
hm  praelibatae  missas  ab  omnibus  et  singulis  Ecciesiarum  Rectoribus  et  Co- 
ratis  celebrand»  sunt  solenniter,   praanuntiatione  populo  praemissa,  tempori- 
bus  quibus  locorum  ordinariis  hoc  visum   fuerit  expedire:    hoc  salvo  quod 
missa  Domini  Regis  Magni  semper  celebretur  ipso  die  anniversarii  sui,  nia 
aliquod  festum  interveniat^  ratione  cujus  dieta  missa  in  aüum  diem  diffen* 
tur.^    Goncedimus  etiam  auctoritate  hujus  sacri  concilii  indulgentiam  C.  die 
rum  Omnibus  et  singulis  qui  ex  devotione  dictarum  missarum  vel  cujuslibet 
earum  solenniis  interfuerit,  ubicunque  eas,  ut  praemittitur^    contigerit  cei^ 
brari.      De  Captivitate  Ciericorum:    In  maligna  &c.  usque  in  finem.   ^ 
poena  subtrahentium  bona  Episcoporum  decendentium :  item  statuimusutit' 
fancto  Episcopo  &c.  usque  in  finem.     De  poena  captivantium  regem  seu  alia 
in  eum  delinquentium:   Execrabilis  prcesumtio^  usque  in  6nem.    Rex  exd- 
WS  usque  in  finem. 


1747*  ^^9^  ^-    '7  April  Bergen. 

Norska  Konungen  Erikj  Bi*ef  tili  Lybeck,  med  päminoelse,  att  säoda  fullmäktige  tili  Tunsberg 
tor  Ijfla  Atei*stoden  af  de  6ooo  Norska  mark^  som  Konung  Magnus  I  i  Sverige  tilldömt 
ätskilliga  Hansestäder. 

L.  c.  189. 

Ericüs,  dei  g^racia  Norwegie  rex,  discretis  et  honestis  viris,  ac  sibi  dile- 
ctis,  AduocatO)  Consulibus,  et  Gomunitati  Ciuitatis  lybicensis  salutem  in  domino 
sempiternam. 

Cum  residuam  partem  pecunie  de  summa  sex  milium  marcarum  monete 
Noricane  adiudicata  vestre  et  quibusdam  alijs  Ciuitatibus  maritimis  per  domi- 
num Magnum  bone  memorie,  quondam  regem  Suecorum  illustrem,  in  festo 
Matiuitatis  beate  marie  virginis  soluere,  apud  Tunsberg  vestris  procuratöribus 
teneamur,  dummodo  in  festo  penthecostes  ante  hoc,  per  nosvobis  significetur; 
prudencie  igitur  vestre  per  presentes  significantes  requirimus  et  rogamus,  qua- 
tinus  procuratores  vestros  suflficiens  mandatum  habentes,  ad  reeipiendam  resi- 
duam partem  pecunie  ex  parte  nostra,  vobis  soluendam  in  predicto  festo  Na- 
tiuitatis  beate  virginis  proxime  instanti  destinare  curetis,  Et  hoc  Quitatibus 
Ryga  et  theutonicis  de  Wysby  in  gotlandia  Rogamus  significetis,  nostras  eis 
litteras  super  hoc,  quas  ad  vos  dirigimus,  destinantes.  Datum  Bergis,  anno 
domini  M^GC^  nonagesimo  octauo  XV.  kal.  Maü 

1748-  i3oi   d   2 5  Maj.  Skara- 

BobomIlstarb  och  HIds  i  Skara  intyg,  att  den  tomt,  hvar&  Sit  Catharine  Gilles  husst&r,  af  AI- 
der  tiilhört  och  alUid  tlUhpi-er  presten  vid  S.Nicolai  kyrka,  men  förafgiilet,  emot en bestämd 
ärlig  afgift,  begagnas,  sä  länge  gilfet  fortfar,  och  skall  sammeprest,  mot  bestäoid  afglf^  h&lla 
själamässor  öYver  gillets  medlemmar. 

A.  8.  c.  6. 

AUa  the  godha  maen  sum  thetta  breff  h0ra  haeller  see  helsum  vi  borgha- 
MiESTARA  ok  RADHÄLEN  i  scara  cwserdhclika  medh  varum  herra  g0rum  th0t  vi- 
thurlikit  i  thaessu  breue  vndhir  hwilkit  vars  byincigle  aer  (0ve  haengt  thaet 
oss  vithurlikit  aer.  oc  manghum  aelles  mannum  och  iaemvael  gillets  br^drum  äff 
sancte  katrinar  gille  och  fuU^lika  tilstaa  at  tlie  tomnt  sum  naemsth  vaesthan 
sancti  niclaues  kirkiu  ligger  oc  sancte  katrinar  gilles  hus  nu  aa  staa  haua 
gilles  br0dher  haft  oc  haua  med  biscopens  oc  capatalens  minne  ocsamtykkiu 
äff  th0m  klaerke  sum  sancti  niclaues  kirkio  hauer  aat  ff^re  raet  leghomaal 
huar  aar  halff  marc  eller  siax  markar  vax  sua  laenge  gillet  staar  oc  vppe* 
liaaldz  oc  thasr  scal  same  klaerker  i  sancti  nicjaues  kirkiu  sighia  siaelumasssur  f0re 
l»*0drum  oc  systrum  i  sammu  gille  äff  gilles  rasntur  0re  for  maessu  huariu  och 

Sr.  Dfplom.  IL  68 


-^     69a     ^ 

aldurnum  scula  th^in  redhelika  ^t  faa  aa  samu  daghe  thar  maessa  siix  Oc  til 
raere  vissu  at  inghen  epther  komande  dyrues  til  at  minzska  eller  affhaeffda 
tessa  tompt  ffraa  samma  klaerke  a  breedh  eller  Isengd  tha  vitnar  vy  at  hun 
aerXXVIlII  ällnar  breed  oc  XC  allnar  laang  ochauer  äff  aller  lighat  til  klaa-. 
kens  gaard  och  tompt  ther  han  boor  vppa  nsemest  noordhan  viid  Scriptum 
skaris  anno  domini  MCCG  primo  die  vrbani  pape. 

Sigillet  obetydligt  skadadt. 


1749-  i3oa   d.    i5  Dec. 

Hertig  Eriils  dooation  af  g&rden  Koifsta  tili  sio  Drots  Ambiorn  Sixtensson. 

A.  6.  *). 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  Ericus  dei  gracia  dux  sweorum 
salutem  in  domino  sempiternam,  Tenore  presencium  Constare  volumus  euiden- 
ter.  tam  posteris  quam  modernis.  quod  Nos  nobili  Viro  domino  Aberno  su^ 
tensson  dapifero  nostrd  predilecto  curiam  nostram  kniffsta  cum  onmibus  suis 
attinenciis  mobilibus  et  inmobilibus>  agris,  pratis,  pascuis,  siluis.  piscaiiis,  mo- 
lendinis.  molendinorum  locis  intra  sepes  et  extra  longe  vel  prope  positis  de- 
dimus  assignauimus  et  in  corporalem  possessionem  tradidimus  sibi.  suisquehere- 
dibus  pleno  jure,  perpetuo  possidendam  Transferimus  insuper  in  ipsum  domi- 
num Abernum  et  suos  heredes  plenum  dominium  et  facultatem  liberam  prefa- 
tam.  curiam.  possidendi.  vendendi.  commutandi.  seu,  quocumque  modo,  volue- 
rint  libere  ordinandi.  pro  sue.  libito  voluntati$  Jn  cuius  rei  testimoninm  et 
euidenciam  firmiorem  presentes  litteras  sigillis  magnifici.  principis  domim  no- 
stri.  domini.  Birgheri.  regis  sweorum  illustris.  Domini  Waidemari,  ducislin- 
landie.  fratrum  nostrorum-dilectorum.  ac  aKorum  nobilium  de  consilio  eiusdem 
domini  nostri  regis  petimus  communiri.  quibus  sigillum  nostrum  duximusap- 
ponendum  Datum  Anno  domini.  Millesimo  CCCrmo  secundo.  sabbato  postlucie 
virginis  proximo. , 


lySo.  i3o2    d.    16  Dec.  Wadb. 

KoDUDg  BifiGEBS  bifall  tili  forutnämode  dess  broders,  Hertig  Eriks  donatioD  tili  Drotset  Ambion 
Sixtensson  af  gdrden  Knifsta ,  hvilken  tillfallit  KoQUOgea  ellcr  Rörik  Algotssoa  och  vid  brö- 
dernas  arfskifte  faliil  p4  Hertig  Eriks  lolt 

A.  6.  ♦). 

BiRGHERUS  dei.  gracia  sweorum  gothorumque  rex.  Omnibus  presentes  lit- 
teras inspecturis  salutem  in  domino  sempiternam.  Tenore  presencium  constare 
volumus  euidenter  quod  cum  bona  domini  r0rici.  algoti.  quondam  filii  ad.  nos. 

^\  Ur  en  af  Konung  Magnus  Eriksson  vidimerad  afikrift,  dat  Teige  den  10  Juli  |345. 


-       .693        - 

propter  quosdam.  suos  excessus.  deuoluta.  post.  mortem,  suam.  filiis  sais  ntrnc 
superstitibus  restituimus  de  gracia  special!,  quedami  ex  ipsis  bonis  nobisreser- 
uauimus.  que.  pro.  quadam.  argenti.  suma.  nobis.  per  dictum  dominum.  r0rikiim; 
inpignerata.  fuerunt.  inter.  que.  bona,  curiam.  kniflPstaa.  cum  omnibus  attinenctis 
eiusdem  nobis  decreuimus  retinere  que.  postmodum  curia,  in.  diuisione.  heredi- 
tatis  paterne.  facta,  inter.  nos.  et.  dilectos  fratres.  nostros.  cessit.  in  partem. 
karissimi  fratris  nostri.  domini  Erici  ducis  sweorum.  Cum  igitur  idem  frater 
noster  dominus  dux.  curiam  predictam.  kniffsta.  cum  omnibus  suis  attinneciis. 
nobili.  militi.  domino  aberho.  sixtensson.  dapife'ro  suo  predilecto  suisque  h^re- 
dibus  contulerit  perpetue  possidendam.  Nos  curiam  prefatam  vna.  cum.«  dicto. 
fratre.  nostro.  domino  duce.  eidem.  domino.  Aberno.  ac.  suis,  heredibus.  ap- 
propriamus.  et.  donacionem.  predictam.  Rite  et  legittime  factam.  Ratam  et 
gratam  habere  volentes.  auctoritate.  regia,  confirmamus.  Jn  premissorum.  igi- 
tur. omnium.  Robur  et.  euidenciam  firmiorem  vna.  cum  sigillo  nostro  sigilla 
dominorum  Erici  quondam  *)  duci3  sweorum  Waidemari,  ducis  finlandie  ac. 
aliorum.  nobilium.  de  nostro.  consilio  presentibus  sunt,  appensa.  Datum  apud. 
ecclesiam  Wadh  jn  vaestgocia.  Anno  domini  Millesimo  CCC:mo  secundo.  domi- 
nica  tercia  Aduentus  domini.     Anno,  coronacionis.  nostre.  primo. 

175 1.  Odat. 

Ärkeblskopea  i  Lünd  Isabs  Tidimation  af  arne  Päfven  Innocentli  IV:s  BuIIor,  utgifua  den  aS 
Jan.  laSo,  ang&ende  Cistersienser-ordens  frihet  Mn  prelateraes  bannlysningar  ech  domstolar. 

A.  I. 

Omnibus  presentes  litteras  inspectm*is  -  Ysernüs  diuina  miseracione  -  Lun- 
densis  Ecclesie  -  Archiepiscopiis  •  Sweoieque  primaselectus  -  Salutem  et  ad  eterne 
ielicitatis  consorcium  feliciter  peruenire  -  Noueritis  nos  priuilegia  -  dompni  (!) 
innocencij  pape  quarti  -  ordinj  Cysterciensi  -  a  sede  apostolica  generaliter  con- 
cessa  -  vi(iisse  -  et  diligenter  inspexisse  de  verbo  ad  verbum  in  hunc  modum  Jn- 
NOCENCiüS  Episcopus  &c.  Se  föreg.  N:o  872  täl  slut.  —  Jdem  -  Jjvnocenciüs 
Episcopus  &c.     Se  föreg.  N:o  878  tili  slut. 

I  nedra  kanten  äro  utskärningar  gjorda  fb'r  2:ne  sigillremsor,    inen  des&a  äro  borta. 

1^52.  i3o3  d.    18   Jan.  Lund 

Ärkebiskop  Isars  i  Lund,  pä  begäran  af  Njdala  JVIunken  Boetius  Brand,  lemnade  vidimation  af 
Päfven  Innocentli  IV:s  Bulla,  dat.  den  a8  Jan.  laSo,  angäende  Gistercienser-ordens  befiielse 
frän  bannlysningar  af  kyrkans  prelater. 

A.    E. 

YsARNüs  permissione  diuina  -  Lundensis  archiepiscopus-  Swecie  primas  ele- 
ctus  -  Vniuersis  presentes  litteras  inspecturis  -  Salutem  in  domino  sempiternam 

*)  Ordet  quondam  ar  formodligen  insatt  vid  afskrifningen. 


-       6g4       - 

Vobis  vniuersis  et  singulis  tenore  pi^esencmm  mtimamu&*<p]od  religiosus  vir« 
frater  Boecius  dictus  Brand  Monachus  Monasterii  Nouevallis  -  Cysterciensis  or* 
dinis  -  Lincopensis  dyocesis  -  in  nostra  pi-esencia  constitutus  -  quasdam  Uttem 
apostolicas  vera  bulla  -  et  filo  serico  -  bullatas  coram  nobis  exbibuit  et  puppli- 
cauit  -  non  viciatas  -  non  cancellatas  •  sed  omni  vicio  et  su^icione  carentes- 
Tenorem  qui  sequitur  continentes  JNNOCENaus  episoopus  &c.  Se  föreg.  /V:o 
372.  —  Quibus  exhibitis  et  diligenter  inspectis  -  ad  instanciam  predicti  fratris 
Boecij-  eas  transcribi  fecimus  de  verboad  verbum«  nii  addito  vel  mutato-et 
redigi  in  hanc  pupplicam  nocionem  -  in  cujus  rei  testimonium  sigillum  nostraio 
presentibus  duximus  apponendum  ^  Datum  Lundis  Annodomini  -  M^-CCC^- 
Tercio  •  XV^  kal.  febr.  ' 

Sigillet  borla;  en  litea  del  af  remsan  qvar. 


1753.  i3o3   (i    18  Jan..  Lund. 

Ärkebiskop   Isabs  i  Lund    likaledes  meddelade  YidimatioD    af  samme  Pifves  Bulla  ^  dat  samma 
dag,  ang&ende  Cistei-cienser-ordens  befrielse,  alt  svara  inför  prelaternas  domstolar. 

A.  I. 

YsARNUS  permissione  diuina  -  Lundensis  Archiepiscopus  &c.  ordagrcmt  Hka 
med  föreg.  vidimation.     Sjelfva  Bullan  se  förcg.  N:o  SjS. 
^  SigiUet  borta;  remsan  qvai*. 


1754. 


i3o3  Jan. — Mars. 


PrestersLapets  och  SocLnemänneDS  iXemtlaud  inbordes  rättigheter,  eDligtgammalsedvaDJa,  bviUa 
i  nfirvaro  af  Ärkebiskop  Nils  Ailes80D|  &  KyrkanS,  samtErland  StyrkarssoDy  k  Konungens?«;- 
oavy  blifvjt  upptecknade. 

A.  7.  ♦). 

J  Nafne  gu5s  amen,  Se  f)at  allum  mannum  kunnict  at  vm  vaetrenn  aeftir 
jol  {)a  er  liSnir  varo  fra  burtSar  tiS  uars  herra  ihesu  christi  f)usbundra$  yaettra 
friu  hundraB  vaettra,  oc  {)rir  uaetr  oc  virSuleghr  herra  Nikulas  me'Br  gufc 
miskunn  aerchibiskiip,  j  vpsalum  kom  til  iamtalandz  oc  sira  aellsendr  styrkars 
son  kom  vajstan  af  halfu  vars  herra  hakonar  noreghs  konungs,  Hittizst  {nasser 
rettr  kirkna  &  Isendra  manna  a  iamtalande  af  siCuaeniu,  Fyrst  haglehazst  seitt 
at  korntiundir  graeiSizst  j  sumum  kirkium  |)riSiungs  tiundir,  £n  j  sunium 
tuaeirlutir  tiundar,  sakar  fat^kra  kirkna  &  Jjyrftar  laerBra  manna  Af  hvaerri 
ku  oc  af  fim  gaeitum  mork  sm0rs,  en  j  sumum  kapaellum  tuaer  maerker  sm0rs 


*)  Utur  Konung  BIkan  Macwssoiis  dei*ft  d,  3i  Maj  i3o5  Ulis  vidai*e  gifna  sladOslerse« 


I 


^     695 

af  hvaerri  ku  oc  fim  gasitum  f)sessakir  sem  fyrer  saeghir,  Firir  lios  &  ofr  J 
pusaSa  maesso  tiiaer  alnar  lereft,  oc  firir  |>at  offr  er  kona  gengr  j  kirkiu  af- 
tir  bruSlaup  alen^  En  aeftir  sa?ngar  faerS  er  kona  gengr  j  kirkiu  firir  lios  oc 
ofFr  tvaer  alnar,  en  alterisburS  aeftir  vilia  sinum,  Firir  lika  faerB  ef  vax  Scoffr 
fylgir  fimtan  alnar  lereft,  en  vttan  vax  tolf  alnar  lereft  En  liuskall  hvaerr 
firir  mala  sinn  vm  paskar  tvaer  alnar,  en  legho  kona  alen,  Skal  f)essa  skylldu 
prajstom  alla  graei^a  hvaerr  sem  fong  haefir  til,  En  ef  fat0kt  m0ter,  oc  missaemr 
{)oeira  vm  gaerttena,  {>a  skulu  tvaeir  skynsamer  menn  af  soknenne  sia  hvat  sa 
ma^r  ma  orka,  oc  aeftir  faeirra  skynsaemd  &  sannyndum  skulu  baSer  lita,  oc 
skal  l^aetta  graeiSazst  ef  aeigi  ero  lereft  til,  j  sm0ri.  skinnum  &  körne  sva  sem 
praestrenn  raa  aBrum  vt  saelia,  Engi  praestr  skal  nauBga  b0ndr  til  nae  a^rai 
at  graeiBa  fyrer  en  hver  haefir  gort  skylldu  sina,  vttan  hinn  luki  me^r  golS* 
uilia,  en  siSan  minni  praestrenn  a  at  graeiBizst,  nv  ef  hann  haefir  aeigi  graeitt 
firir  paskar  &  haefir  aeigi  retta  sok  mote  at  bera,  pa,  ma  praestr  hann  vpp  hallda 
sva  oc  vm  {>aet  ar  er  biskup  k0mr  j  landet,  gera  b0ndr  fior^Sungs  körn  & 
h0ymaeisi,  f)ui  at  aeins  maeira  at  f)aeirra  gotSuili  se,  &  j  f)aeim  aeinum  soknum 
graeilSizst  {>aetta  sem  biskup  k0mr  til,  en  aecki  adrum,  Offr  |)aet  sem  til  alteris 
k0mr  &  til  bilata,  take  praestr  |)riSiung  af,  en  tvaluti  taeker  kirkia,  vttan  bi- 
skup vili  nokors  kraefia  af.  Kann  praestr  kallazst  af  biskupi  eSa  prowaste,  lysi 
aBr  en  hann  fare  brott  j  sokn  sinni  a  hvaerium  daegi  er  hann  faer  haeiman  eSa 
langt,  oc  bioBe  f)ionasto  sina  folkeno  aSr,  En  ef  han  faer  sialfs  sins  aerenda, 
lysi  sva  sem  fyrer  &  fae  f^aannan  jstaS  sinn  er  |)aeim  gerer  skylldu  efhann 
kann  laengr  at  duaeliazst  brotto,  Engi  praester  dirfizst  at  hallda  vpp  a  paska 
dagh,  eSa  saetia  menn  or  kirkiu  vt,  sakar  syslu  manna,  prov^aster  eSa  bo%- 
or'Öz,  vtan  prowastens  opet  bref  oc  boS  se  firir,  en  hvaerr  sem  aSru  vis  ge- 
rer aefter  f)ui  sem  kuel  hins  er  sum  firir  uertSr,  skal  praestrenn  sa  b0ta  sem 
gerer,  Engi  praestr  dirfizst  oc  at  rita  or  landeno  j  f)aeim  sakum  sem  rett  land- 
zens  prof  haefir  a  veret,  gerande  aeins  sins  vitni  sva  at  okr  f)raetto  manna  sva 
sem  livar  vil  forBazst  pinu,  Kunnu  praestar  gera  skuUdir  vi5r  laeikmenn  oc 
vilia  aeigi  graeiBa  siSan  j  maldagha  saettom,  faeirra  j  millum  se  saekt  prowaste, 
oc  gere  hann  rett  af  Jpesso  &  a  allu  aBru  er  a  laerSa  menn  ver^r  kaert  aeftir 
fui  sem  laeikmepn  j  landzens  rett  gera  aSr  vm  kirkiu  rett,  en  ef  prowastr 
gl0ymir  &  gerer  aeigi  rett  af,  {)a  gerer  hann  sok  sina,  oc  skal  fjess  won  aeigha 
at  hann  fae  pinu  firir,  En  ef  praestr  spillir  kirkiu  hole  sinu  af  vanr0kt  sinni, 
husum.  garBum  eBa  akre,  se  skylldughr  at  b0ta  aeftir  goSra  manna  vitnissburS 
sem  ska^e  virÄizst  kirkiunni  gorr,  En  ef  prowastrenn  gerer  aeighi  rett  af  |)a 
gerer  hann  sok  sina  sem  fyrr  er  saght. 


-        606        - 
1755.  i3o5   (!•   3i    Maj.  Tönsberg. 

NoiTska  Konungen  Harahs  afskrift  af  ofvanbemälde  Preslerskapels  och  SockDeminneDs  i  JenU 
land  iDbördes  rättieheter,  med  befallning  om  dei-as  iakttagande^  inUli  dess  andra  libfardaade 
angelägenheter  medgafvo  deras  närmare  granskning. 

A.  7. 

Hakon  meSr  giiSs  miskuim  noreghs  koniingr  son  Magnus  konungs,  Ssndir 
allum  mannum  |)£eim  sem  {)aetta  bref  sia  elSa  h0yra,  Q(ueBiu^  G(u«s)  oc  siaa, 
Ver  vilium  at  f>er  vitir,  at  ver  saam  bref  herra  Nikulasar  aercnibiskups  j  vpsa- 
luin  {)at  er  sva  vattar,  J  Nafne  gulSs  amen,  Se  föregdende  N:o  1754.  Nt  af 
|)ui  at  ver  gatuui  aeigi  at  sinni  ifirseth  {?au  mof  seni,J)er  letor  kaera  firir  oss, 
sakar  mikillar  fiolskylldu  varrar,  vm  naudsyniar  rikissins,  vilium  ver  ocbiofom 
at  {?er  hallder  allt  {)at  sem  herra  nikulas  aerchibiskup  jvppsalum  haefirskipat 
aeftir  f^ui  sem  |)detta  hans  transkriptum  vattar,  f>ar  til  sem  gulS  gefr  oss  \A 
tom  at  ver  ma^ttem  {)a  skipan  a  gera  sem  ylSr  maette  sialfum  vael  lika,  Var 
|)aetta  bref  gort  .j.  tunsbaerghi  Manadagenn  nesta  firir  huita  sunnu,  a  settaare 
rikiss  vars,  herra  ake  kanceler  var  jnsigla^e,  en  f^orstaeinn  {^orstaeins  son  rita^e. 

Sigill:  flf  N:o  i,  KoDungens,  fiimes  ett  stycke  qvai*;  N:o  1  är  med  dets  rcnisa  bortAileL 


1756.  i3io  d.    18   April 

Ärkebiskop  Nils  Kbttilssoss  bref  p&  4^  dagars  aflat  för  dem,  som  pi  viss«  festdagar  besolt 
Predikarebrödernas  kyi^ka  i  Sigtuna,  der  han  stiftat  etl  altare,  UU  det  heliga  korseU  luit 
Apostlame  Pelri  och  Pauli  ära. 

A.  3.C. 

Omnibus  Presentes  Litteras  inspecturis,  Nicolaüs  Miseracione  diuina  Ar- 
chiepiseopus  vpsalensis,  salutem  in  domino  sempiternam,  Quiä  diuina  nobis 
fauente  clemencia,  altare  quoddam  in  ecclesia  fratrum  predicatorum  siktunie, 
in  honorem  sancte  crueis,  et  beatörum  Petri  et  Pauli  apostolorum  dedicaui- 
mus,  volentes  ipsam  ecclesiam,  deuocione  fidelium  frequentari,  Omnibus  rere 
penitentibus  et  confessis,  qui  in  anniuersario  dedicaeionis  dicti  altaris,  seu  ifl 
festo  inuenclonis  aut  exaltacionis  sancte  crucis,  jtem  in  singulis  festiuitatibos 
beatörum  Petri  et  Pauli  apostolorum,  et  per  omnes  dictarum  festiuitatum  octa- 
vas,  dictam  ecclesiam  deuote  visitauerint,  Quadraginta  dierum  indulgencias  de 
iiüunctis  sibi  penitenciis,  annis  singulis,  perpetuo  misericorditer  in  domino  re- 
laxamus,  Datum  siktunie,  Anno X^  Quaitodecimo  kalend  Maij. 

Pa  fransidan:  Altare  crvcis  consecratam  esL   V^  Non.  Jiuiij. 
Sigillet,  föga  skadadt,  pA  en  ur  brefvet  klippt  remsa.  En  del  af  nedra  kanten  ibrefvet  är  bortrifvea 


1757/  laSSr — i3i7. 

Domprosten  i  Upsaia  Ahdreas's  tilläg^  tili  dess  foinit  gjorda  stadga  oin  hura  mycket  ocli 
hvad  hans  slSgtiogei  Fru  Ragnborg  och  hennes  inan^  Arnvid  Gustafsson,  i  arf  efter  honom  skall 
tUlfalla« 

A.  6. 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis.  Andreas  prepositus  vpsalensis.  sa- 
lutem  in  domino  sempiternara.  Omnibus  constat  quod  animus  hominum  est 
permutabilis  et  ea  que  homo  libentissime  ad  memonam  reducere  vellet  sepius 
dantur  obliuioni,    sed  ego  in  quantum  sufficio  volo  precauere  primo  in  isto 

3uod  illud  quod  prius  deficiebat  in  litteris  raeis  per  condictum  seuordinatüm 
ictum  stadhgha,  inter  generum  meum  dilectum  oominum  arnwidum  g0zstafs- 
son,  et  vxorem  suam,  dominam  Rangburghim  neptem  meam  dilectam,  de  bonis 
meis,  quem  feci,  que  et  quanta  post  me  debent  habere  et  hereditäre,  hoc  volo 
iam  complere  et  dicere,  videlicet  primo  larsta  cum  omnibus  suis  pertinenciis 
mobilibus  et  inmobilibus.  in  vikursaetrum  .xm.  oras  terre  cum  mobilibus  et 
immobilibus.  in  skasdhwi.  duos  solidos.  Jn  aski  et  in  älia  villa  ibi  prope  ynuni 
solidum.  Jn  bierby  .x.  oras  cum  dimidia.  Jn  bserestum  .xix.  solidos.  Jn  hu- 
stukum  .11.  oras.  Jn  kielste.  duas  oras,  Jn  thielungi  .x.  solidos.  Jh  thaxnes. 
vnum  solidum.  et  in  salkandaeke  .ini,  solidos  cum  dimidio.  Jtem  ego  Andreas 
ad  manus  inpresenti  committo,  et  ad  manus  prius  commisi  .xvi.  solidos  terre 
in  h0gby  in  parochia  aker.  vnum  molendinum  in  abygiaeby.  jn  0rasundi  .vii. 
solidos  cum  molendino  ibidem,  et  cum  hoc  .vii.  oras  terre  in  torrente  ibidem. 
Jtem  in  saetrum  in  parochia  nees  .vi.  oras  terre.  Jtem  obligo  me  ad  inqui- 
rendum  eis  in  vna  villa  et  in  vno  loco.  vnam  marcham  terre  vbi  solidus.so- 
luit  denarios  et  annonam.  vel  eciam  .xn.  oras  terre  in  vna  villa  et  in  vno  loco 
vbi  soli  denarii  soluuntur,  sicut  predicti  dominus  arnwidus  et  vxor  sua  ne- 
ptis  mea  reddunt  se  contentos.  sublata  mihi  omni  facultate  predicta  predia, 
vel  ipsorum  aliquid  quouis  modo  alienandj.  seu  eciam  commutandi  in  vita 
mea  vel  in  morte.  absque  eorum  voluntate  requisita  pariter  et  optenta.  et  si 
in  predictis  omnibus  quicquam  aliquo  modo  defecerit,  jta  quod  ista  non  te- 
nentur  et  complentur  jn  vita  mea,  tunc  predicta  ordinacio  dicta  stadgi  cassa 
sit  atque  vana  quasi  numquam  esset  facta  et  omnino  Reuocata.  Jn  Cuius  Rei 
testimonium  sigillum  meum  presentibus  est  appensum. 

Sigillet  borta  jemte  sjelfva  remsan,  som  förniodligeQ  varit  klippt  ur  brefveC. 


-     698     - 

1758.  129^ — i3i4.  Upsak 

BoRGMÄSTA&E  och  Rabs  i  Upsala  iDtyg)  att  Elof  Davidsson  ifi*&a  Alseke  forklarat  sig  af  Ärk^ 
biskop  Nils  erh&llit  de  gods,  som  blifvit  honom  i  utbjte  lofvade  för  gärden  i  Abde  joDte 
dertill  hörande  husgeräd  m.  m.  samt  s^ledes  dei*fore  blifvit  tili  fiillo  betald. 

A.6. 

Omnibus  presentes  Litteras  inspectiiris  Consüles  et  commune  ciuitatisvp- 
salensis,  salutem  in  domino  sempiternam.  Constitutus  in  nostra  presencia  oi- 
scretuis  vir,  Elauus  dauidsson,  dichis  de  alseki  reeognouit  et  in  ueritate  con- 
fessus  fuit  se  omnia  ea  plenarie  ac  integre  habuisse  que  sibi  promissa  fue- 
rant  per  venerabilem  patretti  dominum  Nieolaum  dei  gracia  arclüepiscopum 
vpsalensem,  pro  Curia  sua  in  alscki.quam  secum  permutauit,  tarn  proprediis, 
quam  tota  supellectili  ac  eciam  melioracione,  seu  alijs  quibuscumque,  se  de 
ipsis  Omnibus  clamans  bene  quitum  et  pagatum,  nulla  eorum  ulterius  petitu- 
rus,  nisi  illa  tantum  que  sibi  promissa  annuatim  in  prefati  domini  archiepi- 
scopi  litteris  eontinentur,  Jn  cuius  recognicionis  et  confessionis  testimonium 
sigillum  nostrum  ad  peticionem  ipsius  elaui,  vna  cum  suo  sigillo  presejitibus 
est  appensuin.     Actum  vpsalie. 

PA  frinsidan^  de  curia  alseke;  derunder  med  annan  hand.'  pro  causa  aixhiepiscopi. 
SigilleDy  jemte  de  ur  brefvet  klippta  remsorna,  boi*ta. 

1 7  59.  1 2  5o —  1 3oo. 

N1L8  Djbkn  och  bans  hustm  Ivgeoerds  bref  om  ett  jordabyte  med  Abbedissan  i  Wirfraki;^ 
kloster,  bvarigenoni  de  afstäit  tili  kiostret  Lida  tillika  med  deras  öTriga  gods  i  SodennanlaiML 
AskamCi  Plangas ta,  Husaby  Byringei  ÖdDista,  Refvinge,  Lagnö  och  Söderby« 

A.  IL 

Omnibus  christi  fidelibus  presentem  litteram  inspecturis.  NicoLAUS  dictüs 
DYAKN  et  iNGiGERDis  vxor  sua  salutem  in  domino  sempiternam.  Notum  hcir 
mus  yniuersis  noscum  domina  abbatissa  in  claustro  montis  beate  virginisbona 
nostra  in  lythum  cum  ceteris  que  habemus  in  sudermannia  commutasse  vi- 
delicet  in  askarnum  duas  horas  et  quatuor  denarios.  Jtem  in  plangastnni 
dimidiam  marcam  terre.  Jn  husaby  byringe  octo  solidos  terre.  Jn  0(lni- 
stum  dimidium  quartum  solidum  terre.  Jn  skanumgum  vnum  solidum  terre. 
Jn  reuingum  dimidiam  horan^  terre.  Jn  lagn0  dimidium  solidum  terre. 
Jn  suderby  vnum  solidum  terre.  Vt  autem  presens  hec  commutacio  ha- 
beat  firmitatem  hanc  litteram  sigilio  *)  nicolai  dicto  (!)  dyakn.  et  vxo- 
ris  sue  ingigerdis.  et  sigillo  ormeri  dicto   brutit  huwd  fecimus  consignari. 

Pa  fränsidan :  Super  quibusdam  terrulis  in    lidhum  in  askarnum  in  plangastum  in  hosaby  by- 
ring  in  ödhnistum  in  skanungom  in  ]*aeuingiom. 

Sigillen  bortfallna;  3:ne  ur  brefvet  klippta  remsor  finnas  gvar. 

*)  De  f<5ljaiids  ordcD,  ända  tili  brefvcts  slut,  äro  med  blekare  blick,  men  med  samtidig  band,  tObkrifoi' 

176a 


—        699        — 

i^6o.  i3oo — i3io. 

Qbm  Garusons  salubref  pä  sitt  fadernegods  i  Sterkelösa  i  Wist  härad  tili  Thure  Ketilsson. 

A.  6. 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus  Ormerus  rarls  son  Salutem 
jn  domino  sempiternam.  Tenore  presentis  constare  volo  omnibus  euidenter 
Me  predia  et  bona  mea  in  sterikael^so  prouincie  wisti,  que  post  karissimum 
patrem  meum  bone  memorie  sine  inpedicione,  calumpnia,  ac  arrestacione 
oualibet  Jure  hereditario  Rite  et  legittime  percepi,  Nobili  viro  Domino 
Tburiro  ketils  son  cum  omnibus  et  singulis  ad  dicta  bona  spectantibus  vide* 
licet  agris,  pratis,  siluis,  piscarijs,  molendinis  ac  molendinorum  locis^  infra 
sepes  vel  extra  prope  seu  Remote  positis  Tunc  ecianri  per  nullum  inpedita. 
vendidisse,  ac  eidem  secundum  leges  terre  assignasse  et  appropriasse,  Trans- 
ferens  in  ipsum  suosque  heredes  Jus  et  proprietatem  dicta  bona  hbere  et 
quiete  possidendi,  vendendi,  alienandi,  seu  quouis  alio  modo  pro  sue  vo- 
luntatis  libito  ordinandi,  Jn  Cuius  Rei  Testimonium  sigillum  meum  presen- 
tibus  est  appensum. 

Sigillet  bortfallet  frän  den  ur  brefvet  klippta  remsan. 

1 76 1 .  X  3oo —  1 3 1  o.  AI  vastra. 

Abboten  Johass  i  Nydala  bref  om  oTverlfttande  af  den  erfa&Una  ti^jedelen  af  Biskopstionden 
inom  vissa  socknar  i  Njudingen  tili  Alfvasti*a  kloster  p&  3:ne  är,  emot  heia  ti*edjedelen  af  det 
förstnämndä  kloster ,  genom  bi*ef  att  Biskopen  i  Linköping,  i  stallet  anordnade  silfver. 

A.    *). 

Omnibus    presens   scriptum    cernentibus  Frater  Johannes   abbas  m 

noueuallis  salutem  in  omnium  saluatore,  Nouerint et  conuentui  de  alua«^ 

stro  dimittimus  integram  terciam  partem  per  continuum  ti^iennium  dedecimis 

episcopalibus  quas  de  domino  karulo de  his  parochüs  Niudhungie,  uide- 

licet  kracsholth  karlsthorp^  skyri.  corsbierg.  bechsid.  skaedhae.  nesby.  byuraeche 

byech.  byechaby.  fr0rid.  h0lsyo.  hiarthlanda.  sthocharyud,    lyunga.  hialmere^sj 

kaeltholfpta.  suenarum.  0destufhu.  almarsakar valsyo.  et  de  skiparsstad.  ea 

condicione  quod  predicti  dominus   abbas  et  conuentus  integram  terciam  par- 
tem de  argento  quod  pro  eisdem  decimis nobis  assignatis  sicut  in  litteris 

dicti  domini  lincopensis  super  hec  confectis  et  sigillo  suo  et  capituli  signatis  con- 

tinetur  Jn presentibus  est  appensum.     Datum  aluastri  anno  domini . . .  • 

johannis  et  pauIi  martirum. 

Pi  fransidan:    , .  • .  ///fera  bnllata  dominj  pape  de  Eslo 

de  alabaek  de  terminis  in  eslo 

jtem  de  alabsek  de  i9iaratborp 

de  kraak  libertate«  dominj  alexandrf 

jtem  de  krak  jtem  priuilegia  eiusdem 

de  tborsrydb  et  Motala  priuilegium. 

*]  Detta  bref  fanns,  klippt  i  tvenne  aflängt  runda  stycken,  sommadt  omkring  Biskop  Ysars  i  Streng- 
oäs  sigiU  under  dess  bref  af  d.  7  Oct.  1298,  S?.  Dipl.  N:o  laSa. 

iStr.  Diplom.  IL  89 


1762.  i3oo— i3io. 

Ualstam  Bibgussors  gäfvobraf  pä  Fröknaete  i  Widbo  tili  Wirfruberga  kloster. 

A.  3.  k. 

Vniuersis  presentes  litteras  visuris  vel  audituris,  Halstanüs  BynGissa», 
salutem  in  domino  sempiternam,  vniuersitati  uestre  tenore  presencium  facio 
manifestum  me  curiam  meam  in  wydbo  dictam  fr0knsete  claustro  sanctimonk- 
lium  in  warafrubergh  cum  matre  mea  pro  prouenta  sua  contulisse,  ita  quod 
dicta  curia  ad  proprietatem  ipsius  claustri  totaliter  debeat  pertinere  et  hixta 
uoluntatem  ipsarum  dominarum  ordinari,  Jn  cuius  euidens  testimoniom  sigil- 
lum  meum  presentibus  est  appensum. 

Sigillet  nägot  skadadt. 


1 76  3.  1 3  00 —  1 3 1  o. 

Nils  Ragtaldssons  salubref  pA  en  ström ,  Aleströniy  mellan  Waglefsbro  och  Thorshven. 


A.& 


Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  nicolaüs  raguAldsso)^  salutem  in 
domino  sempiternam.  Noüerint  vniuersi  et  per  presentes  recognosco  me  viro 
nobili  Jobanni  holmgersson  quendam  torrentem  dictum  alaestr0m  infra  vagUe- 
uisbro  et  thorishueen  situm  cum  &uis  omnibus  adiacencijs  prope  vel  remote 
positis  pro  pleno  precio  dimisisse  perpetuo  possidendum.  translato  in  ipson 
iohannem  et  heredes  suos  omni  possessionis  dominia  predictum  torrentem 
habendi  possidendi  et  pro  vsibus  suis  libere  ordinandi.  Ne  igitur  eidem  su- 
per hijs  aliqua  calumpnia  possit  in  posterum  suboriri.  sigiHo  domini  karoli 
boßndixson  vna  cum  sigillo  meo  proprio  peto  presentes  roborari. 

Päjransidan,'    vagleus  ttrötn. 
Sigillet  Nu>  I  boi*tfiillet;  N:o  a  (oga  skadadt,  p&  en  ur  brefvet  klippt  remsa. 


1764,  1765.       i3oo — i3io. 

Gudbiörns  enka  Helenas  gSfvobref  pi  hälfteo  af  all  sin  egendom  tili  AIfvastra  klostei*,  der  hon 
önskade  blifva  begrafven,  samt 

Olof  Simon  Släts  soks  gifvobref  p&  sitt  faderney  en  jordlott  i  Roslösa  socken,  tili  samnia  Lloster. 

A.  3.  T. 

Omnibus  presens  sariptum  cernentibus,  Elena  relicta  gndberni 

Tenore  j^resencium  singulis    inotescat    quod  viris  religiösis  monachis  de  alua- 


stro  aput  quos  locum  sepulture  raee  elegeram  dimidietatem  omnium  bonoram 
meorum,  quocumque  nomine  censeantur  sana  mente  et  corpore  confero  abs* 
que  inpeticione  possidendam.  Si  autem  filiam  filie  mee  ante  mel  de  hoc 
mundo  Yocari  contigerit,  extunc  omnia  bona  sua  que  ei  jure  hereditario 
tarn  post  patrem  suum  in  ygxstadhum  quam  post  mecompetebant^  predictis 
eciam  monachis  ob  remissionem  anime  sue  et  mee  tribuo,  siue  fuerint  mobi* 
lia  siue  immobilia  quocumque  modo  nominata,  Jn  cuius  rej  euidenciam  sigil- 
lum  Tille  nostre  presentibus  est  appensum. 

Ego  oLAUUs  filius  sunonis  dicti  slaet  confero  monasterio  in  aluastro  Pa- 
trimonium meum  scilicet  dimidium  attungum  cum  octaua  parte  in 
parochia  roosl0sa  sub  sigillo  ville  hestholma. 

PI  frinsidanf  Dopacio  helene  Relicte  gudhbeiTii    Swno   slauet   dedit   dimidium   attongum   cum 
quarta  parte  in  parochia  Roslöso.     Med  nyare  band.'  yxstada. 

Sigillen  bortfallna  tillika  med  de  ur  brefvet  Llippta  remsoma.  Brefvet  Sr  af  fukt  betydiigt 
»kadadt  och  tili  en  del  nftstan  alldeles  utplänadt 


1766.  i3oo — i3io. 

BiNGT  Philifssoks  bref  om  forrättadt  arfskifte  ft  erh&IIoe  ßidemegodsy  hvarvid  hans  broder  Erik 
Philipsson  tillfallit  Sigwalstad,  med  Bensäter,  Svärtesfallay  Söt&to  och  Mäs,  samt  halften  i 
lernberget,  och  han  sjelf  erhällit,  Kruka  med  Landasjö,  Falksbergy  Rl,  Fogelhem  och  en  qvam 
1  Mollaby,  samt  halften  af  jernberget 

•  A.  6» 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis  vel  audituris ,  benedictus  philippus 
soN  salutem  in  omnium  saluatore,  Nouerint  vniuersi  tam  posteri  quam  mo- 
derni  me  Patrimonium  cum  dilecto  fratre  meo  Erico  philippus  son  inter  nos 
diuisisse  in  hunc  modum  et  fecisse,  Erico  pbih'ppus  son^  sigwalstadha  cum 
Omnibus  suis  pertinenciis  infra  sepes  et  extra  sicco  et  in  humido  prope  et 
Remote  positis  Cetera  et  alias  curias  cum  singub's  suis  adiacenciis  prope  et 
Remote  vt  supra,  hie  notatas,  benaesspter,  swaertisfalla,  söötasa,  nses  dimidi- 
um montem  calibis  eiusque  heredibus  perpetue  possidere,  michique  meis 
heredibus,  kruka  cum  omnibus  suis  attinenciis  prope  et  Remote,  sicco  et  in 
humido  infra  sepes  et  extra  positis,  Cetera  et  alias  curias  vt  supra  cum  Om- 
nibus suis  pertinenciis  et  cetera^  videLcet,  landasio,  falxbiaergh,  Raa,  fughe- 
leem^  vnam  molendinam  in  m0llaby  et  dimidiam  (!)  montem  calibis  perpetue 
Reseruare  Jn  cuius  Recognicionis  euidenciam  sigillum  meum  presentibus  est 
appensum. 

Sigiilet  bortfallet  fi*&n  den  ur  brefvet  klippta  remsan. 


1767.  i3oo — i3io. 

Betholf  Abjöahssoiis  morgODbref  p&  en  g&rd  i  Data  tili  sin  hustru  Maifarela  Kimtsdotter. 

Kr 

Omnibus  presens  scriptum  cernentibus,  brynulphus  abtornason  eternam 
in  christo  salutem,  Nouerint  vniuersi  me  dedisse  dilecte  vxori  mee  margarete 
knuz  dottor  curiam  meam  in  dalum  cum  agris.  pratis^  pascuis,  siluis,  ac  aliis 
quibuscumque,  racione  donacionis  propter  nupcias  wlgariter  dicte  morgoo- 
gisefh,  ac  die  nupciarum  mearum  eidem  scotacione  legittima  assignasse  sab 
condicione  que  sequitur,  videlicet  quod  si  ipsa  viuente  me  sine  liberis  a  no- 
bis  procreatiSf  mori  contingat^  ipsa  vxor  mea  predicta  dietam  curiam  meam 
ireuocabiliter  possidebit,  in  heredes  suos  quoscumque  post  ipsam  libere 
transferendam,  si  vero  me  superstite  ipsa  vxor  mea  sine  liberis  vt  premis* 
sum  est  de  medio  sublata  fuerit,  ipsa  bona  ad  me  et  heredes  meos  libere 
reuertantur,  quod  si  de  me  et  ipsa  liberi  procreati  fuerint,  predicti  üben  et 
non  alii  de  secundo  matrimonio  de  me  vel  ipsa  geniti,  predicta  bona  tam- 
quam  matrimoniah'a  et  non  patrimonialia,  recipiant,  iure  faereditario  perpetae 
possidenda,  Jn  cuius  donacionis  testimonium  sigillum  meum  presentibus  est 
appensum. 

5igillet  nästan  oskadadt. 


1768.  i3oo — 13 10. 

«  Carl  Gisbcundssons  fullmakt  för  Märten  Svensson,  att  gifva  fasta   pft  de  girdar  i   Elfreslad  od 
Uakarjdf  hvilka  haa  försilt  tili  sin  siägtioge  JPeter  Cai*lsson» 

A  7. 

Ego  Karolus    GiSMONDiESON.     Recoguosco    me    viro    discreto.    Martino 

swensson  plenam  commississe  potestatem   per    presentes    ad    dandum   testes 

firmarios  wlgaliter  dictos  fastae  nomine  meo.  vironobili  et  consanguineo  ka< 

rissimo  Petro  Karlsson  super  prediis  in  eluaestadhum  et  hakarid  sibi  per  me 

dimissis.     sicuti    jn  litteris  meis  super  boc  confectis  manifesto  liquet  et  ap- 

paret    Jn  cuius  testimonium  sigillum  meum  presentibus  est  afHxum« 

• 
SigtUet  bortfaUet  fr&n  den  ur  bi*efvet  Uippta  remsan. 


1769. 


i3oo — i3io. 


A&£  Pi&s  tillkännagifvande,  att  han,  vid  sin  dotters  Margaretas  ingAende  i  Gudhems  klostei*,  gif- 
vit  henne  alla  sina  och  sin  hiistrus  gods  i  Slätohult,  äamt  dem  han  köpt  af  Knut  Ebbesson, 
hvilLa  tlUforne  tilihö'rt  bans  sv&ger  Björn  Gedda. 

A,  3.  i. 

Omnibus  ad  quos  presens  scriptum  peruenerit,  Aquo  dictus  Pik  salutem 
in  domino  sempiternam  Vniuersitati  vestre  pateat  per  presentes  me  bona  mea^ 
omnia  nee  non  quondam  vxoris  mee  cristine  in  slaetoholt  scita(!)  filie  mee 
margarete  cum  ipsam  religiositati  tradidi  in  gudem  perpetuo  contulisse  possi«- 
denda,  Jtem  quod  ab  kanuto  ebbasson  omnia  predia  videlicet  partem  vnius 
fratris  comparaui,  quam  possedit  bero  gdedda  frater  quondam  vxoris  mee  si- 
militer  et  eidem  filie  mee  fateor  contulisse,  hec  nimirum  bona  taliter  emi,  quod 
bero  senior  gedda  ex  parte  mea  supradicto  beroni  soluit  vnum  frustum  panni 
viridi  genst,  V.  pecora,  et  viginti  marclias  denariorum,  jn  cuius  rei  euidenciam 
iirmiorem  siggillum  meum  presentibus  est  appensum. 

Pä  Jrinsidani  Per  predia  slaetaholt;  med  nyare  Hand.-  Ike  Pijk. 
Sigillet  oskadadty  p&  en  iir  brefvet  klippt  remsa. 


1770.  j3oo — i3io.  Nydala, 

Eeik.  TJirNES$(Mrs  intyg  om  den  förbindelse  Gudmund  StAibubbes  slägtingar  fttagit  sig,  att  skydda 
munkarne  i  Nydala  frän  bans  oforrätter,  ocb  att  med    sina   gods  ansvara  derför. 

A.  6. 

Omnibus  presens  scripsum  cernentibus,  Eaicus  vnnason  salutem  in  do- 
mino,  Nouerint  vniuersi  quod  Ego  in  Nouawalle,  dominica  Palmarum  cum 
essem  constitutus,  audiui  fideiussionem  et  securitatem,  quas  cognati  Gudh- 
raundi  dicti  staalbubbae  fecerunt  monachis  dicti  loci^  super  iniuriis  ab 
ipso,  eis  antea  irrogatis,  jurantes  igitur  promiserunt  firmiter  fide  data,  Throtto 
de  langhedhe,  et  Throtto  alter  de  stenlingarydh,  quod  predia  sua  in  dictis 
locis  sita,  dimitterent  monachis  predictis  perpetuo  possidenda,  si  dictus  staal- 
bubbe  dictos  Claustrales,  vel  eorum  aliquem  amodo  armis  iropeteret,  aut  eis 
attinentem,  seu  dampna  rerum  eis  faceret,  vel  eciam  modis  aliis  graues  iniu* 
rias  prepararet,  jn  cuius  rei  testimonium  siggillum  meum  rogatus  ab  vtrisque 
apposui  huic  scripto,  actum  loco  et  die  supradictis,  placuit  eciam  tam  mo- 
nachis predictis  quam  supradictis  cognatis  dicti  staaloubba  ut  siggilla  holm- 
geri  magnusson,  et  johannis  sonason  bis  litteris  appenderentur  .  .  .  .  in  eui- 
denciam pleniorem. 

Fa  fransidan:  stenljngaryd  jn  parrocbia  hiaelmsseryd, 

Sigillen  borta;  3:ne  ui*  brefvet  klippta  remsor  finnas  qvar. 

Sv.  Diplom,    IL  9^ 


1771.  Början  af  i3oo;talet. 

Fragment  «f  ett  bref  frln  Gabl  Okestessoh,  m.  fl.  tili  ThorLel   Clemensson,  rSrande 
!B)ön»son8  frieri.  X. 

Nobili    militi,    Domino    thyrgillo    clementis,    Karol Ka&olus 

ORESTESON,  Salutem  et  ad  eius  beneplacitase  paratem,  •  •  .  pfailippus  bioros- 
son  cuius  Boticiam  bene  habetis,  cotia»ngui  .  •  .  .  ni  sibi  petit  i&  viorein. 
et  quia  eius  eonsilium  tam  in  ¥0  .  •  .  •  connatis  coasistit,  ideo  petimus.  vt 
nobis  &uper  boc  prout  ....  scribatis  voluntatefn.  Valete  in  doinino  ihesu 
christo. 

Fragmeot,  festsydt  ooikrmg  sigillet  pi  forutg&ende  Bref^  N:o  i563. 


1772.  1807 —  i3i7. 

Hertig  Eiiks  skyddsbref  för  W&rfraberga  kloster  oA  pft  dess  gods  boende  personer. 

A.  3.  k.*) 

Omnibus  presentes  litteras  inspecturis,  Ericus  dei  gracia  dux  sweoram, 
salutem  in  domino  sempiternam  Tenore  presencium  constare  volumus  eoi- 
denter,  Quod  nos  nobiies  et  Reh'giosas  personas,  dominam  k0negundim  ab- 
batissam  sanctimonialium  in  monte  beate  virginis  strenginensis  dyocesis,  to- 
tumque  conuentum  ibidem,  <ium^  omnibus  bonissuis  mobilibus^et  inmobilibas, 
vbicumque  locorum  situatis,  villicis,  colonis,  familijs,  et  personis  in  eisdem 
bonis  commorantibus  sub  nostre  protectionis  munimen,  et  tutele  graciam 
recipimus  specialem ,  Quapropter  niandamus  oninibus  hominibus  nostris,  fir- 
miter  et  districte,  et  Rogamus  oranes  et  singulos,  araore  nostri  quicquam 
facere  vel  omittere  volentes,  omni  precum  instancia  qua  possurous,  Quati- 
nus,  ad  predictas  sanctimoniales,  et  ipsarum  bona  omnia,  cum  personis  io 
eisdem  firme   pacis  tranquillitatem,  et  quietis  tolleranciam  habeant  ac  amore 

nostri  inuiolabiliter  obseruare  studeant sinentes  ipsas  et  bona  earun- 

dem,  ab  iniquorum    molestijs ,  vel    prauorum    perturbacionibus ,    aliquatenus 

perturbari,  sed    pocius  aas   cum    bonis    suis  defendatis  consilijs   et   

oportunis  Quod  erga  omnes  facere  volentes  .  .  .  vissisitudine    volumus  pro- 
mereri,  Dditum petri  martiris. 

Sigillet  bortfallet  fr&n  den  ur  brefvet  klippta  remsan. 
*)  Brefret  skadadt  af  fugt  p&  flera  stallen. 


Tab.VL 


*««vc  faticb    «t^J"^    ^,Jtt.\y  'mo'voi] 


1^  w^wi?4  '^r*Vi\  O.  ^f***c  ^Ticb' 


Ta^.Vll. 

^?^,^^    ««  -^«fefcmavw«   Ä-^   8^*««»  «C«»«f  r  iD-^vnt^  ^«^.«w««  ^anHU  v*,|yufi*vi« 


MfCV^ 


1 


-,  l/ 


,/,tl 


THB  NEW  YORK  PUBLIC  LIBRARY 
RBPBRBNCB  DBPARTMENT 


This  book  is  ander  no  oirottmatene««  to 
k«ii  f rom  Ch«  ButUdutg 


■^U^ 


B-'-MAYl     19l3 


4